PROGRAMMAREKENING JAARVERSLAG. Versie 31 mei 2005

PROGRAMMAREKENING

EN

JAARVERSLAG

2004

Versie 31 mei 2005

INHOUDSOPGAVE

PROGRAMMAREKENING

Pagina

1

VOORWOORD

3

2

LEESWIJZER

7

3

RESULTAAT

13

4

KERNGEGEVENS

17

5

UITVOERING RAADSPROGRAMMA (BELEIDSVELDEN 1 TOT EN MET 15)

21

6

MATRIX BELEIDSVELDEN MET BIJBEHORENDE PRODUCTEN

55

7

PARAGRAFEN

59

8

SOCIAAL JAARVERSLAG

91

9

PROGRAMMAREKENING

99

10 BALANS

103

11 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

109

12 TOELICHTING OP DE BALANS

119

13 GEVOLGEN INTRODUCTIE BBV

131

VOORWOORD

1 Voorwoord Met dit verslag legt het college van de gemeente Heusden verantwoording af aan de gemeenteraad over het bereiken van de doelstellingen en de wijze waarop dit is gebeurd. Dit jaar is het eerste jaar, dat de programmarekening nieuwe stijl verplicht is. Ook zijn alle verplicht voorgeschreven paragrafen opgenomen. De programmarekening 2004 sluit qua uitvoering aan op de begroting 2004. De systematiek van de toelichtingen per beleidsveld houdt in dat afwijkingen ten opzichte van de begroting worden toegelicht. Door ons vooral op de afwijkingen te richten willen we ervoor zorgen dat de planning en realisatie steeds dichter bij elkaar komen te liggen. Het jaar 2004 Op veel verschillende terreinen zijn in 2004 resultaten bereikt. Zonder volledig te willen zijn volgt hierna een korte weergave. In de gemeente vinden op diverse plaatsen bouwactiviteiten plaats. Ook wat betreft woningbouw zijn of worden verschillende projecten afgerond, zoals aan de Tunnelweg. De activiteiten voor het Centrumplan van Drunen zijn volop aan de gang. Ook in Vlijmen zijn de activiteiten met betrekking tot het centrumplan ambitieus van start gegaan. Op het gebied van de openbare ruimte kunnen we diverse resultaten zien. De omvorming van de plantsoenen wordt op steeds meer plaatsen zichtbaar. Hierdoor wordt de onderhoudsgevoeligheid minder. Ook op het terrein van duurzaam veilig zijn in de loop van 2004 diverse voorzieningen gerealiseerd. Handhaving had in 2004 hoge prioriteit. In 2003 is het handhavingsteam ingesteld, zodat de vergunningverlening en controle/handhaving gescheiden is. Handhaving heeft inmiddels op verschillende terreinen plaatsgevonden. In totaal is in 2004 aanzienlijk meer gehandhaafd op het gebied van milieu, ruimtelijke ordening, bouwvergunningen, containers en klachten. De upgrading van het sportcentrum Die Heygrave is voorspoedig verlopen en de feestelijke heropening heeft inmiddels plaatsgevonden. Het voormalige stadhuis in de vesting Heusden is verbouwd tot bezoekerscentrum. In de programmarekening is per beleidsveld aangegeven welke zaken in 2004 gerealiseerd zijn. Voor een volledig beeld wordt hiernaar verwezen. Op het gebied van de bedrijfsvoering is ook een aantal belangrijke resultaten behaald. Zo is de nieuwe Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) samen met Waalwijk en Loon op Zand opgezet. De ISD is per 1 januari 2004 al van start gegaan. Ook is in het verslagjaar het zorgloket gerealiseerd. Een belangrijk resultaat van de bedrijfsvoering is de realisatie van het digitaal loket. Een aantal processen kan van thuis uit opgestart worden, evenals de betaling voor een aantal van de geleverde diensten. Verder is de toekomstvisie verder uitgewerkt waar we over enkele jaren als organisatie moeten staan. Het speerpunt hierbij is de klantgerichtheid. Op het terrein van het taakgebied milieu zijn volgens het jaarverslag inventarisaties verricht, ondermeer over de risico’s.

Resultaat Het resultaat van de jaarrekening 2004 is het eerste resultaat dat gepresenteerd wordt volgens de nieuwe financiële voorschriften. In het resultaat van de jaarrekening 2004 spelen de winstnemingen uit de grondexploitatie een belangrijke rol. Ook de presentatie van het storten in en onttrekken aan reserves is aangepast. Hierbij de opbouw van het resultaat: het “gezuiverd” resultaat, dat wil zeggen zonder winstneming grondexploitatie en voor bestemming, geeft een (nadelig) saldo

€ -/-

De resultaat/ winstneming uit grondexploitatie 2004 is (voordelig)

€

3.444.000,-

Het jaarrekeningresultaat 2004 vóór bestemming is (voordelig)

€

3.241.000,-

Het saldo van stortingen in en beschikkingen over reserves in 2004 (functie 980) beïnvloeden het resultaat met (voordelig)

€

1.648.000,-

Het jaarrekeningresultaat 2004 ná bestemming is (voordelig)

€

4.889.000,-

203.000,-

Het resultaat is bijna geheel ontstaan door incidentele voor- en nadelen. In de jaarrekening wordt in hoofdstuk 3 hier verder op ingegaan. Ook wordt verwezen naar de analyse van de verschillen tussen de jaarrekening 2004 en de (gewijzigde) begroting 2004 in de productenrekening. Deze jaarrekening geeft dan ook geen reden tot aanpassing van het financiële beleid, zoals opgenomen in de (meerjaren)begroting 2005-2008. Bestemming resultaat In het raadsvoorstel wordt nader ingegaan op de bestemming van het resultaat. Voorgesteld wordt het rekeningresultaat 2004 van € 4.889.000,- te bestemmen als volgt: o een bedrag van € 1.445.000,-- te storten in de nieuw te vormen “Egalisatiereserve Gemeentefonds”. o een bedrag van € 2.444.000,- toe te voegen aan de bestemmingsreserve “Centrumplan Vlijmen” o een bedrag van € 1.000.000,- te storten in de nieuw te vormen bestemmingsreserve “Wijkvisie Oudheusden” Om de reserves vrij te kunnen besteden, zonder dat er een tekort op de begroting ontstaat, wordt voorgesteld aan de reserves vanaf 2005 rente toe te voegen. Procedure De definitieve vaststelling van de jaarrekening 2004 staat voor 30 juni 2005 op de agenda van de raad. Ook de voorjaarsnota 2005 en de eerste bestuursrapportage 2005 komen in deze vergadering aan de orde. De procedure voor de behandeling van de onderhavige stukken zal nog nader met het presidium worden afgestemd. Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven

de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems

LEESWIJZER

2 Leeswijzer Door de nieuwe wetgeving van het dualisme is er een duidelijker onderscheid gemaakt tussen informatie aan de raad en het college. Bij de voorjaarsnota 2002 zijn voor het eerst 15 beleidsvelden geïntroduceerd. Deze beleidsvelden zijn gerelateerd aan het raadsprogramma, waarbij alle actiepunten die in dit programma zijn vastgesteld, terugkomen in één van deze beleidsvelden. Vanaf dat moment zijn deze beleidsvelden (programma’s) gebruikt voor de samenstelling van de programmabegroting en programmajaarrekening. De informatie voor het college wordt gestructureerd via de producten, dit is een gedetailleerd niveau onder de beleidsvelden. Deze producten vinden we terug in de productenraming en productenrekening. Behalve de programmarekening en de productenrekening wordt een boek samengesteld, waarin de bijlagen zijn opgenomen. De boekwerken met betrekking tot het dienstjaar 2004 zijn de eerste boekwerken die conform het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) vallen dat 1 januari 2004 is ingegaan. De BBV heeft een aantal wijzigingen gebracht in de wijze waarop omgegaan moet worden met de begroting en jaarrekening. Vooral de manier waarop het omgaan met reserves en voorzieningen is aangepast, maar ook de wijze van activeren en afschrijven is gewijzigd. Voor de gevolgen van deze wijzigingen wordt kortheidshalve verwezen naar de notitie “Reserves, voorzieningen, enz.”, die in december 2004 is vastgesteld. In het onderdeel wijziging in de systemen van dit onderdeel wordt nader ingegaan op de gevolgen in deze jaarrekening. Indeling programmarekening/ jaarverslag De programmarekening bestaat uit de volgende onderdelen. Voorwoord Leeswijzer Het resultaat Hier wordt nader ingegaan op het behaalde resultaat. De kerngegevens Dit is een cijfermatige vergelijking van algemene gegevens over de sociale, fysieke en financiële structuur. Hier vindt u onder andere het aantal inwoners per leeftijdscategorie en de oppervlaktegegevens van de gemeente. De beleidsvelden In de 15 beleidsvelden (programma’s) vindt de kern van de verantwoording met betrekking tot de jaarrekening plaats. Hier vindt namelijk de vergelijking plaats tussen de voorgenomen beleidsvoornemens uit het raadsprogramma (vanuit de begroting 2004) en de realisatie. Voor de gehele raadsperiode zijn de beleidsvoornemens inclusief de planning opgenomen. Afwijkingen zijn toegelicht. Per beleidsveld vindt ook een financiële vergelijking plaats, inclusief een verklaring van de verschillen. Kengetallen en prestatie-gegevens zijn níet opgenomen bij de beleidsvelden, maar zijn terug te vinden in het boekwerk productenrekening. Deze gegevens zijn per product opgenomen.

