Project verslag
Zorgeloos zorgen voor elkaar
Minor Healthy Ageing
Groningen, juni 2015 Erik Kloet Elise Kroontje Emiel Soppe Tianda Walters
Technische bedrijfskunde Sportgezondheid MBRT Fysiotherapie
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
311060
290799
306099
286695
Samenvatting GoudOud!! wil weten welke bestuursvorm het beste past bij hun aankomende (zorg)coöperatie. Vanaf februari 2015 hebben wij als projectgroep gewerkt om dit rapport vorm te kunnen geven. Dit is in opdracht geweest van onze opdrachtgever uit Warffum, Diane Beerlage. Naar aanleiding van bezuinigingen in Nederland zijn er een aantal wetswijzigingen gedaan binnen het Nederlandse zorgstelsel, hierdoor is er een vraag ontstaan om de gemeenschap in gemeenschappelijke behoeften te voorzien. De zorg die in het verleden werd aangeboden in kleinere dorpen zal worden verplaatst naar de grotere dorpen van een gemeente. Warffum valt onder een kleiner dorp maar wil toch blijven zorgen voor de inwoners. Dit is mogelijk maar hiervoor wordt door de overheid een initiatief vanuit de burgers verwacht. De vraag zal niet meer worden ingevuld door de staat, maar een coöperatie kan de vraag naar de gemeenschappelijke behoeften wel gaan invullen. Hierdoor zal er in de toekomst vaker een beroep op steun van mantelzorgers en vrijwilligers worden gedaan. In dit onderzoeksrapport is er onderzoek gedaan naar welke bestuursvorm het best past bij Goudoud!. Om hier een antwoord te geven zijn er een aantal deelvragen uitgewerkt om de hoofdvraag te beantwoorden en uiteindelijk kon er een advies worden opgesteld voor de opdrachtgever. Er is onderzocht wat een coöperatie precies is en wat er bij de oprichting hiervan bij komt kijken. Het feit dat coöperaties de laatste jaren weer aan populariteit wint, vooral in de zorgsector is met behulp van een literatuur studie onderzocht. En er is onderzocht welke verschillende bestuursvormen er mogelijk zijn voor een coöperatie. Mede door het interviewen van twee bestuursleden van andere beginnende zorgcoörperaties in de regio Noord-Nederland is er een antwoord gevonden op deze vragen. En tot slot is er geïnventariseerd hoe het geregeld is met het vrijwilligersnetwerk binnen de stichting. Uit de belangrijkste bevindingen en resultaten bleek dat een dorpscoöperatie sneller kan groeien en ook zorg gerelateerde zaken op zich zou kunnen nemen. Een zorgcoöperatie voorkomt dat dit zal gebeuren, waardoor er volledig gericht kan worden op zorg gerelateerde zaken. Het is dus belangrijk om hier alvast rekening mee te houden voor in de toekomst. Verder is het belangrijk om de belangen van de leden te inventariseren zodat er eenduidigheid is binnen coöperatie en er vlotte beslissingen kunnen worden genomen. De belangrijkste conclusie uit dit onderzoeksrapport is dat een zorgcoörperatie de beste bestuursvorm zou zijn waarbij de zorgdiensten voor de leden worden ingekocht en worden geregeld en er niet meer zaken bij komen kijken dan zorg gerelateerde zaken.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 2
Voorwoord
Voor u ligt de definitieve versie van het onderzoeksrapport dat tijdens het project binnen de minor Healthy Ageing tot stand is gekomen. Het onderzoek heeft plaats gevonden in opdracht van stichting GoudOud! in Warffum. Gedurende het project hebben wij als projectteam met veel plezier het onderzoek uitgevoerd voor stichting GoudOud! in Warffum. Wij hopen dat wij met ons onderzoeksrapport het gewenste resultaat hebben behaald voor stichting GoudOud! in Warffum. Om aan het gewenste resultaat te komen hebben wij verschillende bestaande zorgcoöperaties geïnterviewd en de potentiële leden van de zorgcoöperatie Warffum geënquêteerd. Deze mensen willen wij graag bedanken voor hun medewerking.
Daarnaast willen wij graag onze opdrachtgever Diane Beerlage bedanken voor haar ondersteuning tijdens het onderzoek en ook onze werkcollege docent Edmund Berduzcek voor zijn hulp waar nodig.
Mede door de ondersteuning van bovenstaande personen is er een mooi eindrapport tot stand gekomen. Wij wensen u veel plezier bij het lezen van dit onderzoeksrapport.
Groningen, juni 2015 Erik Kloet
Emiel Soppe
Tianda Walters
Elise Kroontje
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 3
Inhoudsopgave Samenvatting Voorwoord
2
3
Inhoudsopgave
4
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding
6
1.2 Probleemstelling 1.3 Doelstelling
6
9
10
1.4 Onderzoeksvraag en deelvragen
10
Hoofdstuk 2 Theoretisch kader 11 2.1 Soorten organisatiestructuren
11
2.1.1
Coöperatie
11
2.1.2
Besloten Vennootschap
12
2.1.3
Naamloos Vennootschap
12
2.1.4
Vennootschap onder Firma
13
2.1.5
Maatschap
13
2.1.6
Vereniging
14
2.2 Diverse soorten coöperaties 15
Hoofdstuk 3 Methode 3.1 Type onderzoek 3.2 Populatie
17 17
17
3.2.1
Enquête (kwantitatief onderzoek)
3.2.2
Interviews (kwalitatief onderzoek) 17
3.3 Meetinstrumenten
17
17
3.3.1
Enquête (kwalitatief onderzoek)
17
3.3.2
Interviews (kwantitatief onderzoek) 18
3.4 Procedure onderzoek 18 3.4.1
Enquête
18
3.4.2
Interview
18
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 4
3.5 Data-analyse 19
Hoofdstuk 4 Resultaten
20
4.1 Resultaten interview 20 4.2 Resultaten enquête
21
Hoofdstuk 5 Discussie en conclusie 5.1 Onderzoeksuitkomsten
23
23
5.1.1
Antwoord op deelvragen
5.1.2
Antwoord op de onderzoeksvraag
5.2 Kritische beschouwing
23
24
5.2.1
Kwantitatief onderzoek
25
5.2.2
Kwalitatief onderzoek
25
5.3 Aanbeveling
25
5.4 Conclusie
26
Bijlage
24
29
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 5
Hoofdstuk 1 Inleiding
“Zorgeloos zorgen voor elkaar” is iets wat iedereen zou willen. Helaas zijn er door de nieuwe wetswijzigingen omtrent de zorg en de nieuwe WMO een hoop zorgen ontstaan, voornamelijk in de krimpgebieden van Nederland. De zorg die wordt aangeboden verdwijnt uit de kleine dorpen en verplaatst naar de kerndorpen van een gemeente. Dit betekent voor de ouderen in dat dorp dat zij steeds verder moeten reizen voor de zorg die ze nodig hebben. In Warffum bevond zich tot voor kort nog een verzorgingshuis, Warfheem. Dit verzorgingshuis werd gesloten en de stichting GoudOud! werd opgericht. Warffum wil blijven zorgen voor haar bewoners en staat ervoor dat zij ondersteund worden bij de veranderingen binnen de zorg. Ook zorgt het ervoor dat daar waar de thuiszorg tekort schiet, de ouderen/ zorgbehoevenden zich geen zorgen hoeven te maken. GoudOud! vangt met een groot netwerk aan vrijwilligers de kleine (huishoudelijke) taken die gedaan kunnen worden voor deze ouderen/zorgbehoevenden op. Om te kunnen zorgen voor een stabiel zorgaanbod in Warffum en omstreken, zal GoudOud! sterker moeten staan tegenover gemeente en zorgaanbieders. Mede om deze reden is er besloten om van stichting naar coöperatie te gaan. Om dit te kunnen bewerkstelligen moet de stichting een hoop juridische en organisatoire veranderingen doormaken. Om deze veranderingen en de mogelijke kinken in de kabel in kaart te brengen is dit onderzoeksrapport opgesteld. GoudOud! wil weten welke bestuursvorm het beste past bij hun aankomende (zorg)coöperatie. Om een zo goed mogelijk beeld te kunnen krijgen van wat er allemaal komt kijken bij het oprichten van een zorgcoöperatie is er ook geprobeerd antwoord te geven op een aantal deelvragen. Zo is onderzocht wat een coöperatie precies is en wat er bij het oprichten komt kijken. Ook is er een literaire onderbouwing gevonden voor het feit dat coöperaties in de laatste jaren weer aan populariteit wint, vooral in de zorgsector. Ten derde is er onderzoek gedaan naar de verschillende bestuursvormen die mogelijk zijn voor een coöperatie. In de regio NoordNederland zijn een hoop andere zorgcoöperaties opgericht, bestuursleden van twee van deze coöperaties hebben ons geholpen bij het beantwoorden van deze deelvraag. In de literatuur is gezocht naar de verschillende kenmerken van bestuursvormen en deze zijn op een rij gezet. Tot slot is er in kaart gebracht hoe het geregeld is met het vrijwilligersnetwerk binnen de stichting. Aan de hand van deze deelvragen is de hoofdvraag beantwoord en is er een advies opgesteld voor de stichting.
1.1
Aanleiding
De laatste jaren is de zorgcoöperatie flink in opmars. Al sinds 1795 bestaat de coöperatieve vorm in Nederland1. Een coöperatie is de laatste eeuw een erg populaire bestuursvorm, maar de laatste jaren is er een ongekende groei van coöperaties in Nederland, vooral in de energie- en zorgsector. Waarom kiest men in de moderne tijd nog massaal voor zo’n oude bestuursvorm? Als men vooral kijkt naar de zorg is het begrip ‘Autonomie’ erg belangrijk2. Binnen een coöperatie is de Algemene Leden Vergadering (ALV) het hoogste orgaan en dus zijn de leden actief betrokken bij alle beslissingen die de coöperatie neemt. Dit past erg goed binnen het karakter van zorgorganisaties. Coöperaties ontstaan doordat er in de samenleving vraag is naar iets wat noch de staat noch de markt invult. De coöperatie zal het voertuig kunnen zijn om een antwoord te bieden op de gemeenschappelijke behoeften. De zorgcoöperatie is voornamelijk in trek omdat het voor een verankering van voorzieningen kan zorgen op lokaal gebied voor de vennoten3. In plaats van dat de staat zorgt voor haar burgers, moet het ervoor zorgen dat burgers voor zichzelf en voor elkaar kunnen zorgen4. Er wordt dus initiatief vanuit de burgers verwacht. De coöperatie is een alternatief om gemeenschappelijke problemen door samenwerking op te lossen2. Om ervoor te zorgen dat burgers net zo sterk staan als de overheid en grote zorgaanbieders is de coöperatieve Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 6
bestuursvorm erg aantrekkelijk, omdat een coöperatie een rechtspersoon is5. De drempel naar een coöperatie is laag, de haalbaarheid is hoog en er zullen voor de leden geen aangrijpende veranderingen plaatsvinden. Behalve dat de zorg lokaal kan blijven worden gegeven1. Naast al deze voordelen van de coöperatieve bestuursvorm kleven er ook een aantal nadelen aan. Omdat de ALV het hoogste orgaan is, kan de slagvaardigheid van een coöperatie traag zijn. Voor alle grote beslissingen zal een vergadering plaats moeten vinden om goedkeuring te krijgen van de ALV (tenzij dit in de statuten anders is aangegeven). Ook is het mogelijk dat er een diversiteit aan belangen ontstaat onder de leden. Een coöperatie werkt het best wanneer het één belang behartigd, hoe meer leden, hoe meer belangen er kunnen ontstaan1.
