RAPPORTAGE Stichting Promotie Olympisch Gebied Amsterdam CONCEPT
Amsterdam, mei 2011 BV Amsterdam Leisure Consultancy Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 1
Inhoud Inleiding …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3 Structuur uitwerking ............................................................................................................................................. 4 Stap 1: In kaart brengen aanbodzijde toeristische markt .................................................................................... 5 Stap 2: In kaart brengen vraagzijde .................................................................................................................... 10 Stap 3: Bepaling toeristische situatie van Stadsdeel .......................................................................................... 12 Stap 4: Bepaling toekomstige toeristische positie van het Olympisch gebied binnen het Stadsdeel ................ 16 Advies ……………… ................................................................................................................................................ 19 Stadion als icoon ontwikkelen ........................................................................................................................ 19 Architectuur als secundair element ............................................................................................................... 19 Gerichte toeristische Marketing en promotie nodig ...................................................................................... 19 Karakter versterkende productontwikkeling .................................................................................................. 19 Korte en lange termijn opties ......................................................................................................................... 20 Bijlage 1 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 24 Bijlage 2 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 25 Bijlage 3 .............................................................................................................................................................. 27 Bijlage 4 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. .28
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 2
Inleiding Na de renovatie van het Olympisch Stadion, ontstond er steeds meer aandacht voor de ontwikkeling van het omliggende gebied. Dit leidde tot ondermeer de oprichting van de Stichting Promotie Olympisch Gebied Amsterdam (SPOGA), die zich ten doel stelt het gebied een sportief en cultureel centrum met onderscheidend aanbod aan activiteiten en uitstraling te geven. Daarbij zijn de primaire doelgroepen bewoners, ondernemers, scholieren en studenten, en expats. Meer specifiek binnen deze doelgroepen natuurlijk sporters in Nederland en Amsterdam. Het Olympisch Stadion vormt de kern van het Olympisch gebied, waarbij het ‘erkende’ gebied zich uitstrekt tot de een vast omlijnd deel terwijl het ‘informele’ gebied ook grote delen van het Amsterdamse bos omvat (sport-allee). Bewust wordt gesproken over gebieden, want de bezoeker aan de stad kent geen wijk- of stadsdeelgrenzen, maar logisch samenhangende gebieden. Missie Stichting Promotie Olympisch Gebied: ‘het ontwikkelen van de omgeving tot een gebied dat Olympische energie uitstraalt. Het Olympisch gebied is de Olympische portal van de Olympische sport-as die het Olympisch stadion en alle tussenliggende sportaccommodaties (Sporthallen Zuid, Frans Otten stadion, Schinkeleilanden, Bosbaan) met het Wagenerstadion in het Amsterdamse Bos. Dit vertaalt zich in een programmering die gericht is op buurtbewoners en bezoekers van buiten het gebied. Het Olympisch Gebied wordt zo niet alleen een bruisende leefomgeving maar ook het podium van de sport in Nederland en een dynamisch kruispunt waar sport en cultuur elkaar ontmoeten. Het ambitieniveau is regionaal, nationaal en internationaal. De Stichting Promotie Olympisch Gebied Amsterdam is erop gericht om de veelzijdigheid van het gebied te promoten. Het creëren van eenheid en afstemming van bestaande activiteiten in het Olympisch gebied is daar onderdeel van.
Figuur 1: Het informele gebied met het formele deel
De opdracht SPOGA heeft Amsterdam Leisure Consultancy, onderdeel van Amsterdam Toerisme & Congres Bureau (ATCB), gevraagd de mogelijkheden van het gebied voor toeristische bezoekers aan Amsterdam te onderzoeken. Dit enerzijds om aansluiting te zoeken met het spreidingbeleid van de gemeente Amsterdam, dat in 2008 werd bekrachtigd met de notitie ‘Ontdek Amsterdam!’, maar tevens omdat bezoekers kunnen bijdragen aan de versterking van het imago van het gebied en aan Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 3
een groei van het rendement van de ontwikkelingen, zowel economisch als ook maatschappelijk. Daartoe wordt in dit rapport de analyse gemaakt naar de positie van het gebied nu, de vraag van het toeristische bezoek, de aansluiting van de laatste op het aanbod in het gebied en de mogelijkheden voor het ontwikkelen van een eenduidig karakter om de bezoekers te trekken. ATCB verzorgt de uitvoering van de toeristische spreiding voor gemeente Amsterdam en heeft daardoor veel ervaring met de spreidingsaanpak. Daarnaast onderhoudt ATCB een zeer uitgebreide database van bezoekers aan de stad. Sinds 1999 heeft ATCB een afdeling die zich bezig houdt met het geven van advies en uitvoeren van analyses en toeristische ontwikkelingsprojecten. Voor de uitvoering van de ontwikkeling van zes nieuwe bezoekersgebieden in zeven stadsdelen, verzorgt ATCB naast de begeleiding van de ontwikkeling van fysieke producten zoals bewegwijzering, gebiedsaankleding, realisatie van nieuwe VVV-informatiekantoren, ook de promotie van deze zes nieuwe bezoekwaardige gebieden (zie bijlage). De eerste resultaten zijn al zichtbaar in de groei van specifieke bezoek aan de nieuwe gebiedspagina’s via de website iamsterdam.com en in de persartikelen die verschijnen. Sommige gebieden registreren al een zichtbare groei van bezoekers, alleen de meetperiode is nog te gering om harde analyses te kunnen doen. Het is de ambitie van SPOGA om het Olympisch gebied als zevende toeristisch bezoekersgebied toe te voegen aan het toeristisch aanbod van Amsterdam.
Structuur uitwerking Vanuit SPOGA werd mw. Groenendijk1 gevraagd de begeleiding van het onderzoek op zich te nemen. Er is bij elke fase terugkoppeling geweest. Het onderzoek kent vier stappen, die hier achtereenvolgens aan de orde komen, te weten: Stap 1: In kaart brengen aanbodzijde toeristische markt Stap 2: In kaart brengen vraagzijde Stap 3: Bepaling toeristische situatie van Stadsdeel (specifiek Olympisch Gebied) Stap 4: Bepaling toekomstige toeristische positie van het Olympisch Gebied binnen het stadsdeel en de stad In het laatste hoofdstuk is het advies verwerkt.
