provinsje fryslân provincie fryslîn postbus 20120 8900 hm leeuwarden tweebaksmarkt 52 telefoon: (058) 292 59 25 telefax; (058) 292 51 25 www.fryslan.nl
Provinciale Staten van de Provincie Fryslan Postbus 20120 8900 HM LEEUWARDEN
[email protected] www.twitter.com/provfryslan
Leeuwarden, 14 februari 2013 Verzonden, 15FEB. 2013 Ons kenmerk : 01029567 Afdeling : Stêd en Plattelân Behandeld door : H.J.F.G. Strik /(058) 292 57 23 of
[email protected] Uw kenmerk Bijlage(n) -
Onderwerp
: Fiets mee in de bus
Geachte Statenleden,
Inleiding Tijdens de commissievergadering van de commissie LLW van 12 oktober 2011 is de toezeg ging gedaan om de staten te informeren over hoe omgegaan wordt met fietsen in het open baar vervoer. Hierbij informeren wij u hierover. Deze toezegging is gedaan voor het voorjaar 2012, het invullen van deze toezegging is blijven liggen omdat in 2012 een maximale inzet van capaciteit nodig was voor alle werkzaamheden die samenhingen met de verlening van de nieuwe 0V-concessie voor Noord en Zuidwest Fryslân en Schiermonnikoog en de visie duurzaam 0V. Onze excuses hiervoor. De discussie in de commissie ging voornamelijk over het meenemen van de fiets in de bus ten behoeve van het woon-werkverkeer, dus vooral in de ochtend- en avondspits. Forenzen kunnen dan met de fiets naar en in de bus en vervolgens weer met hun eigen fiets van de bushalte naar het werk fietsen. De ketenverplaatsing zou hiermee makkelijker worden. Er werd expliciet aangegeven dat het niet ging om (experimenten met) de fiets in de bus ten behoeve van het recreatief verkeer. Hieronder wordt eerst ingegaan op het meenemen van de fiets in de bus ten behoeve van het woon-werkverkeer. Voor het volledige beeld van fiets mee in het DV in Fryslân en elders wordt ook ingegaan op het meenemen van de fiets in de bus en trein ten behoeve van het recreatieve verkeer.
-
1/5
-
Ons kenmerk: 01029567
ç,*J
provinsje fryslân provincie fryslân
b
Meenemen van de fiets in de bus Het meenemen van de fiets in de bus heeft globaal de volgende gevolgen voor het vervoer: • In de ochtendspits is het erg druk in de bus. Het meenemen van fietsen gaat ten koste van de capaciteit en/of de rolstoelplaats. Dit betekent dat er of meer mensen moe ten staan of dat er extra buscapaciteit moet worden ingezet. Extra capaciteit in de ochtendspits is duur omdat dan al het beschikbare materieel wordt ingezet en er dus extra materieel moet worden aangeschaft of ingehuurd. • De noodzakelijke ruimte voor het stallen van fietsen in de bus kan verkregen worden door gewone stoelen om te bouwen tot klapstoelen die, als er geen fietsen zijn, gewoon gebruikt kunnen worden. Deze zijn in het algemeen minder comfortabel. • Het meenemen van de fiets kost extra tijd. Fietsen moeten op willekeurige haltes inen uit de bus. Dit kost extra tijd, helemaal als de achterste fiets eruit moet. De dienstregeling staat in de ochtendspits al onder druk vanwege het grote aantal mensen en het drukke verkeer. Extra rijtijd inbouwen betekent of dat aansluitingen niet meer ge haald worden of dat extra bussen moeten worden ingezet om de dienstregeling te kunnen rijden. • Ook een aandachtspunt is het goed vastzetten van de fiets in de bus. Hiervoor zijn oplossingen beschikbaar. • Onduidelijk is of en wat mensen bereid zijn te betalen voor het dagelijks meenemen van de fiets in de bus. Gezien het feit dat een fiets meenemen in de spits ten koste gaat van zitplaatsen ligt het voor de hand dat er een redelijk tarief voor betaald zal moeten worden. Uit de hierboven geschetste gevolgen blijkt dat het meenemen van fietsen in de spits in de bus kostenverhogend is voor het CV (en dus voor de provincie). Hoe hoog deze kosten pre cies zijn is vooraf lastig te zeggen. Daarvoor zal nauwkeurig naar de dienstregeling gekeken moeten worden: waar heeft extra rijtijd wel of nauwelijks financiële gevolgen. Zodra het ech ter gaat om extra bussen of ritten zullen de kosten substantieel zijn en niet opwegen tegen de extra inkomsten. Ook wegen de extra kosten in onze ogen niet op tegen de extra service voor de enkele reiziger die hier gebruik van zal maken. Daarnaast wekt oponthoud en discomfort door fietsen in de bus irritaties op bij andere reizigers. Dat zie je nu ook in de trein gebeuren op momenten dat het druk