Zaaknummer
:
129650
Raadsvergadering Commissie
: :
8 december 2015 Bestuur en Ruimte
Onderwerp
:
Aanleg glasvezel Berkelland
Collegevergadering Portefeuillehouder Meer informatie bij
: : :
10 november 2015 J.B. Boer E. Dijkman
agendapunt
:
agendapunt
: 30.
telefoon
: 0545-250 518
Te nemen besluit: Het College van Burgemeester en Wethouders opdracht te geven een leningsovereenkomst onder marktconforme condities uit te werken en af te sluiten met CIF van maximaal € 5 miljoen voor de aanleg van glasvezel in het buitengebied Berkelland. Waarom dit voorstel? CIF (Communication Infrastructure Fund) heeft een verzoek tot financiering bij de gemeente Berkelland ingediend. Met deze financiering wil CIF het buitengebied van de gemeente Berkelland verglazen. CIF is de partij die destijds de Stichting Centrale Antenne Inrichting Borculo (SCAI) heeft overgenomen. Met deze overname is de intentie uitgesproken dat CIF een groot deel van het buitengebied van Borculo verglaast. CIF is inmiddels ook druk doende in aangrenzend COGAS gebied te komen tot de aanleg van glasvezel. Door het succes dat is behaald in combinatie met het al aangelegde netwerk in Berkelland, ziet CIF dan ook mogelijkheden glasvezel uit te rollen over het gehele buitengebied van de gemeente en op termijn ook de bedrijventerreinen. Berkelland heeft in dit verband een unieke positie ten opzichte van de andere Achterhoekse gemeenten. CIF vraagt, om dit te realiseren, aan de gemeente Berkelland een lening onder marktconforme condities. Wat is het effect? Al vanaf 2008 zet de gemeente Berkelland zich in voor de realisatie van breedband in het buitengebied van de gemeente. Het staat hoog op de agenda en is dan ook een van de speerpunten in het coalitieakkoord 2014-2018. Met het verzoek van CIF kan invulling gegeven worden aan dit speerpunt. Eerder dit jaar besloot Berkelland deel te nemen aan het project van de provincie Gelderland en Achterhoekse gemeenten. Dit omdat de markt de aanleg van breedband in de vorm van glasvezel niet oppakte. Intussen heeft de markt zich ontwikkeld en ontvangen wij het verzoek van CIF om tot aanleg in Berkelland over te gaan. Dit is in feite de gewenste situatie. Daarbij is het zo dat CIF een lening onder marktconforme condities aanvraagt, waardoor er van staatssteun in de zin van artikel 107 VWEU geen sprake is. Dit maakt de realisatie juridisch minder complex. Doordat er geen staatssteun wordt gegeven, wordt het tevens mogelijk zowel wit als grijs gebied in de gemeente aan te sluiten en een dekkend netwerk in de gemeente aan te leggen. CIF heeft ook de ambitie om aansluitend glasvezel op de bedrijventerreinen in Berkelland aan te leggen. Argumentatie/onderbouwing: 1. Aanleg totale buitengebied (wit en grijs) Door onder strikte marktconforme condities CIF een lening te verstrekken, wordt het mogelijk het gehele buitengebied van onze gemeente van glasvezel te voorzien, wit en grijs gebied.
