SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

SECUNDAIR ONDERWIJS

Onderwijsvorm:

TSO

Graad:

derde graad

Jaar:

derde leerjaar

Studiegebied:

Toerisme

FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie(s)

TOERISME EN ORGANISATIE

Vak(ken):

PV Praktijk/stages toerisme

8 lt/w

TV Toerisme

6 lt/w

Vakkencode:

WW-o

Leerplannummer:

2003/051 (Vervangt 2002/353)

Nummer inspectie:

2003/43//1/SG/1/III7/ /D/ (Vervangt 2002/280//1/M/SG/1/III7/ /V/03)

TSO – 3de graad – optie Toerisme en organisatie PV Praktijk/stages toerisme (3de jaar: 8 lt./w) en TV Toerisme (3de jaar: 6 lt/w)

INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................2 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................3 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................6 Pedagogisch-didactische wenken en timing ..........................................................................................14 Minimale materiële vereisten..................................................................................................................24 Evaluatie .................................................................................................................................................25 Bibliografie ..............................................................................................................................................27

1


2

VISIE In het specialisatiejaar ‘Toerisme en organisatie’ neemt het technisch vak Toerisme een sleutelpositie. Een aantal andere leervakken, zoals bijv. de diverse taalvakken, geschiedenis, kunstgeschiedenis, public relations, aardrijkskunde, enz. kunnen in belangrijke mate bijdragen tot een geïntegreerd aanbod van leermateriaal dat sterk gericht is naar de professionele functies waarvoor dit opleidingsjaar een vorming biedt. Toerisme is één van de belangrijkste economische bedrijfstakken in onze samenleving. Omdat de sector sterk trendgevoelig is, vereist de noodzakelijke professionalisering een brede, maar flexibele basisvorming. De toenemende vrije tijd, de stijgende efficiëntie van vervoer over grote afstanden en de mondialisering van de economie bevorderen het reizen in al zijn facetten. De klant wordt veeleisender en wenst meer en meer een product dat beantwoordt aan een specifieke vraag. De optie ‘Toerisme en organisatie’ beoogt een specifieke taakgerichtheid naar de verschillende contactgebieden tussen mens, cultuur en natuur en dat op een sociale en economisch efficiënte wijze met inzet van eigentijdse technische middelen. Het is duidelijk dat bovenstaande profilering van de beoogde loopbanen steunt op een hoge klantgerichtheid en een methodiek die andere bestemmingen, zowel in binnenland als in buitenland, analyseerbaar maakt. In het specialisatiejaar ‘Toerisme en organisatie’ worden leerlingen opgeleid in het verstrekken van informatie i.v.m. reizen en vakantie. Hierdoor richt de opleiding zich tot een werkomgeving die verbonden is aan een toeristische dienst, een reisagentschap, een vervoersbedrijf of een reisorganisator. De door deze subsectoren aangeboden producten worden onderscheiden in gestandaardiseerde pakketten, samen te stellen arrangementen uit bestaande elementen en eigen creaties. Om flexibiliteit binnen het beroepenveld te waarborgen, dient men aan deze 3 productgroepen aandacht te schenken, vandaar de onderbouw met een centrale module die de structuur van het toerisme en de recreatie verduidelijkt. Omdat in een derde jaar van de derde graad de stap naar de bedrijfswereld of de toeristische overheid vlakbij wordt geacht, is een toespitsen op praktijk van grote betekenis. Het afstemmen van de lesuren stage/praktijk met de lessen van het vak toerisme is dan ook van groot belang.beginsituatie

BEGINSITUATIE Leerlingen die een vervolmakingsjaar Toerisme in de derde graad TSO aanvatten, hebben niet noodzakelijk een eerste en tweede jaar in de optie Toerisme achter de rug. Niet alle leerlingen hebben dus reeds inzicht en vaardigheden verworven in verband met het functioneren in een reiskantoor. De toelatingsklassenraad oordeelt of de genoten vooropleiding voldoende verwantschap met facetten van de opleiding garandeert. Wegens de economische, sociale en culturele impact van het toerisme op onze samenleving mag men ervan uitgaan dat de leerlingen die deze optie kiezen, reeds contact hadden met deze aspecten, hetzij door eigen ervaringen, hetzij door media en lectuur. Indien zij niet de nodige voorkennis blijken te hebben om via exemplarisch onderwijs vaardigheden te ontwikkelen, dient de school hen de kans te geven via extra-inspanningen de nodige basiskennis en –competenties te verwerven op een relatief korte termijn. Zoals in de eerste twee jaren van de derde graad TSO-Toerisme wordt verondersteld, is het vanzelfsprekend dat een open houding, een positief sociaal contact en een meertalige aanpak, een continue leergierigheid en een maximaal aanpassingsvermogen zorgen voor een evenwichtige ontplooiing en doorstroming van deze leerlingen. Een eenzijdige motivatie vanuit het vooruitzicht "veel-op-reis-te-gaan" volstaat niet om deze studies tot een goed einde te brengen. Daar het accent van de opleiding op het realiseren van praktijkervaring ligt, dient men te kunnen uitgaan van een positieve instelling ten aanzien van praktische oefeningen en terreinwerk. Zelfwerkzaamheid en bereidheid tot inzet zijn van primordiaal belang bij het plannen, uitwerken en uitvoeren van seminarieoefeningen, taken, stageoefeningen, studiereizen en verblijven in binnen- en buitenland.


3

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De algemene doelstellingen van het technisch vak Toerisme in dit specialisatiejaar gaan uit van een algemeen inzicht in de kerntaken van een toeristisch bediende. Ten opzichte van een basisvorming in de derde graad TSO Toerisme zijn ze verder gericht op het daadwerkelijk functioneren in uitvoerende kantoortaken binnen de diverse subsectoren van de toeristische sectoren: Leerlingen -

zien in welke procedures gelden bij het verstrekken van specifieke toeristische informatie en dienstverlening;

-

kunnen verschillende soorten reizen verkopen en boeken door rekening te houden met eerder uitzonderlijke aspecten;

-

kunnen een klantendossier aanleggen en beheren;

-

houden bij prijsberekeningen rekening met uitzonderlijke aspecten;

-

kunnen verschillende reisformules vergelijken door rekening te houden met technische en economische aspecten en de verwachtingen van de klant;

-

kunnen van verschillende bestemmingen de attractieve componenten in verband brengen met financiële, technische en persoonsgebonden overwegingen;

-

kunnen op basis van bestudeerde dossiers andere concrete reisformules begeleid, zelfstandig of in groep uitwerken;

-

kunnen elementen uit andere leervakken functioneel integreren in toerisme-dossiers.

Opgesplitst naar de onderscheiden modules gelden volgende algemene doelstellingen: 0 Basismodule: Structuur van het toerisme Leerlingen -

leren zelfgestuurd de basiskenmerken van de structuur van het toerisme indien ze deze niet eerder verworven hebben;

-

verwerven een verfijnd inzicht in de structuur en organisatie van de toeristische sector;

-

kunnen de functies van de verschillende toeristische subsectoren en hun praktische werking verwoorden door er de verschillende betrokken kaders bij te betrekken;

-

kunnen de verantwoordelijkheden van de verschillende instanties bij de ontwikkeling van een toeristisch product in een onderling verband situeren;

-

kunnen de samenhang tussen specifieke dossiers en toeristische productclusters met voorbeelden illustreren;

-

kunnen knelpunten aangeven in de toeristische organisatie van een entiteit.

1 Pakketreizen Leerlingen -

kunnen het verschillend belang van toeristische ruimten toewijzen aan verschillende soorten pakketreizen;

-

kunnen van een mediterrane reis vraag en aanbod adequaat koppelen door een doelgericht product samen te stellen;

-

kunnen van twee andere arrangementen uit de pakketreizen specifieke dossiers samen stellen die beantwoorden aan de eigenheden qua vraag en aanbod;

TSO – 3de graad – optie Toerisme en organisatie PV Praktijk/stages toerisme (3de jaar: 8 lt./w) en TV Toerisme (3de jaar: 6 lt/w) -

4

nemen een kritische houding aan ten opzichte van het toeristisch aanbod aangaande de domeinen informatie, productwaarde en duurzame ontwikkeling.

2 Reizen à la carte Leerlingen -

identificeren concrete voorbeelden van doelgroepen voor specifieke reizen à la carte;

-

kunnen het verschillend belang van toeristische ruimten toewijzen aan verschillende soorten reizen à la carte;

-

werken combinatieformules uit voor specifieke bestemmingen door logies, infrastructuur en vervoersmodi verantwoord te kiezen;

-

verwerken specifieke cultuurhistorische en geografische basiskennis in de profilering van de toeristische betekenis van natuurlijke, rurale en stedelijke gebieden om er klantgerichte dossiers van samen te stellen voor een andere vakantieformule dan combinatieformules.

3 Reizen op maat Leerlingen -

kunnen specifieke toeristenprofielen en individueel vrijetijds- en recreatiegedrag in verband brengen met toeristische producten;

-

kunnen meewerken aan de samenstelling van zakenreizen op basis van marktverkenning en bestaande voorbeelden;

-

kunnen voorbeelden in binnen- en buitenland als concrete dossiers van reizen op maat creatief mee helpen uitwerken;

-

zoeken zelf een specifiek voorbeeld van een reis op maat die mits het aanwenden van alternatieven een verhoogde marktwaarde kent.

Een aantal algemene doelstellingen liggen aan de basis van de stage in het algemeen: -

algemene administratieve taken uitvoeren;

-

efficiënt klasseren van dossiers;

-

folders en brochures rangschikken;

-

vlot telefoneren, faxen, e-mailen en briefwisseling verrichten in diverse talen;

-

een verkoopsgesprek voeren;

-

inlichtingen opvragen bij een toeroperator, toeristische dienst, hotel, enz.;

-

het computersysteem gebruiken voor tekstverwerking en het aanleggen en raadplegen van gegevensbanken;

-

een kasboek bijhouden en andere eenvoudige boekhoudkundige verrichtingen uitvoeren;

-

betaalmiddelen kunnen gebruiken;

-

promoties bijhouden en errata verwerken;

-

helpen van klanten;

-

vertegenwoordiging realiseren op beurzen of infostands;

-

typeren van het type cliënteel in het bedrijf;

-

herkennen en kunnen structureren van coöperatieve en dienstverlenende verbanden tussen bedrijven uit eenzelfde sector en aanverwante sectoren;

-

taakomschrijvingen evalueren en de eigen positionering binnen het bedrijf afwegen;

-

uitwerken van een specifieke taakinvulling met aandacht voor timing, efficiëntie, samenwerking en zorgvuldigheid.


Een aantal specifieke stagedoelstellingen is gebonden aan de aard van de stageplaats Een stageplaats uit de commerciële reiswereld: -

beschrijven van de stageplaats in een bedrijfseconomisch kader;

-

een reis boeken op basis van een goed verkoopsgesprek;

-

reisverzekeringen en vervoerstickets uitschrijven;

-

dienstregelingen i.v.m. het vervoer raadplegen en op elkaar afstemmen;

-

prijsberekeningen maken;

-

promoties bijhouden en toelichten en errata kunnen verwerken;

-

begeleiden van klanten en realiseren van transfers naar een luchthaven;

-

reisdocumenten kunnen uitleggen;

-

een klantendossier kunnen opmaken.

Een stageplaats uit de informatieve en/of receptieve sector -

taalvaardig regionale of plaatselijke inlichtingen verstrekken aan toeristen;

-

gidsen of rondleidingen begeleiden of bijwonen;

-

in verschillende talen opgemaakte stratenplannen kunnen lezen en gebruiken;

-

persteksten helpen opstellen en persconferenties bijwonen;

-

verbindingen van het openbaar vervoer koppelen;

-

verkopen van streekproducten;

-

reservaties realiseren van accommodaties en evenementen;

-

het actief betrokken zijn bij vergaderingen;

-

enquêtes kunnen uitvoeren;

-

administratief werk achter de balie kunnen uitvoeren.

