SCHOOLPLAN CBS De Wegwijzer
2011– 2015
Willem Schmidtlaan 2 3705 LW Zeist Tel. : 030 - 6956585 E-mail:
[email protected]
HOOFDSTUK 1: INLEIDING...................................................................................... 6 1.1. DOEL EN FUNCTIE van het schoolplan .................................................................................................... 6 1.2. PROCEDURES voor het opstellen en vaststellen van het schoolplan ...................................................... 7 1.3. VERWIJZINGEN .......................................................................................................................................... 7
HOOFDSTUK 2: BESCHRIJVING VAN DE SCHOOL .............................................. 7 2.1. KENMERKEN VAN DE SCHOOL ............................................................................................................. 7 2.2. KENMERKEN DIRECTIE EN LEERKRACHTEN ................................................................................. 8 2.3. KENMERKEN VAN DE LEERLINGEN ................................................................................................... 8 2.4. KENMERKEN VAN DE OUDERS ............................................................................................................. 8
HOOFDSTUK 3: ONDERWIJSKUNDIG BELEID ................................................... 10 3.1. DE VISIE VAN DE SCHOOL .................................................................................................................... 10 3.1.1. ALGEMEEN: ......................................................................................................................................... 10 3.1.2. SPECIFIEK ............................................................................................................................................ 10 3.2. DE MISSIE VAN DE SCHOOL ................................................................................................................. 11 3.2.1. HET ONDERWIJSCONCEPT .............................................................................................................. 11 3.2.2. DE LEVENSBESCHOUWING ............................................................................................................. 12 3.2.3. HET PEDAGOGISCH HANDELEN .................................................................................................... 12 3.2.4. HET ONDERWIJS................................................................................................................................. 13 3.3. STRATEGISCHE DOELEN ...................................................................................................................... 14 3.3.1. ZELFSTANDIG WERKEN ................................................................................................................... 14 3.3.2. PEDAGOGISCH KLIMAAT ................................................................................................................ 14 3.3.3. INSTRUMENTELE VAARDIGHEDEN .............................................................................................. 14 3.3.4. CONTINUE ONTWIKKELING ............................................................................................................ 15 3.3.5. OUDERCONTACTEN .......................................................................................................................... 15 3.4. IDENTITEIT ................................................................................................................................................ 15 3.4.1. INLEIDING ........................................................................................................................................... 15 3.4.2. VISIE...................................................................................................................................................... 15 3.4.3. AFSPRAKEN ......................................................................................................................................... 16 3.4.4. BEOORDELING.................................................................................................................................... 16 3.4.5. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 16 3.4.6. GEESTELIJKE STROMINGEN ........................................................................................................... 17 3.5. LEERSTOFAANBOD EN TOETSINSTRUMENTEN ............................................................................ 17 3.5.1. VISIE...................................................................................................................................................... 17 3.5.2. AFSPRAKEN/DOELEN ........................................................................................................................ 17 3.5.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 18 3.5.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 18 3.5.5. DE TOETSEN BIJ DE METHODES .................................................................................................... 18 3.5.6. DE VERVANGING VAN DE METHODES: ....................................................................................... 19 3.6. TAAL- EN REKENBELEID....................................................................................................................... 20
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
2
3.6.1. VISIE...................................................................................................................................................... 20 3.6.2. AFSPRAKEN/DOELEN ........................................................................................................................ 20 3.6.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 21 3.6.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 21 3.7. SOCIAAL – EMOTIONELE ONTWIKKELING .................................................................................... 21 3.7.1. VISIE...................................................................................................................................................... 21 3.7.2. AFSPRAKEN/DOELEN ........................................................................................................................ 21 3.7.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 21 3.7.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 22 3.8. ACTIEF BURGERSCHAP ......................................................................................................................... 22 3.8.1. VISIE...................................................................................................................................................... 22 3.8.2. AFSPRAKEN (DOELEN) EN AANBOD ............................................................................................. 22 3.8.3. BEOORDELING AFSPRAKEN ........................................................................................................... 23 3.8.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 23 3.8.5. VOORBEELDEN UIT DE PRAKTIJK (“GOOD PRACTICE”) .......................................................... 23 3.9. CULTUURBELEID ..................................................................................................................................... 24 3.9.1. VISIE...................................................................................................................................................... 24 3.9.2. AFSPRAKEN/DOELEN ........................................................................................................................ 24 3.9.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 24 3.9.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 24 3.10. COMPUTERONDERWIJS (ICT) ............................................................................................................ 25 3.10.1. VISIE.................................................................................................................................................... 25 3.10.2. AFSPRAKEN ....................................................................................................................................... 25 3.10.3. BEOORDELING.................................................................................................................................. 25 3.10.4. VERBETERPUNTEN.......................................................................................................................... 26 3.11. LEERTIJD .................................................................................................................................................. 26 3.11.1. VISIE.................................................................................................................................................... 26 3.11.2. AFSPRAKEN/DOELEN ...................................................................................................................... 26 3.11.3. BEOORDELING.................................................................................................................................. 26 3.11.4. VERBETERPUNTEN.......................................................................................................................... 26 3.12. HET PEDAGOGISCH KLIMAAT .......................................................................................................... 27 3.12.1. VISIE.................................................................................................................................................... 27 3.12.2. AFSPRAKEN/DOELEN ...................................................................................................................... 27 3.12.3. BEOORDELING.................................................................................................................................. 27 3.12.4. VERBETERPUNTEN.......................................................................................................................... 27 3.13. DIDACTISCH HANDELEN ..................................................................................................................... 28 3.13.1. VISIE.................................................................................................................................................... 28 3.13.2. AFSPRAKEN/DOELEN ...................................................................................................................... 28 3.13.3. BEOORDELING.................................................................................................................................. 28 3.13.4. VERBETERPUNTEN.......................................................................................................................... 28 3.14. ZORG EN BEGELEIDING ...................................................................................................................... 29 3.14.1. VISIE.................................................................................................................................................... 29 3.14.2. AFSPRAKEN/DOELEN ...................................................................................................................... 29 3.14.3. BEOORDELING.................................................................................................................................. 30 3.14.5. LEERLINGGEBONDEN FINANCIERING (LGF) ............................................................................ 30 3.14.6. LANGDURIG ZIEKE LEERLINGEN: ............................................................................................... 30 3.15. OPBRENGSTEN....................................................................................................................................... 31 3.15.1. VISIE.................................................................................................................................................... 31 3.15.2. AFSPRAKEN/DOELEN ...................................................................................................................... 31 3.15.3. BEOORDELING.................................................................................................................................. 31 3.15.4. VERBETERPUNTEN.......................................................................................................................... 31
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
3
3.16. KENGETALLEN: IN-, DOOR- EN UITSTROOM ............................................................................... 32 3.16.1. ALGEMEEN ........................................................................................................................................ 32 3.16.2. SPECIFIEK .......................................................................................................................................... 32
HOOFDSTUK 4: PERSONEELSBELEID ................................................................ 34 4.1. ORGANISATORISCHE DOELEN ........................................................................................................... 34 4.2. DE SCHOOLLEIDING ............................................................................................................................... 34 4.2.1. VISIE...................................................................................................................................................... 34 4.2.2. AFSPRAKEN ......................................................................................................................................... 34 4.2.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 34 4.3. INTEGRAAL PERSONEELSBELEID (IPB) ........................................................................................... 35 4.3.1. WERVING EN SELECTIE ................................................................................................................. 35 4.3.2. BELEID STAGIAIRES......................................................................................................................... 35 4.3.3. INTRODUCTIE EN BEGELEIDING ................................................................................................. 35 4.3.4. TAAKBELEID ..................................................................................................................................... 35 4.3.5. KLASSENBEZOEK ............................................................................................................................ 36 4.3.6. POP - PLAN ......................................................................................................................................... 36 4.3.7. POP - GESPREK.................................................................................................................................. 36 4.3.8. BEOORDELINGSGESPREK .............................................................................................................. 36 4.3.9. BEKWAAMHEIDSDOSSIER .............................................................................................................. 36 4.3.10. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING .............................................................................................. 37 4.3.11. TEAMBUILDING ............................................................................................................................... 37 4.3.12. VERZUIMBELEID .............................................................................................................................. 37 4.3.13. LOOPBAANBELEID .......................................................................................................................... 37 4.3.14. MOBILITEIT ....................................................................................................................................... 37
HOOFDSTUK 5: ORGANISATIE EN BELEID ......................................................... 38 5.1. STRUCTUUR VAN DE SCHOOLORGANISATIE................................................................................. 38 5.2. SCHOOLKLIMAAT ................................................................................................................................... 38 5.2.1. VISIE...................................................................................................................................................... 38 5.2.2. AFSPRAKEN/DOELEN ........................................................................................................................ 38 5.2.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 39 5.2.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 39 5.2.5. SOCIALE VEILIGHEID ....................................................................................................................... 39 5.2.6. ARBO - BELEID ................................................................................................................................... 39 5.3. INTERNE COMMUNICATIE ................................................................................................................... 40 5.3.1. VISIE...................................................................................................................................................... 40 5.3.2. AFSPRAKEN ......................................................................................................................................... 40 5.3.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 40 5.3.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 40 5.4. EXTERNE COMMUNICATIE .................................................................................................................. 41 5.4.1. VISIE...................................................................................................................................................... 41 5.4.2. AFSPRAKEN ......................................................................................................................................... 41 5.4.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 41 5.4.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 42 5.5. COMMUNICATIE MET OUDERS ........................................................................................................... 42 5.5.1. VISIE...................................................................................................................................................... 42 5.5.2. AFSPRAKEN ......................................................................................................................................... 42 5.5.3. BEOORDELING.................................................................................................................................... 42 5.5.4. VERBETERPUNTEN............................................................................................................................ 43
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
4
HOOFDSTUK 6: FINANCIEEL BELEID .................................................................. 44 6.1. LUMPSUMFINANCIERING ..................................................................................................................... 44 6.2. EXTERNE EN INTERNE GELDSTROMEN .......................................................................................... 44 6.3. SPONSORING ............................................................................................................................................. 45 6.4. BEGROTINGEN ......................................................................................................................................... 45
HOOFDSTUK 7: KWALITEITSBELEID ................................................................... 46 7.1 KWALITEIT EN KWALITEITSZORG .................................................................................................... 46 7.1.1. VISIE OP KWALITEIT ......................................................................................................................... 46 7.1.2. KWALITEITSZORG ............................................................................................................................. 46 7.1.3. KWALITEIT EN IDENTITEIT ............................................................................................................. 47 7.2. TERUGBLIK SCHOOLPLAN 2007-2011................................................................................................. 48 7.2.1. OVERZICHT VERBETERPUNTEN .................................................................................................... 48 7.2.2. OVERZICHT VERBETERPUNTEN N.A.V. INSPECTIERAPPORT 2006 ........................................ 49 7.3. KWALITEITSZORGINSTRUMENT ....................................................................................................... 49 7.3.1. DE VERSCHILLENDE BELEIDSTERREINEN ZELFEVALUATIE ................................................. 49 7.5. VRAGENLIJSTEN ..................................................................................................................................... 50 7.5.1. ANALYSE VAN DE OUDERVRAGENLIJST .................................................................................... 50 7.5.2. PERSONEELSVRAGENLIJST ............................................................................................................. 51 7.6. PLANNEN VAN AANPAK ......................................................................................................................... 53 7.6.1. ALGEMEEN .......................................................................................................................................... 53 7.6.2. Het plan van aanpak 2011 - 2012 ........................................................................................................... 53 7.6.3. Het plan van aanpak 2012 - 2013 ........................................................................................................... 53 7.6.3. Het plan van aanpak 2013 - 2014 ........................................................................................................... 54 7.6.4. Het plan van aanpak 2014 - 2015 ........................................................................................................... 54
OVERZICHT VAN DE GEBRUIKTE AFKORTINGEN: ............................................ 55
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
5
HOOFDSTUK 1: INLEIDING 1.1. DOEL EN FUNCTIE van het schoolplan Door de toenemende decentralisatie vanuit de overheid hebben scholen meer vrijheid om het eigen schoolbeleid te bepalen en wordt er minder gestuurd. De scholen zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun onderwijs. Vanuit deze constatering komen we tot de volgende doelstellingen van het schoolplan: Ondersteunen van het kwaliteitsbeleid in de school. Het is een meerjarig beleidsgericht document met duidelijk geformuleerde beleidsvoornemens. Een bijdrage leveren aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs door een integrale aanpak van het schoolbeleid weer te geven. Het schoolplan heeft in deze betekenis het doel om de verschillende beleidsonderdelen te coördineren en tot een samenhangend geheel te maken op groeps-, school-, en omgevingsniveau. Een planningsdocument dat wil zeggen een middel om de kwaliteit van het eigen onderwijs in de richting van een afgesproken doel te ontwikkelen. De richting aangeven die een school wil volgen op weg naar een “betere” school. Het geeft de koers aan die is uitgestippeld en waarlangs gestelde doelen worden nagestreefd. In dat opzicht is het schoolplan een sturend en verantwoordingsinstrument (een wegwijzer). Door middel van het schoolplan voldoet de school aan de wettelijke verplichting om Elke 4 jaar een plan in te leveren met geformuleerde beleidsvoornemens. Behalve het nastreven van een aantal doelstellingen heeft het schoolplan ook verschillende functies. We noemen de volgende : Het schoolplan is bedoeld voor de school zelf als kader voor een interne dialoog over samenhangend schoolbeleid. Die dialoog vindt plaats tussen bestuur, directie, team, medezeggenschapsraad en ouders. Het beleid van de school wordt beschreven in de richting van kwaliteitsverbetering (doen wat je in je doelen belooft) en kwaliteitszorg (het proces). In het schoolplan staat beschreven hoe deze kwaliteit wordt bepaald, bewaakt en verbeterd. Het schoolplan speelt een belangrijke rol in een cyclisch verbeteringsproces van de school waarin gezamenlijk, geleidelijk en stapsgewijs wordt gewerkt aan het bereiken van de gestelde doelen. Het schoolplan heeft ook een functie in samenhang met de schoolgids (verantwoording naar de ouders).Het schoolverslag ( interne verantwoording) wordt elk jaar gemaakt en is een ander document dat naar het bestuur en naar de medezeggenschapsraad gestuurd wordt. Het schoolplan geeft dus ook de planning per schooljaar en geeft duidelijkheid over de verbeterpunten in een bepaalde periode van de cursus. Het schoolplan is een verantwoording richting inspectie. Om de 4 jaar wordt het schoolplan door het bevoegd gezag vastgesteld en opgestuurd.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
6
1.2. PROCEDURES voor het opstellen en vaststellen van het schoolplan Het schoolplan is opgesteld door de directeur. De teamleden hebben ook gegevens aangeleverd voor verschillende hoofdstukken. Door het bestuur is een aantal onderdelen aangeleverd voor het hoofdstuk over personeelsbeleid en financieel beleid. Deze onderdelen zijn voorbereid in het directieberaad (DB) van onze Stichting. Als basismodel is gebruik gemaakt van kwaliteitskaartenkader van Cees Bos en van de materialen van het CPS. Binnen het schoolplan speelt de evaluatie (borging) een belangrijke rol. Bij de evaluatie van de jaarplanning met verbeterpunten zullen de gegevens verwerkt worden bij het opstellen van het volgende plan. Tussentijdse (interne) evaluatie over de voortgang in de uitvoering van het beleid vindt elke cursus plaats, tussen directie en team. De eindevaluatie van het schoolplan is een actie van de directeur in het laatste jaar voor het indienen van het nieuwe schoolplan. Het schoolbestuur evalueert aan de hand van het schooljaarverslag de voortgang in de uitvoering van het beleid (extern). Het schoolplan is op voorstel van directie en team door het bevoegd gezag vastgesteld. De medezeggenschapsraad heeft met het voorstel ingestemd (zie bijlagen).
1.3. VERWIJZINGEN In het schoolplan gaat het om een samenhangend beleid binnen de school. Daarom wordt soms gebruik gemaakt van verwijzingen naar andere documenten in de school. In het schoolplan wordt verwezen naar: onderdelen uit onze schoolgids, gegevens uit beleidsplannen, het zorgplan, het nascholingsplan, het formatieplan en het activiteitenplan. Bijlagen waarnaar verwezen wordt, kunnen op verzoek direct overhandigd worden en zijn te vinden in de directiekamer of op de website van de Stichting. Waar in het schoolplan “ouders” staat, kan ook “verzorgers” worden gelezen. Vanwege de leesbaarheid is alléén voor de vermelding “ouders” gekozen.
HOOFDSTUK 2: BESCHRIJVING VAN DE SCHOOL 2.1. KENMERKEN VAN DE SCHOOL Met nog zes andere scholen behoort “De Wegwijzer” tot de Stichting “Christelijk BasisOnderwijs (CBO) in Zeist en omgeving”. Een Stichting met ongeveer 1900 leerlingen en 154 leerkrachten. “De Wegwijzer” is in 1954 gebouwd en staat in de Verzetswijk in Zeist, een wijk met huizen uit “de jaren 50”, een stuk nieuwbouw en een aantal flats. Door de ligging van de school komen de meeste leerlingen uit de directe omgeving van de school. Het voedingsgebied betreft verder: de Gerowijk, het Lyceumkwartier, het Valckenboschkwartier, de Patijnwijk, de Staatsliedenwijk en Huis ter Heide. Op dit moment wordt “De Wegwijzer” door 183 leerlingen bezocht. De school beschikt over 8 leslokalen (waarvan één semi-permanent lokaal), een speellokaal, een teamkamer en een
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
7
RT- ruimte. De hal doet dienst als computerlokaal en wordt gebruikt bij vieringen en ouderavonden. De Wegwijzer is een protestants christelijke basisschool waar iedere leerling welkom is en waarvan de ouders de grondslag van onze Stichting onderschrijven en/of respecteren. De levensbeschouwelijke identiteit vindt zijn oorsprong in het geloof in God en daarnaast is het bijbelse evangelie onze leidraad bij het dagelijks handelen en in de omgang met elkaar.
