Project CanBetter. Pa$ëntveiligheid. Doelma$gheid Ouderenzorg. Medisch Leiderschap

Medisch Leiderschap

Prof.dr. Margriet Schneider Dr. Jolien Bueno de Mesquita Astrid Pulles, aios interne geneeskunde Loes Nissen, aios MDL Judith Voogt, student geneeskunde, onderzoeker V&V Dr. Liesbeth van Rensen, senior onderzoeker

Project CanBetter

•  Pa$ëntveiligheid •  Doelma$gheid •  Ouderenzorg •  Medisch Leiderschap

13-12-13

2

Outline workshop 1.  Kennismaking en verwach$ngen 2.  Medisch leiderschap: nut en noodzaak professional in the lead 3.  Toelich$ng op de Piramide Medisch Leiderschap 4.  Voorbeelden 1ste laag niveau 1 piramide 5.  Uitwerken van een prak$jksitua$e 6.  Voorbeelden 1e laag niveau 2: Verwonder & Verbeter 7.  Toelich$ng Onderzoek V&V 8.  Voorbeelden 1de laag niveau 3: pareltrajecten

13-12-13

3

“Dat beloof ik”

Logica vroeger

Organisatie logica

Professionele logica

Publieke logica

Werking professionele organisatie Functioneel machine

Politiek arena

Cultureel biotoop

M. Noordegraaf USBO/Utrecht

Logica nu

ìí

Organisatie logica

ëî

è ç

Professionele logica Publieke logicia

Professionele autonomie

Individuele autonomie

Collectieve autonomie

“Als aios zijn er al genoeg competenties waar je aan moet werken,moet daar medisch leiderschap nog bij? ” Quote:

“Wat versta jij eigenlijk onder medisch leiderschap?”

Quote:

“Is een goede dokter worden niet mooi genoeg?” Quote:

“een cursus medisch leiderschap of management moet alleen beschikbaar zijn voor artsen met talent voor leiderschap/management ” Quote:

“Is medisch leiderschap iets anders als medisch management?” Quote:

“Alle aios moeten leiderschapsen managementkwaliteiten ontwikkelen tijdens hun opleiding ” Quote:

Medische professionals en leiderschap

Opgeleid voor de toekomst

www.platformmedischleiderschap.nl 13-12-13

12

Wetenschap / Leiderschap

Elke arts doet een stevige cursus wetenschappelijk onderzoek De meeste artsen doen een wetenschappelijke stage Meerdere artsen promoveren Sommige artsen worden onderzoeker Enkele artsen worden hoogleraar

Elke arts doet een stevige basis cursus beleid en beheer De meeste artsen doen een stage organisa$e en management Meerdere artsen doen een traineeship management Sommige artsen worden middenkader Enkele artsen worden topkader

13

Besturen

Management

Leiderschap in de organisatie

Leiderschap in en over eigen werk


Canadian College of Health Leaders


3e 2e 1e

Medisch Leiderschap plus (excellente AIOS) Verwonder & Verbeter project (‘snuﬀelen’) Onderwijs modules

Kenmerkende beroepssituaDes

Leiderschap in en over eigen werk Voorbeelden 1ste niveau: kenmerkende beroepssituaties

Maatschappij

Politiek

Ziekenhuis

CAT over controversieel onderwerp

Vakgroep VIM bespreking

Zorgverzekeraars

13-12-13

Persoonlijk 1 op 1

Persoonlijke eﬀec$viteit

17

Leiderschap in en over eigen werk Wat leert een aios van.... Werkwijze: 1.  In groepjes van 4-‐6 personen 2.  Beantwoorden van vragen 3.  Conclusie in groep terugkoppelen Opdracht: 1.  Bedenk 3 situa$es 2.  Kies er voor de opdracht 1 uit 3.  Bedenk vragen die een aios vooraf moet bedenken om van de situa$e te kunnen leren. 4.  Wat vindt u dat de aios in ieder geval moet leren? 5.  Schrijf uw antwoorden op het formulier


3e 2e 1e



Voorbeeld 1ste laag piramide niveau 2 Verwonder & Verbeter

‘en dit is de afdeling waar we onze aios trainen in out of the box denken’

Wat is ‘Verwonder & Verbeter’?