5


6

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN In onderstaand inhoudelijk schema zijn alle modules verplicht, maar slechts enkele ertoe horende clusters eveneens (ze zijn vet afgedrukt in de kolom ‘clusters’). Er is wel een minimum aantal clusters per module als verplicht aangegeven. De basismodule kan eerder verworven zijn (studierichting Toerisme in de tweede of derde graad), zodat de werkmethodiek aangepast wordt aan de verworvenheden van de doelgroep. Omdat eenzelfde systematiek kan gehanteerd worden bij iedere module, kan volstaan om voor bepaalde algemene handelingen (bijv. boeking, documenten, betaling) grotendeels te verwijzen naar een eerder overzicht en vooral aandacht te schenken aan specifieke procedures. De keuzen worden in gezamenlijk gesprek met de collega’s van de ondersteunende technische en algemene vakken opgemaakt. Hun bijdragen in de realisatie van dit leerplan worden in overeenstemming gebracht met de visie, doelstellingen en leerinhouden van hun leerplannen. Er wordt een globale visie gehanteerd om een zo breed mogelijke invulling van toeristische producten te verbinden aan opleidingsgerichte vaardigheden. nr.

module

cluster

gevalstudie

dossier

0

0. Structuur van het toerisme

Intermediair kader, het vervoer en verblijf

Belgische markt

/

mediterrane reizen

bijv. costa’s, eilanden, culturele rondreizen in hinterland, natuurbeleving

bijv. Costa del Sol, Djerba, Madeira, Israel, Andalusië

1.2

verre bestemmingen

bijv. tropen, woestijn, safari, andere culturen

bijv. Indonesië, Sahara, Kenya, Peru,...

1.3

wintersport

bijv. middengebergte, traditionele stations, super 2000

bijv. Zwarte Woud, Tirol, les Arcs, …

1.4

binnenlandse arrangementen

bijv. Vlaamse provincie, Belgische toeristische regio

bijv. Limburg, Ardennen, Aisne & Ourthe, …

(basismodule) 1.1

1.Pakketreizen (3 van de 4 clusters te kiezen)

2.1

2. Reizen à la carte

citytrips

bijv. wereldmetropolen, cultuursteden

bijv. Berlijn, Weimar, ...

2.2

(2 van de 3 clusters te kiezen)

avontuur- en sportvakanties

bijv. wandelreizen, sportclubs, trekking, sportevenementen

bijv. Nepal, rafting, Olymp. Spelen, hoogtestages, ...

combinatieformules

bijv. fly & drive, aircamping, autoverhuur

bijv. VSA, Kreta, ...

2.3 3.1

3. Reizen op maat

zakenreizen

bijv. zakenreizen, incentive reizen, congressen

bijv. grote congressteden, cruises

3.2

(2 van de 4 clusters te kiezen)

studiereizen

bijv. cultuurhistorische en natuurlandschappelijke rondreizen

bijv. Provence, Peloponnesos, …

3.3

individuele reizen

bijv. familiebezoeken, frontiers

bijv. Alaska, Patagonië

3.4

lokale bestemmingen en excursies

bijv. culturele evenementen, fietsroutes

bijv. Tongeren, Vlaamse Ardennen, …


7

LEERPLANDOELSTELLINGEN Decr. nr.

LEERINHOUDEN

(uitbreidingsdoelstellingen zijn cursief weergegeven)

(uitbreidingsinhouden zijn cursief weergegeven)

De leerlingen 1

•

•

•

2

kunnen op een overzichtsschema de rol van de onderscheiden betrokken instanties en bedrijven typeren a.h.v. voorbeelden

0

Uitgaande van praktische voorbeelden de samenhang en kenmerken van:

kunnen van ieder deelkader uit de reiswereld specifieke kenmerken van de subsectoren toelichten met voorbeelden 0.1 uit België 0.2 kunnen de documenten herkennen die noodzakelijk zijn 0.3 voor een facet van het toeristisch product voor bepaalde bestemmingen 0.4 0.5 0.6

•

kunnen het aanbod van een pakketreis vergelijken en analyseren a.h. v. praktische voorbeelden

•

kunnen op kaart de verschillende regio’s qua toeristenprofiel en qua vervoer aanduiden en commentariëren

•

kunnen het belang van de toeristische beweging al naargelang de nationaliteit aantonen

•

verwerven inzicht in de procedure bij de verkoop en de boeking van een pakketreis in een reisbureau

Kennismaking met het toeristisch werkveld

Het intermediair kader (stimuleren, promoten en produceren) Het distribuerend kader Het begeleidend kader De vervoerssector De logiesverschaffende sector Aanvullende dienstverlening

1 1.0

Pakketreizen Uitgaande van specifieke voorbeelden uit de praktijk, aandacht voor volgende kenmerken of onderdelen:

•

Afbakening en definiëring: Productgroep (bijv. toeristische brochures, speciale aanbiedingen, informatie bij prijzenbijlage); kaartbeeld (bijv. regio’s, luchthavens, herkomst toeristen)

•

kunnen op basis van een touroperatorbrochure overeenkomsten en verschillen geven tussen de verschillende toeristische regio’s

Verkoops- en boekingfaciliteiten (bijv. keuze i.f.v. toeristentype, controle beschikbare plaatsen, reservatiesystemen

•

Bestemmingen: typering (bijv. natuurlandschappelijk, cultuurhistorisch, toeristisch-economisch)

•

kunnen van een bepaalde regio de attractiviteit aantonen d.m.v. toeristisch bronnenmateriaal

•

•

kunnen de praktische modaliteiten bij vliegtuigreizen en in luchthavens uitleggen

Vervoer: charterreizen (incl. transfer), luchthavenformaliteiten, tarieven en codes, excursiemogelijkheden (bijv. rondreizen, cruises, dagexcursies)

•

Prijsberekening: kortingen, reducties, toeslagen, speciale formules, combinatietarieven, bijkomende tarieven

•

• •

kunnen organisatorische aspecten toelichten bij rondreizen, cruises en dagexcursies in het Middellandse Zeegebied • kunnen een prijsberekening uitvoeren op basis van praktische voorbeelden met betrekking op het bestudeerde ge•

Betalingsmodaliteiten: voorschot, saldo, briefwisseling, betalingsmiddelen Reisafhandeling: bij de touroperator, info bij afhalen docu-


8


LEERINHOUDEN



De leerlingen bied

3

4

•

kunnen op basis van een touroperatorbrochure overeenkomsten en verschillen geven tussen de verschillende toeristische regio’s

•

kunnen de betalingsmodaliteiten bij een pakketreis bepalen

•

kunnen de formaliteiten bij de verdere afhandeling en nazorg van de reis, zowel bij de touroperator als bij de klant uitvoeren

•

kunnen de specifieke kenmerken van mediterrane gebieden herkennen aan het aanbod in de reisbrochures

•

kunnen de verschillende vervoerswijzen naar mediterrane bestemmingen kritisch beoordelen

•

kunnen a.h.v. minstens één uitgewerkt voorbeeld specifieke gevalstudies en dossiers via begeleid zelfstandig werk of groepswerk creatief presenteren

•

kunnen een indeling verantwoorden van verre bestemmingen op basis van vooraf afgesproken criteria en van iedere groep belangrijke toeristische voorbeeldregio’s beschrijven

•

kunnen typische reisformules associëren met bepaalde bestemmingen

•

kunnen positieve en negatieve gegevens i.v.m. bepaalde verre bestemmingen afwegen t.a.v. de verwachtingen van

menten door klant •

Nazorg: enquête kwaliteitsonderzoek, klachten, geschillencommissie, klantenbestand, briefwisseling

1.1

Mediterrane reizen

•

Afbakening: warmgematigd klimaat (droge zomers), westrandklimaten, teeltgrenzen

•

Bereikbaarheid: kaartbeeld van de lijnvluchten, tijdsafstand t.o.v. de marktgebieden

•

Dominante reisformules (bijv. strandvakanties, culturele rondreizen)

•

Attractiviteit bestemmingsgebieden (in overleg met Aardrijkskunde en Geschiedenis): specifieke gevalstudies en dossiers

•

Probleemsituaties (bijv. ecologie, oververzadiging, massatoerisme)

•

Concrete uitwerking van een dossier van een gevalstudie (zie inhoudelijk schema p. 6)

1.2

Verre bestemmingen

•

Afbakening en definiëring: opdeling van de wereld in toeristische zones op basis van criteria (bijv. brochures, klimaten, biomen, combinatieformule)

•

Dominante reisformules en procedures (bijv. trektochten, strandvakanties; reisdocumenten, verzekeringen)


9


LEERINHOUDEN



De leerlingen doelgroepen

5

•

•

6

kunnen de randvoorwaarden van wintersport a.h.v. voorbeelden implementeren in het kader van een waardeoordeel over wintersportgebieden kunnen aangeven hoe probleemsituaties kunnen opgelost worden in wintersportcentra

•

kunnen zelfstandig of in groep een dossier i.v.m. een welbepaald wintersportgebied aanleggen en bespreken

•

• •

Attractiviteit bestemmingsgebieden (in overleg met Aardrijkskunde en Geschiedenis): specifieke gevalstudies en dossiers (bijv. woestijn: Tunesië, Namibië)

•

Probleemsituaties (bijv. veiligheid, gezondheid, comfort, ecologie, vreemde culturen)

•


kunnen wintersportgebieden op de verschillende wereldde- 1.3 len in het algemeen en in Europa in het bijzonder op kaart • afbakenen

•

•

•

kunnen de structuur en de werking van Toerisme Vlaanderen tot de lokale diensten schematisch voorstellen en met voorbeelden illustreren

Wintersport Afbakening van gebergtegebieden die benut worden voor wintersport a.h.v. specifieke kenmerken (bijv. sneeuwgrens, hellingen, marktgebieden); kaartbeeld wintersportregio’s

•

Bereikbaarheid en dominante reisformules

•

Praktische informatie (bijv. aard wintersporten, infrastructuur, reisvoorbereiding, type stations)

•

Probleemsituaties (bijv. verkeersdrukte, sneeuwtekort, ecologie, ongevallen)

•

Concrete uitwerking van een dossier van een gevalstudie (zie inhoudelijk schema p. 6

1.4

Binnenlandse arrangementen

•

kunnen voorbeelden geven van contacten met andere organisaties, instanties en commerciële bedrijven die leidden tot specifieke arrangementen op het lokaal of regionaal vlak

Structuur en werking toeristische informatieverstrekking in België en Vlaanderen (bijv. Toerisme Vlaanderen, OPT, provinciale federaties en lokale toeristische diensten)

•

kunnen de promotie voor binnenlandse arrangementen creatief beoordelen

Contacten met lokale en/of internationale organisaties (bijv. voor de organisatie van evenementen en opmaak van arrangementen)

•

Promotie van toeristische en recreatieve arrangementen

•

Informatieverzameling en boeking (bijv. internet, IST Vlaanderen)

kunnen zelfstandig of in groep informatie verzamelen over bepaalde campagnes en eventueel hiervoor boekingen ver• richten

Concrete uitwerking van een dossier van een gevalstudie (zie inhoudelijk schema p 6)


10


LEERINHOUDEN



De leerlingen

7

•

kunnen zelfstandig of in groep een dossier i.v.m. een welbepaalde bestemming in het binnenland aanleggen en bespreken

•

kunnen het voordeel van een reis à la carte t.o.v. een pakketreis aantonen a.h.v. specifieke voorbeelden

2 2.0

•

kunnen regio’s die eerder in aanmerking komen voor een reis à la carte verantwoorden a.h.v. voorbeelden

•

hebben een creatieve inbreng in de samenstelling van een reis op basis van bestaande componenten

Uitgaande van specifieke voorbeelden uit de praktijk, aandacht voor volgende kenmerken of onderdelen:

• •

(zie inhoudelijk schema p. 6)

Reizen à la carte Praktijkgerichte benadering

•

verwerven inzicht in de procedure bij de verkoop en de boeking van een samengestelde reis in een reisbureau

Componenten van een reis of vakantieverblijf: informatie, transport, logies, animatie, verzekering

•

kunnen op basis van een toeroperatorbrochure overeenkomsten en verschillen geven tussen de verschillende toeristische regio’s

Brochures i.v.m. specifieke onderdelen van een reis of vakantie (bijv. overnachtingsmogelijkheden, autoverhuur, gastronomie)

•

•

kunnen van een bepaalde regio de attractiviteit aantonen d.m.v. toeristisch bronnenmateriaal

