Programmarekening 2012 Jaarverslag

Programmarekening 2012 Jaarverslag

GEMEENTE LANDERD Adres: Kerkstraat 39, 5411 EA Zeeland Postadres: Postbus 35, 5410 AA Zeeland Telefoon: 0486-458111 e-mail: [email protected] Internet: www.landerd.nl

1

INHOUD PROGRAMMAREKENING 2012

Inhoud jaarverslag/programmarekening

2

Jaarverslag: Inleiding

4

1. Programma's

8

prog.nr programma omschrijving 1.

Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening

10

2.

Onderwijs en kinderopvang

18

3.

Ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en landschap

24

4.

Cultuur, monumenten, sport en recreatie

38

5.

Groen, natuur en landschap

44

6.

Verkeer en vervoer

52

7. 8.

Economische structuur en toerisme Volksgezondheid

60 70

9.

Veiligheid

78

10.

Milieu

84

11.

Bestuur

92

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien.

98

2. Paragrafen:

104

A

Weerstandsvermogen

106

B

Onderhoud kapitaalgoederen

116

C

Financiering

120

D

Bedrijfsvoering

122

E

Verbonden partijen

128

F

Grondbeleid

138

G

Lokale heffingen

148

Besluit

152

2

3

Aan de Raad. Inleiding De programmarekening 2012 sluit met een positief saldo van ruim € 650.000. Hierin zijn de stortingen en onttrekkingen van de reserves verwerkt. Dit saldo wordt conform de notitie reserves en voorzieningen 2013 toegevoegd aan de vrije aanwendbare algemene reserve. In het jaar 2012 zijn diverse projecten afgerond, zoals de 60 km-zone en het fietspad Maashorst, waardoor een lang gekoesterde wens in vervulling is gegaan. De realisatie van nieuwbouw op het sportpark D’n Heuvel is in 2012 gerealiseerd en op 23 februari jl. officieel geopend. Verder is de uitbreiding van de school ‘De Vlinder’ te Reek in volle gang. Diverse beleidsnotities zoals de nieuwe verordening WMO zijn vastgesteld, zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd, zoals naar de behoefte aan zorgcoöperaties en zijn de onderhoudsplannen geactualiseerd waaronder het Verbreed Gemeentelijk Rioleringplan +, waarin alle aan water en riolering gerelateerde projecten zijn samengebracht. De GREX is de laatste twee jaar een bijzonder aandachtspunt geweest. Er zijn grote stappen gezet naar een geactualiseerde GREX die op alle punten aan de eisen van deze tijd voldoet. De programmarekening wordt ter vaststelling over het boekjaar 2012 aangeboden. In tegenstelling tot voorgaande jaren vindt de vaststelling op verzoek van uw raad eerder plaats. De jaarrekening zal in dezelfde vergadering worden behandeld als de kadernota 2014. De accountant heeft een goedkeurende controleverklaring afgegeven met betrekking tot de getrouwheid en rechtmatigheid. Het college is trots op de constatering dat er geen fouten noch onzekerheden geconstateerd zijn. In de programmarekening 2012, onderdeel jaarverslag, wordt ingegaan op de ontwikkelingen per programma. Met name de punten “wat hebben we bereikt” en “wat hebben we ervoor gedaan” komen aan bod. In de jaarrekening 2012 treft u de balans aan en de toelichting daarop. In dit onderdeel wordt een cijfermatige analyse gegeven, inclusief afwijkingen die er in de jaarrekening zijn ten opzichte van de 2e Burap 2012. Met ingang 2012 wordt dit als een afzonderlijk boekwerk gepresenteerd. Beide onderdelen samen vormen de programmarekening 2012. Toelichting op het saldo van de jaarrekening De programmarekening 2012 sluit, voor de stortingen en onttrekkingen van de reserves, met een voordelig saldo van € 204.881 en na deze stortingen en onttrekkingen met een overschot van € 656.792. Voor het verloop tussen deze saldi zie de tabel op de volgende pagina en een uitgebreide analyse is terug te vinden in de jaarrekening op blz. 41.

4

Hieronder tref u een schematische recapitulatie van het resultaat aan: Voordelig saldo programmarekening 2012 1. a. b. c. d. e. f. g. h.

204.881 V

Bestemming door te schuiven onderwerpen/stortingen reserves: Transitiekosten AWBZ 2012 (betreft rijksbijdrage van het Rijk) Doorontwikkeling website Migratie Oracle + licenties Toekomstige (voor)trajecten inburgering Openbare verlichting (Zeeland Zuid-West) Crossterrein, kosten onderzoek Opstellen Landschap van Allure Duurzame ontwikkeling buitengebied

58.530 15.000 24.000 85.000 23.176 3.809 15.000 26.000 250.515 N

2. a. b. c. d.

Onttrekkingen aan reserves: Gevolgen van uitname en afwaardering GREX behoedszaamheidsreserve: toename verliezen behoedszaamheidsreserve: afboeking grond Repelakker behoedszaamheidsreserve: verlagen voorziening LOG behoedszaamheidsreserve: groen voor rood

431.950 346.029 -87.568 12.015 702.426 V

3.

Per saldo te storten in de vrij aanwendbare algemene reserve*

656.792 V

* conform de notitie reserves en voorzieningen 2013

Investeringen In 2012 is een bedrag van € 4,0 miljoen aan investeringen uitgegeven (exclusief grondexploitatie). Hiervoor zijn € 0,6 miljoen aan bijdragen en subsidies voor terugontvangen. De voornaamste investeringen betreffen: Bedragen x 1.000

Realisatie kindcentrum Zeeland Uitbreiding De Vlinder Aankoop Rector van Gerwenstraat 7 Zeeland DAW: kleedgebouw DAW: parkeervoorziening Route-infra Maashorst Natuurplan de Maashorst Aanleg 60 km.-zones diverse wegen Realisatie toegankelijkheid bushaltes RevitaliseringZeeland Zuid West Verbouwing/inrichting gemeentehuis

472 614 139 1.550 139 299 48 94 130 459 57

Investeringen grondexploitatie GREX In 2012 is er voor € 2,2 miljoen geïnvesteerd in de GREX. Van dit bedrag is € 0,85 miljoen rentelasten. De grootste investering betreft het plan Reek Zuid (€ 0,9 miljoen). Investeringen uit onderhoudsvoorzieningen Naast bovengenoemde investeringen heeft er in 2012 ten laste van gevormde onderhoudsvoorzieningen een bedrag van € 1,4 miljoen aan uitgaven plaatsgevonden voor onderhoud van riolering, wegen en gebouwen.

5

Risico’s Naast de algemene risico’s uit de bedrijfsvoering zijn er ook risico’s uit de GREX. De GREX is een bedrijfsmatige tak van de gemeente-exploitatie die sterk afhankelijk is van de economische situatie. Rekening moet worden gehouden met mogelijke tegenvallers zoals stagnatie van de gronduitgifte. Voor het opvangen van eventuele risico’s is de behoedzaamheidsreserve de aangewezen reserve. De hoogte van deze reserve, die ook voor andere risico’s achtervang is, bedraagt per ultimo 2012 € 10,2 miljoen. In de paragraaf weerstandsvermogen zijn op basis van de jaarrekening 2012 de risico’s geactualiseerd (zie toelichting blz. 117 e.v.). De accountant heeft in haar rapport van bevindingen aangegeven dat de kwaliteit van de paragraaf weerstandsvermogen goed is. Naast deze risico’s is er sprake van plannen die sluiten met een exploitatietekort. Voor deze tekorten zijn voorzieningen gevormd. Eind 2012 zijn voor de te verwachten tekorten op de GREX de volgende voorzieningen ingesteld. Reek Zuid Vensteeg Akkerwinde Log Graspeel Voederheil Totaal:

2012 3.331.835 810.464 0 83.932 32.601 4.258.832

2011 3.205.698 442.544 94.707 171.500 0 3.914.449

Detail informatie: Voor toelichting en gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de jaarrekening en het jaarverslag. In het jaarverslag wordt in de programma’s en paragrafen informatie gegeven over de verschillende beleidstaken. In de jaarrekening wordt naast de balans cijfermatige informatie gegeven over de verschillende producten.

Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Landerd, de secretaris, de burgemeester,

J.A.J. Lenssen

M.C. Bakermans

6

7

Deel 1: De programma’s

8

9

1. Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Wethouder Raaijmakers Burgemeester (huiselijk geweld) Inleiding Het programma omvat het op weg helpen van inwoners naar werk en naar het zelfstandig deelnemen aan sociaal maatschappelijke activiteiten, het bestrijden van armoede, het verstrekken van bijstand en maatschappelijke diensten en de zorg voor statushouders. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit onderdeel van het programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Nota WWB met bijbehorende verordeningen (2012) • Nota schuldhulpverlening (2012). • Notitie steunpuntenbeleid (2004). • Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning (2012). • Notitie Wet inburgering (2007) • Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning (2012). • Beleidsregels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning (2012) Wat willen we bereiken?

Wat hebben we bereikt?

Begroting 2012 Uitvoering regeerakkoord/bestuursakkoord waaronder de voorbereiding van de decentralisatie taken van de AWBZ en de jeugdzorg en de invoering van de Wet werken naar vermogen.

Rekening 2012 Regionale conceptvisie transitie AWBZ is opgesteld en besproken met colleges, gemeenteraden, WMO -raden en gebruikers. Aanpassingen volgen naar aanleiding van het nieuwe regeerakkoord van kabinet Rutte II. In januari 2012 is de nieuwe Verordening WMO vastgesteld. Gerealiseerd zie ook jaarverslag team sociale zaken

Vaststelling nieuwe verordening WMO op basis van het beleidsplan 2012-2015. Beperken instroom WWB en stimuleren van de uitstroom uit de WWB. 1e Burap 2012 Per 1 januari 2012 is de wet WIJ ingetrokken en opgegaan in de WWB. 2e Burap 2012 Schrappen middelen MEE-gelden i.v.m. overgang van sociaal pedagogisch werk.

Gerealiseerd.

Gerealiseerd.

10

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Uitvoering regeerakkoord/bestuursakkoord waaronder de voorbereiding van de decentralisatie taken van de AWBZ en de jeugdzorg en de invoering van de Wet werken naar vermogen Ondanks het feit dat de uitwerking van het regeerakkoord en de implementatie hiervan in het bestuursakkoord tussen VNG en Regering nog veel onduidelijkheden kent, geven wij een opsomming van ontwikkelingen die aan de orde zijn. Op dit moment kunnen wij geen indicatie geven van het kosteneffect van deze ontwikkelingen voor de gemeente. - Vanaf 2012 wordt het W(erk)-deel, dat onderdeel uitmaakt van het Participatiebudget gehalveerd (basis budget 2010 € 187.267). - Het W-deel mag vanaf 2012 alleen nog maar ingezet worden voor de doelgroep (WWB,WIJ). Hierdoor wordt het gemeenten onmogelijk gemaakt om het budget in te zetten voor alle inwoners. - Integratie WWB, WIJ, Wajong en WSW tot een nieuwe Wet: De Wet werken naar vermogen (Wnv)”. Het rijk heeft forse besparingen ingeboekt. Onduidelijk is hoe dit naar gemeenten wordt gefinancierd. De ingangsdatum is 1 januari 2013. Het betreft een omvangrijke stelselherziening is. De Wajong is vanaf 2011 op onderdelen al aangepast. Vanaf 1 januari 2013 worden wij verantwoordelijk voor die jongeren die niet meer onder de Wajong vallen. De bestaande Wajong regeling wordt waarschijnlijk langzaam afgebouwd. In Landerd maken thans 150 personen gebruik van de Wajong regeling. - Afschaffing bijstand voor inwonenden en vervanging toets op het partnerinkomen door toets op het “huishoudinkomen”. Dit kan voor wat betreft de uitvoering fors uitpakken. Deze maatregel lijkt ingegeven door voorbeelden waar achter dezelfde voordeur en aan het zelfde huishouden meerdere uitkeringen worden verstrekt. Dit wil het Rijk terugbrengen naar de norm echtpaar. Maar wat dadelijk te doen bij een Wajonger die nog thuisinwonend is? Of een 40 jarige zoon/dochter die mantelzorg bij een familielid verleent?

Wat hebben we ervoor gedaan? Rekening 2012

Het wetsvoorstel Werken naar vermogen (Wwnv) is vervallen. De Wwnv was bedoeld om meer mensen met een (gedeeltelijke) arbeidsbeperking aan het werk helpen. Het kabinet-Rutte-Asscher komt met een nieuw voorstel dat de eerder voorgestelde Wwnv vervangt: de Participatiewet. Deze wet moet per 1 januari 2014 ingaan. Het kabinet moet deze wet nog uitwerken.

11

- Het Rijk wil een normering aanbrengen in het gemeentelijk minimabeleid. De voorkeur van het Rijk gaat uit naar maximaal 110% van de voor belanghebbende geldende norm. Momenteel hanteren wij een normering van 120%. - Afschaffing per 1 januari 2012 van de Wet werk en inkomen kunstenaars (Wwik). Deze regeling wordt uitgevoerd door een centrumgemeente (Den Bosch). Eventuele klanten worden teruggeplaatst in de WWB/WIJ. Naar verwachting zal dit niet tot een substantiële toename van het Landerds WWB bestand leiden. - In 2011 wordt op macroniveau reeds 120 miljoen gekort op de Wsw. Concreet betekent dit voor onze regio zo’n 4,5 miljoen. De plannen van het kabinet met betrekking tot de Wsw gaan verder. Zoals het er nu naar uitziet gaat de rijkssubsidie per SE terug naar € 22.000. Dit is voor onze regio een korting van ongeveer € 13.000.000. Hetgeen uiteindelijk gevolgen heeft voor de exploitatie van IBN en de Algemene gemeentelijke reserve (uitkering dividend) bij het werkvoorzieningschap. De indicatiestelling Wsw wordt strenger. De ambitie van de Rijksoverheid is om het aantal geïndiceerde SW-mensen ( landelijk: nu ruim 100.000) terug te brengen tot 35.000. - Overheveling van de functies dagbesteding en begeleiding van de AWBZ vanaf 1 januari 2013 naar de Wmo. Onduidelijk is nu nog onder welke (financiële) voorwaarden dit gaat plaatsvinden. Landelijk gaat het om 170.000 inwoners en om een totaal budget van 2 tot 3 miljard euro per jaar. Het gaat hierbij om personen met een zeer diverse achtergrond. In het Regeerakkoord is een bezuiniging ingeboekt van 140 miljoen. Pas als er meer informatie vanuit de rijksoverheid en de VNG beschikbaar is, kunnen gemeenten invulling geven aan de overgehevelde functies uit de AWBZ, waaronder de toepassing van het participatiebeginsel op deze nieuwe taak. Gemeenten worden in tegenstelling tot de overheveling functie Huishoudelijke verzorging niet gecompenseerd in de uitvoeringskosten. Daarbij komt dat de doelgroep van de

Overheveling van dagbesteding en begeleiding is uitgesteld tot 1 januari 2015. De financiële korting wordt naar verwachting groter dan aanvankelijk aangekondigd, maar duidelijkheid is er nog niet. Aangekondigd is dat ook persoonlijke verzorging wordt overgeheveld naar de gemeenten en dat het budget voor hulp bij het huishouden met 75% wordt gekort. De voorbereiding op deze wijzigingen wordt ingepast in de bijgestelde planning voor de transitie begeleiding. In 2012 is eenmalig een bedrag ontvangen ter bestrijding van de invoeringskosten voor de transitie Awbz. In 2012 zijn er geen kosten gemaakt. Vanwege de kabinetswisseling zullen de voorbereidingen vooral in 2013 en 2014 plaatsvinden. De niet besteedde middelen willen wij dan ook hiervoor beschikbaar houden. 12

functie Begeleiding een geheel nieuwe klantengroep is die nog niet precies in beeld is. Wel is bekend dat klanten van zorgboerderijen, klanten van GGZ inlooppunten en kinderen met een verstandelijke handicap hiertoe behoren. Vaststelling nieuwe verordening WMO op basis van het beleidsplan 2012-2015 In december 2011 wordt het beleidsplan WMO 2012-2015 vastgesteld. Dit plan is in samenwerking met de regiogemeenten (Boekel, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel) tot stand gekomen. Verdere kanteling van de WMO leidt tot een nieuwe modelverordening. Het beleid van de gemeente Landerd wordt getoetst aan de acht resultaatgebieden, zoals beschreven in het beleidsplan WMO 2012-2015 en de modelverordening van VNG. De toekomst van de WMO: Het compensatiebeginsel vergt van de gemeente en onze burgers een andere 'gekantelde' benadering. - Optimaliseren van het inzetten en mobiliseren van de eigen kracht van burgers en hun maatschappelijke steunsystemen, zoals mantelzorg, buurtcontacten, organisaties en verenigingen en vrijwilligers. Optimaliseren van de inzet van professionele ondersteuning, daar waar echt geen alternatief voor handen is. - Rechtvaardige verdeling van de schaarse WMO-middelen, zodat burgers die echt professionele ondersteuning nodig hebben, dat nu en in de toekomst kunnen (blijven) ontvangen. - Meedenken met de cliënt in plaats van aanbieden van individuele voorzieningen. - Mogelijk met een toename in verwijzing naar producten en diensten in de reguliere markt tot gevolg (bijvoorbeeld door mensen te adviseren gebruik te maken van een glazenwasser of postorderbedrijf). Maar ook meer maatwerk voor met name het mogelijk maken van sociale contacten.

Gerealiseerd. Op verzoek van de gemeenteraad brengen wij vanaf begin 2012 ( in de kwartaalrapportages team sociale zaken) de effecten van het ‘gekanteld’ werken in beeld.

- Er is een artikelenreeks geplaatst over de kanteling van de Wmo en toenemende eigen verantwoordelijkheid van inwoners. - Aan de Zorgcoöperatie Schaijk is voor vijf jaar subsidie beschikbaar gesteld om ondersteuning door en voor inwoners op te zetten. Voor het experimenteerbudget ouderenbeleid ad € 7.500 zijn in 2012 geen initiatieven ingediend. Van het budget voor sociale cohesie ouderen ad. € 20.000 resteert € 3.360 omdat de subsidie voor onderzoek naar de behoefte aan zorgcoöperaties in Reek en Zeeland deels zijn betaald uit het hiervoor via de jaarrekening 2011 overgehevelde budget van € 6.000. - Medewerking toegezegd aan de uitwerking van een pilot waarin het sociale/informele en het professionele netwerk rondom een inwoner beter op elkaar kunnen worden afgestemd. Hierbij wordt de kanteling als uitgangspunt genomen. De pilot wordt getrokken door de Zorgcoöperatie Schaijk en mede ontwikkeld door zorg- en welzijnsaanbieders. Getracht wordt steun te krijgen van het Zorgkantoor.

De gemeente kan een leidende rol spelen om duurzame oplossingen te vinden. Zowel door de inzet van de middelen op het gebied van welzijn en sociale dienstverlening als door regie te voeren om tot die oplossingen te komen. 13

Wij gaan ervan uit dat alle burgers en de diverse maatschappelijke organisaties de verantwoordelijkheid kunnen en willen nemen om, met steun van de gemeente, zelf inhoud en vorm te geven aan duurzame welzijn en zorg. Beperken instroom WWB en stimuleren van de uitstroom uit de WWB Ons beleid is erop gericht om iedere burger, ook al is hij niet in staat om het minimumloon te verdienen, zoveel mogelijk een plek te geven op de arbeidsmarkt. Iedere bijdrage in werk is het waard om te benutten. Participatie wordt mede mogelijk gemaakt door ons arbeidsmarktbeleid, de Wet Werk en Bijstand, de sociale werkvoorziening en ons minimabeleid. De gemeente Landerd werkt daarbij, waar mogelijk en zinvol, samen in de regio. Per 1 januari 2012 is de wet WIJ ingetrokken en opgegaan in de WWB. Schrappen middelen MEE-gelden i.v.m. overgang van sociaal pedagogisch werk.

Gerealiseerd. Zie jaarverslag 2012 team sociale zaken.

Gerealiseerd Gerealiseerd zonder inhoudelijke wijzigingen in het aanbod aan inwoners.

14

Effectmeting Het verloop van het aantal uitkeringsgerechtigden, het aantal gebruikers van Hulp bij Huishouden en het aantal gebruikers van vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen en rolstoelvoorzieningen is hieronder opgenomen. Uitkeringen en voorzieningen sociale zaken Aantal WWB/WIJ’ers (gemiddeld per jaar) Aantal uitstromers WWB/WIJ in het jaar Aantal IOAW’ers Aantal IOAZ’ers Aantal toekenningen bijzondere bijstand Aantal toekenningen declaratiefonds Aantal toekenningen woonvoorzieningen WMO Aantal toekenningen rolstoelvoorzieningen WMO Aantal toekenningen vervoersvoorzieningen Aantal gebruikers CVV Aantal gebruikers “Hulp bij huishouden” in de vorm van een PGB Aantal toekenningen Hulp bij Huishouden Aantal gebruikers “Hulp bij huishouden” zorg in natura (ZIN)

2008

2009

2010

2011

56

68

71

72

72

68

13

15

30

23

23

20

5 3 36

7 1 54

9 1 71

7 1 100

7 1 100

3 0 81

73

74

85

89

89

75

30

44

39

34

34

17

37

28

32

35

35

26

43

67

61

51

51

72

316 66

313 62

315 58

334 45

334 45

344 38

100

73

97

97

97

141

217

219

246

276

276

293

2012 2012 (raming) (rekening)*

* zie voor toelichting op de cijfers het jaarverslag 2012 van het team Sociale Zaken.

15

Wat mag het kosten? Wat heeft het gekost? In tabel 1.2 zijn de baten en lasten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Tabel 1.2

Lasten Product: 610.0 Bijstandsverlening 611.0 Werkgelegenheid 612.0 Inkomensvoorzieningen Gemeentelijk 614.0 minimabeleid Maatschappelijke 620.0 dienstverlening 620.1 Ouderenwerk Gehandicapten en 620.2 zieken Ontwikkelings620.4 samenwerking 621.3 Vreemdelingen 622.0 Huishoudelijke verz. 652.0 Voorz. Gehandicapten Totaal lasten Baten 610.0 611.0 612.0

Bijstandsverlening Werkgelegenheid Inkomensvoorzieningen Gemeentelijk 614.0 minimabeleid Maatschappelijke 620.0 dienstverlening 620.1 Ouderenwerk Gehandicapten en 620.2 zieken Ontwikkelings620.4 samenwerking 621.3 Vreemdelingen 622.0 Huishoudelijke verz. 652.0 Voorz. Gehandicapten Totaal baten

Resultaat voor bestemming * Toevoeging/onttrekking reserves

Resultaat na bestemming *

Baten en lasten Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Begroting na wijziging 2012

Realisatie 2012

992 3.046 154

1.004 2.954 49

973 2.914 44

147

147

134

282 227

333 224

260 211

8

8

8

13 45 1.286 616 6.816

13 45 1.312 617 6.706

14 40 1.305 569 6.472

968 2.986 -

1.145 2.894 -

1.140 2.858 -

8

8

8

8 -

6 -

7 -

-

-

-

1 164 10 4.145

1 184 0 4.238

87 213 4.313

2.671-

2.468-

2.159-

-

-

-

2.671-

2.468-

2.159-

* -/- = nadelig

16

Financiële toelichting Bezuinigingen: De bij dit programma voorgestelde bezuinigingen betreffen: 1. Verkoop Schutsboomstraat

2012 (raming) 5.000

Toelichting realisatie bezuinigingen Begroting 2012 1. Betreft de eventuele verplaatsing van het politieloket naar het stadhuis.

Realisatie Rekening 2012 Nee Het college heeft op 7 februari 2012 besloten het politieloket niet te verplaatsen en het pand aan de Schutsboomstraat niet te verkopen. Per raadsinformatiebrief is de Raad hierover geïnformeerd.

Reserves: Er zijn bij dit programma geen reserves. Investeringen: Er zijn bij dit programma geen investeringen. Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de jaarrekening.

17

2. Onderwijs en kinderopvang Wethouder Raaijmakers Inleiding Het programma onderwijs omvat de zorg voor de onderwijshuisvesting voor alle scholen en daarnaast de zorg voor het openbaar onderwijs, het ontwikkelen van lokaal onderwijsbeleid, het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Onderhoudsplan schoolgebouwen (jaarlijks). • Verordening voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Landerd (2011). • Subsidieregeling lokaal onderwijsbeleid/schoolbegeleiding 2010-2013. • Verordening materiële gelijkstelling (2011) • Verordening leerlingenvervoer gemeente Landerd (2011). • Budgetovereenkomst peuterspeelzaalwerk (2007). • Notitie invoering ‘Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie; gemeente Landerd. Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Uitbreiding LZK-school “De Vlinder” te Reek met 769 m2 in permanente bouwaard. Oplevering staat gepland voor november 2012. Voorbereiding nieuwbouw Kindcentrum Zeeland ( oplevering schooljaar 2013/2014). Uitvoeren onderhoud schoolgebouwen.

Rekening 2012 Er wordt een frisse school klasse B gerealiseerd. De uitbreiding van ‘De Vlinder’ wordt in mei 2013 opgeleverd.

Uitvoering wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE).

Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Bij school ‘De Vlinder’ is onderhoud uitgevoerd. Notitie invoering ‘Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie gemeente Landerd’ is opgesteld en vastgesteld. Met ingang van 1 januari 2012 zijn er geen peuterspeelzalen meer in de gemeente Landerd. Deze zijn omgevormd tot het arrangement spelen en ontwikkelen binnen de Kinderopvang.

1e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens. 2e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens.

18

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Uitbreiding LZK-school “De Vlinder” te Reek met 769 m2 in permanente bouwaard. Oplevering staat gepland voor november 2012. In de notitie ‘Heroverweging onderwijshuisvesting Reek (augustus 2010) is er vanuit gegaan dat de huidige zes semi-permanente lokalen op een locatie elders in Reek geplaatst dienden te worden om ruimte te maken voor het realiseren van de uitbreiding in permanente bouwaard. In mei 2011 hebben wij u middels een raadsinformatiebrief geïnformeerd over het feit dat er twee semi-permanente groepslokalen verplaatst dienen te worden in plaats van zes. De twee semipermanente groepslokalen worden elders op het terrein van de school geplaatst. De financiële consequenties hiervan zijn in de begroting 2012 doorgevoerd. De voorbereidingen voor de nieuwbouw zijn in gang gezet en verlopen volgens planning. Voorbereiding nieuwbouw Kindcentrum Zeeland ( oplevering schooljaar 2013/2014).

Uitvoeren onderhoud schoolgebouwen. Dakgoot LZK-school De Vlinder te Reek. Stichting Maashorst heeft een aanvraag ingediend voor het vervangen van de zinken goot bij LZK-school ‘De Vlinder’ te Reek. De kosten worden geraamd op € 2.100. Uitvoering wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE). In het kader van de wet OKE zal nog nader beleid worden ontwikkeld. Een onderdeel is de samenvoeging van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang en het aanbieden van voor- en vroegschoolse educatie.


In december 2011 heeft de gemeenteraad besloten om een frisse school klasse B te realiseren. In juli 2012 hebben wij de gemeenteraad schriftelijk geïnformeerd over de gemaakte keuzes. Over het algemeen wordt klasse A (zeer goed) en klasse B (goed) gehaald. De keuzes die we gemaakt hebben voor wat betreft de ambitieniveaus zijn gebaseerd op technische mogelijkheden in relatie tot bouwkundige en financiële aspecten in de situatie van de Vlinder te Reek. Op 30 mei 2012 heeft de aanbesteding van de werkzaamheden met betrekking tot de uitbreiding van LZK-school ‘De Vlinder’ plaatsgevonden. Het werk is gegund aan Cornelissen aannemingsbedrijf BV te Zeeland. De bouw is in september 2012 gestart en wordt in mei 2013 opgeleverd. In april 2012 is het krediet beschikbaar gesteld. De voorbereiding voor de bouw zijn afgerond. Tegen het bestemmingsplan zijn bezwaren binnengekomen. Uitspraak door de Raad van State volgt in 2013. De dakgoot bij school ‘De Vlinder’ is vervangen.

Het peuterspeelzaalwerk is omgevormd tot peuteropvang, wat onder de Wet Kinderopvang valt. Stichting Kinderopvang Landerd (voorheen Stichting Peuterspeelzalen Landerd) voert verschillende arrangementen uit. In 2012 is kinderopvang Kiobra gestart met het uitvoeren van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Bij Stichting Kinderopvang Landerd en kinderopvang ‘De Schaepskooi’ worden de leidsters nog geschoold in VVE.

19

Effectmeting Onderwijs: Leerlingen bijzonder onderwijs; 2009 werkelijk: 1301 leerlingen 2010 werkelijk: 1297 leerlingen 2011 werkelijk: 1294 leerlingen 2012 werkelijk: 1274 leerlingen Leerlingen openbaar onderwijs: 2009 werkelijk: 213 leerlingen 2010 werkelijk: 213 leerlingen 2011 werkelijk: 197 leerlingen 2012 werkelijk: 168 leerlingen Speciaal onderwijs: 2009 werkelijk : 146 leerlingen 2010 werkelijk: 141 leerlingen 2011 werkelijk: 150 leerlingen 2012 werkelijk: 144 leerlingen Leerlingenvervoer:

Leerlingenvervoer Aantal gebruikers leerlingenvervoer

2009

2010

2011

105

100

95

2012 2012 (raming) (rekening) 90

84

20

Wat mag het kosten?

Wat heeft het gekost?

In tabel 2.2 zijn de baten en lasten opgenomen die aan het programma verbonden zijn. Tabel 2.2

Baten en lasten Onderwijs en kinderopvang (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Lasten


Realisatie 2012

Product:

421.0

Openbaar basisonderwijs (huisvestiging)

97

92

89

-

-

-

1.089

798

758

433.0

Bijzonder basisonderwijs (excl. huisvesting) Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) Bijzonder speciaal onderwijs

223

137

145

480.0

Algemene dienstverlening onderwijs

450

428

425

650.0

Kinderopvang

180

164

166

2.039

1.619

1.583

421.0

Openbaar basisonderonderwijs (huisvestiging)

-

12

12

422.0

Bijzonder basisonderwijs (excl. huisvesting)

-

-

-

8

182

248

-

-

-

11

28

26

-

-

-

19

222

286

2.020-

1.397-

1.297-

422.0

423.0

Totaal lasten Baten

433.0

Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) Bijzonder speciaal onderwijs

480.0

Algemene dienstverlening onderwijs

650.0

Kinderopvang

423.0

Totaal baten

Resultaat voor bestemming

21

Toevoeging/onttrekking reserves

Resultaat na bestemming

995-

2.189-

2.262-

3.015-

3.586-

3.559-

Financiële toelichting Bezuinigingen: De bij dit programma voorgestelde bezuinigingen betreffen: 2012 (raming)

1. Leerlingenvervoer: strakke uitvoering verordening 2. Leerplichtbureau norm ambt/ll invoeren

25.000 0

Toelichting realisatie bezuinigingen Begroting 2012 1. Door een strakkere uitvoering van de verordening denken wij genoemd bedrag te kunnen bezuinigen.

2. In overleg met de in het regionaal bureau leerplicht samenwerkende gemeenten (RBL) zullen wij opteren voor het aanpassen van de huidige norm van 1 Fte leerplichtambtenaar per 3800 leerlingen in de leeftijd van 5 t/m 17 jaar, naar de norm van 1 Fte per 4500 leerlingen (dit was een oude norm).

Rekening 2012 Realisatie Ja Meer kinderen hebben gebruik gemaakt van het openbaar vervoer. Daarnaast is er een stringenter gebruik van de opstapplaatsen toegepast. Ja In 2012 is een bezuiniging van 10,5% gerealiseerd ten opzichte van de oorspronkelijk begroting van de RBL

Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve DKU nieuwbouw Den Omgang Reserve DKU nieuwbouw de Regenboog Reserve Kindcentrum (deels DKU)

1.1.2012 31.12.2012 252.411 244.876 575.791 560.231 4.084.456 6.369.809

22

Investeringen: Bij dit programma behorende investeringen zijn: Omschrijving

Realisering kindcentrum Zeeland (IDOP) Realisering kindcentrum Zeeland (inkomsten) Infra omgeving kindcentrum Inrichting kindcentrum Zeeland Uitbreiding De Vlinder Uitbreiding De Vlinder (inkomsten) Stelpost onvoorzien uitbreiding De Vlinder

Krediet

8.448.368 -898.000 200.000 100.000 1.615.754 0 53.000

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 709.106 -48.021 0 0 655.481 -15.144 4.786

Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de rekening.

23

3. Ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en landschap Wethouder Van Dongen (incl. centrumplannen Zeeland en Schaijk) Wethouder Tindemans (handhaving en landschap) Inleiding Het programma omvat het ontwikkelen van ruimtelijk- en volkshuisvestingsbeleid, het maken van bestemmingsplannen, de realisatie van bouwlocaties, het realiseren van projecten in het kader van het landschapsbeleid en het handhaven van bestaand beleid. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Notitie ruimtelijke en planologische uitgangspunten Bedrijventerrein Voederheil (2011) • Nota grondbeleid (2012) • Nota grondprijsbeleid (2012) • Reconstructie zandgronden (2005) • Volkshuisvesting (2010) • Handhavingnotitie (2011) • Beleidsnota Toerisme en Recreatie (2008) • Bestemmingsplan Buitengebied (ontwerp 2012) • Structuurvisie BIO (2009) Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Opstellen structuurvisie en Nota Bovenwijkse voorzieningen Afronding planologische procedure bestemmingsplan buitengebied.

Rekening 2012 Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Het ontwerpbestemmingsplan Buitengebied heeft samen met de Nota van Inspraak en Vooroverleg en het Plan-MER in september en oktober 2012 ter inzage gelegen. Vaststelling vindt plaats mei 2013. Er is een doorstart gemaakt met het bestemmingsplan Graspeel (voorheen LOG Graspeel). Zowel het bestemmingsplan, de Nota van Zienswijzen als het Plan-MER worden aangepast aan de huidige weten regelgeving, gemeentelijke beleidslijnen en stand van zaken. Vaststelling vindt plaats juni 2013. MooilandMaasland heeft aangegeven geen afspraken te kunnen maken voor de toekomst gelet op interne (financiële) problemen. T.b.v. 15 levensloopbestendige woningen aan Burgerveld en 24 appartementen aan de Kloosterstraat zijn exploitatieovereenkomsten gesloten. De projecten zijn in uitvoering. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Zie onder “wat hebben we ervoor

Opstellen bestemmingsplan LOG Graspeel

Maken van nieuwe prestatieafspraken met de woningcorporatie(s).

Ontwikkeling woningbouwlocatie Den Omgang Schaijk. Ontwikkeling woningbouwlocatie Schaijk-West (Ruimte voor Ruimte). Verkoop Franse Baan 2.

24

Afronden inhaalslag herziening bestemmingsplannen. Opstellen Milieueffectrapportage (MER) regionaal crossterrein. Realisatie diverse BIO-woningen in 2012.

