Religieuzen in Vlaanderen De RoSa-factsheets maken u wegwijs in het gelijke kansenlandschap in Vlaanderen. Telkens wordt er op een bepaald terrein nagegaan wat de situatie is. Zowel bredere thema’s als meer specifieke krijgen aandacht, naarge-
Inleiding
Het vrouwelijk-religieuze landschap tekent zich in Vlaanderen af rond twee belangrijke verenigingen, die de twee belangrijkste stromingen binnen de wereld van orden en congregaties vertegenwoordigen. Enerzijds verzamelt de Unie van de religieuzen van België de Vlaamse apostolische congregaties, en anderzijds vertegenwoordigt de Unie van de Vrouwelijke Contemplatieven de contemplatieve orden in Vlaanderen.
lang de relevantie en/of beschikbaarheid van informatie en het voorhanden zijn van cijfermateriaal. Bedoeling is niet zozeer volledigheid te bieden maar wel op een overzichtelijke en toeganke-
De Unie van de Religieuzen in België
De U.R.B. werd gesticht in 1958, en is een unitaire vereniging met een Nederlandstalige en een Franstalige sector. Zij heeft als voornaamste doelstelling, “in eerbied voor de eigenheid van elke congregatie en in verbondenheid met de Kerk authentiek apostolische leven te stimuleren”. Dit gebeurt voornamelijk door:
lijke manier de positie van de vrouw in Vlaanderen te schetsen. RoSa is sinds 1978 in Vlaanderen hét adres voor informatie en documentatie over gelijke kansen, emancipatie en vrouwenstudies in binnen- en buitenland.
Nr. 9 • april 2001
• Het denken over de kern en de betekenis van het religieuze leven binnen de Kerk en binnen de maatschappij van morgen; • De blijvende aandacht voor het missionaire aspect van het religieuze leven; • Het verzorgen van internationale contacten om het religieuze leven in Vlaanderen open te houden op de wereldkerk en op het religieuze leven over de continenten heen; • De bekommernis voor het christelijk karakter van congregationele instellingen; • De solidariteit tussen congregaties. De Unie van de Religieuzen van België heeft wat men zou kunnen omschrijven als een verticale structuur, dit in tegenstelling tot de verder beschreven Unie van de Vrouwelijke Contemplatieven, die eerder horizontaal is gestructureerd. De Hogere Oversten van Apostolische Congregaties van wie het hoofdhuis in het Nederlandstalig landsgedeelte gevestigd is, maken deel uit van de U.R.B.-Nederlandstalige sector. Het Bureau is samengesteld uit 5 verkozen Hogere Oversten (één uit elk van de
Koningsstraat 136 • 1000 Brussel • tel. 0032(2)209 34 10 • fax 0032(2)209 34 11 e-mail:
[email protected] website: www.rosadoc.be
1
Vlaamse Bisdommen) en drie gecoöpteerde leden. Zij kiezen onder hen een Voorzitster. De congregaties die deel uitmaken van de URB zijn ondergebracht in de verschillende besdommen die Vlaanderen telt: Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt en Mechelen-Brussel.
De Unie van Vrouwelijke Contemplatieven
De U.V.C. is eveneens een vereniging met een Nederlandstalige en een Franstalige sector. Zij heeft als voornaamste doelstelling: • Een ruimte scheppen waarin oversten en zusters van gemeenschappen elkaar kunnen ontmoeten, bemoedigen en steunen zowel op geestelijk als op materieel gebied; • De vorming, via studieweken rond bijbel, liturgie, kerkgeschiedenis, gebed, spiritualiteit, geloften en professie; • Een grote aandacht voor nieuwelingen en jongeren, stimuleren van samenkomsten en studiedagen; • De geestelijke en vriendschappelijke verbondenheid tussen de verschillende spiritualiteiten en kloosterfamilies creëren. • Ten dienste staan van de Kerk in Vlaanderen, door mee te werken met het beleid en elke gemeenschap te steunen bij haar uitstraling, volgens de eigen spiritualiteit. De UVC is, zoals reeds eerder vermeld, op een horizontale wijze gestructureerd, niet via de bisdommen, maar volgens de geloofsgemeenschap waartoe zij behoren. Het wil een “schakel” zijn tussen de verschillende religieuzen gemeenschappen. Het Dagelijks Bestuur wordt uitgeoefend door vijf zusters, die om de drie jaar door de Algemene Vergadering worden gekozen uit de verschillende spiritualiteiten.