Verkoops- en boekingfaciliteiten (bijv. keuze i.f.v. toeristentype, controle beschikbare plaatsen, reservatiesystemen)

•

•

kunnen de praktische modaliteiten bij vliegtuigreizen en in luchthavens uitleggen

Bestemmingen: typering (bijv. natuurlandschappelijk, cultuurhistorisch, toeristisch-economisch)

•

•

kunnen organisatorische aspecten toelichten bij rondreizen, cruises en dagexcursies in een regio met toeristische ver• scheidenheid

Vervoer: charterreizen (incl. transfer), luchthavenformaliteiten, tarieven en codes, excursiemogelijkheden (bijv. rondreizen, cruises, dagexcursies)

•

kunnen een prijsberekening uitvoeren op basis van praktische voorbeelden met betrekking op het bestudeerde gebied

•

kunnen op basis van een toeroperatorbrochure overeenkomsten en verschillen geven tussen de verschillende toeristische regio’s

•

kunnen de betalingsmodaliteiten bij een reis à la carte bepalen

•

kunnen de formaliteiten bij de verdere afhandeling en na-

Prijsberekening: kortingen, reducties, toeslagen, speciale formules, combinatietarieven, bijkomende tarieven

•

Betalingsmodaliteiten: voorschot, saldo, briefwisseling, betalingsmiddelen

•

Reisafhandeling: bij de toeroperator, info bij afhalen documenten door klant

•

Nazorg: enquête kwaliteitsonderzoek, klachten, geschillencommissie, klantenbestand, briefwisseling


11


LEERINHOUDEN



De leerlingen zorg van de reis, zowel bij de toeroperator als bij de klant uitvoeren 8

9

10

2.1

Citytrips

•

Brochure-analyse: organisatoren, afzonderlijke componenten van een citytrip, meest voorkomende bestemmingen, aard van het aanbod

•

Bereikbaarheid: transport, afstand, uurregelingen

•

Boeking: reservatiemogelijkheden, prijsvergelijkingen, prijsberekening, ticketing, vouchers, prijs-kwaliteitverhouding

•

Specificiteit: doorsneeformule of origineel karakter, dominantie van evenementen, shopping of cultuurhistorische tijdsinvulling, gidsing en inbreng lokale toeristische dienst

•

Concrete uitwerking van een programma of dossier van een gevalstudie (zie inhoudelijk schema p. 6)

2.2

Fly & Drive of aircamping

•

Begripsverklaring: voorbeelden, aanwezigheid op Belgische markt

•

Praktische aspecten: informatie verzamelen, samenstellen van elementen, prijsberekening, boeking en administratieve afhandeling

•

Autoverhuur: kenmerken (bijv. categorieën, types, kostprijs, verzekeringen, drop off charge), boeking en administratieve verwerking

•


tonen aan dat de avontuur- en sportvakanties een brede waaier aan concrete uitwerking kennen op basis van bestaande infrastructuur of natuurlijke componenten

2.3

Avontuur- en sportvakanties

•

verantwoorden de noodzaak aan specifieke voorzorgsmaatregelen voor een sport of avontuurvakantie

Begripsomschrijving: types, binding met seizoenen, aanwezigheid op de Belgische markt

•

Praktische aspecten: binding met (sport)federaties, vaste

•

kunnen toeristische brochures vergelijken qua citytripaanbod op basis van vooraf opgegeven criteria

•

kunnen de bereikbaarheid t.a.v. de marktgebieden beoordelen

•

kunnen de specifieke boekingsaspecten praktisch uitvoeren

•

kunnen de specificiteit van een aanbod kritisch waarderen

•

kunnen zelf of in groep een citytrip samenstellen op basis van bestaande elementen

•

kunnen verschillende combinatieformules uitleggen op basis van de kenmerken van de samenstellende delen

•

kunnen de typische kenmerken van combinatieformules praktisch verwerken in en dossier

•

kunnen een overzicht van de aspecten van autoverhuur a.h.v. concrete voorbeelden en beheersen de nodige procedures tot uitvoering van een contract

•

kunnen een concreet arrangement inclusief autoverhuur uitwerken voor een welbepaalde bestemming

•

•


12


LEERINHOUDEN



De leerlingen maatregelen voor een sport- of avontuurvakantie •

11

kunnen een concrete avontuur- of sportvakantie uitwerken op basis van een bestaand logies- of animatieaanbod

•

kunnen het voordeel van een reis op maat t.o.v. een pakketreis en een reis à la carte aantonen a.h.v. specifieke voorbeelden

•

kunnen regio’s die eerder in aanmerking komen voor een reis op maat verantwoorden a.h.v. voorbeelden

•

hebben een creatieve inbreng in de samenstelling van een reis op maat op basis van zelf te ontwikkelen componenten of aansluiting bij bestaande onderdelen van een reis

•

verwerven inzicht in de procedure bij de verkoop en de boeking van een samengestelde reis in een reisbureau

•

kunnen van een bepaalde regio of site de attractiviteit voor een reis op maat aantonen d.m.v. toeristisch bronnenmateriaal en vergelijken met andere regio’s of sites

•

kunnen vlot contacten leggen met een incoming of plaatselijk agent

•

kunnen de praktische modaliteiten bij autocarreizen uitleggen

•

kunnen organisatorische aspecten toelichten bij rondreizen, cruises en dagexcursies in een regio met toeristische verscheidenheid

•

kunnen een prijsberekening uitvoeren op basis van praktische voorbeelden met betrekking op het bestudeerde gebied

•

kunnen de betalingsmodaliteiten bij een reis op maat bepalen

onderdelen combineren met een flexibel aanbod, verzekeringen, noodzakelijke documenten (bijv. medisch paspoort, toelatingen), reisbijstand, administratieve verwerking • 3 3.0

Concrete uitwerking van een dossier van een gevalstudie (zie inhoudelijk schema p. 6) Reizen op maat Praktijkgerichte benadering

Uitgaande van specifieke voorbeelden uit de praktijk, aandacht voor volgende kenmerken of onderdelen: •

Verwachtingen van de doelgroep: individuele, familiale of specifieke groepsverwachtingen, individueel of onderdeel van collectief transport en logies, specifiek programma

•

Informatiebronnen: specifieke brochures, reisgidsen en internet

•

Productontwikkeling: vouchers, tijdschema, reisbundel, binding met lokale agent, reisbegeleiding, enz.


13


LEERINHOUDEN



De leerlingen •

kunnen de formaliteiten bij de verdere afhandeling en nazorg van de reis, zowel bij de dienstverleners als bij de klant uitvoeren

•

kunnen de algemene kenmerken van een zakenreis en congres in overweging nemen om oordeelkundig de organisatie ervan voor te bereiden

•

•

12

3.1

Zakenreizen en congressen

•

Algemene kenmerken: binding met professionele activiteiten, verblijfseisen en andere specifieke voorzieningen

•

kunnen de eigenschappen van bestemmingen qua bereikbaarheid en prijs-kwaliteitverhouding kritisch evalueren om keuzen voor een zakenreis of congres te maken

Bereikbaarheid bestemmingen: vergelijking transport (bijv. frequentie en uurregeling, prijs en comfort), verblijfsmogelijkheden (bijv. hotelklassen, reservatiesystemen; rustgebied of bruisende wereldstad)

kunnen een programma op maat opstellen voor een zaken- • reis of congres en de nodige boekingen te verrichten

Programma: schema vervoer, tijdsbesteding ter plaatse, alternatief (partner)programma

13

•


3.2

Studiereizen

•

kunnen de algemene kenmerken van een studiereis in overweging nemen om oordeelkundig de organisatie ervan voor te bereiden

•

Algemene kenmerken: begrip, binding met professionele activiteiten, hobby en opleiding; verblijfseisen en andere specifieke voorzieningen

•

kunnen de nodige boekingen verrichten voor een meerdaagse studiereis op basis van een autocarreis

•

Bereikbaarheid bestemmingen (bijv. combinatie vervoersmodi, gelijkwaardigheid overnachtingsplaatsen)

•

kunnen de eigenschappen van bestemmingen qua bereikbaarheid en prijs-kwaliteitverhouding kritisch evalueren om keuzen voor een studiereis te maken

•

Autocarreis (basis is bijv. geleide rondreis of dagexcursies)

•

Programma: schema vervoer, tijdsbesteding ter plaatse, alternatief (partner)programma, administratieve verwerking en nazorg

•

kunnen een studiereisprogramma op maat opstellen en administratief verwerken op basis van ingewonnen informa- • tie

14 •

kunnen gerichte informatie opzoeken en verwerkt meedelen aan de klant van een individuele reis op maat

Concrete uitwerking van een specifieke studiereis (zie inhoudelijk schema p. 6)

3.3

Individuele reizen

•

Motivatie en types (bijv. familiebezoek, deelname aan buitenlands evenement, persoonlijke drijfveer of hobby)


14


LEERINHOUDEN



De leerlingen •

kunnen op basis van criteria de toeristische of recreatieve waarde van gebieden rubriceren

•

Catalogisering bestemmingsgebieden in functie van de vraag (bijv. klimaat, erfgoed, infrastructuur)

•

kunnen een programma op maat opstellen en boeken voor een individuele reis

•

Concreet programma of specifieke rondreis opstellen (zie inhoudelijk schema p. 6)

3.4

Lokale bestemmingen en excursies

•

Toeristische regio’s van België: algemene evaluatie van de natuurlijke en man-made factoren voor het toerisme en de recreatie (bijv. landschappelijke waarde, cultuur-historische sites, recreatiegebieden, route-infrastructuur)

•

Overzicht van het plaatselijk aanbod (bijv. heemkunde, gastronomie, evenementen)

•

Programma of excursie opstellen voor een binnenlandse toeristische regio (zie inhoudelijk schema p. 6)

15 •

kunnen de Belgische toeristische ruimte structureren naar toeristische en recreatieve attractiviteit

•

kunnen criteria hanteren voor het evalueren van excursies in verschillende lokale bestemmingen

•

kunnen een programma op maat opstellen voor een excursie in een binnenlandse regio


15

PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Het derde vervolmakingsjaar in de derde graad vormt een rechtstreekse aanloop naar het beroepsleven. Het zijn dan ook vooral de op de praktijk gerichte inhouden, technieken en methodes van de reisbureausector en de diverse toeristische diensten waarover moet onderricht worden. Dit neemt niet weg dat een ernstige voorbereiding op de domeinen van onthaal, reisleiding en gidsing noodzakelijk is, wil men een globale visie op de uitdagingen van de gehele beroepssector bieden. Nieuw ten opzichte van beide vorige jaren van de derde graad is de modulaire structuur van het leerplan. Dit heeft drie fundamentele voordelen t.o.v. een systematische structuur: -

de mogelijkheid op geïntegreerde aanpak: diverse leervakken kunnen een bijdrage leveren in de uitwerking van modules vanuit diverse invalshoeken;

-

de praktijkgerichtheid: men kan sneller inspelen op trends, seizoensproblematiek, gerichte belangstelling van de bedrijfswereld en de stageplaatsen;

-

de casusgeoriënteerdheid: er kan door de keuze van gevalstudies maximaal ingespeeld worden op de verscheidenheid qua instroom. Vakgroepoverleg, binding met de geïntegreerde proef, stages en de kans op gastseminaries beïnvloeden deze keuzes.

De wijze waarop een casus ontwikkeld wordt, kan sterk verschillen. Hieronder wordt dat met een drietal voorbeelden beknopt geïllustreerd. Ze zijn niet bedoeld als modelvoorbeelden, maar eerder als een logische verzameling van aandachtspunten. De wijzen waarop ze kunnen uitgewerkt worden hangt af van diverse schoolgebonden factoren: visie van de school op de opleiding, aanpak van het leerproces en stadium qua vakoverschrijdend en coöperatief leren, samenwerkingsverband en vakgroepwerking, beschikbaar bronnenmateriaal, enz. Het is aan de leraren om uit te maken welke casus vooral aangewend wordt om bijv. technische aspecten in te oefenen, in welke casus inhouden en vaardigheden van verscheidene leervakken geïntegreerd worden en in welke een hoge graad van zelf- of groepsactiviteit aan bod komt. 1)

Cuba als voorbeeld van een pakketreis

-

Beginsituatie: de klant is vastbesloten omtrent de algemene of specifieke bestemming na informatie i.v.m. klimaat, kustvormen, verkeersinfrastructuur, sportaccomodatie, cultuur, enz. (algemene achtergrondinfo: steunvakken, taalvak Spaans). Er wordt een synthese gemaakt van de toeristische ruimte.