Verdere (door)ontwikkeling van de centra van Schaijk en Zeeland. Herziening nota grondbeleid. 1e Burap 2012 Grondexploitaties woningbouwlocaties en bedrijventerreinen.

2e Burap 2012 Grondexploitaties.

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Opstellen structuurvisie en Nota Bovenwijkse voorzieningen Structuurvisie Per 1 juli 2008 is de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) van kracht. Deze verplicht gemeenten onder andere tot het opstellen van een (of meerdere) structuurvisies voor het hele grondgebied van de gemeente. In zo’n structuurvisie dienen de hoofdlijnen van het ruimtelijk beleid dat de gemeente(raad) voor ogen staat voor de toekomst (periode van 10 jaar) opgenomen te worden. Daarnaast biedt de grondexploitatiewet, die onderdeel uitmaakt van de nieuwe Wro, mogelijkheden voor de gemeente om kosten te verhalen op initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen. De eind 2009 door de Raad vastgestelde structuurvisie BIO (betrekking hebbend op het buitengebied) is hiervan een voorbeeld. Wij zijn voornemens in de tweede helft van 2011 te starten met het opstellen van één gemeentedekkende structuurvisie, waarin zowel het buitengebied, de drie kernen als de bedrijventerreinen zijn opgenomen. In

gedaan?”. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Het Ontwikkelingsplan Buitengebied 2011 is in 2012 onherroepelijk geworden. Het is nu aan de initiatiefnemers om daadwerkelijk bouwplannen in te dienen. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. De grondexploitaties worden voor de behandeling van de jaarrekening geactualiseerd. Voorlopige resultaten wijzen erop dat de verkoop achter blijft, maar dat daarentegen inkoopvoordelen zijn behaald met aanbestedingen. Idem als 1e Burap. De exploitaties worden één keer per jaar geactualiseerd. Wat hebben we ervoor gedaan? Rekening 2012

In juni 2012 heeft de gemeenteraad ingestemd met het plan van aanpak voor het opstellen van de integrale Structuurvisie Landerd. In september 2012 is de opdracht voor het opstellen van de Structuurvisie gegund aan bureau BRO en is gestart met de werkzaamheden. Op basis van ambtelijke en bestuurlijke sessies, onder meer met de gemeenteraad, is inmiddels een eerste conceptvisie opgesteld. Op het punt van burgerparticipatie is een online enquête gehouden, met een grote respons (500+). Tevens hebben in januari 2013 informatiebijeenkomsten plaatsgevonden. Volgens huidige planning wordt de ontwerpstructuurvisie in mei 2013 gepresenteerd aan de gemeenteraad, waarna het stuk wordt vrijgegeven voor inspraak en vooroverleg. Vaststelling door de gemeenteraad is voorzien in maart 2014.

25

deze structuurvisie willen wij de onlangs in concept verschenen provinciale “Rood-met-Groen regeling” verwerken. Dit is een provinciale handreiking om te komen tot een uniforme wijze van het koppelen van kwaliteitsverbeterende (“groene”) maatregelen (of een financiële bijdrage in een fonds ten behoeve van de realisatie daarvan door de gemeente) aan ruimtelijke (“rode”) ontwikkelingen. Wij verwachten dat vaststelling van deze structuurvisie door de Raad in 2012 kan plaatsvinden. Nota Bovenwijkse voorzieningen Separaat aan het opstellen van de voornoemde structuurvisie, zijn wij voornemens in 2012 een Nota Bovenwijkse voorzieningen af te ronden. De gemeente Landerd beschikt reeds langere tijd over een bestemmingsreserve bovenwijkse voorzieningen doch een gelegitimeerde grondslag op basis van de nieuwe wetgeving hieronder ontbreekt alsmede een kader waaraan de bijdragen uit dit fonds besteed worden. In de kadernota 2012 is de reserve bovenwijkse voorzieningen (€ 250.000) ingezet voor dekking van de kosten voor reconstructie Pastoor van Winkelstraat/Europaplein. Aangezien de Nota Bovenwijkse voorzieningen – gelet op het verhalen van kosten bij ruimtelijke ontwikkelingen – nauwe relaties heeft met de structuurvisie zijn wij voornemens beide documenten in 2012 gelijktijdig door de Raad te laten vaststellen. De Nota Bovenwijkse voorzieningen zal in eigen beheer worden opgesteld. Afronding planologische procedure bestemmingsplan buitengebied. Voor het bestemmingsplan Buitengebied heeft inmiddels een voorontwerp bestemmingsplan ter inzage gelegen. De ingekomen inspraakreacties worden door ons op dit moment verwerkt. Een ontwerp bestemmingsplan verwachten wij in de eerste helft van 2012 in procedure te kunnen brengen. Opstellen bestemmingsplan LOG Graspeel. Wij zijn voornemens in de tweede helft van 2011 een nieuwe kostprijsbegroting voor het LOG op te stellen, welke middels een apart Raadsvoorstel inclusief financiële consequenties ter

De structuurvisie schetst de (gewenste) regie op actuele en toekomstige ontwikkelingen in Landerd, waarbij in de uitvoeringsparagraaf wordt aangegeven hoe de gemeente deze visie wenst te verwezenlijken. De uitvoeringsparagraaf benoemt vooral de causaliteiten, eventuele fondsen en de projecten waarvoor de gemeente een bijdrage ruimtelijke ontwikkeling wil vragen. Wij beraden ons nog over de vraag in hoeverre een Nota bovenwijkse voorzieningen of een Nota kostenverhaal noodzakelijk is. Nieuwe inzichten leiden mogelijk tot een andere werkwijze, waarbij kan worden volstaan met opname van een aantal zaken in de uitvoeringsparagraaf van de Structuurvisie.

Zie hiervoor.

Geactualiseerde kostprijsberekening is inmiddels opgesteld. Daarin zijn nadere afspraken met de provincie, buurgemeenten en (voormalige) verplaatsers meegenomen. 26

besluitvorming aan de Raad zal worden voorgelegd. Voor de begroting 2012 hebben we de rentelasten (2012 circa € 152.000) van de huidige boekwaarde (per 1-1-2012 ca. € 4 miljoen) bijgeschreven op de boekwaarde van het LOG. Bij de herziening van de kostprijsbegroting zal bezien worden of bijschrijving op de boekwaarde niet leidt tot een te hoge boekwaarde in relatie tot de werkelijke waarde van de eigendommen. De op basis van het recent door de Raad vastgestelde bestemmingsplan BIO-woningen, ontvangen inkomsten (ca. € 3,78 miljoen) worden in 2011 bij de jaarrekening toegevoegd aan de reserve BIO. De kosten van het LOG worden gedekt uit deze BIO-inkomsten. De rente van de reserve BIO wordt in deze begroting bijgeschreven op de reserve. Maken van nieuwe prestatieafspraken met de woningcorporatie(s). In de tweede helft van 2011 zal – op basis van de nieuwe woningmarktinformatie die eind 2010 verkregen is – een prioritering plaatsvinden van nog te ontwikkelen woningbouwlocaties. De (huidige) planvoorraad zal daarbij afgezet worden tegen de geprognosticeerde woningbehoefte in Landerd tot 2020. Deze prioritering inclusief eventuele financiële consequenties voor de gemeentelijke exploitaties zal middels een apart voorstel ter besluitvorming aan de Raad worden voorgelegd. Eerst nadat (eind 2011) besluitvorming door de Raad heeft plaatsgevonden over de prioritering van de woningbouwlocaties, zullen wij in 2012 nieuwe prestatieafspraken maken met één (of meerdere) woningcorporatie(s). Ontwikkeling woningbouwlocatie Den Omgang Schaijk. Recent heeft ons college een prijsvraag uitgedaan naar negen ontwikkelaars uit de gemeente Landerd c.q. ontwikkelaars uit de regio die vaker in de gemeente woningen ontwikkeld hebben. De ontwikkelaars zijn uitgenodigd om op basis van een door de gemeente opgesteld programma van eisen

MooilandMaasland heeft aangegeven geen afspraken te kunnen maken voor de toekomst gelet op interne (financiële) problemen. Met corporatie MooilandMaasland vindt enkele keren per jaar op ambtelijk en bestuurlijk niveau overleg plaats. Er wordt getracht om MooilandMaasland toch ertoe te bewegen om huurwoningen te bouwen. In het bouwprogramma van Repelakker zijn namelijk 8 sociale huurwoningen opgenomen. Er hebben ook gesprekken plaatsgevonden met Brabant Wonen om de 8 sociale huurwoningen te bouwen. Ze hebben dit project in 2012 afgewezen.

Eind 2011 zijn de prijsvraaginzendingen beoordeeld, op één na zijn alle deelnemers gediskwalificeerd vanwege het niet voldoen aan de prijsvraagcriteria. Het plan dat wel voldeed aan de prijsvraagcriteria scoorde laag. Het college heeft besloten om de grond niet uit te geven mede 27

(stedenbouwkundig, programmatisch, civieltechnisch, duurzaamheid, financieel) een inzending te doen voor het ontwikkelen van 18 tot 22 woningen (in meerdere categorieën) op deze locatie. De inzending dient in de tweede helft van 2011 bij de gemeente te zijn ingediend. Aan de hand van in het programma van eisen genoemde beoordelingscriteria zal een advies uitgebracht worden aan het college ten aanzien welke inzending uiteindelijk in ontwikkeling genomen gaat worden. Wij zullen ons besluit eind 2011 aan de Raad voorleggen, waarna de planologische procedure opgestart kan worden en daarna z.s.m. met de realisatie gestart kan worden. Ontwikkeling woningbouwlocatie Schaijk-West (Ruimte voor Ruimte). Met ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte is inmiddels overeenstemming bereikt over de realisatie van 37 woningen op de locatie Schaijk-West. Dit plan kan in de tweede helft van 2011 in procedure gebracht worden, waarbij afhankelijk van de procedure mogelijk in 2012 gestart kan worden met bouwrijpmaken c.q. uitgifte van kavels.

Verkoop Franse Baan 2. Momenteel zijn wij in onderhandeling met een aantal partijen voor ontwikkelingsmogelijkheden en verkoop van het pand Franse Baan 2. De verwachting is dat we in 2012 deze verkoop inclusief planologisch procedures kunnen afronden.

Afronden inhaalslag herziening bestemmingsplannen. Binnen 5 jaar na 1 juli 2008 dienen alle bestemmingsplannen die op genoemde datum 5 jaar of ouder waren, te zijn herzien. Indien dit niet tijdig gebeurt mogen geen bouw/ro-leges meer worden ingevorderd. Deze actualiseringslag is inmiddels in volle gang. In de tweede helft van 2011 verwachten wij het geactualiseerde bestemmingsplan Kom Reek in

vanwege de problemen betreffende het niet beschikken over voldoende woningbouwcontingenten.

Met RvR is een samenwerkingsovereenkomst gesloten. RvR betaalt aan de gemeente een exploitatiebijdrage en een extra bijdrage die afhankelijk is van het verkoopresultaat. De bestemmingsplanprocedure is gestart, maar inmiddels ook stilgelegd in verband met de woningbouwcontingentenproblematiek. Tijdens de ontwerpfase heeft de provincie een zienswijze ingediend, gelet op de beperkt beschikbare harde plancapaciteit en omdat inbreiding voor uitbreiding gaat, er is volgens de provincie strijd met de Verordening ruimte. Er is een koopovereenkomst met Rest in Nature gesloten met het oog op de ontwikkeling van een natuurbegraafplaats ter plaatse. Inmiddels is een gewijzigd plan in voorbereiding, dat zal leiden tot een nieuwe overeenkomst. De verwachting is dat de planologische procedure uiterlijk in 2014 kan worden afgerond.

In 2012 zijn alle bestemmingsplannen welke herzien dienen te worden verder in procedure genomen, zodat de vaststelling vóór 1 juli 2013 plaats kan vinden.

28

procedure te kunnen brengen. Aansluitend starten wij met de nog resterend te actualiseren bestemmingsplannen, zijnde de bestaande bedrijventerreinen Louwstraat (Schaijk), De Roskam (Zeeland) en Voederheil 1 (Zeeland). De overige bestemmingsplannen waren op 1-7-2008 minder dan 5 jaar oud en behoeven derhalve niet voor 1-7-2013 geactualiseerd te zijn. Opstellen Milieueffectrapportage (MER) regionaal crossterrein. Het crossterrein wordt gezamenlijk gerealiseerd, door de gemeenten Boekel, Uden, Veghel en Landerd in samenwerking met de provincie. Met de deelnemende partijen is afgesproken dat eerst een plan MER zal worden opgesteld. Eerst nadat deze gereed is kan besloten worden over een eventueel voorkeursalternatief dat verder uitgewerkt kan worden in een bestemmingsplan. De verwachting is dat de plan MER in 2012 opgesteld kan worden mits de overige deelnemers hiermee instemmen. Voorgesteld wordt de in de begroting opgenomen investering voor 2012 en 2013 voor aanleg van het crossterrein, door te schuiven naar 2014. Realisatie diverse BIO-woningen in 2012. In het kader van de regeling Buitengebied in Ontwikkeling (BIO) kunnen woningen worden gebouwd op geschikte plekken in het Buitengebied, onder de voorwaarde dat woningbouw gepaard gaat met ruimtelijke en/of milieuhygiënische kwaliteitsverbetering in het buitengebied.

De MER is opgesteld, er ligt een advies van de MER-commissie. Er zal een besluit over het vervolg moeten worden genomen in 2013.

Inmiddels is 25% van de ontvangen BIObijdragen overgeheveld naar de reserve Groen die is ingesteld ter uitvoering van het in 2012 vastgestelde Landschapsbeleidsplan.

Inmiddels heeft de provincie Noord Brabant de BIO regeling per 1-7-2011 beëindigd. Vanwege de beëindiging is het niet meer mogelijk (behalve in het zoekgebied voor stedelijke ontwikkeling) om in de toekomst woningen in het buitengebied te realiseren op basis van de BIO regeling en de begrote opbrengsten daaruit voor de komende jaren komen te vervallen. De eerste en laatste herziening van het bestemmingsplan in het kader van de BIO regeling is op 30 juni 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. Dit bestemmingsplan voorziet in een 29

opbrengst van € 3.780.000 (27 kavels). De opbrengsten zijn voorlopig ingezet als dekking voor de kosten van het LOG Graspeel. Rondom de te ontvangen BIO-bijdragen hebben we de afspraak gemaakt dat we van deze middelen 25 % inzetten voor nieuwe investeringen in het landschap. Gelet op de actuele provinciale besluitvorming betreffende de ontwikkeling van het LOG en de beperkte mogelijkheid om BIO-woningen te bouwen is voorgesteld om vooralsnog alle inkomsten uit BIO-woningen te benutten om een deel van dit tekort op te vangen. Verdere (door)ontwikkeling van de centra van Schaijk en Zeeland. Centrumvisie Schaijk In het coalitieprogramma 2010-2014 Landerd in balans staat het centrumplan Schaijk opgenomen met de volgende uitgangspunten: • concentratie van voorzieningen in het centrum van Schaijk • ontwikkeling van het plan van ontwikkelaar MRE dient voor de gemeente budgettair neutraal te zijn; • de gemeente behoudt te allen tijde de regie over de ontwikkelingen; • overige particuliere initiatieven worden, indien ze als los staand model in te passen zijn, positief benaderd. Het afgelopen jaar is door de gemeente in overleg met ontwikkelaar MRE gewerkt aan een plan dat tracht te voldoen aan de bovenstaande uitgangspunten. Meerdere varianten zijn hierbij de revue gepasseerd en in de voorbereidende vergadering van maart 2011 aan de Raad gepresenteerd. Twee wezenlijke elementen in het plan (ook i.v.m. de financiële haalbaarheid) bestaan uit de noodzakelijke parkeercapaciteit in het centrum zowel in de huidige situatie als bij de nieuwe ontwikkelingen en daarnaast het woningbouwprogramma dat hier gerealiseerd kan worden mede in relatie tot de meest recente woningmarktcijfers voor Landerd. In de tweede helft van 2011 zijn wij voornemens een parkeeronderzoek af te ronden waarbij een theoretische parkeerbalans (op

Schaijk: De raad heeft op 24 mei 2012 ruimtelijke kaders voor het centrumgebied vastgesteld (ook m.b.t. parkeren). Er ligt een concreet plan waar het college en raad mee verder willen, echter er is een groot financieel tekort dat gedeeltelijk is ontstaan door het niet beschikken over voldoende woningbouwcontingenten. De raad heeft inmiddels de bereidheid uitgesproken om de kosten van bouwen woonrijp maken te dragen mits er voldoende dekkingsmogelijkheden zijn. Door de vastgestelde kaderstellende notitie kunnen ook andere initiatieven in het centrum van Schaijk op een objectieve manier getoetst en beoordeeld worden.

30

basis van gemeentelijke parkeernormen) wordt afgezet tegen daadwerkelijke parkeermetingen op meerdere momenten gedurende de week in het centrum van Schaijk. Dit parkeeronderzoek moet duidelijkheid verschaffen in de daadwerkelijk benodigde parkeercapaciteit als gevolg van de nieuwe ontwikkelingen. Tegelijkertijd is ontwikkelaar MRE in gesprek met Brabant Zorg om te bezien of de realisatie van meerdere zorgwoningen in het plan haalbaar is, waarmee ook de totale planontwikkeling een stap verder gebracht kan worden. MRE verwacht hierover eveneens in de tweede helft van 2011 meer duidelijkheid te kunnen bieden. Op basis van deze twee thans lopende onderzoeken trachten wij samen met MRE in de tweede helft van 2011 tot concrete afspraken te kunnen komen, die aan uw Raad kunnen worden voorgelegd. Aansluitend zou dan in 2012 de planologische procedure opgestart kunnen worden richting een (gefaseerde) uitvoering van het plan. Ten aanzien van de andere particuliere initiatieven geldt dat ons college aan de meeste initiatiefnemers inmiddels (stedenbouwkundige) randvoorwaarden heeft kenbaar gemaakt op basis waarvan deze initiatiefnemers hun plannen eventueel verder in procedure kunnen brengen. Deze procedures kunnen mogelijk in de tweede helft van 2011 opgestart worden, zodat met de uitvoering van een aantal initiatieven mogelijk in de tweede helft van 2012 gestart kan worden. De kosten ten behoeve van de planologische maatregelen alsmede mogelijke planschades komen daarbij voor rekening van de initiatiefnemers. Voor de gemeente zijn hieraan – behoudens de uren van ambtelijke begeleiding – geen verdere kosten verbonden. Tenslotte is in de meerjarenbegroting voor 2014 reeds een bedrag gereserveerd voor herinrichting van (een deel van) de openbare ruimte in het centrum van Schaijk (zie programma 6). Centrumvisie Zeeland De Raad heeft in 2010 besloten dat het Kindcentrum gerealiseerd zal worden op

Zeeland: Voor de mogelijke ontwikkelingen in het 31

de locatie Morgenzon. De voorbereidingen hiervan zijn inmiddels in volle gang. Een ontwerp bestemmingsplan ligt inmiddels ter inzage en de architectenselectie heeft recent ook plaatsgevonden. Voorts zijn wij in overleg met Brabant Zorg om te komen tot de (ver)nieuwbouw/uitbreiding van Compostella op de huidige locatie. Aan Brabant Zorg zijn (stedenbouwkundige) randvoorwaarden voorgelegd op basis waarvan zij hun plannen in de tweede helft van 2011 verder kunnen uitwerken. Wij verwachten dat hierover in 2012 besluitvorming door de Raad kan plaatsvinden, waarna de planologische procedures kunnen worden opgestart. Voor wat betreft de ontwikkelingen aan het Raadhuisplein (in relatie tot een tweetal panden aan de Kerkstraat) verwachten wij eind 2011/begin 2012 een uitspraak van de rechtbank in verband met een hier lopende juridische procedure tussen de gemeente en een particulier. Pas na uitspraak van de rechtbank, kan bezien worden hoe de verdere ontwikkeling van dit plein gestalte kan krijgen. Tenslotte is in de meerjarenbegroting voor 2015 een bedrag gereserveerd voor herinrichting van (een deel van) de openbare ruimte in het centrum van Zeeland (zie programma 6). Herziening nota grondbeleid. De huidige nota grondbeleid dateert van 2004. In 2012 wordt de nota grondbeleid, mede gelet op de actuele ontwikkelingen op de woningmarkt, geactualiseerd.

centrum van Zeeland is er met de klankbordgroep diverse keren overleg geweest en is er een workshop gehouden. Mede aan de hand van de opgehaalde informatie van de aanwezigen, wordt in 2013 een notitie opgesteld met een aantal kaders, die sturing moeten geven aan ruimtelijke ontwikkelingen in het centrumgebied.

Begin 2013 is een uitspraak gedaan in de zaak Van Tiel. Op grond van deze uitspraak is nog niet de gewenste duidelijkheid ontstaan. Het college beraadt zich op de te nemen vervolgstappen.

De grondprijzen voor woningbouw- en bedrijfslocaties zijn vastgelegd in de nota grondprijsbeleid 2012, vastgesteld door de raad op 20 juni 2012. De grondprijs is ongewijzigd vastgesteld op € 267 per m² voor woningbouw en € 120 per m² voor bedrijventerreinen. Voor de woningbouwlocaties is tevens een ondergrens (€ 213,60) en een bovengrens (€ 320,40) vastgesteld. Verder is op 20 juni 2012 door de raad de nota grondbeleid 2012 vastgesteld. Hierin zijn de beleidsregels voor de grondexploitatie vastgelegd.

Grondexploitaties woningbouwlocaties en bedrijventerreinen. Woningbouwlocaties Er zijn verschillende scenario’s

Vanwege de keuze voor het scenario “samen de pijn delen” zijn de 32

onderzocht om te komen tot een goede woningbouwprioritering, rekening houdend met de actuele woningbehoefte, bestaande juridische afspraken met initiatiefnemers en de gemeentelijke financiële belangen. In de voorbereidende raad van 6 maart 2012 is hierover aan u gerapporteerd. Hierbij is aangegeven welke koers op dit moment gevolgd wordt (deze koers is op 14 februari 2012 in overleg met vertegenwoordigers van alle fracties voorbesproken). De uitgewerkte resultaten van de nieuwe koers worden in de jaarrekening 2011 verwerkt en nader toegelicht Bedrijventerreinen De exploitaties voor de nieuwe bedrijventerreinen Voederheil II en Reek Zuid zijn eveneens geactualiseerd. De resultaten hiervan worden verwerkt in de jaarrekening. Op dit moment kan reeds gemeld worden dat in verband met het nieuwe te ontwikkelen bedrijventerrein Voederheil een financiële voorziening zal moeten worden getroffen en zal er een afwaardering van gronden en opstallen plaatsvinden.

Grondexploitaties. Conform afspraak zullen alle gronden woningbouwexploitaties bij de jaarrekening worden geactualiseerd. Gelet op de stagnerende verkopen dient rekening te worden gehouden met een nieuwe afwaardering.

uitgiftetermijnen van de grondexploitaties aangepast. In de loop van 2012 is de provincie het beleid ten aanzien van de woningcontingenten stringenter gaan toepassen. De woningbouwprioritering krijgt mede hierdoor een verder vervolg in 2013. Er zullen nadrukkelijk keuzes tussen plannen moeten worden gemaakt.

De gronden van Voederheil die niet zijn ontwikkeld, zijn uit exploitatie genomen en afgewaardeerd tegen agrarische waarde.

Is gebeurd. Verwezen wordt naar de paragraaf Grondbeleid. Er is kritisch gekeken naar de voorbereiding van de bestemmingsplannen die bouwrijp zijn gemaakt. Daar waar geen verplichtingen waren zijn de werkzaamheden zo laat mogelijk gepland om de rentelasten zo laag mogelijk te houden.

33

Effectmeting Gestegen aantal woningen: 2004: 23 2005: 71 2006: 52 2007: 81 2008: 77

2009: 70 2010: 140 2011: 82 2012: 111

Aantal verleende bouwvergunningen 2004: 256 2005: 301 2006: 254 2007: 365 2008: 232 2009: 223 2010: 319 Verleende Omgevingsvergunningen: 1.10.2010 t/m 31.12.2010: 18 2011: 287 2012: 144 Alle bouwvergunningen beschikt binnen de wettelijke termijn: 2006: ja 2007: ja 2008: ja 2009: ja 2010: ja 2011: ja 2012: nee (1 tweede fase vergunning is beschikt buiten de wettelijke termijn) Grondverkopen Werkelijk 2011 Begroot 2012 Werkelijk 2012 Kerkpad 1.103 m² 1.897 m² 586 m² Akkerwinde 2.2366 m² 8.611 m² 240 m² Vensteeg 0 m² 2.205 m² 0 m² Achter Oventje 0 m² 0 m² 0 m² Repelakker 12.786 m² 9.026 m² 1.577 m2 Voederheil 0 m² 0 m² 0 m²

34

Wat mag het kosten?



Begroting voor wijziging 2012

Lasten Product: 810.0 Ruimtelijke ordening 821.0 Stedelijke vernieuwing 822.0 Volkshuisvesting 830.0 Grondexploitatie Reek Grondexploitatie 830.1 Schaijk Grondexploitatie 830.2 Zeeland

Totaal lasten Baten 810.0 821.0 822.0 830.0 830.1 830.2

Baten en lasten Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting (bedragen in duizenden euro's)

Ruimtelijke ordening Stedelijke vernieuwing Volkshuisvesting Grondexploitatie Reek Grondexploitatie Schaijk Grondexploitatie Zeeland

Totaal baten

Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking reserves Resultaat na bestemming


Realisatie 2012

697 15 950 924

930 15 1.262 1.454

721 16 1.154 1.235

1.367

534

249

4.116

2.373

1.764

8.069

6.568

5.139

3 746 943

3 3 524 1.462

75 3 546 1.109

1.421

599

343

4.258

2.410

1.054

7.371

5.001

3.130

698-

1.567-

2.009-

1.224

3.162

3.861

526

1.595

1.852

35


1. Aankoop Franse Baan 2 (rente)

48.000

Toelichting realisatie bezuinigingen Begroting 2012 1. De verkoop van Franse Baan is vertraagd. Met potentiële klanten wordt getracht overeenkomsten te sluiten. De rentelasten worden op dit moment deels gedekt uit opbrengsten van de gronden. De verwachte opbrengst is € 8.000 (basis 2010)

Realisatie De verkoop is in 2012 niet gerealiseerd.

Rekening 2012 De niet gerealiseerde verkoop betekent dat er in 2012 nog rentelasten waren van ca € 48.000 en pachtopbrengsten van ca € 8.000.

Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve grondexploitatie Reserve herziening bestemmingsplannen Reserve HNG (Hypotheekfonds Noord-Brabantse gemeenten) Reserve DKU LOG Graspeel Reserve ontwikkeling Centrumplannen Reserve Centrumplan Zeeland Reserve Centrumplan Zeeland geblokkeerd Reserve reconstructiefonds BIO (natuurontwikkeling)

1.1.2012 31.12.2012 282.179 43.466 4.800.613 0 117.813 105.210 288.892 260.223 488.822 39.794 1.110.056 1.755.795 945.000

232.842 31.293 0 1.000.000 0


LOG Graspeel: infrastructuur LOG Graspeel verplaatsingskosten (inkomsten) Verkoop Franse Baan 2 (inkomsten) Aankoop panden Kerkstraat 56a/58/58a Bestemmingsplan gashandel van Schaijk Krediet starterslening SVn Vergoeding grond Akkerwinde gashandel Aankoop Rector van Gerwenstraat 7 Zeeland

Krediet

25.000 0 -1.209.740 1.100.000 41.500 150.000 57.570 151.800

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 0 -12.229 -9.740 780 0 0 0 138.712


36

37

4. Cultuur, monumenten, sport en recreatie Wethouder Raaijmakers Wethouder Tindemans (monumenten) Inleiding Het programma omvat het initiëren en in stand houden van voorzieningen op de gebieden kunst, cultuur en sport en het beschermen van een aantal cultuurhistorische gebouwen. Het onderdeel Groen maakt met ingang van 2012 onderdeel uit van programma 5 Groen, natuur en landschap. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Monumentenverordening (2010) • Subsidieverordening gemeentelijke monumenten (2010) • Notitie Vrijwilligersbeleid, visie 2012 – 2015 (2012) • Startnotitie “ik ben de jongere… ik wil” (jeugdparticipatie) (2004) en evaluatienota (2005) • (Deel)Subsidieverordeningen en subsidiebesluiten • Rapport “Grip op de dorpshuizen” (2007) • Lokale nota “Jongeren in Landerd, ons een zorg” (december 2007) Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Realisatie nieuwbouw op herontwikkeling sportpark D’n Heuvel, afronden verbetering velden en aanpassen parkeerplaats. Onderzoeken financiële ondersteuning Festilent.

Rekening 2012 Nieuwbouw en verbetering velden zijn grotendeels gerealiseerd. Van de parkeervoorziening moet de laatste fase nog worden uitgevoerd. De staat van onderhoud is in beeld gebracht. Aan Festilent is gevraagd hierop te reageren om vervolgens de exacte behoefte aan financiële ondersteuning helder te krijgen. De mantelzorgdag heeft plaatsgevonden op 13 april 2012. In de notitie vrijwilligersbeleid (januari 2012) is een evaluatie opgenomen van 2003 – 2011 en de visie 2012 – 2015 op het vrijwilligerswerk. Op 28 november 2012 heeft de jaarlijkse vrijwilligersavond plaatsgevonden. In uitvoering.

Organisatie mantelzorgdag en updaten vrijwilligersbeleid (inclusief organisatie vrijwilligersavond).

Uitvoeren Idop Zeeland. 1e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens. 2e Burap 2012 Klimtouwinstallatie in 2012 in sporthal de Eeght.

Gerealiseerd.

38

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Realisatie nieuwbouw op herontwikkeling sportpark D’n Heuvel, afronden verbetering velden en aanpassen parkeerplaats. Het project herontwikkeling sportpark D’n Heuvel verloopt volgens planning. Naar verwachting zal nog voor de start van het seizoen 2012/2013 de nieuwe kleedaccommodatie en kantine worden opgeleverd en wordt ook het totale project afgerond.

Onderzoeken financiële ondersteuning Festilent. Voetbalvereniging Festilent heeft als eigenaar van zowel de kantine als wasen kleedruimten moeite om binnen de exploitatie alle onderhoudswerkzaamheden te verrichten. Dit ondanks de reserveringen die men hiervoor doet en de relatief hoge contributie die wordt geheven. Het college is voornemens om op nader te bepalen wijze tegemoet te komen aan de vraag van Festilent voor structurele financiële ondersteuning. De hoogte van het benodigde bedrag is nog niet bekend. In de loop van 2011 wordt de financiële ondersteuning nader uitgewerkt en ontstaat duidelijkheid over de financiële gevolgen. Met de financiële gevolgen is nog geen rekening gehouden in deze begroting. Organisatie mantelzorgdag en updaten vrijwilligersbeleid (inclusief organisatie vrijwilligersavond). Jaarlijks wordt een mantelzorgdag georganiseerd. Doel van deze dag is om de vele mantelzorgers, als blijk van waardering, een zinvolle en ontspannende dag aan te bieden. Het belang van de mantelzorgers is zeer groot en zal zeker toenemen in het kader van beleidsontwikkelingen en toenemende vergrijzing en bevolkingskrimp. In het WMO beleidsplan 2012 – 2015 is de gemeentelijke visie op vrijwilligerswerk opgenomen. In 2012 en volgende jaren wordt hier middels jaarplannen uitvoering aan gegeven.


De nieuwbouw is vrijwel gereed. De aanpassing van de velden bij DAW is vrijwel gereed. De eindoplevering vindt plaats in januari/februari 2013. Fase 1 en 2 van de parkeerplaats zijn gereed, fase 3 volgt begin 2013. Het veld bij EMOS is zeer intensief behandeld, maar dit heeft nog onvoldoende effect. Hiervoor is blijvend aandacht.

De gemeente heeft een meerjarenonderhoudsplan opgesteld om inzicht te krijgen in de kosten voor onderhoud op de korte en lange termijn. Hoe deze zich verhouden tot het onderhoudsbudget van Festilent heeft de gemeente nog niet vernomen van de club.

De mantelzorgdag heeft plaatsgevonden op 13 april 2012. Aan ruim 70 mantelzorgers is een ontspannende dag aangeboden bij, en in samenwerking met, het ROC in Nijmegen.

- Ondersteuning van het vrijwilligerswerk is door het opheffen van De Wis overgedragen aan Vivaan. - In 2012 was het uitvoeren van een maatschappelijke stage verplicht. 39

Ook wordt jaarlijks een vrijwilligersavond georganiseerd als blijk van waardering en om op de hoogte te blijven van de ondersteuningsbehoeften.

Uitvoeren Idop Zeeland. Voor Zeeland is een Integraal Dorpsontwikkelingsplan vastgesteld. Voor de uitvoering van dit plan is van de provincie, onder voorwaarden, een bijdrage ter hoogte van € 750.000 toegekend. Het plan behelst een viertal onderdelen/projecten: - Kindcentrum Zeeland (€ 700.175) - Speelplaats Oventje (€ 30.000) - Jongerenparticipatie (€ 13.120) - Vrijwilligersondersteuning (€ 6.705). Het project Kindcentrum Zeeland is gestart en de contouren van dit plan zijn helder. Voor de andere drie deelprojecten zijn de voorbereidingen gestart en de uitvoering hiervan zal in 2012 zijn beslag moeten krijgen. Alle deelprojecten zullen in de loop van 2013 afgerond moeten zijn. Bij alle projecten is burgerparticipatie van essentieel belang. Klimtouwinstallatie in 2012 in sporthal de Eeght. Momenteel wordt er jaarlijks per sporthal een vast bedrag opgenomen in de begroting voor de aanschaf van materialen. In de toekomst zullen de sportmaterialen worden opgenomen in het gebouwenbeheerplan. Nu is het echter noodzakelijk om de klimtouwinstallatie in 2012 in sporthal de Eeght (€ 19.750) te vervangen. De financiële dekking is binnen de begroting 2012 beschikbaar door een verschuiving van beschikbare middelen voor de vervanging van materialen tussen de sportaccommodaties. Daarnaast is er sprake van een hogere huuropbrengst in deze sportgelegenheden door meer gebruik.

Hieraan is invulling gegeven. - Op 28 november 2012 heeft het Vrijwilligersevent plaatsgevonden. De doelgroep was jongeren in de leeftijd van 16 t/m 35 jaar. In samenwerking met een zestal jongeren is het programma voor het event samengesteld. Er zijn 60 jongeren aanwezig geweest bij het event. Jongerenparticipatie. Het behoefte onderzoek jongeren vormt een van de projecten die onder IDOP valt. Om de behoefte van jongeren in de leeftijd van 12 t/m 17 jaar te peilen is onder andere een digitale vragenlijst onder deze doelgroep verspreid (534). Van 145 jongeren hebben wij een reactie terug ontvangen. Tevens hebben wij een tweetal discussiebijeenkomsten met deze doelgroep gehouden. Gelet op de uitkomsten van het behoefte onderzoek is besloten om geen nieuw beleid te ontwikkelen maar het huidige ingezette beleid voortzetten. Vrijwilligersondersteuning. - Enkele grote verenigingen in Zeeland hebben hun krachten gebundeld in de Verenigingskoepel. De oprichting is gefaciliteerd door de gemeente om het vrijwilligerswerk te ondersteunen.

