Samen vooruit Jaarverslag

Samen vooruit

1 | 2015 | Jaarverslag

Inhoudstabel Voorwoord 4 2015 in vogelvlucht 6 Een nieuwe manier van reizen 11 Naar een vraaggestuurd net

12

Samenwerken in vervoerregio’s

13

De klant centraal 15 Nieuw: de afstap-app

15

Surfen op wielen

16

Eén biljet = één uur

16

Betalen zonder tijdverlies

17

Vraag het aan de klant

18

Een hart voor onze klanten

19

Partner in festivals

20

Regio’s in de hoofdrol 35 De ‘Centrum Express’ verbindt gehuchten met centrum

36

Investeren in bereikbaarheid

37

Veiligheid eerst

38

School- en werkvervoer op maat

38

Samen toerisme promoten

39

Duurzaamheid en innovatie 41 Eén bus op tien wordt hybride

41

Elektrisch rijden in Brugge

41

Nieuwe diesels rijden schoner

42

Albatrossen veroveren Antwerpen en Gent

42

Met zelfrijdende bus naar het vliegtuig

44

Stelplaatsen worden steeds groener

45

Resultaten 47

Campagnes 22

Meer inkomsten, evenveel reizigers

47

De kracht van sociale media

24

Zwartrijders hard aangepakt

48

Poëtische tram

24

Ecologische voetafdruk in dalende lijn

49

Organisatie 27 Lijnpei/ijler geeft inspiratie

27

Intranet gaat mobiel

28

Nieuwe directeur voor Antwerpen

28

2015 in cijfers 50 Ondernemingsraden 106

5S 29 Ziekteverzuim aanpakken

30

Alledaagse helden

30

Buiten de lijntjes

32

Jaarverslag | 2015 | 2


Voorwoord 2015 was in vele opzichten een opmerkelijk jaar: een jaar waarin we samen met de Vlaamse Regering de lijnen hebben uitgezet voor de komende jaren. Meest opvallend: nieuwe tarieven, grotere trams & hybride bussen, een nieuwe aanpak voor meer stiptheid én een conceptnota die de organisatie van het streek- en stadsvervoer in Vlaanderen grondig zal veranderen. We veranderden ons tariefbeleid grondig: het werd transparanter en billijker. We reduceerden het aantal vervoerbewijzen en maakten het zo eenvoudiger voor onze klanten. We voerden een zeer beperkte prijsverhoging door. En gratis verdween: al onze klanten, ook de 65-plussers en kinderen (6 tot 12 jarigen) betalen voortaan een bijdrage voor hun bus- of tramrit. Onze inkomsten stegen zo vorig jaar met 13 procent terwijl het aantal reizigers ongeveer gelijk bleef. Het is onze ambitie om ook dit jaar evenveel reizigers te vervoeren én onze inkomsten te verhogen. Vorig jaar maakte de Albatros, een tram die een derde meer ruimte biedt zijn debuut in Gent. Intussen rijdt hij eveneens in Antwerpen en wordt een nieuwe bestelling voorbereid. Ook ons bussenpark werd vorig jaar opnieuw groener met meer hybride bussen en de bestelling van 107 bussen met euro VI-motor, de schoonste dieselmotor op de markt. In Brugge introduceerden we ten slotte de eerste volledig elektrische bussen.

Investeren in energiebesparende voertuigen drukt onze exploitatiekosten. Maar als onze voertuigen mee in de file staan, zijn die efficiëntiewinsten snel verloren. Een goede doorstroming blijft cruciaal. Onze voogdijminister maakte daarom vorig jaar opnieuw 18 miljoen euro vrij voor extra maatregelen. Er komt een corridoraanpak: in plaats van op vele plaatsen kleine ingrepen te realiseren, zullen we samen met het Agentschap Wegen en Verkeer gericht de zwartste assen op de gewestwegen aanpakken. Tot slot keurde de Vlaamse Regering eind vorig jaar de conceptnota basisbereikbaarheid goed. Om maximaal tegemoet te komen aan de globale en lokale vervoervraag krijgt Vlaanderen een nieuw, vraaggericht vervoermodel. Een hiërarchisch gestructureerd model met het treinnet, kernnet, aanvullend net en het vervoer op maat. Dit jaar zullen we samen met de betrokken mobiliteitspartners dit concept verder vorm geven. We zijn ervan overtuigd dat we klaar zijn om samen de uitdagingen voor de komende jaren aan te pakken. Daadkracht en efficiëntie zijn daarbij de sleutelwoorden om te slagen.

Roger Kesteloot Marc Descheemaecker Directeur-generaal Voorzitter raad van bestuur



Een beknopt overzicht.

2015 in vogelvlucht 25/01

18/04

01/09

De Lijn krijgt een nieuwe Raad van Bestuur.

Premetrotunnel ‘de Reuzenpijp’ wordt in gebruik genomen in Antwerpen.

65-plussers rijden niet langer gratis met tram en bus.

01/02

11/05 De Flexity tram wordt ‘Albatros’ gedoopt.

23/04 Ondertekening samenwerkingsovereenkomst met Brussels Airport rond de eerste zelfrijdende bus.

Nieuwe app verwittigt reizigers als ze moeten afstappen.

19/06 04/08 Start werkzaamheden aan busstation Leuven: de perrons worden verkeersveiliger.


Plaatsing nieuwe trambrug over R4 en Ringvaart in Zwijnaarde.

START

14/10

16/06

23 Kusttrams worden uitgerust met gratis wifi.

01/09 De 2 stadslijnen van de Centrum Express in Mol rijden voor het eerst uit.

5de verjaardag van het sms-ticket.

Het Stressmannetje wint een Effie.

06/09

16/09

14/09

Start Week van de Mobiliteit. We verwennen onze klanten in de provinciehoofsteden!

De Campushopper verbindt de belangrijkste campussen in Hasselt, Diepenbeek en Genk.

WEEK VAN DE MOBILITEIT

11/08 De Lijn koopt 107 nieuwe bussen aan.

18/12

17/10 Eerste draadloze elektrische bussen rijden in Brugge.

10/11 Onze volgers vallen massaal voor ‘het bloedmooie meisje met de donkere ogen’.

Vlaamse regering keurt conceptnota Basisbereikbaarheid goed. NOTA


Raad van bestuur (tot 24 januari 2015) Jos Geuens Voorzitter

Vicky Strauven Bestuurder

Jeroen Overmeer Ondervoorzitter

Karin Van Mossevelde Bestuurder

Fernand Desmyter Bestuurder

Johan Vervoort Bestuurder

Paul Laeremans Bestuurder

Lieven Van Wichelen Commissaris van de Vlaamse Regering

Laurence Libert Bestuurder

Yvan Verbakel Commissaris van de Vlaamse Regering

Patrick Moenaert Bestuurder

Rita Coeck Waarnemer van een representatieve vakorganisatie

Karel Stessens Bestuurder

Algemene directie Roger Kesteloot Directeur-generaal

Dirk Busschaert Directeur Oost-Vlaanderen Suzy Costers Directeur West-Vlaanderen Tom Meeuws (tot 24 maart 2015) Peter Vanwalleghem (vanaf 1 augustus 2015) Directeur Antwerpen Heidi Roubben Directeur Limburg Johan Van Looy Directeur Vlaams-Brabant

Jan Coolbrandt Waarnemer van een representatieve vakorganisatie

Raad van bestuur (vanaf 25 januari 2015) Marc Descheemaecker Voorzitter

Karel Stessens Bestuurder

Johan Sauwens Ondervoorzitter

Birre Timmermans Bestuurder

Carine Bergers Bestuurder

Bart Van Camp (tot 31 juli 2015) Bestuurder

Frieda Brepoels Bestuurder

Johan Vervoort Bestuurder

Jan Cools Bestuurder

Tom Van Laere Commissaris van de Vlaamse Regering

Paul Cordy (vanaf 1 augustus 2015) Bestuurder

Dries Verhaeghe Commissaris van de Vlaamse Regering

Irina De Knop Bestuurder

Rita Coeck Waarnemer van een representatieve vakorganisatie

Luc Martens Bestuurder


Centrale Diensten Tamara De Bruecker Directeur Marketing & Verkoop Lode De Kesel Directeur Techniek Sonia Frey Directeur Personeelsbeleid

Mazars Bedrijfsrevisoren vertegenwoordigd door Lieven Acke RSM InterAudit Bedrijfsrevisoren vertegenwoordigd door Luc Toelen

Werner Jacobs Directeur Financieel Beleid & ICT

Jan Coolbrandt Waarnemer van een representatieve vakorganisatiee 9 | 2015 | Jaarverslag

Een nieuwe manier van reizen Laten we in gedachten even 20 of 25 jaar terug in de tijd gaan. Hoe verplaatsten we ons toen met het openbaar vervoer? Een reis nauwkeurig op voorhand plannen, was moeilijk. De buslijnen in de eigen gemeente kenden we, de treinverbindingen konden we nog opzoeken in een spoorboekje, maar over bussen en trams op de plaats van aankomst wisten we vaak niets. Dat schrikte veel mensen af. Voor vaste en bekende routes was het openbaar vervoer handig, maar daarbuiten namen we vaak de wagen. Even doorspoelen naar vandaag. De wegen slibben dicht, autorijden is duur geworden. Steeds meer mensen schuiven de wagen bewust aan de kant om het milieu te sparen. Er zijn immers heel wat alternatieven. Fietsen werd een pak aantrekkelijker, onder meer dankzij de opkomst van comfortabele, elektrische fietsen en de uitbreiding van het Vlaamse fietsroutenetwerk. In de grote steden zijn overal goedkope deelfietsen ter beschikking. Initiatieven om een wagen te delen, schieten als paddenstoelen uit de grond en bieden voor elk wat wils. Een trip plannen en maken met het openbaar

vervoer is makkelijker dan ooit, dankzij online informatie en mobiele apps. Die “nieuwe wereld” heeft de manier waarop de Vlamingen zich verplaatsen grondig veranderd. Ze verwachten een reis die op maat gemaakt is van hun agenda, voorkeuren en budget. Ze stippelen hun traject online uit en kiezen voor elk onderdeel de beste vervoersmodus. En onderweg vertelt hun smartphone op elk moment waar ze zijn en of ze rekening moeten houden met vertragingen. Die nieuwe manier van reizen heeft ingrijpende gevolgen voor de rol van De Lijn in het Vlaamse vervoerlandschap. We zijn slechts één van de schakels (zij het dan een heel belangrijke) in een gedifferentieerd vervoerlandschap. We moeten een bedrijf worden dat mensen met elkaar verbindt, wat meer is dan alleen het vervoer tussen plaatsen aan te bieden. Het betekent dat we de reiziger helpen om in het rijke vervoeraanbod de juiste keuzes te maken. En dat we aanwezig zijn op die plaatsen en tijdstippen waar de vraag naar onze diensten het grootst is.

Een nieuwe manier van reizen 11 | 2015 | Jaarverslag

Naar een vraaggestuurd net Onze bussen en trams blijven uiteraard een onmisbare schakel in de verplaatsingen van de Vlamingen, maar ze worden meer en meer aangevuld met andere vervoermodi. We evolueren naar een model van ‘comodaliteit’ of ‘combimobiliteit’ waarin we samenwerken met complementaire mobiliteitspartners, zoals de spoorwegen, lokale taxibedrijven en organisaties die actief zijn in fiets- of autodelen. Finaal moet het de bedoeling zijn om beter in te spelen op de vraag van elke klant naar een vervoeroplossing op maat. Daarom kiezen we voor een vraaggestuurd netwerk met drie lagen: 1. De ‘ruggengraat’ van het netwerk is ons kernnet : op de grote hoofdassen zetten we moderne, aantrekkelijke en stipte bussen en trams in, met vlotte aansluitingen op het spoor en andere vervoersmodi en op ons lokale netwerk. Dit is en blijft een absolute kernactiviteit van De Lijn.

Samenwerken in vervoerregio’s 3. In de ‘eerste en laatste schakels’ – het vervoer op maat – kunnen onze belbussen een rol spelen als aanvulling op de initiatieven van de lokale mobiliteitspartners, zoals taxicheques, buurtbussen, deelfietsen, …. Dit gelaagde model biedt heel wat voordelen. Het laat toe om voor elke laag een duidelijk kwaliteitsniveau te definiëren, en verplicht ons om elke verbinding toe te wijzen aan de juiste laag. Door de focus op sterke assen worden de belangrijkste knelpunten duidelijker en krijgen we goede argumenten om maatregelen te vragen voor een betere doorstroming. Door samen te werken met andere aanbieders kunnen we ook middelen en expertise bundelen.

De Vlaamse regering legde haar visie op het toekomstige vervoermodel vast in een conceptnota die eind 2015 werd goedgekeurd. Daarin wordt duidelijk de kaart getrokken van een vraaggestuurd model, in een visie van combimobiliteit, en opgedeeld in drie lagen. De Lijn werd door de regering aangeduid als interne operator voor het kernnet en het aanvullende net. Dit model vereist een hoge mate van coördinatie tussen heel wat actoren en beleidsdomeinen, zoals diensten voor ruimtelijke ordening, wegbeheer en andere mobiliteitsaanbieders. Een belangrijke rol zal weggelegd zijn voor de vervoerregio’s: regionale overlegorganen waar alle relevante

mobiliteitsactoren, ook De Lijn, in vertegenwoordigd zijn. Zij geven adviezen over het kernnet en beslissen over de uitrol van het aanvullend net en het vervoer op maat. Via de vervoerregio’s worden ook de lokale besturen aangesproken om een draagvlak en een regelgevend kader te creëren. Om dit model in de praktijk uit te testen en nuttige ervaringen op te doen, zullen in drie vervoerregio’s (Aalst, Mechelen en Westhoek) proefprojecten worden opgezet. Deze projecten moeten onder meer duidelijkheid scheppen over de vraag wie een rol als “regisseur” opneemt in dit nieuwe model, en zullen in 2018 resulteren in een nieuw regelgevend kader.

2. Het aanvullende net bestaat uit de zij-assen die aansluiten op ons kernnet. Ze voeden het kernnet en het spoornet (feederfunctie). Anderzijds gaat het ook over ontsluitende lijnen die het kernnet aanvullen. Ook wat we nu kennen als “functionele ritten” behoort tot het aanvullend net. Met deze ritten zijn we aanwezig op de plaatsen en tijdstippen waar er vraag is naar collectief vervoer: aan de school en op het bedrijventerrein. Het zijn m.a.w. spitsuurritten naar scholen en tewerkstellingsconcentraties.



De klant centraal Een laagdrempelig en aantrekkelijk openbaar vervoer bereik je in de eerste plaats met kwaliteitsvolle voertuigen, een correcte dienstverlening en vooral met een aanbod dat beantwoordt aan de vraag. Maar het gaat veel verder dan dat. Een geslaagde reis begint al op het moment dat onze klant zijn trip online voorbereidt, en eindigt pas wanneer hij zijn bestemming vlot en tijdig heeft bereikt. Tijdens het traject maken tijdige en juiste informatie, een makkelijke betaling en een vlotte overstap de klantenervaring compleet.

Nieuw: de afstap-app

• Een afstapwaarschuwing die drie minuten voor de afstaphalte een signaal geeft. Tijdens de rit toont de app wat de volgende haltes zijn en welke aansluitingen er op een gekozen halte zijn. • De functie “actieve route” begeleidt de reiziger tijdens een vooraf ingestelde route, met informatie over op- en afstappunten en eventuele storingen.

Nieuw. De app met afstapwaarschuwing.

Onze online en mobiele reisinformatie is een ideaal hulpmiddel om de drempel naar het openbaar vervoer te verlagen. Real time informatie neemt de stress weg die reizigers ervaren wanneer ze een onbekende bus of tram moeten nemen. Zo kunnen we De Lijn in de markt zetten als een zorgeloos alternatief voor de wagen. Steeds meer reizigers checken de reisinformatie via mobiele apps. Van de 4,5 miljoen reisadviezen die de online routeplanner elke maand verstrekt, worden er 55 procent opgevraagd via een mobiel toestel. Voor die mobiele gebruikers lanceerden we in oktober een nieuwe reisinfoapp voor iPhones en Android-telefoons, met twee belangrijke extra functies:

Wees gerust. Dankzij onze nieuwe app met handige afstapwaarschuwing weet je exact wanneer je moet afstapp Zo kan je onderweg nog even wegdromen.

De klant centraal Jaarverslag | 2015 | 14

Download de app op delijn.be, in de app store of via Google

Zorgeloos op stap met delijn.be


Surfen op wielen

Eén biljet = één uur

Betalen zonder tijdverlies

Onderweg je mails kunnen lezen, het nieuws checken en je route uitstippelen: met gratis wifi (tot 250 MB per maand en per klant) wordt het openbaar vervoer nog een stuk aantrekkelijker. Daarom rolden we deze extra service ook in 2015 verder uit, onder meer op bussen in Brugge en Kortrijk en op de Kusttram.

Eenvoudige en transparante tarieven verlagen de drempel om de bus en de tram te nemen. Daarom kan je voortaan met één biljet gedurende 60 minuten elke gewenste bus of tram nemen. Het maakt niet uit van waar je komt of waar je heen gaat, of dat je tussendoor een ander vervoermiddel hebt genomen. Dit maakt het systeem ook aantrekkelijk voor reizigers die het openbaar vervoer combineren met andere transportmiddelen.

Een biljet kopen bij de chauffeur duurt maar enkele seconden voor één reiziger. Maar tel je de seconden van alle reizigers bij elkaar op, dan spreken we toch over een groot tijdverlies. Het toenemende gebruik van mobiele sms-tickets en van de nieuwe MOBIBkaarten helpt onze bussen en trams stipter rijden, en verhoogt de veiligheid omdat de chauffeurs minder cash geld bij zich hebben.

Gratis wifi is een mooi voorbeeld van een partnership waar iedereen beter van wordt. Onze commerciële partner Hello Bank! financiert het netwerk in ruil voor affichage op en in onze voertuigen, en spreekt zo haar doelpubliek heel direct aan. De Lijn kan zich met deze dienst onderscheiden van andere transportmodi, wat helpt om klanten aan te trekken en te behouden. En voor de klanten zelf is het gewoon fijn om onderweg te kunnen surfen, zonder dat het hen iets kost. Ruim 250 bussen in alle grote Vlaamse steden bieden intussen gratis wifi aan. Ook hier stemmen we ons aanbod zoveel mogelijk af op de vraag, met een focus op grote voertuigen en lange ritten.

Een voorbeeld? Je neemt in Mechelen de bus naar het station en dan de trein naar Antwerpen Centraal. Indien je uur nog niet verstreken is, kan je daar nog de tram naar Wijnegem nemen. Met een gewoon biljet (niet met een sms-ticket) mag je die laatste rit sowieso uitdoen, ook als je uur tijdens de rit verstrijkt. We vereenvoudigden ook op andere vlakken. Zo hebben klanten voortaan de keuze uit drie duidelijke formules: • Een biljet voor een enkele rit kost 3 euro. • Een sms-ticket kost 1,80 euro, plus 15 cent operatorkosten. • Met een Lijnkaart betaal je slechts 1,40 euro per rit. Gratis reizen bij De Lijn behoort, op enkele uitzonderingen na, tot het verleden. Maar voor specifieke doelgroepen, zoals 65-plussers en kinderen, bieden we heel voordelige abonnementen aan.


Sms-ticket weer gegroeid Het sms-ticket bleef sinds de lancering in september 2007 jaar na jaar groeien. In 2015 verkochten we er 11,2 miljoen, 13 procent meer dan in 2014 en alweer een record. Het sms-ticket werd in die periode door bijna een miljoen Vlamingen (één op zes) gebruikt. Hoe werkt het sms-ticket? Simpel: je stuurt voor het opstappen een sms met de letters DL naar het nummer 4884. De sms die je terugkrijgt, is je ticket. Het is een uur lang geldig op het hele net, behalve op de Limburgse snelbussen. Een sms-ticket is niet alleen gemakkelijk, maar kost ook een derde minder dan een gewoon biljet.

Senioren reizen niet meer gratis Zowat een miljoen 65-plussers maakten als eerste groep kennis met de nieuwe MOBIB-kaart. Sinds 1 september wordt aan hen een bijdrage gevraagd voor bus of tram. Een 65+ abonnement is de interessantste tariefformule vanaf 3 ritten per maand. Dat

abonnement wordt opgeladen op hun MOBIB-kaart. Ruim 330 000 senioren maakten de overstap naar het betalend 65+ abonnement. 84 procent heeft het abonnement ook daadwerkelijk al gebruikt sinds 1 september. De registratie is voortaan verplicht voor alle MOBIB-gebruikers. Voor De Lijn biedt dit systeem op termijn grote voordelen: we verzamelen een schat aan informatie over de passagiersstromen, waarmee we onze voertuigen efficiënter zullen kunnen inzetten.

Ook JUMP springt naar MOBIB In Brussel kunnen reizigers met de zogenaamde JUMP-kaarten al langer terecht op de bussen en trams van verschillende vervoermaatschappijen (De Lijn, MIVB, NMBS en TEC). Deze kartonnen magneetkaarten worden gefaseerd vervangen door MOBIB-kaarten. Sinds 1 juli 2015 kunnen de JUMP 5- en 10-rittenkaarten alleen nog geladen worden op een MOBIB-kaart. De aankoop kan voorlopig echter alleen bij MIVB en NMBS, op termijn zal dit ook bij De Lijn mogelijk zijn. De JUMP-biljetten en -dagpassen worden wel nog door de Lijn op een papieren magneetkaartje verkocht tot 29 februari 2016. De eerder aangekochte JUMP 5- en 10-rittenkaarten blijven geldig tot 30 juni 2016.


Een hart voor onze klanten

Vraag het aan de klant Wat doen we goed, wat kan er beter? De eenvoudigste manier om dat te weten, is het te vragen aan de klanten. Al sinds 2006 houden we onze kwaliteitsmonitor bij, een onderzoek waarin we met regelmatige bevragingen de tevredenheid van onze klanten in kaart brengen. Wat leert de monitor ons? Dat 75 procent van de reizigers tevreden is met de algemene dienstverlening van De Lijn. De chauffeurs spelen een belangrijke rol in deze score. 77 procent van onze reizigers is “tevreden tot zeer tevreden” over de vriendelijkheid en de rijstijl van onze chauffeurs, die dikwijls hun eerste aanspreekpunt zijn binnen ons bedrijf. Een ander aandachtspunt is de netheid van onze voertuigen. Uit de resultaten van de


kwaliteitsmonitor blijkt dat reizigers een proper voertuig belangrijk vinden. Maar ook voor de chauffeur is werken veel leuker in een bus of tram met schone vensters en zetels. En een voertuig dat er ook van buiten mooi uitziet, is veel uitnodigender voor nieuwe klanten en voor onze adverteerders. De Lijn houdt daarom een planning bij voor een regelmatige, grondige reiniging van alle voertuigen. Vanaf 2016 gaan de enquêteurs van de kwaliteitsmonitor op pad met tablets in plaats van de klassieke invulkaartjes. Ze vragen de reizigers om hun tevredenheid over de rit te beoordelen met een score van 0 tot 10. Wie dat wenst, kan nog extra toelichting geven of een uitgebreidere vragenlijst per mail krijgen.

We zijn erg trots dat we in het rapport van de Vlaamse ombudsman goede punten kregen voor onze behandeling van klantenreacties. Onze centrale klachtendienst (SSC Klantenreacties) is volgens de ombudsman een voorbeeld voor andere overheidsbedrijven. Hij heeft onder meer lof voor de vele kanalen waarlangs klanten ons kunnen bereiken, en de moeite die we doen om klachten ernstig te nemen. Is alles daarmee perfect? Uiteraard niet. De ombudsman gaf ook enkele aanbevelingen mee die we zeker ter harte nemen om verder aan onze klantenservice te werken. Tijdens de Week van de Mobiliteit (16 tot 22 september 2015) maakten we van de gelegenheid gebruik om al onze klanten te bedanken. Elke dag van de week organiseerden we in een andere provinciehoofdstad een dankjewel-moment met straatoptredens, gratis suikerwafels (uitzonderlijk toegestaan op onze voertuigen) en een uitnodiging om deel te nemen aan een online wedstrijd. Tijdens de Week van de Mobiliteit verkochten we ook voordelige dagpassen voor 3 euro.

Het jaar van de Reuzenpijp Er was lang naar uitgekeken, en op 18 april 2015 was het eindelijk zover: Zo’n 40 jaar nadat de eerste Antwerpse tram ondergronds ging, reed er voor het eerst ook een tram door de zogenaamde Reuzenpijp. Dat is de nooit eerder gebruikte metrotunnel die van het Astridplein in hartje Antwerpen tot in Deurne loopt. Via de tunnel kan tram 8 nu in slechts 15 minuten, bijna dubbel zo snel als vroeger, het traject tussen het Astridplein en de P&R in Wommelgem afleggen. De aansluiting op de tram naar Linkeroever maakt het mogelijk om de Antwerpse agglomeratie van west naar oost met de tram te doorkruisen. De ingebruikname was de aanleiding voor een groot volksfeest langs de Turnhoutsebaan, waar de tunnel onder loopt. Voor De Lijn een mooie gelegenheid om de bezoekers te vertellen over de geschiedenis en de toekomst van de Antwerpse metro. In de aanloop naar dit feest organiseerden we gedurende zeven dagen in april zogenaamde tunnelwandelingen. De 20 000 bezoekers wandelden in een kleine twee uur ondergronds van het Astridplein naar het nieuwe metrostation Zegel, waar ze hun dorst konden lessen in de pop-up-bar.


Partner in festivals De Lijn is al jaren de mobiliteitspartner van grote evenementen en festivals. Via speciale pendelbussen of extra ritten werken we samen met de organisatoren om hun evenement in goede banen te leiden. Bezoekers kunnen zorgeloos ter plekke geraken zonder parkeerstress.

Records in Gent Ons extra aanbod voor de Gentse Feesten overtrof onze stoutste verwachtingen. Van de 1,4 miljoen bezoekers aan de Feesten werden er bijna 330 000 vervoerd door De Lijn, ruim de helft meer dan in 2014. Het leeuwendeel van de bezoekers (bijna 307 000) nam de pendeltram tussen Flanders Expo en de Korenmarkt. Ook de vaste lijnen vervoerden meer reizigers dan op gewone dagen.

vervoer van meer dan 100 000 festivalgangers gespreid over 6 dagen tijd. Meer dan 200 enthousiaste medewerkers stonden paraat om alles in goede banen te leiden.

Pukkelpop

Filmfestival Oostende

Veilig van oud naar nieuw

Héél wat elegante bezoekers van het Filmfestival Oostende reizen jaarlijks naar de sterren met de Kusttram. Voor deze speciale gelegenheid rolden we in september 2015 zelfs de rode loper uit.

Tijdens de oudejaarsnacht hebben we in heel Vlaanderen 166 000 feestvierders veilig uit en thuis gebracht. We konden rekenen op de inzet van 350 medewerkers. Op heel wat plaatsen konden we speciale feestbussen inleggen met financiële steun van de provincies en de gemeenten. De drukste nacht beleefden we in de provincie Antwerpen, met 115 000 feestneuzen.

Het busverkeer voor Pukkelpop 2015 verliep bijzonder vlot dit jaar. Grote LED-borden aan de bushaltes zorgden voor actuele informatie over frequentie en wachttijden. Muziekanimatie aan de bushalte van camping B bracht de festivalgangers meteen in de sfeer. En wie geluk had, kon zijn PKP 15 meteen starten op de shuttlebus tussen het station en de weide: in onze vloot reed immers ook een heuse partybus mee. De teller tikte deze stralende editie af op 166 000 opstappers voor de Pukkelpop-bussen.

Ook de derde editie van het Gentse Lichtfestival verbrak alle records. Tijdens de vier dagen van het festival zakten 640 000 bezoekers af naar de stad. De Lijn vervoerde daarvan 177 000 reizigers. En de hoogdag van het wielerseizoen, werd er ook ééntje voor De Lijn. Onze gratis pendelbussen, gefinancierd door de provincie Oost-Vlaanderen, hielpen de Ronde van Vlaanderen in goede banen te leiden. We vervoerden 14 500 mensen, 1 500 meer dan in 2014.

Rock Werchter Voor het tiende jaar op rij nam de organisatie van Rock Werchter de prijs voor het openbaar vervoer op in de combi- en dagtickets. Dat resulteerde opnieuw in het


Laundry Day Laundry Day ontpopte zich de afgelopen jaren tot het grootste ééndagfestival van België. Een feit dat nogmaals duidelijk werd door de grotere locatie op Linkeroever dit jaar. We legden extra bussen en trams in om alle wasdag-fans ter plekke en weer naar huis of naar hun auto te brengen. Vanaf 21.00 uur konden de feestvierders rekenen op 18 extra trams. Na afloop van het festival werden maar liefst 40 extra bussen ingezet richting festivalparking.


Campagnes Klantgerichtheid en innovatie hebben maar zin als we voldoende Vlamingen kunnen overtuigen om onze diensten uit te proberen. Daarom hechten we veel belang aan sterke communicatiecampagnes, die de aandacht moeten vangen van een zeer breed publiek.

Stressmannetje wint een Effie Met zijn combinatie van schattigheid en irritatie werd het Stressmannetje van 2012 tot 2014 de belangrijkste mascotte van De Lijn. Hij hield de Vlamingen een spiegel voor, door hen te confronteren met de herkenbare stress van een autorit naar de stad. Stress die perfect te vermijden valt door comfortabel met de bus of de tram te rijden. De inspanningen werden in 2015 bekroond met een Effie Award, de meest prestigieuze prijs voor marketingcommunicatie. De Effies belonen campagnes die er het best in geslaagd zijn om de vooropgestelde doelstellingen te bereiken. Het is dus een erkenning dat ons Stressmannetje niet alleen goed gevonden was, maar dat hij het “automatisme” van de Vlamingen ook écht verminderd heeft.