2.2. KENMERKEN DIRECTIE EN LEERKRACHTEN De leiding van de school bestaat uit een directeur (man). Hij is grotendeels vrijgesteld van lesgevende taken. Het aantal formatieplaatsen bedraagt 10,6 en er staan 13 leerkrachten op de personeelslijst. Er is een onderwijsassistente werkzaam in de onderbouw. Eens in de drie weken is een conciërge in de school werkzaam. De andere twee weken werkt hij op twee andere scholen van de stichting. Van de teamleden werken er 2 in een voltijdbaan (1 man - 1 vrouw) en 13 in deeltijd (2 mannen – 11 vrouwen). Van de BAPO -regeling maakt 1 leerkracht gebruik. De gemiddelde leeftijd is 39 jaar. Eén leerkracht is IB- er en één leerkracht RT- er. Over het kalenderjaar 2010 bedroeg het ziekteverzuimpercentage 3,8%. Dit cijfer is lager dan het landelijk gemiddelde van 6% en lager dan het gemiddeld ziekteverzuim binnen de Stichting, namelijk 4,8%.
2.3. KENMERKEN VAN DE LEERLINGEN De leerlingenpopulatie op onze school is een afspiegeling van de samenstelling van de bevolking in de Verzetswijk en de wijk Vollenhove. Een aantal ouders met hoge en veel ouders met lage inkomens, veel werkende ouders en één- oudergezinnen. De laatste jaren hebben we te maken met een terugloop van het aantal leerlingen (zie hieronder). Dit heeft verschillende redenen. In de Verzetswijk vindt nog niet echt een “verjonging” van bewoners plaats; een aantal verwijzingen naar het speciaal onderwijs; verhuizing naar een andere wijk of woonplaats; weinig instroom vanuit het Lyceumkwartier; veel wisseling van bewoners uit de flats in de wijk Vollenhove. Allochtone leerlingen vormen ongeveer 30% van de totale leerlingenpopulatie. Kenmerkend voor onze school is ook, dat er zich nog steeds kinderen met een taalachterstand op school aanmelden, er veel kinderen uit één- oudergezinnen komen en dat er veel leerlingen zijn die op sociaal-emotioneel gebied zorg nodig hebben. Zie ook de LGF (3.14.5). Voor het lesprogramma houdt dit in dat we extra lestijd inruimen voor sociale vaardigheden en voor taalontwikkeling.
2.4. KENMERKEN VAN DE OUDERS De wijk waarin de school staat (de Verzetswijk) is een wijk met veel verschillende soorten huizen en evenzoveel verschillende bewoners. Veel huizen zijn rond 1950 gebouwd, er is een klein stukje nieuwbouw, en er staan flats. Daarnaast vinden we in de wijk een winkelcentrum, twee andere scholen, een wijkcentrum, een speeltuinvereniging, een moskee en een kinderdagverblijf. We proberen als school zoveel mogelijk in de wijk te participeren en aan activiteiten deel te nemen. Zie ook actief burgerschap (3.8.)
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
8
De ouders uit ons voedingsgebied (Vollenhove – Verzetswijk – Lyceumkwartier) hebben een uiteenlopend opleidingsniveau. Ouders uit het Lyceumkwartier kiezen er tot nu toe niet voor om hun kind op “De Wegwijzer” aan te melden. De betrokkenheid van de ouders is over het algemeen voldoende, al wordt het steeds moeilijker om tijdens de schooluren ouders in te schakelen. Veel ouders werken beiden of stellen andere prioriteiten. Door het systeem van contactouders proberen we de betrokkenheid te vergroten. Het overgrote deel van de ouders is niet actief betrokken bij de identiteit van onze school als het gaat om geloof of binding met een kerk. Bij de aanmelding van hun kind op onze school ondertekenen alle ouders een verklaring waarin ze aangeven de identiteit van De Wegwijzer te respecteren.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist
9
HOOFDSTUK 3: ONDERWIJSKUNDIG BELEID 3.1. DE VISIE VAN DE SCHOOL 3.1.1. ALGEMEEN: De begrippen visie en missie worden vaak door elkaar gebruikt. In dit schoolplan proberen we een duidelijke omschrijving van deze begrippen te geven, zoals ze voor onze school gelden. Een visie is voor onze school een beeld dat je hebt van de toekomst, afwijkend van de huidige situatie. Een visie heeft met “veranderen” te maken. Alle betrokkenen (leerlingen, leerkrachten, ouders) voelen zich voor de visie verantwoordelijk en zijn bereid om dit toekomstbeeld (mede) vorm te geven. Een visie moet inspireren en er toe leiden dat mensen in actie willen komen om die visie te realiseren. De visie is richtinggevend voor alle activiteiten die in de school plaatsvinden. Een visie moet gevolgd worden door een goed plan. Dan spreken we van de missie. Vanuit de missie worden de verschillende strategische doelen vastgesteld. Vanuit onze schoolvisie zijn voor alle beleidsterreinen aparte visies geformuleerd. De afspraken/doelen beschrijven de huidige situatie en binnen de strategische doelen vallen de aangegeven verbeterpunten van de verschillende beleidsterreinen.
3.1.2. SPECIFIEK In onze visie op de toekomstige schoolontwikkeling gaan we uit van een vaste basis. Deze basis bestaat uit de volgende 3 onderdelen: de levensbeschouwing, de pedagogische uitgangspunten en de kwaliteit van het onderwijs. Naar de toekomst toe willen we ervoor zorgen dat deze onderdelen goed worden gekend en ook duidelijk kunnen worden uitgedragen. Daarom hebben we ervoor gekozen om deze onderdelen te koppelen aan een aantal kernwoorden. Voor de levensbeschouwing is dat HERKENBAARHEID, voor het pedagogisch handelen de VEILIGHEID en voor het onderwijs de KWALITEIT. Waarbij het kernwoord “kwaliteit” wordt gekenmerkt door betrokkenheid – zelfstandigheid – diversiteit (rekening houden met verschillen). In een schema ziet dit er als volgt uit:
SCHOOLONTWIKKELING WEGWIJZER levensbeschouwing pedagogisch handelen onderwijs
herkenbaarheid veiligheid kwaliteit -
-
betrokkenheid zelfstandigheid diversiteit
Het beeld dat we voor onze school voor ogen hebben is een school met een duidelijk herkenbare identiteit waar iedereen zich veilig voelt, iedere leerling betrokken is en leerkrachten rekening houden met verschillen. Om dit toekomstbeeld te realiseren hebben we bij alle beleidsterreinen aangegeven hoe we deze visie werkelijkheid willen laten worden. Deze visie is uitgewerkt in een missie, in strategische doelen en in jaarplannen.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 10
3.2. DE MISSIE VAN DE SCHOOL 3.2.1. HET ONDERWIJSCONCEPT In de kleutergroepen wordt gewerkt vanuit de principes van het ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) ofwel de basisontwikkeling. Daarbij gaat het om het leggen van een basis, waar op een gegeven moment het (methodische) onderwijs in vak- en vormingsgebieden op kan voortbouwen. Het ontwikkelingsgericht onderwijs baseert zich op de ontwikkelingstheorie van Vygotski: jonge kinderen ontwikkelen zich via activiteiten die in een bepaalde periode hun voorkeur hebben. Bij deze kinderen zijn dat vooral spelactiviteiten. Vanuit het spel komt het leermotief tot ontwikkeling en raakt een kind steeds meer in staat om zonder een spelcontext het leren zelf als activiteit te zien. Zo ontwikkelt zich vanuit de spelactiviteit de leeractiviteit. Tijdens die ontwikkeling speelt de leerkracht een belangrijke rol. De leerkracht moet de ontwikkeling begeleiden, ondersteunen en stimuleren. Door middel van activiteiten die voor jonge kinderen betekenisvol zijn en ontwikkelingswaarde hebben, kan de ontwikkeling worden uitgelokt en gestimuleerd. Daarnaast maakt de leerkracht gebruik van de doelen van de basisontwikkeling, met de daaraan verbonden ontwikkelingslijnen. Om als leerkracht te weten wat het meest geschikte activiteitenaanbod moet zijn, is observatie van de leerlingen erg belangrijk. Binnen het OGO spreken we van handelingsgericht observeren. Voor onze school maken we gebruik van het LLVS “Kijk”. Tenslotte is ook de organisatie binnen de groep erg belangrijk. Zo kan de leerkracht niet alleen hulp bieden aan een gróte groep, maar ook opdrachten (laten) uitvoeren in een kleine groep of door individuele leerlingen. De uitgangspunten van OGO zijn voor onze school beschreven in een visiestuk: “visie op het werken met jonge kinderen”. In het kort gaat het in dit stuk om: de pedagogische basis (welbevinden – betrokkenheid – basisbehoeften), de onderwijskundige basis (thema’s met leerlijnen en doelen – weektaken en dagtaken), het leerlingvolgsysteem (Kijk), de rol van de leerkracht (doelgericht – planmatig – aanbod aanpassen – goede vragen stellen – verbeteren en uitbreiden van de handelingsmogelijkheden van de kinderen), de inrichting van de klas (hoeken – werkplekken – kasten – kiesbord) en de communicatie met de ouders(wanneer wordt waar over gesproken – verwachtingen van de school – verwachtingen van de ouders). Wat de schoolontwikkeling en OGO betreft richten we ons op de borging van het OGO in de groepen 1 en 2 door middel van het visiestuk, afspraken op leerkrachtenniveau, nascholing en het bespreken van vakliteratuur.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 11
3.2.2. DE LEVENSBESCHOUWING We zijn een christelijke school die openstaat voor iedereen die de grondslag respecteert. De christelijke (levensbeschouwelijke) identiteit van De Wegwijzer maken we zichtbaar in ons handelen, in de omgang met elkaar en in ons onderwijs. Deze identiteit vindt zijn oorsprong in het geloof in God en in de bijbel als Gods Woord. Jezus Christus is onze inspiratiebron. Het geloof in God en Zijn zoon Jezus als ons voorbeeld is de basis van waaruit wij werken. We willen ruimte bieden aan ieder individu en er is ruimte voor ieders inbreng. De levensbeschouwelijke identiteit is gebaseerd op de volgende bijbelse visie: de mens is een schepsel van God, gemaakt naar het beeld van God. Geen mens is gelijk. Mensen hebben één ding gemeen: ze zijn allemaal verschillend. Een mens is pas “mens” samen met anderen. We brengen respect bij voor bijbelse normen en waarden. In de praktijk betekent dit: er wordt elke dag met elkaar gebeden voor de wereld en de mensen om ons heen, voor de dagelijkse dingen en voor ons zelf. In de verhalen bij de godsdienstige vorming vertellen we over de liefde van God voor de mensen en relateren de verhalen aan de dagelijkse situatie van de leerlingen. Samen vieren we de christelijke feestdagen en zingen we christelijke liederen. We werken samen met de plaatselijke kerken. De waarden en normen die we hanteren, zijn gebaseerd op onze bijbelse visie. We respecteren andere godsdiensten en culturen en elkaar. In ons doen en laten is er begrip voor elkaar, openheid, vertrouwen, houden we rekening met ieders aard en aanleg, is er persoonlijke verantwoordelijkheid, maar ook gezamenlijke verantwoordelijkheid.
3.2.3. HET PEDAGOGISCH HANDELEN Op “De Wegwijzer” willen we binnen een veilige omgeving ruimte bieden aan de ontmoeting tussen kinderen, leerkrachten en ouders. Kinderen ontmoeten elkaar in een sfeer waarin interesse en belangstelling is voor elkaar. Een sfeer waarin wordt samengewerkt, gespeeld en gedeeld. En waar het vanzelfsprekend is om elkaar te accepteren en te respecteren. We willen een school zijn waar rekening wordt gehouden met elkaar, met gevoelens van jezelf en die van een ander. Waar je op een positieve manier voor jezelf mag opkomen. Kinderen en leerkrachten ontmoeten elkaar in een sfeer waarin rekening wordt gehouden met verschillen in mogelijkheden, aanleg en belangstelling. Een school waar gewerkt wordt in een sfeer van vertrouwen in elkaar en waarin we elkaar houden aan duidelijke regels en afspraken. En waar betrokkenheid is bij de kinderen. Leerkrachten ontmoeten elkaar in een sfeer van goede communicatie en samenwerking. We geven elkaar feedback en zetten vervolgstappen naar collegiale consultatie en intervisie. School en ouders ontmoeten elkaar in een sfeer waarin er openheid is naar elkaar en sprake van vertrouwen en respect. De school houdt, binnen de gestelde kaders, rekening met de wensen en de verlangens van de ouders. Een goede samenwerking tussen school en ouders komt ten goede aan de ontwikkeling van ieder kind. Een goed schoolklimaat maken we met elkaar. In de praktijk betekent dit in alle groepen structureel aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling met als speerpunten: een goed zelfbeeld hebben en werken aan het zelfvertrouwen. Daarnaast is er structureel aandacht voor de regels en routines: zichtbaar maken van de afgesproken regels, aandacht voor complimenten geven, belonen en zo nodig corrigeren, éénduidige omgangsregels, hanteren van een gedragscode. En ook: zelfstandig leren werken, maar ook het werken in groepsverband.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 12
De school zorgt voor een leeromgeving, waarbinnen iedere leerling eigen ontwikkelingsmogelijkheden heeft en de leerkracht daar rekening mee houdt.
3.2.4. HET ONDERWIJS Het onderwijs op onze school is klassikaal georganiseerd. Dat wil zeggen dat kinderen van eenzelfde leeftijd in dezelfde jaargroep zijn ingedeeld. Alhoewel de instructie voor een groot deel klassikaal plaatsvindt, is er binnen de jaargroepen ruimte voor differentiatie. Om recht te doen aan de niveauverschillen wordt gewerkt volgens het model: basisstof/herhaling en verrijking. Vanuit de 1-zorgroute is de groep verdeeld in een basisgroep en twee subgroepen voor de vakgebieden rekenen/wiskunde en lezen (technisch, begrijpend en aanvankelijk geletterdheid in groep 1/2). Het groepsplan geeft richting aan de zorgverbreding die in de klas aan de subgroepen wordt gegeven. Voor uitwerking van de 1zorgroute verwijzen we naar de plannen van aanpak 2009-2010 en 2010-2011. Naast het klassikaal lesgeven wordt daarom aandacht besteed aan het werken in kleine groepjes. Om dit te kunnen doen, is het van belang dat kinderen al vanaf de jongste groepen vertrouwd worden gemaakt met zelfstandig werken. Kinderen leren goed naar uitleg en opdracht te luisteren. Daarna gaan ze zelfstandig aan het werk. De leerkracht heeft dan tijd voor individuele begeleiding van kinderen die dat nodig hebben. We streven ernaar de leeromgeving van de leerlingen zo in te richten dat onderwijsachterstanden worden voorkomen en/of worden verminderd. Daarom besteden de leerkrachten veel aandacht aan de kwaliteit van de instructie, de organisatie en de planning van het te geven onderwijs. Op deze wijze willen we bereiken dat de taakgerichte leertijd van de kinderen zo optimaal mogelijk is en alle leerlingen aan de minimumdoelstellingen, die per schooljaar gesteld zijn, kunnen voldoen. 3.2.4.1. BETROKKENHEID Leerling, leerkracht en ouder moeten samenwerken vanuit de gezamenlijk opgestelde visie op goed onderwijs. De visie en de missie moeten in de school gekend, gedragen en uitgedragen worden. In alle groepen bouwen we aan de einddoelen middels doorgaande lijnen. In de school moet er sprake zijn van betrokkenheid op elkaar, de taken en de gestelde doelen. Dit kan worden bereikt door het gebruik van een groot aantal verschillende werkvormen. We betrekken de actuele leefwereld van de kinderen bij ons onderwijs. De inbreng van iedereen is belangrijk. Naar de ouders toe streven we naar een vorm van relationele betrokkenheid, waarbij iedere ouder zich verantwoordelijk voelt voor het eigen kind. Een goed contact tussen ouders en leerkrachten vinden we belangrijk. 3.2.4.2. ZELFSTANDIGHEID Het doel is om de leerlingen op een zinvolle manier om te laten gaan met de in de kerndoelen omschreven instrumentele basisvaardigheden en daarbij wordt gebruik gemaakt van verschillende leerstrategieën. Daarbij speelt niet alleen kennis een belangrijke rol, maar ook het kunnen hanteren van sociale vaardigheden. Belangrijke factoren op weg naar zelfstandigheid zijn verder: een goede klassenorganisatie, het bevorderen van het leren door samenwerking, het nemen van eigen verantwoordelijkheid en de begeleidende rol van de leerkracht.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 13
3.2.4.3. DIVERSITEIT (VERSCHILLEN) Zowel bij de instructie als bij de verwerking houden leerkrachten rekening met verschillen tussen de leerlingen. Daarom gebruiken we verschillende instructiemodellen en een gevarieerd aanbod van werkvormen. Bij de keuze van een nieuwe methode en bij de keuze van de materialen wordt ook met de bestaande verschillen rekening gehouden. We streven ernaar om onze onderwijskwaliteit te verbeteren door op een adaptieve manier ons onderwijs in te richten. Dat wil zeggen dat we werken aan de competentie van de leerlingen (ik kan wat), aan de autonomie (ik ben iemand) en aan een goede relatie (ik hoor erbij).
3.3. STRATEGISCHE DOELEN In dit schoolplan geven de strategische doelen richting aan de door ons gewenste schoolontwikkeling. Binnen onze strategische doelen vallen de aangegeven verbeterpunten van de verschillende beleidsterreinen. We beperken ons tot het noemen van de hoofdpunten. Voor een verdere uitwerking van de strategische doelen verwijzen we naar het jaarplan. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de strategische doelen ligt bij de directeur en de verantwoording wordt afgelegd in het jaarverslag, de schoolgids, het managementcontract en tijdens het voortgangsgesprek tussen directeur en algemeen directeur.