______________________________________________________________________ In te vullen door Griffie: Commissievergadering Afhandelingsvoorstel voor raad: 0 hamerstuk 0 bespreekstuk 0 anders, nl
Raadsvergadering 0 zonder hoofdelijke stemming 0 met algemene stemmen 0 stemmen voor, stemmen tegen 0 aangenomen 0 verworpen 0
2. Provinciaal middel in Berkelland niet nodig omdat de markt het hier oppakt Het provinciale plan is een middel om te komen tot aanleg van glasvezel in het buitengebied omdat de markt het in de Achterhoek tot op heden niet oppakt. Intussen zijn er allerlei ontwikkelingen in de markt gaande en kan het zijn dat Berkelland dit middel niet nodig heeft. Berkelland kan zijn voordeel doen met de historische situatie van de zelfstandige kabelmaatschappij in Borculo. Bovendien sluit het buitengebied van Berkelland vanuit de CIF gezien logisch aan op de gestarte uitrol van glasvezel in Twente. Het plan van CIF lijkt voor Berkelland een goede oplossing. 3. Aanleg bedrijventerreinen Naast het buitengebied is de CIF ook geïnteresseerd in het verglazen van de bedrijventerreinen in de gemeente. Hierdoor kan er een gemeente dekkend netwerk ontstaan. Kanttekeningen/risicoparagraaf De invloed van de gemeente op de daadwerkelijke realisatie van het netwerk is beperkt tot haar publieke taak (waaronder vergunningverlening en het informeren van bewoners/bedrijven). De gemeente verstrekt slechts een lening onder marktconforme voorwaarden. Er is dus sprake van een leningsovereenkomst. Van opdrachtverlening aan CIF is geen sprake, aangezien er geen eisen worden opgenomen over de te behalen resultaten of de afdwingbaarheid daarvan., Dit raadsvoorstel gaat in essentie om het besluiten over het concrete verzoek van een marktpartij tot financiering. Voordat CIF daadwerkelijk tot aanleg over zal gaan, zal eerst 50% deelname behaald moeten worden. Wanneer dit niet gehaald wordt, gaat CIF niet over tot aanleg. Met het verstrekken van een lening aan CIF zal 95% van het buitengebied een glasvezel aansluiting kunnen krijgen. 5% van de adressen liggen dermate ver van de hoofdkabel dat het meefinancieren van de aanlegkosten van deze adressen een prijsopdrijvend effect heeft voor de overige adressen. Dit kan het behalen van de 50% deelname ernstig in de weg staan. Voor de 5% adressen wordt een maatwerkoplossing gezocht. Het verstrekken van een lening aan CIF houdt in dat er één marktpartij investeert in het netwerk, zonder dat de infrastructuur op grond van Europese regels opengesteld moet worden aan andere partijen. Marktpartij CIF bepaalt daarmee welke providers diensten kunnen aanbieden over het glasvezelnetwerk. Het spreekt voor zich dat daarbij wel een aantrekkelijk dienstenpakket aangeboden moet worden om zo voldoende abonnees aan zich te blijven binden. Berkelland neemt ook deel aan het provinciale traject om te komen tot aanleg van glasvezel in het buitengebied. CIF komt nu – vanwege de toch wel unieke positie die Berkelland inneemt ten opzichte van de andere Achterhoekse gemeenten – met het aanbod om het hele buitengebied van Berkelland te verglazen en verzoekt ons om medefinanciering. We denken hiermee een goede oplossing aan de inwoners van onze gemeente te kunnen bieden. Het moment waarop de geldleenovereenkomst definitief wordt ondertekend is het moment waarop we onze deelname aan het provinciale traject kunnen beëindigen. De unieke positie en daarmee samenhangende keuze van Berkelland voor een samenwerking met CIF is met de provincie besproken. Daarnaast biedt het eventueel uitstappen van Berkelland mogelijkheden voor de gemeenten Lochem en Doesburg om in te stappen in het provinciale project. We hopen dat de samenwerking met de CIF ook kansen biedt voor de overige Achterhoekse gemeenten. Onze ervaringen zullen we dan ook delen met de Achterhoek en de provincie Gelderland. Voor een duiding van de financiële risico’s verwijzen we naar de financiële paragraaf.
2
Financiële paragraaf Op 3 maart 2015 besloot u de aanleg van breedband in het buitengebied als een publieke taak te beschouwen. Dit in het kader van de oprichting van de BV van gemeenten en provincie die hiervoor een lening bij de gemeente Berkelland zou afnemen. Toen ging het om een lening van maximaal € 6 miljoen voor het aansluiten van de witte adressen. Het advies is om in te stemmen met het verstrekken van een lening aan CIF uit hoofde van de publieke taak tot een bedrag van maximaal € 5 miljoen.. In haar brief verzoekt de CIF op grond van de huidige uitgangspunten om een lening van € 4 miljoen en een looptijd van 15 jaar. Het is niet ondenkbaar dat additionele financiering gevraagd wordt. Om hierop effectief te kunnen reageren vragen wij in dit voorstel om de financiering te limiteren tot een bedrag van € 5 miljoen. De gemeente profiteert van een marktconforme rente over haar overtollige liquide middelen, terwijl deze nu als gevolg