Het beste bewijs daarvan is de sterke toename van de verkoop van losse biljetten en sms-tickets na de lancering van de campagne. Die vervoerbewijzen verkopen we immers vooral aan mensen die bijna nooit of maar heel sporadisch de bus of tram nemen. De verkoop steeg van 18,6 miljoen ritten in 2012 naar 21,5 miljoen in 2014 (+15 procent). In omzet was er zelfs een toename met 17 procent.

staphalte. In één van de tv-spots droomt een reiziger weg naar de jaren negentig, en ziet hij zowaar de bekende boysband “Get Ready” verschijnen. Hun busoptreden van “Diep (zo diep)” kreeg heel wat media-aandacht en deed het goed op sociale media.

Een nieuw tarievenkader

Groene Mobizone

2015 was het jaar waarin we onze tarievenstructuur grondig hertekenden. Bijna elk type reiziger werd geconfronteerd met wijzigingen en daarnaast gingen onze prijzen ook fors de hoogte in.

De stad Mortsel werd in mei uitgeroepen tot ‘Groene Mobizone’, een gebied waar alle aanbieders van collectieve en duurzame mobiliteit samenwerken om hun diensten te promoten bij de inwoners. Het initiatief werd in de herfst herhaald in Roeselare. De Mobizones sluiten perfect aan bij ons streefdoel om een co-modaal vervoersmodel uit te bouwen.

In onze communicatie hebben we daarom niet enkel de Vlaming geïnformeerd, maar hem ook proberen te overtuigen dat het openbaar vervoer nog steeds goedkoop blijft in Vlaanderen. Hiervoor vergeleken we onze prijzen op een ludieke manier met de prijzen van alternatieve vervoeroplossingen. Zo probeerden we onze tarieven als het ware te reframen. En met succes volgens marktonderzoekbureau GfK. Geïnterviewden concludeerden dat De Lijn en het openbaar vervoer in het algemeen een goedkope manier van reizen is. Ondanks de hogere prijzen die we in 2015 introduceerden.

De campagne wordt sinds 2015 alleen gevoerd via sociale media. Dit laat ons toe om dezelfde boodschap zeer sterk te segmenteren in functie van doelgroep, timing, … Via het online portaal www.groenemobizone. be kunnen geïnteresseerden een kaart raadplegen met alle plaatsen waar de mobiliteitspartners aanwezig zijn, en meer informatie vinden over hun diensten. Daarnaast zet de campagne aan tot het effectief proberen van deze vervoeroplossingen via trial.

Get Ready op de bus

We blikken tevreden terug op onze campagnes in Mortsel en Roeselare.

Onze campagne voor de nieuwe afstapwaarschuwing in onze reisinfoapp speelde in op een zorgeloos reisgevoel. We zien hoe reizigers nog even kunnen wegdromen omdat ze zich geen zorgen hoeven te maken over de af-


Naast de blikvanger op tv promootten we de nieuwe app ook in enkele kranten en magazines, en met radiospots en online banners.

Enkele resultaten: • Conversie van 22 procent. Bijna één op vier inwoners die op een campagne boodschap (bijvoorbeeld facebook-

advertentie) klikt, bestelt een of meerdere trialpassen. De benchmark voor gelijkaardige online campagnes ligt rond de 1 à 2 procent. • De campagne bereikt alle leeftijdscategorieën: 35-44 jarigen en 18-24 jarigen gaan het meest in op het aanbod, daar waar 44-64 jarigen het meest op onze boodschappen klikken. • Maar liefst 51 procent van de mensen die op onze campagne reageerden, willen ook in de toekomst door De Lijn geïnformeerd worden (opt-in). • De belangrijkste resultaten van een nabevraging over het effect op gebruik en modal shift: -- 44 procent is De Lijn nadien meer gaan gebruiken dan voorheen. 35 procent gebruikte nadien de auto minder. -- 26 procent van de deelnemers maakte voor het eerst gebruik van De Lijn dankzij de campagne. Voornamelijk 45-64 jarigen. -- Dankzij deze campagne * Is 69 procent van de deelnemers gaan nadenken over de manier van verplaatsen. * Is 60 procent van de deelnemers extra info gaan opzoeken over de verschillende verplaatsingsmogelijkheden. * Heeft 42 procent ook effectief nieuwe verplaatsingsmogelijkheden in zijn/ haar stad uitgeprobeerd.

Het concept wordt na elke stadscampagne geoptimaliseerd, waardoor andere gemeentes een effectieve en kant-en-klare campagne op hun grondgebied kunnen loslaten.


De kracht van sociale media “Aan het bloedmooie meisje met de donkere ogen”. Zo begon de oproep van een stapelverliefde klant, die in november op zoek ging naar het mooie meisje dat tegenover hem was gaan zitten in tram 10. Hij plakte zijn oproep aan een tramhalte in het Antwerpse. Om hem een handje te helpen, verspreidden we een foto van de brief op Facebook. De post lokte zowat 7 000 interacties uit (een opgestoken duimpje, een geschreven reactie of het delen van de post). Daarmee hadden we ons “Facebook-moment van het jaar” te pakken.

heid op Twitter en Facebook stellen we vast dat deze kanalen steeds vaker door klanten gebruikt worden om contact te zoeken.

Helaas weten we niet of het verhaal een happy end kende, maar het maakt wel duidelijk hoe belangrijk sociale media zijn om directe en persoonlijke relaties met onze klanten aan te gaan. Na drie jaar aanwezig-

Soms maken we ook gebruik van sociale media om de fans van De Lijn rechtstreeks aan te spreken. Onze actie om een naam te zoeken voor de nieuwe Flexity-trams speelden we bijvoorbeeld ook uit op de sociale media, onder de hashtag #tramzoektnaam.

Het gaat daarbij niet altijd om liefdesverhalen. We zagen in 2015 ook heel wat interacties die verband hielden met stakingen en vakbondsacties, of met incidenten op onze bussen en trams. Het voordeel van sociale media is dat we meteen op de hoogte zijn van klachten of problemen, en dat we er snel kunnen op inspelen. Vroeger kwamen heel wat zaken gewoon niet aan de oppervlakte.

Poëtische tram In het najaar rukte in Antwerpen de poëzietram uit, een initiatief van stadsdichter Stijn Vranken. Hij bouwde een oude Gentse tram om tot een rijdend poëziecafé, met een gezellige bar, een poëziebibliotheek en een podium (met piano) voor intieme literaire en muzikale optredens. Vranken schreef voor de gelegenheid ook een speciaal stadsgedicht:


BOVENGRONDS EN ONDERWEG Ach, vraag me niet waarheen de rit is het nog ver, hoe lang duurt dit en gaan we heen of eerder weer ik zeg het u, ik weet het niet dit is gewoon de weg, meneer naar wat we altijd zijn geweest een even licht als donker spoor dat dus (zo blijkt uit vorig vers) echt niemand iemand wijzen kan een cirkel dralend om zijn doel een omweg van begin tot eind allez roulez! - kom hier meneer en blijf bij voorkeur levenslang niet iets dat iemand zomaar vindt maar overal en zichtbaar zoek hier bovengronds en onderweg.


Organisatie Een dynamisch en toekomstgericht bedrijf begint en eindigt met de medewerkers die elke dag uitvoering geven aan onze visie. Voor een onderneming met meer dan 8 000 personeelsleden die in heel Vlaanderen verspreid werken, is het een uitdaging om iedereen op de hoogte te houden van wat er in de organisatie reilt en zeilt.

Lijnpei/ijler geeft inspiratie Om te achterhalen wat onze medewerkers bezighoudt, hielden we in het voorjaar van 2014 een eerste grote bevraging, de zogenaamde Lijnpei/ijler. De tweede editie van die tevredenheidsenquête is gepland voor mei 2016. 70 procent van de deelnemers gaf aan dat ze zich goed in hun vel voelen bij De Lijn. Acht op de tien medewerkers willen graag bij ons bedrijf aan de slag blijven. Werkpunten zijn onder meer het verminderen van de stress bij chauffeurs en het verbeteren van de communicatie tussen afdelingen. Ook stelden we vast dat er behoefte is aan meer feedback, evaluatiegesprekken en meer opleidingsmogelijkheden.

Organisatie Jaarverslag | 2015 | 26

Op basis van deze resultaten hebben we in 2015 verschillende verbetertrajecten gelanceerd en werkgroepen opgericht om oplossingen te zoeken en acties uit te werken. We lieten onze medewerkers zelf suggesties doen via een interne ideeënbus. Dit heeft meer dan 100 actievoorstellen opgeleverd. Enkele voorbeelden van lokale initiatieven en voorstellen die uit de Lijnpei/ijler voortkwamen:

• Met een ‘wie is wie’ op het intranet weten de Oost-Vlaamse collega’s voortaan altijd wie een bepaalde collega precies is, hoe hij of zij eruit ziet of wie ze het best kunnen contacteren. • De minicompetitie ‘De Gouden Veiligheidsschoen’ zet onze Limburgse techniekers aan om ideeën te verzamelen voor een veiliger werkplek. • In West-Vlaanderen pakken we uit met twee sportdagen, met initiatielessen voor zo’n 20 sporten. Niet alleen goed voor de gezondheid, maar ook om je collega’s te leren. • Onze Antwerpse chauffeurs krijgen een coaching om hen te helpen omgaan met reizigers en hun stress te leren beheersen. • We vullen de papieren mededelingen voor onze chauffeurs en technici aan via beeldschermen met kernachtige en visuele boodschappen. We bieden hen ook hulp bij hun eerste kennismaking met het intranet. • De handleiding voor onze chauffeurs wordt herwerkt. Daarbij wordt rekening gehouden met vragen en opmerkingen die we van de chauffeurs zelf kregen. • In nieuwsbrieven laten we medewerkers aan het woord die hun ervaringen en tips op een heel persoonlijke en verhalende manier meegeven. Onze technici vertellen de chauffeurs bijvoorbeeld waarop ze moeten letten bij de nieuwe trams, of hoe ze hun defectennota goed kunnen invullen. Ook de chauffeurs geven elkaar goede raad mee.


Door de collega’s zelf aan het woord te laten, blijven de tips beter hangen en brengen we een interne conversatie op gang. • In Oost-Vlaanderen gingen we op zoek naar een ‘Crème van een chauffeur’. Dat is er één die de reizigers moeiteloos met de glimlach door het verkeer loodst, die nooit zijn of haar geduld verliest en die met plezier tips geeft. Collega’s mochten elkaar nomineren. Zes chauffeurs gingen met de titel aan de haal en kregen elk een cadeaubon van Mediamarkt.

Intranet gaat mobiel Het intranet is een belangrijk instrument voor interne communicatie. We maakten het ook toegankelijk vanop mobiele toestellen. De inhoud past zich automatisch aan het beeldscherm aan. Het intranet kreeg ook een nieuwe vormgeving. Op de homepage zien onze medewerkers in één oogopslag de laatste tien nieuwtjes.

Daarboven brengen we een carrousel met de belangrijkste nieuwsberichten.

Nieuwe directeur voor Antwerpen Met Peter Vanwalleghem kwam op 1 augustus een door de wol geverfde manager aan het hoofd van de entiteit Antwerpen. Hij is een handelsingenieur die de voorbije 20 jaar in diverse internationale bedrijven en managementfuncties heeft gewerkt. Peter was onder meer aan de slag bij AgfaGevaert, Xeikon, Domo en Exxon. In zijn laatste job had hij een internationale managementfunctie bij Zoetis, het vroegere Pfizer Animal Health. Niet alleen zijn cv, maar ook zijn motivatie zit helemaal goed. Peter erkent de maatschappelijke meerwaarde van onze activiteiten, en ziet het als een uitdaging om De Lijn klaar te stomen voor de liberalisering van de markt.

5S Sorteren, schikken, schoonmaken, standaardiseren en systematiseren: deze vijf stappen vormen samen het zogenaamde 5S-systeem, een werkmethodiek die leidt tot overzichtelijke en veilige werkplaatsen en productievere werknemers. We introduceren deze manier van werken geleidelijk in onze technische werkplaatsen en onderhoudscentra. De drie eerste stappen in het 5S-systeem zijn eenmalige acties, de laatste twee moeten regelmatig worden uitgevoerd: 1. Sorteren: onderzoek wat dagelijks wordt gebruikt en wat je kan weggooien. 2. Schikken: geef alles een correcte, afgebakende plaats per werkpost.

Bart Verstraeten, brigadier werkplaats tram in Gentbrugge: “Voor er sprake was van 5S waren we ervan overtuigd dat alles ordelijk en netjes was in de koetswerkafdeling, tot we het coachingteam op bezoek kregen. Na een rondgang bleek duidelijk dat de organisatie beter kon: alle ongebruikte zaken verwijderen of sorteren, een vaste plek en labels voor alle spullen… We controleren nu wekelijks en schrijven alle defecten en nieuwe ideeën op. Zo werd een nieuw systeem ontwikkeld voor het verwijderen van de schortplaten waardoor het risico op een arbeidsongeval bijna onbestaande is. Ondertussen werd 4S bereikt. Iedereen is enthousiast en als we blijven samenwerken aan het 5S-systeem komen we er zeker.”

3. Schoonmaken: maak alle werkmaterialen proper. 4. Standaardiseren: wijs bepaalde onderhoudstaken toe aan welbepaalde collega’s. 5. Systematiseren: we doen maandelijks een audit en gaan na of er nieuw materiaal is bijgekomen waarvoor we ook de eerste drie stappen moeten uitvoeren.

voor

na



Ziekteverzuim aanpakken

Alledaagse helden

De medewerkers van De Lijn zijn vaker dan gemiddeld door ziekte afwezig. We willen de oorzaken van dat ziekteverzuim opsporen en aanpakken. Ziekteverzuim kan vele oorzaken hebben. Soms zijn ze persoonsgebonden, soms heeft het te maken met de organisatie of het dienstrooster. In alle gevallen willen we de betrokkenen helpen om een oplossing te zoeken.

Onze chauffeurs zijn vaak ons eerste contactpunt met onze klanten: 77 procent van de reizigers zijn tevreden over hen. Soms zijn er ook klanten die hen – zelfs letterlijk – in de bloemetjes zetten. Terecht: elke dag weer brengen ze tienduizenden Vlamingen veilig op hun bestemming. En soms hebben ze tussendoor nog tijd voor een ware heldendaad.

Daarnaast willen we ziekteverzuim vermijden met een preventieve aanpak. We voerden bijvoorbeeld een nieuw beleid in rond alcohol, drugs en medicatie (ADM). Zo was er een grote alcoholcontrole op de Centrale Diensten, waarbij ook enkele directieleden onder toezicht van bevoegde lijncontroleurs, moesten ‘blazen’. Deze problematiek kan immers net zo goed voorkomen onder bedienden en kaderleden als onder chauffeurs en technici. “Verzuimgesprekken starten we op met mensen die veelvuldig (minstens vier keer per jaar) of langdurig (vanaf 30 dagen) afwezig zijn. Wij trekken de ziekte niet in twijfel, maar zoeken samen naar oplossingen”, zegt de Leuvense regiomanager Dirk Vochten. “Ik ben ervan overtuigd dat weinig mensen zich goed voelen bij veelvuldige afwezigheid. Voor sommige collega’s is het te zwaar om acht uur ononderbroken te rijden met onregelmatige uren. Dan kunnen gesplitste diensten of deeltijds werk een oplossing zijn. Ik ben geen voorstander van veel controle. Persoonlijk contact houden werkt het best.”


Chauffeur redt baby Voor chauffeur Chris van de stelplaats in Sint-Truiden zal dinsdag 18 augustus 2015 altijd een bijzondere dag blijven. Toen hij ’s ochtends rond acht uur pauze nam op zijn gebruikelijke route, hoorde hij in een veld vreemde geluiden. Hij ging polshoogte nemen en vond een pasgeboren babymeisje.

Geven is krijgen

Agressie? Politie!

“Ik ben blind en daardoor afhankelijk van de chauffeur. Ik wil graag chauffeur Antonio bedanken, want hij helpt me steeds weer.” Bij De Lijn kregen we dit eenvoudige briefje binnen, waarmee passagier Dimi zijn held van elke dag in de bloemetjes wilde zetten.

Wat doe je als je Belbus achtervolgd wordt door een wagen met vijf agressieve mannen? Chauffeur Hans ondervond het afgelopen jaar tijdens een rit in Diksmuide. De vijf mannen hadden het gemunt op drie jonge meisjes die in zijn bus zaten. Ze trokken voortdurende de aandacht met obscene gebaren en handelingen.

Tony, zoals zijn collega’s de chauffeur kennen, hielp de blinde man al meermaals uit benarde situaties: toen hij zijn perron niet vond, zijn tas kwijt was, of die keer toen de geleidehond in de bus zijn behoefte had gedaan... Kleine gestes die maken dat Dimi zonder angst de bus kan blijven nemen. Tony zelf blijft er nuchter bij: “Ik ben vriendelijk tegen iedereen. Want wat je geeft, krijg je terug. Dat is mijn motto.”

Hans deed wat een chauffeur in zo’n situatie hoort te doen: rustig blijven en via de dispatching om bijstand vragen. Hij nam de meisjes veilig mee naar een halte waar ze door de politie werden opgewacht. Een alerte en correcte reactie.

Chris verloor er zijn koelbloedigheid niet bij, hij hield het kindje warm in zijn fleece en alarmeerde meteen de hulpdiensten. Het meisje kreeg de voorlopige naam Marie. We weten niet waar ze intussen opgroeit, maar de fleece van haar redder heeft ze nog altijd.


Buiten de lijntjes Voor alles willen we een onderneming zijn waar mensen graag werken en zich kunnen ontplooien zoals ze zijn. Een bedrijf met meer dan 8 000 collega’s, dat is ook een bedrijf met meer dan 8 000 bijzondere hobby’s, mooie relaties en andere persoonlijke verhalen. En soms sluiten die perfect aan bij het verhaal van De Lijn.

Tramgeschiedenis Marleen Mertens is tijdens haar werkuren een medewerkster van ons magazijn in Antwerpen, maar bijna elke vakantie en weekend vind je haar aan de kust, waar ze ons cultureel tramerfgoed in leven houdt. Via een collega leerde ze Toerisme Transport & Ontspanning (TTO) in De Panne en Knokke kennen, waar onze oude trams bewaard en onderhouden worden.

“Ik kom uit een echte De Lijn-familie. Mijn grootvader was ontvanger in de tram in Destelbergen en mijn vader was er schrijnwerker. Ik herinner me dat er bij ons thuis op de binnenkoer een houten zitbank van een gesloopte tram stond. Als ik nu aan zo’n zitbanken aan het werken ben, dan denk ik wel eens dat mijn vader die misschien wel gemaakt heeft. Dat zou mooi zijn.”

Op één lijn

Ritmische Buffalo

‘Wat een toeval’, zeiden Danny en Yves toen ze elkaar in 1992 ontmoetten in de Dominicaanse Republiek. Twee Vlamingen, allebei op huwelijksreis in hetzelfde land én allebei met een job bij De Lijn. Of toch bijna: Danny werkte er al, Yves had net zijn aanvraag gedaan. En wie stond hem enkele maanden later tijdens zijn eerste werkdag in Grimbergen als begeleider op te wachten? Jawel: Danny.

Als medewerker Omleidingen in de regio Gentbrugge geeft Gaëtan De Moor het ritme van onze chauffeurs mee aan, maar in zijn vrije tijd is ritme letterlijk zijn ding. Als geboren en getogen Gentenaar kwam Gaëtan terecht in de sfeergroep van de Buffalo Indians, de supportersclub van landskampioen AA Gent. Sinds vier jaar is hij er de vaste trommelaar.

De twee reisgenoten werden collega’s, maar al snel ook dikke vrienden die samen sporten en op vakantie gaan. En ook daar stopte het toeval niet. Na twaalf jaar werden ze bijna tegelijk lijncontroleur. En toen ze tijdens een verhuis een tijdje naast elkaar woonden, bleek het ook tussen hun respectievelijke zoon en dochter prima te klikken. Wat er met Danny en Yves verder ook gebeurt, we zijn blij dat we ze al meer dan 20 jaar op één lijn hebben gekregen.

“Het gebeurt regelmatig dat een wedstrijd zo intens is, dat ik blaren op mijn handen heb van het trommelen. Het einde van het seizoen was een echte rollercoaster: plots waren we titelkandidaat en wonnen we nog ook. Geweldig, natuurlijk!”

“Tijdens het Kusttramseizoen rijd ik mee als bijrijder met een echte oldtimer-tram. Ik moet dan de wissels verleggen, signalen zetten en kruispunten beveiligen. Tijdens de kerstvakantie doe ik dat zelfs in kerstmanpak. Heel leuk!” Ook voor een schilder- of schuurwerkje in de loods draait Marleen haar hand niet om. Maar waar ze echt naar uitkijkt, is om zelf met zo’n oude tram te mogen rijden.



Regio’s in de hoofdrol Lokale en regionale besturen zijn onze belangrijkste partners op het terrein. Onze bussen rijden over hun wegen en onze reizigers wachten in hun schuilhuisjes. Het is dan ook erg belangrijk dat we zeer nauw samenwerken. In 2012 deed De Lijn voor het eerst een tevredenheidsonderzoek bij de lokale besturen. Daaruit bleek dat ze vooral vragende partij zijn voor meer rechtstreeks en direct contact met De Lijn. Voor de praktische samenwerking rond schuilhuisjes of omleidingen gaven ze ons goede punten. Voor de meer beleidsmatige thema’s zoals mobiliteitsplannen of gebiedsevaluaties vroegen ze ons om een extra inspanning. De Lijn ging dan ook intensief aan de slag met deze feedback. We streven ernaar om elke gemeente minstens een keer per jaar te bezoeken. Bovendien werken we sinds 2013 nauwer samen met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).

Vorig jaar peilden we opnieuw naar de tevredenheid bij de lokale besturen. En onze inspanningen om meer overleg te organiseren, meer aanwezig te zijn op vergaderingen… worden geapprecieerd. Wij krijgen betere scores zowel voor de algemene tevredenheid als voor de deelaspecten. Het belangrijkste werkpunt voor De Lijn: nog meer aan de slag gaan met de input van de lokale besturen. We moeten ons ervoor hoeden dat we niet alleen luisteren, maar ook doen. De komende jaren willen we dan ook nog meer samen projecten opzetten en realiseren.

Regio’s in de hoofdrol Jaarverslag | 2015 | 34


De ‘Centrum Express’ verbindt gehuchten met centrum Sinds september zijn de belbussen in de gemeente Mol vervangen door twee, nieuwe vaste buslijnen. Die verbinden samen met de andere streeklijnen enkele gehuchten met het centrum van Mol. De lijnen kwamen er op basis van een uitgebreid onderzoek naar de reizigersstromen van de belbusgebruikers én in nauw overleg met het gemeentebestuur. Op de belangrijkste momenten ging De Lijn samen met de gemeente Mol aan tafel zitten. Zowel De Lijn als de gemeente houden een goed gevoel over aan de samenwerking. De ‘Centrum Express’ zoals de lijnen door de gemeente gedoopt zijn, kende alvast een


Investeren in bereikbaarheid vlotte start. Schepen Paul Vanhoof: “We krijgen veel positieve reacties. In oktober hebben we al driemaal meer reizigers dan de maanden voordien. Dankzij de promotiecampagne is dat aantal nog gestegen.” In de drukke koopjesmaand december konden de inwoners van Mol en zijn gehuchten via een bon uit het gemeentelijke infoblad een gratis ritje heen en terug maken. Het gemeentebestuur trakteerde en er gingen 275 reizigers op in. Ook in de toekomst plannen ze in Mol nog acties om de Centrum Express extra in de kijker te zetten. Via een tussenkomst in vervoerbewijzen stimuleert de gemeente bovendien al langer het openbaar vervoer bij haar inwoners.

In Oost-Vlaanderen werken we samen met de stad Gent en AWV (Administratie Wegen en Verkeer) aan een betere bereikbaarheid. 2015 begon meteen met een belangrijk project voor de Gentse regio: de plaatsing van een nieuwe trambrug over de E40 in Zwijnaarde. Een tweede luik volgde in september met de plaatsing van de trambrug over de R4 en de Ringvaart. Dankzij deze bruggen kan tramlijn 21/22 van Gent centrum naar Zwijnaarde verlengd worden, wat een aanzienlijke versterking betekent van het tramnet in en rond Gent. Er werd ook stevig doorgewerkt aan de verlenging van tramlijn 4 naar het UZ Gent. In april 2016 heeft het ziekenhuis zijn eigen tramverbinding met het Sint-Pietersstation en centrum. We verwachten dat de uitbreiding in het kader van het Pegasus-plan 15 miljoen extra reizigers zal opleveren tegen het jaar 2025.

Het Gentse nachtnet, dat gesponsord wordt door de stad Gent, vierde op 17 oktober 2015 zijn eerste verjaardag. En dat was een reden tot feesten: met ruim 121 000 reizigers op de acht nachtlijnen heeft het nachtnet zijn meerwaarde bewezen. De meeste reizigers gebruiken het nachtnet na een avondje eten en drinken, maar ook om naar het theater of de bioscoop te gaan of voor een woon-werkverplaatsing. Het nachtnet is vooral populair in het weekend: op vrijdag en zaterdag zijn de nachtlijnen goed voor 40 procent van het totale aantal reizigers. Ook op weekdagen zien we een goed gebruik wat aantoont dat we met het nieuwe nachtnet een reële behoefte invullen.


Veiligheid eerst Met duizenden reizigers per dag is het Leuvense busstation één van de drukste knooppunten van De Lijn. Na enkele ongevallen werd in 2014 besloten om de veiligheid van het busstation te verhogen, in overleg met het Leuvense stadsbestuur. Tijdens de zomer van 2015 maakten we de perrons ruimer en slipvrij. Begin november werden de buslijnen herverdeeld over de perrons en namen we een nieuw perron 13 in gebruik. Met die maatregelen konden we de reizigers beter spreiden over de perrons, wat de veiligheid ten goede komt. In 2016 volgt een belangrijke laatste fase, waarbij vijf nieuwe bushaltes worden gemaakt aan de Diestsepoort, op loopafstand van het busstation.


School- en werkvervoer op maat De Campushopper is een mooie illustratie van een functionele lijn die tot stand kwam in overleg met lokale besturen. De stad Genk nam het initiatief, in samenwerking met de stad Hasselt en De Lijn Limburg.

Samen toerisme promoten Tijdens de zomermaanden spelen we samen met de kustgemeenten maximaal in op de toeristische vraag naar mobiliteit, door een veertigtal evenementen en trekpleisters in de kijker te zetten. Met KustTramPlus kunnen bezoekers de toegang tot een attractie

combineren met het vervoer op de Kusttram. In het aanbod zaten zowel tijdelijke festivals zoals bijvoorbeeld Afro C en Ostend Beach, naast permanente attracties zoals Plopsaqua in De Panne.

Met de start van het academiejaar begon half september de Campushopper te rijden. Het zijn zes duurzame, hybride bussen, uitgerust met wifi en gehuld in een groen kleedje, die de campussen van Hasselt, Diepenbeek en Genk met elkaar verbinden. Deze rechtstreekse verbinding tussen de belangrijkste onderwijs- en zorgcampussen komt zowel studenten als werkgevers ten goede.


Duurzaamheid en innovatie De comodale, vraaggestuurde mobiliteit waarop we onze organisatie willen afstemmen, is per definitie ook een duurzame mobiliteit. We streven er uiteindelijk naar om op onze wegen minder voertuigen met lege plaatsen te laten rijden, en om onze schadelijke uitstoot tot een minimum te beperken. Daarom investeren we jaar na jaar in groene bussen en trams en in ecologisch verantwoorde stelplaatsen.

Eén bus op tien wordt hybride De Lijn nam in 2015 69 nieuwe hybride bussen in gebruik. In 2016 volgen nog eens 69 exemplaren. Daarmee zal het aantal hybride bussen meer dan verdubbeld worden, tot 217 voertuigen, of één bus op tien. De voertuigen worden geleverd door VDL Bus uit Roeselare (120) en Van Hool uit Lier (18 citybussen).

Elektrisch rijden in Brugge Brugge kreeg in oktober 2015 de primeur van de allereerste elektrische bussen van het land. De drie exemplaren maken deel uit van het proefproject EVTecLab van de Vlaamse overheid. Stillere en schonere bussen zijn nergens te vinden: er is geen uitstoot van schadelijke gassen en ze maken drie keer minder lawaai dan een klassieke bus. Omdat ze een beperkte actieradius hebben, worden de bussen ingezet op het korte traject tussen het station en ’t Zand. Ze kunnen 45 minuten rijden en worden dan bijgeladen, wat slechts 12 minuten duurt. Het opladen gebeurt zonder kabels, via magnetische inductie.

Een hybride bus wordt aangedreven door een combinatie van een dieselmotor en een elektromotor (waarvan de batterij opgeladen wordt bij het remmen). Dit biedt belangrijke voordelen in vergelijking met klassieke dieselbussen:

Duurzaamheid en innovatie Jaarverslag | 2015 | 40

• Ze zijn tot een kwart zuiniger. Onze hybride vloot tankt jaarlijks 1,3 miljoen liter minder dan een even grote dieselvloot. • Ze stoten jaarlijks 3 500 ton CO2 minder uit en halen zo het equivalent van 1 355 wagens uit het verkeer (gerekend aan gemiddeld 15 000 kilometer per jaar) • Ze zijn ook tot drie keer stiller. Wanneer de bus voor het rode licht staat, slaat de motor helemaal af, bij het optrekken rijdt hij elektrisch.