3.3.1. ZELFSTANDIG WERKEN - De leerkracht heeft zicht op ontwikkelingslijnen en is in staat om elk kind daarop een plaats te geven. - De leerkracht houdt rekening met aanleg en tempo van elk kind. - De leerkracht geeft gedifferentieerde instructie op groeps- en individueel niveau. - De leerkracht stimuleert het samenwerken en organiseert veel momenten van zelfstandig werken. - Er wordt gewerkt met dag- en weektaken. - De leerkracht biedt speciale hulp en zorg aan kinderen die dat nodig hebben (zowel de zwakke als de meerbegaafde leerling).
3.3.2. PEDAGOGISCH KLIMAAT - Er wordt gewerkt met en volgens de methode voor sociaal-emotionele ontwikkeling waardoor contact, veiligheid en sociale competentie gerealiseerd worden. - Er wordt doelgericht gewerkt aan het omgaan met verschillen. - Samenwerking en goede communicatie worden gestimuleerd. - Zorg en respect voor elkaar blijkt uit de dagelijkse omgang met elkaar. - Er wordt gewerkt aan de vaardigheid van de leerlingen om problemen onderling op te lossen. - Leerlingen en leerkrachten voelen zich betrokken bij hun taak en bij elkaar. - Er wordt gewerkt aan betrokkenheid van en een goede relatie met ouders.
3.3.3. INSTRUMENTELE VAARDIGHEDEN - Het bijstellen van het rekenprotocol n.a.v. de afspraken die zijn gemaakt binnen de 1zorgroute.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 14
- Het opstellen van een nieuw leesprotocol n.a.v. de afspraken die zijn gemaakt binnen de 1zorgroute. - Impliciet aandacht voor NT2 en voor woordenschat. - Extra taalactiviteiten in kleine groepen in de onderbouw en bij leerlingen met dyslexie. - Doorgaande lijn voor het houden van spreekbeurten en schrijven van verhalen. - Aandacht voor samenwerkend leren. - Aandacht voor het corrigeren van eigen werk door leerlingen.
3.3.4. CONTINUE ONTWIKKELING - Zie de doelen bij het zelfstandig werken. - De leerkracht geeft elke leerling op basis van ontwikkelings- en kindkenmerken: basis-, verrijkings-, of herhalingsstof. - De leerkracht hanteert groepsplannen en evalueert deze plannen regelmatig. - De leerkracht laat zich ondersteunen door IB- er of RT- er en vraagt ook externe ondersteuning.
3.3.5. OUDERCONTACTEN - Ouders worden meer betrokken bij de schoolactiviteiten en bij het beleid, met extra aandacht voor allochtone ouders. We streven naar relationele betrokkenheid. - De mening van de ouders wordt gevraagd via de MR en OR en door vragenlijsten en het organiseren van een ouderpanel. - Bestaande vormen van oudercontacten binnen de school worden geborgd.
3.4. IDENTITEIT 3.4.1. INLEIDING Bij identiteit kunnen we het hebben over de levensbeschouwing, het pedagogisch klimaat en over de onderwijskundige kwaliteit. We spreken dan over de “brede” identiteit. In dit hoofdstuk hebben we het hoofdzakelijk over de levensbeschouwelijke identiteit van onze school, de “smalle” identiteit.
3.4.2. VISIE We herhalen hier een deel van de omschreven visie op de levensbeschouwing uit 3.2. De levensbeschouwelijke identiteit is gebaseerd op de volgende Bijbelse visie: de mens is een schepsel van God, gemaakt naar het beeld van God. Geen mens is gelijk. Mensen hebben één ding gemeen: ze zijn allemaal verschillend. Een mens is pas “mens”, samen met anderen. We brengen respect bij voor Bijbelse normen en waarden. Bepaalde zaken zijn voor een christelijke school niet meer vanzelfsprekend. Slechts een beperkte groep leerlingen heeft nog binding met de christelijke traditie en de binding thuis school - kerk is grotendeels verdwenen. Daarnaast heeft een groep leerlingen een andere geloofsovertuiging dan die in de grondslag van de school vermeld is (pluriformiteit).
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 15
We kiezen daarom voor structureel identiteitsoverleg. Wat betekent het voor leerkrachten om te werken op een christelijke school? Het gesprek over identiteit moet een rode draad zijn in de praktijk van ons onderwijs. Op die manier kunnen we aan de ouders en aan de samenleving duidelijk laten zien wat het christelijk onderwijs uniek maakt. In de gesprekscyclus (IPB – 4.3) komt het onderwerp identiteit in ieder geval aan de orde. Leerkrachten moeten niet alleen kennis van godsdienst overbrengen, maar het is belangrijk dat je het persoonlijk geloven ook voelt en ziet in de keuzes die binnen de school gemaakt worden.
3.4.3. AFSPRAKEN - Iedere leerkracht onderschrijft en respecteert de grondslag van onze school. De grondslag is vertaald naar een missie en visie op ons (christelijk) onderwijs. - Voor onze lessen godsdienstonderwijs gebruiken we de methode “Kind op maandag”. Hierin worden de bijbelverhalen verteld, liederen aangeboden en verschillende werkvormen gebruikt. De methode houdt rekening met verschillende geloofsovertuigingen, met een samenleving waarin ontkerkelijking een feit is, met verschillende culturele en religieuze achtergronden. Vanuit de diversiteit van onze schoolpopulatie is er ruimte voor verschillende opvattingen van leerkrachten en leerlingen. Verschillen worden gewaardeerd en gerespecteerd. - We besteden expliciet aandacht aan bijbelse normen en waarden. De bijbel vormt de inspiratie voor het leefklimaat binnen de school: verhalen vertellen, zingen van liederen, gebed, weekopeningen, vieringen (ook in de kerk). - Regelmatig is er overleg over de identiteit van de school. Individueel (bij sollicitaties), in teamverband en binnen de Stichting. Het gaat dan zowel over de smalle als over de brede identiteit. - Vanuit onze levensbeschouwelijke identiteit hechten we veel belang aan het bieden van een positief en veilig klimaat, aan zelfstandigheid van kinderen, aan het respectvol omgaan met elkaar en aan het aansluiten bij de mogelijkheden van een kind. - Bij de levensbeschouwelijke identiteit leggen we ook een relatie met actief burgerschap ( 3.8.2 -3.8.5). Het gaat dan niet alleen om het overdragen van kennis (de verhalen), maar ook om de vaardigheden (in gesprekken) en om een bepaalde houding (begrip en respect voor anderen).
3.4.4. BEOORDELING Vanuit de kwaliteitskaarten komt de identiteit 1 x per 4 jaar aan de orde. Daarnaast is er structureel overleg binnen de school en binnen de Stichting. Van die bijeenkomsten worden verslagen gemaakt.
3.4.5. VERBETERPUNTEN In het kader van de levensbeschouwelijke identiteit is het moeilijk om over “verbeterpunten” te spreken. De relatie tussen christelijke identiteit, pedagogisch handelen en de inrichting van het onderwijs is erg belangrijk. Om de levensbeschouwelijke identiteit groepsdoorbrekend meer zichtbaar te maken gaan we vieringen in de hal organiseren in de vorm van maandsluitingen. We streven naar een handhaving van de huidige kwaliteit door structureel teamoverleg en door de bespreking van de betreffende kwaliteitskaart(en).
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 16
3.4.6. GEESTELIJKE STROMINGEN We willen de kinderen leren dat de samenleving waarin zij leven, gevormd wordt door verschillende groepen. We willen de kinderen kennis laten maken met en respect/ begrip laten hebben voor deze verschillen. Het leergebied “geestelijke stromingen” kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Specifiek bedoelen we dat kinderen op hun eigen niveau afgestemd, iets weten over: Christendom, Islam, Hindoeïsme, Boeddhisme en Jodendom. Voor de bovenbouw beschikken we over het naslagwerk: “Geestelijke Stromingen”. Hierin worden de grote religieuze stromingen behandeld die invloed hebben op de hedendaagse samenleving. Vervolgens wordt aandacht besteed aan niet-religieuze stromingen, die eveneens de wereld van vandaag hebben beïnvloed of nog beïnvloeden. Wanneer er een geschikt aanbod is, zal gebruik gemaakt worden van beeldmateriaal op internet (beeldbank – teleblik), van schooltelevisieseries en dvd’s. In de groepen 1 en 2 vindt dit leergebied een plaats in het ontwikkelingsgerichte onderwijs en komt door inbreng van de kinderen en/of de leerkracht aan de orde. We denken dan aan de viering van de verschillende feestdagen en leefgewoonten in de verschillende culturen. In de groepen 3-6 wordt de thematische aanpak voortgezet vanuit de methoden voor wereldverkenning.
3.5. LEERSTOFAANBOD EN TOETSINSTRUMENTEN 3.5.1. VISIE Op onze school vinden we het belangrijk dat we methodes gebruiken die voldoen aan de kerndoelen. Ook vinden we het belangrijk dat de methodes eigentijds zijn en bijdragen aan een goede persoonlijke ontwikkeling en aan het verwerven van de nodige vaardigheden. De leerstof uit de verschillende leerjaren sluit op elkaar aan en is, met name bij taal en rekenen, afgestemd op de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Met methodegebonden en methode- onafhankelijke toetsen wordt de leerstof getoetst.
3.5.2. AFSPRAKEN/DOELEN - De methodes voldoen aan de kerndoelen en zijn eigentijds (zie overzicht vervanging) - Het leerstofaanbod vertoont een doorgaande lijn. - Het leerstofaanbod komt tegemoet aan de betekenisvolle verschillen tussen leerlingen. - Het leerstofaanbod ondersteunt de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. - Het leerstofaanbod bereidt de kinderen voor op het vervolgonderwijs. - We besteden ook aandacht aan goed en actief burgerschap (zie 3.8). - Er is aandacht voor intercultureel onderwijs. - Er wordt aan de kinderen geleerd gebruik te maken van de mogelijkheden van de computer bij het onderwijs (ICT). - Zowel methodegebonden als methode- onafhankelijke toetsen worden voor de verschillende vakken gebruikt (zie het overzicht).
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 17
3.5.3. BEOORDELING De gemaakte afspraken/doelen worden via de kwaliteitskaarten door de directeur 1 x per 4 jaar aan de orde gesteld. De beoordeling vindt plaats door directie en team. De groep respondenten wordt uitgebreid met ouders (ouderpanel). Het leerstofaanbod is een item binnen het kwaliteitsonderzoek door de inspectie.
3.5.4. VERBETERPUNTEN Bij aanschaf van nieuwe methodes wordt goed gekeken of digitale toetsing tot de mogelijkheden behoort en meerwaarde biedt. We richten ons op doorgaande leerlijnen voor techniek en informatieverwerking (spreekbeurt, werkstuk, powerpoint…)
3.5.5. DE TOETSEN BIJ DE METHODES VAK Nederlandse taal/lezen
METHODES Taal in de OB en VLL (Nieuw)
Taal actief Tekstverwerken Leesparade Engels
Hello World
Rekenen/wiskunde
Rekenen in de onderbouw
Oriëntatie op jezelf en de wereld
Kunstzinnige oriëntatie
Rekenrijk
CITO rekenen CITO rekenen en methode gebonden toetsen voor 3-8
Speurtocht (geschiedenis) Natuniek (natuur) Wereld van verschil (aardrijkskunde)
methodegebonden toetsen voor de groepen 4-8 (van CITO)
Sociale talenten (SEO) Veilig Verkeer (uitgaven VVN)
ABC- toetsen/sociogram
Moet je doen
Bewegingsonderwijs Bewegingslessen
schoolplan 2011-2015
TOETSEN CITO Taal voor kleuters CITO DMT en AVItoetsen CITO (werkwoord) spelling + methodegebonden CITO begrijpend lezen methodegebonden toetsen Uit de methode
Zelfreflectie en -evaluatie
de wegwijzer - zeist 18
3.5.6. DE VERVANGING VAN DE METHODES: Vak Nederlands taal/lezen
Engels Rekenen/ wiskunde Oriëntatie op jezelf en de wereld/ mens en samenleving/tech niek
Methodes VLL Taal actief
2011
2012
2013 X
2014
X X X
Wereld van verschil
X
Sociale talenten
X
schoolplan 2011-2015
2019
X
Natuniek
Bewegingslessen
2018
X
Speurtocht
Bewegings onderwijs
2017
X
-lezen Leesparade Pennenstreken Hello World Rekenrijk
Moet je doen
2016
X
Begrijpend
Kunstoriëntatie
2015
X
X
X
de wegwijzer - zeist 19
3.6. TAAL- EN REKENBELEID 3.6.1. VISIE We werken met taal en rekenen vanuit een totale leerlijn voor de school en met leerlijnen per leerjaar. Op het lesrooster is zichtbaar dat er meer uren voor taal en rekenen zijn ingeroosterd dan gemiddeld. Behalve de urenuitbreiding is ook belangrijk: de begeleiding van leerkrachten, nascholing en het beschikbaar stellen van financiële middelen voor materialen. Zowel bij het taalonderwijs als bij het rekenen geven we interactief les en de nadruk ligt op het samenwerkend leren. De leerkracht houdt rekening met verschillen tussen leerlingen en zorgt voor betrokkenheid. We zetten ons in voor effectief onderwijs, gestructureerde lessen, maximale benutting van de verruimde leertijd, gedifferentieerde instructie, zelfstandig leren en werken, een goed leerlingvolgsysteem. We willen bij taal en rekenen hogere opbrengsten realiseren. Dit doen we door als leerkrachten hoge verwachtingen te hebben van de leerlingen en elke leerling zo optimaal mogelijk te begeleiden. Zowel voor taal als voor rekenen is er éénzelfde visie als het gaat om onderwijskundig beleid. Voor beide leerstofgebieden is er een beleidsplan waarin de leerlijnen en doelen zijn omschreven. Het plan is verder bedoeld als instrument om verbeteringen goed te kunnen sturen en daarnaast is het plan een verantwoording naar bestuur, inspectie en ouders. Door een planmatige aanpak voorkom je dat er teveel tegelijk gedaan wordt zonder logische volgorde en opbouw.
3.6.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Het (extra) aantal uren voor taal en rekenen op het lesrooster blijft gehandhaafd. - In de groepen 1 en 2 wordt gewerkt aan de taal- en rekenvoorwaarden. - In groep 3 hebben leren lezen en leren rekenen prioriteit. - Vanaf groep 1 is er na het toetsen een duidelijke diagnose en analyse. - Er zijn duidelijke leerlijnen en (tussen)doelen voor taal en rekenen. Het bereiken van die tussendoelen wordt vastgesteld via het LLVS “Kijk” in groep 1 en 2. - Zowel bij taal als bij rekenen wordt interactief lesgegeven door de leerkracht. - Bij de instructie en bij de verwerking wordt rekening gehouden met de verschillen die er tussen de leerlingen bestaan. - De leerkracht maakt gebuik van verschillende leerstrategieën, maar maakt soms ook gebruik van de afspraak dat aan een zwakke leerling één strategie expliciet wordt aangeleerd. - De leerkracht maakt gebruik van gevarieerde oefenvormen. - De leerlingen worden begeleid op basis van hun plekje in het groep zoals omschreven in het groepsoverzicht en het groepsplan. - Voor de zeer zwakke leerlingen wordt een uitzondering gemaakt. Zij volgen hun eigen route. Met name bij het rekenonderwijs is dit het geval. - We gebruiken verschillende materialen in de school voor zwakke en meerbegaafde leerlingen.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 20
3.6.3. BEOORDELING Het taalonderwijs en het rekenonderwijs worden beoordeeld via de kwaliteitskaarten en aan de hand van de analyses naar aanleiding van de toetsen. We gebruiken hiervoor zowel de methodegebonden toetsen als de CITO- toetsen. De beoordeling vindt plaats in onderwijsinhoudelijke teamvergaderingen en in overleg tussen de directeur en de IB- er. Ook laten we ons extern ondersteunen door Eduniek en Onderwijsadvies In Beweging.
3.6.4. VERBETERPUNTEN We richten ons bij technisch en begrijpend lezen en aanvankelijke geletterdheid op een heldere doorgaande lijn d.m.v. het op te stellen leesprotocol. We oriënteren ons op de materialen om deze didactiek mogelijk te maken en schaffen deze materialen ook aan. Ondersteuning vindt plaats door Onderwijsadvies in Beweging. We richten ons op de borging van het nieuwe digitale LLVS “Kijk” in de groepen 1 en 2. De bevindingen vanuit het LLVS zullen niet alleen gebruikt worden voor aanpassing van het onderwijs op leerlingniveau, maar zullen waar nodig ook gebruikt worden voor aanpassing en bijsturing op groeps- en schoolniveau.
3.7. SOCIAAL – EMOTIONELE ONTWIKKELING 3.7.1. VISIE Leerlingen moeten voorbereid worden op deelname aan de maatschappij en inzicht krijgen in de sociale structuren van deze maatschappij. Om zo later zelf in de maatschappij een goede positie in te kunnen nemen en je verantwoordelijkheid te nemen en je betrokkenheid te tonen. Als school willen we daar een bijdrage aan leveren. Leerlingen moeten rekening leren houden met hun eigen belangen en met de belangen van een ander. Er moet rekening worden gehouden met de waarden en normen die in de maatschappij gelden. Hoe ontwikkel je dat? Door meer kennis, voldoende vaardigheden en een juiste houding. We werken aan geaccepteerd gedrag, aan het omgaan met gevoelens en aan een goed zelfbeeld.
3.7.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling (SEO) gaan we in alle groepen met De Kanjertraining werken - Voor de SEO gebruiken we op de computer het A- B- C- leerlingvolgsysteem van Arnoldussen, dat 2 x per jaar door de leerkrachten wordt ingevuld. - De uitkomsten worden 2 x per jaar in een teamvergadering, samen met de IB- er, besproken. - Daarna worden door elke leerkracht de handelingsplannen opgesteld voor leerlingen die op de SEO uitvallen en D of E scoren. - De handelingsplannen worden door de groepsleerkracht met de ouders besproken. - In de rapportage naar de ouders is ruimte om de SEO te waarderen.
3.7.3. BEOORDELING De beoordeling van de SEO komt 2 x per jaar aan de orde bij de leerlingbespreking door de
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 21
IB- er en het team. Verder wordt een handelingsplan om de 6 weken geëvalueerd en zo nodig bijgesteld.