1
Mw. Groenendijk was eerder projectleider van de ontwikkeling van de zes nieuwe gebieden op verzoek van ATCB.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 4
Stap 1: In kaart brengen aanbodzijde toeristische markt (‘Wat is er op dit moment?’) Met behulp van het spreidingsmodel wordt het huidige toeristisch aanbod in het Olympisch gebied in kaart gebracht, waaronder: a) b) c) d) e)
aanbod aan toeristische trekkers: een gebied moet attractiepunten hebben die een autonome aantrekkingkracht uitoefenen op bezoekers. aanbod aan verblijfsaccommodatie: een gebied moet overnachtingsmogelijkheden bieden in de vorm van hotels, B&B/appartementen of campings aanbod aan basisvoorzieningen: voor een prettig verblijfsklimaat zijn aantrekkelijke winkels en horeca nodig, naast natuurlijk een prettige openbare ruimte goede bereikbaarheid en vindbaarheid: een gebied moet gemakkelijk bereikbaar zijn, met name per openbaar vervoer, en de vindbaarheid moet goed zijn (bewegwijzering) imago van het gebied bepaalt mede de aantrekkingskracht richting potentiële bezoekers
Het spreidingsmodel voor toeristisch bezoek dat ATCB in 2001 heeft ontwikkeld, gaat ervan uit dat Amsterdam als bestemming aan de bezoekers verschillende gebieden kan presenteren naast de binnenstad/grachtengordel, die aantrekkelijk zijn en voldoende aanbod hebben. Zo ontstaan subcentra naast de grachtengordel en kunnen bezoekersstromen over de stad gespreid worden. Dit ontlast de binnenstad, en geeft impulsen aan andere gebieden. Deze nieuwe gebieden zullen primair bezoekers aanspreken, die al eens in Amsterdam waren (herhaalbezoekers uit binnenland en buitenland). Het aanbod van de stad als geheel wordt met deze gebieden, lees toeristische subcentra, vergroot en aantrekkelijker. Voorwaarde is echter dat de gebieden aan een aantal voorwaarden voldoen (zie bijlage 1). Ad a) Kijkend naar de attracties in het gebied, constateren we dat dit beperkt is. Indien onderscheid gemaakt wordt in vaste attracties en tijdelijke, zoals evenementen, en tevens gesteld wordt dat ze voldoende aantrekkingskracht moeten hebben (zie aanbodpiramide figuur 2), dan heeft het gebied beperkte mogelijkheden. Het bezoekerscentrum – het gebied rondom het Olympisch Stadion - trekt jaarlijks weliswaar ca. 20.000 toeristische bezoekers, maar is aan te merken als bezoekwaardig (als men er is, is het leuk). Het heeft duidelijk maar heeft geen autonome aantrekkingskracht. Het stadion biedt rondleidingen en een Olympic Experience. Het evenementenaanbod is aanzienlijk en divers, maar vereist organisatie en planning vooraf voor de bezoeker en is daardoor minder toegankelijk om ad hoc bezoekers die in de stad zijn te trekken. Architectonisch kent het gebied veel Amsterdamse School en natuurlijk het Olympisch Stadion met zijn unieke toren, plus de Citroen Garage. De aanwezigheid van stedelijke architectuur is voor die gebied niet uniek, dus geen onderscheidend element voor het gebied. Ook de Pijp en Westerpark beschikken over markante woonwijken uit dezelfde periode. Wel biedt het een aantrekkelijke aspect, inclusief de architectonisch interessante Zuidas.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 5
Figuur 2 De Aanbodspiramide maakt onderscheid tussen de aantrekkingskracht van het toeristisch aanbod
Qua toeristische trekkers is het Olympisch gebied bezoekwaardig, waarbij de basisvoorzieningen daarvoor wel aanwezig moeten zijn (zie verder).
Ad b) Kijkend naar verblijfaccommodaties wordt geconstateerd dat die binnen het erkende Olympisch gebied onvoldoende aanwezig zijn. Echter, in de directe omgeving is ruimschoots accommodatie voorhanden. Zowel aan de zuidzijde van het Vondelpark, als in de omgeving van de Apollolaan/Laraissestraat en aan de Zuidas. Daarnaast heeft het Amsterdamse Bos een camping. Ook is er een beperkt aantal B&B’s. Op basis van geo-codering is in kaart gebracht waar de verblijfsaccommodaties zich bevinden. Hierdoor ontstaat het volgende beeld (zie volgende pagina):
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 6
Figuur 3: Verblijfsaccommodaties in het Olympisch Gebied. Het omcirkelde gebied geeft de clustering van accommodaties aan.
De verblijfsaccommodatie rond het gebied is in orde qua volume en variëteit, de kern van het gebied kan wel nabij Olympisch Stadion een aanvulling qua accommodatie gebruiken. De nabijheid van de Amsterdamse Bos camping is een pre. Ad c) Kijkend naar de basisvoorzieningen (restaurants, café,s en detailhandel) dan is het beeld anders. Dit aanbod bevindt zich iets verder weg. Het Olympisch gebied zelf heeft onvoldoende aanbod voor toeristische bezoekers. Wat er is, is onvoldoende geclusterd.
Op figuur 4, wederom ontstaan door geo-projectie, is te zien waar de horeca-aanbieders zich bevinden. De sterkste clustering is niet in het Olympisch Gebied gelegen. Het betreft hier een basisfunctie voor het verblijfsklimaat in een gebied betreft.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 7
Figuur 4: Horeca (oranje) en detailhandel (rood) in Olympisch Gebied. Bron: DRO
De basisvoorzieningen zijn nog niet op orde, door versnippering en ligging. Ad d) De bereikbaarheid van het gebied is uitstekend te noemen. Met trams, metro, bus is het Olympisch gebied prima ontsloten, terwijl de ligging aan de A10 ontsluiting per auto faciliteert. Er zijn parkeervoorzieningen aanwezig (garage, betaald parkeren op straat). De OV aanduiding verwijst echter niet naar het Olympisch gebied, maar naar Stadionplein, dan wel S-wegen. Daardoor wordt voor buitenlandse bezoekers de uitstraling niet ondersteund. De aanwezige toeristische informatie in het gebied is voornamelijk in het Nederlands, waardoor het gebied op dit moment lastig te ontsluiten is voor de buitenlandse bezoeker. Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 8
Ad e) Het imago van het gebied bij de (potentiële) bezoeker bepaalt mede of hij/zij naar het gebied wil gaan. Dit imago is nog gering. Dit blijkt uit o.a. het bezoekersonderzoek in Amsterdam (2007), waarin het Olympisch gebied niet specifiek genoemd wordt bij open vragen. Een deel van de evenementen in het Olympisch Stadion heeft een relatie met (Olympische) sporten, maar een deel ook niet. Het feit dat in het stadion zeer regelmatig evenementen in huis heeft draagt wel bij tot het feit dat het stadion als een levend monument gezien kan worden.. De naamgeving van het plein helpt hier ook niet bij, aangezien hier geen relatie ligt met ‘Olympisch’. Tenslotte: het specifieke Olympisch aanbod is beperkt te noemen. Zoals aangegeven biedt het stadion een flink aantal evenementen, maar deze zijn minder toegankelijk (reserveren, inflexibele tijden). Er zijn rondleidingen in het stadion en door de wijk eromheen (audiotour). De laatste is alleen in het Nederlands. Voor een bezoeker die ‘op de bonnefooi’ naar het gebied komt, is er niet veel. Het uitdragen van de Olympische sfeer van het gebied is daarom nog niet aanwezig. De aanwezigheid van verschillende aan de sport gerelateerde instellingen en diensten benadrukken weliswaar de functie van het stadion en het gebied, maar vereisen teveel voorkennis en inleving van de toevallige bezoeker.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 9
Stap 2: In kaart brengen vraagzijde (‘Welke toeristen komen naar het Olympisch Gebied en waarom komen zij erheen?’) Om tot een karakter voor het Olympisch Gebied te komen dat kans van slagen heeft bij de bezoeker, is het essentieel om te weten wie de bezoeker aan het Olympisch Gebied is. Als we een analyse maken op de bezoekers database van ATCB, met meer dan 12.000 profielen van bezoekers, valt op dat er voor het aanbod in het Olympisch gebied beperkte aansluiting op activiteiten is. Het bezoekersprofiel van de bezoeker aan het Olympische Gebied komt grotendeels overeen met de ‘doorsnee toeristische bezoeker aan Amsterdam’. De profielen van de toeristische dag- en verblijfsbezoeker worden hieronder verder uitgelicht.
