MET ELKAAR, VOOR ELKAAR!

MET ELKAAR, VOOR ELKAAR! INHOUDSOPGAVE 1.

Inleiding

pagina 3

2.

Onze plannen − Dynamische stadscentra − Ruimtelijke ordening − Wonen

pagina 4

3.

Stad, wijk en leefomgeving − Buitengebied − Demografische ontwikkeling − Voorzieningen − Leefbaarheid en veiligheid − Leefbare dorpen, kernen en wijken − Leegstand − Milieu − Monumenten − Volkshuisvesting − Water

pagina 7

4.

Werk en inkomen − Economische ontwikkeling − Werkgelegenheid en arbeidsmarkt

pagina 12

5.

Cultuur, onderwijs, sport en welzijn − Cultuur − Gezondheid en zorg − Integratie en participatie − Jongeren − Mensen met een beperking − Onderwijs − Ouderen − Sport − Vrijwilligers − Verenigingen − WMO − Zorg en participatie

pagina 15

1

6.

Verkeer en infrastructuur − Mobiliteit − Onderhoud − Parkeren − Verkeersveiligheid

pagina 25

7.

Financiën en belastingen

pagina 26

8.

Europa en Euregio

pagina 27

9.

Bestuur en burger − Communicatie − Dienstverlening − Raadslidmaatschap

pagina 28

10.

Onze resultaten

pagina 29

11.

Het CDA en 7 principes

pagina 33

2

1.

Inleiding

Het CDA wil de kracht van de samenleving benutten. De samenleving verandert. Informatie verspreidt zich sneller. Burgers zijn mondiger en maken steeds vaker deel uit van (verschillende) sociale netwerken; er ontstaat een netwerksamenleving. Deze nieuwe samenlevingsvorm past binnen de actuele ontwikkeling, waarbij rijkstaken op het gebied van zorg en welzijn vanaf 2015 aan de gemeenten worden overgedragen. De achterliggende gedachte hierbij is dat de gemeente, dicht bij de burger, als beste partij de publieke dienstverlening kan laten aansluiten bij de leefwereld van de burger. Dit is voor de gemeente een hele grote operatie. De gemeenten krijgen daarnaast vanuit Den Haag minder budget om al deze taken goed uit te kunnen voeren. De gemeente wordt hierdoor uitgedaagd slimme oplossingen te zoeken en zo veel mogelijk de eigen kracht van haar inwoners en hun sociale netwerken aan te spreken. In 2014 zal de gemeente zich op deze nieuwe taken voorbereiden en hiervoor politieke- en beleidskeuzes maken. Hiermee verandert ook de relatie tussen gemeente en samenleving. Dit vergt een cultuuromslag in denk- en werkwijze, zowel bij burgers als bij de gemeente en maatschappelijke organisaties. Van burgers wordt verwacht zoveel mogelijk te (blijven) deelnemen aan de samenleving (particperen). Beroepskrachten in zorg en welzijn maken een omslag van zorgen vóór de burger naar zorgen dát de burger zoveel mogelijk zelf in staat is te kunnen participeren. Gemeente, inwoners en maatschappelijke organisaties hebben elkaar nodig om tot oplossingen te komen in de zin van nieuwe dienstverlening en samenwerkingsverbanden. Gestoeld op gelijkwaardigheid. De gemeente zal minder een sturende rol vervullen, maar meer een faciliterende en enthousiasmerende rol om op die wijze initiatieven vanuit de samenleving te bevorderen. De gemeente zal vooral vertrouwen geven aan de burger om zelfstandig oplossingen te vinden voor (zorg- en welzijn gerelateerde) vragen uit de samenleving en ook accepteren dat niet elk burgerinitiatief even succesvol is. De gemeente moet er wel voor blijven waken dat zij een vangnet blijft voor de kwetsbaarste burgers. Net als de maatschappelijke organisaties zal de gemeentelijke organisatie zich dienen aan te passen om een meer samenhangende aanpak te creëren door alle vakdisciplines heen. De beroepskrachten krijgen daarbij de ruimte om grensoverschrijdend en creatief verbindingen te leggen, waarbij de belangen van de organisatie ondergeschikt zijn aan het belang van de burger. Het land moet financieel op orde komen. Er moet bezuinigd worden. Het huidig kabinet van VVD en PvdA bestraft met haar maatregelen evenwel spaarzaamheid en zuinig leven. Het kabinet verzwaart de lasten. Het kabinetsbeleid vergroot de werkloosheid. Het is de omgekeerde wereld. De koopkracht van ouderen, gezinnen en middeninkomens komt door het beleid van het kabinet enorm onder druk te staan. De koopkracht van de consumenten is gedaald. Huishoudens betalen de hoogste tol. De lastenverzwaringen raken de ondernemers in het midden- en kleinbedrijf vaak onevenredig hard. 3

De keuzes van het kabinet zijn niet de keuzes van het CDA. We moeten het er wel mee doen. Voor onze gemeente heeft dat zeker gevolgen. De gemeente krijgt de financiële last zwaar te dragen. Daarom moeten er keuzes worden gemaakt met oog, oor en hart voor de stad, de dorpen, de kernen en de wijken, de mensen die er wonen, de samenleving. U dus! Gemeenten moeten op een geheel nieuwe wijze te werk gaan. Maatwerk en integraal bestuur worden sleutelbegrippen. Duidelijkheid en sociale cohesie zijn daarin speerpunten. Rechten en plichten, normen en waarden gaan daarbij hand in hand. Ieder die deel uitmaakt van de samenleving is daarvoor nodig. Dat begint bij het gezin en de directe woonomgeving. Maar ook op school, bij de verenigingen, in de sport, in het uitgaansleven en op het werk. Liberalen denken onze samenleving sterk te maken door de markt de vrije loop te laten. In het leven draait het om meer dan alleen de economie. Sociaal democraten denken via de overheid de samenleving sterker te maken, waardoor vaak teleurstelling volgt en het eigen initiatief van mensen wordt ontmoedigd. Lokale partijen laten zich veelal kenmerken door kleinschalig denken. De vertaling van het landelijk beleid naar de gemeenten is voor rekening van de landelijke partijen. Daar hebben lokale partijen vaak weinig tot niets mee. Het CDA wil het verschil maken. Dit verkiezingsprogramma is hiervoor één van de middelen. 2.

Onze plannen

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 wil het CDA het verschil maken. Onze visie op de samenleving is en blijft actueel. Meer ruimte voor maatschappelijk initiatief, meer inzet op saamhorigheid, keuzes maken en daar vol voor gaan. Het CDA staat tussen de mensen en daarmee midden in de samenleving. We geloven dat mensen samen heel veel kunnen. Het CDA bouwt aan een samenleving die de ruimte krijgt en waar mensen hun verantwoordelijkheid voor nemen. De eigen kracht van mensen en de inzet van burgers en alle vrijwilligers zal goed ondersteund en gefaciliteerd moeten worden. Voorkomen dient te worden dat mensen door de mazen van het net vallen. Dat leidt alleen maar tot nog grotere problemen en nog hogere kosten. Door de economische crisis en de bezuinigingen komen steeds meer mensen ongewild in (financiële) problemen door werkloosheid, het wegvallen van voorzieningen of door het stapelen van lasten.

4

Het CDA wil de komende jaren aan onze gemeenschap bouwen. Daarvoor willen wij vijf bewegingen in onze samenleving inzetten: -

Van Van Van Van Van

vrijblijvend naar betrokken: mensen maken hun leefomgeving; grenzen naar ruimte: minder regels en meer mogelijkheden; nazorg naar voorzorg: voorkomen is beter dan genezen; polarisatie naar participatie: mensen samen brengen via werk en school; verbruiken naar waarderen: niet alles van waarde is in geld uit te drukken.

Het CDA kiest ervoor om de gemeente Sittard-Geleen nog beter te profileren en te laten excelleren. Er is nog steeds sprake van onvoldoende promotie van de stad met haar stadsdelen, dorpen, kernen en wijken. Met een nieuwe website is een goed begin gemaakt met de "branding" van Sittard-Geleen ("InSittardGeleen"), maar dat laat onverlet dat de voorbijganger bij het passeren van de stad niet het beeld heeft dat hij langs de stad rijdt met een van de oudste historische binnensteden van Nederland en waarin de Chemelot Campus is gevestigd, waarin VDL/NedCar haar positie heeft weten te verstevigen en waarin de haven van Born zich op een uitstekende manier ontwikkelt. Wat dat betreft is Sittard-Geleen nog te zeer een "grijze muis". Aan de aantrekkelijkheid en het uitnodigende karakter van de stad moet nog hard worden gewerkt. Voor het CDA is dat een speerpunt voor de komende vier jaar. Grote projecten zijn gerealiseerd of staan in de startblokken. Nu verdient de aankleding en de verdere culturele opwaardering van de stad de volle aandacht. Het beleid ten aanzien van de stadscentra moet duidelijker: Sittard, historie en koopcentrum; Geleen, dienstencentrum, concentratie van het ambtelijk apparaat en inzetten op innovatie. Ondernemers moeten zich in onze stad makkelijk kunnen vestigen. Ook voor kenniswerkers moet onze stad aantrekkelijk zijn. Dat betekent dat er duidelijke verbindingen met Chemelot moeten zijn. Wij willen daar krachtig op inzetten, om zo de zuigkracht van andere steden af te remmen. De jongeren moeten meer aan onze stad worden gebonden. Sittard is een onderwijscentrum. Daar kan veel meer potentie uit worden gehaald. De komst van Zuyd Hogeschool naar het centrum is daarvoor een goede aanzet. De ouderen moeten zich in onze stad thuis blijven voelen. De kwaliteit van wonen wordt steeds belangrijker. Mensen hechten aan hun woonomgeving. Goede bereikbaarheid is dan ook een voorwaarde. Omdat de mensen langer in hun eigen huis blijven wonen, is de bundeling met zorg steeds belangrijker, zowel in het stedelijk gebied als in de dorpen en de kernen ("oude bomen niet verplaatsen"). Zorgwoningen zijn voor het CDA een speerpunt.

