RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ ROC EINDHOVEN SCHOOL VOOR TOERISME, SPORT & VEILIGHEID Opleidingen Reizen
Plaats: BRIN: Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd op: Conceptrapport verzonden op: Rapport vastgesteld te Utrecht op:
Eindhoven 25 MB 124577 10 oktober 2011 7 december 2011 23 januari 2012
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, H2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 1/11
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 2/11
1.
INLEIDING
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 10 oktober 2011 een onderzoek uitgevoerd bij ROC Eindhoven, School voor Toerisme, Sport & Veiligheid, opleidingen Reizen naar de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek is de volgende. Uit analyses die de inspectie heeft uitgevoerd kwam naar voren dat zich mogelijke tekortkomingen voordoen zowel in de opbrengsten als in het onderwijsproces. In dit kader zijn de volgende opleidingen onderzocht: • crebocode 94090, Reizen (verkoper reizen), niveau 3; • crebocode 94100, Reizen (Manager verkoop reizen), niveau 4. De volgende opleidingen zijn niet meer actief: • crebocode 10393, Zelfstandig Werkend Medewerker Reizen, niveau 3; • crebocode 10384, Middenkaderfunctionaris Reizen, niveau 4. Onderzoeksopzet Deze rapportage is gebaseerd op: • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de opleiding die bij de inspectie aanwezig zijn. • Onderzoek op locatie, waarbij − schooldocumenten zijn bestudeerd; − de onderwijspraktijk is geobserveerd; − gesprekken met het college van bestuur, directie, manager onderwijs, manager bedrijfsvoering, docenten en studenten zijn gehouden. Voor de beoordeling van de opbrengsten is gebruikgemaakt van cijfers uit BRON, schooljaar 2009-2010 met de erbij behorende onderstaande normen. Niveau 3: jaarresultaat 65,3 procent en diplomaresultaat 67,3 procent, Niveau 4: jaarresultaat 64,2 procent en diplomaresultaat 67,3 procent. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader bve 2009 en de Aanvulling voor 2010 op het Toezichtkader bve 2009. Deze zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 3/11
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de ontwikkeling van de opleiding in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 4/11
2.
BEVINDINGEN
2.1
Bevindingen opleidingen Reizen
2.1.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie tot welke bevindingen per opleiding het onderzoek heeft geleid. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate het betreffende criterium gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Scores van de opleidingen: • crebocode 94090, Reizen (verkoper reizen), niveau 3 1.1 Naleving Wettelijke vereisten 1.1.1 Naleving Wettelijke vereisten 2.1 Opbrengsten van opleidingen 2.1.1/2.1.2 jaarresultaat en diplomaresultaat 3.1 Programma 3.1.1 Samenhang 3.1.2 Maatwerk 3.1.3 Programmatijd 3.1.4 Voorzieningen 3.2 Leerproces 3.2.1 Leertijd 3.2.2 Didactisch handelen 3.2.3 Begeleiding in de instelling 3.2.4 Beroepspraktijkvorming 3.3 Trajectbegeleiding 3.3.1 Intake 3.3.2 Studieloopbaanbegeleiding 3.3.3 Zorg studenten specifieke behoeften 3.3.4 Samenwerking 3.4 Omgang en veiligheid 3.4.1 Bejegening/omgang 3.4.2 Veiligheid 4.1 Kwaliteitszorg 4.1.1 Systematische Kwaliteitszorg 4.1.2 Beoordeling
1
2 •
3
4
1
2 • 2
3
4
3 •
4
1
•
1
• 2
• 1
2
• 1
2
1
2 • •
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
5
• 3 • • • 3 • • • 3 • • 3
4
4
4
4
Documentnr: H3224409 pagina 5/11
• crebocode 94100, Reizen (Manager verkoop reizen), niveau 4
