Zorgen met elkaar, voor elkaar. Empoweren van migranten met Hiv. Workshop Soa Hiv Seks Congres 2014
Truus Mulder Mantelzorg
NOPPAL als organisatie • Hoe bereiken wij de mensen? • Wat doen we voor ze en met ze? o Individuele begeleiding, jaarlijkse weekend, trainingen, voorlichting.
A. Joseph 1-dec-2014
Maatjesproject om de therapietrouw te verbeteren van HIV-positieve migranten in Rotterdam
Hermen van Dorp 1-dec-2014
Achtergrond PKB • • • •
Aanleiding Rotterdam Adherence (ROAD)-programma PKB binnen de veranderingen in de Nederlandse zorg Inzet van Peers in Afrika
Doelgroep & Vrijwilligers Doelgroep
Peers/vrijwilligers
• Mensen uit Afrika, Azië, Suriname, Antillen • Vooral alleenstaande vrouwen en MSM • Last van de ziekte Hiv • Sociaal isolement • Stemmingswisselingen/depressie • Gebruik van alcohol en (soft)drugs • Weinig kennis van taal en voorzieningen
• Stabiel leven • Goed omgaan met eigen ziekte • Vorm van omgaan met stigma/taboe • Ruimte over tijd en aandacht voor ander • Inzetten van ervaringsdeskundigheid • Rolmodel/vertrouwenspersoon • Verschillende achtergronden
Doelstellingen • • • •
Gezondheidswinst door verbeterde therapietrouw Minder medische kosten Patiënt ervaart een betere kwaliteit van leven Vermindering van de kans op overdracht van HIV (lange termijn effect)
Proces • • • • • •
Werving en selectie Training van 5 dagdelen Koppeling Verschillende manieren van contact Terugkombijeenkomsten Community-building
Resultaten 2013-2014 • 23 peers getraind en nu 17 actief • 45 koppelingen • 5 koppelingen niet goed verlopen door complexiteit, verliefdheid, geen klik • Peers empoweren ook elkaar
Effecten en reacties “Door jouw woorden ben ik sterk geworden.” “Jij luistert goed naar mij en door jou slik ik weer medicatie.” “Ik kan mijn maatje ook bellen voor andere zaken dan mijn gezondheid.” “Dankzij de vrijwilliger heb ik tegen mijn familie kunnen vertellen dat ik HIV heb.” “Ik heb voor het eerst positieve ervaringen met iemand die HIV positief is.”
Learned lessons • • • • • • •
Complexiteit van de vraag Persoonlijk koppelingsgesprek Maatwerk per koppel Contact gebeurt op vele manieren Er gebeurt veel in het contact Combinatie van formele en informele zorg Mondigheid van patiënt
Zorgen met elkaar, voor elkaar. Empoweren van migranten met Hiv. Persoonlijke ervaringen van • Gloria Summerville
• A. Jospeh
ROtterdam ADherence (ROAD) Project
Studies naar effecten van peer-interventies & Onderzoeksactiviteiten binnen het ROAD-project
Sabrina Been 1-dec-2014
Interventies gericht op verbeteren therapietrouw
Verschillende interventies zijn effectief gebleken! Cognitieve gedrags-interventies Voorlichting Peer-support DOT
Toch ook wisselende berichten
Herinneringsberichten
Chaiyachatia et al, (2014), Enriquez & McKinsey (2011), Mathes et al, (2013)
Peer-support
Inzet van peer-counselors geassocieerd met Hiv RNA <20 copies/ml Zelf-gerapporteerde therapietrouw Ervaren sociale steun Depressieve symptomen
In 1 studie: effect
=
Igumbora et al (2011), Ruiz et al (2010), Simoni et al (2007)
Peer-support Ook effect op de peer-counselors zelf
Gevoel van sociale acceptatie en wederzijdse steun
Marino, Simoni & Silverstein (2008), ResultsinHealth (2013)
Persoonlijke groei en empowerment
Toekomstig onderzoek Goede methodologische opzet ‘Therapietrouw’ Definitie Subjectieve & objectieve meetinstrumenten Focus op risicopopulatie Therapieontrouwe patiënten Duur interventies cART = levenslang! Onderzoek naar kosteneffectiviteit! Chaiyachati et al (2014), Enriquez & Mckinsey (2011), Mathes et al (2013), Simoni et al (2007), Simoni et al (2009), Simoni et al (2011)
Geselecteerde patiënten
Hiv RNA >50 copies/ml
Evaluatie ROAD-project Vragenlijst: sociale steun, stigma, eigen effectiviteit, zelf-gerapporteerde therapietrouw. Biomarker: Hiv-RNA bij cART-gebruik, CD4 aantal. Ervaringen patiënten en vrijwilligers. Kosteneffectiviteit
Mind-Spring een preventief interventie programma Psycho-educatie en psychosociale ondersteuning in eigen taal en cultuur. Uitgevoerd door een getrainde vluchteling en een Nederlandse GGZ co-trainer De inzet van mensen uit de eigen gemeenschap is vergelijkbaar met counsellors programma’s van AzG in Sierra Leone, Sri Lanka.