5

Dynamische stadscentra Het CDA heeft een visie ontwikkeld om in de beide stadscentra en het centrum van Born de sterke punten verder te benadrukken en om zo de mogelijkheid te creëren om de centra te laten groeien en excelleren. In het centrum van Sittard moet meer worden ingezet op behoud, bescherming en herstel van het historische stadshart en de monumenten. Winkelcentrum Den Tempel is toe aan een ingrijpende renovatie. In dat kader is het CDA er voorstander van de oude waterloop van de Molenbeek in het straatbeeld terug te brengen en zo het lokaal bekende beeld van "Klein Venetië" terug te brengen. Ook de gedachte van een overdekte markt op het Tempelplein komt dan op. Verder is het CDA er voorstander van een gedegen onderzoek te laten uitvoeren naar de mogelijkheden om het Oude Stadhuis aan de Markt in het straatbeeld terug te brengen. Een opwaardering van de historische binnenstad, die ook het toeristisch bezoek stimuleert. Vlakbij het centrum, tussen de Broeksittarderderweg en de Keulsebaan, verdwijnen (of zijn al verdwenen) op korte termijn een aantal instellingen en bedrijven (brandweer, Agentschap.nl, bibliotheek/muziekschool en Da Capo). Verpaupering van dit gebied moet voorkomen worden door tijdig nieuwe plannen te ontwikkelen. De ontwikkeling van het centrum van Geleen als dienstencentrum is een belangrijk instrument in de strijd tegen leegloop en leegstand. Het ambtenarenkorps van de gemeente Sittard-Geleen wordt in de visie van het CDA ondergebracht in het centrum van Geleen. Het bestuurscentrum blijft dan in Sittard, bij voorkeur in de historische binnenstad. Verder moet er op worden aangestuurd dat Chemelot haar innovatieve kracht in het centrum van Geleen etaleert. Dit laatste middels bedrijven of bedrijfjes die uit Chemelot zijn gegroeid en een bedrijfs- en/of winkelruimte zoeken in de directe omgeving van Chemelot. Het centrum van Geleen is hiervoor de aangewezen plek. Onderzocht moet worden of het oude stadhuis in Geleen een actieve bestemming kan krijgen, bijvoorbeeld op het vlak van de Limburgse (volks)cultuur. Het centrum van Born moet ook aan uitstraling winnen. Weliswaar is het winkelhart opgeknapt, maar na deze positieve ontwikkeling dreigt stilstand. En stilstand is nu eenmaal achteruitgang! Rond de Borner Markt moet de horeca een goede plek vinden. Dynamische centra leveren een grote bijdrage aan het totaalbeeld van een dynamische gemeente met een sterke lokale samenleving. Ruimtelijke ordening Bestaande bedrijventerreinen worden verder gerevitaliseerd. Lege plekken worden zoveel als mogelijk ingevuld.

6

De ruimtelijke ordening sluit zoveel mogelijk aan bij de huidige inrichting van de publieke ruimte, rekening houdend met de demografische ontwikkeling van stad en regio. Bij de keuzes die moeten worden gemaakt worden de burgers, de maatschappelijke organisaties en de ondernemers tijdig betrokken. Aan de randen van zowel het stedelijk gebied als van de dorpen en kernen vindt geen uitbreiding meer plaats. Inbreiding wordt in combinatie met herstructurering gestimuleerd. Waar "rood" verdwijnt, komt "groen" in de plaats. De openbare ruimte wordt waar nodig opgewaardeerd. Wonen Alle bewoners hebben een nadrukkelijke rol bij het functioneren en de kwaliteit van hun woonomgeving. Verloederde plekken in de gemeente worden verder opgeruimd. Leegstand heeft voortdurend aandacht. Groenonderhoud wordt eenduidig gepleegd en zwerfvuil wordt aangepakt. Wijkteams vervullen daarbij een belangrijke rol. De aanpak van wijken met urgente leefbaarheidsproblemen heeft de hoogste prioriteit. Bij het realiseren van nieuwbouw moet het monumentale erfgoed goed tot haar recht komen. Nieuwbouw sluit aan bij de stijl van het verleden. Het herbestemmen van monumenten gaat voor het realiseren van nieuwbouw. Er wordt door de gemeente overleg gevoerd met eigenaren van leegstaande panden om te komen tot sloop of tot versneld weer in gebruik nemen van de panden. Sittard-Geleen moet professioneel worden gepresenteerd als een gemeente met een aantrekkelijk woonen werkklimaat: historisch, postmodern, grootstedelijk en landelijk. Klachten van bewoners dienen snel te worden opgepakt en afgehandeld. Wijkgericht werken wordt steeds verder ontwikkeld, waardoor kennis en kunde van de inwoners meer en meer wordt benut. Bij de revitalisering van de centra wordt planmatig gewerkt aan het herstel van de woonfunctie; wonen boven winkels wordt verder gestimuleerd. Leegstaande winkels moeten mogelijk een woonbestemming krijgen. Aantrekkelijke pleinen worden gerealiseerd ten behoeve van de ontmoeting tussen mensen. De entrees van de stad dienen vriendelijk en uitnodigend te zijn of te blijven. Zo is recent de Burgemeester Lemmensstraat in Geleen gerenoveerd en is de entree van Born vanaf de A2 op orde. De Rijksweg in Sittard, tevens noordelijke invalsweg en dus de eerste indruk voor het publiek, maakt geen goede indruk. Ook de kop van de Rijksweg in Geleen, tevens zuidelijke invalsweg, behoeft een sprankelende aanpassing. Kunstwerken moeten de entrees gaan sieren en markant maken. 3.

Stad, wijk en leefomgeving

Buitengebied Het CDA hecht veel waarde aan de eigenheid van de dorpen en de kleine kernen. Het CDA zet zich vol in voor een vitaal buitengebied, om zo een goede balans te bewaren tussen stad en platteland; tussen natuur, landbouw en recreatie.

7

Het CDA is geen voorstander van schaalvergroting in de landbouw. Mocht dit om bedrijfseconomische redenen wel nodig zijn, dan zal kwaliteit (dierenwelzijn, goede leefomgeving, duurzaamheid, ontwerp, etc.) leidend zijn. Het CDA is een voorstander van meer groen in- en rondom de stad en het dorp. Een groen buitengebied maakt het wonen in Sittard-Geleen aantrekkelijk, komt de leefbaarheid ten goede en biedt tevens mogelijkheden voor meer recreatie voor inwoners en bezoekers. Het Grensmaascontract werd afgesloten in verband met de toekomstige hoogwaterbescherming ten behoeve van de dorpen en kernen langs de Maas. Er dienen maatregelen te worden getroffen ten aanzien van de vier overgebleven onbeveiligde spoorwegovergangen in het buitengebied, te weten Raadskuilderweg, Lintjensweg, Ecrevissestraat en de overweg bij de Biesenhof. Demografische ontwikkeling De demografische structuur verandert sterk in Limburg. Er wonen tegenwoordig minder mensen in Zuid-Limburg en daarmee ook in onze stad. Er worden minder kinderen geboren. De vergrijzing neemt toe. De lokale overheid moet niet afwachten, maar actief meebewegen. De woningmarkt moet worden ontwikkeld op basis van een scherpe analyse van behoeften en knelpunten. Vraag en kwaliteit staan hierin centraal. Leegstand en verloedering moet worden omgebogen in kwaliteitsverbetering voor de omgeving. De bereikbaarheid van de stad moet in alle opzichten optimaal zijn om te voorkomen dat inwoners gedwongen worden uit onze gemeente te vertrekken. Voorzieningen De demografische ontwikkeling vraagt ook een andere benadering van de voorzieningen. Ook bij het CDA is de aanwezigheid van voorzieningen het uitgangspunt. Daar waar aanwezigheid niet mogelijk is, zijn kwaliteit en bereikbaarheid (zowel fysiek als financieel) het uitgangspunt. Het maatschappelijk besef is er dat kwaliteit vóór nabijheid gaat, maar tegelijkertijd dienen "oude bomen niet of zo min mogelijk te worden verplaatst". De mensen moeten zoveel als mogelijk in hun vertrouwde omgeving van de stad, het dorp, de kern of de wijk kunnen blijven wonen, samenleven en zorg genieten. Leefbaarheid en veiligheid Een leefbare en veilige omgeving nodigt uit tot een grotere deelname aan het sociale verkeer in de stad. De betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de burger bij zijn eigen woonomgeving staat centraal, omdat daar de leefbaarheid en veiligheid begint; communicatie met bewoners over de inrichting van openbare ruimten ten behoeve van leefbaarheid en veiligheid is van groot belang.

8

Respect voor de ander en andermans eigendom staat centraal. Daadwerkelijke handhaving en regulier toezicht inclusief een "lik op stuk-beleid" zijn noodzakelijk. Burgers hechten immers grote waarde aan een veilige leefomgeving. Dit blijkt uit de vele onderzoeken, maar meer nog uit de dagelijkse praktijk. Van belang is wat de burger zelf in zijn nabije omgeving meemaakt en ervaart. Veiligheid is een breed begrip met veel facetten, zoals criminaliteit, geweld, verloedering in de wijken en kernen alsmede het buitengebied en overlast van hangjeugd als ook uitgaansoverlast. Maar ook verkeersveiligheid, veiligheid in en rondom bedrijven(complexen) en veiligheid rondom transport van met name gevaarlijke stoffen naast snelle en goede bijstand bij rampen of crises. Bij onze veiligheid hebben vele overheids- maar ook private partijen een rol. Ook de burger zelf moet erbij betrokken worden. De tijd dat er alleen naar de politie wordt gekeken ligt achter ons en het realiseren van een bepaald veiligheidsniveau is niet haalbaar met louter repressief (achteraf) optreden. Veiligheidsproblemen zullen integraal moeten worden aangepakt. Integraal duidt enerzijds op de samenwerking tussen partijen die werkzaam zijn binnen de veiligheid en anderzijds op de samenhang in maatregelen/acties die al deze partijen op het gebied van veiligheid nemen, van pro actief tot nazorg. Bij wet is onlangs bepaald dat de gemeente "regisseur" is op het gebied van de integrale veiligheid. Concreet houdt dit in dat de gemeente partijen moet mobiliseren om met een integrale aanpak veiligheidsproblemen het hoofd te bieden en maatregelen te nemen voor structurele verbeteringen. Het CDA beschouwt veiligheid - zeker in een steeds veranderende en harder wordende samenleving - als één van de belangrijkste kerntaken van de gemeente en zal er op toezien dat de gemeente haar verantwoordelijkheid en (regie)rol hierin ten volle neemt. Zo vindt het CDA dat de gemeente: - de signalen uit de samenleving serieus moet nemen en alert moet zijn op de ongewenste ontwikkelingen die de veiligheid(sgevoelens) negatief kunnen beïnvloeden; - tevens burgers moet stimuleren zelf actief een bijdrage te leveren aan een veilige leefomgeving, waarbij het weer vanzelfsprekend wordt dat buurtgenoten elkaar aanspreken op ongewenst gedrag (ook vanuit opvoedkundig oogpunt kinderen en jongeren in de buurt); - jaarlijks duidelijke prioriteiten moet stellen in de aan te pakken veiligheidsproblemen; - vervolgens daadkrachtig, consequent en transparant beleid hierop moet voeren; - zich moet richten op de echte "overtreders" en de "goedwillenden" moet belonen. Dit voorkomt verspilde energie. Daarnaast “doet goed voorbeeld goed volgen”; 9

-

de gemeente bij acute veiligheidsproblemen snel moet optreden, goed moet communiceren en zich niet moet verliezen in een overkill aan overleg, zodat onomkeerbare gevolgen zoveel mogelijk worden voorkomen.