De klimtouwinstallaties in De Eeght zijn vervangen. Een van de twee is vervangen door een gymvariatoestel. Dit biedt meer klimmogelijkheden voor het moderne bewegingsonderwijs dan een touweninstallatie.

40

Effectmeting:

Jeugdzorg Jeugdzorg Aantal hulpverleningstrajecten Jeugd Preventie Werk bij het AMW

2009 5

2010 5

2011 7

2012 6

Sport Aantal sportvelden DAW – Schaijk Festilent - Zeeland VCO – ‘t Oventje Achilles - Reek Emos - Schaijk

Wedstrijd- TrainingsVelden Velden 4* 2 4 2 2 1 1 2 2 1

* waarvan 1 kunstgrasveld

Aantal uren verhuur sporthallen De Eeght Schaijk* De Hekel Zeeland* Gymzaal Reek**

1/3 zaal Begroting 2012 3.450 3.030 330

1/3 zaal Rekening 2012 3456 3017 1773***

*De sporthallen in Schaijk en Zeeland kunnen in drie gedeeltes worden opgesplitst. **De gymzaal in Reek is even groot als 1/3e gedeelte van een sporthal. *** De uren die gebruikt worden door het onderwijs zijn dit jaar eveneens volledig ingevoerd in het verhuurprogramma. Dit verklaart het verschil t.o.v. voorgaande jaren en de begroting. De Gymzaal Reek wordt daarnaast aanzienlijk meer gebruikt.

Bibliotheek Bibliotheek: cijfers gemeente Landerd:

Bezoekers bibliotheek Aantal deelnemers aan activiteiten Aantal gestelde vragen Aantal reserveringen en verlengingen Bereikte leerlingen (rode draad) Aantal lezingen en presentaties

2009 324.857 2.219 22.200 7.422 1.752 66

2010 331.647 2.816 23.276 10.924 1.762 85

2011 303.842 2.391 16.525 13.015 1.625 88

2012 304.162 3.162 16.384 15.383 1.615 98

41



Lasten Product: 510.0 Bibliotheekwerk Vormings- en 511.0 ontwikkelingswerk Buitensport530.0 accommodaties 530.2 Sportbevordering 530.3 Sporthallen Groene sportvelden 531.0 en terreinen 540.0 Kunst 541.0 Oudheidkunde 560.0 Openbaar groen Openluchtrecreatie, 560.1 exclusief toerisme 630.0 Sociaal cultureel werk 630.1 Dorpshuizen Jeugd- en 630.2 jongerenwerk

Totaal lasten Baten 510.0 511.0 530.0 530.2 530.3 531.0 540.0 541.0 560.0 560.1 630.0 630.1 630.2

Cultuur, monumenten, sport en recreatie (bedragen in duizenden euro's)

Bibliotheekwerk Vormings- en ontwikkelingswerk Buitensportaccommodaties Sportbevordering Sporthallen Groene sportvelden en terreinen Kunst Oudheidkunde Openbaar groen Openluchtrecreatie, exclusief toerisme Sociaal cultureel werk Dorpshuizen Jeugd- en jongerenwerk

Resultaat voor bestemming


Realisatie 2012

382

382

382

8

8

9

59 56 311

55 57 322

45 56 330

437 92 135 -

431 88 344 -

427 88 355 -

75 84 389

86 81 403

86 77 394

339

356

341

2.367

2.613

2.590

-

-

-

-

-

-

2 74

2 82

2 91

31 8 -

46 266 -

61 294 -

27 37

27 35

25 1 35

177

190

184

356

648

693

2.011-

1.965-

1.897-

42

Toevoeging/onttrekking reserves


32

17

17

1.979-

1.948-

1.880-


n.v.t. Toelichting realisatie bezuinigingen Begroting 2012

Realisatie

Rekening 2012

n.v.t. Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve DKU tennisaccommodatie Reek Reserve DKU tennisaccommodatie Schaijk Reserve DKU accommodatie VCO Reserve DKU kleedaccommodatie Emos Reserve DKU gemeenschapshuis Reek Reserve huur gemeenschapshuis Reek Reserve DKU herontwikkeling DAW

1.1.2012 31.12.2012 15.022 13.441 30.715 27.643 1.497 0 71.420 66.920 271.573 263.589 111.103 134.599 1.707.064 1.685.544


Krediet

DAW: Kunstgrasveld DAW: Natuurgras DAW: Kleedgebouw DAW: Parkeervoorziening Verwijderen tijdelijke kleedlokalen DAW Aankoop grond speeltuin ’t Oventje

395.447 248.739 1.672.624 162.744 0 10.000

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 387.910 227.097 1.650.658 138.917 -10.242 0


43

5. Groen, natuur en landschap Wethouder Tindemans Inleiding Het programma omvat alle groene onderdelen van het gemeentelijke takenpakket waaronder beleid, aanleg, beheer en onderhoud van openbaar groen, speeltuinen en dierenparken, landschap en bossen. In dit nieuwe programma zijn derhalve diverse onderdelen van andere programma’s overgenomen en verplaatst. Openbaar groen en speeltuinen Landerd wil graag een groene gemeente zijn, primair voor de eigen inwoners, maar ook voor de toeristen en recreanten. We streven er naar om het openbaar groen zodanig in te richten en te onderhouden dat het een permanente bijdrage levert aan het aanzien en wooncomfort van de wijken. De speeltuinen en –veldjes zijn hierin opgenomen en bieden een gevarieerd aanbod aan speelmogelijkheden, wat zo goed mogelijk past bij de leeftijdsopbouw van de wijk. Landschap en bossen Ook het landschappelijk groen en de bossen draagt in belangrijke mate bij aan het groene imago van Landerd. Een belangrijk onderdeel daarvan is het gebied De Maashorst. Dit unieke natuurgebied wordt samen met de gemeenten Oss, Uden en Bernheze, in de Stuurgroep Maashorst beheerd, waardoor de enorme potentie beter kan worden benut. Ook voor de rest van het landschap wordt behoud en waar mogelijk versterking nagestreefd, zodat het een aantrekkelijke gemeente blijft voor eenieder die daar wenst te verblijven. Natuur Een aantrekkelijk en gevarieerd landschap biedt goede waarborgen voor de ontwikkeling van de daarbij passende natuur. De gemeente Landerd wil de natuurontwikkeling als belangrijk uitgangspunt hanteren bij de uitvoering van allerlei projecten in met name het landelijk gebied. Zo is voor de Maashorst door het publiek de Grauwe Klauwier gekozen als ambassadeurssoort voor de ontwikkeling van de biodiversiteit in het gebied. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Landschapsbeleidsplan gemeente Landerd 2003-2013 (2003) • Landschapsbeleidsplan 2012 • Maashorst Manifest (incl. uitvoeringspr. 2010-2014 (2010) • Structuurvisie BIO (2009) • Bomenbeheerplan (2007) • Natuurwaardenkaart (2010) • Lijst en kaart waardevolle en monumentale bomen (2012)

44

Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Realiseren ecologische verbindingszones, waaronder, EVZ Graspeelloop Uitvoering diverse natuurprojecten in De Maashorst. Vaststelling geactualiseerd landschapsbeleidsplan en uitvoeringsprogramma.

Rekening 2012 Project is in 2012 afgerond. Stond onder leiding van Waterschap. Is feitelijk een doorlopend groot project. Jaarplan is in uitvoering genomen. Landschapsbeleidsplan is in gemeenteraad vastgesteld inclusief uitvoeringsprogramma. Voorbereiding is afgerond. Uitvoering start maart - april 2013. Uitvoering afgerond.

Voorbereiding realisering (door derden) van ecoducten A50 en N324. Uitvoeren van renovatie van enkele gedeelten van openbaar groen. Afronden inventarisatie speelterreinen met daaraan gekoppelde voorstellen voor bezuiniging. 1e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens. 2e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens.

Inventarisatie afgerond en bezuinigingstaakstelling gerealiseerd.

45

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Realiseren ecologische verbindingszones, waaronder, EVZ Graspeelloop Zie onder landschapsbeleidsplan. Uitvoering diverse natuurprojecten in De Maashorst. In opdracht van Stuurgroep de Maashorst is het Maashorst Manifest geschreven. Bij deze visie hoort ook een uitvoeringsprogramma. Het uitvoeringsprogramma voor De Maashorst bevat diverse projecten op het gebied van natuur en landschap en recreatie en toerisme. Hierbij gaat het onder andere om het verder ontwikkelen van de natuurkern, de realisatie en vernieuwing van toeristische routestructuren, de verdere ontwikkeling van recreatieve poorten en entrees, het betrekken van ondernemers bij De Maashorst en de branding en profilering van De Maashorst. De uitvoering van deze projecten in de komende jaren gebeurt in samenwerking met de andere partners binnen Stuurgroep de Maashorst waaronder de gemeenten Bernheze, Oss en Uden en de provincie Noord Brabant. Stuurgroep de Maashorst heeft op basis daarvan het jaarplan 2012 ingediend. Hierbij wordt van de gemeente Landerd in totaal een bijdrage van € 109.750 gevraagd. Ten aanzien van het oorspronkelijke plan is dit ca € 40.000 minder. Het gaat hierbij om een investeringsbijdrage van € 65.000 en een bijdrage ten laste van het reguliere budget van € 44.750. In de begroting 2012 is hiermee rekening gehouden. Vaststelling geactualiseerd landschapsbeleidsplan en uitvoeringsprogramma. Groenfonds en Landschapsbeleidsplan Landerd wil een groene gemeente zijn en blijven. Omdat te realiseren is in de kadernota voorgesteld om een groenfonds in te stellen. De raad heeft hiermee ingestemd. Komende jaren zullen we hieraan verder vorm en inhoud gaan geven. Hiertoe zullen we in een soortgelijke vorm als bij de andere (beheer-)plannen komen tot (meerjaren-) uitvoeringsplannen, welke uiteraard periodiek aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd.


Project afgerond

De projecten uit het jaarplan 2012 zijn uitgevoerd en/of in gang gezet. Vanaf 2013 maken ook de projecten voor de Maashorst onderdeel uit van het Landschapsbeleidsplan. Een voor Landerd erg belangrijk project was de afronding van de aanleg van een fietspad aan de oostzijde van Maashorst. Dit nieuwe pad loopt van de Palmstraat, via de Udensedreef naar de Franse Baan en vervolgens naar de Weversweg. Met de aanleg van dit pad is het lang gekoesterde “rondje Maashorst” over grotendeels vrijliggende fietspaden, compleet. Binnenkort wordt ook de bewegwijzering aangepast zodat het ook voor recreanten een echte aanvulling is om dit fraaie gebied te kunnen bezoeken.

In 2012 heeft de gemeenteraad het Landschapsbeleidsplan 2012 vastgesteld. In dit praktische plan zijn de kaders vastgelegd voor alle landschappelijke ontwikkelingen in onze gemeente. Onderdeel van het plan is het uitvoeringsprogramma met kostendekkingsplan. Het uitvoeringsprogramma is voorlopig beperkt tot 2017.

46

Momenteel wordt gewerkt aan de vernieuwing van het Landschapsbeleidsplan. De middelen die hiervoor in de begroting zijn opgenomen zullen we deels reeds in 2011 aanwenden. Dit plan zal vooral praktisch en uitvoeringsgericht moeten zijn. Op dit moment is er nog onvoldoende zicht op de (structurele en evt. eenmalige) kosten voor dit taakveld. Dit zal o.a. ook afhangen van aard en omvang van de projecten zoals die in het Landschapsbeleidsplan worden bepaald. Het fonds zal ook gevuld worden met de middelen vanuit de “Rood met Groen”koppeling. Per 1-1-2011 bedraagt het saldo van dit fonds € 103.000. Verder worden nog middelen verwacht vanuit de ontwikkeling van BIO kavels (zie Programma 3, punt 10). De in het Maashorst Manifest en huidige beleidsplan opgenomen plannen worden in 2012 uitgevoerd. Zo wordt de EVZ Graspeelloop in samenwerking met het waterschap aangelegd met behulp van 100% subsidie. Ook in De Maashorst staan de volgende projecten op de planning: -uitvoering van het Natuurplan (onderdeel bosomvorming en uitbreiding begrazingsgebied), -2e tranche van het Masterplan en meubilair, -3e tranche van het project Realisatie recreatieve poorten en centra. Voorbereiding realisering (door derden) van ecoducten A50 en N324. Onlangs heeft uw raad het bestemmingsplan "Mun" vastgesteld. Dit bestemmingsplan is nodig om de aanleg van de beide ecoducten over resp. N324 en A50 mogelijk te maken. De voorbereiding voor de uitvoering van beide ecoducten gebeurt door de wegbeheerders i.c. de Provincie NoordBrabant en Rijkswaterstaat. Bij die uitwerking wordt de gemeente Landerd uiteraard betrokken. Zodra een en ander zodanig is uitgewerkt dat het visueel kan worden gemaakt zullen we er bij de genoemde partijen op aandringen om hierover actief te gaan communiceren met de omgeving. De verwachting is dat in de loop van 2012 de voorbereiding afgerond gaat worden.

In 2012 heeft de provincie, mede namens Rijkswaterstaat, de voorbereiding afgerond van de ecoducten over de N324 en de A50. Beide ecoducten zijn gelegen op Landerds grondgebied. De verbindingszone tussen de beide ecoducten, deels op grondgebied van Oss gelegen, wordt in een ander werk door DLG i.o.v. de provincie voorbereid, ook gericht op spoedige aanleg. De aanbesteding van de ecoducten, in de vorm van een design and construct bestek heeft in 2012 plaatsgevonden. Vervolgens is de aannemer aan de slag gegaan met het ontwerp en met de verdere voorbereiding, waaronder de vergunningaanvragen. In februari 2013 47

heeft er een informatiebijeenkomst gehouden voor de omgeving. De werkelijke start van de bouw is voorzien voor het voorjaar van 2013 en het geheel moet ook in dit jaar worden afgerond. Uitvoeren van renovatie van enkele gedeelten van openbaar groen. Vervanging en onderhoud groen Het onderhoud van ons openbaar groen (binnen de bebouwde kom) gebeurt aan de hand van het gestelde beeldbestek, dat grotendeels door IBN wordt uitgevoerd. We beschikken momenteel niet over een meerjarenbeheersplan. Ook hebben we een relatief beperkt budget voor vervanging/renovatie van groen en/of laanbomen. Dit noodzaakt het stellen van prioriteiten en waar mogelijk ook het slim meeliften met de gelijktijdig uit te voeren andere grootonderhouds-werkzaamheden. Het vanaf 2012 verhoogde vervangingsbudget voor openbaar groen en bomen zullen we derhalve zoveel als mogelijk planmatig gaan inzetten. Afronden inventarisatie speelterreinen met daaraan gekoppelde voorstellen voor bezuiniging. Speeltuinen In het kader van de bezuinigingen is besloten om indringend te gaan kijken of er in aantal/spreiding van de vele speelvoorzieningen in onze kernen enige besparing te behalen is. In 2011 en 2012 zullen we deze opdracht verder uitwerken, zodat we tijdig invulling kunnen gaan geven aan de structureel opgenomen bezuiniging.

Zie paragraaf B. Onderhoud kapitaalgoederen

Zie Paragraaf B. Onderhoud kapitaalgoederen.

Het onderhoudsprogramma wordt uitgevoerd conform het vastgestelde uitvoeringsplan. Binnen de kernen moet ruim voldoende ruimte zijn voor kinderen om zich spelenderwijs te vermaken. Initiatieven om te komen tot meer speel(leer)tuinen worden van harte ondersteund, zeker als deze van onderop komen, er sprake is van zelfwerkzaamheid en er ook meerwaarde aanwezig is bijvoorbeeld in een vernieuwend concept. We verwachten dat in 2012 aan “t Oliemeulen” een speel-leertuin door zelfwerkzaamheid van een actieve groep bewoners, kan worden aangelegd en in 48

gebruik worden genomen. In ’t Oventje wordt in nauwe samenwerking met de bevolking naar mogelijkheden gezocht voor de realisatie van een speelterrein zoals dit in het IDOP is opgenomen. Ook bij dit project wordt door verregaande burgerparticipatie getrokken, waarbij we als gemeente vooral willen faciliteren. In voorkomend geval zal de gemeente medewerking verlenen om snel inzetbare schaatsbaantjes voor jeugdigen aan te leggen. We gaan daarbij wel primair uit van zelfwerkzaamheid door buurtbewoners of eventuele andere initiatiefnemers.

Effectmeting: Geen.

49


Groen, Natuur en Landschap (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Lasten Product: 550.0 Natuur 560.0 Openbaar groen

Totaal lasten Baten 550.0 560.0

Natuur Openbaar groen

Totaal baten

Resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking reserves



Realisatie 2012

333 893

592 693

614 615

1.226

1.285

1.229

53 -

75 -

124 3

53

75

127

1.173-

1.210-

1.102-

207-

1.035-

1.023-

1.380-

2.245-

2.125-

50



Realisatie

Rekening 2012

n.v.t.

Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve bomen Reserve fonds groen voor rood Reserve speeltoestellen Reserve groen (landschapsbeleidsplan)

1.1.2012 31.12.2012 29.348 33.855 174.835 0 104.578 105.000 0 1.207.732


Route-infra Maashorst Route-infra Maashorst (inkomsten) Inrichting Maashorst-Reekse Heide Versterken Maashorst Recreatieve entrees Maashorst Natuurplan Maashorst en versterken Nieuwveld

Krediet

354.601 -294.601 14.550 18.750 15.500 47.750

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 299.086 -252.965 14.550 18.750 15.500 47.750


51

6. Verkeer en vervoer Wethouder Tindemans Inleiding Het programma verkeer en vervoer omvat de aanleg en onderhoud van wegen en de openbare verlichting, de zorg voor veilige wegen en verkeersvoorzieningen, voldoende parkeergelegenheid in de kernen en een goed en toegankelijk openbaar vervoer. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Wegbeheer gemeente Landerd (2011) • Beleidsplan openbare verlichting (2011) • Verkeersnotitie (2012) • Parkeerbeleid Landerd (2012) Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Doorgaan met mensgerichte maatregelen (zoals straatspeeldag, verkeersexamens). Regulier onderhoud aan wegen en paden. Afronding realisatie van de geprioriteerde toegankelijke bushaltes. Uitvoering nader te bepalen verkeersveiligheidknelpunten. 1e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens. 2e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens.

Rekening 2012 Uitgevoerd, zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Uitgevoerd, zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Uitgevoerd, zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. In voorbereiding,zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”.

52

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Doorgaan met mensgerichte maatregelen (zoals straatspeeldag, verkeersexamens). Los van de fysieke verkeersmaatregelen, is duidelijk dat ook de meer op het rijgedrag gerichte acties, een forse bijdrage hebben geleverd aan de verbetering van de verkeersveiligheid en in het bijzonder aan het verminderen van het aantal slachtoffers. Veel van de klachten over onveiligheid zijn het gevolg van rijgedrag. Te hoge snelheid is daarbij de meest opvallende en vaakst genoemde klacht. Daarom ook zijn de zgn. mensgerichte maatregelen al jaren vast onderdeel van het verkeersveiligheidsbeleid. Diverse jaarlijkse acties worden daarvoor op touw gezet, in Landerd vrijwel altijd op initiatief van en georganiseerd door Veilig Verkeer Landerd. Ook in 2012 en daarna blijven de mensgerichte maatregelen onderdeel uitmaken van het verkeersbeleid. Het is zelfs de verwachting dat meer en andere acties nodig zijn om succesvol te blijven in het verder terugdringen van het aantal verkeerslachtoffers. Alleen maar of nog meer fysieke maatregelen zullen waarschijnlijk niet voldoende effect kunnen hebben. In de knelpuntennotitie verkeer, die momenteel wordt opgeteld, gaan we ook op dit onderdeel in. Regulier onderhoud aan wegen en paden. In juni 2011 is het geactualiseerde wegbeheerplan vastgesteld. In 2012 gaan we het eerste uitvoeringsbestek volgens dit plan uitvoeren. Waar enigszins mogelijk zullen we (grootschalige) beheermaatregelen combineren met andere zaken, zoals aanpak ondergrondse infrastructuur, maar ook eventuele verkeersmaatregelen. Afronding realisatie van de geprioriteerde toegankelijke bushaltes. Onderdeel van een goed openbaar vervoer is het toegankelijk maken van de bushaltes. Eind 2011, begin 2012 worden de zogenaamde geprioriteerde bushaltes


Ook in 2012 hebben de geplande projecten rondom de “mensgerichte maatregelen” plaatsgevonden. Veelal worden deze voorbereid en georganiseerd door de plaatselijke afdeling van Veilig Verkeer Nederland (VVL). De projecten worden bijna allemaal uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Landerdse basisscholen. Juist omdat alle Landerdse basisscholen deelnemer zijn van het Brabants Verkeersveiligheidslabel (BVL) past het prima om deel te nemen aan deze plaatselijke activiteiten.

Zie paragraaf B. onderhoud Kapitaalgoederen. Daarnaast is het project voor de laatste 60 km maatregelen afgerond, nl. de aanpassingen aan de Maasdijk. Deze waren uitgesteld ivm de werkzaamheden die eerst aan de dijk moesten plaatsvinden.

In Landerd zijn de geprioriteerde bushaltes in 2012 (enkele al iets eerder) toegankelijk gemaakt, m.u.v. het haltepaar in de Kerkstraat nabij Hof van Zeeland. Deze haltes worden in het 53

toegankelijk gemaakt. Eerder al is een viertal andere halteparen zo uitgevoerd en ook de provincie zal nog enkele haltes langs de provinciale wegen zo uitrusten. Alhoewel hierbij uitgegaan wordt van een standaard basisinrichting die aan een aantal minimale eisen moet voldoen, is de inpassing toch maatwerk. Op meerdere plaatsen is de beschikbare ruimte erg krap of zelfs onvoldoende om de gewenste uitrusting geheel volgens wens te kunnen realiseren. Met name is dit in Zeeland bij enkele haltes het geval. Desondanks willen we ook aandacht schenken aan uw wens uit het coalitieprogramma, om bij de meest gebruikte bushaltes meer (overdekte) fietsenstallingen te plaatsen. Het geschetste ruimtegebrek speelt hierbij echter ook, terwijl ook de kosten per plaats redelijk fors zijn. Tevens weten we nog niet of er na aanbesteding (in regionaal verband) middelen binnen het beschikbare krediet beschikbaar blijven voor deze aanvulling. Zowel uit oogpunt van ruimtegebruik als kosten, gaan we vooralsnog uit van het aanbrengen van eenvoudige fietsbeugels, welke enerzijds in de praktijk prima blijken te voldoen en anderzijds per fietsplaats relatief goedkoop zijn. Middels enkele tellingen op de locaties, krijgen we een aardig beeld van de behoefte per haltepaar en daarop zullen we de voorzieningen afstemmen. We gaan er vooralsnog vanuit dat de meerkosten voor deze fietsbeugels betaald kunnen worden uit het beschikbare krediet.

project Zeeland zuidwest aangepast. Zoals aangegeven hebben we gelijktijdig ook de fietsenstallingen bij de haltes aangepakt en soms uitgebreid, op basis van het vastgestelde gebruik. Door aanpassing van deze haltes, aangevuld met enkele halteparen die eerder al toegankelijk waren gemaakt, hebben we alle meest gebruikte bushaltes voor alle gebruikers toegankelijk gemaakt.

Verder gaan we inventariseren hoe een en ander in de (winkel-) centra van Zeeland en Schaijk is (zowel capaciteit als gebruik). Op basis van deze inventarisatie leggen we u een voorstel voor of aanvullende maatregelen wenselijk zijn en hoe we dat denken te gaan realiseren. Aanbrengen van goede fietsvoorzieningen is positief voor het stimuleren van fietsgebruik Uitvoering nader te bepalen verkeersveiligheidknelpunten. Verkeersknelpunten Recent hebben we de laatste

In 2012 heeft de gemeenteraad de verkeersnotitie Landerd 2012 54

maatregelen uitgevoerd waarmee we het buitengebied van onze gemeente vrijwel geheel als 60 km gebied hebben ingericht. Eerder al waren de wijken binnen de bebouwde kom als zgn. 30 km verblijfsgebied ingericht. Desondanks worden we de laatste tijd veelvuldig geconfronteerd met verzoeken om maatregelen te nemen tegen de door bewoners en soms ook weggebruikers, ervaren verkeersonveiligheid. De recente reeks publicaties over dit onderwerp heeft in ieder geval duidelijk gemaakt dat er op een aantal locaties in onze gemeente verkeersonveilige situaties worden ervaren. Bovenstaande is voor ons college aanleiding geweest om een beknopte actuele verkeersnotitie te gaan schrijven waarin we enerzijds in beeld brengen hoe de huidige verkeerssituatie is en waaraan we vervolgens een inventarisatie van de verkeersknelpunten toevoegen. Onderdeel van deze knelpunten zijn uiteraard de verzoeken van de inwoners, maar we gaan daarbij ook de al langer bekende knelpunten opnemen. Vervolgens zullen we in afstemming met VVL en de politie trachten te komen tot objectivering (meten etc.) van de knelpunten om mede op basis daarvan een prioritering aan te brengen. Ook gaan we in globale zin aangeven wat een mogelijke oplossing aan kosten zou vergen, waarbij we uiteraard ook ingaan op mogelijkheden van werk met werk en op eventuele subsidiekansen. Het resultaat van deze actuele knelpuntennota verkeer zullen we vervolgens aan uw raad voorleggen. Alhoewel we niet vooruit kunnen lopen op de uitkomst, verwachten we wel dat het huidige uitvoeringsbudget, niet toereikend is om de meest urgente situaties op te lossen.

vastgesteld. Naast de knelpunten in de hoofdstructuur, waarvoor de komende jaren moet blijken of er (aanvullende) middelen voor beschikbaar moeten komen, zijn er enkele kleinere knelpunten benoemd in de kernen. Hiervoor is gelijktijdig ook een beperkt budget beschikbaar gesteld om met sobere maatregelen tot verbetering te kunnen komen. Inmiddels zijn er gesprekken gevoerd met bewoners van alle betrokken straten en zijn we bezig om de resultaten daarvan uit te werken tot meer concrete plannen. Deze zullen in een nog nader te bepalen volgorde vervolgens uitgevoerd gaan worden. In alle gevallen is het verkrijgen van voldoende draagvlak noodzakelijk en daarvoor is veel overleg en afstemming onontbeerlijk.

In de tussentijd gaan we waar mogelijk wel in gesprek met de indieners van de verzoeken en trachten om samen al na te denken over eventuele oplossingsrichtingen. N324 De provincie heeft de planstudie van de N324 afgerond. In een bijeenkomst met de gemeenteraden van Grave en

Eind 2012 heeft de provincie het nieuwe Meerjarig Investeringsprogramma Transport vastgesteld. Hierin is ook de 55

Landerd is dit plan begin 2011 toegelicht. Hierbij is duidelijk geworden dat beide gemeenteraden nog veel vraagtekens zetten bij de gepresenteerde voorkeursvariant. Voor Landerd werd met name aangegeven dat er prioriteit is voor het kruispunt Schutsboomstraat. Dit jaar zal blijken hoe de provincie verder wenst te gaan met dit plan. Duidelijk is dat betreffende weg aan groot onderhoud toe is zodat er niet te lang meer gewacht kan worden om aan te geven wat er uiteindelijk aan maatregelen voorgesteld gaat worden. Wij blijven ons inspannen om de door de gemeenteraad aangegeven prioriteit bij de wegbeheerder onder de aandacht te brengen. Zodra de plannen van de provincie duidelijk zijn, zullen we u daarover informeren. Uitvoering (geheel of gedeeltelijk) zal nog wel enige jaren op zich laten wachten, o.a. door nog te stellen prioriteiten bij de provincie en vervolgens door planvoorbereiding etc. Het belang van een veilige N324 met een vlotte verkeersafwikkeling, is voor onze gemeente en in het bijzonder voor Schaijk en Reek erg groot en we blijven de provincie daarop dan ook aanspreken.. In de gemeentelijke verkeersnotitie zullen we aangeven hoe de inrichting van deze weg, vanuit gemeentelijk verkeersperspectief, er uit zou moeten zien. Herinrichten centra Schaijk en Zeeland Zoals in de kadernota 2012 is opgenomen, zullen er, mede als gevolg van de centrumplannen voor Schaijk en Zeeland, een aantal herinrichtingmaatregelen noodzakelijk zijn voor de hierin gelegen openbare ruimten. Uitgaande van de op dit moment bekende planningen leggen we een voorlopige prioriteit bij herinrichting van het Europaplein (uitvoering voorlopig gepland voor 2014) en herinrichting raadhuisplein “Zeeland” en omgeving (uitvoering voorlopig gepland voor 2015). De planvorming zal ter hand worden genomen zodra er voldoende duidelijkheid is over de andere invulling van de beide centra. Dan ook moet duidelijk worden of de nu op basis van globaal bepaalde normkosten bijstelling

aanpak van de N324 opgenomen. Omdat deze weg zo lang is en daarmee erg kostbaar, zijn de benodigde middelen voor het groot onderhoud en de noodzakelijke aanpassingen, verdeeld over 2 planperioden, t.w. 20132016 en 2017-2020. Naar verwachting zal de provincie op korte termijn met de planvoorbereiding starten en vervolgens schatten we dat de uitvoering in 20162017 zijn beslag gaat krijgen. Hoe het definitieve plan er uit ziet is nog niet geheel duidelijk. Wel is er omwille van beperking van de kosten een versobering doorgevoerd ten opzichte van het eerder opgestelde, en ook aan uw raad gepresenteerde geheel. Ons is wel duidelijk geworden dat er voor het kruispunt Schutsboomstraat een fietstunnel in de plannen is opgenomen, vanwege de grote hoeveelheid kruisend fietsverkeer. In de loop van 2013 zal er derhalve een concretere planning opgesteld worden en zal er ook meer duidelijk worden over het plan voor de weg en de voor ons erg belangrijke aansluitpunten.

De vorderingen voor de beide centrumplannen van Zeeland en Schaijk zijn nog niet zover dat er al concretere uitwerking heeft plaatsgevonden van een van de herinrichtingsplannen. In Zeeland is wel een plan opgesteld voor aanpassing van de Kerkstraat en Kerkplein, in relatie tot het Kindcentrum. Dit heeft uiteraard wel relatie met deze herinrichtingsplannen, maar de uitvoering is door de bekende vertraging ook opgehouden.

56

behoeven. Openbare verlichting Ook voor de openbare verlichting (OV) is in 2011 het beheerplan geactualiseerd. Hierin werd onder meer vastgelegd dat we innovaties zoals LED-verlichting nauwgezet volgen. De ontwikkelingen in LED verlichting zijn inmiddels zover dat we zowel in Akkerwinde als in Repelakker LED verlichting zullen gaan toepassen. Vanwege het nog redelijk innovatieve karakter van deze verlichting, voeren we in Akkerwinde een klein proefproject uit waarvan we samen met de bewoners willen gaan bepalen welke keuze er definitief gaat worden gemaakt. Openbaar vervoer Een goed en toegankelijk openbaar vervoer is erg belangrijk voor de leefbaarheid van de kernen. Voor Landerd moet het doel zijn en blijven dat elke kern aansluiting heeft op een plaats met een treinstation. Verder blijft het belangrijk dat de onderlinge aansluitingen goed zijn afgestemd. Dit knelpunt kwam recent ook naar voren uit de daarover gehouden enquête. Juist omdat het openbaar vervoer landelijk en provinciaal onder druk staat, zullen we alles in het werk moeten stellen om goed OV te behouden.

Zie paragraaf B. onderhoud Kapitaalgoederen.

De provincie heeft in 2012 voorbereidingen getroffen voor de nieuwe aanbesteding van de OVconcessie in onze regio, voor de periode vanaf 1-1-2015. Wij hebben daarbij aangedrongen op zoveel als mogelijk handhaving van ons huidige bedieningsniveau, terwijl we in het bijzonder aandacht hebben gevraagd voor een zo goed mogelijke verbinding van onze kernen naar het nieuwe ziekenhuis Bernhoven in Uden wat 1 april 2013 geopend is. Verder hebben we met subsidie, veel haltevoorzieningen toegankelijk gemaakt (zie hiervoor).

57

Effectmeting: Oppervlakte wegen Asfalt Elementverharding

2011 831.628 m² 403.021 m²

Wat mag het kosten?

2012 831.628 m² 403.021 m²



Verkeer en vervoer (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Lasten


Realisatie 2012

Product: 210.0 Wegen 210.1 Openbare verlichting 211.0 Verkeer en vervoer 212.0 Openbaar vervoer 240.0 Afwatering

1.127 255 134 29 99

1.227 255 134 18 98

1.084 194 109 14 75

Totaal lasten

1.644

1.732

1.476

1 3 22 -

1 3 22 -

1 1 8 -

26

26

10

1.618-

1.706-

1.466-

308-

308-

309-

1.926-

2.014-

1.775-

Baten 210.0 210.1 211.0 212.0 240.0

Wegen Openbare verlichting Verkeer en vervoer Openbaar vervoer Afwatering

Totaal baten



58


n.v.t. Toelichting bezuinigingen: Toelichting realisatie bezuinigingen: Begroting 2012 n.v.t.

Realisatie

Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve openbare verlichting Reserve DKU rotonde Peelweg/Langenboomseweg Reserve DKU Pastoor v. Winkelstraat/Europaplein Investeringen: Bij dit programma behorende investeringen zijn: Omschrijving

Aanleg 60 km-zones diverse wegen Aanleg 60 km-zones diverse wegen (inkomsten) Realisatie toegankelijkheid bushaltes Realisatie toegankelijkheid bushaltes (inkomsten) Bouw- en woonrijp maken De Korte Louwstraat

Rekening 2012

1.1.2012 31.12.2012 115.444 120.062 611.279 445.558 0 470.000

Krediet

60.000 -160.000 235.000 -200.000 95.000

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 93.784 -202.300 166.175 -12.500 0


59

7. Economische structuur en toerisme Wethouder Van Dongen Economische zaken Wethouder Tindemans Toerisme Inleiding Het programma omvat het bevorderen van een evenwichtige veelzijdige economische en toeristisch-recreatieve structuur en werkgelegenheid. Het beleid van dit programma binnen de gemeente Landerd is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Maashorst Manifest (2009) • Sociaal-economisch actieplan Landerd (2007) • Ruimteplanner (BRO 2010) voor bedrijventerreinen en -clusters • Beleidsnota recreatie en toerisme (2008) • Nota van Uitgangspunten voor nieuw Bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Landerd (2009) • Ontwikkelingsvisie Recreatieterreinen Landerd (2012) • (ontwerp) nieuw Bestemmingsplan Buitengebied van de gemeente Landerd (2012) Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Faciliteren en uitvoeren van een aantal projecten ter verbetering en verbreding van het lokale toeristisch-recreatief aanbod.