Een coöperatie is dus een organisatievorm van mensen die bepaalde goederen of diensten produceren of verbruiken. Het is een zelf organiserend geheel en vloeit meestal voort uit een gezamenlijk doel. Dit wil zeggen dat verschillende individuen samenwerken om een doel te behalen, wat alleen niet zou lukken. Samen vormen ze een coöperatie om het doel te bereiken en daarnaast nog andere subdoelen te behalen6. Dit is precies waar zorgcoöperatie Warffum momenteel ook mee bezig is. Echter is Warffum nog zoekende naar wat voor soort coöperatie zij willen gaan gebruiken. Hoe alles tot nu toe georganiseerd en geregeld is binnen de zorgcoöperatie Warffum zal hieronder worden weergegeven.
Omdat de coöperatie nog in het beginstadium verkeerd is er een coördinatiepunt voor de vrijwilligershulp. Volgens het projectplan “Consolidatie Coördinatiepunt in Warffum” van Emmy Wolthuis- Wagenaar7 zullen de taken, verantwoordelijkheden en de communicatie die het coördinatiepunt uitvoert als volgt zijn:
Taken coördinatiepunt (Bijlage V) Registreren
Het kennismaken met hulpvrager en/of –aanbieder en inventariseren waar de behoeften, dan wel capaciteiten liggen ▪ Bij de hulpvrager ▪ Welke vraag ligt er precies? ▪ Is dit een vraag voor onze vrijwilligers of moet een andere instantie worden ingeschakeld? ▪ Onder welke categorie valt de vraag? (zie verantwoordelijkheden) ▪ Bij de hulp aanbieder ▪ Welke hulp wordt aangeboden? ▪ Is deze persoon daar geschikt voor? ▪ Welke capaciteiten heeft de aanbieder? ▪ Registreert ▪ Zowel de hulpvrager als de aanbieder worden geregistreerd in de database, samen met een intake-formulier Koppelen
De coördinator zoekt op basis van de aanvraag een hulp aanbieder en onderzoekt zijn/haar bereidheid aan de vraag te voldoen.
Is deze bereidheid aanwezig, dan wordt de koppeling tot stand gebracht.
Nazorg
Afhankelijk van de categorie waarin de hulpvraag valt, zal er sporadisch, dan wel met regelmaat naar de voortgang en tevredenheid van beide partijen geïnformeerd worden.
In geval van problemen zullen er maatregelen getroffen moeten worden.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 7
Vraagbaak
Zowel hulpvrager als hulp aanbieder zullen met vragen bij het coördinatiepunt terecht moeten kunnen.
De coördinator(en) zal/zullen over voldoende achtergrondinformatie moeten beschikken om deze vragen te kunnen beantwoorden en/of te weten waar het juiste antwoord gevonden kan worden.
Agendavoering
De afspraken die per hulpvraag zijn gemaakt, zullen zeker als het aantal hulpvragen gaat toenemen geagendeerd moeten worden zodat deze nagekomen worden. Reguliere zorgaanbieders (GC Warffum, TSN, Buurtzorg, WMO, wijkverpleegkundigen e.d.)
Het coördinatiepunt onderhoudt contacten met de reguliere zorgaanbieders. ▪ Enerzijds, omdat een cliënt tevens op reguliere zorg aangewezen kan zijn en daarmee afspraken gemaakt moeten worden. ▪ Anderzijds, omdat de situatie van een cliënt kan wijzigen en overgegaan moet worden naar reguliere zorg. ▪ Ten derde om hen attent te houden op de mogelijkheid GoudOud! in te schakelen wanneer een cliënt het niet meer alleen kan redden. Verantwoordelijkheden coördinatiepunt Op 20-11-2013 is de afspraak gemaakt dat het coördinatiepunt alleen in incidentele, sociale hulp zal voorzien.
Met voortschrijdend inzicht is een onderverdeling van mogelijke hulpvragen te maken door ze in categorieën in te delen: i. Groepsactiviteiten
Bij vragen naar groepsactiviteiten kan het coördinatiepunt als initiator en organisator optreden. Wanneer de eerste contacten gelegd zijn en onderkomen geregeld is, trekt het coördinatiepunt zich terug en kunnen de groepsleden op eigen kracht verder. ii. Huishoudelijke en sociale hulp (klussen)
Wanneer voor deze lichte taken (van gezelschap tot kluswerk) koppelingen zijn verwezenlijkt, zal het coördinatiepunt op gezette tijden bij beide partijen informeren of zij nog tevreden zijn met de gang van zaken en of de taak (taken) nog steeds worden uitgevoerd zoals afgesproken. iii. Mantelzorg
In eerste instantie valt de mantelzorg niet echt onder de verantwoordelijkheid van het coördinatiepunt. Maar:
- enerzijds kan een mantelzorger GoudOud! af en toe om ondersteuning bij zijn/haar taken verzoeken,
- anderzijds kunnen vrijwilligerstaken, die onder categorie B vallen, ongemerkt uitgroeien tot een mantelzorg-achtige situatie.
In beide gevallen zal het coördinatiepunt frequenter contact met vooral de hulp aanbieder hebben en mogelijk professionele hulp inroepen. iv. Hulpverlening
Wanneer geconstateerd wordt dat een hulpvraag te zwaar is voor vrijwillige hulpverlening, zal het coördinatiepunt helpen met het zoeken naar de juiste professionele hulpverleningsinstantie. Het coördinatiepunt is niet inzetbaar voor geïndiceerde structurele zorg. In uitzonderingsgevallen kan een tijdelijke overbrugging gerealiseerd worden in afwachting van de realisatie van een permanente situatie. Aansprakelijkheid coördinatoren (problemen, onbetrouwbaar gebleken hulp, onjuiste toewijzing, enz)
In geval van materiële schade wordt deze gedekt door de vrijwilligersverzekering van de gemeente, tenminste zolang de coördinatoren hun werk als vrijwilliger uitvoeren.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 8
Zodra er van een betaalde functie sprake is zal, hetzij de coördinator zelf, hetzij stichting GoudOud! hiervoor een bedrijfsverzekering moeten afsluiten. Communicatie coördinatiepunt
De communicatie zal op korte termijn verbeterd moeten worden. Er zijn flyers voorhanden, maar deze worden niet systematisch verspreid. Mogelijke communicatiekanalen zijn: ▪ Flyers
Systematisch op vaste punten in het dorp verspreiden en de voorraad regelmatig controleren en aanvullen ▪ Via de Terp
Elke maand zal het coördinatiepunt in ‘Op en Om de Terp’ een kort stukje plaatsen met mededelingen en contactinformatie ▪ Via de websites Goudouninwarffum.nl en Warffum.nl
Op de website Warffum.nl kan mogelijk een eigen pagina voor GoudOud! worden aangemaakt met informatie, vraag en aanbod (eventueel anoniem) en een vraag/ aanbodformulier. ▪ Per brief of e-mail
De professionele hulpverleningsorganisaties kunnen per brief of e-mail op de hoogte gesteld worden van de mogelijkheden van het coördinatiepunt. ▪ Persbericht
Met enige regelmaat kan een persbericht naar de Ommelander Courant gezonden worden met informatie over GoudOud! (niet alleen het coördinatiepunt). Het coördinatiepunt is gemaakt om helderheid te krijgen over wat er nog te doen staat om de coöperatie langzaam en georganiseerd te laten groeien en hoe dat gerealiseerd kan worden, bovendien is het ook gemaakt om kaders te scheppen waarbinnen het coördinatiepunt opereert of zal gaan opereren. Er zal informatie over de vrijwilligers worden verzameld en in een database worden opgeslagen. Hierin zal dan het takenpakket worden bijgehouden. Omdat de vrijwilligers niet alle taken kunnen doen die nodig zijn zal het takenpakket per vrijwilliger afhankelijk zijn van de diensten die deze willen en kunnen aanbieden. Er zijn 3 soorten leden voor de coöperatie. Er zijn hulp vragende leden, vrijwilligers, en hulp vragende en gevende leden. Het takenpakket voor de vrijwilligers zal bestaan uit huishoudelijke taken en alledaagse hulp; kleine zorgtaken, organiseren of meedoen met gezamenlijke activiteiten, ondersteuning bij administratieve zaken, mobiliteit en transport, werk in en om de woning, diverse hulp, gesprekspartner zijn, hulp bij het organiseren van feestjes en partijen en ondersteunen coördinatie punt. Een uitgebreide lijst met vrijwilligerswerk waarvoor vrijwilligers in Warffum zich kunnen inschrijven is te vinden in bijlage VI. Op dit moment zijn de lidmaatschapskosten 5 euro per jaar, maar uit gesprekken met bestuurslid Diane Beerlage blijkt dat dit bedrag niet voldoende zal zijn. Dit komt, omdat de zorgcoöperatie Warffum voor haar leden graag twee keer per jaar een ALV wil organiseren. Een van deze vergaderingen zal de geleverde contributie al verbruiken, dus hier is dan niet genoeg geld voor. Ook vindt de zorgcoöperatie dat zij moeten beschikken over een extra potje geld voor onvoorziene kosten. Aanbevelingen over wat de nieuwe lidmaatschapskosten kunnen worden zal worden weergegeven in het hoofdstuk Resultaten, omdat dit onder de potentiële leden van de zorgcoöperatie ondervraagd is.