Nieuwe diesels rijden schoner Voor de meeste lijnen blijft het gebruik van dieselbussen nog altijd de meest economische oplossing, zowel in aankoop als in gebruik. Maar ook hier investeren we fors in schonere en zuinigere motoren. In augustus 2015 plaatsten we een bestelling voor 107 bussen met Euro VI-motoren, de laatste generatie dieseltechnologie. Omdat ze oudere bussen vervangen, zullen ze het verbruik met 22 procent drukken, of een besparing van ruim een half miljoen liter diesel op jaarbasis. We zullen elk jaar ook 1 429 ton minder CO2 uitstoten. De nieuwe dieselbussen worden ingezet vanaf het najaar van 2016.

georganiseerd om een nieuwe naam te verzinnen, en waar meer dan 3 000 creatieve Vlamingen aan meededen. Wat maakt de trams zo efficiënt? Om te beginnen kunnen ze 317 passagiers vervoeren, ruim de helft meer dan hun voorgangers, de Hermelijntrams. Maar ze zijn tegelijk zuinig – in vergelijking met de oude PCC-trams ligt hun stroomverbruik tot 35 procent lager – en ze rijden op 100 procent groene stroom. Ten slotte vragen ze ook minder onderhoud dan onze oudere trams.

Ondanks dat lagere prijskaartje bieden de trams, ontworpen door Axel Enthoven, aanzienlijk meer comfort aan de passagiers. Ze hebben grote ramen, airconditioning en beeldschermen met reizigersinfo. De klapzetels geven extra ruimte voor kinderwagens of grote bagage. Gent krijgt 10 Albatrossen, Antwerpen 38. Voor De Lijn gaat het om een recordinvestering van 128,6 miljoen euro, die geplaatst werd bij de groep Bombardier.

‘Mooi en evenwichtig design’ Bij De Lijn zijn we best fier op onze mooie Albatros-trams, en we waren dan ook erg blij met de erkenning die we kregen van Design Vlaanderen. De trams kregen het prestigieuze kwaliteitslabel “Henry van de Velde” toegekend. Dat label bekroont “vernieuwende, vormelijk goed ontwikkelde en technisch verfijnde producten” die zich kunnen onderscheiden van andere producten.

De investering van 26,8 miljoen euro wordt verdeeld over de Vlaamse busbouwers Van Hool (31 gelede bussen) en VDL (67 streekbussen en 9 gelede bussen). Afhankelijk van de goedkeuring door de Vlaamse regering kan er bij VDL nog een tweede schijf van de bestelling geplaatst worden, voor 121 streekbussen.

Albatrossen veroveren Antwerpen en Gent ‘Albatros’, dat was de naam die Gentenaar Gunther Govaert bedacht voor de gloednieuwe, tot 43 meter lange Flexitytrams die we in Gent en Antwerpen in gebruik namen. Albatrossen zijn grote vogels die heel ver kunnen zweven zonder veel energie te verbruiken. Een geschiktere naam voor onze grote, zuinige trams hadden we zelf niet kunnen bedenken. Gunther won dan ook de wedstrijd die we hadden



Met zelfrijdende bus naar het vliegtuig Samen met Brussels Airport bereiden we een pilootproject voor rond zelfrijdende shuttlebussen op de luchthaven van Zaventem. Na de geplande testritten zullen de bussen begin 2018 ingezet worden om werknemers en reizigers, op het domein van de luchthaven, te vervoeren tussen het bus- en treinstation, de bedrijven, de parkings en het luchthavengebouw. Met de hulp van een studiebureau worden onder meer de veiligheidsvereisten en de

Stelplaatsen worden steeds groener technische haalbaarheid onderzocht. Begin 2016 werd de aanbestedingsprocedure gestart. Ten laatste begin 2017 wordt de constructeur van het nieuwe vervoersysteem geselecteerd. We hopen op de luchthaven nuttige ervaring en kennis op te bouwen over de inzet van zelfrijdende bussen, die op lange termijn ook elders in ons netwerk kunnen worden ingezet.

Bij de bouw of renovatie van stelplaatsen kiezen we altijd voor duurzame oplossingen en technieken. We werken doorgaans met een combinatie van groendaken, zonnepanelen, warmtepompen en regenwaterrecuperatie. In Sint-Truiden werd op 7 juni een volledig nieuwe stelplaats in het industriepark Brustem in gebruik genomen. De focus ligt er volledig op comfort, energie-efficiëntie en het gebruik van alternatieve energiebronnen. Er werd nauw voldaan aan de Vlarem-milieuwetgeving: er werd zoveel mogelijk gebruikgemaakt van materialen met een gunstige energiebalans en materialen met ecolabels.

stelplaats Gentbrugge. Door bussen met behulp van perslucht onder druk te brengen, kunnen ze onmiddellijk na het starten vertrekken. Dat bespaart brandstof en houdt de lucht proper, omdat de bussen anders op druk moeten komen door de motor stationair te laten draaien. Chauffeurs die ’s avonds hun bus parkeren, moeten de perslucht aansluiten. Wie de bus afkoppelt, voor de tankdienst bijvoorbeeld, moet die achteraf ook weer aankoppelen. Door een actieve opvolging en sensibilisering wordt deze regel prima nageleefd.

In Grimbergen kunnen 150 medewerkers vanaf eind 2016 terecht in een volledig gerenoveerde stelplaats, met ruimte voor 60 bussen. Bij het ontwerp van de nieuwe stelplaats hadden we bijzondere aandacht voor het tegengaan van geluidsoverlast. Geluidsschermen, een afgesloten wasplaats en een luifel boven de tankplaats maken dat de decibels onder controle blijven. In centrumsteden Leuven en Hasselt wordt er ook hard gewerkt aan nieuwe, groene stelplaatsen. Vanaf de zomer 2016 kunnen bijna 300 medewerkers terecht in de stelplaats Leuven – Noord, ter hoogte van de Eénmeilaan. Tegen april 2017 gaan meer dan 300 medewerkers aan de slag in ‘De Crutzen’, de nieuwe Hasseltse stelplaats.

Persluchtproject De Lijn won een prijs in de wedstrijd van de Vlaamse Overheid voor de meest duurzame werkplek met hun “persluchtproject” in



Resultaten 2015 stelde ons voor heel wat uitdagingen. Er moest 34,8 miljoen euro bespaard worden. De doelstelling was dat de helft daarvan uit meer inkomsten kwam: zowel uit de inkomsten van de vervoerbewijzen als van de controles. Daarnaast wouden we geen enkele reiziger verliezen en streefden we opnieuw naar nog meer tevreden klanten. In vergelijking met 2014 kenden we een zeer mooie stijging van onze netto vervoeropbrengsten met 13 procent. Hiermee werd onze doelstelling meer dan behaald: de vooropgestelde 8,4 miljoen uit onze vervoerbewijzen werden uiteindelijk 19,4 miljoen euro.

Meer inkomsten, evenveel reizigers Dat onze inkomsten in 2015 zo hoog liggen, kunnen we verklaren door onze aangepaste tarieven. De Lijn voerde, gedwongen door de besparingscontext, de grootste aanpassing in jaren door. Broodnodig want de prijzen waren niet meer in verhouding tot de kosten. Gratis bestaat dan ook niet meer. Het gratis 65+ abonnement en het gratis reizen voor kinderen onder de 12 jaar werden afgeschaft.

Resultaten Jaarverslag | 2015 | 46

Vooral de afschaffing van de gratis abonnementen voor 65-plussers speelde dan ook een belangrijke rol in de stijging van onze vervoerinkomsten. De Vlaamse regering besliste in februari 2015 om de abonnementen voor deze groep betalend te maken tegen 1 september. We bezorgden 962 000 senioren die al een MOBIB-kaart hadden aangeschaft een mailing met uitleg en een betalings-

uitnodiging. Eind 2015 waren al meer dan 330 000 65-plussers hierop ingegaan. Een abonnement kost 50 euro, dus zij zorgden alleen al voor meer dan 16 500 000 euro bruto aan extra inkomsten. Daarvan komt er 5,1 miljoen euro terecht op boekjaar 2015 (de maanden september tot december), de rest wordt op 2016 geboekt. We boorden daarnaast ook nieuwe groepen reizigers aan. Ten opzichte van 2014 steeg het aantal verkochte gewone biljetten en sms-tickets met 15,5 procent. Dankzij onze campagnes, onder meer met het Stressmannetje, hebben we veel Vlamingen ertoe aangezet om de auto af en toe aan de kant te laten.


Ecologische voetafdruk in dalende lijn Wat reizigers betreft, deden we het – ondanks onze verhoogde prijzen – dus ook goed: ons reizigersaantal bleef stabiel ten opzichte van 2014. Onze Kwaliteitsmonitor, ons meetinstrument naar de tevredenheid van onze reizigers, wees uit dat zij ook nog even tevreden zijn als in 2014. Onze chauffeurs blijven daarbij de sterkhouder: zij hebben een positieve invloed op de tevredenheid van onze klant.

Zwartrijders hard aangepakt In 2015 controleerden we een recordaantal reizigers op zwartrijden. Van de 2,1 miljoen gecontroleerde reizigers was er 2,4 procent niet in orde. We schreven 8 procent meer PV’s uit dan in 2014. Fraude met sms-tickets is goed voor zowat 14 procent van de uitgeschreven processen-verbaal. Sinds september 2015 wordt zwartrijden nog zwaarder bestraft, met een minimumboete die van 75 naar 107 euro werd gebracht. Wie

binnen de volgende 12 maanden een tweede keer over de schreef gaat, betaalt 294 euro in plaats van 200 euro. Vanaf de derde betrapping binnen de 12 maanden loopt de boete op tot 400 euro. Ook voor fraude met vervoerbewijzen en gevaarlijk gedrag moet de overtreder dieper in de buidel tasten: hier steeg het tarief van 150 naar 250 euro. Het is de eerste keer sinds 2007 dat de boetes verhoogd worden. De strengste aanpak reserveren we voor wie moedwillig de prijs van een ticket probeert te ontlopen. Soms verbaliseren we ook wel eens een reiziger die zijn abonnement vergat mee te nemen. Dat kan gebeuren, maar het leidt tot veel onnodig opzoekwerk. Daarom rekenen we voortaan een kleine administratieve vergoeding aan van 20 euro, vanaf de tweede inbreuk die binnen de 12 maanden na de eerste wordt vastgesteld (vroeger was dit pas vanaf de derde keer). Bij de derde en volgende vaststellingen loopt de vergoeding op tot 50 euro. Deze tarieven gelden ook voor klanten met een MOBIB-kaart die zich vergaten te registreren.

De aarde heeft een jaarlijkse productie (biocapaciteit) en een jaarlijks verbruik van haar producten (ecologische voetafdruk). Al sinds de jaren ’70 overstijgt het verbruik de productie. Als de voorraden voldoende groot zijn, is dat geen probleem. Maar de opwarming van de aarde, het versneld verdwijnen van diverse plant- en diersoorten en de hogere frequentie van natuurrampen zijn symptomen die erop wijzen dat onze ecologische voetafdruk de biocapaciteit van de aarde ruim overschrijdt. Om onze ecologische voetafdruk te verkleinen, proberen we enerzijds de bezetting van onze voertuigen te verhogen, en werken we anderzijds aan het verminderen van onze eigen milieu-impact. Deze milieu-impact becijferen we al sinds 2009 elk jaar in de EVA-score (ecologische voetafdruk). De totale milieu-impact van De Lijn is weliswaar groot, maar openbaar vervoer betekent – in vergelijking tot het private gemotoriseerde vervoer – een investering in duurzame mobiliteit. Onze uiteindelijke doelstelling is dan ook niet dat onze EVA daalt, maar wel dat de relatieve EVA daalt: de EVA per reiziger. De in de beheersovereenkomst voorge-

schreven trend in min werd voor de vijfde maal op rij gehaald. Het gaat evenwel om de kleinste reductie van de afgelopen jaren. De tendenzen van de afgelopen jaren blijven overeind: • de verbruikscijfers leunen heel nauw aan bij de resultaten van vorig jaar; • de verwarmingsvraag in de gebouwen lag 15 procent hoger dan in 2014, wat dan ook een beduidend warmer jaar was; • driejaarlijks worden de woon-werkverkeergegevens bij De Lijn aangepast, conform de rapportering voor de Federale Diagnostiek: er is de afgelopen jaren een duidelijke tendens naar minder kilometers (-2 miljoen kilometers) en minder autogebruik (-2 procent modal share) ingezet; • de eigen productie van groene stroom bedraagt nu ongeveer 1,5 procent van ons totale elektriciteitsverbruik, en wordt verwacht te groeien tijdens de komende jaren. De rest van onze elektriciteitsvraag wordt als groene stroom ingekocht.

EVA (in g/ha – globale hectaren)


EVA per reiziger (in g/m2)

EVA 2009

115 251

2,170

EVA 2011

114 666

2,088

EVA 2012

112 354

2,065

EVA 2013

110 161

2,042

EVA 2014

106 525

2,002

EVA 2015

105 828

1,997

Evolutie 2015 vs. 2009

-8,58%

-8,35%

Evolutie 2015 t.o.v. 2014

-0,71%

-0,30%


4 876

6 093

7 303 totaal 7 528

777

2001

890

2002

986

2003

1 053

6 713

85205 234

6 673

8 5166 425

6 679

8 5158 592

5 036 5 296

5 760

7 213

2005

1 210

6 093

7 303

2008

1 467

6 257

7 528

6 576 6 779

7 979 8 246

2009

1 552

2010

1 514

2011

1 535

2012

1 517

6 790

8 307

2013

1 492

6 713

8 205

2014

1 493

6 673

8 166

2015

1 479

6 679

8 158


2015

2014

2013

2012

6 813

6 037

1 403

2011

6 535

1 176

2007

2010

6 186

5 549

1 271

2009

5 813

2004

2006

37

7 009 6 883 7 030

8 561

347

349

407

404

436

503

590

661

716

777

890

986

1 053

1 176

1 210

1 271

1 403

1 467

1 552

1 514

1 535

1 517

1 492

1 493

1 479

8 397 8 565

2015

2000

4 876

1 479

EVOLUTIE TEWERKSTELLING VROUWEN 1991 - 2015

2014

716 1 479

1 493

1 492

2013

2015 1999

4 764

1 517

2012

661 1 493

84307 997

2011

2014 1998

4 644

1 535

1 514

2010

590 1 492

6 790

2009

4 494

2008

1 517

2008

503

8 4565 846

2007

2012 1996

7 030

2007

4 410

2006

1 535

2006

436

1 552

1 467

1 403

8 4397 801 2005

2011 1995

6 883

2005

4 397

503

2004

1 514

436

2004

404

8 4561 901

404

777

2003

2010 1994

7 009

407

716

1 271

1 210

1 176

1 053

2003

4 494

349

661

2002

1 552

347

590

986

2002

407

8 4246 866

2001

2009 1993

2013 1997

6 779

4 517

890

2001

1 467

2000

349

7 979 4 867

2000

2008 1992

6 576

4 520

1999

347 1 403

1999

PERSONEELSBESTAND 1991- 2015

2007 1991

6 257

1998

1 271

1998

2006

mannen

1997

1 210

7 213

1997

2005

vrouwen

6 037

1996

1 176

6 813

1996

2004

5 760

1995

1 053

6 535

1995

2003

5 549

1994

986

2015 in cijfers

6 186

1994

2002

5 296

1993

890

5 813

1993

2001

5 036

1992

777

1992

2000

5 592

1991

716

1991

1999

37

EVOLUTIE TEWERKSTELLING VROUWEN 1991 - 2015


mannen mannen

Aantal Aantal

vrouwen vrouwen

DEELTIJDSEPERSONEELSLEDEN PERSONEELSLEDEN2015 2015 DEELTIJDSE

389 11389

VERDELINGMANNEN MANNEN//VROUWEN VROUWEN VERDELING

VERDELINGMANNEN MANNEN//VROUWEN VROUWEN2015 2015 VERDELING

Mannen Mannen

Vrouwen Vrouwen

Totaal Totaal

Directeurs Directeurs

66

44

1010

Afdelingshoofden Afdelingshoofden

32 32

1313

45 45

Weddetrekkenden Weddetrekkenden

094 1 1094

584 584

678 1 1678

Loontrekkenden Loontrekkenden

547 55547

878 878

1515

11

11

11

90 % 90 %

58 58

LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN

80 % 80 %

WEDDETREKKENDEN WEDDETREKKENDEN

75 % 75 %

AFDELINGSHOOFDEN AFDELINGSHOOFDEN

295 295

86 86

60 % 60 %

DIRECTEURS DIRECTEURS

65 65

7171

52,63 % 52,63 %

40 40

14 14

35 35

50 % 50 %

29 29

00 % %

60 60

DEELTIJDSEARBEID ARBEIDT.O.V. T.O.V.VOLTIJDS VOLTIJDSWERKROOSTER WERKROOSTER %%DEELTIJDSE

767 1 1760 760 1 1767 572 551 1 1572 1 1551

425 66425

634 1 1634

665 1 1665

441 1 1441

TOTAAL TOTAAL

679 66679

479 1 1479

158 88158

261 1 1261 058 1 1058

130 1 1130

161 1 1161

896 896 763 763

2015 2015

2014 2014

2013 2013

2012 2012

2011 2011

479 1 1479

2010 2010

158 88158

2009 2009

TOTAAL TOTAAL

221 221

2008 2008

2,45% 2,45%

136 136

2007 2007

20 20

127 127

2006 2006

817 817

129 129

2005 2005

Technici Technici

160 160

2004 2004

15,30% 15,30%

2003 2003

858 858

2002 2002

608 55608

2001 2001

Chauffeurs* Chauffeurs*

544 511 544 511

2000 2000

34,80% 34,80%

459 459

1999 1999

584 584

393 393

1998 1998

678 1 1678

343 343

1997 1997

Weddetrekkenden Weddetrekkenden

298 298

1996 1996

30,91% 30,91%

1995 1995

1717

1994 1994

55 55

656 656

1993 1993

%Vrouwen %Vrouwen

1992 1992

Vrouwen Vrouwen

1991 1991

Directeurs++Afdelingshoofden Afdelingshoofden Directeurs

Tot.M+V M+V Tot.

EVOLUTIEDEELTIJDSE DEELTIJDSEARBEID ARBEID1991 1991--2015 2015 EVOLUTIE

inclusiefseizoenpersoneel seizoenpersoneel * *inclusief



39 39

59 23 28 17 4 4 5 3

LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN CHAUFFEURS CHAUFFEURS PER JAREN DIENST PER JAREN DIENST

TOTAAL 1 733

/

-1

0D

9- IEN 2041 20 D STJ. IENST /4J. + 319 30 D IE 0 65 / - 40 NSTJ. DIE N S T J. 131+ 40 D

8

IENSTJ.

TOTAAL 5 608 -1

0D

/IE 2 0 N ST J . / - DIENSTJ. +3 3 0 / 4705DIENS T J. - 40 2+45 DIENSTJ. 40 D IENSTJ. 17 20

40 20

8

41

+

+

+

+

20

0

0D

+1

-1

/IE 2 0 N ST J . / - DIENSTJ. +3 3 0 / 0 D IE N S T J. - 40 DIE N S T J. + 40 DIENST J. 0

0

0

92

500 517 555

+1

A

+4

0J

A

+4

0J

69

419 194 65 131

TOTAAL 5 608

+3

+3

-3 AR 30 J 0 JA AR 69JA / - A A R JA / - 4 0 JA A A 00 40 JAA 50 A R / R 50 R5 / R JA A - 5 0 J JAA 5-1750 J AAR R/ R / 55 AAR - 60 - 560 JA A R JA A R + 60 + 60 JA AR JA AR 92

AR

3 444

3 444

20

40 -1 0 / - D IE N 2 0 2 0 D ST J . IENST / J. + 3 - 30 D IE 0/ - 40 NSTJ. DIE N S T J. + 40 DIENST J.

3 025

TOTAAL 1 733

157 107

TOTAAL 817

18 46

44

TOTAAL 817

3 025

43

31

18 46

15 42 1 982 2 009

42

98 80

+

41

163

269 272

37

0

+

+

40

34

98 35 80 36 157 37 107 38 59 39 23 40 28 41 17 42 4 43 4 44 05 45 3

541 0 62

7

+

0

39

33

TECHNISCHE DIENSTEN TECHNISCHE DIENSTEN PER JAREN DIENST PER JAREN DIENST

-1 0 / -541 DIEN 20 620 STJ. / - DIENSTJ . +3 3 02/69 0 DIENST J. - 40 2+72 DIENSTJ. 40 D IENSTJ. 31 20

+1

38

37

88 93 103 70 71 29 42 38

-1 0 / - DIE N ST J . 20 / - DIENSTJ . +3 30 D IE N 0/ STJ. - 40 D IE N S T J. + 40 DIENST LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN J. 20

0

+4

A

0

530

37

132

+1

0J

A5R30 30 JA 0 JA AR AR JA / - 4 JA / - 4 0 0 JA A A A JA A R 5 R 50 R / R / 0J JA A - 5 0 J AA - 50 JA A AAR R R/ R/ - 60 - 60 JA A R JA A R + 60 + 60 JA AR JA AR 163

36

23

TOTAAL 1 733

+

+3

-3

35

TOTAAL 5 608

39 73

22

32

7

TOTAAL 1 733

111

0

TOTAAL 5 608

233 206 201 188 169

21

540 376

PER JAREN DIENST PER JAREN DIENST

+1

29

402 309 359 360

+

28

34

402 309 359 360

TOTAAL 6 425

-1 -1 0 0 / - DIE N / - DIE N ST J . ST J . 20 20 2 0 / - DIENSTJ / - DIENSTJ . + . +3 30 3 30 5040DIE D IE N 0/ NSTJ. STJ. /- 40 4 0 D IE N S 376DIENSTJ. T J. + 40 + 40 DIENST DIENST J J. 25 . 25 WEDDETREKKENDEN WEDDETREKKENDEN 20

0

27

25

361 233

88 25 93 26 103 27 70 28 71 29 29 30 42 31 38

26

450 470 485

TOTAAL 6 425

+

13

535

0

12

300

+1

11

361 233

24

25

45


9 10

132

24

WEDDETREKKENDEN WEDDETREKKENDEN VOLGENS LEEFTIJD VOLGENS LEEFTIJD

40

8

39 73

23

174 180 184 254

228

233 206 17 201 18 188 19 169 20 111

21

33

+4

65

6

211 535 228 450 470 485

7

15

20

32

A

64

5

300

16

31

AR

4

211

14

30

0J

63

LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN CHAUFFEURS CHAUFFEURS VOLGENS LEEFTIJD VOLGENS LEEFTIJD

+3

61 62

13

2 3

545 400

+1

60

12

545 400

+

59

+

58

JA

0

57

+4

56

A

55

11

22

AR 30 JA AR 30 J AR /17J4A / - 4 A A R 40 J A A AAR 5 180R / 0 JAAR 50 R / 0J JA A - 5 0 J A8A4 - 50 JAA AAR 1 R/ R R/ - 60 JA A R 254 60 JAAR + 60 + 60 JAAR 25 JA AR 0J

54

9 10

19

TOTAAL 817

+3

53

TOTAAL 817

+

52

8

17

0

51

6 7

18

+4

49 50

5

16

A

47 48

4

15

0J

46

3

14

+3

45

2

0 1

0

43 44

TECHNISCHE DIENSTEN TECHNISCHE DIENSTEN VOLGENS LEEFTIJD VOLGENS LEEFTIJD

188

0 1

LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN PER JAREN DIENST PER JAREN DIENST

+1

42

+

40 41

0

38 39

704

+4

37

241 241 201 201 35 225 225 36 220 220 37 201 201 38 217 217 39 222 222 40 195 195 41 195 195 42 248 248 43 252 252 44 250 250 45 240 240 46 271 271 47 268 268 48 282 282 49 298 298 50 294 294 51 302 302 52 322 322 53 281 281 54 267 267 55 262 262 56 282 282 57 237 237 58 179 179 59 138 138 60 101 101 61 67 67 62 48 48 63 39 39 64 29 29 65 2 2 34

A

36

190 184

0J

35

33

190 184

+3

33 34

32

AR

+

32

31

JA

0

31

+4

30

A

29

-3 AR 70430 JA 0 AR / - JA A R /J A 40 J 4 A A R 5 AR / 0 JA A R 50 A R / 0 JA A - 5 0 J JA A - 5 0 J AAR AAR R/ R/ - 60 - 60 JA A R JA A R + + 60 JA AR LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN 60 JAAR 188 0J

28

+3

27

17 1 75 98 5

26

TOTAAL 6 425

62

25

TOTAAL 6 425

13

24

15 42 1 982 2 009

23

17 1 75 98 5

22

2 3 10 24 42 66 77 89 98 118 110 134 141

62

21

18

2 19 3 20 10 21 24 22 42 23 66 24 77 25 89 26 98 27 118 28 110 29 134 30 141

Aantal

PERSONEELSLEDEN PER JAREN DIENST 2015

20

Aantal

LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN VOLGENS LEEFTIJD VOLGENS LEEFTIJD

PERSONEELSLEDEN PER JAREN DIENST 2015

19

LEEFTIJDSPIRAMIDE PERSONEEL 2015

LEEFTIJDSPIRAMIDE PERSONEEL 2015

18

Aantal

13

Aantal

475 245 17


2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Jaarverslag | 2015 | 56 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

EVOLUTIE LIJNCONTROLEURS 278 280 275 272

249 259 259

40 2

AANTAL CHAUFFEURS PER JAREN DIENST

23 26 27 34 34 34 34

13 16 15 22 24 25 25

39 39 48 46 50 50 47

77 80 80 82 82 83 87

97 98 89 94 90 83 79

737

+1

42 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Aantal

1 14

1 846 1 475 8

TOTAAL 5 608

+

JA -1J A AAR 5J R/4 JA A R + 1 AAR 0J /-9 AA JA A R R/ - 19 J AAR + 20 J AAR

Antwerpen O-Vlaanderen VL-Brabant Limburg W-Vlaanderen TOTAAL 43


BEZOLDIGINGEN BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE EN SOCIALE LASTEN LASTEN

AFGELEGDE AFGELEGDE KILOMETERS KILOMETERS Autobusdiensten Autobusdiensten

Boekjaar 2014 Boekjaar 2014 Boekjaar 2015 Boekjaar 2015 Entiteit

A. BEZOLDIGINGEN A. BEZOLDIGINGEN DIRECTIE ENDIRECTIE AFDELINGSHOOFDEN EN AFDELINGSHOOFDEN

6 830 243,66 6 830 243,66

6 713 479,58 6 713 479,58

BEDIENDEN BEDIENDEN

81 676 027,40 81 676 027,40

82 799 905,07 82 799 905,07

LOONTREKKENDEN LOONTREKKENDEN

204 908 813,28204 908 813,28

202 111 342,73 202 111 342,73

TOTAAL TOTAAL

293 415 084,34 293 415 084,34 291 624 727,38 291 624 727,38

TOTAAL TOTAAL

137 754 760,27 137 754 760,27

158 471 584,50158 471 584,50

20 955 400,7920 955 400,79

24 081 517,66 24 081 517,66

D. RSZ-AFHOUDINGEN D. RSZ-AFHOUDINGEN OP BEZOLDIGINGEN OP BEZOLDIGINGEN

39 044 524,38 39 044 524,38

39 024 594,62 39 024 594,62

452 125 245,40 452 125 245,40 452 125 245,40 452 125 245,40

Boekjaar 2014 Boekjaar 2014 Boekjaar 2015 Boekjaar 2015 EX PERSONEELSLEDEN EX PERSONEELSLEDEN EN GERECHTIGDEN EN GERECHTIGDEN : AANTAL : AANTAL AANVULLEND AANVULLEND RUSTPENSIOEN RUSTPENSIOEN

1 631

1 631

1 623

1 623

AANVULLEND AANVULLEND OVERLEVINGSPENSIOEN OVERLEVINGSPENSIOEN

1 017

1 017

1 044

1 044

AANVULLENDE AANVULLENDE INVALIDITEITSTOELAGE INVALIDITEITSTOELAGE

383

383

390

390

0

0

0

0

842

842

880

880

3 873

3 873

3 937

3 937

AANVULLENDE AANVULLENDE WERKLOOSHEIDSTOELAGE WERKLOOSHEIDSTOELAGE AANVULLENDE AANVULLENDE SWT TOELAGE SWT TOELAGE

TOTAAL TOTAAL

ANTWERPENANTWERPEN 10 843 765

10 843 76524 440 077

24 440 07717 611 472

17 611 4725 492 565

5 492 56547 544 114

47 544 11458 387 879

OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN 3 041 350

3 041 35017 328 956

17 328 95614 429 579

14 429 5794 552 179

4 552 17936 310 714

36 310 71439 352 064 39 352 064

58 387 879

VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT0

0

24 593 729

24 593 72919 946 338

19 946 3383 057 339

3 057 33947 597 406

47 597 40647 597 406

47 597 406

LIMBURG

0

14 570 170

14 570 17013 486 547

13 486 5473 216 405

3 216 40531 273 122

31 273 12231 273 122

31 273 122

2 943 42414 251 884

14 251 8849 621 959

9 621 9594 205 292

4 205 29228 079 135

28 079 13531 022 559

31 022 559

LIMBURG

0

TOTAAL TOTAAL 16 828 53916 828 539 95 184 816 95 184 75 816095 89575 095 20 895523 78020 523190 780804 491190 804207 491633 030 207 633 030 Autobusdiensten VerhoudingVerhouding Autobusdiensten Met LLVV Met LLVV

ANTWERPENANTWERPEN

Zonder LLVV Zonder LLVV

RegieExploitantExploitantRegie

Regie

RegieExploitantExploitant

0,51

0,51

0,49

0,49

0,58

0,58

0,42

0,42

OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN 0,48

0,48

0,52

0,52

0,55

0,55

0,45

0,45

VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT 0,52

0,52

0,48

0,48

0,55

0,55

0,45

0,45

LIMBURG

0,47

0,47

0,53

0,53

0,52

0,52

0,48

0,48

WEST-VLAANDEREN WEST-VLAANDEREN 0,51

0,51

0,49

0,49

0,60

0,60

0,40

0,40

0,56 0,44

0,44

LIMBURG

TOTAAL TOTAAL

0,50

0,50 0,50

0,50 0,56

Bijzondere vormen Bijzondere van vormen geregeldvan vervoer geregeld situatie vervoer op 31/12/2015 situatie op 31/12/2015

Baddiensten Baddiensten Ophaalvervoer Ophaalvervoer Ophaalvervoer Ophaalvervoer WerkliedenWerklieden Regie Regie Regie Regie Exploitanten Exploitanten Regie Regie TOTAAL TOTAAL Aantal

Aantal KM Aantal KM

Aantal KM Aantal KM

Aantal KM Aantal KM

Aantal KM Aantal KM

Aantal KM

KM

ANTWERPENANTWERPEN 47

71347

3713

45 3

43345

22.395 433

22.395 0

00

4830

23.153 483

23.153

OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN 4

25 4

1 25

61

3746

19.322 374

19.322 2

21 2

38121

19.374 381

19.374

VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT 2

10 2

0 10

00

2470

13.446 247

13.446 0

00

2490

13.456 249

13.456

LIMBURG

21523

0215

00

2490

13.643 249

0 13.643

00

2720

13.858 272

13.858

76883

0768

00

3180

18.575 318

2 18.575

18 2

40318

19.361 403

19.361

1.731 159

1.731 4

514

1.621 51

87.381 1.621

87.381 4

394

1.788 39

89.202 1.788

89.202

LIMBURG

23

WEST-VLAANDEREN 83 WEST-VLAANDEREN

TOTAAL TOTAAL 159 45

Alle diensten Alle diensten Exploitanten Exploitanten Eigen Tesamen Tesamen TOTAAL TOTAAL beheerGeregeld Geregeld LLVV LLVV

Tram Eigen beheer

137 754 760,27 137 754 760,27 158 471 584,50 158 471 584,50

C. AANVULLENDE C. AANVULLENDE RUST- EN OVERLEVINGSPENSIOENEN RUST- EN OVERLEVINGSPENSIOENEN

TOTAAL (A+B+C) TOTAAL (A+B+C)

Tram

WEST-VLAANDEREN WEST-VLAANDEREN 2 943 424

B. PATRONALE B. PATRONALE LASTEN LASTEN OP BEZOLDIGINGEN OP BEZOLDIGINGEN

Entiteit

45

46

46

Ingevolge het Ingevolge liberaliseren het liberaliseren van de bijzondere van de bijzondere vormen van vormen geregeld vanvervoer geregeld is de vervoer V.V.M.isniet de V.V.M. meer prioritair. niet meer prioritair. Dientengevolge Dientengevolge kunnen, wat kunnen, bad- en wat werkliedenvervoer bad- en werkliedenvervoer betreft, enkel betreft, de gegevens enkel devoor gegevens de diensten voor deindiensten regie in regie in deze tabel in deze opgenomen tabel opgenomen worden. Inworden. de kolom In “Ophaalvervoer de kolom “Ophaalvervoer exploitanten” exploitanten” zijn de diensten, zijn dedie diensten, per die per 1 september 1 september 2001 van het 2001 Departement van het Departement Onderwijs Onderwijs werden overgenomen, werden overgenomen, vermeld. vermeld.