van het schatkistbankieren nauwelijks rendement opleveren. Dit is in lijn met het coalitieakkoord, waarin is aangegeven dat naast financieel voordeel ook maatschappelijk rendement meeweegt in de beslissing of we geld willen uitzetten. Hierbij is de aanleg van breedband als concreet voorbeeld genoemd. De lening wordt verstrekt onder marktconforme voorwaarden. Deze voorwaarden hebben enerzijds betrekking op de financiële afspraken over het rentetarief, de looptijd en wijze van aflossing. Anderzijds is het van belang afspraken te maken over de geboden zekerheden. Beide aspecten van de lening moeten met elkaar in balans zijn om te kunnen spreken van een marktconforme lening. Dat is zowel in het belang van de gemeente als in het belang van CIF. Al wordt bij het opstellen van de overeenkomst met het bovenstaande rekening gehouden, is het niet volledig uit te sluiten dat een concurrerende partij een juridische procedure start om de marktconformiteit en aanbestedingsrechtelijke aspecten te laten toetsen. Dit kan vertraging veroorzaken in de realisatie van de plannen en houdt daarmee een risico in voor de investeerder en de financiers. Bij de uitwerking van een leningsovereenkomst zal daarom nadrukkelijk aansluiting worden gezocht bij de leningsvoorwaarden van andere externe financiers. Het college wil de leningsvoorwaarden ook door extern deskundigen laten toetsen, zodat de marktconformiteit niet ter discussie kan staan. Dit aspect zal bovendien in de af te sluiten leningsovereenkomst nadrukkelijk als uitgangspunt worden opgenomen, zodat geborgd is dat de leningsovereenkomst gedurende de looptijd geen ongewenste staatssteun oplevert. Naast deze juridische risico’s zijn aan het verstrekken van leningen financiële risico’s verbonden. De financiering is bedoeld voor de aanleg van een glasvezelnetwerk. De CIF gaat pas over tot aanleg nadat minimaal 50% van het witte gebied een aansluiting wenst. Het risico op het niet af kunnen lossen van de lening is daarmee deels afgedekt. Dat is te verklaren doordat na de aanleg een voorspelbare constante maandelijkse kasstroom uit vastrechtvergoedingen en abonneegelden op gang komt. De leningsovereenkomst wordt aangegaan met een hiertoe opgerichte dochtervennootschap van de CIF. Bij het opstellen van de leningsvoorwaarden en in het bijzonder de geboden zekerheden zal de mogelijkheid van een concerngarantie beoordeeld worden. Dit in samenhang met de voorwaarden die zullen gelden voor de externe bancaire financiering. Uitgangspunt is dat de zekerheden voor de gemeentelijke lening ten opzichte van de bancaire financiering gelijkwaardig zijn. Eventuele afwijkingen – bijvoorbeeld in looptijden - zullen moeten worden verdisconteerd in het rentepercentage van de lening. Zoals hiervoor gezegd zullen we deze voorwaarden bovendien extern laten toetsen. Daarnaast is het in algemene zin zo dat het eigen vermogen van een vennootschap het eerst wordt aangesproken op het moment dat er financiële risico’s optreden.
3
De bevoegdheid voor het uitwerken en afsluiten van de leningsovereenkomst ligt volgens artikel 16 van het gemeentelijke treasurystatuut bij het college van burgemeester en wethouders. Wij vragen u het college opdracht te geven een leningsovereenkomst met CIF af te sluiten. Informatie en communicatie (in-en extern) Tot op heden zijn onze inwoners via de contacten met de belangenverenigingen van kleine kernen en buurtschappen, via de post, de digitale Berkellandse glasvezelnieuwsbrief en via Berkelbericht geïnformeerd over de ontwikkelingen. Wij zullen deze kanalen benutten om de nieuwe koers te communiceren. Inspraak en participatie De belangenverenigingen van kleine kernen en buurtschappen zijn de afgelopen periode regelmatig geïnformeerd over de stand van zaken zowel in bijeenkomsten als via de email. Hierbij is meerdere malen gevraagd om dezelfde werkwijze als in COGAS gebied te hanteren. We verwachten dan ook - gezien de voordelen en de mogelijkheid op korte termijn tot realisatie te komen – dat dit voorstel aansluit bij hun wensen. Planning en evaluatie CIF hanteert de planning dat zij in 2016 willen starten met de aanleg. Er wordt naar gestreefd de vraagbundeling (het behalen van de 50% deelname) in de periode januari – maart te laten plaatsvinden.
Burgemeester en wethouders van Berkelland, de secretaris, de burgemeester, J.A. Wildeman.
drs. J.H.A. van Oostrum.
4
Raadsvergadering
:
Agendapunt
:
8 december 2015
De raad van de gemeente Berkelland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 10 november 2015; besluit:
het College van Burgemeester en Wethouders opdracht te geven een leningsovereenkomst onder marktconforme condities uit te werken en af te sluiten met CIF van maximaal € 5 miljoen voor de aanleg van glasvezel in het buitengebied Berkelland.
Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 8 december 2015 de griffier,
de voorzitter,
5
