ZORGEN VOOR ELKAAR MET ELKAAR

ZORGEN VOOR ELKAAR MET ELKAAR TRANSITIE- EN WMO-KRANT GEMEENTE VIANEN

Voorwoord

Beste inwoner Voor u ligt de tweede Wmokrant van de gemeente Vianen. In onze eerste krant, die in 2007 uitkwam, hebben wij u over de toen nieuwe Wmowet verteld. Deze tweede krant brengen wij uit omdat we voor ingrijpende wijzigingen staan. Wie zorg nodig had, werd dit de afgelopen tientallen jaren goedbedoeld grotendeels uit handen genomen. Op de rest van je vitaliteit werd geen beroep gedaan. Nu gaan we veel meer kijken naar de werkelijke noodzaak. Daarbij betrekken we de inwoner en zijn omgeving. Wat kan hij zelf, wat kan zijn directe omgeving? Wat kan eventueel een vrijwilliger? ­Vervolgens vragen we: wat kunnen we collectief organiseren? Want iets voor een hele groep regelen is efficiënter. Pas als dat allemaal niet gaat, bekijken we wat iemand individueel nodig heeft. Dit vraagt nogal wat van u, van zorgaanbieders en van de gemeente. In deze krant leest u wat er gaat veranderen, en hoe we de nieuwe aanpak aan het organiseren zijn. Vaak leeft nog de instelling: daar heb ik recht op! Dat moeten we veranderen in: wat is er echt nodig? En tegelijk de vraag: wat kan ik zelf? Zorgen voor elkaar, met elkaar. We kijken niet naar wat je niet kunt, maar wat je wel kunt doen en hoe je iemand kan helpen. U doet toch ook mee? Marcel Verweij Wethouder maatschappelijke ontwikkeling

COLOFON Uitgave in opdracht van de gemeente Vianen, verzorgd door: ETT Media Postbus 70112 9704 AC Groningen T: 050 - 313 76 00 E: [email protected] I: www.ettmedia.nl Teksten: gemeente Vianen Foto’s: gemeente Vianen Concept en realisatie: ETT Media en Geografisch BV Drukker: Hoekstra Krantendruk Emmeloord Oplage: 10.150 exemplaren Uitgave: november/december 2013 Overname van artikelen is in beginsel toegestaan mits hieraan vooraf toestemming van ETT Media of de gemeente Vianen wordt verkregen. Deze krant is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Zowel ETT Media als de gemeente Vianen is niet aansprakelijk voor fouten en/of omissies in deze krant. Gemeente Vianen Voorstraat 30, 4132 AS Vianen Postbus 46, 4130 EA Vianen T: (0347) 369 911 F: (0347) 374 688 E: [email protected] I: www.vianen.nl

3

Binnenkort aan uw keukentafel?

Het Sociaal Team

Vianen wil vanaf januari 2014 gaan werken met een sociaal team, ­bestaande uit Rivas Thuiszorg, Rivas Maatschappelijke dienstverlening, MEE-UGV, Stichting Welzijn Vianen en tot slot de gemeente Vianen zelf. Deze partijen bouwen een schakel tussen aanvragers van een voorziening en het Wmo loket. Zo kunnen we aanvragers nog beter van dienst zijn, beter maatwerk te leveren en samenhangende oplossingen bieden. WAT DOET EEN SOCIAAL TEAM? Een sociaal team werkt volgens het principe ‘één huishouden, één plan, één regisseur’. We willen mensen niet meer doorverwijzen. De vraag wordt doorverwezen, maar de hulpverlener schuift aan bij de hulpvrager. Niet de klant wordt langs verschillende loketten gestuurd - de zorgverlener gaat aan tafel bij de hulpvrager. Als gemeente zorgen we zo dat meer mensen (blijven) meedoen in de maatschappij. Het bieden van ondersteuning en hulpverlening op maat staat centraal.

en maakt met de aanvrager, Sociaal Teamlid en de deskundige zelf een afspraak. Wat, wanneer en door wie geleverd wordt en op welke termijn, en wat het gewenste resultaat is, als bijdrage aan de mogelijke oplossing van het probleem. We gaan er van uit dat inwoners zelf de regie kunnen voeren bij het maken van de afspraken. Als dat niet het geval is, blijft één van de hulpverleners als regisseur betrokken. VOOR WELKE VRAGEN? Uiteraard kunnen vragen op het gebied van de Wmo gesteld worden aan het Sociaal Team. Maar ook alle andere vragen op het gebied van Zorg en Welzijn zullen door de leden van het Sociaal Team opgepakt worden. Maar dat kan natuurlijk ook langs een andere weg; via de huisarts, het woonmaatschappelijk werk van Lekstede, de inkomensconsulent of het maatschappelijk werk.