1.2
Probleemstelling
Het probleem waar GoudOud! tegenaan loopt is dat zij op een punt zijn aanbeland waar zij knopen moeten gaan doorhakken. Deze beslissingen zullen erg zwaar gaan wegen, want als de keuzes gemaakt zijn, zal op deze koers doorgegaan moeten worden. GoudOud! wil weten
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 9
welke bestuursvorm het beste bij haar past. Het antwoord op deze vraag wordt aan hen opgeleverd aan de hand van dit projectverslag.
1.3
Doelstelling
De doelstelling van het onderzoek luidt als volgt:
“Door middel van kwantitatief- en kwalitatief onderzoek naar welke bestuursvorm het beste past bij de aankomende (zorg)coöperatie in Warffum en omstreken wordt er eind juni 2015 een onderzoeksrapport opgeleverd aan het bestuur van GoudOud! Warffum met daarin een aanbeveling voor welke bestuursvorm het meest geschikt is.”
1.4
Onderzoeksvraag en deelvragen
Vanuit de doelstelling van het onderzoek volgt de onderzoeksvraag:
“Wat is de beste bestuursvorm voor de aankomende (zorg)coöperatie in Warffum en omstreken?”
Met behulp van de deelvragen wordt de onderzoeksvraag beantwoord. De volgende deelvragen worden meegenomen in het onderzoek:
1. Wat is een zorgcoöperatie en wat komt bij de oprichting ervan kijken?
2. Wat is de literaire onderbouwing voor het oprichten van een zorgcoöperatie? 3. Welke verschillende bestuursvormen van organisaties/coöperaties zijn er?
4. Wat zijn belangrijke kenmerken van de verschillende bestuursvormen?
5. Hoe is het op dit moment geregeld met de vrijwilligers binnen GoudOud!?
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 10
Hoofdstuk 2 Theoretisch kader
Iedereen kent wel het woord coöperatie. Maar wat houdt dat nou precies in? Dit begrip is namelijk een overkoepelende term. Onder een coöperatie vallen namelijk weer heel veel verschillende soorten coöperaties met allerlei diverse organisatiestructuren (bestuursvormen).
Naast de coöperatievorm zijn er nog veel andere vormen van organisatiestructuren. Wat zijn de kenmerken van de desbetreffende structuren en hoe verschillen ze van elkaar? Dat zal in dit hoofdstuk nader toegelicht worden. Gezien de interesse in de coöperatievorm zullen we hiermee beginnen.
2.1
Soorten organisatiestructuren
2.1.1 Coöperatie Een belangrijk kenmerk van een coöperatie is dat de leden eigenaren zijn. Dus als je lid wordt van een coöperatie ben je ook gelijk een eigenaar. Daarbij behoort ook het stemrecht en niet geheel onbelangrijk is dat elke stem gelijk is. De betrokkenheid van de leden is een belangrijk punt voor een succesvolle coöperatie6. Een coöperatie heeft als voordeel dat het de aansprakelijkheid - bij schulden en tekortkomingen - buiten het privékapitaal van de leden kan houden. Wat betreft die aansprakelijkheid, kan gekozen worden tussen drie vormen van aansprakelijkheid. De manier waarop de aansprakelijkheid wordt geregeld hangt dus af van de vorm waarin de coöperatie is opgericht8,. De verschillende vormen zijn in tabel 1, Vorm en aansprakelijkheid, toegelicht. Tabel 1: Vorm en aansprakelijkheid
Vorm
Aansprakelijkheid
(VA) volledige aansprakelijkheid Privévermogen van de leden moet worden gebruikt voor de schuld. (BA) beperkte aansprakelijkheid Privévermogen wordt tot een bepaald niveau gebruikt voor de schulden, bijv. een grens van 500 euro voor elk lid. (UA) uitgesloten aansprakelijkheid
Privévermogen blijft ongeschonden. Schulden blijven puur van de coöperatie.
Hoe ziet de bestuursvorm van de coöperatie eruit? Dit kan dus erg verschillen. Een globale illustratie is hieronder te zien:
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 11
Andere organisatiestructuren die we zullen uitleggen zijn het “Besloten Vennootschap”, waarschijnlijk beter bekend als afkorting B.V.; het “Naamloze Vennootschap”, bekend als N.V., het “Vennootschap onder Firma”, bekend als V.O.F; een Maatschap en een Vereniging.
2.1.2 Besloten Vennootschap Dit is een vennootschap waarin het kapitaal van de onderneming is verdeeld in aandelen. De aandelen kunnen in handen zijn van één persoon of van meerdere. Een Besloten Vennootschap wordt gezien als een ondernemer en heeft zodoende ook dezelfde rechten en plichten als een ondernemer. De directeur handelt in de naam van de B.V. en de hoogste macht ligt bij de aandeelhouders van de Besloten Vennootschap. Er is een beperkte aansprakelijkheid. Dat wil zeggen dat de directeur en werknemers niet aansprakelijk zijn voor hun privékapitaal. De aandeelhouders in zekere zin wel, maar alleen tot het bedrag waarmee zij deelnemen in de vennootschap.
Om een Besloten Vennootschap op te kunnen richten is een startkapitaal nodig van 18.000,euro. Dit mag ook onroerend goed zijn dat op de naam van de B.V. staat. Een Besloten Vennootschap gaat over een onderneming/organisatie die een bepaald product of dienst levert8,9.
2.1.3 Naamloos Vennootschap Een Naamloos Vennootschap, ook wel bekend met de afkorting N.V., lijkt heel erg op een Besloten Vennootschap. Er zijn echter wel verschillen. Een Naamloos Vennootschap heeft een startkapitaal van 45.000,- euro. De aandeelhouders zijn de baas. De aandelen zijn overdraagbaar. Het is naamloos, omdat de aandeelhouders zich niet bekend hoeven te maken en dus zogezegd anoniem kunnen blijven. Bij schulden of faillissement zijn de oprichters van de N.V. altijd hoofd aansprakelijk, de aandeelhouders zijn alleen aansprakelijk voor het bedrag waarmee zij deelnemen8. De globale illustratie is hetzelfde als bij een Besloten Vennootschap.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 12
2.1.4 Vennootschap onder Firma Vennootschap onder Firma (V.O.F) is een organisatiestructuur waarbij één of meerdere mensen een onderneming voeren. Deze mensen zijn dan vennoten van elkaar. Het is in feite structuurvrij, wat wil zeggen dat men geen dwingende eis heeft om een akte op te stellen. Het is wel handig om afspraken schriftelijk vast te leggen. Hierin kan worden geregeld hoe de winsten en verliezen worden verdeeld. Iedere vennoot brengt iets in dat de onderneming steunt, zoals geld of goederen etc. Er is geen minimumkapitaal nodig om een V.O.F. op te richten. De aansprakelijkheid bij een V.O.F is volledig. Dit wil zeggen dat de vennoten zowel zakelijk vermogen als privévermogen moeten afstaan bij schuld10.
2.1.5 Maatschap Als twee of meerdere personen een samenwerkingsverband aangaan, wordt er gesproken van een “maatschap”. Ze brengen iets in met als doel dat het voordeel dat daaruit voortvloeit samen gedeeld wordt. Onderling worden er afspraken vastgelegd. Er is alleen aansprakelijkheid als de gezamenlijke schuld voor gekochte goederen niet betaald kan worden. Daarnaast is aansprakelijkheid voor de eigen onderneming voor eigen rekening11.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 13
2.1.6 Vereniging Een “vereniging” is een groep mensen die samen zijn gekomen, omdat ze een bepaald doel voor ogen hebben en dat samen willen realiseren. Een vereniging bestaat uit leden. De Algemene Leden- vergadering is het hoogste orgaan, dus ieder lid heeft een stem. De leden kiezen het bestuur, dat dus uit leden bestaat. Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is opgericht door middel van een akte van de notaris. Dan is er geen aansprakelijkheid op het privévermogen. Indien dit niet gebeurd is, is er wel aansprakelijkheid op het privévermogen. De winst die gemaakt wordt mag niet worden verdeeld onder de leden, maar wel gebruikt worden voor het doel van de vereniging12.
2.1.7 Samenvattende tabel met de organisatiestructuren
In tabel 2, Organisatiestructuren, is een overzicht weergegeven met de verschillende soorten organisatiestructuren. Tabel 2: Organisatiestructuren Coöperatie
B.V.
N.V.
V.O.F.
Maatschap
Vereniging
Eigenaar
leden
aandeelhouders
aandeelhouders
vennoten
maten
leden
Rechtspersoon
ja
ja
ja
ja
nee
ja
Zeggenschap
leden
aandeelhouders
aandeelhouders
vennoten
maten
leden
Makkelijke toe- en uittreedmogelijkheid
ja
nee
matig
nee
ja
Ja
Minimumkapitaal
nee
18.000,-
45.000,-
nee
nee
nee
Aansprakelijkheid
naar keuze
ja, nee*
ja, nee*
ja
ja
nee, ja*
Winstverdeling
ja
ja
ja
ja
ja
nee
*onder bepaalde voorwaarden
Uit deze tabel en de bovenstaande theorie kan opgemaakt worden dat wanneer een groep mensen een gezamenlijk doel heeft, een coöperatie en een vereniging goede opties zijn. De leden zullen in deze organisatievormen samenwerken om hun doel te bereiken en de leden bepalen de koers. Er is sprake van vrijwillig lidmaatschap.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 14
2.2
Diverse soorten coöperaties
Een groot verschil tussen een coöperatie en een vereniging is, dat een coöperatie de gemaakte winst mag verdelen. Wegens het afwezige minimumkapitaal is een coöperatie een betere vorm dan bijvoorbeeld een B.V., deze is voornamelijk voor een kleinere groep mensen.
Het is wel verstandig om te kiezen voor uitgesloten aansprakelijkheid, zodat het privévermogen van de leden er - bij schulden van de coöperatie - niet onder hoeft te lijden. Als we aan de hand van de tabel en van voorgaande theorie voor een coöperatie kiezen, dan zijn we er nog niet. Onder de term “coöperatie” vallen nog diverse soorten coöperaties. Voorbeelden:
2.2.1 Bedrijfscoöperatie
Hierbij zijn de leden zelf ondernemer die het bedrijf uitoefenen. De coöperatie staat centraal en verzorgt in dit geval de inkoop, verkoop en indien het geval ook bepaalde diensten voor de leden13.
2.2.2 Productiecoöperatie
De leden die behoren tot de deze coöperatievorm zijn ook gelijk de werknemers van de coöperatie13.
2.2.3 Consumentencoöperatie
De leden van deze coöperatie kopen goederen of verbruiken diensten die door de coöperatie is ingekocht voor de leden13.
