Gemeente Amersfoort
RAADSVOORSTEL
Van Aan Portefeuillehouder
: Burgemeester en Wethouders : Gemeenteraad : Wethouder G. Boeve
B&W-vergadering De Ronde Agenda Het Besluit Vastgesteld besluit
: 5 juni 2012 : 19 juni 2012 : :
Reg.nr. Datum Agendapunt
: 4110510 : 21 mei 2012 :
TITEL Keuze locaties opvang daklozen en alcoholverslaafden
BESLISPUNTEN 1 2 3
4
De locatie Oliemolenkwartier aan te wijzen als de meest geschikte locatie met een twee-onder-eenkap constructie ten behoeve van de opvang van daklozen en alcoholverslaafden; het college op te dragen een realisatieplan voor te bereiden voor de locatie Oliemolenkwartier met een twee-onder-een kap constructie; de locaties Smallepad met Oliemolenkwartier voor twee enkele voorzieningen en de locatie Meridiaan voor een twee-onder-een-kap constructie als geschikt aan te merken met in achtneming van alle genoemde randvoorwaarden; de locaties Coninckstraat 58 en Weberstraat 2 als ongeschikt aan te merken.
AANLEIDING Met de ‘Nota Bezuinigingsvoorstellen 2012-2015’ (Raadsbesluit nr.3800703) is op 31 mei 2011 besloten om te bezuinigen op de structurele lasten van de maatschappelijke opvang en verslavingszorg. Gelet op de omvangrijkheid van de bezuinigingen op het programma Zorg en Welzijn was het college vastbesloten om de maatschappelijke opvang hierbinnen niet te ontzien. Op 14 juni 2011 heeft de gemeenteraad het Raadsbesluit vastgesteld ‘Heroverwegen locaties opvang daklozen en alcoholverslaafden’, nr. 3762348, waarmee de zoektocht begon naar vervangende locaties voor twee bestaande opvangvoorzieningen. Doel was om zo veel mogelijk te bezuinigen ‘op de stenen’, maar de scheiding van doelgroepen binnen de opvangvoorzieningen voort te zetten. Bovendien is gekozen voor flexibele en aanpasbare bouw. De ervaring van de afgelopen tien jaar heeft namelijk geleerd dat de samenstelling van de doelgroepen in omvang en de zorgvraag steeds verandert. De voorziening moet dus aan te passen zijn aan de veranderende omstandigheden. Dit betekende, dat de gemeente een zoektocht moest starten naar vervangende locaties voor twee bestaande opvangvoorzieningen (nu gevestigd op drie locaties), te weten: 1. de dag- en nachtopvang voor daklozen zonder dominante verslavingsproblematiek uitgevoerd door Kwintes. De dagopvang is nu gevestigd aan het Smallepad 4 en de nachtopvang zit nu aan de Arnhemseweg 146-148. Het gaat hierbij om maximaal 35 cliënten overdag en maximaal 15 ’s nachts ( Uitzondering: in de wintermaanden zijn er ’s nachts 35 overnachtingsplekken); 2. het zorgcentrum voor alcoholverslaafde daklozen uitgevoerd door Centrum Maliebaan, dat nu gevestigd is aan de Kleine Haag 1-3. Het gaat hierbij om maximaal 35 cliënten overdag en 25 cliënten ’s nachts. Met het amendement A-2.1 is bovendien besloten, dat de zoektocht naar locaties voor de opvangvoorzieningen zowel gericht is op een twee-onder-een-kap constructie, als op twee gebouwen op twee verschillende locaties, mits hierbij de bezuinigingstaakstelling kan worden gerealiseerd. Om deze opdracht uit te voeren is de stad uitgenodigd om locatie(s) aan te dragen. De gemeente heeft zelf ook gezocht naar Inlichtingen bij:
mevrouw M. Verhagen, MO/ZCS, (033) 469 44 85
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4110510 pagina 2
andere locaties. Deze zoektocht leverde 28 verschillende locaties op. Bijlage 1 ‘Proces zoektocht locaties opvang daklozen en alcoholverslaafden’ geeft een overzicht van dit proces. Vervolgens zijn deze 28 locaties onderworpen aan een quick scan op de tien toetsingspunten die 14 juni 2011 waren vastgesteld. Uit de quick scan kwamen vijf locaties als mogelijk geschikt naar voren. (Raads-informatiebrief ‘Quick scan locaties maatschappelijke opvang’, nummer 2011-136). Hieronder staan de vijf locaties, beginnend met de drie die zowel geschikt zijn voor een twee-onder-een-kap constructie, gevolgd door twee locaties die alleen geschikt zijn voor een enkele voorziening: 1. Keerkring 5/Hoek Meridiaan 2. Oliemolenkwartier 3. Coninckstraat 58, Scholen in de Kunst 4. Smallepad 4 5. Weberstraat 2, het Klokhuis In de periode van 20 december 2011 tot en met 31 mei 2012 zijn deze vijf locaties nader onderzocht om te beoordelen in hoeverre zij voldoen aan de tien toetsingspunten die de gemeenteraad heeft vastgesteld. Dit raadsvoorstel adviseert over een keuze tussen bovengenoemde vijf opvanglocaties.