HOE GAAT DAT DAN? Hulpvragers nemen contact op met de gemeente Vianen. Daar wordt hun verzoek doorgeleid naar het wmo-loket. Daar wordt telefonisch vastgesteld of het een nieuwe vraag betreft. Lopende vragen worden afgehandeld door medewerkers van het Wmo-loket zelf. Nieuwe aanvragen worden direct doorgeleid naar het Sociaal Team. Zij nemen binnen 5 werkdagen contact met u op. Eén van de medewerk(st)ers van dat Sociaal Team komt dan bij u op huisbezoek. Daar wordt een keukentafelgesprek gevoerd. U kunt zich daarbij altijd laten bijstaan door iemand anders. Tijdens dat huisbezoek wordt een inventarisatie gemaakt van mogelijke beperkingen, belemmeringen of problemen, zoals werk, huisvesting of inkomen. Het Sociaal Teamlid gaat niet zelf de oplossing ‘leveren’, maar zorgt dat een deskundige (en bevoegde) medewerker van de organisatie die de compensatie moet verzorgen aan tafel komt bij het keukentafelgesprek

5

Nieuwe ideeën voor zorg en welzijn

Werkgroepen transitie AWBZ In de zomermaanden heeft de gemeente Vianen een tweetal werk­ conferenties georganiseerd om voorbereid te zijn op de veranderingen in de AWBZ (Algemene wet bijzondere ziektekosten). Bij de conferenties kwamen 50 vertegenwoordigers van zorg-, welzijns en vrijwilligers­ organisaties bijeen. Daar is gezamenlijk uitgewisseld wat de transitie betekent voor Vianen en wat er nodig is om dit zo goed mogelijk te ­o rganiseren. Daaruit zijn initiatieven ontstaan vanuit de diverse organisaties om ideeën verder uit te werken:

DENKTANK SOCIALE KAART Ook heeft een groep zich verenigd in de denktank sociale kaart. Deze groep oriënteert zich op de mogelijkheden om de sociale kaart van Vianen goed inzichtelijk te maken voor inwoners van Vianen en vrijwilligers. Er zijn veel organisaties en activiteiten op het gebied van zorg en welzijn, die vaak bij anderen weer minder bekend zijn. Deze denktank bekijkt hoe er een goede sociale kaart kan worden opgezet zodat mensen en organisaties elkaar sneller weten te vinden.

VERSTERKING STEUNPUNT MANTELZORG Een groot aantal vrijwilligersorganisaties uit Vianen en zorgorganisatie SBWU (Stichting Beschermde Woonvormen Utrecht) heeft het initiatief genomen om gezamenlijk te kijken hoe ze het steunpunt mantelzorg van de SWV kunnen versterken zodat meer mantelzorgers bereikt en “bediend” kunnen worden. De leden van de werkgroep inventariseren waar de behoeften liggen van mantelzorgers en wat de bestaande lokale organisaties daarin kunnen betekenen en wat daar voor nodig is. Doel is om gezamenlijk tot een pilotvoorstel te komen.

Daarnaast wil de groep vóór het eind van het jaar een “live-bijeenkomst” organiseren in de vorm van een soort “speed-date”, waarin iedereen die actief is op het gebied van zorg en welzijn zich aan elkaar kan presenteren.

VERNIEUWDE DAGOPVANG IN VIANEN Zorgorganisaties die nu dagopvang bieden aan inwoners uit Vianen (Altrecht, de Boogh, Reinaerde, Syndion, Zorgboerderij Huiberthoeve en Zorgspectrum), brengen samen met SWV (Stichting Welzijn Vianen), buurtwinkel Everdingen in oprichting en De Wilg (vrijetijdsorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking) in kaart welke mogelijkheden er zijn om de dagopvang zo dichtbij mogelijk te organiseren, en mensen daarbij optimaal te stimuleren in participatie en zelfredzaamheid. Veel mensen reizen nu namelijk voor de dagopvang naar andere ­gemeenten in de regio zoals Nieuwegein, Houten en Harmelen. Inzet van de werkgroep is te kijken of dit meer in Vianen georganiseerd kan worden en of het mogelijk is om mensen anders dan via dagopvang meer te laten participeren in de samenleving.