2.2.4 Zorgcoöperatie
Een zorgcoöperatie is volgens Vilans (2015) te definiëren als: “een lokaal burgerinitiatief waarin diensten en advies op het gebied van zorg en welzijn worden aangeboden door burgers met als doel (zorgbehoevende) inwoners langer thuis te laten wonen”14. Uit deze definitie blijkt dat een zorgcoöperatie veelal een burgerinitiatief is. Een coöperatie is een oude bestuursvorm die vroeger gebruikt werd om kleine zelfstandigen met eenzelfde belang bij elkaar te brengen en zo een grotere onderneming te vormen die sterker in de markt stond. Een zorgcoöperatie kan men op dezelfde manier beschrijven. Het brengt zorgbehoevenden en zorgverleners samen om zo in elkaars vraag en belang te kunnen voorzien14. Een zorgcoöperatie is een rechtspersoon en heeft dus aan bepaalde wetgeving te voldoen15. Een coöperatie bestaat uit een bestuur van tenminste 2 personen en heeft een ledenbestand welke de ALV vormt. De ALV is het hoogste orgaan binnen de zorgcoöperatie en heeft het recht op de uiteindelijke beslissingen en acties die de coöperatie wil maken en uitvoeren. Het bestuur wordt gekozen door de ALV. Een eerste bestuur van een nieuwe coöperatie kan door de initiatiefnemers worden voorgedragen. Wettelijk is bepaald dat bij een stemronde waarin een tweederde meerderheid van de leden kan zorgen voor het ontnemen van het bindend karakter van de voordracht. Om een coöperatie goed vorm te kunnen geven, zullen er statuten moeten worden opgesteld met regels die het beste passen bij de omgeving en de doelgroep. Zo kan er in de statuten worden opgenomen wat de aansprakelijkheid van de ALV is ten opzichte van het bestuur. Dit kan volledig zijn, maar de ALV kan ook uitgesloten van aansprakelijkheid (U.A.) of beperkte aansprakelijkheid (B.A.) hebben. Ook is het mogelijk om binnen de statuten een vertegenwoordiger of vertegenwoordigers van de rechtspersoon (coöperatie) aan te wijzen. Dit zou kunnen zorgen voor meer slagvaardigheid van de coöperatie, omdat op deze wijze niet alles eerst langs de ALV moet voor een stemronde. Om de zeggenschap van de leden te waarborgen binnen de ALV zullen zij een financiële bijdrage moeten leveren in de vorm van een lidmaatschap. Op deze manier worden de leden financiers en dus mede-eigenaren. Er zijn ook een aantal voorwaarden waaraan moet worden voldaan wil men een coöperatie oprichten, namelijk; concrete heldere doelstelling voor de gezamenlijke onderneming, homogeniteit in de doelstellingen en belangen, onderling vertrouwen en heldere afspraken zeggenschap, toe- en uittreding van leden en de inbreng van een ieder alsmede de verdeling van kosten en baten15.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 15
Het woord “zorgcoöperatie” wil dus zeggen dat het een coöperatie betreft die betrekking heeft tot de zorg. Indien er een zorgcoöperatie wordt opgericht, zou er dus gekozen kunnen worden voor de vorm van een consumentencoöperatie waarbij zorgdiensten en -goederen voor de leden worden ingekocht door de coöperatie. Dit kan uiteenlopend zijn, afhankelijk van de vraag en het doel van de leden. Daarnaast moet bij het opstellen van een zorgcoöperatie met enkele regels rekening worden gehouden. Als men een coöperatie wil oprichten is het van belang dat het door meerdere personen wordt opgericht. Het minimum aantal is twee personen.
Daarnaast moet een akte worden opgesteld, met in de statuten de vermelding van volgende punten: ▪
De naam van de coöperatie die wordt opgericht.
In de naam is het woord coöperatie opgenomen en de naam eindigt met de letters W.A., B.A. of U.A., wat slaat op hoe de aansprakelijkheid is geregeld.
▪
De naam van de gemeente waar de coöperatie gevestigd is.
▪
Het doel dat de coöperatie (voor ogen) heeft. In ons geval is dit dus zorg gerelateerd.
▪
De verplichtingen die mensen hebben als ze lid zijn van de coöperatie of de wijze waarop deze kunnen worden opgelegd.
▪
De manier van bijeenroeping van de algemene ledenvergadering, ook wel A.L.V genoemd.
▪
De manier waarop bestuurders worden benoemd of ontslagen uit hun functie als bestuurder.
▪
De bestemming van de winst die de coöperatie heeft gemaakt indien deze wordt ontbonden, of de wijze waarop de bestemming zal worden vastgelegd.
Uiteraard kunnen er in de akte nog meer afspraken worden vastgelegd over hoe er gehandeld moet worden in bepaalde situaties. Na oprichting van de coöperatie is het verplicht deze in te schrijven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel15.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 16
Hoofdstuk 3 Methode
In het hoofdstuk onderzoeksmethoden staat beschreven op welke wijze er data wordt verzameld en waarom er gekozen is voor het type onderzoek, de methode, de populatie en de verschillende meetinstrumenten.
3.1
Type onderzoek
Het onderzoek bevat een primair onderzoek waarin de gegevens worden verzameld door middel van semi-gestructureerde interviews en enquêtes. Het onderzoek betreft een kwantitatief deel waarin gegevens worden verkregen vanuit enquêtes en een kwalitatief deel waarin gegevens worden verkregen door middel van semi-gestructureerde interviews16. Voor deze mix van kwalitatief en kwantitatief onderzoek is gekozen, omdat er op deze wijze diepgaande informatie te verkrijgen is vanuit de (zorg)coöperaties en van de leden van de stichting GoudOud!. Ter onderbouwing van de gedane uitspraken is er tevens uitgebreid literatuuronderzoek verricht.
3.2
Populatie
Hieronder worden de populaties van de enquêtes en interviews toegelicht.
3.2.1 Enquête (kwantitatief onderzoek) De onderzoekspopulatie van de enquête bestaat uit de potentiële leden van de zorgcoöperatie Warffum (N=60). Deze populatie vraagt zorg, geeft zorg of ondersteunt de coöperatie en zijn allemaal woonachtig in Warffum en omstreken. Van deze populatie is 73% bereikt, dit houdt in dat de onderzoekspopulatie 44 is.
3.2.2 Interviews (kwalitatief onderzoek) De belangrijkste inclusie criteria voor deelname aan het interview is dat de persoon actief betrokken is bij een zorgcoöperatie in Nederland. De personen die geïnterviewd gaan worden zijn dhr. Remt Meijer en dhr. Joop Belderok.
Dhr. Remt Meijer wordt geïnterviewd, omdat hij actief betrokken is bij de zorgcoöperatie Kloosterburen. Deze zorgcoöperatie is al een aantal stappen verder dan de zorgcoöperatie Warffum, dus is het erg interessant om erachter te komen hoe zij te werk zijn gegaan met het opstarten van de coöperatie. Dhr. Joop Belderok wordt ook geïnterviewd, hij is actief betrokken bij de zorgcoöperatie Loppersum. Ook deze zorgcoöperatie is al een aantal stappen verder dan de zorgcoöperatie Warffum. Aan beide personen worden hun visies en meningen gevraagd wat betreft het oprichten van een zorgcoöperatie en waar ze tegenaan zijn gelopen. Een belangrijke vraag hierin is, welke bestuursvorm zij gekozen hebben en waarom. Beide interviews kunnen op deze manier vergeleken worden om de betrouwbaarheid te vergroten.
3.3
Meetinstrumenten
Hieronder worden de meetinstrumenten van de enquêtes en interviews toegelicht.
3.3.1 Enquête (kwalitatief onderzoek) Binnen het onderzoek wordt gebruik gemaakt van het meetinstrument enquête. Deze enquête is opgesteld aan de hand van de mening van Diane Beerlage. Er moet nog antwoord komen op een aantal vragen vanuit de zorgcoöperatie Warffum. Diane Beerlage Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 17
heeft een aantal vragen voorgelegd die zij graag beantwoord wil zien. In de enquête worden voornamelijk multiple choice vragen gesteld. De betrouwbaarheid van de enquête wordt gewaarborgd doordat wij hem proef gedraaid hebben bij een aantal personen in de leeftijd van 20-40 jaar. De enquête wordt weergegeven in bijlage II.
3.3.2 Interviews (kwantitatief onderzoek) Binnen het onderzoek wordt ook gebruik gemaakt van het meetinstrument interviews. Twee personen die actief betrokken zijn bij de zorgcoöperatie Loppersum en Kloosterburen worden geïnterviewd. Het interview wordt opgesteld aan de hand van de vragen waar zorgcoöperatie Warffum tegenaan loopt.
Voor het verhogen van de betrouwbaarheid wordt gebruik gemaakt van het rapport interviewen; theorie, techniek en training van Emans17. Daarnaast wordt het interview met zijn tweeën afgenomen zodat er iemand kan noteren wat er gezegd wordt tijdens het interview, testen van de interviews en het interview terug sturen naar de geïnterviewde om te vragen of het de juiste informatie bevat. Het interview wordt weergegeven in bijlage IV.
3.4
Procedure onderzoek
Hieronder wordt de procedure van het onderzoek met betrekking tot de enquêtes, de interviews en het literatuuronderzoek toegelicht.
3.4.1 Enquête De enquête voor de potentiële leden van de zorgcoöperatie Warffum wordt afgenomen via de website Thesis Tools. Hier is voor gekozen, omdat het voor de geënquêteerden zo makkelijker wordt om de enquête in te vullen en het kost minder tijd. Om de betrouwbaarheid zo groot mogelijk te maken is het volgende gedaan: ▪
De enquête is anoniem
▪
De vragen zijn zo ingesteld dat ze verplicht ingevuld moeten worden
▪
De gegevens van de project leden zijn toegevoegd voor eventuele vragen met betrekking tot de enquête
3.4.2 Interview De interviews met dhr. Remt Meijer en dhr. Joop Belderok zullen plaatsvinden op een externe locatie. Er wordt tijdens het interview gebruik gemaakt van een semi-gestructureerd interview, de onderzoekers hebben als doel op meerdere vragen een diversiteit aan antwoorden te krijgen. Daarbij wordt een interviewschema opgesteld en aan de hand daarvan worden de vragen gesteld. Om de betrouwbaarheid zo groot mogelijk te maken is het volgende gedaan: ▪
Interviewer zorgt voor een goede en prettige setting
▪
Er worden open vragen gesteld tijdens het interview
▪
Het interview wordt afgenomen met twee personen
3.4.3 Literatuuronderzoek Om ons te kunnen verdiepen in de begrippen coöperatie, bestuursvormen, zorgcoöperatie etc. is er uitgebreid literatuuronderzoek verricht. Voor dit literatuuronderzoek is gebruik gemaakt van de verschillende databases die beschikbaar zijn via de HanzeMediatheek. Er zijn artikelen voortgekomen uit zoekacties binnen Google Scholar die vervolgens als full-text
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 18
beschikbaar bleken binnen de HanzeMediatheek. Daarnaast zijn nog algemene kennis websites gebruikt als Wikipedia en hebben de websites van verschillende zorginstanties geholpen bij het verduidelijken van de veranderingen binnen het actuele zorgstelsel.
