Roto Smeets Group in 2009 Jaarverslag
Roto Smeets Group in 2009 Jaarverslag
Full-time Equivalents (FTE’s)
EBITDA als % van de toegevoegde waarde
Kasstroom operationele activiteiten en investeringen
in miljoenen euro’s
in miljoenen euro’s 3500
300 23,2% 250
21,0%
80
3300 17,7%
17,5% -1,5%
200
60
3100
40
2900 2700
20
2500
150
0
2300 100
2100
-20
1900
50
-40
1700 0
1500 2005
2006
2007
2008
2009 20 09
2006
2007
Aantal fte (ultimo)
EBITDA
Toegevoegde waarde
2005
2008
2009
-60
fte gemiddeld
100
50
95
40
2008
Investeringen
250
39,0%
41,7% 44,5%
200
45,2% 39,2%
93,5
81,7
56,5
71,7
150 90
30
85
20
80
10
2009
in miljoenen euro’s
60
105
2007
Eigen vermogen, nettoschuld en solvabiliteit (%)
in euro’s
Index 2005 = 100
2006
Kasstroom operationele activiteiten Saldo
Intrinsieke waarde en beurskoers per aandeel
Toegevoegde waarde en productiekosten per Kton
2005
64,4
100
75
2005
2006
Productiekosten/Kton
2007
0 2008
2009
Toegevoegde waarde/Kton
50
2005
2006
Intrinsieke waarde
2007
2008
Koers hoog/laag
2009 20 09
0
2005
2006 2006
Eigen vermogen
2007
Nettoschuld
2008
2009
Thema: Papiergebruik laat bossen groeien Ondanks 20 jaar van doelgerichte milieu inspanningen in de bosbouw, de papierindustrie en de grafische sector, houdt de mythe over de negatieve impact van drukwerk op onze bossen hardnekkig stand. Roto Smeets Group wil bijdragen aan het uit de wereld helpen van dergelijke misverstanden door in dit jaarverslag enkele feiten met u te delen. Eén van de meest wijdverbreide misverstanden is dat door de productie van tijdschriften er een tekort aan bomen gaat ontstaan. Het tegenovergestelde is waar. Bossen worden namelijk niet vernietigd om papieren producten te maken. Hout voor papier bestaat uit resten van uitgedunde bossen, boomkruinen en takken, afval uit de houtzagerij, oud papier en hout uit daartoe aangelegde bossen. In deze bossen worden meer bomen geplant dan geoogst om duurzame groei te verzekeren. Het gehele beboste gebied van Europa is nu 30% groter dan in 1950, en groeit nog steeds. Bijkomend voordeel is dat jonge bomen twee keer zoveel CO2 uit de lucht halen als oude bomen waardoor deze productiebossen ook nog eens een gunstig effect hebben op het omlaag brengen van het CO2 gehalte in de atmosfeer. Per definitie zijn digitale media dus niet milieuvriendelijker dan papieren producten. Beide media spelen een rol in communicatie en ieder heeft zijn eigen impact op het milieu. Maar er zijn weinig mediavormen die kunnen stellen dat ze geproduceerd worden met behulp van hernieuwbare energie, opgewekt uit een koolstof-neutrale biomassa afkomstig uit duurzaam beheerde bossen en die aan het eind van hun levenscyclus weer omgezet worden in bio-energie. Als papier vandaag zou zijn uitgevonden, zou het beschouwd worden als een duurzame innovatie!
Bericht van de voorzitter Geachte aandeelhouder en alle overige bij Roto Smeets Group betrokkenen, De Roto Smeets Group heeft in haar bestaan niet eerder een zo moeilijk jaar als 2009 gekend. De marktomstandigheden waren zeer moeizaam te noemen. De recessie heeft tot vergaande daling van de reclamebestedingen geleid. Dit heeft onze opdrachtgevers parten gespeeld. Het effect daarvan is geweest, dat het papiervolume in de West-Europese markt met circa 17 % is teruggelopen. Daarmee is het volume terug op het niveau van 2001. Gevolg van deze ontwikkeling is dat de al aanwezige overcapaciteit, geschat tussen de 10 en 20 %, met nog eens 10 à 15 % is gegroeid. Een en ander legde een nog grotere druk op de marges. In deze marktomstandigheden heeft Roto Smeets Group zich qua volume goed staande weten te houden. Het Roto Smeets Group volume daalde “slechts” met 6 %, waarmee het marktaandeel op de West-Europese markt steeg. Om zich aan de snel wijzigende marktomstandigheden aan te passen heeft Roto Smeets Group in 2009 strategische en ingrijpende maatregelen genomen die hoge reorganisatiekosten met zich meebrachten. Ingrijpend was de beslissing om een eind te maken aan de 213-jarige historie van Roto Smeets Utrecht. 1 juni 2010 zal het bedrijf
definitief dicht gaan. Bij Roto Smeets Etten heeft de substantiële afbouw van capaciteit een belangrijk effect gehad op de personeelsomvang van deze diepdrukkerij. Door ook in andere onderdelen van het concern verdere kostenbesparende reorganisaties in gang te zetten, worden in totaal circa 550 arbeidsplaatsen afgebouwd, een personeelsreductie van 25%. Door deze maatregelen is een capaciteitsafbouw van 8% gerealiseerd en gaan de kosten minimaal € 30 mln omlaag. De reorganisatiekosten van € 21,1 mln zijn ten laste van het resultaat 2009 gebracht. Medio 2010 zal deze ingrijpende reorganisatie afgerond zijn. Strategisch waren de maatregelen om in deze marktomstandigheden te investeren in nieuwe technologie met als doel technisch en competitief fit te blijven. De veranderingen die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd binnen Marketing Communications zorgen ervoor dat dit onderdeel zich binnen de moeilijke marktomstandigheden goed staande weet te houden en verder kan ontwikkelen in een breder aanbod van diensten.
Resultaat 2009 Het resultaat van 2009 is in sterke mate beïnvloed door het in mei aangekondigde herstructureringsprogramma.
1
De opbrengsten van de voortgezette bedrijfsactiviteiten zijn gedaald met € 32,1 mln tot € 415,4 mln (2008: € 447,5 mln) als gevolg van een teruggang in oplage en omvang van tijdschriften en het uit de markt halen van titels door opdrachtgevers. De toegevoegde waarde (TW) komt door voortdurende volumedaling en lagere opbrengstprijzen € 20,3 mln lager uit op € 192,6 mln (2008: € 212,9 mln). Als gevolg van het herstructureringsprogramma is een bedrag van € 21,1 mln aan de reorganisatievoorziening gedoteerd. Hierdoor laten de bedrijfskosten een stijging zien van € 18,7 mln tot € 226,1 mln (2008: € 207,4 mln). Het aantal medewerkers op basis van fte’s liep terug van 2.189 ultimo 2008 tot 1.962 ultimo 2009. In 2010 wordt het resterende deel van de reorganisatie geëffectueerd, waarmee de teruggang in fte’s van de totale reorganisatie circa 550 zal bedragen. EBITDA is, inclusief de kosten voor de herstructurering, gedaald tot € -2,8 mln (2008: € 37,2 mln). De trend van de margedruk die in de vorige jaren is ingezet, heeft zich in 2009 voortgezet. Het bedrijfsresultaat (EBIT) liep terug naar € -33,0 mln (2008: € 5,8 mln). Roto Smeets Group heeft over 2009 een netto resultaat behaald van € -27,5 mln, tegenover € 1,3 mln over 2008.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2
De kasstroom uit operationele activiteiten steeg, ondanks het negatieve resultaat tot € 29,1 mln. De netto investeringen in materiële vaste activa bedroegen € 23,6 mln (2008: € 23,0 mln).
Financiering en convenanten Ultimo 2009 is de netto schuld ten opzichte van 2008 met € 7,3 mln gedaald tot € 64,4 mln (ultimo 2008: € 71,7 mln). De vennootschap heeft een sterke balans met een solvabiliteit van 39,2 % (ultimo 2008 45,2%), een schuld / EBITDA (genormaliseerd) ratio van 3,5 en een EBITDA (genormaliseerd) / rentelasten ratio van 5,5. Roto Smeets Group heeft met banken een nieuwe financieringsarangement bereikt, die binnen afzienbare tijd volledig geëffectueerd wordt. Dit arrangement geeft Roto Smeets Group voldoende slagkracht voor de komende jaren met een totale maximale faciliteit van circa € 110 mln, mede afhankelijk van de stand van de vorderingen op debiteuren. De overeengekomen convenant is een solvabiliteit van >30%.
Strategie Roto Smeets Group streeft een toonaangevende positie op de West-Europese markt na, waarbij optimale service en waardeproposities voor haar klanten en prospects centraal staan, door adequate marktbewerking en een optimale product machinerie fit.
De Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur blijven strategisch voeling houden met de markt om, daar waar zich mogelijkheden tot consolidatie voordoen, deze goed te kunnen analyseren en adequaat op in te spelen. Het speelveld is het laatste jaar echter sterk veranderd, waardoor de mogelijkheden beperkter en complexer zijn geworden. Daarnaast zullen wij binnen Marketing Communications een breder aanbod van diensten ontwikkelen, die aansluiten bij de veranderende markt van klanten en prospects.
gepositioneerde Roto Smeets Group. Waarbij de eerder genoemde ingrepen en daarmee samenhangende kostenbesparingen van minimaal € 30,0 mln deels in 2010 en volledig in 2011 en volgende jaren zullen bijdragen aan een fors herstel van het operationele resultaat.
Vooruitzichten De marktomstandigheden zullen naar verwachting niet verbeteren. Roto Smeets Group verwacht dat de bedrijfstak in 2010 ten opzichte van 2009 geen groei zal laten zien en dat zij de overcapaciteit en margeproblemen in de komende jaren niet opgelost krijgt. De Europese overheid, werkgevers en werknemers onderkennen dat in de komende periode verdere ingrepen in de industrie noodzakelijk zijn, maar, dat gezien het feit dat de grafische industrie erg gefragmenteerd is, dit de nodige tijd zal vergen. Hoewel veel grafische aanbieders er financieel slecht tot zeer slecht voor staan, is er nog niet veel capaciteit uit de markt genomen, waardoor de margedruk in 2010 onverminderd groot zal zijn.
John Caris CEO Roto Smeets Group NV
Daarmee is 2010 wederom een zeer uitdagend jaar met een, door alle ingrepen, sterk
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Inhoud jaarverslag 2009
3
Jaarverslag Introductie van Roto Smeets Group Belangrijke kengetallen Verslag van de Raad van Commissarissen Remuneratie beleid Verslag van de Raad van Bestuur Bestuursrapportage inzake interne risicobeheersings- en controlesystemen Corporate Governance Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in 2009 Groepsgegevens Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerd overzicht van mutaties in het eigen vermogen Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten Geconsolideerd kasstroomoverzicht Grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
pagina 4 12 16 20 22 36 40 46 50
55 56 58 59 60 62 71
Vennootschappelijke jaarrekening Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijk overzicht van mutaties in het eigen vermogen Toelichting op de vennootschappelijke balans
107 108 110 112
Overige gegevens Statutaire bepaling inzake de winstbestemming Accountantsverklaring Bestuursverklaring Onafhankelijkheidsverklaring Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV
115 116 117 118
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
4
Introductie van Roto Smeets Group Roto Smeets Group NV (v/h RSDB NV) is een Nederlandse vennootschap, gevestigd te Deventer, die functioneert als houdstermaatschappij van de tot het concern behorende binnen- en buitenlandse ondernemingen. Roto Smeets Group is een volledige structuurvennootschap. De aandelen van Roto Smeets Group zijn opgenomen in de notering van NYSE Euronext Amsterdam. Roto Smeets Group levert in binnen- en buitenland een breed scala aan grafische en communicatiediensten en -producten. Roto Smeets Group bestaat uit ruim 20 besloten vennootschappen waarbinnen ultimo 2009 1.995 medewerkers werkzaam zijn. Behalve de deelneming Business Media (40%) zijn alle werkmaatschappijen ultimo 2009 100% dochterondernemingen.
Grafische industrie algemeen De grafische industrie in West-Europa is zeer gefragmenteerd. De sector bestaat hoofdzakelijk uit kleine en middelgrote ondernemingen, die tezamen ongeveer 80% van de bedrijven uitmaken. In elk van de landen zijn een paar grote Europese spelers actief. Consolidatie en andere vormen van samenwerking zijn in ontwikkeling, vooral bij de grotere bedrijven. Kleine en middelgrote bedrijven zijn vooral actief in nichemarkten. De verdeling van de markt vindt met name plaats op basis van drukprocedés en daaraan gekoppeld de producten die het meest efficiënt met behulp van een van die technieken geproduceerd kunnen worden. Deze technieken zijn diepdruk, rotatieoffset, vellenoffset en sinds enkele jaren ook digitale druk. Het specifieke van de verschillende processen maakt ze complementair aan elkaar, en deels ook vervangend. Daarnaast leveren steeds meer grafische bedrijven aanvullende diensten zoals creatie, content management, fulfilment diensten of logistiek management.
Innovatie Innovatie binnen de sector is gericht op de ontwikkeling van communicatieoplossingen, druk- en printoplossingen en diensten voor de diverse afnemersegmenten. Voorbeelden zijn netwerkverbindingen voor het uitwisselen van concepten en productiedata,
voor het beheren van diensten en voor multichannel oplossingen. De grafische industrie houdt zich actief bezig met het integreren van nieuwe technologische normen voor content management (XML, enz.), kwaliteitsmanagement (ISO normen) en workflow management (JDF en JMF). Door de zeer brede klantenkring heeft de grafische industrie een goed overzicht van trends, ontwikkelingen en prognoses, niet alleen in drukwerk, maar ook in de reclame, internet en mobiele communicatie dat wordt gebruikt om het dienstenaanbod aan te passen.
Kennis Door alle nieuwe technieken in de grafische industrie hebben medewerkers een steeds bredere vakkennis en zijn goed op de hoogte van nieuwe technologische ontwikkelingen. Dankzij zowel creatieve vaardigheden en diepgaand technisch inzicht, worden ze steeds vaker betrokken bij het optimalisatieproces van gedrukte producten.
Regelgeving Een belangrijke voorwaarde voor de grafische industrie is het blijven voldoen aan de wetgeving inzake de luchtkwaliteit. De belangrijkste richtlijn, de IPPC-richtlijn, is onlangs samengevoegd met de oplosmiddelenrichtlijn waardoor een vereenvoudiging van de bestaande wetgeving inzake indus triële emissies is opgetreden. De grafische industrie wordt ook beïnvloed door andere beleidsgebieden zoals onder
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
andere de uitvoering van REACH, het beleid inzake afvalpreventie en de recycling van afval. In de grafische industrie is een wildgroei van certificatieschema’s, Chains of Custody of ISO-regelingen, zoals ISO 14001, die de eisen voor milieu-management van een organisatie vastlegt. Een specifieke ISO 12647 drukkwaliteit standaard, meestal gebruikt in offsetproductie, stelt de drukker in staat de hoogst mogelijke kwaliteit te leveren met de bestaande apparatuur.
Concurrentie Als gevolg van de uitbreiding van de Europese Unie neemt in sommige marktsegmenten de concurrentie toe. Globalisering treft vooral de boekproductie en de verpakkingsindustrie, met inbegrip van handleidingen. Concurrentie tussen aanbieders van tijdschriften, catalogi en reclamedrukwerk etc. vindt binnen een kleinere cirkel grensoverschrijdend plaats. Daarnaast wordt de grafische industrie geconfronteerd met nieuwe, digitale concurrentiefactoren zoals bijvoorbeeld e-reader en iPad.
Kwetsbaarheid voor financiële crisis Zoals in andere industriële sectoren met een groot aantal kleine en middelgrote ondernemingen, is het in het huidige financiële klimaat ook voor de grafische industrie moeilijk om financiering te krijgen. Bovendien is de groei in de grafische industrie sterk afhankelijk van de groei van de economie. De bezettingsgraad hangt af van orders voor reclame, commer-
Thema: Hout gebruikt voor papier komt uit bossen waar meer bomen worden geplant dan geoogst om duurzame groei te verzekeren
5
SWOT-analyse grafische industrie Sterkte Hoge technische kwaliteiten Moderne en efficiënte productiefaciliteiten Een traditie van ongoing R&D Efficiënte milieuzorg Drukwerk is milieuvriendelijk
Zwakte Gemiddelde omvang is te klein en de bedrijfstak daardoor te versnipperd Overcapaciteit en lage bezettingsgraad Krimpende markt
Kansen Communicatie-industrie groeit Differentiatie strategieën mogelijk vanwege verscheidenheid aan omvang en activiteiten Toenemend dienstverlenend Ontwikkeling crossmedia technologieën
Bedreigingen Toenemende grensoverschrijdende concurrentie Herplaatsing van activiteiten naar ontwikkelingslanden Zeer sterke prijsdruk Ontwikkeling crossmedia technologieën Veranderend consumentengedrag
cieel drukwerk, tijdschriften, catalogi enz. De economische groeivertraging heeft dan ook een negatieve invloed op de commerciële vooruitzichten.
Visie en Missie De grafische industrie in West-Europa is met name in het afgelopen jaar geconfronteerd met een structurele afname van de vraag. Een toenemende inzet van andere mediavormen naast gedrukte media en veranderend consumentengedrag, zijn in deze kenmerkend. Deze afname is in 2008 en 2009 verder versterkt door de effecten van de huidige economische crisis. Mede als gevolg van deze afnemende vraag wordt de grafische industrie in West-Europa geconfronteerd met een toenemende overcapaciteit. Zowel in de diepdruk als in de rotatieoffset is er sprake van een structurele overcapaciteit van 25 – 30%. Hierdoor is een enorme druk op de opbrengstprijzen ontstaan waardoor de
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
industrie in problemen is geraakt. Er zal een diepgaande rationalisatie en/of consolidatie van de capaciteit moeten plaatsvinden voordat er sprake kan zijn van enig herstel in de balans tussen vraag en aanbod. Toch proberen sommige werkgevers de oplossing nog steeds te vinden in nieuwe productieapparatuur in plaats van in sanering en consolidatie. Roto Smeets Group streeft een initiërende rol na in het tot stand brengen van de noodzakelijke consolidatie van de grafische industrie in Europa waarbij ze rekening houdt met het belang van alle belanghebbenden. Gezegd dient te worden dat het zeer complexe omstandigheden zijn waarbinnen dit dient plaats te vinden. Vooruitlopend hierop blijft het beleid gericht op een positieve ontwikkeling van het resultaat per aandeel door het op peil houden van de financiële conditie middels scherpe sturing
6
Introductie van Roto Smeets Group
op de operationele kasstroom, kapitaaldiscipline op investeringen en beheersing van de schuldpositie. Roto Smeets Group wil haar opdrachtgevers bedienen met efficiënte en hoogwaardige diensten vanuit goed geoutilleerde kennis- en productiecentra. Ze wil dit realiseren in een cultuur van klantgerichtheid, openheid en betrouwbaarheid waarbij verandervermogen, schaalgrootte, eigentijdse productiemiddelen en snelheid van handelen kernwaarden zijn. Deze diensten worden geleverd door medewerkers die gekenmerkt worden door een drang naar perfectie en die handelen met respect en vertrouwen in elkaar in een organisatie waar de zorg voor veiligheid, gezondheid, ontwikkeling en welzijn een integraal onderdeel vormt van het ondernemingsbeleid. Roto Smeets Group wil haar verantwoordelijkheid jegens medewerkers, klanten en samenleving tot uiting laten komen in haar verankerd milieubeleid en maatschappelijke betrokkenheid.
Vennootschappelijke Beschrijving Kapitaalstructuur Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 75 mln en is verdeeld in 7.500.000 gewone aandelen en 7.500.000 preferente aandelen, elk € 5 groot. Per 31 december 2009 zijn 3.290.275 gewone aandelen uitgegeven en geplaatst.
Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV De Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV, gevestigd te Deventer, behartigt de belangen van de vennootschap en van alle daarbij direct en indirect betrokkenen. Het stichtingsbestuur is onafhankelijk (zie de onafhankelijkheidsverklaring op pagina 118). Het bestuur is als volgt samengesteld: Prof. Mr. M.W. den Boogert, voorzitter Mr. R.P. Voogd W.H. Weiland
Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur
De Raad van Commissarissen bestaat uit vijf leden. Een profielschets alsmede een reglement voor de Raad van Commissarissen zijn beschikbaar via de corporate website en liggen ten kantore van de vennootschap. De Raad van Commissarissen kent een honorering die onafhankelijk is van de winst en een zittingsperiode die in principe maximaal drie termijnen van vier jaar bedraagt.
De Raad van Bestuur bestaat uit twee leden en kent een collectieve verantwoordelijkheid waarbij de voorzitter een doorslaggevende stem heeft. De voorzitter is verantwoordelijk voor de strategie, de stafzaken, Roto Smeets Grafi Services, PSH en aansturing van de business line Marketing Communications. Het tweede lid van de Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de operationele aansturing van de rotatiebedrijven, De Wit en verkoop.
De Raad van Commissarissen is als volgt samengesteld: R.A.J. Huyzer, voorzitter Drs. A.P. Lugt, plaatsvervangend voorzitter Drs. R. Blom H.C.A. Groenen Drs. H.C.P. Noten
De Raad van Bestuur is als volgt samen gesteld: J.P. Caris, CEO Ir B.J.W. van der Heijden RM, COO
Voor de huidige leden van de Raad geldt het volgende rooster van aftreden: benoemd
herbenoeming
herkiesbaar
Drs R. Blom
2009
Aandeelhouders
H.C.A. Groenen
2004
Grootaandeelhouders, volgens het register substantiële deelnemingen van de Autoriteit Financiële Markten per 17 maart 2010: Marsala B.V. 22,02% Stichting Administratiekantoor W.A.N. 19,98% Riva Investments 15,27% The Nielsen Company 13,48% Parcom Capital 12,12%
R.A.J. Huyzer
2009
Drs. A.P. Lugt
2000
2004, 2008
--
Drs. H.C.P. Noten
2005
2009
2013
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2013 2008
2012 2013
7
Centrale Ondernemingsraad Organisatieschema
CEO
Secretariaat
Het concern heeft een volwassen functionerend vertegenwoordigend overleg dat bestaat uit een Centrale Ondernemingsraad en de gebruikelijke bedrijfsondernemings raden. Het dagelijks bestuur van de Centrale Ondernemingsraad is als volgt samengesteld: C.P.M. van der Eerden, voorzitter F. Bijsterbosch, plaatsvervangend voorzitter J.W.J. de Vooght G.J. Willemsen A.T.M. Stevens, ambtelijk secretaris
COO
F&E, HR, ICT Inkoop, JuZa Communicatie
Marketing Controlling
Sales & Production Support
Marketing Communications
Vellendrukkerijen
Rotatiebedrijven
MediaPartners Group
RSGS Eindhoven
Roto Smeets Deventer
International Sales
Leads to Loyals
RSGS Utrecht
De Wit Grafische Projecten
National Sales
PSH/ Hoogte80
Verkoop
Concernagenda
Roto Smeets Etten
De vennootschap hanteert een concern agenda, waarin alle relevante data met betrekking tot formele gebeurtenissen en publicaties, overlegcircuits van de Raad van Bestuur met aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en de Centrale Ondernemingsraad, alsook de verschijningsdata van de periodieke financiële rapportages, zijn opgenomen.
Roto Smeets Utrecht*
Belangrijke financiële data 2010
Roto Smeets Weert Senefelder Misset Doetinchem Antok Hongarije * is vanaf 1 juni 2010 gesloten
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Algemene Vergadering van Aandeelhouders: 28 april 2010 Business update 1e kwartaal: 12 mei 2010 Publicatie halfjaarcijfers: 26 augustus 2010 Business update 3e kwartaal: 10 november 2010
8
Introductie van Roto Smeets Group
Thema: Door productiebossen voor onder meer papier is het gehele beboste gebied van Europa nu 30% groter dan in 1950, en groeit nog steeds.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
9
Kennisgebieden Roto Smeets Group hanteert een business model van kernactiviteiten die elkaar onderling aanvullen en versterken. Deze activiteiten zijn ondergebracht in twee business lines: Print Productions en Marketing Communications.
Print Productions Gericht op het efficiënt en effectief vervaardigen van drukwerk door middel van gefocuste drukkerijen die de totale waardeketen van prepress tot en met distributie beslaan. Sinds haar bestaan heeft Roto Smeets Group een sterke en loyale klantenkring weten op te bouwen in West-Europa. De kern van de business line Print Productions, in de markt actief onder de merknamen Roto Smeets, Senefelder Misset en Antok, bestaat uit een verkooporganisatie met eigen verkoopkantoren in zeven landen van de Europese Unie. Roto Smeets is in Nederland op afstand marktleider. In Noordwest-Europa heeft Roto Smeets in de betreffende markt een aandeel van ca. 5%. Roto Smeets biedt de markt korte doorlooptijden en leverbetrouwbaarheid gepaard aan kosteneffectiviteit. De brede Europese oriëntatie samen met een grondige kennis van de markt en gedegen vakmanschap geeft Roto Smeets een vooraanstaande positie binnen haar vakgebied. De diensten die de Print Productions bedrijven bieden zijn als volgt te verdelen:
Diepdruk Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Etten zijn diepdrukbedrijven en de capaciteit van beide diepdrukkerijen wordt als één capaciteit in de markt gezet. Roto Smeets richt zich, op basis van haar totale diepdrukcapaciteit op drie marktsegmenten, te weten uitgevers, retailbedrijven en postorderbedrijven. Binnen de haar ter beschikking staande capaciteit worden de gewenste producten, zeer uiteenlopend in aantal pagina’s, aantal exemplaren en formaten, geproduceerd op de meest efficiënte en effectieve manier. Een belangrijk deel van de productie van Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Etten is bestemd voor de export naar een groot aantal West-Europese landen.
Rotatie-offset Roto Smeets Weert beweegt zich voornamelijk op de markt voor publiekstijdschriften met een tijdschriftenformaat op Amerikaans A4 en op de markt voor promotioneel drukwerk. Roto Smeets Utrecht richtte zich sterk op promotioneel drukwerk inclusief afwerking en publiekstijdschriften. De activiteiten van Roto Smeets Utrecht zullen medio 2010 deels overgedragen worden aan de zusterbedrijven. Senefelder Misset richt zich op A4-producten voor de ‘not-for-profit’ markt en de markt voor tijdschriften en vaktijdschriften. Senefelder Misset heeft een breed aanbod aan grafische disciplines onder één dak (prepress, vellenoffset, rotatie-offset en
afwerking, zowel hechten als garenloos). Via de media support zusterbedrijven PSH Media Sales /Hoogte 80 levert ze ook redactionele en advertentieverkoop-diensten. In Hongarije bedient de rotatie-offsetdrukkerij Antok met name retailklanten. Dankzij het uitgebreide machinepark garanderen de drukkerijen een grote gelijktijdige capaciteit en korte doorlooptijd.
Vellenoffset Roto Smeets GrafiServices Eindhoven en Roto Smeets GrafiServices Utrecht zijn de gespecialiseerde vellendrukkerijen van Roto Smeets Group. Deze bedrijven bieden grootschaligheid in combinatie met de nieuwste technieken waarmee zij kunnen zorgen voor kortere doorlooptijden en een nog betere proces- en kostenbeheersing. Zij verzorgen de nabewerking, pre-distributie en distributie van drukwerk maar ook een uitgebreid aantal pre-mediadiensten. De marktbewerking richt zich voornamelijk op periodieken voor uitgevers, verenigingen en instellingen, jaarverslagen en boeken, wenskaarten en marketingcommunicatiedrukwerk.
Nabewerking Binnen Roto Smeets Group houdt De Wit Grafische Projecten zich bezig met de complete grafische nabewerkingsactiviteiten van garenloos gebrocheerde producten. Deze vorm van afwerking is geschikt voor drukwerkproducten die een aanzienlijk aantal pagina’s tellen, zoals catalogi, reisgidsen of
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
glossy magazines. Rotopack, tot slot, is sterk in het banderen, adresseren en sealen van diverse tijdschriften en in het bijsluiten van samples bij tijdschriften, een geschikt middel om ‘shop traffic’ te verhogen, de introductie van producten te ondersteunen of response te genereren. www.rotosmeets.nl www.grafiservices.nl www.senefelder.nl www.antok.hu
Marketing Communications De bedrijven die behoren tot onze business line Marketing Communications versterken de band tussen merken en klanten maar ook tussen bedrijven en medewerkers. De MediaPartners Group creëert verbindende en inspirerende verhalen, die de ontvangers ook werkelijk willen zien en horen. MediaPartners Group gebruikt daarvoor een scala aan communicatiekanalen, waaronder print, online, mobiel, audio en video. Leads to Loyals optimaliseert de klantdialoog door marketing- en procesautomatisering. Of het nu gaat om loyaliteit, lifecycle, retentie, winback, klanttevredenheidsonderzoek, up & cross selling, tell-a-friend of klantwaarde, een goed programma begint met het onderbrengen van klantdata in één centrale marketingdatabase.
10
Introductie van Roto Smeets Group
MediaPartners Group
MediaPartners InterneCommunicatie
De MediaPartners Group is in de markt vertegenwoordigd met een drietal kernactiviteiten:
Hoe persoonlijker een bedrijf met zijn medewerkers communiceert, hoe groter de betrokkenheid. Interne communicatie luistert nauw. Alles hangt met alles samen. Dat vergt een integrale kijk op zaken en inlevingsvermogen.
MediaPartners Loyaliteits Communicatie Trouwe klanten zijn goud waard. Met hun doeltreffende redactionele aanpak is MediaPartners in staat klanten te bereiken en te beroeren. De manier waarop ze dat doet verschilt per opdracht, al was het alleen maar omdat elke relatie tussen een bedrijf en zijn klanten anders is. MediaPartners LoyaliteitsCommunicatie levert communicatieadvies, conceptontwikkeling, ‘second opinions’, contentproductie voor tijdschriften, gedrukte en digitale nieuwsbrieven, websites, boeken en meer.
MediaPartners ActieCommunicatie ActieCommunicatie draait om response. Inspireren, verleiden en verkopen, maar dan wel op een bijzondere manier. MediaPartners ActieCommunicatie zet ideeën om in effectieve campagnes. Het geheim? Hun copywriters en designers vinden precies de juiste toon. Het gevoel dat klanten raakt. Klanten kunnen bij MediaPartners ActieCommunicatie terecht voor communicatieadvies, conceptontwikkeling, direct (e-)mail, huis-aan-huisacties, instore communicatie, advertising concepten, interactieve campagnes, etcetera.
MediaPartners InterneCommunicatie ondersteunt haar opdrachtgevers hierbij. Bijvoorbeeld met communicatieadvies, conceptontwikkeling, personeelsbladen, nieuwsbrieven, intranet, narrowcasting, webportals, posters en videonieuws.
aan de toekomstige situatie. Leads to Loyals verzorgt hierbij alle inbound en outbound communicatie, zoals e-mail, direct mail, drukwerk, internet, (e) fulfilment, telemarketing en SMS. Hierbij biedt Leads to Loyals onder andere centrale gegevensverwerking, webbased toegang tot de CRM database en reporting tool. www.leadstoloyals.nl
www.mediapartners.nl
Leads to Loyals Leads to Loyals levert een substantiële bijdrage aan het optimaliseren van communicatieprocessen en het verhogen van de totale klantwaarde voor haar opdrachtgevers door middel van haar competentie op het gebied van databased marketing, automatisering en cross channel campaign management. Voor haar opdrachtgevers adviseert en implementeert Leads to Loyals interactieve marketingprogramma’s voor het behouden en versterken van klantrelaties, het reactiveren van klantrelaties en het benutten van up- en cross selling mogelijkheden. De database en campaign management oplossingen zijn afgestemd op de huidige situatie, doelstellingen en behoeften van de opdrachtgever en flexibel aan te passen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
11
Thema: De papierindustrie scoort relatief laag in CO2 uitstoot. De VN heeft verklaard dat de hout- en papierindustrie zelfs deel kunnen uitmaken van de oplossing voor het klimaatprobleem.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
12
Belangrijke kengetallen x € mln
2009
2008
2007
2006
2005
415,4 192,6 -2,8 -33,0 -3,7 0,0 -36,7 9,2 0,0 -27,5
447,5 212,9 37,2 5,8 -4,3 0,0 1,5 -0,2 0,0 1,3
485,0 230,9 40,9 6,3 -3,7 3,7 6,3 -0,9 0,0 5,4
531,3 246,4 51,8 15,2 -4,5 0,0 10,7 -3,1 0,0 7,6
534,9 252,0 58,6 25,0 -5,3 0,4 20,1 -5,7 0,1 14,5
Vaste activa Vlottende activa Totaal activa
172,6 89,3 261,9
179,7 108,9 288,6
188,6 115,2 303,8
193,5 132,0 325,5
213,2 131,1 344,2
Eigen vermogen Langlopende verplichtingen Kortlopende en overige verplichtingen Totaal passiva
102,7 35,7 123,4 261,9
130,4 53,8 104,4 288,6
135,2 55,6 113,0 303,8
135,7 70,5 119,3 325,5
134,1 87,6 122,5 344,2
Opbrengsten Toegevoegde waarde EBITDA EBIT Financieringskosten Resultaat deelnemingen Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten Netto resultaat
Balans
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
13
x € mln
2009
2008
2007
2006
2005
29,1 23,6
13,3 23,0
50,4 30,2
27,6 17,9
29,3 47,0
-0,7% -1,5% -20,5%
8,3% 17,5% 3,1%
8,4% 17,7% 3,2%
9,8% 21,0% 7,1%
10,9% 23,2% 11,5%
492 443
511 422
547 459
570 452
617 473
-23,0 -0,8
1,9 8,6
1,4 11,0
1,6 11,5
1,6 11,0
39,2%
45,2%
44,5%
41,7%
39,0%
8,8 -8,3 31,2 18,0 10,0
4,0 0,4 39,6 38,4 14,2
15,3 1,7 41,1 44,5 30,5
8,4 2,3 41,2 51,3 32,5
8,9 4,4 40,8 56,0 34,6
1.962 3.290.275 3.290.275
2.189 3.290.275 3.290.275
2.257 3.290.275 3.290.275
2.452 3.290.275 3.290.275
2.633 3.290.275 3.290.275
Kasstroom Kasstroom uit operationele activiteiten Netto investeringen
Ratio’s EBITDA/Opbrengsten EBITDA/Toegevoegde waarde ROCE Toegevoegde waarde/Kton (Eur) Productiekosten/Kton (Eur) *) Netto schuld/EBITDA EBITDA/rentelasten Solvabiliteit
Gegevens per uitstaand aandeel x € 1 Kasstroom uit operationele activiteiten Nettoresultaat Intrinsieke waarde Hoogste koers Laagste koers
Overige gegevens Aantal fte’s ultimo boekjaar Aantal uitstaande aandelen ultimo boekjaar Gemiddeld aantal aandelen
*) De productiekosten in 2009 bestaan uit de personele kosten en de overige bedrijfskosten exclusief € 21,1 mln reorganisatievoorziening.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
14
Personalia
CURRICULUM VITAE LEDEN RAAD VAN COMMISSARISSEN
Van links naar rechts: Drs. A.P. Lugt Geboortedatum 15 juli 1939 (m) Nationaliteit Nederlandse Voormalige hoofdfunctie Voorzitter RvB Roto Smeets Group NV Commissariaten Vice-voorzitter RvC Roto Smeets Group NV Eerste benoeming 2000 Herbenoeming 2004, 2008 Lopende termijn 2008 - 2012
H.C.A. Groenen Geboortedatum 31 juli 1944 (m) Nationaliteit Nederlandse Voormalige hoofdfunctie Algemeen Directeur NMB Heller Holding NV Commissariaten Lid RvC Roto Smeets Group NV Lid RvC Triple P NV Eerste benoeming 2004 Herbenoeming 2008 Lopende termijn 2008-2012
R.A.J. Huyzer Geboortedatum 12 augustus 1941 (m) Nationaliteit Nederlandse Voormalige hoofdfunctie CEO BT Office Products International Inc. Lid Raad van Bestuur KNP BT Distributie Commissariaten Voorzitter RvC Roto Smeets Group Eerste benoeming 2009 Lopende termijn 2009 - 2013
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Drs. R.Blom Geboortedatum 10 december 1948 (m) Nationaliteit Nederlandse Voormalige hoofdfunctie Voorzitter Raad van Bestuur Eneco N.V. Commissariaten Lid RvC Roto Smeets Group NV Eerste benoeming 2009 Lopende termijn 2009 - 2013
Drs. H.C.P. Noten Geboortedatum 20 februari 1958 (m) Nationaliteit Nederlandse Huidige hoofdfunctie Fractievoorzitter PvdA in de Eerste Kamer der Staten-Generaal Voormalige hoofdfunctie Directielid NS Reizigers Commissariaten Voorzitter RvC MN Services Voorzitter ActiZ Lid RvC Smit Internationale Lid RvC Roto Smeets Group NV Eerste benoeming 2005 Herbenoeming 2009 Lopende termijn 2009 - 2013
15
CURRICULUM VITAE LEDEN RAAD VAN BESTUUR
Ir. B.J.W. van der Heijden RM Geboortedatum 28 mei 1955 (m) Nationaliteit Nederlandse Huidige hoofdfunctie Lid Raad van Bestuur Roto Smeets Group NV Voormalige hoofdfunctie AD NieuwsMedia, directeur/uitgever AD Eerste benoeming 2009 Lopende termijn 2009-2013
J.P. Caris Geboortedatum 31 maart 1948 (m) Nationaliteit Nederlandse Huidige hoofdfunctie Voorzitter Raad van Bestuur Roto Smeets Group NV Voormalige hoofdfunctie Lid Raad van Bestuur Roto Smeets Group NV Commissariaten Lid RvC Rabobank Vallei en Rijn Lopende termijn Onbepaalde tijd
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
16
Verslag van de Raad van Commissarissen Thema: De jonge bomen die in productiebossen worden geplant nemen extra CO2 uit de lucht en de CO2 in papier blijft ook in het papier. Daardoor scoort de papierindustrie relatief laag in CO2 uitstoot.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
17
Inleiding Ter voorbereiding op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders legt de Raad van Commissarissen hierbij aan de aandeelhouders de door de Raad van Bestuur opgestelde jaarrekening over het boekjaar 2009 ter vaststelling voor. De jaarrekening is gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring door Ernst & Young Accountants LLP. De accountantsverklaring is onder de overige gegevens opgenomen. De Raad van Commissarissen adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders over te gaan tot vaststelling van de jaarrekening. Afzonderlijk daarvan wordt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders verzocht de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen decharge te verlenen. Gezien de resultaten over 2009 zal er geen voorstel tot dividend worden gedaan.