7

Bewoners geven dorp leefbaarheidsinjectie

Stichting Vitaal dorp in Everdingen

Zorg voor jeugd anders geregeld

Transitiearrangement Zorg voor Jeugd Regio Lekstroom

De stichting Vitaal dorp in Everdingen is op 18 oktober jongstleden opgericht door een groep inwoners die een stevige injectie willen geven aan de leefbaarheid van het dorp. Door het opzetten van verschillende projecten die een invulling geven aan de voorziening van de dagelijkse levensbehoeften moet de dynamiek terugkeren in het dorp.

Vanaf 1 januari 2015 komt de verantwoordelijkheid voor de zorg van alle jeugdigen bij de gemeente te liggen. Deze verantwoordelijkheid wordt dan door het Rijk overgedragen aan de gemeente. Om dit mogelijk te maken moet er eind 2013 een nieuwe Jeugdwet komen. De wet zal dan op 1 januari 2015 van kracht zijn. 2015 is een overgangsjaar, want jeugdigen met een indicatie of met een reeds lopend traject mogen die in het jaar 2015 bij dezelfde instelling voortzetten. Om dit recht van cliënten te kunnen waarmaken moesten gemeenten voor 1 november 2013 in regionaal verband aangeven hoe zij het bieden van zorg zullen waarborgen en moeten gemeenten voor die datum Transitiearrangementen opstellen. Dit alles gebeurde in overleg met de huidige betrokken financiers en instellingen. SAMEN OPTREKKEN Om te bevorderen dat gemeenten uit de 6 regio’s binnen de provincie Utrecht hun arrangementen op tijd gereed hadden, trekken die gemeenten samen op. Er zijn in september verschillende dagen geweest waarin zorgaanbieders (Jeugdzorg, Jeugd GGZ en voor Kinderen met een Beperking), financiers, provincie en gemeenten constructief met elkaar hebben samengewerkt om te komen tot een concept transitiearrangement. REGIONAAL, BOVENREGIONAAL EN LANDELIJK De transitiearrangementen zijn op regionaal niveau afgesloten. Vianen valt onder de regio Lekstroom samen met de gemeenten Lopik, IJsselstein, Nieuwegein en Houten. Binnen het transitiearrangement staan regionale, bovenregionale en landelijke principe afspraken over hoe de continuïteit te organiseren, maar ook uitgangspunten over de richting van de vernieuwing binnen de zorg. Kortgezegd komt dit neer op meer ondersteuning/ zorg zonder indicatie toegankelijk en lokaal beschikbaar en minder/korter zware zorg inzetten als dat kan. Deze beweging zal niet op 1 januari 2015 helemaal klaar zijn, maar ook daarna nog verder vorm gegeven worden. Ter indicatie ziet u hiernaast hoe wij dit voor ogen hebben.

NIEUWSBRIEF In november wordt het transitiearrangement beoordeeld door de landelijke Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd en zal zij hierover een advies uitbrengen aan het Rijk. Het Rijk zal dan nog een reactie geven aan de gemeenten binnen de regio. Met zorgaanbieders en huidige financiers is afgesproken dat wij de rest van dit jaar en het jaar 2014 gebruiken om samen verder op te trekken en geleidelijk toe te werken naar de vernieuwing van de zorg zoals wij die voor ogen hebben. De komende periode zal de gemeente de ideeën verder verwerken in het nieuwe beleidsplan Jeugdzorg.