Een benadering van veiligheid die verder gaat dan de inzet van politie is de enige duurzame manier om de lokale samenleving veiliger te maken. Daarbij is voorts van belang: − politie in de buurt; − buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) ook in de woonwijken; − buurtpreventieteams en vrijwillige politie; − alcoholbeleid; − cameratoezicht; − duidelijk en consequent beleid ten aanzien van coffeeshops; − snel herstel kleine vernielingen; − verhaal van schade op daders; − goede voorbereiding op incidenten en crises. Maar ook: − een waarborg voor een goede en veilige leefomgeving rond de Chemelot-site; − een waarborg voor een goede en veilige leefomgeving rond het spooremplacement (transport en geluid); − een waarborg voor een goede en veilige leefomgeving rond de automotive. Leefbare dorpen, kernen en wijken Het CDA Sittard-Geleen is een lokale partij met wortels in iedere wijk, in iedere kern en in ieder dorp. Het CDA besteedt veel aandacht aan het behoud van de identiteit van de stadsdelen, de dorpen, de kernen en de wijken. Cultuur en identiteit zijn verbonden met een dorp, een kleine kern of een wijk en het gemeenschapsleven dat daar levendig moet blijven. Ook voor jonge gezinnen moet het boeiend blijven om in het dorp te blijven wonen. Zonder jongeren zullen de scholen en verenigingen verdwijnen. Het schoonmaken in de wijken, kernen en dorpen van bijvoorbeeld lantaarnpalen en verkeersborden alsmede het herbestraten van niet egale stoepen zijn kleine uitgaven die de leefbaarheid verhogen. Daar moet niet op worden bezuinigd. Daar kunnen wijkteams een belangrijke bijdrage aan leveren. Grootschaligheid (de ontwikkeling van de stad) en kleinschaligheid (de identiteit van dorpen, kernen en wijken) kunnen niet los van elkaar worden gezien. Dat kan door vormen van wijkgericht werken, door maatschappelijke organisaties en door buurtorganisaties (meer) steun te geven bij de uitvoering van de gemeentelijke taken. In wijken en dorpen zijn buurtaccommodaties belangrijke plekken waar bewoners elkaar ontmoeten. De bewoners kunnen een stuk verantwoordelijkheid nemen op het vlak van schoon, heel en veilig.

10

Sportclubs, scholen, verenigingen en andere organisaties kunnen in de wijk nauw met elkaar samenwerken. Dit vraagt ook van eenieder om over de eigen grenzen heen te stappen en slimme verbindingen met elkaar te vormen. Het zorgt voor een grotere betrokkenheid. Verenigingen zijn van cruciaal belang voor de leefbaarheid en vitaliteit van de wijk of buurt. Dit vraagt ook om een duidelijk beleid ten aanzien van een goede spreiding van voorzieningen over de stad, dorpen en de vele kernen, zodat kan worden ingespeeld op het wijk- en buurtgevoel. Wijkbewoners worden gestimuleerd om samen wijkregels op te stellen op basis waarvan zij samen op een positieve manier hun directe leefomgeving kunnen vormgeven. Ook de instellingen werkzaam binnen deze leefomgevingen hanteren deze omgangsvormen als herkenbare rode draad in hun eigen dagelijks werk. Deze wijkregels worden niet eenzijdig van bovenaf opgelegd, maar komen in goed onderling overleg tot stand. Leegstand Steeds meer winkels staan leeg. Ook onder de winkeliers slaat de economische crisis toe, evenals concurrentie van de webwinkels en alles wat de traditionele detailhandel verder bedreigt. Het licht moet wel blijven branden. De verantwoordelijkheid van een eigen zaak, de vrijheid van werken is voor een ondernemer kerndoel. De omzet is sterk afhankelijk van de vraag van consumenten. Zij houden al een aantal jaren de hand op de knip. Het besteedbaar inkomen is gedaald, consumenten somberen en geven minder uit. Ruimtelijke ordening en ondernemerschap moeten elkaar hier versterken. De gemeente zal samen met de pandeigenaren en ondernemers een actief leegstandsbeleid moeten blijven voeren. Er kan niet aan worden ontkomen dat de centra kleiner worden. Daarin moeten keuzes worden gemaakt. Daarnaast moet er meer aandacht zijn voor de leegstaande monumenten. Milieu Het milieu- en klimaatbeleid wordt samen met bedrijven, maatschappelijke organisaties en instellingen vormgegeven. De gemeente stimuleert de uitbreiding van het Groene Net. Duurzaamheid en energiebesparing in woningen en bedrijven hebben een hoge prioriteit. Monumenten Sittard-Geleen is rijk aan monumenten. Het betreft niet alleen rijksmonumenten, maar ook gemeentelijke monumenten c.q. beschermde stads- en dorpsgezichten. Monumenten en karakteristieke gebouwen dienen in stand te worden gehouden en moeten worden behoed voor verval. Verkrotting zoals naast het Kritzraedthuis (Plakstraat) in Sittard moet worden voorkomen. De monumenten vertellen immers de historie van de stad. Als bestaande of nieuwe functies/activiteiten op zoek zijn naar een nieuw onderkomen, dient de huisvesting primair in een monument c.q. beschermd stads- en dorpsgezicht te worden gevonden. Pas als vaststaat dat het niet in bestaande gebouwen kan, is 11

nieuwbouw aan de orde. Creatieve oplossingen zoals de combinatie van het monumentale protestants kerkje en horeca aan de Gruizenstraat in Sittard is hiervan een goed voorbeeld. Oud en nieuw gaan dan in een goede harmonie samen. Volkshuisvesting Vanwege de ontgroening en vergrijzing komt de nadruk meer en meer te liggen op de juiste woning op de juiste plek. Studentenhuisvesting kan heel goed boven winkels en in de aanloopstraten van beide centra worden gerealiseerd. Senioren zitten dringend verlegen om grondgebonden, levensloopbestendige huurwoningen met zorg op maat. Vooral in de dorpen en in de wijken is hier dringend behoefte aan. De woningcorporaties hebben hier een belangrijke taak in te vervullen. De gemeente moet in de prestatieafspraken met de woningcorporaties sterker dan voorheen sturen op betaalbare, kwalitatief goede huurwoningen. Net zoals de auto is ook de eigen woning geen melkkoe. De woonlasten moeten door de gemeente zo laag mogelijk worden gehouden. Een kostenstijging mag nooit meer bedragen dan de inflatiecorrectie. Water Hergebruik van regenwater is een goed alternatief in de strijd tegen verspilling van water. Er is speciale aandacht voor gebieden die bij (steeds vaker voorkomende) zware regenval onder water komen te staan. De stijging van rioolrechten moeten door samenwerking met het waterschap zo laag mogelijk worden gehouden. Huiseigenaren worden gestimuleerd om de afvoer van regenwater los te koppelen van het afvalwatersysteem. Fonteinen moeten gaan zorgen voor een speelse blik op het water. 4.

Werk en inkomen

Economische ontwikkeling Vanuit Eindhoven naar het zuiden toe is een industrieel-technisch gebied aan het ontstaan. De Chemelot Campus in Sittard-Geleen is aangehaakt bij Brainport Eindhoven en draagt daarmee bij aan een versterking van de economische ontwikkeling. SittardGeleen kan zich binnen de "campusdriehoek" Eindhoven-Aken-Leuven sterk profileren. Onze stad ligt met Chemelot in het hart van deze ontwikkeling. De economische ontwikkelingen in Zuid-Oost Nederland zijn voor onze gemeente van groot belang. De profilering van de stad moet daarop worden afgestemd. Waar wordt gewerkt, wordt immers ook gewoond, geleefd en gerecreëerd; daar wordt ook gebruik gemaakt van voorzieningen en wordt deelgenomen aan het verenigingsleven. De ontwikkeling van de regio vergt nauwe samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid en een nauwe samenwerking tussen gemeente, regio en provincie. 12

Samenwerking heeft veel voordelen: betrokkenheid, flexibiliteit en eerbiediging voor alle betrokken belangen. Sittard-Geleen is deelnemer in LED (Limburg Economic Development), waarin overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven in Zuid-Limburg structureel met elkaar samenwerken. In 2014 zullen binnen LED 26 concrete actiepunten worden uitgewerkt. Voor een ondernemer moet het interessant zijn om zich in Sittard-Geleen te vestigen. Sittard-Geleen centraal ten opzichte van Roermond, Heerlen en Maastricht; steden die zich ook volop ontwikkelen. Op economisch gebied, maar ook op toeristisch gebied: samen sterk! Er moeten goed opgeleide werknemers voorhanden zijn. De onderwijsstad Sittard-Geleen biedt deze goede opleidingen. De studenten moeten aan de stad gebonden blijven. Jonge mensen moeten zich in onze stad op hun plek voelen. Ook eigenheid van de binnensteden is in dat kader van belang, maar dan moeten de binnensteden wel de faciliteiten bieden die daarvoor nodig zijn. Goed bereikbare en aantrekkelijke binnensteden zijn ook van belang voor de toeristen, die onze gemeente bezoeken. De stad heeft voor toerisme veel mogelijkheden. De gemeente telt alleen al zes kastelen, acht watermolens en twee grote parken. Met Sittard heeft de gemeente een prachtig historisch centrum. De VVV-afdeling Sittard-Geleen zal zich in dat verband breder en sterker moeten profileren. De verdere profilering van de stad zal er ook toe bijdragen dat publiekstrekkers hun weg naar Sittard-Geleen weten te vinden. Actief ondernemerschap in de binnensteden wordt gestimuleerd. Hetzelfde geldt voor de winkeliersverenigingen in de verschillende kernen. Zij nemen het voortouw; de gemeente is faciliterend. De klantvriendelijkheid van de gemeente voor de ondernemers blijft niet beperkt tot een plek waar de ondernemer centraal zijn informatie kan krijgen, maar het gaat ook om de snelheid en de kwaliteit waarmee vragen en verzoeken worden afgehandeld. Ook hiermee is het vestigingsklimaat gediend. Voor een ondernemer die zich in SittardGeleen wil vestigen, moet altijd ergens een volwaardige plek te vinden zijn. De werkgelegenheid wordt gestimuleerd. De Chemelot Campus biedt de mogelijkheid om de stad te internationaliseren met een belangrijke rol binnen de Euregio. Daar horen wel de noodzakelijke faciliteiten bij, zodat het ook voor de medewerkers van Chemelot Campus aantrekkelijk is om in Sittard-Geleen te wonen. De faciliteiten variëren van kinderopvang tot cultuurmanifestaties op diverse niveaus. Inmiddels zijn er op de campus al een duizendtal kenniswerkers werkzaam. Samenwerking ten behoeve van een verdere economische ontwikkeling is onontbeerlijk. Hierbij moet niet alleen worden gedacht aan samenwerking met de provincie Limburg en de grote gemeenten Heerlen en Maastricht. Door samenwerking met Stein, Beek en Schinnen, maar ook met de gemeenten in de Selfkant en Belgisch Limburg, ontstaat een kwalitatieve duurzame en innovatieve versterking van ontwikkelingen in industrie,