-

Procedure:

-

-

Btn fungeert als basis voor het verkoopgesprek en kan reeds aanleiding zijn voor een onmiddellijke boeking.

-

Klant ziet in brochures dat zowel Sunsnacks als Thomas Cook een aanbod heeft.

-

Specificatie vraag: 1 week Varadero in een 4*-hotel

-

Voorstel: Arenas Doradas hotel of Villas Kawama: in beide brochures

-

Selectie: inloggen in btn:

Thomas Cook: vluchten op dinsdag en zaterdag; klant vraagt reis in maart: Beschikbare vluchten en prijzen per persoon (standaardkamer 2a): Afreisdatum/hotel

Arenas

Kawama

25 februari

€ 1 148

€ 1 177

1 maart

€ 1 431

€ 1 480

4 maart

€ 1 232

€ 1 281

Bijkomende info: diverse kamertypes en meerprijs -

Jetair: vlucht op 24/2 volzet; wel beschikbaar op 28/2 of 7/3:

TSO – 3de graad – optie Toerisme en organisatie PV Praktijk/stages toerisme (3de jaar: 8 lt./w) en TV Toerisme (3de jaar: 6 lt/w) Afreisdatum/hotel

Arenas

16

Kawama

28 februari

€ 1 437.50 € 1 433

7 maart

€ 1 071

€ 1 071

-

Besluitvorming: Jetair is voordeligst, verkoopgesprek wordt afgerond en reservatie volgt.

-

Werkwijze btn: -

touroperator aanklikken met brochure

-

beschikbaarheid transport voor datum en bestemming

-

Terug

-

beschikbaarheid accommodatie met code hotel

-

kamertype en aantal aanklikken

-

Terug

-

(alles werd nu meegenomen naar het voorblad)

-

door de namen van de klanten in te vullen verpersoonlijk je al het dossier en kan je verifiëren klikken om de prijs voor ogen te halen. Indien er onderweg iets is vergeten zal het systeem je daar automatisch op wijzen

-

Afsluiten door boeken te kiezen en zo wordt je dossier bevestigd met een PO nummer of boekingsnummer.

2)

Barcelona als voorbeeld van een citytrip à la carte

-

Beginsituatie: De klant wil een citytrip voor 1 week maken naar een Europese stad (voorjaar), in dit geval Barcelona. De klant wil een reis à la carte en laat de reisagent vrij in het bepalen van de bezienswaardigheden, transport- en accommodatievorm. Alleen het budget wordt op voorhand vastgelegd en bedraagt € 450,00 per persoon (excursies inbegrepen).

-

Basisonderzoek:

-

-

selectie van transportmogelijkheden op basis van het budget van de klant(vergelijking autocar/vliegtuig/trein), alsook op basis van de beschikbaarheid voor de opgegeven periode.

-

selectie van meerdere accommodatievormen, ook op basis van het budget en beschikbaarheid (vergelijking in en buiten Barcelona, bijv. Calella, Sitges, ...).

-

opzoeken en bepalen van de bezienswaardigheden: wat gaan ze wanneer bezichtigen?

-

opzoeken van de toegangsgelden van de geselecteerde bezienswaardigheden (in de prijs inbegrepen)

-

dagindeling maken met behulp van een stadsplan van Barcelona: een gestructureerde volgorde volgens de ligging(bijv. de oude stad, Montjuïc, Port Vell, …)

-

rekening houden met rust-, middagpauzes en eventueel met het traject naar en van Barcelona.

-

een kort overzicht geven van bijkomende, nuttige informatie voor de klant ter plaatse: restaurants, shoppingmogelijkheden, toeristische dienst, metroverbindingen, taxi –info, documenten,…

Bronnen: Internetadressen, kaartmateriaal, reisgidsen en literatuur, overige adressen, brochures van T.O. ‘s


17

Daguitwerking:

-

DAG OMSCHRIJVING 1 Vertrek per autocar vanuit België; aankomst en overnachting in Lyon 2

Vertrek uit Lyon; bezoek aan Figueras (Dalimuseum), bezoek aan Ampurias (ruïnes); aankomst te Calella (hotel)

3

Vertrek naar Barcelona; bezoek aan de Barri Gotic; bezienswaardigheden: La Boquera, MACBA, Plaça Reial, kathedraal, Palau de la Musica Catalana, Picassomuseum

4

Bezoeken aan Parc de la Ciutadella en omgeving, de zoo, de haven en Barceloneta

5

Voormiddag: Gaudi (Parc Guell, Casa Mila, …); namiddag: bezoek aan Montjuic; fonteinspectakel Font Magica

6

Bezoek aan de Sagrada Familia, Funadaçio Antoni Tapies; namiddag vrij

7

Bezoek aan Montserrat, afsluiting met bijwonen koorgezangen en festiviteiten; aanvangen terugtocht (zie heenreis).

3)

Zweedse triade als voorbeeld van een vraaggestuurde reis op maat

-

Beginsituatie: Vriendenkring van 12 jonge volwassenen wenst een gecombineerde reis naar Scandinavië met natuur- en cultuurbeleving. Voorwaarden: max. 3 weken in de zomer, prijsbewust (eventueel besparen op logies).

-

Basisonderzoek (inbreng van steunvakken): selectie van mogelijke bestemmingen op basis van algemene verkenning. Resultaten: -

Finland: Lapland/Savonlinna (Samaa-gebied) via Helsinki

-

Zweden: Lapland/Gotland of öland via Stockholm

-

Noorwegen: Lofoten/Gudbransdalen via Oslo

-

IJsland: Ringweg en Sprengisandur via Reykjavik

-

Verfijning keuze: onderzoek via internet, reisgidsen en kaartmateriaal; vluchten SAS en eventueel andere maatschappijen. Resultaat: Dossier Zweedse triade: Trekking in Norrland – citytrip Stockholm – fietstocht op het eiland Gotland.

-

Resultaten:

1.

Omschrijving: drieluik met natuurtochten, citytrip en fietsvakantie; combinatie natuur en cultuurgeschiedenis.

2.

Praktische aspecten

2.1

Logies: trekkershutten of 2persoonstent en meerpersoonskamers in jeugdherberg of pension

2.2

Vervoer: vliegreis naar Stockholm, treinreis naar Lapland, voettochten en openbaar vervoer; via snelbus en –boot naar Gotland waar fietstochten

2.3

Documenten: identiteitskaart volstaat

2.4

Conditie in functie van de reis

-

goede fysieke conditie, matige hoogteverschillen, maar goed gevulde rugzakken, beklimming Kebnekaise (+ 2117 m) als alternatief en zonder rugzak.

-

voettrektocht van ca. 115 km, (één tent per 2 pers. als alternatief logies) op 1 week en citytrip; huurfietsen op Gotland (max. 60 km per dag); meerdaagse bergtocht met rugzak, 1 tent/2 pers., rustig tempo; stadstochten in Stockholm en Visby; korte wandelingen op Gotland.

2.5

Prijs

-

€ 1 400.00; inbegrepen: alle plaatselijk vervoer (lange afstandstrein, stadsmetro, boottochten, snelbus, huurfietsen), maaltijden (halfpension in Stockholm), lockers in Kiruna, overnachtingen, begeleiding, BTW.


18

-

Niet inbegrepen: vlucht H/T, dranken, avondmaaltijden in Stockholm, facultatieve annulatie- en bagageverzekering

3.

Bronnen: internetadressen, kaartmateriaal, reisgidsen en literatuur, overige adressen

4.

Daguitwerking

DAG OMSCHRIJVING 1 vlucht Zaventem - Stockholm (Arlanda); trein Stockholm - Kiruna 2

aankomst nachttrein uit Stockholm te Kiruna, overstappen naar Abisko nationaal park

3

trekkingdag 1: Abisko - Abiskojaure (15 km)

4

trekkingdag 2: Abiskojaure - Alesjaure (20 km, inclusief boottocht)

5

trekkingdag 3: Alesjaure - Tjäktja (13 km)

6

trekkingdag 4: Tjäktja - Singi via Sälka (24 km)

7

trekkingdag 5: Singi - Kebnekaise (14 km)

8

trekkingdag 6: Kebnekaise – Ladjoluspekatan (inclusief boottocht, eventueel beklimming Kebnekaise) of dagwandeling naar topzones ter plaatse

9

trekkingdag 7: Ladjoluspekatan – Nikkaluokta (6 km) en middagbus naar Kiruna of Kebnekaise – Nikkaluokta (19 km) en late bus naar Kiruna.

10

trekkingdag 7: Ladjoluspekatan – Nikkaluokta (6 km) en middagbus naar Kiruna of Kebnekaise – Nikkaluokta (19 km) en late bus naar Kiruna.

11

Aankomst Stockholm (ca. 7u30); verkenning van de eilandwijk Skeppsholmen

12

Stockholm: kuierend langs de kernstad (Gamla Stan), de zuidelijke binnenstadswijk (Södermalm) en de oostelijke binnenstadswijk (Östermalm) en Skansen (openluchtmuseum)

13

bezoek aan het slotpark Drottningholms en vrije namiddag (museum/bus-arrangement voorzien)

14

snelbustransfer naar Nynashamn, overtocht (ca. 2u40 min) naar Gotland en verkennende wandeling binnen de middeleeuwse omwalling van Visby.

15

bustransfer naar Farö via Farösund en strandwandeling in Sudersandsviken.

16

dagfietstocht dwars door het eilandje Farö (grindfietspad) naar de stranden van de noordwestkust, terugkeer langs het kerndorp Farö.

17

dagfietstocht dwars door het eilandje Farö (grindfietspad) naar de stranden van de noordwestkust, terugkeer langs het kerndorp Farö.

18

bustransfer naar Visby; korte fietstocht richting naar Tofta (zuiden)

19

dagfietstocht via Nyhamn en Stenkyrka naar Jungfran.

20

vroege afvaart naar Nynashamn en terugkeer per snelbus naar Stockholm; terugvlucht Stockholm – Brussel (eventueel op dag 21).

De basismodule wordt verondersteld verworven te zijn door de leerlingen die voorafgaand met succes het eerste en tweede jaar Toerisme gevolgd hebben en fungeert dan ook als toetssteen voor de volgende modules. Hierdoor kan het aantal eraan te besteden contacturen eerder beperkt zijn (zie laatste kolom in onderstaande tabel) en kan een hoge graad van zelfstandig werk aangewend worden. Module 0 is hoofdzakelijk gewijd aan een aantal begrippen, inzichten en relaties die sommige leerlingen in andere vooropleidingen Toerisme kunnen verworven hebben. Dit “hoofdstuk” is dan ook in een gemengde klas zowel bedoeld als herhaling en als initiatie. Hierdoor kan binnenklasdifferentiatie zich opdringen. Hoewel dit hoofdstuk zich op het eerste zicht inhoudelijk als theoretisch aandient, kan er steeds best vanuit concrete situaties vertrokken worden. Gezien de positie van dit vervolmakingsjaar dienen theoretische beschouwingen tot een minimum beperkt te blijven In bovenstaande tabel (p.5-11) omvat iedere basiscluster (de x.0 nummering binnen de modules) een aantal moduledoelstellingen die voor de keuzeclusters moet uitgewerkt worden (niet inspringende streep-