ROLLEND ROLLEND MATERIEEL MATERIEEL

AANSCHAFFINGEN AANSCHAFFINGEN

OMVORMINGEN OMVORMINGEN

VervoerVervoer over deover weg de weg

Er werden Er werden 8 autobussen 8 autobussen omgevormd omgevormd naar naar dienstvoertuig dienstvoertuig en 1 voertuig en 1 voertuig voor dubbel voor dubbel Er werden Er werden 90 nieuwe 90 nieuwe autobussen autobussen in dienstin dienst gebruik gebruik werd omgevormd werd omgevormd naar lichte naar lichte gesteld, gesteld, nl: nl: vrachtwagen. vrachtwagen. 17 63 1 6 3

220A17- 12 220A m streek - 12 mIveco streekCrossway Iveco Crossway SLOPINGEN SLOPINGEN 220F63- 12220F m stad - 12 VDL m stad Citea VDL SLF Citea Hybride SLF Hybride 220C1 - gelede 220C - Van gelede Hool Van AGHool 300 AG 300 Er werden Er werden 220 autobussen 220 autobussen effectiefeffectief buiten buiten 220G6 - citybussen 220G - citybussen Van HoolVan A309 Hool Hybride A309 Hybride dienst gesteld. Elektrische 3 Elektrische bussen Van bussen Hool Van A309EB Hool A309EBdienst gesteld.

43 voertuigen van diverse van diverse aard aard Er werden Er werden 33 nieuwe 33 nieuwe voertuigen voertuigen van van 43 voertuigen (vrachtwagens, (vrachtwagens, bestelwagens, bestelwagens, diverse diverse aard (vrachtwagens, aard (vrachtwagens, bestelwagens, bestelwagens, personenwagens, wagens wagens voor dubbel voor dubbel personenwagens, personenwagens, wagens wagens voor dubbel voor dubbel personenwagens, gemengde gemengde voertuigen, voertuigen, enz.) enz.) gebruik,gebruik, aanhangwagens, aanhangwagens, moto’s, moto’s, enz.) enz.) gebruik,gebruik, werden werden eveneens eveneens buiten dienst buitengesteld. dienst gesteld. in dienstingesteld. dienst gesteld.

EFFECTIEF EFFECTIEF OP 31.12.2015 OP 31.12.2015

VOORUITZICHTEN VOORUITZICHTEN VOORVOOR HET HET JAARJAAR 2016 2016

2262 autobussen 2262 autobussen

Voor deVoor autobussen de autobussen wordt voorzien wordt voorzien een een bestelling bestelling te plaatsen te plaatsen voor maximum: voor maximum:

VervoerVervoer over deover weg de weg

501 andere 501 voertuigen andere voertuigen (vrachtwagens, (vrachtwagens, 12m streekbussen en 10 rijschoolbussen streekbussen en 10 rijschoolbussen bestelwagens, bestelwagens, personenwagens, personenwagens, enz.) enz.) 121 12m 121 VervoerVervoer per spoor per spoor

Leveringen Leveringen

67 47 gelede 47 trams geledeKust trams Kust 40 156 trams 156(PCC) trams - Antwerpen (PCC) - Antwerpen 57 35 trams 35 (PCC) trams - Oost-Vlaanderen (PCC) - Oost-Vlaanderen 12 125 Hermelijntrams 125 Hermelijntrams waarvanwaarvan 41 41 tweerichting tweerichting en 84 enkelrichting. en 84 enkelrichting. Tot 15 voertuigen Tot 15 voertuigen wordenworden tijdens tijdens 19 het hoogseizoen het hoogseizoen ingezet ingezet aan de Kust aan de Kust 29 Tweerichting 29 Tweerichting trams Flexicity trams Flexicity

12m streekbussen 12m 67 streekbussen 40 streekbussen gelede streekbussen gelede 12 m hybride stadsbussen 12 m57hybride stadsbussen 12 hybride citybussen hybride citybussen 19 trams trams

VervoerVervoer per spoor per spoor

Er werden Er werden 6 PCC’s 6van PCC’s Gent van effectief Gent effectief buiten dienst buitengesteld. dienst gesteld. Er werden Er werden 27 Flexity 27trams Flexityintrams dienstingesteld. dienst gesteld.

47

47


48


48

toestandtoestand 31.12.201531.12.2015 Merk en type Merk AB en type AB

49

12-m bussen 12-m bussen Gelede autobussen Gelede autobussen Kleine bussen Kleine bussen Bouw- Totaal Bouw- Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Aantal NummersNummers jaar aantal jaar aantal zitpl. staanpl. zitpl. staanpl. aantal aantal zitpl. staanpl. zitpl. staanpl. aantal aantal zitpl. staanpl. zitpl. staanpl. bussen per bussen AB per per AB AB bussen per AB per bussen AB per per AB AB bussen per AB per bussen AB per per AB AB per AB

VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 2484 à 26582484 à1991 2658 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 2819 à 28962819 à1992 2896 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3151 à 3186 3151 à1994 3186 VAN HOOL AVAN 300HOOL A 300 3187 à 3218 3187 à1995 3218 JONCKHEERE JONCKHEERE COMMUNO COMMUNO 3263 à 33453263 à1996 3345 VAN HOOL AVAN 300HOOL A 300 3372 à 34063372 à 3406 JONCKHEERE JONCKHEERE COMMUNO COMMUNO 3263 à 33453263 à1997 3345 VAN HOOL AVAN 300HOOL A 300 3372 à 34063372 à 3406 VAN HOOL AVAN 600HOOL - LANGE A 600 AFSTAND - LANGE AFSTAND 3432 à 34393432 à 3439 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 3407 à 34213407 à 3421 VAN HOOL AVAN 308HOOL A 308 3450 à 34893450 à 3489 VAN HOOL AVAN 308HOOL A 308 3495 à 35093495 à 3509 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3510 à 35763510 à1998 3576 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3584 à 36543584 à 3654 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3584 à 36543584 à1999 3654 VAN HOOL AVAN 600HOOL - LANGE A 600 AFSTAND - LANGE AFSTAND 3655 à 36643655 à 3664 VAN HOOL AVAN 300HOOL A 300 3795 à 38123795 à 3812 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 3729 à 37733729 à 3773 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3689 à 37193689 à 3719 VAN HOOL AG VAN500 HOOL AG 500 3774 à 37943774 à 3794 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 3729 à 37733729 2000 à 3773 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3689 à 37193689 à 3719 VAN HOOL AVAN 600HOOL A 600 3720 à 37283720 à 3728 VAN HOOL AVAN 600HOOL - LANGE A 600 AFSTAND - LANGE AFSTAND 3813 à 38203813 à 3820 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT 2000 TRANSIT 2000 3829 à 39783829 à 3978 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT 2000 TRANSIT 2000 3829 à 39783829 à 3978 VAN HOOL AVAN 308HOOL A 308 3979 à 39853979 à 3985 VAN HOOL AG VAN500 HOOL AG 500 3774 à 37943774 à 3794 BERKHOF PREMIER BERKHOF PREMIER 3665 à 36883665 à 3688 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT 2000 TRANSIT 2000 3829 à 39783829 2001 à 3978 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT 2000 TRANSIT 2000 4011 à 4027 4011 à 4027 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 4043 à 40934043 à 4093 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT 2000 TRANSIT 2000 3986 à 40103986 à 4010 VAN HOOL AG VAN500 HOOL AG 500 4139 à 4157 4139 à 4157 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4158 à 4164 4158 à 4164 VAN HOOL AVAN 308HOOL A 308 4127 à 4138 4127 à 4138 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 4043 à 40934043 2002 à 4093 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 4094 à 41264094 à 4126 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 4225 à 42434225 à 4243 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4295 à 43174295 à 4317 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 4174 à 4224 4174 à2003 4224 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 4338 à 44044338 à 4404 VAN HOOL AVAN 308HOOL A 308 4244 à 42774244 à 4277 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4295 à 43174295 à 4317 VAN HOOL AG VAN500 HOOL AG 500 4278 à 42944278 à 4294 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4515 à 4519 4515 à 4519 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 4338 à 44044338 2004 à 4404 JONCKHEERE JONCKHEERE MAN MAN 4460 à 45014460 à 4501 VAN HOOL AVAN 309HOOL A 309 4664 à 47074664 à 4707 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4515 à 4519 4515 à 4519 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT GELEED TRANSIT GELEED 4405 à 44594405 à 4459 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4708 à 48374708 à 4837 VAN49 HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4603 à 46634603 à 4663 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 4524 à 46024524 2005 à 4602 VAN HOOL AVAN 309HOOL A 309 4664 à 47074664 à 4707 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 4603 à 46634603 à 4663


1991 1 1992 1 1994 4 1995 14 1996 11 4 1997 1 5 1

391 391 394 2514 3911 254 391 255 411

53 39 54 39 55 39 70 25 57 39 72 25 57 39 72 25 46 41

1998 57 3 1999 42 9 9 24 6

39 57 393 39 42 469 259 39 24 396

60 39 60 39 60 39 45 46 72 25 58 39 60 39

2000 18 20 8 7 20 41

39 18 39 20 398 467 39 20 39 41

58 39 60 39 60 39 52 46 61 39 64 39

2001 83 17 38

2002 9 32 18 2003 48 5

2004 57

2005 77

39 83 3917 39 38

399 26 32 26 18 39 48 395

39 57

39 77

64 39 65 39 66 39

66 39 78 26 78 26

53 54 55 70 57 72 57 72 46 8 60 60 60 45 72 58 60 16 58 60 60 52 61 64 2 8 64 65 66 25 19 7

66 39 64 39

66 78 78 9 66 64

64 39

14 17 1 64

65 39

488

59 16

592 488

59 25 59 19 487

489

48 14 5917 481

88 48

91 59

91 59 102 48

99 59 95 59 100 48

88 4 1

174 171

46 17 46 17

46 46

91

6 91 102

99 95 100 10

176

1710

102 48

102

102 48 95 59 100 48

33 102 95 100

18 33

1738 1816

18 28

4 53 129 57 65

484 53 53 55 129 55 57

100 48 95 53 98 55 98 55

38 16 100 95 98 98

3

553

98 55

28 98

4717

48 17

53 18

7417 7118

47

48

53

74 71

toestandtoestand 31.12.201531.12.2015 Merk en type Merk AB en type AB

12-m bussen 12-m bussen Gelede autobussen Gelede autobussen Kleine bussen Kleine bussen Bouw- Totaal Bouw- Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Totaal Aantal Aantal Aantal NummersNummers jaar aantal jaar aantal zitpl. staanpl. zitpl. staanpl. aantal aantal zitpl. staanpl. zitpl. staanpl. aantal aantal zitpl. staanpl. zitpl. staanpl. bussen per bussen AB per per AB AB bussen per AB per bussen AB per per AB AB bussen per AB per bussen AB per per AB AB per AB

JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 4838 à 48794838 2006 à 4879 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 4880 à 49014880 à 4901 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT GELEED TRANSIT GELEED 4902 à 49634902 à 4963 VAN HOOL AVAN 309HOOL A 309 4964 à 49794964 à 4979 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 4838 à 48794838 2007 à 4879 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 5079 à 50835079 à 5083 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 5084 à 50885084 à 5088 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 4980 à 50154980 à 5015 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 5095 à 51675095 à 5167 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 5016 à 50295016 à 5029 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT GELEED TRANSIT GELEED 4902 à 49634902 à 4963 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5030 à 50635030 à 5063 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 5016 à 50295016 à2008 5029 VAN HOOL AVAN 330HOOL A 330 5089 à 50915089 à 5091 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 5095 à 51675095 à 5167 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5168 à 52755168 à 5275 JONCKHEERE JONCKHEERE PROCITY PROCITY 5064 à 50785064 à 5078 VAN HOOL AVAN 309HOOL A 309 5276 à 53065276 à 5306 VAN HOOL AVAN 300HOOL HYBRIDE A 300 HYBRIDE 5348 à 53525348 2009 à 5352 VAN HOOL AVAN 308HOOL HYBRIDE A 308 HYBRIDE 5353 à 53575353 à 5357 VAN HOOL AG VAN300 HOOL HYBRIDE AG 300 HYBRIDE 5358 à 53825358 à 5382 VAN HOOL AVAN 309HOOL A 309 5334 à 53475334 à 5347 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5324 à 53335324 à 5333 VAN HOOL AVAN 300HOOL HYBRIDE A 300 HYBRIDE 5348 à 53525348 à2010 5352 JONCKHEERE JONCKHEERE TRANSIT TRANSIT 5309 à 53235309 à 5323 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 5446 à 55195446 à 5519 VAN HOOL AVAN 360HOOL HYBRIDE A 360 HYBRIDE 5402 à 54455402 à 5445 VAN HOOL AG VAN300 HOOL HYBRIDE AG 300 HYBRIDE 5358 à 53825358 à 5382 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5520 à 55965520 à 5596 VAN HOOL AVAN 308HOOL HYBRIDE A 308 HYBRIDE 5353 à 53575353 à 5357 JONCKHEERE JONCKHEERE PROCITY PROCITY 5383 à 54015383 à 5401 VAN HOOL AVAN 360HOOL HYBRIDE A 360 HYBRIDE 5402 à 54455402 à2011 5445 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 5446 à 55195446 à 5519 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5520 à 55965520 à 5596 VAN HOOL AVAN 360HOOL A 360 5446 à 55195446 2012 à 5519 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5520 à 55965520 à 5596 IVECO CROSSWAY IVECO CROSSWAY 5606 à 57625606 2014 à 5762 JONCKHEERE JONCKHEERE CITEA CITEA 5763 à 57895763 à 5789 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5790 à 58165790 à 5816 JONCKHEERE JONCKHEERE MIDCITY MIDCITY 5817 à 5857 5817 à 5857 WATERSTOFBUS WATERSTOFBUS VAN HOOL A330 VAN HOOL FC A330 5601 àFC56055601 à 5605 IVECO CROSSWAY IVECO CROSSWAY 5606 à 57625606 2015 à 5762 VAN HOOL AG VAN300 HOOL AG 300 5790 à 58165790 à 5816 VAN HOOL A309 VAN HOOL EB A309 EB 5598 à 56005598 à 5600 VAN HOOL A309 VAN HOOL HYBRIDE A309 HYBRIDE 5858 à 58755858 à 5875 VDL CITEA SLF VDLHYBRIDE CITEA SLF HYBRIDE 5877 à 59965877 à 5996

TOTAAL TOTAAL

2006 25 19

39 25 26 19

65 39 76 26

65 76 58

2007 17 5 3 34 31 12

3917 395 263 39 34 39 31 26 12

65 39 65 39 76 26 65 39 65 39 76 26

2008 2 3 41

262 253 39 41

76 26 78 25 65 39

65 65 76 65 65 76 3 34 76 78 65 108

2009 1

2010 4 15 22 3

391

394 39 15 39 22 353

50 39 65 39 61 39 50 35

2011 41 39

3541 39 39

50 35 61 39

2012 12

35 12

50 35

2014 140 26

37 140 25 26

62 37 80 25

5 2015 17

395 3717

64 39 62 37

63

25 63

1 270

1 270

EFFECTIEF EFFECTIEF AANTAL AANTAL BUSSEN OP BUSSEN 31.12.2015: OP 31.12.2015:

50 39

70 25

56 58

98 56

98 16

563 56 34

98 56 96 56

98 96

55 108

95 55

95 8 31

3

543

82 54

10 50 65 61 50 22 42

55 10

95 55

54 22 53 42

82 54 101 53

82 101 4 18

53 24

101 53

101

5311

101 53

101

53 26

98 53

531

98 53

50

50 61 24 50 11 62 80 26 64 62 1 70

714

714 2 262

1816

52 18

52

128 1731

10 12 55 17

10 55

171

42 17

42

1714

55 17

55

174 1218

42 17 10 12

42 10

98 41

1141

1111

11

98 3 6

173 176

38 17 55 17

38 55

278

278

1 82 14 95

2 262

De voertuigen De voertuigen met bouwjaar met bouwjaar 1991 à 20011991 zijnà 2001 inventarisvoertuigen zijn inventarisvoertuigen die slechtsdiesporadisch slechts sporadisch voor exploitatie voor exploitatie worden ingezet wordenofingezet in of in afwachting afwachting zijn voor zijn buitendienststelling. voor buitendienststelling. 50 7118

50

71


Reizigers

Biljetten

Sms-biljetten

Kaarten

Omnipas MTB dagpas

Abonnementen Buzzy Pazz

Abonnementen De Lijn/NMBS

ANTWERPEN

2 002 199

3 687 436

9 989 266

85 702 670

77 722 996

8 571 812

1 310 172

OOST-VLAANDEREN

1 563 514

3 235 451

4 820 130

36 194 009

44 391 621

11 526 332

VLAAMS-BRABANT

2 648 346

2 007 776

4 712 716

38 079 509

36 756 363

651 924

891 777

1 499 055

11 643 662

WEST-VLAANDEREN

1 978 305

1 338 153

3 817 961

TOTAAL 2015

8 844 288

11 160 593

TOTAAL 2014

12 046 886

TOTAAL 2013

Andere

TOTAAL

8 461 660

1 128 472

198 576 683

143 027

7 658 940

217 786

109 750 810

16 326 550

79 621

5 717 753

2 319 097

108 647 731

25 939 032

1 781 716

563 712

3 897 719

139 635

47 008 232

19 004 633

26 290 279

4 311 251

1126 310

7 087 817

959 068

65 913 777

24 839 128

190 624 483

211 100 291

42 517 661

3 222 842

32 823 889

4 764 058

529 897 233

9 859 168

26 733 195

181 578 673

207 077 805

44 065 691

3 600 352

42 290 009

4 900 790

532 152 569

12 448 016

8 055 808

29 553 824

182 538 819

207 505 201

45 312 988

4 282 367

44 939 815

4 875 834

539 512 672

TOTAAL 2013

13 161 637

5 564 873

31 268 774

184 213 850

209 863 705

44 633 654

4 327 762

46 277 750

4 721 064

544 033 069

TOTAAL 2011

13 922 254

3 096 896

32 693 128

187 569 457

211 885 715

43 738 478

4 802 770

46 546 380

4 817 595

549 072 673

TOTAAL 2010

15 649 238

863 368

37 111 492

186 589 803

211 722 598

42 232 671

5 505 984

46 713 198

4 846 833

551 235 185

TOTAAL 2009

19 028 630

284 776

35 949 895

174 213 672

202 911 574

41 795 468

6 105 594

46 472 104

4 468 257

531 229 970

TOTAAL 2008

20 032 421

226 795

35 788 410

162 137 203

192 868 376

40 678 275

5 945 575

46 369 545

4 057 314

508 103 914

TOTAAL 2007

21 846 638

72 127

34 229 563

151 587 413

184 563 662

35 080 639

6 228 800

45 522 157

4 147 040

483 278 039

TOTAAL 2006

25 767 505

30 515 968

143 700 135

177 366 014

28 906 783

6 869 426

46 073 409

3 639 403

462 838 643

TOTAAL 2005

34 790 177

23 338 935

138 867 028

167 389 128

26 652 922

6 751 853

46 999 723

3 928 191

448 717 957

TOTAAL 2004

33 957 737

23 891 780

116 688 963

156 624 446

22 029 593

7 566 976

47 606 525

4 648 696

413 014 716

TOTAAL 2003

32 040 665

24 817 046

89 929 930

142 869 194

17 508 194

7 244 098

42 958 465

4 816 803

362 184 395

TOTAAL 2002

31 597 695

31 381 404

65 283 515

119 543 791

15 261 900

7 709 628

43 449 088

4 131 469

318 358 490

TOTAAL 2001

30 381 915

42 528 422

42 085 284

86 274 331

14 544 304

8 232 011

37 076 689

3 881 723

265 004 679

LIMBURG

51


Bijzondere diensten Tussenkomst derden

52


Nettovervoerontvangsten

Biljetten

Sms-biljetten

Kaarten

Omnipas, MTB en dagpas

Abonnementen Buzzy Pazz

Abonnementen De Lijn/NMBS

ANTWERPEN

4 687 040

6 135 581

11 231 914

15 296 648

10 339 403

3 027 114

860 650

OOST-VLAANDEREN

3 616 116

5 391 852

5 494 333

7 698 852

7 638 126

3 979 407

VLAAMS-BRABANT

6 475 329

3 346 664

5 387 407

9 654 459

7 258 906

LIMBURG

1 516 468

1 487 404

1 570 671

2 358 088

WEST-VLAANDEREN

4 224 924

2 231 109

5 255 365

TOTAAL 2015

20 519 878

18 592 610

TOTAAL 2014

21 059 640

TOTAAL 2013

Andere

TOTAAL

122 793

1 260 786

52 961 930

533 663

1 043 704

628 353

36 024 406

5 900 672

181 646

1 184 968

952 567

40 342 618

5 143 545

609 853

570 126

1 077 576

468 951

14 802 681

5 253 574

4 958 104

1 476 466

1 057 287

524 661

665 595

25 647 086

28 939 689

40 261 622

35 338 083

14 993 512

3 203 371

3 953 703

3 976 253

169 778 722

13 110 431

24 789 232

29 168 552

34 386 991

14 382 317

4 147 830

4 107 091

3 731 038

150 337 956

21 487 880,61

10 429 915,94

25 496 893,96

29 159 750,25

34 177 962,60

12 672 916,13

4 648 491,57

6 805 380,76

3 707 351,26

148 586 541,08

TOTAAL 2013

22 494 100,54

6 891 316,40

25 499 806,04

28 442 211,96

33 412 061,63

12 269 755,20

3 483 362,54

6 605 431,76

3 473 204,41

142 571 250,48

TOTAAL 2011

28 822 587,04

3 841 752,71

26 419 448,69

27 163 000,87

32 599 717,57

11 633 190,51

3 497 645,88

13 210 863,52

5 988 026,25

138 497 872,60

TOTAAL 2010

26 160 038,86

1 067 099,58

27 921 107,27

25 659 666,14

32 113 625,38

11 069 536,46

4 242 450,75

5 988 874,25

2 880 781,01

137 103 179,70

TOTAAL 2009

27 475 785,89

322 387,96

27 105 748,43

23 934 675,17

30 953 940,40

10 989 232,45

4 672 934,30

5 671 241,65

2 535 133,34

133 661 079,59

TOTAAL 2008

28 407 119,78

256 776,16

27 117 962,98

22 739 650,43

29 755 473,15

10 721 391,47

4 434 407,84

5 681 665,74

2 363 667,95

131 478 115,50

TOTAAL 2007

28 878 607,55

58 074,00

25 702 772,22

21 080 431,35

28 327 612,16

8 909 448,89

5 110 829,31

5 947 509,41

2 182 545,12

126 197 830,01

TOTAAL 2006

30 054 472,26

22 965 233,63

19 794 393,88

26 399 156,98

7 139 907,80

4 883 234,36

6 070 999,76

1 744 487,23

119 051 885,90

TOTAAL 2005

32 640 962,56

181 661 28,13

20 469 338,44

24 439 336,11

5 998 846,56

4 709 312,98

5 116 639,59

2 192 685,85

113 733 250,22

TOTAAL 2004

32 402 805,92

18 423 514,84

18 180 332,62

23 153 845,06

5 328 222,16

5 189 632,53

4 654 621,13

3 291 955,30

110 624 929,56

TOTAAL 2003

30 828 827,31

18 647 570,74

14 339 556,13

21 601 556,57

4 706 391,41

4 955 857,90

4 498 670,61

3 278 324,79

102 856 755,46

TOTAAL 2002

30 041 973,13

24 360 650,36

13 905 751,11

19 364 990,91

4 632 971,40

5 215 973,93

4 832 296,72

3 067 031,27

105 421 638,83

TOTAAL 2001

28 724 229,09

31 676 122,15

13 711 536,2

18 838 824,89

4 735 628,62

5 225 344,76

4 430 599,98

3 017 437,67

110 359 723,35

53


Bijzondere diensten Tussenkomst derden

54


ONGEVALLEN ONGEVALLEN Schadegevallen Schadegevallen weg (dit weg zijn (dit alle zijn gevallen alle gevallen van schade vanwaarbij schade De waarbij Lijn betrokken De Lijn betrokken is of mogelijk is of mogelijk betrokken betrokken zou kunnen zou zijn) kunnen zijn)

ARBEIDSONGEVALLEN ARBEIDSONGEVALLEN Ongevallen Ongevallen Ongevallen Ongevallen zonder werkverlet zonder werkverletmet werkverlet met werkverlet

Doden Doden Zwaargewonden Zwaargewonden Lichtgewonden Lichtgewonden Ongevallen Ongevallen weg weg Aantal Aantal ReizigersReizigersDerden DerdenReizigersReizigersDerden DerdenReizigersReizigersDerden Derden ANTWERPEN ANTWERPEN

DodelijkDodelijk

Totaal Totaal

in dienstinmet dienst met in dienstin dienst weg-werk weg-werk in dienstin dienst weg-werk weg-werk in dienstin dienst weg-werk weg-werk en zonder en zonder weg-werk weg-werk werkverlet werkverlet

2 084

2 084

0

0

0

0

25

25

10

10

271

271

71

71

OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN 1 692

1 692

0

0

0

0

11

11

6

6

256

256

48

48

ANTWERPEN ANTWERPEN

45

45

2

2

148

148 25

25

0

0

0

0

193

193

27

27

VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT1 990

1 990

0

0

2

2

20

20

4

4

157

157

41

41


20

6

6

85

85

23

23

0

0

0

0

105

105

29

29

641

641

0

0

0

0

11

11

5

5

78

78

27

27

VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT12

12

0

0

59

59

12

12

0

0

0

0

71

71

12

12

WEST-VLAANDEREN WEST-VLAANDEREN 913

913

0

0

1

1

10

10

3

3

121

121

34

34

LIMBURG LIMBURG

3

0

0

24

24

14

14

0

0

0

0

27

27

14

14

CENTRALECENTRALE DIENSTENDIENSTEN 4

4

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0


15

3

3

47

47

17

17

0

0

0

0

62

62

20

20

7 324

0

0

3

3

77

77

28

28

883

883

221

221

CENTRALECENTRALE DIENSTENDIENSTEN 7

7

3

3

5

5

5

5

0

0

0

0

12

12

8

8

96 0

0

0

0

470

470

110

110

LIMBURG LIMBURG

TOTAAL TOTAAL

7 324

TOTAAL TOTAAL

3

102

102 14

14 368

368 96

Schadegevallen Schadegevallen spoor (dit spoor zijn alle (dit gevallen zijn alle gevallen van schade vanwaarbij schade De waarbij Lijn betrokken De Lijn betrokken is of mogelijk is of mogelijk betrokken betrokken zou kunnen zou zijn) kunnen zijn) Zwaargewonden Lichtgewonden Doden Doden Zwaargewonden Lichtgewonden Ongevallen Ongevallen spoor spoor Aantal Aantal ReizigersReizigersDerden DerdenReizigersReizigersDerden DerdenReizigersReizigersDerden Derden ANTWERPEN ANTWERPEN