13

automotive en hun toeleveringsbedrijven in de nabijheid van de A2. De ondernemer heeft behoefte aan directe en korte lijnen met de gemeente. Het weglekken van koopkracht naar winkelcentra elders in Limburg en de grensregio moet een halt worden toegeroepen. De alertheid van de gemeente dient constant te worden bewaakt. Sittard-Geleen dient al aan de A2 herkenbaar te zijn. Met beperkte middelen kan daar een grote exposure worden bereikt. Een themacampagne moet worden opgezet om de koopcentra onder de aandacht van Limburg en de grensregio te brengen. Het beleid op regioniveau wordt mede door Sittard-Geleen bepaald. Een economische visie draagt bij aan duidelijkheid voor stad en streek. Werkgelegenheid en arbeidsmarkt De aanpak van jeugdwerkloosheid heeft prioriteit. Werk blijft de meest belangrijke factor om erbij te horen. Om jongeren uit een uitkering te houden wordt ingezet op training, scholing, werkervaringsplaatsen en aanvullingen op het loon wanneer zij niet volledig kunnen werken. Uitgangspunt is: of je bent aan het werk of je levert een bijdrage door vrijwilligerswerk of dagbesteding. Meer mensen zullen ook op een effectieve manier van de bijstand naar nieuw werk moeten worden begeleid. De gemeente mag mensen, die een bijstandsuitkering ontvangen en niet in een reintegratietraject zitten, verplichten tot het leveren van een tegenprestatie om ook op die manier de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Dit kan in de vorm van vrijwilligerswerk. Een combinatie met de WMO is dan mogelijk. Zonder groei van de lokale economie komt er geen werkgelegenheid bij. De gemeente creëert randvoorwaarden voor die noodzakelijke groei en ondersteunt bedrijven: − herstructurering van bedrijventerreinen gaat boven de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen; − voorkomen dient te worden dat kantoren worden gebouwd, die snel leeg komen te staan. De kleine detailhandel staat onder druk, maar ze bepalen wel het succes van het stadsof dorpshart. Om de startende bedrijven te ondersteunen organiseert de gemeente samen met de ondernemersverenigingen uitwisselingen van gedachten tussen nieuwe en ervaren ondernemers. De gemeente gaat bij (ver)bouwplannen van winkeliers terughoudend om met de welstandseisen. Als een bedrijf ergens niet binnen de regels past laat de gemeente het daar niet bij, maar zoekt met de ondernemer mee naar andere mogelijkheden. Bereikbaarheid van bedrijven, koopzondagen en social return zijn voor de ondernemers belangrijke elementen om hun bedrijf, de stad en de werkgelegenheid een belangrijke 14

stimulans te geven. Daarvoor creëert de gemeente de mogelijkheden. De gemeente is creatief en denkt in oplossingen. Daarin zit ook de uitdaging van de ondernemers om mee te denken. Zo wordt ook een sfeer gecreëerd die publiek en kopers trekt. Cliënten uit het bestand van de Sociale Dienst worden ingezet bij het opschonen van de publieke ruimte, waarmee ze een belangrijke bijdrage leveren aan het uitnodigend karakter van de stad. Er wordt ingezet op werk voor iedereen. De Chemelot Campus, VDL/NedCar, maar ook het MKB zorgen voor werkgelegenheid. Vraag en aanbod worden voortdurend op elkaar afgestemd in de vorm van doorlopende leerlijnen en permanente leer-werkbedrijven (Orbis MC, VDL/NedCar, VIXIA etc.). Dit leidt tot doorstroom en daarmee tot nieuwe instroom, vooral ook aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Op deze wijze slaan bedrijfsleven en onderwijs een brug. Loopbaangeoriënteerde stages hebben daarin een belangrijke rol. Het streven is erop gericht dat mensen duurzaam een eigen inkomen verwerven. Scholing en maatschappelijke inzet zijn hierbij een noodzaak. De "scholingskraan" wordt echter door het kabinet steeds verder dicht gedraaid. Sittard-Geleen streeft ernaar om niet-werkenden werkervaring te laten op doen, zo nodig met behoud van uitkering. Een gesubsidieerde baan kan voor de werknemer een verbetering opleveren voor de positie op de arbeidsmarkt. Gesubsidieerde banen mogen echter geen reguliere banen verdringen. 5.

Cultuur, onderwijs, sport en welzijn

Cultuur Sittard-Geleen is rijk aan cultuur. Zo beschikt de gemeente met Laagland over een door Rijk en Provincie erkende Cultuurplan instelling. Vastelaovend wordt in alle stadsdelen uitbundig gevierd. Met "VOLT" beschikken wij over een volwaardig poppodium; de "HANENHOF" kan benut worden als poppodium. En Sittard-Geleen kent een rijk verenigingsleven met schutterijen en zangkoren en met een keur aan harmonieën, fanfares en drumbands op hoog, ja zelfs op wereldniveau. Een stad zoals Sittard-Geleen moet cultuur ademen. De streekeigen cultuur wordt -zoals altijd- extra gestimuleerd. Cultuur in de brede zin mag geld kosten –mits uitgegeven op de goede plek– en is zeker geen sluitpost: cultuur verdient het! Er is veel aandacht voor de amateurverenigingen met name waar het gaat om talentontwikkeling en vernieuwing van het aanbod. Belangrijk is dat het cultuurbeleid wordt gedragen door de inwoners, de instellingen en het bedrijfsleven.

15

Zij worden, mede in het licht van het nieuwe Cultuurbedrijf, betrokken bij programmering en advisering, waardoor kunst (ook met een grote "K") kan worden verbonden met creatieve vormgeving en identieke ontwikkelingen ten behoeve van innovatie. Het poppodium "VOLT" is een sprekend voorbeeld van innovatie. Het Cultuurbedrijf moet er ook toe bijdragen dat de schouwburg een sterke positie in het cultuurveld verwerft. De positie van de schouwburg is in de afgelopen jaren te zeer verzwakt. Het CDA gaat een discussie over een nieuwe schouwburglocatie dan wel schouwburgfunctie niet uit de weg. Hierbij kan bijvoorbeeld in beeld worden gebracht in hoeverre het oude Kleesj een grotere rol kan gaan spelen in de uitbouw van cultuur en kunst in Sittard-Geleen. Aan het gezicht van de Hanenhof wordt al hard gewerkt. De cultuureducatie in basis- en voortgezet onderwijs wordt in samenwerking met de culturele instellingen verder uitgebreid. Culturele evenementen worden waar mogelijk ondersteund en culturele verenigingen hebben daarin een prominente plaats, waarmee doorstroming naar en samenwerking met lokale culturele organisaties wordt bevorderd en versterkt. Gezondheid en zorg Mensen moeten langer in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen. Dat geldt vooral ook voor de dorpen en de wijken. De samenleving en de zorg moeten hierop zijn ingericht. "Kruispunten" waar zorg en sociaal netwerk samenkomen hebben daarin een belangrijke rol, evenals zorgcentra en buurtzorg. Zelfredzaamheid van zwakkeren en ouderen moet worden bevorderd. Voorlichting, invulling van programma's op het gebied van opvang van jongeren, ouderen inschakelen in verenigingen en senioren betrekken bij jeugdigen, leidt tot een gezond sociaal netwerk. Er moet een goede samenwerking en afstemming zijn tussen zorgverleners, waardoor efficiënt en effectief kan worden ondersteund en hulp kan worden geboden. Particuliere initiatieven, zoals bijvoorbeeld de Voedselbank hebben daarin zeker ook een rol. Zorgvrijwilligers en beroepskrachten in zorg en welzijn werken aanvullend aan elkaar en in goede samenhang met elkaar, samen. Integratie en participatie Succesvolle allochtone ondernemers treden op als mentor voor startende allochtone ondernemers. Daar waar nodig worden eisen gesteld. Iedereen moet weten waar hij aan toe is. Er wordt geen ruimte gelaten voor onduidelijkheid. Respectvol met elkaar omgaan vereist beheersing van de Nederlandse taal. Achterstandsituaties waarin allochtonen zich bevinden worden voortvarend aangepakt. Ook hier kan geen sprake zijn van vrijblijvendheid. Interesse voor de Nederlandse samenleving wordt bij de allochtone bevolking gestimuleerd.

16

Jongeren Jongeren vormen een belangrijke groep inwoners van onze gemeente. Een groep met eigen behoeften, wensen, bezigheden en denkbeelden. Jongeren denken tegenwoordig niet meer in hokjes, ze gaan recht op hun doelen af. Hoe kan onze gemeente die jongeren aan zich binden? Hoe creëren we de aantrekkelijke, leefbare én veilige gemeente die jongeren trekt, die zich voor jongeren inzet en die samen met de jongeren durft te kijken naar hedendaagse en toekomstige problemen, om samen tot vernieuwende oplossingen te komen. Laten we allereerst de term jongeren eens onder de loep nemen. Voor het CDA is de term namelijk te breed om algemene conclusies en aanbevelingen aan te verbinden. Wanneer ben je te oud om nog langer als jongere door ’t leven te gaan? Voor het doel van dit verkiezingsprogramma nemen we de term breed en verdelen we hem onder in drie categorieën, te weten de scholieren, studenten en starters. Een leeftijdsband van zo’n 12 tot 30 jaar. De eerste categorie, de scholieren, bestaat hoofdzakelijk uit jongeren die reeds inwoner zijn van onze gemeente. Zij zijn over het algemeen nog woonachtig bij hun ouders en maken gedurende hun carrière op de middelbare school de transformatie van kind tot volwassene door. Onze gemeente biedt, wat betreft dat middelbaar onderwijs, voldoende kwaliteit en keuze met het Graaf Huyn College, het Trevianum en de verschillende locaties van DaCapo. Deze categorie is wederom te verdelen in twee subgroepen. Te weten onderbouw en bovenbouw. Voor de leerlingen van de onderbouw is het belangrijk dat zij kunnen sporten, bewegen en kunnen opgroeien in een aantrekkelijk en vooral veilig (buiten)klimaat. Voor de scholieren die deel uit maken van de bovenbouw is het belangrijk om deze groep al aan onze gemeente te binden. Het CDA wil daarom de samenwerking tussen scholen, bedrijfsleven, ondernemers, verenigingen en sportclubs stimuleren en faciliteren. Denk hierbij aan maatschappelijk stages, vrijwilligerswerk en betaalde bijbaantjes. In de hierop volgende levensfase kwalificeren we de jongeren als studenten. Na vier tot zes jaar op de middelbare school kijkt men uit naar een frisse start. Die frisse start moet onze gemeente kunnen bieden. Zo beschikken we reeds over verschillende, kwalitatief sterke, MBO- en HBO-opleidingen, die studenten klaarstomen voor het werkzame leven. De samenwerking tussen eerder genoemde partijen blijft ook hier een speerpunt voor het CDA. Ook hierbij denken wij aan het inzetten van deze schoolgaande jeugd in het bedrijfsleven, middels stages en bijbaantjes. Daarnaast moet er, zowel voor de huidige inwoners als voor de studenten, die van elders naar onze gemeente trekken, voldoende woonruimte beschikbaar zijn. Het CDA wilt zich daar graag sterk voor maken. Zo wil het CDA gedurende de komende raadsperiode de mogelijkheden van ‘wonen boven winkels’ verder stimuleren en uitbreiden.