Een matrix met de beleidsvelden en de bijhorende producten In deze matrix is terug te vinden welke producten er bij een bepaalde beleidstaak horen. De paragrafen In dit onderdeel zijn de voorgeschreven paragrafen opgenomen. Achtereenvolgens volgt informatie over de paragraaf lokale lasten, de weerstandsparagraaf, de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen, de financieringsparagraaf, de paragraaf bedrijfsvoering, de paragraaf verbonden partijen en de paragraaf grondbeleid. Sociaal jaarverslag Dit verslag laat ontwikkelingen op het personeelsvlak zien. De programmarekening In dit overzicht zijn de lasten, baten en saldi van de diverse beleidsvelden bijeengebracht in één overzicht. De balans De balans is een belangrijk onderdeel van de jaarrekening. De balans geeft een overzicht van bezittingen, vreemd en eigen vermogen (activa en passiva) van de gemeente. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Bij het opstellen van de jaarrekening zijn voor zowel de bepaling van de bezittingen en schulden voorschriften opgesteld om een uniforme beoordeling te kunnen maken. Ook voor de baten en lasten is bijvoorbeeld de afspraak gemaakt, dat die verantwoord worden in het jaar waar ze betrekking op hebben. Mutaties worden meegenomen tot de datum, dat de jaarrekening aangeboden is aan het college. De toelichting op de balans De toelichting op de balans gaat nader in op de mutaties per onderdeel van de balans, die hebben plaatsgevonden tussen de begin- en eindbalans. Gevolgen introductie BBV In dit stuk worden de gevolgen van de introductie van het BBV op het eigen vermogen uiteengezet. Wijzigingen in de systemen De balans De wijzigingen van de voorschriften hebben grote impact gehad in zowel de verantwoording van uitgaven en inkomsten als van de balansposten. Voor wat betreft de balansposten zijn in de raadsvergadering van 21 december 2004 de besluiten genomen inzake de reserves en voorzieningen, de afschrijvingstermijnen en het activeringsbeleid. Met het door de raad vastgestelde beleid is in de voorliggende cijfers rekening gehouden. Een en ander houdt in de praktijk ondermeer in, dat de balans per 31 december 2003 op een aantal plaatsen is aangepast om te komen tot de balans per 1 januari 2004. In het boek met de programmarekening is de balans opgenomen inclusief de mutaties, die hebben plaatsgevonden op grond van de gewijzigde voorschriften. Verplichtingen en budgetoverhevelingen Een andere ingrijpende wijziging is doorgevoerd ten aanzien van de verplichtingen en de budgetoverhevelingen. Er is bij de jaarovergang een onderscheid gemaakt tussen verplichtingen en budgetoverhevelingen.

Bij verplichtingen is er een contract met of een opdracht verstrekt aan leverancier en heeft de levering inmiddels plaatsgevonden, maar is er nog geen betaling verricht. Bij budgetoverhevelingen is sprake van een overschot op een budget, waarbij de taak nog niet is afgerond. Er zijn echter geen concrete opdrachten verstrekt. Budgetoverheveling vindt slechts plaats onder één van de navolgende voorwaarden: - er is sprake van een éénmalig ter beschikking gesteld budget; - door overmacht konden de beschikbare middelen niet besteed worden. Indien er sprake is van een budgetoverheveling zijn de lasten in het jaar 2004 niet verantwoord op de desbetreffende functie/ het programma. De bedragen van de budgetoverhevelingen zijn in 2004 gestort in de nieuw gevormde “reserve budgetoverhevelingen”. De feitelijke realisatie, (functionele) verantwoording en betaling vinden in 2005 (en verder) plaats en worden gedekt vanuit deze reserve.. Het totaal bedrag van de budgetoverhevelingen en derhalve de storting in de reserve bedraagt afgerond € 558.000,--. Door de systeemwijziging is dit bedrag niet te vergelijken met de budgetoverhevelingen 2003 (afgerond € 1.474.000,-). Waarschijnlijk is er echter door het scherpere onderscheid tussen verplichtingen en budgetoverhevelingen wel sprake van een éénmalig positief effect op het resultaat. Wijzigingen in functienummers en economische categoriën Ook als gevolg van de nieuwe voorschriften is een vergelijking tussen de cijfers van de jaarrekening 2003 en de jaarrekening 2004 niet te maken. Dit is toe te schrijven aan de gewijzigde opbouw van de (sub)functie-indeling en de vele wijzigingen in de te hanteren economische classificaties. Afschrijvingsbeleid Als gevolg van de nieuwe voorschriften mogen beschikkingen over reserves niet meer rechtstreeks in mindering worden gebracht op de investering, maar moet dit via de exploitatie lopen. Overeenkomstig de vastgestelde notitie “reserves, voorzieningen enz.” zijn de investeringen met een economisch nut, waarvan voor de invoering van het BBV besloten was dat er gebruik gemaakt wordt van een reserve, verlaagd door middel van een afschrijving ineens. Voor investeringen met een maatschappelijk nut, waarbij voor de dekking gebruik gemaakt wordt van reserves, geldt ook dat dit via de exploitatie verantwoord wordt. Beide vormen van “extra afschrijvingen” zijn functioneel in de exploitatie verantwoord. Dit leidt tot een (fors) nadeel op het betrokken product, dat via de functie 980 “verrekeningen met reserves” wordt gecorrigeerd. Voor een groot aantal projecten is deze wettelijk voorgeschreven methode toegepast. Als voorbeeld worden vermeld: - het bezoekerscentrum; - diverse (andere) projecten in de vesting Heusden; - de upgrading van “Die Heijgrave”; - de omvorming van groen. Voor een totaalbeeld wordt verwezen naar de specificatie, die in de “Weerstandsparagraaf” is opgenomen.

RESULTAAT

3 Resultaat Nadere beschouwing van het resultaat Het jaar 2004 was in financieel opzicht een bewogen jaar. De begroting 2004 begon nog positief, maar het meerjarenbeeld zag er slecht uit zeker gezien de negatieve ontwikkelingen van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Daarom werd tijdens de begrotingsbehandeling al besloten dat er een ombuigingsoperatie moest komen. Deze ombuigingsoperatie is, evenals de eerste bestuursrapportage, ingebed in de voorjaarsnota. Per saldo werd een groot negatief resultaat verwacht dat echter door de tweede bestuursrapportage weer rechtgetrokken werd door voornamelijk incidentele meevallers. De jaarrekening laat een groot incidenteel resultaat zien. Dit betreft enerzijds winstneming uit gronden en anderzijds weer een groot aantal incidentele effecten. Cijfermatig ziet dat er in de tijd als volgt uit:

(bedragen x € 1.000,-)

De programbegroting 2004 sloot met een positief saldo van De effecten van de eerste bestuursrapportage 2004 waren: - kosten WVG - leerlingenvervoer - kortingen algemene uitkering - verkoop groen en overhoeken - overige

€

€ - 400 - 90 - 617 80 - 10

- 1.037

Vanuit de ombuigingsoperatie zijn de volgende aanpassingen gedaan: - correctie startsituatie conform nota ombuigingen € - 826 - ombuigingsmaatregelen 2004 818 De effecten van de tweede bestuursrapportage 2004 waren: - kortingen algemene uitkering - (dubbele) uitkering behoedzaamheidsreserve - bijstelling renteresultaat/ rentebijschrijvingen/ onderuitputting - opbrengst melkquota - overige per saldo

Overige begrotingswijzigingen 2004: - omzetting voorziening automatisering naar activering (verlaging budget en onderuitputting) € 250 - overige per saldo

14

-

€ - 236 234 985 220 - 132

8

1.071

274

24

Saldo na begrotingswijzigingen Op onvoorzien (incidenteel) resteert nog een bedrag van

€

314 218

Verwacht resultaat

€

532

Het resultaat van de jaarrekening bedraagt uiteindelijk € 4.889.000,-. Het resultaat is derhalve € 4.357.000,- hoger dan geraamd na de begrotingswijzigingen. Zoals reeds vermeld komt dit grotendeels door de winstnemingen uit grondexploitatie van € 3.444.000,-. De overige verschillen van in totaal € 913.000,- worden nader verklaard in de analyse op hoofdlijnen in de productenrekening.

De winstneming uit de exploitatie van gronden betreft (afgerond): - winstneming complex Tunnelweg/ Wolput € 2,2 miljoen - winstneming complex industrieterrein Groenewoud € 1,1 miljoen - afwikkeling/ bijstelling voorziening nog te maken kosten afgewikkelde complexen € 0,1 miljoen Saldo winstnemingen

€ 3,4 miljoen

Voor een nadere toelichting op de verschillen tussen de jaarrekening en de (gewijzigde) begroting verwijzen wij u naar de programma’s en de toelichting op de producten. Veel van de verschillen zijn te verklaren als onderlinge verschuivingen vanwege de gevolgen van het tijdschrijven (zie de toelichting op de kostenplaatsen in de productenrekening. Bovendien hebben de gewijzigde voorschriften, zoals ook al aangegeven bij de budgetoverhevelingen, in het kader van het Besluit Begroting en Verantwoording hun invloed gehad op het saldo. Vanaf 2004 zijn alle toevoegingen aan en onttrekkingen van reserves in de loop van het jaar via een apart product zichtbaar. Ook dit geeft een ander beeld dan tot en met 2003 gebruikelijk was. Effecten naar de toekomst In de eerste en tweede managementrapportage van het jaar 2004, alsmede bij de samenstelling van de begroting 2005 zijn eventuele structurele ontwikkelingen (zowel positief als negatief) verwerkt in de begroting 2005 en volgende jaren. Uit de toelichtingen op het laagste niveau (producten) blijken zich geen relevante aanvullende structurele mutaties voor te doen. Ontwikkelingen De algemene uitkering laat steeds nieuwe structurele tegenvallers zien. In het jaar 2006 zal de Wet Maatschappelijke Ondersteuning in werking treden; ook zullen de ijkpunten van het cluster Bijstand en Zorg (als onderdeel) van het Gemeentefonds worden herijkt. Tevens dient rekening te worden gehouden met een te verwachten structureel nadeel als gevolg van de hertaxatie van de onroerende goederen op grond van de wet W.O.Z.. Het betreft hier financiële risico’s, die een behoorlijke impact kunnen hebben op het gemeentelijke budget. Elk jaar is het afwachten, welke verrassingen de zogenaamde mei/ juni-circulaire ons weer brengt. Door diverse instanties (V.N.G. en I.P.O.) is al verscheidene malen aangedrongen op meer bestendigheid in de hoogte van de algemene uitkering. Getracht is een meer constante uitkeringshoogte te bevorderen door de invoering van een behoedzaamheidsreserve. Deze maatregel heeft slechts één doel bereikt. De gemeenten behoeven voortaan geen grote bedragen meer terug te betalen. De wisselingen in de hoogte zijn echter in stand gebleven. De gemeentelijke invloed kan verhoogd worden door een egalisatiereserve in het leven te roepen voor de uitkeringen uit het Gemeentefonds. De thans voorliggende jaarrekening is een prima moment om een aanvang te maken met een dergelijke reserve.

