RAADSVOORSTEL
Verseon kenmerk: 376695
Raadsvergadering van 7 februari 2013
Agendanummer: 10.3
Onderwerp: Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Raad van Toezicht Openbaar Basisonderwijs West-Brabant (OBO WBR) en statuten OBO WBR. Verantwoordelijk portefeuillehouder: A. Grootenboer SAMENVATTING Per 1 augustus 2010 is de Wet 'Goed onderwijs, goed bestuur' in werking getreden. De wet verplicht schoolbesturen tot een scheiding van de functies bestuur en (intern) toezicht. Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant (OBO WBR), waaronder de openbare basisscholen van Moerdijk ressorteren, wil invulling gegeven aan bovengenoemde wettelijke verplichting door het invoeren van een intern ‘raad van beheermodel’. Hiervoor dienen zowel de statuten van OBO WBR alsook de Gemeenschappelijke Regeling Raad van Toezicht Openbaar Basisonderwijs West-Brabant, gewijzigd te worden. Het is aan de raden van de aangesloten vijf gemeenten, waaronder Moerdijk, om hiermee in te stemmen. Het streven is om begin 2013 het nieuwe bestuursmodel van kracht te laten worden.
KADERS Aanleiding Per 1 augustus 2010 is de wet ‘Goed onderwijs, goed bestuur’ in werking getreden. De wet verplicht schoolbesturen tot een scheiding van de functies bestuur en intern toezicht, maar laat schoolbesturen vrij in de invulling ervan. De Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant (OBO WBR), waar de openbare basisscholen in de gemeente Moerdijk onder vallen, wil invulling gegeven aan bovengenoemde wettelijke verplichting door het invoeren van een intern ‘raad van beheermodel’. Hiervoor dienen zowel de statuten van OBO WBR alsook de Gemeenschappelijke Regeling Raad van Toezicht Openbaar Basisonderwijs West-Brabant 2004, die laatstelijk gewijzigd zijn in 2010 met de toetreding van de gemeente Drimmelen, gewijzigd te worden.
Doelstellingen Streven naar een scheiding tussen bestuur en (intern) toezicht bij OBO WBR.
TOELICHTING OP VOORSTEL Onderbouwing advies Toegankelijk openbaar onderwijs en Raad van Toezicht (5 wethouders). De openbare basisscholen van de vijf gemeenten Moerdijk, Roosendaal, Halderberge, Rucphen en Drimmelen, zijn ondergebracht in de Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant (OBO WBR). De gemeente Moerdijk blijft echter te allen tijde verantwoordelijk voor het bieden van toegankelijk openbaar onderwijs op grond van de Wet op het Primair Onderwijs (WPO). Artikel 48 van de WPO schrijft daarom ook voor dat wanneer een openbare school door een stichting in stand gehouden wordt, er geregeld moet zijn op welke manier de gemeente toezicht houdt op het 1
openbaar onderwijs. Het gaat overigens om een beperkt aantal taken, die uiteraard in de statuten omschreven worden. Om dit toezicht uit te oefenen hebben de deelnemende gemeenten een ‘gemeenschappelijke regeling’ in het leven geroepen, waarmee de gemeenteraden een aantal toezichthoudende taken en bevoegdheden hebben overgedragen aan de wethouders. Zij vormen samen de Raad van Toezicht (5 wethouders) en zij voeren samen het extern toezicht uit. Wethouder Grootenboer is namens uw gemeenteraad afgevaardigd en is lid van deze Raad van Toezicht. Het voorliggende voorstel verandert hier niets aan. ‘Raad van beheermodel’ en intern toezicht Op grond van de wet ‘Goed onderwijs, goed bestuur’ moet OBO WBR de functies bestuur en intern toezicht scheiden. De organisatievorm van de scheiding van de functies bestuur en intern toezicht is vrij. Dit intern toezicht moet aangebracht worden naast de externe Raad van Toezicht (5 wethouders), die ook blijft bestaan. Het is echter niet verplicht een afzonderlijke interne raad van toezicht in te stellen. Het bestuur van OBO WBR heeft op grond van de in de bijlage opgenomen ‘Uitwerkingsnotitie Governance Versie 3, september 2012 Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant’, haar afwegingen en overwegingen gemaakt bij de keuze voor een bepaald model en de feitelijke invulling ervan. Het bestuur van OBO WBR is tot de conclusie gekomen dat een ‘one