19

jes in bovenstaande tabel). Ze worden verder gespecificeerd via de specifieke doelstellingen die bij de clusters vermeld staan (inspringende streepjes). De modulaire opbouw van het leerplan houdt in dat niet op een gelijkaardige manier de verschillende gevalstudies kunnen aangevat worden. Dat komt best tot uiting in gevarieerd lesgeven. Doceerlessen zijn verantwoord bij de aanbreng van initiatie van begrippen, concepten, theorie, ... maar dienen beperkt te worden in tijdsduur. Ondersteuning dient gebracht te worden via concrete situaties (gevalstudies) en een samenhang via organogrammen (bijv. op een bordstructuur, grafische verwerking,...). Voor toepassing en integratie werkt men beter met andere werkvormen. De frontale dialoogles biedt vooral uitkomst als de ervaringswereld van de leerlingen zinvolle aanknopingspunten verschaft. Binnen iedere cluster wordt gestreefd naar een leerlijn: vanuit een inzicht in de mogelijkheden, algemene kenmerken en procedures komt men tot de ontwikkeling van vaardigheden via praktische oefeningen. De concretisatie van iedere cluster wordt gerealiseerd via specifieke gevalstudies waaraan bestaande toeristische ruimten via dossiers gekoppeld worden (zie tabel p. 3-4). Meerdere dossiers zijn per cluster haalbaar binnen het voorziene lestijdenpakket. Hierdoor kan een concrete bijdrage geleverd worden aan de voorbereiding van stages en geïntegreerde proef. De leraar bewaakt de dossierkeuze (en dus ook de weggevallen clusters) in een streven naar differentiatie en brede opvulling van toeristische ruimten (bijv. verschillende klimaatstreken, culturen, taalgebieden, wereldzones) in overleg met de collega’s van taalvakken, Geschiedenis en Aardrijkskunde. Observatie en registratie tijdens extra-murosactiviteiten is zeer waardevol voor de verwerving van informatie. Meerdaagse excursies en studiereizen dienen opgenomen te zijn in de jaarplanning en het schoolwerkplan; bij de inschrijving van leerlingen en bij de aanvang van het schooljaar dienen ouders en leerlingen schriftelijk verwittigd te worden van dergelijke geplande activiteiten en hun organisatorische en financiële consequenties. Diverse types intra- en extra-murosactiviteiten zijn op hun plaats in deze opleiding: 1) Het uitnodigen op gastseminaries van eminente voordrachthouders die uit de praktijkwereld komen. 2) Bedrijfsbezoeken aan specifiek toeristische bedrijven (bijv. toeroperator, congres, reisbureau, terminal, ...). 3) Verkenningsexcursies op het domein van het toeristisch aanbod in een regio, stad, ... al dan niet in samenwerking met aanverwante leervakken (bijv. cultuurhistorische site en monumenten, landschappelijk waardevol gebied,...). 4) Toeristisch veldwerk (bijv. enquête, gidsing, organisatie beurs,...). Dergelijke activiteiten dienen geïntegreerd te zijn via het leerplan, onderzocht te worden op hun vakoverschrijdende waarde en kunnen geen aanleiding zijn tot compensaties tenzij het schoolwerkplan hiervoor een algemeen aanvaarde en pedagogisch aanvaardbare formule omvat. Qua werkmethodiek kan voor iedere eerste keuze van gevalstudie en eraan gekoppeld dossier geopteerd worden voor een aanbiedende werkvorm (bijv. doceren), maar gaandeweg kan meer gestreefd worden naar een hogere participatie van leerlingen in het leerproces. Bepaalde dossiers kunnen dan ook via groepswerk of begeleid zelfstandig leren gerealiseerd worden. Diverse gespreksvormen zijn aangewezen om de vlotte en correcte beheersing van communicatieve vaardigheden en de boetsering van de persoonlijkheid te realiseren. Ten aanzien van het beroepsprofiel zijn bijv. onderwijsleergesprekken en analyses van teksten, beelden en data bijzonder nuttig. Discussievormen waarin bijv. diverse formules, prijzen, comfortklassen, seizoenen,... t.o.v. mekaar worden afgewogen, bevorderen de vakbekwaamheid en de dynamische kwaliteiten van jongeren. Groepswerk is vooral zinvol als samenwerkingsverband bij de aanpak van grotere projecten, zoals bijv. de organisatie van een tentoonstelling, meerdaagse reis, gidsing, ... De diverse andere vormen van groepswerk (bijv. rollenspel, simulatiespel, een educatief spel, een begrotingssimulatie,...) dienen grondig voorbereid te worden, wil men er voldoende rendement uit halen. Ook bij de inschakeling van beeldmateriaal dient een verantwoorde keuze gemaakt te worden. Hierbij is het inductief gebruik doorgaans meer aanbevolen dan het deductief gebruik. Ontwikkeling van een kritische geest dient aangemoedigd te worden (ten aanzien van bijv. rooskleurig voorgestelde elementen van het toeristisch aanbod, op drijfzand gebaseerde klachten, onderschatte milieueffecten, verwachte prijsevoluties, ...). De uitwerking in groepsdossiers, individuele rapporten, videomateriaal, computerpresentaties, port-folio’s, enz… zijn slechts enkele voorbeelden van resultaatgerichte producten waaraan een leerproces voorafgaat.


20

Praktijkopdrachten evolueren van eenvoudige, leraargestuurde opdrachtjes via vormen van taak- of opdrachtgestuurd leren tot complexer groepsopdrachten als voorbeelden van probleemgestuurd coöperatief leren. Vanuit en uitbouw van persoonlijke competenties wordt daarbij meer en meer aandacht geschonken aan groepsleren, vertrekkend vanuit het aanreiken van bronnenmateriaal vereisen complexer taken ook meer leerlingeninitiatief in het zelf of in groep opsporen van informatie. Een variatie qua werkvormen en beoogde resultaten wijst op een geleidelijke verhoging van zelfstandig werk, groepswerk en informatie- en communicatietechnologie (ICT). Dit laatste is niet alleen technisch reeds noodzakelijk voor het inzicht in reservatiesystemen (CRS) en routeplanners, maar ook voor het gericht opzoeken via internet (bijv. zoekmachines, portaalsites en websites van toeristische diensten). Vandaar de nadrukkelijke verwijzing naar de minimale materiële eisen en de nuttige adressen verder in dit leerplan. De belangrijke plaats voor ICT beantwoordt aan verscheidene doelstellingen: -

De toeristische bedrijfswereld is in zeer sterke mate gebaseerd op een snelle en efficiënte dienstverlening die actueel alleen via ICT kan gerealiseerd worden.

-

De complexe toepassingsmogelijkheden van afzonderlijk uitgewerkte elementen kunnen bij uitstek renderen via ICT.

-

De klantgerichtheid van de sector vereist beheersing van diverse communicatieve vaardigheden.

-

Efficiënt beheer van dossiers, fiches, lijsten en teksten is een noodzakelijk aspect in de opleiding.

De inschakeling van internet in het verwerven van informatie door leerlingen en leraren, dient met de nodige kritische zin verwerkt te worden naar de vorm en inhoud waarvoor die informatie bestemd is. Men heeft oog voor de bronvermelding, actualiteitswaarde en toetsing aan andere informatiebronnen. De specifieke pedagogisch-didactische wenken zijn vrijblijvend als een ideeënbus gekoppeld aan de onderscheiden hoofdstukken. De meeste zijn evenwel ook te overwegen voor andere hoofdstukken. De voorziene timing (laatste kolom) is eerder een aanbeveling om het onderling belang van de hoofdstukken aan te geven. Een volgordewijziging of een uitbouw gericht op specifieke werkvormen, associaties met leerinhouden van andere vakken, een hogere graad aan zelfstandig werk, kunnen tot gevolg hebben dat de voorziene tijd wijzigt. Bij de keuze van de dossiers, gevalstudies en clusters wordt rekening gehouden met de concrete stageplaatsen en de mogelijkheden qua praktijk. Een dominantie van bijv. stageplaatsen waar dossiers van uitgaand toerisme meer aan bod komen is een meer dankbare situatie, maar dan dient men in de praktijk meer aandacht te schenken aan binnenlandse arrangementen. De eerder aangegeven doelstellingen kunnen geconcretiseerd worden in specifieke praktijkoefeningen door o.m. rekening te houden met de snel wisselende trends in de toeristische bedrijfswereld. Het volgen van de actualiteit is dan ook zeer belangrijk voor de concretisering van dossiers en gevalstudies. Voor eventuele bijsturing van de keuze is ook in dit geval gezamenlijk overleg tussen de leraren noodzakelijk. In verband met de stage gelden een aantal methodologische wenken en didactische suggesties: Qua algemene oriëntatie richten de praktijkoefeningen of stages toerisme zich zowel naar het receptief toerisme in de diverse geledingen (lokaal, regionaal, nationaal niveau) als naar het uitgaand toerisme (reisagenten, toeroperators, transportbedrijven). Bij de keuze van de stageplaatsen wordt gestreefd naar een maximale complementariteit met de naar de praktijk gerichte leerplanontwikkeling in het leervak toerisme. Hierin is tevens voorzien dat de nodige reflecties mogelijk zijn binnen de normale leerstofbehandeling. De hoger geformuleerde doelstellingen vormen een raamplan waarop een stageplaats geëvalueerd wordt; het is immers in de praktijk niet mogelijk dat alle vermelde activiteiten daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd binnen de stageperiode. De stageperiode is een sluitstuk van een praktijkgerichte opleiding en vormt voor de leerlingen een belangrijke motivatiefactor voor een mogelijke beroepscarrière in de toeristische sector. Het is sterk aanbevolen dat er op termijn een netwerk van stageplaatsen wordt uitgebouwd, waarbij iedere stageplaats geïdentificeerd en geëvalueerd wordt op de gerichtheid naar de opleiding en naar de ontwikkeling van de beroepsbekwaamheid van de leerlingen. Een aantal bedrijfseconomische kenmerken (organisatie, schaalgrootte, omzet) en de educatieve sfeer gelden daarbij als belangrijke criteria voor de inschatting van de draagkracht van de stageplaatsen. De keuze van de stageplaatsen is dan ook zeer belangrijk en gebeurt in overleg met de leerlingen; zij nemen zelf contact op met de mogelijke stageplaats en rapporteren efficiënt de eerste kennismaking met het bedrijf.


21

Voor het adequaat organiseren van de stage dienen een aantal documenten bijgehouden of ingevuld te worden: - In een stageovereenkomst wordt tussen de verantwoordelijke van de stageplaats (zaakvoerder, beheerder, diensthoofd, enz.), de schooldirectie (of zijn vertegenwoordiger) en de stagiair een overeenkomst gesloten die zo precies mogelijk de verantwoordelijkheden vastlegt binnen een specifieke termijn. - In een stageregister worden de activiteiten van de stagebegeleider genoteerd: het voorbereidend contact, administratieve voorbereidingen, stagebezoeken, ... - De algemene stagedossiers bevatten een aantal feitelijke en administratieve gegevens: - naam en adres van de stagegever - naam, adres en leerjaar van de stagiair - data van de stages - naam van de stagebegeleiders en mentoren - kopie van de melding van de stagiairs aan de verzekeringsmaatschappij - briefwisseling betreffende de stage - De individuele stagedossiers bevatten: - de individuele steekkaart - de stageovereenkomst - de beoordelingsstaat - briefwisseling betreffende de stage - Het stageschrift of logboek bevat de activiteiten per dag vermeld en worden regelmatig geviseerd door de stagementor en de stagebegeleider. - Het stageverslag bevat in rapportstijl de antwoorden op de bevraging van de stage; de vraagstelling is gebaseerd op de doelstellingen aangepast aan de specifieke stageplaats. Het is om verschillende redenen aangewezen om de stageperiode in blok aan te bieden. Een verzameling tot één blok van vier weken geldt als een minimum wil men de leerlingen in staat stellen zich in te passen in het bedrijfsklimaat van een onderneming. Creatieve oplossingen om deze stageperiode te verruimen binnen de wettelijke mogelijkheden, verdienen dan ook alle aandacht. De periode waarin de stage plaatsgrijpt is van grote betekenis voor de confrontatie met een diversiteit aan werk; in dat verband wordt de periode mei/juni meer geschikt ervaren dan de periode maart/april. Het inschakelen van een buitenlandse stageplaats kan verrijkend zijn voor de leerling, maar dan dient aandacht geschonken worden aan specifieke problemen. Naast het groter belang van de organisatorische, juridische en financiële aspecten dient er immers rekening gehouden worden met de evaluatie van de stage en moet de stagementor in de mogelijkheid zijn de leerling aan het werk te zien. In ieder geval gelden voor deze stagebegeleiding de algemene voorschriften die binnen het Gemeenschapsonderwijs van toepassing zijn.