De doorsnee toeristische dagbezoeker: profiel De gemiddelde toeristische dagbezoeker is een Nederlandse vrouw van eind 40. Zij heeft de stad reeds verscheidene keren bezocht en arriveert per trein. Zij wil een dagje er op uit en bezoekt de stad met drie mensen. De beslissing naar Amsterdam te komen is een week van tevoren genomen en de dagbezoeker heeft niet naar informatie ter voorbereiding van haar bezoek gezocht. De gemiddelde toeristische dagbezoeker blijft iets minder dan zeven uur in de stad en slaapt thuis. Tijdens haar verblijf wandelt zij door de stad, bezoekt zij één museum, kan zij nog wat winkelen en is zij niet op zoek naar meer informatie. Meestal wandelt zij van het ene naar het andere punt in de stad, maar ook de tram wordt veelvuldig gebruikt. In Amsterdam is zij vooral tevreden over de winkels, de toeristische bezienswaardigheden en de algehele sfeer van de stad. Zij houdt minder van de vuiligheid in de stad en vindt dat de prijs-kwaliteitverhouding op de bestemming iets meer dan gemiddeld is. Gevraagd naar een algemeen cijfer voor Amsterdam geeft zij als cijfer 7,69 op 10. Bron: bezoekersonderzoek Amsterdam 2007
De doorsnee toeristische verblijfsbezoeker: profiel De gemiddelde toeristische verblijfsbezoeker is een buitenlandse man of vrouw van eind 30. Bij zijn/haar eerste bezoek aan Amsterdam arriveert hij/zij per trein of vliegtuig. Hij/zij is op vakantie en bezoekt de stad met twee of drie personen. Het besluit naar Amsterdam te komen is een tot drie maanden voor het bezoek genomen. De verblijfsbezoeker heeft zich op het bezoek voorbereid met behulp van het Internet, reisgidsen en informatie van vrienden en familie. In de meeste gevallen was deze informatie niet van invloed op het besluit naar Amsterdam te komen, maar wanneer dit wel het geval is, spelen de opmerkingen van vrienden en familie een sleutelrol. De accommodatie is geboekt via een boekingssite of via de website van een reisbureau of touroperator. De gemiddelde toeristische verblijfsbezoeker op vakantie verblijft 4 nachten in een driesterrenhotel in de stad. Gedurende zijn/haar verblijf, wandelt hij/zij door de stad, gaat naar cafés, eet buiten de deur, winkelt, maakt een rondvaart over de grachten en bezoekt meer dan twee musea. Hij/zij heeft meer informatie nodig over de bestemming. Meestal wandelt hij/zij van het ene naar het andere punt in de stad, terwijl ook de tram frequent wordt gebruikt. In Amsterdam is hij/zij vooral tevreden over het goede openbaar vervoer, de algehele sfeer in de stad en de vriendelijke bevolking. Hij/zij houdt minder van de vuiligheid in de stad en denkt dat de prijs-kwaliteitverhouding op de bestemming iets meer dan gemiddeld is. Gevraagd naar een algemeen cijfer voor Amsterdam geeft hij/zij als cijfer 8,24 op 10. Bron: bezoekersonderzoek Amsterdam 2007
Indien gekeken wordt naar verschillen in interesses en ondernomen activiteiten, is te constateren dat architectuur een grotere trekker vormt dan sportieve activiteiten. Dit biedt kansen voor het Olympisch Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 10
gebied, maar ook voor de nabijgelegen Zuidas, met zijn markante gebouwen. Als we kijken naar waar de herhaalbezoekers vandaag komen, blijkt dit met name uit de omringende landen en Nederland te zijn. Hier ligt het aandeel bezoekers, dat in de laatste drie jaar Amsterdam bezocht heeft op 50% of meer. Deze ‘herhaalbezoekers’ komen dus uit Nederland, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, België en Noord Frankrijk/Parijs. Het gebied rondom het Olympisch Stadion trekt op dit moment door de informatievoorziening nationale bekendheid. De evenementen trekken voornamelijk Nederlandse bezoekers. De beslistermijn voor de gemiddelde dagbezoeker is een andere dan die voor evenementen, namelijk korter voor vertrek (< één week). Daarnaast is de verblijfsduur beperkt. Dit is van belang bij de communicatie. De verblijfsbezoeker biedt daarentegen meer kansen voor een gericht bezoek aan het Olympisch gebied. Hij/zij verblijft langer in de stad en is tevens meer ontvankelijk voor nieuwe bezoekobjecten ter plekke. Kijkend naar de bezoekcijfers van musea en attracties, is te zien dat de grote musea en Artis de toppers vormen met elk meer dan een miljoen bezoekers per jaar. De middenmoot van de musea en attracties zit tussen de 100.000 en 400.000 en de laatste, kleinste groep onder de 100.000 bezoekers. Ter vergelijking: World of Ajax in Zuidoost trekt ca. 80.000 bezoekers; het Olympisch Stadion in Berlijn (2,5 maal zoveel overnachtingen in Berlijn als in Amsterdam) trekt 300.000 bezoekers. De Olympic Experience trekt ca. 20.000 bezoekers. De parkeergarage trekt wel veel gebruikers, waaronder bezoekers, die aansluitend de stad verder ingaan. De ligging aan de A10 en de uitstekende OV verbindingen bevorderen dit.