KERNGEGEVENS

4 Kerngegevens

KERNGEGEVENS

Sociale structuur

Aantal inwoners waarvan: van 0 - 19 jaar van 19 - 64 jaar van 65 jaar en ouder Uitkeringsontvangers waarvan periodieke bijstandsgerechtigden: NABW beneden 65 jaar IOAW uitkeringen IOAZ uitkeringen Wet inkomensvoorzieningen werkzoekenden

Fysieke structuur

Oppervlakte gemeente (ha) waarvan: bossen duingebied binnenwater Historische stads- of dorpskern (aantal) Woonruimten (aantal) waarvan: recreatiewoningen

31 december 2002

31 december 2003

31 december 2004

43.183

43.118

43.057

11.482 26.640 5.061

11.445 26.475 5.198

11.323 26.344 5.390

3.147

3.136

3.031

458 58 8

458 58 8

480 45 4

50

37

29

8.118

8.118

8.118

920 269 226

920 269 226

920 269 232

16

16

16

16.560

16.589

16.601

5

6

5

capaciteit bijzondere woongebouwen

326

326

309

Lengte van de wegen (km) waarvan: wegen buiten de bebouwde kom wegen binnen de bebouwde kom

352

358

358

140 212

142 216

142 216

Lengte van de (recreatieve) fiets-, ruiter- en wandelpaden (km)

56

56

56

210

212

212

Per inwoner

Per inwoner

Per inwoner

1.315

1.407

1.416

111

138

126

601 227

617 99

543

1.199 1.379

1.284 1.226

1.300 1.202

Openbaar groen (ha)

Financiële structuur Gewone lasten (excl bouwgrondexploitatie = budgettair neutraal) Opbrengst belastingen Algemene Uitkering Gemeentefonds Vaste Schuld Reserves en voorzieningen Geactiveerde kapitaaluitgaven

UITVOERING

RAADS-

PROGRAMMA

Beleidsveld 1: Bestuur en Communicatie Beschrijving

‘Bestuur’ betreft het functioneren van de bestuursorganen. Deze bestuursorganen krijgen ambtelijke ondersteuning, advies over algemeen bestuurlijke aangelegenheden en over juridische zaken. ‘Communicatie’ met de inwoners, publieksgroepen, instellingen en bedrijven is een belangrijke taak van het bestuur. Zodoende behoren deze twee onderwerpen tot één beleidsveld.

Ontwikkelingen

• Dualisme De invoering/implementatie van (de gevolgen van) het dualisme verloopt volgens het vastgestelde plan van aanpak. Het wetsvoorstel "Dualisering gemeentelijke medebewindbevoegdheden" zal binnen afzienbare tijd vastgesteld worden. De vaststelling hiervan heeft consequenties voor de gemeente Heusden. De omvang en aard hiervan wordt na de vaststelling van de wet in beeld gebracht. Het dualisme en de ontwikkeling van interactieve beleidsvorming vragen een goede communicatie met de inwoners. Het beleid hiervoor wordt ontwikkeld. Rekenkamer(functie) De wijze waarop invulling gegeven wordt aan de rekenkamer(functie) zal voor 2006 bepaald moeten zijn. Dit kan gezien worden als de laatste formele stap van de invoering van het dualisme. • Bezwaar en beroep De Algemene wet bestuursrecht is gewijzigd in 2004, waardoor het onder voorwaarden mogelijk wordt de bezwarenprocedure over te slaan en rechtstreeks in beroep te gaan. • Klachten Om het functioneren van onze organisatie te verbeteren is het ook nodig dat burgers die ontevreden zijn over de wijze waarop zij door de gemeente zijn behandeld hun klachten kenbaar maken. Enerzijds kunnen zo eventuele fouten gecorrigeerd worden, anderzijds heeft het ook een leereffect. Door meer aandacht voor klachtherkenning en het verstrekken van informatie over de klachtenregeling wordt dit proces versterkt. • Overige wetswijzigingen Zowel voor 2004 als voor 2005 is een aantal wetswijzigingen aangekondigd, zoals de vierde tranche ANWB (Algemene wet bestuursrecht), een uniforme voorbereidingsprocedure en de wet kenbaarheid publiekrechtelijke belemmeringen. Deze hebben gevolgen voor onze gemeente. Zo betekent de komst van laatstgenoemde wet na de eerdere Wet bescherming persoonsgegevens opnieuw een forse extra inspanning voor gemeenten. Alle publiekrechtelijke belemmeringen op onroerende zaken moeten namelijk permanent worden geregistreerd en bijgehouden in een gemeentelijk register. Voorbeelden van publiekrechtelijke belemmeringen zijn aanschrijvingen onbewoonbaar-verklaringen, vorderingen, bouwverboden, onteigeningen, baatbelasting en dergelijke. • Internationale samenwerking De samenwerking met de stad Otjiwarongo in Namibië is in 2003 gestart. Inmiddels heeft een aantal keren uitwisseling van ervaringen plaatsgevonden. Voor ondersteunende activiteiten is naast het samenwerkingsproject een stichting opgericht. Naast onze gemeente worden ook organisaties uit de Heusdense samenleving betrokken bij de samenwerking met Otjiwarongo.

Het comité Heusden/Idstein is bezig met een verdere inbedding van de stedenband met Idstein in de Heusdense gemeenschap. • Projecten Grotere projecten vragen om een goede communicatie met alle betrokkenen. Bij grotere projecten zijn en worden meestal communicatieplannen gemaakt. Beleidsvoornemens bestuurlijk afgerond

•

• In 2004 nog niet • gehaald

•

Het beleidsvoornemen “Dualisme” is op een aantal onderdelen uitgewerkt en verfijnd. De uitwerking van de vereisten op grond van de verordeningen zal in het jaar 2005 plaatsvinden. Ook dient het keuzetraject over de rekenkamer(functie) nog uitgewerkt te worden. In samenwerking met de werkgroep uit de raad wordt het raadsinformatiesysteem verbreed. De verwachting is, dat in de raadsvergadering van mei 2005 een nota omtrent het Privatiseringsbeleid zal worden behandeld; Met betrekking tot het plan over de Oriëntatie Burgerparticipatie en Communicatie is een werkgroep uit de raad gevormd om te bepalen wat precies onder communicatie wordt verstaan. Uitkomsten hiervan worden in de 1e helft van 2005 aan de raad voorgelegd.

Financiën ( x € 1.000) Nr.

001 002 005 006

001 002 005 006

Omschrijving product

Primaire begroting

Begroting incl. wijzigingen

Jaarrekening

2004

2004

2004

Bestuursorganen Bestuursondersteuning College B&W Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning Raad en Rekenkamerfunctie

972 1.809 5 299

963 1.767 0 392

993 1.836 3 346

Totaal der lasten

3.085

3.122

3.178

8 0 0 0

8 0 0 0

4 0 0 0

8 -3.077

8 -3.114

4 -3.174

Bestuursorganen Bestuursondersteuning College B&W Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning Raad en Rekenkamerfunctie Totaal der baten Saldo

Verklaring verschillen

De vergoedingen aan raads- en commissieleden zijn € 17.000 hoger dan geraamd; de salariskosten van het college, met name van de voormalige wethouders hebben € 15.000 meer bedragen. Ook is per saldo een bedrag van ongeveer € 50.000 toe te schrijven aan het aantal uren, dat meer op dit programma is geschreven. De bijdrage

aan de slachtoffers van de zeebeving ad € 43.000 is ook op dit programma verantwoord. De raming ad € 67.000 voor onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid is niet gebruikt. Daarentegen zijn de accountantskosten met eenzelfde bedrag overschreden als gevolg van de diverse afrekeningen 2003 verband houdende met ondermeer sociale zaken. Het budget beschikbaar voor de advieskosten ex artikel 212 is overgeheveld naar 2005. In 2004 leidt dit tot een voordeel.

Beleidsveld 2: Burgerdiensten Beschrijving

De gemeente Heusden brengt de dienstverlening dichter bij de inwoners d.m.v. dienstverlening op diverse servicepunten. Daar zijn onder andere rij- en reisdocumenten te verkrijgen. In de backoffice van burgerdiensten gaat het om zaken zoals het uitvoeren van de gemeentelijke basisadministratie (G.B.A.); het beheren van de basisregistraties objecten, natuurlijke en niet natuurlijke personen, burgerlijke stand, naturalisaties, de organisatie van de verkiezingen voor bestuursorganen en de uitvoering van autonome taken (opstellen statistieken, verzorgen huisnummering en straatnaamgeving).

Ontwikkelingen

• Trouwen op alternatieve locaties Steeds vaker wordt verzocht om een huwelijk op een bijzondere locatie te voltrekken. Inmiddels is een proef gestart met het voltrekken van huwelijken op een particuliere locatie. Afhankelijk van de resultaten van deze pilot zullen burgers wellicht ruimere mogelijkheden krijgen om te trouwen op alternatieve locaties. • Verdere ontwikkeling frontoffice Burgers verwachten van de gemeente dat ze snel en adequaat geholpen worden. Om dit verder te verbeteren worden steeds meer taken van het backoffice naar het frontoffice overgebracht. Steeds meer producten worden dan rechtstreeks aan de burger verstrekt. De burger kan dan ook die dienstverlening geboden worden die ze van onze gemeente mag verwachten.

Beleidsvoornemens bestuurlijk afgerond

De aanleg van de islamitische begraafplaats in Vlijmen en plaatsing van de urnenmuren op de diverse begraafplaatsen zijn gerealiseerd. In het voorjaar van 2005 zal de beplanting worden aangelegd.