22

SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WERKVORMEN

Nr. 1

2

3

Pedagogisch-didactische wenken -

rondvraag of toets verheldert de voorkennis i.v.m. de structuur van het toerisme in Vlaanderen, resp. België

-

concrete gevallen tonen de betrokkenheid aan van de verschillende instanties en bedrijven inzake de realisatie van een product

-

bevraging van een toeristische dienst, reisbureau, vervoersondernemer, enz.

-

vervollediging van een schema waarop voor een product de betrokken instanties en bedrijven een plaats krijgen

-

onderzoek van brochures: screening op basis van bepaalde criteria, drempelwaarden en indicatoren (bijv. bestemmingen, onderdelen, soorten reizen, prijs)

-

blinde kaarten inkleuren met toeristisch belang regio’s, eventueel via opdruk van diagrammen en legende

-

statistieken opvragen (bijv. WTO) en analyseren

-

klassikaal documenten invullen en beheren in dossiers

-

folders en informatie uit internet persoonlijk verwerken in regio- en sitebeschrijvingen

-

klassikaal bezoek aan een luchthaven of HST-terminal

-

prijzen berekenen op basis van in brochures voorziene kortingen, seizoenen, types overnachting, enz

-

brochures vergelijken van eenzelfde gebied en seizoen voor verschillende aanbieders

-

opvolging van een dossier na een reis eventueel na een simulatie van een klacht en de rol voor verzekeringen, geschillencommissie, enz.

-

klimatogrammen van verschillende mediterrane gebieden vergelijken (bijv. Perth, Rome, Jeruzalem, Kaapstad) in overleg met leraar aardrijkskunde

-

teeltgrenzen in het MZ-gebied op kaartmateriaal opzoeken

-

tijdtabellen van luchtvaartmaatschappijen vergelijken; globale reistijden vergelijken (bijv. autocar t.o.v. charter); routes en bestemmingen in kaart brengen (overleg met aardrijkskunde)

-

reisformules detecteren uit brochures, op vakantiesalons en -beurzen

-

klantensimulaties: verkoopsgesprekken voeren en multimediale programma’s inschakelen (bijv. internet, Megatop, Megatour, CRS-systemen)

-

op steekkaarten in de dossiers de attractieve elementen geduid aangeven op basis van reisgidsen, internet en andere informatiebronnen (bijv. magazineartikels, documentaires) in overleg met de vakken geschiedenis en aardrijkskunde

-

kritische beoordeling van de nieuwswaarde van bepaalde gebieden via persartikels i.v.m. probleemsituaties (bijv. veiligheid, economie, ecologie, gezondheid, drukte)

-

demonstratie van een uitgewerkt voorstel en toelichten van de werkmethodiek met het oog op een toepassing op andere dossiers, andere gevalstudies of clusters

Timing 1à3 weken

6à9 weken

TSO – 3de graad – optie Toerisme en organisatie PV Praktijk/stages toerisme (3de jaar: 8 lt./w) en TV Toerisme (3de jaar: 6 lt/w) Nr. 4

5

6

7


klimaatkaarten en klimatogrammen opzoeken en conclusies verwerken in dossiers (in overleg met aardrijkskunde)

-

algemene natuurwaarde van verre, exotische bestemmingen achterhalen in vakliteratuur, reisgidsen, internet, brochures, enz. en verwerken in kaarten, steekkaarten en dossiers

-

klantensimulaties met aandacht voor communicatieve vaardigheden in meerdere talen (in overleg met de vakleraren PR en taalvakken)

-

uitwerken van dossiers in verschillende wereldzones, klimaatgebieden, biomen, enz. volgens vooraf opgegeven criteria qua aanbod, doelgroep, overbrugging, prijs, pakket, enz.

-

kaartanalyse: kaartmateriaal voor lokalisatie van wintersportgebieden (blinde kaarten als werkkaarten), panoramakaarten van wintersportstations, wegenkaarten in en naar een wintersportgebied (in overleg met aardrijkskunde)

-

afbakening van seizoen van het wintersportstation op basis van klimatogrammen en sneeuwbedekking; toetsing aan seizoensafbakening in brochures en folders en de prijsverschillen; herkennen van vakantieperiodes

-

typering van het aanbod aan wintersport (bijv. Noors, Alpijns skiën, schaatsen, curling) in functie van reliëf, grootte centrum, marktsituatie, cultuur, enz.; ligging van de centra en kabelbanen

-

persberichten i.v.m. natuurrampen (modderstromen, overstromingen, aardbevingen, lawines), milieuproblemen (aantasting vegetatie; vervuiling water, lucht, bodem, horizon; verkeersdrukte en tunnelongevallen; cultuurverlies plaatselijke bevolking en economie)

-

uitwerken van dossiers in verschillende berggebieden in de wereld in het algemeen en in Europa in het bijzonder volgens vooraf opgegeven criteria, bijv. hoogteligging, hellingen, infrastructuur, logiescapaciteit, …

-

op websites en het ‘Informatieblad’ de structuur en werking van Toerisme Vlaanderen nagaan a.h.v. concrete werking; idem voor andere niveaus en regio’s

-

regionale of lokale instanties bevragen om de actualisering van het aanbod te synthetiseren en erop in te gaan via de ontwikkeling van een product

-

documentaires en promotiefilms kritisch analyseren op hun waarde

-

een route en haar beschrijving controleren op organisatorische aspecten en inhoudelijke evidentie en correctheid

-

ICT inschakelen voor inwinnen van informatie, boeking en presentatie

-

individueel of in groep onderzoek van brochures: mogelijkheid om componenten afzonderlijk te hergroeperen, uittesten van verschillende combinaties op basis van vooraf opgegeven criteria (bijv. evenwicht, prijs-kwaliteit, tijdsverlies)

-

blinde kaarten inkleuren met toeristisch belang regio’s, eventueel via opdruk van diagrammen en ontwerp van een legende

-

individueel documenten invullen en dossierbeheer in groep

-

transportmogelijkheden vergelijken op basis van criteria (bijv. prijs, comfort, tijdverlies en aansluitingen, milieubelasting)

-

folders en informatie uit internet verwerken in regio- en sitebeschrijvingen

-

prijzen berekenen op basis van in brochures voorziene kortingen, seizoenen, types overnachting, enz

-

op de stageplaats brochures vergelijken met gegevens in reisgidsen

-

opvolging van een dossier na een reis, eventueel na een simulatie van een klacht en de rol voor verzekeringen, geschillencommissie, enz.

23

Timing

6à8 weken


9

10

11


vooraf onderzoeken welke vakoverschrijdende dimensies mogelijk zijn d.m.v thema- of casusonderwijs (bijv. aardrijkskunde, geschiedenis, toegepaste informatica, taalvakken, public relations)

-

steekkaarten aanleggen met de toeristische feiten en andere gegevens van verschillende soorten steden (bijv. kunststeden, wereldsteden, pittoreske stadjes, zakensteden, regionale centra in toeristische kustgebieden)

-

brochure-onderzoek volgens vooraf bepaalde criteria (bijv. typering van de stad, aanbod, prijs, formule, transport, logies, inschakeling van musea en lokale gidsen, speciale arrangementen, gastronomie)

-

voorbereidende werkzaamheden in kleine groepjes en individuele opzoekingen voor de boeking van een citytrip

-

individueel of in groep uitwerken en presenteren van een citytrip naar een Europese stad

-

soorten combinatieformules: geëigende combinaties en innovaties via simulatieoefeningen, koppelingen van specifieke doelgroepen aan combinaties van transport en logies, al dan niet met animatie of een bijkomend programma-aanbod

-

brochure-onderzoek, navraag op beurzen naar aanbod op Belgische markt

-

ICT inschakelen voor het inwinnen van informatie en het uitwerken van een concreet dossier met inbreng van autoverhuur

-

basiskennis via een onderzoek naar het aanbod op vakantiebeuzen (bijv. Adventures Affair)

-

vakoverschrijdend overleg (bijv. met aardrijkskunde en geschiedenis) i.v.m. het uitlijnen van de randvoorwaarden en algemeen aanbod qua natuur en cultuur

-

terreinervaring via vakoverschrijdende extra-murosactiviteiten (bijv. regioverkenning, oriëntatieloop, onderzoek van cultuurhistorische waarden van sites, bevragen van beheerders en verantwoordelijken van toeristische en recreatieve diensten)

-

administratieve verwerking en opvolging van een dossier op basis van een concreet (gesimuleerd) voorbeeld

-

dossierontwikkeling op basis van een partieel aanbod van een buitenlandse toeroperator, informatie in reisgidsen, enz.

-

discussie of debat i.v.m. de wenselijkheid van een reis op maat t.o.v. andere mogelijkheden op basis van concrete bestemmingsgebieden

-

uitwerken van bestaande dossiers op maat

-

opsporen van onevenwichtige elementen in een pakketreis of reis à la carte om een reis op maat evenwichtig voor te stellen

-

bepalen van typische bestemmingen en doelgroepen voor een reis op maat

-

opmaak van een prijsberekening, informatiebundel, administratief dossier en elementen van nazorg voor een specifiek dossier dat zelfstandig of in groep wordt ontwikkeld

24

Timing

4à7 weken


13

14

15


cijfers en ranking i.v.m. congrestoerisme vergelijken en de belangrijkste congressteden evalueren

-

een seminarie organiseren met bevoorrechte getuigen van een specifiek programma

-

scenario’s van zakenreizen opvragen en vergelijken

-

uitwerking van een zakenreis door gebruik te maken van tijdtabellen, CRS, hotelgidsen, enz. en er een prijsberekening van te maken

-

simulatieoefeningen i.v.m. onderhandelingen met plaatselijke agent, verantwoordelijke congresruimte, partnerprogramma, enz.

-

verslagen van studiereizen synthetiseren

-

contact opnemen met verenigingen en peilen naar hun belangstelling voor studiereizen (bestemming, doelgroep, faciliteiten, enz.)

-

het aanbod van autocarbedrijven afstemmen op de organisatie van een studiereis

-

een dossier opstellen van een (fictieve) studiereis: studieveld, bestemmingsgebied, excursieroute, overnachtingsplaatsen, prijsberekening, reservatie, nazorg)

-

een modeldraaiboek opmaken op basis van de ervaring van een zelf gemaakte reis

-

individuele reisscenario’s afstemmen op de types toeristen en hieruit dossiers opstellen

-

discussie over de typische problemen die een individueel reizende toerist ontmoet

-

kritische bespreking van de mogelijkheid/wenselijkheid om de individuele reis op maat te koppelen aan bestaande reisformules

-

opdeling van een grondgebied (bijv. in provincies) en er programmavoorstellen voor uitwerken tot dossiers

-

eenzelfde programma verwerken in verschillende eindformules (bijv. meerdaagse excursie, groep mindervaliden, programma voor halve dag, city-by-night)

-

specifiek aanbod formuleren voor bepaalde doelgroepen (bijv. buitenlandse groep, groep op doorreis, sportliefhebbers)

25

Timing

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN Zoals bij de pedagogisch-didactische wenken is aangegeven, is het van groot belang dat de leerkracht in de mogelijkheid is trends te volgen van de commerciële sector en het beleid. Een vlotte informatiestroom vanuit toeristische beslissingsniveaus naar de onderwijswereld dient dan ook gerealiseerd te zijn. Vandaar het belang van de beschikbaarheid van oordeelkundig gekozen toeristische tijdschriften en telematica. Het actualiseren van didactische hulpmiddelen is een essentiële voorwaarde voor het garanderen van een eigentijdse opleiding. Een toeristische opleiding vereist: 1

Een parate kennis van vakspecifieke elementen en elementaire randvoorwaarden van economische, culturele en ruimtelijke aard.

2

De beheersing van een aantal psycho-motorische vaardigheden en werkmethoden.

3

Een open ingesteldheid ten aanzien van de waarde van de individuele perceptie en grootschalige omstandigheden waarin toerisme zich optimaal afspeelt.


26

Hierdoor dient de werksfeer in klasverband een eigenheid te vertonen, waardoor een eigen vaklokaal is aangewezen. Dat de toekomstige werksfeer vooral in een vakeigen omgeving tot een zinvolle imitatierijkdom kan uitgebouwd worden, ligt voor de hand. Een minimale infrastructuur in een dergelijk vaklokaal toerisme omvat: 1

Promotiemateriaal

2

Elementaire projectie-infrastructuur zoals een retro-projector, dia-projector en movie-box.