Tabel 1: enkele bezoekersaantallen (2010) Van Gogh museum MadameTussaud Rembrandthuis Oude Kerk Verzetsmuseum Woonbootmuseum Bijbels museum Hortus Botanicus
1.400.000 588.000 200.000 145.000 57.000 38.000 31.000 26.000
Concluderend kan worden gesteld dat het gebied bezoekers op de binnenlandse markt bezoekers trekt die voor evenementen komen. Een klein deel komt gericht naar de Olympic experience. Het aandeel buitenlandse bezoekers is vermoedelijk gering. Er is nog onvoldoende aantrekkingskracht. De ligging van het gebied is niet ongunstig: het dient als transferpunt en ligt niet te ver van reeds ontwikkelde sterk gefrequenteerde gebieden als De Pijp en het Vondelpark.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 11
Stap 3: Bepaling toeristische situatie van Stadsdeel (beleid, uitvoering, visie) Onderzoeksmethode: gesprekken met Stadsdeel Zuid en centrale stad en belangrijke toeristische ondernemers om te bepalen of en zo ja, welk toeristisch beleid en uitvoering er zijn en wat de visies zijn voor de ontwikkeling van het toerisme in dat stadsdeel. Het Olympisch Stadion vormt de kern van het Olympisch gebied. Vanuit het initiatief dit in ere te herstellen is een visie op het gebied gewenst. Tevens wil het Stadsdeel het Stadionplein ontwikkelen. Dat laatste gebeurt door Bouwinvest, de vastgoedontwikkelaar, die ook andere delen rond het stadion heeft ontwikkeld. Het draagvlak voor deze ontwikkeling is goed. Er werden in de afgelopen jaren verschillende ideeën voor verdere ontwikkeling van het gebied en de Olympische uitstraling gepresenteerd. Een aantal van deze initiatieven kan zeker gekoppeld worden nu of op termijn. Op basis van de gevoerde gesprekken en de eerdere analyse, focussen we ons verder primair op het deel van het gebied ten noorden van de A10. Het totale gebied is namelijk (nog te) uitgestrekt om succesvol aantrekkelijk te kunnen zijn. Een geschikt verblijfsklimaat wordt namelijk gerealiseerd door alle componenten, van basisvoorzieningen tot een aantrekkelijke attractie. Het gebied direct rond het Olympisch Stadion biedt hiervoor de meeste kansen.
Figuur 5: Het door ATCB onderzochte gebied met kerngebied.
De visie van het stadsdeel Zuid op toerisme Stadsdeel Zuid geeft aan dat het meer wil betekenen op toeristisch gebied dan alleen De Pijp. Men staat positief tegenover toeristische ontwikkeling. Tegelijkertijd worden de beperkingen wel beseft: om het gebied te bereiken moet eerst een onaantrekkelijk gebied worden doorkruist. Er is op dit Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 12
moment nog geen specifiek toeristisch beleid. Wel is er een horecanotitie Stadionplein, die inzet op media/trendy uitstraling en prettig verblijfsklimaat. Dit sluit aan bij de geplande ontwikkeling Stadionplein, waar plannen zijn voor een plein met horecafaciliteiten. Visie centrale stad op spreiden van bezoekersstromen De centrale stad continueert de spreidingskoers, die eerder werd vastgesteld. Hierbij is de insteek dat minimaal de ontwikkeling van de zes nieuwe gebieden, gestart in 2008, wordt voortgezet. Tegelijkertijd wordt er sterk bezuinigd op economische zaken, gemeente Amsterdam. Dit maakt het onzeker of er uitbreiding van de ontwikkeling van toeristische gebieden zal plaatsvinden. Op termijn zal de ontwikkeling naar verwachting wel weer worden opgepakt. Amsterdam heeft wel de intentie uitgesproken de Olympische Spelen 2028 te willen accommoderen, samen met andere steden binnen en buiten de Metropool. Dit zou impliceren dat een Olympisch stadion uit 1928 straks een icoon is. Dit zou een argument zijn om het Olympisch gebied rond het stadion mee te laten lopen in nieuwe gebiedsontwikkeling. De inkomende reisindustrie De inkomende reisindustrie heeft een interesse voor het Olympisch stadion als evenementenlocatie. De bredere gebiedsontwikkeling wordt minder interessant gevonden. Toegankelijkheid speelt een belangrijke rol, evenals parkeren voor de evenementenfunctie. Wel ziet de reisindustrie het aantrekken van internationale sportevenementen als interessant terrein, waarop sommigen zich ook specialiseren.
Referentieproject: Olympia Stadion in Berlijn Teneinde de oriëntatie breder te laten zijn, dan alleen het lokale stedelijke blikveld, is ook gezocht naar referentieprojecten in het buitenland. Olympische locaties in München, Barcelona, Oslo, Peking waren bekend bij de samenstellers van dit rapport. Omdat bij de uitwerking van de notitie ‘spreiden van toerisme, de kansen benut’ ook Berlijn als referentie is gebruikt, is speciaal voor dit rapport gedetailleerder naar het Olympisch Stadion in deze stad gekeken. Er werd een interview gehouden met de exploitant van de toeristische functie van het object, Runze & Casper Werbeagentur GmbH. Deze organisatie heeft het bezoekersconcept uitgewerkt, en aansluitend besloten het te gaan exploiteren. Tevens werd een bezoek gebracht aan het stadion, dat ca. 30 minuten per ondergrondse buiten het stadscentrum ligt. Uit de vergelijking op basis van de verkregen informatie, komt naar voren dat een stadion alleen onvoldoende aantrekkingskracht heeft voor de doorsnee bezoekers. Het is van belang dat het een actuele icoonfunctie heeft. In Berlijn is dit Herta BSC en voetbal. De finale van het voorlaatste wereldkampioenschap werd hier gespeeld. Daarnaast werd het stadion nog recent in de competitie gebruikt. De Herta Fanshop ondersteunt deze actualiteit voor fans. Runze & Casper geeft aan dat deze actualiteit met een groot publiek een belangrijke reden is voor de ca. 300.000 bezoekers, die het stadion jaarlijks bezoeken. Daarnaast speelde het stadion in de tweede wereldoorlog een belangrijke propagandistische functie, waarvoor het complex tevens was ingericht in 1936. Deze functie komt als terugblik ook sterk naar Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 13
voren in de objectaanduidingen op het terrein. Toch wordt dit onderdeel van de historie van de plek tijdens de rondleiding niet sterk benadrukt. (factsheet in bijlage1)
Figuur 6: Olympia‐Stadion als bestemming in Berlijn. De naam van de attractie wordt hierbij gebruikt en niet de naam van de voor toeristen onbekende straat
Tevens is gekeken naar de ligging en aantrekkingkracht van andere (voormalige) stadions: Oslo (1952) München (1972) Barcelona (1992) Beijing (2008)
Naast Olympisch museum en bobslee simulator een fantastisch uitzicht vanaf een berg Dramatiek in historie, zeer populair BMW museum ernaast. De Olympische haven is een geliefd uitgaanscentrum met restaurants en discotheken geworden. Een echte flaneerboulevard. Unieke architectuur (vogelnest) en recente spelen.