3.5
Data-analyse
Voor de verwerking van de gegevens van de enquête wordt het programma Excel gebruikt. Excel is een digitaal rekenblad-programma18, zo kunnen de gegevens ingevoerd en verwerkt worden. De gegevens kunnen vervolgens verwerkt worden in tabellen en grafieken. De interviews en bevindingen vanuit de literatuur worden verwerkt in het programma Word.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 19
Hoofdstuk 4 Resultaten
In dit hoofdstuk worden de resultaten van het kwalitatief en kwantitatief onderzoek “Zorgeloos zorgen voor elkaar” weergegeven. De resultaten worden weergeven op basis van de interviews en enquêtes. Allereerst worden de resultaten van de interviews beschreven. Vervolgens worden de resultaten van de enquêtes beschreven.
4.1
Resultaten interview
Uit de interviews die plaats gevonden hebben kunnen een aantal belangrijke punten opgemaakt worden. Het eerste interview was met de coöperatie uit Loppersum, welke een zorgcoöperatie is. Het tweede interview was met de coöperatie uit Kloosterburen, welke een dorpscoöperatie is. In Loppersum is de coöperatie ontstaan na lang met de inwoners te hebben gesproken en aan hun vraag tegemoet te zijn komen. Er was behoefte aan een goede zorgvoorziening, doordat het bestaande zorgtehuis werd gesloten. Ze willen zorg kunnen blijven regelen voor hun ouderen. In Kloosterburen is de coöperatie ontstaan aan de hand van een bestaande stichting, niet ongelijk aan de situatie in Warffum. Om projecten te kunnen realiseren en steun te krijgen van bepaalde partijen hebben de inwoners de coöperatie opgericht. Het hoofddoel was destijds het regelen van zorg en dagbesteding voor gehandicapten. Verschillen wat betreft de coöperaties zijn te vinden in Tabel 3, Verschillen coöperaties. Tabel 3: Verschillen coöperaties
zorgcoöperatie
dorpscoöperatie
raakvlak
zorg
zorg en diverse andere doelen
besturen
eentoniger/overzichtelijker
complexer
reden lidmaatschap
zorg
diverse dorpsbelangen
leden werven
matig/moeilijk
makkelijk
lidmaatschapsprijs
18,- euro
20,- euro
wie kan lid worden
inwoners
inwoners
dienstgebruikers
iedereen
iedereen
Zoals is weergeven zit het verschil er voornamelijk in of de coöperatie alleen zorg georiënteerd wil blijven of niet. Qua leden zou een dorpscoöperatie sneller kunnen groeien, omdat ze meer vragen van de gehele dorpsbevolking invullen. Maar indien men lid wordt voor alleen zorg, dan is een zorgcoöperatie beter, alhoewel dit niet hoeft. Dit komt omdat een dorpscoöperatie in feite net zoveel zorg gerelateerde zaken zou kunnen regelen. Als er vanuit een stichting naar een coöperatie gewerkt wil worden, omdat men dus meer inspraak wil hebben - daarmee wordt bedoeld serieus en erkend worden door gemeentes en grotere partijen - is het belangrijk om te weten wat de coöperatie in de toekomst wil bereiken. Wat beide coöperaties gemeen hebben en wat zeer handig is, is dat de lidmaatschapsprijs niet te hoog ligt, waardoor meer mensen lid willen en kunnen worden. Daarnaast kan Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 20
iedereen gebruik maken van de diensten. Wanneer iemand niet lid is, moet er meer betaald worden voor de aangeboden diensten dan wanneer iemand wel lid is. Hierdoor wordt het aantrekkelijker om lid te worden. Daarnaast hoeft een lid niet per se vrijwilliger te worden. Door deze vrijblijvendheid zijn er ook meer mensen die lid willen worden.
4.2
Resultaten enquête
Om de dorpscoöperatie Warffum een advies te geven in wat voor lidmaatschap kosten zij kunnen gaan vragen aan hun leden is een enquête uitgevoerd. Deze enquête is uitgevoerd binnen de potentiële leden van de coöperatie (N=60). 44 potentiële leden van de coöperatie hebben de enquête ingevuld, dit betekent dat er een response is van 73%. Hieruit kan een betrouwbaar advies gegeven worden naar de dorpscoöperatie Warffum.
Allereerst is aan de potentiële leden van de dorpscoöperatie Warffum gevraagd wat zij een reëel bedrag vinden om te betalen aan contributie. 41% van de potentiële leden geeft aan dat zij een contributie willen betalen tussen de €5,00 en €10,00. 20% zou een bedrag tussen de €10,00 en 15,00 willen betalen en 34% zou wel een bedrag willen betalen aan contributie tussen de €15,00 en €20,00. 5% geeft aan een ander bedrag te willen betalen. In de enquête hebben zij vermeld dat zij een zo laag mogelijk bedrag willen betalen en ook iemand geeft aan dat hij/zij €5,00 zou willen betalen, omdat de coöperatie er goed voor staat. In figuur 1, contributie is het resultaat weergegeven.
Figuur 1, contributie
Vervolgens is aan de potentiële leden gevraagd of zij ten behoeve van een bijzonder project (bijvoorbeeld voor de aanschaf van een duo fiets) een eenmalige donatie willen geven. 45% geeft aan geen eenmalige donatie te willen geven ten behoeve van een bijzonder project. Daar in tegen geeft 55% van de potentiële leden aan wel een eenmalige donatie te willen geven. Een drietal mensen geven aan €25,00 te willen betalen, een drietal mensen geven aan €5,00- €25,00 te willen betalen en een aantal mensen geven aan €5,00, €5,00 - €10,00, €50,00- €100,00 en €25,00- €50,00 te willen betalen aan een bijzonder project.
Figuur 2, Donatie
Dit zijn zeer wisselende bedragen, maar er kan geconcludeerd worden dat meer dan de helft van de potentiële leden wel open staan voor een eenmalige donatie. Natuurlijk wel in goed overleg met de coöperatie. De resultaten zijn weergegeven in figuur 2.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 21
Tot slot is aan de potentiële leden van de dorpscoöperatie Warffum gevraagd of zij een functie zouden willen in het bestuur of open staan voor een andere functie zoals, vrijwilliger, lid van een werkgroep of coördinator van een werkgroep. De potentiële leden die geïnteresseerd zijn voor een functie binnen de coöperatie konden hun naam doorgeven wanneer ze dit wilden.
Figuur 3, Functie
Op deze vraag is duidelijk antwoord gegeven, 70% geeft aan geen functie binnen het bestuur te willen doen of een andere functie te willen vervullen. Toch zijn er wel een aantal mensen die zich beschikbaar stellen voor een functie binnen het bestuur, 14%. De volgende potentiële leden hebben zich via de enquête aangemeld: Dennis van Erkel, Liesbeth Medema, Noor van Schaik, Emmy Wolthuis en F.B. Zuidema geven aan wel belangstelling te hebben, maar niet goed weet wat het precies inhoudt. Ook geeft 16% aan open te staan voor een andere functie binnen het bestuur. In tabel 4 is een schema weergegeven met de namen en functies. Tabel 4: Vrijwilligers naam + functie
Naam
Functie
Sonja Lijnes
Vrijwilliger, lid van een werkgroep of coördinator
Van der Lest
Vrijwilliger
Gerben Veenstra
Werkgroep
A. v.d. Helm (na 7 dec)
Vrijwilliger
Verder zijn er nog een aantal algemene opmerkingen gemaakt, deze zullen worden weergegeven in bijlage III.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 22
Hoofdstuk 5 Discussie en conclusie
In dit hoofdstuk wordt als eerst antwoord gegeven op de hoofd- en deelvragen van het onderzoek “Zorgeloos zorgen voor elkaar”. Vervolgens wordt een kritische beschouwing gegeven op het onderzoek met daaraan sluitend een aanbeveling. En dit hoofdstuk eindigt met de conclusie van het onderzoek.
5.1
Onderzoeksuitkomsten
5.1.1 Antwoord op deelvragen 1. Wat is een zorgcoöperatie en wat komt daar bij kijken?
Een zorgcoöperatie is een lokaal burgerinitiatief waarin diensten en advies op het gebied van zorg en welzijn worden aangeboden door burgers met als doel (zorgbehoevende) inwoners langer thuis te laten wonen. De zaken die komen kijken bij het oprichten van een zorgcoöperatie zijn de volgende:
- Bepalen of het aangeboden product bij zorg alleen blijft of zich uitbreid naar andere zaken
- Uitlijnen wat de regels zijn voor deelname aan de coöperatie (statuten opstellen)
- Bepalen wat de contributie voor de leden gaat worden
- Bepalen hoe de aansprakelijkheid geregeld gaat worden (U.A., B.A. of V.A.)
- Belangen van alle leden duidelijk in kaart brengen
Aan de hand hiervan kan men de zorgcoöperatie in goed banen lijden. 2. Wat is de literaire onderbouwing voor het oprichten van een zorgcoöperatie?
De coöperatie bestaat al sinds de 18e eeuw binnen Nederland. Een van de eerste coöperaties waren de boeren die uiteindelijk de Rabobank vormden. Een coöperatie is laagdrempelig en is maakbaar naar de wensen en belangen van de oprichters door middel van de statuten. De Algemene Leden Vergadering is het hoogste orgaan en dus hebben de leden het voor het zeggen. Dit behoudt de autonomie van de leden en geeft hen dus extra drijvend vermogen om voor de coöperatie te werken en het vitaal te houden. Coöperaties hebben een serieuze uitstraling en hebben een sterkere positie in onderhandelingen met bijvoorbeeld de gemeente of zorginstellingen. 3. Wat voor verschillende bestuursvormen zijn er?
De verschillende bestuursvormen die naast een coöperatie bestaan zijn een Besloten Vennootschap, een Naamloos Vennootschap, een Vereniging over Firma, een maatschap en een vereniging.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 23
4. Wat zijn belangrijke kenmerken van de verschillende bestuursvormen? Coöperatie
B.V.
N.V.
V.O.F.