Het project Verwonder & Verbeter is gestart in 2011 om de dagelijkse verwondering en ergernis van jonge professionals over de dagelijkse praktijk om te zetten in innovatieve verbeteringen. Door de AIOS worden gezamenlijk verwonderpunten binnen de eigen invloedsfeer geïdentificeerd en door de AIOS zelf, verbeterd (eventueel met behulp van andere professionals).

Wat doet ‘Verwonder & Verbeter’? 1. Leermoment AIOS ‘Leren innoveren en verbeteren’ –  Competentie Leiderschap & Management –  Verandermanagement (wat kan ik zelf veranderen?) –  Identificatie van organisatorische drempels 2. Procesoptimalisatie/ doelmatiger werken 3. Verbetering van de kwaliteit van de patiëntenzorg

De praktijk......

13-12-13

24

Hoe werkt ‘Verwonder & Verbeter’?

Bij Verwonder & Verbeter bedenken de AIOS groepsgewijs zelf welke verwonderpunten zij zouden willen veranderen, op welke wijze zij dit zouden kunnen realiseren en wat zij hiervoor nodig hebben. De verwonderpunten die worden uitgekozen om mee aan de slag te gaan, worden door de AIOS groepsgewijs geselecteerd volgens een vaste werkwijze.

Hoe werkt ‘Verwonder & Verbeter’? Voorbeeld werkwijze: - De AIOS splitsen zich op in werkgroepjes van max 4 personen - Iedere werkgroep verzint 3 verwonderpunten -  De lijst met 3 verbeterpunten wordt doorgegeven aan de volgende werkgroep: –  deze kiezen en werken 1 aansprekend verwonderpunt uit –  De lijst wordt wederom doorgegeven en de volgende werkgroep werkt het ‘meest belangrijke verwonderpunt’ verder uit; door wie, hoe, wat is nodig, tijdspad.

Hoe werkt ‘Verwonder & Verbeter’? Voorbeeld werkwijze: -  De uitgewerkte verbeterpunten worden plenair op een rij gezet -  Iedere werkgroep mag de 1, 2 of 3 punten toekennen. - Voor de top 3 verbeterpunten wordt plenair een plan van aanpak opgesteld: - welke AIOS gaan het verwonderpunt oppakken? - wat is er nodig aan ondersteuning/samenwerking? - wat wordt de planning?

Onderzoek Verwonder en Verbeter

•  Judith Voogt, 6e jaars geneeskunde student •  Dr Liesbeth van Rensen, Senior onderzoeker Kwaliteit en Veiligheid •  Prof dr Mirko Noordegraaf, Hoogleraar Publiek Management USBO •  Prof dr Margriet Schneider, Medisch Manager DIGD; Opleider Interne Geneeskunde

“..de hoofdzaak van de opleiding is vooral kennis en wetenschap en de overige CanMeds domeinen.. ja, die komen veel minder aan bod.” – 6e jaars AIOS

Onderzoek Verwonder en Verbeter Doel onderzoek •  • 

Identificeren randvoorwaarden implementatie V&V Invloed V&V op competentieontwikkeling AIOS

Kwalitatieve methode: interviews, observaties, document analyse, literatuur Onderzoekers: USBO master studenten voorjaar 2013 Student geneeskunde okt 2013 t/m feb 2014 Promovendus start 2014

“Als je iets wil bereiken in een organisatie of in je eigen leven dan moet je zelf daar de leiding over nemen en dan moet je zelf zorgen dat je ergens heen gaat ..” – 4e jaars AIOS 13-12-13

Projectteam CanBetter

31

Resultaten (work in progress) “CanMeds komen mensen de keel uit, het zijn loze woorden die niet zo veel zeggen. Ik denk dat je het expliciet moet maken met inspirerende voorbeelden.”- 4e jaars AIOS