Wat duidelijk wordt uit deze vergelijking is dat de aantrekkingkracht wordt bepaald door de combinatie van het bouwwerk en andere attracties (uitgezonderd Beijing). Dit is in de Amsterdamse situatie op dit moment (nog) minder ontwikkeld.
Figuur 7 Het 'vogelnest' in Beijing
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 14
Samenvattend kan worden gesteld dat er vanuit het Stadsdeel en centrale stad goede kansen liggen, die kunnen worden benut. De tijd (opmaat Olympische spelen koers) biedt extra kansen. Voor wat betreft de ontwikkeling van het gebied is de ruimtelijke inrichting rond het stadion essentieel voor het succes van het Olympisch stadion en het omliggende gebied. De ontsluitingsroutes verdienen nog aandacht, het besef is wel aanwezig. De reisindustrie ziet het stadion vnl. als evenementenlocatie en is voor de verdere ontwikkeling van het gebied minder interessant.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 15
Stap 4: Bepaling toekomstige toeristische positie van het Olympisch gebied binnen het Stadsdeel a) Bepalen uitwerking karakter Koppeling tussen vraag- en aanbodzijde + toeristische situatie stadsdeel. Check van de levensvatbaarheid van het nieuwe karakter in marketing en promotie aan de hand van lijst met op te stellen criteria, waaronder onderscheidenheid van karakter t.o.v. andere stadsdelen en interessantheid voor (internationale) bezoekers. b) Bepalen sfeerbeeld Omvorming van karakter naar sfeerbeeld Methode: analyse fase 1 t/m 3, afstemming met stadsdeel, opdrachtgever en geïnterviewde ondernemers.
Ad a) Als we het Olympisch Gebied toevoegen aan de lijst met actuele subcentra als vermeld in de notitie ‘spreiden van toerisme, de kansen benut’ ontstaat het volgende (relatieve) beeld: Tabel 2 Spreidingsmodel met Olympisch Gebied Gebiedsdeel
Karakter
Spreiding Karakter
Potentie Infrastructuur
Binnenstad (centraal+Oostelijk) Zuid-as* Centrumgebied Zuidoost*
Culturele historie Cultuur/attracties Zakelijk Centrum Entertainment & funshopping Creatief & Actief Het groene museumkwartier culturele ontmoetingsplaats Verborgen schatten Moderne architectuur & design ontdek de wereld Historie/retro, sport/actief
-
+
0
+
+ +
+ +
0 +
+ +
+ 0
0 +
+ +
+
0
+
+
0
0 0
0 +
0 +
+ 0
0 +
+ +/0
+ 0
0 +
Noord De Plantage Westergasfabrieksterrein Oud - West Oostelijk Havengebied De Pijp Olympisch gebied*
Bron: notitie spreiden van toerisme, de kansen benut (aangevuld met laatste ontwikkeling en Olympisch gebied) * nog geen onderdeel van uitvoering
Uitleg tabel De in de tabel gebruikte criteria zijn ontleend aan het spreidingsmodel. Deze zijn gebundeld in vier hoofdcategorieën, te weten: spreiding, karakter, potentie en infrastructuur. Het criterium spreiding geeft aan of het gebied in de binnenstad ligt (-), aan de rand van de binnenstad ligt (0) of verder van de binnenstad ligt (+). Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 16
Het criterium karakter geeft aan of het gebied ontwikkeld kan worden aan de hand van een onderscheidend karakter (+), een minder onderscheidend karakter (0) of niet aan de hand van een onderscheidend karakter (-). Het criterium potentie geeft aan of het gebied veel potentie (+), gemiddelde potentie (0) of geen potentie (-) heeft voor een succesvolle toeristische ontwikkeling. Het criterium infrastructuur geeft aan of de infrastructuur die op dit moment naar het gebied leidt van goede kwaliteit (+), van gemiddelde kwaliteit (0) of van slechte kwaliteit (-) is. Toeristische potentie van het Olympisch Gebied Amsterdam Het effect op de spreiding van bezoekersstromen is goed bij het Olympisch gebied. Het sluit niet direct aan op de binnenstad, maar is dichtbij genoeg om aantrekkingskracht te kunnen ontwikkelen. Voor het Olympisch gebied is te constateren dat het karakter (historie Olympische /spelen) op zich onderscheidend is, het karakter architectuur niet voldoende tov de rest van de stad. De potentie is voor de omgeving van het Olympisch Stadion alleen aanwezig, indien een verdere ontwikkeling de ontbrekende basisvoorzieningen verder aanvult. De infrastructuur van het gebied is goed te noemen, met uitzondering van de aanwezigheid van accommodatievoorzieningen. Kortom: er is potentie maar er moet nog wel wat verbeteren in infrastructuur, horeca en detailhandelsaanbod. en marketing en promotie richting internationale toerist. Entreepunten Bezoekers aan Amsterdam kunnen worden verleid om andere gebieden te bezoeken. Hoe verder de gebieden verwijderd van die binnenstad, hoe groter de aantrekkingkracht moet zijn om rendement te hebben. Dit is voor een deel afhankelijk van een eenduidige, heldere profilering bij die potentiële bezoeker. De verleiding geschiedt voor een deel door fysieke zichtlijnen (vgl. La Défense in Parijs, die een zichtlijn heeft vanaf de Arc de Triomphe). Deze ‘rode loper’ is dus eveneens van belang,om bezoekers vanuit de aangrenzende toeristische gebieden Oud West en De Pijp het gebied in te lokken. De beste ‘corridor’ is vanaf het Haarlemmermeer Station/Vondelpark: een duidelijk en breed straatprofiel met een horizon. Ontbrekend is nog een Olympisch symbool aan die horizon. De nabijgelegen accommodaties bevinden zich voor een belangrijk deel aan de zuidkant van het Vondelpark. Daar zit dus ook een potentiële bezoekersgroep aan het gebied. De derde lijn is de autoroute vanaf de snelweg A10. Een unieke situatie, aangezien ook nog parkeervoorzieningen aanwezig zijn in het gebied (zij het in beperkte mate) . Die ligging maakt, met de uitstekende OV voorzieningen, dat een groot aantal bezoekers het gebied al wel doorkruist, maar nog niet bezoekt. Dat biedt de mogelijkheid bezoekers ‘vast te houden’. ATCB verwacht dat het potentieel aantal bezoekers aan het Olympisch Stadion op termijn van 5 jaar naar circa 80,000 per jaar kan doorgroeien, het viervoudige van nu. Dit op basis van analyse van het huidige bezoek aan attracties en musea in Amsterdam (2010).