3

Toeristische naslagwerken zoals transportgidsen, ABC-guides, reisgidsen, hotelgidsen, kaartmateriaal,...

4

Software zoals dia's, foto's, video’s, CD-ROMs, ...

5

Inschakeling van computers voor databanken, simulaties van boekingen, editing, enz. zijn onontbeerlijk. Indien meerdere computers niet beschikbaar zijn, is een demonstratie via LCDprojectie aangewezen.

Uiteraard draagt een toename van beschikbare hard- en software bij tot de professionalisering van de opleiding: 1

Meerdere reisgidsen van eenzelfde gebied verhoogt de kans op kritische analyse.

2

Een meertalige vakbibliotheek optimaliseert zelfstandige voorbereidings- en verwerkingsactiviteiten.

3

Interactieve beeldkeuze kan geschakeld worden aan bestaande infrastructuur (bijv. CD-ROM) of een eigen profilering krijgen (bijv. CD-I).

4

Moderne communicatiemedia dragen bij tot de snelle verwerking van gegevens i.v.m. informatievragen, boekingen, bevestigingen, enz. Vandaar het belang van de aanwezigheid van fax, modem, telefooncentrale, ... op de school voor externe connecties met toeristische bedrijven, de toeristische overheidssector en informatie- en documentatiecentra.

Omwille van bepaalde didactische werkvormen of specifiek didactisch materiaal, kan het aangewezen zijn dat bepaalde lessen of lesfasen doorgaan in een ander vaklokaal (bijv. public relationslokaal, vaklokaal aardrijkskunde, mediatheek, informaticalokaal, …), maar dat mag geen aanleiding zijn om een specifiek toerismelokaal niet optimaal te benutten.

EVALUATIE Aangaande de evaluatie dient de leerkracht een differentiatie toe te passen die zowel rekening houdt met de vorderingen tijdens het dagelijks werk (de permanente evaluatie), de ontwikkelingen van de vaardigheden via de controle van taken, praktijk en stage als met de resultaten van toetsen en proefwerken. Hierbij wordt beslist niet alleen gepeild naar de resultaten van inzichtelijk leren, maar tevens met creatieve aanleg en persoonlijkheidsontwikkeling rekening gehouden. Vraagstelling houdt vooral rekening met de praktijkgerichtheid via een variatie qua vraagvormen. Wat de evaluatie van de stages betreft, primeert de officiële regelgeving en het algemeen evaluatiebeleid van de school. Bij wijze van voorbeeld worden een aantal elementen aangereikt die een rol kunnen spelen bij de evaluatie van de stage: •

De stagevoorbereiding: opstellen CV, analyse van het stagereglement, kennis van het stageregister, invullen van de stageovereenkomst, eerste contact met de stageplaats

•

Het individuele stagedossier: de opmaak van een individuele steekkaart, bijhouden van het stageschrift volgens de normen van de school en de opleiding, de kennis van de artikels i.v.m. de stageverzekering

•

De eigenlijke stage volgens vooraf opgegeven criteria i.v.m. de doelstellingen van de stage

•

De nabespreking van de stage: toetsing van de resultaten aan de doelstellingen, kritische zin en verantwoordelijkheidszin, anticiperend vermogen, enz. Wat het stageschrift betreft kan de school beslissen hierin een aantal onderdelen voor evaluatie op te nemen:


27

•

Het voorblad: de administratieve gegevens van de leerling

•

De administratieve documenten: persoonlijke fiche, stagereglement, stagecontract, andere mededelingen

•

Het logboek: activiteiten per dag

•

Het stageverslag: reflecties van de leerling

• Stageactiviteiten: voorbeelden van taken die men heeft uitgevoerd (per item selecteren). Aan de hand van alle bovengenoemde gegevens wordt een eindevaluatie opgemaakt. De leerlingen hebben in de loop van het schooljaar reeds een aantal praktische vaardigheden verworven die zij tijdens de praktijk- en stagetijd in reële werkomstandigheden zullen toepassen. Hiertoe dienen zij de bereidheid te hebben om zich flexibel op te stellen ten aanzien van een differentiatie qua taakbelasting. Zij zijn in staat een verantwoorde en functionele inbreng te hebben in de keuze van de stageplaats. Aangaande de geïntegreerde proef kunnen diverse praktische mogelijkheden van enige omvang zich voordoen binnen het algemeen bepaalde kader. Qua onderwerpen leent zich het pakket "reis" in binnenof buitenland tot diverse mogelijkheden: •

Typering van de vraag: op basis van zelf opgestelde enquêteformulieren kan een met zorg gekozen doelgroep zich uitspreken over een aan vrije tijd, vakantie, recreatie, ... gekoppeld onderwerp. De registratie, verwerking, toetsing, evaluatie en reflectie van de gegevens kunnen tot de opdracht behoren.

•

Typering van de reisorganisatie: documentatie verzamelen, een reisroute uitstippelen, het vervoer regelen, het verblijf selecteren, de financiering uitwerken, ... zijn deelfacetten

•

Typering van de bestemming: afbakening van het gebied (provincie, stad, kustzone, skioord,...) beschrijven van het aanbod (man-made en natuurlijk), organisatie en animatie ter plaatse, alternatieven en keuzemogelijkheden, ... Naast de algemene en schooleigen organisatorische stappen bij de organisatie is het van het grootste belang dat vooraf een stappenplan wordt uitgelijnd. Deze fasering gaat gepaard met een evaluatieschema. Zo kunnen de opmaak van een schematisch voorstel van jaarplan, de realisatie van "veldwerk", het uitschrijven van een rapport, de reflectie en evaluatie afzonderlijke evaluaties omtrent het procesmatig verloop van de proef uitmaken. Een duidelijke en open communicatie naar leerlingen en ouders is absoluut noodzakelijk. In verband met de evaluatie van de stageperiode kan men zich baseren op een beoordelingsformulier. Het bevat een identificatie van de stage (naam bedrijf, naam stagiair(e), periode stage). Een korte omschrijving van de taken die de stagiair(e) heeft uitgevoerd, gaat de eigenlijke beoordeling vooraf. Hierin wordt rekening gehouden met: - de taakopvatting, - de attitude-ontwikkeling - de evaluatie van kennis, inzichten en vaardigheden. Het is aangewezen de stageleider te confronteren met een gerichte vraagstelling naar deelaspecten van deze hoofdcriteria. Hierop kan met een overzichtelijke beoordeling (bijv. goed - voldoende - onvoldoende) geantwoord worden, zodat onderlinge vergelijking enigszins mogelijk is. Met een open vraagstelling kan gepoogd worden een supplementair beeld te krijgen van opvallende tekortkomingen en positieve ervaringen.

BIBLIOGRAFIE BOEKEN EN BROCHURES AALBERSBERG, P. (e.a.), 1992, Verre reizen en gezondheid: de functie van de reisgids, Almere: Primmed 19 p. AALBERSBERG, P. (e.a.), 1992, Verre reizen en gezondheid: de voorzorgsmaatregelen van reizigers naar de (sub)tropen. Almere: Primmed, 24 p.


28

BECKERS, T., VAN DER POEL, H., 1990, Vrije tijd tussen vorming en vermaak, Stenfert Kroese, Leiden, 249 p. BETHEMONT, J., 2000, Géographie de la Méditerranée. Du mythe unitaire à l’espace fragmenté. Coll. U, serie Géographie, A. Colin, Paris, 316 p. BOUWMAN, H. DE ROOI, A., 1992, Maak dat je wegkomt!: avontuurlijk reizen rond de wereld. Rainy Day Productions, Amsterdam, 159 p. BOYER, J.-Cl., 1999, Amsterdam, La plus petite des grandes métropoles; Coll. Géographie en liberté, série Métropoles 2000, L’Harmattan, Paris-Montréal, 222 p. CLAEYS, U., 1992, Toerisme in Vlaanderen: beleidsnota, Toerisme Vlaanderen, Grasmarkt 61 Brussel, 48 p CLAEYS, U. (ed.) 1993, Toerisme Vlaanderen, Acco, Leuven, 160 p. DE BOER, J., 1990, Bestrijding zwerfafval en toerisme, Den Haag, A.N.W.B., 67 p. DE BRABANDER, G., 1992, Toerisme en economie, Garant, Leuven-Apeldoorn, 252 p. DE GROOTE, P., 1990, Toerime, algemene inleiding, Tongeren, (cursus) DE GROOTE, P., MOLDEREZ, I., 1993, Ronde van België: toeristisch-geografische verkenning; deel 1: Kempen en Ardennen, Garant, Leuven, 231 p. DE GROOTE P., MOLDEREZ, I., 1993, Ronde van België: toeristisch-geografische verkenning; deel 2: Kust en achterland, Garant, Leuven, 231 p. DE KOK, H., HAEST, R., 1993, Gids van de Kempen, Brepols, Turnhout, 272 p. DIETVORST, A., JANSEN-VERBEKE, M.,1992, Toerisme, stad en milieu in: Vrije tijd en samenleving, Jg. 10 nr. 2-3, 112 p. DUHAMEL, P., SACARAU, 1998, Le Tourisme dans le Monde, Coll. Prepas, serie A. Colin, Paris, 224 p. DOORENBOS, C., 1993, Cultureel toerisme, 's-Gravenhage, Stichting Recreatie, 26 p. EPSKAMP, K., THOOLEN, R., 1991, Verre podia naderbij: educatief reizen of cultureel toerisme, Den Haag, Centrum voor de Studie van het Onderwijs in Ontwikkelingslanden, (C.S.0.O. paperback nr. 14), 159 p. HARRISON, D. (ed.), 1992, Tourism and the Less Developed Countries, Belhaven Press, London, HAYWARD, P., 2000, Leisure and Tourism, Heinemann, Oxford JANSEN-VERBEKE, 1990, Toerisme in de binnenstad van Brugge: een planologisch visie in: Nijmeegse Planologische cahiers nr. 35, Nijmegen, 115 + 19 p. KLEYN, V., Toeristisch Lexicon, Wolters- Noordhoff, 297 p. KLEYN, V., Reiskunde: algemene reiskennis, vervoer en verblijf, Wolters-Noordhoff, 501 p. KNOPS, G., 1992, Wegwijs in de openbare ruimte: toeristische informatie, Kon. Boudewijnstichting, Brussel 26 p. KNOPS, G., 1992, Wegwijs in de openbare ruimte: Een taak voor de gemeente. Kon. Boudewijnstichting, Brussel 24 p. KNOPS, G., 1992, Wegwijs in de openbare ruimte: informatiepunten en plattegronden, Kon. Boudewijnstichting, Brussel 20 p. KNOPS, G., 1992, Wegwijs in de openbare ruimte: Het straatnaambord, Kon. Boudewijnstichting, Brussel 24 p. KOSTERS, M.J., 1985, Focus op toerisme : inleiding op het toeristisch gebeuren, VUGA, 's-Gravenhage, 608 p. KRIPPENDORF, J., 1990, The Holidaymakers, Heinemann Professional Publishing, Oxford, 160 p. LAWS, E., 1995, Tourist Destination Management, Routledge, London/ New York, 208 p. LOZATO-GIOTART, 1990, Méditerranée et tourisme, Masson, Coll. Géogr., Paris, 215 p. MAST, H. (e.a.), 1992, Handboek recreatie en toerisme, Bohn Staflen Van Loghum.