1 092

0

0

1

1

12

12

9

9

117

117

62

62


651

0

0

0

0

1

1

0

0

53

53

25

25


196

0

0

1

1

4

4

1

1

59

59

3

3

1 939

0

0

2

2

17

17

10

10

229

229

90

90

TOTAAL TOTAAL

55

1 092

1 939

55


56

56


BALANS BALANS OPOP 31 DECEMBER 31 DECEMBER 2015 2015 ACTIVA ACTIVA IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EUROEURO VasteVaste ActivaActiva Immateriële Immateriële vastevaste activaactiva Materiële Materiële vastevaste activaactiva Terreinen Terreinen en gebouwen en gebouwen Installaties, Installaties, machines machines en uitrusting en uitrusting Meubilair Meubilair en rollend en rollend materieel materieel Leasing Leasing en soortgelijke en soortgelijke rechten rechten Overige Overige materiële materiële vaste vaste activaactiva ActivaActiva in aanbouw in aanbouw en vooruitbetalingen en vooruitbetalingen Financiële Financiële vastevaste activaactiva Verbonden Verbonden ondernemingen ondernemingen Deelnemingen Deelnemingen Ondernemingen Ondernemingen waarmee waarmee een deelnemingsverhouding een deelnemingsverhouding bestaat bestaat Deelnemingen Deelnemingen Andere Andere financiële financiële vaste vaste activaactiva Aandelen Aandelen Vorderingen Vorderingen en borgtochten en borgtochten in contanten in contanten

PASSIVA PASSIVA IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EUROEURO 2015 2015

2014 2014

30 96430 964

7 099 7 099

1 578 1144 578 144 581 077 581 077 138 670 138 670 278 114278 114 219 942 219 942 2 3862 386 357 955 357 955

1 428 163 1 428 163

25 49525 495 25 20925 209 25 20925 209 215 215 215 215 71 71 6 6 65 65

25 48825 488

573 276573 276 144 813144 813 233 954233 954 151 564151 564 4 472 4 472 320 084 320 084

25 20925 209 25 20925 209 216

216

216

216

63

63

6

6

57

57

Vlottende Vlottende ActivaActiva Vorderingen Vorderingen op meer op meer dan een danjaar een jaar Overige Overige vorderingen vorderingen Voorraden Voorraden en bestellingen en bestellingen in uitvoering in uitvoering Voorraden Voorraden GrondGronden hulpstoffen en hulpstoffen Goederen Goederen in bewerking in bewerking

28 40428 404 28 40428 404 28 40428 404

7 630 7 630 7 630 7 630 28 72328 723

2015 2015

2014 2014

53 95153 951 53 95153 951

53 951 53 951

1 542 1 542 1 542 1 542

1 542 1 542

99 52999 529

99 52999 529

1 387 1044 387 044

1 280 856 1 280 856

116 525 116 525 32 54232 542 27 39727 397 56 58656 586

107 915107 915

Schulden Schulden op meer op meer dan een danjaar een jaar Financiële Financiële schulden schulden Niet achtergestelde Niet achtergestelde obligatieleningen obligatieleningen Leasingschulden Leasingschulden en soortgelijke en soortgelijke schulden schulden Kredietinstellingen Kredietinstellingen Overige Overige schulden schulden

132 160 132 160 131 342131 342

63 04563 045

213 383 213 383 16 19016 190 98 58798 587 98 58798 587 498 498 96 28796 287 14 09414 094 82 19382 193 1 821 1 821

245 557 245 557

156 105 156 105

133 919133 919

2 160239 2 160239

1 9861314 986 314 2

Kapitaal Kapitaal Geplaatst Geplaatst kapitaal kapitaal Reserves Reserves Beschikbare Beschikbare reserves reserves Overgedragen Overgedragen winstwinst Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies

Voorzieningen Voorzieningen voor voor risico’srisico’s en kosten en kosten Pensioenen Pensioenen en soortgelijke en soortgelijke verplichtingen verplichtingen GroteGrote herstellingsherstellingsen onderhoudswerken en onderhoudswerken Overige Overige risico’srisico’s en kosten en kosten

438 352 438 352 22 55722 557 415 795 415 795 634 634 634 634

4 014 4 014 4 014 4 014

Liquide Liquide middelen middelen

37 02637 026

5 156 5 156

Overlopende Overlopende rekeningen rekeningen


15 90415 904

13 473 13 473

2 1602239 160 239

1 9861314 986 314

Geldbeleggingen Geldbeleggingen Overige Overige beleggingen beleggingen

1 TOTAAL TOTAAL ACTIVA ACTIVA


28 68828 688 35

35

22 94222 942 443 626443 626

1 542 1 542

35 38535 385 24 64024 640 47 89047 890

Schulden Schulden

466 568 466 568

28 72328 723

53 951 53 951

Voorzieningen Voorzieningen en uitgestelde en uitgestelde belastingen belastingen

Schulden Schulden op ten ophoogste ten hoogste een jaar een jaar Schulden Schulden op meer op meer dan een danjaar eendie jaarbinnen die binnen het jaar hetvervallen jaar vervallen Handelsschulden Handelsschulden Leveranciers Leveranciers Ontvangen Ontvangen vooruitbetalingen vooruitbetalingen op bestellingen op bestellingen Schulden Schulden met betrekking met betrekking tot belastingen, tot belastingen, bezoldigingen bezoldigingen en sociale en sociale lastenlasten Belastingen Belastingen Bezoldigingen Bezoldigingen en sociale en sociale lastenlasten Overige Overige schulden schulden

Vorderingen Vorderingen op ten ophoogste ten hoogste een jaar een jaar Handelsvorderingen Handelsvorderingen Overige Overige vorderingen vorderingen

1

5 316 5 316 5 316 5 316

EigenEigen vermogen vermogen

TOTAAL TOTAAL PASSIVA PASSIVA

62 22962 229 2 250 2 250

86 84286 842 44 50044 500 818 818

59 97959 979 816

816

20 291 20 291 136 202136 202 136 202136 202 687

687

86 314 86 314 14 098 14 098 72 216 72 216 2 063 2 063

2


RESULTATENREKENING RESULTATENREKENING OP OP 31 DECEMBER 31 DECEMBER 20152015 KOSTEN KOSTEN IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EURO EURO Bedrijfsresultaten Bedrijfsresultaten Bedrijfskosten Bedrijfskosten Handelsgoederen, Handelsgoederen, grond-gronden hulpstoffen en hulpstoffen Aankopen Aankopen Voorraad: Voorraad: afnameafname (toename) (toename) +/- +/Diensten Diensten en diverse en diverse goederen goederen Bezoldigingen, Bezoldigingen, socialesociale lasten lasten en pensioenen en pensioenen +/- +/Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op oprichtingskosten, op immateriële op immateriële en materiële en materiële vaste activa vaste activa Waardevermindering Waardevermindering op voorraden, op voorraden, bestellingen bestellingen in uitvoering in uitvoering en handelsvorderingen en handelsvorderingen - Toevoegingen - Toevoegingen (terugnemingen) (terugnemingen) +/- +/-

OPBRENGSTEN OPBRENGSTEN IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EURO EURO 2015 2015

2014

2014

1 129 927 1 129 927 69 90269 902 69 787 69 787 115 115 467 663467 663 475 725475 725

1 145 5281 145 528

106 727106 727

99 693 99 693

12

12

Voorzieningen Voorzieningen voor risico’s voor risico’s en kosten en kosten – Toevoegingen – Toevoegingen (bestedingen (bestedingen en terugnemingen) en terugnemingen) +/- +/-

8 610 8 610

AndereAndere bedrijfskosten bedrijfskosten

1 288 1 288

80 099 80 099 79 840 79 840 259

259

474 040 474 040 476 091 476 091

-233

-233

15 051 15 051 787

787

Waardeverminderingen Waardeverminderingen op vlottende op vlottende activa andere activa andere dan voorraden, dan voorraden, bestellingen bestellingen in uitvoering in uitvoering en handelsvorderingen en handelsvorderingen +/- +/AndereAndere financiële financiële kostenkosten Winst (verlies) Winst (verlies) uit de gewone uit de gewone bedrijfsuitoefening bedrijfsuitoefening voor belasting voor belasting +/- +/-

Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsopbrengsten OmzetOmzet Voorraad Voorraad goederen goederen in bewerking in bewerking en gereed en gereed productproduct en bestellingen en bestellingen in uitvoering: in uitvoering: toename toename (afname) (afname) +/- +/Geproduceerde Geproduceerde vaste activa vaste activa AndereAndere bedrijfsopbrengsten bedrijfsopbrengsten Bedrijfswinst Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) (Bedrijfsverlies)

2015 2015 1 030 379 1 030 379 994 697994 697 -34

2014

2014

1 065 3121 065 312 1 025 1791 025 179

-34

3 214 3 214 35 50235 502 -99 548-99 548

7 998 7 998 32 135 32 135 -80 216 -80 216

Financiële Financiële resultaten resultaten Financiële Financiële opbrengsten opbrengsten Opbrengsten Opbrengsten uit vlottende uit vlottende activa activa AndereAndere financiële financiële opbrengsten opbrengsten

90 68890 688 740 740 89 94889 948

82 661 82 661 88

88

82 573 82 573

Uitzonderlijke Uitzonderlijke resultaten resultaten

Financiële Financiële resultaten resultaten Financiële Financiële kostenkosten KostenKosten van schulden van schulden

Bedrijfsresultaten Bedrijfsresultaten

6 256 6 256 5 950 5 950 -2

3 112

3 112

2 805 2 805

-2

-5

-5

308 308

312

312

-15 116 -15 116

-667 -667

2 888 2 888

4 851 4 851

Uitzonderlijke Uitzonderlijke opbrengsten opbrengsten Terugneming Terugneming van afschrijvingen van afschrijvingen en vanen waardeverminderingen van waardeverminderingen op IVA op & MVA IVA & MVA Meerwaarde Meerwaarde bij de realisatie bij de realisatie van vaste vanactiva vaste activa AndereAndere uitzonderlijke uitzonderlijke opbrengsten opbrengsten

18 558 18 558 202 202 16 365 16 365 1 991 1 991

6 203 6 203 200

200

235

235

5 768 5 768

Uitzonderlijke resultaten Uitzonderlijke resultaten Uitzonderlijke Uitzonderlijke kostenkosten Uitzonderlijke Uitzonderlijke afschrijvingen afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op oprichtingskosten, op immateriële op immateriële en materiële en materiële vaste activa vaste activa AndereAndere uitzonderlijke uitzonderlijke kostenkosten Winst (Verlies) Winst (Verlies) van hetvan boekjaar het boekjaar voor belasting voor belasting +/- +/Belastingen Belastingen op hetop resultaat het resultaat +/- +/Belastingen Belastingen Winst (Verlies) Winst (Verlies) van hetvan boekjaar het boekjaar +/- +/3

Te3 bestemmen Te bestemmen winst (verlies) winst (verlies) van hetvan boekjaar het boekjaar +/- +/Te bestemmen Te bestemmen winst (verlies) winst (verlies) +/- +/Te bestemmen Te bestemmen winst (verlies) winst (verlies) van hetvan boekjaar het boekjaar +/- +/Overgedragen Overgedragen winst (verlies) winst (verlies) van hetvan vorige het vorige boekjaar boekjaar +/- +/Over teOver dragen te dragen winst (verlies) winst (verlies) +/- +/-


2 381 2 381 507 507 554 554 554 554 554 554 0

0

760

760

4 091 4 091 685

685

685

685

685

685

0

0

4 99 52999 529

99 529 99 529

99 529 99 529 99 52999 529

99 529 99 529

4

99 529 99 529


TOELICHTING TOELICHTING 2015 2015 TOELICHTING TOELICHTING IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EUROEURO

TOELICHTING TOELICHTING IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EUROEURO StaatStaat van de vanimmateriële de immateriële vastevaste activaactiva Kosten Kosten van onderzoek van onderzoek en ontwikkeling en ontwikkeling Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde per 31.12.2014 per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Aanschaffingen, Aanschaffingen, met inbegrip met inbegrip van de vangeproduceerde de geproduceerde vastevaste activaactiva Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboeking Overboeking van een van post een post naar naar een andere een andere Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde per 31.12.2015 per 31.12.2015 Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen per 31.12.2014 per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Geboekt Geboekt Afgeboekt Afgeboekt na overdrachten na overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Afschrijvingen Afschrijvingen en waardevermindering en waardevermindering per 31.12.2015 per 31.12.2015 NETTO NETTO BOEKWAARDE BOEKWAARDE PER PER 31.12.2015 31.12.2015

2015 2015

2014 2014

31 25231 252

768 768 1 188 1 188 30 922 30 922 61 75461 754 24 15324 153

7 8257 825 1 188 1 188 30 790 30 790 30 964 30 964

StaatStaat van de vastevaste activaactiva vanmateriële de materiële

5

Terreinen en gebouwen Terreinen en gebouwen Aanschaffingswaarde per 31.12.2014 Aanschaffingswaarde per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Aanschaffingen, Aanschaffingen, met inbegrip met inbegrip van de vangeproduceerde de geproduceerde vastevaste activaactiva Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboekingen Overboekingen van een van post een post naar naar een andere een andere Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde per 31.12.2015 per 31.12.2015 Afschrijvingen Afschrijvingen en waardevermindering en waardevermindering per 31.12.2014 per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Geboekt Geboekt via deviaresultatenrekening de resultatenrekening Afgeboekt Afgeboekt na overdracht na overdracht en buitengebruikstelling en buitengebruikstelling Overgeboekt Overgeboekt van een van post een post naar naar een andere een andere +/- +/Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen per 31.12.2015 per 31.12.2015

34 75734 757 4 9554 955 -17 -17 356 408 356 408

NETTO NETTO BOEKWAARDE BOEKWAARDE PER PER 31.12.2015 31.12.2015

581 077 581 077

5


899 898 899 898

71 71 4 9554 955 42 469 42 469 937 483 937 483 326 621326 621

2015 2015 Installaties, Installaties, machines machines en uitrusting en uitrusting Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde per 31.12.2014 per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Aanschaffingen, Aanschaffingen, met inbegrip met inbegrip van de vangeproduceerde de geproduceerde vastevaste activaactiva Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboekingen Overboekingen van een van post een post naar naar een andere een andere Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde per 31.12.2015 per 31.12.2015 Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen per 31.12.2014 per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Geboekt Geboekt Afgeboekt Afgeboekt na overdrachten na overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overgeboekt Overgeboekt van een van post een post naar naar een andere een andere (+/-) (+/-) Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen per 31.12.2015 per 31.12.2015

18 88318 883 3 6633 663 -8 -8 149 443 149 443

NETTO NETTO BOEKWAARDE BOEKWAARDE PER PER 31.12.2015 31.12.2015

138 670 138 670

Meubilair en rollend materieel Meubilair en rollend materieel Aanschaffingswaarde per 31.12.2014 Aanschaffingswaarde per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Aanschaffingen, Aanschaffingen, met inbegrip met inbegrip van de vangeproduceerde de geproduceerde vastevaste activaactiva Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboekingen Overboekingen van een van post een post naar naar een andere een andere +/- +/Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde per 31.12.2015 per 31.12.2015 Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen per 31.12.2014 per 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar Geboekt Geboekt via deviaresultatenrekening de resultatenrekening Teruggenomen Teruggenomen Afgeboekt Afgeboekt na overdrachten na overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overgeboekt Overgeboekt van een van post een post naar naar een andere een andere (+/-) (+/-) Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen per 31.12.2015 per 31.12.2015 NETTO NETTO BOEKWAARDE BOEKWAARDE PER PER 31.12.2015 31.12.2015

2014 2014

279 044 279 044

1 3991 399 3 6633 663 11 33311 333 288 113 288 113 134 231134 231

701 388701 388

992 992 31 42531 425 88 586 88 586 759 541 759 541 467 434 467 434

36 01336 013 2 2 31 42531 425 9 4079 407 481 427 481 427 278 114 278 114

6

6


TOELICHTING TOELICHTING IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EURO EURO

TOELICHTING TOELICHTING IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EURO EURO 20152015

Leasing Leasing en soortgelijke en soortgelijke rechten rechten Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2014 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens hethet boekjaar boekjaar Aanschaffingen, Aanschaffingen, metmet inbegrip inbegrip vanvan de geproduceerde de geproduceerde vaste vaste activa activa Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboeking Overboeking vanvan eeneen postpost naarnaar eeneen andere andere +/- +/Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2015 31.12.2015 Afschrijvingen Afschrijvingen en waardevermindering en waardevermindering perper 31.12.2014 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens hethet boekjaar boekjaar Geboekt Geboekt Teruggenomen Teruggenomen Afgeboekt Afgeboekt na overdrachten na overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overgeboekt Overgeboekt vanvan eeneen postpost naarnaar eeneen andere andere +/- +/Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen perper 31.12.2015 31.12.2015 NETTO NETTO BOEKWAARDE BOEKWAARDE PERPER 31.12.2015 31.12.2015 Waarvan Waarvan Terreinen Terreinen en gebouwen en gebouwen Meubilair Meubilair en rollend en rollend materieel materieel

238 238 753 753

87 789 87 789 35 35 -18 -18 108108 308308 399399 87 190 87 190

10 713 10 713 200200 35 35 -9 211 -9 211 88 457 88 457 219219 942942

1 1711 171 -170-170 3 935 3 935

NETTO NETTO BOEKWAARDE BOEKWAARDE PERPER 31.12.2015 31.12.2015

2.386 2.386



Staat Staat vanvan de financiële de financiële vaste vaste activa activa

8 8328 832

20152015

Verbonden Verbonden ondernemingen-deelnemingen ondernemingen-deelnemingen en aandelen en aandelen Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2014 31.12.2014 Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2015 31.12.2015

25 209 25 209


25 25 209209

215 215


215215

215 215

Andere Andere ondernemingen-deelnemingen ondernemingen-deelnemingen en aandelen en aandelen Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2014 31.12.2014 Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2015 31.12.2015

6 6


6 6


20142014

25 209 25 209

Ondernemingen deelnemingsverhouding-deelnemingen en aandelen Ondernemingen metmet deelnemingsverhouding-deelnemingen en aandelen Aanschaffingswaarde 31.12.2014 Aanschaffingswaarde perper 31.12.2014 Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2015 31.12.2015

Andere Andere ondernemingen-vorderingen ondernemingen-vorderingen Nettoboekwaarde Nettoboekwaarde perper 31.12.2014 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens hethet boekjaar boekjaar Toevoegingen Toevoegingen

85 156 85 156 134 134 786786

Overige materiële vaste activa Overige materiële vaste activa Aanschaffingswaarde perper 31.12.2014 Aanschaffingswaarde 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens hethet boekjaar boekjaar Aanschaffingen, Aanschaffingen, metmet inbegrip inbegrip vanvan de geproduceerde de geproduceerde vaste vaste activa activa Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboeking Overboeking vanvan eeneen postpost naarnaar eeneen andere andere +/- +/Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2015 31.12.2015 Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen perper 31.12.2014 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens hethet boekjaar boekjaar Geboekt Geboekt Verworven Verworven vanvan derden derden Afgeboekt Afgeboekt na overdrachten na overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboekingen Overboekingen vanvan eeneen postpost naarnaar eeneen andere andere +/- +/Afschrijvingen Afschrijvingen en waardeverminderingen en waardeverminderingen perper 31.12.2015 31.12.2015

Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Aanschaffingswaarde perper 31.12.2014 Aanschaffingswaarde 31.12.2014 Mutaties Mutaties tijdens tijdens hethet boekjaar boekjaar 7 7 Aanschaffingen, Aanschaffingen, metmet inbegrip inbegrip vanvan de geproduceerde de geproduceerde vaste vaste activa activa Overdrachten Overdrachten en buitengebruikstellingen en buitengebruikstellingen Overboekingen Overboekingen vanvan eeneen postpost naarnaar eeneen andere andere +/- +/Aanschaffingswaarde Aanschaffingswaarde perper 31.12.2015 31.12.2015

20142014

6 6

57 57

8 8 65 65

Geldbeleggingen en overlopende rekeningen (Activa) Geldbeleggingen en overlopende rekeningen (Activa)

1 1701 170 -1 341 -1 341 6 321 6 321 4 360 4 360

916 916

Overige geldbeleggingen Overige geldbeleggingen Vastrentende effecten Vastrentende effecten Termijnrekeningen Termijnrekeningen bij kredietinstellingen bij kredietinstellingen MetMet eeneen resterende resterende looptijd looptijd of opzegtermijn of opzegtermijn vanvan meer meer dandan éénéén jaarjaar Deelnemingen Deelnemingen en maatschappelijke en maatschappelijke rechten rechten in andere in andere ondernemingen ondernemingen Rechtstreekse Rechtstreekse deelneming deelneming (87,18 (87,18 %) %) vanvan De De LijnLijn in de in nv de Optimobil nv Optimobil Vlaanderen Vlaanderen Rechtstreekse Rechtstreekse deelneming deelneming (99,99 (99,99 %) %) vanvan De De LijnLijn in de in nv de LijnCom nv LijnCom Rechtstreekse Rechtstreekse deelneming deelneming (99,99 (99,99 %) %) vanvan De De LijnLijn in de in nv de LijnInvest nv LijnInvest Rechtstreekse Rechtstreekse deelneming deelneming (25 (25 %) %) in de in nv de Belgian nv Belgian Mobility Mobility CardCard Rechtstreekse Rechtstreekse deelneming deelneming (32,10 (32,10 %) %) in de in nv de Blue-Mobility nv Blue-Mobility

2 2 632632 632632

1 1441 144 2 8702 870 2 8702 870

aantal aantal aandelen aandelen 1 700 1 700 599599 999999 24 439 24 439 50 50 114 114

320 320 084 084

193 193 143 143 1 4121 412 -153-153 860860 357357 955955

8 8

357357 955955


TOELICHTING TOELICHTING IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EUROEURO

TOELICHTING TOELICHTING IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EUROEURO


2015 2015

Over Over te dragen te dragen kosten kosten Minderwaarde Minderwaarde FranseFranse LeaseLease Onderhoudscontracten Onderhoudscontracten Uitgestelde Uitgestelde matching matching facturen facturen Verkregen Verkregen opbrengsten opbrengsten Verschil Verschil PPS beschikbaarheidsvergoeding PPS beschikbaarheidsvergoeding

Schulden Schulden gewaarborgd gewaarborgd door door zakelijke zakelijke zekerheden zekerheden gesteld gesteld of onherroepelijk of onherroepelijk beloofd beloofd op activa op activa van devan onderneming de onderneming Financiële Financiële schulden schulden Leasingschulden Leasingschulden en soortgelijke en soortgelijke schulden schulden

1 199 1 199 3 347 3 347 7 182 7 182

TOTAAL TOTAAL

2 229 2 229

Schulden Schulden met betrekking met betrekking tot belastingen, tot belastingen, bezoldigingen bezoldigingen en sociale en sociale lastenlasten Belastingen Belastingen Niet vervallen Niet vervallen belastingsschulden belastingsschulden Bezoldigingen Bezoldigingen en sociale en sociale lastenlasten Vervallen Vervallen schulden schulden ten aanzien ten aanzien van devan Rijksdienst de Rijksdienst voor Sociale voor Sociale Zekerheid Zekerheid AndereAndere schulden schulden m.b.t. m.b.t. bezoldigingen bezoldigingen en sociale en sociale lastenlasten

StaatStaat van het vankapitaal het kapitaal Aandelen Aandelen op naam op naam Geplaatst Geplaatst kapitaal kapitaal (per 31.12.2015) (per 31.12.2015)

BedragBedrag X 1000X 1000

Aantal Aantal

53 95153 951

2 706 052 2 706 052

Voorzieningen Voorzieningen voor overige voor overige risico’srisico’s en kosten en kosten

2015 2015

TOTAAL TOTAAL

Overige Overige risico’srisico’s en kosten: en kosten: Voorziening Voorziening voor milieu voor milieu Voorziening Voorziening nog tenog vereffenen te vereffenen schadegevallen schadegevallen Voorziening Voorziening Lijnwerk Lijnwerk Voorziening Voorziening fondsfonds rente rente arbeidsongevallen arbeidsongevallen en beroepsziekte en beroepsziekte Voorziening Voorziening hangende hangende geschillen geschillen Voorziening Voorziening pensioenen pensioenen Voorziening Voorziening grootgroot onderhoud onderhoud

Financiële Financiële schulden schulden Leasingschulden Leasingschulden en soortgelijke en soortgelijke schulden schulden Kredietinstellingen Kredietinstellingen Overige Overige schulden schulden TOTAAL TOTAAL Schulden gewaarborgd Belgische overheidsinstellingen Schulden gewaarborgd door door Belgische overheidsinstellingen

9

Financiële schulden: Financiële schulden: Niet achtergestelde obligatieleningen Niet achtergestelde obligatieleningen 9 Leasingschulden en soortgelijke schulden Leasingschulden en soortgelijke schulden Kredietinstellingen Kredietinstellingen Overige schulden Overige schulden TOTAAL TOTAAL


87 55387 553 87 55387 553 87 553 87 553 2015 2015 14 09414 094 39 46039 460 42 73342 733 96 287 96 287

4 750 4 750 21 55021 550 942 942 3 9603 960 12 88812 888 32 54232 542 27 39727 397

StaatStaat van devan schulden de schulden en overlopende en overlopende rekeningen rekeningen (Passiva) (Passiva) Schulden Schulden met een metoorspronkelijke een oorspronkelijke looptijd looptijd van van

2015 2015

Resterende Resterende looptijd looptijd meer dan meer ééndan jaaréén doch jaar doch hoogstens hoogstens één jaaréén jaar meer dan meer vijfdan jaarvijf jaar hoogstens hoogstens vijf jaarvijf jaar

16 19016 190 711 711 15 47915 479

44 89744 897 3 897 3 897 41 00041 000

86 44586 445 82 94582 945 3 5003 500 818 818

16 19016 190

44 897 44 897

87 263 87 263

2015 2015 147 532147 532 87 55387 553 59 97959 979 818 818 148 350 148 350


Financiële Financiële resultaten resultaten

IN DUIZENDEN IN DUIZENDEN EURO EURO Overlopende Overlopende rekeningen rekeningen Toe Toe te rekenen te rekenen kosten kosten Intresten Intresten leningen leningen OverOver te dragen te dragen opbrengsten opbrengsten Spreiding Spreiding abonnementen abonnementen Voorverkoop Voorverkoop distributeurs distributeurs Te affecteren Te affecteren investeringen investeringen Concessie Concessie LijnCom LijnCom Alternatieve Alternatieve financieringstransacties financieringstransacties Gesubsidieerde Gesubsidieerde vastevaste activa activa Bedrijfsresultaten Bedrijfsresultaten Werknemers Werknemers ingeschreven ingeschreven in het in het personeelsregister personeelsregister Totaal Totaal aantal aantal op de opafsluitingsdatum de afsluitingsdatum Gemiddeld Gemiddeld personeelsbestand personeelsbestand berekend berekend in voltijdse in voltijdse equivalenten equivalenten Aantal Aantal daadwerkelijk daadwerkelijk gepresteerde gepresteerde urenuren Personeelskosten Personeelskosten Bezoldigingen Bezoldigingen en rechtstreekse en rechtstreekse sociale sociale voordelen voordelen Werkgeversbijdragen Werkgeversbijdragen voorvoor sociale sociale verzekeringen verzekeringen Werkgeverspremies Werkgeverspremies voorvoor buitenwettelijke buitenwettelijke verzekeringen verzekeringen Andere Andere personeelskosten personeelskosten OuderdomsOuderdomsen overlevingspensioenen en overlevingspensioenen Voorzieningen Voorzieningen voorvoor pensioenen pensioenen Toevoegingen Toevoegingen (bestedingen (bestedingen en terugnemingen) en terugnemingen) +/- +/Waardeverminderingen Waardeverminderingen Op voorraden Op voorraden en bestellingen en bestellingen in uitvoering: in uitvoering: Geboekt Geboekt Teruggenomen Teruggenomen Op handelsvorderingen Op handelsvorderingen Geboekt Geboekt Teruggenomen Teruggenomen Voorzieningen Voorzieningen voorvoor risico’s risico’s en kosten en kosten Toevoegingen Toevoegingen Bestedingen Bestedingen en terugnemingen en terugnemingen Andere Andere bedrijfskosten bedrijfskosten Bedrijfsbelastingen Bedrijfsbelastingen en –taksen en –taksen Andere Andere kosten kosten Uitzendkrachten Uitzendkrachten en ter en beschikking ter beschikking van van de onderneming de onderneming gestelde gestelde personen personen Totaal aantal aantal op de opafsluitingsdatum de afsluitingsdatum 11 11 Totaal Gemiddeld Gemiddeld personeelsbestand personeelsbestand berekend berekend in voltijdse in voltijdse equivalenten equivalenten Aantal Aantal daadwerkelijk daadwerkelijk gepresteerde gepresteerde urenuren Kosten Kosten voorvoor de onderneming de onderneming


20152015

20102010

196 196 41 906 41 906 9 9319 931 37 321 37 321 6 1216 121 30 078 30 078 10 222 10 222

Andere Andere financiële financiële opbrengsten opbrengsten Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies Afschrijvingen Afschrijvingen van van kosten kosten bij uitgifte bij uitgifte van van leningen leningen en disagio en disagio Waardeverminderingen Waardeverminderingen op vlottende op vlottende activa activa Geboekt Geboekt Teruggenomen Teruggenomen UITZONDERLIJKE UITZONDERLIJKE RESULTATEN RESULTATEN