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 17
Figuur 8: Entreepunten in het Olympisch Gebied. De zes gebieden van het 'Andere Gezichten van Amsterdam' project zijn tevens ingetekend
Ad b) Om de ontwikkeling van het gebied tot een onderscheiden/uniek gebied voor bezoekers gestalte te geven, is een duidelijke keuze nodig voor het karakter. Daarnaast moet er marketing & promotie worden gericht op de niet toeristische bezoeker, die Amsterdam bezoekt of bezocht heeft, maar het gebied nog niet. Hiervoor is een aparte communicatielijn nodig. Deze kan het beste ondersteund worden door de ontwikkeling van een aantal specifieke producten en diensten. Veel van de huidige communicatie is gericht op de bestaande gebruikersgroepen van het stadion. Die hebben echter andere behoeften dan toeristische bezoekers, die alleen het gebied komen bekijken voor een kortstondige beleving. Het sfeerbeeld (karakter) van het Olympisch gebied dient onderscheidend te zijn. Daarom is de meest voor hand liggende keuze: historie(retro) en sport. De basis van het sfeerbeeld kan zijn: vroeger gebeurde hét in het Olympisch Gebied (historie), maar vandaag de dag is het gebied weer hot and happening (oude tijden herleven, dus retro). De sportbeleving voor een toeristische bezoeker is nog zeer beperkt. Producten en diensten die sportbeleving creëren moeten laagdrempelig beschikbaar komen. Hierbij wordt gedacht aan recreatieve sporten als fietsen en wandelen, fitnessen, joggen, en nieuwe trendsporten. Deze kunnen voor een bezoeker die ter plaatse pas beslist wat te doen, toch opgenomen worden in zijn dagprogramma.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 18
Advies Stadion als icoon ontwikkelen Uitgaande van de bevindingen in deze studie en de analyse na de gesprekken, adviseren wij het Olympisch Stadion de kern van het gebied te maken. Er is dan één helder icoon dat de bezoekers gaat trekken. Het karakter resp. sfeerbeeld is historie(retro effect) en sport. Veel ideeën en initiatieven kunnen daaraan worden gekoppeld. Door het primair profileren van een object in plaats van een gebied is het makkelijker om het gebied herkenbaar en interessant te maken. Het Olympisch Stadion moet dan wel tot icoon worden ontwikkeld. Dit is goed voor het gebied, maar ook goed voor de stad, die interesse heeft in de organisatie van de Olympische Spelen 2028.
Architectuur als secundair element Tevens stellen wij dat de architectuur een secundair element is, dat zelfstandig onvoldoende aantrekkingkracht heeft. Enerzijds door de in de gehele stad aanwezige Amsterdamse School met voorop reeds de profilering van de Spaarndammerbuurt. De architectuur fungeert in het Olympisch gebied wel als decor voor het tijdperk en heeft als zodanig daarmee een sfeer- en belevingsverhogende functie. De moderne architectuur van de Zuidas –visueel geheel andersdraagt wel bij tot het actuele dynamiek van het nog steeds gebruikte stadion. De nieuwbouw op het nieuwe Stadionplein kan de visuele brug daarmee vormen (oud en nieuw).
Gerichte toeristische Marketing en promotie nodig Het gebied sluit aan bij andere toeristische gebieden, maar ligt wel iets verder van de binnenstad. De verblijfsaccommodaties liggen net voorbij de rand van het gebied. En het gebied heeft nog onvoldoende imago bij de toeristische bezoeker. De aanwezige instellingen en organisaties hebben primair hun eigen doelgroep en marketing. Het is daarom van essentieel belang dat er –zodra een stuk specifiek toeristisch aanbod beschikbaar is- gerichte toeristische marketing & promotie worden opgezet. Dit kan in samenhang met de activiteiten voor de zes gebieden, die nu loopt.
Karakter versterkende productontwikkeling De koppeling van het gebied aan het karakter gaat dan op termijn meer vanzelfsprekend als zich er omheen producten ontwikkelen welke een link hebben met het Olympisch Stadion, Olympische ambitie en het karakter. Hiervoor komen recreatieve, individueel (door de toerist) te beoefenen sporten in aanmerking. De zichtbaarheid van anderen die sport beoefenen draagt ook bij tot het sfeerbeeld.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 19
Figuur 9: Kern van het toeristische Olympisch Gebied
Korte en lange termijn opties Ter illustratie zijn hierna een aantal suggesties gedaan, die gesplist zijn in korte termijn (quick wins) en lange termijn realiseerbaarheid. Er is onderscheid gemaakt in korte termijn acties en langere termijn acties. Bij de laatste is de inschatting dat deze minder gemakkelijk te realiseren zijn op korte termijn als gevolg van voorbereidingstijd, regelgeving, financiële vereisten etc.
Quick Wins (korte termijn – 18 maanden)
Toeristische marketing & promotie ontwikkelen, in lijn met de zes nieuwe gebieden. Onderscheidende karakter historie/sport neerzetten, zodra dit waar temaken is voor individuele toeristische bezoeker. PR/ nieuwe media campagne op Nederlandse markt. Het Olympisch Stadion is dé plek waar hét gebeurd (emotie). Statements van bekende Nederlanders twitteren. Doel: bekendheid genereren voor het stadion en de sfeer erin en eromheen.
1. Wandel- en fietsroute ontwikkelen en laten aansluiten qua stijl en vormgeving op de multimediale wandel- en fietsroutes van de zes nieuwe toeristische gebieden.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 20
2. Realisatie van kleine ‘bezienswaardigheden’ die voor Olympische Spelen 2012 te realiseren zijn, denk aan: a. Winnaars podium (de plaatsen 1,2,3) op het plein voor Olympisch Stadion Toeristen kunnen op het podium staan (en gefotografeerd worden voor het stadion), winnaars van sportwedstrijden kunnen er op gehuldigd worden. Te vergelijken met het effect van de Iamsterdam letters in staal: het fotopunt in de stad.
3. Koppeling stadion- en wijkarchitectuur met de nieuwe architectuur langs de Zuidas: oud en nieuw. Wandelroute/fietsroute.