Rekening 2012 Project Liberation route is in 2012 afgerond, Docus de Daspad aan de Udensedreef is medio 2012 geopend. Daarnaast zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Aan de bouw van diverse Hooibergen met een recreatieve insteek is medewerking verleend.

Opstellen beleidskader t.b.v. (door)ontwikkeling recreatieterrein. Faciliteren van diverse ondernemers – en particuliere initiatieven op het gebied van kwaliteitsverbetering van het toeristisch-recreatief product en van verbrede landbouw.

Verder vormgeven aan het meerjaren convenant met het platform Toerisme Landerd en de marketingovereenkomst met regio-VVV ten behoeve van (uitvoering van) promotie en productontwikkeling. Afnemen van diensten VVV (marketingpakket en regiopromotie).

Uitvoering kansrijke regionale projecten op het gebied van recreatie, economie en cultuurhistorie zoals Duits Lijntje en de Liberation Route Brabant. Afronden planologische procedure en uitgifte eerste kavels in Voederheil.

Principemedewerking verleend aan ontwikkelingsplan Heische Tip. (Door) start van groepsaccommodatie De Mineursberg (voorheen Richardo) n.a.v. nieuwe pachtovereenkomst. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. De overeenkomst met VVV NoordoostBrabant is in 2012 besproken met de VVV en de regiogemeenten, er zijn nieuwe overeenkomsten voor marketingactiviteiten en onderhoud en beheer fietsroutenetwerk opgesteld die 5 februari 2013 door het college zijn vastgesteld. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”.

De planologische procedure is nog niet afgerond, naar verwachting zal het 60

Afronden planologische procedure en uitgifte eerste kavels in Reek Zuid.

1e Burap 2012 Evenemententerrein Louwstraat. 2e Burap 2012 Stichting Platform Toerisme Landerd (PTL).

bestemmingsplan in april 2013 worden vastgesteld. Vervolgens kan er waarschijnlijk in het derde kwartaal gestart worden met de uitgifte als er genoeg belangstelling is. Het bestemmingsplan is begin 2012 vastgesteld en de kavels zijn allen bouwrijp gemaakt. Aanvullende saneringswerkzaamheden zijn eind 2012 afgerond. De voorzieningen voor water en riolering zijn aangelegd. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”.

61

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Faciliteren en uitvoeren van een aantal projecten ter verbetering en verbreding van het lokale toeristisch-recreatief aanbod. De Maashorst In opdracht van Stuurgroep de Maashorst is het Maashorst Manifest geschreven. Bij deze visie hoort ook een uitvoeringsprogramma 2009-2014. Het uitvoeringsprogramma voor De Maashorst bevat diverse projecten op het gebied van natuur en landschap (zie hiervoor programma 5), recreatie en toerisme, cultuurhistorie en economie. Hierbij gaat het onder andere om het verder ontwikkelen van de natuurkern, de realisatie en vernieuwing van toeristische routestructuren, de verdere ontwikkeling van recreatieve poorten en entrees, het betrekken van ondernemers bij De Maashorst en de branding en profilering van De Maashorst. Bezoekerscentrum Slabroek Bezoekerscentrum Slabroek heeft een belangrijke regionale functie binnen de Maashorstregio als het gaat om natuureducatie, recreatie en natuurbeleving. Het bezoekerscentrum is een non-profit instelling die van de gemeenten Landerd, Bernheze, Uden en Oss een jaarlijkse bijdrage ontvangt en daarnaast een deel eigen inkomsten genereert. De bijdrage van de gemeente Landerd is op dit moment € 22.000 per jaar, gebaseerd op het aantal inwoners. De financiering van Slabroek is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de vier gemeenten volgens het collectiviteitprincipe. Opstellen beleidskader t.b.v. (door)ontwikkeling recreatieterrein. De gemeente Landerd onderkent het belang van de toeristisch-recreatieve sector voor de gemeente en met name de recreatieve verblijfsfunctie die Landerd regionaal vervult. Het huidige verblijfsrecreatieve aanbod in de gemeente is echter sterk verouderd en kent weinig variatie en diversiteit. Het is zaak een kwaliteitsverbetering te realiseren en als zodanig een gezonde en moderne lokale verblijfsrecreatieve


Jaarplan 2012 van De Maashorst is uitgevoerd, deels conform planning. Landerd was/is projecttrekker van de projecten ‘uitvoering recreatieve routing’, ‘platform Maashorst Betrokken Ondernemen’ en cursus ‘Ambassadeur van het landschap’. Daarnaast heeft Landerd een coördinerende en trekkende rol genomen in de nieuwe organisatiestructuur (met name in de uitvoeringsstichting) van De Maashorst De Maashorst valt inhoudelijk onder programma 5

In 2012 is met de 4 gemeenten gesproken over de nieuwe overeenkomst met bezoekerscentrum Slabroek, waarbij gefaseerd ook een bezuiniging van 9% (2015) op de bijdrage van de 4 gemeenten zal worden doorgevoerd. De nieuwe overeenkomst zal in 2013 nader vorm krijgen.

Ontwikkelingsvisie recreatieterreinen inclusief Toetsingskader is opgesteld en op 20 september 2012 door de raad vastgesteld

62

sector te creëren teneinde de grote potenties waar te kunnen (blijven) maken. De gemeente wil de bestaande verblijfsaccommodaties faciliteren in hun (door)ontwikkeling maar wil hierbij wel richtlijnen en voorwaarden stellen zodat dit op een verantwoorde manier gebeurt. Diverse recreatieondernemers in Landerd hebben (concrete) plannen voor de ontwikkeling en kwaliteitsverbetering van hun bedrijf. Het ontbreekt de gemeente op dit moment echter aan een actueel en passend beleidskader om deze plannen en ontwikkelingen goed en consequent te kunnen beoordelen. Het op te stellen 'Toetsingskader Recreatieterreinen' moet op dit vlak dan ook een aanvulling vormen op het bestemmingsplan Buitengebied. Wanneer initiatieven ten aanzien van recreatieterreinen in afwijking zijn van het bestemmingsplan kunnen deze door de gemeente worden beoordeeld aan de hand van het Toetsingskader Recreatieterreinen Landerd. In het Toetsingskader is het bestaande en vastgestelde beleid meegenomen en waar nodig en wenselijk aangescherpt en geconcretiseerd. Niet alleen de gemeente maar ook de recreatieondernemers zijn dus gebaat bij een duidelijk beleidskader. Faciliteren van diverse ondernemers – en particuliere initiatieven op het gebied van kwaliteitsverbetering van het toeristisch-recreatief product en van verbrede landbouw. Ontwikkelingsvisie recreatieterreinen Zowel de gemeente als de lokale recreatieondernemers streven naar een kwaliteitsverbetering van het lokale toeristisch overnachtingaanbod. Diverse recreatieondernemers hebben concrete ontwikkelingsplannen. Teneinde deze ontwikkelingen te kunnen faciliteren en de plannen te kunnen toetsen zal in 2012 een toetsingskader recreatieterreinen worden opgesteld. Hierin wordt het bestaande beleid opgenomen evenals randvoorwaarden en beoordelingscriteria.

Ontwikkelingsvisie: zie hierboven Ontwikkelplannen van recreatieondernemers konden pas worden beoordeeld na vaststelling van de ontwikkelingsvisie. Behalve de plannen van camping De Maashorst, waarvoor in 2010 al een overeenkomst is afgesloten, is eind 2012 ook voor camping De Heische Tip een principeverzoek ingediend, waaraan het college onder voorwaarden principemedewerking heeft verleend. Medio 2013 worden naar verwachting ook ontwikkelplannen van een aantal andere terreinen ingediend. Deze zullen ook worden getoetst aan de ontwikkelingsvisie 63

Verder vormgeven aan het meerjaren convenant met het platform Toerisme Landerd en de marketingovereenkomst met regio-VVV ten behoeve van (uitvoering van) promotie en productontwikkeling. Afnemen van diensten VVV (marketingpakket en regiopromotie). Platform Toerisme Landerd (PTL) Met het PTL is in 2010 een meerjarenconvenant afgesloten ten behoeve van de uitvoering van toeristische promotie en productontwikkeling voor Landerd. Dit convenant heeft een looptijd van 5 jaar (t/m 2014). In het convenant zijn afspraken gemaakt over activiteiten, taken en verwachte resultaten met als doel om meer structurele afstemming te krijgen tussen het beleid van de gemeente en de activiteiten van het PTL. Het PTL is de gesprekspartner van de gemeente waar het de lokale (verblijfs)recreatiesector betreft. Verder houdt het PTL zich bezig met productontwikkeling en promotie voor Landerd en de organisatie van diverse lokale evenementen. Hierbij kan gedacht worden aan (thematische) wandel- en fietsroutes, de presentatie van Landerd op de Maashorstfair, het busarrangement rondom het Duits Lijntje en de organisatie van de open tuinendag en de Landerdse molendag. Daarnaast beheert het PTL de toeristische website van Landerd (www.toerismelanderd.nl) en coördineert PTL alles rondom de Landerdse mascotte Docus de Das. Het PTL streeft er naar om in 2012 aan de Udensedreef het Docus de Das avonturenpad te openen, een uniek halfverhard educatief natuurspeelpad dat wordt gerealiseerd in samenwerking met onder andere camping De Holenberg en de Nieuwe Hoeven (BrabantZorg). Regio-VVV Vanaf 2009 is Landerd weer aangesloten bij de Regio-VVV middels een meerjarenovereenkomst (t/m 2012). Jaarlijks wordt een marketingpakket afgenomen waardoor wordt meegelift op de regiopromotie van de VVV en er ook meer mogelijkheden zijn voor distributie en inkoop van folders en kaartmateriaal. De Regio-VVV verzorgt onder andere het beheer en

De huidige overeenkomst met PTL is conform planning in 2012 geëvalueerd. De conclusie was dat een nieuwe overeenkomst moet worden opgesteld waarbij onder andere de subsidieverordening en de btwproblematiek zouden worden meegenomen Deze nieuwe overeenkomst is in januari 2013 door het college vastgesteld en zal begin 2013 worden getekend. PTL heeft het jaarplan 2012 uitgevoerd (jaarverslag wordt begin 2013 verwacht), vooral de realisatie van het Docus de Daspad aan de Udensedreef is positief ontvangen en een groot succes te noemen. Daarnaast hebben afgelopen jaar onder andere de Landerdse Molendag en de Open Tuinendag weer plaatsgevonden en was er ook weer een Landerd-stand op de Maashorstfair.

De VVV heeft het marketingcommunicatieplan 2012 uitgevoerd, het jaarverslag wordt medio 2013 verwacht. Afgelopen jaar heeft VVV NoordoostBrabant zich onder andere beziggehouden met het fietsroutenetwerk, de promotie en marketing van De Maashorst, het opzetten van een nieuwe website www.vvvdemaashorst.nl en de uitgave van de Uit & Thuiskrant. 64

onderhoud van het recreatieve fietsroutenetwerk (knooppuntensysteem), de regionale toeristisch-recreatieve website www.regio-vvv.nl, de uitgave van de jaarlijkse regiopocket NoordoostBrabant, participatie in het Brabantmagazine en de uitgave Uit & Thuiskrant Noordoost-Brabant (4x per jaar). Sinds 2011 geeft de Regio-VVV ook de geactualiseerde wandelkaart Landerd-Uden uit (knooppuntennetwerk). Daarnaast vertegenwoordigt de RegioVVV de regio Noordoost-Brabant op landelijke consumentenbeurzen (o.a. Libelle zomerweek, 50+ beurs, fiets- en wandelbeurs) en in (inter)nationale promotiecampagnes (Coolbreaks, Brabant smaakt naar meer). Tevens kan op basis van aanvullende afspraken gebruik worden gemaakt van de expertise en ondersteuning van de VVV voor specifieke lokale en regionale activiteiten en projecten, bijvoorbeeld ten behoeve van De Maashorst en het Duits Lijntje. Sinds 2011 beschikt Landerd ook over een officieel VVV-agentschap (bij de C1000) in Zeeland, waardoor regionale en lokale toeristischrecreatieve informatie en producten op een toegankelijke en herkenbare wijze verkrijgbaar zijn in de gemeente. In 2012 zal de Regio-VVV zich met name richten op het verbeteren van de digitale informatievoorziening middels het project 'Triple I'. Daarnaast lopen de overeenkomsten met de gemeenten in 2012 af en zal bekeken worden hoe na 2012 invulling gegeven kan worden aan de regionale marketing en promotie en de lokale behoefte op dit gebied. Uitvoering kansrijke regionale projecten op het gebied van recreatie, economie en cultuurhistorie zoals Duits Lijntje en de Liberation Route Brabant. Duits Lijntje De gemeente Landerd participeert in het project ‘Duits Lijntje’, waarbij de voormalige spoorlijn van Wezel (D) naar Boxtel landschappelijk, cultuurhistorisch en recreatief wordt ontwikkeld. In 2012 wil de Stuurgroep Duits Lijntje inzetten op verdere ontwikkeling hiervan. Voor de uitvoering van bovenstaande gaat het voor 2012 om een gemeentelijke bijdrage van € 5.000. Vanaf 2013 is een

Daarnaast zijn intensief gesprekken gevoerd met alle gemeenten ten behoeve van de nieuwe overeenkomsten voor marketing en onderhoud/beheer fietsroutes, die vanaf 2013 moeten ingaan.

Eerste helft 2012 is een wandel-app voor het Duits Lijntje ontwikkeld. Tevens zijn vanuit Veghel en Landerd vier busexcursies rondom het Duits Lijntje georganiseerd. Alle (marketing)activiteiten en producten binnen het project Duits Lijntje zijn in oktober 2012 overgedragen aan VVV Noordoost-Brabant. Stuurgroep en Ambtelijke werkgroep blijven low profile intact om vinger aan de pols te houden. 65

bedrag van € 3.750 opgenomen voor het intergemeentelijke project Duits Lijntje.

Afronden planologische procedure en uitgifte eerste kavels in Voederheil. Ontwikkeling bedrijventerrein Voederheil 2 In maart 2011 heeft de Raad besloten tot de ontwikkeling van 6,5 ha. netto bedrijventerrein op bedrijventerrein Voederheil 2 in Zeeland. Inmiddels is gestart met het opstellen van een bestemmingsplan en heeft op 7 juli 2011 een informatieavond voor alle ondernemers uit Landerd plaatsgevonden. De opmerkingen/suggesties die tijdens deze avond gedaan zijn, zijn zoveel mogelijk in het bestemmingsplan verwerkt. Wij verwachten dat het bestemmingsplan Voederheil 2 in het voorjaar van 2012 door de Raad kan worden vastgesteld. Aansluitend kan gestart worden met het bouwrijpmaken van het gebied. (zie ook paragraaf F Grondbeleid). Afronden planologische procedure en uitgifte eerste kavels in Reek Zuid. Ontwikkeling woon-werklocatie ReekZuid Al eerder in 2009 heeft een voorontwerp bestemmingsplan voor Reek-Zuid ter inzage gelegen. Het plangebied is ten opzichte van dat eerder bestemmingsplan echter iets uitgebreid waardoor onder andere een financieel betere situatie in de grondexploitatie ontstaat. Het eerdere voorontwerp bestemmingsplan is hierop aangepast evenals op nieuwe wetgeving (Wabo) en tevens is een aantal onderzoeken geactualiseerd. Ook voor deze locatie heeft op 7 juli 2011 een informatieavond plaatsgevonden. De opmerkingen/suggesties die tijdens deze avond gedaan zijn verwerken wij zoveel mogelijk in het bestemmingsplan. Het aangepaste ontwerp bestemmingsplan zal in de tweede helft van 2011 opnieuw in procedure gebracht worden, zodat vaststelling van het plan door de Raad begin 2012 kan plaatsvinden. Aansluitend kan gestart worden met het bouwrijp maken van het gebied. (zie ook paragraaf F Grondbeleid).

In het kader van het project Liberation route zijn in Zeeland en in Schaijk/Reek twee ‘luisterkeien’ geplaatst en is een lespakket voor scholen ontwikkeld.

Zie onder “wat hebben we bereikt?”.


66

Evenemententerrein Louwstraat. Op het evenemententerrein gelegen aan de Louwstraat in Schaijk is door een aantal verenigingen gevraagd om vaste nutsvoorzieningen aan te brengen. Ook in het coalitieprogramma is deze wens opgenomen, maar hadden we daar tot op heden geen prioriteit aan toegekend. Gelet op de hoge vaste kosten (vastrecht) voor een passende stroomaansluiting, stellen wij voor van dat onderdeel af te zien, maar wel de vaste voorziening voor water en riolering aan te gaan brengen. De geraamde kosten hiervoor bedragen eenmalig € 3.360. De structurele kosten voor deze voorzieningen zijn erg beperkt en zullen derhalve niet apart in de begroting worden opgenomen. Stichting Platform Toerisme Landerd (PTL) Uit de jaarrekening 2011 van de stichting Platform Toerisme Landerd (PTL) is gebleken dat de stichting de afgelopen jaren een aanzienlijk eigen vermogen heeft opgebouwd. In overleg met PTL zijn afspraken gemaakt over de afbouw hiervan. Het college heeft na overleg met PTL besloten de komende jaren (vanaf 2012) elk jaar € 10.000 uit deze reserve te onttrekken en te besteden aan het jaarprogramma van PTL. De gemeentelijke bijdrage zal gedurende deze periode met eenzelfde bedrag worden verminderd. In het nieuw af te sluiten convenant met PTL worden deze afspraken bekrachtigd. De financiële consequenties zijn verwerkt in de begroting 2013.

De voorzieningen voor water en riolering zijn in 2012 aangeld.

Bijdrage aan PTL is in 2e Burap 2012 verlaagd van €36.000 naar € 26.000 per jaar (vermindering wordt door PTL opgevangen door jaarlijks een deel van het eigen vermogen in te zetten).

67

Effectmeting

Toeristenbelasting aantal overnachtingen

Werkelijk 2010 236.990

Werkelijk 2011 227.560

Begroot 2012 240.000

Werkelijk 2012 De verwachte opbrengst is € 236.000


Economische structuur en toerisme (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Lasten


Realisatie 2012

Product: 310.0 Handel en ambacht 340.0 Landbouw 560.1 Openluchtrecreatie onderdeel toerisme

46 67 117

43 191 107

29 263 106

Totaal lasten

230

341

398

12 39 1

10 51 1

9 165 1

52

62

175

178-

279-

223-

-

-

-

178-

279-

223-

Baten 310.0 340.0 560.1

Handel en ambacht Landbouw Openluchtrecreatie onderdeel toerisme

Totaal baten


68



Realisatie

Rekening 2012

n.v.t. Reserves: Er zijn bij dit programma geen reserves. Investeringen: Er zijn bij dit programma geen investeringen. Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de rekening.

69

8. Volksgezondheid Wethouder Raaijmakers Wethouder Tindemans (onderhoud begraafplaats) Inleiding Het programma omvat de zorg voor de openbare volksgezondheid en lijkbezorging. Het beleid van dit programma binnen de gemeente Landerd is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s en wettelijk vastgestelde taken: • Wet Publieke Gezondheid (WetPG) • Lokaal gezondheidsbeleid (2008-2011) • Nota “Jongeren in Landerd, ons een zorg” (december 2007) • Wet Lijkbezorging • Startnotitie ‘Transitie Jeugdzorg Brabant Noordoost’ (2011). Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Uitvoeren vastgestelde beleid volksgezondheid.

Rekening 2012 Er zijn programma’s voor alcoholpreventie en overgewichtpreventie uitgevoerd. De effecten van de interventies in de afgelopen zijn in 2011 gemeten bij jongeren. Bewegen en preventie overgewicht In 2003, 2007 én 2011 was het percentage jongeren met overgewicht in de GGD regio ongeveer 10%. In Landerd is dat 9%. Zowel in de regio als in Landerd is het percentage jongeren dat niet elke dag groente eet gestegen, in Landerd van 60% naar 76%. Het percentage dat niet elke dag fruit eet blijft hoog, in Landerd 77%. Zo'n 11% ontbijt minder dan 5 keer per week. Op dit moment voldoet 27% in de regio en 28% in Landerd aan de landelijke beweegnorm. Wel zijn in 2011 meer jongeren in Landerd (85%) lid van een sportvereniging ten opzichte van 2007 (78%) en ten opzichte van de regio (71%). Preventie alcoholgebruik Sinds 2007 geven minder jongeren in de regio aan alcohol te hebben gedronken in de afgelopen 4 weken. In Landerd daalde dat van 53% naar 43%. Het percentage bingedrinkers (5 of meer glazen bij een gelegenheid) daalde in Landerd van 42% naar 34%. 70

De regionale daling van het aantal jongeren dat in afgelopen vier weken had gedronken geldt alleen voor de 1215-jarigen, van 25 naar 17%. In deze groep daalde ook het percentage bingedrinkers, van 13% naar 8%. Bij de oudere jeugd is het alcoholgebruik onverminderd hoog. 80% heeft gedronken in de laatste 4 weken en 62% is bingedrinker. Inspecties basisscholen, peuterspeelzalen en kinderopvang.

Bezuiniging GGD. Volgen ontwikkelingen rond decentralisatie jeugdzorg en voorbereiden van implementatie evenals doorontwikkelen Centra voor Jeugd en Gezin (CJG).

Het college is verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving Kinderopvang. Inspecties zijn uitgevoerd op basis van de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen Peuterspeelzalen. De inspectierapporten zijn opgesteld aan de hand van het handhavingsbeleid Kinderopvang 2012. Bestaande gastoudervoorzieningen moeten steekproefsgewijs worden geïnspecteerd. In Landerd is de wettelijke 5% van het aantal gastoudervoorzieningen geïnspecteerd. De gemeente Landerd staat op de A-lijst. Besloten is om de basisscholen niet meer te inspecteren. Deze inspecties zijn niet verplicht en werden slechts in een beperkt deel van de school uitgevoerd (onderbouw). Gerealiseerd. Met ingang van januari 2013 is de gemeente verantwoordelijk voor de enkelvoudige ambulante jeugdhulp. Het hulpaanbod van het CJG is uitgebreid. Een aantal lichte vormen van zorg worden nu op lokaal niveau uitgevoerd.

1e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens. 2e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens.

71

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Uitvoeren vastgestelde beleid volksgezondheid. Het budget voor activiteiten ten behoeve van de uitvoering van het lokaal gezondheidsbeleid is vanaf 2010 verlaagd. Getracht wordt zoveel mogelijk activiteiten uit te voeren binnen het lokaal accent van het GGD-budget. Daarnaast blijft een bedrag van ongeveer € 10.000 beschikbaar voor: a. Programma alcoholpreventie. Dit programma is gericht op kinderen onder de 16 jaar, jeugdigen in het algemeen en hun ouders/verzorgers. Dit programma wordt vanwege de noodzakelijke combinatie van aspecten van voorlichting, regelgeving en handhaving voorbereid op de schaal van de 21 gemeenten in de veiligheidsregio Brabant-Noord. b. Progr. overgewichtpreventie. Dit programma is in uitvoering en richt zich op verschillende doelgroepen

Inspecties basisscholen, peuterspeelzalen en kinderopvang. GGD inspecteert de basisscholen in de oneven jaren en jaarlijks de kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. De gastouders dienen door de GGD op kwaliteit gecontroleerd te worden voordat ze opgenomen kunnen worden in het landelijk register. Dit laatste is verplicht willen ouders gebruik kunnen maken van kinderopvangregelingen. Het betreft hier een wettelijke taak voor de gemeente.


Alcoholpreventie: - Uit met Ouders georganiseerd: ruim zestig ouders hebben in vier horecagelegenheden informatie gekregen over alcohol, drugs, veilig uitgaan en grenzen stellen hierover stellen aan jongeren. - In samenwerking met gemeente Uden extra aandacht vestigen op alcoholpreventie op het Udens College. - Observatie door Novadic-Kentron bij Zomercarnaval Schaijk t.a.v. alcoholgebruik. Verslag met aanbevelingen uitgebracht. - Periodiek afstemming over 14+feesten in Zeeland met horeca, politie, GGD, Novadic-Kentron en de organisator. Overgewichtpreventie: - Themadag gezonde voeding op basisschool Den Omgang. - Workshop eetplezier en beweegkriebels voor peuterspeelzalen en enkele kinderdagverblijven. - Advies aan voetbalverenigingen Achilles en DAW over gezond assortiment in de kantine. - Driemaal cursus Superchefs met elk circa tien kinderen uit groep 7 en 8. - Informatiestand op de Maashorstfair.

De 17 kinderopvanglocaties zijn in 2012 geïnspecteerd op basis van Risico Gestuurd Toezicht (RGT). Aan de hand van een landelijk model maken de GGD inspecteurs een risicoprofiel voor iedere locatie. Aan de hand van een bepaald risicoprofiel (vier kleuren) is de inspectiesoort bepaald. In 2012 hebben de volgende inspectiesoorten plaatsgevonden: Reguliere inspecties:7 Inspecties oranje: 6 Inspecties rood:1 Nieuwe locaties: 3 Er zijn 6 nieuwe gastoudervoorzieningen geïnspecteerd. Daarnaast zijn er 4 72

huidige gastoudervoorzieningen geïnspecteerd op locatie. Bezuiniging GGD. De GGD Hart voor Brabant heeft in de kadernota 2012 een bezuiniging van 10% op de inwonersbijdrage ingeboekt. Een bezuiniging op deze gemeenschappelijke regeling is niet meegenomen bij de bezuinigingsdiscussie in 2010. Vanaf 2012 gaat de inwonersbijdrage structureel omlaag met € 1,07 hetgeen voor Landerd een voordeel oplevert van € 16.000. Volgen ontwikkelingen rond decentralisatie jeugdzorg en voorbereiden van implementatie evenals doorontwikkelen Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Het stelsel van de jeugdzorg gaat ingrijpend veranderen. De vrijwillige provinciale jeugdzorg, jeugdbescherming, jeugdreclassering, jeugd Geestelijke Gezondheidszorg (jeugd-GGZ) en de zorg voor licht verstandelijke gehandicapten (jeugdLVG) moeten integreren tot één stelsel voor hulp aan jeugdigen en gezinnen. De verantwoordelijkheid hiervoor komt geheel bij de gemeenten te liggen, inclusief de financiële verantwoordelijkheid. De verwachting is dat dit proces rond 2015 is afgerond. Vooruitlopend op de transitie hebben de gemeente in de regio Brabant Noordoost en de Provincie afspraken gemaakt om de instroom in de geïndiceerde jeugdzorg te verminderen en de uitstroom te vergroten. Zij hebben hierover afspraken gemaakt in de overeenkomst ‘Oost West, Thuis Best! De Provincie biedt de regio Noordoost extra middelen voor het lokaal hulpaanbod te versterken. Als regio’s een vermindering van gespecialiseerde jeugdzorg realiseren, gaat de provincie vanaf 2013 een deel van de doeluitkering jeugdzorg, die de provincie ontvangt, investeren in de regio ter versterking van het lokale hulpaanbod. De transitie op de jeugdzorg wordt regionaal opgepakt en afgestemd. In 2010 zijn er twee fysieke inlooppunten CJG in de gemeente Landerd geopend. De taken van het CJG worden de komende jaren uitgebreid. De jeugdzorg wordt namelijk een gemeentelijke taak

De bezuiniging is gerealiseerd. GGD richt zich waar mogelijk meer op risicogroepen in plaats van op brede doelgroepen.

Met ingang van 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor bijna alle vormen van hulp en zorg voor jeugdigen en opvoeders. In de regio Brabant Noordoost is een gezamenlijke concept visie Transitie Jeugdzorg opgesteld. De gemeenten hebben als doel: Het belang om kinderen, jongeren en gezinnen in een vroegtijdig stadium, snel en zo dichtbij mogelijk te ondersteunen en in hun omgeving te helpen bij de het opgroeien en opvoeden tot volwassen en zelfstandige burgers. De visie wordt in 2013 aan alle gemeenteraden ter vaststelling aangeboden. De Provincie Noord-Brabant heeft in overleg met de gemeenten besloten om vooruitlopend op de transitie jeugdzorg vanaf 2013 de verantwoordelijkheid voor een deel van de jeugdzorg over te dragen aan de gemeente (versnelling transitie jeugdzorg). Het betreft hier enkelvoudige ambulante jeugdzorg. Als het gaat om ouders en jongeren die gemotiveerd en bereid zijn om hulp te accepteren (vrijwillig kader), krijgen de CJG’s een belangrijke rol. In 2012 heeft het CJG van de provincie middelen ontvangen voor het uitbreiden van het lokaal aanbod. Het doel was dat hiermee de instroom in de geïndiceerde jeugdzorg zou verminderen en de uitstroom te vergroten. CJGgeeftantwoord heeft het lokaal aanbod uitgebreid onder meer met: eigen kracht conferenties, Kinderen In Echtscheiding Situaties, 73

en ook de overgang van ABWZ- functies naar de gemeente heeft gevolgen voor de uitvoering van taken met betrekking tot jeugd. Het CJG moet verder ontwikkeld worden om een verbetering te bereiken in de samenwerking tussen partnerorganisaties. Bij het overhevelen van de taken in het kader van de jeugdzorg naar de gemeente realiseert het rijk een structurele bezuiniging. Dit betekent dat de gemeente anders uitvoering moet gaan geven aan deze verantwoordelijk dan provincie en rijk tot op heden doen: lichte hulp waar kan en alleen zware hulp waar dat noodzakelijk is. De nieuwe taken bieden de gemeente in regionaal verband kansen om de keten jeugdzorg te verstevigen. Preventie en zorg kunnen worden gekoppeld. De gemeente kan als regisseur de stijgende vraag naar gespecialiseerde zorg terugdringen door de hulp dichtbij, eerder en sneller in te zetten. Het CJG krijgt hierin een belangrijke rol omdat het als frontoffice gaat dienen voor jeugdzorg van de gemeenten. In de periode 2008 – 2011 heeft de gemeente extra middelen ontvangen in het kader van de brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin voor het realiseren van een CJG. De middelen voor de brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin worden vanaf 2012 toegevoegd aan het gemeentefonds. De brede doeluitkering voor de centra jeugd en gezin (BDU CJG) vervalt.

gezinsbegeleiding, etc. In 2012 heeft de provincie geconstateerd dat de doelstelling niet is behaald. De provincie gaat vanaf 2013 geen deel van de doeluitkering jeugdzorg, die de provincie ontvangt, in de regio investeren ter versterking van het lokale hulpaanbod.

74

Effectmeting Wat betreft de effectmeting op het terrein van gezondheid geldt dat periodiek hiernaar onderzoek wordt gedaan door de GGD. Alcoholgebruik (peildatum 2009) Overmatige drinker Volwassenen (19 t/m 64) Landerd 12% Hart voor Brabant 13% Gewicht (peildatum 2009) Overgewicht

Ouderen (65 en ouder) 5% 10%

Volwassenen (19 t/m 64) 47% 46%


Sociale omgeving (peildatum 2009) Eenzaamheid Volwassenen (19 t/m 64) Landerd 32% Hart voor Brabant 38%


Landerd Hart voor Brabant

Met betrekking tot de begraafplaats zijn de aantallen over de jaren 2009 tot en met 2012 vermeld: Omschrijving Begravingen Urnen Reserveringen

2009 13 1 1

2010 7 3 1

2011 12 3 3

2012 18 1 8

75



Lasten Product: 714.0 Volksgezondheid Centrum jeugd en 715.0 gezin 724.0 Lijkbezorging Totaal lasten Baten 714.0 715.0 724.0

Volksgezondheid (bedragen in duizenden euro's)

Volksgezondheid Centrum jeugd en gezin Lijkbezorging

Totaal baten



Realisatie 2012

297

306

298

418 69

388 70

371 69

784

764

738

7

10

10

70

47

58

77

57

68

707-

707-

670-

-

-

-

707-

707-

670-

76



Realisatie

Rekening 2012

n.v.t. Reserves: Er zijn bij dit programma geen reserves. Investeringen: Er zijn bij dit programma geen investeringen. Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de rekening.

77

9. Veiligheid Burgemeester Inleiding Het programma omvat openbare orde en veiligheid, het verbeteren van de sociale veiligheid en de vermindering van criminaliteit en overlast. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Regionaal Crisisplan Veiligheidsregio Brabant-Noord (2011) • Brandbeveiligingsverordening gemeente Landerd (2010) • Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Brabant-Noord (2010) • Wet op de Veiligheidsregio’s (2010) • Beleidskader 2012 Veiligheidsregio Brabant-Noord (2011) • Visiedocument Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf (2011) • Handhaving ruimtelijke ordening, bouwen, civiel en cultuurtechniek (2000) • Integraal Veiligheidsplan (2011-2014) • Gebruiksbesluit (2009) • Horeca- en evenementenbeleid (2009) Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Voortzetten project Buurtinformatienetwerk (BIN ). Uitvoering integraal veiligheidsplan 2011-2014.

Rekening 2012 Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”. Aan de kadernota Integrale Veiligheid wordt uitvoering gegeven door middel van het uitvoeringsplan. Dit plan is gelet op de actuele veiligheidssituatie ook in 2013 nog actueel. Er is uitvoering gegeven aan het uitvoeringsprogramma externe veiligheid. Sleutelfunctionarissen zijn getraind. Daarnaast zijn bijeenkomsten georganiseerd voor alle betrokkenen.

Uitvoering Brabant veiliger.

Professionalisering rampenbestrijding, alle processen minimaal eenmaal oefenen. 1e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens. 2e Burap 2012 Geen gewijzigde beleidsvoornemens.

Niet van toepassing Niet van toepassing

78

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Voortzetten project Buurtinformatienetwerk (BIN ). BIN bestaat uit een netwerk van wijkbewoners in de wijk Molengraaf in Schaijk en heeft onder andere als doel de veiligheid in de wijk te verbeteren. Door BIN vermindert de criminaliteit in de wijk en worden wijkbewoners betrokken bij het werk van de politie. BIN verbetert het veiligheidsgevoel en draagt bij aan de leefbaarheid in de wijk. De reeds geraamde jaarlast van € 2.500 wordt toereikend geacht in de periode 20102013.