is zowel met fietsen als reizigers. Dat neemt niet weg dat wij het met u eens zijn dat de ketenverplaatsing verbeterd kan wor den. Dat is ook onderdeel van ons beleid. Zowel waar het gaat om het fietsbeleid als het onderdeel “infrastructuur” van de Visie duurzaam openbaar vervoer. Binnen het onderdeel infrastructuur van de Visie duurzaam openbaar vervoer heeft het opwaarderen en verbeteren van de door de provincie aangekochte busstations en het verbete ren van provinciale abri’s en fietsenstallingen het komende jaar prioriteit. Daarna kijken we ook naar de mogelijkheid het aantal 0V-fietsen in Fryslân uit te breiden. Niet alleen op treinstations, maar ook op busstations en knooppunten. Ook zullen we de kansen van elektrische fietsen in de ketenverplaatsing bekijken. Fiets mee in het Friese 0V: Wij zien, net als u, kansen voor het meenemen van de fiets in het openbaar vervoer. Echter eerder te behoeve van het recreatieve verkeer dan in de spits (m.u.v. de vouwf iets) ten be hoeve van het woon-werk verkeer. Hieronder wordt ingegaan op de mogelijkheden van het meenemen van de fiets in het Friese openbaar vervoer.
-2 / 5
-
Ons kenmerk: 01029567
1 1
IP
provinsje fryslân provincie fryslân b
rj
De vouwfiets De vouwfiets mag gratis mee in de bus. Busbedrijven stellen in zijn algemeenheid wel dat het veilig moet zijn en dat er plaats voor moet zijn. Dit ter beoordeling van de chauffeur. Arri va zegt in haar offerte dat bussen bagageruimte genoeg hebben om vouwfietsen mee te nemen. Tevens bieden zij reizigers aan om tegen sterk gereduceerd tarief een vouwf iets aan te schaffen. .
Aanbod Arriva: pilot fiets mee in de bus Arriva biedt gedurende de zomervakantie van het Noorden in 2013 op de lijnen 44 en 47 de mogelijkheid voor het gratis meenemen van gewone fietsen aan. Het kan alleen in deze pe riode omdat het aantal reizigers dan fors lager is. Arriva heeft voor de lijnen 44 en 47 gekozen vanwege het recreatief potentieel voor fietstochten in Gaasterlân. Als het een succes wordt (gemiddeld 10 fietsen per dag) zal Arriva met de provincie bespreken of en hoe de pilot een vervolg krijgt en wat de kosten voor de reiziger en eventueel de provincie zullen zijn. Ook op lijn 66 (Leeuwarden-Holwerd pier) biedt Arriva de mogelijkheid om een beperkt aan tal fietsen mee te nemen. Per dag zijn er twee reismogelijkheden beschikbaar (buiten de spits). Reizigers kunnen voor €6,00 hun fiets meenemen. Vooraf dient men dan een e-ticket te kopen. Fiets mee in de trein In de zomer van 2011 is er, in samenwerking met de Fietsersbond en Arriva, een pilot ge daan om de fiets (gratis) op de treinen naar Harlingen en Stavoren mee te nemen. Deze pilot was op zich succesvol, maar heeft een aantal verbeterpunten (m.n. op het gebied van veilig heid van passagiers en personeel), waardoor het kostbaar is om deze door te zetten. De actie leverde niet zoveel extra opbrengsten op dat daarmee de kosten betaald kunnen worden. Uit de enquête die gedurende de pilot is gehouden, bleek namelijk dat de meeste gebruikers van de actie sowieso al met de trein zouden reizen. Hoewel de actie dus succes vol was wegen de kosten niet op tegen de opbrengsten en komt er geen vervolg op de pilot. Wel willen we graag iets doen voor fietsers in de trein. Reizigers kunnen voor 3,50 euro een product op hun OV-chipkaart laden en daarmee kan de fiets na 9.00u de hele dag op de Ar riva-lijnen in Groningen en Fryslân mee reizen. Dit product geeft recht op het meenemen van de fiets in alle noordelijke spoorlijnen van Arriva (en dit is een verbetering t.o.v. de pilot waar maar 2 baanvakken meededen). Communicatie hierover zal binnenkort plaatsvinden. Fiets mee in de bus buiten Fryslân Fiets mee in de bus door de Westerscheldetunnel De fiets mag mee in de bus door de Westerscheldetunnel. Dit ter compensatie van een op geheven veerpont. Je kunt niet zelf met je (brom)fiets door de tunnel. In de bus is plaats voor drie fietsen. Reizigers moeten betalen voor het meenemen van de fiets. Er is een reserve ringssysteem voor het meenemen van de (brom)fiets. Reserveren is verplicht voor: fietsers, wanneer zij reizen op werkdagen vôc5r 9.00 uur, brommers, scooters, brommobielen, tan dems en fietsen met aanhangers en groepen (vanaf 3 personen). De fiets mag mee voor €1 ,00 per rit.