4. Evenementen benutten voor profilering sportieve functie (buitenreclame, beeldscherm als er zich binnen wat afspeelt, waardoor actualiteit benadrukt wordt)
5. Bewoners en ondernemers ambassadeurs maken. Zij moeten hetzelfde beeld uitdragen naar de toeristische bezoeker. Speciaal jaarlijks evenement voor bewoners organiseren.
6. Evenementen dragen bij tot beeldvorming Het benutten van huidige topsportevenementen in promotie en marketing
7. Aanpassingen rondleidingen stadion Hierbij gaat de geschiedenis van verleden en heden een grotere rol spelen met audio en videofragmenten, story telling en anekdotes.
8. Promotionele samenwerking aangaan met partners Bijvoorbeeld: a. Nieuwe promotiepartners zoeken, die communicatie willen ruilen b. Samenwerking met EMA (museumtramlijn) door productkoppeling met Olympic experience en omdopen halte in ‘Olympisch Stadion’
9. Sportvieringsplein (mammoetscherm met belangrijk sportnieuws, kampioensvieringen) Huldigingen van Nederlandse kampioenen laten plaatsvinden op het Stadionplein.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 21
Langere termijn (2-5 jaar) 1. Primair aanbod uitbreiden Door het primaire toeristische aanbod uit te breiden, krijgt het gebied een grotere bezoek potentie bij de toerist. Er ontstaan meer redenen om het gebied te bezoeken. Bijvoorbeeld: a. ‘TIMETREE’2 Een boom met ingebouwde tijdmeting waar men kan starten met hardlopen. De boom houdt de tijd bij en laat dit zien op een display als je erbij terugkomt. De route gaat door Olympisch gebied. b. Artistieke uitlichting stadion (moet ruimte creëren) Retro effect : Geschiedenis en de spelen van 1928 visualiseren door projecties op stadion, informatieborden. Tevens kan beleving en stadion zelf met soort ‘Son et Lumière’-achtige show tot leven komen. 2. Koppeling op productniveau, profilering op gebiedsniveau Teneinde beleving van bezoekers te stimulering, dienen nieuwe en bestaande producten/diensten elkaar steeds aan te vullen, en niet als los zand naast elkaar te staan. Dit maakt dat er een sfeerbeeld in het gebied ontstaat, die recht doet aan het gewenste karakter. Stimulering en sturing van ondernemers is hiervoor nodig. 3. Gebied ontsluiten met bebording, route en via interactieve toepassingen (Social Media, website) Op interessante locaties (meertalige) informatieborden met QR code plaatsen. Zie voor aanpak de notitie ‘ontdek Amsterdam’ en de uitvoering in de zes nieuwe gebieden. De QR code, die met smartphone wordt uitgelezen, kan weer met bijvoorbeeld historische filmfragmenten linken. 4. Koppelen aan bestaande 6 gebieden met bewegwijzering Dit om het gebied en haar toeristisch aanbod makkelijker toegankelijk te maken en de aansluiting met de andere gebieden te faciliteren langs beste ‘rodelopers’. 5. Koppelen aan Zuidas Dit o.a. ter stimulering van het aantal bezoekers aan Olympisch Gebied (lunchpauzes; na werktijd), en verhogen verblijfsklimaat. 6. Faciliteren (toeristische) ondernemers Condities scheppen voor ondernemers zich met karakterversterkende producten en diensten te vestigen in het gebied of deze er te uit te voeren. 7. Naam op OV aanduidingen (Metro/Tram/Bus) In plaats van halte ‘Stadionplein’, halte ‘Olympisch Stadion’.
2
Femke Bijlsma & Allard Roeterink
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 22
8. VVV agentschap Realisatie van een VVV agentschap in het Olympisch Gebied/op Stadionplein 9. Mee in mijn wijk? Met ex sporters Sporters die bewoners laten kennismaken met het (Olympische) verleden van het gebied. Het aanbieden van story telling is een beproefd middel om de bezoeker/bewoner een ‘experience’ te geven. Een begeleid product biedt meer. 10. Uitbreiding in Amsterdamse bos met grootste skatepark Europa Hierdoor kan het Amsterdamse Bos aantrekkelijker gemaakt worden voor (internationaal) toerisme. 11. Trendy horecaplein Het Stadionplein overdag en ‘s avonds een verblijfsfunctie geven door het stimuleren van de vestiging van horeca gelegenheden. 12. Fitness/sportschool in Citroen garage met uitstraling (mooiste, beroemdste van Amsterdam) Dit geeft het gebied een grotere sportuitstraling en zorgt voor meer - dagelijkse bedrijvigheid rondom het Olympisch stadion.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 23
Bijlage 1 Samenvatting nota ‘Ontdek Amsterdam’ (EZ, 14 oktober 2008)
Om de kansen die deze groei biedt, optimaal te benutten, investeert de gemeente Amsterdam in een betere spreiding van het verblijfstoerisme over de stad. Op die manier kan een impuls worden gegeven aan de economie en de leefbaarheid in de wijken, dankzij de bestedingen en werkgelegenheid die bezoekers voor de buurt opleveren. Tegelijkertijd is toeristische ontwikkeling van nieuwe gebieden essentieel voor de internationale concurrentiekracht van Amsterdam, omdat het de veelzijdigheid van Amsterdam als bestemming vergroot. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Ontdek Amsterdam is een beleidsnotitie waarin voor de komende jaren een aantal acties en prioriteiten worden benoemd. Hoofddoelstelling is het verhogen van het aantal internationale bezoekers aan zes gebieden buiten het centrum, die hiervoor op de korte termijn de grootste potentie hebben. De effecten van het beleid zullen in 20103 worden gemeten, op basis van een nulmeting in 2008. Gekozen is voor een integrale benadering, vanwege de raakvlakken die het toerisme heeft met zaken als ruimtelijke ordening, bereikbaarheid en het cultureel product. De notitie is dan ook een product van samenwerking met vele diensten en stadsdelen en sluit aan op het regionale spreidingsbeleid, dat zich richt op ontwikkeling van het toeristisch product en promotie in de Metropoolregio. In deze notitie wordt gefocust op de volgende gebieden, die op de korte termijn het sterkste potentieel hebben voor het aantrekken van meer verblijfstoerisme: Oostelijke binnenstad & Oost Westerpark Oostelijk havengebied De Pijp Oud-West Noordelijke IJ-oever Het doel is enerzijds om nieuwe bezoekers te trekken door de gebieden internationaal op de kaart te zetten, en anderzijds om reeds in Amsterdam aanwezige bezoekers te verleiden tot een bezoek. Dit gebeurt door middel van nichemarketing en persbewerking, de ontwikkeling van extra informatiemateriaal en wandel-, fiets-en vaarroutes. De eigen karakters van de gebieden zullen in de communicatie duidelijk herkenbaar moeten zijn. De materialen worden waar mogelijk beschikbaar gesteld via internet en via punten waar veel bezoekers komen, zoals hotels en rondvaartbedrijven. Ook in de nieuwe gebieden, zodat toeristen meer de lokale buurt gaan ontdekken. De uitgewerkte marketing-en informatieaanpak wordt afgestemd met stadsdelen. In aansluiting hierop professionaliseert ATCB de informatievoorziening in de zes gebieden door middel van het daar opzetten van VVV-agentschappen, binnen de eigen begroting 3