Samenstelling Aangezien tot 2009 de Raad van Commissarissen uit vier leden bestond hadden alle leden zitting in de kerncommissies. Hierdoor werd de workload echter zodanig dat besloten is om terug te keren naar een vijfkoppige Raad van Commissarissen. Voor de vacature die daardoor ontstond is tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 15 april 2009 de heer Drs R. Blom voorgedragen en benoemd. Tevens kwam tijdens die vergadering de herbenoeming van de heer Drs H.C.P. Noten aan de orde. De heer Noten is voor het
eerst voor een periode van vier jaar benoemd in 2005 op voordracht van de Ondernemingsraad. De Ondernemingsraad heeft de heer Noten voorgedragen om opnieuw voor een periode van vier jaar te worden benoemd. Zowel de Raad van Commissarissen als de aandeelhouders zijn akkoord gegaan met deze herbenoeming. Tijdens diezelfde vergadering kondigde de toenmalige voorzitter, de heer D. Montgomery aan dat hij de Raad van Commissarissen zou gaan verlaten. Als reden gaf de heer Montgomery aan dat hij de drukke werkzaamheden als CEO van Mecom Group Plc. niet langer kon combineren met het voorzitterschap van de Raad van Commissarissen van Roto Smeets Group. Voor de vacature die hierdoor ontstond werd tijdens een Buitengewone Aandeelhoudersvergadering van 18 juni 2009 de heer R.A.J. Huyzer voorgedragen en met algemene stemmen benoemd. De Raad van Commissarissen dankt de heer Montgomery voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van het concern. Sinds zijn aantreden in 2006 heeft hij de strategie van consolidatie onderschreven en een sterke balans en focus op cashflow mede ondersteund. De Raad heeft dankbaar gebruik kunnen maken van de kennis en specifieke ervaring van de heer Montgomery.
Om zich een goed beeld te kunnen vormen van de nieuwe samenstelling van de Raad is intern besloten de heer A.P. Lugt tijdelijk te benoemen tot voorzitter. Buiten aanwezigheid van het bestuur is gesproken over het functioneren van de individuele leden van het bestuur, de Raad van Commissarissen als geheel en dat van de individuele commissarissen. Ook in deze nieuwe samenstelling kan gesteld worden dat alle leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Op 17 december 2009 is besloten de heer R.A.J. Huyzer per 1 januari 2010 te benoemen tot nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen. Aangezien de Raad van Commissarissen nu uit vijf personen bestaat zijn ook de kerncommissies afzonderlijk geïnstalleerd en zijn de taken als volgt verdeeld: Audit- en riskmanagement commissie: de heren H.C.A. Groenen (vz) en A.P. Lugt. Benoeming- en remuneratiecommissie: de heren R. Blom (vz), H.C.P. Noten en R.A.J. Huyzer.
zijn op de agenda van de reguliere vergaderingen geplaatst. In 2009 zijn vier bijeenkomsten geweest in de oude samenstelling van de Raad en drie in de nieuwe samenstelling. Er zijn drie extra vergaderingen geweest in verband met voorbereiding AVA, herstructurering organisatie en introductie nieuwe leden. Op één vergadering na (waarbij een commissaris wegens ziekte verstek moest laten gaan) was steeds de voltallige raad aanwezig. Bij de vijf overlegvergaderingen tussen het bestuur en de Centrale Ondernemingsraad is steeds, bij toerbeurt, één van de commissarissen aanwezig geweest. Begin 2009 is gesproken over de jaarrekening 2008 en de voornaamste risico’s verbonden aan de onderneming. Tevens is met het bestuur besproken hoe zij de interne risicobeheersings- en controle systemen beoordelen en hoe dit verder ontwikkeld kan worden. Door een update van de ICT infrastructuur, waar momenteel aan gewerkt wordt, kan het systeem verder geoptimaliseerd worden. Deze onderwerpen zijn ook met de externe accountant besproken, zowel met als zonder de aanwezigheid van het bestuur.
Vergaderingen in 2009 Aangezien in 2009 alle leden zitting hadden in de kerncommissies zijn hiervoor geen aparte vergaderingen belegd. De onderwerpen die in de kerncommissies aan bod dienen te komen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Met betrekking tot de strategie van de onderneming is langdurig gesproken over de marktontwikkelingen en het effect daarvan op de organisatie; over de noodzaak tot het
18
Verslag van de Raad van Commissarissen
Thema: Het productieproces van papier is door vernieuwde processen minder vervuilend geworden. Zo wordt er geen nemen van maatregelen en de consequenties daarvan en over de stand-alone optie die door het vooralsnog ontbreken van actuele consolidatiemogelijkheden, onafwendbaar leek geworden. De reorganisatie die moet leiden tot een herstel van het resultaat van de onderneming is ingrijpend. Tevens is gesproken over de investeringsvoorstellen en desinvesteringsvoorstellen die onderdeel uitmaken van dit plan. De Raad van Commissarissen acht deze noodzakelijk om de huidige marktpositie te kunnen verbeteren. Overigens is de Raad nog steeds van mening dat consolidatie in de grafische industrie een noodzaak is en steunt zij de activiteiten van het bestuur in deze. Tijdens de Raad van Commissarissen vergaderingen staat dit onderwerp regelmatig op de agenda en is een speciale RvC vergadering gewijd aan de consolidatie opties. Het proces aangaande een mogelijke desinvestering van de MediaPartners Group is nauwlettend door de Raad gevolgd. Vanwege de positieve ontwikkelingen bij deze onderneming en de potentie die het heeft in de huidige markt kan de Raad van Commissarissen zich vinden in het handhaven van de business line Marketing Communications, waar de MediaPartners Group onderdeel van uitmaakt. In 2010 zal nader naar de ontwikkelrichting van deze business line worden gekeken.
De Raad van Commissarissen heeft aan de hand van periode- en kwartaalrapporten regelmatig overleg gehad met het bestuur en de financieel directeur over de financiële situatie, de voortgang van de reorganisatie en de financieringsovereenkomsten. In één van de vergaderingen is aandacht besteed aan de door de Commissie Frijns aangepaste Corporate Governance Code, de nieuwe richtlijnen m.b.t. de rechten van aandeelhouders en de transparantierichtlijn. De update van deze richtlijnen heeft geleid tot enkele aanpassingen van het reglement van de Raad van Commissarissen. Deze aangepaste versie kunt u vinden op de website van het concern. Het concernbeleid met betrekking tot de Corporate Governance Code treft u aan in een apart hoofdstuk van dit jaarverslag. Aan de hand van het jaarlijkse Maatschappelijke Verslag van het concern is gesproken over de ontwikkelingen op het gebied van veiligheid, arbo en milieu en de maatschappelijke bijdragen die zij vanuit haar kernprocessen aan de samenleving geeft. Voor een uitvoerige omschrijving van haar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen beleid verwijzen wij naar het Maatschappelijk Verslag 2009. Met de Raad van Bestuur en de directeur HRM is overleg gevoerd over de uitvoering van het sociaal plan, over het overleg met de vakbonden over een eventuele loonmatiging
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
19
elementair chloor meer gebruikt en is gedurende de afgelopen 15 jaar het watergebruik gehalveerd. en uiteindelijk over het voorstel de CAOverhoging van juli 2009 uit te stellen tot 2010 en 2011. De Raad vindt het prijzenswaardig en bemoedigend dat 98% van de medewerkers hiermee heeft ingestemd.
Samenstelling Raad van Bestuur Halverwege het jaar gaf de heer Bouwman, de CFO van het concern, aan dat hij er de voorkeur aan gaf zijn carrière elders voort te zetten. Bij zijn indiensttreding in 2007 sloten met name de internationale uitbreidingsplannen van die tijd naadloos aan bij zijn eerder opgedane ervaringen en ambities. Hij is per 1 september 2009 overgestapt naar een internationale beursgenoteerde onderneming, buiten de grafische sector. Aangezien het uitvoeren van de strategische ontwikkelrichting veel aandacht vraagt van de CEO en de in gang gezette reorganisatie een strakke aansturing van de operaties vergt, is ervoor gekozen een Chief Operations Officer aan te stellen in plaats van een Chief Financial Officer. De financiële kennis en expertise die in het concern aanwezig is acht de Raad voldoende zodat hier niet additioneel in voorzien hoeft te worden. De bestuurstaken van de CFO worden door de CEO overgenomen. De Raad van Commissarissen prijst zich gelukkig, na zorgvuldige afweging van diverse kandidaten, in Ir B.J.W. van der Heijden een goede invulling van de vacature te hebben gevonden.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Remuneratie De remuneratie van de heer Van der Heijden is volledig conform het remuneratiebeleid van het concern, zoals voor het laatst besproken tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 15 april 2009. Het remuneratiebeleid treft u aan in het volgende hoofdstuk. De details van de remuneratie over 2009 van de Raad van Bestuur en toelichting daarop treft u aan op pagina 104 van de jaarrekening. Met ingang van 1 januari 2009 zijn de salarissen van het topmanagement bevroren en is besloten dat de arbeidsvoorwaardelijk vastgelegde incentive (bonus) over het jaar 2009 niet zal worden uitbetaald.
Tot slot De Raad van Commissarissen is zich ervan bewust dat 2009 veel offers heeft gevraagd van alle belanghebbenden en met name van de circa 550 medewerkers die het concern gaan verlaten. De Raad spreekt haar waardering uit voor het management bij het op koers houden van de vennootschap in zwaar weer en wil alle betrokkenen danken voor hun inzet. We vertrouwen erop dat de genomen maatregelen een belangrijke bijdrage zullen leveren aan het herstel van het resultaat en de continuïteit van het concern. Deventer, 17 maart 2010 Raad van Commissarissen
20
Remuneratiebeleid
Thema: De papierindustrie gebruikt voornamelijk die delen van de boom die andere commerciële bedrijven niet willen, zoals zagerij-afval en snoeihout van het bos. Het beloningsbeleid van de Raad van Bestuur is vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit beleid is erop gericht om de Raad van Bestuur te belonen op basis van hun bijdrage aan de resultaten van de onderneming. Het doel van het beloningsbeleid is om gekwalificeerde mensen, die kunnen bijdragen aan het succes van Roto Smeets Group, aan te trekken, te motiveren en te binden. Telkens na verloop van twee jaar zal de Raad van Commissarissen de arbeidsvoorwaarden van de leden van de Raad van Bestuur heroverwegen. Bij de vaststelling van de hoogte en de structuur van de bezoldiging worden onder meer de resultaatontwikkeling en niet-financiële indicatoren die relevant zijn voor de lange termijn waardecreatie van de vennootschap meegenomen. Bij de hierboven bedoelde heroverweging zullen de arbeidsvoorwaarden van de Raad van Bestuur worden getoetst aan de volgende criteria, die ook steeds met elkaar in evenwicht moeten worden gehouden: – evenwicht in het beloningsniveau dat volgens de dienaangaande best verwerkbare informatie in Nederland geldt voor bestuurders van ondernemingen met vergelijkbare omvang, importantie en winstbasis, opdat Roto Smeets Group zich niet met een financiële handicap plaatst in de markt, waarin bestuurstalent zijn bestemming vindt;
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
21
– evenwicht in de inkomensverhouding ten opzichte van de onder de Raad van Bestuur volgende lagen van de ondernemingsleiding, zodat de verschillen rationeel te verantwoorden zijn vanuit de vergelijking van de omvang van taken, verantwoordelijkheden alsmede de competenties die voor de hoogste bestuursfuncties zijn vereist; – evenwicht met de ontwikkeling van de rentabiliteit/winst van Roto Smeets Group; – evenwicht met de zekerheden, rechten en verplichtingen, die voortvloeien uit het sociaal beleid van Roto Smeets Group, dat ook van toepassing is op ieder lid van de Raad van Bestuur. Het resultaat van die heroverweging zal dienen tot uitgangspunt van de alsdan opnieuw vast te stellen (onderdelen van de) arbeidsvoorwaarden. De Raad van Bestuur draagt daarbij medeverantwoordelijkheid jegens de vennootschap voor het in overeenstemming zijn en blijven van deze arbeidsvoorwaarden met de arbeidsvoorwaarden voor de overige medewerkers en met de terzake geldende wetten en overheidsmaatregelen. Het niveau van de bezoldiging wordt bepaald op basis van uitgevoerd marktonderzoek binnen Nederland onder bestuurders van ondernemingen met vergelijkbare omvang, belang en resultaat, de zogenaamde peer group. Hiertoe wordt het onderzoek gebruikt dat Hay Consultants jaarlijks uitvoert. De
Raad van Bestuur wordt beloond op de mediaan van de markt en ontvangt van Roto Smeets Group een daarop gebaseerde bezoldiging die bestaat uit een vast en een variabel deel. De Raad van Commissarissen analyseert de mogelijke uitkomsten van de variabele bezoldigingscomponenten en de gevolgen daarvan voor de bezoldiging van de bestuurders. Op de vaste component van de bezoldiging wordt de indexering overeenkomstig de GrafiMedia CAO toegepast. Door middel van een korte termijn (1 jaar) variabele component wordt een relatie gelegd tussen de bezoldiging van de individuele leden van de Raad van Bestuur en de prestaties van de onderneming. De hoogte van de korte termijn component wordt bepaald door het EBITDA van de vennootschap als percentage van het gemiddelde vermogensbeslag (geïnvesteerd vermogen, vaste activa en werkkapitaal). Ze ontvangen hiervoor een bedrag per percentpunt. Dit percentpunt wordt jaarlijks door de Remuneratiecommissie van de Raad van Commissarissen vastgesteld. Bij onvoldoende functioneren kan de korte termijn component worden gekort. De uitbetaling van de variabele bezoldiging in enig jaar is gebaseerd op de ontwikkelingen in het jaar daarvoor.
Voor de langere termijn (4 jaar) kent Roto Smeets Group een bonus die gebaseerd is op een aantal fictieve aandelen (phantom shares) die aan het einde van een vooraf vastgestelde periode tegen de op dat moment geldende koers wordt afgerekend. De leden van de Raad van Bestuur kennen een premievrije pensioenregeling die qua toezegging volledig aansluit op hetgeen van toepassing is op de meerderheid van de medewerkers binnen Roto Smeets Group. Bij de indiensttreding van nieuwe bestuurders wordt de best practice bepaling II.1.1. van de Corporate Governance toegepast en worden de bestuurders in principe benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Herbenoeming kan telkens voor een periode van maximaal vier jaar plaatsvinden. De vergoeding bij ontslag bedraagt maximaal eenmaal het jaarsalaris. In geval de reden van de opzegging het verval van de functie is als gevolg van het aangaan van een samenwerkingsverband tussen Roto Smeets Group en een ander bedrijf, dan wel het gevolg is van een wijziging van de zeggenschap over Roto Smeets Group, dan bedraagt de vergoeding tweemaal het jaarsalaris. De afspraken vastgelegd in de arbeidsovereenkomst van de huidige CEO, in 2001 aangegaan voor onbepaalde tijd, zullen worden gerespecteerd.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
De ontwikkeling van de vaste en variabele component alsmede de pensioenverplichtingen worden weergegeven in de toelichting op de jaarrekening.
22
Verslag van de Raad van Bestuur Algemeen 2009 was een van de moeilijkste jaren in het bestaan van onze groep. De veranderende marktomstandigheden en economische tegenwind hebben geresulteerd in ingrijpende strategische besluiten en een fors lager bedrijfsresultaat, zowel operationeel als ten gevolge van de voorzieningen voor de reorganisatie. Ingrijpend waren de beslissingen om Roto Smeets Utrecht te sluiten, Roto Smeets Etten substantieel in capaciteit terug te brengen en in andere onderdelen verdere kostenbesparende reorganisaties in gang te zetten, resulterend in een afname van circa 550 arbeidsplaatsen. Deze reorganisatie zal medio 2010 afgerond zijn. Door concentratie op minder productielocaties, onverminderde verkoopkracht, kostenbeheersing en het doen van investeringen in nieuwe technologie om fit te blijven, bieden wij het hoofd aan de economische terugval. De verwachting is dat 2010 geen groei zal laten zien en dat onze bedrijfstak als geheel, zijn overcapaciteit en margeproblemen in de komende jaren niet opgelost krijgt. Hoewel vele concurrenten er financieel slecht voorstaan, is er nog niet veel capaciteit uit de markt genomen en zal er ook in 2010 nog steeds grote druk op de marges staan. Wij streven opnieuw naar verbetering van
onze marktpositie en zullen daarbij alert blijven op marktontwikkelingen.
Strategie Roto Smeets Group heeft in het verleden bewust gekozen om met de Print Productions business line zowel in vellenoffset, diepdruk als in rotatieoffset in West-Europa een belangrijke marktpositie in te nemen. De structurele overcapaciteit, met als gevolg een onvoorstelbare margedruk, noopt de industrie tot consolidatie om capaciteit terug te brengen en daarmee de industrie weer gezond te maken. Diverse pogingen in de afgelopen jaren om daarin een rol te spelen hebben helaas nog niet tot het gewenste resultaat geleid. De Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur blijven strategisch voeling houden met de markt om, daar waar zich consolidatiemogelijkheden voordoen, deze goed te kunnen analyseren en adequaat op in te spelen. De financiering van overnames is in het huidige financiële klimaat vrijwel onmogelijk geworden, vandaar dat de aandacht uitgaat naar initiatieven op het gebied van nauwere samenwerking of het samenvoegen van bedrijven, met verdeling van eigendomsverhoudingen naar ingebrachte waarde. De markt- en resultaatontwikkeling in 2009 maakten het echter noodzakelijk maatregelen te nemen om het bedrijf in de stand-alone fase sterk te houden voor de toekomst. Uitgangspunt bij het nemen van die maatregelen was dat ze een positieve uitwerking moeten
hebben op het resultaat, met behoud van onze klantgerichte marktbenadering, en dat deze uitgevoerd dienden te worden binnen het sociaal akkoord. De genomen maatregelen hebben vooral hun impact gehad op de business line Print Productions. Door deze inmiddels in gang gezette maatregelen zal onze capaciteit met 30 Kton, circa 8% van onze huidige capaciteit, worden teruggebracht. Al deze ingrepen en ontwikkelingen dragen bij aan een kostenvermindering die minimaal € 30 mln per jaar zal bedragen. Dit zal, deels in 2010 en volledig in 2011 en verdere jaren, bijdragen aan een sterk herstel van het resultaat. De business line Marketing Communications, waar MediaPartners Group onderdeel van uitmaakt, ontwikkelt zich ondanks het huidige financiële en economische klimaat positief. Het in 2008 in gang gezette onderzoek naar vervreemding, in verband met de vergevorderde expansieplannen van het concern destijds, zijn stopgezet. Roto Smeets Group zal het potentieel van deze business line benutten en verder ontwikkelen. De strategie van het concern zal de komende tijd gericht zijn op de volgende 3 sporen: – versteviging van de positie in de markt en van de organisatie in een stand alone situatie; – blijven streven naar participatie in Europese consolidatie;
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
– uitbreiding van de dienstverlening om afhankelijkheid van de drukactiviteiten te verminderen. Intern blijft onze focus gericht op het behoud van een gezonde balans door scherp op operationele kasstroom te sturen en de schuld niet te laten oplopen. Optimale service en waardeproposities voor onze klanten, een goede bezettingsgraad nastreven waarbij beheersing van kosten, werkkapitaal en investeringen speerpunten zijn.
Financiële ontwikkeling 2009 Het resultaat van 2009 is in sterke mate beïnvloed door het in mei 2009 aangekondigde herstructureringsprogramma. De opbrengsten van de voortgezette bedrijfsactiviteiten zijn gedaald met € 32,1 mln tot € 415,4 mln (2008: € 447,5 mln) als gevolg van een teruggang in oplage en omvang van tijdschriften en het uit de markt halen van titels door opdrachtgevers. De toegevoegde waarde (TW) komt door voortdurende volumedaling en lagere opbrengstprijzen € 20,3 mln lager uit op € 192,6 mln (2008: € 212,9 mln). Als gevolg van het herstructureringsprogramma is een bedrag van € 21,1 mln aan de reorganisatievoorziening gedoteerd. Hierdoor laten de bedrijfskosten een stijging zien van € 18,7 mln tot € 226,1 mln (2008:
Thema: De bossen worden duurzaam beheerd om de biodiversiteit, de natuurlijke ecosystemen en de koolstofcyclus in stand te houden en te verbeteren.
23
€ 207,4 mln). Het aantal medewerkers op basis van fte’s liep terug van 2.189 ultimo 2008 tot 1.962 ultimo 2009. In 2010 wordt het resterende deel van de reorganisatie geëffectueerd, waarmee de teruggang in fte’s van de totale reorganisatie circa 550 zal bedragen. EBITDA is, inclusief de kosten voor de herstructurering, gedaald tot € -2,8 mln (2008: € 37,2 mln). De trend van de margedruk die in de vorige jaren is ingezet, heeft zich in 2009 voortgezet. Het bedrijfsresultaat (EBIT) liep terug naar € -33,0 mln (2008: € 5,8 mln). Roto Smeets Group heeft over 2009 een netto resultaat behaald van € -27,5 mln, tegenover € 1,3 mln over 2008. De kasstroom uit operationele activiteiten steeg, ondanks het negatieve resultaat tot € 29,1 mln. De netto investeringen in materiële vaste activa bedroegen € 23,6 mln (2008: € 23,0 mln).
Financiële doelstelling Doelstelling van het concern is het om een sterke financiële positie te behouden en daardoor aandeelhouderswaarde te creëren. Op concernniveau wordt een margedoelstelling van EBITDA /TW van minimaal 20% nagestreefd met een return on capital employed van 8%. Dit bij een minimale solvabiliteit van 30%, een schuld/ EBITDA ratio van maximaal 3 en EBITDA / rentelasten ratio van minimaal
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
24
Verslag van de Raad van Bestuur
Thema: Het bos is na de oceaan het grootste ecosysteem voor de opname van CO2 4,75. De vennootschap focust zich hierbij op free cashflow met een ijzeren discipline op investeringen voor de langere termijn en strikte bewaking van kosten en werkkapitaal. In het huidige economische klimaat is een solide financiële balanspositie cruciaal voor het vertrouwen van onze klanten, onze leveranciers, onze aandeelhouders en werknemers.
Financiering en convenanten Ultimo 2009 is de netto schuld ten opzichte van 2008 met € 7,3 mln gedaald tot € 64,4 mln (ultimo 2008: € 71,7 mln). De vennootschap heeft een sterke balans met een solvabiliteit van 39,2 % (ultimo 2008 45,2%), een schuld / EBITDA (genormaliseerd) ratio van 3,5 en een EBITDA (genormaliseerd) / rentelasten van 5,5. De totale rentedragende schulden ultimo 2009 ad € 65,6 bestaan voor: – 49% (€ 32,2 mln) uit financial leases voor persen en randapparatuur; – 16% (€ 10,5 mln) uit een hypothecaire lening met als onderpand onroerend goed; – 35% uit overige bankschulden (€ 22,9 mln). Roto Smeets Group heeft met banken een nieuwe financieringsovereenkomst bereikt. Het totale arrangement bestaat voor een deel uit financiering door Fortis Commercial Finance, met een 2-jarige overeenkomst, gebaseerd op debiteurenfinanciering en voor een deel ingevuld met een wijziging van de bestaande kredietfaciliteit met ABN AMRO en ING bank door ABN AMRO, deze laatste
voor onbepaalde tijd. Verder blijven andere zaken als leases en hypothecaire faciliteiten van kracht. Deze overeenkomsten geven Roto Smeets Group voldoende slagkracht voor de komende jaren met een totale faciliteit van circa € 110 mln. De overeengekomen convenant is solvabiliteit > 30%. Naast de met Fortis Commercial Finance en met ABN-Amro afgesloten faciliteiten is de vennootschap in overleg met partijen voor een additionele financiering tot een bedrag van € 17,5 mln. Deze additionele faciliteit zal gebruikt worden voor de aflossing van de pro resto lening van € 9,75 mln en de persinvestering in Weert. Op korte termijn zal naar verwachting van de vennootschap een en ander gefinaliseerd worden. Ten behoeve van deze financiering zijn er voldoende onbelaste zekerheden voorhanden. Op basis van de afgesloten en de nog af te sluiten faciliteiten bestaat er bij de vennootschap geen onzekerheid over de financierbaarheid van de activiteiten, de uitvoering van de reorganisatie en het investeringsprogramma van het lopende jaar.
Dividend Het door Roto Smeets Group gevoerde dividendbeleid gaat uit van een pay-out in contanten van 40% over het nettoresultaat per gewoon aandeel zolang de solvabiliteit voldoet aan de gestelde ondergrens van 30%.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
25
Over 2009 zal gezien het negatieve resultaat, geen dividend worden uitgekeerd.
Investeringen In 2009 zijn eerder geïnitieerde investeringen conform plan doorgezet, nieuwe plannen zijn in het kader van de veranderende markt zeer kritisch beoordeeld. In 2009 is het grote investeringsprogramma in Senefelder Misset Doetinchem afgerond. Door in de laatste jaren zowel in moderne offsetcapaciteit, garenloos bindcapaciteit en logistiek te investeren is een modern ingerichte tijdschriftendrukkerij gerealiseerd. Senefelder Misset is hiermee klaar voor een uitdagende toekomst.
het retailpakket dat over komt uit Utrecht te produceren. Door de sluiting van Roto Smeets Utrecht worden zeven persen uit productie genomen. Om de mogelijkheden van de markt in Hongarije te kunnen ontwikkelen is een gebruikte 2 x 16-pagina tandempers gekocht ter vervanging van de huidige meer dan 25 jaar oude machines. Deze pers is in maart 2010 in productie gegaan. Roto Smeets Group heeft het 15% aandeel van het management van Antok overgenomen en daarmee de volledige zeggenschap gekregen. Om er zorg voor te dragen dat wij een consistente prijs / kwaliteitverhouding blijven leveren gericht op de marktsituatie, zullen wij steeds bezien welke investeringen noodzakelijk zijn voor het technisch fit houden van de Roto Smeets Group. Alleen investeringen die bijdragen aan de gewenste resultaatontwikkeling van de Roto Smeets Group zullen worden voorgedragen.
Bij Roto Smeets GrafiServices Eindhoven is verder uitvoering gegeven aan het plan om zusteronderneming Nadruk binders te integreren en juridisch te fuseren. Dit is gepaard gegaan met investeringen in nieuwe nabewerkingsapparatuur. Verder is de nieuwe grootformaat Jumbo drukpers in gebruik genomen.
Markt
In combinatie met de sluiting van Roto Smeets Utrecht is een investering goedgekeurd voor een nieuwe 72-pagina pers in Weert om op de technische eisen van de markt in te spelen. Uitvoering van dit project staat gepland voor de eerste helft van 2010. Deze machine vervangt twee oude persen van Roto Smeets Weert en is ook geschikt om een deel van
De grafische industrie in West-Europa is met name het afgelopen jaar geconfronteerd met een structurele afname van de vraag. Een toenemende inzet van andere mediavormen, zoals het internet naast gedrukte media en veranderend consumentengedrag zijn in deze kenmerkend. Deze afname is in 2008 en 2009 verder versterkt door de effecten van de huidige economische crisis.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Mede als gevolg van bovenstaande afname van de vraag wordt de grafische industrie in West Europa geconfronteerd met een toenemende overcapaciteit. Zowel in de diepdruk als in de rotatieoffset is er sprake van een structurele overcapaciteit van 25 – 30%. Als we deze overcapaciteit combineren met een daling van het papiervolume in WestEuropa als gevolg van de economische crisis (circa -17%), wordt helder dat de enorme druk op de opbrengstprijzen zal voortduren. De marktverhoudingen kunnen getypeerd worden als een ‘kopersmarkt’ die zich steeds meer centraliseert en professionaliseert. Dat kenmerkt zich door het vaker uitschrijven van tenders, strengere inkoopvoorwaarden, detailprijsmatrices, en dergelijke. Er zal een diepgaande rationalisatie en/ of consolidatie van de capaciteit moeten plaatsvinden voordat er sprake kan zijn van enig herstel in de balans tussen vraag en aanbod.
Organisatie Om enerzijds op korte termijn de effecten van de overcapaciteit en daar bovenop de economische crisis te dempen en anderzijds ter ondersteuning van een rendementsverbetering op lange termijn heeft het concern in 2009 een herstructurering aangekondigd waarmee ongeveer 550 arbeidsplaatsen komen te vervallen.
26
Verslag van de Raad van Bestuur
Deze herstructurering heeft ingrijpende gevolgen voor de medewerkers van de Roto Smeets Group. Met name voor Roto Smeets Utrecht dat in 2010 afgebouwd zal worden en voor Roto Smeets Etten waar ook een groot aantal medewerkers het bedrijf zal moeten verlaten. Bij de overige bedrijfsonderdelen vinden reorganisaties plaats waarbij ook afscheid van medewerkers moet worden genomen. Daarnaast heeft de Raad van Bestuur aan alle collega’s die niet getroffen worden door deze reorganisaties en dus perspectief op werk houden om uitstel gevraagd van de in de Grafimedia CAO afgesproken loonsverhoging van 2,75%. Nagenoeg alle medewerkers zijn hiermee akkoord gegaan. Deze uitgestelde verhoging wordt gespreid over twee jaar toegekend: 1,00% per 1 augustus 2010, en 1,75% + 0,25% bonus per 1 augustus 2011.
dat 113 medewerkers het bedrijf zullen verlaten.
Rotatieoffset Roto Smeets Utrecht zal geleidelijk worden afgebouwd en in 2010 worden gesloten. Het in stand houden van drie rotatieoffset locaties in Nederland past niet in de marktontwikkelingen en vraagt teveel van de financiële spankracht van het concern. Orders zijn deels in goed overleg met de opdrachtgevers geheralloceerd naar Roto Smeets Weert en naar Senefelder Misset Doetinchem.
Bij Roto Smeets Weert vervallen ruim 50 arbeidsplaatsen en worden veranderingen doorgevoerd in de aansturing van de productieorganisatie.
Overzicht herstructurering
Bij Senefelder Misset zullen vanwege de reorganisatie 30 arbeidsplaatsen vervallen.
Diepdruk
Nabewerking
De integrale marktbenadering van diepdruk zal nog verder geïntensiveerd worden door een centrale aansturing van de locaties in Deventer en Etten-Leur. Roto Smeets Deventer zal de komende jaren produceren op vier brede persen in vijfploegendienst. De smalle perscapaciteit zal worden opgelegd.
Door de reorganisatie bij De Wit Grafische Projecten zijn 30 medewerkers op zoek gegaan naar een andere baan. Het zusterbedrijf Nadruk is geïntegreerd en juridisch gefuseerd in de vestiging van RotoSmeets GrafiServices, eveneens in Eindhoven. Voor De Wit Grafische Projecten wordt eveneens gekeken naar alternati eve huisvesting. Momenteel wordt onderzocht of zij in de vestiging van Roto Smeets Weert kunnen worden opgenomen.
De capaciteit van Roto Smeets Etten zal worden teruggebracht naar drie persen in vierploegendienst. Dat heeft als consequentie
Support services De huidige stafdiensten zoals Finance, ICT, HR en Inkoop worden na de reorganisaties ingericht conform de nieuwe samenstelling van het concern.
Sociaal plan Op deze herstructurering is het met de ondernemingsraad en vakbonden overeen gekomen sociaal plan van toepassing. Eén van de doelstellingen van het sociaal plan is medewerkers maximaal te ondersteunen bij het vinden van een baan buiten de organisatie. Dit wordt gedaan door intensieve begeleiding door eigen medewerkers en Bureau Meerstaete en door een goede samenwerking met het UWV/Werkbedrijf. Enkele drukkers, persteamleiders en machinevoerders/teamleiders vinden een baan bij collegadrukkerijen, maar velen vinden hun weg buiten de grafische industrie en gaan totaal iets anders doen. Veel medewerkers maken gebruik van de mogelijkheid een opleiding te volgen. Inmiddels worden zo’n 80 verschillende opleidingen gevolgd. Deze ingrijpende reorganisatie zal van de Roto Smeets Group een slagvaardige moderne, compacte en gezonde organisatie maken, toegesneden op de ontwikkeling van de Europese markt.