3.7.4. VERBETERPUNTEN Wanneer De Kanjertraining is geïmplementeerd zal ook het onderdeel sociaal-emotioneel worden ingebed binnen de 1-zorgroute.
3.8. ACTIEF BURGERSCHAP 3.8.1. VISIE De school was in principe een leerinstituut. Mede door de veranderingen in de maatschappij is de school genoodzaakt zich steeds meer bezig te houden met opvoeding, sociale vaardigheden en ontwikkeling van persoonlijkheid. Als school willen we ook een afspiegeling van de maatschappij zijn. Daarom willen we de leerlingen tot verantwoordelijke mensen maken en ze kennis op laten doen van basisvoorwaarden als identiteit, participatie en democratie. Naast het laten opdoen van kennis is ook het in de praktijk brengen van groot belang. Hierin willen we ons mede richten op de wijk waarin de school staat en rekening houden met onze schoolpopulatie van verschillende culturen. We richten ons daarnaast op een veilig schoolklimaat. Dit bevordert openheid en respect in de school en is daarmee een belangrijke voorwaarde voor burgerschapsvorming. Bij de aanpak van burgerschapsvorming willen we ook de ouders betrekken. Zij kunnen meedenken bij het maken van beleid en meehelpen bij de uitvoering van de activiteiten. Ze kunnen materialen leveren en ideeën naar voren brengen.
3.8.2. AFSPRAKEN (DOELEN) EN AANBOD Op het terrein van de identiteit: We leren de kinderen over de verschillende wereldgodsdiensten, waarbij gesproken wordt over begrip en respect voor anderen. Ze bereiden met elkaar weekopeningen of vieringen voor. We werken ook samen met de plaatselijke PKN- kerk. Het voorbeeld van de leerkrachten is ook erg belangrijk, bijvoorbeeld het taalgebruik. Met name in de hogere groepen vinden gesprekken plaats over discriminatie en radicale ideeën. Welke standpunten neem je in, welke houding neem je aan en welke vaardigheden heb je nodig om ook daadwerkelijk mee te kunnen praten en je mening te vormen. Vertrouwen en openheid zijn hierin erg belangrijk. Op het terrein van de participatie: In de eerste plaats willen we ons meer richten op de wijk rond de school. De meeste leerlingen komen uit de (directe) omgeving van de school. We denken dan aan de diverse voorzieningen in de wijk. Zie de voorbeelden uit de praktijk (3.8.5.) In z’n algemeenheid participeren we in activiteiten van: speeltuinvereniging, bibliotheek, sportverenigingen en culturele instellingen. We maken ook excursies en gebruiken diverse lespakketten van maatschappelijke organisaties. Soms kan het beroep van een ouder aanleiding zijn om iemand in de klas te laten vertellen of ergens op bezoek te gaan. Er is contact met de wijkagent en de -winkel. Op het terrein van democratie:
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 22
Een goede aansluiting met het terrein van de democratie is het feit dat de school staat in een wijk van oud-verzetsstrijders. We proberen aan te sluiten bij (actuele) gebeurtenissen vanuit de politiek zoals Prinsjesdag, en de verkiezingen. Vanuit de adoptie van het Vrijheidsmonument in de wijk laten we de kinderen het leven in een “vrij” land ervaren. Hoe ga je om met verschillende meningen en hoe kom je tot een eigen oordeel? In de groepen 7 en 8 wordt vanuit de methoden voor oriëntatie op jezelf en de wereld tevens gekeken naar (de éénwording van) landen in Europa en naar andere landen in de wereld. In dit kader passen ook onze zendingsprojecten voor goede doelen. En dit sluit weer aan op het terrein van de identiteit.
3.8.3. BEOORDELING AFSPRAKEN De gemaakte afspraken worden door de directeur via de kwaliteitskaarten 1 x in de 4 jaar aan de orde gesteld in een teamvergadering, volgens een vast overzicht. Daar vindt ook de beoordeling plaats. In het kwaliteitsprofiel van de inspectie is actief burgerschap opgenomen in de indicatoren. Het aantal respondenten wordt uitgebreid met ouders (MR en ouderpanel).
3.8.4. VERBETERPUNTEN - Bij de keuze van de methodes voor de volgende jaren blijven we bekijken of daarin de verschillende basiswaarden voor goed burgerschap worden bevorderd. - De geïntegreerde leerlijn Actief Burgerschap zal worden omschreven om deze zichtbaar en helder te maken. - Bewust plannen van projecten, acties en activiteiten rond burgerschapsvorming.
3.8.5. VOORBEELDEN UIT DE PRAKTIJK (“GOOD PRACTICE”) In dit onderdeel beschrijven we een aantal activiteiten die we op school al doen rond dit onderwerp. Ze sluiten aan bij de afspraken en de verbeterpunten. Op het terrein van de identiteit: Scholendienst, vieren van de christelijke feesten in de kerk, acties voor goede doelen als Unicef, de actie Schoenmaatje, aandacht voor geestelijke stromingen, samen weekopening maken, zingen voor ouderen van de kerk met Kerst. Op het terrein van de participatie: Sponsorloop of schaatstocht voor een goed doel, GGD- lessen over alcohol en drugs, lessen over jeugdcriminaliteit met de wijkagent, lespakketten van de ANWB bijvoorbeeld over transport, kinderen voeren klassentaken uit, activiteiten met de speeltuinvereniging, zwerfafval opruimen in de wijk, interviewen van personen. Op het terrein van de democratie: Aandacht voor Prinsjesdag, samen afspraken en regels maken, samen ruzie oplossen, adopteren van een vrijheidsmonument, aandacht voor verschillende verkiezingen, antipestbeleid.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 23
3.9. CULTUURBELEID 3.9.1. VISIE Cultuurbeleid is op onze school een wezenlijk onderdeel van het onderwijs. De betrokkenheid en de zelfstandigheid die we bij de leerlingen willen bevorderen, geldt ook voor de cultuureducatie. Het is belangrijk dat de leerlingen het geleerde kunnen toepassen in hun leefwereld en breder in de maatschappij. Het is belangrijk dat de leerlingen kennis maken met de verschillende uitingsvormen van kunst en cultuur. De identiteit van onze school is van invloed op de keuze van de aangeboden onderwerpen (kinderboekenweek – toneelstukken – films).
3.9.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Het cultuureducatiebeleid is er voor alle groepen en voor alle disciplines. - Voor cultuureducatie is er een doorgaande lijn in de school voor dans, drama, muziek en beeldende vorming. - Door het gebruik van goede methodes worden de kerndoelen gehaald. - Elk jaar maken we een keuze uit het aanbod van de Stichting “Kunst Centraal”. We kiezen het ene schooljaar een project voor alle groepen, het andere jaar kiest elke leerkracht een project voor de eigen groep. - Elk jaar bezoeken alle leerlingen een voorstelling (film – toneel – dans). - We maken bij cultuureducatie gebruik van de verschillen in deskundigheid van de leerkrachten (drama – muziek – dans). - Ieder jaar zal er op de begroting voldoende geld beschikbaar zijn om de gevraagde lessen te kunnen uitvoeren.
3.9.3. BEOORDELING De cultuurcoördinator zorgt ervoor dat de afspraken rond cultuurbeleid structureel aan de orde komen binnen een onderwijsinhoudelijke teamvergadering. De cultuurcoördinator onderhoudt de contacten met Kunst Centraal.
3.9.4. VERBETERPUNTEN - De cultuureducatie integreren in de verschillende vakgebieden onder andere door bij de keuze van een nieuwe methode hier aandacht aan te geven. - Onderzoek doen naar de behoefte aan een vorm van “teamteaching” op het terrein van cultuurbeleid. - Extra aandacht voor de implementatie (borging) en de doorgaande lijn.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 24
3.10. COMPUTERONDERWIJS (ICT) 3.10.1. VISIE De computer willen we in ons onderwijs in de eerste plaats gebruiken binnen de lessen voor het zoeken en verwerken van informatie en voor het oefenen van de leerstof. Omdat leerlingen de computer buiten schooltijd vooral gebruiken om te communiceren ( email, chatten, sociale media), willen we in de komende jaren meer gebruik maken van de communicatiemogelijkheden die ICT biedt. We richten ons daarbij meer op de digitale didactiek, waarbij ICT op een zodanige manier in ons onderwijs geïntegreerd gaat worden, dat het voor de leerlingen meerwaarde krijgt. We willen van een passief gebruik van de computer naar een actief gebruik gaan. Van de leerlingen zal steeds meer worden gevraagd om een digitaal product te maken waarbij de leerkracht de rol van begeleider op zich neemt. Voor aan te schaffen software hebben we de eisen dat er naast toetsing ook adaptieve instructie plaats moet kunnen vinden en er een vorm van centrale registratie in het programma bestaat.
3.10.2. AFSPRAKEN - De leerkrachten beschikken over voldoende ICT- kennis en vaardigheden. - De leerlingen werken met software bij taal – rekenen – lezen en wereldverkenning. Dit draagt ook bij aan het realiseren van een uitdagende leeromgeving. - De leerlingen kunnen aan het eind van de basisschool werken met Word en Powerpoint en deze kennis gebruiken bij het houden van een spreekbeurt, het maken van een verslag of het maken van een werkstuk. - De leerlingen zijn vertrouwd met internet en kennen de gevaren. - De school beschikt over technisch en inhoudelijk goedwerkende hard- en software waarvan leerlingen en leerkrachten in de eigen groep en in de gemeenschappelijke ruimte gebruik maken. De computers zijn aangesloten op een netwerk. - De school gebruikt ICT bij de verschillende vormen van leerlingbegeleiding (het OAS van Dotcomschool, het LOVS van CITO) - De school beschrijft de huidige situatie in een ICT- plan. Met een verwijzing naar de visie op ICT en naar de verschillende doelen die we bij ICT willen bereiken.
3.10.3. BEOORDELING Het computeronderwijs komt met WMK bij verschillende kwaliteitskaarten aan de orde. Planmatig vindt de beoordeling daarom binnen de teamvergaderingen plaats. De ICT- coördinator zorgt voor de bewaking van de gemaakte afspraken en onderhoudt de contacten met de systeembeheerders. Elk schooljaar wordt het ICT- plan aan de orde gesteld, geëvalueerd en opnieuw vastgesteld. De directeur is verantwoordelijk voor de facilitering.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 25
3.10.4. VERBETERPUNTEN De mogelijkheden van ICT zullen meer in worden gezet om tegemoet te komen aan de verschillen tussen leerlingen. Hierbij denken aan remediërende software en software voor leerlingen die extra uitdaging nodig hebben.
3.11. LEERTIJD 3.11.1. VISIE Voor het leren van onze leerlingen is “leertijd” een belangrijke factor en daarom willen we die leertijd zo efficiënt mogelijk besteden en verlies van leertijd tegengaan. Daarnaast moet er voldoende leertijd zijn voor de leerlingen om zich het leerstofaanbod van de school eigen te kunnen maken. Het streefdoel is om alle leerlingen in 8 jaar basisonderwijs de kerndoelen te laten halen.
3.11.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Op schoolniveau wordt er voldoende onderwijstijd gepland en de leerkrachten gebruiken daarbij lesrooster, weekoverzichten en een jaarplanning. - Verlies van onderwijstijd wordt tegengegaan o.a. door effectief klassenmanagement en het voorkomen van lesuitval. - De tijd vóór de pauze (10-15 minuten) is ingeroosterd als taal-/leesactiviteit. Veel leerkrachten lezen dan voor terwijl de kinderen eten en drinken. - Vóór schooltijd is er inlooptijd voor alle groepen. - Gezien de populatie van onze school is er extra tijd op de lesroosters ingepland voor taal en lezen. - De hoeveelheid leertijd wordt gevarieerd door bij de instructie en de verwerking rekening te houden met de verschillen tussen de leerlingen. - We houden rekening met zwakke leerlingen en met meerbegaafden. - Er zijn duidelijke regels voor hulp- en huiswerk.
3.11.3. BEOORDELING De gemaakte afspraken worden door de directeur via de kwaliteitskaarten 1 x in de 4 jaar aan de orde gesteld in een teamvergadering, volgens een vast overzicht. Daar vindt ook de beoordeling plaats. Het aantal respondenten wordt uitgebreid met ouders uit de MR. Daarnaast wordt de indicator leertijd door de inspectie beoordeeld in het kwaliteitsprofiel.
3.11.4. VERBETERPUNTEN Bij het onderdeel leertijd gaat het op onze school meer om de borging, dan om belangrijke verbeterpunten. Dit is een verantwoordelijkheid van de directeur. Vanuit de beoordeling moeten we de kwaliteit zien te behouden.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 26
3.12. HET PEDAGOGISCH KLIMAAT 3.12.1. VISIE Binnen het pedagogisch klimaat is de rol van de leerkracht van grote betekenis. Het is de taak van de leerkrachten om voor een veilig en gestructureerd klimaat te zorgen waarin de leerlingen zich gewaardeerd en gerespecteerd voelen. Naast veiligheid en structuur werkt de leerkracht ook aan het zelfvertrouwen van de leerlingen en aan het geven van verantwoordelijkheid. Ook het leren samenwerken met anderen is een belangrijk aandachtspunt. De kernwoorden binnen ons pedagogisch handelen zijn: competentie (ik kan wat) – autonomie (ik ben iemand) en relatie (ik hoor erbij). Leerlingen moeten goed met zichzelf en met anderen kunnen omgaan. Rondom het pedagogisch klimaat hanteren we duidelijke regels en afspraken.
3.12.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Er zijn duidelijke afspraken over gedrags- en omgangsregels (zie schoolklimaat 5.2.). Leerkrachten en directie zien erop toe dat de afspraken worden nagekomen. - Er zijn afspraken rond de inrichting en de verzorging van de lokalen binnen het kader van goed klassenmanagement. - Leerkrachten stimuleren kinderen elkaar te helpen of dingen uit te leggen. Leerkrachten bevorderen dat kinderen elkaar accepteren en leren kinderen om samen hun problemen op te lossen. - Leerkrachten zorgen ervoor dat de lessen voldoende aantrekkelijk zijn: goede instructie, variatie in werkvormen en materialen. En dat de lessen aansluiten bij de leef- en belevingswereld van de kinderen. - Leerkrachten geven kinderen complimenten voor werk en gedrag. En laten kinderen merken dat ze vertrouwen hebben in de mogelijkheden van de leerlingen. Ze benadrukken dat verschillen tussen kinderen gewoon zijn. - Leerkrachten werken voortdurend aan het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid. Dit gebeurt door de leerlingen op hun gedrag aan te spreken, ze aan te moedigen zelf hun eigen ruzies op te laten lossen, respectvol om te gaan met elkaar en met de materialen.
3.12.3. BEOORDELING De beoordeling van de afspraken/doelen binnen het pedagogisch klimaat komt op verschillende manieren aan de orde. Via de kwaliteitskaart (1x per 4 jaar), de jaarlijkse POP- of functioneringsgesprekken met de leerkracht en bij de klassenbezoeken. Op schoolniveau worden elk jaar de gedrags- en omgangsregels opnieuw geëvalueerd.
3.12.4. VERBETERPUNTEN In het schooljaar 2011-2012 starten we met de Kanjertraining. Met de Kanjertraining willen wij bereiken dat de kinderen op onze school in een veilige omgeving zichzelf kunnen zijn. De Kanjertraining is gericht op het creëren en behouden van een positief pedagogisch klimaat
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 27
in de klas en op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Het groepsgebeuren staat hierbij centraal en natuurlijk de rol die iedereen daarin speelt.
3.13. DIDACTISCH HANDELEN 3.13.1. VISIE Evenals bij het pedagogisch klimaat, gaan we ook bij ons didactisch handelen uit van adaptief onderwijs. Hieronder verstaan we op onze school dat we samenwerken aan de genoemde competentie, autonomie en relatie van leerlingen. We differentiëren bij de (directe) instructie en de verwerking (inhoud en tempo). Op deze manier geven we onderwijs “op maat”. De 1-zorgroute geeft hierbij richting. Er zijn afspraken over het zelfstandig werken omdat we veel waarde hechten aan de zelfstandigheid van leerlingen. In dat kader proberen we de leerlingen veel te laten samenwerken. We richten ons op passende en betekenisvolle activiteiten (autonomie), op activiteiten die uitdagen (competentie) en op het gezamenlijk oefenen van interactieve vaardigheden, het sociale proces (de relatie).
3.13.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Het model directe – instructie wordt gehanteerd met een duidelijk lesdoel, in instructie, begeleide inoefening en evaluatie. - Instructie en verwerking zijn afgestemd op verschillen tussen de leerlingen. - In de lessen worden veel verschillende werkvormen gebruikt. - De leerkrachten bieden verschillende leer- en oplossingsstrategieën aan. - De leerlingen werken op vaste momenten samen aan een taak. - Differentiatie vindt plaats op hoeveelheid en op niveau. - Er wordt gewerkt met dag- en weektaken. - In elke groep is een instructietafel: een plek in de klas waar (zwakke) kinderen extra instructie krijgen. - Werken met computers: voldoende software, oefenen met en verwerken van leerstof, verzamelen van informatie, maken van werkstukken.
3.13.3. BEOORDELING Door het team en de directie wordt het didactisch handelen 1 x per 4 jaar beoordeeld met behulp van de kwaliteitskaarten. Na de beoordeling wordt een plan van aanpak gemaakt voor scores van 3.0. of lager. Ook komt de beoordeling aan de orde bij de klassenbezoeken en de POP- gesprekken. Daarin staan de eventuele verbeterdoelen voor het didactisch handelen. De beoordeling wordt ook bij het PKO door de inspectie gedaan. Dit gebeurt door klassenbezoeken en gesprekken met de leerkrachten.
