Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg
Eric Koster Cluster coördinator chronische ziekten en screeningen. Lid Kernteam vernieuwing chronische zorg.
Chronisch ziekenbeleid: 1. 2. 3. 4.
Waarom Ambitie Visie Inzet
Groot probleem: nieuw antwoord! VTV geeft aan dat groei enorm is: maatschappelijk probleem oorzaken o.a: - demografie - technologie - levensstijl - relatief goede zorg
3
Voettekst
ab e Di tes ab +B Ha M I Be rtinf ar roe r te c t (C VA Ha ) r Co tfale lo n n ka L o n ke r ng ka Bo n k e rst r ka nk er As tm a CO P Os te o D po ros e
Di
Chronisch ziekenbeleid: waarom? (1) Toename chronische ziekten 2005-2025
% 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
4
Mannen
Vrouwen
Chronisch ziekenbeleid: waarom (2) Feiten en cijfers (bron RIVM): • • • • • • •
25% Nederlanders heeft chronische ziekte(s) ⇒ 4,5 mln. 33% chronisch zieken heeft meerdere aandoeningen ⇒ 1,5 mln. 65-plussers meer dan de helft heeft chronische ziekte(s) 70% van totale zorgkosten binnen Zvw is voor chronische ziekten Komt neer op 18,3 miljard in 2006 Daar bovenop nog eens 23 miljard AWBZ 64% van de zorgkosten door chronische ziekten
Chronisch ziekenbeleid: waarom (3) Gevolgen voor individu (bron Nivel): blijvende aandoening 40% beperking maatschappelijk functioneren 60% problemen met werk/onderwijs Gevolgen voor maatschappij: oorzaak arbeidsverzuim, -ongeschiktheid beperkingen maatschappelijke participatie vitaliteit samenleving niet kunnen uitvoeren vrijwilligerswerk/ mantelzorg → Inzet kabinet = verbreding en verdieping arbeidsparticipatie (meedoen!)
Chronisch ziekenbeleid: waarom (4) Gevolgen voor de zorg: Chronische aandoeningen vragen andere concepten van zorgverlening dan enkelvoudige, kortdurende aandoeningen: complexe zorgvraag, zeker als sprake is van co-/multimorbiditeit meerdere disciplines betrokken grote rol patiënt aandacht voor leefstijl, preventie Toename kosten in de zorg Toename zorgvraag: discrepantie met aanbod zorgpersoneel
Aardverschuiving als antwoord 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 7.
Vraag uitgangspunt (maar nu echt) Diseasemanagement concept Integrale zorg Zorgstandaard is de norm, inclusief preventie Integrale bekostiging: Wat en niet Wie Vervagen van de indeling: 1ste en 2de lijn Benutten potentie 1st lijn in relatie tot OGZ Belangrijke rol voor preventie (verbinden met curatie)
Integrale aanpak sluit aan bij: Kaiser Permanente VS UK, Duitsland, Finland en andere scandinavische landen WH O framework (chronic care model)
Chronisch ziekenbeleid: ambitie 1.
Toename afremmen
2.
Leeftijd waarop ziekte manifesteert uitstellen
3.
Complicaties voorkómen dan wel uitstellen
4.
Mensen in staat stellen zo goed mogelijk met hun ziekte om te gaan zodat de best mogelijke kwaliteit van leven wordt bereikt
Chronisch ziekenbeleid: visie De ‘programmatische aanpak’ (diseasemanagement) met als kenmerken: 1. Patiënt centraal: zorgvraag 2. Sluitende keten van vroegtijdige onderkenning, preventie, zelfmanagement en goede zorg 3. Multidisciplinaire aanpak (‘zorgteam’) 4. Transparant en gericht op uitkomsten indicatoren goede informatiesystemen De zorgstandaard is de norm!