-
3/5
-
Ons kenmerk: 01029567
•
rij)
provinsje fryslân provincie frys1n b
•
Fiets mee in de bus in Zuid-Holland Vanaf december mag op een drietal lijnen in Zuid-Holland de fiets buiten de spits gratis mee. Het betreft lijnen met toeristisch potentieel. De provincie had in haar bestek om een dergelijk project gevraagd. Op de halte (en op internet) wordt aangegeven wat de spitstijden zijn. Er is plaats voor 4 fietsen. De fietsen worden met sjorbanden vast gezet. Er is geen reserveringssysteem en het e risico is voor de reiziger dat hij de 5 fiets op een rit is. Voor het meenemen van 4 fietsen zijn 2x2 zitplaatsen uit de bus gehaald. De bus heeft daarmee minder zitplaatsen. Extra uitdaging voor het busbedrijf is om deze bussen dus altijd op deze ritten in de zetten. Dit levert in zijn algemeenheid inefficiënties op in de materieelplanning. Fiets mee in de tram, metro of trein In verschillende steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Den Haag mag de fiets tegen beta ling of soms gratis (buiten de spitsen) mee in de tram of metro op speciaal daarvoor aange wezen plaatsen. Metro en tram hebben van binnen vaak meer staruimte en dus plaats waar buiten de spits een fiets kan staan. Daarnaast mag de fiets mee op de waterbusverbinding tussen Rotterdam en Dordrecht. Daar maken veel reizigers gebruik van. Ook in de NS treinen mag de fiets buiten de spits en in het weekend mee tegen een vast tarief. Ongeacht de reisafstand. Fiets mee voorop of achter de bus In het buitenland, met name de VS, ziet men ook fietsrekken voor 2 of 3 fietsen voor op de bus gemonteerd. In Nederland zijn deze rekken vanuit verkeersveiligheidsoogpunt niet toe gestaan. Indien dit ooit wel mogelijk is, zou hier nog eens naar gekeken kunnen worden. Op fietsreizen worden fietsen vaak meegenomen in een aanhanger. De BBA heeft een der gelijke pilot ook in Nederland gedaan, maar deze pilot heeft geen vervolg gekregen. Een dergelijk systeem zou denkbaar zijn tussen twee knooppunten waar op het ene knooppunt voldoende tijd is om de fietsen erin te zetten en op een ander knooppunt fietsen er weeruit te laden. Dit is niet geschikt voor alle haltes omdat laden en lossen van fietsen redelijk wat tijd kost. Conciuderend Het versterken van de ketenverplaatsing is een goede zaak en noodzakelijk. Wij doen dat via het fietsbeleid en het onderdeel “infrastructuur” van de Visie duurzaam 0V. Echter, het meenemen van de fiets in de bus ten behoeve van woon-werkverkeer is in onze ogen geen oplossing voor het verbeteren van de ketenverplaatsing. Het is duur voor de pro vincie en gebruiker en oncomfortabel voor de overige reizigers. Het meenemen van een vouwf iets in de bus zou een goed alternatief voor deze reizigers kunnen zijn. Het monteren van een fietsenrek voor op de bus, zoals in Amerika gebeurt is in Nederland niet toegestaan. Indien dat wel het geval is, zou hier nog eens naar gekeken kunnen worden.
-
4/5
-
Ons kenmerk: 01029567
•
1
rJ)
provinsje fryslîn provincie fryslân
b
Het meenemen van de fiets op lijnen met toeristisch potentieel, zoals in Gaasterlân, zal ko mende zomer worden geprobeerd. Daarnaast kan de fiets ten behoeve van het recreatieve verkeer worden meegenomen in de trein. Wij hopen u hiermee voldoende geïnformeerd hebben. • F____
Gedeputeerde
.
0
J.A. Jorritsma, voorzitter
den Berg, secretaris
-5/5
Ons kenmerk: 01029567
-