8

REGIONAAL

BOVENREGIONAAL

Preventie & signalering

2e en 3e lijns Jeugd Landelijke specialismen Geestelijke Gezondheidszorg Jeugdzorg-Plus (GGZ)

LANDELIJK

Ambulante hulp en toegang en toeleiding

Meldpunt Huiselijk Geweld en Algemeen Meldpunt Kindermishandeling

Topklinische GGZ

Specialistische ambulante ondersteuning

Jeugdbescherming en jeugdreclassering

Jongeren met Verstandelijke Beperkingen (VB) en Zorg Zwaarte Pakket (ZZP) 4 en 5 en ernstige bijkomende problematiek

Crisisdienst en crisisopvang Gespecialiseerde diagnostiek VB en jeugd GGZ Pleegzorg en gezinsvervanging

Expertise en behandelcentrum geweld in ­afhankelijks relaties onder 18 jaar

Residentiële hulp

Forensische zorg: gedragsinterventie binnen Jeugd Reclassering (JR)

Multi functionele centra en orthopedagogische behandelcentra Gesloten jeugdhulp

In december 2013 wordt dat vastgesteld door de gemeenteraad. En zal de gemeente lokale partijen en organisaties (belangenbehartigers, (particuliere) zorgaanbieders, onderwijs, Centrum voor Jeugd en Gezin, etc.) verder betrekken bij de ontwikkelingen. Daarnaast zal u als bewoner via een digitale nieuwsbrief regelmatig geïnformeerd worden over de ontwikkelingen van de Zorg voor Jeugd binnen uw gemeente. Hiervoor kunt u zich aanmelden via het mailadres [email protected].

DE WINKEL Het meest in het oog springende project wordt de winkel. Daar zal een normaal supermarkt-assortiment worden aangeboden, waar zeker ook vers brood en (biologische-) streekproducten deel van zullen uitmaken. Ook een pinautomaat, stomerijservice en pakketservice binnen de winkel staan op het wensenlijstje. ONTMOETINGSPLEK EN ZORGPUNT In de winkel wordt ruimte gecreëerd voor het realiseren van een ontmoetingsplek voor de inwoners van Everdingen en passanten, die daar een kop koffie met wat lekkers kunnen krijgen, de krant kunnen lezen of

een boek kunnen lenen. Inwoners van Everdingen kunnen straks bovendien een beroep doen op de meewerkers en vrijwilligers van de winkel voor het uitvoeren van licht huishoudelijke klussen. WERK AAN DE WINKEL In de winkel, de ontmoetingsplek en bij het zorgpunt zal ruimte geboden worden voor arbeidsmatige dagbesteding voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In het project “Werk aan de Winkel” kunnen zij werkervaring opdoen in de zorg, de horeca en in de detailhandel. Ze kunnen de boodschappen thuis brengen, de strijk doen, de ramen wassen of het gras maaien. Op deze wijze willen we niet alleen zorg bieden; minstens zo belangrijk is het creëren van ontwikkelingsmogelijkheden waarmee meewerkers een betere kans hebben op de arbeidsmarkt en tot integratie in de samenleving. MEER INFORMATIE E-mail [email protected]

En hoe zit het nu met de zorgvrager?

Doelgroepenonderzoek transitie AWBZ WAT HOUDT HET IN? In samenwerking met Cliëntenbelang Utrecht zijn we gestart met een klein onderzoek naar de behoeften van Viaanse inwoners die nu nog zorg uit de AWBZ ontvangen en vanaf 2015 een beroep zullen doen op de Gemeente. WIE BETREFT HET? We richten ons op de 3 grootste groepen in Vianen, namelijk: • Ouderen • Volwassenen met een psychische beperking en • Volwassenen met een verstandelijke beperking

zorg, maar ook om de wensen rondom daginvulling en deelname aan de samenleving. Daarnaast worden er interviews gehouden met de mantelzorgers van deze groepen cliënten. De uitkomsten van de interviews leggen we voor aan de zorg- en welzijnsorganisaties. We bespreken wat dit betekent voor de organisatie van de zorg en ondersteuning vanaf 2015. Ook zal het WMO-beraad daarin worden betrokken. De uitvoering wordt gezamenlijk gedaan door SWV (Stichting Welzijn Vianen), zorgorganisatie MEE en de gemeente met begeleiding van ­Cliëntenbelang. Daarin trekken we samen op met de andere Lekstroomgemeenten. Zij voeren soortgelijke onderzoeken uit.