17

De laatste categorie jongeren zijn de starters. Deze starters hebben hun opleiding afgerond en gaan op zoek naar een baan en een woning. Wat betreft de baan gaat het CDA ervan uit dat de samenwerking tussen scholen en bedrijfsleven ertoe leidt dat bedrijven niet ver hoeven te zoeken voor gekwalificeerd personeel. Kijk bijvoorbeeld naar de ontwikkeling van Brainport 2020 en de steeds maar groeiende Chemelot campus. Wanneer de samenwerking zijn vruchten afwerpt, beschikt onze gemeente namelijk over een sterke groep starters die doelgericht opgeleid zijn, wortels hebben in de gemeenschap en zich prettig en vrij voelen in onze gemeente. Het huis en de leefomgeving vragen volgens het CDA ook aandacht. Met name de starters die van elders komen, zijn geïnteresseerd in wat er in de gemeente te beleven valt. Juist hier moeten wij de nadruk leggen op de vele verschillende evenementen in onze gemeente. Denk aan de grote kermis, de oktoberfeesten en alle locale festijnen. De pas geopende Sportzone, waarin alle sporten en faciliteiten aanwezig zijn en al onze muziekverenigingen in de verschillende dorpen en stadsdelen. Juist hierin moet SittardGeleen uitblinken en trots zijn. Mensen met een beperking Een beperking betekent niet dat mensen minder deel kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer of minder kunnen functioneren in het bedrijfsleven. Het CDA is voorstander van de aanpak waarbij samen met de WMO-consulent wordt gekeken hoe iemand met een beperking door eigen inzet of inzet van het eigen sociale netwerk optimaal kan functioneren. Enerzijds door te kunnen blijven deelnemen aan de samenleving en anderzijds door ook een actieve bijdrage te leveren aan deze samenleving, bijvoorbeeld als vrijwilliger. De lokale samenleving heeft er belang bij dat mensen niet worden uitgesloten. Naast de solidariteit hebben mensen ook hun persoonlijke verantwoordelijkheden. Er is aandacht voor fysieke aanpassingen bij verbouw- of renovatie van woningen. De gemeente stimuleert samen met andere organisaties de bouw van voldoende en betaalbare levensloopbestendige woningen met zorg op maat voor mensen met een beperking. Onderwijs Het CDA is pleitbezorger voor het behoud van basisscholen in krimpgebieden als daarvoor lokaal draagvlak is. Kwaliteit gaat hierbij boven kwantiteit (leerlingenaantal). Indien in een dorp, kern of wijk geen basisschool aanwezig is, draagt de gemeente zorg voor een veilige school-thuisroute. Daar waar nodig ondersteunt de gemeente goed openbaar vervoer naar de nieuwe locatie. Research, onderwijs en overheid gaan hand in hand. De lokale overheid heeft daarin een belangrijke stimulerende rol. De ontwikkeling van leerlingen wordt gestimuleerd en

18

geoptimaliseerd. Daar waar mogelijk worden doorlopende leerlijnen gerealiseerd. De Chemelot campus levert daaraan een belangrijke bijdrage. Het staat voorop dat onderwijs een belangrijke rol speelt in het verder ontwikkelen van kennis, kunde, normen en waarden. Volwasseneneducatie blijft zonder meer noodzakelijk. Sittard-Geleen blijft zich profileren als studentenstad. Het VMBO en speciaal onderwijs verdienen extra aandacht, vooral ten behoeve van de noodzakelijke afstemming op het bedrijfsleven. De kwaliteit van het onderwijs wordt mede bepaald door de kwaliteit van de voorzieningen. Het kabinet wil vanaf het schooljaar 2015-2016 de verplichte maatschappelijke stage afschaffen. Blijkbaar prevaleren kosten boven de opvoedkundige en onderwijskundige waarde van de maatschappelijke stage. De maatschappelijke stage wordt weggestreept om zo een bedrag van 50 miljoen Euro te bezuinigen. Dit is het paard achter de wagen spannen! Het CDA hecht wél een grote waarde aan de maatschappelijke stage. De gemeente moet samen met scholen, bedrijfsleven, instellingen, vrijwilligersorganisaties etc. op zoek gaan naar alternatieve bekostiging. De maatschappelijke stage is een goed initiatief om bijvoorbeeld jong en oud met elkaar in contact te brengen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan ondersteuning bij activiteiten in zorgcentra. Techniek en onderwijs dienen in onze gemeente onlosmakelijk met elkaar verbonden te zijn. Het vak techniek moet niet alleen zichtbaar zijn binnen het voortgezet onderwijs of binnen MBO/HBO, maar ook binnen het basisonderwijs. Basisscholen moeten de ruimte krijgen om techniek prominenter neer te zetten dan tot nu toe gebeurt. Tevens dient het een verplicht karakter binnen de lestabel te krijgen. Een goede begeleiding is hierbij van essentieel belang. Daarbij moet worden gedacht aan bedrijven die meedenken bij de ontwikkeling van het juiste lesmateriaal. Maar ook het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn techniek tussen de basisschool en het voortgezet onderwijs zal nader bekeken moeten worden. Leerlingen met "special needs" zouden, indien mogelijk binnen de kaders van het reguliere onderwijs, aan het reguliere onderwijs moeten kunnen deelnemen. Wanneer blijkt dat het reguliere onderwijs niet in de behoeftes kan voorzien, dan moet plaatsing in het speciaal onderwijs mogelijk blijven. Helaas blijkt dat dit in de huidige praktijk stroef verloopt. Het plaatsen van een leerling binnen het speciale onderwijs blijkt tegenwoordig bijna onmogelijk. Dat betekent dat leerlingen regelmatig op de verkeerde plek terecht komen in onderwijsland, terwijl ieder kind recht heeft op het onderwijs dat bij hem/haar past. Op de verkeerde plek terecht komen betekent niet alleen stagnatie van het leerproces van dat betreffende kind. Ook medeleerlingen kunnen hiervan last ondervinden. Dit zal ook mee dienen te worden gewogen bij een plaatsing binnen het

19

regulier onderwijs. De mening van ouders is erg belangrijk, maar mag niet doorslaggevend zijn bij het al dan niet plaatsen van een kind. De loopbaanbegeleiding van leerlingen dient een prominentere rol te krijgen binnen het huidige (voortgezet) onderwijs. Met de veranderende vraag op de arbeidsmarkt en het grote aantal voortijdige schoolverlaters dienen de scholen een betere ondersteuning aan te bieden. Daar kan een proef met in het Duits, Engels of Frans gegeven tweetalig basisen voortgezet onderwijs ook een belangrijke rol in spelen. Sittard-Geleen onderwijsstad! Met de regionale opleidingscentra worden goede afspraken gemaakt over de plek die jongeren krijgen als zij de entreetoets in het MBO niet halen. Bij deze groep dreigt het risico dat zij zonder diploma aan de kant komen te staan. De gemeente spant zich er voor in om jongeren na afronding van hun studie in SittardGeleen te laten blijven (dan wel komen) wonen. Jongeren worden gestimuleerd om als vrijwilliger actief te worden. Voor de vrijetijdsbesteding van jongeren is veel aandacht. Onbevoegde docenten, die capaciteiten hebben om de leerlingen van goed onderwijs te voorzien, dienen de gelegenheid te krijgen om op eigen kracht binnen een afgesproken periode de benodigde bevoegdheid te halen. Voor onbekwame docenten is geen plaats in het onderwijs. Ouderen Actieve en zelfstandige ouderen zijn van belang voor onze samenleving. Ouderen zijn meer dan alleen maar mensen met een hoge leeftijd. Soms hebben ouderen zelf nog een hoogbejaarde ouder in een verpleeghuis zitten. Vaak hebben ze kleinkinderen waar ze regelmatig op passen. Ouderen zijn vaak mantelzorger. Kortom: ouderen zijn meer dan alleen maar een groep waarop een "koopkrachtplaatje" kan worden geplakt. Het CDA heeft oog voor het vele maatschappelijk relevante werk dat ouderen doen als vrijwilliger en als mantelzorger. Maar ook in betaald werk. De pensioengerechtigde leeftijd stijgt immers, waardoor mensen langer werkzaam (moeten) zijn. Zoveel mogelijk worden ouderen betrokken bij activiteiten, middels ouderenbonden, verenigingen, vrijwilligers en mantelzorgers ter voorkoming van vereenzaming van ouderen. Participatie van ouderen wordt bevorderd door ouderenbonden te helpen bij het opzetten van sociale netwerken, sport- en beweegactiviteiten en cursussen. De gemeente werkt aan langer zelfstandig wonen en zelfredzaamheid door te investeren in een levensloopbestendige infrastructuur en passende (zorg)voorzieningen c.q. woningen.

20

Bij nieuwe (ver)bouwprojecten dient meer aangesloten te worden bij de woonwensen van ouderen. Kwantiteit wordt omgebouwd naar kwaliteit; Er is een visie op infrastructuur van winkels, welzijns- en ouderdomsvoorzieningen, mede in het licht van de krimp; initiatieven van bewoners om voorzieningen in stand te houden met inzet van vrijwilligers worden aangemoedigd. Ouderen moeten langer actief kunnen blijven in een aantrekkelijke sociale (woon)omgeving. Hier dient veel meer rekening mee te worden gehouden dan tot nu toe is gebeurd. In 2016 is de toegang tot een verzorgingstehuis enkel nog mogelijk voor mensen die zich echt niet kunnen verzorgen en minimaal een indicatie zorg zwaarte pakket 5 of hoger hebben. Er moet alleen al daarom extra aandacht zijn voor de huisvesting voor ouderen en de bereikbaarheid (en toegankelijkheid) van voorzieningen. Deze aandacht is gestoeld op de behoefte aan "meergeneratie"woningen voor een, door gezondheidsproblemen en/of zorgafhankelijkheid, kwetsbare doelgroep. De doelgroep voor deze zorgwoningen zijn de senioren die begeleiding en intensieve verzorging nodig hebben en voordien opgenomen werden in een verzorgingstehuis. In de regel zijn dit senioren op leeftijd. Zorgwoningen zouden dan ook gerealiseerd moeten worden door woningcorporaties in de huursector, omdat de senioren op leeftijd in de regel niet zullen kopen. Er dient zorg voor te worden gedragen dat mensen ondanks een zorgbehoefte zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Binden en verbinden zijn leidraad bij het vormgeven van een participatiesamenleving. Dat is ook de opgave voor de lokale overheid bij al haar werk. Er moet zorg voor worden gedragen dat in dorpen, kernen en wijken een participatiesamenleving mogelijk is. Dat staat borg voor de inbedding van de zorgstructuur met een medisch centrum, zorgwoningen en een gemeenschapsvoorziening. Het aantal senioren en daarmee zorgbehoevenden neemt toe en zal in de toekomst alleen nog maar verder toenemen. Ouderen willen zo lang mogelijk in hun vertrouwde woonomgeving kunnen blijven wonen. Daarom kiest het CDA ervoor om, daar waar mogelijk, in de dorpen en de kernen een zorgcluster te realiseren, bestaande uit zorgwoningen, gemeenschapsruimte en zorgvoorzieningen. Mensen lopen makkelijker binnen, omdat de zorgwoningen in of nabij de kern gelegen zijn. Een bezoekje of boodschappen doen voor de zorgbehoevende medemens kan dan gecombineerd worden met de eigen gang naar de kern. Dit betekent een opwaardering van de centrumfunctie van kernen. Winkels, maatschappelijke voorzieningen en passende woonvoorzieningen hebben dan een goede samenhang. Vereenzaming moet worden voorkomen. Ouderen worden actief opgezocht. Ontmoetingsruimten in de wijk of per samenstel van kernen of in het dorp zorgen voor onderling contact. Diensten, producten en activiteiten worden in of bij de 21