BEOOGD EFFECT Een keuze voor een of twee locatie(s) waarmee bezuinigingen gerealiseerd kunnen worden op de structurele lasten voor de opvang van dak- en thuislozen en verslaafden.
ARGUMENTEN 1.1 De locatie Oliemolenkwartier voldoet aan alle toetsingspunten, waaronder de toetsingspunten met betrekking tot veiligheid en leefbaarheid, alsmede ‘goedkope en sobere bouw’, ‘tijdelijke, flexibele bouw’; Zie bijlage 2, pagina 6 voor de scores op bovengenoemde toetsingspunten: - Bureau DSP concludeert, dat ‘vanuit de optiek van veiligheid en leefbaarheid de locatie Oliemolenkwartier mogelijkheden biedt om een of twee voorziening(en) verantwoord te vestigen’. - Belangrijk voordeel van de Oliemolenkwartier is, dat hier een bezuiniging mogelijk is op de kosten door middel van een twee-onder-een kap constructie. De zorginstellingen Kwintes en Centrum Maliebaan hebben bevestigd, dat zij hiermee minimaal €165.000,- per jaar op de exploitatiekosten kunnen bezuinigen. Naast de financiële voordelen noemen de zorgaanbieders in hun brief ook nog kwaliteitsvoordelen en samenwerkingsvoordelen bij een twee-onder-een-kap constructie (zie bijlage 7).
2.1 Uit het realisatieplan moet blijken of de twee-onder-een-kap constructie daadwerkelijk ingepast kan worden op het Oliemolenkwartier; Het Oliemolenkwartier is onderzocht op geschiktheid aan de tien toetsingspunten. Voor een daadwerkelijke inpassing moet nog een groot aantal zaken worden uitgewerkt. Er dienen ruimtelijke procedures gevolgd te worden. De financiële ramingen moeten nader worden ingevuld. En in overleg met een op te richten buurtbeheergroep moeten het ontwerp, de inpassing op de locatie met looproutes en andere beheeraspecten worden uitgewerkt. Dan wordt duidelijk of de locatie daadwerkelijk de gewenste adequate en sobere en flexibele opvang kan bieden.
3.1 Alternatieve opties in beraad houden; Mocht het realisatieplan voor het Oliemolenkwartier met een twee-onder-een-kap constructie stuiten op onoverkomenlijke knelpunten, dan komen de volgende alternatieven in beeld: - De optie van de locatie Smallepad voor een enkele voorziening met het Oliemolenkwartier voor een tweede enkele voorziening voldoet aan bijna alle toetsingspunten (Zie bijlage 2, pagina 6). Zo toont de monitoring van de huidige dagopvang aan dat de locatie voldoende waarborgen biedt voor veiligheid en leefbaarheid. En de locatie kan uitgebreid worden met plekken voor de nachtopvang of omgezet worden in een locatie voor het zorgcentrum voor alcolisten. Echter, het Smallepad en Oliemolenkwartier met twee enkele voorzieningen scoren minder goed op het toetsingspunt ‘goedkope en sobere bouw’. Twee aparte locaties leveren niet de schaalvoordelen van een twee-onder-een-kap voorziening. De geraamde minimaal € 165.000,- per jaar kan dan niet worden bezuinigd op de exploitatie.