tier board’ ook wel ‘raad van beheermodel’ genoemd (= een bestuursvorm waarbij er binnen het bestuursorgaan onderscheid wordt gemaakt tussen bestuurders die zijn belast met de uitvoerende werkzaamheden en bestuurders die zijn belast met het toezicht op die werkzaamheden) beter is dan het zogenaamde ‘two tier board’ (bestuur met apart intern toezicht). In het ‘raad van beheermodel’ is sprake van een functionele scheiding. Er is één bestuur met zowel uitvoerende bestuurders als niet-uitvoerende, toezichthoudende bestuurders. Het uitvoerende deel van het bestuur wordt veelal het dagelijks bestuur genoemd, het toezichthoudende deel van het bestuur wordt ook wel het algemeen bestuur genoemd. Het algemeen bestuur is belast met het houden van intern toezicht op het dagelijks bestuur. Het uitvoerende deel van het bestuur gaat bestaan uit drie personen. De algemene directie wordt opgeheven en de huidige algemeen directeur wordt benoemd als (bezoldigd) bestuurder (directeur/bestuurder). Uit haar midden heeft het huidige bestuur twee personen aangewezen, de huidige voorzitter en penningmeester, die bij aanvang de beide overige plaatsen van het uitvoerende deel van het bestuur invullen. De directeur/bestuurder, (voorheen algemeen directeur) heeft de dagelijkse leiding, maar overlegt frequent met de overige twee leden van het uitvoerende deel van het bestuur. Bij uitval van de directeur/bestuurder kunnen deze overige twee leden van het uitvoerende deel van het bestuur onmiddellijk invallen en is de continuïteit verzekerd. Het niet-uitvoerende deel van het bestuur gaat bestaan uit vier andere personen. Deze plaatsen worden aanvankelijk bezet door de resterende leden van het huidige bestuur. Deze niet-uitvoerende bestuursleden zijn belast met het intern toezicht. Wijziging statuten en gemeenschappelijke regeling. Voor de invoering van het ‘raad van beheermodel’, moeten de statuten en de gemeenschappelijke regeling gewijzigd worden. De notaris heeft het ‘raad van beheermodel’ verder vormgegeven in conceptstatuten, welke besproken zijn met de GMR (Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad), en de externe Raad van Toezicht (5 wethouders). De GMR heeft positief geadviseerd. Ook is de nieuwe conceptgemeenschappelijke regeling uitgewerkt. Hiermee is voor alle partijen duidelijk welke bevoegdheden door de gemeenteraden worden overgedragen en welke door de wethouder, als lid van de externe Raad van Toezicht, uitgeoefend dienen te worden. Van de in artikel 48 WPO omschreven bevoegdheden, zullen alleen de bevoegdheden tot het wijzigen van de statuten van de stichting, het besluit tot opheffing van de stichting en het besluit tot sluiting van een school door de gemeenteraad uitgevoerd worden. De overige bevoegdheden (o.a. goedkeuren begroting en jaarrekening en benoemen, schorsen en ontslaan van bestuursleden) worden overgedragen aan de wethouders. Het bestuur van OBO WBR legt niet rechtstreeks verantwoording af aan de gemeenteraden, maar doet dit voor de in artikel 48 omschreven verplichtingen via de externe Raad van Toezicht (5 wethouders). 2
De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor het zorgen voor toegankelijk openbaar onderwijs. Door de invoering van het ‘raad van beheermodel’ voor het intern toezicht in het bestuur en door het externe toezicht door de Raad van Toezicht (5 wethouders), wordt het financiële risico verkleind en ondervangen voor de gemeente.
Alternatieven Het alternatief is om niet in te stemmen met het door het bestuur en de Raad van Toezicht (5 wethouders) van OBO WBR voorgestelde ‘raad van beheermodel’. Het ‘raad van beheermodel’ heeft echter de voorkeur binnen de organisatie van OBO WBR. Het eventuele alternatief is het interne ‘Raad van Toezicht’ model. Naast de externe Raad van Toezicht (wethouders) zou dan ook een separate interne raad van toezicht moeten functioneren. Dit model heeft niet de voorkeur binnen OBO WBR. Het is de vraag is of dit goed gaat werken, als voor dit alternatief zou worden gekozen.