HOE DOEN WE DAT? Er worden groepsinterviews gehouden met 5 tot 8 cliënten, waarbij gevraagd wordt naar de huidige (leef)situatie en ondersteuning en wensen voor de (nabije) toekomst. Daarbij gaat het niet alleen om de

WAT LEVERT HET OP? Met het onderzoek hopen we een goed beeld te krijgen van datgene wat cliënten nodig hebben en wensen, wat er beter kan, en wat we nieuw zullen moeten gaan organiseren.

9

Werken aan laagdrempelige voorzieningen

De rol van Stichting Welzijn Vianen (SWV) in de transities Met de Stichting Welzijn Vianen zijn afspraken gemaakt over de rol die zij gaat vervullen in de transities van Wmo, Jeugdzorg en de Participatiewet. SWV gaat zich omvormen van uitvoeringsorganisatie naar een netwerkorganisatie. Dat betekent dat zij niet zelf de uitvoering van nieuwe activiteiten zal doen, maar vooral de verbinding zal zoeken met bestaande lokale vrijwilligers en zorgorganisaties om nieuwe zaken te ontwikkelen. Dit betekent vooral organiseren en coördineren en zoveel mogelijk gebruik maken van de kracht van lokale organisaties. SWV gaat zich inspannen om lokale voorzieningen voor een brede doelgroep en met name mensen met beperkingen te ontwikkelen. ONTWIKKELING VAN LOKALE VOORZIENINGEN De Stichting Welzijn Vianen gaat samen met de gemeente werken aan de ontwikkeling van algemene, laagdrempelige voorzieningen voor mensen met beperkingen. Uitgangspunt daarbij is dat er zoveel mogelijk gewerkt wordt met vrijwilligers en lokale organisaties. Denk aan een boodschappendienst voor mensen die daar zelf niet meer toe in staat zijn. Of de opzet van een was- en strijkservice. Elders in het land en zelfs in de regio zijn er al mooie voorbeelden hoe dit samen met zorgorganisaties en vrijwilligers of mensen met beperkingen vormgegeven kan worden.

WAT GEBEURT ER NOG MEER? • Burenhulp- en klussendiensten Ook zal de SWV een bijdrage leveren aan het stimuleren van de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers daar waar mogelijk. Concreet denken we dan bijvoorbeeld aan het opzetten van een digitaal punt voor vraag en aanbod van burenhulp- en klussendiensten vanuit de bestaande vrijwilligerscentrale. • Steunpunt Mantelzorg Ook het Steunpunt Mantelzorg zal meer gaan werken als een netwerkorganisatie. Dit wil zeggen dat de mantelzorgers benaderd worden via de lokale zorg en vrijwilligersorganisaties, waar ze al bekend zijn, zodat een grotere groep bereikt kan worden dan wanneer dit rechtstreeks vanuit het steunpunt zelf gebeurt. Op pagina 7 kunt u bij Versterking Steunpunt Mantelzorg lezen hoe dit in zijn werk gaat.

Een ander voorbeeld is het organiseren van activiteiten voor jongeren met een verstandelijke beperking. Daarvoor is al een initiatief gestart door Joyce van der Meulen van Djoybeingyou, onder de naam de ‘chillclub’. De SWV heeft dit initiatief “geadopteerd”. Dit betekent dat zij de continuïteit zal waarborgen en de organisatie en coördinatie op zich neemt in samenwerking met Djoybeingyou.

11

Een mooie wijk maak je samen

Nabuurschap bij Bewonersorganisatie Monnikenhof De Stichting Bewonersorganisatie Monnikenhof (kortweg BOM) werd in het leven geroepen om de leefbaarheid in de wijk te bevorderen. Een prettige leefomgeving wordt niet alleen bepaald door hoe het er buiten allemaal uitziet. Belangrijker is hoe we met elkaar omgaan. ­Nabuurschap is daarin een belangrijk uitgangspunt. Laten we iemand vereenzamen, of gaan we eens een kopje koffie met elkaar drinken? Kan ik de buren vragen om die zware boodschappen voor mij te halen, die ik met mijn reumahanden niet meer kan dragen? Wie kan mijn­­medicijnen even halen? Kan iemand mij helpen met die Wmo-aanvraag? Wist u dat 10 % van de bevolking vereenzaamt (en heus niet alleen ouderen)? Ook daar wil de BOM iets aan doen. Bijvoorbeeld door mensen de gelegenheid te bieden elkaar te ontmoeten en (weer) een sociaal netwerk op te bouwen. Door samen dingen te ondernemen: HART VOOR GROEN Er verdwijnt veel groen uit onze wijk. Dat vindt niemand leuk, want voor velen was dat groen nu juist een belangrijke reden om in deze wijk te willen wonen. Daarom onderhoudt de BOM honderden hoogstamfruitbomen in de wijk, zodat die kunnen blijven. Daarom heeft de BOM, samen met anderen, een ‘groene ontmoetingsplaats’ gerealiseerd, komt er een ‘snoeptuin’ waar je elkaar kunt ontmoeten en van het fruit kunt snoepen. Zo laten we mensen elkaar ontmoeten en zorgen toch weer voor wat groen in de wijk.