20152015

2014 2014

8 1588 158 7 623,6 7 623,6 11 790 11 790 718 718

8 1638 163 7 682,5 7 682,5 11 86711060 867 060

291 839 291 839 137 781 137 781 174 174 21 849 21 849 24 082 24 082

293 270 293 270

-2 843 -2 843

13 06013 060

137 900 137 900 149 149 23 81723 817 20 955 20 955

771 771 994 994

104 104 261 261 28 779 28 779 20 169 20 169

9

9

19 19 29 71729 717 14 66614 666

743 743 545 545

628 628

360 360 360,9360,9 492 492 495 495 19 627 19 627

417 417

159 159

416,5 416,5 341 636 341 636

2014 2014

89 529 89 529

82 29182 291

2 2

200 200

Belastingen Belastingen op het op het resultaat resultaat

20152015

Verschuldigde Verschuldigde of betaalde of betaalde belastingen belastingen en voorheffingen en voorheffingen BTWBTW en belastingen en belastingen ten ten lastelaste van van derden derden In rekening In rekening gebrachte gebrachte belasting belasting op de optoegevoegde de toegevoegde waarde waarde Aan Aan de onderneming de onderneming (aftrekbaar) (aftrekbaar) DoorDoor de onderneming de onderneming Ingehouden Ingehouden bedragen bedragen ten ten lastelaste van van derden derden als als Bedrijfsvoorheffing Bedrijfsvoorheffing Roerende Roerende voorheffing voorheffing

2

2

7

7

20152015

Uitsplitsing Uitsplitsing van van de andere de andere uitzonderlijke uitzonderlijke opbrengsten opbrengsten Duitse Duitse LeaseLease Franse Franse LeaseLease Zweedse Zweedse LeaseLease NietNiet afgeschreven afgeschreven deeldeel kapitaalsubsidies kapitaalsubsidies Andere Andere uitzonderlijke uitzonderlijke opbrengsten opbrengsten Uitsplitsing Uitsplitsing van van de andere de andere uitzonderlijke uitzonderlijke kosten kosten Minderwaarde Minderwaarde Franse Franse LeaseLease

NietNiet in deinbalans de balans opgenomen opgenomen rechten rechten en verplichtingen en verplichtingen 169 169

20152015

350 350 435 435 119 119 764 764 323 323

554 554 20152015

2014 2014

122 489 122 489 102 247 102 247

98 906 98 906

14 095 14 095

68 695 68 695

80 98180 981

9

9

20152015

Zakelijke Zakelijke zekerheden zekerheden Zakelijke Zakelijke zekerheden zekerheden die door die door de onderneming de onderneming op haar op haar eigeneigen activa activa werden werden gesteld gesteld of onherroepelijk of onherroepelijk beloofd beloofd als waarborg als waarborg voorvoor schulden schulden en verplichtingen en verplichtingen van van de de onderneming onderneming Zekerheden Zekerheden op de opnog de nog doordoor de onderneming de onderneming te verwerven te verwerven activa activa - Bedrag - Bedrag van van de de betrokken betrokken activa activa Zakelijke Zakelijke zekerheden zekerheden die door die door de onderneming de onderneming op haar op haar eigeneigen activa activa werden werden gesteld gesteld of onherroepelijk of onherroepelijk beloofd beloofd als waarborg als waarborg voorvoor schulden schulden en verplichtingen en verplichtingen van van derden derden Zekerheden Zekerheden op de opnog de nog doordoor de onderneming de onderneming te verwerven te verwerven activa activa - Bedrag - Bedrag van van de de betrokkenactiva betrokkenactiva De goederen De goederen en waarden en waarden gehouden gehouden doordoor derden derden in hun in hun naam naam maarmaar ten ten batebate en op en op risicorisico van van de onderneming de onderneming voorvoor zover zover dezedeze goederen goederen en waarden en waarden nietniet in deinbalans de balans zijn zijn opgenomen. opgenomen. Vervoerbewijzen Vervoerbewijzen in consignatie in consignatie Belangrijke Belangrijke verplichtingen verplichtingen tot aankoop tot aankoop van van vastevaste activa activa Hoofdzakelijk Hoofdzakelijk investeringen investeringen met met kapitaalsubsidie kapitaalsubsidie

87 553 87 553

87 553 87 553

19 19

12 12

370 370 865 865

18 76718 767


Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen Verbonden onderneming waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Financiële vaste activa VerbondenDeelnemingen onderneming Vorderingen op verbonden ondernemingen Financiële vaste activa Op hoogstens één jaar Deelnemingen Schulden Vorderingen op verbonden ondernemingen Op hoogstens Op hoogstens één jaaréén jaar Schulden Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Op hoogstens jaar Financiële één vaste activa Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Deelnemingen Financiële vaste activa Financiële betrekkingen met Deelnemingen Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening Financiële betrekkingen met voor zover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk toegekende pensioenen, betrekking heeft op de toestand van een enkel identificieerbaar persoon Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening bestuurders zaakvoerders toegekendeAan pensioenen, voorenzover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk De commissaris(sen) en de wie hij (zij) verbonden betrekking heeft op de toestand vanpersonen een enkelmet identificieerbaar persoon is (zijn) Bezoldiging van de commissarissen Aan bestuurders en zaakvoerders De commissaris(sen) en de personen met wie hij (zij) verbonden is (zijn) Bezoldiging van de commissarissen

2015 2015

25 209 25 209 3 140 3 140 1 383 1 383 2015 215 215

2014 2014

25 209 25 209 3 140 3 140 1 383 1 383

25 209

3 132

192

2015

192

2014

215 215

192

216

2014

216

2015

25 209 25 209 25 209 3 132

3 132 3 132 192

216 216

2015 117 117

70

70

13 13



SOCIALE SOCIALE BALANS BALANS OPOP 31 DECEMBER 31 DECEMBER 2015 2015 Werknemers Werknemers ingeschreven ingeschreven in hetinpersoneelsregister het personeelsregister

3. Totaal 3. Totaal (T) (T)4. Totaal 4. P. Totaal (T) (T) 1. Voltijds 1. Voltijds 2. Deeltijds 2. Deeltijds of totaal of totaal in voltijdse in voltijdse of totaal of totaal in voltijdse in voltijdse Tijdens Tijdens het boekjaar het boekjaar en hetenvorige het vorige boekjaar boekjaar equivalenten (VTE) (VTE) equivalenten equivalenten (VTE) (VTE) (boekjaar) (boekjaar) (boekjaar) (boekjaar)equivalenten (boekjaar) (boekjaar)

GEMIDDELD GEMIDDELD AANTAL AANTAL WERKNEMERS WERKNEMERS

Op deOpafsluitdatum de afsluitdatum van het vanboekjaar het boekjaar

(vorig boekjaar) (vorig boekjaar)

1 830,21 830,2

7 623,67 623,6

7 682,57 682,5

AANTAL AANTAL DAADWERKELIJKE DAADWERKELIJKE GEPRESTEERDE GEPRESTEERDE UREN UREN

9 138 112 9 138 112

2 652 606 2 652 606

11 790 718 11 790 718

11 867 060 11 867 060

PERSONEELSKOSTEN* PERSONEELSKOSTEN*

350 539350 539

101 104101 104

451 643451 643

455 136455 136

OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN ONBEPAALDE EEN ONBEPAALDE TIJD TIJD

-

-

24 214 24 214

25 262 25 262

OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN BEPAALDE EEN BEPAALDE TIJD TIJD

* In duizenden * In duizenden euro euro

-

-

equivalenten (VTE) (VTE) equivalenten (boekjaar) (boekjaar)(boekjaar) (boekjaar) (boekjaar) (boekjaar)

AANTAL WERKNEMERS INGESCHREVEN IN HETIN PERSONEELSREGISTER AANTAL WERKNEMERS INGESCHREVEN HET PERSONEELSREGISTER

6 304,66 304,6

BEDRAG BEDRAG VAN DE VAN VOORDELEN DE VOORDELEN BOVENOP BOVENOP HET LOON* HET LOON*

3. Totaal 3. Totaal (T) (T) 1. Voltijds 1. Voltijds 2. Deeltijds 2. Deeltijds of totaal of totaal in voltijdse in voltijdse

6 398 6 398

1 760 1 760

7 667,87 667,8

6 359 6 359

1 754 1 754

7 625,1 7 625,1

VOLGENS VOLGENS DE AARD DE AARD VAN DE VAN ARBEIDSOVEREENKOMST DE ARBEIDSOVEREENKOMST

28

28

OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN DUIDELIJK EEN DUIDELIJK OMSCHREVEN OMSCHREVEN WERKWERK

2

2

VERVANGINGSOVEREENKOMST VERVANGINGSOVEREENKOMST

9

9

4

2

4

2

30,4 30,4 2,0

2,0

10,3

10,3

VOLGENS VOLGENS HET GESLACHT HET GESLACHT EN HETENSTUDIENIVEAU HET STUDIENIVEAU MANNEN MANNEN LAGERLAGER ONDERWIJS ONDERWIJS SECUNDAIR SECUNDAIR ONDERWIJS ONDERWIJS

5 432 5 432 922

1 247 1 247

6 338,06 338,0

922

265

265

1 128,1 1 128,1

3 406 3 406

729

729

3 922,23 922,2

HOGERHOGER NIET-UNIVERSITAIR NIET-UNIVERSITAIR ONDERWIJS ONDERWIJS

981

981

225

225

1 143,2 1 143,2

UNIVERSITAIR UNIVERSITAIR ONDERWIJS ONDERWIJS

123

123

28

28

144,5 144,5

VROUWEN VROUWEN

966

966

513

513

1 329,8 1 329,8

LAGERLAGER ONDERWIJS ONDERWIJS

207

207

107

107

274,1 274,1

SECUNDAIR SECUNDAIR ONDERWIJS ONDERWIJS

599

599

309

309

832,0 832,0

HOGERHOGER NIET-UNIVERSITAIR NIET-UNIVERSITAIR ONDERWIJS ONDERWIJS

132

132

80

80

182,1 182,1

UNIVERSITAIR UNIVERSITAIR ONDERWIJS ONDERWIJS

28

28

17

17

41,6

10

10

41,6

VOLGENS VOLGENS DE BEROEPSCATEGORIE DE BEROEPSCATEGORIE DIRECTIEPERSONEEL DIRECTIEPERSONEEL BEDIENDEN BEDIENDEN

1 301 1 301

ARBEIDERS ARBEIDERS

5 087 5 087

10,0 10,0 422

422

1 609,81 609,8

1 338 1 338

6 048,06 048,0

16


16


Uitzendkrachten Uitzendkrachten en ter enbeschikking ter beschikking van de vanonderneming de onderneming gestelde gestelde personen personen

Tijdens Tijdens het het boekjaar boekjaar

2. Ter 2. beschikking Ter beschikking van van de de 1. Uitzendkrachten 1. Uitzendkrachten onderneming onderneming gestelde gestelde personen personen

GEMIDDELD GEMIDDELD AANTAL AANTAL TEWERKGESTELDE TEWERKGESTELDE PERSONEN PERSONEN AANTAL AANTAL DAADWERKELIJKE DAADWERKELIJKE GEPRESTEERDE GEPRESTEERDE URENUREN KOSTEN KOSTEN VOORVOOR DE ONDERNEMING* DE ONDERNEMING*

178,9 178,9

182,0 182,0

393 627 393 627

98 868 98 868

10 23410 234

9 3929 392

* In duizenden * In duizenden euro euro

TabelTabel van het vanpersoneelsverloop het personeelsverloop tijdens tijdens het boekjaar het boekjaar

Ingetreden Ingetreden

Totaal 3. Totaal in in 1. Voltijds 1. Voltijds 2. Deeltijds 2. Deeltijds 3.voltijdse voltijdse equivalenten equivalenten

AANTAL AANTAL WERKNEMERS WERKNEMERS DIE TIJDENS DIE TIJDENS HET BOEKJAAR HET BOEKJAAR IN HET IN PERSONEELSREGISTER HET PERSONEELSREGISTER WERDEN WERDEN INGESCHREVEN INGESCHREVEN

541 541

4

4

543,6 543,6

VOLGENS VOLGENS DE AARD DE AARD VAN VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST DE ARBEIDSOVEREENKOMST OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN ONBEPAALDE EEN ONBEPAALDE TIJD TIJD

516 516

2

2

517,6 517,6


25 25

2

2

26,0 26,0

OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN DUIDELIJK EEN DUIDELIJK OMSCHREVEN OMSCHREVEN WERK WERK

-

-

-

-

-

-


-

-

-

-

-

-

17 17


Uitgetreden Uitgetreden

Totaal 3. Totaal in in 1. Voltijds 1. Voltijds 2. Deeltijds 2. Deeltijds 3.voltijdse voltijdse equivalenten equivalenten

AANTAL AANTAL WERKNEMERS WERKNEMERS MET MET EEN IN EENHET IN HET PERSONEELSREGISTER PERSONEELSREGISTER OPGETEKENDE OPGETEKENDE DATUM DATUM WAAROP WAAROP HUN HUN OVEREENKOMST OVEREENKOMST TIJDENS TIJDENS HET HET BOEKJAAR BOEKJAAR EEN EINDE EEN EINDE NAM NAM

361 361

189 189

480,7 480,7

OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN ONBEPAALDE EEN ONBEPAALDE TIJD TIJD

331 331

189 189

450,7 450,7


30 30

-

-

OVEREENKOMST OVEREENKOMST VOORVOOR EEN DUIDELIJK EEN DUIDELIJK OMSCHREVEN OMSCHREVEN WERK WERK

-

-

-

-

-

-


-

-

-

-

-

-

VOLGENS VOLGENS DE AARD DE AARD VAN VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST DE ARBEIDSOVEREENKOMST

30,0 30,0

VOLGENS VOLGENS DE REDEN DE REDEN VAN VAN BEËINDIGING BEËINDIGING VAN VAN DE OVEREENKOMST DE OVEREENKOMST PENSIOEN PENSIOEN

35 35

25 25

50,8 50,8

WERKLOOSHEID WERKLOOSHEID MET MET BEDRIJFSTOESLAG BEDRIJFSTOESLAG

80 80

83 83

137,4 137,4

AFDANKING AFDANKING

85 85

16

16

95,6 95,6

ANDERE ANDERE REDEN REDEN

161 161

65 65

196,9 196,9

18 18


Inlichtingen over de opleiding voor de werknemers tijdens het boekjaar Inlichtingen over de opleiding voor de werknemers tijdens het boekjaar Totaal van de beroepsopleidingsinitiatieven Mannen ten laste van de werkgever Totaal van de beroepsopleidingsinitiatieven Mannen laste van de werkgever AANTAL BETROKKEN ten WERKNEMERS 4 894 AANTAL GEVOLGDE OPLEIDINGSUREN AANTAL BETROKKEN WERKNEMERS

Vrouwen 1 217

Vrouwen

127 338

4 894

29 891

1 217

NETTOKOSTEN VOORGEVOLGDE DE ONDERNEMING* AANTAL OPLEIDINGSUREN

6 103

127 338

1 406

29 891

WAARVAN BRUTOKOSTEN RECHTSTREEKS NETTOKOSTEN VOOR DE ONDERNEMING* VERBONDEN MET DE OPLEIDING*

6 103

6 103

1 406

1 406

* In duizendenWAARVAN euro BRUTOKOSTEN RECHTSTREEKS

6 103

VERBONDEN MET DE OPLEIDING*

1 406

* In duizenden euro

Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven Mannen ten laste van de werkgever Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven Mannen ten laste van de werkgever

Vrouwen Vrouwen

AANTAL BETROKKEN WERKNEMERS

2 649

AANTAL GEVOLGDE OPLEIDINGSUREN AANTAL BETROKKEN WERKNEMERS

27 067

2 649

5 941

581

NETTOKOSTEN VOORGEVOLGDE DE ONDERNEMING* AANTAL OPLEIDINGSUREN

1 140

27 067

250

5 941

581

* In duizenden euro

NETTOKOSTEN VOOR DE ONDERNEMING*

1 140

250

* In duizenden euro

Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste vanTotaal dewerkgever van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van dewerkgever

AANTAL BETROKKEN WERKNEMERS

AANTAL GEVOLGDE OPLEIDINGSUREN AANTAL BETROKKEN WERKNEMERS NETTOKOSTEN VOORGEVOLGDE DE ONDERNEMING* AANTAL OPLEIDINGSUREN

Mannen

Vrouwen Mannen

381

Vrouwen 84

3 050

381

670

84

93

3 050

20

670

* In duizenden euro

NETTOKOSTEN VOOR DE ONDERNEMING*

93

20

* In duizenden euro

19

20 19


20


SAMENVATTING SAMENVATTING VANVAN DE DE WAARDERINGSREGELS WAARDERINGSREGELS

IMMATERIELE IMMATERIELE -EN -EN MATERIELE MATERIELE VASTE VASTE ACTIVA ACTIVA

Levensduur Levensduur Voet Voet ONDERZOEK ONDERZOEK EN ONTWIKKELING EN ONTWIKKELING

5 jaar 5 jaar 20 %

20 %

GEBOUWEN GEBOUWEN

40 jaar 40 jaar 2,5 %

2,5 %

VERBOUWINGSWERKEN VERBOUWINGSWERKEN GEBOUWEN GEBOUWEN 20 jaar 20 jaar 5 % EN VERNIEUWINGSWERKEN EN VERNIEUWINGSWERKEN

5%

SPORENSPOREN

25 jaar 25 jaar 4 %

4%

BOVENLEIDING BOVENLEIDING

20 jaar 20 jaar 5 %

5%

TRACTIESTATIONS TRACTIESTATIONS

20 jaar 20 jaar 5 %

5%

ZWARE UITRUSTINGSGOEDEREN ZWARE UITRUSTINGSGOEDEREN 20 jaar 20 jaar 5 % (EN INSTALLATIES) (EN INSTALLATIES)

5%

MACHINES MACHINES

10 jaar 10 jaar 10 %

10 %

Op deOp vaste de activa vaste activa in aanbouw in aanbouw worden worden geen afschrijvingen geen afschrijvingen verricht. verricht.

SPOORRIJTUIGEN SPOORRIJTUIGEN

30 jaar 30 jaar 3,3 %

3,3 %

AUTOBUSSEN AUTOBUSSEN

14 jaar 14 jaar 7,14 % 7,14 %

De afschrijvingspercentages De afschrijvingspercentages werden werden vastgelegd vastgelegd door de door Raad de van Raad Bestuur van Bestuur in in zittingzitting van 19van november 19 november 1991. 1991. Voor de Voor vaste de activa vaste activa die viadie eenvia een overeenkomst overeenkomst gedeeltelijk gedeeltelijk door derden door derden worden worden gefinancierd, gefinancierd, kan inkan de in de overeenkomst overeenkomst een levensduur een levensduur worden worden bepaald bepaald die afwijkt die afwijkt van devan algemene de algemene regel. regel.

TROLLEYBUSSEN TROLLEYBUSSEN

25 jaar 25 jaar 4 %

4%

WEGVOERTUIGEN WEGVOERTUIGEN


10 %

PERSONENWAGENS PERSONENWAGENS

5 jaar 5 jaar 20 %

20 %

MEUBILAIR MEUBILAIR


10 %

MIDIBUSSEN MIDIBUSSEN


10 %

INFORMATICAMATERIAAL: INFORMATICAMATERIAAL: HARDWARE HARDWARE EN SOFTWARE EN SOFTWARE

3 jaar 3 jaar33,33 % 33,33 %

De immateriële De immateriële en materiële en materiële vaste activa vaste activa worden worden op hetop actief het actief van devan balans de balans geboekt geboekt voor hun vooraanschaffingswaarde hun aanschaffingswaarde (aanschaffingswaarde (aanschaffingswaarde of of vervaardigingsprijs). vervaardigingsprijs). Er zijnEr geen zijn geen herwaarderingen herwaarderingen toegepast. toegepast. De afschrijvingen De afschrijvingen worden worden gedaan gedaan op op basis van basis devan lineaire de lineaire methode, methode, tegen tegen de de jaarlijkse jaarlijkse percentages percentages die hiernaast die hiernaast worden worden vermeld. vermeld.

Op de overblijvende VERNIEUWING VERNIEUWING ACTIVA EN ACTIVA AANKOOP EN AANKOOP Op de overblijvende TWEEDEHANDSGOEDEREN TWEEDEHANDSGOEDEREN levensduur levensduur

VOORRADEN EN EN VORDERINGEN VORDERINGEN OP MEER OP MEER VOORRADEN BESTELLINGEN IN IN DANDAN 1 JAAR, 1 JAAR, VORDERINGEN VORDERINGENBESTELLINGEN UITVOERING OP TEN OP TEN HOOGSTE HOOGSTE 1 JAAR 1 JAAR EN ENUITVOERING BORGTOCHTEN BORGTOCHTEN IN IN De voorraden De voorraden en hulpstoffen en hulpstoffen worden worden CONTANTEN CONTANTEN gewaardeerd gewaardeerd tegen tegen aanschaffingswaarde, aanschaffingswaarde,

bepaald bepaald door toepassing door toepassing van devan de De vorderingen De vorderingen en borgtochten en borgtochten in in methode methode van gewogen van gewogen gemiddelde gemiddelde contanten contanten worden worden geboekt geboekt voor hun voor hun aanschaffingsprijzen. aanschaffingsprijzen. BinnenBinnen de de nominale nominale waarde. waarde. Waardeverminderingen Waardeverminderingenvoorraadsoftware voorraadsoftware werd een werdmodule een module worden worden geboekt geboekt in geval in van geval oninbaarheid. van oninbaarheid.ontwikkeld ontwikkeld om deom waardevermindering de waardevermindering Er werd Er ten werd laste tenvan laste voorgaande van voorgaande jaren jaren een waardevermindering een waardevermindering geboekt geboekt van van het resterende het resterende saldo van saldo devan de compensatievergoeding compensatievergoeding van 1985 van(ten 1985 (ten bedrage bedrage van 0,64 vanmiljoen 0,64 miljoen EUR onder EUR onder de handelsvorderingen) de handelsvorderingen) alsookalsook voor het voor het saldo op saldo de op staatstoelage de staatstoelage van 1985 van(ten 1985 (ten bedrage bedrage van 3.86 vanmiljoen 3.86 miljoen EUR onder EUR onder de de vlottende vlottende activa).activa).

te bepalen, te bepalen, op basis op van basis ouderdom van ouderdom voertuigen voertuigen (belangrijke (belangrijke wisselstukken) wisselstukken) of op basis of op van basis voorraadrotatie. van voorraadrotatie.

De goederen De goederen in bewerking in bewerking en de bestellingen en de bestellingen in uitvoering in uitvoering worden worden geboekt geboekt tegen tegen vervaardigingsprijs, vervaardigingsprijs, die zowel die zowel directedirecte als als indirecte indirecte kostenkosten omvat.omvat.

GELDBELEGGINGEN GELDBELEGGINGEN EN EN LIQUIDE LIQUIDE MIDDELEN MIDDELEN De vastrentende De vastrentende effecten effecten worden worden in in de balans de balans opgenomen opgenomen voor hun voor hun aanschaffingswaarde. aanschaffingswaarde.

Afschrijving Afschrijving over de over de resterende resterende levensduur levensduur ROLLENDROLLEND MATERIEEL MATERIEEL IN LEASING IN LEASING volgens oorspronkelijk volgens oorspronkelijk afschrijvingsplan afschrijvingsplan

PROTOTYPES PROTOTYPES

21

21


Afschrijving Afschrijving over de over de normalenormale levensduur, levensduur, deze die deze opgenomen die opgenomen zijn in zijn in dossiers dossiers voor (gedeeltelijke) voor (gedeeltelijke) externe financiering externe financiering volgens volgens de contractbepalingen de contractbepalingen

22

22


Deze aflossingen Deze aflossingen van de leningen van de stemmen leningen stemmen OVERLOPENDE OVERLOPENDE REKENINGEN REKENINGEN

echter niet echter overeen nietmet overeen de afschrijvingen, met de afschrijvingen, die bedrijfseconomisch die bedrijfseconomisch in resultaat in resultaat De overlopende De overlopende rekeningen rekeningen omvatten: omvatten: worden genomen. worden genomen. De laatsteDe aflossing laatste van aflossing van de leningen de isleningen voorzien is in voorzien 2021, dein 2021, de Op het actief Op het actief afschrijvingen afschrijvingen lopen tot lopen 2050. tot ESR-matig 2050. ESR-matig • de kosten • de diekosten betrekking die betrekking hebben op hebben op wordt de wordt volledige de toelage volledige als toelage ontvangst als ontvangst de volgende de volgende boekjaren,boekjaren, evenals deevenals de opgenomen opgenomen t.o.v. de aflossingen t.o.v. de aflossingen van de van de opbrengsten opbrengsten met betrekking met betrekking tot het tot het leningen als leningen uitgave. als Bedrijfseconomisch uitgave. Bedrijfseconomisch boekjaar die boekjaar zullendie ontvangen zullen ontvangen worden worden wordt hetwordt bedrag hetaan bedrag toelage aanoptoelage een op een in de loopinvan de het loopvolgende van het volgende boekjaar. boekjaar. overlopende overlopende rekening geboekt. rekening Op geboekt. het Op het Om het aandeel Om hetvan aandeel ieder van boekjaar ieder boekjaar einde vaneinde het boekjaar van het 2015 boekjaar bedraagt 2015 bedraagt dit dit te berekenen, te berekenen, wordt eenwordt een 30,1EUR. miljoen EUR. evenredigheidsregel evenredigheidsregel toegepast,toegepast, 30,1 miljoen die wat betreft die wat debetreft vooruitbetaalde de vooruitbetaalde Het resultaat m.b.t. hetm.b.t. rollend het rollend huur op de huur sale-and-rent-back op de sale-and-rent-back Het resultaat materieel materieel opgenomen opgenomen in sale eninlease sale en lease transacties transacties nagenoegnagenoeg gelijk loopt gelijk loopt back verrichtingen. back verrichtingen. met de initiële met de afschrijvingstermijn. initiële afschrijvingstermijn.

23

23

In toepassing In toepassing van de betreffende van de betreffende Op het passief Op het passief boekhoudwetgeving boekhoudwetgeving en ingevolge en ingevolge • de kosten • de met kosten betrekking met betrekking tot het tot het ingewonnen advies, wordt: advies, wordt: boekjaar, boekjaar, maar te betalen maar tetijdens betalen hettijdens ingewonnen het • het resultaat • het op resultaat deze verrichtingen op deze verrichtingen volgende volgende boekjaar evenals boekjaardeevenals de gespreid over gespreid de looptijd over devan looptijd de van de opbrengsten, opbrengsten, verworvenverworven in de loopin de loop leasings; leasings; van het boekjaar van het of boekjaar vorige of boekjaren, vorige boekjaren, • niettegenstaande CBN advies CBN 163advies aan 163 aan maar toe maar te rekenen toe teaan rekenen volgende aan volgende• niettegenstaande de leasingsschulden, de leasingsschulden, gezien de gezien door de door boekjaren,boekjaren, Om het aandeel Om hetvan aandeel ieder van ieder De Lijn gedane De Lijn vooruitbetalingen gedane vooruitbetalingen en en boekjaar te boekjaar berekenen, te berekenen, wordt eenwordt een in het licht in van het de licht door van de de Raad door van de Raad van evenredigheidsregel evenredigheidsregel toegepasttoegepast die die Bestuur vastgestelde Bestuur vastgestelde onderlingeonderlinge aansluit met aansluit de betreffende met de betreffende samenhang samenhang der contracten, der contracten, geen geen afschrijvingstermijnen afschrijvingstermijnen en / of deen / of de uitdrukking gegeven. Voor gegeven. de inVoor 2000 de in 2000 duurtijd van duurtijd de betrokken van de betrokken contracten. contracten.uitdrukking t.e.m. 2006 t.e.m. afgesloten 2006 afgesloten verrichtingen verrichtingen bedraagt bedraagt deze leasingsschuld deze leasingsschuld 160,6 160,6 • krachtens • krachtens beslissing beslissing van de Vlaamse van de Vlaamse miljoen EUR miljoen per 31/12/2015 EUR per 31/12/2015 (182,5 (182,5 Regering Regering kan VVM De kanLijn VVMdeDe meerLijn de meermiljoen EUR miljoen in 2014); EUR in 2014); ontvangsten ontvangsten van het afgelopen van het afgelopen • door de • classificatie door de classificatie van de geleasde van de geleasde boekjaar affecteren boekjaar affecteren aan investering. aan investering. activa, uitdrukking activa, uitdrukking gegeven aan gegeven de aan de In 2015 werd In 2015 13,0 werd miljoen 13,0EUR miljoen EUR gebruiksrechten gebruiksrechten in hoofde in van hoofde de VVM. van de VVM. (2,9 miljoen (2,9EUR miljoen in 2014) EURgeaffecteerd in 2014) geaffecteerd Voor activa de vaste in leasing activa in leasing via lopende viarekening. lopende rekening. Vanaf realisatie Vanaf realisatie Voor de vaste waarvoorwaarvoor de afschrijvingstermijn de afschrijvingstermijn van deze van investeringen deze investeringen zal er eenzal er een langer is dan langer de is aflossingstermijn, dan de aflossingstermijn, overboeking overboeking gebeuren gebeuren naar de naar de bevestigen bevestigen wij onze intentie wij onzeover intentie te over te kapitaalsubsidies. kapitaalsubsidies. Tot nu bedraagt Tot nu bedraagt gaan tot het gaan lichten tot het van lichten de optie, van c.q. de optie, c.q. deze 28,0 deze miljoen 28,0EUR. miljoen EUR. tot het nemen tot het van nemen alle maatregelen van alle maatregelen om te verzekeren dat De Lijn datdeDe Lijn de Vaste activa Vaste gefinancierd activa gefinancierd via leningen, via leningen, om te verzekeren beschikking beschikking blijft behouden blijft behouden over de over de aflossingen aflossingen versus afschrijvingen versus afschrijvingen activa tot activa het einde tot het van einde de van de Een gedeelte Een van gedeelte de investeringen van de investeringen van De van De afschrijvingstermijn. Lijn werden Lijninwerden het verleden in het gefinancierd verleden gefinancierd afschrijvingstermijn. door bankleningen. door bankleningen. De financiering, De financiering, die die De Raad Bestuur vanisBestuur van oordeel is vandat oordeel dat De Lijn jaarlijks De Lijnontvangt, jaarlijks ontvangt, deel van de deel van deDe Raad van met gebeurlijke met gebeurlijke risico’s, verbonden risico’s, verbonden aan aan exploitatietoelage, exploitatietoelage, is gelijk aan is gelijk de aan de dergelijke dergelijke verrichtingen, verrichtingen, in het specifiek in het specifiek aflossingen aflossingen van de leningen van de (ESR leningen uitgave). (ESR uitgave).