“Ik vind het ook leuk dat je het idee hebt dat je zelf wat inbreng hebt in de problemen waar je tegen aan loopt om daar iets aan te veranderen..” – 3e jaars AIOS 13-12-13


32

Resultaten (work in progress) •  • 

Resultaten USBO studenten gebundeld in leidraad voor opleiders Praktische handvatten voor implementatie

Bijeenkomst

VoorziLersrol

Aanbeveling Niet verplicht Informele sfeer Kost niet veel $jd Bo\om-‐up inbreng Geen ven$la$esessie Stuurt niet inhoudelijk Tijdsgericht

ü  ü  ü  ü  ü  ü  ü  ü  ü  ü 

13-12-13

Enthousiasmerend Verkennend Voorbij gaan aan hiërarchie

Voorbeeld AIOS mogen hun pieper beantwoorden of later binnenkomen/eerder weg gaan Frisdrank, chips of (lunch)broodjes verzorgen Tijdens de lunchpauze, na de overdracht AIOS dragen de ideeën aan Opbouwende inbreng via verwonderpunten Verbeterpunten worden niet toegewezen Strenge $jdsbewaking: bijvoorbeeld 3 x 20 min. Er is gebleken dat te lange sessies het toekoms$ge succes van de bijeenkomsten dras$sch vermindert Opleider pakt ook zelf een verbeterproject op Alle ingebrachte punten worden serieus overwogen “Wie het weet mag het zeggen”


33

Meer informatie?

• 

2014 start promotie onderzoek: competentie versterking, medisch leiderschap

• 

Geïnteresseerd? [email protected]

“Mijn visie is dat het belangrijk is dat professionals zelf de leiding nemen. Het zijn dan niet de ‘boze mensen van het management’ die je van alles aandoen, maar je kunt zelf het heft in handen nemen. Je ervaart dan dat je verantwoordelijk bent voor je eigen organisatie.” - Opleider

13-12-13


34


3e 2e 1e



Voorbeelden 3de niveau

DevelopmenLraject aios • 

Excellerende aios geeft kleur aan eigen CV

• 

Opleider en instelling bieden ontwikkelingstraject, naast het eigen opleidingsprogramma specialisme

• 

Sollicitatietraject met daarna afspraken over tijd en middelen

• 

Onderwijs en coaching door rolmodellen uit eigen organisatie

• 

Gekoppeld aan project dat dient als leermiddel

• 

Maatwerk voor iedere aios

• 

Investering minimaal ½ dag per week

13-12-13

37

Module ‘Beleid & Management’ • 

door www.psychiatrieonderwijs.nl

• 

keuze module voor aandachtsgebied volwassenen

• 

al dan niet in combinatie met stage

Opzet (circa 12 weken): • 

entreetoets

• 

3 onderwijsbijeenkomsten van 2,5 uur begeleid door tutor

• 

2 opdrachten: 1) opstellen & uitvoeren verbeterplan 2) afnemen interview medisch leider

• 

literatuur: – 

Bestuurlijk akkoord GGZ 2013-2014

– 

Leiderschap bij verandering. J.P. Kotter (2011)

– 

LEADS. Canadian Health Leadership Network

13-12-13

38

Stage medisch leiderschap

• 

Herziening Opleiding en Onderwijs Psychiatrie (HOOP , 2009).

• 

Mogelijkheid om 6 mnd. stage met medisch leiderschapsstage

• 

Parnassia Groep: AIOS die beleidsstage 1 dag/week

• 

Aanvullend supervisieklasje door (oud) Raad van Bestuurder

• 

Voorbeeld: Opzetten ‘poli ouderen’ voor Ipsy

13-12-13


39

Morgen ga ik....

• 

Wat neemt u mee uit deze workshop waar u morgen al mee aan de slag gaat?

• 

Tips voor project CanBetter?

• 

Meer informatie: www/knmg.nl/modernisering

www.plagormmedischleiderschap.nl [email protected] (voorlopig: [email protected])

13-‐12-‐13

Algemene competenties tot bloei

40

Project CanBetter. Pa$ëntveiligheid. Doelma$gheid Ouderenzorg. Medisch Leiderschap

Recommend Documents