In 2004 nog niet De “Nota uitwerking begraafplaatsen” zal waarschijnlijk ultimo 2005 gereed zijn. gehaald



Primaire begroting

003 004 724

Burgerdiensten Baten secretarieleges burgerzaken Begraven

1.559 0 322

1.559 0 321

1.578 0 305

Totaal der lasten

1.881

1.880

1.883

0 526 142

0 526 142

0 510 148

668 -1.213

668 -1.212

658 -1.225

2004

003 004 724

Burgerdiensten Baten secretarieleges burgerzaken Begraven Totaal der baten Saldo


Begroting incl. wijzigingen 2004

Jaarrekening

2004

Een groot deel van de hogere uitgaven is te verklaren door afwijkingen in de geschreven uren. De afwijkingen in de baten zijn veroorzaakt door de forse afname van het aantal aanvragen naturalisatie en de afname van de leges burgerlijke stand in verband met huwelijken. Als gevolg van de verplichte identificatie zijn meer rij- en reisdocumenten verkocht. Ook zijn door de inwerkingtreding van het vreemdelingenloket leges ontvangen, waarvoor geen raming was opgenomen.

Beleidsveld 3: Openbare orde en Veiligheid Beschrijving

Openbare orde en veiligheid is gericht op het voorbereiden en uitvoeren van het beleid op het gebied van: de brandbestrijding, hulp- en dienstverlening, rampenbestrijding en preventieadvisering. Daarnaast subsidieert de gemeente het regionale Halt-project voor jeugdigen en voert zij de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de bijzondere wetten uit.

Ontwikkelingen

• Veiligheidsprogramma “Naar een veiligere samenleving” Het Ministerie van Justitie en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben een veiligheidsprogramma “Naar een veiligere samenleving” ontwikkeld. Uit dit veiligheidsprogramma vloeien kabinetsbesluiten voort. Deze betreffen zowel de fysieke als sociale veiligheid. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het veiligheidsprogramma wordt door het kabinet primair gelegd bij de gemeenten. En daarnaast bij de andere partners in de keten zoals de politie, de brandweer en GHOR. Regionale initiatieven binnen onze regio gaan inmiddels ook al uit van deze primaire verantwoordelijkheid van gemeenten. • Bestuurlijke boete Kleine ergernissen als wildplassen, hondenpoep en graffiti veroorzaken veel overlast. Gemeenten krijgen een steeds grotere rol bij het optreden tegen dit soort zaken. Een wetsvoorstel gaat het gemeentebesturen mogelijk maken om aan de veroorzakers van dergelijke overlast een bestuurlijke boete op te leggen. Dit wetsvoorstel vloeit voort uit het veiligheidsprogramma ‘Naar een veiliger samenleving'. Omdat de ontvangsten van bestuurlijke boeten, anders dan bij strafrechtelijke boeten, naar gemeenten gaan, biedt dit mogelijkheden voor versterking van de handhaving. Het conceptwetsvoorstel lijkt ook extra verplichtingen aan gemeenten op te leggen. Verder voorziet het in een omvangrijke rechtsbescherming voor de burger die geconfronteerd wordt met een bestuurlijke boete. Daarmee is het op voorhand de vraag of invoering van de bestuurlijke boete per saldo wel voordelen voor gemeenten met zich brengt. • Brandweer Het document Organisatie Brandweerzorg in de regio, het Regionaal Organisatieplan Brandweerzorg en Rampenbestrijding 2004-2007 en de Beleidsbegroting 2005 zijn door het Algemeen Bestuur van de Hulpverleningsdienst Brabant Noord op 23 juni 2004 vastgesteld. Het bestuur van de hulpverleningsdienst heeft in 2003 het proces van versterking van de regionale brandweerzorg ingezet. In het organisatieplan plan worden diverse versterkingsmaatregelen op personeel, materieel en organisatorisch gebied gepresenteerd. Hiermee wordt voorzien in een sterk regionaal bureau geschraagd door sterke lokale brandweren. De monodisciplinaire samenwerking, en daarmee de brandweerzorg en rampenbestrijding, op regionaal en lokaal niveau krijgt zo een krachtige impuls. De versterkingsslag op regionaal niveau dient op 1 januari 2008 afgerond te zijn. In ons gemeentelijke conceptbeleidsplan Brandweer en Rampenbestrijding 2005-2008 is het traject opgenomen op welke wijze wij komen tot een gemeentelijke brandweer en rampenbestrijdingsorganisatie die op orde is.

• Wet kwaliteitsbevordering rampenbestrijding (Wkr) Op 1 juli 2004 is de Wkr in werking getreden. Daarmee worden na een lange periode van voorbereiding verbeterpunten voor de organisatie van rampenbestrijding, die mede naar aanleiding van rampen uit het recente verleden zijn geformuleerd, wettelijk verankerd. De wet houdt o.a. in dat het gemeentelijk rampenplan voortaan door het college wordt vastgesteld en niet meer door de raad. Op basis van een inventarisatie wordt een keuze gemaakt voor welke mogelijke rampen een rampenbestrijdingsplan wordt vastgesteld. Deze lijst vormt een aparte paragraaf in het rampenplan. De rampenbestrijdingsplannen worden voorgelegd aan de raad. Voor alle plannen geldt dat deze ten minste eens in de vier jaar geactualiseerd dienen te worden. Beleidsvoornemens bestuurlijk afgerond

De oriëntatiefase van het integraal horecabeleid, alsmede het onderdeel leefbaarheid van de integrale veiligheid zijn afgedaan

In 2004 nog niet • gehaald

•

Het beleidsplan Brandweer 2005-2008 is in concept gereed, evenals het beleidsplan Woonwagenzaken. Beide voorstellen kunnen in de raadsvergadering van 24 mei worden behandeld. In overleg met enkele raadsleden en de doelgroepen wordt een alomvattend voorstel voorbereid over integraal horecabeleid. In juni 2005 zal het onderhavige voorstel gereed zijn, waarna nog de formele inspraak zal plaatsvinden.


120 140

120 140


Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

Brandweer en rampenbestrijding Openbare Orde en veiligheid

1.486 419

1.485 419

1.244 443

Totaal der lasten

1.905

1.904

1.687

37 11

37 11

40 3

48 -1.857

48 -1.856

43 -1.644

Brandweer en rampenbestrijding Openbare Orde en veiligheid Totaal der baten Saldo


Het voordeel op dit programma is voornamelijk toe te schrijven aan twee grote éénmalige meevallers. De kapitaallasten waren € 76.000 lager als gevolg van onderuitputting en als gevolg van een andere wijze van bevoorschotting vallen de vergoedingen voor de vrijwilligers € 93.000 lager uit. Ook is een éénmalig voordeel ontstaan als gevolg van de doorgeschoven BTW (€ 35.000).

Beleidsveld 4: Verkeer en Vervoer Beschrijving

De gemeentelijke organisatie draagt zorg voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte (onder andere de wegen en pleinen) binnen de gemeente. De zorg voor de verkeersafwikkeling, de afwikkeling van het parkeren in het openbaar gebied is ook een taak van de gemeentelijke organisatie. Hierbij staan ordelijkheid en veiligheid voorop. Er worden ook voorwaarden geschapen voor goed openbaar vervoer in de gemeente Heusden.

Ontwikkelingen

• Beleid en beheer wegen Bij het beleid en beheer van wegen wordt de aandacht steeds meer gericht op de toetsing van de kwaliteit van de wegen en op het voorkomen van schade aan weg en weggebruiker. In het nieuwe beleidsplan zullen deze ontwikkelingen worden opgenomen. • Wegen buitengebied In het in 2005 op te stellen plan voor de wegen in het buitengebied zal specifiek rekening gehouden worden met de glastuinbouw. De Gemeente Heusden heeft namelijk de intentie (bij de herstructurering van het buitengebied en in het kader van structuurvisie Waalboss) uitgesproken naar de glastuinbouw, dat positief meegedacht zal worden met deze doelgroep. • Verkeersveiligheidsbeleid Het bevorderen van de verkeersveiligheid verloopt volgens plan. De aandacht ligt bij de herinrichting van wegen tot 30 km/uur-wegen binnen de bebouwde kom en 60 km/uurwegen buiten de bebouwde kom. In het plan is rekening gehouden met bijdragen vanuit de provincie. De betreffende bijdragen worden bij de kredietvotering in beeld gebracht voorzover ze dan bekend zijn. De provinciale subsidiemethodiek zal waarschijnlijk wijzigen, hetgeen gevolgen heeft voor de uitvoering van onze plannen. De omvang van de wijzigingen is op dit moment nog niet te overzien, maar wordt zo spoedig mogelijk in beeld gebracht. Naast infrastructurele maatregelen wordt ook via campagnes (bewustwording van de gereden snelheid etc.) gericht op de weggebruiker, gewerkt aan de verbetering van de verkeersveiligheid. In 2001 is het Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP) vastgesteld. Dit GVVP is leidraad voor concrete verkeersveiligheidsmaatregelen. In 2005 wordt dit GVVP geëvalueerd en herijkt, zodat inzichtelijk wordt welke bijdrage geleverd is aan de verbetering van de verkeersveiligheid. • Fietspaden Voor de regio ’s-Hertogenbosch is een fietspadenplan ontwikkeld. Dit plan krijgt in 2005 een vertaling naar het gemeentelijk niveau. • Parallelstructuur De uitvoering van de parallelstructuur is nader gefaseerd. De uitvoering van het laatste gedeelte van de verbinding tussen Nieuwkuijk en Drunen en van de fase Vlijmen wordt op zijn vroegst verwacht omstreeks 2008/2009. De benodigde middelen voor deze fasen moeten nog beschikbaar komen.