De toekomstige De toekomstige saneringskosten saneringskosten worden worden contractueel contractueel kader werd kader rekening werd rekening begroot basis van op basis een inventaris. van een inventaris. Per Per gehouden,gehouden, zoals bvb zoals een wijziging bvb een aan wijziging aanbegroot op 31/12/201531/12/2015 is 4,8 miljoen is 4,8EUR miljoen (4,3 miljoen EUR (4,3 miljoen de voor de deverrichtingen voor de verrichtingen relevante relevante fiscale fiscale EURvoorzien in 2014) voor voorzien milieurisico’s. voor milieurisico’s. wetgevingwetgeving en, alhoewel en, alhoewel de gedanede gedane EUR in 2014) Genoemde Genoemde voorziening voorziening wordt jaarlijks wordt jaarlijks vooruitbetalingen vooruitbetalingen aan in hetaan kader in het vankader de van de geactualiseerd geactualiseerd in functieinvan functie voormelde van voormelde verrichtingen verrichtingen gecreëerde gecreëerde entiteitenentiteiten (PUA), (PUA), en van deen begroting van de begroting van de van de de verplichting de verplichting in hoofdeinvan hoofde VVM tot van VVM totinventarisinventaris saneringskosten. saneringskosten. betaling van betaling de leaseterms. van de leaseterms. Voor haarVoor activiteiten haar activiteiten gebruikt De gebruikt Lijn De Lijn vaste activa vaste die activa intensief die en intensief met een en met een VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOOR VOOR vooropgestelde vooropgestelde levensduur levensduur worden worden RISICO’S RISICO’S EN KOSTEN EN KOSTEN gebruikt. Ten gebruikt. eindeTen de vooropgestelde einde de vooropgestelde levensduur levensduur te bereiken te zijn bereiken periodiek zijn periodiek grote grote Bij de afsluiting Bij de afsluiting van ieder van boekjaar ieder wordt boekjaar wordt herstellingen herstellingen en groot onderhoud en groot onderhoud nodig. nodig. overgegaan overgegaan tot een onderzoek tot een onderzoek van alle van alle Om de kost Omvan de groot kost van onderhoud groot onderhoud en en gekende risico’s gekende enrisico’s latenteen verplichtingen, latente verplichtingen, grote herstellingen grote herstellingen te spreiden te over spreiden een over een teneinde toevoegingen, teneinde toevoegingen, terugnemingen terugnemingen of of levensduur levensduur van de activa van de werd activa hiervoor werd hiervoor annulatiesannulaties te doen aan te doen de staat aanvan de staat de van de een voorziening een voorziening aangelegdaangelegd van 27,4 van 27,4 voorzieningen. voorzieningen. miljoen EUR miljoen (22,6EUR miljoen (22,6EUR miljoen in 2014). EUR in 2014). De Lijn is De eigen Lijnverzekeraar is eigen verzekeraar voor voor schadegevallen schadegevallen voortvloeiend voortvloeiend uit schadeuit schade SCHULDEN SCHULDEN OP MEER OP DAN MEER DAN aan derden aantotderden 500 duizend tot 500EUR. duizend EUR. Voor dezeVoor schadegevallen deze schadegevallen wordt hetwordt risico het risico EEN JAAR EEN EN JAAR SCHULDEN EN SCHULDEN OP OP telkens ingeschat telkens ingeschat en dit steeds en dit opsteeds een op eenTEN HOOGSTE TEN HOOGSTE EEN JAAR EEN JAAR meer accurate meer wijze. accurate De voorziening wijze. De voorziening bedraagt bedraagt 21,6 miljoen 21,6EUR miljoen (18,5 EUR miljoen (18,5 miljoen De schulden De schulden worden geboekt wordenvoor geboekt hun voor hun EUR in 2014). EUR in 2014). nominale nominale waarde. waarde. Ten aanzien Tenvan aanzien de verwerking van de verwerking van de van de saneringskosten saneringskosten werden volgende werden volgende KAPITAALSUBSIDIES KAPITAALSUBSIDIES principes principes gehanteerd: gehanteerd: • is het •de intentie is het dedeintentie site te de verkopen, site te verkopen, vanvrijval de kapitaalsubsidies van de kapitaalsubsidies ten ten dan werden dandewerden saneringskosten de saneringskosten De vrijval De gunste de resultatenrekening van de resultatenrekening gebeurt gebeurt geactiveerd. geactiveerd. De aldus bekomen De aldus bekomen gunste van naar evenredigheid naar evenredigheid van de afschrijvingen van de afschrijvingen netto boekwaarde netto boekwaarde wordt vervolgens wordt vervolgens van de vaste van activa de vaste waarop activa de waarop subsidies de subsidies getoetst aan getoetst de marktwaarde. aan de marktwaarde. betrekking betrekking hebben. hebben. • de saneringskosten • de saneringskosten verbondenverbonden aan aan

sites bestemd sites voor bestemd verdere voorexploitatie verdere exploitatie In totaal er nog zijn voor er nog 306,7voor miljoen 306,7 miljoen worden inworden kost genomen, in kost genomen, tenzij tenzij In totaal zijn EUR toegekende EUR toegekende vastleggingen, vastleggingen, doch nogdoch nog gedekt door gedekt kapitaalsubsidies door kapitaalsubsidies of of te vorderen. te vorderen. In strijd met In strijd advies met 125/1CBN advies 125/1CBN specifiekespecifieke waarborgen waarborgen ter zake. ter zake. wordt geen wordt volledige geen uitdrukking volledige uitdrukking gegeven gegeven vordering. deze vordering. Vanaf 2006 Vanaf wordt 2006 er een wordt voorziening er een voorziening aan deze aan aangelegdaangelegd voor alle toekomstige voor alle toekomstige saneringskosten. saneringskosten.

De milieurisico’s De milieurisico’s hebben voornamelijk hebben voornamelijk betrekkingbetrekking op vervuilde op vervuilde sites. sites.

24

24


PPS-PROJECTEN PPS-PROJECTEN

OVERGEDRAGEN OVERGEDRAGEN WINST/ WINST/ PENSIOENEN PENSIOENEN VERLIES VERLIES

ConformConform het ontwerp het ontwerp advies van advies de CBN van de CBN Vlaanderen Vlaanderen : : - moeten- moeten deze contracten deze contracten Boekhoudkundig Boekhoudkundig referentiekader referentiekader bedrijfseconomisch bedrijfseconomisch als on balance als on balance lease lease gekwalificeerd gekwalificeerd worden;worden; De boekhoudkundige De boekhoudkundige verwerking verwerking van PPSvan PPS - wordenworden er geen er correcties geen correcties doorgevoerd doorgevoerd projecten projecten dient geanalyseerd dient geanalyseerd te worden te worden in in in de ESR-rapportering; in de ESR-rapportering; functie van functie de door van de Dedoor Lijn toe De Lijn te passen toe te passen - is CBN -2015/4 is CBNrichtinggevend 2015/4 richtinggevend voor de voor de referentiekaders. referentiekaders. bedrijfseconomische bedrijfseconomische verwerking verwerking Naar verluid Naar zijn verluid volgende zijn volgende PPS- PPSconstructies constructies door Eurostat door Eurostat Deze contracten Deze contracten werden werden tot op heden tot op heden geherkwalificeerd geherkwalificeerd : : bedrijfseconomisch bedrijfseconomisch nog nietnog op de nietbalans op de balans - stelplaats - stelplaats Tongeren Tongeren geboekt.geboekt. De bedrijfseconomische De bedrijfseconomische cijfers cijfers - Brabo -I Brabo I werden werden wel gesimuleerd wel gesimuleerd met de met de - Brabo -II Brabo (nog niet II (nog in exploitatie) niet in exploitatie) desbetreffende desbetreffende PPS constructies PPS constructies op de op de balans. balans.

SIMULATIESIMULATIE PPS PPS 2015

2015

2014

2014

Boekwaarde Boekwaarde MVA MVA TongerenTongeren Brabo I Brabo I

87 324 71687 324 716 6 617 602 6 617 602 80 707 11480 707 114

89 728 077 89 728 077

Uitstaande Uitstaande schuld schuld TongerenTongeren Brabo I Brabo I

95 258 17295 258 172 6 617 602 6 617 602 88 640 570 88 640 570

93 943 931 93 943 931

Interest kost Interest kost

11 037 43411 037 434

10 875 489 10 875 489

AnnulatieAnnulatie beschikbaarheidsvergoeding beschikbaarheidsvergoeding

-9 723 192-9 723 192

-9 532 541 -9 532 541

Afschrijvingen Afschrijvingen

2 872 9062 872 906

2 872 906 2 872 906

Overlopende Overlopende rekening rekening

4 187 148 4 187 148

6 389 364 6 389 364 83 338 712 83 338 712 6 628 423 6 628 423 87 315 507 87 315 507

4 215 854 4 215 854

De pensioenen De pensioenen van de VVM van en de haar VVM en haar rechtsvoorgangers rechtsvoorgangers worden worden gefinancierd gefinancierd via via Naar aanleiding Naar aanleiding van de inbreng van de inbreng bij bij het repartitiestelsel, het repartitiestelsel, via het pensioenfonds via het pensioenfonds de oprichting de oprichting van De Lijn van werd De Lijn een werd een 1992 sinds voorziet 1992 voorziet in een aanvullende in een aanvullende overgedragen overgedragen verlies tot verlies uitdrukking tot uitdrukking dat sindsdat pensioentoelage pensioentoelage voor de voor personeelsleden de personeelsleden in in gebrachtgebracht van 20,03 van miljoen 20,03 miljoen EUR. EUR. actieve dienst actieve en dienst via een en groepsverzekering. via een groepsverzekering. De historische De historische resultaten resultaten sindsdien sindsdien De pensioenverplichtingen en verplichting en verplichting verantwoorden verantwoorden de toepassing de toepassing van de van de De pensioenverplichtingen inzake invaliditeitsrente inzake invaliditeitsrente voor voor waarderingsregels waarderingsregels in de optiek in devan optiek van personeelsleden personeelsleden die op 31.12.1991 die op 31.12.1991 in dienstin dienst continuïteit. continuïteit. Het verlies Hetvan verlies 19 miljoen van 19 miljoen EUR EUR waren, worden, waren, worden, voor het voor deel het niet deel niet van het van boekjaar het boekjaar 2011 gaf 2011 geengaf aanleiding geen aanleiding gefinancierd gefinancierd door het door pensioenfonds, het pensioenfonds, tot toepassing tot toepassing van art. van 633 art. van 633 de van de rechtstreeks vanuit devanuit dotatie de van dotatie het van het vennootschapswetgeving, vennootschapswetgeving, dit doordit hetdoor het rechtstreeks Vlaams Gewest Vlaams betaald. Gewest betaald. Deze verplichting Deze verplichting saldo van saldo de rubriek van de 15 rubriek - kapitaalsubsidies, 15 - kapitaalsubsidies, wordt niet wordt voorzien niet voorzien in de jaarrekening in de jaarrekening per per die mee die tot mee het eigen tot het vermogen eigen vermogen behoort.behoort. 31 december 31 december 2015. Per2015. 31.12.2015 Per 31.12.2015 bedraagtbedraagt het geactualiseerde het geactualiseerde bedrag van bedrag de van de In 2012 werd In 2012 hetwerd eigen het vermogen eigen vermogen in deze in deze desbetreffende desbetreffende verplichting verplichting 103,5 miljoen 103,5 miljoen rubriek aangevuld rubriek aangevuld met 138,6 met miljoen 138,6 miljoen EUR, EUR, EUR (per EUR 1 januari (per 1 2016) januari berekend 2016) berekend aan een aan een een gevolg eenvan gevolg de toepassing van de toepassing en het en het intrestvoet intrestvoet van 4,5% van naar 4,5% analogie naar analogie van het van het inwerkingtreden inwerkingtreden van het van Rekendecreet. het Rekendecreet. pensioenfonds. pensioenfonds. Op vraag Op van vraag FSMA van werd FSMA er werd er Dit bedrag Ditwerd bedrag rechtstreeks werd rechtstreeks op de klasse op de14klasse 14 vanaf 1/7/2015 vanaf 1/7/2015 een afzonderlijk een afzonderlijk vermogen vermogen geboekt geboekt en loopten niet loopt overniet verlies overenverlies winst.en winst. binnen het binnen fonds het gecreëerd fonds gecreëerd voor hetvoor verschil het verschil tussen enerzijds tussen enerzijds de verplichtingen de verplichtingen DerhalveDerhalve staat destaat rubriek de “overgedragen rubriek “overgedragen voortvloeiend voortvloeiend uit het oude uit het plan oude (in voege plan (in voege winst/verlies” winst/verlies” in saldoin nusaldo met een nu met een vóór 1992) vóór en 1992) het nieuwe en het plan nieuwe in voege plan in voege overgedragen overgedragen winst. winst. vanaf 1992 vanaf - de1992 zogenaamde - de zogenaamde deltaregeling, deltaregeling, enkel deenkel verplichtingen de verplichtingen die opgebouwd die opgebouwd zijn zijn met de diensttijd met de diensttijd vanaf 2007. vanaf Per2007. 31 Per 31 december december 2015 is de 2015 geraamde is de geraamde situatie van situatie van BELANGRIJKE BELANGRIJKE de deltaregeling de deltaregeling als volgt:als korte volgt: korte VERPLICHTINGEN VERPLICHTINGEN termijnverplichtingen termijnverplichtingen voor 1,6 miljoen voor 1,6 EUR miljoen EUR (geschatte (geschatte waarde),waarde), lange lange De afrekeningen De afrekeningen met de exploitanten met de exploitanten termijnverplichtingen termijnverplichtingen voor 2,6 voor miljoen 2,6 EUR miljoen EUR gebeuren gebeuren in functie in van functie gegevens van gegevens die die (geschatte (geschatte waarde) waarde) en een belegd en eenvermogen belegd vermogen met eenmet zekere eenmate zekere van mate vertraging van vertraging van 3 miljoen van 3 EUR. miljoen Bijgevolg EUR. Bijgevolg bestaat er bestaat een er een beschikbaar beschikbaar zijn. Dit zijn. impliceert Dit impliceert dat op dat op overschot overschot ten opzichte ten opzichte van de korte van de termijn korte termijn jaareinde jaareinde de afgrenzing de afgrenzing van dezevan deze verplichtingen verplichtingen en een overschot en een overschot ten opzichte ten opzichte afrekeningen afrekeningen mede gebaseerd mede gebaseerd is op is op van de lange van de termijn lange verplichtingen. termijn verplichtingen. inschattingen inschattingen en tot uiting en totkomen uiting in komen te in te ontvangen ontvangen facturenfacturen en creditnota’s. en creditnota’s.

Livan 1 en Livan Cluster 1 en Cluster 2 2

25

25

Er werd Er 4 miljoen werd 4 EUR miljoen aanEUR entreevergoeding aan entreevergoeding werkzaamheden werkzaamheden voor Livan voor vanaf Livan2014 vanaf 2014 bekomen bekomen met betrekking met betrekking tot het project tot het projectwerden werden afgezet tegenover afgezet tegenover deze opbrengst. deze opbrengst. Livan. Gezien Livan. deze Gezien gelden deze contractueel gelden contractueel Het nogHet nietnog gebruikte niet gebruikte deel werd deel opwerd op De Lijn ten De Lijn goede tenkomen, goede worden komen, worden deze bij deze overlopende bij overlopende rekeningrekening geplaatst. geplaatst. Voor Voor De Lijn geboekt De Lijn geboekt als vordering als vordering op Lijninvest. op Lijninvest. Cluster 2Cluster bedraagt 2 bedraagt deze entreevergoeding deze entreevergoeding Zowel deZowel interne de als interne externe als externe aangerekende aangerekende in 2015: 1,1 in miljoen 2015: 1,1 miljoen EUR. EUR.


GESCHILLEN GESCHILLEN

BIJKOMENDE BIJKOMENDE INFO INFO

Voor watVoor betreft wat de betreft bruggepensioneerden de bruggepensioneerden werd overeenkomstig werd overeenkomstig de boekhoudwet de boekhoudwet een een De Lijn isDebetrokken Lijn is betrokken bij een aantal bij een aantal provisie provisie geboektgeboekt van 29,3van miljoen 29,3 miljoen EUR EUR geschillen. geschillen. HiervoorHiervoor wordt telkens wordt het telkens het (26,9 miljoen (26,9 miljoen EUR in 2014) EUR in voor 2014) de voor de risico ingeschat risico ingeschat en indien ennodig indieneen nodig een desbetreffende desbetreffende toekomstige toekomstige voorziening voorziening aangelegd. aangelegd. Deze bedraagt Deze bedraagt pensioenverplichtingen. pensioenverplichtingen. Voor de Voor opstart de opstart 12,9 miljoen 12,9 miljoen EUR in 2015 EUR (19,8 in 2015 miljoen (19,8 miljoen EUR EUR van de Lijn vangenoten de Lijn genoten de werknemers de werknemers van van in 2014). in 2014). de drie ex-vervoermaatschappijen de drie ex-vervoermaatschappijen (MIVA, (MIVA,

26

26


MIVG en NMVB) aanvullende toelagen bij het pensioen bij overlijden, ziekte en invaliditeit.

r

dit in mst 93

d: aris te 27

De Lijn vond het noodzakelijk het risicoplan aan te passen aan de nieuwe noden van onze samenleving door de oprichting van IBP Pensioenfonds De Lijn OFP, met het doel volgende voordelen te verstrekken vanaf 01/01/1992. 1. Het aanvullend rustpensioen. 2. Aanvullende toelagen ten gunste van de weduwe of weduwnaar en van de wezen. 3. De aanvullende uitkeringen bij ziekte en invaliditeit. Voor de personeelsleden, in dienst op 31.12.1991 met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur, wordt bij pensionering en invaliditeit nagegaan of de voordelen uit het vorige statuut niet hoger liggen dan de nieuwe waarborgen. Zij zullen steeds over het hoogste bedrag kunnen beschikken. Indien bij pensionering de pensioentoelage, in toepassing van één van de vorige statuten weerhouden wordt, zullen op de pensioendatum de persoonlijke bijdragen integraal terugbetaald worden, verhoogd met de gecumuleerde, bij K.B. vastgestelde, intrest. Het nieuwe pakket aan voordelen wordt gefinancierd door bijdragen van De Lijn en van de personeelsleden zelf. De financiering betekent voor de maatschappij een zeer belangrijke supplementaire uitgave, daar zij enerzijds haar verplichtingen tegenover haar gepensioneerde personeelsleden verder moet nakomen, wat wil zeggen dat de bestaande pensioenlast blijft, en ze anderzijds reeds een reservering moet doen voor de aanvullende pensioenen van de personeelsleden in activiteit, d.w.z. dat zij nu reeds gelden ter beschikking moet stellen om de toekomstige aanvullende pensioenen veilig te stellen. Hiervoor werden door De Lijn voor de dienstjaren vanaf 1992 tot 2014 een bedrag van 161,9 miljoen EUR voorzien in de exploitatierekening. In 2015 bedroeg deze patronale bijdrage 7,5 miljoen EUR.


Per 31 december 2015 is de geraamde situatie van het pensioenfonds als volgt : korte termijnverplichtingen voor 151,8 miljoen EUR (geschatte waarde), lange termijnverplichtingen voor 200,9 miljoen EUR (geschatte waarde) en een belegd vermogen van 218,0 miljoen EUR. Bijgevolg bestaat er een overschot ten opzichte van de korte termijn verplichtingen en een overschot ten opzichte van de lange termijn verplichtingen. De raad van bestuur is van mening dat de gehanteerde actualisatievoet van 4.5% en de andere assumpties bedrijfseconomisch verantwoord zijn in de huidige context. Het tekort van 17,1 miljoen EUR per 31 december 2011 heeft aanleiding gegeven tot een herstelplan dat goedgekeurd werd door de FSMA in 2012. Ten gevolge van dit herstelplan moeten bijkomende dotaties gestort worden indien de vooropgezette dekkingsgraad niet gerespecteerd wordt zodat het tekort over 7 jaar (periode 2012-2018) ingehaald zal zijn. Per 31 december 2015 is er geen tekort, maar voor de periode tot eind 2018 zal er een controle uitgeoefend dienen te worden. Daar het totale pakket aan voordelen gevoelig verbeterd werd, dienen de personeelsleden een kleine financiële inspanning te leveren. De persoonlijke bijdrage is vastgesteld op 0,5% van het pensioensalaris en wordt vanaf 1 januari 1992 van de bezoldigingen afgehouden, dit voor de personeelsleden die op 31.12.1991 in dienst waren met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur. Vanaf 1 januari 1993 gebeurt de afhouding maandelijks. Voor de personeelsleden die na deze datum werden aangeworven met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur, is de bijdrage als volgt samengesteld : 0,5% van het gedeelte van het pensioensalaris onder het plafond en 3% van het gedeelte boven het plafond.


COMMENTAAR OP COMMENTAAR OP DE JAARREKENING DE JAARREKENING Materiële vaste activa (in miljoen euro) Materiële vaste activa (in miljoen euro) Op 31 december 2015 steeg de nettowaarde van de materiële vaste activa met 150,0 miljoen euro ten opzichte van Op 31 december 2015 steeg de nettowaarde van 31 dedecember materiële 2015. vaste Het verschil verklaart zich als volgt: activa met 150,0 miljoen euro ten opzichte van 31 december 2014. Het verschil verklaart zich VAN als volgt: AANSCHAFFINGEN MET INBEGRIP DE GEPRODUCEERDE VASTE ACTIVA

282,0

AANSCHAFFINGEN MET INBEGRIP VAN DE GEPRODUCEERDE VASTE ACTIVA OVERDRACHTEN EN BUITENGEBRUIKSTELLINGEN

282,0 - 30,9

OVERDRACHTEN BUITENGEBRUIKSTELLINGEN AFSCHRIJVINGENENGEBOEKT VIA DE RESULTATENREKENING

- 30,9 - 101,3

AFSCHRIJVINGEN TERUGGENOMEN GEBOEKT VIA DE RESULTATENREKENING

- 101,3+ 0,2

TERUGGENOMEN

150,0 150,0

Overige vorderingen op ten hoogste 1 jaar Overige vorderingen op ten hoogste 1 jaar Deze rubriek daalde in 2015 met 27,8 miljoen euro. Deze rubriek daalde in 2015 met 27,8rubriek: miljoen euro. Voornaamste elementen van deze Voornaamste elementen van deze rubriek:

415,8 415,8

+ 0,2

HET NOG DOOR HET VLAAMSE GEWEST VERSCHULDIGDE SALDO HET NOG DOOR HET VLAAMSE GEWEST VERSCHULDIGDE SALDO VOOR EXPLOITATIEBIJDRAGEN VOOR EXPLOITATIEBIJDRAGEN NOG TE ONTVANGEN KAPITAALSUBSIDIES NOG TE ONTVANGEN KAPITAALSUBSIDIES SALDO VAN DE REKENING COURANT BTW SALDO VAN DE REKENING COURANT BTW

Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies TOTAAL AAN KAPITAALSUBSIDIES PER EINDE 2015 TOTAAL AAN KAPITAALSUBSIDIES PER EINDE 2015 IN RESULTAAT OPGENOMEN D.M.V. AFSCHRIJVINGEN OF RECHTSTREEKS VERBRUIK IN RESULTAAT OPGENOMEN D.M.V. AFSCHRIJVINGEN OF RECHTSTREEKS VERBRUIK

249,6 249,6 142,0 142,0 20,2 20,2

1 387,0 1 387,0 2 075,3 2 075,3 688,3 688,3

De kapitaalsubsidies worden vanaf 2011 geboekt op basis van de dotatiebesluiten. De kapitaalsubsidies worden vanaf 2011 geboekt op basis van de dotatiebesluiten. Toewijzing aan de privésector Toewijzing aan de privésector

Van het het totaal totaal aan aangerealiseerde gerealiseerdeinvesteringen investeringenenenkosten kostenmet met betrekking verbruiken Van betrekking tottot verbruiken en goederen en diensten worden volgende bedragen gerealiseerd door de privésector: en goederen en diensten worden volgende bedragen gerealiseerd door de privésector: INVESTERINGEN INVESTERINGEN VERBRUIKEN VERBRUIKEN

278,6278,6 69,969,9

GOEDERENEN ENDIENSTEN DIENSTEN GOEDEREN

467,7467,7

29 29



RESULTATEN RESULTATEN

31

31

voor hetvoor kernnet het kernnet en het aanvullend en het aanvullend net net (inclusief(inclusief functioneel functioneel net). Wenet). blijven We blijven De VVM De heeft VVM het heeft boekjaar het boekjaar 2015 in 2015 in beheerder beheerder en uitvoerder en uitvoerder van dezevan twee deze twee evenwicht evenwicht afgesloten afgesloten De tussenkomst De tussenkomst van van vormen vormen van stadsvanenstadsstreekvervoer en streekvervoer zeker zeker het Vlaams het Gewest Vlaams in Gewest de omzet in debedroeg omzet bedroeg tot 2019.tot Maar 2019. datMaar wil niet dat wil zeggen niet dat zeggen een dat een 875,2 miljoen 875,2 euro, miljoen eeneuro, daling eenvan daling 1,0 miljoen van 1,0 miljoen concurrent concurrent ons daarna ons niet daarna kanniet uitdagen kan uitdagen euro. Daarentegen euro. Daarentegen is er 0,6ismiljoen er 0,6 miljoen euro euroom dezeom roldeze over rol te nemen. over te nemen. Het is dan Hetook is dan ook voor de voor beschikbaarheids de beschikbaarheids vergoeding vergoeding voor voor van het van uiterste het uiterste belang dat belang we blijven dat we blijven PPS projecten PPS projecten meer ontvangen. meer ontvangen. aantonen aantonen dat we een dat efficiënte we een efficiënte partner partner zijn én blijven. zijn én blijven. Art 96 &1 Art – 1° 96Wetboek &1 – 1° Wetboek van van Vennootschappen Vennootschappen - Risico’s- Risico’s en en Art 96 &1 Art – 3° 96 Wetboek &1 – 3° Wetboek van van onzekerheden onzekerheden Vennootschappen Vennootschappen - Inlichtingen - Inlichtingen over over omstandigheden omstandigheden die de ontwikkeling die de ontwikkeling De Lijn van De Lijn de Toekomst van de Toekomst van de vennootschap van de vennootschap aanmerkelijk aanmerkelijk kunnenkunnen beïnvloeden beïnvloeden De afgelopen De afgelopen jaren hebben jaren hebben we onzewe onze organisatie organisatie onder deonder noemer de noemer “De Lijn “De vanLijn van Vraaggestuurd Vraaggestuurd netwerknetwerk & & de Toekomst” de Toekomst” grondig grondig aangepast aangepast om beter om beter combimobiliteit combimobiliteit voorbereid voorbereid te zijn op te enkele zijn opgrote enkele grote uitdagingen: uitdagingen: meer concurrentie meer concurrentie als gevolg als gevolg Onze bussen Onze en bussen tramsenblijven tramsuiteraard blijven uiteraard van de liberalisering van de liberalisering van de markt, van de markt, een onmisbare een onmisbare schakel schakel in de in de mondigemondige en zelfbewuste en zelfbewuste klanten klanten en de en de verplaatsingen verplaatsingen van de Vlamingen, van de Vlamingen, maar maar vraag naar vraag maximale naar maximale transparantie transparantie en en ze worden ze worden meer enmeer meeren aangevuld meer aangevuld met met efficiëntie. efficiëntie. In onze In nieuwe onze nieuwe organisatie organisatie andere vervoermodi. andere vervoermodi. We evolueren We evolueren naar naar maken we maken ruimte we vrij ruimte om ons vrij om te focussen ons te focussen een model eenvan model ‘comodaliteit’ van ‘comodaliteit’ of of op onzeop kerntaken onze kerntaken en op samenwerking en op samenwerking‘combimobiliteit’ ‘combimobiliteit’ waarin we waarin samenwerken we samenwerken met lokale metstakeholders. lokale stakeholders. met complementaire met complementaire mobiliteitspartners, mobiliteitspartners, zoals dezoals spoorwegen, de spoorwegen, lokale taxibedrijven lokale taxibedrijven Een hoeksteen Een hoeksteen van de Lijn van van de Lijn de van de en organisaties en organisaties die actief diezijn actief in fietszijn in offiets- of Toekomst Toekomst is het onderbrengen is het onderbrengen van van autodelen. autodelen. administratieve administratieve dienstendiensten en knowhow en knowhow (HR, Financiën (HR, Financiën & ICT en&grote ICT en delen grotevan delen vanFinaal moet Finaal het moet de bedoeling het de bedoeling zijn om zijn om Marketing) Marketing) in gespecialiseerde in gespecialiseerde centra, de centra, debeter in beter te spelen in teop spelen de vraag op devan vraag elkevan elke zogenaamde zogenaamde Shared Service Shared Centers Service Centers (SSC). (SSC). klant naar klant eennaar vervoeroplossing een vervoeroplossing op maat.op maat. Daarnaast Daarnaast richttenrichtten we ook we verschillende ook verschillendeDaaromDaarom kiezen we kiezen voorwe eenvoor vraaggestuurd een vraaggestuurd Competence Competence Centers Centers (CC) op, (CC) die specifieke op, die specifieke netwerknetwerk met driemet lagen: drie lagen: kennis moeten kennis moeten samenbrengen samenbrengen en en ontsluiten ontsluiten naar de naar hele de organisatie. hele organisatie. 1. De ‘ruggengraat’ 1. De ‘ruggengraat’ van het van netwerk het netwerk is ons is ons De entiteiten De entiteiten (provinciale (provinciale zetels) krijgen zetels) krijgen kernnet kernnet : op de grote : op de hoofdassen grote hoofdassen zetten zetten zo meerzo ruimte meer om ruimte zichom te concentreren zich te concentreren we moderne, we moderne, aantrekkelijke aantrekkelijke en stipteen stipte op hun kerntaken: op hun kerntaken: Exploitatie, Exploitatie, TechniekTechniek bussen en bussen tramsenin,trams met vlotte in, met vlotte en Stakeholdermanagement. en Stakeholdermanagement. aansluitingen aansluitingen op het spoor op hetenspoor andere en andere vervoersmodi vervoersmodi en op ons en lokale op onsnetwerk. lokale netwerk. We gaanWe ook gaan systematisch ook systematisch op zoekop zoek Dit is enDit blijft is en eenblijft absolute een absolute kernactiviteit kernactiviteit gaan naar gaan manieren naar manieren om onzeom processen onze processen van De Lijn. van De Lijn. te vereenvoudigen te vereenvoudigen en zo onze en zo onze administratieve administratieve lasten verder lastenteverder verlagen. te verlagen. 2. Het aanvullende 2. Het aanvullende net bestaat net bestaat uit de uit de zij-assenzij-assen die aansluiten die aansluiten op ons kernnet. op ons kernnet. Eind vorig Eind jaar vorig heeft jaar deheeft Vlaamse de Vlaamse RegeringRegeringZe voeden Ze voeden het kernnet het kernnet en het spoornet en het spoornet De Lijn aangeduid De Lijn aangeduid als interne als operator interne operator (feederfunctie). (feederfunctie). Anderzijds Anderzijds gaat hetgaat ook het ook