Maatschapp
Vereniging
Eigenaar
leden
aandeelhouders
aandeelhouders
vennoten
maten
leden
Rechtspersoon
ja
ja
ja
ja
nee
ja
Zeggenschap
leden
aandeelhouders
aandeelhouders
vennoten
maten
leden
Makkelijke toe- en uittreedmogelijkheid
ja
nee
matig
nee
ja
Ja
Minimumkapitaal
nee
18.000,-
45.000,-
nee
nee
nee
Aansprakelijkheid
naar keuze
ja, nee*
ja, nee*
ja
ja
nee, ja*
Winstverdeling
ja
ja
ja
ja
ja
nee
5. Hoe is het op dit moment geregeld met de vrijwilligers binnen GoudOud!?
Er is een coördinatiepunt opgericht voor het coördineren van de vrijwilligers. Er is een verdeling gemaakt van verschillende soorten hulpvragen van ouderen/zorgbehoevenden in 4 categorieën. Groepsactiviteiten, sociale en huishoudelijke hulp, mantelzorg en hulpverlening. Het coördinatiepunt brengt de hulpvragen in kaart en koppelt deze aan vrijwilligers die in deze hulpvraag kunnen voorzien. Daarnaast adviseert het coördinatiepunt hoe het vrijwilligersnetwerk in de belangstelling blijft staan en hoe er het beste omgegaan kan worden met eventuele problemen.
5.1.2 Antwoord op de onderzoeksvraag Wat is de beste bestuursvorm voor de aankomende (zorg)coöperatie in Warffum en omstreken? Qua leden zou een dorpscoöperatie sneller kunnen groeien, omdat ze meer hulpvragen van de gehele dorpsbevolking invullen. Maar indien men lid wordt voor alleen zorg, dan is een zorgcoöperatie beter, alhoewel dit niet hoeft. Dit komt, omdat een dorpscoöperatie in feite net zoveel zorg gerelateerde zaken zou kunnen regelen. Als resultaat zou gesteld kunnen worden dat voor Warffum de vraag ligt bij wat ze allemaal willen gaan doen en realiseren met hun coöperatie. Willen ze alleen met de zorg bezig, dan is de zorgcoöperatie geschikt. Hebben ze bredere plannen voor de toekomst, dan kunnen ze beter een dorpscoöperatie beginnen. Daarnaast moeten ze een reële lidmaatschapsprijs hanteren en hun diensten aan iedereen aan gaan bieden. Ledenwerving zal sneller gaan met een dorpscoöperatie.
5.2
Kritische beschouwing
In deze paragraaf wordt een kritische beschouwing gegeven van het onderzoek “Zorgeloos zorgen voor elkaar”. Als eerst wordt er een kritische beschouwing gegeven op het kwantitatieve onderzoek en vervolgens op het kwalitatieve onderzoek. Daarnaast wordt een
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 24
weergave gegeven van de huidige stand van zaken met betrekking tot literatuuronderzoek naar coöperaties en de verschillende bestuursvormen.
5.2.1 Kwantitatief onderzoek De enquête die we hebben gebruikt is opgesteld aan de hand van onderwerpen die aan bod zijn gekomen tijdens het vooronderzoek voor het realiseren van dit onderzoeksrapport. De vragen zijn voorgelegd aan Diane Beerlage, dit was een goede zet aangezien haar feedback voor meer eenduidige vraagstelling en antwoordmogelijkheden heeft gezorgd. Een respons van 73% is mooi, maar het kan altijd beter. Hoe de potentiële leden denken over bepaalde zaken kan natuurlijk het beste in kaart worden gebracht bij een 100% respons. In eventueel vervolgonderzoek wordt aangeraden om wanneer en geen volledige respons is, langs te gaan bij de personen die geen respons hebben gegeven. Verder is het gebruik van Thesis Tools erg handig gebleken. Door de vele functies van deze website zijn de resultaten zowel schriftelijk als in grafieken in kaart gebracht.
5.2.2 Kwalitatief onderzoek Het afnemen van interviews is altijd een uitdaging. Door het opstellen van een semigestructureerd interviewschema is getracht het interview binnen vooraf afgesproken banen te begeleiden. Echter is nooit van tevoren te zeggen hoe het interview zal verlopen en zijn beide interviews dus ook niet gelijk. Het opstellen van een gestructureerd interview zou hierbij kunnen helpen en door vooraf af te spreken met de geïnterviewde om binnen het kader van de vraag te blijven en achteraf nog mogelijkheid tot aanvulling te geven. Deze vorm van interview was voor ons niet wenselijk, omdat we graag zoveel mogelijk informatie uit de geïnterviewde wilden halen. Door een semi-gestructureerde opzet te gebruiken is er voldoende overlap tussen beide interviews om de draagkracht te vergroten. Een van de interviews is afgenomen via telefoon. Dit had anders gekund omdat je zo niet de persoonlijke interactie hebt die je face-to-face wel zou hebben en er mist een stukje van de non-verbale communicatie die nog voor extra verdieping of doorvragen kunnen zorgen.
5.2.3 Literatuur onderzoek In de literatuur is veel te vinden over verschillende soorten coöperaties, bestuursvormen, veranderingen in de zorg en de effecten hiervan. Om een goed beeld te krijgen van wat er in de samenleving speelt is hier een goed beroep op te doen. Aangezien een coöperatie binnen de zorgsector erg populair is valt hier ook veel informatie over te vinden. Er zijn uitgebreide rapporten over reeds opgerichte coöperaties binnen Nederland en ook in het buitenland. De informatie die wordt weergegeven valt goed met elkaar te vergelijken en er zijn geen grote tegenstrijdigheden. Dit komt ook omdat er wetgeving verbonden is aan het oprichten van een coöperatie. Wij kunnen wat betreft de literatuur dus geen verdere aanbevelingen doen voor vervolgonderzoek.
5.3
Aanbeveling
Onze aanbeveling voor GoudOud! Warffum luidt als volgt: Breng in kaart hoe de onderdelen van een coöperatie door GoudOud! ingevuld zullen gaan worden. Bepaal of het aangeboden product bij zorg alleen blijft of zich uitbreid naar andere zaken, aan de hand hiervan is te bepalen of GoudOud! een zorgcoöperatie wordt of een dorpscoöperatie. Een dorpscoöperatie kan sneller groeien en zal ook zorggerelateerde zaken op zich kunnen nemen. Echter zal er in de toekomst meer bij kunnen komen kijken dan alleen zorg en zullen meerder zaken die in relatie staan tot het dorp en de omstreken onder deze coöperatievorm vallen. Een zorgcoöperatie behoedt GoudOud! hiervan. Dus is Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 25
het hier van belang wat GoudOud! van de toekomst verwacht. Lijn uit wat de regels zijn voor deelname aan de coöperatie (statuten opstellen). Bepaal wat de contributie voor de leden gaat worden. Uit de enquete is gebleken dat de contributie hoger kan worden gesteld dan 5 euro per jaar. Een derde van de potentiële leden staat open voor een contributie tussen de 10 en 15 euro, dus deze drempel is niet hoog. Bepaal hoe de aansprakelijkheid geregeld gaat worden (U.A., B.A. of V.A.) en bevestig dit aan de naam van de coöperatie. Tot slot is het belangrijk de belangen van alle leden duidelijk in kaart te brengen. Een coöperatie heeft de ALV als hoogste orgaan en iets wat de coöperatie tegen kan werken is het feit dat iedereen eigen belangen heeft. Door deze duidelijk in kaart te brengen en te zorgen voor eenduidigheid zal de coöperatie slagvaardiger worden en sneller beslissingen kunnen nemen.
5.4
Conclusie
Uit het onderzoek en de antwoorden op de deelvragen valt te concluderen dat voor Warffum de zorgcoöperatie een beste keuze zal zijn. Een vorm van bestuur en statuten opzet die hier goed bij zou passen is een consumentencoöperatie, waarbij dus zorgdiensten en -goederen voor de leden worden ingekocht dan wel geregeld door de coöperatie.
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 26
Bronvermelding 1 van Opstal, W. (2011). Cooperaties in zorg. Een verkenning van vraagstukken en goede praktijken in binnen- en buitenland. Rapport EFRO project 563 02.04, Heverlee: CESOC-KHLeuven, 34p. 2 Speleers, B. (2012). De rivival van coöperaties. P+ Classic Case sinds 1775. (11, 2)
p.2-8 3 Van Opstal, W. (2014). De coöperatie: alternatief tussen markt en staat?. ChristenDemocratische Reflecties, 2(2), 65-73. 4 Knijn, T. (2004). Het prijzen van de zorg: sociaal beleid op het snijvlak van privé en
publiek (pp. 1-32). Universiteit Utrecht. 5 Van der Sangen, G. J. H. (2001). Corporate governance bij coöperaties. Ontwikkelingen
op het gebied van de structuur en de inrichting van de coöperatie. Agrarisch Recht, 61(7/8), 435-442. 6 Wikipedia. (2014, december 15). Coöperatie. Opgeroepen op 16 mei, 2015, van Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Co%C3%B6peratie 7 Emmy Wothuis-Wagenaar. (2014). Project plan consolidatie. Warffum. 8 MKB cooperatie. (2014). Juridisch Fundament. Opgeroepen op 21 mei, 2015, van Coöperatie vrij en zeker ondernemen: http://www.cooperatie-advies.nl/disclaimer 9 Ondernemersplein. (2014). De besloten vennootschap. Opgeroepen op 20 mei, 2015,
van Ondernemersplein: http://www.ondernemersplein.nl/artikel/de-besotenvennootschap-bv/ 10 Ondernemersplein. (2014). Vennootschap onder firma. Opgeroepen op 20 mei, 2015, van Ondernemersplein: http://www.ondernemersplein.nl/artikel/vennootschap
onder-firma/ 11 Ondernemersplein. (2014) De maatschap. Opgeroepen op 20 mei, 2015, van http:// www.ondernemersplein.nl/artikel/de-maatschap/
12 Wikipedia. (2014). Vereniging (rechtspersoon). Opgeroepen op 20 mei, 2015, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Vereniging_(rechtspersoon) 13 van Dijk, G. (2008, 2 maart). Coöperatie als rechtsvorm. Opgeroepen op 20 mei, 2015, van http://www.higherlevel.nl/forum/index/phpboard=47;action=display;treadid=
18626 14 Toekomstagenda. (2014, september). Informele zorg en ondersteuning. Opgeroepen op 17 mei, 2015 van http://www.expertisecentrummantelzorg.nl/Site_EM/docs/pdf/
Toekomstagenda-informele-zorg.pdf 15 Goossens Advocatenkantoor. (2015). Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Opgeroepen op 17 mei, 2015 van http://www.advocatengoossens.nl/inhoud/ cooperatiea.htm
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 27
16 Gratton, C., Jones, I., & Robinson, T. (2011). Onderzoeksmethoden voor sportstudies. Routlegde 17 Wikipedia (2014, september). Microsoft Excel. Opgeroepen op 20 mei, 2015, van http:// www.wikipedia.org/wiki/Microsoft_Excel
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 28
Bijlage
Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV Bijlage V
Presentatie
Enquête
Algemene opmerkingen enquête
Interview
Vrijwilligerstaken
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 29
Bijlage I
Presentatie
Dia 1 Inhoud:
- Project Warffum - Het Onderzoek - Literatuur - Enquete - Interview - Discussiepunten - Aanbevelingen - Conclusie
Dia 2 Project Warffum:
- Warffum (dorp in krimpgebied, verliest verzorgingshuis) - Warfheem (Gesloten, centralisatie van de zorg in kerndorp Uithuizen) - Stichting GoudOud! (opgericht om de belangen te behartigen van de zorgbehoevenden in Warffum en omstreken)
- Plan voor oprichten coöperatie (omdat men sterker wil staan tegenover gemeente en zorgaanbieders dan een stichting) Onderzoeksvraag:
Welke bestuursvorm past het beste bij een (zorg)cooperatie in Warffum?