Uitvoering integraal veiligheidsplan 20112014. Het Integraal Veiligheidsplan 2011-2014 wordt in 2011 vastgesteld. Elke gemeente dient te beschikken over een IVP. Doel van integraal veiligheidsbeleid is om door middel van samenwerking tussen interne en externe actoren de sociale en fysieke veiligheidssituatie van de inwoners van de gemeente op een structurele en integrale wijze te verbeteren. In het IVP zijn algemene doelen gesteld op het terrein van integrale veiligheid voor de periode 20112014. Daarnaast zijn in het uitvoeringsplan behorend bij het IVP concrete doelen gesteld voor de periode 2011-2012. Uitvoering Brabant veiliger. Externe veiligheid is verweven in een aantal werkzaamheden die de gemeente Landerd uitvoert. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het maken van een risico-inventarisatie van risicovolle bedrijven, het borgen van het aspect externe veiligheid in de werkprocessen of het regulier meenemen van externe veiligheid in de ruimtelijke planontwikkeling. Voor 2012 kan de gemeente hiervoor subsidie van de provincie krijgen. De maximaal toe te kennen subsidie bedraagt € 10.000. Op basis van een vooraf opgesteld uitvoeringsprogramma ontvangt de gemeente deze bijdrage van de provincie.


Het BIN functioneert goed vanwege de samenwerking tussen de bewoners en de politie. De gemeente vervult een facilitaire rol hierin. In samenwerking met het BIN heeft de gemeente gezorgd voor nieuw opgemaakte en gedrukte folders. Daarnaast heeft er een jaarevaluatie plaatsgevonden om de voortgang te monitoren. Na inspanningen van de wijkagent zijn er in Zeeland bewoners die de voortrekkers rol voor een BIN in Zeeland willen vervullen. Een eerste bewonersbijeenkomst heeft al plaatsgevonden.

Activiteiten in het kader van het Integraal Veiligheidsplan komen tot uitdrukking in het uitvoeringsplan. Dit plan is thematisch opgebouwd. Alle activiteiten die de gemeente onderneemt in het kader van Integrale Veiligheid zijn hier bijeengebracht. De uit te voeren werkzaamheden zijn veelal doorlopend. Gelet op het karakter van het plan voert het te ver om hier de ondernomen acties te benoemen. Immers, veel komen elders, thematisch, terug. Zie bijvoorbeeld de uitvoering Externe Veiligheid hieronder (ook een thema uit IVP).

In het kader van Externe Veiligheid heeft de gemeente uitvoering gegeven aan het uitvoeringsprogramma. Dat betekent onder andere dat tankstations zijn gecontroleerd, risicoberekeningen zijn gemaakt, op te stellen bestemmingsplannen worden beoordeeld, het register risico’s gevaarlijke stoffen is geactualiseerd, de risicokaart is vernieuwd, de samenwerking is geborgd en gekomen is tot een bestuurlijke verklaring waarmee is aangetoond dat Landerd aan de huidige kwaliteitscriteria voldoet.

79

Professionalisering rampenbestrijding, alle processen minimaal eenmaal oefenen. Om goed voorbereid te zijn ten tijde van een calamiteit/ramp dient de gemeente haar rampenbestrijdingsprocessen goed op orde te hebben. Deze dienen actueel en beoefend te zijn. De gemeente is eind 2008 begonnen met een inhaalslag. In 2010 en 2011 zijn de draaiboeken geactualiseerd en in 2012 zal met name ingezet worden op het beoefenen van de processen in de praktijk. Bovendien zal meer de samenwerking met buurgemeenten en regio worden gezocht om zowel opkomst als de kwaliteit ten tijde van een calamiteit te kunnen waarborgen.

Vanwege de nieuwe structuur van de rampenbestrijding was het niet zinvol alle processen te oefenen. In 2012 kent de rampenbestrijding het regionaal crisisplan en is hiermee grotendeels geregionaliseerd. Momenteel zijn de regio en gemeenten bezig met de afronding van de adequate invulling van het nieuwe plan. Voor alle leden van de rampenbestrijding is de mogelijkheid geboden om de kennis op te frissen. In 2012 is het proces Opvang geoefend en heeft er een oefening plaatsgevonden bij de Pompekliniek te Zeeland.

Effectmeting Geen

80

Wat mag het kosten?



Veiligheid (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Lasten


Realisatie 2012

Product: 120.0 140.0

Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid

Totaal lasten

1.031

1.050

1.044

139

144

142

1.170

1.194

1.186

39

39

122

30

17

15

69

56

137

1.101-

1.138-

1.049-

4

9

9

1.097-

1.129-

1.040-

Baten 120.0 140.0

Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid

Totaal baten



81



Realisatie

Rekening 2012

n.v.t. Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve DKU brandweerkazerne en werf Zeeland Reserve materiaal brandweer

1.1.2012 31.12.2012 185.622 176.342 121.961

0

Investeringen: Er zijn bij dit programma geen investeringen. Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de rekening.

82

83

10. Milieu Wethouder Tindemans (Riolering, water, handhaving en duurzaamheid) Wethouder Van Dongen (Milieu) Inleiding Het programma omvat de zorg voor milieu, afvalstoffenverwijdering en riolering. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Plus (VGRP/2012) • Jaarlijkse milieuprogramma’s • Notitie Duurzaam Landerd (2010) Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Het op peil houden van een adequaat uitvoeringsniveau van de milieutaken, het voeren van een actief vergunningenbeleid en een consequente controle en handhaving van milieuvoorschriften. Afronden van de herziening van het GRP, waarbij gelijktijdig de overige waterprojecten in het geheel worden geïntegreerd.

Rekening 2012 Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?’’.

In samenwerking met het Waterschap werken aan oplossing van de waterafvoer in de kern Schaijk.

Gefaseerd aanpak en uitvoering schoner oppervlaktewater overeenkomstig maatregelen rioolbeheerplan.

1e Burap 2012 Wet Informatievoorziening ondergrondse netwerken (WION). 2e Burap 2012 Duurzaamheid

In 2012 is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) door de raad vastgesteld. Omdat hierin ook alle gemeentelijke watertaken en het waterplan zijn verwerkt hebben we dit VGRP+ genoemd. In 2012 zijn er door het Waterschap enkele varianten uitgewerkt voor de oplossing van het waterprobleem in de kern Schaijk. Gebleken is dat de waterloop die het regenwater van Schaijk afvoert en waarop de kern Schaijk overstort, onvoldoende capaciteit heeft en derhalve verbreed moet worden. Inmiddels is het Waterschap begonnen met de grondverwerving, zodat in 2013 de verbreding uitgevoerd kan worden. In 2012 is begonnen met de grootschalige vervanging van de riolering in het plandeel Zeeland zuid-west. De afkoppeling van regenwater door aanleg van een dubbel rioolstelsel, en aanleg van een waterberging is een van de hoofdpunten bij de uitvoering van dit project. Daarmee geven we uitvoering aan de hiernaast genoemde doelstelling. Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”.

Zie onder “wat hebben we ervoor gedaan?”.

84

Wat doen we ervoor?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Begroting 2012 Evaluatie geurverordening De geurverordening is vastgesteld op 22 mei 2008. Een eerste evaluatie heeft plaatsgevonden in april 2010. Ondanks een te verwachten beperkte dynamiek in milieuvergunningverlening en/of intrekkingen/beëindigingen vindt er op verzoek van de raad eind 2011 wederom een evaluatie plaats. Een 2-jaarlijkse evaluatie van de geurverordening wordt bij normale gemiddelde dynamiek voornoemd zinvol geacht. Is deze dynamiek (zeer) beperkt dan kan overwogen worden de evaluatie later te houden. Hiervoor is in 2013 en 2015 een bedrag geraamd van € 5.000.

Rekening 2012 N.v.t. pas in 2013.

Milieuprogramma/milieu algemeen In het jaarlijks vast te stellen milieuprogramma worden de activiteiten vermeld voor het desbetreffende jaar. Prioriteit wordt gegeven aan het op peil houden van een adequaat uitvoeringsniveau van de milieutaken en het voeren van een actief vergunningenbeleid en aan en consequente controle en handhaving van milieuvoorschriften. In het kader van de handhaving wordt toepassing gegeven aan de provinciebreed bestuurlijk vastgestelde handhavingstrategie. Nieuwe weten regelgeving op gebied van milieu moet worden ingevoerd en/of worden toegepast. In dit kader wordt verwezen naar het milieuprogramma 2012. Het RMB (Regionaal Milieubedrijf) zal hierin de nodige ondersteuning geven op basis van de type I taken (beleidscoördinatie etc.). In het kader van de eerder gevoerde bezuinigingsoperatie is reeds eerder gekeken naar uitbesteding van taken.

Over de in het jaarlijks op te stellen milieuprogramma opgenomen activiteiten wordt verslag gedaan in het eveneens jaarlijks vast te stellen milieujaarverslag. Het milieujaarverslag wordt vastgesteld door het college en ter kennisname gebracht aan de raad. In het verslag zijn kwantitatieve gegevens verwerkt zoals de hoeveelheden gescheiden ingezameld huishoudelijk afval, het aantal verleende omgevingsvergunningen (milieu), behandelde meldingen, gehouden milieucontroles etc. Ook is hierin aangegeven wat er is gedaan op gebied van energie en duurzaamheid. Kortheidshalve wordt verwezen naar het nog nader vast te stellen milieujaarverslag.

Duurzaam bouwen In de gemeente Landerd is het regionaal convenant Duurzaam Bouwen van toepassing. Het convenant heeft een looptijd tot 31 december 2012. Dit convenant geldt als leidraad voor het gemeentelijk beleid op dit terrein. Andere deelnemers aan dit convenant zijn de omliggende gemeenten en de in het werkgebied actief zijnde

Resultaten worden opgenomen in het milieujaarverslag. Zie bovenstaand. Een nieuw convenant wordt begin 2013 getekend.

85

aannemersorganisatie en woningcorporaties. In het convenant worden ondermeer eisen gesteld aan nieuw te bouwen woningen betreffende de thema’s Energie, Milieu, Gezondheid, Gebruikskwaliteit en Toekomstwaarde. Ondersteuning is er middels een tijdelijke licentie van het webbased Gemeentelijk Praktijk Richtlijn Duurzaam Bouwen (GPR) rekenprogramma. Afronden van de herziening van het GRP, waarbij gelijktijdig de overige waterprojecten in het geheel worden geïntegreerd. Het gemeentelijk rioleringsplan is in 2007 geactualiseerd en vastgesteld in de raad van 13 maart 2008. Het plan heeft tot doel de aanleg, het beheer en de financiële consequenties inzichtelijk te maken. In 2011 starten we met de herziening van dit plan, wat vervolgens in de loop van 2012 aan de gemeenteraad ter vaststelling zal worden aangeboden. Streven is om in het nieuwe plan ook alle gemeentelijke watertaken en daaruit voortkomende projecten, onderdeel te laten uitmaken van dit bijgestelde GRP. In de naamgeving van het nieuwe plan zullen we het integrale karakter tot uitdrukking brengen. Het uitgangspunt van (rioolbeheer-) plan wordt dat het op andere beheerplannen wordt afgestemd, met name op het wegbeheerplan, zodat alle grootonderhoudswerkzaamheden integraal worden opgepakt. Dit is reeds toegepast bij de renovatie/ herinrichting van de Hogeweg e.o. in Reek en wordt nu voorbereid in nauwe afstemming en communicatie met de bewoners, voor het gebied “Zeeland Zuid-west”. De uitvoering van dit plan zal in 2012 gaan plaatsvinden. De kosten voor investeringen worden uit de onderhoudsvoorziening riolering bekostigd. Voor het taakveld riolering wordt ook verwezen naar de paragraaf kapitaalgoederen. In samenwerking met het Waterschap werken aan oplossing van de waterafvoer in de kern Schaijk. Riolering In 2012 verwachten we in nauwe samenspraak met het Waterschap dat er maatregelen genomen gaan worden om enkele terugkerende problemen van



86

wateroverlast bij forse regenbuien in de kom van Schaijk te verminderen. Gefaseerd aanpak en uitvoering schoner oppervlaktewater overeenkomstig maatregelen rioolbeheerplan. Zie onder afronden en herziening GRP. Wet Informatievoorziening ondergrondse netwerken (WION). Via het Kabel en Leidingen Informatie Centrum (KLIC) is alle ondergrondse infrastructuur in Nederland samengebracht. In de WION (wet informatievoorziening ondergrondse netwerken) is vastgelegd dat iedereen die voornemens is te gaan graven in (openbare) grond vooraf een KLICmelding moet doen. Landerd heeft deze taak, samen met 4 andere Regeo gemeenten t/m 2012 uitbesteed aan een bedrijf. De kosten die voor de gemeente komen waren onderdeel van allerlei geplande gezamenlijke “Regeo-taken” en waren als zodanig onderdeel van de begroting automatisering, maar omdat we ca 2 jaar geleden als Landerd uit de Regeo- samenwerking zijn gestapt, zijn deze kosten niet meer in de begroting opgenomen. De taken, zoals op grond van de WION waarvoor al wel een samenwerkingsovereenkomst liep, lopen echter door. Ongeacht of we ook na deze contractperiode op dit onderdeel samen blijven werken in dit of ander verband, blijven er kosten voor deze taak. Naar schatting zijn de jaarkosten ca € 4.000 structureel. Vanaf 2012 moet er derhalve € 4.000 worden bijgeraamd. Omdat de gemeentelijke ondergrondse infrastructuur vrijwel uitsluitend betrekking heeft op de riolering, stellen we voor om m.i.v. 2013 deze kosten door te berekenen in de Rioolheffing. Bij de opstelling van het nieuwe GRP-+ waaraan op dit moment wordt gewerkt, zullen we hiermee rekening houden. Duurzaamheid Van de in de begroting opgenomen gelden voor duurzaamheid (€25.000) is een bedrag van € 7500 uitgegeven aan een 'publieksactie', de resterende €17.500 wordt ingezet bij gemeentelijke gebouwen in de vorm van duurzame (energie-) maatregelen. Een meerjarenonderhoudsplan gemeentelijke gebouwen, waarin duurzaamheid


In het VGRP+ 2012 is € 4.000 opgenomen voor deze meldingen. Voor Landerd is de wet WION nagenoeg 100% van toepassing op het gebied van riolering. Daarom zijn de kosten voor het afdoen van de KLIC meldingen opgenomen in het VGRP+. Het afhandelen van de KLIC meldingen gebeurt extern.

Resultaten worden opgenomen in het milieujaarverslag. Zie bovenstaand. Een meerjarenonderhoudsplan gemeentelijke gebouwen is in december 2012 door de Raad vastgesteld. De gereserveerde gelden (2x €17.500,--) voor duurzaamheid zullen ingezet worden voor duurzaamheidsmaatregelen aan gemeentelijke gebouwen, in de vorm van aanbrengen bewegingsmelders 87

bijzondere aandacht heeft, is nagenoeg gereed en zal nog dit jaar aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd. Na vaststelling kan de daadwerkelijke investering in duurzame maatregelen plaatsvinden. Vooruitlopend op dit voorstel worden de voor 2012 gereserveerde gelden (€ 17.500) doorgeschoven naar 2013.

en zonnepanelen.

Effectmeting Afvalverwerking

Werkelijk 2010 Ingezameld restafval 3.079 ton Ingezameld GFT 2.225 ton Ingezameld plastic 134 ton Ingezameld oud papier 1.240 ton Ingezameld glas 324 ton Ingezameld textiel 90 ton Kosten milieustraat Oss € 195.098 * afrekening 2012 nog niet ontvangen

Werkelijk 2011 3.181 ton 2.350 ton 143 ton 1.200 ton 334 ton 82 ton € 164.656

Begroot 2012 3.150 ton 2.300 ton 1.300 ton

€ 209.487

Werkelijk 2012 3.190 ton 2.343 ton 157 ton 1.142 ton 311 ton 75 ton € 212.748*

88

Wat mag het kosten?



Milieu (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012

Lasten


Realisatie 2012

Product: 721.0 Afvalverwijdering 722.0 Riolering 723.0 Milieubeheer

1.343 933 283

1.320 942 265

1.280 958 267

Totaal lasten

2.559

2.527

2.505

Baten 721.0 722.0 723.0

1.584 1.081 1

1.584 1.100 7

1.667 1.145 14

2.666

2.691

2.826

107

164

321

21

2-

158-

128

162

163

Afvalverwijdering Riolering Milieubeheer

Totaal baten


89



Realisatie

Rekening 2012

n.v.t. Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve afvalstoffenheffing

1.1.2012 31.12.2012 145.849 466.709


Revitalisering Zeeland Zuid West

Krediet

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 1.280.000 459.183

Er zijn bij dit programma geen investeringen. Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de rekening.

90

91

11. Bestuur Burgemeester Inleiding Het programma omvat interne en externe dienstverlening van de gemeentelijke organisatie en de ondersteuning van het bestuur. Het beleid binnen de gemeente Landerd van dit programma is vastgelegd in de volgende beleidsnota’s: • Visiedocument Doorontwikkeling organisatie naar Landerd 2.0 • Strategische visie “Landerd 2020” Wat willen we bereiken?


Begroting 2012 Het opstellen van een uitvoeringsprogramma inclusief sterkte-zwakteanalyse op basis van de strategische visie “Landerd 2020”. Afronding van de 15 onderzoeken in het kader van samenwerking/uitbesteding. Verbetering van de P&C-cyclus.

Rekening 2012 Zie “wat hebben we ervoor gedaan?”.

Bijdrage aan Regionale samenwerking Noordoost-Brabant.

1e Burap 2012 Doorontwikkeling eigen organisatie/ verbetering dienstverlening burgers. 2e Burap 2012 Raadsenquête. Belasting Samenwerking Oost Brabant (BSOB).

Zie “wat hebben we ervoor gedaan?”. De interne controle functie is in 2012 sterk verbeterd. De samenwerking is gecontinueerd doordat hiervoor structureel de benodigde middelen (€ 5.000). beschikbaar zijn gesteld. Nu wordt in gezamenlijkheid uitvoering gegeven aan de Agenda 2020. 2012 was het jaar waarin een groot aantal zaken zijn voorbereid die in 2013 geëffectueerd worden. De raadsenquête is eind 2012 opgestart De BSOB heeft in 2012 de waardebepaling voor 2013 uitgevoerd voor de gemeente Landerd. In 2013 volgt de formele aansluiting.

92

Wat doen we ervoor? Begroting 2012 Het opstellen van een uitvoeringsprogramma inclusief sterkte-zwakteanalyse op basis van de strategische visie “Landerd 2020”. In 2011 heeft uw raad zich gebogen over de Strategische visie “Landerd 2020”. Tijdens een aantal bijeenkomsten is hierover met elkaar, en met vertegenwoordigers uit de gemeenschap, de discussie gevoerd. Op basis van die discussies is de visie aangepast en door uw raad vastgesteld. Op basis van die vastgestelde visie wordt gestart met het opstellen van een uitvoeringsprogramma inclusief een sterkte-zwakte-analyse. Wij stellen voor om dit proces in nauwe samenwerking met raad en organisatie tot stand te brengen. Afronding van de 15 onderzoeken in het kader van samenwerking/uitbesteding. In 2011 is gestart met een 15-tal onderzoeken naar mogelijkheden van uitbesteding of samenwerking bij een groot aantal taken. In de voorbereidende raadsvergadering van september 2011 is een tussenstand gemeld van deze onderzoeken. In 2012 worden de onderzoeken afgerond. Daar waar uw raad c.q. college besluit om taken uit te besteden c.q. in samenwerking met andere gemeente op te pakken, zal het implementatietraject worden opgestart. Verbetering van de P&C-cyclus. Een van de belangrijke actiepunten binnen de organisatie is de doorontwikkeling/verbetering van de P&C-cyclus. Hierover heeft de afgelopen periode veelvuldig overleg plaatsgevonden met de werkgroep uit de raad, het college, het MT, het hoofd financiën en de portefeuillehouder financiën. De ontwikkeling van de P&Ccyclus valt uiteen in 2 grote onderwerpen: 1. De ontwikkeling van een dashboard voor de maandelijkse rapportage van de belangrijkste ontwikkelingen voor MT, college en raad. 2. Het verbeteren van de programmabegroting. Dit alles onder het motto: beknopter,


In samenspraak met KING zijn in 2012 de voorbereidingen getroffen om te komen tot een sterkte-/zwakte-analyse. Dit heeft echter niet geleid tot een concrete opdracht/onderzoek. Om verder vertraging te voorkomen wordt dit onderzoek in 2013 uitbesteed.

Nagenoeg alle onderzoeken zijn afgerond. Alleen gebouwenbeheer en buitendienst moeten nog worden afgerond. Dit zal in 2013 plaatsvinden. Daarmee zijn we nog niet klaar. We blijven kijken naar mogelijkheden om zaken effectiever en efficiënter uit te voeren. We zullen uw raad hierover blijven informeren.

De aanbevelingen van de accountant zijn adequaat opgevolgd, waardoor de processen in 2012 in de basis goed op orde zijn. Dit komt terug in de Managementletter over tussentijdse controle 2012. Hierin is vermeld dat een groot aantal bevindingen uit 2011 zijn opgelost.

De dashboards ten behoeve van de Raad en het college zijn nog in de ontwerpfase. In het MT wordt er op onderdelen al gebruik gemaakt van enkele dashboards. De informatiewaarde is volgens de managementletter 2012 sterk gestegen. De aanbeveling en inbedding van het risicomanagement binnen de paragraaf 93

beter en actueler. Het moet dus minder tijd kosten om betere informatie te produceren die zodanig actueel is dat je ook echt kunt sturen met deze informatie. Bijdrage aan Regionale samenwerking Noordoost-Brabant. Door de 20 gemeenten in NoordoostBrabant is onder regie van de gemeente ’s-Hertogenbosch het Regioperspectief Noordoost-Brabant opgesteld met daaraan een uitvoeringsprogramma gekoppeld. De gemeenten in de regio Noordoost Brabant werken op vrijwillige basis samen. Ook Landerd heeft zich het afgelopen jaar aangesloten bij deze regionale samenwerking. De regionale samenwerking is gericht op het versterken van de regionale identiteit en het verdiepen van het regionaal ruimtelijk-economisch perspectief. Een andere belangrijke reden van de samenwerking is het kunnen optreden als eenduidige en krachtige gesprekspartner voor de Provincie. Dit wil de regio bereiken door de krachten te bundelen binnen een selectief aantal regionale thema’s. Voor elk thema is een ‘position paper’ opgesteld en zijn individuele gemeenten als projecttrekker of projectpartner betrokken. Ten behoeve van de samenwerking is een Regiofonds ingesteld om de kosten te dekken van organisatie van het proces, communicatie, voorbereidend onderzoek en het aanjagen van projecten. De bijdrage aan het Regiofonds is € 0,34 per inwoner per jaar voor de periode van 3 jaar (20102012). Voor Landerd betekent dit een bijdrage van € 5.000 per jaar. Voor de periode na 2012 is deze bijdrage nog niet bekend maar verwacht mag worden dat ook een noodzakelijke bijdrage van de individuele gemeenten gevraagd gaat worden voor regionale samenwerking. Doorontwikkeling eigen organisatie/ verbetering dienstverlening burgers. Integraal benadering project m.b.t. doorontwikkeling organisatie, verbetering dienstverlening naar onze burgers, Informatie Centrum Landerd (ICL), aanpassing en inrichting gemeentehuis, aanschaf hardware etc.

weerstandsvermogen is opgevolgd. Met de raad zijn duidelijk afspraken gemaakt om de teksten beknopt en leesbaar aan te leveren.

Na de start van de samenwerking in 2009 en het formuleren van een gezamenlijke regionale agenda ‘richting 2020’ in 2011 werd vastgesteld, dat voor het daadwerkelijk realiseren van de ambities uit die agenda ook de betrokkenheid van anderen dan de overheden noodzakelijk is. Dat geldt ook op het vlak van de noodzakelijke investeringen. De 4O's (ondernemers, onderwijsinstellingen, overheid en overige intermediairs) van 5-sterren Noordoost Brabant trekken samen op en er worden integrale plannen van aanpak gesmeed, met een gezamenlijke strategie en uitvoeringsplannen. Dit heeft geresulteerd in diverse projecten waaronder: - platform voor duurzame eiwitproducten; - healty fruit snacking; - beter eten, beter leven; - Innovatie in Pharmacotherapeutics; - protein application center - food en retail forecast Deze daadkrachtige aanpak van samenwerken leidt tot een flinke boost voor de regionale economie, ook voor de langere termijn. Het is tevens een goede mogelijkheid om de kennis en kunde die veelal verborgen zit in de regio te tonen aan de wereld.

Het ICL is inmiddels opgestart en steeds meer vragen worden bij het eerste contact afgehandeld. De voorbereidingen in 2012 zijn getroffen om in 2013 te komen tot de aanpassingen van het gemeentehuis i.h.k. van de beveiliging, het werken op afspraken etc. Ook zijn de voorbereidingen getroffen 94

Raadsenquête De uitgaven voor raadsenquête zullen naar verwachting plaatsvinden in 2013. In de tweede Burap 2012 is daarom het beschikbare budget van € 20.000 in 2012 overgeheveld naar 2013. Belasting Samenwerking Oost Brabant (BSOB) In de vergadering van 20 september 2012 heeft de raad ingestemd met deelname aan de Belasting Samenwerking Oost Brabant.

om in 2013 te beschikken over een nieuwe website en gaan we digitaal en zaakgericht werken. Eind 2012 is de raadsenquête opgestart. De uitvoering van de enquête vindt plaats in de eerste helft van 2013.

In 2012 heeft de BSOB de waardering voor de onroerende zaken voor de gemeente Landerd uitgevoerd.In 2013 zal de deelname aan de BSOB geformaliseerd worden.

Effectmeting •

•

•

Bezoeken website

2007: 64.780 2008: 73.726 2009: 90.091 2010: 92.719 2011: 89.176 2012: 92.177 Aantal afgenomen digitale diensten webwinkel 2007: 29 2008: 135 2009: 161 2010: 176 2011: 257 2012: 1.100 (Dimpact) Aantal klachten 2007: 10 2008: 4 2009: 7 2010: 5 2011: 3 2012: 2

95

Wat mag het kosten?




Lasten Product: 001.0 Raad Burgemeester en 001.1 wethouders 002.0 Bestuursondersteuning 003.0 Burgerzaken Bestuurlijke 005.0 samenwerking Bestuursondersteuning 006.0 raad en rekenkamer Totaal lasten Baten 001.0 001.1 002.0 003.0 005.0 006.0

Bestuur (bedragen in duizenden euro's)

Raad Burgemeester en wethouders Bestuursondersteuning Burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamer

Totaal baten



Begroting Na wijziging 2012

Realisatie 2012

326

325

302

670 1.738 467

687 1.851 478

752 1.758 443

53

53

52

-

-

-

3.254

3.394

3.307

-

-

-

259

240

7 237

-

-

1

-

-

-

259

240

245

2.995-

3.154-

3.062-

9-

325

333

3.004-

2.829-

2.729-

96


n.v.t. Toelichting realisatie bezuinigingen Begroting 2012 n.v.t.

Realisatie

Rekening 2012

Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Reserve MeeAnder organisatieontwikkeling Reserve jeugdgemeenteraad

1.1.2012 31.12.2012 333.815 0 4.126 2.102

Investeringen: Er zijn bij dit programma geen investeringen. Financiële toelichting Voor een nadere financiële toelichting verwijzen wij u naar de toelichting in de rekening.

97

Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en financiële positie Wethouder Tindemans In dit onderdeel van de begroting wordt een overzicht gegeven van het saldo van de programma’s, alsmede het bedrag van de algemene dekkingsmiddelen. De algemene dekkingsmiddelen kennen vooraf geen bepaald bestedingsdoel. Het betreft met name de OZB, de rente- en dividendinkomsten en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. De andere inkomsten zijn direct toe te wijzen aan bepaalde programma’s, zodat zij geraamd zijn onder de programmabaten. In dit hoofdstuk wordt eerst inzicht gegeven in het saldo van de programma’s. Daarna wordt aandacht besteed aan de algemene dekkingsmiddelen, de post onvoorzien en vervolgens wordt de financiële positie toegelicht. Tabel 12.1

Programma Overzicht saldi

Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en financiële positie (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor

Begroting na

Realisatie Voor

Wijziging 2012

wijziging 2012

Bestemming 2012

1 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening

2.671-

2.468-

2.159-

2 Onderwijs en kinderopvang

2.020-

1.397-

1.297-

3 Ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en landschap

698-

1.567-

2.009-

4 Cultuur, monumenten, sport en recreatie

2.011-

1.965-

1.897-

5 Groen, Natuur en Landschap

1.173-

1.210-

1.102-

6 Verkeer en vervoer 7 Economische structuur en toerisme 8 Volksgezondheid

1.618178-

1.706279-

1.466223-

707-

707-

670-

9 Veiligheid 10 Milieu

1.101107

1.138164

1.049321

11 Bestuur

2.995-

3.154-

3.062-

15.065-

15.427-

14.613-

Negatief saldo / lasten

98

Bij: Saldo kostenplaatsen Bij: Bezuiniging bedrijfsvoering Bij: Toerekening investeringen Bij: Loon- en prijscompentatie Bij: Raming onvoorzien Bij: Voorgenomen bestedingen

Totaal lasten programma's

Begroting voor

Begroting na

Realisatie Voor

Wijziging 2012

wijziging 2012

Bestemming 2012

186 50 30 6071-

521 44-

23 -

14.930-

15.522-

14.590-

De tabel geeft voor alle jaren een negatief saldo. Dit saldo wordt gedekt uit de algemene dekkingsmiddelen. In tabel 12.2 wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. Tabel 12.2

Algemene dekkingsmiddelen

Algemene dekkingsmiddelen (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012


Realisatie 2012

Onroerende zaakbelasting Forensenbelasting Toeristenbelasting Precariobelasting Gemeentefonds (algemene uitkering/doorschuif BTW) Dividend Rente baten Algemene baten en lasten

2.107 13 252 5 11.196

2.075 13 246 5 11.296

2.075 13 236 4 11.290

65 2.271 8

33 2.325 8

33 2.211 8

Totaal

15.917

16.001

15.871

40-

35-

36-

2003641915.024

2383728914.988

1993638814.988

Toevoeging/ Ontrekking reserves

149

513

661-

Saldo na bestemming

15.173

15.501

14.327

Af: Kwijtschelding belastingen Af: Kosten heffing WOZ/belastingen Af: Kosten beleggingen Af: Rente lasten Af: Kosten algemene uitkering Totaal netto opbrengsten

99

Uit tabel 12.1 blijken de lasten van de programma’s. Deze kosten worden gedekt door de algemene dekkingsmiddelen (zie tabel 12.2). Het saldo van deze twee tabellen (overschot/tekort) wordt in tabel 12.3 cijfermatig weergegeven. Tabel 12.3

Omschrijving

Totaal programma's

Onvoorziene uitgaven en saldi begroting (bedragen in duizenden euro's) Begroting voor wijziging 2012


Realisatie 2012

14.930-

15.522-

14.590-

15.024

14.988

14.988

94

534-

398

Nadelig

voordelig

voordelig

programma 1

-

-

-

programma 2 programma 3 programma 4

9951.224 32

2.1893.162 17

2.2623.861 17

2073084 21 9149 90-

1.0353089 2325 513 492

1.0233099 158333 661193-

Totaal dekkingsmiddelen

Saldo voor bestemming Toevoegingen/onttrekkingen reserves:

programma 5 programma 6 programma 7 programma 8 programma 9 programma 10 programma 11 Algemene dekkingsmiddelen

Saldo na bestemming

4

43-

205

Voordelig

nadelig

voordelig

Winstnemingen grondexploitaties In de jaarrekening 2012 heeft geen winstneming uit de grondexploitatie plaatsgevonden. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Voorzieningen tekorten grondexploitaties De volgende voorzieningen zijn gevormd voor voorzienbare tekorten op de grondexploitatie: Reek Zuid Vensteeg Akkerwinde Log Graspeel Voederheil Totaal:

2012 3.331.835 810.464 0 83.932 32.601 4.258.832

2011 3.205.698 442.544 94.707 171.500 0 3.914.449

100

Toelichting algemene dekkingsmiddelen Algemene uitkering uit het gemeentefonds In 2012 werd een bedrag van € 11.286.220 ontvangen uit het gemeentefonds. Dit bedrag is als volgt te specificeren: a. b. c.

algemene uitkering 2012 onderuitputting 2012 (lagere rijksuitgaven) verrekening voorgaande jaren Totale ontvangst

€ 11.282.082 -/- € 70.000 € 74.138 € 11.286.220

Te ontvangen dividenden De gemeente Landerd ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van haar aandelen bezit in de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). In 2012 is in totaal € 33.458 aan dividend ontvangen. Rente Van de algemene reserve, de reserve grondexploitatie en enkele kleine reserves wordt de bespaarde rente (2012: € 632.801) ten gunste gebracht van de exploitatie. Lokale Heffingen Naast de in tabel 12.2 vermelde gemeentelijk belastingen zijn de afvalstoffenheffing en de rioolrechten van belang voor het totaalbeeld van de lokale lasten. In de paragraaf G, lokale heffingen, wordt een beeld gegeven van de tarieven in Landerd, de belastingdruk en kwijtschelding BTW compensatiefonds In 2012 is een bedrag van € 1.422.327 (2011 € 1.391.046) aan compensabele BTW gedeclareerd bij het BTW compensatiefonds. Financieringspositie De gemeente Landerd heeft tot dusverre haar investeringen met eigen middelen gefinancierd. Reserves: Bij dit programma behorende reserves zijn: Omschrijving Vaste algemene reserve Vrij aanwendbare algemene reserve Reserve bestemde budgetten Reserve I&A Reserve DKU hardware ICL 2012 Reserve DKU verbouwing gemeentehuis Reserve DKU inrichting gemeentehuis

1.1.2012 31.12.2012 9.263.628 10.239.671 70.067 2.870 449.475 418.719 431.458 313.611 0 51.045 0 154.606 0 93.135

101


Krediet

Verbouwing gemeentehuis Inrichting gemeentehuis Hardware ICL Unix server Vervanging LM-track Aanschaf vervoermiddel buitendienst Aanschaf smalle strooier Vervanging tractor Vervoermiddelen Aanschaf veegmachine

347.106 153.135 51.045 30.000 80.000 107.000 20.420 58.000 35.665 102.000

Uitgaven/ Inkomsten t/m 31.12.2012 18.657 38.051 1.850 0 0 0 0 0 0 0

Saldo jaarrekening De jaarrekening 2012 sluit met een voordelig saldo van € 204.881. Bezuinigingen die niet onder een van de programma’s 1 tot en met 11 horen. De bij dit programma voorgestelde bezuinigingen betreffen: 2012 (raming)

1. Besparing bedrijfsvoering 2. Verhoging OZB (wordt niet gerealiseerd) 3. Toeristenbelasting

0 0 0

Toelichting realisatie bezuinigingen Begroting 2012 1. Op dit moment worden de onderzoeksopdrachten naar samenwerking uitgewerkt. Planning is dat de gemeente in zijn vergadering van september a.s. hier voorstellen krijgt voorgelegd. 2. Conform het raadsbesluit d.d. 11.11.2010 zijn de tarieven in 2011 met 7% extra verhoogd. Dat is ook begroot voor 2012 en 2013. In 2014 is 8% geraamd. 3. Tarieven worden in 2012 aangepast. Oorspronkelijk was € 13.128 geraamd. Verhoging geraamd met alleen inflatie 2,25%.