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4110510 pagina 3
-
De locatie Meridiaan/Keerkring heeft goede scores op een aantal punten. Maar zowel op de toetsingspunten ‘beschikbaarheid’ en ‘goedkope en sobere bouw’, als op de toetsingspunten rondom veiligheid en leefbaarheid scoort deze locatie onduidelijk of onvoldoende.
4.1 De locaties Coninckstraat en Weberstraat voldoen onvoldoende aan de toetsingspunten rondom veiligheid en leefbaarheid en/of ‘goedkope en sobere bouw’ en/of aan ‘ grootte’; De locaties Coninckstraat en Weberstraat scoren onvoldoende op een groot aantal toetsingspunten. Uit het veiligheidsonderzoek van DSP-groep volgt een ongunstige beoordeling van de veiligheid en de leefbaarheid. Beide locaties zijn moeilijk surveilleerbaar, doordat er nauwe en/of onoverzichtelijke straten zijn. De locatie Weberstraat scoort bovendien ongunstig op het toetsingspunt ‘goedkope, sobere bouw’, omdat deze locatie te klein is voor een twee twee-onder-een-kap voorziening. Er zijn dan geen schaalvoordelen die een bezuiniging zouden opleveren van de berekende € 165.000,- per jaar op de exploitatie.
KANTTEKENINGEN 1.1 De locatie Oliemolenkwartier beïnvloedt de toekomstige gebiedsontwikkelingen Oliemolenkwartier. Verkend wordt of de ontwikkelingsstrategie voor het Oliemolenkwartier moet worden bijgesteld, door het uitwerken van een meer permanente invulling van het gebied in relatie met de Prodent locatie met een gemengd stedelijk programma (waaronder wonen en de creatieve economie). Een opvanglocatie in het Oliemolenkwartier kan de realisatie van andere ontwikkelingen in de toekomst beïnvloeden. Mocht u besluiten om het Oliemolenkwartier aan te wijzen, dan zijn wij voornemens om met bewoners en bedrijven en instellingen tot een plan te komen.
2.1 Bezuinigingen niet realiseerbaar; Het is mogelijk dat uit het realisatieplan blijkt, dat de bezuinigingsopbrengsten tegenvallen en verschillen van de ramingen op basis van onze uitgangspunten. Mocht dit gebeuren, dan volgen extra bezuinigingsvoorstellen op de maatschappelijke opvang en het verslavingsbeleid om de totale ingeboekte bezuiniging op dit onderdeel alsnog te behalen.
3.1 Locatie Keerkring/Meridiaan komt mogelijk niet beschikbaar; Het risico bestaat dat de locatie Keerkring/Meridiaan mogelijk niet beschikbaar komt. De eigenaren van het perceel verkeren met hun ontwikkelingsplannen in een oriënterende fase. Bovendien zijn de kosten voor de aankoop of pacht van een deel van dit perceel nog niet bekend. Daarom is het in deze fase moeilijk concreet te krijgen in hoeverre bezuinigingen gerealiseerd kunnen worden op deze locatie.
3.2 Locatie Keerkring/Meridiaan vraagt een grote impuls om geschikt te maken; Uit het veiligheidsonderzoek van DSP-groep volgt een ongunstige beoordeling van de veiligheid en de leefbaarheid. Ook het Integraal Veiligheidsprogramma heeft de omgeving van de Keerkring/Meridiaan benoemd als een van de aandachtsbuurten van Amersfoort, waarvoor extra inzet nodig is om veiligheid en leefbaarheid te waarborgen. Zie hiervoor het Jaarplan 2012 (docsnr. 4000396). De onderzoekers van DSP-groep zien wel kansen om de veiligheid en leefbaarheid zodanig te verbeteren, dat een opvangvoorziening goed kan functioneren. Hiervoor zullen alle betrokken partijen ( Kwintes, Centrum Maliebaan, de gemeente, de Alliantie, private,) gezamenlijk moeten inzetten op sociaal en fysiek gebied.