ontmoetingsruimte samengebracht. Deze sociale netwerken zijn belangrijk, omdat zij er mede toe bijdragen dat wordt voorkomen dat ouderen in een isolement raken. Ook ouderen in staat stellen en stimuleren om gebruik te maken van computertechnologie kan daaraan bijdragen.

Sport Beweging door jong en oud wordt gestimuleerd. Breedtesport en topsport zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Topsport heeft een voorbeeldfunctie en stimuleert het sporten en de daaruit voortkomende maatschappelijke participatie. Sport wordt gezien in relatie met welzijn, cultuur, buurt, onderwijs en gezondheid. Het werven van vrijwilligers is een speerpunt. Het sportcomplex in Munstergeleen wordt multifunctioneel. De Sportzone en de doorontwikkeling ervan heeft de volle steun. Het sportonderwijs blijft hiermee voor de stad behouden. Sittard-Geleen is een sportstad. Bij de besteding van de BOS-gelden worden de verenigingen nadrukkelijk betrokken. Sporten moet voor iedereen mogelijk zijn, dus ook voor kinderen in gezinnen met een minimuminkomen. Sittard-Geleen blijft het Jeugdsportfonds daarom financieel ondersteunen. Door verenigingen en vrijwilligersorganisaties uit te dagen om samen te werken ontstaan krachtige verenigingen en een nieuw aanbod van activiteiten. De gemeente steunt binnen de grenzen van haar mogelijkheden de verbetering van accommodaties. Samenwerking tussen verenigingen biedt daarvoor een goede mogelijkheid en is op veel plaatsen zelfs een "must". De verenigingen moeten ook de kwaliteit borgen. Daar hoort ook een verantwoord schaalniveau bij. Kruisverbanden van verenigingen met instellingen in de wijk of kern zorgen voor slimme verbindingen. Vrijwilligers Vrijwilligers blijven onmisbaar voor een leefbare samenleving. De gemeente steunt verenigingen waar het maar mogelijk is om hun maatschappelijke doel te kunnen waarmaken. Behoud van het vrijwilligersloket, maar ook de jaarlijkse vrijwilligersprijs zijn daarbij waardevolle instrumenten. Het vrijwilligerswerk moet verjongen, anders lopen we binnen enkele jaren tegen een tekort aan. Daartoe moeten o.a. de vrijwilligerstaken geflexibiliseerd worden, zodat ze passen bij de mogelijkheden van jongeren en werkenden. Voor jongeren is het belangrijk dat ze het vrijwilligerswerk als zinvol ervaren. Vrijwilligerswerk biedt levenservaring, kennis en kunde die van waarde kan zijn in de verdere loopbaan. Het CDA ondersteunt de gedachte achter scholieren als vrijwilliger en ondersteunt de vrijwilligersorganisaties en stagebieders om zinvolle (maatschappelijke) stages te creëren.

22

Verenigingen Mensen worden door de gemeente enthousiast gemaakt voor een lidmaatschap van een vereniging. De kracht van een wijk, dorp, kern of stadsdeel wordt voor een groot deel bepaald door de samenhorigheid van de inwoners en de wil om samen iets voor elkaar te krijgen. In een sterke samenleving zijn burgers bereid om elkaar de hand te reiken en langs de weg van samenwerking dingen te realiseren. Ook zijn inwoners in een hechte gemeenschap eerder genegen om elkaar te ondersteunen. In een tijd waarin iedereen het druk heeft en op zichzelf gericht is, blijken onderlinge contacten er vaak bij in te schieten. Het stukje menselijkheid en oog voor de naasten is niet meer zo vanzelfsprekend. Vaker wordt hieruit geconcludeerd, dat er geen interesse voor onderlinge contacten bestaat. Maar niets is minder waar. Ieder mens, groot of klein, oud of jong, man of vrouw heeft behoefte aan contact. Weliswaar ieder op zijn eigen moment en naar zijn eigen behoefte, maar het onderhouden van contacten is menseigen. We moeten ons alleen opnieuw bewust worden van het belang om actief aan de samenleving deel te nemen en ons afvragen welke “actieve” rol we daarin kunnen vervullen. De start van dit proces ligt in het maken van contact door inwoners, het weten van elkaars bestaan. Een onmisbare schakel in dit proces zijn de verenigingen. Door onder andere muzikale, sportieve of culturele activiteiten bouwen mensen onderlinge sociale contacten en vriendschap op, die op haar beurt weer bijdragen aan de samenhorigheid binnen de gemeenschap. Daar waar het vroeger vanzelfsprekend was dat een kind lid werd van een vereniging, is dit vandaag niet meer het geval. Men wil de vrije tijd daadwerkelijk vrij kunnen besteden, zonder verplichtingen. Een logisch gevolg hiervan is dat ledenaantallen al jaren stevig onder druk staan. Veel werk binnen de vereniging rust hierdoor op de schouders van bestuursleden. Vrijwilligers zijn schaars waardoor verenigingen voortdurend moeten leunen op dezelfde groep mensen. Al deze punten ondermijnen de verenigingen in hun voortbestaan. Minder leden betekent minder contributie, minder (kantine)omzet, minder activiteiten en dus minder levensvatbaarheid. Dit is de zorgelijke zijde van het verenigingsleven. Er is natuurlijk ook een zonnige zijde. Dat zijn de verenigingen waarin het ontplooien van activiteiten minder moeite kost en waarin de leden ondersteunend zijn. Er zijn veel verenigingen die bloeien.

23

Niet het onderdak bieden aan zoveel mogelijk verenigingen, maar het stimuleren van verenigingen van goede kwaliteit staat centraal. Iedere vereniging die een positieve bijdrage levert aan het verbinden van mensen en via deze weg het sociaal maatschappelijk karakter binnen een stad, dorp of kern bevordert, kan op steun van de gemeente rekenen. Actieve verenigingen worden ondersteund in hun beleid en bijactiviteiten. Het belonen van goed beleid wordt zichtbaar, zodat dit motiverend werkt op andere verenigingen. Steun aan een noodlijdende vereniging kan door de gemeente worden gegeven door behulpzaam te zijn bij een analyse van het gevoerde beleid, de levensvatbaarheid, de positie en het maatschappelijk belang van de vereniging, alsmede het te voeren beleid. Onderlinge samenwerking van verenigingen wordt steeds belangrijker. Samenwerking leidt immers onder meer tot minder kosten, meer opbrengsten en meer leden. Wanneer blijkt dat een vereniging niet of nauwelijks levensvatbaar is, moet de mogelijkheid worden bekeken om verenigingen samen te voegen of gezamenlijk gebruik te laten maken van accommodaties. Verenigingen die, ondanks dat vaststaat dat een fusie onafwendbaar is, daaraan geen medewerking verlenen, komen niet meer in aanmerking voor ondersteuning vanuit de gemeente. Sportdeelname van jongeren is gezond. Daarnaast wordt hierdoor de teamgeest bevorderd en leren jongeren om zich in te zetten voor elkaar. Samen met de verenigingen wordt gekeken naar mogelijkheden om jongeren van 16-18 jaar actief te houden. Hierbij kan aansluiting worden gevonden bij het provinciaal beleid. WMO Het gemeentelijk WMO-beleid is gebaseerd op drie uitgangspunten: iedereen doet mee, problemen voorkomen (door preventie en vroege signalering) en problemen waar mogelijk door collectieve ondersteuning, maar waar nodig door individuele ondersteuning oplossen. Daar waar mensen niet in staat zijn om geheel op eigen kracht deel te nemen aan de samenleving staat de gemeente garant voor een passende compensatie. Niet waar iemand recht op heeft moet leidend zijn, maar waar iemand mee is geholpen. Hierdoor kunnen kosten worden bespaard, waardoor het aanbod voor iedereen bereikbaar blijft. Zorg en participatie Als mensen niet voldoende verantwoordelijkheid kunnen dragen voor hun eigen leefsituatie (WMO) en hun (sociale) omgeving hen geen ondersteuning kan bieden is er een rol voor de gemeente weggelegd. Goede afgestemde hulpverlening en goede en betaalbare maatschappelijke voorzieningen zijn gericht op zo lang mogelijk zelfstandig functioneren. Iedereen telt mee in de

24

gemeente als het gaat om inkomensbeleid, maatschappelijke participatie en bestrijding van sociaal isolement. De ondersteunende rol van de gemeente is er in dit verband op gericht om mensen weer snel zelfstandig te laten functioneren en te laten deelnemen aan sociale netwerken in hun omgeving. Tevens moeten zij een dak boven hun hoofd hebben om te voorkomen dat ze terugvallen in hun oude situatie. Mantelzorgers vervullen een belangrijke rol waardoor burgers met een zorgvraag langer kunnen blijven wonen binnen hun eigen leefomgeving en daar ook deel van kunnen blijven uitmaken. Hun inzet verdient erkenning en waardering en waar nodig zeker ondersteuning. Jeugdbeleid is het startpunt van het voorkomen van veel sociale problemen in de toekomst. Er wordt vroeg ingegrepen in problematische gezinssituaties. Het is van belang dat gezinnen met kinderen actief deelnemen aan sociale netwerken. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) heeft daarbij een belangrijke rol. Belangrijk is dat de kinderen van gezinnen in de aandachtswijken deel kunnen nemen aan sportieve en culturele activiteiten. Het op peil houden van algemene jeugdvoorzieningen, zoals de kinderopvang, jeugdgezondheidszorg, scholen, sportclubs en jongerenwerk voorkomt dat teveel jongeren gebruik moeten maken van de jeugdzorg. Het CJG ondersteunt op laagdrempelige wijze ouders met opvoedingsvragen.