over ontsluitende over ontsluitende lijnen die lijnen het kernnet die het kernnet door dedoor in gebruik de in gebruik name van name nieuwe van nieuwe aanvullen. aanvullen. Ook watOok we wat nu kennen we nu kennen als alstoegankelijke toegankelijke voertuigen. voertuigen. Zo landen Zo we landen we “functionele “functionele ritten” behoort ritten” behoort tot het tot het eind 2015 eind op 2015 51,9 procent op 51,9 procent toegankelijke toegankelijke aanvullend aanvullend net. Metnet. dezeMet ritten dezezijn ritten we zijn we trams entrams 83 procent en 83 procent toegankelijke toegankelijke bussen. bussen. aanwezig aanwezig op de plaatsen op de plaatsen en tijdstippen en tijdstippen waar er waar vraageris vraag naar collectief is naar collectief vervoer:vervoer: Om eenOm toegankelijke een toegankelijke rit te kunnen rit te kunnen aan de school aan deen school op het en op het garanderen garanderen is er nietisenkel er niet nood enkel aan nood eenaan een bedrijventerrein. bedrijventerrein. Het zijn Het m.a.w. zijn m.a.w. toegankelijk toegankelijk voertuig,voertuig, maar eveneens maar eveneens aan aan spitsuurritten spitsuurritten naar scholen naar scholen en en een toegankelijke een toegankelijke halte. halte. tewerkstellingsconcentraties. tewerkstellingsconcentraties. De toegankelijkheidsstatus De toegankelijkheidsstatus van de haltes van de haltes wordt door wordt Dedoor Lijn in Dekaart Lijn in gebracht. kaart gebracht. 3. In de 3. ‘eerste In deen ‘eerste laatste en schakels’ laatste schakels’ – – De Lijn ondersteunt De Lijn ondersteunt de wegbeheerders de wegbeheerders het vervoer het vervoer op maatop – kunnen maat – kunnen onze onze o.a. dooro.a. middel door van middel richtlijnen van richtlijnen inzake inzake belbussen belbussen een rol spelen een rolals spelen aanvulling als aanvulling toegankelijke toegankelijke haltes (bushaltes en(bus- en op de initiatieven op de initiatieven van de lokale van de lokale tramhaltegids). tramhaltegids). De noodDe aan nood toegankelijke aan toegankelijke mobiliteitspartners, mobiliteitspartners, zoals taxicheques, zoals taxicheques,haltes kan haltes gericht kan uitgebreid gericht uitgebreid worden worden buurtbussen, buurtbussen, deelfietsen, deelfietsen, …. …. namelijknamelijk in stedelijke in stedelijke omgevingen omgevingen en op en op specifieke specifieke plaatsenplaatsen zoals ziekenhuizen zoals ziekenhuizen Dit gelaagde Dit gelaagde model biedt model heel biedt watheel wat of woonzorgcentra. of woonzorgcentra. voordelen. voordelen. Het laatHet toe laat om voor toe om elke voor laagelke laag een duidelijk een duidelijk kwaliteitsniveau kwaliteitsniveau te definiëren, te definiëren, Bedoeling Bedoeling is om inis2016 om aan in 2016 de hand aan de van hand van en verplicht en verplicht ons om ons elke om verbinding elke verbinding toe te toeproefprojecten te proefprojecten te onderzoeken te onderzoeken of meerof meer wijzen aan wijzen de juiste aan delaag. juiste Door laag. deDoor focusde focuspersonen personen met eenmet mobiliteitsbeperking een mobiliteitsbeperking op sterke opassen sterkeworden assen worden de belangrijkste de belangrijkstekunnen kunnen worden worden vervoerdvervoerd met hetmet reguliere het reguliere knelpunten knelpunten duidelijker duidelijker en krijgen en we krijgen goede we goede openbaar openbaar vervoeraanbod vervoeraanbod van De Lijn van door De Lijn door argumenten argumenten om maatregelen om maatregelen te vragen te vragen middel van middel het van uittekenen het uittekenen van van voor eenvoor betere eendoorstroming. betere doorstroming. Door Door toegankelijke toegankelijke lijnen, lijnen lijnen,waarop lijnen waarop een een samen te samen werken te werken met andere met aanbieders andere aanbieders minimum minimum frequentie frequentie van toegankelijke van toegankelijke kunnen kunnen we ook we middelen ook middelen en expertise en expertise voertuigen voertuigen zijn voorzien zijn voorzien en waarop en waarop de de bundelen. bundelen. belangrijkste belangrijkste haltes toegankelijk haltes toegankelijk zijn. zijn. De Lijn voor De Lijn iedereen voor iedereen

De Lijn zet De Lijn ook zet in op ook opleidingen in op opleidingen toegankelijkheid toegankelijkheid voor haar voor chauffeurs. haar chauffeurs. Als openbaarvervoermaatschappij Als openbaarvervoermaatschappij streven streven Zowel inZowel de basisopleiding in de basisopleiding als in deals in de we ernaar we om ernaar alle om mogelijke alle mogelijke klanten klanten voortgezette voortgezette opleiding opleiding is er aandacht is er aandacht een gebruiksvriendelijke, een gebruiksvriendelijke, veilige en veilige en voor toegankelijkheid. voor toegankelijkheid. comfortabele comfortabele ervaringervaring aan te bieden. aan te bieden. Een belangrijk Een belangrijk elementelement daarin isdaarin het is het We werken We werken mee metmee hetmet departement het departement streven streven naar eennaar permanente een permanente verbetering verbetering Mobiliteit Mobiliteit en Openbare en Openbare Werken Werken aan aan van de toegankelijkheid. van de toegankelijkheid. een onderzoek een onderzoek inzake vervoerbare inzake vervoerbare hulpmiddelen hulpmiddelen op de voertuigen op de voertuigen zodat zodat De groteDe lijnen grotedaarvan lijnen daarvan hebben hebben we we duidelijkduidelijk is welke isvervoershulpmiddelen welke vervoershulpmiddelen in 2014 vastgelegd in 2014 vastgelegd in het beleidsplan in het beleidsplan (zoals rolstoelen (zoals rolstoelen of scootmobiels) of scootmobiels) mee mee toegankelijkheid. toegankelijkheid. Dit planDit steunt planop steunt de op de kunnen kunnen op bus of optram. bus of tram. principesprincipes van universal van universal design (ontwerpen design (ontwerpen voor iedereen) voor iedereen) en omvat enverschillende omvat verschillende De Lijn promoot De Lijn promoot BlueAssist BlueAssist als hulpmiddel als hulpmiddel krachtlijnen. krachtlijnen. voor hetvoor gebruik het gebruik van het van openbaar het openbaar vervoer vervoer voor mensen voor mensen die het moeilijk die het moeilijk De toegankelijkheid De toegankelijkheid van het van het hebben hebben om een om hulpvraag een hulpvraag te stellen. te stellen. voertuigenpark voertuigenpark van De Lijn van voor De Lijn personen voor personen BlueAssist BlueAssist biedt aan biedt dezeaan doelgroep deze doelgroep de de met eenmet beperking een beperking is in 2015is toegenomen in 2015 toegenomen nodige ondersteuning nodige ondersteuning om zelfstandig om zelfstandig

32

32


Derhalve staat de rubriek “overgedragen winst/verlies” in saldo met een overgedragen winst. het openbaar vervoer te (leren) gebruiken, Derhalve staat de rubriek “overgedragen Samen met BlueAssist, Trein Tram Bus en al dan niet met (tijdelijke) begeleiding. winst/verlies” in saldo met een IMOB UHasselt werd onderzoek verricht Art 96 &1overgedragen – 8° Wetboek van winst. naar de Samen mogelijkheden voor de Vennootschappen Financiële met BlueAssist, Trein Tram Bus en implementatie van het werd concept OV IMOB UHasselt onderzoek verrichtinstrumenten Art 96 &1 – 8° Wetboek van Buddies,naar een systeem van vrijwillige de mogelijkheden voor de Vennootschappen - Financiële assistentieverlening tijdens OV- concept OV In 2015 heeft De Lijn geen nieuwe implementatie van het instrumenten verplaatsingen. De Lijn voorziet in specifieke financiële instrumenten opgezet. Buddies, een systeem van vrijwillige cofinanciering en wil inzetten op ditOVassistentieverlening tijdens In 2015 heeft De Lijn geen nieuwe innovatief project onder voorwaarde De eerste projectenfinanciële in kader instrumenten van PPS verplaatsingen. De Lijn voorziet in specifieke opgezet. van erkenning door (en middelen dossiers werden in gebruik genomen in cofinanciering en wil inzetten op dit vanwege) het departement MOW. voorwaarde 2011, hetDe betreft realisatieinvan 4 nieuwe innovatief project onder eerstedeprojecten kader van PPS stelplaatsen. (Tongeren, Brugge, Zomergem van erkenning door (en middelen dossiers werden in gebruik genomen in Art 96 &1vanwege) – 6° Wetboek van en Overijse). het departement MOW. 2011, het betreft de realisatie van 4 nieuwe Vennootschappen - Overgedragen stelplaatsen. (Tongeren, Brugge, Zomergem winst/verlies In 2012 kwam daar het project Brabo 1 bij Art 96 &1 – 6° Wetboek van en Overijse). (tramverlenging naar Wijnegem en Vennootschappen - Overgedragen Naar aanleiding van de inbreng bij de Boechout dekwam tramstelplaats Deurne). winst/verlies In en 2012 daar het in project Brabo 1 bij oprichting van De Lijn werd een In 2015 werden het project Livan 1 in (tramverlenging naar Wijnegem en overgedragen verlies tot van uitdrukking genomen.. Naar aanleiding de inbreng bij de exploitatie Boechout en de tramstelplaats in Deurne). gebrachtoprichting van 20,03van miljoen euro. De Lijn werd een In 2015 werden het project Livan 1 in De historische resultaten sindsdien overgedragen verlies tot uitdrukking exploitatie genomen.. verantwoorden de toepassing van euro. gebracht van 20,03 miljoen de waarderingsregels de optieksindsdien De historischeinresultaten van continuïteit. verantwoorden de toepassing van het openbaar vervoer te (leren) gebruiken, al dan niet met (tijdelijke) begeleiding.

de waarderingsregels in de optiek Het verlies 19,0 miljoen euro van vanvan continuïteit. het boekjaar 2011 gaf geen aanleiding tot toepassing van van art. 19,0 633 miljoen van de euro van Het verlies vennootschapswetgeving dit het boekjaar 2011 gaf door geen het aanleiding saldo van de rubriek 15 – kapitaalsubsidies, tot toepassing van art. 633 van de die mee vennootschapswetgeving tot het eigen vermogen behoort. dit door het

saldo van de rubriek 15 – kapitaalsubsidies, In 2012 werd hettot eigen in dezebehoort. die mee hetvermogen eigen vermogen rubriek aangevuld met 138,6 miljoen euro, een gevolg van werd de toepassing het In 2012 het eigenen vermogen in deze inwerkingtreden van het Rekendecreet. rubriek aangevuld met 138,6 miljoen euro, Dit bedrag rechtstreeks op de klasse eenwerd gevolg van de toepassing en het 14 geboekt en loopt niet over verlies inwerkingtreden van het Rekendecreet. en winst.Dit bedrag werd rechtstreeks op de klasse 14 geboekt en loopt niet over verlies en winst.

33 33



AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR

In het Belgisch staatsblad van 4 februari 1994 werd volgend bericht gepubliceerd. In het Belgisch staatsblad van 4 februari 1994 werd volgend bericht op gepubliceerd. Verwerving van aandelen naam van de Vlaamse Vervoermaatschappij door Verwerving van aandelen op naam van bepaalde houders van aandelen aan de Vlaamse door toonder vanVervoermaatschappij de Nationale Maatschappij bepaalde houders van aandelen van Buurtspoor-wegen. Houdersaan van toonder Nationale aandelenvan aandetoonder vanMaatschappij de lijnen van van Buurtspoor-wegen. Houders de Nationale Maatschappij van van aandelen aan toonder van de lijnen Buurtspoorwegen, zoals vermeld in van bijlage de Nationale Maatschappij 2 bij het Koninklijk Besluit van 31 december Buurtspoorwegen, zoalszich vermeld bijlage 1991, worden verzocht vanaf in 7 maart 21994 bij het van 31 december aanKoninklijk te biedenBesluit op de maatschappelijke 1991, zich vanaf 7 maart zetelworden van de verzocht Vlaamse Vervoermaatschappij, 1994 aan te20 bieden op Mechelen, de maatschappelijke Motstraat in 2800 om zetel van de Vlaamse Vervoermaatschappij, aandelen van de Vlaamse Motstraat 20 in 2800 Mechelen, om Vervoermaatschappij te verwerven, aandelen van de de Vlaamse overeenkomstig bepalingen en van het Vervoermaatschappij te verwerven, hoger vermeld Koninklijk Besluit en van overeenkomstig van het het Decreet vande 31 bepalingen juli 1990 toten oprichting hoger Besluit en van van devermeld VlaamseKoninklijk Vervoermaatschappij, het Decreet van 31 in julihet 1990 tot oprichting tegen inschrijving aandelenregister. van de Vlaamse Vervoermaatschappij, tegen inschrijving in moeten het aandelenregister. De aandeelhouders volgende documenten voorleggen: De aandeelhouders moeten volgende documenten voorleggen: 1. de betreffende aandelen van deNationale Maatschappij 1. de aandelen vanbetreffende Buurtspoorwegen deNationale Maatschappij 2. van identiteitskaart van Buurtspoorwegen 2. identiteitskaart

Artikel 6ƒ2 van het Decreet van 31 juli 1990 tot oprichting van de Vlaamse Artikel 6ƒ2 van het Decreet vandat de activa Vervoermaatschappij bepaalt 31 1990 tot van de voor Vlaamse enjuli passiva vanoprichting de Maatschappij het Vervoermaatschappij bepaalt dat de activa Intercommunaal Vervoer in Antwerpen, en van de Maatschappij vanpassiva de Maatschappij voor het voor het Intercommunaal Intercommunaal Vervoer Vervoer in in Antwerpen, Gent en van van Maatschappij het de Vlaamse gedeeltevoor van het de Nationale Intercommunaal in Gent en van Maatschappij vanVervoer Buurtspoorwegen, het Vlaamse gedeelteinvan de Nationale worden ingebracht de Vlaamse Maatschappij van Buurtspoorwegen, Vervoermaatschappij tegen verwerving worden ingebracht in de Vlaamse van aandelen. Vervoermaatschappij tegen verwerving van Aanaandelen. de aandeelhouders van de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen Aan de aandeelhouders van de worden aandelen toegekend in Nationale de Vlaamse Maatschappij van Buurtspoorwegen Vervoermaatschappij overeenkomstig de worden aandelen toegekend de Vlaamse bepalingen van het KoninklijkinBesluit van Vervoermaatschappij overeenkomstig de 31 december 1991 houdende de verdeling bepalingen van het Koninklijk Besluit van van de Nationale Maatschappij van 31 december 1991 houdende de verdeling Buurtspoorwegen aan het Vlaams Gewest van de Nationale van en aan het WaalsMaatschappij Gewest na afsluiting van Buurtspoorwegen aan het Vlaams Gewest de ontbinding. Overeenkomstig artikel 8, en aan het navan afsluiting van tweede lid Waals van hetGewest decreet 31 juli 1990 de Overeenkomstig totontbinding. oprichting van de Vlaamse artikel 8, tweede lid van het decreet 31 juli 1990 Vervoermaatschappij, zoalsvan gewijzigd in tot oprichting de Vlaamse artikel 67 van van het Decreet van 18 december Vervoermaatschappij, zoals tot gewijzigd in 1992 houdende bepalingen begeleiding artikel 67 van het Decreet van 18 december van de begroting 1993, zijn alle aandelen 1992 houdende tot begeleiding van de Vlaamsebepalingen Vervoermaatschappij op van de Ondertussen begroting 1993, aandelen naam. werdzijn eenalle aantal van de Vlaamse Vervoermaatschappij aandelen aan toonder van de NMVB op naam. Ondertussen werd een aantal aangeboden. aandelen aan toonder van de NMVB aangeboden.

KAPITAALVERHOGING

KAPITALEN

KAPITAALVERHOGING Het kapitaal van De Lijn werd krachtens

KAPITALEN Op balansdatum hadden het Vlaams Gewest,

beslissing van de Vlaamse Regering de dato Het kapitaal van Deverhoogd Lijn werdmet krachtens 14 november 2007 beslissing van de Vlaamse Regering de dato 24,44 miljoen euro. Deze kapitaalverhoging 14 2007 gafnovember aanleiding tot verhoogd de uitgiftemet van 977 600 24,44 miljoen euro. Deze kapitaalverhoging aandelen. Deze beslissing werd ter kennis gaf aanleiding totaandeelhouders de uitgifte van 977 600 gebracht van de op de aandelen. beslissing werd ter van kennis BijzondereDeze Algemene Vergadering gebracht van de aandeelhouders op de 12 november 2007. Op deze Algemene Bijzondere Algemene Vergadering van Vergadering werd tevens meegedeeld 12 november 2007. Op deze Algemene ‘dat alle andere aandeelhouders van de Vergadering tevens meegedeeld beslissing totwerd kapitaalverhoging schriftelijk ‘dat allehoogte anderezullen aandeelhouders van de op de gebracht worden, beslissing kapitaalverhoging schriftelijk waarna zijtot eveneens de kans zullen op de hoogte zullen uitoefening gebracht worden, krijgen om middels van hun waarna zij eveneens de kans zullen voorkeurrecht te participeren in de krijgen om middelsvan uitoefening kapitaalverhoging De Lijn‘. van hun voorkeurrecht te participeren de Er werd ingetekend voor 6 961innieuwe kapitaalverhoging van De Lijn‘. aandelen. Er werd ingetekend voor 6 961 nieuwe aandelen.

de provincies, de gemeenten en de particulieren Op balansdatum hadden het volgende inschrijvingen op: Vlaams Gewest, de provincies, de gemeenten en de particulieren volgende inschrijvingen op:

KAPITALEN (in duizenden euro’s) KAPITALEN (in duizenden euro’s) Vlaams Gewest

41 606

Vlaams Gewest Provincies

414606 523

Provincies Gemeenten

47 523 729

Gemeenten Particulieren

7 72993

Particulieren TOTAAL

93 53 951

TOTAAL

53 951

AANDELEN AANDELEN Op balansdatum zijn het Vlaams Gewest, de

provincies, de gemeenten en de particulieren Op balansdatum zijn het Vlaams Gewest, de houder van volgend aantal aandelen: provincies, de gemeenten en de particulieren houder van volgend aantal aandelen:

AANDEELHOUDERS

AANTALLEN

QUOTA’S

AANDEELHOUDERS

AANTALLEN

QUOTA’S

Vlaams Gewest

81,55

2 183 206 057 731

81,55 6,76

Provincies Gemeenten

183 312057 499

6,76 11,55

35

Gemeenten Particulieren

3123499 765

11,55 0,14

36

35

Particulieren TOTAAL

3 765 2 706 052

0,14 100,00

36

TOTAAL

2 706 052

100,00


Vlaams Gewest Provincies

2 206 731


ONDERNEMINGSRADEN ONDERNEMINGSRADEN ONDERNEMINGSRADEN Ondernemingsraden

CENTRALE CENTRALE CENTRALE DIENSTEN DIENSTEN DIENSTEN DE LIJN DEOOST-VLAANDEREN LIJN DE LIJN OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN

DE LIJN DELIMBURG LIJN DE LIJN LIMBURG LIMBURG

Voorzitter Voorzitter Voorzitter Sonia Frey Sonia Sonia Frey Frey

Voorzitter Voorzitter Voorzitter Dirk Busschaert Dirk Busschaert Dirk Busschaert

Voorzitter Voorzitter Voorzitter Heidi Roubben Heidi Roubben Heidi Roubben

Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Veerle Bussens, VeerleVeerle Bussens, KarenBussens, Pieters, Karen Karen Pieters, Pieters, Geert Van Geert Kerckhove Geert Van Kerckhove Van Kerckhove

Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Marc Feys, Marc Alex Feys, Marc Maenhaut, Alex Feys,Maenhaut, Alex Maenhaut, Ivan VanIvan Cauwenberghe, Van IvanCauwenberghe, Van Cauwenberghe, Kurt Blondeel, Kurt Blondeel, Kurt Nele Blondeel, Huys Nele Huys Nele Huys

Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Wim Claes, Wim Anneliese Claes, Wim Claes, Anneliese Meynaerts, Anneliese Meynaerts, Meynaerts, Peter Vandenbergh, Peter Peter Vandenbergh, Kris Vandenbergh, Vangoidsenhoven, Kris Vangoidsenhoven, Kris Vangoidsenhoven, Linda Vanné Linda Linda VannéVanné

Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Ingrid Bistmans, IngridIngrid Bistmans, Els Deceuninck, Bistmans, Els Deceuninck, Els Deceuninck, Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Peter Elaut, Peter Johan Peter Elaut,Kuppens, Elaut, JohanJohan Kuppens, Tom Kuppens, Rondas, Tom Rondas, Tom Bruno Rondas, DeBruno Cock,Bruno De Frank Cock, De Desloovere, Cock, Frank Frank Desloovere, Desloovere, Hans VanHans Hoof,Van Hans Peter Hoof, Van Van Hoof, Peter Oers,Peter Van Oers, Van Oers, Gino De Gino Sutter,De Gino Rudy Sutter, DeGoedgebuer, Sutter, Rudy Goedgebuer, Rudy Goedgebuer, Kris Wauters Kris Wauters Kris Wauters Aydin Kaya, Aydin Bruno Aydin Kaya,Lasseel, Kaya, BrunoBruno Lasseel, Lasseel, Guy Van Guy Houtte, Van GuyFilip Houtte, VanVandenberghe, Houtte, Filip Vandenberghe, Filip Vandenberghe, Koen Vanderbeken, Koen Vanderbeken, Koen Sven Vanderbeken, Vanmackelbergh, Sven Vanmackelbergh, Sven Vanmackelbergh, Tom Verwest Tom Verwest Tom Verwest

57

Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Danny Pauly, DannySlimane Danny Pauly,Pauly, Lyasse, Slimane Slimane Lyasse,Lyasse, Ghislain Ghislain Ombelets, Ghislain Ombelets, Brigitta Ombelets, Coolen, Brigitta Brigitta Coolen, Coolen, Peter Knockaert, Peter Knockaert, Peter Alain Knockaert, Tilkens, Alain Tilkens, Alain Tilkens, Marcel Verginst, MarcelMarcel Verginst, Steven Verginst, Vanderheyden, StevenSteven Vanderheyden, Vanderheyden, Leonard Leonard Versluys Leonard Versluys Versluys

DE LIJN DEANTWERPEN LIJN DE LIJN ANTWERPEN ANTWERPEN DE LIJN DEVLAAMS-BRABANT LIJN DE LIJN VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT

DE LIJN DEWEST-VLAANDEREN LIJN DE LIJN WEST-VLAANDEREN WEST-VLAANDEREN

Voorzitter Voorzitter Voorzitter Peter Vanwalleghem Peter Peter Vanwalleghem Vanwalleghem

Voorzitter Voorzitter Voorzitter Suzy Costers Suzy Costers Suzy Costers

Voorzitter Voorzitter Voorzitter Johan Van Johan Looy Johan Van Looy Van Looy

Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Marina Christiaens, MarinaMarina Christiaens, Jacques Christiaens, Lesire, Jacques Jacques Lesire,Lesire, Steffannie Steffannie Verhaeghe, Steffannie Verhaeghe, JanVerhaeghe, Brackeva, Jan Brackeva, Jan Brackeva, Daniël Swerts, DaniëlDaniël Jean-Pierre Swerts, Swerts, Jean-Pierre Vaneygen, Jean-Pierre Vaneygen, Vaneygen, Philippe Philippe Jacobs, Philippe Patrick Jacobs, Jacobs, Reynders, Patrick Patrick Reynders, Reynders, Peter Van Peter Overvelt Peter Van Overvelt Van Overvelt Jean Verlinden Jean Verlinden Jean Verlinden

Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Werkgeversafvaardiging Yvan Bellaert, Yvan Bellaert, Jan YvanD’hooge, Bellaert, Jan D’hooge, Jan D’hooge, Andy Herman, Andy Herman, Andy Brita Herman, Verniest, Brita Verniest, Brita Verniest, Myriam Claeys Myriam Myriam ClaeysClaeys

Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Faysal Akarkach, FaysalFaysal Akarkach, Martine Akarkach, Backs, Martine Martine Backs,Backs, Nadia Buyle, Nadia Gert Nadia Buyle, De Buyle, Boeck, Gert De Gert Dirk Boeck, De Eeckhout, Boeck, Dirk Eeckhout, Dirk Eeckhout, Walter Brack, WalterGuido Walter Brack,Janssens, Brack, GuidoGuido Janssens, Janssens, Estelle Janssens, EstelleEstelle Janssens, PeterJanssens, Van Peter den Peter Van Borre, den VanBorre, den Borre, Katrien Jodts, Katrien Ahmed Katrien Jodts,Khali, Jodts, AhmedAhmed Khali, Khali, Anita Simons, Anita Eddy Anita Simons, Vanhove, Simons, Eddy Vanhove, Eddy Vanhove, Franciscus Franciscus Lafosse, Franciscus Lafosse, Martine Lafosse, Nijs, Martine Martine Nijs, Nijs, Marnix Van Marnix den Marnix Van Berghe, den VanBerghe, den Berghe, Silvy Didden, Silvy Patrick Didden, Silvy Didden, Matheussen, Patrick Patrick Matheussen, Matheussen,Sara Vandenhoeck, Sara Vandenhoeck, Sara Vandenhoeck, Herman Herman Vandeven, Herman Vandeven, Vandeven, Ann Van Ann Der Van Jeught, AnnDer VanJeught, Der Jeught, Marc De Marc Mars De Marc Mars De Mars Ronny Van Ronny Campen, Ronny Van Campen, Van Campen, Geert Vermunicht Geert Geert Vermunicht Vermunicht

Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Werknemersafvaardiging Patrick Brandt, Patrick Patrick Chantal Brandt, Brandt, Creyf, Chantal Chantal Creyf, Creyf, Peter DePeter Bruyne, Peter De Petra Bruyne, De Depoorter, Bruyne, Petra Petra Depoorter, Depoorter, Stefaan Dierickx, Stefaan Stefaan Dierickx, Gino Dierickx, Galloo, Gino Galloo, Gino Galloo, Glenn Lambrecht, Glenn Glenn Lambrecht, Jeffrey Lambrecht, Loones, JeffreyJeffrey Loones, Loones, Sjaan Giraldo, Sjaan Sjaan Stefaan Giraldo, Giraldo, Vansteenkiste, Stefaan Stefaan Vansteenkiste, Vansteenkiste, Bart Degryse Bart Degryse Bart Degryse

57


58

58

58


jaarverslag De Lijn

15

De Lijn | Vlaamse Vervoermaatschappij

De Lijn | Antwerpen

De Lijn | Oost-Vlaanderen

De Lijn | West-Vlaanderen

Maatschappelijke zetel Motstraat 20 2800 Mechelen

Grotehondstraat 58 2018 Antwerpen tel.: 03 218 14 11 fax: 03 218 15 00

Brusselsesteenweg 361 9050 Gentbrugge tel.: 09 211 91 11 fax: 09 211 91 10

Nieuwpoortsesteenweg 110 8400 Oostende tel.: 059 56 52 11 fax: 059 56 52 12

De Lijn | Centrale Diensten

De Lijn | Limburg

De Lijn | Vlaams-Brabant

www.delijn.be

Motstraat 20 2800 Mechelen tel.: 015 40 87 11 fax: 015 40 89 88

Grote Breemstraat 4 3500 Hasselt tel.: 011 85 42 11 fax: 011 25 32 92

Martelarenplein 19 3000 Leuven tel.: 016 31 37 11 fax: 016 31 37 12

De LijnInfo: 070 220 200


Samen vooruit Jaarverslag

Recommend Documents