FINANCIËN De verschillende modellen zijn op basis van gelijke uitgangspunten financieel met elkaar vergeleken. Deze vergelijking is als bijlage toegevoegd. Uitgaande van de vastgestelde uitgangspunten is unitbouw op het Oliemolenkwartier het meest aannemelijk. Unit bouw is tijdelijke bouw, doorgaans in de vorm van containers. In financieel opzicht is een uitbreiding van het Smallepad in combinatie met unitbouw op het Oliemolenkwartier voor wat betreft de investering het meest voordelig. Echter, door een twee-onder-eenkap constructie te realiseren kan er op de exploitatie een structureel voordeel worden behaald van minimaal € 165.000,-. Dit is een onderdeel van de bezuiniging van € 500.000,- die Stichting Kwintes en Maliebaan dienen te realiseren in 2013. In totaal wordt – zoals opgenomen in de nota bezuinigingsvoorstellen - op dit
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4110510 pagina 4
onderdeel 1,0 mln bezuinigd per 1 januari 2015. De tweede € 0,5 miljoen wordt gerealiseerd door het maken van afspraken met zorgkantoor/zorgverzekeraar Agis/Achmea over de inzet voor de doelgroep dan wel –in het uiterste geval- door het verminderen van interventies. De kosten van grondexploitatie zouden eventueel kunnen veranderen als gevolg van toekomstige ontwikkelingen op het Oliemolenkwartier. In de huidige financiële berekeningen houden we rekening met een grondexploitatie van € 25,- per vierkante meter met een indexering van 2%. Het is dus mogelijk, dat veranderingen in de grondprijzen later leiden tot bijstelllingen van onze financiële ramingen. Daarnaast speelt, dat de keuze voor de locatie Oliemolenkwartier kan leiden tot een nadelig effect op de grondexploitatie van het Oliemolenkwartier, omdat een eventuele opvangvoorziening de realisatie van toekomstige gebiedsontwikkelingen kan beïnvloeden. De in de bijgevoegde notitie opgenomen begrote uitgaven voor de realisatie van de opvangvoorziening kunnen binnen de incidentele en structurele geraamde budgetten zoals deze zijn opgenomen in de gemeente begroting worden opgevangen. Financieel overall vergelijk verschillende varianten Een weging van de investeringskosten, kapitaalslasten en exploitatiekosten is in onderstaand overzicht voor de verschillende varianten voor een twee-onder-1-kap voorziening opgenomen. Unit bouw is tijdelijke bouw, doorgaans in de vorm van containers. De weging van de varianten is nader toegelicht in bijlage 4. Locatie
M2 BVO
Variant
Aantal laags
Oliemolenkwartier
1250
Nieuwbouw
1
Oliemolenkwartier Oliemolenkwartier Keerkring
1250 12821) 1250
Nieuwbouw Unitbouw Nieuwbouw
2 1 1
Keerkring Coninckstraat
1250 1250
Nieuwbouw Bestaande bouw
2 2
Investerings kosten
Kapitaals Lasten
Exploitatie kosten
Overall
+/-
+/+ +/-
+/+
+
+/-
+
+/-
1 De unitbouw is met 1282 ruimer dan de benodigde 1250, omdat de opbouw met containers met standaard maten iets groter uitkomt. De volgende varianten zijn gearceerd in bovenstaande tabel en in de twee tabellen op pagina 5: Goedkoopste optie is horizontaal gestreept second best is schuin gestreept
Goedkoopste optie Second best Van de twee-onder-1-kap varianten (1250 m2) is de volgorde van financieel het meest aantrekkelijk: 1. Unitbouw Oliemolenkwartier 2. Nieuwbouw 2-laags Oliemolenkwartier 3. Bestaande bouw Coninckstraat
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4110510 pagina 5
Een weging van de investeringskosten, kapitaalslasten en exploitatiekosten is in onderstaand overzicht voor de verschillende varianten voor een enkele voorziening opgenomen. Locatie
M2 BVO
Variant
Aantal laags
Investerings kosten
Kapitaals Lasten
Exploitatie kosten
Overall
+/-
+/-
Oliemolenkwartier
750
Nieuwbouw
1
Oliemolenkwartier Webertraat
754*) 750
1 1
+
Coninckstraat
750
Unitbouw Bestaande bouw Bestaande bouw
1
+/-
+
+
+/-
Smallepad
295
Uitbreiding bestaand
2
+
+
+
+
+/-
Van de enkelvoudige voorzieningen (2 x 750m2) is de volgorde van financieel het meest aantrekkelijk: 1. Combinatie van unitbouw Oliemolenkwartier en uitbreiding Smallepad; 2. Combinatie bestaande bouw Coninckstraat en uitbreiding Smallepad; Echter de Coninckstraat scoort onvoldoende op andere toetsingspunten rondom veiligheid en leefbaarheid. Daaarbij geldt niet een financiële beoordeling, maar een inhoudelijke beoordeling. Een weging tussen twee enkele voorzieningen ten opzichte van een twee-onder-1-kap voorziening is in onderstaand overzicht opgenomen. Locatie
2 x enkele voorziening Twee-onder-1-kap Voorziening
M2 BVO
Investerings Kosten
Kapitaals Lasten
Exploitatie Kosten
Overall
2 x 750m2
+/-
-
-
-
1250 m2
+/-
+
+
+
In het realisatieplan wordt een begroting opgenomen van de kosten van het realiseren (bouw en exploitatie) van de voorziening(en).