Print Productions in 2009 In West-Europa zijn volumes in de landen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
waar Roto Smeets Group actief is dit jaar met circa 17% teruggevallen. De grootste daling van de bruto mediabestedingen vonden plaats in het tijdschriftensegment. Publiekstijdschriften hadden te maken met een daling van ruim 16 procent, terwijl vaktijdschriften de bruto mediabestedingen met bijna 20 procent zagen dalen. Deze terugloop is mede het gevolg van kleinere en incidentele adverteerders die hun advertentiebudgetten grotendeels of zelfs geheel terugschroefden. Algemeen wordt gesteld dat de huidige volumes de nieuwe basis van de grafische industrie zullen zijn, met daaraan enerzijds gekoppeld een ‘normale’ commerciële groei van 2 à 3% en anderzijds de verdergaande invloed van crossmediale ontwikkelingen. De overcapaciteit in de industrie, die de voorgaande jaren rond de 15% lag, wordt nu zelfs op 25% of zelfs hoger gesteld.
Papier Onder invloed van de economische ontwikkelingen nam vanaf het vierde kwartaal 2008 de vraag naar papier en inkt sterk af. Het effect van het in de voorgaande jaren uit de markt nemen van capaciteit door de papierindustrie werd daarmee meer dan tenietgedaan. In totaal nam de vraag naar de papiersoorten die Roto Smeets Group gebruikt met gemiddeld 17% af ten opzichte van 2008. Per soort waren er flinke verschillen, waarbij met name de vraag naar gestreken soorten het sterkste daalde. Het effect van deze ontwikkelingen is
27
Thema: Voor elke ton hout wat door het bos wordt geproduceerd, is 1.5 ton CO2 geabsorbeerd uit de atmosfeer. een steeds verder onder druk komende papierprijs. Hoewel veel papieraanbieders sterk onder druk staan, is er geen risico op onvoldoende aanbod.
Concurrentie/marktaandeel De markt waar Print Productions in opereert is de West-Europese markt. Onze concurrenten zitten dan ook voornamelijk in het buitenland en breiden hun actieradius steeds meer uit naar de Nederlandse markt ter compensatie van de lastige thuismarkten. In deze zeer moeilijke markt zien wij, mede dank zij onze verkooporganisatie, ons marktaandeel groeien. En dat in een markt van oneerlijke Europese concurrentie door bijvoorbeeld de deeltijd-werkloosheidsregelingen in ons omringende landen.
Roto Smeets Ten opzichte van de ontwikkeling van de vraag uitgedrukt in kilotonnen papier in West-Europa steekt de volume-ontwikkeling van de Roto Smeets Group gunstig af. Daar waar de markt een daling van circa 17% heeft doorgemaakt is het volume binnen de Roto Smeets Group gedaald met circa 6%. Deze volume-ontwikkeling is niet alleen bepaald door externe omstandigheden, maar voor een klein deel ook als gevolg van het ingezette beleid om een verlaging van de beschikbare capaciteit te realiseren. Zo is met ingang van periode 5 2009 de drukcapaciteit van de diepdruk-locatie in Etten Leur verlaagd door terug te schakelen van een vijf- naar
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
28
Verslag van de Raad van Bestuur
Thema: Oorspronkelijke vezels zullen altijd nodig zijn ter aanvulling van gerecycleerde vezels om de kwaliteit van het papier te waarborgen. een vierploegen-dienstsysteem. Daarnaast heeft het in 2009 genomen besluit om de offsetlocatie in Utrecht medio 2010 te sluiten invloed gehad op de beschikbare capaciteit in met name de tweede helft van 2009. Anderzijds is de inleercurve van de nieuwe pers bij onze locatie in Doetinchem voorspoedig doorlopen. In de eerste helft van 2010 zal ook de installatie van de nieuwe rotatieoffsetpers voor Roto Smeets Weert worden afgerond. Doelstelling van bovenstaande maatregelen is niet om uiteindelijk de capaciteit te laten toenemen, maar om middels deze moderniseringen van ons productieapparaat een belangrijke aanbieder te blijven op de drukwerkmarkt in West-Europa. Dit beleid om ‘fit for purpose’ te blijven zal in 2010 worden doorgezet. Zoals uit de geografische spreiding van onze omzet (zie toelichting 3, pag 76) en toegevoegde waarde blijkt zijn we op al onze exportmarkten actief gebleven.
Publiekstijdschriften Meerdere publiekstijdschriften verkeren nog in zwaar weer. In algemene zin bespeuren wij echter toch een zekere stabilisering in de markt. De recente forse neerwaartse tendens van omvang en oplages van tijdschriften, als gevolg van de sterk teruggelopen verkoop van advertentiepagina’s, lijkt tot staan gebracht. Het verlies aan inkomsten uit advertenties heeft onze opdrachtgevers hard geraakt, maar er lijkt zich nu een nieuwe bodem in de markt
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
29
aan te dienen. De structurele lichte trend naar minder volume in tijdschriften zal zich de komende jaren echter onverminderd doorzetten door verschuivingen binnen de media-mix. De markt zal dan ook onder druk blijven staan met aanhoudende druk op de marges.
wij deze top 50 doortrekken naar een top 100, dan hebben wij in de tweede categorie vier titels verloren. Hiermee komt onze totaalscore in de top 100 op een winst van één titel. Gezien de ranking van de verworven titels kan echter gesteld worden dat wij ons marktaandeel verder hebben uitgebreid.
Uitgevers hebben het nog steeds bijzonder zwaar. De sterk teruggelopen inkomsten, uit advertentieverkopen en plusproposities, nopen de uitgevers tot het nemen van ingrijpende maatregelen om tot kostenreductie te komen. Dit gaat gepaard met het staken van titels, reorganisaties van redacties en stafafdelingen, reductie van reiskosten voor binnen- en buitenlandse reportages, centralisatie van locaties en het outsourcen van activiteiten.
Retailmarkt
Roto Smeets heeft zich qua volumeontwikkeling weliswaar goed staande gehouden in de markt, het prijsverval dat hiermee gepaard is gegaan is echter aanzienlijk. Inherent aan onze strategie weet Roto Smeets het dominante marktaandeel op margetechnisch verantwoorde wijze te verdedigen. De contracten voor maar liefst vijf titels uit de nationale top 50 publiekstijdschriften zijn nieuw toegevoegd aan het drukwerkportfolio van Roto Smeets en de overeenkomsten voor tien titels uit deze top 50 zijn verlengd. Uit deze top 50 is geen enkele titel verloren, waarmee het aandeel van Roto Smeets in de top 50 is gestegen van 28 naar 33 titels. Als
De meeste opdrachtgevers in de retailmarkt kennen bezuinigingsacties op hun budgetten. Dit manifesteert zich door kritisch te kijken naar oplages, omvang en formaten. In eerste instantie werd het beleid gericht op het inkopen van hetzelfde volume tegen lagere kosten, nu op aangepaste volumes, papiersoorten en formaten tegen lagere kosten. In geld krimpt de Nederlandse retailmarkt. Binnen de diepdrukopdrachten, waar Roto Smeets in Nederland een marktaandeel van 35 à 40 % heeft, lukt het om het marktaandeel te behouden, zij het met behoorlijke prijserosie. Bij de offsetopdrachten ligt dit anders. De sluiting van Roto Smeets Utrecht en het opleggen van de specifieke ‘shortgrain’ capaciteit geeft Roto Smeets een sterk veranderde concurrentiepositie. Op termijn zal Roto Smeets hierdoor echter specifieke delen van de Retailmarkt in de offset niet kunnen bedienen.
geografische spreiding export
omzet per productieproces
omzet per marktsegment
Senefelder Misset Senefelder Misset richt zich met name op één segment, tijdschriften. Het is de drukker
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
30
Verslag van de Raad van Bestuur
van het grootste aantal titels van ons land, ongeveer 600 verschillende. Afgelopen jaar is een uitgebreide investering in een nieuwe grote rotatiepers, een garenloze bindmachine en een nieuw gebouw afgerond. De nieuwe pers heeft twee verouderde machines vervangen. Senefelder Misset richt zich op drie soorten uitgevers: publieksuitgevers, uitgevers van vaktijdschriften en stichtingen en verenigingen. Ook deze uitgevers hebben te maken met het teruglopen van budgetten waardoor bij Senefelder Misset de druk op de marge steeds meer voelbaar wordt. Door de nieuwe opzet zullen zij beter in staat zijn dit jaar hun dienstenpakket te verbreden onder andere door het aanbieden van nieuwe concepten en innovatieve ideeën.
Roto Smeets GrafiServices De vellendrukkerijen van de Roto Smeets Group hebben met name in de eerste helft van 2009 te maken gehad met een forse daling van de bezetting. Vanaf halverwege het derde kwartaal kwam hier wat verbetering in. Het marktsegment van producties met korte doorlooptijden blijft voor de vellendrukkerijen van de Roto Smeets Group van groot belang. Ondanks de constante prijsdruk worden toch opdrachten binnengehaald bij interessante opdrachtgevers en scoren ze naast incidentele projecten tevens werk met een repeterend karakter. De beide vellendrukkerijen staan er zowel technologisch, commercieel als organisatorisch goed bij en zijn fit voor de nieuwe marktomstandigheden.
De Wit Grafische Projecten Na een periode van herstel zijn door prijserosie ook de resultaten bij De Wit sterk onder druk komen te staan. Het tevens wegvallen van twee belangrijke opdrachtgevers vormde de aanleiding de organisatie anders in te richten. Ultimo 2009 is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden om De Wit onder te brengen in het pand van Roto Smeets in Weert.
waardoor een ordermix ontstaat die tot een hogere toegevoegde waarde leidt. Eind 2009 is Antok volledig overgenomen door Roto Smeets Group na overname van de resterende 15% van het management. Deze stap is genomen om voor de volgende fase van de ontwikkeling van deze dochtermaatschappij het management te kunnen verbreden en de kansen in de markt te grijpen.
Antok Hongarije is hard getroffen door de economische crisis. De economie is in 2009 met 7% gekrompen en de geregistreerde werkloosheid is opgelopen naar 11%. In Hongarije neemt slechts 52% van de totale beroeps bevolking deel aan het arbeidsproces. In deze omstandigheden zijn veel zelfstandig opererende drukkerijen in Hongarije in grote problemen gekomen. De krimpende markt biedt daarom kansen aan drukkerijen met een goede basis in West-Europa, zoals ons dochterbedrijf Antok.
Marketing Communications
Het drukwerkvolume daalt onder druk van de slechte economische ontwikkeling. De technische mogelijkheden van Antok stellen ons toch in staat belangrijke retailopdrachten te verwerven.
Leads to Loyals optimaliseert de klantdialoog door marketing- en procesautomatisering. Of het nu gaat om loyaliteit, lifecycle, retentie, winback, klant tevredenheids onderzoek, up & cross selling, tell-a-friend of klantwaarde, een goed programma begint met het onderbrengen van klantdata in één centrale marketing database.
In het vierde kwartaal 2009 is in Boedapest een verkoopkantoor geopend. De bewerking van klanten in hun eigen omgeving moet leiden tot meer, ook kleinere orders,
De bedrijven die behoren tot de business line Marketing Communications versterken de band tussen merken en klanten maar ook tussen bedrijven en medewerkers. De MediaPartners Group creëert verbindende en inspirerende verhalen, die de ontvangers ook werkelijk willen zien en horen. MediaPartners Group gebruikt daarvoor een scala aan communicatiekanalen, waaronder print, online, mobiel, audio en video.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
MediaPartners Group De enige jaren geleden door het management van de MediaPartners Group gekozen strategie met een drietal kernactiviteiten, heeft zijn succes inmiddels in de praktijk bewezen. In 2009 werd de portfolio uitgebreid met nieuwe relaties, maar werd ook succes behaald met cross selling activiteiten. Inmiddels neemt een groot aantal relaties diensten af van twee of zelfs alle drie de labels: loyaliteitscommunicatie, interne communicatie en actiecommunicatie. Markt 2009 was een turbulent jaar; voor de totale economie, maar in het bijzonder voor de communicatiesector. De veranderingen in de hele maatschappij zijn groot. Niet volgens een organisch proces, maar met grote stappen ineens. Bijvoorbeeld op technologisch gebied, in het denken over gebruik van energiebronnen en in de verwachtingen over pro-activiteit en reactiesnelheid van ondernemers voltrekken zich ronduit revoluties. Klanten ervaren druk op hun budgetten en tegelijkertijd willen ze voorop lopen in digitale ontwikkelingen. Dat heeft in korte tijd geleid tot een totale kanteling in de wijze waarop communicatie als instrument wordt ingezet. Waar print tot voor kort nog toonaangevend was is nu het gecombineerd toepassen van een groot aantal verschillende kanalen de trend.
31
Thema: Meer dan 50% van het papier in Europa wordt gemaakt van gerecycleerde vezels. Houtvezels kunnen 4 tot 6 keer worden gerecycleerd voordat ze te zwak zijn voor verder gebruik in papier - maar ze kunnen dan nog worden gebruikt als bron van bio-energie. Door al deze ontwikkelingen ontstaan nieuwe verdienmodellen. Modellen die razendsnel in de praktijk kunnen worden getoetst, want de consument van vandaag is altijd bereikbaar en traceerbaar omdat hij permanent online is. De scheiding tussen privé en werk is daarom ook aan het vervagen; technologie maakt het mogelijk om overal te kunnen werken. Juist mobiele communicatiemiddelen lijken een veelbelovende toekomst te hebben. Daarbij moet wel de kanttekening worden gemaakt dat ze zich als contentdrager nog moeten bewijzen. In de bureauwereld lijken vooral de traditionele spelers een moeilijke tijd door te maken. Er wordt volop geëxperimenteerd met nieuwe vormen van dienstverlening, maar het is te vroeg om het ‘oude’ denken helemaal los te laten. Dit patroon leidt tot geweldige verschuivingen in de sector. Er is een versnippering gaande, zowel van bureaus als van communicatiekanalen. Wat daarbij opvalt is de moeizame aansluiting tussen creatie en techniek. Klanten weten niet precies waar ze met hun communicatievraagstukken terecht kunnen. Competities waarbij meer dan vijf, vaak totaal verschillende, bureaus worden uitgenodigd zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Het effect daarvan wordt nu duidelijk merkbaar: er zijn nog slechts enkele grote bureaus overgebleven.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
32
Verslag van de Raad van Bestuur
Activiteiten in 2009 Het creëren van content is een discipline die bureaus over het algemeen slecht beheersen. Tegelijkertijd is er aan klantzijde een grote behoefte om meer grip te krijgen op alles wat content gerelateerd is. De MediaPartners Group dankt haar reputatie juist aan het ontwikkelen en beheren van content ten behoeve van derden. Een specialisatie die de onderneming in 2009 goed heeft gedaan.
moeten nemen om de afdeling advertising sales te sluiten. In de dienstverlening is een duidelijke verschuiving merkbaar. Het aandeel van losse projecten is toegenomen en inmiddels worden er niet of nauwelijks nog concepten ontwikkeld en gepresenteerd zonder online component.
Leads to Loyals We hebben ons in het afgelopen jaar volledig op de markt, op onze klanten, kunnen richten. Klanten die ons stuk voor stuk trouw zijn gebleven, ook als ze het soms zelf moeilijk hebben. Ondanks de druk op budgetten en een enkele opdracht die tijdelijk werd stilgelegd heeft dat in Amstelveen en Brussel geleid tot een stabiele toegevoegde waarde ten opzichte van 2008. Ook als we het niet cijfermatig bekijken stemt 2009 tot tevredenheid. Relaties in beide landen gaven ons in een aan het eind van het jaar gehouden, omvangrijk klantonderzoek maar liefst bijna een 8. Nieuwe relaties weten ons ook te vinden. Zo mochten we onze portfolio uitbreiden met KNRM, Beter Horen, Phonehouse en, in België, Fidea Verzekeringen.
Thema: Het produceren van 200 kg papier, het gemiddelde gebruik van een Europeaan per jaar, leidt tot ongeveer 60 kg CO2 -uitstoot. Dit is gelijk aan de uitstoot van een auto over 300 km.
Intern is in 2009 op alle niveaus in de organisatie gewerkt aan verdere kostenbeheersing. Vooral met betrekking tot de projectgerelateerde ofwel directe kosten heeft dit geleid tot een forse besparing. Hierdoor heeft MediaPartners Group het moeilijke besluit
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Leads to Loyals heeft in 2009 de stijgende lijn vastgehouden. Door het doorontwikkelen van kennis op het gebied van marketingdatabases, aanvullende modules en daaruit voortvloeiende direct mail en e-mail campagnes is het klantenbestand verder uitgebouwd. Naast het zelf ontwikkelen is Leads to Loyals ook gebruik gaan maken van een extern ontwikkeld e-mail platform. Een platform waarmee professionele oplossingen aan opdrachtgevers aangeboden kunnen worden die inspelen op de huidige marketingbehoeftes. Leads to Loyals is recentelijk overgestapt naar een desktop-omgeving die extern wordt beheerd, waardoor de IT-development afdeling zich kan focussen op de opdrachten voor klanten.
HRM Het personeelsbestand is door uitvoering van de herstructurering teruggelopen van 2.189 fte’s ultimo 2008 tot 1.962 fte per 31 december 2009.
33
Na de aankondiging van de herstructurering zijn de medewerkers van de HRM afdelingen van de betrokken Roto Smeets Group bedrijven zeer druk bezig geweest de boventallige medewerkers te ondersteunen in deze moeilijke periode en ze te helpen een nieuwe baan te vinden. Zowel bij Roto Smeets Utrecht, Roto Smeets Etten en Roto Smeets Weert zijn professionele mobiliteitscentra ingericht om de medewerkers te helpen met al hun vragen en ze persoonlijk te begeleiden naar een vervolgstap in hun carrière. Dit kan zijn de overstap naar een andere baan of het volgen van een opleiding. Deze mobiliteitscentra worden bemand door eigen medewerkers aangevuld met externe deskundigen. In het kader van de ingezette reorganisatie binnen het concern kunnen wij een beroep doen op het EGF (European Globalisation Fund). Er zijn door onze grafimediabedrijfstak in samenwerking met de uitgeverijsector zeven aanvragen gedaan om in aanmerking te komen voor deze subsidie. De regeling voorziet in een vergoeding van 65% van de kosten die wij moeten maken om een boventallige werknemer herplaatst te krijgen.
Beleid Het arbeidsbeleid van Roto Smeets Group is gericht op de in-, door- en uitstroom van werknemers en heeft als primaire doelstelling de weerbaarheid van werknemers te vergroten en op die manier invulling te geven
aan het bevorderen van werkzekerheid bij een afnemende baanzekerheid. Streven is het continu inzetbaar houden van medewerkers in alle fasen van hun leeftijd en loopbaan, binnen of buiten de Roto Smeets Group. Dit moet worden gerealiseerd door het effectief voeren van functioneringsgesprekken, het bieden van opleidingsmogelijkheden, het ontwikkelen van competenties en het coachen van medewerkers. Dat vraagt niet alleen van het concern een pro-actieve houding, met betrekking tot persoonlijke ontwikkeling van alle medewerkers, maar ook vraagt het van de medewerkers dat zij ontwikkelingen verwerken naar persoonlijk en actief gedrag. Bedrijf en medewerker kunnen elkaar hierop aanspreken. Per werknemer wordt vastgelegd welke activiteiten zijn ondernomen en met welk doel. De uit te voeren reorganisaties hebben impact gehad op de voortgang van het ingezette beleid maar geven helder aan dat een leven lang werken bij Roto Smeets Group geen zekerheid is. Vandaar dat we, samen met de medewerkers, in 2009 een project zijn gestart, gericht op dit continue mobiliteitsbeleid zodat ze actief aan hun loopbaanontwikkeling kunnen gaan werken.
Arbeidsvoorwaarden In 2009 is het besluit genomen dat bonussen en incentives voor management over 2009 niet zullen worden uitgekeerd. In januari
2010 hebben die medewerkers die recht hadden op een stap binnen hun salarisschaal (bij voldoende functioneren) deze stap ook gekregen. De salarisverhoging is ook beperkt tot deze stap. Salarissen van de topstructuur blijven bevroren. Op 1 augustus 2010 zullen alle salarissen worden verhoogd met 1%. Dit is een uitvloeisel van de tijdelijke loonmaatregel uit 2009. In 2009 is de autoregeling aangepast en weerspiegelt het belang dat de Roto Smeets Group aan maatschappelijk verantwoord ondernemen hecht. In het nieuwe beleid is niet alleen gekeken naar besparingen maar met name ook naar milieu-aspecten. De rijders worden gehouden aan het nationale programma ‘Het Nieuwe Rijden’. Dat wordt bijgehouden via ‘het Berijders Informatie Systeem’, waarbij aan de hand van besparingen aan brandstof, motor- en bandenonderhoud afgeleid kan worden wat het rijgedrag is van de bestuurder. Tevens is de keuze voor de leaseauto’s tegenwoordig beperkt tot A , B en C labels. In het kader van de arbeidsvoorwaardenvorming is binnen Roto Smeets Group meermalen de discussie gevoerd of het niet verstandig is gezien de bedrijfsspecifieke situatie van het concern om een onderzoek te starten naar de mogelijkheden van een eigen bedrijfs-CAO. Het binnen de bedrijfstak opgestarte project ‘Comfortabele ArbeidsOvereenkomst’ lijkt een weg die ook voor
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
personeelsverloop
Roto Smeets Group toekomstbestendig is. Het project ‘Comfortabele ArbeidsOvereenkomst’ is een initiatief van CAO-partijen in de grafimediasector. Ook de sector uitgeverijen is inmiddels betrokken bij het project. Het project moet leiden tot concrete suggesties en voorstellen aan sociale partners voor de manier waarop: – een nieuw evenwicht kan worden gevonden waarop arbeidsvoorwaarden voor zowel zittende als nieuwe werknemers op een eigentijdse en aantrekkelijke manier vorm kunnen worden gegeven; – onderdelen van het arbeidsvoorwaardenpakket meer mee kunnen bewegen met (conjuncturele) ontwikkelingen in de sector en binnen de deelsectoren; – arbeidsvoorwaarden meer aansluiten bij de specifieke kenmerken van deelsectoren en bij de toegenomen diversiteit in de branche;
34
Verslag van de Raad van Bestuur
– sociale partners, eventueel over bestaande sectorgrenzen heen, vorm en inhoud kunnen geven aan sectorbeleid en sectorfaciliteiten.
de marktvraag. Projecten in het verleden hebben aangetoond dat hier aanzienlijke besparingen zijn te bewerkstelligen. Het jaar 2010 zal worden gebruikt om dit project uit te rollen binnen het concern.
Arbeidsongeschiktheid Het beleid in het kader van arbeidsongeschiktheid heeft de afgelopen jaren de vruchten afgeleverd die wij er van hebben verwacht. Het afgelopen jaar lijkt de daling in het ziekteverzuim echter tot stand te zijn gebracht, met name veroorzaakt door de ingezette reorganisaties. Het ziekteverzuim over 2009 is 4,47% (2008: 4,26%). Het beleid gericht op de beperking van de kosten voor arbeidsongeschiktheid zal uiteindelijk moeten gaan leiden tot een ziekteverzuimpercentage van rond de 3,5%. De arbodienstverlening is op dit punt geëvalueerd en aanbiedingen worden voorbereid om te komen tot een nieuwe aanpak, waarbij de regie van de verzuimbeperking komt te liggen bij de arbodienst en er op basis van te behalen resultaten contractvoorstellen zullen worden gedaan. Voorwaarde is eenduidig beleid voor het hele concern.
Arbeidstijden Momenteel loopt er een proefproject ‘Ademend plannen’ dat binnen Roto Smeets GrafiServices Eindhoven als eerste wordt ingevuld. Daarna zullen dergelijke projecten over het concern worden uitgevoerd. Doel van het project is te onderzoeken of wij een optimale fit hebben tussen onze roosters en
ICT Informatietechnologie In 2009 zijn er weer nieuwe stappen gezet in de steeds verdergaande integratie in de organisatie van end-to-end automatisering. In 2009 is ook intensief gewerkt aan de implementatie van de functionaliteit Tracking & Tracing bij alle rotatiedrukkerijen waardoor de goederenbewegingen (papier, bijlagen,
halfproducten en gereed product) volledig kunnen worden gevolgd binnen Roto Smeets Group over de bedrijven heen. De implementatie loopt inmiddels en in de loop van het eerste halfjaar 2010 is dit volledig live. In 2009 is er ook gestart met het scannen van inkoopfacturen en het digitaal herkennen, verwerken, goedkeuren en automatisch laten boeken van deze facturen. De implementatie hiervoor is gestart en zal in het eerste kwartaal 2010 worden afgerond. In het onderstaande schema staan alle systemen weergegeven die worden gebruikt binnen het concern en die veelal aan elkaar gekoppeld zijn. De pijlen geven aan welke
systemen gekoppeld zijn door interfaces en deze interfaces worden hoofdzakelijk door Roto Smeets Group zelf gebouwd waardoor de kennis in het concern aanwezig is. Roto Smeets Group maakt hoofdzakelijk gebruik van standaard applicaties en volgt het releasebeleid van de leveranciers. Er is bewust gekozen om de door ons gewenste aanpassingen verwerkt te krijgen in de standaard releases van de applicatieleveranciers zodat Roto Smeets Group met haar systemen zoveel mogelijk binnen de standaarden blijft en de continuïteit mede daardoor goed gewaarborgd is. Er wordt gebruik gemaakt van onderhoudscontracten met betrekking
Bank
Papinet FIREWALL
Bankbetalingen
Digitale verwerking van inkoopfacturen
Technische dienst/ Maintenance
Scannen papier en pallets
Salarissysteem
Financiële boekhouding
ERP systeem
Werkelijkheidsregistratie en productie informatie
Aan- en afwezigheidsregistratie
Prepress-systeem
CRM systeem (klantrelatiebeheer)
Cilindersysteem
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
35
Thema: Papier is een van de meest duurzame producten op dit moment; het is gemaakt van hernieuwbare grondstoffen, is recycleerbaar en bio afbreekbaar. tot de software en Roto Smeets Group kan de beschikking krijgen over de nieuwe releases. Naar aanleiding van de nieuwe software en aanpassingen worden de bedrijfsnoodplannen op dit moment herzien en dit zal in het eerste halfjaar 2010 worden afgerond. In de bedrijfsnoodplannen zijn de stappen uitgewerkt die moeten worden gezet als het centrale systeem onverwachts uitvalt. In 2010 zal ook gewerkt worden aan een nieuwe release-overgang van ons ERP systeem waar nieuwe functionaliteit (o.a. expeditie) in is opgenomen. De ICT organisatie binnen Roto Smeets Group zal in verband met de herstructurering van het concern in 2010 worden aangepast waardoor de aansturing van ICT centraal zal gaan plaatsvinden. In het eerste halfjaar 2010 worden de lokale Quality Tracking and Management System servers verplaatst naar het centrale computercentrum bij de vestiging Deventer.
Vooruitzichten De markt voor de grafische industrie blijft slecht. Overcapaciteit, het niet structureel afbouwen van capaciteit en het nog steeds niet uitvallen van concurrentie zal leiden tot verder doorgaande marge-erosie. De strijd om behoud van titels tegen acceptabele prijsniveaus en acquisities van nieuwe opdrachten tegen acceptabele tarieven is onverminderd heftig en daarmee uitdagend. Herstel van het resultaat zal moeten komen van
capaciteitsreducties, lagere loonkosten door herstructurering, hogere efficiency en lagere kosten. De grafische industrie zal zich blijvend structureel moeten veranderen om derhalve weer een gezonde toekomst te creëren. De grafische industrie zal niet terugkomen op het niveau van wat vóór deze recessie als normaal werd beschouwd. De wereld is veranderd. Er zullen nieuwe bedrijfsmodellen moeten worden ontwikkeld.
Prioriteiten en acties 2010 De prioriteiten voor 2010 zijn: – behoud en versterking van de marktpositie; – het op verantwoorde en zorgvuldige manier uitvoeren van de herstructurering van de organisatie; – het op peil houden van de financiële conditie door scherpe sturing op de operationele kasstroom, kapitaaldiscipline op investeringen en beheersing van de schuldpositie; – kostenbeheersing door het voortzetten van efficiencyprogramma’s (papier, inkt en energie etc.) en verdere procesbeheersing door middel van automatisering; – creatief zoeken naar nieuwe producten en diensten waar opdrachtgevers gebruik van kunnen maken om hiermee extra commerciële activiteiten aan te trekken. – alert blijven op consolidatiemogelijkheden. Deventer, 17 maart 2010 Raad van Bestuur
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
36
Bestuursrapportage inzake interne r isicobeheersings- en controlesystemen Risicoprofiel Roto Smeets Group maakt deel uit van de top van onafhankelijke grafische ondernemingen in Europa, die papier als belangrijkste informatiedrager toepassen en drukwerk produceren en leveren. De aandelen van Roto Smeets Group zijn genoteerd aan de effectenbeurs van NYSE Euronext in Amsterdam. Het merendeel van de concurrenten in binnen- en buitenland daarentegen is niet beursgenoteerd en kent daardoor minder vergaande financiële publicatie-eisen. Dit geldt ook voor de aangescherpte eisen met betrekking tot Corporate Governance voor beursgenoteerde ondernemingen. Vandaar dat wij, daar waar het commercieel gevoelige informatie betreft, een zorgvuldige afweging maken met betrekking tot het al dan niet publiceren hiervan in het jaarverslag. De grafische industrie is zeer conjunctuurgevoelig waardoor een teruggang in de economie al snel voelbaar wordt. Echter door de structurele overcapaciteit waar de branche mee te maken heeft zal een eventuele opleving van de economie niet zo snel effect hebben op de industrie.
Thema: Een jaarlijkse oplage van een weekblad (52 afleveringen) gebruikt minder energie dan het normale gebruik van een vaatwasser gedurende 2 maanden.
Het risicoprofiel dat met deze positionering samenhangt, wordt hierna beschreven en richt zich op de vijf grootste risico’s. Daarbij is uitgegaan van opgedane ervaringen en wordt een voorbehoud gemaakt ten aanzien van risico’s die thans niet van materiële invloed zijn en van onvoorziene risico’s op korte en
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
langere termijn. In onze opinie is de potentiële impact van deze risico’s in 2009 niet veranderd maar moet wel rekening gehouden worden met het feit dat de resultaatontwikkeling van Roto Smeets Group ertoe heeft genoodzaakt om middels herstructureringen het kostenniveau aan te passen aan het gereduceerde activiteitenniveau (risico 1, 3 en 5). De liquiditeitspositie van de onderneming wordt stringent gevolgd en indien nodig worden er maatregelen genomen.
1. C ontinue volumedruk en margeerosie door overcapaciteit De West-Europese markt blijft zeer concurrerend zolang deze blijft kampen met overcapaciteit. De volumedaling, als gevolg van de economische crisis, in de eerste helft van 2009 heeft de overcapaciteit in onze industrie nog verder vergroot tot naar schatting 25-30%. Er zal een diepgaande rationalisatie en/of consolidatie van de capaciteit moeten plaatsvinden voordat er sprake kan zijn van enig herstel in de balans tussen vraag en aanbod. Voor vergelijkingsdoeleinden binnen onze peer group geeft de omzet een vertekend beeld en vormt de toegevoegde waarde een betere maatstaf. De verhouding EBITDA/ toegevoegde waarde daalt momenteel elk jaar (zie financiële kengetallen). Als gevolg hiervan worden incidenteel binnen WestEuropa onrendabele drukkerijen gesloten en wordt capaciteit samengevoegd tot
37
grotere en efficiëntere bedrijven die de druk beter aankunnen of vindt er een doorstart plaats. Door verbeteringen in technologie en werkprocessen worden de voordelen van de opgelegde capaciteit meestal tenietgedaan, waardoor de overcapaciteit en de daaraan gekoppelde prijsdruk een constante factor is geworden. Door de kostenstructuur van alle bedrijven van Roto Smeets Group strikt te bewaken, door een efficiënt gebruik van alle beschikbare capaciteit binnen het concern, door onrendabele capaciteit binnen de werkmaatschappijen geleidelijk af te bouwen en door te blijven investeren in vervangingsinvesteringen om technisch fit te blijven, wordt dit risico beteugeld. De enige mogelijkheid om branchebreed deze overcapaciteit aan te passen is door het samengaan van bedrijven en vergaande consolidatie van de West-Europese grafische industrie. Dit zal zowel kosten- als investeringsbesparingen mogelijk maken en vraag en aanbod beter in evenwicht brengen.
2. N oodzaak tot vervangingsinvesteringen vanuit de markt Steeds verdergaande nieuwe ontwikkelingen zorgen voor een continue noodzaak tot investeringen om kostencompetitief en technologisch aan de wensen van de klant te kunnen voldoen. Dit kan alleen door continue bewaking van investeringen en door verdere automatisering. Selectieve vervangingsinvesteringen zullen moeten blijven plaatsvinden
maar op structureel lagere niveaus dan de historische afschrijvingen. Het percentage actuele investeringen / afschrijvingen over de periode 2000-2009 was 93% en zal in de komende jaren gemiddeld tussen de 50 en 60% liggen.
3. C ommerciële bezettingsgraad van productiecapaciteit cruciaal Roto Smeets Group bedrijven beschikken voor het verwerven en uitvoeren van opdrachten over zeer ervaren medewerkers en een outillage die voldoet aan de eisen die de markt stelt. De activiteiten kenmerken zich door een grote diversiteit aan opdrachten en opdrachtgevers in binnen- en buitenland. De mate waarin de capaciteit wordt benut en de mate van efficiëntie en automatisering bepaalt het rendement. Stagnatie van de opdrachtenstroom kan leiden tot tijdelijke onderbezettingsverliezen. De opdrachten vloeien deels voort uit jaarcontracten, circa 40% van de groepsomzet, en deels uit kortlopende orders, circa 60% van de groepsomzet, die echter in toenemende mate voortkomen uit langdurige ‘preferred supplier’ overeenkomsten. De outillage, apparatuur en machines voor drukvoorbereiding, drukken en afwerking is gespreid opgesteld. In geval van storingen kan flexibel worden uitgeweken naar capaciteit elders binnen het concern, zodat praktisch altijd kan worden voldaan aan afgesproken specificaties en levertijden.
4. Afhankelijkheid van prijsontwikkelingen grondstoffen Grondstoffen beslaan historisch meer dan 50 % van de omzet. Het is dan ook evident dat het bedrijfsproces sterk afhankelijk is van beschikbaarheid en prijsontwikkeling van deze grondstoffen. In veel van deze grondstoffen (papier, inkt) speelt de energieprijs een belangrijke rol, dit naast de eigen afhankelijkheid van beschikbaarheid en prijs van energie. Bewegingen op de energie- en grondstoffenmarkt hebben dan ook een direct effect op de marge van onze bedrijfstak. Hogere kosten voor grond- en hulpstoffen zorgen voor hogere operationele kosten die in deze markt met hoge prijsdruk vaak niet doorberekend kunnen worden aan klanten. Roto Smeets Group maakt centrale afspraken met alle leveranciers van grondstoffen en energie.