1.1 Naleving Wettelijke vereisten 1.1.1 Naleving Wettelijke vereisten 2.1 Opbrengsten van opleidingen 2.1.1/2.1.2 jaarresultaat en diplomaresultaat 3.1 Programma 3.1.1 Samenhang 3.1.2 Maatwerk 3.1.3 Programmatijd 3.1.4 Voorzieningen 3.2 Leerproces 3.2.1 Leertijd 3.2.2 Didactisch handelen 3.2.3 Begeleiding in de instelling 3.2.4 Beroepspraktijkvorming 3.3 Trajectbegeleiding 3.3.1 Intake 3.3.2 Studieloopbaanbegeleiding 3.3.3 Zorg studenten specifieke behoeften 3.3.4 Samenwerking 3.4 Omgang en veiligheid 3.4.1 Bejegening/omgang 3.4.2 Veiligheid 4.1 Kwaliteitszorg 4.1.1 Systematische Kwaliteitszorg 4.1.2 Beoordeling
2.1.2
1
2 •
3
4
1
2
4
1
2
3 • 3 •
•
1
• 2
• 1
2
• 1
2
1
2 • •
5
4
• 3 • • • 3 • • • 3 • • 3
4
4
4
4
Beschouwing
Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van de opleiding Reizen, niveau 4 als voldoende. De opbrengsten liggen boven de norm en zijn dus voldoende. De kwaliteit van het onderwijsleerproces is eveneens voldoende. Dit laatste is ook van toepassing op de opleiding op niveau 3. Echter de opbrengsten op dit niveau liggen onder de norm en zijn dus onvoldoende. Derhalve is de kwaliteit van de opleiding Reizen op niveau 3 zwak. Voor beide opleidingen die door hetzelfde team worden uitgevoerd, geldt dat het onderwijsproces nog enkele belangrijke tekortkomingen kent, te weten maatwerk, voorzieningen, begeleiding in de instelling en zorg voor studenten met specifieke behoeften. De nieuwe teamleider heeft samen met het team nog een aantal cruciale verbeteringen te realiseren. Deze moeten plaatsvinden in een context die organisatorisch aan transitie onderhevig is (geweest) en die een aanstaande verhuizing naar een nieuw schoolgebouw kent. De toekomst zal leren of hierdoor de tekortkomingen worden opgeheven. Focus op een adequaat kwaliteitszorgsysteem is een noodzakelijke voorwaarde. Momenteel ontbreekt een dergelijk systeem.
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 6/11
Wettelijke vereisten Voor zover onderzocht wordt voldaan aan de wettelijke vereisten op het gebied van zorg- en informatieplicht, rechtsbescherming, erkenning leerbedrijven en gebruik crebonamen. De instelling voldoet niet aan de wettelijke eisen ten aanzien van het melden van voortijdig schoolverlaten. Hierover wordt separaat gerapporteerd. Ook over onderwijstijd en over de beroepspraktijkvorming wordt apart gerapporteerd. Bij die onderdelen wordt voldaan aan de wettelijke vereisten. Opbrengsten De opbrengsten van de opleiding op niveau 3 zijn onvoldoende met een jaarresultaat van 60,6 procent (norm 65,3 procent) en een diplomaresultaat van 53,8 procent (norm 67,3 procent). De opbrengsten op niveau 4 zijn krap aan voldoende met een jaarresultaat van 65 procent (norm 64,2 procent) en een diplomaresultaat van 65 procent (norm 67,3 procent). Het is de inspectie gebleken dat er wel een algemene notie is over de oorzaken van uitval, maar dat een effectieve bestrijding ervan binnen de prioriteiten van het team nog onduidelijk is. Programma De samenhang is voldoende. Het programma is inzichtelijk gestructureerd en voor de student is helder wat het doel van de onderwijsactiviteiten is in het perspectief van de vereisten van het kwalificatiedossier. Er wordt gewerkt op basis van programmalijnen en leerlijnen. Binnen de leerlijnen vormen de integrale opdrachten een belangrijk instrument om verschillende onderdelen van de studie te integreren en om de theorie met de praktijk te verbinden. Het maatwerk is onvoldoende. Er zijn weinig mogelijkheden inhoud en tempo van het programma aan te passen aan individuele behoeften of wensen van sterkere studenten; in feite ontbreekt differentiatie voor deze doelgroep. Ook ontbreekt de mogelijkheid tot versnelling van de opleiding. De zwakkere student krijgt indien nodig extra ondersteuning. De programmatijd is voldoende. De spreiding van de studielast binnen en over de programmaperiodes en