3.13.4. VERBETERPUNTEN De reflectie op het eigen handelen van de leerlingen en meer aandacht geven aan het door de leerlingen zelf corrigeren van het werk.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 28
3.14. ZORG EN BEGELEIDING 3.14.1. VISIE Binnen de leerlingenzorg hebben we te maken met verschillen tussen de leerlingen. Hoewel we voor elke leerling streven naar een ononderbroken ontwikkeling en een optimale ontplooiing, zijn er toch leerlingen die extra zorg en begeleiding nodig hebben. Daarom hebben we de leerlingen ingedeeld in 4 niveaus. We spreken over een zorgleerling als deze is ingedeeld in niveau 3 of 4. Het gaat dan om: meerdere handelingsplannen, dyslexie of dyscalculie, het hebben van externe hulp op cognitief of sociaal-emotioneel gebied. Om de leerlingen goed te volgen en de verschillen die er zijn goed in beeld te kunnen krijgen, gebruiken we in de groepen 1 en 2 het LLVS “KIJK” en voor de groepen 3-8 het onderwijsadministratiesysteem (OAS) van Dotcomschool. Dit geeft aan hoe de ontwikkeling van een leerling verloopt. Daar waar nodig volgt zorg en begeleiding, meestal in de vorm van een groeps- of handelingsplan. Dit plan wordt opgesteld door de groepsleerkracht met ondersteuning van de IB- er. De groepsleerkracht is de eerstverantwoordelijke voor de zorg en de IB- er heeft daarnaast een ondersteunende en coördinerende taak. Extra zorg is er voor de zwakke(re) leerling en ook voor de meerbegaafde leerling.
3.14.2. AFSPRAKEN/DOELEN - In de zorg voor de leerlingen onderscheiden we een vroegtijdige signalering, goede diagnose, remediërende hulp en een procesmatige evaluatie. Dit vergt ook een verdere professionalisering van de leerkrachten o.a. door nascholing. - we bepalen systematisch de vorderingen en ontwikkeling van de leerlingen via “Kijk”, het LLVS voor de groepen 1 en 2. Voor de groepen 3 - 8 gebeurt dit via OAS van Dotcomschool. - Op basis van analyses en toetsuitslagen worden er overzichten gemaakt: individueel, op groepsniveau en op schoolniveau. - Voor D en E leerlingen wordt door de groepsleerkracht een handelingsplan opgesteld. - Invoeren van de door het CITO gewijzigde indelingscategorieën A - E in 1-5. - Ouders worden betrokken bij de (extra) zorg voor hun kind door informatie over de handelingsplannen en het hulpwerk. - Op onze school zijn de volgende instanties bij de leerlingenzorg betrokken: SBD – GGD – SWV – OPPU – REC- scholen (Rotsoord, Auris en Van Leersumschool). - De coördinatie van de zorg en begeleiding ligt bij de IB- er, die wekelijks overlegt met de directeur. - We voeren de zorg uit volgens een aantal fasen: signaleren, diagnosticeren, remediëren en evalueren. - We gaan de effecten van onze zorg na door het maken van trendanalyses en het bespreken van de uitkomsten in structureel overleg (opgenomen in de toetskalender). - In het kader van zorg en begeleiding hanteren we verschillende protocollen: overgang van groep 2 naar groep 3 – verlengde kleuterperiode – meerbegaafdheid – leerjaar overslaan. - Via het OAS van Dotcomschool maken we onderwijskundige rapporten voor de overgang naar een andere basisschool, voor een verwijzing naar een s.o. school en voor het plaatsingsadvies op een v.o. school. - Ons op de hoogte blijven stellen van de ontwikkelingen rond passend onderwijs en ruimte maken in het plan van aanpak als er acties van de school gevraagd worden.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 29
3.14.3. BEOORDELING De gemaakte afspraken/doelen worden via de kwaliteitskaarten door de directeur 1 x per 4 jaar aan de orde gesteld. De beoordeling vindt plaats door directie en team. De groep respondenten wordt uitgebreid met de ouders van de MR. Zorg en begeleiding wordt ook door de inspectie beoordeeld als indicator. 3.14.4. VERBETERPUNTEN - Het uitbreiden van de vakken die binnen de 1-zorgroute aan bod komen. Na rekenen en lezen staan spelling en sociaal-emotionele ontwikkeling op het programma. - Het vormgeven aan ontwikkelingsperspectieven voor onze zorgleerlingen. - De bestaande protocollen borgen en steeds evalueren. Dit ook in het kader van nieuw gemaakte afspraken binnen de 1-zorgroute. - Overdracht van informatie vanuit de voorschoolse opvang verbeteren. - Diagnostische gesprekken met leerlingen m.b.t. de onderwijsbehoefte.
3.14.5. LEERLINGGEBONDEN FINANCIERING (LGF) Op basis van de wettelijke regeling kunnen leerlingen met een handicap in het reguliere basisonderwijs geplaatst worden. Op grond van deze regeling is er binnen onze Stichting een beleidsstuk gemaakt. Hierin worden afspraken en voorwaarden omschreven. Ook is er een stappenplan voor de aanmeldingsprocedure. Dit plan is het uitgangspunt voor onze school voor de LGF. Een leerling wordt toegelaten als aan alle voorwaarden en afspraken is voldaan en de stappen van de aanmeldingsprocedure zijn doorlopen. Tot nu toe hebben we ervaring met “rugzak” – leerlingen, ADHD, PDDNOS, leerlingen met gehoorproblemen en spraak- taalproblemen. Binnen ons onderwijs zorgen we voor: ambulante begeleiding, scholing van leerkrachten, ondersteuning van de IB- er en voldoende materialen voor leerlingen met een bepaalde handicap.
3.14.6. LANGDURIG ZIEKE LEERLINGEN: Vanaf 1 augustus 1999 zijn basisscholen zelf verantwoordelijk voor het onderwijs aan kinderen die gedurende langere tijd in het ziekenhuis zijn opgenomen of langdurig ziek thuis zijn. Buiten de regel vallen kinderen die in een academisch ziekenhuis worden behandeld. We hebben hierover met elkaar de volgende afspraken gemaakt: - Een kind is langdurig ziek, als het langer dan 2 weken ziek thuis ligt of in het ziekenhuis is opgenomen. - De contacten met het kind en de ouders worden door de groepsleerkracht onderhouden en ondersteund door de zorgcoördinator. - Na overleg met de ouders kunnen we voor hulp de SBD inschakelen. - Vanuit de school wordt een plan van aanpak opgesteld door de groepsleerkracht in samenspraak met de IB- er. - We proberen zoveel mogelijk met de zieke leerling mee te leven: kaartje, tekening, telefoon, brieven, bezoekje, om zo het zieke kind het gevoel te geven “erbij te horen”. - De directeur is eindverantwoordelijk voor de procedure rond de langdurig zieke leerling.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 30
3.15. OPBRENGSTEN 3.15.1. VISIE We vinden het belangrijk dat onze leerlingen presteren naar hun mogelijkheden. Rekening houdend met de kenmerken van onze leerlingenpopulatie (zie 2.3) streven we naar zo hoog mogelijke opbrengsten. De prestaties (tijdens en aan het eind van de basisschoolperiode) hebben het niveau dat bij deze kenmerken past. We streven opbrengsten na waardoor er voor elke leerling een passende school voor vervolgonderwijs is.
3.15.2. AFSPRAKEN/DOELEN Voor alle afspraken/doelen geldt dat we rekening houden met de kenmerken van onze leerlingenpopulatie en dat leerlingen zich ontwikkelen naar hun mogelijkheden. - Tussentijds worden de verwachte opbrengsten gerealiseerd, met name voor lezen, taal en rekenen. We gebruiken hiervoor gestandaardiseerde, onafhankelijke CITO- toetsen. - De sociale vaardigheden worden getoetst en liggen op het niveau dat mag worden verwacht. - De groepsleerkracht maakt handelingsplannen voor leerlingen die een D of een E scoren. We besteden binnen de school ook gericht aandacht aan de leergebiedoverstijgende kerndoelen en bespreken de opbrengsten daarvan. Dit zijn: werkhouding, planmatig werken, gebruik van leerstrategiëen, zelfbeeld, sociaal gedrag en werken met de computer. - De leerlingen doorlopen de basisschool in 8 jaar. - Aan het eind van de basisschool worden de verwachte opbrengsten gerealiseerd. Met name voor lezen, taal en rekenen. We gebruiken daarom het Drempelonderzoek. - Elke leerling krijgt een passend advies voor een school voor v.o. en presteert daar naar verwachting.
3.15.3. BEOORDELING De opbrengsten worden jaarlijks door het team beoordeeld. Daarbij staan centraal de monitor die voor de inspectie wordt ingevuld, de CITO- resultaten en de kengetallen uit het OAS van Dotcomschool. Op basis van de toetsresultaten in het LOVS van CITO maken de IB-er en de directeur een trendanalyse. Op basis die analyse worden verbeterpunten vastgesteld.
3.15.4. VERBETERPUNTEN N.a.v. de trendanalyse is een aantal actiepunten omschreven. Deze zijn te vinden in het document Diepteanalyse LOVS Medio 2010-2011.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 31
3.16. KENGETALLEN: IN-, DOOR- EN UITSTROOM 3.16.1. ALGEMEEN Bij het woord “kengetallen” denken we aan de gegevens vanuit de school die ons inzicht geven in de verschillende leerlingenstromen. Het gaat over de huidige situatie. Hoeveel leerlingen stromen er tijdens een bepaald cursusjaar in? Welke leerlingen hebben een verlengde kleuterperiode gehad of zijn in een ander leerjaar blijven zitten? Welke leerlingen zijn versnellers, d.w.z. hebben een groep overgeslagen? Voor welke leerlingen is een onderzoek aangevraagd bij externe deskundigen en voor hoeveel leerlingen heeft dit geresulteerd in externe verwijzingen? Hoe is de doorstroom naar het voortgezet onderwijs? Met behulp van deze kengetallen kun je ervoor zorgen dat je de kwaliteit van het onderwijs op je school verbetert en de school ontwikkelt in een richting die je in je visie en missie beschrijft (3.1.en 3.2.). Omdat kengetallen eigenlijk alleen de huidige stand van zaken beschrijven en niet gericht zijn op de toekomst, gebruiken we binnen de school nog een andere term. En dat is het begrip “stuurgetal”. Hiermee geven we aan dat we getallen willen gebruiken om veranderingen in ons onderwijs op te starten en verbeteringen aan te brengen. Als we streven naar herkenbaarheid, veiligheid en kwaliteit, laten we ons “sturen” door de gegeven kengetallen. Voor een overzicht van de laatste in-, door- en uitstroomgegevens van onze school verwijzen we naar het schooljaarverslag 2010. In de schoolgids wordt een verantwoording van deze getallen aan de ouders gegeven.
3.16.2. SPECIFIEK Wat de instroomgegevens betreft: jaarlijks worden er rond de 25 leerlingen aangemeld. Als “wijk”school proberen we via gericht PR- beleid het aantal instromende leerlingen op peil te houden of te vergroten tot 28, maximaal 30 leerlingen per kleutergroep. We streven naar 25-30 leerlingen per groep. Wat de doorstroom betreft: er is een protocol voor leerlingen met een verlengde kleuterperiode of voor leerlingen die kunnen werken met leerstofonderdelen van groep 3. Door steeds meer in te spelen op de verschillen tussen de leerlingen en ons te richten op adaptief onderwijs, streven we ernaar om de leerlingen met een verlengde kleuterperiode te beperken en de leerlingen met leerstofonderdelen uit groep 3 uit te breiden. Het aantal zittenblijvers is de laatste jaren binnen de door de inspectie gestelde norm gebleven. Door een verdere verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs willen we dat borgen of zorgen voor minder zittenblijvers. Ook voor de mogelijkheid van “versnellen” (het overslaan van een groep) is een protocol opgesteld. Met name binnen het rekenonderwijs werken we met individuele leerlijnen (zie 3.6.), waardoor de (zeer) zwakke leerlingen op een lager niveau uitkomen dan het eindniveau van groep 8. Ontwikkelingsperspectieven dienen hiervoor te worden opgesteld. Binnen onze school zijn veel leerlingen die extra zorg nodig hebben. De zorg betreft naast het “leren”, ook het gedrag en de sociale context. Het streven is om het aantal externe verwijzingen onder de afgesproken 2% te houden. Het aantal onderzoeken proberen we te beperken door de professionalisering van de leerkrachten, het inzetten van begeleiders in de school, een optimale inzet van de zorgcoördinator/IB- er in de school en door optimaal gebruik te maken van de diensten uit ons samenwerkingsverband. Tenslotte de uitstroom naar het voortgezet onderwijs: die ligt op het niveau dat van onze populatie mag worden verwacht. In 2010 naar het VMBO 50% en HAVO/VWO: 50%. Uit de schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 32
contacten met het v.o. blijkt dat onze leerlingen het in de brugklassen goed doen en dat de verwijzing vanuit groep 8 aansluit op de mogelijkheden die een leerling heeft.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 33
HOOFDSTUK 4: PERSONEELSBELEID 4.1. ORGANISATORISCHE DOELEN Het personeelsbeleid op schoolniveau is afgeleid van het beschreven integraal personeelsbeleid op bovenschools niveau (IPB- plan). We hebben inzichtelijk hoe het personeelsbestand er (kwantitatief en kwalitatief) uitziet. We weten wat er wenselijk is binnen een termijn van 4 jaar en welke acties er ondernomen worden om het gewenste personeelsbeleid te realiseren. De gewenste situatie hangt ook samen met de beschreven visie en missie. En met de afspraken die bij de verschillende beleidsterreinen zijn gemaakt. We verwijzen ook naar het door de algemeen directeur jaarlijks opgestelde bestuursformatieplan (BFP).
4.2. DE SCHOOLLEIDING 4.2.1. VISIE De schoolleider speelt een belangrijke rol in de schoolorganisatie. Rekening houdend met de individuele kwaliteiten van teamleden, zorgt de directeur voor afstemming, vertegenwoordigt de school naar buiten, is binnen het team de bindende factor en de motor van de kwaliteitszorg voor het onderwijskundig proces. De schoolleiding geeft op een doelmatige manier onderwijskundig (inhoudelijk) leiding aan de school. Om dat goed te kunnen doen, bezit de schoolleiding voldoende vaardigheden op het gebied van relaties en sociale omgang. Daarnaast is het belangrijk, dat de schoolleiding goed kan organiseren en er sprake is van goed management.
4.2.2. AFSPRAKEN - Bestuur, algemeen directeur en directeur hebben in een directiestatuut een verdeling gemaakt tussen hun taken en bevoegdheden. - De directeuren hebben 10x per jaar overleg in het directieberaad. - Elk jaar heeft de directeur een functioneringsgesprek/voortgangsgesprek met de algemeen directeur aan de hand van het door de schooldirecteur opgestelde managementcontract. - De directeur zorgt elk kalenderjaar voor een schooljaarverslag. - De directeur is deskundig, zorgt voor implementatie en borging, ontwikkelt nieuw beleid. Ook worden er door de directeur, binnen het afgesproken beleid, taken gedelegeerd. - De directeur zorgt voor een plezierig werkklimaat waarbinnen teamleden zich voldoende gesteund weten en eigen initiatieven durven te nemen.
4.2.3. BEOORDELING De beoordeling vindt plaats door de algemeen directeur in functionerings- en beoordelingsgesprekken. Tussen directeur en leerkrachten vindt de beoordeling plaats aan de hand van de kwaliteitskaart schoolleiding (1 x per 4 jaar).
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 34
4.3. INTEGRAAL PERSONEELSBELEID (IPB) Het IPB van de Stichting is opgesteld voor de periode 2010-2014. Het plan richt zich op de ontwikkeling van het personeel, de leerkrachten. Deze ontwikkeling is gekoppeld aan de missie en de visie van onze school (zie 3.1.en 3.2.) en aan de gemaakte afspraken per beleidsterrein. In het IPB spreken we van het “stemvork”model, de afstemming tussen het ontwikkelplan van de organisatie en de persoonlijke ontwikkeling van de leerkracht. Op basis van deze afstemming, de afspraken per beleidsterrein en op grond van de wet BIO hebben we de competenties voor het personeel vastgesteld. Binnen onze Stichting gaat het (voorlopig) om 11 competenties waarvan een overzicht te vinden is in het IPB- plan. Om te zorgen dat de persoonlijke ontwikkeling in toenemende mate gaat voldoen aan de (indicatoren van de) gekozen competenties, wordt een aantal “instrumenten” ingezet. Hieronder een overzicht (4.3.1 - 4.3.17)
4.3.1. WERVING EN SELECTIE Het op de juiste manier werven, selecteren en introduceren is in de eerste plaats van belang voor de leerkracht zelf in verband met het plezier in het werk, de inzet en de motivatie. Daarnaast is een juiste werving en selectie belangrijk voor de werkomgeving (in de omgang met anderen) en ook voor de schoolorganisatie. Wanneer het werk (samen met anderen) goed gedaan wordt, zullen er in de organisatie minder storingen optreden. In dit onderdeel gaat het om: sollicitatie- en benoemingsprocedures, deeltijdarbeid en de inzet van onderwijsondersteunend personeel. Voor de uitwerking verwijzen we naar het BFP van onze Stichting.
4.3.2. BELEID STAGIAIRES Als school willen we graag bijdragen aan de opleiding van nieuwe onderwijsmensen. We begeleiden daarom stagiaires. We werken samen met CHE Ede en verschillende ROC’s. In de onderbouw streven we ernaar om het hele jaar elke dag een stagiaire in de groep te hebben. Naast de begeleiding die we geven, hebben we op deze manier ook “extra” handen in de groep. Startende leerkrachten begeleiden géén stagiaires.
4.3.3. INTRODUCTIE EN BEGELEIDING Voor startende leerkrachten is er een plan waarin stap voor stap de begeleiding is vastgesteld. Eén van de directieleden of een leerkracht zorgt voor de begeleiding. Dezelfde aanpak is er voor leerkrachten die ervaring hebben maar nieuw op onze school beginnen. Startende en nieuwe leerkrachten worden op de hoogte gebracht van onze visie, missie en van alle afspraken/regels die er gemaakt zijn. Binnen de kerncompetenties van leerkrachten is duidelijk aangegeven wat de “eisen” zijn voor de startende leerkracht.