5. Inflexibele vaste kostenbasis De mogelijkheden om vaste kosten met gelijke tred aan te kunnen passen aan de marge-erosie blijven bij gewone bedrijfsvoering beperkt. Alleen met ingrepen in de structuur van de organisatie zijn de vaste kosten omlaag te brengen. De inflexibiliteit van de kostenbasis van Roto Smeets Group komt met name door het aantal vaste werknemers en afspraken in de nationale Grafimedia CAO. In 2009 hebben we door ‘end-to-end’ automatisering, vervangingsinvesteringen en het opheffen van circa 550 arbeidsplaatsen de door overcapaciteit veroorzaakte marge-
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
erosie weten op te vangen. Verregaande consolidatie van de industrie blijft de enige oplossing om de constante druk op de prijzen te keren. Wij zullen deze risico’s blijven monitoren en actie ondernemen wanneer nieuwe risico’s zich aandienen.
Beheersings- en controlesystemen Om operationele en financiële risico’s van de bedrijven te kunnen monitoren bestaan binnen Roto Smeets Group richtlijnen en procedures. Enkele daarvan zijn: – De taken en bevoegdheden van directieleden zijn beschreven in een bevoegdhedenschema. Daarnaast zijn alle taken en bevoegdheden van de medewerkers beschreven in individuele functiedocumenten die jaarlijks door middel van beoordelingsgesprekken worden geëvalueerd; – Ten aanzien van de beheersing van financiële risico’s zijn er procedures inzake verslaglegging, begroting, investeringsaanvragen, creditrating, debiteurenbeheer, valutabeheer en cashmanagement. Aan deze procedures is een periodieke, schriftelijke verslaglegging gekoppeld waarin de bedrijven een gedetailleerde beschrijving moeten geven van de operationele gang van zaken en de financiële prestaties. Deze periodeverslagen gaan naar de Raad van Bestuur en de bedrijfsdirecties en worden periodiek besproken;
38
Bestuursrapportage inzake interne risicobeheersings- en controlesystemen
– Operationele systemen van de Roto Smeets Group bedrijven zoals calculatie, planning en procesbesturing zijn alle gekoppeld binnen één systeem zodat monitoring optimaal kan geschieden. Voor dit systeem zijn adequate back-up systemen en noodstroomvoorzieningen aangelegd om ieder risico van uitval op te vangen; – De administraties van alle Roto Smeets Group bedrijven werken volgens één financieel systeem zodat adequate controle en efficiënte consolidatie kan worden uitgevoerd; – Incidenteel worden door de bedrijven markt- en klanttevredenheidsonderzoeken uitgevoerd om ontwikkelingen in de markt nauwgezet te volgen. Resultaten van deze onderzoeken worden betrokken bij de totstandkoming van strategische plannen; – Alle productiebedrijven van Roto Smeets Group zijn gecertificeerd volgens de norm NEN-ISO 14001 waarmee milieurisico’s voldoende beheerst worden; – Er is een collectief contract afgesloten met één arbodienst voor alle Roto Smeets Group-bedrijven zodat er volgens één arbeidsongeschiktheidsprocedure wordt gewerkt. – Periodiek worden bij de bedrijven risicoinventarisaties en -evaluaties uitgevoerd; – Roto Smeets Group houdt een Insiderslijst bij van medewerkers die door de uitoefening van hun functie in aanraking
kunnen komen met vertrouwelijke informatie. Deze Insiders dienen zich te houden aan het Insidersreglement. In dit reglement staan regels ten aanzien van het bezit van en transacties in op de vennootschap betrekking hebbende aandelen, of in effecten waarvan de waarde mede wordt bepaald door de waarde van deze aandelen. Dit in het kader van de Wet Marktmisbruik; – Compliance met wet- en regelgeving wordt op regelmatige en systematische wijze geïnventariseerd en bij het bestuur gerapporteerd en afwijkingen worden adequaat en in volgorde van prioriteit opgevolgd. De per jaar in een schema vastgelegde overlegstructuur zorgt voor tijdige rapportage over de gang van zaken bij de bedrijven. Zo is er onder meer periodiek overleg met de directies van de bedrijfsonderdelen. Vaste punten van overleg zijn de perioderapportages, de middellange termijnplannen, marktanalyses, resultaten en begrotingen. Hierdoor wordt tijdig over eventuele operationele en financiële risico’s gerapporteerd. Het management van deze bedrijfsonderdelen maakt zelfstandig vergelijkbare evaluaties en rapporteert hieromtrent aan de Raad van Bestuur. Deze rapportages worden geëvalueerd tezamen met de rapportages inzake de uitkomsten van interne en externe audits. Verder vindt er zeven keer per jaar overleg plaats tussen de Raad van Bestuur en de
Centrale Ondernemingsraad. In de COR zit een afvaardiging van de ondernemingsraden van de diverse bedrijven. Deze overlegvergaderingen worden bijgewoond door een vertegenwoordiging vanuit de Raad van Commissarissen. Een klokkenluiderregeling waarborgt dat medewerkers zonder gevaar voor hun rechtspositie eventuele onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen de vennootschap kunnen rapporteren. Ter bewaking van de cultuur en ter ondersteuning van het respect voor het algemeen geldend stelsel van normen en waarden en wet- en regelgeving is er voor alle medewerkers een Roto Smeets Group Gedragscode van kracht. Alle rapportages en overige werkzaamheden met betrekking tot de controle en beheersing van de bedrijfsvoering binnen Roto Smeets Group, alsmede mogelijkheden ter verbetering, worden regelmatig besproken met de Raad van Commissarissen.
Status verbetertrajecten in 2009 In 2009 is verdere vooruitgang geboekt op het gebied van de eind 2007 gedefinieerde verbetertrajecten: – verbetering Management Informatie Systeem; – stringente werkkapitaalbeheersing;
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
– continue verbetering proces- en kosten beheersing; – compliance. De verbeterde opzet voor het verstrekken van Management Informatie is eind 2009 geëvalueerd door de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur, waarna het verbetertraject als afgerond kan worden beschouwd. Wel blijft het systeem continu de ontwikkelingen van het concern volgen en zal het op onderdelen verder verfijnd worden. Het verbetertraject met betrekking tot de stringente beheersing van het werkkapitaal is erop gericht het verschil tussen de waarde van voorraden, debiteuren en liquide middelen (vlottende activa) en de crediteuren en overige kortlopende schulden (de vlottende passiva) zo laag mogelijk te houden. In 2009 is de facturatiesnelheid bij de Print Productions bedrijven met 4 – 5 dagen verbeterd. Doelstelling is te komen tot een facturatiesnelheid van 24 uur. Door continue aandacht voor het innen van openstaande bedragen zijn opdrachtgevers gemiddeld sneller gaan betalen. Incidenteel zien we echter ook opdrachtgevers die een langere betaaltijd aan ons vragen of een oplopende achterstand hebben. Het betaalgedrag van onze opdrachtgevers blijft continu onze aandacht houden. In het verbetertraject met betrekking tot proces- en kostenbeheersing identificeren
39
Thema: Papier is hernieuwbaar, recycleerbaar en geproduceerd met bio-energie. we besparingspotenties op het gebied van inkoop en efficiencyverbeteringen door strakkere procesbeheersing, gebruikmakend van de bestaande IT systemen. In 2009 is intensief gewerkt aan de ontwikkeling van de functionaliteit ‘Tracking & Tracing’ waardoor de goederenbewegingen (papier, bijlagen, halfproducten en gereed product) volledig kunnen worden gevolgd binnen Roto Smeets Group over de bedrijven heen. De implementatie loopt inmiddels en in de loop van 2010 is dit volledig live. Tevens is er gestart met het scannen van inkoopfacturen en het digitaal herkennen, verwerken, goedkeuren en automatisch laten boeken van deze facturen. De implementatie hiervoor is gestart en zal in het eerste kwartaal 2010 worden afgerond. De status van de compliance met wet- en regelgeving is in 2009 weer geïnventariseerd. Bij alle bedrijven is nagegaan wat er speelt, op welke manier we daarmee omgaan en of dat past binnen de kaders van de geldende wet- en regelgeving. Uit de inventarisatie van 2009 zijn geen bijzonderheden naar voren gekomen. In 2009 is extra aandacht besteed aan de aanpak van het arbeidsomstandighedenbeleid, is uitleg gegeven aan de betekenis van dataprotectie en aan nieuwe wetgeving op dat gebied en aan mededingingsricht lijnen. In 2010 zal in het kader van Corporate Governance het bevoegdhedenschema opnieuw worden bezien. Daarnaast zal het accent in
2010 ook op de gedragscode van de Roto Smeets Group komen te liggen. Bewustzijn maar ook draagvlak - zijn essentieel voor een effectieve uitvoering van compliance.
In control verklaring De Raad van Bestuur van Roto Smeets Group is verantwoordelijk voor de effectiviteit van de bedrijfsprocessen binnen Roto Smeets Group, voor de financiële rapportage daarover en voor de monitoring met betrekking tot de handhaving van wet- en regelgeving. Om haar taken te kunnen uitvoeren maakt de Raad van Bestuur gebruik van de geïmplementeerde systemen van risicobeheersing en controle binnen de organisatie. Deze systemen hebben tot doel de risico’s van het niet realiseren van de bedrijfsdoelstellingen te beheersen. Gedurende het boekjaar worden de interne risicomanagement- en controlesystemen van de onderneming gevolgd, waarmee de significante en voor de onderneming specifieke risico’s zoveel mogelijk kunnen worden beheerst. In het verslagjaar 2009 hebben de systemen naar behoren gefunctioneerd en er zijn geen indicaties dat dit in het lopende jaar niet het geval zal zijn. Het bestuur verklaart dan ook dat de interne risicobeheersings- en controlesystemen een redelijke mate van zekerheid geven dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat. Het beschreven stelsel van procedures en werkzaamheden vormt een degelijke en
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
betrouwbare basis in het beheersbaar maken van de mate waarin de strategische en operationele doelstellingen van de onderneming worden gerealiseerd, waaronder de betrouwbaarheid van in- en externe rapportages. Vervolginspanningen zijn gericht op verbetering van de beheersprocessen en een meer volledige en systematische aanpak van het interne risicomanagement- en controlesysteem. Deventer, 17 maart 2010 Raad van Bestuur
40
Corporate Governance
Thema: Papier dat voor communicatie gebruikt wordt hoeft niet te eindigen als afval. Meer dan 64% van het gebruikte papier en karton wordt weer gerecycled.
Algemeen De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van Roto Smeets Group respecteren de principes en best practice bepalingen van de Corporate Governance Code, d.d. 10 december 2008, en passen deze, daar waar deze van toepassing zijn op Roto Smeets Group, al sinds geruime tijd toe. Zij leggen hierover verantwoording af aan de Algemene Vergadering en voorzien eventuele afwijkingen van de bepalingen van een deugdelijke motivering.
I. Naleving en handhaving van de Code In dit hoofdstuk geeft de vennootschap uitdrukkelijk aan in hoeverre de in deze code opgenomen best practice bepalingen worden opgevolgd en zo niet, waarom en in hoeverre daarvan afgeweken wordt. Elke substantiële verandering in de Corporate Governance structuur van de vennootschap en in de naleving van deze code wordt onder een afzonderlijk agendapunt ter bespreking aan de Algemene Vergadering voorgelegd. Het concernstandpunt en de benodigde documenten zijn gepubliceerd op de website: www.rotosmeetsgroup.nl / financieel / corporate governance.
II. Raad van Bestuur II.1. Taak en werkwijze De Raad van Bestuur van Roto Smeets Group
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
41
onderschrijft volledig het principe van de taak en werkwijze van de Raad van Bestuur zoals vermeld in de Code en past het merendeel van de genoemde best practice bepalingen al geruime tijd toe in de vennootschap. Roto Smeets Group hanteert het standpunt dat het arbeidscontract van de huidige CEO, in 2001 aangegaan voor onbepaalde tijd en met een opzegtermijn van minimaal zes maanden, wordt gerespecteerd. Bij de indiensttreding van nieuwe bestuurders wordt de best practice bepaling II.1.1. van de Code toegepast en worden de bestuurders in principe benoemd voor een periode van maximaal vier jaar eveneens met een opzegtermijn van 6 maanden. Herbenoeming kan telkens voor een periode van maximaal vier jaar plaatsvinden. Bestuursleden worden benoemd door de Raad van Commissarissen. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden van benoeming in kennis gesteld. Het bestuur legt ter goedkeuring voor aan de Raad van Commissarissen: a) de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap; b) de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstellingen; c) de randvoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd bijvoorbeeld ten aanzien van de financiële ratio’s; d) de voor de onderneming relevante maatschappelijke aspecten van ondernemen.
De hoofdzaken hiervan worden vermeld in het jaarverslag.
ders als met de Raad van Commissarissen.
verband beëindigd wordt naar aanleiding van een openbaar bod op de vennootschap.
II.2. Bezoldiging In de vennootschap is een op de vennootschap toegesneden intern risicobeheersingsen controlesysteem aanwezig. Hoofdlijnen daarvan, evenals informatie conform het gestelde in 11.1.5 en 11.1.6 van de code worden weergegeven in het jaarverslag. Roto Smeets Group beschikt intern over een klokkenluiderregeling zodat werknemers, zonder gevaar voor hun rechtspositie, de mogelijkheid hebben aan de voorzitter van het bestuur of aan een door hem aangewezen functionaris over vermeende onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen de vennootschap kunnen rapporteren. Vermeende onregelmatigheden die het functioneren van bestuurders betreffen worden gerapporteerd aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Deze klokken luiderregeling staat op de website van de vennootschap.
Met betrekking tot het bezoldigingsbeleid past Roto Smeets Group de principes en best practice bepalingen m.b.t. de hoogte en samenstelling van de bezoldiging en de vaststelling en openbaarmaking toe. Voor een inhoudelijke weergave van het bezoldigingsbeleid verwijzen wij naar pagina 20 van dit verslag. Het bezoldigingsbeleid is tevens op de website van de onderneming geplaatst.
II.3. Tegenstrijdige belangen
In de toelichting op de jaarrekening is de door de wet voorgeschreven informatie over de hoogte en de structuur van de bezoldiging van de individuele bestuurders opgenomen. Eventuele wijzigingen van het door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders goedgekeurde bezoldigingsbeleid, zullen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd.
De Raad van Commissarissen van Roto Smeets Group onderschrijft volledig het principe van de taak en werkwijze van de Raad van Commissarissen zoals vermeld in de Corporate Governance Code en past de best practice bepalingen toe in de vennootschap. Het reglement, houdende principes en best practices, voor de Raad van Commissarissen is op de website van de vennootschap geplaatst.
De bestuurders van Roto Smeets Group hebben niet meer dan twee commissariaten bij beursvennootschappen en vervullen geen rol als voorzitter in een Raad van Commissarissen van andere beursvennootschappen.
Roto Smeets Group kent geen optie- of aandelenplan voor haar Raad van Bestuur. (N.B.: de phantom sharesregeling is gebaseerd op fictieve aandelen). Met betrekking tot de exitregeling worden de best practice bepalingen van de Code (11.2.8) gevolgd.
Indien het bestuur responstijd, zoals vermeld in 11.1.9. inroept, zal het gebruikt worden voor nader beraad en constructief overleg, zowel met de desbetreffende aandeelhou-
Wat betreft change of control bepalingen is in de arbeidsovereenkomst van de bestuurders opgenomen dat zij een vergoeding krijgen van maximaal 24 maanden indien het dienst-
Binnen Roto Smeets Group zijn geen tegenstrijdige belangen tussen vennootschap en bestuurders. Mocht dit in de toekomst wel het geval zijn, dan zullen de best practice bepalingen met betrekking tot dit principe gevolgd worden.
III. Raad van Commissarissen III.1. Taak en werkwijze
III.2. Onafhankelijkheid De Raad van Commissarissen is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren.
III.3. Deskundigheid en samenstelling
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Aan de hand van een profielschets zijn de commissarissen geselecteerd op hun specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van hun taak binnen
42
Corporate Governance
de Raad. De commissarissen worden op voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Elke commissaris is geschikt om de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen. De profielschets is op de website van de onderneming geplaatst. De overige bij dit hoofdstuk in de code genoemde best practice bepalingen worden gevolgd.
III.4. De voorzitter van de Raad van Commissarissen en de Secretaris van de Vennootschap De voorzitter van de Raad van Commissarissen draagt zorg voor het goed functioneren van de raad en zijn commissies en is namens de Raad het voornaamste aanspreekpunt voor het bestuur en voor aandeelhouders over het functioneren van bestuurders en commissarissen. De genoemde best practices worden gevolgd. Gezien de omvang van de bestuursstructuur van Roto Smeets Group is ervoor gekozen ondersteunende taken voor de Raad van Commissarissen bij de Secretaris van de Raad van Bestuur onder te brengen. Het toezicht houden op de te volgen procedures en op het handelen in overeenstemming met de wettelijke en statutaire verplichtingen wordt door het Hoofd Juridische Zaken van de vennootschap uitgevoerd.
III.5. Samenstelling en rol van de Kerncommissies van de Raad van C ommissarissen Aangezien de Raad van Commissarissen meer dan vier leden omvat heeft de Raad per 1 januari 2010 uit zijn midden twee kerncommissies ingesteld. Een audit- en riskmanagement commissie en een benoeming- en remuneratiecommissie. De reglementen van deze kerncommissies maken integraal onderdeel uit van het reglement, houdende principes en best practices, van de Raad van Commissarissen. Dit reglement is op de website van de vennootschap geplaatst.
III.6. Tegenstrijdige belangen Binnen Roto Smeets Group zijn geen tegenstrijdige belangen tussen vennootschap en Raad van Commissarissen. Mocht dit in de toekomst wel het geval zijn, dan zullen de best practice bepalingen met betrekking tot dit principe gevolgd worden.
III.7. Bezoldiging De bezoldiging van de commissarissen van Roto Smeets Group is niet afhankelijk van de resultaten van de vennootschap. Het bezoldigingsbeleid van de commissarissen is aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd en goedgekeurd. Wijzigingen op dit bezoldigingsbeleid zullen ter vaststelling aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd.
III.8. One-tier bestuursstructuur Het principe met betrekking tot de One-tier bestuursstructuur is niet op Roto Smeets Group van toepassing.
IV. De (Algemene Vergadering van) Aandeelhouders IV.1. Bevoegdheden Van de bevoegdheden van de (Algemene Vergadering van) Aandeelhouders is goede nota genomen. De besluiten van het bestuur omtrent een belangrijke verandering van de identiteit of het karakter van de vennootschap of de onderneming worden, volgens de richtlijnen van de statuten van de onderneming, ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgelegd. De als best practice genoemde agendapunten worden bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders besproken. Bij de vennootschap bestaat geen beperking voor een bepaald percentage of aantal stemmen. De uitoefening van het stemrecht vindt plaats tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Bij de oproeping tot een Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt een registratiedatum vastgesteld. Alle aandeelhouders die op deze registratiedatum aandelen houden, hebben het recht om op de Algemene Vergadering te stemmen. Ieder jaar vraagt de onderneming aan de aandeelhouders om een machtiging tot uitgifte van aandelen en beperking of uitsluiting van voorkeursrecht voor een periode van 18
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
43 Thema: De papierindustrie gebruikt geen grote hoeveelheden fossiele brandstoffen. 54,5% van de Europese papierindustrie gebruikt groene biostroom, het hoogste percentage van alle industrieën in Europa. maanden. Het bestuur kan in die tijd besluiten tot uitgifte van aandelen, tot het verlenen van rechten tot het nemen van aandelen en tot het beperken of uitsluiten van voorkeursrechten van de houders van aandelen. De bevoegdheid geldt voor gewone aandelen tot een aantal gelijk aan tien procent van het thans geplaatste kapitaal. De bevoegdheid geldt tevens voor alle preferente aandelen in het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap, met dien verstande dat het aantal uitstaande preferente aandelen nooit meer kan bedragen dan het aantal uitstaande gewone aandelen, verminderd met één. Het bestuur vraagt tevens om een machtiging van de aandeelhouders om volgestorte aandelen in het kapitaal van de vennootschap zelf of certificaten daarvan tot het wettelijke en statutair toegestane maximum anders dan om niet, door welke wijze van eigendomsverkrijging dan ook, te verkrijgen tegen een prijs die ten hoogste 15% afwijkt van de hoogste dan wel de laagste prijs waarvoor aandelen van de desbetreffende soort in de vennootschap per de datum waarop de overeenkomst tot verkrijging wordt gesloten, bij Euronext te Amsterdam worden verhandeld. In 2009 is van beide machtigingen geen gebruik van gemaakt.
IV.2. Certificering van aandelen Het principe met betrekking tot de certificering van aandelen en de daarbij genoemde
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
best practice bepalingen zijn niet op Roto Smeets Group van toepassing.
IV.3. Informatieverschaffing / logistiek Algemene Vergadering van Aandeelhouders De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Roto Smeets Group onderschrijven het principe van de informatieverschaffing / logistiek Algemene Vergadering van Aandeelhouders zoals vermeld in de Code en past de genoemde best practice bepalingen toe. De volledige presentaties, eventuele webcasts, etc. zullen vanaf het moment van de bijeenkomsten, toegankelijk zijn via de website www.rotosmeetsgroup.nl / financieel / investor relations / presentaties. Materiële wijzigingen in de statuten van de vennootschap alsmede voorstellen tot benoeming van commissarissen worden afzonderlijk aan de Algemene Vergadering voorgelegd. Met betrekking tot IV.3.11 kan toegevoegd worden dat in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Roto Smeets Group d.d. 20 april 2000 het voorstel goedgekeurd is om de Stichting Preferente Aandelen een optie te verlenen om preferente aandelen Roto Smeets Group te nemen tot maximaal het aantal op dat moment geplaatste gewone aandelen. De Stichting Preferente Aandelen heeft ten doel het behartigen van de belangen van de vennootschap op zodanige
44
Corporate Governance
wijze dat de belangen van de vennootschap en van alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd en dat invloeden die de zelfstandigheid en / of continuïteit en / of identiteit van de vennootschap in strijd met die belangen zouden kunnen aantasten, naar maximaal vermogen worden geweerd, zomede het verrichten van al hetgeen met het bovenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. De Stichting tracht haar doel te bereiken door het verwerven en houden van preferente aandelen in het kapitaal van de vennootschap en door het uitoefenen van de aan die aandelen verbonden rechten, waaronder in het bijzonder begrepen het stemrecht op die aandelen. Ultimo 2009 beschikt de Stichting over een optierecht op 3.290.274 preferente aandelen. Het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen bestaat uit drie onafhankelijke leden.
onderkent haar verantwoordelijkheid voor de kwaliteit en de volledigheid van de openbaar gemaakte financiële berichten. Ook de rol van de Raad van Commissarissen in het toezicht houden op de vervulling van deze verantwoordelijkheid wordt zowel door de Raad van Bestuur als door de Raad van Commissarissen onderkend.
V.2. Rol, benoeming, beloning en beoordeling van het functioneren van de externe accountant De externe accountant is aanwezig bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Commissarissen zal, met inachtneming van het advies van de Raad van Bestuur, indien aan de orde, de benoeming van de externe accountant aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorleggen.
V.3. Interne audit functie IV.4. VERANTWOORDELIJKHEID AANDEELHOUDERS EN INSTITUTIONELE BELEGGERS
Het principe met betrekking tot de interne audit functie is niet op Roto Smeets Group van toepassing.
Dit principe richt zich op de verantwoordelijkheid van aandeelhouders en instititutionele beleggers en is derhalve niet op Roto Smeets Group van toepassing.
V.4. Relatie en communicatie van de externe accountant met de organen van de vennootschap
V. De audit van de financiële verslaggeving en de positie van de interne audit functie en van de externe accountant V.1. Financiële verslaggeving De Raad van Bestuur van Roto Smeets Group
Het principe met betrekking tot de relatie en communicatie van de externe accountant met de organen van de vennootschap en de genoemde best practice bepalingen worden door Roto Smeets Group toegepast.
Overnamerichtlijn Met betrekking tot de ingevolge artikel 2:391 lid 5 BW, Besluit Artikel 1 overnamerichtlijn, vereiste informatie melden wij het volgende: Artikel 1 lid 1a: Informatie met betrekking tot de kapitaalstructuur van Roto Smeets Group is vermeld op pagina 6 van dit jaarverslag. Artikel 1 lid 1b: Roto Smeets Group kent geen statutaire of contractuele beperking van de overdracht van aandelen. Informatie met betrekking tot de Stichting Preferente Aan delen staat elders op deze pagina vermeld. Artikel 1 lid 1c: Substantiële deelnemingen in Roto Smeets Group staan gemeld op pagina 6 van het jaarverslag. Artikel 1 lid 1d: Aan de aandelen waarin het maatschappelijk kapitaal van Roto Smeets Group is verdeeld, zijn geen bijzondere zeggenschapsrechten verbonden. Artikel 1 lid 1e: Roto Smeets Group kent geen werknemersparticipatieplan of werknemersaandelenoptieplan. Artikel 1 lid 1f: Er zijn geen beperkingen op de uitoefening van de aan gewone aandelen verbonden stemrechten. De statuten van Roto Smeets Group bevatten de gebruikelijke bepalingen met betrekking tot aanmelding om als stem- en vergadergerechtigde in een aandeelhoudersvergadering te worden aangemerkt. Artikel 1 lid 1g: Roto Smeets Group is niet bekend met overeenkomsten met een aandeelhouder, die aanleiding kunnen geven tot beperking van de overdracht van aandelen of tot beperking van het stemrecht.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Artikel 1 lid 1h: De wijze van benoeming en ontslag van bestuurders en commissarissen en wijziging van de statuten volgen volledig de Corporate Governance Code en staan beschreven in de statuten van Roto Smeets Group. Artikel 1 lid 1i: de bevoegdheden van het bestuur, in het bijzonder tot de uitgifte van aandelen van de Roto Smeets Group en de verkrijging van eigen aandelen door Roto Smeets Group staan vermeld op pagina 42 van dit hoofdstuk. Artikel 1 lid 1j: Roto Smeets Group moet de financiële instellingen waarmee zaken wordt gedaan op de hoogte stellen van een changeof-control. In dat geval kunnen de financiële instellingen vervroegde aflossing van het door hen verstrekte krediet eisen. In enkele samenwerkingsovereenkomsten voor langere termijn komen change-of-control clausules voor maar deze worden, gezien de omvang van de Group niet als belangrijk beschouwd in de zin van het Besluit artikel 10. Artikel 1 lid 1k: Wat betreft change-ofcontrol bepalingen in arbeidsovereenkomsten kan worden aangegeven dat Roto Smeets Group met bestuurders en stafleden overeenkomsten heeft gesloten die voorzien in een uitkering bij beëindiging van het dienstverband in geval van een change-ofcontrol.
45
Thema: Door het gebruik van nieuwe blekingstechnieken zoals elementair chloorvrij (ECF) of totaal chloorvrij (TCF), zijn de emissies van organische chloorstoffen met 90 % verminderd.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
46
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in 2009 Het Maatschappelijk Verantwoord Onder nemen (MVO) beleid bij Roto Smeets Group maakt al sinds het ontstaan van het concern in 1993 onderdeel uit van het ondernemingsbeleid. Zij communiceert daarover met haar belanghebbenden in haar financiële en maatschappelijke jaarverslag en gaat de dialoog aan om te inventariseren welke informatiebehoeften er zijn en welke verbeteringen eventueel aangebracht moeten worden. Het beleid van de Roto Smeets Group is gericht op de zorg voor een goede, veilige en gezonde werkomgeving, het zo transparant mogelijk rapporteren over haar prestaties, het leveren van een bijdrage aan de samenleving door het beschikbaar stellen van kennis en diensten vanuit haar kernprocessen en het continu streven naar vermindering van de milieubelasting. Voor een gedetailleerd verslag van de uitvoering van het MVO beleid van de Roto Smeets Group verwijzen wij naar het Maatschappelijk Jaarverslag 2009, aan te vragen via de website van de onderneming of via bijgaande antwoordkaart. In dit hoofdstuk vermelden wij enkele ontwikkelingen die in 2009 plaatsvonden.
Dialoog Suggesties gedaan door de aandeelhouders tijdens de bespreking van de resultaten over 2008 in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 15 april 2009 zijn in dit jaarverslag verwerkt.
In 2009 werd de eerste aanzet gegeven tot het op gang brengen van een dialoog tussen vertegenwoordigers van de werkgevers en werknemers van de Europese grafische industrie. De problemen waar de industrie door getroffen wordt zijn helder voor iedereen. Zowel de structurele problemen als de cyclische hebben een behoorlijke invloed. Bedrijven kunnen dit niet meer individueel oplossen. In een breder verband moeten we tot een gezamenlijke oplossing zien te komen. De doelstelling is te komen tot een planmatige aanpak van de huidige en toekomstige problemen gericht op economische, sociale, juridische en politieke kwesties. De uitkomst hiervan kan gebruikt worden voor het opstarten van projecten om op een verantwoorde manier de grafische industrie te herstructureren. Met de Centrale Ondernemingsraad is in 2009 vijf keer overleg geweest. Voor een volledig verslag van dit overleg, alsmede over de dialoog met overige belanghebbenden, verwijzen wij naar het Maatschappelijk Jaarverslag.
Arbeidsbeleid Het arbeidsbeleid van Roto Smeets Group is gericht op de in-, door- en uitstroom van werknemers en heeft als primaire doelstelling de weerbaarheid van werknemers te vergroten en op die manier invulling te geven aan het bevorderen van werkzekerheid bij een afnemende baanzekerheid. Hiertoe
worden de medewerkers in staat gesteld vakopleidingen te volgen of opleidingen die aansluiten bij een vooraf met de medewerker vastgelegde doelloopbaan.
Arbeidsomstandigheden In 2009 is een project gestart met als doel het niveau van arbobeheersing bij Roto Smeets Group te verhogen. Vooral de continue aandacht en aanpak van arbo-risico’s staat daarbij centraal. Door middel van het invullen van een arbo-matrix per bedrijf is een globaal beeld gecreëerd van de huidige beheersing van de diverse arbo-elementen en van de diverse plannen van aanpak van de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E). Eind 2009 is een nieuwe, digitale, branchespecifieke RI&E gereedgekomen die begin 2010 in alle vestigingen zal worden uitgevoerd. Hiermee krijgen we een goed en actueel beeld van de arbo-risico’s en kunnen we werken naar een betere beheersing van deze risico’s en daarmee een gezonde en veilige werkplek voor medewerkers van Roto Smeets Group. Op het gebied van arbeidsomstandigheden hebben in 2009 weer de periodieke medische onderzoeken plaatsgevonden (PMO’s). PMO’s worden elke vier jaar uitgevoerd. Het is een verzameling van methoden om de gezondheid van werknemers te bewaken en te bevorderen. Een PMO heeft als doel het voorkomen dat mensen ziek worden door hun werk. Mocht er onverhoopt toch schade aan de gezondheid ontstaan, dan kan dat
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
met een PMO in een vroeg stadium worden opgespoord. Het afgelopen jaar zijn eveneens diverse ‘toolbox’ meetings gehouden voor medewerkers. Gericht op brandveiligheid, de werking van het bedrijfsnoodplan en algehele veiligheidsinstructies. Komend jaar wordt veel aandacht besteed aan Atex (explosieven), machineveiligheid, heftrucks en geluid. Aangezien medewerkers tijdens het werk verschillende wijzen van fysieke belasting kunnen ondervinden is er door middel van de inzet van bedrijfsfysiotherapeuten gekeken naar mogelijkheden ter verhelping van de fysieke klachten die hiermee gepaard gaan. Middels voorlichting, zitinstructies en werkplekbeoordelingen is veel van de fysieke belasting aangepakt en verminderd.
Milieumaatregelen Sinds 1994 werken de productiebedrijven van Roto Smeets Group volgens de richtlijnen van de met de overheid afgesloten Milieubeleid overeenkomst Grafische Industrie. Sinds die tijd wordt ook de Ecobalans bijgehouden. Dat is een massabalans die alle in- en uitgaande materiaalstromen, plus energie en water, in beeld brengt en waar op gestuurd wordt. De Roto Smeets Group productiebedrijven zijn gecertificeerd volgens de NEN-ISO 14001 norm , beschikken over Chain of Custody certificaten van FSC (Forest Stewardship Council) en PEFC (Program for the Endorse-
47
Thema: Duurzaam beheerde bossen fungeren als CO2 opslag en helpen daardoor de klimaatverandering te beperken. ment of Forest Certification). Voor diepdruken rotatieorders beschikken 2 vestigingen ook over het SWAN label. Door haar deelname aan overkoepelende Europese belangenorganisaties voor de grafische industrie, houdt Roto Smeets Group de ontwikkelingen met betrekking tot het bereiken van een standaardberekening van de Carbon Footprint nauwkeurig in de gaten. Er zijn inmiddels diverse initiatieven gestart om tot de ultieme standaard te komen. De Europese Commissie verwacht in 2010 een standpunt in te nemen over de keuze voor de standaard. Sinds 2009 bieden wij opdrachtgevers die willen investeren in duurzaamheid de mogelijkheid hun tijdschrift in afbreekbare folie te laten sealen. Bij Senefelder Misset is in de nabewerking geïnvesteerd in een systeem dat het stof uit het productieproces opvangt en als briketten afvoert. Ook snippers worden verzameld en apart afgevoerd. De warmte die vrijkomt tijdens het drukproces wordt door middel van een ecobox bovenop de nieuwe pers bij Senefelder Misset opgevangen en via een warmtewisselaar weer gebruikt voor het verwarmen of het afkoelen van de ruimten in ons gebouw. Hierdoor is het gasverbruik per geproduceerde pagina met 40 procent teruggedrongen.
Bij Roto Smeets Weert worden proeven genomen met nieuwe offsetplaten van Kodak, Electra XD. Deze platen zorgen volgens de beschikbare informatie voor minder papierafval en een lagere energieconsumptie. Door een betere procesbeheersing heeft Roto Smeets Weert 60% minder toners gebruikt ten behoeve van kleurproeven. Geformuleerde kengetallen worden twee wekelijks met de directie besproken. Afgelopen jaar zijn projecten gedefinieerd om efficiency te verbeteren en kosten te besparen. Dit heeft er onder meer toe geleid dat het gebruik van IPA (Isopropylalcohol) met 38% is gereduceerd ten opzichte van zelfde periode in 2008. Tevens is bij de afdeling nabewerking door het overschakelen naar een watergedragen inkt voor het inkjetten een reductie van 30% aan vluchtige organische stoffen gerealiseerd. Bij Roto Smeets GrafiServices Eindhoven en Senefelder Misset zijn een grootformaat plaatbelichter met “Blue-Ray” laser in gebruik genomen. Hiermee kunnen platen worden gemaakt waarmee een betere inkt/vochtbalans wordt bereikt en waarmee het drukwerk sneller op kleur komt (minder papierverlies in de opstartfase). Een continu beleid binnen de bedrijven is het uitvoeren van energiebesparingsonderzoeken. Dit heeft in 2009 geleid tot onder meer het investeren in blindstroomcompensatie, vervanging van verouderde apparaten door
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
48
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in 2009
Ketenverantwoordelijkheid
pelijk verantwoord gedrag, wordt hij op de zwarte lijst geplaatst en wordt voor het desbetreffende product of dienst een andere leverancier gezocht.