Beleidsvoornemens

•

Het concept-ontwerp van de doortrekking van de parallelstructuur is vastgesteld; de uitvoering van fase 1a en 1b zal naar verwachting in 2007 plaatsvinden;

bestuurlijk afgerond

•


• • •

Voor de openbare verlichting is inmiddels een beleidsplan opgesteld. De uitvoeringsperiode van dit plan eindigt in 2014. Met het uitvoeren van het beleid is al gestart. Het voornemen is om de actualisatie van het Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan ultimo 2005 aan de gemeenteraad aan te bieden; hiertoe zal extra capaciteit worden aangetrokken; Het beleidsplan rehabilitatie/renovatie buitenwegen zal naar verwachting nog dit jaar gereed zijn; de ontwikkelingen in de glastuinbouw zullen hierbij worden meegenomen; Ook het beleidsplan wegen zal naar verwachting dit jaar nog gereed zijn voor behandeling in de gemeenteraad; De samenstelling van een beleidsplan voor de civieltechnische kunstwerken is als gevolg van de ombuigingen doorgeschoven naar 2006.

Financiën ( x € 1.000) Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

Nr.


210 211 214

Wegen, straten en pleinen Verkeer en vervoer Parkeren

3.434 215 113

4.289 215 113

3.570 179 78

Totaal der lasten

3.762

4.617

3.827

172 1 84

317 1 84

346 2 79

257 -3.505

402 -4.215

427 -3.400

210 211 215

Wegen, straten en pleinen Verkeer en vervoer Baten parkeerbelasting Totaal der baten Saldo


Ten aanzien van de uitgaven voor wegen heeft een onderuitputting plaatsgevonden op de kapitaallasten. Voor een krediet ten behoeve van de straatverlichting is besloten tot een bedrag van € 330.000 te beschikken over de algemene reserve. De uitgaven zijn nog niet gerealiseerd; ook de beschikking is niet gerealiseerd. Ten aanzien van de energiekosten van de openbare verlichting resteert een overschot van € 195.000. Dit bedrag zal worden overgeheveld naar 2005 om alsnog aan onze verplichtingen te kunnen voldoen. Ook het restant-budget van het groenonderhoud aan de Mommersteeg ad € 35.750 wordt overgeheveld naar 2005. Bij het onderdeel “parkeren” is een voordeel ontstaan van ongeveer € 35.000, doordat er minder controle is geweest. De hiervoor vermelde omstandigheden leiden tot een positief verschil van ongeveer € 700.000. Ongeveer € 650.000 hiervan wordt verrekend via reserves en is dus niet begrepen in het batig saldo.

Beleidsveld 5: Gebouwenbeheer en eigendommen Beschrijving

Op het gebied van beheer en onderhoud van gemeentelijke panden en gronden/ landerijen heeft de gemeente als taak de juridische en administratieve transacties af te wikkelen.

Ontwikkelingen

De gemeentelijke eigendommen/panden worden geïnventariseerd. In het kader van de ombuigingen is aangegeven dat er voor € 2 miljoen aan eigendommen verkocht/afgestoten zal worden. Inmiddels is dit voornemen al omgezet in uitvoering.


• •

De uitvoering van de notitie kavelruil loopt door in het jaar 2005; Ook de ontwikkelingsvisie van de herstructurering van de glastuinbouw zal deels in 2005 worden uitgevoerd.

In 2004 nog niet Het beleidsplan inzake het beheer van de gemeentelijke gebouwen zal naar verwachting in de 1e helft van het jaar 2006 gereed zijn. gehaald Financiën ( x € 1.000) Nr.


913.02 Beheer gemeentelijke eigendommen Totaal der lasten 913.02 Beheer gemeentelijke eigendommen Totaal der baten Saldo Verklaring verschillen

Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

386

399

604

386

399

604

443

785

1.094

443 57

785 386

1.094 490

Aan de lastenzijde is sprake van een toename van de taxatiekosten, alsmede van de kapitaallasten. Dit laatste als gevolg van een gewijzigde afschrijving op de van de gemeente Haaren verkregen gronden. Aan de inkomstenzijde is de verhoging voornamelijk toe te schrijven aan de verkoop van de melkquota. Zoals afgesproken in de raad wordt een bedrag van € 200.000 van de meeropbrengst melkquota ingezet voor uitgaven op sportgebied. Ook is conform de gemaakte afspraken een bedrag van € 68.000 wegens verkoop van eigendommen gestort in de reserve voor de bekostiging van de parallelstructuur.

Beleidsveld 6: Economische Zaken Beschrijving

De gemeente voert overleg met het bedrijfsleven om zodoende maatregelen te treffen ter verbetering van de economische situatie in de gemeente. Hieronder valt ook de organisatie van markten en kermissen.

Ontwikkelingen

De ondernemers in onze gemeente hebben de wens kenbaar gemaakt om bij de gemeente één aanspreekpunt te hebben. Aan deze wens is tegemoet gekomen door de aanstelling van een bedrijvencontactfunctionaris.


• •

De kaveluitgifte Het Hoog-1 loopt. De voorbereidende werkzaamheden zijn afgerond; De vormgeving van het parkmanagement is gereed. De uitvoering loopt samen met de verkoop van de kavels.

In 2004 nog niet In relatie tot de centrumplannen Drunen en Vlijmen dient het standplaatsenbeleid te worden bezien. Drunen komt als eerste aan bod in de eerste helft van 2005. gehaald Financiën ( x € 1.000) Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

Nr.


310

Economische Zaken

96

106

122

Totaal der lasten

96

106

122

Economische Zaken

45

45

33

45 -51

45 -61

33 -89

310

Totaal der baten Saldo Verklaring verschillen

De hogere uitgaven zijn voornamelijk toe te schrijven aan de meer-geschreven uren. De afname van de inkomsten houdt verband met de verantwoording van inkomsten in het jaar 2003.

Beleidsveld 7: Onderwijs Beschrijving

Uitvoering geven aan de Wet op het Primair Onderwijs en de Verordening Huisvesting Onderwijs, op het gebied van openbaar onderwijs, bijzonder basisonderwijs, bijzonder speciaal onderwijs en bijzonder voortgezet onderwijs. Daarnaast voert de gemeente het beleid uit met betrekking tot nieuwe ontwikkelingen op het gebied van primair- en voortgezet onderwijs.

Ontwikkelingen

• Per 1 januari 2006 komt de “wet regeling schoolbegeleiding” te vervallen. De verwachting is, dat op 1 augustus 2005 een overgangsregeling van kracht zal worden. • Autonomie schoolbesturen Het enige jaren geleden ingezette overheidsbeleid ging uit van een steeds verdergaande vergroting van de autonomie van de schoolbesturen. Dit overheidsbeleid staat echter ter discussie. Hoe dit uit gaat pakken en wat de gevolgen zijn voor de financieringssystematiek is op dit moment nog afwachten. • Leerlingenvervoer De kosten van het leerlingenvervoer groeien explosief. Om de kosten beheersbaar te houden zijn maatregelen nodig. Enerzijds zullen de kosten verlaagd moeten worden, anderzijds zullen de ouders een hogere eigen bijdrage moeten betalen. In de vergadering van de commissie Inwonerszaken d.d. 24 november 2004 heeft de commissie niet ingestemd met de voorstellen van het college. Met name de kilometergrens stuitte op weerstand. Een en ander heeft consequenties voor de realisering van de opgelegde ombuigingsmaatregel. • Onderwijsachterstandenbeleid Het budget ten behoeve van risicoleerlingen en voortijdig schoolverlaten wordt nog steeds ingezet in consulenturen, trajectbegeleidersuren en administratieve uren. Het onderwijsachterstandenbeleid krijgt verder vorm binnen het jeugdbeleid. Projecten worden geïntegreerd en het gebruik binnen de scholen wordt verder gestimuleerd. Te denken valt aan integratie van peuteropvang, kinderopvang, maar ook aan projecten als Spel en boek, ouderondersteuning etc. • Nieuw- en oudkomers Voor de inburgering voor zowel nieuw- als oudkomers is inmiddels landelijk nieuw beleid vastgesteld.


• •


Het integraal huisvestingsplan is in de raadsvergadering van 8 juli 2004 aan de orde geweest en vastgesteld; Omtrent de projecten in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid 20032006 is in de raadsvergadering van 5 oktober een voortgangsoverzicht aangeboden. Het voornemen bestaat om in de raadsvergadering van 5 juli aanstaande een kredietvoorstel te doen voor het multifunctioneelcentrum “Palet Vliedberg”. Stagnerend overleg met de (kern)gebruikers is de oorzaak van de vertraging met ruim een jaar. Naar verwachting zal ook het programma van eisen in dezelfde raadsvergadering aan de orde komen;

•

In 2005 wordt gestart met de voorbereidingen van een brede school in Oudheusden. De voorgenomen realisatie is doorgeschoven naar 2008;


421 423 433 443 480 482

421 423 433 443 480 482


Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Bijzonder speciaal onderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs Lokaal bestuurlijke activiteiten Volwasseneneducatie

282 1.768 27 244 1.751 538

282 1.904 27 283 2.140 578

281 1.697 9 187 1.936 588

Totaal der lasten

4.610

5.214

4.698

0 0 0 0 420 515

0 0 0 0 678 554

0 0 0 0 682 563

935 -3.675

1.232 -3.982

1.245 -3.453

Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Bijzonder speciaal onderwijs Bijzonder voortgezet onderwijs Lokaal bestuurlijke activiteiten Volwasseneneducatie Totaal der baten Saldo


Het overgrote deel van de éénmalige meevaller in de lasten is toe te schrijven aan de kapitaallasten. Nog niet alle geraamde investeringen zijn gerealiseerd. Ook zijn verschillen opgetreden in de toerekening van de uren. Met betrekking tot de lokaal bestuurlijke activiteiten kan opgemerkt worden, dat de stelpost ad € 213.000 voor Palet Vliedberg niet is besteed. Overigens is in het kader van het sluitend maken van de begroting 2005 besloten om een ombuigingstaakstelling mee te nemen van € 150.000.

Beleidsveld 8: Cultuur en toerisme Beschrijving

De gemeente ontwikkelt in samenwerking met andere partijen het toeristisch-recreatief beleid voor inwoners en bezoekers van de gemeente Heusden. Zij subsidieert daarnaast het lokale Heusdens Buro voor Toerisme en vormt het coördinatiepunt en de postbus op de taakvelden toerisme en recreatie in de regio ’s-Hertogenbosch samenwerkende gemeenten. Recreatie: het bieden van mogelijkheden met betrekking tot recreatie en ontspanning in de openlucht. De gemeentelijke organisatie houdt de openbare bibliotheek in stand in de kernen Drunen, Vlijmen en Oudheusden en geeft uitvoering aan maatregelen gericht op het instandhouden van culturele activiteiten en voorzieningen.