Rekening 2012 Realisatie Nee Bijna alle onderzoeken zijn afgerond. Gebouwenbeheer en buitendienst worden in 2013 afgerond. Ja In 2013 en 2014 is rekening gehouden met een stijging van 7,75%. Ja

De toeristenbelasting is in 2012 niet verhoogd. Afgesproken is dat de jaarlijks stijging wordt vervangen door een stapsgewijze verhoging.

102

103

Deel 2: De paragrafen

104

105

A. Weerstandsvermogen Wethouder Tindemans Algemeen Onder het begrip weerstandsvermogen wordt verstaan het vermogen van de gemeente om risico’s op te kunnen vangen, zodat het afgesproken gemeentelijke takenpakket toch onverkort uitgevoerd kan worden. In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) wordt aangegeven dat het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen enerzijds: − −

de weerstandscapaciteit; de middelen waarover we (kunnen) beschikken om niet begrote kosten te kunnen dekken en anderzijds: alle risico’s waar nog geen voorzieningen voor gevormd zijn en die van materiële betekenis kunnen zijn.

Voor de raad is het weerstandsvermogen van belang, want een sluitende begroting impliceert weliswaar dat er evenwicht is tussen de uitgaven en inkomsten, maar ook dat er eigenlijk geen ruimte is voor tegenvallers. Een buffer is daarom noodzakelijk. Het weerstandsvermogen is ook mede van belang bij het bepalen van de “financiële gezondheid” van de gemeente. Er zijn geen vastgestelde regels met betrekking tot de omvang van het weerstandsvermogen van een gemeente. De benodigde en gewenste omvang is sterk afhankelijk van de eigenheid van de gemeente en het risicoprofiel dat zij heeft. Hoe ziet de sociale structuur eruit, hebben we nog groeipotenties, opereren we in onze bedrijfsvoering voorzichtig of accepteren we wat meer risico’s, lopen er gerechtelijke procedures waarvan de uitkomst onzeker is maar die grote consequenties kunnen hebben? Inventarisatie van de weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit twee onderdelen: Weerstandscapaciteit vermogen (structureel) en de weerstandscapaciteit exploitatie (incidenteel). De structurele weerstandscapaciteit is met name van belang voor het opvangen van risico’s die een over de tijd uitgestrekt effect hebben en om de incidentele weerstandscapaciteit aan te vullen na het optreden van risico’s. Bij het weerstandsvermogen gaat het om de mate waarin de gemeente in staat is middelen vrij te maken om tegenvallers op te vangen, zonder het beleid te moeten veranderen. De structurele weerstandscapaciteit wordt gevormd door de beschikbare algemene reserves. Per 1 januari 2012 heeft de Gemeente Landerd drie algemene reserves: • de vaste algemene reserve die inmiddels de naam behoedzaamheidsreserve heeft gekregen, • de algemene reserve grondexploitatie die in 2012 is opgegaan in de behoedzaamheidsreserve; • de vrij aanwendbare algemene reserve. Per 1 januari 2012 hebben deze reserves samen een omvang van € 14,1 miljoen. Ultimo 2012 is dit overigens afgenomen tot € 10,2 miljoen in verband met de verliezen en afwaardering van de boekwaarden binnen de GREX (jaarrekening 2011). De winstbestemming 2012 inclusief de verliezen GREX van 2012 ad € 702.000 zijn daarin nog niet meegenomen. De incidentele weerstandscapaciteit wordt gevormd door de onbenutte belastingcapaciteit en het saldo onvoorzien. Omdat aanwending van de behoedzaamheidsreserve en de vrije algemene reserve voor dekking van uitgaven leidt tot minder renteinkomsten wordt deze rentepost in mindering gebracht op weerstandscapaciteit van de exploitatie.

106

Om de hoogte te bepalen van de incidentele weerstandscapaciteit maken we gebruik van de normen die gehanteerd worden om toegelaten te worden tot artikel 12 van de Financiële Verhoudingswet. Deze normen zeggen dat er bij riolering en afvalverwijdering en -verwerking sprake moet zijn van 100% kostendekking. Voor het OZB tarief geldt een norm van 0,1432% van de WOZ waarde, zowel voor woningen als niet-woningen. Bij gebruikmaking van de artikel 12 norm komt de totale OZB opbrengst uit op € 3,5 miljoen. In de begroting 2012 bedraagt opbrengst € 2,1 miljoen. Zoals uit de onderstaande tabel blijkt had Landerd in 2012 in totaliteit van alle heffingen een onbenutte belastingcapaciteit van € 1,7 miljoen. Omdat de werkelijke cijfers afwijken van de geraamde, is deze onbenutte capaciteit in de jaarrekening (dus achteraf) lager dan voorzien. Onderstaande tabel geeft de verwachte stand van het weerstandsvermogen per ultimo 2012 weer. Tabel Weerstandscapaciteit Landerd (bedragen in duizenden euro’s)

rekening begroting 2012 2011

rekening 2012

weerstandscapaciteit exploitatie Onbenutte belastingcapaciteit - OZB - verfijningsuitkering rioolrecht - afvalstoffenheffing - leges en andere heffingen Totaal onbenutte belastingcapaciteit Vervallen rente vaste algemene reserve saldo onvoorzien/begroting Weerstandsvermogen exploitatie

1.040 4 -163 392 1.273 -658 -3.858 -3.243

1.563 5 34 250 1.852 -563 71 1.360

1.457 2 -152 448 1.755 -564 205 1.396

Weerstandscapaciteit vermogen Vrij aanwendbare deel algemene reserve Vaste algemene reserve Stille reserves gemeentelijke gebouwen Stille reserves Weerstandscapaciteit vermogen Totale weerstandscapaciteit

69 11.655 0 0 11.724 8.481

36 9.264 0 0 9.300 10.660

36 9.537 0 0 9.573 10.969

−

−

−

De onbenutte belastingcapaciteit bij de OZB neemt toe. Als norm wordt gebruikt het OZB tarief wat het rijk gebruikt bij de bepaling of een gemeente in aanmerking komt voor de artikel 12 status (0,1432% voor 2012). Dekkingsgraad van de afvalstoffenheffing komt in 2011 uit op 111,37%. Het overschot ad € 151.000 is in de reserve Afvalstoffenheffing gestort (In programma 10, de paragraaf lokale heffingen en in de bijlage “toelichting op de programmarekening” is dit verschil nader toegelicht). In 2012 bedraagt de dekkingsgraad van de leges 63% (vooral minder leges omgevingsvergunning ontvangen dan geraamd).

107

Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit van Landerd wordt berekend overeenkomstig een landelijke standaard. Dit vergroot de vergelijkingsmogelijkheden. De weerstandscapaciteit wordt berekend uit: onvoorzien, de algemene reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en de stille reserves. Hieruit volgt dat de totale weerstandscapaciteit op € 10.969.000 uitkomt. Het verloop van de weerstandscapaciteit is vanaf 2004 in een grafiek opgenomen.

weerstandscapaciteit

bedragen in euro

25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

jaar

In deze grafiek zijn de jaren 2004 tot en met 2012 gebaseerd op de cijfers uit de jaarrekeningen. De forse stijging in 2007 komt met name door het toevoegen aan de vaste algemene reserve van de reserve Obragas maar ook door het aanzienlijke rekeningresultaat over dat jaar. Vanaf 2008 neemt de weerstandscapaciteit af, met name door aanwending van reserves. In 2012 is de weerstandscapaciteit weer toegenomen als gevolg van het fors minder nadelig exploitatieresultaat 2012 t.o.v. 2011. In 2011 waren de verliezen binnen de GREX aanzienlijk hoger. Vanaf de jaarrekening 2010 worden de risico’s die de gemeente loopt gekwantificeerd en wordt het weerstandsvermogen berekend. Hiermee wordt het inzicht in het weerstandsvermogen aanzienlijk verbeterd. De stijging betekent dat er meer geld beschikbaar is om niet begrote kosten of niet voorziene risico’s op te kunnen vangen. Risico’s Allerlei elementen hebben invloed op het weerstandsvermogen. De risico’s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen zijn die risico’s die niet afgedekt zijn en betrekking hebben op alle zaken die met de gemeente te maken hebben. Het gaat om financiële risico’s, strategische risico’s, schade risico’s en operationele risico’s die dagelijks in en rond de gemeentelijke organisatie spelen. Hoe gaan we als Gemeente Landerd om met al deze risico’s? Om deze vraag te beantwoorden moeten we vooraf afspreken wat we onder een risico verstaan. Een gangbare definitie voor het begrip risico is: “Een risico is de kans op het optreden van een gebeurtenis, die een negatief gevolg voor een betrokkene of organisatie met zich mee kan brengen.” Deze definitie van een risico bevat drie elementen: 1. de kans op het optreden van een gebeurtenis; 2. de negatieve gevolgen; 3. een betrokkene, voor wiens rekening de negatieve gevolgen komen. 108

De betrokkenen is in dit geval de gemeente Landerd. De negatieve gevolgen kunnen velerlei zijn, maar in de meeste gevallen wordt gefocust op de financiële gevolgen. Toch komt het vaak voor dat een risico eerst een juridisch risico is met uiteindelijk financiële gevolgen. Als gemeente lopen we dus elke dag risico’s en proberen we ons daar tegen te wapenen. De bekende financiële risico’s in de begroting van de gemeente Landerd worden geconcretiseerd en er wordt een koppeling gemaakt tussen risico’s en weerstandscapaciteit. Bij het inschatten van de kans op het optreden van het risico is onderscheid gemaakt in hoog, gemiddeld en laag risico. De categorieën komen overeen met de volgende percentages. klasse

percentage

hoog

75%

middel

50%

laag

10%

Financiële risico's Kredietcrisis/Eurocrisis Als gemeente volgen we het verloop van de crises nauwgezet. We richten ons hierbij op een zo vroeg mogelijke herkenning en een mogelijke bijsturing van onze begroting. Algemene Uitkering in relatie tot rijksbezuinigingen De gemeentelijke inkomsten bestaan voor een groot gedeelte uit de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Door een aantal oorzaken verspringen de inkomsten uit het Gemeentefonds nogal in de tijd. Dit is een gevolg van het feit dat het Gemeentefonds wordt verdeeld aan de hand van circa veertig verdeelmaatstaven (inwoners, huishoudens met een laag inkomen, bijstandsgerechtigden, etcetera). In 2012 heeft het risico van bezuinigingen zich nog niet gematerialiseerd. De uitkering voor 2012 bedroeg 11,2 miljoen tegen ca 10,9 miljoen in 2011. Voor 2012 is er geen risico meer omdat ook al rekening is gehouden met een nadeel van € 70.000 (9 punten) voor de verwachte onderuitputting 2012 door minder rijksuitgaven. Deze is aangekondigd en meegenomen in het rekeningresultaat maar wordt pas in de meicirculaire 2013 definitief bekend. Ombuigingen De raad heeft een voor onze gemeente aanzienlijke ombuiging in gang gezet. Deze ombuigingen zijn in de begroting en de meerjaren ramingen verwerkt. Hierbij bestaat nog altijd het risico dat ombuigingen anders uitpakken dan nu voorzien. Om de uitvoering te bewaken wordt regelmatig gerapporteerd. In de begroting 2013 is de laatste stand van zaken met betrekking tot deze bezuinigingen opgenomen. De voor 2012 nog te realiseren bezuiniging betrof het doorberekenen van uren aan investeringen ad € 30.000 en de rente van Franse Baan ad € 48.000. De € 30.000 is in 2012 niet gerealiseerd en is in de 2e Burap 2012 afgeraamd. De rentelast Franse Baan is ook niet gerealiseerd. Verkoop van deze gronden is nu voorzien voor 2014. Voor de jaren na 2012 zijn nog wel een aantal bezuinigingen te realiseren.

109

BTW compensatiefonds De gevolgen van het BTW-compensatiefonds (BCF) zijn in de begroting verwerkt. Ook heeft inmiddels de nacalculatie van het BCF plaatsgevonden en zijn de financiële consequenties daarvan verwerkt via de algemene uitkering. Het financiële risico voor de groei van het fonds ligt nu bij het rijk. Het BCF is tot nu toe behandeld als een financieel risico. Door bovenstaande ontwikkelingen is dat risico verdwenen. De focus ligt nu op de uitvoering en aangezien we nog in onderhandeling zijn met de belastingdienst is het een operationeel risico geworden. Het risico dat er nu nog gelopen wordt bestaat uit de mogelijkheid dat er bij controle van de boeken door de belastingdienst declaraties uit het BCF niet worden geaccepteerd en er een naheffing volgt. Sinds de invoering in 2003 van het BCF heeft er nog geen controle plaatsgevonden. Gemiddeld is jaarlijks € 1.500.000 terugontvangen. Ervaring van gecontroleerde gemeenten leert dat er per jaar gemiddeld 5,35 fouten voorkomt met een gemiddelde waarde van € 7.500. Dat levert voor de gemeente Landerd een jaarlijks risico op van € 40.125. Over 5 jaar een totaal van € 201.000. Het risico wordt als hoog ingeschat. Wet Werken naar vermogen/Participatiewet De invoering van de Wet Werken naar vermogen is niet doorgegaan. Er wordt door het rijk een nieuwe wet, de Participatiewet voorbereid. De verwachting is dat deze per 1 januari 2014 in werking kan treden. Met de invoering van deze wet worden een aantal wetten vervangen en worden bevoegdheden en (financiële) verantwoordelijkheden overgedragen aan de gemeenten. Wet Werk en Bijstand (wet BUIG) Het risico bestaat dat het aantal aanvragen het beschikbare budget in enig jaar overschrijdt. Het betreft zowel een positief als negatief risico. Indien gemeenten meer dan 10% extra uitgaven doen is compensatie mogelijk. De totale rijksbijdrage komt in 2012 uit op € 1.132.514. Het risico dat we lopen is 10%, een bedrag van € 113.251. In 2012 bedroegen de uitgaven in totaal € 844.624. Het restant van het budget bedraagt € 287.890, het werkelijk risico was dus nihil in 2012. Een onderdeel van de WWB vormt de wet Bijzondere Bijstandsverlening Zelfstandigen (BBZ). Op grond van deze wet kunnen zelfstandige ondernemers een beroep doen op een uitkering om hun bedrijf, als dit in problemen komt, met behulp van een overbruggingskrediet te kunnen voortzetten. In 2012 zijn geen bijdragen verstrekt. Het kabinet heeft aangegeven fors te gaan bezuinigen op de re-integratiebudgetten die onderdeel uitmaken van het participatiebudget. In 2012 zijn ondanks de doorgevoerde bezuinigingen onze uitgaven binnen het budget gebleven. Wet Sociale Werkvoorziening De verwachting is dat er nieuwe wetgeving komt voor de WSW en dat de WSW vanaf 2014 een zogenaamde sterfhuisconstructie zal kennen voor de huidige deelnemers (tot 2055). Deze oude en ook de nieuwe deelnemers vallen dan onder de Participatiewet die per 2014 ingaat. De bijdrage die wij voor de WSW ontvangen blijven wij doorbetalen aan het Werkvoorzieningschap. In 2012 is een bedrag van € 2.618.063 ontvangen en dat is doorbetaald aan het werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant. In de nieuwe Participatiewet (is nog in de voorbereidingsfase) wordt de bijdrage per deelnemer in zes jaar verlaagd van € 27.000 naar € 22.400. Vanaf 2014 betekent dit dus een risico dat als middelhoog wordt ingeschat. Voor nieuwe deelnemers ligt het risico nog meer bij de gemeenten. De kosten van nieuwe deelnemers moeten uit het ons toegekende participatiebudget betaald worden. Op dit budget is door het Rijk de laatste jaren bezuinigd en de verwachting is dat dit ook de komende jaren nog zal gebeuren.

110

Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Het betreft hier een financieel “open einde” regeling. Via de algemene uitkering komen er middelen naar de gemeente. De totale bijdrage voor 2012 bedroeg € 1.137.985. De verwachting is dat vanaf 2015 de functies dagbesteding en begeleiding van de AWBZ overgaan naar de WMO. Vooralsnog gaan wij er van uit dat dit budgettair neutraal voor ons verloopt. Grondexploitatie (exclusief LOG) De grondexploitatie is een bedrijfsmatige tak van de gemeente-exploitatie die sterk afhankelijk is van de economische situatie. Rekening moet worden gehouden met mogelijke tegenvallers zoals stagnatie van de gronduitgifte. Dit heeft nu in deze jaarrekening plaatsgevonden. Voor het opvangen van eventuele risico’s is de behoedzaamheidsreserve (voorheen vaste algemene reserve) beschikbaar. De reserve Grondexploitatie, die nog € 751.672 groot was is aan deze reserve toegevoegd. Bij de bestemming van het resultaat van de jaarrekening wordt voorgesteld deze behoedzaamheidsreserve aan te wenden ter dekking van de afwaarderingsverliezen. Naast de hiervoor genoemde risico’s kan er sprake zijn van plannen die sluiten met een exploitatietekort. Voor deze plannen zijn in de afgelopen jaren voorzieningen ingesteld ten laste van de behoedzaamheidsreserve voor een bedrag van € 4,2 miljoen. De huidige exploitaties kennen een boekwaarde per 31-12-2012 van € 18 miljoen. Door diverse ontwikkelingen en oorzaken blijven de uitkomsten van de diverse exploitaties een risico. Na aftrek van de gevormde voorzieningen resteert uiteindelijk een boekwaarde van € 13,8 miljoen. In 2011 werd het risico als laag ingeschat (10%). Wij zijn tot het oordeel gekomen dat dit percentage aan de lage kant is. De categorie middel daarentegen is erg hoog omdat veel risico’s inmiddels geëffectueerd zijn. Er is daarom uitgegaan van een afwijkend percentage van 25%. LOG Graspeel Het LOG Graspeel bestaat uit drie financiële onderdelen. 1. aanleg infra 2. gezamenlijke grondexploitatie met provincie 3. grondexploitatie Landerd De aanleg van de Infra is gezamenlijk met de gemeente Grave en Mill & Sint Hubert uitgevoerd. De kosten zijn binnen het krediet gebleven. De gezamenlijke grondexploitatie met de provincie wordt conform de overeenkomst per 31 december 2011 afgesloten. In de jaarrekening 2011 was rekening gehouden met een betaling aan de provincie van € 287.465. Bij de daadwerkelijke afrekening eind 2012 bleek dat er aanvullend op het in de jaarrekening 2011 opgenomen bedrag een nadeel voor ons was van € 50.553. De grondexploitatie Landerd sluit naar verwachting met een nadeel van € 167.864. 50% van dit tekort wordt door de provincie gedekt zodat er nog een tekort resteert van € 83.932. Voor dit bedrag is een voorziening gevormd. De boekwaarde van het LOG wordt gedekt uit verkopen en BIO-bijdragen. Het financiële risico schatten we in als laag. Gemeenschappelijke regelingen De gemeente Landerd heeft bestuurlijke en financiële belangen in vijftien verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze partijen voeren beleid uit voor de gemeente. Wij blijven uiteraard eindverantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de uit te voeren programma’s van de verbonden partij. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid hebben we als gemeente Landerd ook een financiële verantwoordelijkheid ten aanzien van deze partijen. In totaal bedraagt het vreemde vermogen van de gemeenschappelijke regelingen, waarin Landerd deelneemt, € 83 miljoen per 1-1-2012. Op basis van inwoneraantal wordt het Landerdse risicoaandeel hierin ingeschat op ca € 4,3 miljoen. In 2012 droegen we ongeveer € 1,557 miljoen euro bij aan inwonersbijdrage. De hoogte van het risico wordt als laag ingeschat.

111

Planschade Een ander risicogebied betreft het vergoeden van planschade. Het wijzigen van plannen kan voor bepaalde eigenaren nadelige gevolgen hebben. Hieruit kunnen claims voor een planschadevergoeding voortkomen. Het uitgangspunt is dat de risico’s gelegd worden bij de initiatiefnemers. In 2012 is een bedrag van € 74.300 aan planschadevergoedingen uitgekeerd. Hiervan is € 10.700 verhaald op ontwikkelaars. Gemiddeld gezien bedraagt de planschadevergoeding ca € 45.000 per jaar. Monumentenwet Op basis van de huidige regelgeving wordt bij nieuwe bestemmingsplannen onderzoek gedaan naar het mogelijke archeologische belang. In beginsel komen de kosten daarvan voor rekening van de veroorzaker, volgens daarvoor door de gemeente vast te stellen regels. Bij de door ons zelf te ontwikkelen plannen zijn de kosten voor ons. De hoogte van het risico wordt als laag ingeschat. In 2012 is een deel van Voederheil onderzocht. De kosten hiervan bedroegen € 48.862. In de exploitatie van Voederheil is voor 2013 nog rekening gehouden met een bedrag van € 78.595. Gewaarborgde geldleningen Onze gemeente heeft zich in het verleden garant gesteld voor een aantal geldleningen. Deze gewaarborgde leningen betreffen de woningbouw, zorgsector en diverse plaatselijke sport- en culturele verenigingen. De meeste garantstellingen zijn overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Bij problemen wordt dit fonds als eerste aangesproken. Onze gemeentelijke verantwoordelijkheid betreft de zogenaamde achtervang. Hierbij is het risico aanzienlijk gereduceerd. Achtervang betekent dat indien het fonds de middelen niet heeft om aan de garantie te voldoen de gemeente alsnog aansprakelijk is. Gezien de omvang van het fonds lijkt dit onwaarschijnlijk. Een andere factor die het risico nog verder beperkt is de waardestijging van het onroerend goed in de afgelopen decennia. Het onroerende goed heeft een hogere waarde dan de afgegeven garanties. Mocht een (gedwongen) verkoop noodzakelijk zijn dan is de verkoopopbrengst voldoende om de garantie af te dekken. Het risico wordt als laag ingeschat. In totaal is destijds voor 56 miljoen euro aan waarborgen verstrekt, met name aan woningcorporaties. Door aflossingen daalt dit bedrag. Op dit moment bedraagt het saldo van de gegarandeerde leningen ca € 40 miljoen. Hiervan is het overgrote deel overgegaan naar het waarborgfonds. Verkoop aandelen Obragas Holding NV In 2007 is de verkoop van de aandelen Obragas afgewikkeld. Alle gelden die in depot stonden om risico’s af te dekken zijn in 2007 aan ons uitbetaald. Wel wordt hierbij opgemerkt dat dit niet betekent dat alle risico’s al afgewikkeld zijn. Het verkooprisico, waaronder mogelijke milieuclaims, is er nog steeds (blijft 10 jaar gelden). We schatten dit risico als zeer laag in. Wet Dwangsom In het kader van de Wet Dwangsom kunnen wij gehouden zijn aan het betalen van een vergoeding als niet tijdig beschikkingen worden genomen. In 2012 is een bedrag van € 740 uitbetaald voor een niet tijdig genomen beschikking. Dividenduitkering BNG De dividenduitkering van de BNG is vanaf 2012 met circa de helft verlaagd tot € 33.000. De reden hiervan is dat er andere eisen aan het eigen vermogen van banken worden gesteld dan een aantal jaren geleden. De verwachting is dat deze uitkering de komende jaren nog verder zal dalen. In 2012 is het risico dus al voor 50% bewaarheid geworden. Subsidie IDOP Voor een viertal projecten waarvan het Kindcentrum de belangrijkste is wordt subsidie ontvangen van de provincie van in totaal € 750.000. Daaraan is voor het Kindcentrum de eis verbonden dat het gebouw casco opgeleverd moet zijn op 25 februari 2014. Vooralsnog gaan wij er van uit, conform de laatste planning, dat deze datum gehaald wordt. Het risico schatten wij in als laag.

112

Waardering weerstandscapaciteit In onderstaande tabel is voor het jaar 2012 ingegaan op de gerealiseerde risico’s, dus de risico’s die (deels) bewaarheid zijn geworden. De voornaamste daarvan was de afwaardering van de grondexploitatie. Op basis van deze laatste gegevens is een doorkijk opgenomen naar 2013 conform de methodiek die in de begroting 2013 is opgenomen waarbij diverse bedragen zijn aangepast op basis van de nieuwste gegevens.

Samenvatting beschreven risico's

Algemene Uitkering Realisering ombuigingen 2012-2015 BTW Compensatiefonds Wet Werk en Bijstand Re-integratiebudget Wet Sociale Werkvoorziening Verkoop aandelen Obragas (zie toelichting) Grondexploitaties LOG Graspeel Gemeenschappelijke regelingen Planschade Wet Maatschappelijke Ondersteuning Wet Dwangsom Monumenten Wet Gewaarborgde geldleningen (zie toelichting) Dividend BNG Veiligheidsregio Brabant Noord Regionale Uitvoerings Diensten Subsidie IDOP Zeeland totaal risico totaal weerstandscapaciteit weerstandsvermogen

Gerealiseerd Risico na Kans op Benodigd risico 2012 voordoen weerstandsvermogen (zie o.a. risico 2013 2012 begr. 2013) 0

1.700.000

10%

170.000 6.303

78.000 0 0 0 0

63.025 201.000 95.000 100.000 510.000

10% 75% 75% 75% 50%

0 690.412 50.553

0 13.852.802 2.512.653

10% 25% 10%

0 63.600

4.300.000 45.000

10% 10%

4.500

0 740 48.862

1.100.000 0 78.595

10% 10% 75%

110.000 0 58.946

0 31.542

0 32.500

10% 50%

0 16.250

nvt

0

10%

0

nvt 0 963.709

79.000 750.000

50% 10%

39.500 75.000 5.176.965 10.969.674 5.792.709

150.750 71.250 75.000 255.000 0 3.463.201 251.265 430.000

De berekening die hieronder is opgenomen betreft de doorkijk naar 2013 o.a. op basis van de gegevens 2012 uit de jaarrekening. Ratio = Beschikbare weerstandscapaciteit / benodigde weerstandscapaciteit. Voor onze gemeente is de uitkomst: Ratio 2,12 = € 10.969.674 / € 5.176.965. In 2011 bedroeg de ratio 3,13 en in de begroting 2013 1,93. De daling t.o.v. 2011 vloeit voort uit het feit dat er voor de GREX een risicopercentage van 25% is gehanteerd in 2012. In 2011 werd dat nog ingeschat op 10%. Volgens de normen ontwikkeld door het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement en de universiteit Twente heeft onze ratio waarderingscijfer A, Uitstekend. Zij hanteren de volgende normen:

113

Waarderings Ratio cijfer weerstandsver mogen A 2,0 < x B 1,4 < x < 2,0 C 1,0 < x < 1,4 D 0,8 < x < 1,0 E 0,6 < x < 0,8 F x < 0,6

Betekenis

Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

In de op 31 januari 2013 vastgesteld notitie reserves en voorzieningen is uitgesproken dat de minimale ratio voor ons 1,4 is (ruim voldoende). Dit betekent op basis van het bovenstaande dat er in de behoedzaamheidsreseve minimaal een bedrag van 5.176.965 x 1,4 = 7.247.750 beschikbaar moet blijven voor dekking van risico’s. Onderdeel hiervan is de GREX. Daarvoor bedraagt de buffer dan € 4.848.480 (3.463.201 x 1,4). De behoedzaamheidsreserve bedraagt per ultimo 2012 € 9.537.244 (saldo ultimo 2012 -/voorgestelde dekking verliezen GREX). Op de hierboven genoemde stand van de behoedzaamheidsreserve gaan we nog verder in. De stand na de jaarrekening 2012 bedraagt € 9.537.244 maar er zijn in 2012 nog enkele raadsbesluiten genomen die een claim op deze reserve leggen. Deze zijn: • Dekking tekort begrotingssaldo 2013 (na 2e Burap 2012) € 197.575 • Kosten overeenkomst Gashandel van Schaijk € 194.070 • Startersleningen € 150.000 • Eenmalige kosten BSOB € 198.181 In totaal nog claims ter grootte van € 739.826 Concreet betekent dit dat er nog een behoedzaamheidsreserve beschikbaar is van € 8.797.418 (€ 9.537.244 -/- € 739.826). Hiervan is minimaal € 7.247.750 afgezonderd voor onze risico’s. De rest is onze algemene financiële buffer. Bij de vaststelling van de notitie reserves en voorzieningen op 31 januari 2013 is aangegeven dat in deze paragraaf een overzicht wordt opgenomen van het verloop van de risico’s in de afgelopen jaren. Omdat de risico’s pas vanaf de jaarrekening 2010 zijn gekwantificeerd (voor het jaar 2011) kan vanaf dat jaar een overzicht van de berekende bedragen worden gegeven. Hieronder het verloop van de berekende bedragen voor benodigd weerstandsvermogen i.v.m. de risico’s: Berekend benodigd weerstandsvermogen begroting 2011 2012 2013

nvt 6.183.636 5.506.200

Herrekend weerstandsvermogen in jaarrekening voorgaande jaar 5.572.715 3.403.516 5.176.965

Gerealiseerd risico jaarrekening

3.979.308 963.709 nvt

114

115

B.

Onderhoud kapitaalgoederen

______________________________________________________________________________ Wethouder Tindemans De gemeente Landerd is 7.068 hectare groot, waarop veel activiteiten plaatsvinden zoals, wonen, werken en recreëren. Daarvoor zijn veel gemeentelijke kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, groen, kunstwerken, verlichting en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard de jaarlijkse lasten. In Landerd vormen de lasten van het onderhoud van de kapitaalgoederen een substantieel onderdeel van de begroting. Voor de meeste van de in deze paragraaf genoemde kapitaalgoederen vindt fondsvorming voor het onderhoud plaats. Het beleid van Landerd voor het onderhoud van de kapitaalgoederen is opgenomen in de nota’s: • Wegbeheer gemeente Landerd 2011 • Meerjaren Onderhouds Plan Gebouwen 2012 • Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Plus 2012 • Geïntegreerd bosbeheer in Landerd 2008 • Beleidsplan openbare verlichting 2011 • Vervanging- en onderhoudsplan speeltoestellen 2007 Wegen Het beheer en onderhoud van de wegen maakt deel uit van het programma 6, verkeer en vervoer. Op 30 juni 2011 heeft de gemeenteraad het geactualiseerde meerjarenonderhoudsplan 2011 vastgesteld. De jaarlijkse storting in de onderhoudsvoorziening is daarbij vastgesteld op € 411.000. De storting is bepaald op basis van het benodigde budget gedurende de eerste vijf jaren. Tot en met 2015 is er jaarlijks € 511.000 nodig voor uitvoering van het groot onderhoud. In 2012 is er vooral groot onderhoud verricht aan een aantal belangrijke fietspaden langs onze doorgaande wegen. Het grootschalige herinrichtingsproject Zeeland zuid-west, (zie ook onder programma 10 milieu/ riolering) is primair veroorzaakt door de rioleringswerkzaamheden, maar door de integrale aanpak die daarbij is gekozen, is uiteraard ook de volledige bestrating in dit plandeel aangepakt. Dit project wordt in 2013 afgerond. Gebouwen In 2012 (13 december) heeft u het geactualiseerde meerjarenonderhoudsprogramma (MJOP) voor de gemeentelijke gebouwen vastgesteld. Op basis van dit MJOP, hebben we vastgesteld dat de gemeentelijke gebouwen een voldoende onderhoudsniveau hebben en geen achterstallig onderhoud kennen. Tevens is vastgesteld dat de beschikbare middelen, na de doorgevoerde bezuinigingen, toereikend zijn om dat onderhoudsniveau ook in de komende jaren vast te houden. Riolering en Waterplan In 2012 (24 mei) heeft u het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Plus (VGRP+) vastgesteld. In dit plan zijn alle aan water en riolering gerelateerde projecten samengebracht en financieel vertaald. Op basis van deze actualisatie is onder meer vastgesteld dat de eerder geplande jaarlijkse verhoging van het Rioolafvoerrecht, achterwege kan blijven. Dit besluit draagt aanzienlijk bij aan de vermindering van de landelijke kostenstijging voor alle watergerelateerde taken, waartoe Rijk, waterschappen en gemeenten zich hebben verplicht.

116

Bosbeheer Het beheer en onderhoud van de bossen maakt onderdeel uit van het programma 5 Natuur, groen en landschap. Voor het onderhoud van de bossen is een onderhoudsvoorziening gevormd. Jaarlijks wordt daar een bedrag van € 20.000 aan toegevoegd. De voorziening wordt aangewend voor de kosten van het onderhoud van de bossen. De toevoeging aan de voorziening is gebaseerd op de onderhoudskosten zoals die in de notitie geïntegreerd bosbeheer zijn opgenomen. We zijn in 2012 geconfronteerd met een forse structurele verlaging van de bosbijdrage. We zullen als gevolg daarvan onze beheermethodiek aan moeten passen, waarbij we ervan uitgaan dat het mogelijk is om ook met de vermindering van de bijdrage, ons bosareaal op een verantwoorde wijze te beheren. Zodra duidelijk is wat de nieuwe beheermethode behelst, zullen we de resultaten van deze bijstelling aan de raad voorleggen. Openbare verlichting Het beheer en onderhoud van de openbare verlichting maakt onderdeel uit van programma 6, verkeer en vervoer. Ook voor de OV is in 2011 het beheerplan geactualiseerd. Hierin werd onder meer vastgelegd dat we innovaties zoals LED-verlichting nauwgezet volgen. In Akkerwinde hebben we een proefplaatsing uitgevoerd met Led- verlichting. Mede na afstemming met de bewoners hebben we inmiddels een keuze gemaakt voor de te kiezen masten en armaturen in LED. De kosten worden in de begroting jaarlijks geraamd. Voor vervanging van armaturen en masten is jaarlijks € 66.564 geraamd. Er is ook nog een reserve beschikbaar voor vervangingskosten van armaturen en masten. De reserve bedraagt eind 2012 € 120.061. Bij de jaarrekening worden meerkosten boven de genoemde € 66.564 uit deze reserve gedekt. In 2012 was dat niet het geval. De beschikbare middelen voor vervanging van armaturen e.d. is/wordt grotendeels ingezet in het plan Zeeland Zuid-West, zodat ook de OV in dit gedeelte integraal is opgepakt en daarmee weer up to date is. Speeltoestellen Het beheer en onderhoud van speeltoestellen maakt onderdeel van programma 5 Natuur, groen en landschap. In 2012 hebben we alle speelvoorzieningen opnieuw geïnventariseerd en daarbij eerst en vooral bekeken in hoeverre de geplande vervangingstermijnen bijstelling behoefden. Hierbij hebben we vastgesteld dat de levensduur in het algemeen met enkele jaren kan worden verlengd. Door deze iets vertraagde vervanging hebben we de opgelegde bezuiniging van € 3.000 gerealiseerd. Verder hebben we van enkele kleine speelvoorzieningen vastgesteld dat deze weinig of niet meer gebruikt worden, zodat we deze, in overleg met de betreffende buurt, zullen verwijderen. De speel-leertuin aan “t Oliemeulen” is door de initiatiefnemers grotendeels gerealiseerd, zodat er voor deze buurt een aantrekkelijke nieuwe voorziening tot stand is gebracht. De wijze waarop dit tot stand is gekomen is een prima voorbeeld van zelfwerkzaamheid. In ‘t Oventje is een actieve bewonersgroep druk bezig met het maken van plannen voor een openbare speelvoorziening in deze kern. Dit is een van de projecten waarvoor de provincie in het kader van IDOP subsidie heeft toegezegd. Naar verwachting worden de plannen in de eerste helft van 2013 afgerond en kan de uitvoering vervolgens ter hand worden genomen. De onderhoudskosten zijn in de begroting opgenomen. Voor vervanging is een reserve gevormd welke eind 2012 € 105.000 bedraagt (inclusief € 30.000 voor speeltuin ’t Oventje). Omdat de voorziening, exclusief het bedrag voor ’t Oventje boven de maximale hoogte van € 75.000 kwam is er € 3.762 aan de reserve onttrokken t.g.v. de het rekeningresultaat

117

Openbaar groen Het beheer en onderhoud van openbaar groen maakt onderdeel uit van programma 5, Natuur, groen en landschap. Het onderhoud van openbaar groen (binnen de bebouwde kom) gebeurt aan de hand van het opgestelde beeldbestek, dat grotendeels door IBN wordt uitgevoerd. We beschikken momenteel niet over een meerjarenbeheersplan. Wel maken de structuurbepalende elementen binnen de bebouwde kommen onderdeel uit van het nieuwe Landschapsbeleidsplan dat in 2012 is vastgesteld. De groenrenovatie 2012 heeft plaatsgevonden in en om delen van de Molenaarstraat in Schaijk. In het herinrichtingsproject Zeeland zuid-west wordt ook het openbaar groen integraal betrokken en vindt hier gelijktijdig ook vervanging en groot onderhoud plaats. Onderhoud sportvelden In 2012 is er geen toplaag op de sportvelden aangepakt. Wel is in 2012 de 2e fase van de renovatie van de velden van DAW afgerond. Financiële consequenties De onderstaande tabel bevat een overzicht van het budgettaire beslag van het onderhoud. Tevens is daarbij vermeld wat het saldo van de desbetreffende onderhoudsvoorziening/reserves per 31 december 2012 voor deze kapitaalgoederen is. Kapitaalgoederen

Onderhoud wegen Onderhoud schoolgebouwen Onderhoud overige gebouwen Onderhoud riolering Onderhoud bosbeheer Onderhoud openbare verlichting Onderhoud speeltoestellen

Dagelijks Toevoeging Aanwending onderhoud 2012 2012

46.501 0

411.000 53.596

580.623 2.132

Stand voorziening/ reserve 31-122012 896.041 702.230

0

390.732

267.326

1.555.167

69.054 0 103.582

322.218 110.542 4.618

520.531 90.072 0

4.057.945 50.332 120.062

9.372

4.183

3.762

105.000

118

119

C.