Dia 3 Het Onderzoek:
- Literatuur - Enquete - Interview
Dia 4 Literatuur: (Deelvragen)
- Waarom een coöperatie? (Erg populair in Nederland, laagdrempelig, belangenbehartiging, leden zijn de baas, past goed binnen de zorg (autonomie), drijfveer zijn de leden, nadelen: te groot dan misschien teveel belangen, minder
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 30
slagvaardig omdat alles langs de ALV moet, maar op te lossen dmv aanpassingen in statuten, vertegenwoordiger aanwijzen voor de rechtspersoon (coöperatie))
- Wat is een coöperatie? (oude bestuursvorm om kleine zelfstandigen met eenzelfde belang bij elkaar te brengen grotere onderneming vormen die sterker in de markt stond. Een zorgcoöperatie hetzelfde maar met zorggerelateerde zaken. Het brengt zorgbehoevenden en zorgverleners samen om zo in elkaars vraag en belang te kunnen voorzien. Juridische aspecten, ALV, bestuursvorming, aansprakelijkheid)
- Bestuursvormen (B.V., N.V., V.O.F., Maatschap, Vereniging, Coöperatie) - Kenmerken
- Vrijwilligersnetwerk (Coordinatiepunt die de hulpvragen inventariseert en een hulpverlener koppelt aan een hulpvrager. Ook sturend in promotie en documentatie van vrijwilligers)
Dia 5 Enquete:
- Vragen (multiple-choice, 4 vragen over: contributie, (eenmalige) donaties, beschikbaarheid bestuursfunctie, eventuele toevoegingen)
- Resultaten:
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 31
Dia 6 Interview:
- Loppersum, Joop Belderok - Kloosterburen, Remt Meijer - Semi-gestructureerd (omdat we voorhanden kennis hadden die we graag wilden verduidelijken en specifieke dingen wilden weten, maar ook de vrijheid aan de geïnterviewde wilden laten om commentaar te geven en aan te vullen waar gewenst)
- Telefonisch en face-to-face (telefonisch met Kloosterburen, face-to-face met Loppersum)
Dia 7 Discussiepunten:
- Literatuuronderzoek (er zijn een aantal bronnen gebruikt die men als minder betrouwbaar zou kunnen zien, maar alle informatie die verwerkt is in het verslag is geverifieerd en door meerdere bronnen eenduidig aangegeven)
- Enquete (Helaas niet volle 100% respons, 73% geeft echter wel een goede indicatie) - Interview (face-to-face was beter dan telefonisch, door wellicht missen van non-verbale communicatie)
Dia 8 Aanbevelingen:
- Zorgcoöperatie of dorpscoöperatie? - Afhankelijk van toekomstvisie - Consumenten coöperatie - Zorgdiensten en -goederen ingekocht door coöperatie voor leden - Afbakening en statuten (Lijn uit wat de regels zijn voor deelname aan de coöperatie (statuten opstellen). Bepaal de contributie. Een derde van de potentiële leden contributie tussen de 10 en 15 euro, dus deze drempel is niet hoog. Bepaal de aansprakelijkheid (U.A., B.A. of V.A.) en bevestig dit aan de naam. Tot slot de belangen van alle leden in kaart brengen. ALV als hoogste orgaan, iedereen eigen belangen heeft. Door deze in kaart te brengen zorgen voor eenduidigheid coöperatie slagvaardiger en sneller beslissingen kunnen nemen)
Dia 9 Evaluatie:
- Resultaat (na moeizame start zijn we erg tevreden met het uiteindelijke resultaat en vinden we dat er een mooi rapport tot stand is gekomen)
- Aanpak (door literatuuronderzoek te combineren met kwantitatief en kwalitatief onderzoek hebben we veel geleerd en een zeer brede aanpak gebruikt, dit is ook terug te zien in het uiteindelijke resultaat)
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 32
- Samenwerking (verliep goed, af en toe even een schop onder de kont maar uiteindelijk mooi eindproduct verwezenlijkt)
Dia 10 (Zorg)Coöperatie GoudOud! Warffum
- Vragen?
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 33
Bijlage II
Enquête
Geachte lid van de dorpscoöperatie Warffum, Dorpscoöperatie Warffum is een initiatief van Stichting GoudOud! in Warffum. GoudOud! is een totaalplan voor wonen, zorg en welzijn in Warffum. Met de opzet van het Vrijwilligersnetwerk en het Coördinatiepunt worden met regelmaat geslaagde koppelingen gemaakt tussen inwoners met een hulpvraag en vrijwilligers. Om de belangen van deze informele zorg in de toekomst goed te kunnen blijven behartigen wordt het Vrijwilligersnetwerk van GoudOud! onderdeel van de Dorpscoöperatie Warffum.Dorpscoöperatie Warffum heeft als doel dat ouderen en mensen met een beperking, ook bij een toenemende zorgvraag, in hun eigen, vertrouwde woonomgeving kunnen blijven wonen. Inmiddels hebben al ruim honderd mensen gehoor gegeven aan de oproep zich in te schrijven als lid van de Dorpscoöperatie Warffum. U bent daar één van! Wij zijn 4 studenten die de minor Healthy Ageing volgen. Door de minor zijn wij gekoppeld aan het project dorpscoöperatie Warffum. Voor deze dorpscoöperatie gaan wij onderzoeken wat de beste bestuursvorm is. Hiervoor hebben wij uw hulp nodig, vandaar deze enquête. Met vriendelijke groet, Emiel Soppe, Erik Kloet, Tianda Walters, Elise Kroontje.
1. De richtlijn voor de contributie is nu €5,- per jaar. Dit is gedaan met de reden dat de drempel voor lidmaatschap laag blijft. De eerste ALV van de coöperatie stelt officieel de jaarlijkse contributie vast. Indien na onderzoek blijkt dat het richtbedrag van € 5,- door diverse uitvoerende en organisatorische kosten van de coöperatie niet reëel is, zou het bestuur de ALV het voorstel kunnen doen om een hogere contributie vast te stellen. Nu willen wij u vragen wat u redelijk vindt om te betalen aan contributie per jaar? A.€5,00 - €10,00 B. Tussen €10,00 - €15,00 C. Tussen €15,00 - €20,00 D. Anders, namelijk ……....
2. Stel dat de dorpscoöperatie ten behoeve van een bijzonder project (bijvoorbeeld voor de aanschaf van een duo fiets) een eenmalige donatie van haar leden vraagt. Bent u daar eventueel toe bereid? A. Ja B. Nee C. Zo ja, aan welk bedrag denkt u dan?(tussen €5 - €25, tussen €25 en €50, tussen €50 en €100 en > €100?)…………..
3. Een coöperatie wordt vertegenwoordigd door haar bestuur. Op voorstel van de Stichting GoudOud! in Warffum, als initiatiefnemer van de coöperatie, zal het eerste bestuur van de Dorpscoöperatie Warffum bestaan uit bestuursleden van de stichting. Middels een versneld aftreedrooster worden deze bestuursleden de komende jaren opgevolgd door nieuwe Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 34
bestuursleden, die zijn benoemd door de ALV van de dorpscoöperatie. Bent u op termijn eventueel beschikbaar voor een bestuursfunctie van de dorpscoöperatie? A. Ja, mijn naam is……….. B. Nee C. Nee, maar ik ben wel beschikbaar voor een van de volgende functies: vrijwilliger, lid van een werkgroep of coördinator van een werkgroep (functie + naam doorgeven) ……….…
4. Heeft u nog iets toe te voegen? …………………………………………………….
De resultaten van de enquête zullen door middel van de mail met u gedeeld worden. Vriendelijk bedankt voor het invullen van de enquête! Verstuur enquête!
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 35
Bijlage III
Algemene opmerkingen enquête
- Mijn leeftijd , 82 jaar, vormt een hindernis voor activiteiten met duur en verantwoordelijkheid omdat je conditie snel kan teruglopen, ook geestelijk. Jammer genoeg! Wil van den Dool
- Veel sukses !
- Als je eenmaal begint dat je jezelf niet kan bedruipen als dorpscooperatie lijkt het me niet haalbaar, hoe graag je dat ook zou willen
- Prima initiatief
- Wij zijn lid maar wonen in Usquert. Wat kan Goud Oud voor ons betekenen? Maw gelden de diensten voor de inwoners van Warffum ook voor inwoners van omliggende dorpen?
- Ik hoop dat we samen iets goed in het dorp teweeg kunnen brengen om de oudere mens tegemoet te komen in hun leven in Warffum zodat ze zoveel mogelijk in hun huis kunnen blijven wonen, en als dat niet kan ze onderdak kunnen wonen.
- Financiële donaties en vrijwilligerswerk vind ik prima. Wat op den duur scheve gezichten oplevert bij mij en ik vermoed ook bij anderen, is dat er altijd mensen zijn "die er de kantjes aflopen" en misschien toch ook willen profiteren van de coöperatie. Daar moet mijns inziens wel een vorm voor gevonden worden. Een vorm van vertrouwen moet dat zijn, beetje luchtig houden en administratief eenvoudig). Dat alles om te voorkomen dat de bereidwilligen afhaken. In een dorp kan zo\'n plan/coöperatie gauw doodbloeden.\r\n\r\nIn de e-mail behorend bij deze enquête staat dat deze enquête anoniem is. Ik vul echter wel mijn naam in als daarom wordt gevraagd. Geeft niet, maar de stelling over anonimiteit is niet juist.\r\n
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 36
Bijlage IV Interview 1. Wat is de aanleiding geweest van het oprichten van de zorgcoöperatie Loppersum. Waarom een zorgcoöperatie en geen dorpscoöperatie?