De congregaties van de Unie van de Religieuzen in België
De URB heeft de congregaties die er deel van uitmaken ondergebracht in de vijf verschillende besdommen van Vlaanderen: Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt en MechelenBrussel. Hun voornaamste activiteiten richten zich op het onderwijs en op het sociaal werk. BISDOM ANTWERPEN • Zusters Ursulinen Van Tildonk (O.S.U.) - 1535/1818 • Zusters Van Het Arme Kind Jezus - 1844 • Zusters Van Het H. Hart Van Maria Van Berlaar - 1845 • Zusters Der Christelijke Scholen Van Vorselaar - 1820 • Gasthuiszusters Augustinessen Van Lier - 1130 • Zusters Dienstmaagden Van De H.Harten Van Jezus En Maria - 1866 • Zusters Van Onze-Lieve-Vrouw Van Namen - 1804 • Zusters Van Het H.Hart Van Maria ‘S-Gravenwezel - 1828 • Heilig-Grafpriorij Turnhout - 1662 BISDOM BRUGGE • Zusters Van De Kindsheid Van Maria “Ter Spermalie” - 1836 • Zusters Van De Barmhartigheid Jesu - 1842
2
• Kanunnikessen Van Het Heilig Graf • Augustinessen (O.S.A.) Zusters Van Sint-Niklaas Kortrijk - 1362 • Zusters Heilige Familie - 1838 • Zusters Augustinessen - 1200 • Zusters Van Liefde - 1838 • Zusters Van Het Onbevlekt Hart Van Maria - 1808 • Zusters Van De H.Vincentius Van Kortemark - 1824 • Zusters Van De H. Gehoorzaamheid - 1859 • Zusters Van Maria - Pittem - 1848 • Zusters Van Maria Van Ingelmunster - 1769 • Zusters Van Liefde Van Roeselare - 1819 • Zusters H. Vincentius - Lendelede - 1811 • Zusters Van Liefde Van De H. Vincentius A Paulo - 1841 • Religieuzen Van Sint-Andreas - 1231 BISDOM GENT • Zusters Kindsheid Jesu - 1835 • Zusters Bernardinnen, Cisterciënzerinnen, Oudenaarde - 1232 • Zusters Franciscanessen Van Gent (Crombeen) - 1715 • Sociëteit Van De Dochters Van Het Hart Van Maria - 1791 BISDOM HASSELT • Zusters Salvatorianessen (Sds) - 1888 • Zusters Van Liefde Van O.-L.-Vrouw, Moeder Van Barmhartigheid (S.C.M.M.) • Grauwzusters Franciscanessen Van Hasselt - 1626 • Zusters Van De Voorzienigheid (Ruillé) - 1806 BISDOM MECHELEN-BRUSSEL • Dochters Der Liefde Van Vincent De Paul - 1633 • Zusters Van Liefde Van Jezus En Maria - 1803 • Liefdezusters Van De Heilige Carolus Borromeus - 1837 • Kleine Zusters Van De Assumptie - 1865 • Franciscanessen Missionarissen Van Maria (Fmm) - 1877 • Zusters Missionarissen Van Onze Lieve Vrouw Van Afrika (Witte Zusters) • Dochters Van Maria Hulp (Zusters Van Don Bosco) - 1872 • Convent Van Betlehem - 1500 • Zusters Missionarissen Van Het Onbevlekt Hart Van Maria (I.C.M.) “De Jacht” - 1897 • Zusters Van De Voorzienigheid En Van De Onbevlekte Ontvangenis • De Apostolische Annonciaden/Annuntiaten Zusters Annonciaden Van Veltem Zusters Annonciaden Van Itterbeek Zusters Annonciaden Van Berchem Zusters Annonciaden Van Huldenberg Zusters Annuntiaten Van Heverlee • Zusters Van De H.H.Harten (Ss.Cc.) - 1800 • Zusters Van De Vereniging Met Het Heilig Hart - 1800
3
De religieuze gemeenschappen van de Unie van de Vrouwelijke Contemplatieven
De Unie van de Vrouwelijke Contemplatieven beschouwt zich als een “schakel tussen de abdijen, priorijen, monasteria en biddende kloostergemeenschappen in Vlaanderen”, en verenigt de religieuzen volgens de geloofsgemeenschappen waartoe zij behoren. Hun voornaamste activiteit bestaat uit het contemplatieve werk, zang en gebed.
DE BENEDICTIJNSE FAMILIE • Abdij Marie-Mediatrix en H. Wivina Affligem • Abdij Betlehem • St. Godelieveabdijen • Monasterium De Wijngaard - Congr. Dochters van de Kerk, Benedictijnse Parochiezusters Brugge • Priorij St. Jozef - Benedictinessen van het H. Sacrament • Priorij OLV van Bethanië • Priorij Regina Pacis DE CISTERCIENZERINNEN - TRAPPISTINNES • Abdij van OLV van Nazareth • Priorij OLV van Klaarland • Klooster Mariënlof DE DOMINICAANSE FAMILIE • Monasterium Corpus Christi - Monialen Dominicanessen • Dominicanessen van Bethanië DE FRANCISCAANSE FAMILIE • Clarissen • Kapucinessen • Mariazusters van St. Franciscus DE KARMELITAANSE FAMILIE • Ongeschoeide Karmelietessen • Apostolische Karmel St. Jozef DE REGULIERE KANUNNIKESSEN VAN ST. AUGUSTINUS • Engels Klooster - Congregatie van Windesheim • OLV ter nieuwe Plant - Congregatie van St. Victor • Klooster Immaculata - Kanunnikessen van de Orde van Prémontré - Norbertinessen DE ORDE VAN DE ALLERHEILIGSTE MAAGD MARIA - ANNUNTIATEN • Monasterium Magnificat Westmalle DE DIENSTMAAGDEN VAN DE VERREZEN ZALIGMAKER • Ongeschoeide Karmelietessen • Apostolische Karmel St. Jozef
4
DE CONTEMPLATIEVEN VAN DE H. FAMILIE DE ZUSTERS PASSIONISTINNEN • Gemma-klooster • Klooster Mater Dolorosa DE MONIALEN REDEMPTORISTINNEN DE MONIALEN VAN HET H. SACRAMENT EN VAN OL VROUW DE KLEINE ZUSTERS VAN JEZUS
Samenstelling: Frank Vereecken
5
© RoSa, Rol en Samenleving vzw, Koningsstraat 136, 1000 Brussel, tel (02)209.34.10, mail
[email protected]