Best mogelijke kwaliteit van leven bereiken Belangrijk element, integraal onderdeel van zorgstandaard: Adequaat zelfmanagement! Compliance! Zodat patiënt: regie houdt over eigen leven mede richting geeft aan hoe beschikbare zorg wordt ingezet verantwoordelijkheid neemt voor eigen gezondheid (preventie) Vergt het nodige van patiënt én aanbieders
Zorgstandaard als norm Zorgstandaard beschrijft waar goede zorg inhoudelijk en procesmatig aan voldoet, vanuit patiëntenperspectief: • functioneel omschreven; niet wie maar wat • onderdelen uitgewerkt in richtlijnen • zorg transparant • geen blauwdruk: ruimte voor innovatie en lokale toepassing Met de zorgstandaard in handen weten: • patiënten waar ze recht op hebben (patiëntenversie!) • aanbieders wat ze moeten leveren • verzekeraars wat te contracteren
zorg
voeding bewegen
educatie
huisvesting
zelfmanagement
hulpmiddel
preventie
niet roken VTO
medicatie
etc. diagnose
Goed om te weten over zorgstandaarden 1. Zorgstandaard is NIET van VWS maar WEL van de patiënten en aanbieders; 2. Zorgstandaard kan WEL zonder integrale bekostiging, maar integrale bekostiging kan NIET zonder zorgstandaard; 3. Het is een norm voor goede zorg, basis voor maatwerk behandel plan; 4. Voor succes is draagvlak vereist: weg met vrijblijvendheid (noodzaak federatie, alliantie etc) 5. VWS faciliteert ontwikkeling concept zorgstandaard en autorisatie fase 6. Goed middel om schotten te doorbreken: 1ste/2de lijn
14
Voettekst
Integrale bekostiging Principes: - Produkt financiering ipv aanbodfinanciering - gaat dus niet meer uit van verrichtingen - contracten tussen aanbieders en verzekeraars op basis van de zorgstandaard - hoofdaannemers en onderaannemers - vrij onderhandelbaar (prijs is losgelaten) - transparant - financiering van maatwerk behandelplannen Belangrijk: - ontschotting - taakherschikking - prikkels kwaliteit, regie en gezamenlijke verantwoordelijkheid 15
Voettekst
Benut het goede 1ste lijn groot goed van Nederlandse gezondheidszorg -
laagdrempelig dicht bij de burger in de wijk preventief gericht coördinatie- en pootwachter functie
Maar……..
16
Voettekst
Maar heeft ook beperkingen -
Dominantie huisartsen belemmeringen samenwerking door bekostigingsstructuur verschillende belangen: verzekeraars, aanbieders, gemeenten, moeizame regie focus op zorg minder op welzijn, woonomgeving, etc opgezet vanuit het aanbod van beroepsgroepen, niet vanuit functionele omschrijvingen
Op zoek naar aansluitingen: - Integrale aanpak cure, care, ogz en andere partijen - doorbreken van schotten: Zvw, AWBZ, WMO, Wpg - financieringstructuren: integrale bekostiging - zorgstandaarden als vehicel 17
Voettekst
Thema: Zorgstandaarden en ketenzorg (niet complex) )
• • • • • • •
Wie is verantwoordelijk: inhoud, organisatie, regie Validatie? Hoe dan? Door wie? Hoe onderhouden we de standaard? Relatie met richtlijnen? Wat betekent: norm voor goede zorg Moeten zorgstandaarden modulair worden opgebouwd volgens basis principes van de standaard voor standaarden? Hoe lang moet de keten zijn?
Inzet VWS t.a.v chronische aandoeningen: 1. Integratie diagnostiek, genees- en hulpmiddelen in ketens 2. Integrale zorg + bekostiging op basis van 3 zorgstandaarden: Diabetes, CVRM, COPD per 1 jan 2010 3. Bevorderen ontwikkeling standaarden: obesitas, artrose, depressie, CVA, hartfalen, dementie, astma 4. In studie: kanker 5. Verbinden: 2de met 1ste lijn (nieuwe organisatie vormen) 6. Aansluiting lokaal gezondheidsbeleid 7. Verbinding preventie en curatie 8. Ontwikkelen van zelfmanagement
Waar staan we nu? • • • • • • • •
Politiek draagvlak: AO 1ste lijn, VAO (moties) Inhoud: draagvlak patiëntenorganisatie en aanbieders Bekostiging: aarzeling, tempo probleem Landelijke Commissie: proces kritisch volgen, rapporteren, etc Step by step: nieuwe standaarden Ontwikkelen van toetsingskader: bekostiging Platform zorgstandaarden: standaard voor de standaard, inbeddingsvraagstukken (voorwaarden) Communiceren
Visie brief in voorjaar 2010 -Wat willen we in 2020 -Eerste stap: verbinding AWBZ/ZvW -Ontwikkeling zorgstandaarden richting complexe zorg -Antwoord co- mulitmorbiditeit -Wat gaan we doen in deze Kabinetsperiode -Gebruik maken van kennis: -22 projecten VILANS -ZonMw programma diseasemanagement -Diverse projecten zelfmanagement -ZonMw programma nieuwe organisatievormen
21
Voettekst
DANK voor UW AANDACHT!