2. Hoe is dit proces verlopen? Wie heeft het heft in handen genomen?
3. Was er sprake van slechte aansluiting van het aanbod op de vraag van bewoners of het ontbreken van voorzieningen?
4. Veel initiatieven beginnen klein met 'eenvoudige diensten' en breiden daarna uit. Waar zijn jullie mee begonnen?
5. Welke organisatiestructuur (BV, NV, klant/werknemer/leverancier coöperatie) hebben jullie? Hoe is dit opgebouwd?
6. Hoe hebben jullie het gedaan met financiering? Wie kan er gebruik maken van jullie diensten? Wat kost dit? Wie bieden de diensten aan?
7. Hoe is jullie relatie met de gemeente? Hebben jullie (zoals in Kloosterburen) het WMO takenpakket overgenomen? Zo nee, hoe vullen jullie dit in? Zo ja, hoe hebben jullie dit bewerkstelligd?
8. Wat zijn de grootste obstakels geweest in het proces van oprichting? Hoe hebben jullie dit opgelost?
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 37
Bijlage V
Vrijwilligerstaken
Thema
RegelIk Ik bied heb matig / hulp hulp Af en toe nodi g
10 0
Huishoudelijke en alledaagse hulp
101 Gezelschap houden, en praatje maken, luisteren
R/A
102 Boodschappen doen
R/A
103 Containers en oud papier bij de weg zetten
R/A
104 Hulp bij of gezamenlijk koken, eten
R/A
105 De was doen,
R/A
106 Strijken
R/A
107 Verstelwerk
R/A
108 Schoonmaken, stoffen, zuigen, licht werk
R/A
109 Schoonmaken, sanitair
R/A
110 Schoonmaken , ramen lappen e.d.
R/A
111 Knutselen, schilderen, naaien
R/A
112 Kinder / kleinkinderopvang
R/A
Kinder / Kleinkindervervoer (van/naar school, 113 clubs)
R/A
114 Kinder/kleinkinder huiswerkhulp
R/A
115 Begleiding bij dokter- /ziekenhuisbezoek
R/A
116 Begeleidng naar pinautomaat
R/A
117 Begeleiding bij ambtelijk bezoek
R/A
118 Begeleiding bij kerkbezoek, naar begraafplaats
R/A
119 Samen een wandelingetje maken
R/A
Verzorgen huisdieren (voeren, verzorgen, uitlaten) 120 tijdelijk
R/A
Verzorgen huisdieren (voeren, verzorgen, uitlaten) 121 dagelijks
R/A
122 Kamerplanten verzorgen
R/A
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 38
Kleine zorgtaken
20 0
201 Tijdelijke vervanging mantelzorger
R/A
202 Permanent fungeren als mantelzorger
203 Hulp bij aan- uitkleden, wassen
R/A
204 Hulp bij toiletgang
R/A
205 Bereikbaarheidsdienst overdag
R/A
206 Bereikbaarheidsdienst 's nachts
R/A
Organiseren of meedoen gezamelijke activiteiten
30 0
301 Gezelschapsspelen
R/A
302 Muzikale bijeenkomsten
R/A
303 Wellfare, handwerken, breien e.d.
R/A
304 Knutselen
R/A
305 Schilderen
R/A
306 Sjoelen
R/A
307 Bingo
R/A
308 Klaverjassen
R/A
309 Dammen
R/A
310 Fotograferen / filmen
R/A
311 Musiceren
R/A
312 Dansen
R/A
313 Leesclub
R/A
314 Kookclub
R/A
315 Wandelen / fietsen
R/A
316 Dagtrips
R/A
317 Museum- / theaterbezoek
R/A
318 Winkelen
R/A
319 Bazar, vlooienmarkt
R/A
320 Lichaamsbeweging
R/A
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 39
321 Hersengymnastiek (puzzelen, e.d.)
R/A
Telefoonronde (elke dag de volgende in de ronde 322 even bellen)
R/A
Ondersteuning bij administratieve zaken.
40 0
401 Hulp bij het schrijven van brieven e.d.
R/A
Computerhulp (basisgebruik, e-mailen, spelletjes, 402 e.d.)
R/A
403 Hulp bij Internet (bestellingen, plannen uitstapjes, informatie zoeken)
Hulp bij aankoop computerapparatuur en/of 404 programmatuur
R/A
Hulp bij het invullen van aanvragen, verzoeken, 405 formulieren e.d.
R/A
406 Hulp bij bankzaken
R/A
Hulp bij ambtelijke zaken (belastingen, AOW, WAO, 407 e.d.)
R/A
408 Hulp bij andere schriftelijke of digitale zaken
R/A
R/A
Mobiliteit en transport
50 0
501 Chauffeursdiensten
R/A
502 Boodschappen bezorgen
R/A
503 Ander transport verzorgen (evt met aanhanger)
R/A
504 Meegaan als navigator, gezelschap
R/A
505 Hulp bij het boeken van uitstapjes en reizen
R/A
506 Begeleidng bij uitstapjes, reizen
R/A
507 Bus of minibus besturen
R/A
508 Hulp bij verhuizen
R/A
509 andere transportdiensten
R/A
Werk in en om de woning
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 40
60 0
601 Grasmaaien
R/A
602 Snoeien van heggen en struiken
R/A
603 Planten en rooien van struiken, bloemen, groenten
R/A
604 Tuin omspitten
R/A
605 Versnipperen tuinafval
R/A
606 Grof tuinafval afvoeren
R/A
607 Bladharken
R/A
608 Composthoop omzetten
R/A
609 Tuin winterklaar maken
R/A
610 Balkonplanten oppotten, ophangen, verzorgen
R/A
Vogelhuisjes, nestkasten, tuinmeubilair plaatsen 611 of opruimen
R/A
612 Sneeuwruimen
R/A
613 Schilderen van de woning
R/A
614 Muren reinigen en/of verven
R/A
615 Timmerwerk
R/A
616 Klein reparatiewerk (klussen)
R/A
617 Klein reaparatiewerk (elektriciteit)
R/A
Hulp bij het opruimen van schuur, zolder, kelder, 618 woning)
R/A
Hulp bij het onderhoud van een tweede / 619 weekeindwoning
R/A
620 Uitwisselen van ervaring met reparatie, restauratie
R/A
621 Uitwisselien van ervaring huizenaan- en -verkoop
R/A
622 Adviezen over het houden en verzorgen van dieren
R/A
Tips met betrekking tot planten en 623 plantenverzorging
R/A
624 Tuinverzorging
R/A
625 Thuiswerktips
R/A
626 Energiebesparingstips geven
R/A
Diverse hulp
70 0
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 41
701 Hulp bij het bedienen van een mobiele telefoon
R/A
702 Hulp bij het bedienen van een digitale camera
R/A
703 Hulp bij het bedienen elektrische apparatuur
R/A
704 Hulp bij het gebruik van de OV-chipkaart
R/A
705 Gebruikershandleidingen uitleggen
R/A
706 Adviseren bij aankopen (meubels, huish. apparaten, kleding)
707 Een andere taal leren
R/A
708 Hulp bij het omgaan met allergiën, hooikoorts e.d.
R/A
709 Leren koken, basisvaardigheden
R/A
710 Leren koken, voor gevorderden
R/A
711 Baiskennis computergebruik
R/A
712 Muzieklessen / nascholing
R/A
713 Leren acteren / spreken
R/A
R/A
Gesprekspartner zijn
80 0
801 Gesprekspartner bij vragen over zingeving
R/A
802 Gesrpekspartner bij religieuze vragen
R/A
803 Gesprekspartner bij problemen
R/A
804 Gesprekspartner bij rouwverwerking
R/A
Gesprekspartner bij het nemen van moeilijke 805 beslissingen
R/A
Gesprekken over het overdragen van woning, 806 bedrijf, boerderij
R/A
807 Gesprekken over zaakwaarneimng
R/A
Gesprekspartner bij thema's als errfenis en en 808 nalatenschap
R/A
Gesprekken over thema's als (klein)kinderen, 809 petekinderen, enz.
R/A
Psychotherapeutische en psychologische 810 ondersteuning
R/A
Psychosociale hulp (pesten, schoolangst, zelfbeeld, 811 eigenwaarde)
R/A
Gesprekspartner bij problemen met het ouder 812 worden
R/A
813 Gesprekspartner op intellectueel niveau
R/A
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 42
814 Mediteren
R/A
Organiseren praatgroepen over filosofie, zingeving, 815 religie, e.d.
R/A
816 Organiseren praatgroepen over ouderdomskwesties
R/A
817 Organiseren praatgroepen over familiekwesties
R/A
Hulp bij het organiseren van feesten en partijen
90 0
901 Organiseren van familiefeesten
R/A
902 Organiseren van tuinfeesten
R/A
Hulp bij het organiseren van jubilea , feesten en 903 partijen
R/A
Vervoer van feestspullen ( BBQ, tafels, stoelen 904 e.d.)
R/A
905 Vervoer van genodigden
R/A
906 Vormgeving uitnodigingen en versieringen
R/A
907 Versieren van de locatie
R/A
908 Organisatie van catering, muziek, sketches e.d.
R/A
909 Hulp bij het koken, serveren, afwassen
R/A
Ondersteunen Coördinatiepunt
00 0
1
Werk voor het Coördinatiepunt en administratie (deelnemersadministratie, coördinatie, telefoon beantwoorden, inlichting verschaffen, enz.)
R/A
2
Financiële administratie voeren
R/A
3
Het werven van deelnemers
R/A
4
Intake- en adviesgesprekken voeren
R/A
5
Vraag en aanbodlijsten verwerken en actueel houden
R/A
6
Bijeenkomsten, bazars voorbereiden en bemannen
R/A
7
Contact onderhouden met gelijksoortige verenigingen
R/A
8
Afstemming samenwerking GoudOud en het coördinatiepunt
R/A
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 43
9
Marketing en werving
R/A
10
PR en publiciteit verzorgen
R/A
11
Statistieken bijhouden
R/A
12
Het aanbod uitbreiden en afstemmen met de vraag
R/A
13
Andere organisatorische bezigheden
R/A
Onderzoeksrapport - Zorgeloos zorgen voor elkaar - Minor Healthy Ageing
Pagina | 44