Ontwikkelingen

• Toerisme Toerisme en recreatie hebben een steeds grotere economische betekenis voor de lokale ondernemers. Hoge kwaliteit van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden, in een goede balans met de cultuurhistorische en ecologische waarden, is inzet voor eigen inwoners en bezoekers. In overleg met het Heusdens Buro voor Toerisme (HBT) over de uitvoering van de VVV taken wordt bekeken hoe het HBT verder invulling kan geven aan het toeristisch en recreatief beleid. • Samenwerking bibliotheken De openbare bibliotheek Heusden onderzoekt een nauwere samenwerkingsvorm met de openbare bibliotheken van Waalwijk en Loon op Zand. De vorm van de samenwerking hangt af van de uitslag van het onderzoek. • Organisatievorm muziekonderwijs Op 22 juli 2004 heeft de raad van de gemeente Loon op Zand het besluit genomen uit de gemeenschappelijke regeling met betrekking tot het CMD te treden. Dit heeft gevolgen voor de gemeenten Waalwijk en Heusden. De gevolgen voor het muziekonderwijs zullen op termijn in beeld worden gebracht.


• •


• • •

Het toetsingskader voor de lokale omroepen is in 2002 vastgesteld. Tot op heden is nog geen communicatiebeleid beschikbaar; Het bezoekerscentrum Stadhuis Heusden zal in de maand mei 2005 officieel worden geopend. De raadscommissie zal worden geïnformeerd over het te voeren expositiebeleid. In 2005 zal de raad een voorstel worden voorgelegd hoe te handelen ten aanzien van het Centrum voor Muziek en Dans; Naar verwachting zal de raad in de vergadering van 5 juli 2005 kunnen beraadslagen over de vorming van een basisbibliotheek; Voor dezelfde raadsvergadering wordt ook een voorstel verwacht over het lidmaatschap van de Vereniging Nederlandse Vestingsteden; Ultimo 2005 zal de cultuurnota gereed zijn voor behandeling in de raad;

•

Afhankelijk van de aanpassingen in het rijksbeleid zal ook de plaatselijke verordening recreatie en toerisme worden gewijzigd, zodat het een op het ander aansluit.



Primaire begroting

510 540 541.1+2 560.2 580

Openbare bibliotheken Kunst en cultuur Monumentenzorg/Oudheidkunde/Musea Toerisme Multifunctionele accommodaties

1.019 815 428 394 607

1.026 869 428 505 607

999 890 437 971 512

Totaal der lasten

3.263

3.435

3.809

168 14 57 30 73

168 14 57 142 73

168 2 57 31 76

342 -2.921

454 -2.981

334 -3.475

2004

510 540 541.1+2 560.2 580

Openbare bibliotheken Kunst en cultuur Monumentenzorg/Oudheidkunde/Musea Toerisme Multifunctionele accommodaties Totaal der baten Saldo



Jaarrekening

2004

De afwijkingen op dit programma zijn bijna geheel toe te schrijven aan het “project Bezoekerscentrum Heusden”. De kapitaallasten zijn conform de nieuwe voorschriften verwerkt en leiden tot een verhoging van € 652.000, welke gecompenseerd wordt door beschikking over een reserve via functie 980. Omdat de investering in 2004 nog niet is afgerond zijn, levert dat op de geraamde lasten een voordeel op van € 146.000. De interne uren bedragen € 33.000 meer. Doordat het gebouw nog niet als bezoekerscentrum in gebruik is genomen zijn de exploitatiekosten € 74.000 lager, terwijl de huurinkomsten ad € 111.000 derhalve ook niet gerealiseerd zijn. Ook bij “De Voorste Venne” is sprake van onderuitputting op kapitaallasten. De verzekeringslasten van dat gebouw zijn € 20.000 hoger wegens het ontbreken van een veiligheidscertificaat.

Beleidsveld 9: Sport Beschrijving

Voorbereiding en uitvoering van het beleid met betrekking tot de sport in het algemeen en het beheer van binnen- en buitensportaccommodaties en zwembaden. Het subsidiëren van sportverenigingen ter stimulering van sport in verenigingsverband op basis van de vastgestelde subsidie- en accommodatienota.

Ontwikkelingen

• Sport Landelijke ontwikkelingen, zoals individualisering van de sportbeoefening, toenemende vergrijzing van de bevolking vragen een ander sportaanbod. Ook de algemene individualisering heeft gevolgen voor de sport. Het is steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden voor werkzaamheden binnen verenigingen (de kaderproblematiek). Daarnaast is er een toename van regelgeving op het gebied van veiligheid en hygiëne, zoals de wet hygiëne en veiligheid van badinrichtingen en zwembaden (WHVBZ).


Medio december 2004 heeft de bouwkundige oplevering plaatsgevonden van Die Heygrave. Op 23 april 2005 heeft de officiële opening plaatsgevonden.


• •

De voorbereidingen voor een nieuwe sporthal (Onder de Bogen) zijn op een laag pitje gezet. De raad zal te zijner tijd een voorbereidingskrediet worden gevraagd; In de loop van 2006 zal het Run een upgrading hebben ondergaan; Naar verwachting zullen in de novembervergadering 2005 van de raad de sportnota, het beleidsplan onderhoud en beheer van buitensportaccommodaties, alsmede een advies over sporthal Demer aan de orde komen.



Primaire begroting 2004

530 531

530 531


Jaarrekening

2004

Sport Groene sportvelden en terreinen

2.937 1.081

3.143 1.069

3.462 878

Totaal der lasten

4.018

4.212

4.340

Sport Groene sportvelden en terreinen

1.032 627

1.187 627

922 613

1.659 -2.359

1.814 -2.398

1.535 -2.805

Totaal der baten Saldo


De upgrading van “die Heijgrave” heeft zijn consequenties gehad voor zowel de geraamde exploitatielasten als de inkomsten. Tijdens de verbouwing zijn er immers ook geen inkomsten gegenereerd. De overschrijding op dit programma is voornamelijk toe te schrijven aan de hogere kapitaallasten. Conform de nieuwe voorschriften is de extra afschrijving functioneel verantwoord en vindt correctie plaats door de verwerking van de beschikking over de reserve op functie 980.

Beleidsveld 10: Beheer groen en Vesting Heusden Beschrijving

Het onderhoud van het openbaar groen, bos, landschapselementen, bermen en de waterpartijen/vijvers binnen de gemeente Heusden, inclusief de vesting, wordt door de gemeentelijke organisatie verzorgd. Dit geschiedt middels het opstellen en actualiseren van beleidsplannen. Het beleid wordt geconcretiseerd in de vorm van beheerplannen.

Ontwikkelingen

•

Onkruidbestrijding

De gemeente Heusden maakt bij de bestrijding van onkruid gebruik van chemische onkruidbestrijdingmiddelen. Deze kunnen op ieder moment verboden worden waardoor kosten voor onkruidbestrijding structureel zullen stijgen. Beleidsvoornemens bestuurlijk afgerond

Zowel het groenbeheerplan 2003-2008 als het Groenbeleidsplan zijn inmiddels gereed.


•

Vanwege uitgebreide inspraak- en informatiebijeenkomsten voor de bewoners zal het beleidsplan openbare ruimten Vesting Heusden pas in het 1e kwartaal van 2006 aan de raad kunnen worden voorgelegd; In het traject ter voorbereiding van het beleidsplan voor de Haarsteegse Wiel is vertraging ontstaan doordat de reacties van diverse belangengroeperingen aan de orde zijn geweest. Naar verwachting zal een en ander in het 2e kwartaal 2005 bestuurlijk afgerond kunnen worden.



Jaarrekening

2004

2004

2004

Nr.


560.1 541.3

Groen en recreatie Vesting Heusden

3.293 803

3.127 824

3.742 900

Totaal der lasten

4.096

3.951

4.642

115 61

110 61

109 62

176 -3.920

171 -3.780

171 -4.471

560.1 541.3

Groen en recreatie Vesting Heusden Totaal der baten Saldo


Aan het openbaar groen is tot een bedrag van € 151.000 meer aan interne uren besteed. Een deel hiervan (€ 47.000) wordt gecompenseerd door lagere uitgaven voor

de inhuur van personeel. De geraamde kapitaallasten zijn € 17.000 lager. De uitgaven voor de omvorming van groen ad € 405.000 en de bijdrage ad € 46.000 voor de inrichting van de Heidijk worden gecompenseerd via een beschikking over reserves, die verantwoord zijn op functie 980. De kapitaallasten van de vesting Heusden (betuining stadsgrachten) zijn hoger, doch worden op functie 980 gecompenseerd door een beschikking over de reserve tot een bedrag van € 94.000. Anderzijds is een verschuiving opgetreden van de kapitaallasten rioleringen van product 541.3 naar 722.

Beleidsveld 11: Werk en Inkomen Beschrijving

Het betreft hier de uitvoering van Rijksregelingen en – wetten. De gemeente voert een arbeidsmarktbeleid uit dat gericht is op het zo snel en blijvend mogelijk opheffen van de afhankelijkheid van een uitkering door uitkeringsgerechtigden. De gemeente geeft ook maatschappelijke zorg en begeleiding. Dit houdt in: •

• •

Ontwikkelingen

het vormgeven van beleid van de gemeente voor de inwoners die belemmeringen ondervinden bij het zich verplaatsen (verstrekken van hulpmiddelen), bij het vervoer (deeltaxi / eigen vervoer) en bij het wonen. Het geheel in het kader van de uitvoering van de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg). het voorkomen dan wel oplossen van problematische schulden van inwoners. het bieden van een inkomensgarantie op grond van de Zorgwet / Vvtv aan verblijfsgerechtigden.

• Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) De gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk hebben per 1 januari 2004 de ISD ML opgericht. Deze dienst biedt onder de veranderde omstandigheden de gewenste kwaliteit en continuïteit op het gebied van werk en inkomen • Wet werk en bijstand (W.W.B) De gemeente/ISD ML is in het kader van de W.W.B 100% verantwoordelijk (via deelnemende gemeenten) zijn voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand. Het rijk verschaft daartoe een vast budget dat bestaat uit een inkomensdeel en een werkdeel. Het gedeelte van het werkdeel dat niet besteed wordt vloeit terug naar het rijk. De regelingen voor gesubsidieerde arbeid (WIW en ID) zijn ondergebracht in de Wet werk en bijstand (W.W.B) die per 1 januari 2004, in de plaats van de Algemene bijstandswet (ABW), in werking is getreden. Op basis van de nieuwe wet beoordeelt de ISD ML, mede met behulp van advies van het Centrum voor Werk en Inkomen, of ondersteuning aan klanten nodig is. Dit kan in de vorm van voorzieningen, zoals scholing, loonkostensubsidie, gesubsidieerde arbeid, sociale activering, premies, kinderopvang en stage. Zaken als uitstroommogelijkheden naar reguliere arbeid, realiseringtaakstelling, Stimuleringsregeling, bevordering activering en uitstroom zijn opgenomen in het beleidsplan van de ISD ML. Dit plan is in samenspraak met de deelnemende gemeenten opgesteld.


• •

De regionale meerjarenbeleidvisie Reïntegratiebeleid is gerealiseerd door de vaststelling van het Beleidsplan 2005 van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Midden Langstraat; De contracten met betrekking tot het vervoer in het kader van de zorgtaak zijn in 2004 afgesloten.

Financiën (x 1.000) Nr.

610 611 612 614


Bijstandsverlening Werkgelegenheid Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk Gemeentelijk minimabeleid Totaal der lasten

610 611 612 614

Bijstandsverlening Werkgelegenheid Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk Gemeentelijk minimabeleid Totaal der baten Saldo


Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

8.135 1.335 619 276

1.778 60 0 332

1.863 33 0 384

10.365

2.170

2.280

479 7.206 464 40

0 0 0 0

37 111 0 0

8.189 -2.176

0 -2.170

148 -2.132

Tot een nettobedrag van ongeveer € 54.000 zijn de hogere uitgaven toe te rekenen aan de afrekeningen van voorgaande jaren. Er is een voordeel opgetreden van € 69.000 vanwege doorschuif-BTW. Ook de geschreven interne uren zorgen voor een nadelige afwijking. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de kostenplaatsen. Overigens leidt een hogere doorbelasting naar de producten (en een afname van de kosten op de kostenplaatsen) tot een batig saldo op functie 960 (saldo kostenplaatsen)

Beleidsveld 12: Zorg en Welzijn Beschrijving

De gemeente subsidieert de activiteiten van een regionale instelling voor algemeen maatschappelijk werk en het ouderenbeleid . Zij faciliteert het lokale sociaal-cultureel werk (waaronder de professionele instellingen en het vrijwilligerswerk) door middel van subsidieverlening en de instandhouding van de wijkcentra. De gemeente stimuleert en subsidieert recreatieve en sociaal-culturele activiteiten voor jeugd en jongeren. Zij houdt op basis van een gemeenschappelijke regeling een Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) in stand, conform de bepalingen die staan in de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV).

Ontwikkelingen

• Wet maatschappelijke ondersteuning De landelijke trend is dat mensen langer thuis willen wonen en thuis verzorgd willen worden. Zorgverlening vindt steeds vaker in de onmiddellijke omgeving van de zorgvrager plaats. Wettelijke verankering van deze vermaatschappelijking van de zorg en een forse uitbreiding van het gemeentelijk takenpakket op dit beleidsterrein is voorzien door middel van de intrede van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning per 2006. • Zorgloket Er is een eenvoudig loket voor Zorg en Welzijn ontwikkeld. Dit loket is inmiddels geïmplementeerd en werkzaam binnen de gemeente. Dit betekent concreet dat er sprake is van een eigen balie voor de zorg en een eigen telefoonnummer. In 2005 worden al onze eigen producten in het zorgloket opgenomen. Het zorgloket is een groeimodel, waarbij voortschrijdend inzicht leert dat nog sterker ingezet kan worden op een digitale doorontwikkeling van het zorgloket. De inzet is een fysiek en digitaal zorgloket conform “model Vraagwijzer”. • Wet voorziening gehandicapten (WVG) De uitgaven zijn maar beperkt beheersbaar, omdat er sprake is van een “open eind financiering”. Op een aantal terreinen waar wel mogelijkheden zijn, is het beleid (verstrekken van voorzieningen) reeds aangepast. Naar verwachting zijn de door de raad geaccordeerde maatregelen niet voldoende om de ombuigingstaakstelling te kunnen uitvoeren. • Welzijnsbeleid Met de maatschappelijke instellingen en de welzijnsinstelling Sphinx wordt het gemeentelijk welzijnsbeleid uitgevoerd dat zich steeds meer ontwikkelt vanuit de vraagzijde van de markt. Met Sphinx is inmiddels een convenant en daaropvolgend prestatiecontract gesloten. Sturing vindt zo veel mogelijk outputgericht plaats via concrete jaarplannen en gedegen verantwoording. • Schoolmaatschappelijk werk Het voortgezet onderwijs maar ook het basisonderwijs wordt steeds meer geconfronteerd met probleemleerlingen. De aard van de problemen is zeer divers en scholen proberen hier een antwoord op te vinden en passende hulp te bieden in de vorm van schoolmaatschappelijk werk. Schoolmaatschappelijk werk gaat ook

aangeboden worden in het basisonderwijs. • Kinderopvang Met ingang van 2005 treedt de Wet Kinderopvang (WK) in werking. Als gevolg van deze wetgeving wordt de bestaande subsidierelatie met instellingen voor kinderopvang beëindigd en plaatsgemaakt voor financieringsstromen vanuit de werkgevers, de werknemers. Bij de gemeente blijft de zorg voor bijzondere doelgroepen. De uitvoering van de wet is in handen gegeven van de ISD. • Regionale indicatieorganen De regionale Indicatieorganen zijn met ingang van 2005 geconcentreerd en worden niet meer vanuit de gemeenten bekostigd. Het nieuwe Centrum Indicatiestelling Zorg heeft de taak van de regionale organen overgenomen. Beleidsvoornemens bestuurlijk afgerond

• • • • • •


• • •

In 2003 zijn voorstellen aan de raad gedaan met betrekking tot Sphinx. De uitwerking van de resultaten van een extern onderzoek is in 2004 gerealiseerd; Op 3 juli 2003 is het onderwerp 'wijkbeheer Oudheusden' behandeld in de raad. Wijkwinkels zijn reeds operationeel. Het platform leefbaarheid is ingesteld. In Oudheusden wordt een gelijke aanpak zoals in de wijk Vliedberg vanaf 2003 is toegepast; Zorgloket (projectplan); in juli 2004 heeft de fysieke start van het zorgloket in Drunen plaats gevonden; De notitie over het nieuwe beleid ten aanzien van Kinderopvang is in de raadsvergadering van 5 oktober vastgesteld; In de vergadering van 21 december heeft de raad ingestemd met de subsidienota 2005 t/m 2007 Op 12 april 2005 wordt de raad een voorstel voorgelegd over de kaders van het nieuwe accommodatiebeleid; Het Welzijnsplan 2005-2007 staat gepland voor de raadsvergadering van 24 mei 2005; waarschijnlijk zal behandeling pas op een latere datum kunnen plaatsvinden; In de meivergadering zal naar verwachting ook de nota jeugdbeleid en notitie jongerenraad aan de orde komen; Per 1 januari 2006 zal de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden ingevoerd. De voortgaande ontwikkelingen van het zorgloket zal deel gaan uitmaken van de voorbereidingen op deze wet. Naar verwachting zal de raad in zijn vergadering van 20 december 2005 een voorstel worden voorgelegd.


620 621 630 641 650 652 714 715

620 621 630 641 650 652 714 715


Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

Algemeen maatschappelijk werk Integratiebeleid Sociaal Cultureel Werk Tehuizen Kinderdagopvang Voorziening gehandicapten Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg

656 259 1.613 588 581 2.393 942 0

583 269 1.586 641 750 2.878 938 0

570 332 1.563 608 696 2.686 1.213 0

Totaal der lasten

7.032

7.645

7.668

0 215 190 0 47 5 21 0

0 225 190 0 453 90 21 0

-3 271 189 0 457 101 509 0

478 -6.554

979 -6.666

1.524 -6.144

Algemeen maatschappelijk werk Integratiebeleid Sociaal Cultureel Werk Tehuizen Kinderdagopvang Voorziening gehandicapten Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Totaal der baten Saldo


Ten aanzien van de uitgaven voor Ouderenbeleid (zorgloket) is een stelpost nog niet omgezet in een exploitatiebudget. Eenzelfde feit heeft zich ook voorgedaan bij de subsidiering van peuterspeelzalen. De kosten van verstrekkingen WVG zijn € 30.000 hoger; ook de bijdrage aan het Regionaal Indicatie-orgaan valt € 67.000 tegen. Een forse afwijking is te zijn bij de “openbare gezondheidszorg”. Dit komt door de ontvangst en doorbetaling van een rijksbijdrage van € 495.000. Voordelen zijn opgetreden door het niet omzetten van de stelpost inzake legionella ad € 116.000, het niet verschuldigd zijn van de bijdrage aan het regionaal ambulancevervoer ad € 38.000, alsmede een BTW-voordeel en een voordeel op interne uren.

Beleidsveld 13: Milieu en afval Beschrijving

Het beleid van de gemeente met betrekking tot milieu en afval is gericht op het stimuleren van bewustwording en gedragsverandering ten aanzien van natuur en milieu door voorlichting, normstelling en handhaving.