Betrokken partijen - De gemeenteraden van de gemeenten Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Halderberge en Drimmelen. Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant. - Stichting OBO WBR - Raad van toezicht Planning De wet ‘Goed onderwijs, goed bestuur’ is per 1 augustus 2010 in werking getreden. Enige haast met de invulling van de scheiding tussen de functies bestuur en intern toezicht is dus geboden. Naast het interne menings- en besluitvormingsproces heeft OBO WBR ook te maken met een extern proces bij de gemeenteraden. Invoering van het nieuwe model begin 2013 is haalbaar. Definitieve statuten en voorgestelde inrichting RvT Toelichting en meningsvorming RvT Formele instemming Bestuur Formele (voorgenomen) besluitvorming GMR Formeel advies, op grond van art. 22, lid g Bestuur Formele besluitvorming Gemeenteraden Formele besluitvorming
18-09-2012 Voor eind okt. 2012 01-10-2012 23-10-2012 05-11-2012 Eind 2012/ begin 2013
Communicatie Het college zal de nieuwe gemeenschappelijke regeling bekend maken.
MIDDELEN Kosten Er zijn voor de gemeente Moerdijk geen kosten verbonden aan de voorgestelde wijzigingen van de Gemeenschappelijke Regeling Raad van Toezicht OBO WBR en de statuten van de Stichting OBO WBR.
Dekking Dit is niet aan de orde aangezien er geen kosten zijn.
RISICO’S EN KANSEN Financieel De gemeente Moerdijk blijft te allen tijde verantwoordelijk voor het bieden van toegankelijk openbaar onderwijs. Door invoering van het intern toezicht in het bestuur en door het externe toezicht door de 3
Raad van Toezicht (de wethouders van de 5 gemeenten), is het financiële risico verkleind en ondervangen.
Juridisch Als alle gemeenteraden een positief besluit hebben genomen, zullen de statuten notarieel worden vastgelegd. Het college zal de nieuwe gemeenschappelijke regeling zenden aan gedeputeerde staten van Noord-Brabant.
Overig Als één of meer gemeenteraden niet instemmen met de voorgestelde wijzigingen van de statuten en de gemeenschappelijke regeling, kan OBO WBR het voorgestelde ‘raad van beheermodel’ niet invoeren. OBO WBR zal dan met een nieuw voorstel moeten komen over een vorm van intern toezicht waarmee alle raden kunnen instemmen.
VOORSTEL 1. In te stemmen met de wijziging van de Gemeenschappelijke Regeling Raad van Toezicht Openbaar Basisonderwijs West-Brabant 2004, die in 2010 is aangevuld met de toetreding van de gemeente Drimmelen; en 2. In te stemmen met de benodigde statutenwijziging van de Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant.
BIJLAGEN - Statutenwijziging. - Gemeenschappelijke Regeling. - Uitwerkingsnotitie Governance Versie 3, september 2012 Stichting Openbaar Basisonderwijs WestBrabant.
Mocht u vragen hebben over dit voorstel, kunt u contact opnemen met de griffier via telefoonnummer 14 0168. Zevenbergen, 13 november 2012,
Burgemeester en wethouders van de gemeente Moerdijk, de gemeentesecretaris de burgemeester
Drs. A.E.B. Kandel
J.P.M. Klijs
4
RAADSBESLUIT Raadsvergadering van 7 februari 2013 De raad van de gemeente Moerdijk, gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 november 2012; overwegende dat op 1 augustus 2010 de wet 'Goed onderwijs, goed bestuur' in werking is getreden en de wet de Stichting Openbaar Basisonderwijswijs West-Brabant verplicht tot een scheiding van de functies bestuur en (intern) toezicht; gelet op de artikelen 48 en 171 Wet op het Primair Onderwijs;
BESLUIT 1. In te stemmen met de wijziging van de Gemeenschappelijke Regeling Raad van Toezicht Openbaar Basisonderwijs West-Brabant 2004, die in 2010 is aangevuld met de toetreding van de gemeente Drimmelen; en 2. In te stemmen met de benodigde statutenwijziging van de Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant.
Vastgesteld in de vergadering van de raad d.d. 7 februari 2013, de griffier, de voorzitter,
H.D. Tiekstra
J.P.M Klijs
5