6.

Verkeer en infrastructuur

Mobiliteit Het verkeers- en vervoerbeleid is gericht op drie speerpunten: bereikbaarheid, verkeersveiligheid en bevorderen van duurzame vormen van mobiliteit. Doorstroming van het verkeer in de stad is een permanent punt van aandacht. Er worden mede in het kader van duurzaamheid daar waar mogelijk rotondes aangelegd om de doorstroom van het verkeer te bevorderen. In 2014 wordt de turbo-rotonde Rijksweg Noord/Elisabeth van Barstraat/Odasingel ter hoogte van de oude ziekenhuislocatie aangelegd. De doorstroming van het verkeer in en rond het centrum wordt steeds verder verbeterd. In samenspraak met de Provincie wordt de zgn. groene golf op de Bergerweg/Urmonderbaan ("groen naar binnen – groen naar buiten") uitgebreid tot aan de A2. Voor het stedelijk en zakelijk verkeer wordt de dagelijkse bevoorrading van winkels in overleg met winkeliers, detaillisten en vervoerders geregeld. De tijden dat de stad hiervoor geopend is, worden gehandhaafd.

25

Maar niet alleen het vervoer over de weg vraagt aandacht. Ook het spoor vraagt aandacht. Gezien de verwachte ontwikkeling dat het aantal spoorbewegingen zal toenemen, blijft een Ongehinderd Logistiek Systeem (OLS) vanuit de Barge Terminal in Born naar het reguliere spoorwegnet een noodzaak. Hierdoor behoeft de huidige transportlijn Born-Sittard niet meer te worden gebruikt. Onderhoud Het onderhoud van de wegen dient sterk te worden verbeterd. Zo zijn de Middenweg en de Rijksweg Noord in Sittard, beide toegangswegen van de stad, niet meer toonbaar. De belijningen op de wegen moeten helder en zichtbaar zijn. Dit komt de verkeersveiligheid ten goede. Parkeren Omdat in de omgeving rondom Sittard-Geleen geen parkeergelden worden geheven, mogen de parkeertarieven in Sittard-Geleen niet te hoog zijn. Beter lagere tarieven en volle parkeergarages dan een lege stad! Daarvoor loopt er tot juli 2014 een pilotproject. Het CDA zet zich er voor in om de parkeertarieven blijvend te verlagen. Achteraf betalen van parkeergeld wordt op alle betaalde parkeerplekken ingevoerd, tenzij het echt niet anders kan. De aangekondigde proef met kenteken/camera parkeren wordt bij gebleken succes op meer parkeerplaatsen ingevoerd. Er wordt een goedkoop dagtarief gehanteerd. Verkeersveiligheid Ondernemers en burgers worden nadrukkelijk betrokken bij het oplossen van de verkeers- en parkeerproblematiek. Vooral de dagdagelijkse ervaring van rijschoolhouders komt goed van pas. De gemeente dient de fietser te faciliteren middels snelle en veilige routes. 7.

Financiën en belastingen

Uitgangspunten voor het financieel beleid zijn voor het CDA: zorgvuldigheid, spaarzaamheid, transparantie en gematigde lokale lasten. Er wordt gezorgd voor voldoende weerstandsvermogen. Tevens wordt gespaard voor gewenste investeringen. Het kabinetsbeleid leidt er toe dat vooral de middeninkomens en gezinnen met kinderen de zwaarste financiële lasten moeten dragen. Ook ouderen vallen vaak onder de middeninkomens. Zij krijgen eveneens met stapeling van lasten te maken. Het CDA zal zich blijven inzetten voor de belangen van deze groepen. Het CDA zal scherp blijven inzetten op het voorkomen van stapeleffecten van de bezuinigingen, vooral in sociale zekerheid en zorg.

26

Juist in deze tijd moet er door de lokale overheid worden geïnvesteerd. De stad moet bruisen van activiteiten en ontwikkelingen. Uitdrukkelijk moet er financiële ruimte zijn voor nieuw beleid. De stad mag niet stilstaan. Het kabinetsbeleid in samenhang met de recessie zorgen ervoor dat de komende jaren financieel niet gemakkelijk zullen zijn. De vraag of er stapeling is van beleid, noodzaak van “nieuw voor oud” en eindigheid van bestaand beleid zullen bij nieuwe keuzes moeten worden afgewogen. Jeugd, sport, cultuur en onderwijs zijn belangrijke bakens waarop onze samenleving drijft. Zij moeten kunnen blijven rekenen op de financiële steun van de gemeente. De komende jaren zal de gemeenteraad voor moeilijke keuzes komen te staan. Het CDA gaat die keuzes niet uit de weg en zal hier open en eerlijk over communiceren. Het CDA kiest voor het aan de voorkant investeren in de samenleving in plaats van het aan de achterkant in alle opzichten dichten van gaten. Bij de aanbesteding van het huisbankierschap dient niet alleen de prijs bepalend te zijn, maar dient de keuze mede bepaald te worden op basis van het aantal bankfilialen, servicepunten, openingstijden en pinautomaten. Met het toevoegen van deze criteria is de leefbaarheid van de dorpen, wijken en buurten gediend. Alle door de gemeente verleende subsidies worden periodiek getoetst aan de maatschappelijke doelstelling waarvoor zij zijn verleend en aan de financiële noodzaak. Het CDA is tegen een verhoging van de gemeentelijke belastingen, met uitzondering van de inflatiecorrectie. 8.

Europa en Euregio

Centrale ligging binnen de Euregio Sittard-Geleen moet de op economisch, cultureel, en onderwijskundig vlak liggende mogelijkheden, die samenhangen met het strategisch gelegen zijn aan de grens van twee landen, ten volste benutten Sittard-Geleen ligt op het kruispunt van twee van Europa’s voornaamste autosnelwegen, de A2/E25, het verlengde van de Route du Soleil die West- en Zuid-Europa met elkaar verbindt, en de A76/E314, die tussen Antwerpen, de op één na grootste haven van Europa, en het Roergebied, één van de dichtstbevolkte en meest industriële gebieden ter wereld, is gesitueerd. Daarnaast is de nieuwe autoweg die Sittard-Geleen direct met Düsseldorf gaat verbinden ook aan Duitse kant bijna klaar. Het feit daarnaast dat SittardGeleen met Born de grootste binnenhaven van de Benelux herbergt, op een belangrijk kruispunt van spoorwegen ligt en binnen een straal van 150 km 10 internationale luchthavens liggen, maakt dat onze gemeente één van de belangrijkste logistieke hotspots van West-Europa is.

27

Het CDA is echter van mening dat het potentieel hiervan bij lange na niet volledig wordt benut. Deze kansen moeten met alle middelen worden verzilverd. Hierbij is een belangrijke taak weggelegd voor de Chemelot campus. Sittard moet zich met zijn historisch centrum veel meer op het aangrenzende buitenland richten dan nu het geval is. De historische binnenstad van Sittard moet zich in het Duitse achterland profileren als "Altstadt" en op deze wijze bijvoorbeeld ten volste profiteren van de aanwezigheid van de 18 miljoen potentiële bezoekers, shoppers en toeristen die in Nordrhein-Westfalen wonen. Bij dit alles is het van het grootste belang dat met alle mogelijke manieren aan het vergroten van de naamsbekendheid van Sittard-Geleen wordt gewerkt, niet alleen binnen de landsgrenzen, maar ook in België en Duitsland. 9.

Bestuur en burger

Communicatie In de afgelopen periode van vier jaar heeft het CDA hard gewerkt aan een verbetering van de communicatie met de burgers, instellingen, verenigingen en ondernemers. Het kan echter nog beter, nog professioneler. De gemeentelijke website biedt nog steeds geen informatie in de Engelse, Duitse en Franse taal. Een "must" voor een gemeente die haar rol in de Euregio wil spelen. Het beeldmerk moet sterker: gemeentewapen en gemeentevlag ontbreken helaas nog steeds. Op het terrein van communicatie zijn resultaten geboekt. Nu moeten verdere stappen worden gezet naar een "sterker merk". De naamgeving van de stad moet in dat licht worden gezien. De gemeente is de bestuurslaag die het dichtst bij de burgers staat. Goed contact met de burgers is dan ook heel belangrijk. De burger moet centraal staan; de overheid bindt en verbindt. Burgerparticipatie betekent meer dan alleen maar luisteren naar de burger. Het CDA streeft naar een betrokken gemeente − die haar inwoners kent, waar B&W en de raadsleden bereikbaar zijn en daarmee een afspiegeling blijven van de lokale bevolking; − waar inwoners het onderhoud van de openbare ruimte mee bepalen; − waar inwoners prioriteiten stellen rond veiligheid; − waar dorps- en wijkraden actief zijn; − waar inwoners actief zijn in maatschappelijke functies, zoals bijvoorbeeld bestuursfuncties bij verenigingen.

28

Dienstverlening Met name in de dienstverlenende rol van de gemeente wordt het veranderend tijdsbeeld duidelijk. Ouderen en jongeren hebben een andere wijze van het vinden en delen van informatie. Daar moet rekening mee worden gehouden. Ouderen of mensen met een beperking, die niet naar de gemeentelijke balie in het klantencontactcentrum (KCC) in Geleen kunnen komen, worden thuis bezocht. Naast internet blijft contact via telefoon of balie mogelijk. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van gebruiksvriendelijke apps. Er wordt een gemeentelijke ombudsman aangesteld, die dwars door de organisatie moet kunnen gaan om zodoende het ambtelijk apparaat daar waar nodig te activeren en vertragende elementen actief aan te pakken. Stabiliteit, rust binnen het ambtenarenapparaat, kwaliteit in plaats van kwantiteit en zekerheid zijn een groot goed op weg naar verdere professionalisering van de organisatie. Raadslidmaatschap Van raadsleden- als volksvertegenwoordigers en als kaderstellers- mag worden verwacht dat ze weten welke burgerinitiatieven er zijn om daar vervolgens ruimte voor te creëren. En om de gemeente deze waar nodig te laten faciliteren. Alle initiatieven zijn anders en faciliteren vraagt dat er goed gekeken wordt naar wat een initiatiefnemer nodig heeft. Raadsleden kunnen faciliteren door: • initiatieven serieus te nemen en te luisteren naar het verhaal. Het in de schijnwerpers zetten van een initiatief werkt motiverend voor de initiatiefnemer en helpt bij het over de streep halen van stakeholders/sponsoren. Daarnaast kan dit anderen stimuleren een vergelijkbaar initiatief op te pakken. • Raadsleden kunnen vanuit hun netwerk ideeën, organisaties, initiatieven en personen verbinden. Daarmee wordt het draagvlak en de slagingskans groter. Hetzelfde geldt voor het aandragen van de juiste ingangen voor de initiatiefnemers. • De raad kan financieel faciliteren door het college de ruimte te geven om binnen de budgetten initiatieven te ondersteunen. Raadsleden kunnen ondersteunen bij het vinden van lokale/regionale fondsen en hierbij intermediairen. De gemeente kan eventueel als cofinancier optreden. Ondersteunen bij crowdfunding door aandacht te geven en het eigen netwerk aan te spreken. • Door los te laten, maar niet te laten vallen. Door niet meer zelf te willen Doen, maar wel te faciliteren. Ruimte geven door belemmeringen weg te nemen. 10.