Financiering

______________________________________________________________________________ Wethouder Tindemans Voor het beheer van de gemeentelijke gelden is in 2001 een nota treasurybeleid opgesteld, waarin de treasuryfunctie is omschreven. In 2008 is deze nota geactualiseerd (raad 17 april 2008). De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De treasuryfunctie omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. De uitvoering vereist snelle beslissingen in een complexer geworden gelden kapitaalmarkt. Er zijn aan de uitvoering van de treasuryfunctie budgettaire gevolgen verbonden, onder meer afhankelijk van het risicoprofiel. Onder de treasuryfunctie valt niet het garanderen of verstrekken van leningen aan derden. Deze activiteiten vallen onder het desbetreffende programma. De belangrijkste punten van het treasurystatuut, naast de voorschriften uit hoofde van de wet Fido (Financiering decentrale overheden), zijn: • Gelden worden alleen uitgezet bij banken met ten minste een A-rating of publiekrechtelijke lichamen met een solvabiliteitsratio van 0%. Teneinde kredietrisico’s te spreiden wordt uitgezet: o Maximaal € 3 miljoen bij een individuele partij met een A rating, looptijd maximaal één jaar; o Maximaal € 3 miljoen bij een individuele partij met een AA rating, looptijd één jaar of langer; o Maximaal € 4 miljoen bij een individuele partij met een AAA rating, looptijd één jaar of langer. • Het aantrekken van leningen geschiedt door een offerte aan te vragen bij tenminste drie instellingen. • Valutarisico’s worden uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in euro’s. • Bankrelaties en hun condities worden ten minste eens in de drie jaar beoordeeld. Het betalingsverkeer verloopt in hoofdzaak via het elektronisch systeem van de huisbank, de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten. Algemene ontwikkelingen; rentebeleid In 2012 zijn geen kortlopende kasgeldleningen aangegaan. Het renteresultaat is in 2012 ca € 25.000 lager dan in de begroting geraamd. Dit is o.a. het gevolg van een lagere rentevergoeding. Risicobeheer; de Kasgeldlimiet en Rente-risiconorm In 2012 is Landerd binnen het kasgeldlimiet gebleven. De provincie houdt toezicht op het kasgeldlimiet. Als er drie achtereenvolgende kwartalen een overschrijding plaats vindt moet de toezichthouder hiervan op de hoogte worden gebracht. Financieringsbehoefte en leningenportefeuille In 2012 zijn er uit hoofde van de liquiditeitsbegroting geen nieuwe kasgeldleningen en deposito’s aangetrokken, afgelost of uitgezet.

120

Kasstroomoverzicht. De exploitatie geeft de lasten en baten van een bepaald dienstjaar weer. Dit is in enkele gevallen niet gelijk aan de uitgaven en inkomsten. Zo zijn afschrijvingen geen uitgaven, maar wel lasten in de exploitatie. Onttrekkingen aan de reserves worden wel als baten aangemerkt, terwijl dit geen werkelijke inkomsten zijn. Om deze redenen geeft de exploitatie dan ook geen inzicht in de werkelijke geldstromen. Ter verduidelijking onderstaand het kasstroomoverzicht 2012.

Positief saldo 2012 Aflossing langlopende reguliere geldleningen Toename financiële vaste activa

205.000 0 28.000 -28.000

Afschrijvingen (geen uitgaven)

901.000

Bijdragen van derden Toevoeging reserves Toevoeging voorzieningen

0 6.144.000 1.446.000 7.590.000

Onttrekkingen reserves

9.795.000

Onttrekkingen voorzieningen (t.g.v. exploitatie)

3.313.000 -13.108.000

Investeringen

-4.150.000

Desinvesteringen

1.105.000

Mutaties overige vaste passiva

0

Mutaties overige vlottende activa (ex liquide middelen)

1.244.000

Mutaties vlottende passiva

106.000

Bestemd resultaat 2011

3.858.000

Totaal kasstroom Saldo liquide middelen 31-12-2011 Saldo liquide middelen 31-12-2012 Toename liquide middelen

-2.277.000 2.717.000 440.000 -2.277.000

121

D. Bedrijfsvoering Burgemeester De bedrijfsvoering heeft als reikwijdte de gemeentelijke organisatie, niet alleen de ambtelijke organisatie, maar ook de 'bestuurlijke' organisatie. De burger verwacht van de gemeente dat de gelden rechtmatig, doelmatig en doeltreffend besteed worden en dat de gemeente een betrouwbare partner voor de burgers is en transparant is. Deze verwachtingen zijn tevens criteria voor de bedrijfsvoering. De bedrijfsvoering ondersteunt de uitvoering van de programma's. Het welslagen van de programma's is zodoende in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. Er is een reeks van onderwerpen mogelijk voor de paragraaf, uiteenlopend van de invoering van digitale dienstverlening via de website tot aan het behandelen van de rapporten van de rekenkamer. Er is een samenhang tussen het programma Bestuur en de paragraaf Bedrijfsvoering. De scheiding die hier is getrokken, is dat het programma zich inhoudelijk met name richt op de relatie tussen de burger en de gemeente, terwijl de paragraaf Bedrijfsvoering zich richt op de reguliere operationele kaders voor de bedrijfsvoering. De paragraaf geeft een operationalisering voor de dagelijkse uitvoering van de programma's om de eerder genoemde criteria te kunnen realiseren. Het beleid in Landerd voor de bedrijfsvoering is ten dele opgenomen in de nota's: • Beveiligingsplan (2009) • Coalitieprogramma 2010 – 2014 • Nota personeelsbeleid (2010) • Visiedocument: Doorontwikkeling organisatie naar LANDERD 2.0 (2011) • Aanbestedings – en inkoop beleid (2012) • Besluit Regeling Budgethouders (2012) • Notitie reserves en voorzieningen (2012) • Financiële verordening (2012) • Informatiebeleidsplan 2012-2015 (2012) • Intern controleplan 2012-2016 (2012)

122

Wat hebben we ervoor gedaan? Wat doen we ervoor?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Begroting 2012 1. Implementatie en doorontwikkeling van de nieuwe organisatiestructuur We gaan er van uit dat de reorganisatie op 1-1-2012 zal zijn afgerond. Het jaar 2012 zal in het teken staan van de implementatie van diverse nieuwe ontwikkelingen. De verwachting is dat als gevolg van de reorganisatie op diverse terreinen ontwikkelingen in gang gezet moeten worden om medewerkers optimaal te laten functioneren. Hoewel we verwachten dat het overgrote deel van onze medewerkers dezelfde functie zal behouden, zullen er ook extra middelen noodzakelijk zijn voor bij- of omscholing, (externe) coaching of outplacement. In 2012 en 2013 verwachten we hiervoor incidenteel € 100.000 budget per jaar nodig te hebben.

Rekening 2012 De reorganisatie is per 1-1-2012 succesvol afgerond. Een aantal vacatures die in 2011 waren ontstaan zijn ingevuld door herplaatsing van eigen medewerkers in 2012. Daarnaast is er door één medewerker gebruik gemaakt van een outplacement traject.

Landerd 3.0 Dit betreft de organisatieaanpassing die plaatsvindt tussen 1-1-2012 en 1-12014. Op dat moment speelt er een aantal belangrijke zaken: - Nog meer helderheid over de gevolgen bezuinigingen. - Helderheid over de gevolgen van de doorcentralisatie van taken door de rijks- en provinciale overheid. - Gevolgen van samenwerking met andere gemeenten, of juist versterken van de eigen organisatie kan vorm worden gegeven op basis van de onderzoeken die nu plaats vinden en op basis van de strategische visie en het uitvoeringsprogramma (inclusief sterkte/zwakte analyse). - De dan actuele zaken kunnen verwerkt worden in de organisatieaanpassingen.

Vooruitlopende op de organisatieaanpassing Landerd 3.0 zijn er in 2012 personele aanpassingen doorgevoerd. Er is stevig ingezet op kwaliteitsversterking van het personeel.

Met ingang van 2013 sluit Landerd aan bij het samenwerkingsverband BSOB. De eigen medewerkers zijn inmiddels intern herplaatst op openstaande functies. In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen om te komen tot een sterkte/zwakte analyse. Deze zal in 2013 worden uitbesteed. Vermoedelijk zullen drie medewerkers in 2013 overgaan naar de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD)

Met deze fasering geven we ook aan dat de organisatie blijvend in ontwikkeling moet zijn om up-to-date te blijven en in te spelen op ontwikkelingen.

123

Tijdschrijven Als de organisatie ontwikkeling verder is vormgegeven zal de implementatie van het tijdschrijfsysteem hierop worden aangepast. De invoering wordt in de tweede helft van 2011 verwacht. Opleidingsbudget De komende jaren staan in het teken van de doorontwikkeling van de organisatie. Uitgangspunt daarbij is het investeren in eigen medewerkers en zo weinig mogelijk gebruik maken van de externe inhuur. Daartoe zullen met medewerkers ontwikkelingsplannen worden opgesteld. Ook de vergrijzing en ontgroening brengt met zich mee dat de gemeente aantrekkelijk moet blijven voor werknemers. Het opleidingsbudget van een gemeente met een soortgelijke omvang bedraagt ongeveer 2% van de loonsom. Tot nu toe hanteren we een opleidingsbudget dat ruim onder de 1% ligt. We stellen voor om dit opleidingsbudget de komende jaren te verhogen tot een gemiddeld niveau. Dit betekent voor 2012 een opleidingsbudget van € 80.000. De verhoging zal door de organisatie zelf worden terugverdiend door de terugdringing van de externe inhuur.

Het project tijdschrijven is in de tweede helft van 2012 opgestart en uitgetest. Met ingang van 1 januari 2013 is het tijdschrijven gemeentebreed ingevoerd en operationeel. In 2012 is flink geïnvesteerd in de ontwikkeling van de eigen organisatie. Er is een bedrag van circa € 85.000 besteed aan opleiding en bijscholing.

2. De implementatie en doorontwikkeling van het Informatie Centrum Landerd (KCC = klantcontact-centrum), verhogen transparantie, verbetering (digitale) dienstverlening aan burgers en klantvriendelijkheid 3.De digitalisering van de werkprocessen waaronder de implementatie van Dimpact, de aanschaf van DMS (document management systeem) en Klantvolgsysteem 4. Verbetering en aanpassing website In 2015 moeten de gemeenten het toegangsportaal voor de gehele overheid zijn. De ontwikkeling daar naar toe geschiedt in een aantal fases. Dit betekent dat de gemeente Landerd zich de komende jaren moet ontwikkelen van een (traditioneel) taakgerichte organisatie naar een vraaggerichte organisatie die zijn processen beheerst en regie voert over de uitvoering. Het ICL zal op 1 januari 2012 van start gaan. Het wordt hét gezicht van de organisatie.

Begin 2012 heeft het Informatie Centrum Landerd organisatorisch gestalte gekregen.

124

Een burger, bedrijf of maatschappelijke organisatie die zich via de telefoon, email, website, post of fysiek bij de gemeente meldt, zal als eerste contact hebben met het ICL. Eenvoudige vragen worden daar meteen beantwoord en andere vragen wordt direct doorgeleid naar de casemanager/consulent die inhoudelijk met de vraag aan de slag gaat. De dienstverlening van de gemeente moet ondersteund worden door een goed werkende website die makkelijk toegankelijk en actueel is. Daartoe wordt de huidige website vernieuwd. Dit betekent dat de vraagsteller zelf zijn antwoord kan vinden op de website óf als hij via de telefoon, balie, post of mail vragen stelt, de medewerkers van het ICL vanuit een actueel bestand direct de klant kan helpen. De dienstverlening wordt zaakgericht aangepakt waarbij de systemen van Dimpact en DMS dit proces ondersteunen. We beginnen met een traject waarbij papier steeds meer gaat verdwijnen en zaken zoveel mogelijk digitaal worden afgehandeld. De digitale dienstverlening via de website wordt de komende jaren verder uitgebreid. Ook de huisvesting binnen het gebouw wordt binnen de bestaande budgetten aangepast aan deze nieuwe manier van werken. 5. Kwaliteitsverbetering P&O taken De afgelopen jaren is de kwaliteit van de taken binnen het taakonderdeel personeelszaken en salarisadministratie onder de maat geweest. In 2012 moet een kwaliteitsslag worden aangebracht waardoor de interne dienstverlening de gewenste kwaliteit gaat krijgen. 6. Modernisering GBA Tussen 2012 en 2014 dient de modernisering van de Gemeentelijk Basisadministratie (GBA) te worden ingevoerd. De financiële gevolgen voor de gemeenten zijn nog niet in beeld gebracht omdat nog niet bekend is om welke pakketten en met welke middelen dit gaat gebeuren en of er van het Rijk een vergoeding tegenover komt te staan. 7. Invoering Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Tussen 2012 en 2014 zal de BGT ingevoerd moeten worden. Het doel van de realisatie van de Basisregistratie

Het proces om eenvoudige vragen vanuit het ICL te beantwoorden is opgepakt. In 2012 is ook een start gemaakt met het vernieuwen van de huidige website. De vernieuwde website zal gaan bijdragen aan een betere dienstverlening. In 2012 is aangesloten bij Dimpact voor de invoering van het zaakgericht werken. De gemeente Landerd is een pilot gemeente. Sinds 2012 is het mogelijk om Meldingen Openbare ruimte helemaal digitaal af te handelen. Na de definitieve invoering van het zaaksysteem, de aanpassingen van het gebouw en de start van het werken op afspraak zal de werking van het ICL verder worden geoptimaliseerd.

De verwerking van de salarisadministratie is uitbesteed. Waardoor er op dit onderdeel een kwaliteitsslag is gemaakt. Daarnaast is na de actualisatie van het functieboek etc., gestart met de actualisatie van andere beleidsinstrumenten van het personeelsbeleid. De komende jaren (2013-2016) wordt de gemeentelijke basisadministratie (GBA) vervangen door de Basisregistratie Personen (BRP) als onderdeel van de Modernisering GBA. De financiële gevolgen voor de gemeenten t.a.v. exploitatiekosten (software, hardware en beheercomponenten), opleidingskosten en werken aan kwaliteit en migratie zijn nog niet inzichtelijk.

Het proces is inmiddels opgestart en zal zijn uitwerking gaan krijgen in 2013.

125

Grootschalige Topografie (BGT) is dat de hele overheid gebruik maakt van dezelfde basisset grootschalige topografie van Nederland. De huidige Grootschalige Basiskaart van Nederland (GBKN) vormt samen met een aantal andere bestaande registraties de basis voor de nieuwe BGT. Op dit moment wordt voor de gemeente Landerd de GBKN up-to-date gehouden door de Stichting GBKN. De Stichting GBKN kan voor de gemeente Landerd ook een belangrijke rol spelen bij de invoering van de BGT. Bij het opstellen van de begroting is niet duidelijk welke kosten de stichting GBKN hiervoor in rekening gaat brengen en welke werkzaamheden de gemeente zelf moet uitvoeren. In de tweede helft van 2011 wordt verwacht dat er meer duidelijkheid komt vanuit het GBKN. Overzicht personeelsformatie gemeente Landerd Jaar: FTE’s excl. bestuur: Aantal personeelsleden excl bestuur: 2007 2008 2009 2010 2011 2012

80,31 81,89 90,07 88,85 88,47 91,01

105 91 110 111 104 105

Overzicht budgetten inhuur extern personeel Jaar: Budget: 2006 € 360.704 2007 € 374.332 2008 € 716.678 2009 € 2.166.734 2010 € 1.194.534 2011 € 804.730 2012 € 317.397 Personeelsbudgetten Structureel werk wordt in principe door eigen medewerkers uitgevoerd. Er is alleen ingehuurd als het gaat om tijdelijke werkzaamheden (bijv. ziekte, tijdelijke werkdruk), specialistische kennis, of indien de externe inhuur goedkoper is. Het personeelsverloop was in 2012 circa 10%. Ziekteverzuim In 2012 is het totale verzuimpercentage voor de gemeente Landerd gemiddeld uitgekomen op 5,25%. Het landelijk verzuim onder gemeenteambtenaren schommelt al geruime tijd tussen 5,3 en 5,6 procent.

126

127

E. Verbonden partijen Burgemeester Inleiding Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de gemeentelijke financiële verordening (artikel 212 Gemeentewet) schrijven voor dat het college in de programmabegroting en de programmarekening een paragraaf verbonden partijen opneemt. Het gaat om een overzicht van de externe rechtspersonen waar Landerd een bestuurlijke en financiële band mee heeft. Dat kunnen de volgende instellingen zijn: gemeenschappelijke regelingen: − gemeentelijke samenwerkingsverbanden, waarin een lid van het college veelal deel uitmaakt van het algemeen of dagelijks bestuur; − vennootschappen, waarin de gemeente financieel deelneemt (naamloze of besloten vennootschap). De gemeente is daarin via de vergadering van aandeelhouders of een raad van commissarissen vertegenwoordigd; − stichtingen of verenigingen, waar de gemeente via een ledenvergadering of een bestuurszetel bij betrokken is. Op basis van het BBV moet jaarlijks inzicht worden geboden in: - het doel - de betrokken partijen - het bestuurlijk belang - het financieel belang - de ontwikkelingen Daarnaast dient te worden ingegaan op wijzigingen in participaties en het zich voordoen van problemen. De gemeente Landerd heeft bestuurlijke en financiële belangen in dertien verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze partijen voeren beleid uit voor de gemeente. De gemeenten blijft eindverantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de uit te voeren programma’s van de verbonden partij. De gemeente moet aandacht hebben voor de kaderstellende en controlerende taak. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid blijft Landerd uiteraard ook financiële verantwoordelijkheid houden ten aanzien van deze partijen. De financiële bijdragen aan de verbonden partijen kunnen een belangrijk budgettair beslag leggen op de begroting. De gemeente Landerd heeft geen beleid voor de verbonden partijen vastgelegd in een aparte nota. Wel heeft het College een register gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. In deze paragraaf wordt per verbonden partij inzicht gegeven in het doel, het risico en de financiële positie. In het coalitieprogramma “Landerd in balans” is opgenomen dat bezuinigingen bij de gemeenten percentueel worden doorvertaald op bijdragen aan samenwerkende partners en gemeenschappelijke regelingen (GGD, regionale brandweer, etc.). De gemeente Landerd participeert per 1 januari 2012 in de na volgende gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen:

128

A. Gemeenschappelijke regelingen Gemeenschappelijke regeling, doel en bestuurlijk belang

Risico’s

Financieel

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Hart voor Brabant (GGD)

De begroting van de GGD bevat een paragraaf weerstandsvermogen. De risico’s zijn in beeld gebracht en zijn beperkt.

Vanaf 2012 is de GGD verantwoordelijk voor jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar in plaats van 4-19 jaar.

Deelnemers: Brabant-Noord en Regio Tilburg. Totaal 28 gemeenten Doel: Gezamenlijke behartiging van de gezondheidszorg in Brabant-Noord en regio Tilburg.

Bijdrage inwoners 2012 € 13,52 Correctie nom.ontw. 2011-2012 + € 0,01 Nominale ontwikkeling 2013 + € 0,23 Vervallen tijdelijke verhoging Bijdrage elektronisch kinddossier - € 0,43 Bijdrage 2013 € 13,33 De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2013 bedraagt voor de oude taken € 200.830.

Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder Raaijmakers Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats: Tilburg

Eigen vermogen Vreemd Vermogen

Daarnaast is er een bijdrage voor jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar. Dit is in 2013 € 190.154. 1-1-2011 31-12-2011 € 13.669 € 12.428 € 7.806 € 9.821 X 1.000

Gemeenschappelijke regeling, doel en bestuurlijk belang

Risico’s

Financieel

Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West en Noord (RAV)

De begroting van de RAV bevat een paragraaf weerstandsvermogen. De risico’s zijn in beeld gebracht en zijn beperkt.

Inwonersbijdrage 2012 was aanvankelijk begroot op € 0,189 (totaal gemeente Landerd € 2.835). Inmiddels is duidelijk geworden dat vanaf 2012 geen gemeentelijke bijdrage meer wordt gevraagd.


€ €

Deelnemers: 46 gemeenten in Brabant-Noord, Midden en West Doel: De regeling heeft tot doel een goede ambulancezorg te waarborgen en een bijdrage te leveren aan de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Bestuurlijk belang: Lid: Burgemeester Plv lid: Wethouder Raaijmakers Vestigingsplaats: Tilburg

1-1-2011 11.620 16.211

31-12-2011 € 8.705 € 18.919

X 1.000

129


Veiligheidsregio Brabant-Noord Deelnemers: Brabant-Noord Doel: De Veiligheidsregio heeft 3 hoofdtaken: − regionale brandweerzorg − Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR) − meldcentrum voor politie, brandweer en ambulancezorg. Bestuurlijk belang: Lid: Burgemeester Plv lid: Wethouder van Dongen Vestigingsplaats: ‘s-Hertogenbosch

Risico’s

Financieel

De begroting van de veiligheidsregio bevat een paragraaf weerstandsvermogen, waarin risico’s worden benoemd.

De inwonersbijdrage voor de veiligheidsregio bestaat uit 3 onderdelen: Brandweer, GHOR en GMC

Eén van de risico’s die hier genoemd kan worden is de mogelijke overdracht van kazernes welke in de toekomst plaats zou kunnen vinden.


De totale inwonersbijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 928.775. Dit is inclusief de inbreng voor kapitaallasten.

1-1-2011 € 4.382 € 4.481

31-12-2011 € 8.818 € 3.822

X 1.000


Werkvoorzieningschap Noordoost Brabant Deelnemers: Brabant-Noordoost (exclusief SintOedenrode)

Risico’s

Financieel

Punt van aandacht blijft de ontwikkeling rondom de Wet werken naar vermogen en de gevolgen daarvan voor de WSW.

De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedroeg € 3.544,-. Begroot was € 5.500.

Doel: Betreft bestuurskosten van het Werkvoorzieningschap. Daarnaast is het Werkvoorzieningschap opdrachtgever voor de IBN-groep als uitvoeringsorganisatie van de Wet Sociale Werkvoorziening. Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder Raaijmakers Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats: Uden Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2011 € 47.200 € 29.400

31-12-2011 € 44.000 € 29.600

X 1.000

130


Regionaal Milieubedrijf (RMB) Deelnemers: Brabant- Noordoost Doel: Het RMB verricht onderzoek en geeft uitvoering aan taken op het gebied van de fysieke leefomgeving.

Risico’s

Financieel

Momenteel is de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst in voorbereiding. De financiële consequenties van de dienst zijn nog niet goed te overzien.

De bijdrage van de gemeenten voor de type 1 taken (basistaken) is voorzien op € 1,53 per inwoner in 2012. De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 22.700. Begroot was € 23.050.

Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder van Dongen Plv lid: Burgemeester Vestigingsplaats: Cuijk Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2011 € 6.884 € 14.156

31-12-2011 € 6.555 € 14.823

X 1.000


Milieustraat Oss Deelnemers: Gemeente Oss en Landerd

Risico’s

Financieel

Beheer is via tariefstelling rendabel. Risico beperkt.

De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 197.501. Begroot was een bedrag van € 211.808.

Doel: Exploiteren en beheren van de milieustraat aan de Maaskade te Oss Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder van Dongen Plv lid: Burgemeester Vestigingsplaats: Oss Eigen vermogen Vreemd Vermogen

NVT NVT X 1.000

131


Brabants Historisch Informatiecentrum Deelnemers: 18 gemeenten in Brabant-Noord, de provincie Noord-Brabant en waterschap Aa en Maas

Risico’s

Financieel

Het BHIC heeft in haar paragraaf weerstandsvermogen de risico’s benoemt. Deze zijn beperkt.

De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 49.159. Begroot was € 49.159.

Doel: Beheer archieven in Brabant-Noordoost. Deze organisatie is in 2004 ontstaan uit een fusie van het Streekarchief BrabantNoordoost met het Rijksarchief Bestuurlijk belang: Lid: Burgemeester Plv lid: Wethouder van Dongen Vestigingsplaats: ‘s-Hertogenbosch Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2011 € 581 € 3.471

31-12-2011 € 545 € 3.177

X 1.000


Kleinschalig Collectief Vervoer

Risico’s

Financieel

beperkt

Sinds de oprichting van de GR KCV in 2001 zijn de financiële verantwoordelijkheden van de GRpartners vastgelegd in afspraken. Met ingang van 1-1-2011 is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst Regiotaxi in werking getreden tussen provincie en gemeenten. Deze loopt t/m 31-12-2015. Uit deze overeenkomst ontvangen de gemeenten een samenwerkingsbijdrage OV. Die vervangt alle losse bijdragen uit eerdere afspraken. De kosten van het vervoer betaalt de provincie apart.

Deelnemers: Brabant- Noordoost, samen met de provincie Noord-Brabant Doel: Deur-tot-deur vervoer voor WVG geïndiceerden en alle andere reizigers.

De totale bijdrage van de gemeente Landerd voor 2012 bedraagt € 10.474 dit bedrag was ook begroot.

Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder Raaijmakers Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats: Uden Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2011 € 750 € 1.078

31-12-2011 € 1.097 € 476

X 1.000

132


Stichting Openbaar Onderwijsgroep

Risico’s

Financieel

beperkt

De gemeente betaalt geen vast bijdrage maar is wel verantwoordelijk voor de buitenkant van de schoolgebouwen.

Deelnemers: openbaar onderwijsinstellingen van de gemeenten Bernheze, Landerd, Oss, Sint-Oedenrode, Uden, Veghel en Boekel. Doel: Het gemeenschappelijk orgaan coördineert en oefent de bevoegdheden van de gemeenteraad uit met uitzondering van een aantal zaken zoals de opheffing van scholen of wijziging van de statuten. Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder Raaijmakers Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats: Uden


Leerplicht en RMC Brabant Noord Oost

1-1-2011 € 3.257 € 2.396

31-12-2011 € 2.992 € 2.373


X 1.000

Risico’s

Financieel

Risico beperkt

De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedroeg € 32.543. Begroot was een bedrag van € 32.543.


NVT NVT X 1.000

Deelnemers: Brabant Noord Oost Doel: Meer grip krijgen op het terugdringen en voorkomen van voortijdig schoolverlaten Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder Raaijmakers Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats: Oss

133

B. Privaatrechtelijke rechtspersonen Hierbij gaat het om deelnemingen in naamloze of besloten vennootschappen en stichtingen voor de behartiging van oorspronkelijk gemeentelijke taken. Lidmaatschappen van verenigingen die zijn gericht op belangenbehartiging en kennisoverdracht, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Vereniging van Bouwrecht, zijn buiten beschouwing gelaten. Bestuurlijk belang

Risico’s

Ontwikkelingen

NV Brabant Water Deelnemers: Brabant water is een Naamloze vennootschap, waarvan de aandelen in het bezit zijn van provincie en gemeenten. De gemeente Landerd is in het bezit van 12.712 aandelen (nominaal € 0,10) van de Brabant Water N.V.

Zowel de bestuurlijke inbreng, als het financieel risico is te verwaarlozen.

Het jaar 2011 is afgesloten met een positief resultaat van 39,1 miljoen. Dit is 2,1 miljoen meer dan in 2010. Het positieve resultaat is toegevoegd aan de Algemene Reserve.

Doel Het leveren van drink- en industriewater aan de inwoners en het bedrijfsleven in Noord-Brabant. Lid: Burgemeester Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats:‘s-Hertogenbosch Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2011 € 359.211 € 401.999

31-12-2011 € 398.295 € 404.600

X 1.000

Bestuurlijk belang

Risico’s

Ontwikkelingen

Bank Nederlandse Gemeenten Deelnemers: Bank Nederlandse Gemeenten, waarvan de aandelen in het bezit zijn van de gemeenten. De gemeente Landerd is in het bezit van 29.094 aandelen.

Zowel de bestuurlijke inbreng, als het financieel risico is te verwaarlozen.

In 2012 is een bedrag van € 33.458 aan dividend ontvangen over het jaar 2011. Dit bedrag was ook begroot.


NVT NVT

Doel Bankier van de Nederlandse gemeenten en huisbankier van de gemeente Landerd. Lid: Burgemeester Plv lid: Wethouder Tindemans Vestigingsplaats: ‘s-Gravenhage

X 1.000

134

Bestuurlijk belang

D!mpact Deelnemers: 30 gemeenten Doel: De missie van Dimpact luidt: “door samenwerking, kennisbundeling en klantgerichte innovatie – gemeenten te voorzien van gestandaardiseerde ICT oplossingen die optimale dienstverlening naar burgers, bedrijven, verenigingen & instellingen mogelijk maakt. In nauwe samenwerking met de deelnemende gemeenten selecteert Dimpact hiervoor de meest geschikte ondersteunende software c.q. laat waar nodig software realiseren en ondersteunt deelnemers bij de goede implementatie hiervan.

Risico’s

Financieel

1. Tegenvallers in de aanbestedingsprocedure (juridische acties van leveranciers, etc.) waardoor additionele kosten moeten worden gemaakt.

De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 85.608,74

2. Te weinig bijdrage vanuit de gemeenten, waardoor Dimpact genoodzaakt is om voor de voortgang extra capaciteit in te huren.

Bestuurlijk belang: Lid ALV: Burgemeester Vestigingsplaats: Enschede Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2012 127 nvt

31-12-2012 nvt nvt

X 1.000

Bestuurlijk belang

Stichting Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf (RVML)

Risico’s

Financieel

Beperkt

De gemeenten dragen jaarlijks bij in de kosten. Die bijdrage bestaat uit twee componenten:a. een vast bedrag per inwoner van € 0,10. Een bijdrage die is gebaseerd op de mate van participatie van gemeenten in het RVML. De bijdrage 2012 van de gemeente Landerd bedraagt € 4.911.


NVT NVT

Deelnemers: Brabant- Noordoost Doel De stichting is in 2007 opgericht om een betere afstemming tussen partners op het terrein van veiligheid te bereiken (politie, gemeenten, Openbaar Ministerie en diverse welzijnsinstellingen). Lid: Burgemeester Plv lid: Wethouder Raaijmakers Vestigingsplaats: Oss

X 1.000

135

Bestuurlijk belang

Stichting Maashorst in Uitvoering Deelnemers: De gemeenten Bernheze, Landerd, Oss en Uden, de provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer, Recron, Stichting Natuurcentrum Slabroek, VVV Noordoost-Brabant, De Maashorstboeren, lokale ZLTO-afdelingen en lokale/reg. natuur- en milieuorganisaties

Risico’s De stichting is in 2012 opgericht. De stichting gaat alleen projecten uitvoeren, waarvoor een budget is verstrekt. De risico’s zijn hierdoor beperkt

Financieel De Stichting Maashorst in Uitvoering ontvangt een jaarlijks budget voor de uitvoering van projecten en activiteiten. Het te besteden budget voor 2012 bedraagt € 611.940. Jaarlijks wordt een jaarplan gemaakt. De bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 108.250.

Doel: In opdracht van de Stuurgroep De Maashorst uitvoeren van projecten en activiteiten in en betreffende het natuurgebied De Maashorst. Bestuurlijk belang: Lid: Wethouder Tindemans-van Tent Plv lid: Wethouder van Dongen Vestigingsplaats: Heeswijk-Dinther Eigen vermogen Vreemd Vermogen

Bestuurlijk belang Natuurcentrum Slabroek (Stichting Centra voor Natuur, Landschap en milieu)

Risico’s

Beperkt

1-1-2011 NVT

31-12-2012 ca. € 20.000

Financieel

De totale bijdrage van de gemeente Landerd in 2012 bedraagt € 22.616. Dit bedrag was ook begroot.