29

METELKA, C.J., 1990, Dictionary of hospitality, travel and tourism, Merton House Publishing Company, Wheaton, 116 p. OOSTHOORN, R., 1993, Toerisme, milieu en duurzame ontwikkeling, Stichting Recreatie, 31 p. NAGLE, G. & . MONEY, 2000, Tourism, Leisure and Recreation, Nelson Thornes, Cheltenham, 256 p. PEARCE, D., 1989, Tourist development, Longman Scienti. and Technic., New York, 341 p. PIERCE, D., 1993, Tourism Today, Longman Scientific & Technical. REUVERS, P., RONHAAR, A., Reiskunde: toeristische geografie buitenland, Wolters Noordhoff, 276 p. ROBERTS, I. & J. RODGERS, 2001, Travel and Tourism, Heinemann, Oxford RYAN, C.,1993, Recreational Tourism, Routledge, London and New York, 227 p. SEPP, J.C., 1992, Nieuwe geographische Nederlandsche Reise- en zak-atlas, Roba BV, Weesp. SOBCZAK, M., 1990, Vergader- en congresmarkt, Educaboek, Culemborg, 124 p. SOBCZAK, M., 1990, Toerisme en ondernemerschap, (+ werkboek), Educaboek, Culemborg, STEFFEN, R., (e.a.), 1992, Verre reizen gezondheid: de impact van voorlichting, Almere: Primmed, 28 p. VAN EECKHOUT, A., 1992, Structuur van de reisindustrie, V.V.R., Zedelgem-Loppem, VENEMA, M., 1990, Toeristisch woordenboek, Educaboek, Culemborg, VENEMA, M., 1991, Syllabus Toerisme deel 1 (+ handleiding), Educaboek, Culemborg, 240 p. VENEMA, M., 1993, SEPR oefenboek, Stenfert Kroese, Leiden VENEMA, M., 1990, Reisbureau-praktijk (+ uitwerkingen), Educaboek, Culemborg, VENEMA, M., 1991, Luchtvaart, een inleiding tot dienstregelingen, tarieven en ticketing (+ handleiding), Educaboek, Culemborg, 160 p. VENEMA, M., 1991, Syllabus Toerisme deel 2 (+ handleid.), Educaboek, Culemborg, 208 p. VENEMA, M., 1990, Toeristische geografie Buitenland, Educaboek, Culemborg, VENEMA, M., 1990, Toerisme voor receptionistes en informatrices (+ handleiding), Educaboek, Culemborg, WITT, S., BROOKE, M., BUCKLEY, P., 1991, The management of international tourism, Unwin Hyman, London, 209 p. X, 1991, Signalisatie van de plaatsen en instellingen van algemeen belang of van toeristische aard. Belgisch instituut voor de verkeersveiligheid v.z.w., Ministerie van Verkeer en Infrastructuur, 30 p. X, Informatiebrochure voor de logiesverstrekkende sector.Toerisme Vlaanderen YZEWIJN, D., DE BRABANDER, 1992, Toerisme, recreatie en economie: De provincie Antwerpen als voorbeeld, Garant, Leuven-Apeldoorn. REISGIDSEN Nederlandstalige gidsen Agon Cultuurreisgidsen; Amsterdam Allert Delange reisgidsen: Info, Voordelig American Express reisgidsen; uitg. Het Spectrum, Utrecht ANWB-gidsen: Grote gidsen, Autotours, Keine reisgidsen; distributie: uitg. Lannoo, 8700 Tielt Artemis reisen cultuurgidsen, uitg. Brepols, Turnhout Berlitz reisgidsen, Ed. Berlitz Cantecleer reisgidsen: Kunst-, Natuur-, Steden-, uitg. De Bilt, Utrecht (distrib. België: uitg. Westland, Schoten) De leukste hotelletjes: De keuze van kenners, uitg. Mignus, Baarn


30

Elmar: Reisgidsen, Reishandboek, Stedengidsen Elseviers reisgidsen: Cultuurreisgidsen, FTS-gidsen Geogids: Diriken, P., uitg. Georeto, Rozenstraat 1 3723 Kortesem Gottmer reisgidsen: Dominicus reeks, Amerika/Canada, Compact- Reisgidsen, Stedenwijzers, Reisatlassen; uitg. Gottmer, Becht, NL 2060 AD Bloemendaal Kosmos: Basisreisgidsen, Grote gidsen; Veen uitgeversgroep, Utrecht. Lannoo: Reisgidsen, Streekgidsen, Autoboeken, Dicht-bij-huisgidsen, Trotter-gidsen voor de wereldreiziger), Tielt Michelin: Logiesgidsen: rode gids voor hotels en restaurants, groene Camping-Caravan-gids voor Frankrijk Michelin: Toeristische groene gidsen "Neem nou...": uitgeverij Bruna, Utrecht Nelles: Nelles Verlag, distr. Het Spectrum, Antwerpen Odyssee, uitg. Odysee, Amsterdam Standaard Gidsen: Een stad komt tot leven in een boek; uitg. Standaard, Antwerpen Groene-wegen-gids, Test-aankoop, Hollandstraat 13, 1060 Brussel Thomas Cook reisgidsen, Veen uitgeversgroep Franstalige, Duitstalige en Engelstalige gidsen Guide Arthaud; Parijs Guide du Routard; uitg. Hachette, Parijs Guides Bleus, uitg. Hachette, Parijs Baedeker (Allianz Reiseführer, Allianz Taschenbücher) Bild Atlas HB Du Mont Reise-Taschenbücher, DuMont Buchverlag, Köln HB Kunstführer Merian Polyglott (Der große Polyglott, Polyglott Reiseführer, Richtig Reisen Blue Guides Fodor reisgidsen Footprint, Footprint handbooks, Bath Insight Guides, APA Publications, Houghton Mifflin Let's go, Macmillan, London Lonely Planet, Lonely Planet Publications, Hawthorn Nicholson's Guides Rough Guide Tijdschriften en reeksen Annals of Tourism Research, Pergamon journals, pergamon press LTD, Headington Hillhall, Oxford OX 3 OBW, Engeland Convention, Meeting and Seminar Guide to Belgium, 1992, BECIB, Grasmarkt 61, 1000 Brussel De Aardrijkskunde, Vereniging Leraars Aardrijkskunde, Geologisch Instituut, Postbus 88, 2540 Kontich


31

De Hoogvlieger, Mededelingsblad van de V.V.R.,postbus 35, 8000 Brugge Europa-berichten, Euregio tijdschrift van de E.G. Archimedesstraat 73, 1040 Brussel KREO, uitg. vakantiegenoegens v.z.w., Wetstraat 121, 1040 Brussel Informatieblad van Toerisme Vlaanderen., Grasmarkt 61, 1000 Brussel Toerisme 1991, Jaarverslagen, Toerisme Vlaanderen, Grasmarkt 61, 1000 Brussel Monumenten en landschappen (tweemaandelijks), Ministerie van de Vlaamse gemeenschap, administratie van RO en leefmilieu, Belliardstraat 14-18, 1040 Brussel National Geographic, National Geographic Society, post office, box 16480 NL-2500 AV Den Haag Natuurreservaten, Natuurreservaten v.z.w. Kon. St. Mariastraat 105, 1030 Brussel Toerisme in cijfers, N.B.T. (Nederlands Bureau voor Toerisme), 1993, Leidschendam, 200 p. (jaarlijks uitgave) Recreatie en Toerisme: vaktijdschrift voor recreatie, toerisme, natuur en milieu, Uitg. ARKO, Newtonbaan 1, NL-3430 VB Nieuwegein Reiskrant, Wegwijzer v.z.w., Brugge (tweemaandelijks) Transport en Toerisme, Federatie van de Belgische Autobus en Autocarondernemers, Motestraat 41, 8800 Roeselare Travel express - Benelux, uitg. Traviscan bvba, Tervuursesteenweg 101, B-1820 Perk Travel Trade Gazette, (TTG-Europe), Morgan Grampian House, Calderwood Street, U.K. Londen SE 18 69H Engeland Trekker, Vlaamse jeugdherbergen, Van Stralenstraat 40, Antwerpen Trendrapport Toerisme..., jaarlijkse uitgaven, N.R.I.T., Breda Uit-magazine, VTB-VAB, St. Jacobsmarkt 45-47, 2000 Antwerpen Statistieken -

Toerisme Vlaanderen, Grasmarkt 61, 1000 Brussel

-

West- Vlaams Economisch Studiebureau, Baron Ruzettelaan 33, 8320 Brugge

-

Nationaal Instituut voor de Statistiek, Brussel/Antwerpen

-

Commissie van de Europese Gemeenschap, Voorlichtingsbureau, Archimedesstraat 73, 1040 Brussel

-

Belsud uitgave OPT (Office de Promotion du Tourisme de la Communauté Française de Belgique), Joseph Stevensstraat 7, 1000 Brussel

-

World Tourism Organisation (WTO), Capitan Haya 42, E-28020 Madrid

WEBSITES Sectorale fiche Toerisme: http://www.rago.be/ond/csb/ondarb/toerisme/algtoer.htm Zoekmachines met toeristische pagina’s: advalvas toerisme: http://www.advalvas.be/tourisme/ Altavista: http://be-nl.altavista.com/ Google: http://be-nl.altavista.com/ HotRate: http://hotrate.com/ Ilse. be: http://be.ilse.nl/ Lycos.be: http://www.lycos.be/

TSO – 3de graad – optie Toerisme en organisatie PV Praktijk/stages toerisme (3de jaar: 8 lt./w) en TV Toerisme (3de jaar: 6 lt/w) Microsoft: http://www.MSN.be Zoek.be: http://www.zoek.be/ ping.be: http://www.shoppingplanet.be/nl/reizen.html

Belgisch: Bedrijvengids: http://www.in.be/ Belgische toeristische sites: http://toerisme.start.be/ Oost België: http://www.euregio.net/nindex.html toeristische onderwerpen: http://toerismebureaus.go2.be/ Freesun, toerisme-industrie: http://www.freesun.be/ Infopunt Duurzaam toerisme: http://www.duurzaamtoerisme.be Toerisme Wegwijzer: http://www.wegwijzer.be/ Federale regering, Toerisme: http://belgium.fgov.be/abtb/nl_tourism.htm Office de Promotion du Tourisme (Brussel - Ardennen - Wallonië) : http://www.opt.be Toerisme Provincie Antwerpen : http://www.tourprovantwerp.be Toerisme Provincie Limburg : http://www.limburg.be/toerismelimburg Toerisme Oost-Vlaanderen : http://www.oost-vlaanderen.be/toerisme Toeristische Federatie van de Provincie West-Vlaanderen: http://www.westtoerisme.be Fédération touristique de la Province du Brabant wallon: http://www.brabantwallon.be/tourisme/ Fédération du Tourisme de la Province de Liège : http://www.ftpl.be Fédération touristique du Luxembourg belge: http://www.ftlb.be/ Fédération du Tourisme de la Province de Namur: http://www.ftpn.be/ Toerisme in de Oostkantons : http://www.dglive.be Belgische steden en gemeenten Ping, Toerisme en Steden: http://www.ping.be/~krigon/digitheek/ltoe.htm Belgian Travel Netwerk: http://www.trabel.com/ Taxistop: http://www.taxistop.be/ Thalys: http://www.thalys.com/

Varia: learn2.com: travel: http://www.learn2.com/browse/channel.asp?ch_id=11 mediatheek NHTV Breda: http://www.nhtv.nl/nhtv/mediatheek/index.htm Expedia.com, USA: http://www.expedia.com Excite: http://travel.excite.com/ European Travel Network: http://www.etn.nl/ Travel Now: http://www.travelnow.com/ Reisbestemmingen: http://www.op-reis.com/ Hotelgidsen: http://all)hotels.com en http://www.hotelguide.com Vervoer: De Lijn: http://www.delijn.be/

32

TSO – 3de graad – optie Toerisme en organisatie PV Praktijk/stages toerisme (3de jaar: 8 lt./w) en TV Toerisme (3de jaar: 6 lt/w) Federatie Belgische autobus- en autocarondernemers: http://www.fbaa.be/ Instituut voor autocar en autobus(ICB) : http://www.icb-transport.be Koninklijke Federatie Belgische Transporteurs: http://www.febetra.be/ Luchthaven Antwerpen: http://www.antwerpairport.be/index(nl).htm Luchthaven Brussel: http://www.brusselsairport.be/ Luchthaven Charleroi: http://www.charleroi-airport.com/ Luchthaven Liège: http://www.liegeairport.com/ Luchthaven Oostende: http://www.ostendairport.be/air/default.htm Ministerie van Verkeer: http://vici.fgov.be/ NMBS: http://www.b-rail.be/N/ Vliegtuigticketten: http://flyaow.com Last-minute airtickets: http://www.airstop.be

33

SECUNDAIR ONDERWIJS FUNDAMENTEEL GEDEELTE

Recommend Documents