De verantwoordelijkheid voor het toezicht houden op het maatschappelijk beleid van onze leveranciers ligt bij de afdeling inkoop en de milieucoördinatoren van de bedrijven. Door middel van een vragenlijst wordt het beleid van de leveranciers gepolst en in een database opgeslagen. Deze database is via het intranet toegankelijk voor de gehele organisatie. Wanneer een leverancier niet voldoet aan onze criteria voor maatschap-
Ook in het kader van REACH (registratie, evaluatie en toelating van chemische stoffen) heeft een inventarisatie bij de leveranciers plaatsgevonden. Roto Smeets Group ziet REACH als een positieve ontwikkeling in het stroomlijnen van de EU-wetgeving voor chemische stoffen en heeft de ontwikkeling ervan nauw gevolgd. De verordening legt voornamelijk verplichtingen op aan
energiezuinige apparaten, lichtschakelingen met bewegingssensoren etc.
chemische fabrikanten en gebruikers van chemische stoffen. Roto Smeets Group is een ‘downstream’‐gebruiker en heeft de nodige maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat al onze leveranciers zich bewust zijn van de eisen inzake REACH en aan hun verplichtingen voldoen. Wij informeren onze afnemers over de voortgang van deze regelgeving.
Bodem Om de bodem tegen verontreiniging te beschermen voeren de bedrijven regelmatig inspecties uit naar onder meer de vloeistofdichtheid van vloeren en de staat van
ondergrondse tanks. Ook bewaken ze de grondwaterkwaliteit door deze op strategische punten te monitoren. Twee bedrijven hebben nog in meer of mindere mate te maken met historische bodemverontreiniging. In één geval (Etten-Leur) lopen met het oog op een saneringsoperatie al voorbereidingen. Hier zijn afspraken gemaakt over de kostenverdeling tussen de deelnemende bedrijven op het bedrijventerrein en de overheid. In 2009 zijn aanvullende onderzoeken uitgevoerd waarmee voldoende inzicht is verkregen over de grenzen van de totale verontreiniging en de te verwachten effecten van de beoogde saneringsmethodes. Voor de beginfase van de sanering zijn ook pilots voorzien om nog in praktijk vast te stellen welke saneringsmethoden efficiënt en effectief zijn. We verwachten in 2010 duidelijkheid over de aanpak en de fasering te krijgen. Een tweede bedrijf (Deventer) heeft nog slechts met de nazorg van uitgevoerde saneringen te maken. Hier vond tot in 2006 op één locatie een grondwatersanering plaats en werd in 2006 op een tweede locatie een (beperkte) bodemverontreiniging gesaneerd. Op deze beide locaties wordt nu nog door monitoring de grondwaterkwaliteit bewaakt.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Groepsgegevens
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
49
50
Print Productions
Roto Smeets Group BV Hunneperkade 4, NL 7418 Bt Deventer Postbus 822, NL 7400 Av Deventer Tel.: (31) 570 69 49 00 Fax: (31) 570 69 41 00 Mail:
[email protected]
Verkoopkantoren Roto Smeets B.V. Hunneperkade 4 NL 7418 Bt Deventer Postbus 825, NL 7400 AV Deventer Tel.: (31) 570 69 48 50 Fax: (31) 570 69 41 04 Mail:
[email protected] Roto Smeets België NV/SA Pagodenlaan 1 3/Box 4 B 1020 Brussels Tel.: (32) 22 45 06 40 Fax: (32) 22 45 06 90 Mail:
[email protected] Roto Smeets Denmark A.S. Lille Strandstraede 20c DK 1254 Copenhagen Tel.: (45) 33 91 08 91 Fax: (45) 33 32 08 91 Mail:
[email protected] Roto Smeets Deutschland GmbH Paulusstrasse 1 D 33602 Bielefeld Postfach 102324 D 33523 Bielefeld Tel.: (49) 52 19 66 663 Fax: (49) 52 16 32 38 Mail:
[email protected] Roto Smeets France S.A. 92 Rue d’Amsterdam F 75009 Paris Tel.: (33) 145 26 30 32 Fax: (33) 145 26 17 31 Mail:
[email protected]
Roto Smeets Ltd. P1, Allen House, The Maltings Station Road, Sawbridgeworth Hertfordshire CM21 9JX UK Tel.: (44) 12 79 72 51 63 Fax: (44) 12 79 72 17 95 Mail:
[email protected] Roto Smeets Sweden AB Enhagsvägen 8 S 18302 Täby Box 2108 S 18740 Täby Tel.: (46) 8 7 68 75 25 Fax: (46) 8 7 68 28 68 Mail:
[email protected]
Diepdrukkerijen Roto Smeets Deventer BV Hunneperkade 4 Nl 7418 BT Deventer Postbus 173 NL 7400 AD Deventer Tel.: (31) 570 69 45 00 Fax: (31) 570 69 41 00 Mail:
[email protected] Roto Smeets Etten BV Parallelweg 5 NL 4878 AH Etten Leur Postbus 40 NL 4870 AA Etten Leur Tel.: (31) 76 508 40 00 Fax: (31) 76 501 43 75 Mail:
[email protected]
Rotatieoffsetdrukkerijen
Vellendrukkerijen
Roto Smeets Utrecht BV Europalaan 12 NL 3526 KS Utrecht Postbus 2035 NL 3500 GA Utrecht Tel.: (31) 30 282 09 11 Fax: (31) 30 282 03 11 Mail:
[email protected]
Roto Smeets Grafiservices BV Looyenbeemd 11 NL 5652 BH Eindhoven Postbus 7094 NL 5605 JB Eindhoven Tel.: (31) 40 250 50 00 Fax: (31) 40 250 50 01 Mail:
[email protected]
Roto Smeets Weert BV Weerterbeekweg 4, NL 6001 VH Weert Postbus 17 NL 6000 AA Weert Tel.: (31) 495 57 09 11 Fax: (31) 495 54 29 05 Mail:
[email protected]
Roto Smeets Grafiservices BV Kanaalweg 30 NL 3526 KM Utrecht Postbus 7052 NL 3502 KB Utrecht Tel.: (31) 30 282 28 22 Fax: (31) 30 282 28 44 Mail:
[email protected]
Senefelder Misset Doetinchem BV Mercuriusstraat 35 NL 7006 RK Doetinchem Postbus 68 NL 7000 AB Doetinchem Tel.: (31) 314 35 55 00 Fax: (31) 314 35 56 47 Mail:
[email protected]
Nabewerking
Antok Nyomdaipari Kft. Epitök Utja 1 9500 Celldömölk Hungary Tel.: (36) 95 52 50 60 Fax: (36) 95 52 50 66 Mail:
[email protected]
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
De Wit Grafische Projecten BV Meerenakkerweg 8 NL 5652 AT Eindhoven Tel.: (31) 40 250 81 00 Fax: (31) 40 250 81 07 Mail:
[email protected]
Marketing Communications
51
Communicatie Nederland
Marketing en Procesautomatisering
Media Sales en Relatiemedia
Minderheidsdeelneming
Mediapartners Group B.V. Stroombaan 4 NL 1181 VX Amstelveen Postbus 2215 NL 1180 EE Amstelveen Tel.: (31) 20 547 35 00 Fax: (31) 20 647 51 21 Mail:
[email protected]
Leads To Loyals B.V. Rietbaan 40 -42, NL 2908 LP Capelle ad IJssel Postbus 550, NL 2900 AN Capelle ad IJssel Tel.: (31) 10-25 88 200 Fax: (31) 10-25 88 201 Mail:
[email protected]
Periodieken Service Holland BV Handelsnamen PSH Media Sales / Hoogte 80 Strategische Media Kronenburgsingel 515 NL 6831 GM Arnhem Postbus 30095 NL 6803 AB Arnhem Tel.: (31) 26 750 18 00 Fax: (31) 26 750 1803 Mail:
[email protected]
Business Media BV (40%) Interactieve Communicatie Stationsweg 66, NL 6711 PV Ede Tel.: (31) 318 43 23 00 Fax: (31) 318 43 23 13 Mail:
[email protected]
Mediapartners Loyaliteitscommunicatie Stroombaan 4 NL 1181 VX Amstelveen Postbus 2215 NL 1180 EE Amstelveen Tel.: (31) 20 547 35 00 Fax: (31) 20 647 51 21 Mediapartners Interne Communicatie Stroombaan 4 NL 1181 VX Amstelveen Postbus 2215 NL 1180 EE Amstelveen Tel.: (31) 20 547 35 00 Fax: (31) 20 647 51 21 Mediapartners Actiecommunicatie Stroombaan 4 NL 1181 VX Amstelveen Postbus 632 NL 1180 AP Amstelveen Tel.: (31) 20 547 35 00 Fax: (31) 20 547 51 21
Communicatie Belgie Mediapartners Belgium NV/SA Pagodenlaan 1-3 / Box 4 B 1020 Brussels Tel.: (32) 22 45 06 70 Fax: (32) 22 45 06 90 Mail:
[email protected]
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
52
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Inhoud jaarrekening 2009
53
Jaarrekening
pagina
Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening
55
Geconsolideerde balans
56
Geconsolideerd overzicht van mutaties in het eigen vermogen
58
Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten
59
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
60
Grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling
62
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
71
Vennootschappelijke jaarrekening Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
107
Vennootschappelijke balans
108
Vennootschappelijk overzicht van mutaties in het eigen vermogen
110
Toelichting op de vennootschappelijke balans
112
Overige gegevens Statutaire bepaling inzake de winstbestemming
115
Accountantsverklaring
116
Bestuursverklaring
117
Onafhankelijkheidsverklaring Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV
118
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
54
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Jaarrekening - Geconsolideerde winst- en verliesrekening (bedragen x € 1.000)
55 Toel.
2009
2008
Opbrengsten
3
415.387
447.547
Kosten van grond- en hulpstoffen Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Toegevoegde waarde
5 6
- 189.618 - 33.194 192.575
- 202.867 - 31.747 212.933
Overige baten
4
522 193.097
266 213.199
Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen Overige bedrijfskosten Bedrijfsresultaat
7 8 9 10
- 143.420 -30.076 - 143 - 52.479 - 33.021
- 124.086 - 31.661 254 - 51.875 5.831
Financieringsopbrengsten Financieringskosten Resultaat voor belastingen
11 12
171 - 3.848 - 36.698
518 - 4.861 1.488
Belastingen Resultaat na belastingen
13
9.236 - 27.462
- 202 1.286
- 27.317 - 145 - 27.462
1.354 - 68 1.286
- 8,30
0,41
Toe te rekenen aan: Aandeelhouders Roto Smeets Group NV Minderheidsbelangen
Toe te rekenen aan aandeelhouders Roto Smeets Group NV: Gewoon en verwaterd resultaat per aandeel
31
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
56
Jaarrekening - Geconsolideerde balans per 31 december 2009 (bedragen x € 1.000)
Toel.
2009
2008
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Geassocieerde deelnemingen / joint-ventures Overige financiële vaste activa
15 16 17
166.634 5.951 172.585
178.558 1.157 179.715
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Handelsvorderingen Overige vorderingen / vooruitbetalingen Financiële derivaten Geldmiddelen en kasequivalenten
18 19 20 21 22
9.070 62.362 7.388 1.220 80.040
12.285 70.953 17.507 87 1.558 102.390
2
9.243 89.283
6.525 108.915
261.868
288.630
ACTIVA
Activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop
Totaal activa
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
57 (bedragen x € 1.000)
Toel.
2009
2008
23 24 25 25
16.451 12.833 73.997 - 600 102.681
16.451 12.833 101.314 - 426 130.172
26
102.681
247 130.419
14 27
12.268
1.726 14.305
28 28
23.471 35.739
10.500 27.239 53.770
29 30 28
59.562 22.934 19.171 2.980 587 18.214 123.448
56.811 25.988 9.494 4.977 7.171 104.441
Totaal verplichtingen
159.187
158.211
Totaal passiva
261.868
288.630
PASSIVA EIGEN VERMOGEN TOE TE REKENEN AAN AANDEELHOUDERS VAN ROTO SMEETS GROUP NV Geplaatst aandelenkapitaal Agio Ingehouden winst Overige reserves
Minderheidsbelangen Totaal eigen vermogen LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN Uitgestelde belastingverplichtingen Voorzieningen Rentedragende leningen: Leningen Leaseverplichtingen
KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN Handelsschulden en overige verplichtingen Kredietinstellingen Rentedragende leningen Te betalen belasting Financiële derivaten Voorzieningen
21 27
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
58
Jaarrekening - Geconsolideerd overzicht van mutaties in het eigen vermogen (bedragen x € 1.000)
geplaatst kapitaal
agio
ingehouden winst
overige reserves
totaal
minderheidsbelangen
totaal eigen vermogen
16.451
12.833
101.314
- 426
130.172
247
130.419
- 27.317
- 174
- 27.317 -174
- 145 - 102
- 27.462 - 276
stand op 1 januari 2009 Resultaat na belastingen Ongerealiseerde resultaten na belastingen Totaal gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten na belasting
-
-
- 27.317
- 174
- 27.491
- 247
- 27.738
16.451
12.833
73.997
- 600
102.681
-
102.681
geplaatst kapitaal
agio
ingehouden winst
overige reserves
totaal
minderheidsbelangen
totaal eigen vermogen
16.451
12.833
105.745
- 89
134.940
288
135.228
-
1.354 -
- 337
1.354 -337
-68 27
1.286 -310
-
-
- 337
-
-
1.354 - 5.785 - 4.431
- 337
1.017 - 5.785 - 4.768
- 41 - 41
976 - 5.785 - 4.809
16.451
12.833
101.314
- 426
130.172
247
130.419
stand op 31 december 2009
(bedragen x € 1.000)
stand op 1 januari 2008 Resultaat na belastingen Ongerealiseerde resultaten na belastingen Totaal gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten na belasting Dividend
stand op 31 december 2008
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Jaarrekening - Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten (bedragen x € 1.000)
Toel.
Resultaat na belastingen ONGEREALISEERDE RESULTATEN Mutatie waardering valutatermijncontracten Omrekening vreemde valuta van buitenlandse deelnemingen Overige mutaties Belasting over resultaten via het vermogen Ongerealiseerde resultaten na belastingen Totaal gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten na belasting
25/26 25/26 25/26 25/26
59
2009
2008
- 27.462
1.286
- 491 209 - 119 125
325 - 552 - 83 - 276
- 310
- 27.738
976
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
60
Jaarrekening - Geconsolideerd kasstroomoverzicht (bedragen x € 1.000)
Toel.
KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN Resultaat na belastingen Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Boekwinst op verkoop activa aangehouden voor verkoop Overige mutaties zonder kasstroom
8/9
MUTATIES Voorraden Handelsvorderingen Overige vorderingen en vooruitbetalingen Handelsschulden en overige verplichtingen Uitgestelde belastingen Voorzieningen Kasstroom uit operationele activiteiten KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Desinvestering activa aangehouden voor verkoop Aflossingen leningen u/g KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN Opgenomen rentedragende leningen Aflossingen rentedragende leningen Kredietinstellingen Dividend
Omrekenverschillen vreemde valuta Saldo kasstromen Geldmiddelen en kasequivalenten begin jaar Geldmiddelen en kasequivalenten einde jaar
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
22 22
2009
2008
- 27.462 30.219 - 49 8.372
1.286 31.407 2.124
3.215 9.500 10.206 12.386 - 6.607 - 10.710 29.070
- 3.731 7.778 1.658 - 19.636 - 502 - 7.572 12.812
- 24.404 796 1.742 86 - 21.780
- 24.959 1.935 943 - 22.081
4.960 - 9.551 - 3.054 - 7.645
13.990 - 13.436 14.184 - 5.785 8.953
17 - 338 1.558 1.220
- 35 - 351 1.909 1.558
61 In de kasstroom uit operationele activiteiten zijn begrepen de kasstromen in: (bedragen x € 1.000)
Ontvangen belastingen Ontvangen rente Betaalde rente
2009
2008
759 171 - 3.369 - 2.439
2.995 328 - 3.682 - 359
2009
2008
- 366 - 119 8.673 184 8.372
242 2.626 - 494 - 250 2.124
Onder de overige mutaties zonder kasstroom zijn begrepen: (bedragen x € 1.000)
Mutatie valuta termijncontracten Overige mutaties minderheidsbelang Mutatie in de voorzieningen Koersverschillen Earn-out regeling
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
62
Jaarrekening - Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling
Inleiding Roto Smeets Group NV (v/h RSDB NV) is een in Nederland opgerichte en in Deventer gevestigde vennootschap waarvan de gewone aandelen openbaar worden verhandeld bij NYSE Euronext Amsterdam. De activiteiten van Roto Smeets Group worden in de vennootschappelijke beschrijving op pagina 6 uiteengezet. De geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2009 van Roto Smeets Group is opgesteld op 17 maart 2010 door de Raad van Bestuur. De geconsolideerde jaarrekening van Roto Smeets Group wordt vastgesteld op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die op 28 april 2010 zal worden gehouden. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 2:402 BW vermeldt de vennootschappelijke winst- en verliesrekening slechts afzonderlijk het resultaat uit deelnemingen na belastingen alsmede overige resultaten na deelnemingen.
Algemeen STATEMENT OF COMPLIANCE De geconsolideerde jaarrekening van Roto Smeets Group is opgesteld volgens de door de International Accounting Standards Board vastgestelde en door de Europese Commissie goedgekeurde standaarden en interpretaties, hierna te noemen International Financial Reporting Standards (IFRS). De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld op basis van historische kostprijs, met uitzondering van financiële instrumenten
die zijn gewaardeerd tegen reële waarde en activa aangehouden voor verkoop welke worden gewaardeerd tegen de laagste van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten. De geconsolideerde jaarrekening luidt in euro’s en alle bedragen zijn afgerond naar duizendtallen (€ 000), tenzij anders is vermeld. In de overige baten zijn de huuropbrengsten opgenomen welke vorige jaren in mindering op de overige bedrijfskosten werden gebracht. Tevens zijn de vergelijkende cijfers hierop aangepast. GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE De geconsolideerde jaarrekening bevat de jaarrekening van Roto Smeets Group en haar dochterondernemingen. Als dochterondernemingen worden die ondernemingen beschouwd waarover Roto Smeets Group zeggenschap kan uitoefenen, dat wil zeggen in staat is om het financiële en operationele beleid van die ondernemingen te sturen teneinde voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. De jaarrekeningen van de dochterondernemingen zijn opgesteld per dezelfde verslagdatum als die van de moedermaatschappij, waarbij uniforme waarderingsgrondslagen zijn toegepast. Alle saldi en transacties, baten en lasten binnen de groep en winsten en verliezen voortvloeiend uit transacties binnen de groep die zijn opgenomen in de activa, worden volledig geëlimineerd.
Dochterondernemingen worden vanaf overnamedatum, zijnde de datum waarop feitelijke zeggenschap over de overgenomen partij wordt verworven, geconsolideerd. Deze consolidatie wordt voortgezet tot het moment dat de feitelijke zeggenschap ophoudt te bestaan. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en het groepsresultaat is vermeld onder minderheidsbelang derden. ACTIVA EN PASSIVA AANGEHOUDEN VOOR VERKOOP EN BEEINDIGDE BEDRIJFSACTIVI TEITEN Activa, passiva en / of bedrijfsactiviteiten worden aangewezen als aangehouden voor verkoop indien de boekwaarde daarna hoofdzakelijk zal worden gerealiseerd door middel van een verkooptransactie die volgens planning binnen twaalf maanden zal plaatsvinden en niet door het het voortgezette gebruik. Voor verkoop aangehouden activa worden gewaardeerd tegen de boekwaarde of, indien lager, de reële waarde minus de verkoopkosten. De resultaten van de beëindigde bedrijfsactiviteiten worden separaat in de winst- en verliesrekening gepresenteerd. STELSELWIJZIGINGEN De toegepaste grondslagen van de financiële verslaggeving zijn consistent met die van het voorgaande boekjaar met uitzondering van het volgende:
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
IFRS-standaarden en IFRIC-interpretaties De IASB en de IFRIC hebben nieuwe standaarden, aanpassingen in bestaande standaarden en interpretaties uitgebracht waarvan sommige nog niet van kracht zijn of nog niet door de Europese Unie zijn bekrachtigd. Roto Smeets Group heeft de volgende standaarden en interpretaties ingevoerd die vanaf 1 januari 2009 van kracht zijn: IAS 1 Presentatie van financiële cijfers De gewijzigde standaard onderscheidt mutaties in het eigen vermogen die voortkomen uit rechtstreekse transacties met de eigenaars van de vennootschap ten opzichte van overige mutaties. Het mutatieoverzicht van het eigen vermogen bevat de gedetailleerde gegevens over de rechtstreekse transacties met de eigenaars, waarbij de overige mutaties afzonderlijk per eigenvermogenscomponent worden gepresenteerd. Daarnaast introduceert de standaard een overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, waarin alle in de winst- en verliesrekening opgenomen baten en lasten worden gepresenteerd, evenals alle niet-gerealiseerde resultaten die buiten de winst- en verliesrekening zijn verwerkt. Dit kan ofwel in één overzicht worden opgenomen ofwel in twee onderling samenhangende overzichten. Roto Smeets Group heeft gekozen voor de presentatie in twee overzichten.
63 IFRS 7 Financiële instrumenten: informatieverschaffing omtrent reële waarde en liquiditeitsrisico De gewijzigde standaard verlangt additionele informatieverschaffing omtrent waardering tegen reële waarde en liquiditeitsrisico’s. Voor alle tegen reële waarde gewaardeerde financiële instrumenten dient per categorie de waardering tegen reële waarde volgens een hiërarchie van drie niveaus te worden vermeld. Verder wordt nu een aansluiting verlangd tussen begin- en eindstand van de waarderingen tegen reële waarde van niveau 3, evenals vermelding van belangrijke overboekingen tussen de verschillende niveaus in de hiërarchie. Voorts bevatten de wijzigingen een verduidelijking van de eisen die worden gesteld aan de informatieverschaffing inzake liquiditeitsrisico’s met betrekking tot transacties in afgeleide instrumenten en activa die worden ingezet ten behoeve van liquiditeitsbeheer. De informatie inzake waardering tegen reële waarde wordt verschaft in toelichting 21. De informatieverschaffing inzake liquiditeitsrisico’s worden door de wijzigingen niet in belangrijke mate beïnvloed. Deze informatie wordt vermeld in toelichting 21. IFRS 8 Operationele segmenten IFRS 8, uitgegeven in november 2006 en effectief vanaf 1 januari 2009, waarin de eis wordt geïntroduceerd dat de financiële en beschrijvende informatie die over bedrijfssegmenten wordt gerapporteerd hetzelfde moet zijn als de informatie die intern wordt gebruikt voor het beoordelen van de resultaten van bedrijfssegmenten en
bij de besluitvorming over de toewijzing van middelen. Roto Smeets Group gebruikt voor interne prestatiemeting dezelfde prestatiemaatstaven en rapportagestructuren als voor de externe verslaglegging. IAS 23 Financieringskosten De aanpassing in IAS 23, houdt in dat activering wordt verlangd van financieringskosten die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de verwerving, bouw of productie van een in aanmerking komend actief. Voorheen hanteerde Roto Smeets Group de grondslag dat financieringskosten als last werden opgenomen zodra zij werden gemaakt. Conform de overgangsbepalingen van de herziene versie van IAS 23 past Roto Smeets Group deze standaard prospectief toe. Activering van financieringskosten vindt derhalve plaats voor de in aanmerking komende activa met ingang van 1 januari 2009. IFRS 2 Op aandelen gebaseerde betalingen De aanpassing van IFRS 2, betreft een verduidelijking van de definitie van vesting conditions, de introductie van het begrip non-vesting conditions die tot uitdrukking moeten komen in de reële waarde op de datum van toekenning, en de wijze waarop non-vesting conditions en cancellations dienen te worden verantwoord. IAS 32 Financiële instrumenten met terugneemverplichting en verplichtingen bij liquidatie De standaarden staan een beperkte uitzondering toe voor financiële instrumenten met terugneemverplichting (‘puttable instru-
menten’), die als eigen vermogen kunnen worden geclassificeerd indien zij aan een aantal specifieke criteria voldoen. Toepassing van deze wijzigingen heeft geen effect op de financiële positie en resultaten van Roto Smeets Group. IFRIC 9 Herbeoordeling van in contracten besloten derivaten Deze wijziging van IFRIC 9 verlangt de beoordeling of een in een contract besloten derivaat van het basiscontract dient te worden gescheiden zodra een onderneming een hybridisch financieel actief niet langer classificeert als gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening. Deze beoordeling dient te worden gemaakt op het moment dat de onderneming voor het eerst partij wordt bij het contract of, als dit later is, het moment waarop zich in de contractvoorwaarden een wijziging voordoet die een belangrijke verandering teweegbrengt in de kasstromen van het contract. IAS 39 schrijft nu voor dat indien een in een contract besloten derivaat niet op betrouwbare wijze kan worden gewaardeerd, het gehele hybridische instrument geclassificeerd dient te blijven als gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening. Toepassing van deze wijziging heeft geen effect op de financiële positie en resultaten van Roto Smeets Group. De volgende standaarden en interpretaties die nog niet van kracht zijn of nog niet door de Europese Unie zijn bekrachtigd worden nog niet toegepast binnen Roto Smeets Group:
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
IFRS 3/IAS 27R Waardering business combination In 2010 wordt de herziene IFRS 3, van kracht. Daarin worden een aantal veranderingen geïntroduceerd die beperkte gevolgen zullen hebben voor Roto Smeets Group: – De eis dat voorwaardelijke vergoedingen (contingent consideration) moeten worden gewaardeerd tegen de reële waarde, waarbij latere veranderingen in deze waarde worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. – De eis dat transactiekosten voor bedrijfscombinaties meteen ten laste van het resultaat worden gebracht. – Additionele richtlijnen voor stapsgewijze acquisities en voor de waardering van minderheidsbelangen. IAS 27 De geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening De aanpassing van IAS 27 , waarin de verantwoording van minderheidsbelangen en dochtermaatschappijen in de geconsolideerde jaarrekening wordt verduidelijkt, wordt in 2010 van kracht. De veranderingen zullen naar verwachting geen significante gevolgen hebben voor de geconsolideerde jaarrekening. IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen De aanpassing van IAS 28 betreft een vermindering van de informatieverschaffing voor entiteiten in dien de verantwoording van geassocieerde deelnemingen overeenkomstig IAS 39 geschiedt. Indien een geassocieerde deelneming conform IAS 39 tegen reële
64
Jaarrekening - Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling
waarde wordt opgenomen, is slechts het voorschrift van IAS 28 van toepassing dat informatie moet worden verstrekt omtrent de aard en de mate van eventuele belangrijke beperkingen voor de geassocieerde deelneming om middelen aan de entiteit over te dragen in de vorm van contanten of om leningen terug te betalen. IAS 31 Belangen in joint ventures De aanpassing van IAS 31 betreft een vermindering van de informatieverschaffing voor entiteiten indien de verantwoording van entiteiten waarover gezamelijk de zeggenschap wordt uitgeoefend geschiedt overeenkomstig IAS 39. Indien een joint venture conform IAS 39 tegen reele waarde wordt opgenomen, is slechts het vereiste van IAS 31 van toepassing dat informatie moet worden verstrekt omtrent de aangegane verplichtingen van de deelnemer in de joint venture, evenals verkorte financiele informatie over activa, verplichtingen, baten en lasten. IFRIC 12 Concessieovereenkomsten, IFRIC 13 Klantenloyaliteitsprogramma’s, IFRIC 15 Verantwoording opbrengsten bouwovereenkomst en IFRIC 16 Afdekking van een netto investering in een buitenlandse activiteit. IFRIC 12, IFRIC 13, IFRIC 15 en IFRIC 16 zullen naar verwachting geen significante gevolgen hebben voor de geconsolideerde jaarrekening.
IFRIC 14, ‘IAS 19 Beperking van activa uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen, minimale financieringsverplichtingen en de interactie daartussen’ IFRIC 14, IAS 19, verschaft een nadere toelichting op het feit dat activa die zijn gerelateerd aan toegezegde pensioenregelingen alleen in de balans mogen worden opgenomen wanneer er sprake is van economisch voordeel, beschikbaar in de vorm van restituties uit een toegezegd-pensioenregeling of een verlaging van de toekomstige bijdragen aan de regeling, vooral wanneer er sprake is van een minimale financieringsverplichting. De interpretatie is van toepassing op bepaalde toegezegde pensioenregelingen van de groep maar zal naar verwachting geen significante gevolgen hebben voor de geconsolideerde jaarrekening. BELANGRIJKE OORDELEN EN SCHATTINGS ONZEKERHEDEN Bij het opstellen van de jaarrekening worden schattingen en veronderstellingen gemaakt met betrekking tot de opname en waardering van activa en passiva, niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen als ook inkomsten en uitgaven. De belangrijkste veronderstellingen omtrent de toekomst en overige belangrijke bronnen van schattingsonzekerheden per balansdatum die een aanmerkelijk risico in zich dragen van een belangrijke aanpassing van de boekwaarde van activa en verplichtingen in het volgende boekjaar, betreffen de inschatting
van de economische levensduur van activa, de bijzondere waardeverminderingen van activa, de uitgestelde belastingvorderingen en de voorzieningen. OMREKENING VREEMDE VALUTA De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro, die tevens de functionele en rapporteringsvaluta van Roto Smeets Group is. Iedere groepsentiteit bepaalt de eigen functionele valuta en de posten die in de jaarrekening van iedere entiteit worden opgenomen, worden gewaardeerd op basis van deze functionele valuta. Transacties in vreemde valuta worden bij de eerste opname verantwoord tegen de koers van de functionele valuta per de datum van de transactie. Monetaire activa en verplichtingen die luiden in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de koers van de functionele valuta per balansdatum. Eventuele verschillen worden ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht, met uitzondering van verschillen uit geleende gelden in buitenlandse valuta die dienen ter afdekking van een investering in een buitenlandse entiteit. Deze worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt tot het moment van verkoop van de betreffende entiteit, waarna verantwoording in de geconsolideerde winst- en verliesrekening plaatsvindt. Niet-monetaire activa en passiva die worden gewaardeerd tegen historische kostprijs in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de koersen per de datum van de oorspronkelijke transacties.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
De functionele valuta van de buitenlandse activiteiten (Antok Nyomdaipari Kft.) is in Hongaarse forint, Roto Smeets Denmark A/S in Deense kroon, Roto Smeets Ltd. in Engelse pond en Roto Smeets Zweden AB in Zweedse kroon. Per de verslagdatum worden de activa en passiva van deze dochterondernemingen omgerekend in de rapporteringsvaluta van Roto Smeets Group (de euro) tegen de koers per balansdatum. De winst- en verliesrekeningen worden omgerekend tegen de gewogen gemiddelde koers voor het jaar. De koersverschillen die voortkomen uit de omrekening worden direct in een afzonderlijke component van het eigen vermogen gebracht, onder afsplitsing van latente belastingen. Bij verkoop van een buitenlandse entiteit wordt het uitgestelde cumulatieve bedrag dat is opgenomen in het eigen vermogen voor die betreffende buitenlandse activiteit, in de winst- en verliesrekening verantwoord.
Waarderingsgrondslagen voor de balans MATERIËLE VASTE ACTIVA De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs, onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en de cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De kostprijs van de activa bevat naast de aankoopprijs, indien van toepassing, ook de eerste schatting van de kosten van ontmanteling en verwijdering van het actief en van het herstel van het gebouw waar het actief zich bevindt.
65 De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte gebruiksduur en worden lineair berekend op basis van een percentage van de kostprijs, rekening houdend met eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Kosten van vernieuwing worden slechts geactiveerd indien zij leiden tot een verlenging van de gebruiksduur van het actief. Materiële vaste activa worden getoetst op bijzondere waardeverminderingen indien gebeurtenissen of veranderingen in de omstandigheden erop wijzen dat de boekwaarde mogelijk niet realiseerbaar is. Materiële vaste activa in bestelling worden uitsluitend in de balans opgenomen voorzover vooruitbetalingen zijn verricht. Een materieel vast actief wordt niet meer in de balans opgenomen na vervreemding of indien er geen toekomstige economische voordelen van het gebruik of de vervreemding van het actief worden verwacht. Een eventuele opbrengst of verlies voortvloeiend uit de verwijdering van het actief op de balans (hetgeen wordt berekend als het verschil tussen de netto-opbrengst bij afstoting en de boekwaarde van het actief) wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening gedurende het jaar waarin het actief wordt verwijderd van de balans. De restwaarde en de gebruiksduur van het actief worden beoordeeld en, indien noodzakelijk, aangepast per het einde van elk boekjaar. LEASE OVEREENKOMSTEN De bepaling of een regeling een leaseovereenkomst vormt of deze bevat, is
gebaseerd op de economische realiteit van de overeenkomst per de aanvangsdatum en vereist een beoordeling of de nakoming van de overeenkomst afhankelijk is van het gebruik van een of meer specifieke activa en of de overeenkomst het recht op het gebruik van het actief overdraagt. Na aanvang van de lease vindt slechts dan herbeoordeling plaats indien aan één van de onderstaande voorwaarden wordt voldaan: a) Wijziging van de contractvoorwaarden, niet zijnde verlenging van de overeenkomst; b) Een verlengingsoptie wordt uitgeoefend dan wel verlenging wordt verleend tenzij de looptijd van de verlenging bij eerste opname in de leasetermijn was opgenomen; c) Er een wijziging is in de vaststelling van het feit of de nakoming van de overeenkomst afhankelijk is van een bepaald actief; d) Een aanmerkelijke wijziging van het actief plaatsvindt. Wanneer een herbeoordeling plaatsvindt, en er wordt vastgesteld dat deze (geen) lease overeenkomst behelst, vindt verwerking als lease overeenkomst (niet langer) plaats volgens de nieuwe situatie vanaf: a) In geval van de situatie sub a, c of d het moment waarop de wijziging in omstandigheden optreedt die aanleiding geeft tot de herbeoordeling; b) In geval van situatie b, de aanvang van de verlengingsperiode. Voor regelingen die vóór 1 januari 2005 zijn aangegaan, wordt de aanvangsdatum geacht 1 januari 2005 te zijn, overeenkomstig de overgangseisen van IFRIC 4.