studiejaren is evenwichtig. Het realiseren van de geprogrammeerde onderwijstijd is krap en vormt een aandachtpunt. Met name doordat er relatief veel lesuitval is in combinatie met vacatures voor bepaalde vakken, is er sprake van een niet te veronachtzamen risico vooral in relatie met het voldoen aan de 850 klokuren. Studenten signaleren beide zaken ook en vrezen dat dit kan leiden tot een onvoldoende voorbereiding op de examens. De voorzieningen zijn onvoldoende. De huidige huisvesting vormt een belemmering voor een adequate planning van de onderwijsactiviteiten. De computervoorzieningen zijn te traag en de informatievoorziening werkt niet naar behoren want studenten zijn vaak niet of laat op de hoogte van wijzigingen. De bevindingen van de inspectie leiden tot de conclusie dat de aanstaande verhuizing naar een nieuw schoolgebouw noodzakelijk is.
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 7/11
Leerproces De leertijd is voldoende. Studenten zijn in de leersituaties actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Het presentie- en absentiebeleid is verscherpt en de inspectie heeft geconstateerd dat de controle op de uitvoering van het beleid wordt gemonitord. In het geval dat studenten verzuimen, vindt een gesprek plaats. Het didactisch handelen is voldoende. De werkvormen zijn stimulerend en passend bij de onderwijsdoelen. De kennisoverdracht is duidelijk. Er is voldoende functionele interactie tussen docent en student en tussen studenten onderling. Een aandachtspunt betreft de effectiviteit van de feedback die niet altijd als stimulerend wordt ervaren. De begeleiding in de instelling is onvoldoende. Begeleiding waarbij de studievoortgang van de individuele student goed in beeld is en op de voet wordt gevolgd, is als onderdeel van de onderwijsactiviteiten nog geen routine van docenten/mentoren. Er zijn te veel andere zaken die permanent de aandacht vragen en daardoor de implementatie van een effectief volgsysteem belemmeren. Ook de deskundigheidsbevordering op dit terrein is een factor waar verder aan gewerkt moet worden. De begeleiding is niet geheel afwezig, maar het is te weinig zichtbaar en tastbaar zoals bijvoorbeeld in een differentiatie van programma's voor studenten De beroepspraktijkvorming (bpv) is voldoende. De voorbereiding op de bpv is adequaat en er zijn voldoende stageplaatsen bij erkende leerbedrijven. De relatie tussen theorie en praktijk en vice versa wordt goed in de gaten gehouden. De capaciteiten van werkplekbegeleiders om op de werkplek de vereiste werkprocessen op niveau te kunnen examineren vormen soms een probleem. Indien nodig worden processen binnenschools gesimuleerd. De stagebegeleider komt twee maal op de werkplek en regelmatig vindt overleg plaats met het werkveld in de zogenaamde arbeidsmarktcommissies. Trajectbegeleiding De intake is voldoende. Bij de intake ligt de focus meer dan voorheen op het plaatsen van de juiste student in de juiste opleiding. Het schetsen van een reëel beroepsbeeld krijgt veel nadruk en het informeren over de opleiding eveneens. In het eerste jaar wordt nu nadrukkelijk aandacht besteed aan de verschillende bedrijfstakken. In bepaalde gevallen wordt een TOA-toets gehouden, ter bepaling van het niveau qua taal en rekenen. Bij twijfels vindt een extra gesprek bij het zorgteam plaats. Het vaststellen welk niveau bij de student past, kan naar de mening van de inspectie nog meer nadruk krijgen, evenals de aandacht voor de gegevens van de toeleverende school. De studieloopbaanbegeleiding is voldoende. Minimaal een keer per periode is er een studieloopbaangesprek dat focust op de vraag of de student nog de juiste studie volgt en er geen belemmeringen zijn bij het vervolgen van het