4.3.4. TAAKBELEID Onder taakbeleid verstaan we het beleid dat gericht is op het realiseren van een optimale afstemming tussen het werk dat op school moet gebeuren en de kwaliteiten van de leerkrachten van de school, binnen het kader van de werktijdenregeling uit 1998.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 35
Taakbeleid vereist structuur en systematiek. De meeste taken keren jaarlijks terug en maken deel uit van een cyclisch proces. Taakbeleid moet samenhang hebben met andere beleidsterreinen. Verdere doelstellingen: een duidelijk beeld krijgen van de omvang van de taken, tot een meer gespreide verdeling van taken komen, voldoende rekening houden met de belastbaarheid van het team en van de organisatie, vergroten van de betrokkenheid en de ontplooiingskansen van de teamleden. Van alle taken wordt een overzicht gemaakt en elke leerkracht krijgt aan het begin van het schooljaar een overzicht van zijn of haar taken. Aan het begin en het eind van de cursus worden de taken in een teamvergadering geëvalueerd.
4.3.5. KLASSENBEZOEK De directeur legt jaarlijks minimaal 1 x een klassenbezoek af. Dit kan gebeuren als voorbereiding op een POP- gesprek of als observatie van een (in overleg) afgesproken competentie. Gekeken wordt ook of een leerkracht op de afgesproken manier uitvoering geeft aan gemaakte afspraken binnen de POP- gesprekken.
4.3.6. POP - PLAN Elke leerkracht maakt voor zichzelf een POP, aan de hand van het met de directeur gevoerde gesprek. Het plan kent een format: algemeen deel – loopbaanontwikkeling – verslag van de bespreking – ontwikkelpunten – afspraken – vervolg. De directeur voert minimaal 1 x per cursusjaar een POP- gesprek en daarna een functioneringsgesprek.
4.3.7. POP - GESPREK Bij het POP- gesprek wordt, aan de hand van het beheersingsprofiel van de kerncompetenties, de noodzakelijke nascholing in kaart gebracht. Ook voor mobiliteit of loopbaanplanning kunnen afspraken gemaakt worden. Het POP- gesprek biedt daardoor een overzicht van het functioneren van de leerkracht op dit ogenblik en voor de toekomst. Een nieuwe gesprekscyclus is in het schooljaar 2010-2011 bovenschools vastgesteld.
4.3.8. BEOORDELINGSGESPREK Deze gesprekken vinden plaats aan het eind van de gesprekscyclus. Een leerkracht wordt beoordeeld op de gemaakte afspraken in het POP- gesprek met de directeur. Het gaat dan over de competenties maar ook over de houding en het gedrag tegenover collega’s en ouders. Verder wordt de doorgemaakte ontwikkeling in kennis en vaardigheden beoordeeld. Tevens wordt een beoordelingsgesprek gehouden bij de overgang van een tijdelijke naar een vaste benoeming.
4.3.9. BEKWAAMHEIDSDOSSIER Aan dit instrument, als middel tot persoonlijke ontwikkeling, wordt binnen de school en binnen de Stichting gewerkt. De inhoud van het dossier bestaat uit: afschriften van diploma’s en certificaten, een overzicht van alle competenties, een visie en missie van de school, de persoonlijke ontwikkelingplannen en de gespreksverslagen.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 36
4.3.10. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING Binnen de gesprekscyclus komt de nascholing nadrukkelijk aan de orde. In relatie tot de door de school gekozen doelen of de eigen competenties kan voor individuele scholing of teamscholing gekozen worden. De organisatie en de facilitering gebeurt door de directie. Als team volgen we elk jaar een scholing bij de SBD of op een Hogeschool. Deze scholing wordt verwerkt in de normjaartaak van elke leerkracht als “deskundigheidsbevordering”. De directeur is verantwoordelijk voor het opstellen van een jaaroverzicht.
4.3.11. TEAMBUILDING Teambuilding wordt onderhouden door aan het eind en begin van het schooljaar wat te eten met het team, kleine attenties (de lief - en leedpot) en door de jaarlijks georganiseerde ontmoeting tussen team en de leden van OR, MR en de contactouders. Om het jaar is er ook een studiedag met alle directies en leerkrachten van onze Stichting.
4.3.12. VERZUIMBELEID Alle afspraken rond het verzuimbeleid zijn geplaatst in het kader van het door de Stichting afgesproken protocol. Dit protocol geeft richtlijnen aan alle bij de school betrokkenen voor het voorkomen van, het omgaan met en het verminderen van ziekteverzuim. Het beleid voorziet in een reeks handelingen die moeten leiden tot de terugkeer van een zieke leerkracht naar het werk. De directeur is direct verantwoordelijk voor de uitvoering van dit beleid. Voor de praktische uitwerking verwijzen we naar het betreffende beleidsstuk op de website. De verzuimcijfers zijn opvraagbaar bij het administratiekantoor en de cijfers worden elk jaar opgenomen in het schooljaarverslag.
4.3.13. LOOPBAANBELEID Hieronder verstaan we het beleid ten aanzien van het verloop en de ontwikkeling van de loopbaan van een individuele leerkracht. Loopbaanbeleid begint bij de introductie en begeleiding na indiensttreding en stopt bij het door uiteenlopende oorzaken beëindigen van de arbeidsovereenkomst. Voor een beschrijving van de gebruikte instrumenten om tot een gestructureerd loopbaanbeleid te komen en de verdere afspraken hierover verwijzen we naar het beleidsstuk van de Stichting op de website.
4.3.14. MOBILITEIT Mobiliteitsbeleid is in het algemeen gericht op het bevorderen van doorstroom van personeel bij dezelfde werkgever, uitstroom naar een andere werkgever (in of buiten het onderwijs) en instroom van nieuw personeel. Het beleid van de Stichting richt zich met name op een verandering van school binnen de Stichting. De zogenaamde “horizontale” mobiliteit. De “verticale” mobiliteit, de uitstroom naar een andere werkgever is niet (uitgebreid) omschreven. Op de website van de Stichting staat de mobiliteit verder uitgewerkt.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 37
HOOFDSTUK 5: ORGANISATIE EN BELEID 5.1. STRUCTUUR VAN DE SCHOOLORGANISATIE De laatste jaren is de afstand tussen Bestuur en school langzamerhand vergroot. Het Bestuur heeft een nieuwe koppeling met de scholen tot stand gebracht door jaarlijks aan elke school een bezoek te brengen en zich door de directeur te laten bijpraten over de schoolontwikkeling. Tezamen met het bijwonen van bijzondere schoolactiviteiten, het bespreken van de jaarlijkse schoolverslagen en maandelijkse managementsrapportages houdt het Bestuur een goed overzicht over de scholen en hun ontwikkeling. Omdat het Bestuur toegegroeid is naar een toezichthoudend Bestuur en de uitvoerende werkzaamheden gemandateerd heeft aan de algemeen directeur, is er ruimte gekomen om na te denken over maatschappelijke ontwikkelingen. De algemeen directeur heeft veel mandaten maar in het managementstatuut van de Stichting is beschreven dat het Bestuur uiteindelijk voor alle zaken eindverantwoordelijk blijft . De directeur is integraal verantwoordelijk voor onderwijs, financiën en de uitvoering van personeelsbeleid. Het beleid binnen de school wordt bepaald door de kaders van het Stichtingsbeleid. De directeuren overleggen 10x per schooljaar met de algemeen directeur in het directieberaad (DB). De Stichting heeft ook een GMR. Zij geven instemming aan het BFP en adviezen over zaken die op bovenschools niveau aan de orde komen. Verder legt de GMR verantwoording af aan het Bestuur over de verleende faciliteiten. Verder heeft elke school een Medezeggenschapsraad en een Ouderraad. De MR geeft adviezen over en instemming aan zaken, die door het Bestuur aan hen moeten worden voorgelegd. Ook geeft de MR aandacht en ondersteuning aan de directie van de school. De OR levert een positieve bijdrage aan de relatie tussen directie, team, leerlingen en ouders. Hij organiseert daarnaast een aantal activiteiten binnen en buiten de school. Voor meer informatie over de organisatiestructuur verwijzen we naar het BFP, het managementstatuut, het jaarverslag en naar de schoolgids.
5.2. SCHOOLKLIMAAT 5.2.1. VISIE We vinden het belangrijk dat de school een veilige en verzorgde omgeving is voor leerlingen en leerkrachten. Een omgeving waarin iedereen zich geaccepteerd voelt en waar het plezierig is om samen te werken. We proberen ook een school te zijn die “open” staat voor ouders, door ouders op tijd en goed te informeren en ze te betrekken bij de dagelijkse gang van zaken en bij het beleid van de school.
5.2.2. AFSPRAKEN/DOELEN - Als leerkrachten (onderling) en leerlingen (onderling) gaan we op een respectvolle manier met elkaar om. - Leerkrachten gaan op een positieve manier met leerlingen om en de leerlingen worden serieus genomen.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 38
- De school is een veilige school. We werken daarom in de groepen en rond de school aan: sociale vaardigheden, aanpakken en voorkómen van incidenten en een veilige inrichting van het gebouw. - De school ziet er verzorgd uit. - Ouders worden bij de school betrokken door deel te nemen aan verschillende activiteiten en door het organiseren van verschillende thema- en informatieavonden. - Er zijn duidelijke omgangsregels en via de nieuwsbrief en de schoolgids worden de ouders van deze regels op de hoogte gebracht. De school hanteert de gedragscode van de Stichting CBO. - Er zijn afspraken over de bereikbaarheid van leerkrachten door ouders. - De school onderhoudt op een functionele manier relaties met de directe omgeving van de school (de buurt), de wijk en de gemeente. Zie actief burgerschap (3.8.)
5.2.3. BEOORDELING De afspraken worden 1 x per 4 jaar door directie, team en ouders beoordeeld. We gebruiken daarvoor de kwaliteitskaarten. Het schoolklimaat wordt door de inspectie als aantoonbaar veilig beoordeeld.
5.2.4. VERBETERPUNTEN Ouders moeten meer op de hoogte worden gebracht van de persoon of personen waarbij ze terecht kunnen bij vragen of problemen. In de eerste nieuwsbrief van het schooljaar zal daar aandacht aan worden gegeven. Ook op de website zal dit worden beschreven.
5.2.5. SOCIALE VEILIGHEID Problemen/incidenten op het gebied van geweld (verbaal en fysiek), bedreiging (ook via msn en e-mail), discriminatie en vandalisme vormen een bedreiging voor de sociale veiligheid. We proberen in de eerste plaats op een preventieve manier tegen deze problemen op te treden. Dit gebeurt door het opstellen van procedures, het registreren van voorvallen, een goede klachtenprocedure, het hebben van een vertrouwenspersoon en een veiligheidscoördinator. Belangrijk is ook om op tijd en goed te communiceren binnen het team, naar de leerlingen, met de ouders en met extern betrokkenen. Procedures zijn beschreven in de gedragscode, in de omgangsregels en in een pestprotocol. De registratie van incidenten vindt plaats in het OAS van Dotcomschool door verslaglegging en aantekeningen. We hanteren de klachtenprocedure van de Besturenraad. Via de vertrouwenspersoon wordt een klacht (schriftelijk) doorgegeven. De veiligheidscoördinator is verantwoordelijk voor het uitvoeren en bewaken van het schoolveiligheidsplan, inclusief het Arbobeleid.
5.2.6. ARBO - BELEID Onze school is aangesloten bij Maetis – Arbo in Houten. We werken volgens de contracten die met deze dienst zijn afgesloten. Het totale beleid maakt onderdeel uit van het schoolveiligheidsplan van de Stichting CBO Zeist e.o. Op onze school zijn 6 BHV- ers aanwezig. Zij kunnen bij een ongeval eerste hulp verlenen, omgaan met de beschikbare
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 39
blusmiddelen en zorgen dat er jaarlijks een ontruiming wordt gehouden. In elke klas en ruimte hangt een plattegrond met vluchtroute.
5.3. INTERNE COMMUNICATIE 5.3.1. VISIE Een goede interne communicatie vinden we belangrijk omdat het de betrokkenheid van alle groeperingen binnen de school vergroot. Het levert een bijdrage aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Bovendien is het de basis voor een goede relatie met de ouders en met externe instanties. Communicatie vormt een wezenlijk onderdeel van de schoolorganisatie. In het huidige onderwijs is het belangrijk dat je over communicatie nadenkt en dat je er beleid op maakt. Dit helpt om zo je onderwijs tot een succes te maken. Daarom zorgt de schoolleiding voor duidelijke afspraken en een overzichtelijke structuur.
5.3.2. AFSPRAKEN - Veel bestuurszaken zijn gemandateerd aan de algemeen directeur. Ongeveer 10 x per jaar is er een overleg met de directeuren van de scholen; het directieberaad (DB). Dit DB werkt met een directiestatuut. - De directeur van de school overlegt wekelijks met de IB-er. We onderscheiden besprekingen met betrekking tot organisatie, inhoud van het onderwijs, beleid, groepen (aanpak en begeleiding), leerlingen en resultaten (individuele opbrengsten en groepen). We vergaderen gemiddeld eens in de twee weken, teamleden krijgen de agenda en van iedere vergadering wordt een verslag gemaakt met besluiten en actiepunten. We hebben de vergaderingen verdeeld in onderwijskundige, huishoudelijke, zorg en bouwvergaderingen. Daarnaast is er een aantal woensdagmiddagen ingepland als werkmiddag. De leerkrachten werken dan aan hun groeps- en handelingsplannen. De IB-er is aanwezig ter ondersteuning. - De MR vergadert minimaal 6 x per jaar over beleidsmatige en onderwijsinhoudelijke punten. De OR vergadert 10 x per jaar en er zijn twee teamleden bij de vergaderingen van MR en OR aanwezig. - Elke leerkracht heeft een groepsmap met vaste indeling: plattegrond, namenlijst, week- en dagtaken, algemene informatie over de leerlingen en de activiteiten. Met iedere leerkracht wordt door de directeur een gesprek gehouden volgens de afspraken van het CBO- beleid.
5.3.3. BEOORDELING De beoordeling van bovenstaande afspraken vindt plaats door het aan de orde stellen van de kwaliteitskaart interne communicatie, klassenbezoeken door de directie, individuele begeleidingsafspraken en het jaarlijkse voortgangsgesprek met de directeur.
5.3.4. VERBETERPUNTEN In ieder geval is het zaak om de huidige interne communicatie goed te borgen. Dit gebeurt door structureel de kwaliteitskaart aan de orde te stellen en het onderwerp op de agenda van de teamvergaderingen te zetten.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 40
5.4. EXTERNE COMMUNICATIE 5.4.1. VISIE De visie op de interne communicatie is hier ook van toepassing. Met name als het gaat om personen en instanties buiten de school. In de huidige tijd heeft iedereen steeds meer behoefte aan informatievoorziening. De maatschappij verandert voortdurend en dat maakt het geven van tijdige en volledige informatie noodzakelijk. Als school sta je niet meer los van de maatschappij, je maakt er onderdeel van uit. Er zijn meer partijen dan de school alleen. De omgeving waar de school in functioneert, is een veranderende omgeving. Dat maakt externe communicatie belangrijk.
5.4.2. AFSPRAKEN Er zijn via de leerkracht die is belast met de intake van nieuwe leerlingen contacten met peuterspeelzalen (PSZ) en kinderdagverblijven (KDV). Via een overdrachtsformulier proberen we de juiste informatie over toekomstige leerlingen te krijgen. Verder zijn de tussenschoolse opvang (TSO) en de buitenschoolse opvang (BSO) goed geregeld. Met het voortgezet onderwijs (v.o.) zijn goede, structurele contacten: een informatieavond wordt door de leerkracht van groep 8 bezocht. We leveren digitaal de onderwijskundige rapporten aan en proberen mee te denken met het v.o. over een zo goed mogelijke plaatsing van elke leerling. Met de schoolbegeleidingsdienst (SBD - Eduniek - Maartensdijk) wordt jaarlijks een contract afgesloten over de vormen van dienstverlening. Het samenwerkingsverband (SWV) van onze regio vergadert 6 x per jaar en deze vergaderingen worden door de directeur bijgewoond. Binnen onze school hebben we elk jaar stagiaires van CHE Ede en ROC’s (Zeist - Utrecht Amersfoort). Met beide worden contracten afgesloten over de inhoud van de werkzaamheden, de begeleiding en de evaluatie. Binnen onze school kenmerken de leerlingen zich door een behoorlijk aantal sociaalemotionele problemen. Daarom hebben we regelmatig contact met instanties als: schoolarts, GGD, maatschappelijk werk, jeugdzorg, kinderziekenhuizen, meldpunt kindermishandeling, geestelijke gezondheidszorg. Als school moeten we vaak veel moeite doen om informatie te krijgen, bijvoorbeeld hoe het beste om te gaan met een bepaalde problematiek.
5.4.3. BEOORDELING De beoordeling van bovenstaande afspraken over externe communicatie vindt plaats door het structureel aan de orde stellen van de kwaliteitskaart over dit onderwerp. Over de contacten met de externen rond de sociaal-emotionele problemen is er wekelijks overleg tussen zorgcoördinator en directeur. Ook zijn er vastgestelde teambesprekingen over de zorg.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 41
5.4.4. VERBETERPUNTEN - Bovenschools wordt gewerkt aan beleid voor van de gegevens van het v.o. van uitgestroomde leerlingen. - Doorgroeien naar het certificaat B van CHE Ede door het volgen van een mentorentraining.
5.5. COMMUNICATIE MET OUDERS 5.5.1. VISIE Buiten de interne communicatie en de communicatie met externe instanties vinden we goed contact met de ouders erg belangrijk. School en ouders streven hetzelfde doel na, namelijk een goede (algemene en cognitieve) ontwikkeling van kinderen. Ouders zijn voor ons gelijkwaardige gesprekspartners. Ouders moeten over die ontwikkeling goed geïnformeerd worden. Daarvoor gebruiken we verschillende middelen (informatieavond, website, schoolgids, nieuwsbrief) en denken we bewust na over het moment waarop we die middelen inzetten (tijdig en volledig).