Roto Smeets Group als lessee Een financiële lease waaronder aan Roto Smeets Group vrijwel alle aan de eigendom van een actief verbonden risico’s en voordelen worden overgedragen, wordt geactiveerd vanaf het moment van aanvang van de lease tegen de reële waarde van het geleasde object of, indien lager, de contante waarde van de minimale leasebetalingen. De leasebetalingen worden verdeeld in financieringskosten en verlaging van de leaseverplichting, waarmee een constante rentevoet wordt bereikt voor het restant van de verplichting. De financieringskosten worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Geactiveerde geleasde activa worden afgeschreven over de geschatte gebruiksduur van het actief of de kortere leasetermijn, indien er geen redelijke zekerheid is dat Roto Smeets Group het eigendom zal verkrijgen aan het einde van de leaseperiode. Operationele leasebetalingen worden gedurende de leaseperiode lineair opgenomen als last in de winst- en verliesrekening. GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN EN JOINT VENTURES Als joint-ventures worden die ondernemingen beschouwd over wier activiteiten Roto Smeets Group op grond van contractuele verbintenis gezamenlijk met andere partijen zeggenschap wordt uitgeoefend. Roto Smeets Group waardeert de joint-venture op basis van de ‘equity’-methode. De ‘equity’methode is een verwerkingswijze waarbij de investering aanvankelijk tegen kostprijs wordt opgenomen en vervolgens wordt aangepast
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
rekening houdend met de wijziging in het aandeel van de netto-activa na de overname. Als geassocieerde deelnemingen worden die ondernemingen beschouwd waarop Roto Smeets Group ten aanzien van het financiële en operationele beleid aanmerkelijke invloed uitoefent zonder er zeggenschap over te hebben. De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de ‘equity’-methode. In de geconsolideerde jaarrekening wordt het aandeel van Roto Smeets Group in het totaal van verantwoorde winsten en verliezen op joint-ventures en geassocieerde deelnemingen opgenomen als basis van de ‘equity’-methode en wel vanaf het moment dat de aanmerkelijke invloed daadwerkelijk aanvangt tot op het moment dat deze daadwerkelijk eindigt. FINANCIËLE ACTIVA Financiële activa worden ingevolge IAS 39 aangemerkt als een financieel actief tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening, als leningen en vorderingen, als tot einde looptijd aangehouden beleggingen, of als voor verkoop beschikbare financiële activa. Bij de eerste opname van financiële activa worden deze opgenomen tegen reële waarde, vermeerderd met (in geval van een financieel actief dat niet tegen reële waarde, met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening is opgenomen) de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten.
66
Jaarrekening - Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling
Roto Smeets Group bepaalt de rubricering van haar financiële activa na de eerste verantwoording en, indien toegestaan en van toepassing, wordt dit herbeoordeeld per einde van ieder boekjaar. Alle reguliere aankopen van financiële activa worden opgenomen per de transactiedatum, dat wil zeggen de datum waarop Roto Smeets Group de verplichting aangaat het activum te kopen. Reguliere aankopen en verkopen zijn aankopen of verkopen van financiële activa waarvoor activa moeten worden geleverd binnen een periode die over het algemeen wordt bepaald door regels of gebruiken in de markt. Een financieel actief wordt niet langer in de balans opgenomen indien een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle rechten op economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot de positie aan een derde zijn overgedragen. Financiële activa tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verlies rekening Alle derivaten worden aangemerkt als aangehouden voor handelsdoeleinden tenzij zij zijn aangemerkt als afdekkingsinstrument en effectief zijn. Derivaten zijn financiële instrumenten waarbij geen of een beperkte netto-aanvangsinvestering nodig is waarbij afwikkeling in de toekomst plaatsvindt afhankelijk van veranderingen in een bepaalde koers of prijs (zoals rentevoet of prijs van een
financieel instrument). De waardeveranderingen worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verwerkt. Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Tot einde looptijd aangehouden beleggingen zijn activa met vaste betalingen en vaste looptijd waarbij Roto Smeets Group stellig voornemens is en de mogelijkheid heeft deze aan te houden tot het einde van de looptijd. Tot het einde van de looptijd aangehouden beleggingen worden na initiële waardering gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve rentemethode verminderd met eventuele waardeverminderingen. Leningen en vorderingen Leningen en vorderingen zijn financiële activa met vaste of bepaalde vergoedingen die niet op een actieve markt zijn genoteerd. Handels- en overige vorderingen worden na initiële waardering opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode. Eventuele winsten en verliezen worden opgenomen in het resultaat zodra de leningen en vorderingen niet langer op de balans worden opgenomen of een bijzondere waardevermindering ondergaan. Er wordt een voorziening getroffen voor de bijzondere waardevermindering van handelsen overige vorderingen indien de inning van een vordering onzeker wordt. Een vordering
wordt onzeker indien er een objectief bewijs is dat Roto Smeets Group niet in staat zal zijn alle bedragen te innen waarop zij recht heeft overeenkomstig de originele voorwaarden van de vorderingen. Significante financiële moeilijkheden, de waarschijnlijkheid dat de schuldenaar failliet gaat of dat er een sanering van financiën zal plaatsvinden, en in gebreke blijven of delinquentie worden beschouwd als indicatoren dat de vordering duurzaam wordt verminderd. De hoogte van de voorziening is het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de contante waarde van de toekomstige kasstromen, verdisconteerd tegen het oorspronkelijke effectieve rentepercentage. De bijzondere waardevermindering wordt verantwoord in het resultaat evenals toekomstige terugboekingen van eerdere bijzondere waardeverminderingen. Voor verkoop beschikbare financiële activa Voor verkoop beschikbare financiële activa zijn financiële activa die niet worden geclassificeerd in één van de hiervoor genoemde categorieën. Na de eerste verantwoording worden de voor verkoop beschikbare financiele activa gewaardeerd tegen reële waarde. De winst of het verlies wordt verantwoord als een afzonderlijke component van het eigen vermogen totdat het actief niet langer op de balans wordt opgenomen of totdat wordt bepaald dat het actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Op een dergelijk moment wordt de cumulatieve
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
winst of het verlies dat voorheen in het eigen vermogen was verantwoord, opgenomen in de winst- en verliesrekening. Bepaling van de reële waarde De reële waarde van de financiële activa die actief worden verhandeld op georganiseerde financiële markten wordt bepaald op basis van de beurskoers. Voor financiële activa waarvoor geen actieve markt is, wordt de reële waarde bepaald met waarderingstechnieken. Dergelijke methodes zijn onder andere gebaseerd op de meest recente zakelijke markttransacties of de huidige marktwaarde van een ander instrument, dat nagenoeg hetzelfde is, of een contante-waardeberekening en optiemodellen. Saldering van financiële instrumenten Financiële activa en passiva worden gesaldeerd en het nettobedrag wordt vermeld in de balans op het moment dat er sprake is van een juridisch afdwingbaar recht om te salderen en de intentie bestaat om op nettobasis af te wikkelen of om het actief te realiseren op hetzelfde moment dat de verplichting wordt afgewikkeld. Hedge-accounting Roto Smeets Group maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten zoals valutatermijncontracten en renteswaps ter afdekking van risico’s voor wat betreft valutaen renteschommelingen. Dergelijke afgeleide
67 financiële instrumenten worden bij de eerste opname verantwoord tegen de reële waarde per de datum waarop het contract is aangegaan en vervolgens wordt de reële waarde opnieuw bepaald. Eventuele winsten of verliezen voortkomend uit wijzigingen in de reële waarde van de derivaten die geen deel uitmaken van een afdekkingsrelatie, worden direct in het resultaat verantwoord. Bij het afsluiten van een afdekkingstransactie wordt de afdekkingsrelatie door Roto Smeets Group formeel aangewezen en gedocumenteerd, evenals de doelstelling en het beleid van Roto Smeets Group ten aanzien van beheer van financiële risico’s bij het aangaan van de afdekkingsrelatie. Kasstroomafdekkingen die aan de strikte voorwaarden voor hedge-accounting voldoen, worden als volgt verantwoord. Het deel van de winst of het verlies op het afdekkingsinstrument waarvan is vastgesteld dat het een effectieve afdekking is, wordt rekening houdend met het belasting-effect direct in het eigen vermogen opgenomen en het niet-effectieve deel wordt in de winst- en verliesrekening verantwoord. De bedragen die in het eigen vermogen zijn opgenomen, worden overgeboekt naar de winst- en verliesrekening in dezelfde periode waarin de afgedekte baten of lasten zijn opgenomen of de verwachte verkoop of aankoop wordt verricht. De verantwoording vindt plaats onder opbrengsten. Indien de verwachte transactie zich naar verwachting niet meer zal voordoen, worden de bedragen die eerst in het eigen vermogen zijn opgenomen, overgeboekt naar het
resultaat. Indien het afdekkingsinstrument afloopt, wordt verkocht, beëindigd, uitgeoefend (zonder vervanging of rollover) of indien de aanwijzing als afdekking wordt teruggenomen, blijven de bedragen die eerst in het vermogen zijn opgenomen, in het eigen vermogen totdat de verwachte transactie zich voordoet. Indien de betreffende transactie zich naar verwachting niet zal voordoen, wordt het bedrag ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN VAN FINANCIËLE ACTIVA Roto Smeets Group beoordeelt op elke balansdatum of een financieel actief of een groep financiële activa bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerde activa Indien er objectief bewijs bestaat dat er een bijzonder waardeverminderingsverlies is opgetreden op tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerde leningen en vorderingen, wordt het bedrag bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de contante waarde van verwachte toekomstige kasstromen (exclusief verwachte toekomstige kredietverliezen die zich niet hebben voorgedaan), gedisconteerd tegen het oorspronkelijke effectieve rentetarief van het financiële actief (dus het bij eerste opname berekende effectieve rentetarief). Het bedrag van het verlies wordt verantwoord in de winst- en verliesrekening. Indien het bedrag van het verlies wegens bijzondere waardeverminderingen in een
navolgende periode daalt en de daling objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die na opname van de bijzondere waardeverminderingen heeft plaatsgevonden, wordt het eerder verantwoorde verlies wegens bijzondere waardeverminderingen teruggenomen. Een eventuele daaraan volgende terugneming van een verlies wegens bijzondere waardeverminderingen wordt in de winst of het verlies verantwoord, voor zover de boekwaarde van het actief niet hoger is dan de geamortiseerde kostprijs ervan per de datum van terugneming. Voor verkoop beschikbare financiële activa Indien een voor verkoop beschikbaar actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan, wordt het bedrag dat gelijk is aan het verschil tussen de verkrijgingsprijs (na aftrek van eventuele aflossingen op de hoofdsom en afschrijving) en de reële waarde, verminderd met eventuele eerder in de winst- en verliesrekening opgenomen bijzondere waardeverminderingsverliezen, overgeboekt van het eigen vermogen naar de winst- en verliesrekening. Het terugnemen van bijzondere waardeverminderingsverliezen met betrekking tot eigenvermogensinstrumenten aangemerkt als voor verkoop beschikbaar geschiedt niet via de winst- en verliesrekening. Het terugnemen van bijzondere waardeverminderingsverliezen op schuldbewijzen geschiedt via de winst- en verliesrekening, indien de stijging in de reële waarde van het instrument objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die na de opname van het bijzondere waardevermin-
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
deringsverlies in de winst- en verliesrekening heeft plaatsgevonden. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN NIET FINANCIËLE ACTIVA Roto Smeets Group beoordeelt per verslagdatum of er aanwijzingen zijn dat een actief een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Indien een dergelijk aanwijzing aanwezig is of indien de jaarlijkse toetsing op bijzondere waardeverminderingen van een actief vereist is, maakt Roto Smeets Group een schatting van de realiseerbare waarde van het actief. De realiseerbare waarde van een actief is de hoogste van de reële waarde van een actief minus verkoopkosten of de kasstroomgenererende eenheid na aftrek van de verkoopkosten of de bedrijfswaarde, tenzij het actief geen inkomende kasstromen genereert die grotendeels onafhankelijk zijn van de stromen van andere activa of groepen van activa. Indien de boekwaarde van een actief de realiseerbare waarde overschrijdt, wordt het actief geacht een bijzondere waardevermindering te hebben ondergaan en wordt deze afgewaardeerd tot de realiseerbare waarde. Per iedere verslagdatum wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een voorheen opgenomen bijzonder waardeverminderingsverlies niet langer bestaat of is verminderd. Indien een dergelijke aanwijzing bestaat, wordt de realiseerbare waarde geschat. Een voorheen opgenomen verlies vanwege bijzondere waardeverminderingen wordt slechts teruggenomen indien sinds de opname van het laatste bijzondere waardeverminderingsverlies een wijziging is opgetreden in
68
Jaarrekening - Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling
de schatting die wordt gebruikt ter bepaling van de realiseerbare waarde van het actief. Indien dit het geval is, wordt de boekwaarde van het actief verhoogd naar de realiseerbare waarde. Dit verhoogde bedrag kan niet hoger zijn dan de boekwaarde die zou zijn bepaald (na aftrek van afschrijvingen) indien er geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief in eerdere jaren zou zijn opgenomen. Een dergelijke terugneming wordt verantwoord in de winst- of de verliesrekening. Na een dergelijke terugneming wordt de afschrijvingslast aangepast om de herziene boekwaarde van het actief (na aftrek van een eventuele restwaarde) over de resterende gebruiksduur systematisch toe te rekenen aan toekomstige perioden. VOORRADEN De voorraden gereed product, handelsgoederen en grond- en hulpstoffen die bestemd zijn om te worden gebruikt in het productieproces, worden gewaardeerd tegen de laagste waarde van de kostprijs of de opbrengstwaarde. De kostprijs van voorraden omvat alle inkoopkosten, conversiekosten en andere kosten om de voorraden op hun huidige locatie en in hun huidige staat te brengen. GELDMIDDELEN EN KASEQUIVALENTEN Geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kasgelden en kortlopende beleggingen die direct kunnen worden verzilverd. Deposito’s en andere vastrentende instrumenten met
een oorspronkelijke looptijd van minder dan drie maanden worden beschouwd als kasequivalent. VOORZIENINGEN Een voorziening wordt opgenomen indien: – Roto Smeets Group een huidige (in rechte afdwingbaar of feitelijke) verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis in het verleden; – het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergt, vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen; – een betrouwbare schatting gemaakt kan worden van het bedrag van de verplichting. Indien Roto Smeets Group verwacht dat een (deel van de) voorziening wordt vergoed, wordt de vergoeding alleen opgenomen als een afzonderlijk actief, indien de vergoeding vrijwel zeker is. De last die met een voorziening samenhangt, wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening na aftrek van een eventuele vergoeding. Het bedrag dat als voorziening is opgenomen is de beste schatting van de uitgaven die vereist zijn om de bestaande verplichting op de balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden op elke balansdatum beoordeeld en aangepast om de huidige beste schatting weer te geven. Als het niet langer waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen, zal de voorziening worden teruggeboekt.
Indien het effect van de tijdwaarde van geld materieel is, worden de voorzieningen contant gemaakt tegen een disconteringsvoet vóór belasting die, indien noodzakelijk, met de specifieke risico’s van de verplichting rekening houdt. Indien gedisconteerd wordt, wordt de toename in de voorziening wegens het verstrijken van de tijd verantwoord als financieringskosten. RENTEDRAGENDE LENINGEN De eerste waardering van rentedragende leningen vindt plaats tegen reële waarde van de ontvangen tegenprestatie onder aftrek van de transactiekosten. Na de eerste opname worden de rentedragende leningen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve-rentemethode. De geamortiseerde kostprijs wordt berekend door rekening te houden met eventuele disagio of agio. PENSIOENEN Toegezegde bijdrageregelingen Bijdragen aan toegezegde pensioenbijdrageregelingen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord als kosten in het jaar waarop deze betrekking hebben. Toegezegde pensioenregelingen Roto Smeets Group kent een toegezegde pensioenregeling, het bedrijfstak pensioenfonds Grafische Bedrijfsfondsen (GBF) . Voor het GBF, waarbij sprake is van een collectieve regeling van meer werkgevers, geldt dat tot
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
op heden onvoldoende informatie beschikbaar is om de verwerkingsmethoden voor toegezegde pensioenregelingen te hanteren. Deze regeling wordt verwerkt alsof het een toegezegde bijdrageregeling betreft. Wanneer de aanspraken van een regeling veranderen dan wordt het gedeelte van de hogere aanspraak die met de verstreken diensttijd van werknemers verband houdt, opgenomen in de winst- en verliesrekening als kosten volgens de lineaire methode, over de gemiddelde periode totdat de aanspraken onherroepelijk zijn. Voorzover deze aanspraken direct onvoorwaardelijk worden, worden ze rechtstreeks opgenomen in de winst- en verliesrekening. De netto-verplichting uit hoofde van de toegezegde pensioenregeling is het totaal van de contante waarde van de bruto-verplichting en de niet opgenomen actuariële winsten en verliezen verminderd met de nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd (‘backservice’) en de reële waarde van de fondsbeleggingen waaruit de verplichtingen direct moeten worden afgewikkeld. Indien een dergelijk totaalbedrag negatief is, wordt het actief gewaardeerd tegen de laagste van het totaalbedrag of het totaalbedrag van cumulatieve niet- opgenomen actuariële verliezen, backservicekosten en de contante waarde van eventuele economische voordelen die beschikbaar zijn in de vorm van terugbetalingen uit de regeling of verlagingen van toekomstige bijdragen aan de regeling.
69 OP AANDELEN GEBASEERDE BELONINGEN Bestuurders van Roto Smeets Group ontvangen beloningen in de vorm van op aandelen gebaseerde betalingen. Deze op aandelen gebaseerde betalingen worden afgewikkeld door middel van contante betaling (‘cash settled’). De kosten van op aandelen gebaseerde beloningen worden bepaald op basis van de reële waarde van de aandelen op de datum waarop de aandelen worden toegekend. De kosten van deze aandelen worden verwerkt in de winst- en verliesrekening (personeelskosten) in de periode tot aan het onvoorwaarderlijk worden, met als tegenpost overige kortlopende schulden. De reële waarde van de schuld wordt aan het einde van de verslagperiode steeds opnieuw vastgesteld tot en met de afwikkelingsdatum. Eventuele wijzigingen worden in het resultaat opgenomen onder de personeelskosten. BELASTINGEN Belastingverplichtingen en -vorderingen Belastingverplichtingen en -vorderingen voor lopende en voorgaande jaren worden gewaardeerd op het bedrag dat naar verwachting zal worden betaald aan of teruggevorderd van de Belastingdienst. Het belastingbedrag wordt berekend op basis van de bij wet vastgestelde belastingtarieven en geldende belastingwetgeving. Over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare belastingen worden in het eigen vermogen verwerkt als ze betrekking hebben op posten die in de periode direct in het eigen vermogen zijn verwerkt.
Uitgestelde belastingen Voor uitgestelde belastingverplichtingen wordt een voorziening gevormd op basis van de tijdelijke verschillen per balansdatum tussen de fiscale boekwaarde van activa en passiva en hun in deze jaarrekening opgenomen boekwaarde. Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen, onbenutte fiscale faciliteiten en niet verrekende fiscale verliezen, voorzover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee het verrekenbare tijdelijke verschil kan worden verrekend en de verrekenbare tijdelijke verschillen, onbenutte fiscale faciliteiten en onbenutte fiscale verliezen kunnen worden aangewend. De boekwaarde van de uitgestelde belastingvorderingen wordt per balansdatum beoordeeld en verlaagd voorzover het niet waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee het tijdelijke verschil geheel of gedeeltelijk kan worden verrekend. Niet-opgenomen uitgestelde belastingvorderingen worden per balansdatum herbeoordeeld en opgenomen voorzover het waarschijnlijk is dat in de toekomst fiscale winst aanwezig zal zijn waarmee deze uitgestelde vordering kan worden verrekend. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden gewaardeerd tegen de belastingtarieven die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin de vordering wordt gerealiseerd of de verplichting wordt afgewikkeld, op basis van
de bij wet vastgestelde belastingtarieven en geldende belastingwetgeving. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien een in rechte afdwingbaar recht aanwezig is om belastingvorderingen te salderen met belastingverplichtingen en de uitgestelde belastingen die betrekking hebben op dezelfde belastbare entiteit en belastingautoriteit. HANDELSSCHULDEN EN OVERIGE KORTLOPENDE SCHULDEN Handelsschulden en overige kortlopende schulden worden na eerste waardering gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve rentemethode. NIET LANGER OPNEMEN IN DE BALANS VAN FINANCIËLE ACTIVA EN PASSIVA Financiële activa Een financieel actief wordt niet langer in de balans opgenomen indien: – De entiteit geen recht meer heeft op de kasstromen uit dit actief; – Roto Smeets Group het recht heeft behouden om de kasstromen uit dit actief te ontvangen, maar een verplichting is aangegaan om deze volledig zonder belangrijke vertraging te betalen aan een derde ingevolge een bijzondere afspraak of – Roto Smeets Group haar rechten om de kasstromen uit dit actief heeft overgedragen en ofwel a) grotendeels alle risico’s en voordelen van dit actief heeft overgedragen, ofwel b) niet grotendeels alle risico’s en voordelen van dit actief heeft overge-
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
daan of behouden, maar de zeggenschap over dit actief heeft overgedragen. Financiële passiva Een financiële verplichting wordt niet langer in de balans opgenomen zodra aan de prestatie ingevolge de verplichting is voldaan, deze is opgeheven of is verlopen. Indien een bestaande verplichting wordt vervangen door een andere van dezelfde geldgever tegen nagenoeg dezelfde voorwaarden, of de voorwaarden van de bestaande verplichting aanzienlijk worden gewijzigd, wordt een dergelijke vervanging of wijziging behandeld als niet langer opnemen van de oorspronkelijke verplichting op de balans en de opname van een nieuwe verplichting. Het verschil in de betreffende boekwaarden wordt in de resultatenrekening opgenomen.
Grondslagen voor de resultaatbepaling Opbrengsten worden verantwoord voorzover het waarschijnlijk is dat de economische voordelen ten goede zullen komen aan Roto Smeets Group, de opbrengsten betrouwbaar kunnen worden bepaald en de belangrijke risico’s en voordelen zijn overgedragen. Kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. OPBRENGSTEN De opbrengsten uit geleverde diensten worden verantwoord op het moment van levering. De opbrengsten op lopende orders per balansdatum worden opgenomen tot het bedrag van de gemaakte orderkosten die
70
Jaarrekening - Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling
worden gedekt door de opbrengsten uit de order. De orderkosten worden als last genomen in de periode waarin ze zijn gemaakt. Verwachte verliezen op lopende orders in opdracht van derden worden onmiddellijk als last genomen.
geval de belasting wordt toegerekend aan het eigen vermogen.
Rentebaten en -lasten worden verwerkt in het boekjaar waarop zij betrekking hebben en verantwoord naar gelang de rente aangroeit via de effectieve rentemethode. De rentecomponent van financiële leaseovereenkomsten wordt annuïtair in het resultaat verwerkt. Dividenden worden toegerekend aan het jaar waarin de betreffende dividenden betaalbaar zijn gesteld.
GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVER ZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en vennootschapsbelastingen, alsmede ontvangen dividenden van niet-geconsolideerde deelnemingen, worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, worden niet in het kasstroomoverzicht verantwoord.
OVERHEIDSSUBSIDIES Overheidssubsidies worden opgenomen indien er een redelijke mate van zekerheid is dat de subsidie zal worden ontvangen, aan alle relevante voorwaarden zal zijn voldaan en systematisch als bate in het resultaat verantwoord van de periode waarin de kosten vallen, waarvoor de subsidies als compensatie bedoeld zijn. BELASTINGEN Over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare belastingen en latente belastingen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord over de periode waarop deze betrekking hebben, tenzij deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks worden toegerekend aan het eigen vermogen, in welk
Bij de berekening wordt rekening gehouden met de in de landen van toepassing zijnde fiscale faciliteiten.
bedrijfsactiviteit of een afzonderlijk belangrijk geografisch bedrijfsgebied vertegenwoordigt, of is een dochteronderneming die uitsluitend is overgenomen met de bedoeling te worden doorverkocht. Classificatie als beëindigde bedrijfsactiviteit geschiedt bij afstoting of, indien dit eerder is, wanneer de bedrijfsactiviteit voldoet aan de criteria voor classificatie als aangehouden voor verkoop (IFRS 5). Een groep activa die wordt opgeheven, kan hier ook aan voldoen.
De geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kasmiddelen, banktegoeden met een oorspronkelijke looptijd van drie maanden of minder, die eenvoudig converteerbaar zijn in vaststaande geldbedragen en die onderhevig zijn aan een verwaarloosbare risico’s op waardeveranderingen. BEËINDIGDE BEDRIJFSACTIVITEITEN Een beëindigde bedrijfsactiviteit is een onderdeel van de activiteiten van Roto Smeets Group dat een afzonderlijke belangrijke
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
71
Inhoud Toelichting 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
Segmentatie van gegevens Activa aangehouden voor verkoop Opbrengsten Overige baten Kosten van grond- en hulpstoffen Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen Overige bedrijfskosten Financieringsopbrengsten Financieringskosten Belastingen Uitgestelde belastingen Materiële vaste activa Geassocieerde deelnemingen en joint-ventures Financiële vaste activa Voorraden
pagina 72 75 76 77 77 77 78 79 79 80 80 81 81 83 84 86 86 88
Toelichting 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
Handelsvorderingen Overige vorderingen / vooruitbetalingen Financiële derivaten Geldmiddelen en kasequivalenten Geplaatst aandelenkapitaal Agio Ingehouden winst en overige reserves Minderheidsbelangen Voorzieningen Rentedragende leningen en leaseverplichtingen Handelsschulden en overige verplichtingen Kredietinstellingen Winst per aandeel Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Doelstellingen en beleid inzake beheer van financiële risico’s Informatie over verbonden partijen Remuneratie bestuurders en commissarissen Uitgekeerd en voorgesteld dividend
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
pagina 88 89 89 91 91 91 92 93 94 96 97 97 98 99 99 103 104 106
72
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 1. Segmentatie van gegevens In het volgende overzicht wordt de segmentatie van gegevens over 2009 weergegeven: Print Productions
Marketing Communications
eliminaties
geconsolideerd
Opbrengsten Opbrengsten tussen de segmenten Totaal opbrengsten
398.623 398.623
16.764 16.764
-
415.387 415.387
Nettoresultaat per segment
- 28.063
601
-
- 27.462
(bedragen x € 1.000)
Activa en verplichtingen Activa per segment Activa aangehouden voor verkoop Niet-toegerekende activa Totaal activa Verplichtingen per segment Niet-toegerekende verplichtingen Totaal verplichtingen Overige toelichtingen Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
242.855
4.593
- 233
247.215 9.243 5.410 261.868
96.648
1.651
- 233
98.066 61.121 159.187
24.313 30.092
91 127
-
24.404 30.219
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
OPERATIONELE SEGMENTEN De activiteiten van Roto Smeets Group worden onderverdeeld in twee primaire segmenten, de zgn. Business lines. Business line Print Productions is gericht op het efficiënt en effectief vervaardigen van volumedrukwerk. Business line Marketing Communications houdt zich bezig met het inrichten en uitvoeren van klantprocessen – het ontwikkelen en vervaardigen van communicatiedragers – en het verwerken en optimaliseren van klantdata. Het management bewaakt de bedrijfsresultaten van de business lines separaat ten behoeve van de besluitvorming omtrent toewijzing van middelen en beoordeling van de resultaten. De resultaten van de business lines worden beoordeeld op basis van het bedrijfsresultaat, dat conform het bedrijfsresultaat in de geconsolideerde jaarrekening wordt bepaald.
73 In het volgende overzicht wordt de segmentatie van gegevens over 2008 weergegeven: Print Productions
Marketing Communications
eliminaties
geconsolideerd
429.059 429.059
18.488 3 18.491
-3 -3
447.547 447.547
- 669
1.955
-
1.286
267.403
4.839
- 250
271.992 6.525 10.113 288.630
92.876
1.724
- 250
94.350 63.861 158.211
24.838 31.240
121 167
-
24.959 31.407
(bedragen x € 1.000)
Opbrengsten Opbrengsten tussen de segmenten Totaal opbrengsten Nettoresultaat per segment Activa en verplichtingen Activa per segment Activa aangehouden voor verkoop Niet-toegerekende activa Totaal activa Verplichtingen per segment Niet-toegerekende verplichtingen Totaal verplichtingen Overige gesegmenteerde informatie Investeringen in materiële vaste activa Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
74
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening GEOGRAFISCHE INFORMATIE In het volgende overzicht wordt informatie verstrekt omtrent de opbrengsten en activa naar euroland en niet-euroland over 2009: (bedragen x € 1.000)
euroland
niet-euroland
totaal
Opbrengsten Opbrengsten per segment
329.829
85.558
415.387
233.615
13.600
247.215 9.243 5.410 261.868
21.096 29.665
3.308 554
24.404 30.219
Overige gesegmenteerde informatie Activa per segment Activa aangehouden voor verkoop Niet-toegerekende activa Totaal activa Investeringen materiële vaste activa Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Bovenstaande opbrengstgegevens zijn gealloceerd op basis van vestigingsplaats van de opdrachtgever.
In het volgende overzicht wordt informatie verstrekt omtrent de opbrengsten en activa naar euroland en niet-euroland over 2008: (bedragen x € 1.000)
euroland
niet-euroland
totaal
Opbrengsten Opbrengsten per segment
341.055
106.492
447.547
260.385 -
11.607 -
271.992 6.525 10.113 288.630
24.285 30.794
674 613
24.959 31.407
Overige gesegmenteerde informatie Activa per segment Activa aangehouden voor verkoop Niet-toegerekende activa Totaal activa Investeringen materiële vaste activa Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Bovenstaande opbrengstgegevens zijn gealloceerd op basis van vestigingsplaats opdrachtgever.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
75 2. Activa aangehouden voor verkoop De belangrijkste categoriëen van activa aangehouden voor verkoop zijn per 31 december als volgt: (bedragen x € 1.000)
Activa Materiële vaste activa Activa aangehouden voor verkoop
2009
2008
9.243 9.243
6.525 6.525
De activa aangehouden voor verkoop bestaan uit onroerende goederen te Heerhugowaard en Utrecht. Het onroerend goed in Heerhugowaard wordt al enige jaren geclassificeerd als ‘held for sale’. Dit is het gevolg van feiten en omstandigheden die buiten de invloedssfeer van Roto Smeets Group liggen. Roto Smeets Group houdt desalniettemin vast aan het verkoopplan. In 2009 is het onroerend goed te Breda verkocht voor een bedrag van € 1,7 mln resulterend in een boekwinst ad € 0,05 mln. Voorts zijn in 2009 de activa welke worden aangehouden voor verkoop inzake Roto Smeets Utrecht hieronder opgenomen.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
76
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 3. Opbrengsten In de volgende overzichten is een nadere uitsplitsing opgenomen van opbrengsten van de voortgezette bedrijfsactiviteiten. DE SPLITSING VAN OPBRENGSTEN NAAR VESTIGINGSPLAATS AFNEMER: (bedragen x € 1.000)
Nederland België Denemarken Zweden Frankrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Hongarije Oostenrijk Noorwegen Overige export
Percentage export
2009
2008
264.766 21.714 20.399 31.701 12.515 29.453 15.938 3.150 7.695 1.381 2.793 3.882 415.387
268.865 24.466 26.671 36.997 15.086 30.335 22.655 3.263 8.608 2.303 4.566 3.732 447.547
36,3%
39,9%
2009
2008
190.607 177.330 24.815 22.635 415.387
206.702 188.970 26.351 25.524 447.547
DE SPLITSING VAN OPBRENGSTEN NAAR PRODUCTIEPROCES: (bedragen x € 1.000)
Diepdruk Rotatie-offset Plano-offset Pre-publishing en direct marketing
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
77 DE SPLITSING VAN OPBRENGSTEN NAAR PRODUCTCATEGORIE: (bedragen x € 1.000)
2009
2008
161.492
173.363
30.643 38.443 174.048 1.692 9.069 415.387
33.945 44.674 186.864 1.114 7.587 447.547
(bedragen x € 1.000)
2009
2008
Huuropbrengsten Boekwinst op verkoop bedrijfspand te Breda
473 49 522
266 266
2009
2008
156.978 19.661 12.979 189.618
166.468 22.395 14.004 202.867
2009
2008
20.231 12.963 33.194
16.553 15.194 31.747
Tijdschriften RTV-bladen Catalogi Promotioneel drukwerk Directories Overig
4. Overige baten
5. Kosten van grond- en hulpstoffen (bedragen x € 1.000)
Papier Inkt Overige hulpstoffen en materialen
6. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten (bedragen x € 1.000)
Uitbesteed werk Vracht- en distributiekosten
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
78
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 7. Personeelskosten (bedragen x € 1.000)
Lonen en salarissen Sociale lasten Flexibele arbeidskrachten Overige personeelskosten Pensioenlasten Dotatie voorziening reorganisatiekosten* Beëindigingsvergoedingen ESF subsidiegelden
2009
2008
93.822 12.809 7.703 1.691 6.273 21.119 101 - 98 143.420
94.068 13.087 10.084 2.653 6.271 933 681 - 3.691 124.086
*) De dotatie voorziening reorganisatiekosten in 2009 houdt verband met de in 2009 aangekondigde herstructurering van Roto Smeets Group NV.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
79 Totaal waren er in het verslagjaar gemiddeld 2.085 personeelsleden (fte’s) werkzaam (2008: 2.196). De uitsplitsing over de groepen was als volgt:
Print Productions Marketing Communications Bestuur, staf en ondersteunende diensten
2009
2008
1.965 93 27 2.085
2.061 107 28 2.196
2009
2008
4.771 23.284 2.021 30.076
4.615 24.371 2.675 31.661
8. Afschrijvingen materiële vaste activa (bedragen x € 1.000)
Bedrijfsgebouwen Machines en installaties Overige vaste activa
9. Bijzondere waardeverminderingen (bedragen x € 1.000)
Machines en installaties Handelsvorderingen Teruggenomen bijzondere waardeverminderingen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
1.051 - 60 - 848 143
639 - 893 - 254
Op elke balansdatum beoordeelt Roto Smeets Group of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig is. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn dient de realiseerbare waarde van het actief te worden geschat. Ultimo 2009 is de boekwaarde van de netto activa hoger dan de marktkapitalisatie van Roto Smees Group. Dientengevolge heeft de vennootschap geconcludeerd dat aanwijzingen bestaan dat activa mogelijk aan een bijzondere waardeverandering onderhevig zijn. Roto Smeets Group heeft ultimo 2009 op basis van deze aanwijzing overeenkomstig IFRS een impairment test uitgevoerd voor de te onderscheiden kasstroom genererende eenheden Print Productions Nederland, Print Productions buitenland (Antok) en Marketing Communications. De realiseerbare waarde van de kasstroom genererende eenheden is bepaald op basis van de bedrijfswaarde (‘value in use’), zijnde de contante waarde van de aan de eenheid toe te rekenen geschatte toekomstige kasstromen. De gehanteerde disconteringsvoet voor de bepaling van de bedrijfswaarde is 8,66%. De realiseerbare waarde is voor alle kasstroom genererende eenheden ultimo 2009 hoger dan de boekwaarde. Derhalve is ultimo 2009 geen sprake van andere bijzondere waardeverminderingen van activa of samengestelde activa.