traject. Zo nodig vindt doorverwijzing naar het oriëntatie- en keuzetraject (O&K) plaats. De zorg voor studenten met specifieke behoeften is onvoldoende. Informatie uit de intake of uit de begeleiding die aanwijzingen oplevert voor de noodzaak van extra ondersteuning van studenten, wordt niet goed benut. Er zijn geen voorbeelden zichtbaar die evidentie opleveren dat bij studenten met specifieke problemen een individuele planning en programmering van de onderwijsbehoeften, bijvoorbeeld in de vorm van leerarrangementen, plaatsvinden. Dit geldt wel voor studenten met
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 8/11
een rugzakje. Hierbij wordt wel rekening gehouden met de behoeften en mogelijkheden van de student door een handelingsplan op te stellen waarbij de ambulant begeleider ingeschakeld wordt. Soms vindt doorverwijzing plaats naar het zorgteam – tweede lijn – en eventueel daarbuiten- derde lijn. De samenwerking wordt als voldoende beoordeeld. Omgang en veiligheid De omgang en veiligheid zijn voldoende. Docenten en studenten gaan respectvol met elkaar om. Studenten ervaren sociale en fysieke veiligheid. Kwaliteitszorg De systematische kwaliteitszorg is onvoldoende. Op het niveau van het onderwijscluster is er een projectplan over de implementatie van het basisniveau voor het gehele cluster BFHTSV (Brood&Banket, Facilitaire Dienstverlening, Horeca en Toerisme/Sport/Veiligheid). Voorts is er een jaarplan opgesteld voor het onderwijscluster met prioriteiten en een tijdsplanning. Ten slotte is een zelfevaluatie op het niveau van de School voor Toerisme, Sport & Veiligheid gemaakt die van verantwoordingsdocument is veranderd in een reflectiedocument. Van een effectieve interactie tussen de speerpunten van de verschillende documenten, in de vorm van smart geformuleerde speerpunten die in een pdcacyclus op het niveau van het betrokken onderwijsteam zijn geformuleerd, is de inspectie te weinig gebleken. De geprioriteerde speerpunten (top vijf) zijn te weinig specifiek. De kwaliteitszorg is nog te weinig geïnternaliseerd bij het team en is in feite achterop geraakt door de focus op andere relevante zaken zoals het creëren van structuur en discipline. Een beoordeling met betrokkenheid van onafhankelijke deskundigen is nog niet gebeurd. Hiermee is de beoordeling onvoldoende.
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 9/11
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 10/11
3.
TOEZICHTARRANGEMENT
De Inspectie van het Onderwijs kent aan de volgende opleiding het basisarrangement toe. • crebocode 94100, Reizen (Manager verkoop reizen), niveau 4. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en, eventueel, een onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag of themaonderzoeken.
De kwaliteit van het onderwijs van de volgende opleiding vertoont tekortkomingen vanwege onvoldoende opbrengsten en is als zwak beoordeeld: • crebocode 94090, Reizen (verkoper reizen), niveau 3. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan deze opleiding een aangepast arrangement toe. De opleiding is onderwerp van intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in september 2012 weer voldoende is. De inspectie voert in oktober 2012 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven.
Tijdens het onderzoek is een tekortkoming geconstateerd bij de naleving van de wettelijke voorschriften met betrekking tot de vsv-overeenkomsten. Over de inhoud van de vastgestelde tekortkoming evenals over de wijze en het moment waarop verbetering door de inspectie zal worden gecontroleerd ontvangt de instelling afzonderlijk bericht.
Rapport van bevindingen (Toezichtkader 2009), vastgesteld 28-09-2009, 2762803/13
Documentnr: H3224409 pagina 11/11