Onze resultaten

In het verkiezingsprogramma 2010 stelde het CDA zich ten doel om na een periode van oppositievoeren terug te keren in een coalitie. Uit ons programma voor 2010 – 2014 werd in de voorbije raadsperiode van vier jaar onder verantwoordelijkheid van de wethouders Geenen (stedelijke ontwikkeling, verkeer en mobiliteit) en Baetens-Derks 29

(cultuur en dienstverlening) veel verwezenlijkt. Ten gevolge van het ziekbed en overlijden van wethouder Baetens-Derks heeft wethouder Geenen ook de portefeuille cultuur en evenementen vanaf september 2012 onder zijn hoede gehad. Stedelijke Ontwikkeling: • In de spoorzone Kantorenpark Bergerweg wordt in samenwerking met Prorail een nieuwe brug van Sanderbout naar bedrijvenstad Fortuna aangelegd voor fietsers en wandelaars. • Alle bestemmingsplannen voor Sittard-Geleen zijn geactualiseerd. • Er is gestart met een ontwikkelingsvisie Chemelot, waarbij het gehele gebied nabij Urmond, inclusief ontsluiting Chemelot, Graetheide en de Lexhy betrokken wordt. • Tevens is er gestart met een nieuwe structuurvisie voor het gehele grondgebied van Sittard-Geleen. • Samen met de Provincie wordt gewerkt aan een nieuw provinciaal omgevingsplan (POL). • Het Grensmaasproject is samen met bewoners afgerond en de overeenkomst met ontgrinders is getekend. Geplande uitvoering vanaf 2014. • Eind 2012 is water in de grachten rondom de historische binnenstad gebracht. • De adviescommissie voor welstand en monumenten is vervangen door een geïntegreerde nieuwe commissie ARK (Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit). • Er werd een tweede ingang in de Odaparking aan de zijde van de Paardestraat aangelegd. • Het masterplan Openbare Ruimte Sittard heeft zijn vervolg gekregen in de herinrichting van de Paardestraat. In 2013 werden gerealiseerd: de Limbrichterstraat/Molenbeekstraat, Stationsstraat en Stationsdwarsstraat. Voorbereid voor 2014 worden Kerkepad, Jardin d'Isabelle, Kloosterplein/Kapittelstraat, Parkeerplaats De Gats, de walopgangen en Fort Sanderbout. • Het in oude luister herstellen van Klooster Abshoven in Munstergeleen. Mobiliteit: • Eind 2012 werd de overeenkomst met het Ministerie van I & M getekend voor de verbreding van de A2 vóór 2020. Sittard-Geleen heeft hierbij het voortouw genomen samen met LWV en het bedrijfsleven. • Eind 2012 is met de raad het mobiliteitsbeleid besproken. Dat is uitgemond in een mobiliteitsplan, waarbij de toekomst van mobiliteit voor de gehele stad is neergelegd. • Op de diverse wegen werd een groene golf aangelegd. Elisabeth van Barstraat/Tunnelstraat, Bergerweg, Urmonderbaan, Odasingel/Kennedysingel, Westelijke Randweg, waardoor de centrumligging voor een groot gedeelte is vastgelegd. • Medio 2012 is het PRIS(parkeer)-systeem in werking getreden. 30

• • • • • • • •

De Odasingel is heringericht conform de geplande binnenring voor de toekomst. De planvoorbereiding voor het kruispunt Paardestraat, Tudderenderweg, Kennedysingel, Odasingel werd voorbereid. Er zijn drie nieuwe fietsenstallingen gepresenteerd: Elisabethstraat Geleen, Paardestraat en Tempelplein Sittard. De nieuwe fietsenstalling bij Station Sittard is gerealiseerd. Omtrent de bouw van de ongelijkvloerse kruising Hasseltsebaan/Dr. Nolenslaan is overeenstemming bereikt met alle betrokken partijen. Het park op de oude ziekenhuislocatie is geopend. Samen met omwonenden is een inrichtingsplan gemaakt voor in ieder geval de komende tien jaar. De parkeerplaats te Limbricht die er al jaren verwaarloosd bij lag, is opgeleverd. Realiseren van de rotonde Kluis in Geleen.

Dienstverlening: • De beleidsnota "Uitstallingen" is door de raad geaccordeerd evenals de beleidsnota "Reclame aan- en bij panden" en de nota "terrassenbeleid". Tevens is de raad akkoord gegaan 240 vaste tweezijdige displays, waarbij voor verenigingen een speciaal tarief bedongen wordt. • De Welstandsnota wordt hernieuwd. Op korte termijn zal de nota Ruimtelijke Kwaliteit worden geaccordeerd. Evenementen en Cultuur: • Afgelopen jaren is gewerkt aan een transparante kalender van evenementen, waarbij alle evenementen kalendermatig zijn aangegeven, waarbij de gevraagde subsidies en verleende subsidies 2011, 2012 en 2013 zijn aangegeven. Tevens is daarbij uitgezocht uit welke "potjes" een en ander is betaald. Dit beleid had maar liefst negen verschillende vormen van financiering. Van die eigen gemeentelijke evenementen (Geleense kermis, St. Rosa en Oktoberfeesten) zijn overzichten gepresenteerd waarbij de inkomsten en uitgaven inzichtelijk zijn gemaakt. • Er is een beleidsnota opgesteld, waarin de regels zijn opgenomen waaraan het toekomstige evenementensubsidiebeleid vanaf 2015 moet gaan voldoen. Alle organisaties hebben vanaf 2013 twee jaar de kans om hierop te anticiperen. • Er is samen met de gemeenten Beek, Schinnen, Stein en Echt-Susteren een beleid geformuleerd voor Biblionova, waarbij een nieuwe financiering is ingesteld. • Ditzelfde is samen met de gemeenten Stein en Beek gebeurd voor Artamuse • Door de raad is een beleidsnotitie goedgekeurd voor een hernieuwing van het cultuuraanbod en vraag voor de toekomst. Dit moet resulteren in het nieuwe Cultuurbedrijf met ingang van 2015 (Biblionova, Arta Muse, E.H.C., museum Het Domein en de Schouwburg; later zal ook het poppodium volgen).

31

Samen met de coalitie werden onder meer de navolgende projecten gerealiseerd: • • •

•

• • • • • • •

• •

De Dominicaan en de Rosatoren. De bewoners, zowel huurders als kopers, hebben de gebouwen betrokken. De openbare ruimte rondom is aangepast. De voormalige verpleegstersflat aan de Elisabeth van Barstraat is afgebroken en inmiddels is er een appartementencomplex verrezen. Het historische stadsgezicht (Sjpaorkolonie) in het Limbrichterveld wordt herbouwd, waarbij de monumentale gevels behouden blijven, maar het aantal huizen fors minder is geworden. De bebouwing van het centrum Stadbroek (winkelcentrum en appartementen) vordert gestaag, terwijl in Stadbroek oost en west nog steeds gebouwd wordt en plannen ten behoeve van herinrichting worden ontwikkeld. Voor de Engelenhof is een nieuw plan ontwikkeld met grondgebonden woningen en een parkeergarage. De beide postkantoren in Sittard-Geleen hebben inmiddels nieuwe eigenaren en nieuwe bestemmingen gekregen. In het kantorenpark Fortuna heeft Zo Wonen inmiddels het nieuwe kantoor betrokken. Op de hoek van de Bergerweg en de Poststraat bouwt de Rabobank het nieuwe Regiokantoor. Het terrein aan de Bergerweg, aansluitend aan de Autoboulevard, wordt bebouwd door Wealer die de lokatie Leyenbroekerweg verlaat. De nieuwe brandweerkazerne voor de Westelijke Mijnstreek is gebouwd. Naast het Fortuna-stadion huisvesten onderwijs en Fitland in de Sportzone. Tevens is er een grote topsporthal gerealiseerd. Samen met de Provincie worden plannen voorbereid voor een verdere gebiedsontwikkeling in de Sportzone. De Ligne wordt gebouwd; Action is naar het winkelcentrum Limbrichterveld gegaan en de Nettorama is naar de Parallelweg verhuisd. De herstructurering van de Bloemenmarkt in Lindenheuvel is afgerond.

Het CDA manifesteert zich nadrukkelijk als landelijke partij in de lokale politiek. Het CDA is als partij, maar ook via haar raadsleden en kandidaten stevig geworteld in de wijken, kernen en dorpen van onze gemeente. Het CDA is daarmee een vertrouwde lokale kracht in de gemeentelijke politiek. Daarnaast is het CDA een partij die door haar landelijke karakter beleid kan afstemmen met de Provincie, het Rijk en zelfs Europa.

32

11.

Het CDA en 7 principes

1.

De samenleving, niet de overheid Wij willen dat u weer invloed krijgt op de wereld om u heen, ook in de politiek. Wij zien een overheid die naast u staat in plaats van tegenover u. Wij willen een samenleving, waar u samen met anderen zoveel mogelijk zelf bepaalt.

2.

Wij zien een taak voor iedereen Iedereen heeft een taak: je werkt, je doet vrijwilligerswerk of je volgt een opleiding. Iedereen die kan, doet mee. Maar wie niet wil, kan niet blijvend rekenen op ondersteuning.

3.

Een eerlijke economie Wij kiezen voor een eerlijke economie waar werken loont en sparen wordt beloond. Waar middeninkomens en gezinnen geen melkkoe zijn. Wij willen een economie waarin kleine ondernemers en familiebedrijven onze absolute prioriteit krijgen.

4.

Tegen de profiteurs Wij willen een Nederland waar fatsoenlijke mensen de norm zijn. Een samenleving bouw je op wederkerigheid. Voor wat, hoort wat. Profiteurs die zich daaraan onttrekken, staan we niet toe.

5.

De familie is ons fundament Wij zien families als het fundament voor onze samenleving; waar mensen voor elkaar zorgen en verantwoordelijkheid nemen. We kiezen voor een nieuwe cultuur die familie waardeert en duurzame relaties ondersteunt.

6.

Een zelfbewust Nederland verbonden met Europa Nederland staat vooraan in Europa, om onze economie en onze werkgelegenheid te versterken. Maar we trekken ook een scherpe grens tussen wat Brussel wel en niet bepaalt. Dat betekent een nieuw Europa.

7.

De toekomst van onze kinderen Wij kiezen voor een lange termijn boven de korte termijn. Dat vraagt om hervormingen om Nederland structureel op orde te brengen. Voor onszelf, maar vooral voor de toekomst van onze kinderen.

33