Deelnemers: Subsidiënten zijn de gemeenten Bernheze, Landerd, Oss en Uden. Doel Het leveren van een bijdrage aan een beter begrip voor en het behoud en beheer van de natuur- en cultuurwaarden, het milieu en het landschap in het noordoosten van de provincie Noord-Brabant, speciaal ten aanzien van het natuurpark De Maashorst. Lid: Wethouder Tindemans Plv lid: Wethouder van Dongen Vestigingsplaats: Nistelrode Eigen vermogen Vreemd Vermogen

1-1-2010 € 61 € 414

31-12-2010 € 30 € 362

X 1.000

136

Indien in bovenstaande tekst gesproken wordt over Brabant-Noord en Brabant Noordoost betreft dit de volgende gemeenten: a. Brabant-Noord, 20 gemeenten: Boekel, Bernheze, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, ’s-Hertogenbosch, Heusden, Landerd, Maasdonk, Mill, Oss, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenrode, Uden, Veghel en Vught. b. Brabant-Noordoost, 13 gemeenten: Boekel, Bernheze, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Maasdonk, Mill, Oss, Sint Anthonis, SintOedenrode, Uden en Veghel. C. Afwikkeling voormalige gemeenschappelijke regelingen Van enkele voormalige gemeenschappelijke regelingen bestaat nog het risico van nadelige afrekeningen. Deze zijn: •

•

•

Gemeenschappelijke Regeling Hypotheekfonds Noordbrabantse Gemeenten (HNG) i.l. De jaarlijkse uitkering vindt plaats uit het depot bij de BNG waarin de gelden van deze regeling al zijn gestort. Tot en met 2019 wordt jaarlijks een uitkering door de gemeente Landerd ontvangen van € 47.447. De gemeenschappelijke regeling Bestuursacademie Zuid-Nederland in liquidatie. Als liquidatie uitkering is in 2002 een bedrag uitbetaald van € 25.859. Wegens de sombere vooruitzichten wordt het risico van het doorbetalen van wachtgelden voor een periode van minimaal vijf tot acht jaar. In 2011 is er gemiddeld 1,2 Fte gedetacheerd. ` Sedert 1994 is Landerd lid van de gemeenschappelijke regeling Welstand Noord-Brabant. Deze gemeenschappelijke regeling is in 2011 geliquideerd. Er blijft echter een risico op wachtgeldverplichtingen bestaan. Deze kan oplopen tot maximaal 2,1 miljoen voor alle deelnemende gemeenten hetgeen neerkomt op maximaal € 26.620 voor de gemeente Landerd. Het risico ontstaat vanaf 2012 indien niet alle medewerkers elders emplooi hebben gevonden. In de afwikkeling van de liquidatie is ook de verkoop van het pand betrokken waar de organisatie is gehuisvest. Een tegenvallende opbrengst kan de liquidatiekosten negatief beïnvloeden.

137

F. Grondbeleid ______________________________________________________ Wethouder van Dongen Het gemeentelijk grondbeleid heeft veel relaties met andere programma’s. Het grondbeleid heeft een grote invloed op en samenhang met de realisatie van de programma’s Ruimtelijke ordening, Volkshuisvesting en landschap, Verkeer en vervoer, Cultuur, Monumenten, Sport en recreatie en Economische structuur en toerisme. Zoals de laatste jaren al gebleken is heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s zijn van belang voor de algemene financiële positie. Het grondbeleid van de gemeente Landerd is opgenomen in de nota’s: - Financiën Landerd: Helder, Open en Transparant (hoofdstuk 3) - Toerekening ambtelijke kosten aan gemeentelijke grondexploitaties - Nota grondbeleid 2012 - Nota grondprijsbeleid 2012 Deze schetsen het kader voor het financiële beleid en voor de financiële uitvoering van het gemeentelijk grondbeleid. De hoofdlijnen van het grondbeleid zijn de volgende: - In Landerd is het grondbeleid actief. - Winsten zijn toegestaan ter dekking van eventuele risico’s en ter uitvoering van ander gemeentelijk beleid. - Goede beheersing van de bedrijfsvoering en een tijdige informatieverschaffing over de bouwgrondexploitaties is essentieel. - Risico’s dienen tijdig en duidelijk in kaart te worden gebracht. - Elk complex wordt duidelijk afgebakend. De jaarrekening 2011 stond voor wat betreft de grondexploitatie in het teken van de economische recessie en de woningmarktproblemen die ook het grondbedrijf van de gemeente Landerd raakten. Ook in 2012 zijn deze problemen niet afgenomen en dat heeft uiteraard gevolgen voor de herziening van 1-1-2013. In deze paragraaf wordt uitgebreid aandacht besteed aan die gevolgen. De grondexploitatie is grondig geactualiseerd; kosten en opbrengsten zijn bijgewerkt, het tempo van uitgifte van bouwkavels is naar beneden bijgesteld en de rentelasten zijn aan de grondexploitatie toegerekend. Daarnaast zijn er gronden die niet binnen enkele jaren worden ontwikkeld uitgenomen en afgewaardeerd. De financiële gevolgen voor de jaarrekening zijn opnieuw fors en leggen behoorlijk beslag op de reservepositie van de gemeente. Toch hebben wij er alle vertrouwen in dat we de komende jaren financieel gezond uit de recessie komen. Er blijven uiteraard risico’s, het kan immers altijd nog slechter maar we hebben zoveel mogelijk rekening gehouden met de huidige situatie waar met name ook de woningbouwplannen betrokken zijn. Wonen Landerd heeft per 8 januari 2013 (woningbouwmatrix) een planvoorraad van 553 woningen. Dit betreft 300 gemeentelijke woningbouwkavels en nog zo’n 253 externe woningen. Landerd heeft volgens de provinciale prognose cijfers in de periode 2013 t/m 2022, uitgaande van migratiesaldo = 0, behoefte aan zo’n 410 woningen. Deze “410” zijn in het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO) van 10 januari 2013 als taakstellend opgenomen. Inclusief een gebruikelijke reservecapaciteit van 25 % (i.v.m. planvertragingen, procedures e.d.) aan zachte plannen is een planvoorraad van zo’n 510 woningen wenselijk. Uit de nieuwe cijfers blijkt dat de in begin 2012 genomen maatregelen (scenario “samen de pijn delen”) haar vruchten begint af te werpen. Om sneller tot een evenwichtige woningmarkt te komen in kwantitatief en kwalitatief opzicht zijn er een aantal verdergaande maatregelen in voorbereiding. In 2013 kan de gemeente beschikken over instrumenten om de harde plancapaciteit verder terug te dringen waardoor er ruimte ontstaat voor plannen die beter aansluiten op de behoeften en wensen van inwoners. De uitkomsten van het uitgevoerde bevolkings- en woningbehoefteonderzoek helpen ons hierbij. In dit onderzoek is gekeken naar de behoefte voor zowel de korte- alsook voor de lange termijn. Duidelijk is dat de 138

ontwikkelingen snel gaan en we jaarlijks ons woningbouwprogramma moeten monitoren om te bezien of bijsturing nodig is. Werken In Landerd zijn twee bedrijventerreinen in ontwikkeling. Het bestemmingsplan Reek-Zuid is begin 2012 vastgesteld en inmiddels bouwrijp gemaakt. Met de uitgifte van woon-werk kavels is eind 2012 gestart. Er is belangstelling voor de kavels echter heeft dit tot nu toe niet geleid tot concrete verkopen. Bestemmingsplan Voederheil II is in het eerste kwartaal van 2013 vastgesteld. Voederheil II is een bedrijventerrein in ontwikkeling waarvoor in het verleden forse investeringen zijn gedaan om bestaande veehouderijen te kunnen uitplaatsen. Begin 2013 zijn er al verkennende gesprekken gevoerd met geïnteresseerde ondernemers met als doel om maatwerk te kunnen leveren (variabele kavelgrootte) en om zo snel mogelijk de kavels te kunnen verkopen. Kostprijsbegrotingen De grondexploitaties per 1-1-2012 zijn in 2012 geactualiseerd en op 20 juni 2012 door de raad vastgesteld. In het voorjaar 2013 zijn de kostprijsbegrotingen opnieuw geactualiseerd. Bij deze laatste actualisatie is ook rekening gehouden met de aanhoudende slechte woningmarkt. Met de woningbouwprioritering proberen we zoals hierboven bij wonen is vermeld de woningmarkt weer op gang te krijgen. Daarnaast hebben we rekening gehouden met stimuleringsmaatregelen. In deze paragraaf zal verder per complex een toelichting worden gegeven. Wel willen we hier aangeven dat bij deze herwaardering alle baten en lasten nog eens kritisch tegen het licht zijn gehouden. Dit heeft soms grote wijzigingen opgeleverd voor de exploitaties tot gevolgd gehad, zowel voordelig als nadelig Storting in de Reserve Groen voor Groen-voor-Rood Conform de regelgeving die ook in de op 31 januari 2013 geactualiseerde notitie Reserves en Voorzieningen werd genoemd mogen er ten laste van de GREX geen stortingen meer in de Reserve Groen worden gedaan voor verplichtingen in het kader van Groen-voor-Rood. In de vastgestelde bestemmingplannen is daarvoor wel de verplichting opgenomen. Omdat dit niet meer in de GREX is opgenomen (als last) is de totale uitkomst van de GREX voordeliger ten opzichte van de oude systematiek. Het gaat hierbij om een bedrag van € 465.238 over de periode 2012 – 2021. In de jaarrekening 2012 is, gerelateerd aan de verkopen 2012, al een bedrag van € 12.015 opgenomen als storting in de Reserve Groen. Dit betekent dat er de komende jaren, op basis van de GREX 2012, nog € 453.223 direct ten laste van de behoedzaamheidsreserve in de Reserve Groen gestort gaat worden via de jaarrekeningen van die jaren. Uiteraard wordt ook dit bedrag jaarlijks herrekend. Omdat de uitkomsten van de complexen nu voordeliger worden kan bij afsluiting daarvan de behoedzaamheidsreserve weer met dezelfde bedragen gevoed worden. Meerjarig gezien heeft het voor deze reserve dan geen gevolgen in vergelijking met de oude systematiek. Afwaardering gronden Omdat er in de grondexploitatie nog sprake was van gronden die voorlopig niet in exploitatie kunnen blijven, heeft dit geleid tot afwaardering en uitname van gronden uit de grondexploitatie in het complex Repelakker. Onder “toelichting per complex” is dit verder toegelicht. Risico’s De grondexploitatie is een bedrijfsmatige tak van de gemeente-exploitatie die sterk afhankelijk is van de economische situatie. Rekening moet worden gehouden met mogelijke tegenvallers zoals stagnatie van de gronduitgifte. Dit heeft nu in deze jaarrekening plaatsgevonden. Voor het opvangen van eventuele risico’s is de behoedzaamheidsreserve (voorheen vaste algemene reserve) beschikbaar. De reserve Grondexploitatie, die nog € 751.672 groot was is aan die reserve toegevoegd. Bij de bestemming van het resultaat van de jaarrekening wordt voorgesteld deze behoedzaamheidsreserve aan te wenden ter dekking van de afwaarderingsverliezen. Naast de hiervoor genoemde risico’s kan er sprake zijn van plannen die sluiten met een exploitatietekort. Voor deze plannen zijn voorzieningen ingesteld ten laste van de behoedzaamheidsreserve. Onderstaand een overzicht van de beschikbare voorzieningen. In de balans worden de 139

voorzieningen in mindering gebracht op de boekwaarde. Ze kunnen daarom beschouwd worden als een afwaardering van de boekwaarde die pas na afloop van de exploitatieperiode wordt geëffectueerd. De behoedzaamheidsreserve bedraagt na deze beoogde aanwendingen nog € 9.537.244. Ultimo 2012 zijn de volgende voorzieningen ingesteld. Reek Zuid Vensteeg Akkerwinde Log Graspeel Voederheil Totaal:

2012 3.331.835 810.464 0 83.932 32.601 4.258.832

2011 3.205.698 442.544 94.707 171.500 0 3.914.449

Naast bovengenoemde voorzieningen is 75% (2.835.000) van de BIO opbrengsten (bedoeld als dekking voor het LOG) in een aparte voorziening gestort. Hiervan is in 2012 € 1.365.000 ingezet voor het LOG. Het restant ad € 1.470.000 wordt in 2013 ingezet. Deze bedragen zijn opgenomen in de exploitatie LOG als “inkomsten/dekking”. De overige 25% (€ 945.000) voor natuurontwikkeling zijn gestort in de reserve BIO en in 2012 overgeheveld naar de reserve Groen in het kader van de vaststelling van het Landschapsbeleidsplan.

140

Financiële positie De grondexploitatie is een van de belangrijkste financiële onderwerpen van de gemeente. Onderstaand wordt inzicht gegeven in de boekwaardes en het verloop van de grondexploitatie. De boekwaarde van de in exploitatie genomen gebieden bedraagt per 31-12-2012 (na afwaardering) als volgt:

-107.187

-72.131

Reek-Zuid

6.578.780

5.804.073

Boekwaarde per m² -23,99 -35.056 198,78 774.707

Akkerwinde Schaijk

3.108.102

2.950.475

157.627

96,34

Voederheil Zeeland

2.846.573

2.607.837

238.736

42,37

Repelakker Zeeland

4.113.346

4.661.134

-547.788

95,86

Vensteeg Zeeland

1.383.822

1.326.093

57.729

314,08

LOG Graspeel Zeeland

2.596.585

3.803.704

-1.207.119

21,39

64.225

59.035

5.190

28,20

20.584.246

21.140.220

-555.974

31-12-2012 Kerkpad III Reek

Achter Oventje Totaal:

31-12-2011

Toename 2012

De boekwaarde van de nog niet in exploitatie genomen gebieden bedraagt per 31-12-2012 (na afwaardering) als volgt: 31-12-2012

31-12-2011

Toename 2012

Schaijk-West Schaijk

40.046

25.425

14.621

Totaal:

40.046

25.425

14.621

Boekwaarde per m² 16,92

De totale boekwaarde van de gronden bedraagt ultimo 2012 ruim € 20,6 miljoen (ultimo 2011 € 21,1 miljoen). In 2012 werd totaal € 2.211.472 aan kosten verantwoord waarvan € 147.150 aan grondaankopen. De grondaankopen 2012 kunnen als volgt gespecificeerd worden: Reek Zuid

147.150

Totaal:

147.150

De opbrengsten voor 2012 bedragen € 928.609 waarvan € 692.253 grondverkopen. De grondverkopen 2012 kunnen als volgt worden gespecificeerd: Kerkpad III

156.462

Akkerwinde

64.080

Repelakker

421.211

LOG Graspeel Totaal:

50.500 692.253

141

Voor de verschillende complexen zijn de nog te verwachten kosten en opbrengsten, op basis van de vastgestelde grondexploitaties (exclusief rente), als volgt: Kosten vanaf 2013 nog te maken

Opbrengsten vanaf 2013 nog te ontvangen

Boekwaarde eind 2012

Verwachte eindwaarde V = voordeel N = nadeel

Kerkpad III

311.920

1.192.956

-107.186

1.230.242 V

Reek Zuid

1.006.297

5.884.924

6.578.777

3.331.835 N

Akkerwinde

3.325.397

8.264.187

3.108.102

963.080 V

Voederheil

4.335.600

8.062.200

2.846.573

32.601 N

Repelakker

3.034.073

9.552.433

4.113.345

1.652.443 V

352.143

1.181.122

1.383.823

810.464 N

LOG Graspeel

1.026.658

3.587.414

2.596.585

167.864 N

Achter-Oventje

134.146

486.367

64.222

291.265 V

Schaijk-West *)

0

0

40.046

n.v.t.

Vensteeg

*) Schaijk-West is een niet in exploitatie genomen complex Toelichting per complex Onderstaand wordt per complex een toelichting gegeven op de gevolgen voor de herziening van de kostprijsbegroting, de eventuele uitname en afwaardering van de gronden. Het uitgangspunt hierbij is dat verliezen direct genomen worden en dat winsten genomen worden op het moment dat deze gerealiseerd zijn. Dit uitgangspunt sluit aan bij de voorschriften zoals die in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn voorgeschreven. De uitgenomen gronden die onder de balanspost materiële vaste activa worden gebracht zijn gewaardeerd tegen € 6 per m². Wanneer deze gronden in de toekomst verkocht worden kunnen de activa worden afgeboekt. Mocht de opbrengst hoger zijn dan de boekwaarde dan kan de “winst” op dat moment vrij bestemd worden. In grote lijnen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd bij de huidige herziening: 1. De kosten voor bouwen woonrijpmaken zijn marktconform en op het prijspeil 2013 geraamd. 2. Er is rekening gehouden met een inflatie van 1,5% (was 0,75%). 3. De rentevergoeding aan de Algemene Dienst is gehandhaafd op 4%. 4. Er is een nieuwe en meer gedetailleerde inschatting gemaakt van alle interne uren die (meerjarig) voor de GREX worden gemaakt. Daarbij is sterk gelet op de activiteiten die voor de desbetreffende jaren voor een complex zijn voorzien. 5. Op basis van de regelgeving worden er geen stortingen meer gedaan in de reserve Bovenwijkse voorzieningen. Op het moment dat de structuurvisie aan de raad wordt voorgelegd wordt de discussie hierover opnieuw gevoerd. 6. De stortingen voor Groen-voor-Rood mogen niet meer ten laste van de GREX plaatsvinden (= winstneming). Daarom wordt in de jaarrekening 2012 voorgesteld deze stortingen, die zijn gebaseerd op de vastgestelde bestemmingsplannen, direct ten laste van de behoedzaamheidsreserve in de reserve Groen te storten (zie toelichting hieronder). 7. De woningbouwaantallen zijn gebaseerd op de gegevens van vorig jaar (samen de pijn delen) maar deels doorgeschoven i.v.m. minder verkochte percelen in 2012. Voor Reek Zuid is een temporisering doorgevoerd (zie toelichting bij dat complex). 142

8. Per complex zijn kosten opgenomen voor Public Relations en stimuleringsmaatregelen verkoop. Deze gelden kunnen in voorkomende gevallen breed worden ingezet, bijvoorbeeld ook voor kortingen op grondprijzen (conform nota Grondprijsbeleid), juridische advisering i.v.m. verschuivingen woningbouw etc. 9. De opbrengsten zijn gebaseerd op de vastgestelde grondprijzen voor woningen € 267, voor bedrijven € 120 en voor Reek Zuid op € 198. Voor Vensteeg en Achter Oventje zijn in 2012 verlaagde prijzen vastgesteld van € 213,60 en verwerkt in die exploitaties. Deze uitgangspunten en herziening leveren soms forse verschillen op ten opzichte van de vorige GREX, soms nadelig maar ook voordelig. Kerkpad Reek De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van € 1.217.799 voordelig. De uitgifte liep hierbij tot en met 2019. De herziene grex 1-1-2013 gaat uit van een uitgiftetermijn tot en met 2020 en sluit met een voordelig saldo van € 1.230.242. De huidige boekwaarde van dit complex bedraagt per ultimo 2012 -/- € 107.186. Reek Zuid De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van 3.205.698 nadelig. De uitgifte bij de grex 2012 liep tot en met 2020 waarbij de meeste verkopen plaatsvonden tot en met 2016. In de nu opgestelde grex is rekening gehouden met een uitgiftetermijn tot en met 2019 waarbij de verkopen meer in tijd zijn verdeeld over deze 7 jaren. De voorziening dient bij de jaarrekening 2012 geactualiseerd te worden door een bijstorting van € 126.137. De voorziening komt daarbij op € 3.331.835. De boekwaarde van dit complex bedraagt ultimo 2012 € 6.578.777. Akkerwinde Schaijk De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van € 94.707 negatief. Hierbij was rekening gehouden met een gronduitgifte tot en met 2020. In de nu opgestelde grex 2013 is rekening gehouden met een uitgifte tot en met 2021. De nieuwe eindwaarde is € 963.080 voordelig. De huidige boekwaarde van dit complex bedraagt per ultimo 2012 € 3.108.102. Voederheil Zeeland De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van € 2.830 voordelig. De uitgifte bij de grex 2012 liep tot en met 2019. In de nu opgestelde grex is rekening gehouden met een uitgiftetermijn tot en met 2021. De grex 1-1-2013 sluit met een nadelig saldo van € 32.601. Bij de jaarrekening 2012 dient een voorziening voor het tekort gevormd te worden van € 32.601. De boekwaarde van dit complex bedraagt ultimo 2012 € 2.846.573. Repelakker De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van € 1.246.755 voordelig. Hierbij is rekening gehouden met een gronduitgifte tot en met 2019. In de nu opgestelde grex 1-1-2013 is rekening gehouden met een uitgifte tot en met 2021 en sluit met een voordelig saldo van € 1.652.443. De winst is o.a. gestegen door uitname van gronden. Deze gronden zijn in het verleden toegevoegd maar vallen niet meer binnen het plangebied. De grond zijn afgewaardeerd tot € 6,00 p/m2. De boekwaarde van dit complex bedraagt per ultimo 2012 € 4.113.345. De afwaardering van de gronden heeft een nadelig effect op de exploitatie Algemene Dienst van € 346.029. Vensteeg Zeeland In dit Ruimte voor Ruimte complex zijn nog een drietal kavels uit te geven. Het betreft hier moeilijk te verkopen kavels vanwege de grootte van de kavels. Uiteraard is niet alleen de grootte van de kavels het probleem maar ook de economische situatie is direct van invloed op de vertraagde uitgifte. In 2012 is als stimuleringsmaatregel de grondprijs per m2 verlaagd naar € 213,60. Dit is een nadeel van € 235.281. De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van € 442.544 nadelig. De uitgifte bij de grex 2012 liep tot en met 2015. De voorziening 2011 voor het exploitatietekort bedraagt € 442.544. 143

De grex 1-1-2013 sluit met een nadelig saldo van € 810.464. De uitgiftetermijn loopt hierbij tot 2017. De toename van het tekort is voornamelijk het gevolg van de verlaging van de grondprijs. De voorziening dient bij de jaarrekening 2012 geactualiseerd te worden door een bijstorting van € 367.920. De voorziening komt daarbij op € 810.464. De boekwaarde van dit complex bedraagt per ultimo 2012 € 1.383.823. LOG Graspeel De gezamenlijke grondexploitatie met de gemeenten en de provincie wordt volgens overeenkomst per 31 december 2011 afgesloten. In de jaarrekening 2011 is op basis van de toen beschikbare gegevens daarvoor een nog verschuldigd bedrag van € 287.465 opgenomen. In december 2012 is de definitieve afrekening ontvangen. Daarbij bleek dat onze uiteindelijk last € 50.553 hoger uitvalt dan voorzien. Dit tekort komt ten laste van de exploitatie van de Algemene Dienst. De vorig jaar vastgestelde exploitatie was gebaseerd op scenario 3, geen ontwikkeling van het LOG. Het tekort werd berekend op € 343.000. Bij dit scenario wordt de opbrengst BIO voor 75% ingezet ter dekking van de kosten van het LOG. 25% van deze opbrengst wordt, conform afspraak met de provincie, ingezet voor natuurontwikkeling en is inmiddels toegevoegd aan de Reserve Groen. Volgens de overeenkomst met de provincie betaalt zij 50% van het deel wat niet terugverdiend kan worden. Dat was € 171.500 en voor dit bedrag is een voorziening gevormd in de jaarrekening 2011. Bij de herziening per 1-1-2013 is het tekort afgenomen tot € 167.864. Omdat 50% daarvan voor onze rekening komt kan de gevormde voorziening worden verlaagd tot € 83.932. Dit betekent een vrijval van de al gevormde voorziening van € 87.568. De gunstige ontwikkeling van het tekort wordt vooral veroorzaakt door verkoop van gronden tegen hogere prijzen dan eerder werd geraamd. De boekwaarde van het LOG bedraagt ultimo 2012 € 2.596.585. De investering in de infra van het LOG is afgewikkeld met dien verstande dat er nog een restantkrediet van € 25.000 in stand wordt gehouden voor eventuele kosten voor rioolaansluitingen e.d. Achter Oventje Zeeland Evenals het complex Vensteeg betreft het hier ook een Ruimte voor Ruimte locatie met twee grote uit te geven kavels. De boekwaarde van dit plan is gering mede vanwege de bouwtitels die voor de particuliere eigenaren zijn afgegeven. Hierdoor zijn de financiële gevolgen voor dit plan vrij gering. In 2012 is als stimuleringsmaatregel de grondprijs per m2 verlaagd naar € 213,60. Dit is een nadeel van € 121.592. De in 2012 opgestelde grex per 1-1-2012 gaf een resultaat van € 464.072 voordelig. De uitgifte van de grex 2012 liep tot en met 2014. De grex 1-1-2013 sluit met een voordelig saldo van € 291.265. De uitgiftetermijn loopt hierbij tot 2015. De boekwaarde van dit complex bedraagt ultimo 2012 € 64.222. Schaijk West Door ruiling heeft de gemeente grondpositie verworven in het te ontwikkelen plan Schaijk West. Deze grond is ingebracht in de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). De kosten zijn gering omdat de grond door ruiling is verworven. In Schaijk West worden door het bureau Ruimte voor Ruimte 10 ruimte voor ruimte locaties ontwikkeld en 25 overige woonlocaties. Er is daarvoor met het bureau Ruimte voor Ruimte een overeenkomst gesloten die ook betrokken is in het scenario "samen de pijn delen". De boekwaarde van dit complex bedraagt per ultimo 2012 € 40.046. Het betreft 2.367 m². Gevolgen voor de begroting Het inbrengen van de overtollige gronden uit het plan Repelakker onder de balanspost materiële vaste activa heeft gevolgen voor de begroting vanaf 2013. Het betreft de navolgende gronden: Gronden Repelakker

113.190

144

Voorheen werd rente van deze gronden bijgeschreven op de boekwaarde en werd dit als rentevergoeding vanuit het “grondbedrijf” ontvangen. Nu komen deze rentelasten rechtstreeks ten laste van de begroting. Dit betekent een nadeel van € 4.528. De kosten voor afwaardering maar ook de herberekening van de grondexploitatie heeft renteconsequenties. Enerzijds neemt de boekwaarde in het grondbedrijf door de afwaardering af en anderzijds heeft de herziening van de uitgifte termijnen ook weer gevolgen voor de hoogte van de boekwaarde. Omdat de uitgiftetermijnen verder gespreid worden neemt de boekwaarde minder snel af omdat de verkopen later plaatsvinden. Per saldo heeft een en ander wel effect op de door het grondbedrijf aan de Algemene Dienst te betalen rente. Uiteindelijk zijn er gevolgen omdat door vertraging van de verkopen er pas later geld binnen komt waarover vervolgens van de bank rente wordt ontvangen. Ook de afwaardering heeft gevolgen omdat er geen geld meer binnenkomt voor de afgewaardeerde grond. Een en ander loopt echter mee in de totale financiering van de gemeente en zal via de begroting worden verwerkt. De aanwending van de reserve heeft verder geen rentegevolgen omdat er geen geld wordt uitgegeven zodat er geen sprake is van mutaties in de liquide middelen (dus geen renteconsequenties). Er zijn qua rente geen directe gevolgen voor de jaarrekening 2012. Recapitulatie afwaardering De financiële gevolgen voor 2012 van de afwaardering van de verschillende posten wordt in onderstaand overzicht vermeld. Voederheil Zeeland: Storting voorziening Voederheil 32.601 Akkerwinde Schaijk: Vrijval voorziening Akkerwinde -/-94.707 Reek Zuid: Bijstorting voorziening Reek Zuid 126.137 Vensteeg Zeeland: Bijstorting voorziening Vensteeg 367.920 Repelakker Zeeland: Uitname/afwaardering grond 346.029 LOG Graspeel Zeeland: Aandeel gezamenlijke grondexploitatie 50.553 Exploitatietekort LOG (50%) -/-87.568 Totaal nadeel afwaardering 740.965 Dekking gevolgen afwaardering Het tekort van de gezamenlijke grondexploitatie LOG loopt mee in het rekeningresultaat 2012. De lasten van de afwaardering/herziening worden gedekt uit de behoedzaamheidsreserve. Dat is een bedrag van € 690.412 Reserve grondexploitatie en behoedzaamheidsreserve. Deze reserve is gevormd voor het opvangen van risico’s die de gemeente loopt bij de grondexploitatie. Onder deze risico’s wordt mede verstaan de risico’s die samenhangen met conjuncturele ontwikkelingen waardoor de gronduitgifte over de hele linie stagneert. De reserve is € 0,75 miljoen. Een aparte reserve grondexploitatie is niet meer nodig. Daarom is op 31 januari 2013 door de raad besloten deze reserve op te heffen en het saldo over te hevelen naar de behoedzaamheidsreserve. Uit die reserve worden vanaf nu eventuele tekorten gedekt en is deze reserve een achtervang voor mogelijke risico’s. Door de toename van verliezen binnen de verliesgevende complexen en het uitnemen van een deel van Repelakker moet er in 2012 een beroep gedaan worden op deze reserve van € 690.412. Daarnaast vindt er een storting plaats in de Reserve Groen voor Groen-voor-Rood van € 12.015 ten laste van de behoedzaamheidsreserve. Al deze beschikkingen over reserves worden via de resultaatbestemming van de jaarrekening 2012 aan de raad voorgelegd.

145

Grondprijzen. De huidige grondprijzen zijn (2012): -

Bouwgrondprijs voor bedrijventerreinen € 120 per m2 Bouwgrondprijs voor woningbouw € 267 per m2 Reek Zuid (woning/bedrijven) € 198 per m2 Vensteeg en Achter Oventje € 213,60 per m2

Wel is in de nota grondprijsbeleid aangegeven dat onder voorwaarden de prijs voor woningen ad € 267,00 in een bandbreedte tussen € 213,60 en € 320,40 kan worden aangepast voor complexen, percelen etc.

146

147

G. Lokale heffingen ______________________________________________________ Wethouder Tindemans In deze paragraaf zijn opgenomen: • Het belastingbeleid in Landerd • Kwijtscheldingsbeleid • Regeling tegemoetkoming kosten huishoudelijk afval • Overzicht op hoofdlijnen van de heffingen en belastingen 2012 inclusief tariefwijzigingen. Het belastingbeleid in Landerd Dit beleid is beschreven in, of vloeit voort uit de notitie kostenverhaal. Daarin zijn voor de meeste heffingen de gewenste dekkingspercentages beschreven. In 2010 is aan de Raad een nieuwe Nota Lokale Heffingen aangeboden. De insteek is om deze tarieven niet meer dan noodzakelijk te laten stijgen. Dit in relatie met de wensen en plannen die de gemeente heeft en de ontwikkeling van de algemene koopkracht van de burger. Er vindt steeds een afweging plaats tussen de wensen en de daarvoor soms noodzakelijke verhoging van de belastingen (= inkomsten). Kwijtscheldingsbeleid Voor 2012 is een bedrag van € 28.356 besteed aan het verlenen van kwijtscheldingen. Er zijn 76 aanvragen geweest hiervan zijn 62 automatische toekenningen en 14 gehele of gedeeltelijke toekenningen op verzoek toegekend. Kwijtschelding kan verkregen worden voor de OZB, de afvalstoffenheffing en het rioolheffing. De kwijtschelding is binnen het budget gebleven Regeling tegemoetkoming in de kosten voor huishoudelijk afval in bijzondere gevallen Deze regeling houdt in dat in bijzondere gevallen (meestal bij voortdurende ziekte) de mogelijkheid bestaat om de kosten van de extra minicontainer die speciaal voor deze “bijzondere omstandigheden” van de gemeente wordt gehuurd via een vergoedingsregeling te compenseren. In 2012 maakten acht personen gebruik van deze regeling. Overzicht op hoofdlijnen van de heffingen en belastingen van 2012: (de weergegeven ramingen zijn na wijziging) 1. Forensenbelasting. Tarief 2012 : Bebouwde oppervlakte < 45 m2 Bebouwde opp. Tussen 45 en 100 m2 ` Bebouwde oppervlakte > 100 m2

€ 119,00 € 180,00 € 359,90

Totale opbrengst € 13.283 Geraamd was € 12.600 Verschil € 683 voordelig. 2. Leges De tarieven voor leges in 2012 zijn gebaseerd op de vastgestelde legestabel 2012. Totale opbrengst leges 2012 € 762.953 Geraamd was € 816.120 Verschil € 53.167 nadelig. 3. Lijkbezorgingsrechten. In de tarieventabel zijn diverse tarieven opgenomen.

148

Totale opbrengst 2012 € 67.907 Geraamd was € 69.836 Verschil € 1.929 nadelig. 4. Marktgelden. Tarief 2012: Schaijk : € 8,28 per m2 per kwartaal De markt in Zeeland is in 2008 afgeschaft. Aan de desbetreffende standhouders is een standplaatsvergunning afgegeven. Totale opbrengst € 8.923 Geraamd was € 9.200 Verschil € 277 nadelig. 5. Afvalstoffenheffing voor huishoudens. Tarief 2012: Eenpersoonshuishoudens € 181,40 Meerpersoonshuishoudens € 274,20 Extra container € 266,40 Totale opbrengst 2012 is € 1.485.834 Geraamd was € 1.442.014 Verschil € 43.820 voordelig. Uitgangspunt voor het taakveld afvalverwijdering is een 100% kostendekkend tarief. In 2012 waren er meevallers die positieve gevolgen hadden voor dit taakveld. Dat waren: • Inzamel- en verwerkingskosten 69.000 voordelig • Rijksbijdrage plasticinzameling 33.500 voordelig • Opbrengst afvalstoffenheffing 43.820 voordelig In 2011 is er derhalve sprake van meer inkomsten dan uitgaven. Er is daarom € 151.748 gestort in de reserve afvalstoffenheffing. Rekening houdend met deze storting in de reserve is het tarief 100% kostendekkend. Zonder deze storting is de kostendekking 111,37%. 6. Onroerende-zaakbelastingen. Tarief 2012 in percentages van de waarde Woningen

- eigenaren - gebruikers Niet-woningen - eigenaren - gebruikers

0,0670% vervallen 0,1558% 0,1151%

Totale opbrengst: 2012: Woningen - eigenaren - gebruikers Niet-woningen - eigenaren - gebruikers

€ 1.251.214 vervallen € 513.322 € 310.304

In totaal is de opbrengst voor de OZB € 2.074.840 Geraamd was € 2.074.839 Verschil € 1 voordelig. 7. Precariobelasting. Tarief 2012: Terras bij horeca-inrichting € 10,30 per m2 per jaar Standplaats buiten wekelijkse markt € 154,50 per jaar

149

Totale opbrengst € 4.243 Geraamd was € 5.200 Verschil € 957 nadelig. 8. Toeristenbelasting Tarief 2012: Per overnachting € 1,05 Totale opbrengst 2012 € 236.234 Geraamd was € 246.162 Verschil € 9.928 nadelig. 9. Rioolheffing Tarief 2012 afhankelijk van het waterverbruik. Voor huishoudens zijn de meest voorkomende tarieven: 0 t/m 100 m3 € 133,08 € 189,96 101 t/m 250 m3 251 t/m 500 m3 € 322,92 501 t/m 750 m3 € 532,32 en daarna in aantal verder oplopend tot > 25.001 m3 € 4.449,60 De totale opbrengst bedraagt € 1.106.438 Geraamd was € 1.099.337 Verschil € 7.101 voordelig.

150

151

Agendapunt: Vaststelling van de programmarekening 2012

De raad van de gemeente Landerd; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van Landerd d.d. 16 april 2012; B E S L U I T: Vast te stellen de programmarekening voor het dienstjaar 2012 Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Landerd van 22 mei 2013.

De raad voornoemd, de griffier,

de voorzitter,

J.A.G. Huijs

M.C. Bakermans

152

Programmarekening 2012 Jaarverslag

Recommend Documents