5.5.2. AFSPRAKEN Ouders worden bij verschillende schoolactiviteiten betrokken. In het door de ouderraad (OR) opgestelde jaaroverzicht is dat te zien. Om het jaar is er een thema-avond met een onderwijskundig of pedagogisch onderwerp. We stellen ons op de hoogte van de opvattingen en verwachtingen van de ouders door ze om de 3 of 4 jaar een vragenlijst in te laten vullen. De laatste vragenlijst dateert van 2010-2011. het cijfer dat ouders de school geven is een 7,5. Dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde. De gemiddelde itemscore was 3,3 op een vierpuntschaal. Vanuit de resultaten wordt een plan van aanpak opgesteld. Ieder jaar ontvangen de ouders een schoolgids. Daarnaast is er voor elke ouder een kalender met een overzicht van alle activiteiten en studiedagen. Ook is er elk jaar een informatieavond over de gang van zaken in alle groepen. Om de 14 dagen is er een nieuwsbrief met informatie over de actuele gang van zaken. Diverse keren per jaar houden we een inloopavond voor ouders en kinderen. Drie keer per jaar is er een spreekuur voor de ouders om over de schoolvorderingen te praten. De leerkrachten leggen de gesprekken vast in het onderwijsadministratiesysteem (OAS van Dotcomschool) en zorgen voor dossiervorming. Belangrijke zaken worden aan de directeur doorgegeven. Huisbezoek vindt plaats als een leerkracht of een ouder dit noodzakelijk acht. Duidelijke afspraken rond huiswerk staan op papier. Over zorgleerlingen (al of niet met een handelingsplan) is er zorgvuldige communicatie (betrokkenheid – concrete aanwijzingen – inschakeling ouders). Ouders kunnen de directeur spreken en de leerkrachten bij voorkeur na schooltijd of op afspraak.
5.5.3. BEOORDELING De afspraken over communicatie met ouders worden structureel (1 x per 4 jaar) beoordeeld door directie, team en ouders via het systeem van kwaliteitszorg, de kwaliteitskaarten. De ouderleden van de MR zullen worden toegevoegd aan de respondenten.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 42
5.5.4. VERBETERPUNTEN In het algemeen zijn team en ouders tevreden over de manier waarop de communicatie verloopt. Het blijft zaak om iedereen tijdig, volledig en van juiste informatie te voorzien. De website is een punt van aandacht. De PR commissie zal met een plan komen om meer en effectiever gebruik te maken van dit medium.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 43
HOOFDSTUK 6: FINANCIEEL BELEID 6.1. LUMPSUMFINANCIERING Sinds 1 augustus 2006 is de lumpsumfinanciering voor het primair onderwijs een feit. Het doel van lumpsum is om scholen meer vrijheid te geven in het bestedingspatroon en daarmee de onderwijskwaliteit te verbeteren. Binnen onze Stichting is het Bestuur in de eerste plaats verantwoordelijk voor een goede gang van zaken. Het Bestuur laat zich ondersteunen door een administratiekantoor (Dyade in Amersfoort) en heeft veel zaken gemandateerd aan de algemeen directeur van onze Stichting. De belangrijkste verandering bij de invoering van lumpsum is dat de bestedingsverplichtingen die vroeger op de afzonderlijke budgetten van toepassing waren, zijn vervallen. Het budget mag vrij besteed worden aan personele doelen. Door het budget voor personeelsbeleid toe te kennen in geld ontstaat bovendien meer ruimte om afwegingen te maken ten aanzien van de verdeling van het budget over verschillende doelen. Die verdeling kan van school tot school en van jaar tot jaar verschillen, afhankelijk van de omstandigheden waarin de school op een bepaald moment verkeert. De vroegere berekeningswijze van het materiële budget en het budget voor personeelsbeleid blijft bestaan, het schot tussen materiële en personele uitgaven is opgeheven. Belangrijk voor een Bestuur en voor de school is, dat de financiële risico’s goed in beeld worden gebracht en dat er voldoende voorzieningen zijn voor rechtspositionele verplichtingen t.a.v. de personeelsleden. Bij de berekening van het lumpsumbedrag op schoolniveau wordt rekening gehouden met het aantal leerlingen, het schoolgewicht, de wegingsfactor en met de gewogen gemiddelde leeftijd (GGL) van het personeel per school. Door de nieuw gewichtenregeling en het wegvallen van de compensatie daarvoor krijgt De Wegwijzer minder geld binnen. Hetgevolg hiervan is een 9lichte) personele krimp en grotere groepen. Door de algemeen directeur wordt elk jaar een bestuursformatieplan (BFP) opgesteld met daarin ook een algemeen deel als verantwoording naar de (G)MR. Daarnaast wordt er samen met het administratiekantoor een financieel jaarverslag opgesteld die naar het ministerie van OCW gaat. Dit laatste is sinds de invoering van lumpsum verplicht. Op schoolniveau is de directeur verantwoordelijk voor de uitvoering van lumpsum, op bovenschools niveau is dat de verantwoordelijkheid van de algemeen directeur, gemandateerd door het Bestuur. Taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in een managementcontract. Elk jaar vinden er voortgangsgesprekken plaats tussen directeur/algemeen directeur en tussen algemeen directeur/ Bestuur.
6.2. EXTERNE EN INTERNE GELDSTROMEN Het Bestuur ontvangt één budget, lumpsum, voor alle kosten. Het gaat daarbij om 3 geldstromen: de geldstroom voor de formatie (wat nu het formatiebudget is), de geldstroom voor personeels- en arbeidsmarktbeleid (wat nu het schoolbudget is) en de geldstroom voor de materiële instandhouding. De verandering bij lumpsum is niet de berekening maar de vrijheid in de besteding van de beschikbaar gestelde budgetten. Er is minder “geoormerkt” . De vergoedingen worden per school bereken maar op bestuursniveau uitgekeerd. Het Bestuur bepaalt volgens welke criteria het geld vervolgens over de scholen wordt verdeeld.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 44
Binnen onze Stichting is afgesproken dat de budgetten rechtstreeks aan de scholen worden toegewezen. Bovenschools worden voorzieningen gevormd of middelen herverdeeld voor het schoolbudget, het onderhoud en de BAPO. Door de 7 scholen van de Stichting is de afspraak gemaakt om solidair te zijn in het dragen en verdelen van de financiële risico’s. Binnen de Stichting gelden de volgende beleidsafspraken: - De lumpsum voor personeelskosten wordt berekend per school en op bestuursniveau uitbetaald. Door een terugloop in het leerlingenaantal zal vanaf 2007-2008 een kleiner bedrag beschikbaar zijn. Met de formatie moet daarmee rekening gehouden worden. - Bovenschools zijn de uitgaven gericht op Arbozorg, ouderschapsverlof, werving en selectie, management, nascholing en reserveringen. - Door het Vervangingsfonds (VF) is aan de Stichting een vervangingspool toegekend met 2 fte’s. De in de pool opgenomen personeelsleden kunnen (voor tenminste 95% van de beschikbare tijd) worden ingezet voor door het VF bekostigde afwezigheid van personeel. Ook in onze school maken we daar gebuik van. De algemeen directeur maakt elke week een overzicht van beschikbaarheid. - De leerlinggebonden financiering (LGF) komt direct ten goede aan de school. Voor onze school geldt dat we 3 “rugzak”leerlingen hebben.
6.3. SPONSORING Regelmatig komt het voor dat instellingen en bedrijven een beroep doen op de scholen en andersom om aandacht te vragen voor hun werkzaamheden of producten. Dikwijls is dat in de vorm van projectmatig leerstofaanbod voor de leerlingen of een actie waarbij een deel van de opbrengst ten goed komt aan de schoolkas. Het gaat daarbij om naamsbekendheid van een dienst of product. Om goed te kunnen bepalen of je als school kan ingaan op gratis of goedkope aanbiedingen en de gelegenheid geeft tot sponsoring, is door de Stichting CBO een kader aangegeven. De Stichting en onze school conformeren ons aan het in 2002 opgestelde convenant “school voor p.o. en v.o. en sponsoring”. Daarin wordt beschreven: de mogelijkheden van sponsoring, het draagvlak voor sponsoring en de gehanteerde klachtenregeling sponsoractiviteiten. In de dagelijks praktijk doet de OR een beroep op (plaatselijke) bedrijven om geld of goederen te schenken. In onze schoolkrant staan advertenties van winkeliers uit de wijk of van ouders op school. De school ontvangt een bijdrage in euro’s en dit geld komt ten goede aan de leerlingen van school. Er wordt door de sponsor géén “tegenprestatie” gevraagd.
6.4. BEGROTINGEN Vanaf het kalenderjaar 2006 is er door de directie van alle CBO- scholen een meerjareninvesteringsbegroting opgesteld. De invoering van lumpsum en het daarbij behorende batenen lastenstelsel maakte het noodzakelijk inzicht te hebben in toekomstige bestedingen. Voor de Stichting heeft dit tot gevolg: de afschrijvingen zullen tot en met 2012 toenemen. In de materiële begrotingen neemt de afschrijvingslast toe. Bij het opstellen van de jaarbegroting wordt gestreefd naar een goede verdeling tussen personele en materiële uitgaven. Voor onze school hebben we binnen de meerjarenbegroting rekening gehouden met de vervanging van de verschillende methoden ( zie 3.5.6.) en de aanschaf van hardware voor ons ICT- onderwijs.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 45
HOOFDSTUK 7: KWALITEITSBELEID 7.1 KWALITEIT EN KWALITEITSZORG 7.1.1. VISIE OP KWALITEIT -
Kwaliteit is in onze ogen gericht op een verbetering van het primaire proces (het kind in de groep), het meer professioneel handelen van de leerkracht (in de groep/binnen het team/vergroten van de deskundigheid) en op goede contacten met de klanten (de kinderen/de ouders/de omgeving). We leggen de nadruk op leren vanuit een gezamenlijke missie en in een taakgericht leerklimaat. - Kwaliteit heeft binnen het kader van onze visie op onderwijs een dubbelfunctie. Naar binnen gericht: voldoen we aan de eisen/doelen die we ons met elkaar hebben gesteld? Waar staan we voor, wat willen we en wat kunnen we? Naar buiten gericht: voldoen we aan de eisen/vragen die de omgeving ons stelt? (externe ontwikkelingen). - Kwaliteit is een bewust en systematisch zoeken naar je eigen mogelijkheden om het onderwijs in de school te verbeteren en een actief streven naar vernieuwing. Bij kwaliteitsbeleid gaat het om het beleid van de school gericht op de bepaling, de bewaking en de verbetering van de kwaliteit. Onder kwaliteit verstaan we dat een school datgene doet wat ze in haar doelstellingen en uitgangspunten belooft. Daarbij ben je gebonden aan bepaalde kaders, zoals onze visie op onderwijs, de missie van de school, de kerndoelen en de ononderbroken ontwikkelingslijn. Kwaliteit is in onze ogen eigenlijk nooit “af”. Door de steeds veranderende omgeving en de opkomende nieuwe inzichten, zullen we als school naar mogelijkheden moeten zoeken om ons onderwijs te verbeteren en te vernieuwen. Deze kwaliteit wordt zichtbaar in de afspraken gericht op de verschillende beleidsterreinen.
7.1.2. KWALITEITSZORG We zorgen ervoor dat de door ons vastgestelde omschrijving van kwaliteit op peil blijft. We beoordelen de afspraken systematisch en cyclisch (zoals bij punt 7.7.omschreven in het evaluatieplan). Op basis van een analyse verbeteren of borgen we onze kwaliteit. De bewaking van de kwaliteit vindt plaats volgens een systeem van kwaliteitskaarten (zie 7.4. over kwaliteitszorginstrumenten) en dit brengt de totale kwaliteitszorg in beeld. Want zorg is een voortdurend proces waarin de school de doelstellingen bepaalt, realiseert en bewaakt. Het bewaken van de missie en visie (doelen) vindt indirect via de kwaliteitskaarten plaats. De evaluatie speelt een belangrijke rol bij de aandacht voor kwaliteit (tussentijds en aan het eind). De borging van een stuk kwaliteitsverbetering is structureel want dat is in het systeem van de kwaliteitskaarten ingebouwd. Doelen en activiteiten kunnen worden bijgesteld en aangepast na een evaluatie op grond van een actie door de directie, het team of het bestuur (via het directieberaad). Voor onze school geldt: je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden! Belangrijk is ook dat onze kwaliteitszorg gekoppeld is aan het integraal personeelsbeleid (IPBzie punt 4.3). We streven ernaar dat de leerkrachten competenties ontwikkelen die betrekking hebben op de beleidsterreinen die we als school belangrijk vinden. In de competenties van de
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 46
Stichting CBO – Zeist e.o. heeft dit ook op deze manier vorm gekregen. Daardoor borgen we dat de schoolontwikkeling en de ontwikkeling van de leerkrachten parallel verloopt. In het IPB heet dat het “stemvork” model. Binnen de afspraken met betrekking tot de kwaliteitszorg vallen de volgende indicatoren: leerstofaanbod, leertijd, pedagogisch klimaat, didactisch handelen, zorg en begeleiding, opbrengsten, professionalisering, interne en externe communicatie, schoolklimaat, contacten met ouders, ICT, taalbeleid en de levenbeschouwelijke identiteit.
7.1.3. KWALITEIT EN IDENTITEIT Onder identiteit verstaan we niet alleen de levensbeschouwing van de school, maar ook het pedagogisch klimaat en de onderwijskundige kwaliteit.
-
-
-
-
-
-
Kwaliteit en de levensbeschouwelijke identiteit: Bijbelse waarden en normen zijn uitgangspunt in wat we zeggen en doen. We willen kinderen stimuleren positief in het leven te staan. We willen kinderen eerbied meegeven voor de natuur en het milieu. We streven na dat kinderen onderling, leerkrachten onderling, kinderen en leerkrachten samen respectvol met elkaar omgaan. We streven naar een dialoog met kinderen met een andere godsdienst of levensovertuiging.
Kwaliteit en de pedagogische identiteit: We proberen aandacht te geven aan de voorschoolse periode door contacten met de peuterspeelzaal en het kinderdagverblijf. Op dit moment is er tussenschoolse opvang en naschoolse opvang. We streven naar een goed contact met de ouders en met de omgeving van de school (buurtbewoners). Vanuit de pedagogische visie richten we ons op de “hele” mens: hoofd (cognitieve vakken) - hart (sociaal/emotioneel/respect)- handen (creatieve vakken). We streven naar evenwicht tussen de kennisvakken enerzijds en de creatieve vakken anderzijds. We gaan uit van een goed klassenmanagement voor de kinderen. We streven ernaar dat kinderen een groot aantal sociale vaardigheden ontwikkelen en toepassen. We willen als leerkrachten de leerlingen helpen bij het ontwikkelen van deze vaardigheden door een methode te gebruiken die structureel aandacht aan dit onderwerp geeft. We verwachten van de leerkrachten een positieve grondhouding, een gericht zijn op goede relaties met leerlingen en ouders. Kwaliteit en de onderwijskundige identiteit: We richten ons in ons onderwijs op de vereiste kerndoelen. We proberen vanuit de onderbouw te komen tot een doorgaande lijn in de school die recht doet aan een ononderbroken ontwikkelingsproces. We werken in de onderbouw vanuit de principes van de basisontwikkeling. We hanteren een leerlingvolgsysteem voor alle groepen. Zorgverbreding heeft een hoge prioriteit. We proberen zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de verschillen tussen
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 47
de leerlingen. We geven aandacht aan instrumentele, wereldverkennende en expressieve activiteiten in ons onderwijs. - De leerkrachten volgden nascholing op gebieden als klassenmanagement, ICT, taal, rekenen, zelfstandig werken en samenwerkend leren. - Als we uiteindelijk niet de zorg kunnen bieden die leerlingen nodig hebben, verwijzen we naar een school voor speciaal onderwijs. We zorgen voor goed overleg en een volledig dossier. - We besteden ruim aandacht aan de overgang van de leerlingen naar het v.o. -
7.2. TERUGBLIK SCHOOLPLAN 2007-2011 7.2.1. OVERZICHT VERBETERPUNTEN In het vorige schoolplan waren overzichten met verbeterpunten opgenomen over de volgende punten: Leerstofaanbod – Taal en Rekenbeleid – Actief Burgerschap – Cultuurbeleid – Pedagogisch Klimaat – Didactisch Handelen – Zorg en Begeleiding – Communicatie met Ouders - ICT Wat is er wel of niet gerealiseerd? Binnen het leerstofaanbod lag het verbeterpunt bij geschiedenis. De nieuwe kerndoelen van 2006 en de nieuwe tijdvakken door het uitbrengen van de canon vroegen om verandering. Binnen de nieuwe methode Speurtocht heeft de canon van de Nederlandse geschiedenis een vaste plek gegeven. Binnen het reken en taalbeleid heeft de rekendidactiek een impuls gekregen door begeleiding vanuit Eduniek. Voor het Actief Burgerschap is bij aanschaf van nieuwe methodes gekeken of dat er voldoende in voor kwam. De doorgaande leerlijn Actief Burgerschap is nog niet zichtbaar gemaakt en vraagt om actie (zie 3.8.4) Voor cultuur is het verbeterpunt teamteaching uitgeprobeerd. Het heeft echter geen vervolg gekregen zie (zie 3.9.4) Voor het verbeterpunt pedagogisch klimaat hebben we ons georiënteerd op de Kanjertraining en de Vreedzame School. De keuze voor 2011-2012 is gevallen op de Kanjertraining. Door de actiepunten bij didactisch handelen wordt er meer samenwerkend geleerd in de groepen. De reflectie op eigen handelen van de leerlingen heeft een aanzet gehad en wordt verder uitgediept. (zie 3.13.4) De verbeterpunten binnen het onderdeel zorg en begeleiding zijn goed opgepakt. Het evaluatieproces binnen de handelings- en groepsplannen is geborgd. Analyses van toetsresultaten worden gedeeld met ouders via de nieuwsbrief en op de website. Naast de ouder vragenlijst is ook het ouderpanel opgestart binnen het actiepunt communicatie met ouders ICT heeft de afgelopen jaren meer en meer de rol gekregen als middel voor extra oefening. Hoewel kinderen behendig zijn met de computer ontbreekt het hen toch vaak aan basisvaardigheden op ICT-gebied. Onze doorgaande lijn computervaardigheden zorgt dat we onze doelstelling behalen.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 48
7.2.2. OVERZICHT VERBETERPUNTEN N.A.V. INSPECTIERAPPORT 2006 Binnen de kernindicator "kwaliteitszorg" werd onvoldoende gescoord op het rapporteren aan belanghebbenden over de gerealiseerde kwaliteit. Via de nieuwsbrief worden nu de resultaten en analyses van de toetsmomenten gerapporteerd aan de ouders. Bij zorg was onvoldoende: het nagaan van de effecten van de gegeven zorg. Binnen de handelingsplannen en groepsplannen wordt geëvalueerd. De momenten van evaluatie zijn opgenomen in het zorg-activiteitenoverzicht.