VRIJWILLIGERS Voor alle activiteiten zijn vrijwilligers nodig. Wilt u ook iets doen voor uw wijk, meldt u dan aan via [email protected] of kom eens langs op Langeweg 6B in Vianen.

ACTIVITEITEN • Inloop voor een kopje koffie en een praatje: elke woensdag- en donderdagmorgen • Sociaal spreekuur: elke woensdagmorgen • Zwemmen voor ouderen: elke donderdagmorgen (september t/m mei) • Repair Café: elke eerste zaterdag van de maand • Hippe handwerkclub: maandagavond, 1 x per twee weken • Snoeien hoogstamfruit: verschillende zaterdagen (januari-april) Zie voorts ook onze website voor andere zaken (www.stichtingmonnikenhof.nl) Zelf een idee? Meldt het ons en wie weet kan ook uw idee gerealiseerd worden.

13

De menselijke maat is het uitgangspunt

WMO-Beraad Vianen ernstig bezorgd De voorzieningen voor zorg die in ruim 60 jaar werden opgebouwd worden met grote snelheid door regeringsbeleid uitgekleed of ­afgeschaft. Niets zal meer hetzelfde zijn. Waar voorheen de ‘mens’ nog belangrijk was, is het enige dat nog lijkt te tellen de ‘besparing’. Vooral het tempo waarin de veranderingen moeten plaatsvinden is zorgwekkend. Gemeenten krijgen op hele korte termijn allerlei nieuwe taken toebedeeld, waarvoor zij nog niet klaar zijn of in belangrijke mate nog niet zijn toegerust. Zij worden daarbij ook nog aanzienlijk gekort op de noodzakelijke financiën. Het WMO-beraad is niet uit principe tegenstander van de bezuinigingen. Bomen groeien tenslotte niet tot in de hemel en geld kan maar één keer worden uitgegeven. Wel is men van mening, dat het oneigenlijke gebruik en zeker het misbruik van zorggelden nadrukkelijk dient te worden aangepakt.

Het WMO-beraad benadrukt daarbij steeds, dat de ‘menselijke maat’ in het gehele proces leidend moet zijn en niet de financiën. Iemand die hulp nodig heeft, moet gewoon geholpen worden. Dat dient ook het uitgangspunt te zijn bij alle veranderingen die ons nog te wachten staan. WMO-Beraad Vianen

MEER WETEN OVER DE LEDEN VAN HET WMO-BERAAD EN OVER WAT ZIJ DOEN? Regelmatig verschijnen er columns in huis-aan-huisblad Het Kontakt. Ook houdt het WMO Beraad elke maand spreekuur in het Stadhuis. Op de website www.wmoberaadvianen.nl vindt u alle informatie.

De regie voor het verkrijgen van de noodzakelijke zorg ligt in de nabije toekomst bij de hulpbehoevende en niet meer bij de overheid/gemeente. In veel gevallen zal blijken, dat de hulp vragende, als logisch gevolg van de ziekte of handicap, daartoe niet of nauwelijks in staat is. Ook zal er steeds dieper in de (geld)buidel getast moeten worden om de noodzakelijke zorg te betalen. Grote groepen mensen zullen dan ook een beroep moeten doen op mantelzorg en/of hulporganisaties. De gemeente Vianen is druk doende alle veranderingen in kaart te brengen om een goede invulling te kunnen geven aan de nieuwe verantwoordelijkheden. Deels ook in samenspraak en samenwerking met andere Lekstroomgemeenten.

15