Rapport nog niet verschenen
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 24
Bijlage 2 consumententrends Aan de hand van huidige trends en ontwikkelingen in de maatschappij kan ingespeeld worden op de toekomstige wensen en eisen van consumenten. Daarom is een inventarisatie gemaakt van voor deze visie relevante trends en ontwikkelingen: Authenticiteit: De consument is steeds meer op zoek naar authentieke elementen, namaak is uit. Avontuur: De consument is steeds meer op zoek naar avontuur, waarbij verrassingen op prijs worden gesteld. Beleven: De consument is steeds meer op zoek naar belevenissen, waarbij spanning en avontuur de kernwoorden zijn. Duurzaamheid: De consument is steeds meer op zoek naar duurzaamheid, waarbij het milieu niet belast wordt en de locatie die bezocht wordt, zoveel mogelijk in zijn waarde wordt gelaten. Gezondheid/Health: Consumenten zijn zich mee bewust van gezond leven en compenseren ongezond gedrag met gezonde activiteiten Individualisering: Consumenten zijn steeds meer op zoek naar individualiteit, waarbij zij zelf uit kunnen maken welke activiteiten zij ondernemen, dit in tegenstelling tot groepsreizen, waarbij alles gezamenlijk ondernomen wordt. Kwaliteit: De consument is steeds meer op zoek naar kwaliteit, geld is niet langer het probleem, krijgen wat verwacht wordt is het kernwoord. Luxe: De consument is steeds meer op zoek naar luxe, geld is niet langer het probleem, verwennerij en op de wenken bediend worden zijn de kernwoorden. Variatie: De consument is steeds meer op zoek naar variatie, niet langer de hele vakantie hetzelfde doen, afwisseling en steeds iets anders zijn de kernwoorden. Winkelen: De consument is steeds meer op zoek naar funshoppen, waarbij impulsaankopen worden gedaan, winkelen voor het plezier is het kernwoord. Zappen: De consument is steeds meer op zoek naar snel vermaak, zoveel mogelijk doen in zo min mogelijk tijd, zappen tussen zeer veel en zeer verschillende activiteiten.
Bij het spreidingsmodel wordt getoetst op de volgende criteria:
Spreiden vanuit de centrale binnenstad naar de rand van de binnenstad. Spreiden vanuit de binnenstad in zijn geheel naar perifere delen van de stad. Geen uitbreiding in de centrale binnenstad. Vergroten van de binnenstad met delen van de direct omliggende stadsdelen. Verschuiving van hiërarchische stad naar netwerkstad. De juiste toeristische functie op de juiste plaats. Clusteren van toeristische voorzieningen in concentratiegebieden. Hanteren van een doelgroepenbeleid bij deze concentratiegebieden. Het geven van onderscheidende karakters aan de concentratiegebieden. Minstens één concentratiegebied met karakter cultuurhistorie. Geen gekunstelde karakters, maar authentieke.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 25
Stimuleren van de broedplaatsfunctie. Eenduidig aanbod aan voorzieningen in de concentratiegebieden. Aansluiten van het aanbod op het verwachtingspatroon van bezoekers. Benutten van bestaande potenties. Zorgen voor voldoende aantrekkingskracht van concentratiegebieden. Stimuleren van verblijfsduur en herhalingsbezoek. Aansluiting zoeken bij bestaand stedelijk gebied. Aansluiting zoeken bij de regio. Zorgen voor goede bereikbaarheid. Levendigheid van het straatbeeld. Een schone en veilige omgeving. Voldoen aan financiële randvoorwaarden. Zorgen voor voldoende draagvlak. Anticiperen op het risico van conjunctuurgolven.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 26
Bijlage 3
Gesproken partijen tijdens dit onderzoek
William Stokman – Stadsdeel Zuid Hans Lubberding – Olympisch Stadion Camiel Overgaauw – Van Dooren Advies Peña Espeleta Calavia – Stadsdeel Zuid Gea Groenendijk – SPOGA Jorieke Exler – SPOGA PCO’s en DMC’s (inkomende reisindustrie) Anja Baumann – Ruenze & Casper
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 27
Bijlage 4 Factsheet Olympisch Stadion Berlijn Olympiastadion Berlin GmbH Olympischer Platz 3 14053 Berlin
Exploitatie bezoekersattractie: Runze & Casper Werbeagentur GmbH Linienstrasse 214, 10119 Berlin Anja Baumann Projektleitung Besucherprogramme Aantal bezoekers: 300.000 Toegangsprijs: € 4,Met rondleiding: € 8,HERTA/BSC Tour: € 10,Tekst website aangaande rondleidingen: Bei einer 60- bis 75-minütigen Stadiontour führt Sie ein Guide in Bereiche, die der Öffentlichkeit sonst nicht TM zugänglich sind. Besichtigen Sie die Schauplätze der FIFA WM 2006 , der 12. IAAF Leichtathletik WM berlin TM TM 2009 und der 6. FIFA Frauen WM 2011 , die VIP-Bereiche, Spielerkabinen oder die unterirdische Aufwärmhalle. Erleben Sie am Rand der blauen Laufbahn die beeindruckende Perspektive des modernen Multifunktionsstadions, während der Guide Ihnen die Geschichte und die Architektur des Olympiastadions aus nächster Nähe erklärt.
Tekst website Herta/BSC Tour: Diese Tour beginnt mit einem Blick hinter die Kulissen und führt Sie zunächst in das Olympiastadion. Im Anschluss geht es auf das Vereinsgelände von Hertha BSC Berlin, wo das Amateurstadion und die Trainingsplätze besichtigt werden. Die Hertha BSC Tour endet an der Hanns-Braun-Straße. In der Regel findet hier donnerstags in der Zeit ab ca. 15:00 Uhr das öffentliche Training der Hertha-Profis statt. Wenn öffentlich trainiert wird, kann das Training im Anschluss an die Tour frei besichtigt werden. Bitte informieren Sie sich unter 01805 - 18 92 00 (0,12 € / Minute) über die öffentlichen Trainingszeiten.
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 28
Aantekeningen
Advies Olympisch Gebied Amsterdam
Pagina 29