80
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 10. Overige bedrijfskosten (bedragen x € 1.000)
2009
2008
1.435 15.957 18.297 4.991 2.058 312 2.105 - 172 355 7.141 52.479
1.979 15.874 16.258 4.938 2.131 251 2.253 - 423 566 8.048 51.875
(bedragen x € 1.000)
2009
2008
Rentebaten leningen Bankrente Rentevergoeding belastingdienst
83 88 171
182 146 190 518
Verkoopkosten Reparatie en onderhoud machines Energiekosten Huisvestingskosten Leasekosten auto’s Huur en lease machines Assurantie en belastingen Vrijval milieuvoorziening Koersverschillen Overige algemene kosten
11. Financieringsopbrengsten
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
81 12. Financieringskosten (bedragen x € 1.000)
Rentedragende leningen / kredieten Rentelasten leaseverplichtingen Renteswap Discontering voorzieningen
2009
2008
1.804 1.565 183 296 3.848
2.023 1.658 509 671 4.861
2009
2008
- 8.859 -
523 - 227
- 377 - 9.236
- 94 202
- 125 - 125
83 83
13. Belastingen De samenstelling van de post belastingen is in de winst- en verliesrekening en het eigen vermogen als volgt: (bedragen x € 1.000)
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Belasting voor het lopende boekjaar: Acute belastinglast Aanpassing belastinglast voorgaande jaren Uitgestelde belastingen: Met betrekking tot herkomst en terugboeking tijdelijke verschillen Belasting opgenomen in geconsolideerde winst- en verliesrekening
Geconsolideerd overzicht van ongerealiseerde resultaten Uitgestelde belastingen op posten die direct in het eigen vermogen zijn verwerkt: Mutatie op valutatermijncontracten Belasting opgenomen in het eigen vermogen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
82
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening De effectieve belastingdruk op het resultaat voor belastingen inclusief aangehouden voor verkoop verschilt van het in Nederland geldende belastingtarief. In onderstaande tabel wordt dit verschil toegelicht: (in %)
2009
2008
Binnenlandse nominale belastingdruk in procenten Aanpassing belastinglast voorgaande jaren Afwijkende buitenlandse belastingdruk Energieaftrek Niet aftrekbare bedragen Effectieve belastingdruk
25,5 - 0,3 - 0,3 24,9
25,5 - 21,0 3,9 - 1,2 6,4 13,6
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
83 14. Uitgestelde belastingen De uitgestelde belasting per 31 december betreft het volgende: geconsolideerde balans (bedragen x € 1.000)
Uitgestelde belastingverplichtingen Vaste activa Voorraden Financiële vaste activa Financiële derivaten Overige voorzieningen
Uitgestelde belastingvorderingen Voorzieningen Beschikbare verliescompensatie
Saldo resultaat uitgestelde belastingen Netto uitgestelde belastingvordering (-verplichting)
geconsolideerde winst- en verliesrekening
2009
2008
2009
2008
3.963 189 951 587 5.690
2.960 215 22 98 3.295
- 701 - 125 - 71 - 897
- 684 - 47 - 731
897 9.673 10.570
1.569 1.569
632 632
741 741
- 265
10
- 4.880
1.726
Ultimo 2009 bedraagt de voorwaartse fiscale verliescompensatie € 37,9 mln (2008: nihil). Voor deze verliezen is een uitgestelde belasting vordering opgenomen van € 9,7 mln (2008: nihil).
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
84
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 15. Materiële vaste activa Het volgende overzicht geeft het verloop weer gedurende 2009:
bedrijfsgebouwen en -terreinen
machines en installaties
overige vaste activa
activa in bestelling of uitvoering en vooruitbetalingen
totaal
Stand op 1 januari 2009 Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
147.166 - 81.414 65.752
470.601 - 365.994 104.607
36.350 - 32.191 4.159
4.040 4.040
658.157 - 479.599 178.558
Mutaties in boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Koersverschillen Activa aangehouden voor verkoop Bijzondere waardeverminderingen Afschrijvingen Saldo
2.168 - 4.413 - 4.771 - 7.016
16.424 - 765 - 1.051 - 23.284 - 8.676
1.470 - 31 8 - 2.021 - 574
4.342 4.342
24.404 - 796 8 - 4.413 - 1.051 - 30.076 - 11.924
Stand op 31 december 2009 Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen Boekwaarde
131.774 - 73.038 58.736
485.251 - 388.269 - 1.051 95.931
36.718 - 33.133 3.585
8.382 8.382
662.125 - 494.440 - 1.051 166.634
(bedragen x € 1.000)
De afschrijvingstermijnen kunnen als volgt worden samengevat: Bedrijfsgebouwen : 30 – 50 jaar Machines en installaties : 7 – 12,5 jaar Overige vaste activa : 3 – 5 jaar Onder machines en installaties zijn begrepen machines die in de vorm van lease ter beschikking van de vennootschap staan en die zijn geclassificeerd als financial lease. De hiermee verband houdende verplichtingen (ultimo 2009: € 32,1 mln) zijn opgenomen onder de ‘rentedragende leningen’. De bijzondere waardeverminderingen hebben betrekking op de aanpassing van de verwachte resterende economische levensduur van activa welke na de sluiting van Roto Smeets Utrecht niet meer dienstbaar zijn aan de uitoefening van de bedrijfsactiviteiten.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
85 Materiële vaste activa Het volgende overzicht geeft het verloop weer gedurende 2008:
bedrijfsgebouwen en -terreinen
machines en installaties
overige vaste activa
activa in bestelling of uitvoering en vooruitbetalingen
totaal
136.202 - 77.024 59.178
454.666 - 347.654 107.012
38.932 - 33.665 5.267
15.761 15.761
645.561 - 458.343 187.218
12.223 - 1.034 - 4.615 6.574
22.596 - 630 - 24.371 - 2.405
1.861 - 271 - 23 - 2.675 - 1.108
- 11.721 - 11.721
24.959 - 1.935 - 23 - 31.661 - 8.660
147.166 - 81.414 65.752
470.601 - 365.994 104.607
36.350 - 32.191 4.159
4.040 4.040
658.157 - 479.599 178.558
(bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari 2008 Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in boekwaarde Investeringen Desinvesteringen Koersverschillen Afschrijvingen Saldo
Stand op 31 december 2008 Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
Onder machines en installaties zijn begrepen machines die in de vorm van lease ter beschikking van de vennootschap staan en die zijn geclassificeerd als financial lease. De hiermee verband houdende verplichtingen (ultimo 2008: € 36,0 mln) zijn opgenomen onder de ‘rentedragende leningen’.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
86
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 16. Geassocieerde deelnemingen en joint-ventures Betreft het aandeel in de niet geconsolideerde deelnemingen. Geassocieerde deelnemingen met een negatieve netto vermogenswaarde worden tegen nihil gewaardeerd. Het materiele belang is dermate gering dat van verdere uiteenzetting ingevolge IAS 28.37b is afgezien. Per 31 december 2009 heeft de vennootschap een belang van 40% in Business Media BV. 17. Financiële vaste activa Het betreft vorderingen met een looptijd langer dan 1 jaar. Het deel van de vorderingen met een looptijd kleiner dan 1 jaar is gerubriceerd onder overige vorderingen / vooruitbetalingen. (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Uitgestelde belastingvordering Earn-out regeling Ontvangen aflossingen Vorderingen opgenomen onder overige vlottende activa Mutatie voorziening voor bijzondere waardeverminderingen Stand op 31 december
2009
2008
1.157 4.880 - 26 - 60 5.951
1.350 250 - 193 - 750 500 1.157
2009
2008
16 805 250 4.880 5.951
22 805 250 80 1.157
2009
2008
-
500 - 500 -
De stand op 31 december is als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)
Leningen personeel Lening Oxyma Group BV Vordering Oxyma Group BV (earn-out regeling) Lening Adnovate Holding BV Uitgestelde belastingvordering
Voor de uitgestelde belastingvordering wordt verwezen naar noot 14. Verloopoverzicht voorziening voor bijzondere waardeverminderingen: (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Opgenomen
Teruggenomen Stand op 31 december
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
87 Verstrekte lening aan Oxyma Group BV Op 10 juli 2007 is aan Oxyma Group BV (v/h Signum Group BV) een lening van € 1,0 mln verstrekt in het kader van de verkoop van 2organize BV en InBetween Marketing Services BV aan Oxyma Group BV. De lening dient ter gedeeltelijke financiering van de koopsom. De rente bedraagt 250 basispunten boven driemaands Euribor per jaar. Betaling van rente en aflossingen zal geschieden ten bedrage van 50% van de free cashflow per kalenderjaar, de eerste termijn op basis van de free cashflow over het kalenderjaar 2008 op 31 maart 2009. Op basis van de free cash flow over 2008 heeft geen aflossing plaatsgevonden. De lening is achtergesteld ten opzichte van de verstrekte kredieten inzake bovengenoemde door Fortis Bank NV verstrekte aandelentransactie. Het is Oxyma Group BV toegestaan boetevrij af te lossen na toestemming van Fortis Bank NV. Earn-out regeling Oxyma Group BV Bij de verkoop van 2organize BV en InBetween Marketing Services BV is naast het cashgedeelte van de transactie een earn-out regeling overeengekomen. De looptijd van de earn-out regeling heeft betrekking op de kalenderjaren 2008 tot en met 2012. Indien het bedrijfsresultaat in het betreffende jaar hoger is dan € 1,4 mln zal van het meerdere deel 25% als earn-out worden betaald aan Roto Smeets Group. Het percentage van 25% loopt op tot 50% bij een bedrijfsresultaat van € 1,8 mln in enig jaar. Het vastgestelde bedrag wordt omgezet in een renteloze lening aan Oxyma Group BV. De geaccumuleerde
earn-out verplichting zal na het vaststellen van de verplichting over het vijfde jaar in zijn totaliteit aan Roto Smeets Group worden voldaan. De earn-out is over de looptijd in totaal gemaximeerd tot € 1,25 mln. De hiervoor beschreven earn out regeling is ultimo 2009 gewaardeerd voor € 0,25 mln. (2008: € 0,25 mln). Verstrekte lening aan Adnovate Holding BV Op 7 december 2007 is aan Adnovate Holding BV een lening van € 0,1 mln verstrekt in het kader van de verkoop van Logic Use BV aan Adnovate Holding BV. De lening dient ter gedeeltelijke financiering van de koopsom. De rente bedraagt 150 basispunten boven driemaands Euribor per jaar met een minimum van 5%. De rente is telkens achteraf verschuldigd per kwartaal. Verstrekte lening aan PlantijnCasparie Beheer BV De lening verstrekt aan PlantijnCasparie Beheer BV is ter gedeeltelijke financiering van de koopsom voor de verkoop in 2005 van PlantijnCasparie Beheer BV en haar deelnemingen. De oorspronkelijke lening bedraagt € 3,5 mln. De rente over het nog niet afgeloste deel van de lening is 300 basispunten boven driemaands Euribor per jaar, met dien verstande dat het rentepercentage te allen tijde ten minste 5% zal bedragen. De rente zal ieder kwartaal worden vastgesteld. Aflossing van de lening zal plaatsvinden op basis van een vast aflossingsschema en zal met inachtneming van het hierna bepaalde geschieden in driemaandelijkse termijnen
van € 0,25 mln. In geval de solvabiliteit van PlantijnCasparie Beheer BV over het laatst afgesloten boekjaar minder dan 25% doch meer dan 15% bedraagt, zullen de met ingang van het tweede kwartaal van het daarop volgende boekjaar te betalen driemaandelijkse termijnen € 0,125 mln bedragen. Indien, zodra en zolang de solvabiliteit van PlantijnCasparie Beheer BV 15% of minder bedraagt, zullen geen aflossingen hoeven plaats te vinden. De lening is in rang achtergesteld ten opzichte van de vorderingen van alle huidige en toekomstige financiers van PlantijnCasparie Beheer BV en haar deelnemingen, in die zin dat – in afwijking van het voorgaande – PlantijnCasparie Beheer BV niet tot enige aflossing of rentebetaling op de onderhavige lening is gehouden (en aanspraken van de Roto Smeets Group terzake dus niet opeisbaar zijn), indien en voor zover PlantijnCasparie Beheer BV in gebreke is of, als gevolg van die aflossingen of rentebetalingen, in gebreke zou komen met de nakoming van één of meer benoemde financiers. Thieme GrafiMedia Groep BV heeft zich uitdrukkelijk verbonden jegens Roto Smeets Group als hoofdelijk mede-schuldenaar tot nakoming van alle uit deze overeenkomst van geldlening voor PlantijnCasparie Beheer BV voortvloeiende verplichtingen. PlantijnCasparie Beheer BV en Thieme GrafiMedia Groep BV hebben zich uitdrukkelijk verbonden jegens Roto Smeets Group om hun medewerking te verlenen aan het vestigen van zekerheden in tweede verband, na de financiers op onroerende goederen, machines
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
en debiteuren en onderhanden werk. De lening is per 31 december 2009 volledig afgelost.
88
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 18. Voorraden (bedragen x € 1.000)
Grond- en hulpstoffen Gereed product en handelsgoederen Stand op 31 december
2009
2008
9.037 33 9.070
12.044 241 12.285
2009
2008
65.096 - 2.734 62.362
74.595 - 3.642 70.953
2009
2008
3.642 742 - 848 - 802 2.734
3.896 1.032 - 393 - 893 3.642
19. Handelsvorderingen Handelsvorderingen zijn niet-rentedragend en met een betalingstermijn van 30 – 90 dagen. (bedragen x € 1.000)
Handelsdebiteuren Voorziening voor bijzondere waardeverminderingen Stand op 31 december
Verloopoverzicht voorziening voor bijzondere waardeverminderingen (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Opgenomen Teruggenomen Aanwending Stand op 31 december
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
De voorziening voor bijzondere waardeverminderingen wordt op individueel niveau van de debiteur bepaald. Met betrekking tot de handelsdebiteuren waarop geen bijzondere waardevermindering is toegepast en waarbij geen sprake is van achterstallige betalingen zijn er geen aanwijzingen dat de debiteuren hun betalingsverplichtingen niet zullen nakomen. Bij 78,2% (2008:79,6%) van het totaal aan handelsdebiteuren is geen sprake van een betalingsachterstand en bijzondere waardevermindering, bij 19,1% (2008: 18,3%) is sprake van een betalingsachterstand van minder dan 3 maanden en bij 2,7% (2008: 2,1%) is sprake van een betalingsachterstand van meer dan 3 maanden. Per 31 december hadden handelsvorderingen met een waarde van € 2,7 mln (2008: € 3,6 mln) een bijzondere waardevermindering ondergaan en was daarvoor een volledige voorziening getroffen.
89 20. Overige vorderingen / vooruitbetalingen (bedragen x € 1.000)
Overige vorderingen Nog te factureren Vooruitbetaalde kosten Stand op 31 december
2009
2008
2.702 4.311 375 7.388
9.737 6.830 940 17.507
21. Financiële derivaten De belangrijkste risico’s waaraan Roto Smeets Group onderhevig is vormen het liquiditeits- en het marktrisico (bestaande uit een renterisico, een valutarisico en een prijsrisico). Het financiële beleid van Roto Smeets Group is erop gericht op korte termijn de effecten van koers- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en op lange termijn de marktwisselkoersen en -rentes te volgen. Roto Smeets Group maakt gebruik van financiële derivaten om de financiële risico’s die verbonden zijn aan bedrijfsactiviteiten te beheersen, waarbij met financiële derivaten geen speculatieve posities worden ingenomen.
De vennootschap maakt gebruik van diverse financiële instrumenten teneinde valuta- en renterisico’s te beperken. Voor valutarisico’s wordt gebruik gemaakt van FX cylindercontracten die bestaan uit een combinatie van een FX call-optie en een FX put-optie. Tevens wordt gebruik gemaakt van FX Window Forward Extra contracten, een combinatie van een FX call-optie en een FX put-optie met een overeengekomen ‘trigger’. Wanneer deze trigger in de overeengekomen periode wordt gemaakt, wijzigt de FX Window Forward Extra in een valutatermijnaffaire met een afgesproken koers.
RENTESWAPS Voor de afdekking van het renterisico van de financiering met variabele interest wordt gebruik gemaakt van renteswaps waarbij Roto Smeets Group zich verplicht om op vooraf overeengekomen momenten het verschil tussen 1-maands interbancaire en de overeengekomen rentetarieven te verrekenen. Voor de afdekking van het renterisico van de financiering met variabele interest is een renteswap ad € 10,0 mln afgesloten. Het contract is gebaseerd op een vaste rente van 4,03% op basis van 1-maands Euribor met als einddatum 2 januari 2012. Er wordt geen hedge-accounting toegepast.
Op 31 december zijn de afgesloten renteswaps als volgt te specificeren: (bedragen x € 1.000)
(bedragen x € 1.000)
2009
looptijd
1-maands interest
marktwaarde 2009
10.000
2 januari 2012
4,03%
- 557
2008
looptijd
3-maands interest
marktwaarde 2008
10.000
2 januari 2012
4,08%
- 374
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
90
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening VALUTATERMIJNCONTRACTEN Roto Smeets Group dekte ultimo 2009 GBP 0,1 mln (2008: GBP 2,8 mln) van haar geschatte netto cashflow in GBP voor 2009 af door middel van average rate valutatermijncontracten en average rate valutaopties, bij een gemiddelde pondenkoers over de vier kwartalen van 2009 van GBP 0,89 per euro. Roto Smeets Group dekte ultimo 2009 SEK 20,1 mln (2008: SEK 7,2 mln) van haar geschatte netto cashflow in SEK voor 2009 af door middel van average rate valutatermijncontracten bij een gemiddelde SEK-koers over de vier kwartalen van 2009 van SEK 10,62 per euro. Door deze afdekkingen is een deel van de GBP- en SEK-inkomsten van Roto Smeets Group in 2009 vastgelegd op deze wisselkoers. Op deze afdekkingen wordt cash flow hedge accounting toegepast. In 2009 is het opgenomen bedrag in de bedrijfsopbrengsten van de betrokken segmenten overeenkomstig de realisatie van de verwachte kasstromen als gevolg van deze afdekkingen nihil (2008: € 0,5 mln). Er is vastgesteld dat deze afdekkingen in hoge mate effectief waren.
(bedragen x € 1.000)
2009
2008
EUR / GBP contracten EUR / SEK contracten
- 30 - 30
400 61 461
De vennootschap maakt gebruik van financiële instrumenten teneinde valutarisico’s te beperken. De op 31 december 2009 nog openstaande valutacontracten ten behoeve van verkoopcontracten buiten het eurogebied hebben betrekking op Britse pond (0,1 mln) en Zweedse kroon (21,0 mln). De kasstroomafdekkingen van de verkochte toekomstige productie is beoordeeld als effectief en een niet-gerealiseerd resultaat van -€ 0,4 mln met een uitgestelde belastingpost van € 0,1 mln betreffende het afdekkingsinstrument, is opgenomen onder het eigen vermogen. valuta (bedragen x 1.000)
GBP
vervaltermijn
verkoop na 31-12-2009
1e kwartaal 2009
2.405
2e kwartaal 2009
380
1e kwartaal 2010
60 60
SEK
verkoop na 31-12-2008
marktwaarde 2009 (x € 1.000)
marktwaarde 2008 (x € 1.000)
396 4 0
2.785
0
400
1e kwartaal 2009
4.000
64
2e kwartaal 2009
960
-1
3e kwartaal 2009
960
-1
4e kwartaal 2009
960 6.620
2e kwartaal 2010
4.500
-4
3e kwartaal 2010
4.500
-6
4e kwartaal 2010
4.500 21.020
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
320
-1
1e kwartaal 2010
- 14
0
-6 7.200
- 30
61
91 22. Geldmiddelen en kasequivalenten (bedragen x € 1.000)
Stand per 31 december
2009
2008
1.220
1.558
De geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit direct opeisbare tegoeden bij financiële instellingen met goede creditratings en een prima reputatie. Zie noot 33 voor meer informatie over kredietrisicobeheer. 23. Geplaatst aandelenkapitaal (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Mutaties Stand op 31 december
2009
2008
16.451 16.451
16.451 16.451
Het aandelenkapitaal betreft geplaatste en volgestorte aandelen, te weten 3.290.275 gewone aandelen à € 5 nominaal. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 75 mln, bestaand uit 15 mln aandelen, onderverdeeld in 7,5 mln gewone aandelen en 7,5 mln preferente aandelen à € 5 nominaal. 24. Agio (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Mutaties Stand op 31 december Deze agio is fiscaal te beschouwen als gestort kapitaal.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
12.833 12.833
12.833 12.833
92
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 25. Ingehouden winst en overige reserves INGEHOUDEN WINST (bedragen x € 1.000)
2009
2008
101.314 - 27.317 73.997
105.745 1.354 - 5.785 101.314
valuta omrekeningsreserve
reserve nietgerealiseerd resultaat
totaal
2009 Stand op 1 januari Koersresultaat deelnemingen Mutatie waardering valutatermijncontracten Stand op 31 december
- 699 192 - 507
273 - 366 - 93
- 426 192 - 366 - 600
2008 Stand op 1 januari Koersresultaat deelnemingen Mutatie waardering valutatermijncontracten Stand op 31 december
- 120 - 579 - 699
31 242 273
- 89 - 579 242 - 426
Stand op 1 januari Resultaat boekjaar Uitgekeerd dividend Stand op 31 december
OVERIGE RESERVES
(bedragen x € 1.000)
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
De valuta-omrekeningsreserve omvat de koersverschillen die voortvloeien uit de omrekening van de jaarrekening van buitenlandse dochterondernemingen, inclusief de vorderingen die beschouwd worden als uitbreiding van de netto-investeringen. De reserve niet-gerealiseerd resultaat omvat de verandering in de reële waarde van de afdekkingsinstrumenten waarvan is vastgesteld dat het een effectieve afdekking is. De bedragen die in het eigen vermogen zijn opgenomen worden overgeboekt naar de winst- en verliesrekening in dezelfde periode waarin de afgedekte baten of lasten zijn opgenomen of de verwachte verkoop of aankoop wordt verricht.
93 OPTIERECHT STICHTING PREFERENTE AANDELEN De Stichting Preferente Aandelen heeft een optierecht op maximaal 3.290.274 preferente aandelen waarop 25% gestort dient te worden ofwel € 4.112.843 mln. Ten behoeve van de uitoefening van het optierecht beschikt de Stichting Preferente Aandelen over een financieringsarrangement. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Roto Smeets Group d.d. 20 april 2000 is het voorstel goedgekeurd om aan de Stichting een optie te verlenen om preferente aandelen Roto Smeets Group te nemen tot maximaal het aantal geplaatste gewone aandelen minus één aandeel.
26. Minderheidsbelangen (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Koersresultaat Aandeel in resultaat Aankoop belang Antok door Roto Smeets Overig Stand op 31 december
2009
2008
247 17 - 145 - 100 - 19 -
288 27 - 68 247
Per 31 december 2009 is door Roto Smeets Group het minderheidsbelang van Antok aangekocht voor een bedrag van € 0,1 mln.
Op de preferente aandelen wordt, uit de voor uitkering vatbare winst, bij voorrang op de gewone aandelen een percentage vergoed over het op deze aandelen gestorte bedrag. Dit percentage is gebaseerd op de door de Europese Centrale Bank vastgestelde herfinancieringsrente, verhoogd met 2,25%. Op de preferente aandelen vinden geen verdere winstuitkeringen plaats.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
94
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 27. Voorzieningen reorganisatiepensioenkosten en vutverplichtingen
milieu
arbeidsongeschiktheidsrisico’s
jubilea ontmantelingskosten
overig
totaal
2.908 - 382 123 - 546 2.103
2.657 96 2.753
63 - 63 -
21.476 - 10.710 296 21.448 - 2.028 30.482
257 1.846 2.103
2.753 2.753
-
18.214 12.268 30.482
(bedragen x € 1.000)
2009 Stand op 1 januari Aangewend Toename door discontering Toevoeging Vrijval Stand op 31 december
3.227 - 7.620 21.119 16.726
6.965 - 1.969 249 329 - 1.238 4.336
5.509 - 601 - 172 - 172 4.564
Kortlopend Langlopend Stand op 31 december
14.991 1.735 16.726
1.063 3.273 4.336
1.903 2.661 4.564
147 - 138 -9 -
2008 Stand op 1 januari Aangewend Toename door discontering Toevoeging Vrijval Stand op 31 december
7.570 - 4.391 933 - 885 3.227
9.681 - 1.924 380 388 - 1.560 6.965
6.067 - 271 136 - 423 5.509
937 - 309 30 - 511 147
2.764 - 251 129 266 2.908
2.661 -4 2.657
760 - 426 - 271 63
30.440 - 7.572 671 1.587 - 3.650 21.476
2.823 404 3.227
1.359 5.606 6.965
2.447 3.062 5.509
140 7 147
402 2.506 2.908
2.657 2.657
63 63
7.171 14.305 21.476
Kortlopend Langlopend Stand op 31 december
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
95 REORGANISATIEKOSTEN De voorziening reorganisatiekosten betreft de kosten samenhangend met in gang gezette reorganisaties. De vorming van een reorganisatievoorziening vindt plaats op het moment dat een gedetailleerd plan tot aanpassing van de organisatie is geformaliseerd en de verwachting is gewekt dat de reorganisatie zal worden uitgevoerd. VUT VERPLICHTINGEN Roto Smeets Group kent een VUT-regeling, die op basis van een omslagstelsel wordt uitgevoerd door het Fonds Werktijdvermindering Oudere Werknemers in de Grafische Bedrijven (FWG). Roto Smeets Group heeft haar verplichtingen uit hoofde van de VUT aangemerkt als een zogenaamde ‘termination benefit’ en de contante waarde van de VUTverplichtingen per balansdatum opgenomen. In de berekeningen voor de financiering van het fonds werd uitgegaan van een premieheffing t/m 2012 In 2008 heeft het FWG deze periode met 1 jaar verlengd. Hiertegenover staat een premieverlaging voor de jaren t/m 2012. De werkgeverspremie bedraagt voor de jaren tot en met 2012 2% en het laatste jaar 1,1%. MILIEU De milieuvoorzieningen betreffen de voorzieningen verband houdende met geconstateerde bodemverontreinigingen bij vestigingen van Roto Smeets Group. Deze voorzieningen zijn toereikend voor de inmiddels ontwikkelde of in uitvoering genomen plannen tot bodemsanering.
ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSRISICO’S Roto Smeets Group is vanaf 1 januari 2000 eigen risicodrager voor de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO). Met ingang van 1 januari 2006 is dit risico (WIA) ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. De voorziening voor arbeidsongeschiktheid betreft de contante waarde (4,8% rekenrente) van de WAO-doorbetalingsverplichting inclusief de latere arbeidsongeschikten die vóór 1 januari 2004 ziek waren gemeld. In de toekomstige premiebetaling voor de WIA zijn de lopende ziektegevallen vanaf 1 januari 2004 meeverzekerd. Hiervoor is een backserviceverplichting opgevoerd.
ONTMANTELINGSKOSTEN Voor diverse diepdrukpersen van Roto Smeets Group geldt dat aan het einde van de levensduur ontmantelingskosten moeten worden gemaakt. Roto Smeets Group treft voor deze verplichting een voorziening ontmantelingskosten. Bij ingebruikname van het betreffende actief geldt onder IAS-16 dat de verplichting geheel dient te worden voorzien tegen contante waarde 4,8% (2008: 4,8%) en dient te worden bijgeteld bij de verkrijgingsprijs van het actief.
JUBILEA Een voorziening is opgenomen voor de verplichting inzake jubileumgelden. Dit betreft gratificaties die op grond van de GrafiMedia CAO worden uitgekeerd aan werknemers bij het bereiken van een 12,5-jarig, 25-jarig en 40-jarig dienstverband. Voor de drie jubilea gelden achtereenvolgens de volgende uitkeringen: 12,5 jaar een kwart maandsalaris bruto, 25 jaar een maandsalaris netto en 40 jaar twee maandsalarissen waarvan één netto en één brutosalaris. Bij de berekening van de voorziening is op basis van ervaring rekening gehouden met een kans op uitdiensttreding en overlijden.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
96
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 28. Rentedragende leningen en leaseverplichtingen In het volgende overzicht wordt informatie verstrekt over de rentedragende leningen en leaseverplichtingen op 31 december 2009: (bedragen x € 1.000)
Vaste rente Leningen Leaseverplichtingen
binnen 1 jaar
1-2 jaar
2-3 jaar
3-4 jaar
4-5 jaar
meer dan 5 jaar
totaal
10.500 8.671
11.020
4.027
2.849
3.159
2.416
10.500 32.142
Teneinde inzicht te geven in de andere liquiditeitsstromen verbonden aan de rentedragende leningen en leaseverplichtingen is onderstaande informatie opgenomen. Renteverplichtingen
1.671
1.082
584
408
247
209
4.201
De gemiddelde effectieve rentevoet van de leningen die langer dan een jaar uitstaan bedraagt 5,04%. De financial lease verplichtingen betreffen voornamelijk overeenkomsten met betrekking tot de productie-apparatuur. Aan het einde van de looptijd heeft Roto Smeets Group het recht om de activa te kopen tegen de in de overeenkomst vastgestelde waarde. Voor de gestelde zekerheden van de rentedragende leningen wordt verwezen naar noot 30: kredietinstellingen. In het volgende overzicht wordt informatie verstrekt over de rentedragende leningen en leaseverplichtingen op 31 december 2008: (bedragen x € 1.000)
Vaste rente Leningen Leaseverplichtingen
binnen 1 jaar
1-2 jaar
2-3 jaar
3-4 jaar
4-5 jaar
meer dan 5 jaar
totaal
750 8.744
750 8.111
750 10.538
750 3.483
8.250 2.244
2.863
11.250 35.983
Teneinde inzicht te geven in de andere liquiditeitsstromen verbonden aan de rentedragende leningen en leaseverplichtingen is onderstaande informatie opgenomen. Renteverplichtingen
2.219
1.706
1.259
760
315
106
6.365
De gemiddelde effectieve rentevoet van de leningen die langer dan een jaar uitstaan bedraagt 5,21%. De financial lease verplichtingen betreffen voornamelijk overeenkomsten met betrekking tot de productie-apparatuur. Aan het einde van de looptijd heeft Roto Smeets Group het recht om de activa te kopen tegen de in de overeenkomst vastgestelde waarde. Voor de gestelde zekerheden van de rentedragende leningen wordt verwezen naar noot 30: kredietinstellingen.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
97 EURIBOR voor de onder deze faciliteit opgenomen gelden en een vergoeding van 50 basispunten voor het niet gebruikte deel van de faciliteit.
29. Handelsschulden en overige verplichtingen In het volgend overzicht wordt informatie verstrekt over de handelsschulden en overige verplichtingen: (bedragen x € 1.000)
Handelsschulden Vakantietegoeden en -toeslag Salarissen en winstdeling Overig Stand op 31 december
2009
34.921 11.541 458 12.642 59.562
2008
28.913 13.169 1.241 13.488 56.811
Handelsschulden zijn niet rentedragend en hebben over het algemeen een betaaltermijn van 30 – 60 dagen. 30. Kredietinstellingen (bedragen x € 1.000)
Kredietinstellingen
Roto Smeets Group heeft in 2009 met ABN AMRO Bank NV en de ING Bank NV een overeenkomst gesloten voor een gecommitteerde faciliteit ter grootte van € 50 mln op te nemen als rekeningcourant-krediet en/ of kasgeldleningen met een looptijd tot 21 augustus 2010. Zekerheden: Eerste recht van hypotheek op onroerende goederen tot een bedrag van € 50 mln in hoofdsom, vermeerderd met 40% voor rente en kosten op onroerende zaken. Eerste pandrecht op alle handelsvorderingen en een zogenaamde ‘negative pledge’-verklaring met betrekking tot onroerende zaken en overige activa.
2009
2008
22.934
25.988
Aan deze overeenkomst werden door de banken eisen gesteld ten aanzien van: – Solvabiliteit (garantievermogen minimaal 30% van het balanstotaal); – Total leverage (verhouding rentedragende schulden en de genormaliseerde EBITDA) maximaal 3,2. – Interest Coverage Ratio (genormaliseerde EBITDA/genormaliseerde interest) moet ten minste 4,75 zijn. Het behalen van de voorgenoemde ratio’s werd per kwartaal worden beoordeeld op basis van genormaliseerde voortschrijdende resultaten over 12 maanden. Interestvergoeding van 225 basispunten boven 1-maands
Ultimo 2009 werd niet voldaan aan de Total Leverage. Op 18 februari 2010 heeft Roto Smeets Group met Fortis Commercial Finance NV een factorovereenkomst gesloten. De overeenkomst heeft betrekking op een kredietfaciliteit in rekening-courant met een financiering tot ten hoogste 90 % van de aan Fortis Commercial Finance verpande vordering, met een maximum van € 75 mln. Aan dit krediet, met een looptijd van tenminste 2 jaar, is een minimale solvabiliteitseis verbonden van 30 %. De afsluitkosten van dit krediet bedroeg € 0,1 mln. De rente bedraagt 1,8% boven 1-maands Euribor-tarief vermeerderd met een liquiditeitspremie van 0,5%. De factorvergoeding bedraagt 0,035% met een minimum van € 120.000 per jaar De met ABN AMRO en de ING gecommitteerde faciliteit ter grootte van € 50 mln is op 16 maart 2010 door de vennootschap opgezegd. Met ABN AMRO is op 4 maart 2010 een kredietovereenkomst gesloten ter grootte van € 12,5 mln. Aan dit krediet is een krediethypotheek van 25 mln in hoofdsom te vermeerderen met 40% voor rente en kosten verbonden met betrekking tot het onroerend goed van Roto Smeets Deventer te Deventer, Roto Smeets Etten te Etten-leur, Roto Smeets Weert te Weert, Senefelder Misset te Doetinchem
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
en De Wit Grafische Projecten te Eindhoven als zekerheid alsmede het pandrecht op voorraden. De overeenkomst is voor onbepaalde tijd waarbij een minimale solvabiliteiteis van 30 % is afgesproken. Met deze overeenkomst is tevens een surplusgarantie ten behoeve van Amstellease gevestigd te Utrecht overeengekomen. De interestvergoeding bedraagt 225 basispunten boven 1-maands EURIBOR met een bereidstellingsprovisie van 1% per jaar over het gemiddelde niet opgenomen bedrag per kwartaal, voor het eerst op 1 april 2010 vast te stellen. Naast de met Fortis Commercial Finance en met ABN AMRO afgesloten faciliteiten is de vennootschap in overleg met partijen voor een additionele financiering tot een bedrag van € 17,5 mln. Deze additionele faciliteit zal gebruikt worden voor de aflossing van de pro resto lening van € 9,75 mln en de persinvestering in Weert. Op korte termijn zal naar verwachting van de vennootschap een en ander gefinaliseerd worden. Ten behoeve van deze financiering zijn er voldoende onbelaste zekerheden voorhanden. Op basis van de afgesloten en de nog af te sluiten faciliteiten bestaat er bij de vennootschap geen onzekerheid over de financierbaarheid van de activiteiten, de uitvoering van de reorganisatie en het investeringsprogramma van het lopende jaar.