18
Onze sponsors
Een programma psycho-educatie en psychosociale ondersteuning voor vluchtelingen en asielzoekers
www.mind-spring.org training Mind-Spring © P. Sterk
19
Mind-Spring psycho-sociale ondersteuning • Onder lotgenoten bevinden
•
Ervaringen delen in eigen taal
•
Je verhaal kwijt kunnen
•
Leren van anderen. Hoe gaan anderen om met moeilijke situaties?
•
Voorkomen dat vluchtelingen sociaal geïsoleerd raken
• Anderen helpen met zelf oplossen van problemen
training Mind-Spring © P. Sterk
20
Doelgroepen Mind-Spring cursussen - Asielzoekers - Vluchtelingen (verblijfsvergunning)
psychosociale of psychiatrische problemen
Opleiding tot Mind-Spring trainer -Vluchtelingen (verblijfsvergunning) - Asielzoekers
training Mind-Spring © P. Sterk
- (para) medische, didactische achtergrond - Minimaal NL of ENG taal - netwerk / achterban 21
Aanleiding opzetten Mind-Spring Ervaring met inzet mensen uit eigen gemeenschap in post-war landen. Gemis in bestaande psycho-educatie programma’s: Betrekken eigen doelgroep Cultureel aspect in psycho-educatie Empowerment – eigen oplossend vermogen Vertrouwen
Eigen taal Eigen cultuur Ervaringsdeskundigen Eigen kracht hervinden Lotgenoten
training Mind-Spring © P. Sterk
Psychiatrisch ziekenhuis in 22 Sierra Leone
Inhoud van de Mind-Spring cursus “What is in a name ?” Mind 1.
Idee
2.
Geest (cognitie)
Spring Een mechanisme dat energie kan absorberen en weer vrij geven Lente: een nieuw begin Veerkracht
Het verwijst naar het vermogen van mensen om zich aan te passen aan de nieuwe situatie
training Mind-Spring © P. Sterk
23
-
Vier concepten van de training Trauma de westerse concepten
-
Dagelijkse beslommeringen
-
Coping
-
Counselling “anderen helpen zichzelf te helpen”
geven veel stress
kracht van persoon
training Mind-Spring © P. Sterk
24
Inhoud Mind-Spring cursus Informatie over
(psycho-educatie)
Stress, rouw, trauma, depressie, schuldgevoelens, veranderde identiteit, acculturatie, GGZ in Nederland
Trainen en leren
(Empowerment en coping)
- Omgaan met problemen of de gevolgen ervan - Terug vinden van eigen kracht. Waar heeft men wel nog invloed op. - Verantwoordelijk voor eigen welzijn. Niet wachten op hulp. - Positief zelfbeeld ontwikkelen (identitieit) - Delen van ervaringen, maar ook delen van verdriet en onmacht. - Leren van elkaar. Signaleren - Indien nodig verwijzen verwijzen trainers door naar meer professionele hulp. - Deelnemers leren ook bij zich zelf signaleren / hulp vragen training Mind-Spring © P. Sterk
25
Voorlichting over Formele en informele zorg Uitgevoerd door een Verpleegkundige
training Mind-Spring © P. Sterk
26
Truus Mulder 1-dec-2014
Wat is Formele en Informele Zorg?
Formele zorg: de Professionals Informele zorg: de Vrijwilligers en Mantelzorgers
Wat is het verschil?
training Mind-Spring © P. Sterk
27
Formele en Informele Zorg
Formele en Informele Zorg binnen nieuwe fase in de Gezondheidszorg. • Eigen kracht, decentralisaties, participatiemaatschappij, bezuinigingen, vergrijzing. • Samenwerking tussen zorgpartijen (krachten bundelen).
Het gaat om de samenwerking tussen Professionals, Vrijwilligers en Mantelzorgers. training Mind-Spring © P. Sterk
28
Samenspel Professionals & Vrijwilligers
Vrijwilligers spelen voornamelijk een belangrijke rol in de welzijnszorg voor cliënten • Zorg is gekoppeld aan vrijwilligersactiviteiten • koffie drinken, sporten, zorghandelingen verrichten (iom cliënt)
Samenwerking • Waarderen, informeren, faciliteren en afstemming = essentieel! • Grenzen stellen en bewaken
Taken Gemeente
training Mind-Spring © P. Sterk
29
Samenspel Professionals & Mantelzorgers
Mantelzorgers
• Hebben verschillende rollen: naaste, collega, expert, etc. • Overbelasting van de mantelzorger ligt op de loer
Professionals
• Ondersteunen en voorlichten van Mantelzorger • Overbelasting signaleren
Professionals & Mantelzorger
• In gesprek gaan met elkaar en verwachtingen uitspreken: “Wat bindt ons?” en “Laten we elkaar ondersteunen”
training Mind-Spring © P. Sterk
30
Het geld voor zowel de Professional, Vrijwilliger, als ook de Mantelzorger, dat je elkaar waardeert, je samenwerkt, overlegt, leert van en met elkaar, met als doel de cliënt voorzien van een menswaardig en zo mogelijk optimale zorg.
31 Samenwerken en doorgeven, vasthouden en krachten bundelen
training Mind-Spring © P. Sterk
Zorgen met elkaar, voor elkaar. Empoweren van migranten met Hiv. Workshop Soa Hiv Seks Congres 2014
Truus Mulder 32
Mantelzorg