RISICO’S Het is mogelijk, dat de ruimtelijke procedures extra tijd vragen of extra geld kosten. Dit kan ertoe leiden dat de daadwerkelijke voorzieningen pas later gereed komen en de bezuinigingen niet kunnen worden gerealiseerd als gepland. In dat geval zullen wij u een nieuw bezuinigingsvoorstel voorleggen.
VERVOLG Voorgesteld wordt om samen met bewoners, instellingen en bedrijven in en rond het Oliemolenkwartier een realisatieplan op te stellen. Onderdeel van het realisatieplan moet zijn de wijze waarop de oorspronkelijke doelstellingen van het Oliemolenkwartier als vestigingsplaats voor creatieve economie, (studenten)huisvesting en horeca verder gebracht kunnen worden in relatie tot de te realiseren opvang. Het college wil dit samen met de aldaar gevestigde partijen aanpakken. Daarom richten wij tegelijkertijd een buurtbeheergroep op. Deze buurtbeheergroep levert een bijdrage aan de afspraken over het beheer en de latere monitoring van de praktijk.
BETROKKEN PARTIJEN De belangrijkste partijen die betrokken zijn bij de voorbereiding van dit voorstel zijn: - De vele bewoners en organisaties van onze stad, die opvanglocaties hebben ingebracht en/of reageerden op de stappen van dit traject; - De zorgaanbieders Centrum Maliebaan en Kwintes; - De onderzoekers van DSP die samenwerken met de politie voor het veiligheidsonderzoek; - De onderzoekers van bureau Traject Vastgoed Adviesgroep voor hun financiële analyses en berekeningen.
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4110510 pagina 6
Burgemeester en wethouders van Amersfoort, de secretaris,
de burgemeester,
Bijlagen
- 1 Proces zoektocht locaties opvang daklozen en alcoholverslaafde daklozen - 2 Onderzoeksresultaten toetsing opvanglocaties daklozen en alcoholverslaafde daklozen - 3 Veiligheidsonderzoek DSP met reacties bewoners - 4 Financiële berekeningen varianten onderzoek opvanglocaties - 5 Samenvatting reacties van bijeenkomsten 27/2 en 1/3 - 6 Samenvatting reacties van bijeenkomst 21/5 - 7 brief van Kwintes en CMB
Gemeente Amersfoort raadsvoorstel 4110510 pagina 7
Gemeente Amersfoort raadsbesluit
pagina 1
RAADSBESLUIT
Reg.nr.4110510
De raad van de gemeente Amersfoort; op basis van het voorstel van burgemeester en wethouders van 21 mei 2012, sector MO/ZCS (nr.4110510); b e s l u i t: 1 2 3
4
De locatie Oliemolenkwartier aan te wijzen als de meest geschikte locatie met een twee-ondereen-kap constructie ten behoeve van de opvang van daklozen en alcoholverslaafden; het college op te dragen een realisatieplan voor te bereiden voor de locatie Oliemolenkwartier met een twee-onder-een kap constructie; de locaties Smallepad met Oliemolenkwartier voor twee enkele voorzieningen en de locatie Meridiaan voor een twee-onder-een-kap constructie als geschikt aan te merken met in achtneming van alle genoemde randvoorwaarden; de locaties Coninckstraat 58 en Weberstraat 2 als ongeschikt aan te merken.
Vastgesteld in de openbare vergadering van … de griffier
de voorzitter