98
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 31. Winst per aandeel De gewone winst per aandeel is berekend over het resultaat na belastingen, toe te rekenen aan de houders van gewone aandelen van de moedermaatschappij, te delen door het gewogen gemiddeld aantal gewone uitstaande aandelen gedurende het jaar. In het volgende overzicht worden de gegevens inzake het resultaat na belastingen en aandelen vermeld die zijn gebruikt in de berekeningen van de winst per aandeel: (bedragen x € 1.000)
Resultaat na belastingen uit voortgezette activiteiten toe te rekenen aan houders van gewone aandelen van de moedermaatschappij Resultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen van de moedermaatschappij Gewogen gemiddelde aantal gewone aandelen voor winst per aandeel
2009
2008
- 27.317 - 27.317
1.354 1.354
3.290.275
3.290.275
Het gemiddeld aantal gewone aandelen tussen de verslagdatum en de datum waarop deze jaarrekening is opgesteld is onveranderd.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
99 32. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen OMZETGARANTIE ADNOVATE HOLDING BV Bij de verkoop van Logic Use BV aan Adnovate Holding BV is een omzetgarantie overeengekomen met een looptijd tot 2013. De omzetgarantie bedraagt voor het boekjaar 2009 € 0,25 mln en loopt met € 0,05 mln per jaar terug tot € 0,05 mln in het jaar 2012. Tussen de jaren zal verrekening plaatsvinden van over- en onderschrijdingen. In 2010 is met Adnovate Holding BV overeenstemming bereikt over het voortijdig beëindigen van de dienstverlening en de hiermee samenhangende omzetgarantie. De achtergestelde lening pro resto € 60.000 is eveneens afgewikkeld. INVESTERINGSVERPLICHTING Per balansdatum zijn investeringsverplichtingen aangegaan tot een bedrag van € 9,7 mln (2008: € 9,4 mln). HUUR EN OPERATIONELE LEASEVERPLICH TING Langlopende verplichtingen uit hoofde van huurcontracten zijn aangegaan voor een bedrag van € 3,3 mln (2008: € 5,2 mln). Langlopende verplichtingen uit hoofde van operationele lease-overeenkomsten zijn aangegaan voor een bedrag van € 2,4 mln (2008: € 2,5 mln). Geen van deze operationele leaseovereenkomsten heeft een looptijd langer dan 5 jaar. In de winst- en verliesrekening zijn onder overige bedrijfskosten € 2,4 mln (2008: € 2,4 mln) aan leasebetalingen verwerkt.
De huurverplichtingen hebben betrekking op bedrijfspanden, de operationele leaseovereenkomsten het wagenpark. AANSPRAKELIJKHEIDSSTELLING EX ART. 403 BW De vennootschap heeft zich op grond van artikel 403 lid 1f BW 2 hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van alle binnenlandse 100% groepsmaatschappijen. De aansprakelijkheidsverklaringen zijn ter inzage gelegd ten kantore van het Handelsregister waar de rechtspersoon, waarvoor de aansprakelijkheidsstelling is geschied, statutair is gevestigd. EUROPEES GLOBALISERINGSFONDS EGF Sociale partners uit de Grafimedia en de uitgeverij branche hebben een aanvraag gedaan bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om in aanmerking te komen voor subsidie vanuit het Europees Globaliseringsfonds. Dit fonds ondersteunt initiatieven om ontslagen medewerkers weer zo snel mogelijk naar ander werk te begeleiden. Hiertoe is onder andere op bedrijfstakniveau het Mobiliteitscentrum C3 opgericht. Ten behoeve van deze aanvraag is een convenant tussen de aanvragers en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid afgesloten. De aanvraag is in behandeling bij de Europese Commissie. De hoogte van de te ontvangen subsidie is afhankelijk van de werkelijke subsidiabele kosten. Het maximale subsidiebedrag bedraagt € 1,4 mln.
33. Doelstellingen en beleid inzake beheer van financiële risico’s De belangrijkste financiële instrumenten (buiten derivaten) van Roto Smeets Group omvatten handelsvorderingen, rentedragende leningen en kredieten, financiële leaseovereenkomsten en handelsschulden. Behoudens de financiële derivaten zijn alle posten te kwalificeren als leningen en vorderingen die worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs. De belangrijkste doelstelling van deze financiële instrumenten is financiering aan te trekken voor de bedrijfsactiviteiten van Roto Smeets Group. Roto Smeets Group heeft verschillende andere financiële activa zoals handelsvorderingen die direct voortkomen uit de bedrijfsactiviteiten. Roto Smeets Group maakt tevens gebruik van financiële derivaten, waarbij het voornamelijk om renteswaps en valutatermijncontracten gaat. Het doel is de door Roto Smeets Group gelopen rente- en valutarisico’s met betrekking tot haar bedrijfsactiviteiten en financieringsbronnen te beheersen. Over het algemeen handelt Roto Smeets Group niet in financiële instrumenten. De belangrijkste risico’s die voortvloeien uit de financiële instrumenten van Roto Smeets Group zijn rente-, liquiditeits-, valuta- en kredietrisico’s. De Raad van Bestuur beoordeelt en geeft haar goedkeuring voor het beleid voor de beheersing van deze risico’s (zie de volgende samenvatting).
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
100
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening RENTERISICO Het beleid van Roto Smeets Group is de rentelasten te beheersen door een combinatie van schulden met vaste en variabele rentepercentages. Roto Smeets Group heeft zich ten doel gesteld 40 tot 60% van haar leningen tegen vaste rentetarieven aan te houden. Om deze combinatie kosteneffectief te beheersen, sluit Roto Smeets Group renteswaps af, waarbij Roto Smeets Group zich verplicht om op vooraf overeengekomen momenten het verschil tussen de vaste en variabele rentetarieven, berekend op basis van een overeengekomen fictieve hoofdsom, om te wisselen. Deze swaps zijn aangegaan om de onderliggende schuldverplichtingen af te dekken. Het door Roto Smeets Group gelopen risico door fluctuaties in de marktrentes heeft voornamelijk betrekking op de langlopende verplichtingen van Roto Smeets Group met een variabele rente. Roto Smeets Group heeft door middel van een renteswap € 10 mln aan variabele schulden omgezet in een vast rentepercentage van 4,03% met een resterende looptijd tot en met 2012. Een verlaging c.q. verhoging van de rentetarieven met 1% zou niet resulteren in een materiële verandering in het resultaat of vermogen uitgaande van de samenstelling van de portefeuille per 31 december 2009. Indien op 31 december 2009 het EURIBOR rentepercentage 100 basispunten hoger/
lager was geweest en alle overige variabelen constant waren gehouden, zou het resultaat over het jaar na belastingen € 0,19 mln lager/ hoger zijn geweest (2008: € 0,05 mln hoger/ lager). LIQUIDITEITSRISICO De primaire doelstelling van liquiditeitsbeheer is ervoor te zorgen dat er altijd en overal voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om Roto Smeets Group in staat te stellen om haar betalingsverplichtingen te voldoen. Roto Smeets Group beschikt over twee gecommitteerde kredietfaciliteiten van respectievelijk € 25,0 mln en € 39,8 mln, in totaal € 64,8 mln (2008: € 64,8 mln). Voor een nader overzicht van de rentedragende leningen en leaseverplichtingen gerangschikt op basis van het einde van de looptijd wordt verwezen naar noot 28. Voor een nader overzicht van de derivaten wordt verwezen naar noot 21. Voor de kortlopende vorderingen en schulden is sprake van een reguliere vervalkalender binnen 60 dagen. VALUTARISICO Roto Smeets Group loopt valutarisico’s op transacties. Deze risico’s worden gelopen op verkopen of aankopen die door bedrijfsonderdelen in een andere dan de functionele valuta worden verricht. Ongeveer 20% van de verkopen van Roto Smeets Group luiden in een andere valuta dan de functionele valuta van het bedrijfsonderdeel dat de verkopen verricht, terwijl bijna 95% van de kosten in de functionele valuta van het bedrijfsonderdeel luiden. Roto Smeets Group verplicht alle bedrijfsonderde-
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
len om valutatermijncontracten te gebruiken voor de eliminering van de valutarisico’s op individuele transacties van meer dan € 0,1 mln, waarvan de betaling meer dan één maand nadat Roto Smeets Group een verplichting of vordering is aangegaan voor de verkoop of aankoop, wordt verwacht. De valutatermijncontracten dienen in dezelfde valuta te luiden als de onderliggende transactie. Het beleid van Roto Smeets Group is geen valutatermijncontracten af te sluiten totdat een verplichting is ontstaan. Roto Smeets Group onderhandelt over de voorwaarden van de afdekkingsderivaten zodat zij in overeenstemming zijn met de afgedekte post om de effectiviteit van de afdekking te maximaliseren. Als de euro per 31 december 2009 met 10% was gedaald/gestegen ten opzichte van de Britse pond/Zweedse kroon en alle overige variabelen constant waren gebleven zou het resultaatsimpact minimaal zijn gezien de afdekking. De stijging en daling van de euro per 31 december 2009 ten opzichte van de Hongaarse forint met 10% zou het vermogen € 0,2 mln verhogen/verlagen (2008: € 0,2 mln). KREDIETRISICO Het kredietrisico heeft betrekking op het niet nakomen van een verplichting door een tegenpartij. Het gaat hierbij om zowel feitelijke betalingsachterstanden als negatieve waardeveranderingen door de toegenomen waarschijnlijkheid van betalingsachterstanden. Roto Smeets Group kent
101 procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of op elke markt te beperken. Deze procedures en de spreiding over een veelheid van afnemers beperken de blootstelling van Roto Smeets Group aan kredietrisico’s. Roto Smeets Group beperkt het kredietrisico door gebruik te maken van kredietlimieten per financiële instelling en door uitsluitend zaken te doen met financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid. Op balansdatum waren er geen significante concentraties van kredietrisico. Met betrekking tot treasury-activiteiten wordt erop toegezien dat financiële transacties uitsluitend worden afgesloten met partijen die volgens Moody’s een kredietrating hebben van P1 (voor kortetermijninstrumenten) of A3 (voor langetermijninstrumenten). Op businessgroepniveau worden de uitstaande vorderingen voortdurend bewaakt door het management van de bedrijfsonderdelen, vooral door indeling naar ouderdom (zie toelichting noot 19). Daarbij wordt adequaat rekening gehouden met de onderkende kredietrisico’s. Het is dan ook niet waarschijnlijk dat er significante verliezen zullen ontstaan met betrekking tot vorderingen waarmee geen rekening is gehouden. Het maximale kredietrisico waaraan Roto Smeets Group onderhevig is komt overeen met de boekwaarde van de in de balans opgenomen financiële activa, inclusief afgeleide financiële instrumenten met een positieve marktwaarde. Op de verslagdatum waren er geen significante overeenkomsten of financiële instrumenten beschikbaar die het maximale kredietrisico waaraan de
onderneming onderhevig is zouden verminderen. Over het geheel gezien bestaat de maximale blootstelling aan kredietrisico uit de boekwaarde van financiële activa, inclusief financiële derivaten, op de balans. In onderstaande tabel wordt het maximale kredietrisico weergegeven:
Financiële vaste activa Handelsvorderingen Overige vorderingen Financiële derivaten Geldmiddelen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
5.951 62.362 7.388 1.220 76.921
1.157 70.953 17.507 87 1.558 91.262
102
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening REËLE WAARDE De reële waarde van de activa en passiva wijkt nagenoeg niet af van de boekwaarde. Reële waarde van financiële instrumenten Onderstaande tabel geeft een overzicht van de boekwaarde en de geschatte reële waarde van financiële instrumenten: boekwaarde op 31-12-2009
reële waarde op 31-12-2009
boekwaarde op 31-12-2008
reële waarde op 31-12-2008
Activa Financiële vaste activa Handelsvorderingen Overige vorderingen Financiële derivaten
5.951 62.362 7.388 -
5.951 62.362 7.388 -
1.157 70.953 17.507 87
1.157 70.953 17.507 87
Verplichtingen Rentedragende leningen/leaseverplichtingen Kredietinstellingen Handelsschulden en overige verplichtingen Financiële derivaten
42.642 22.934 59.562 587
42.642 22.934 59.562 587
47.233 25.988 56.811 -
47.233 25.988 56.811 -
De reële waarde van financiële instrumenten wordt bepaald op basis van de volgende methoden en uitgangspunten: Liquide middelen, kortlopende beleggingen, kortlopende vorderingen, kortlopende leningen en overige kortlopende financiële verplichtingen worden opgenomen tegen hun boekwaarde. Deze instrumenten benaderen de reële waarde. De reële waarde van de financiële derivaten is gebaseerd op afgegeven quotes door de banken. De financiële derivaten vallen onder ‘niveau 2 overige methoden’ waarbij variabelen worden gehanteerd die een significant effect op de verwerkte reële waarde hebben en direct of indirect waarneembaar zijn.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
103 34. Informatie over verbonden partijen De geconsolideerde jaarrekening bevat de jaarrekening van Roto Smeets Group en de hieronder resorterende vennootschappen: land van vestiging situatie per 31 december
Roto Smeets Group BV Nederland Verkoopkantoren Roto Smeets BV Nederland Hieronder ressorterende vennootschappen: Roto Smeets Belgium NV/SA België Roto Smeets Denmark A/S Denemarken Roto Smeets Deutschland GmbH Duitsland Media Extra NV België Roto Smeets France SA Frankrijk Roto Smeets Ltd. Verenigd Koninkrijk Roto Smeets Sweden AB Zweden Print Productions Roto Smeets Deventer BV Rotopack BV Roto Smeets Etten BV Roto Smeets Utrecht BV Van Boekhoven Services BVBA Roto Smeets Weert BV Senefelder Groep BV Senefelder Misset BV Periodieken Services Holland BV Roto Smeets GrafiServices Eindhoven BV Nadruk Binders met een Accent BV* Roto Smeets GrafiServices Utrecht BV Roto Smeets Grafische Nabewerking BV De Wit Grafische Projecten BV Roto Smeets Services BV Antok Nyomdaipari Kft.
Nederland Nederland Nederland Nederland België Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Hongarije
% belang
land van vestiging
2009
2008
100
100
100
100
100 100 100
100 100 100
100 100 100 100
100 100 100 100
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
100
85
situatie per 31 december
Marketing Communications Drukkerij H. van der Marck BV Hieronder ressorterende vennootschappen: Media Partners Group BV Stamp BVBA Draft Artwork & Designhouse NV Leads to Loyals BV
Overige vennootschappen zonder activiteiten Roto Smeets Prepress BV Roto Smeets De Boer Beheer BV Hieronder ressorterende vennootschappen: Henkes Senefelder BV Roto Smeets De Boer Personeels BV Multi Media Centrum BV Business Media BV PlantijnCasparie Heerhugowaard BV PlantijnCasparie Vlaardingen BV PlantijnCasparie Breda BV PlantijnCasparie Schiedam BV
2008
Nederland
100
100
Nederland België Nederland Nederland
100 100 100 100
100 100 100 100
Nederland Nederland
100 100
100 100
Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland
100 100
100 100
100 40 100 100 100 100
100 40 100 100 100 100
* Per 19 mei 2009 juridisch gefuseerd met Roto Smeets GrafiServices Eindhoven BV
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
% belang 2009
104
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Als verbonden partijen van Roto Smeets Group NV worden naast de deelnemingen met invloed aangemerkt de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Roto Smeets Group NV. In het verslagjaar hebben geen transacties plaatsgevonden tussen de Raad van Bestuur, Raad van Commissarissen en Roto Smeets Group NV anders dan voortvloeiend uit arbeidsovereenkomst en opgenomen onder noot 35. 35. Remuneratie bestuurders en commissarissen Raad van Bestuur
vast periodiek
pensioen- en VUT verplichtingen
variabel4)
(bedragen x € 1)
vast periodiek
pensioen- en VUT verplichtingen
2009
J.P. Caris E.H.O.M. Bouwman1) B.J.W. van der Heijden2)
412.543 189.014 43.550 645.107
129.3895) 61.560 8.765 199.714
variabel4) 2008
82.400 61.8003) 144.200
407.040 257.619 664.659
97.1315) 76.000 173.131
93.600 37.4403) 131.040
1) Uit dienst per 1 september 2009. 2) In dienst per 1 november 2009. 3) Exclusief de bij indiensttreding in de arbeidsovereenkomst opgenomen afkoop optieregeling vorige werkgever van € 30.000 per jaar, waarvan het resterende bedrag bij het eindigen van het dienstverband in één keer is uitbetaald (€ 180.000). 4) De variabele beloning betreft de vergoeding welke wordt toegekend op basis van de prestaties van het voorgaande boekjaar. 5) Hieronder is opgenomen een bedrag ad € 52.444 (2008: € 30.038) met betrekking tot de pre pensioenregeling welke op 65-jarige leeftijd zal worden aangewend voor ouderdomspensioen. . Naast voormelde remuneratie zijn ‘phantom shares’ toegekend aan de Raad van Bestuur De volgende tabel toont het aantal ‘phantom shares’ dat aan de individuele leden van de Raad van Bestuur is toegekend: Verloopoverzicht phantom shares
J.P. Caris E.H.O.M. Bouwman B.J.W. van der Heijden
uitstaand op 1 januari
in boekjaar toegekend
5.000 2.531
3.000 985 281 4.266
7.531
in boekjaar vervallen
-3.516 -3.516
uitstaand op 31 december
toekenningsdatum
looptijd
waarde op 31-12-2009
8.000 1 mei 2007 1 juli 2007 281 1 november 2009 8.281
3 jaar 4 jaar 4 jaar
80.480 2.829 83.309
Per 31 december 2009 bedraagt de verplichting uit hoofde van ‘phantom shares’ € 83.309 (2008: € 127.278). In 2009 is uit hoofde van het ‘phantom share based payment’ programma een vrijval ad € 43.969 (2008: € 38.553 last) in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de personeelskosten.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
105
Op de einddatum wordt, mits in dienst, de marktwaarde van de toegekende ‘phantom shares’ plus het dividend over de looptijd in contanten uitgekeerd. Bij voortijdige beëindiging van het dienstverband of bij eventuele ‘change of control’ zal uitkering in contanten naar rato van de verstreken looptijd plaatsvinden. De marktwaarde wordt bepaald op basis van de gemiddelde beurskoers gedurende een periode van 3 maanden voor het einde van de looptijd.
Verloop phantom shares
2007 2008 2009
Raad van Commissarissen
uitstaand op 1 januari
in boekjaar toegekend
in boekjaar vervallen
uitstaand op 31 december
2.844 7.531
2.844 4.687 4.266
-3.516
2.844 7.531 8.281
vaste beloning
onkostenvergoeding
28.979 23.082 25.531 23.082 100.674
4.000 2.000 3.000 2.000 11.000
2009
2008
1.000
1.000
vaste beloning
onkostenvergoeding
14.769 25.200 29.951 25.200 17.931 13.763 126.814
1.846 2.000 3.534 2.000 1.423 1.092 11.895
(bedragen x € 1)
D.J. Montgomery1) H.C.A. Groenen A.P. Lugt4) H.C.P. Noten R. Blom2) R.A.J. Huyzer3)
2009
2008
1) Teruggetreden uit de Raad van Commissarissen per 18 juni 2009. 2) Toegetreden tot de Raad van Commissaissen per 15 april 2009. 3) Toegetreden tot de Raad van Commissarissen per 18 juni 2009. 4) Verhoging ivm rol interim voorzitter van 18 juni 2009 t/m 31 december 2009.
Posities in aandelen in Roto Smeets Group per 31 december
A.P. Lugt
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
106
Jaarrekening - Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 36. Uitgekeerd en voorgesteld dividend (bedragen x € 1.000)
Vastgesteld en uitgekeerd gedurende het boekjaar Dividend op gewone aandelen voor 2008 € -,- (2007: € 1,76) Voorgesteld ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Dividend op gewone aandelen voor 2009 € -,- (2008: € -,-) .
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
-
5.785
-
-
Jaarrekening - Vennootschappelijke jaarrekening
Jaarrekening - Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
Algemeen
(bedragen x € 1.000)
De vennootschappelijke jaarrekening is opgesteld op basis van Titel 9 van Boek 2 BW, waarbij gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid ingevolge artikel 2:362 lid 8 BW om de IFRS-grondslagen toe te passen zoals deze in de geconsolideerde jaarrekening worden toegepast.
Overige resultaten (na belastingen) Resultaat deelnemingen (na belastingen) Nettoresultaat
GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Voor de grondslagen van waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de grondslagen zoals die in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen en zoals deze eveneens gelden voor de vennootschappelijke jaarrekening, tenzij anders vermeld. DEELNEMINGEN De deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. De verslagdata van de groepsmaatschappijen zijn gelijk en de grondslagen voor financiële verslaggeving zijn in overeenstemming met die van Roto Smeets Group voor soortgelijke transacties en gebeurtenissen in vergelijkbare omstandigheden.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
- 27.317 - 27.317
- 564 1.918 1.354
107
108
Jaarrekening - Vennootschappelijke balans per 31 december 2009 (bedragen x € 1.000)
ACTIVA Financiële vaste activa Deelneming Roto Smeets Group BV Uitgestelde belastingvordering
Vlottende activa Belastingen
Totaal activa
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Toel.
2009
2008
1
126.017 4.838 130.855
153.508 153.508
-
1.610 1.610
130.855
155.118
109 (bedragen x € 1.000)
Toel.
2009
2008
2 3 4
16.451 12.833 73.397 102.681
16.451 12.833 100.888 130.172
-
1.726
23.148 5.026 28.174
23.148 72 23.220
130.855
155.118
PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal Agio Ingehouden winst en overige reserves
Voorzieningen Uitgestelde belastingverplichtingen Kortlopende verplichtingen Schuld Roto Smeets Group BV Overige schulden
Totaal passiva
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
110
Jaarrekening - Vennootschappelijk overzicht van mutaties in het eigen vermogen per 31 december 2009 (bedragen x € 1.000)
geplaatst kapitaal
agio
ingehouden winst
overige reserves
totaal
16.451
12.833
101.314
- 426
130.172
-
-
-
192 - 366
192 - 366
-
-
- 27.317
- 174 -
- 174 - 27.317
-
-
- 27.317 - 27.317
- 174 -174
- 27.491 - 27.491
16.451
12.833
73.997
-600
102.681
Stand op 1 januari 2009 Koersresultaat deelnemingen Mutatie waardering valutatermijncontracten Totale baten en lasten over het boekjaar direct opgenomen in het vermogen Resultaat over het boekjaar Totaal gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten na belastingen Uitgekeerd dividend
Stand op 31 december 2009
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
Jaarrekening - Vennootschappelijk overzicht van mutaties in het eigen vermogen per 31 december 2008 (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari 2008 Koersresultaat deelnemingen Mutatie waardering valutatermijncontracten Totale baten en lasten over het boekjaar direct opgenomen in het vermogen Resultaat over het boekjaar Totaal baten en lasten Uitgekeerd dividend
Stand op 31 december 2008
geplaatst kapitaal
agio
ingehouden winst
overige reserves
totaal
16.451
12.833
105.745
- 89
134.940
-
-
-
- 579 242
- 579 242
-
-
1.354 1.354 - 5.785 - 4.431
- 337 - 337 - 337
-337 1.354 1.017 - 5.785 - 4.768
16.451
12.833
101.314
- 426
130.172
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
111
112
Jaarrekening - Toelichting op de vennootschappelijke balans 1. Financiële vaste activa GROEPSMAATSCHAPPIJEN Wijziging in het aandeel van de vennootschap in groepsmaatschappijen: (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Resultaat groepsmaatschappijen Koersresultaat deelnemingen Mutatie waardering valutatermijncontracten Stand op 31 december
Eigen vermogen MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 75 mln en is verdeeld in 7.500.000 gewone aandelen en 7.500.000 preferente aandelen, elk € 5 groot. OPTIERECHT STICHTING PREFERENTE AANDELEN De Stichting Preferente Aandelen heeft een optierecht op maximaal 3.290.274 preferente aandelen waarop 25% gestort dient te worden ofwel € 4.112.843. Ten behoeve van de uitoefening van het optierecht beschikt de Stichting Preferente Aandelen over een financieringsarrangement.
In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Roto Smeets Group d.d. 20 april 2000 is het voorstel goedgekeurd om aan de Stichting een optie te verlenen om preferente aandelen Roto Smeets Group te nemen tot maximaal het aantal geplaatste gewone aandelen minus één aandeel. Op de preferente aandelen wordt, uit de voor uitkering vatbare winst, bij voorrang op de gewone aandelen een percentage vergoed over het op deze aandelen gestorte bedrag. Dit percentage is gebaseerd op de door de Europese Centrale Bank vastgestelde herfinancieringsrente, verhoogd met 2,25%. Op de preferente aandelen vinden geen verdere winstuitkeringen plaats.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
153.508 - 27.317 192 - 366 126.017
151.927 1.918 - 579 242 153.508
113 2. Geplaatst aandelenkapitaal (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Mutaties Stand op 31 december
2009
2008
16.451 16.451
16.451 16.451
12.833 12.833
12.833 12.833
Het aandelenkapitaal betreft geplaatste en volgestorte aandelen, te weten 3.290.275 aandelen à € 5 nominaal.
3. Agio Stand op 1 januari Mutaties Stand op 31 december Deze agio is fiscaal te beschouwen als gestort kapitaal.
4. Ingehouden winst en overige reserves (bedragen x € 1.000)
Stand op 1 januari Resultaat boekjaar Mutatie waardering valutatermijncontracten Koersresultaat deelnemingen Uitgekeerd dividend Stand op 31 december
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
2009
2008
100.888 - 27.317 - 366 192 73.397
105.656 1.354 242 - 579 - 5.785 100.888
114
Jaarrekening - Toelichting op de vennootschappelijke balans ingehouden winst
valuta omrekeningsreserve
reserve niet gerealiseerd resultaat
totaal
101.314 - 27.317 73.997
- 699 192 - 507
273 - 366 - 93
100.888 192 - 27.317 - 366 73.397
105.745 1.354 - 5.785 101.314
- 120 - 579 - 699
31 242 273
105.656 - 579 1.354 - 5.785 242 100.888
(bedragen x € 1.000)
2009 Stand op 1 januari Koersresultaat deelnemingen Resultaat boekjaar Uitgekeerd dividend Mutatie waardering valutatermijncontracten Stand op 31 december 2008 Stand op 1 januari Koersresultaat deelnemingen Resultaat boekjaar Uitgekeerd dividend Mutatie waardering valutatermijncontracten Stand op 31 december
Dividend Verwezen wordt naar de paragraaf Dividendbeleid in het verslag van de Raad van Bestuur op pagina 24. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Voor de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen wordt verwezen naar noot 32 van de geconsolideerde jaarrekening. Renumeratie bestuurders en commissarissen Voor de renumeratie van bestuurders en commissarissen wordt verwezen naar noot 35 van de geconsolideerde jaarrekening.
Aantal werknemers De vennootschap had zowel in 2009 als 2008 geen werknemers in dienst. Honoraria dienstverlening externe accountant De in het boekjaar ten laste van de rechtspersoon gebrachte totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening 2009 bedragen € 360.000 (2008: € 405.000). De kosten voor andere controle-opdrachten in 2009 bedragen € 77.000 (2008: € 143.000). Inzake aan controle gerelateerde werkzaamheden is in 2009 € 72.000 (2008: € 66.000) in rekening gebracht. De aan controle gerelateerde werkzaamheden 2008 houden
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
verband met werkzaamheden verbonden aan het voorgenomen openbaar bod door HHBV.
Overige gegevens - Statutaire bepaling inzake de winstbestemming 1. De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts winstuitkeringen doen voorzover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
5. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 6. Voorzover de Algemene Vergadering van Aandeelhouders niet besluit tot uitkering van winst over enig boekjaar, wordt die winst bij de reserves gevoegd. 7.
2. Uit de winst voorzover die mag worden uitgekeerd wordt allereerst op de preferente aandelen op jaarbasis uitgekeerd het hierna te noemen percentage van het verplicht op die aandelen gestorte bedrag. Het hiervoor bedoelde percentage is gelijk aan de door de Europese Centrale Bank vastgestelde herfinancieringsrente – gewogen naar het aantal dagen waarvoor dit percentage gold – gedurende het boekjaar waarover de uitkering geschiedt, verhoogd met twee en een kwart procent (2,25%). Op de preferente aandelen geschieden geen verdere winstuitkeringen. 3. De Raad van Bestuur is bevoegd met voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen de na toepassing van het vorige lid resterende winst geheel of gedeeltelijk te reserveren. 4. De na reservering als bedoeld in het vorige lid eventueel resterende winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
De Raad van Bestuur kan, met goedkeuring van de Raad van Commissarissen, tussentijds besluiten tot het doen van een uitkering indien aan het vereiste van lid 1 van dit artikel is voldaan en daarvan blijkt uit een tussentijdse vermogensopstelling, als genoemd in artikel 2:105, lid 4 Burgerlijk Wetboek, welke vermogensopstelling moet worden gedeponeerd ten kantore van het handelsregister binnen acht dagen na de dag waarop het besluit tot uitkering wordt bekend gemaakt. Op de uitbetaling van een uitkering tussentijds is het bepaalde in lid 9 van dit artikel van overeenkomstige toepassing.
8. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan uitsluitend op grond van een door de Raad van Commissarissen goedgekeurd voorstel van de Raad van Bestuur besluiten tot winstuitkering ten laste van een voor uitkering vatbare reserve. 9. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan op grond van een door de Raad van Commissarissen goedgekeurd voorstel van de Raad van Bestuur besluiten tot uitkeringen in aandelen
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
115 en / of certificaten van aandelen van de vennootschap, zulks onverminderd het in artikel 4 van de statuten van de vennootschap bepaalde. 10. Betaalbaarstelling van uitkeringen vindt plaats veertien dagen na de vaststelling daarvan, tenzij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders anders bepaalt, ter plaatse en ten tijde door de Raad van Bestuur te bepalen. 11. De vordering van de aandeelhouders vervalt ten behoeve van de vennootschap door het verstrijken van een termijn van vijf jaren, sedert de tweede dag waarop zij opeisbaar is geworden.
116
Accountantsverklaring - Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Roto Smeets Group NV Accountantsverklaring VERKLARING BETREFFENDE DE JAAR REKENING Wij hebben de jaarrekening 2009 van Roto Smeets Group NV te Deventer gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2009, winst- en verliesrekening, overzicht van mutaties in het eigen vermogen, het overzicht van gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten en kasstroomoverzicht over 2009 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De vennootschappelijke jaarrekening bestaat uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2009, de vennootschappelijke winst- en verliesrekening en het overzicht van mutaties in het eigen vermogen over 2009 met de toelichting. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en
getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken tussen
de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
VERKLARING BETREFFENDE ANDERE WETTE LIJKE VOORSCHRIFTEN EN / OF VOORSCHRIF TEN VAN REGELGEVENDE INSTANTIES Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 sub f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amsterdam, 17 maart 2010 Ernst & Young Accountants LLP
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Roto Smeets Group NV per 31 december 2009 en van het resultaat en de kasstromen over 2009 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW. Oordeel betreffende de vennootschappelijke jaarrekening Naar ons oordeel geeft de vennootschappelijke jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Roto Smeets Group NV per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
w.g. J.C. Besters RA
Bestuursverklaring - Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Roto Smeets Group NV Het bestuur van Roto Smeets Group NV verklaart dat deze jaarrekening het vermogen en het resultaat getrouw weergeeft in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de Europese Unie, alsmede in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Het is de overtuiging van het bestuur dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de activa, de passiva, de financiële positie en het resultaat van Roto Smeets Group NV en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen. Het jaarverslag geeft een getrouw beeld omtrent de toestand op de balansdatum, de gang van zaken gedurende het boekjaar van Roto Smeets Group NV en van de aan haar verbonden ondernemingen waarvan de gegevens in haar jaarrekening zijn opgenomen. In het jaarverslag zijn de wezenlijke risico’s waarmee Roto Smeets Group NV wordt geconfronteerd, beschreven . Deventer, 17 maart 2010 Raad van Bestuur J.P. Caris, CEO Ir. B.J.W. van der Heijden, COO
Raad van Commissarissen R.A.J. Huyzer, voorzitter Drs. A.P. Lugt, vice voorzitter Drs R. Blom H.C.A. Groenen Drs. H.C.P. Noten
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
117
118
Onafhankelijkheidsverklaring Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV Doelstelling De Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV heeft ten doel het behartigen van de belangen van Roto Smeets Group op zodanige wijze dat de belangen van de vennootschap en van alle daarbij betrokkenen zo goed mogelijk worden gewaarborgd en dat invloeden die de zelfstandigheid en / of continuïteit en / of identiteit van Roto Smeets Group in strijd met die belangen zouden kunnen aantasten, naar maximaal vermogen worden geweerd, alsmede het verrichten van al hetgeen met het bovenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. De Stichting tracht haar doel te bereiken door het verwerven en houden van preferente aandelen in het kapitaal van Roto Smeets Group en door het uitoefenen van de aan die aandelen verbonden rechten, waaronder in het bijzonder begrepen het stemrecht op die aandelen.
Rechten van de Stichting In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Roto Smeets Group d.d. 20 april 2000 is het voorstel goedgekeurd om de Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV een optie te verlenen om preferente aandelen Roto Smeets Group te nemen tot maximaal het aantal op dat moment geplaatste gewone aandelen. Ultimo 2009 beschikt de Stichting over een optierecht op 3.290.274 preferente aandelen.
Bij een overeenkomst van 18 december 2008 heeft Roto Smeets Group aan de Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV het recht toegekend een verzoek als bedoeld in artikel 2:345 BW te doen. Dit recht kan door de Stichting in onafhankelijkheid los van het optierecht uitgeoefend worden.
Bestuur Het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV bestaat uit drie onafhankelijke leden. Volgens rooster en statutair geldt het volgende schema van aftreden:
Prof. Mr. M.W. den Boogert Mr. R.P. Voogd W.H. Weiland
Onafhankelijkheidsverklaring Naar het gezamenlijk oordeel van Roto Smeets Group en het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV is de Stichting onafhankelijk van de vennootschap als bedoeld in artikel 5:71 lid 1 sub c van de Wft. Deventer, 17 maart 2010 Raad van Bestuur Roto Smeets Group NV Bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Roto Smeets Group NV
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
benoemd
herbenoemd
herkiesbaar
2005 1999 2005
2008 2006, 2009 2007
2011 2012 2010
119
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
120
ROTO SMEETS GROUP NV Hunneperkade 4 7418 BT Deventer Postbus 822 7400 AV Deventer Telefoon : 0570 - 69 49 00 Fax : 0570 - 69 41 00 E-mail :
[email protected] Site : www.rotosmeetsgroup.nl KvK : ingeschreven in het Handelsregister te Deventer onder nr. 32017953 ONTWERP Caroline van den Akker THEMA FOTOGRAFIE EN FEITEN Met dank aan: Stora Enso UPM-Kymmene Sappi Fine Paper Europe / Photography Eric Van Den Bruel Norske Skog CEPIPRINT Association of European Publication Paper Producers Paper Chain Forum EMIP (European Mail Industry Platform) UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) PAPIER Buitenomslag: Trucard 260 gr/m2 Binnenomslag: Maine Gloss Green 350 gr/m2 Algemeen verslag: Maine Gloss Green 135 gr/m2 Tussenkatern: Chromolux 700 180 gr/m2 Financieel verslag: Hello Fat mat 1.3 135 gr/m2
Roto Smeets Group Jaarverslag 2009
REALISATIE EN DRUK Roto Smeets GrafiServices Utrecht BV AFWERKING Epping boekbinders BV, Woerden
United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) stelt: “Een strategie van duurzaam bosbeheer gericht op het behoud en de uitbreiding van het bosareaal als opslagplaats voor koolstofdioxide (CO2), die een jaarlijkse productie van een zekere hoeveelheid hout, vezel of energie uit het bos toelaat, biedt de grootste bron van voordelen tegen klimaatverandering.”