7.3. KWALITEITSZORGINSTRUMENT In hoofdstuk 7.1. staat uitgebreid beschreven wat we op onze school onder kwaliteit verstaan en welke zorg we aan leerlingen, leerkrachten en ouders besteden om die zorg op een behoorlijk niveau te houden. In dit hoofdstuk gaan we dieper in op het gebruikte instrument om die kwaliteitszorg te meten. We gebruiken als toetsinstrument de kwaliteitskaarten van Cees Bos. De officiële naam luidt: “Werken Met Kwaliteit” (versie primair onderwijs). Waarbij de kwaliteitszorg gebaseerd is op de toetsingskaders en de vragenlijsten van de inspectie. WMK sluit aan bij de eisen die wettelijk aan de school gesteld worden. Het is een hulpmiddel bij het vaststellen, beoordelen en verbeteren van de kwaliteit op school. Behalve voor de kwaliteitszorg kan dit instrument ook worden ingezet voor het integraal personeelsbestand. Vanwege de relatie tussen de ontwikkeling van de school en de ontwikkeling van de individuele medewerker, als het gaat over kwaliteit. Binnen WMK worden de volgende begrippen gebruikt: - Domeinen: gebieden waarop de kwaliteitszorg betrekking heeft. - Onderwerpen: onderdelen van een domein. - Standaarden: een algemene uitspraak over de kwaliteit van een onderwerp waarbij standaarden kwaliteit voorspellen. - Indicatoren: deze werken de standaard verder uit en geven een nauwkeuriger omschrijving van de genoemde kwaliteit. - Kijkpunten: werken de indicator verder uit en zijn voorbeelden van “good practice”. De directeur maakt elk cursusjaar een planning van domeinen en onderwerpen. Hij zorgt ervoor dat alle kaarten in een cyclus van 4 jaar aan de orde komen in een teamvergadering die over kwaliteit gaat. De leerkrachten scoren de verschillende onderwerpen en daarna maakt de directeur een plan van aanpak voor scores van 3.0 en lager, op een schaal van 0-4.
7.3.1. DE VERSCHILLENDE BELEIDSTERREINEN ZELFEVALUATIE (zelfevaluatie op basis van de quickscan 2010 van WMK) Er kan worden gescoord op een schaal van 0-4. De ondergrens is 3.0 Kwaliteitszorg Pedagogisch Handelen Didactisch Handelen Afstemming Schoolklimaat schoolplan 2011-2015
3.22 3.47 3.12 3.44 3.36 de wegwijzer - zeist 49
Zorg en begeleiding (en toetsinstrumenten) Opbrengsten Contacten met ouders Levensbeschouwelijke identiteit Rekenen en Wiskunde Aanbod Tijd Actieve en zelfstandige rol van de leerlingen Integraal Personeelsbeleid Interne communicatie Externe contacten Inzet van middelen Schooladministratie en schoolprocedures Beroepshouding Taalleesonderwijs De schoolleiding Kwaliteitszorg (actief) burgerschap en (sociale) integratie Aanbod (actief) burgerschap en (sociale) integratie Beleidsterrein ICT Wetenschap en Techniek
3.51 3.30 3.40 3.39 3.38 3.30 3.27 3.09 3.01 3.28 3.17 3.09 3.45 3.30 3.38 3.17 2.98 3.01 3.18 2.46
De beleidsterreinen die laag scoren: Kwaliteitszorg (actief) burgerschap en (sociale) integratie met een score van 3.01 en Wetenschap en Techniek met een score van 2.46 worden opgenomen in het plan van aanpak en jaarplan van 2011-2012
7.5. VRAGENLIJSTEN 7.5.1. ANALYSE VAN DE OUDERVRAGENLIJST In het cursusjaar 2010 – 2011 is op alle scholen van de stichting CBO Zeist de vragenlijst van Van Beekveld en Terpstra afgenomen onder ouders en leerlingen. De resultaten zijn bekend gemaakt in de nieuwsbrief. In schooljaar 2011-2012 zullen de resultaten verder worden besproken binnen het team, de MR en het ouderpanel. Dit zal resulteren in een plan van aanpak voor de betreffende onderdelen. 22 % van de ouders heeft gereageerd. Dit percentage is eigenlijk te laag om te spreken van een representatieve groep. Maker van dit onderzoek, het onderzoeksbureau Beekveld & Terpstra, geeft aan hierdoor voorzichtig te zijn met de interpretatie van de resultaten. Het gemiddelde rapportcijfer van de ouders voor onze school is 7,5 (dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde) en van de leerlingen 8.3 (landelijk: 8,0) De items konden worden gescoord op een vierpuntschaal, waarbij 4 het hoogste ‘cijfer’ is. De gemiddelde itemscore van de ouders was 3,3 en van de leerlingen ook 3,3. Een overzicht met de gemiddelde scores per categorie (bij de leerlingen gaat het om de kinderen van groep 6, 7 en 8): Score op de categorieën (schaal van 1 tot 4) schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 50
Categorie Leerstof en toetsen De lessen Begeleiding Leer- en hulpmiddelen ICT Zorg Pedagogisch klimaat/sfeer Pedagogisch klimaat/sociale omgang Pedagogisch klimaat/veiligheid Inspraak Interactie leerling – directeur Interactie leerkracht – ouder Interactie leerkracht – leerling Directie Huisvesting Procedures Informatievoorziening Overlegstructuur Ouderbetrokkenheid TSO (overblijven) Vorm en inhoud van de christelijke identiteit op school Verwachtingen
Ouders 3,4 Geen item 3,4 3,8 2,9 3,3 3,5 3,5
Leerlingen 3,4 3,2 3,2 3,2 3,5 Geen item 3,4 3,3
3 Geen item Geen item 3,5 3,5 3,8 2,9 3,7 3,4 3,4 3,5 2,5 3,3
3,4 3,1 3,7 Geen item 3,5 Geen item 3,2 Geen item 3,8 Geen item Geen item Geen item Geen item
3,4
Geen item
Categorieën waarop lager wordt gescoord die opvallen in bovenstaand schema zijn ICT (met name het aantal computers), Pedagogisch klimaat/veiligheid, huisvesting en TSO. Met de punten ICT en pedagogisch klimaat en veiligheid zijn we bezig. Zo zijn alle computers in ons ‘leercentrum’ in de hal vervangen en starten we in schooljaar 2011-2012 met de Kanjertraining. Naast de getalsmatige uitslag van het onderzoek is ook een ‘ontwikkelsheet’ meegeleverd. Hier worden wat interpretaties gedaan en er worden vergelijkingen getrokken met andere basisscholen: benchmarking. Met deze en overige zaken en opmerkingen uit het onderzoek gaan we als team verder. Hierbij is ook een rol weggelegd voor de MR maar ook de PR-commissie, bijvoorbeeld waar het gaat om huisvesting/uitstraling van de school.
7.5.2. PERSONEELSVRAGENLIJST De teamleden van De Wegwijzer hebben de personeelsvragenlijst van Van Beekveld en Terpstra ingevuld. Het gemiddelde cijfer dat het team geeft aan school is een 7,9 De items konden worden gescoord op een vierpuntschaal, waarbij 4 het hoogste ‘cijfer’ is. De gemiddelde itemscore is 3,6 Een overzicht van de gemiddelde scores bij de diverse categorieën: Score op de categorieën (schaal van 1 tot 4) Categorie Gemiddelde score team Leerstof 3,6
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 51
Werkvormen Leer- en hulpmiddelen ICT Zorg Zorgstructuur Onderwijs op maat Pedagogisch klimaat: sfeer Pedagogisch klimaat sociale omgang Pedagogisch klimaat: veiligheid Interactie onderling Directie Leiderschap Relatie bestuur Huisvesting Informatievoorziening Procedures (goede lestijden) Overlegstructuur Kwaliteitszorgsysteem Taakverdeling Arbobeleid Ontwikkelingsmogelijkheden Schoolontwikkeling Werkklimaat
3,5 3,7 3,8 3,6 3,5 3,6 3,6 3,9 3,5 3,7 3,7 3,7 3,5 3,1 3,8 3,2 3,8 3,8 3,2 3,2 3,4 3,5 3,7
Categorieën die relatief laag scoren zijn huisvesting, procedures (goede lestijden), Taakverdeling en Arbobeleid. Huisvesting wordt meegenomen in het plan van aanpak van de PR commissie start schooljaar 2011-2012. Procedures (goede lestijden): enkele collega’s zien graag een continurooster worden ingevoerd. In schooljaar 2010-2011 was hier geen draagvlak voor binnen het team. Toen is afgesproken dat het onderwerp na drie jaar (in schooljaar 2014-2015) weer op de agenda zal komen (zie plan van aanpak 2014-2015) Taakverdeling: de taakverdeling vindt plaats volgens het taakbeleid en zorgt voor een evenwichtige verdeling van taken. Het onderwerp taakverdeling komt aan de orde tijdens de functioneringsgesprekken. Arbo-beleid: het onderwerp dat laag scoort binnen het Arbo-beleid is de begeleiding van nieuwe collega’s. Inhoudelijk verwijzen we hiervoor naar het protocol ‘begeleiding nieuwe leerkracht’. De directeur is verantwoordelijk voor uitvoering van dit protocol. Verbeterpunt: onderzoeken of de leerkrachten kennis hebben van het protocol ‘begeleiding nieuwe leerkracht’ en evalueren van het document (zie plan van aanpak 2012-2013) Naast de getalsmatige uitslag van het onderzoek is ook een ‘ontwikkelsheet’ meegeleverd. Hier worden wat interpretaties gedaan en er worden vergelijkingen getrokken met andere basisscholen: benchmarking. Met deze en overige zaken en opmerkingen uit het onderzoek gaan we als team verder. Hierbij is ook een rol weggelegd voor de MR maar ook de PR-commissie, bijvoorbeeld waar het gaat om huisvesting/uitstraling van de school.
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 52
7.6. PLANNEN VAN AANPAK 7.6.1. ALGEMEEN In dit schoolplan geven we voor de periode 2011 – 2015 de verbeterplannen op een globale manier weer. Per schooljaar worden de verbeterdoelen in een apart jaarplan verder uitgewerkt. Dit gebeurt volgens de principes van SMART: gewenste situatie, concreet, haalbaar en tijdpad. Aan het eind van elk schooljaar vindt er binnen het schoolteam een evaluatie plaats of we de verbeterdoelen in voldoende mate gerealiseerd hebben. Het plannen van dit evaluatiemoment gebeurt door de directeur die ook verantwoordelijk is voor de uitvoering van het totale plan. Een weerslag van de bevindingen van de evaluatie wordt opgenomen in het schooljaarverslag en besproken binnen de MR. Plannen van aanpak kunnen worden achterhaald door de tijd. Nieuwe inzichten en verwachtingen zullen leiden tot aanvulling van onderstaande plannen.
7.6.2. Het plan van aanpak 2011 - 2012 BELEIDSTERREIN onderwijskundig beleid onderwijskundig beleid onderwijskundig beleid
ONDERDEEL Zorg 3.14 pedagogisch klimaat 3.12. leerstofaanbod 3.5.
organisatie en beleid
Vragenlijsten 7.5
organisatie en beleid
communicatie met ouders 5.5.
onderwijskundig beleid
Identiteit 3.4
onderwijskundig beleid
Taal en rekenen 3.6
onderwijskundig beleid
leerstofaanbod 3.5.
onderwijskundig beleid
leerstofaanbod 3.5.
onderwijskundig beleid
Zorg 3.14
VERBETERDOEL 1-zorgroute: spelling Kanjertraining
PERIODE Sept. – dec. 2012 aug. 2011juni 2012 jan. – maart 2012
keuze methode Rekenen Nieuwe plan van aanpak sept. – dec 2011 PR commissie allochtone ouders meer jan.- maart 2012 bij de school betrekken en starten met ouderpanel Gezamenlijke vieringen nov 2011 – maart 2012 Updaten rekenprotocol nov. 2011Opstellen leesprotocol jan. 2012 Keuze methode technisch jan. – maart 2012 lezen Komen tot doorgaande lijn sept. – dec 2011 techniek ontwikkelingsperspectief sept 2011 – juni 2012
7.6.3. Het plan van aanpak 2012 - 2013 BELEIDSTERREIN onderwijskundig beleid
ONDERDEEL leerstofaanbod 3.5.
onderwijskundig beleid
leerstofaanbod 3.5.
schoolplan 2011-2015
VERBETERDOEL Implementatie nieuwe methode rekenen Implementatie nieuwe methode technisch lezen
PERIODE sept.- dec. 2012 sept.- dec. 2012
de wegwijzer - zeist 53
onderwijskundig beleid onderwijskundig beleid onderwijskundig beleid
organisatie en beleid organisatie en beleid onderwijskundig beleid onderwijskundig beleid
actief burgerschap 3.8 zorg 3.14
Ontwikkeling doorgaande leerlijn 1-zorgroute: sociaalemotionele ontwikkeling leerstofaanbod 3.5. Ontwikkeling doorgaande leerlijn informatieverwerking Externe CHE stageschool B: Communicatie 5.4 mentorentraining Vragenlijsten – ARBOBeleid begeleiden nieuwe 7.5 leerkrachten leerstofaanbod 3.5. Vervangen methode Veilig leren lezen? leerstofaanbod 3.5. Kiezen nieuwe methode kunstzinnige vorming
sept. – dec 2012 sept. – dec 2012 nov. 2012 – febr. 2013 nov. 2012 – febr. 2013 nov. 2012 – febr. 2013 jan. – maart 2013 jan. – maart 2013
7.6.3. Het plan van aanpak 2013 - 2014 BELEIDSTERREIN onderwijskundig beleid
ONDERDEEL leerstofaanbod 3.5.
onderwijskundig beleid
leerstofaanbod 3.5.
onderwijskundig beleid onderwijskundig beleid
zorg 3.14 leerstofaanbod 3.5.
VERBETERDOEL Implementatie nieuwe methode kunstzinnige vorming Implementatie nieuwe methode technisch lezen Borging 1-zorgroute Kiezen nieuwe methode bewegingsonderwijs
PERIODE sept. – dec. 2013
VERBETERDOEL Implementatie nieuwe methode bewegingsonderwijs Onderzoek naar draagvlak continurooster Kiezen nieuwe methode Taal Kiezen nieuwe methode begrijpend lezen Schoolplan 2015 - 2019
PERIODE sept. – dec 2014
sept. – dec. 2013 sept. – dec 2013 jan. – maart 2014
7.6.4. Het plan van aanpak 2014 - 2015 BELEIDSTERREIN onderwijskundig beleid
ONDERDEEL leerstofaanbod 3.5.
organisatie en beleid onderwijskundig beleid
Vragenlijsten Lestijden 7.5 leerstofaanbod 3.5.
onderwijskundig beleid
leerstofaanbod 3.5.
alle beleidsterreinen
voorbereiding
schoolplan 2011-2015
sept. – dec 2014 jan. – maart 2015 jan. – maart 2015 jan – mei 2015
de wegwijzer - zeist 54
OVERZICHT VAN DE GEBRUIKTE AFKORTINGEN: A: ADHD = gedragskenmerk ARBO = bedrijfsgeneeskundige dienst B: BSL = begrijpend en studerend lezen BAPO = extra verlof ouder personeel BFP = bestuursformatieplan BHV = bedrijfshulpverlening BSO = buitenschoolse opvang
C: CPS = chr. pedagogisch studiecentrum CBO = christelijk basisonderwijs CITO = instituut toetsontwikkeling D: DB = directieberaad DMT = drie minuten toets
F: FPU = vervroegd pensioen G: GOA = achterstandenbeleid GGL = gemiddelde gewogen leeftijd GGD = geneeskundige dienst GMR = gemeenschappelijke MR I: IB = intern begeleider ICT = informatie en computer technologie IPB = integraal personeelsbeleid
K: KDV = kinderdagverblijf
OGO = ontw. gericht onderwijs OR = ouderraad OPPU = psychologenpraktijk OAS = administratiesysteem OCW = ministerie van onderwijs P: POP = persoonlijk ontw. plan PKO = kwaliteitsonderzoek PR = public relations PKN = prot. kerken Nederland PDDNOS = gedragskenmerk R: RT = remedial teacher REC = regionaal expertise centrum ROC = regionaal onderwijs centrum S: SEO = sociaal emotionele ontw. SLO = stichting leerplan ontw. SBD = schoolbegeleidingsdienst SWV = samenwerkingsverband T: TSO = tussenschoolse opvang TVL = technisch voortgezet lezen V: VVE = vroegschoolse educatie VF = vervangingsfonds VLL = veilig leren lezen VVN = veilig verkeer Nederland VMBO = voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs VWO = Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs W: WMK = werken met kwaliteit (systeem van kwaliteitskaarten)
L: LGF = leerlinggebonden financiering LLVS = leerlingvolgsysteem M/N:: MR = medezeggenschapsraad NT2 = Nederlands las tweede taal
schoolplan 2011-2015
de wegwijzer - zeist 55