Ontwikkelingen

• Afval Voorlopige cijfers van het CBS laten zien dat de hoeveelheid huishoudelijk afval (inclusief grof huishoudelijk afval) in 2004 is afgenomen ten opzichte van 2002. Een afname in de hoeveelheid huishoudelijk afval doet zich daarmee voor de tweede maal in 20 jaar voor. De aangegeven daling doet zich zowel voor in het gemengd aangeboden huishoudelijk en grof huishoudelijk afval als in een aantal gescheiden aangeboden deelstromen. Naast de deelstromen die een daling laten zien zijn er ook die in 2004 een stijging laten zien. Voorbeelden hiervan zijn glas en wit- en bruingoed, alsmede het aantal autobanden. Afvalscheiding vraagt nog steeds de aandacht. Gebleken is dat de landelijke doelstellingen zoals deze zijn opgenomen in het Landelijk Afvalbeheer Plan nog niet zijn behaald in 2004. Momenteel wordt door het ministerie van VROM het gft-inzamelbeleid tegen het licht gehouden en wordt bekeken waar verbeteringen of alternatieven mogelijk zijn. Centraal staat de beleidsvrijheid van gemeenten voor de inzameling en verwerking van gft-afval. Aan de Duinweg in Drunen wordt een nieuwe centrale gemeentewerf gebouwd. Daarbij zal tevens een compacte milieustraat worden gerealiseerd. • Handhaving Er is hard gewerkt aan de professionalisering van de handhaving, zodat per 1 januari 2005 wordt voldaan aan de kwaliteitscriteria van VROM. In 2005 wordt handhaving voor het eerst volgens een uitvoeringsprogramma uitgevoerd. De Wet herstructurering overlegstructuur treedt in 2005 in werking. Deze wet verplicht ons op het gebied van handhaving tot een bepaalde mate van samenwerking met diverse partners. De bestuursovereenkomst uit 1998 die resulteerde in een samenwerking op het gebied van handhaving loopt tot 1 juli 2005. Een evaluatie hiervan is begin 2005 gepland. De verwachting is dat ook na 1 juli 2005 een bepaalde vorm van handhavingsamenwerking zal blijven bestaan. Per 1 juli 2005 treedt naar verwachting een wijziging in de Woningwet in werking die de gemeente verplicht om beleidsvoornemens ten aanzien van de handhaving van de bouwregelgeving kenbaar te maken in een handhavingsbeleid. De gemeente krijgt tot 1 juli 2006 de tijd om dit beleid te vervaardigen. • Geluid In 2005 wordt waarschijnlijk de taak voor het verlenen van geluidsontheffingen (bijv. in het kader van bestemmingsplannen) overgedragen van provincie naar gemeente. De gevolgen hiervan zijn nog niet bekend. • Riolering In het kader van de Wet Milieubeheer is in 2004 het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2004-2008 vastgesteld en is de haalbaarheidsstudie afkoppelen regenwater afgerond. Zoals tijdens de vaststelling van het GRP is afgesproken zullen alleen afkoppelprojecten worden uitgevoerd daar waar ook civieltechnische en/of

cultuurtechnische projecten moeten worden uitgevoerd. Beleidsvoornemens bestuurlijk afgerond

• • • • •


• • •

Het totale project "integraal handhaven” wordt in maart 2005 afgerond. In 2004 zijn de deelproducten vastgesteld.; De aanpak van zwerfvuil is inmiddels in uitvoering genomen; Het afvalbeheersplan voor de jaren 2004-2007 is eveneens in uitvoering; In de vergadering 5 oktober 2004 heeft de raad ingestemd met het gemeentelijk rioleringsplan 2004-2008; Tevens is toen kennis genomen van de haalbaarheidsstudie afkoppelen regenwater; De kredieten voor de realisering van de nieuwbouw van zowel de milieustraat als de gemeentewerf zijn in de vergadering van 21 december 2004 beschikbaar gesteld. Het project “integrale handhaving” (kwaliteitscriteria) is bijna afgerond. De besluitvorming zal plaatsvinden op 5 april 2005. De eindrapportage zal door het college worden vastgesteld en aan de raad ter kennis worden gebracht; Het uitvoeringsprogramma met betrekking tot integraal handhaven wordt op 5 april aanstaande eveneens aan het college aangeboden en daarna ter kennisname aan de raad gezonden; Nog dit jaar wordt gestart met de voorbereiding van een milieubeleidsplan. Dan zal blijken of daadwerkelijk een plan zal worden opgesteld; Het project “invoering tariefdifferentiatie bij huishoudelijk afval” is gestart. De realisatie is gepland voor begin 2007.



Jaarrekening

2004

2004

2004

Nr.


721 722 723 725 726

Afval Rioolbeheer Milieu Baten reinigingsrechten en afvalst.heff. Baten rioolrechten

5.186 2.864 1.274 0 0

5.152 2.864 1.182 0 0

5.082 1.773 965 0 0

Totaal der lasten

9.324

9.198

7.820

Afval Rioolbeheer Milieu Baten reinigingsrechten en afvalst.heff. Baten rioolrechten

484 10 0 4.702 2.060

127 10 0 4.702 2.083

99 12 0 4.639 2.171

7.256 -2.068

6.922 -2.276

6.921 -899

721 722 723 725 726



Op het eerste gezicht lijkt er nauwelijks een afwijking te zijn op het product afval, per saldo zijn de lasten voor de gemeente € 42.000,-- lager. Aan de uitgavenkant zijn een aantal posten die leiden tot € 275.000 hogere kosten dan geraamd (bijvoorbeeld interne uren € 175.000; inzamelingskosten € 57.000). En daarnaast zijn ook een aantal posten waarop de kosten in totaal € 290.000 lager zijn. Het blijkt, dat de uren verband houdende met zwerfafval verantwoord zijn op dit product in plaats van op 210 (wegen). Hierover zijn intern reeds afspraken gemaakt. Ondanks de lichte afname van de hoeveelheid aangeboden vuil, heeft dit (nog) niet geleid tot minder personele inzet. De voordelen aan de kostenkant zijn toe te schrijven aan de lagere stortrechten van met name grofvuil (€ 114.000 en tuinafval € 64.000). Als gevolg van de lager berekende calculatorische BTW treedt er een voordelig resultaat op van € 32.000. Een aantal maatregelen in het kader van riolen is doorgeschoven. De hiervoor geraamde stelpost ad € 607.000, alsmede de daarmede samenhangende kapitaallasten ad € 426.000 vallen daardoor lager uit. De meevallers op het product “milieu” zijn grotendeels toe te schrijven aan afwijkingen in de geschreven interne uren, aslmede aan een verlaging van de kapitaallasten als gevolg van de gewijzigde voorschriften BBV.

Beleidsveld 14: Bouwen en Wonen Beschrijving

De gemeentelijke organisatie stelt beleidsvisies, bestemmingsplannen, uitvoeringsplannen en wijzigingsplannen op, begeleidt processen en geeft ruimtelijke ordeningsadviezen. Zij staat een doelmatige voorziening in de plaatselijke woningbehoefte voor en wil de inwoners hierover informeren. Daarnaast vervult zij een toetsende rol met betrekking tot aspecten van planologische, esthetische, milieuhygiënische en bouwen woningtechnische aard. De gemeentelijke organisatie voert een gemeentelijk grondbeleid, in zowel actieve als passieve vorm, waardoor de bouw van woningen en bedrijfsruimten tot stand kan komen.

Ontwikkelingen

• Woningbouw Landelijk is de trend ingezet om meer ruimte te bieden voor ontwikkelingsplanologie. Dit instrument is mede van belang om de stagnerende woningbouw vlot te trekken. Rekening houdend met de vastgestelde woonvisie, de structuurvisie plus, de actualisatie bestemmingsplannen wordt een realistisch woningbouwprogramma opgesteld.


• • • • • • •

In 2004 nog niet • gehaald •

• • •

Het project Tunnelweg/Wolput loopt; de laatste woning zal waarschijnlijk in juli 2005 worden opgeleverd; De Welstandsnota is inmiddels door de raad vastgesteld in de vergadering van 25 mei 2004; De woonvisie is in de vergadering van 6 juli 2004 onderwerp van handeling geweest.; In de vergadering van 5 oktober heeft de raad een besluit genomen over het centrumplan van Drunen voor wat betreft de 1e fase. Dit is inmiddels in uitvoering; Actualisering van de nota inzake het te voeren grondbeleid heeft plaatsgevonden en is op 2 november 2004 door de raad bekrachtigd; Op 21 december 2004 heeft de raad ingestemd met de criteria inzake de verkoop van pachtvrije gronden; Van het conceptplan Visie Waalboss heeft de raad kennisgenomen in de vergadering van 21 december 2004. In 2005 zal het college over gaan tot uitvoering van de wijkvisie Oudheusden; De actualisatie van de structuurvisie Heusden is tijdens een informatieve bijeenkomst op 5 januari 2005 besproken. De structuurvisie wordt verder uitgewerkt en via de raadscommissie Ruimtelijke Zaken teruggebracht in de raad; Naar verwachting zal in de raadsvergadering van 5 juli 2005 een beeldkwaliteitplan voor Venne West 3 worden behandeld; De raad heeft inmiddels ingestemd met het Centrumplan Vlijmen. Verwacht wordt, dat nog dit jaar het ontwerpbestemmingsplan voor de besluitvorming gereed is; De afronding van de monumentenverordening staat voor het jaar 2005 gepland.


810 822 823 830

810 822 823 830


Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

Ruimtelijke Ordening Volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie

602 1.160 0 11.924

602 1.168 0 11.924

606 1.336 -8 8.696

Totaal der lasten

13.686

13.694

10.630

Ruimtelijke Ordening Volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie

70 35 511 11.924

70 35 661 11.924

37 35 655 12.140


12.540 -1.146

12.690 -1.004

12.867 2.237


De meerkosten ten aanzien van “volkshuisvesting” zijn grotendeels toe te schrijven aan de uren ten behoeve van handhaving. Ook is een extra afschrijving gedaan tot een bedrag van € 25.000, die geheel gecompenseerd wordt via de beschikking op een reserve (zie functie 980). Voor wat betreft de bouwgrondexploitatie is een toelichting per complex opgenomen in de toelichting op de productenrekening.

Beleidsveld 15: Financiering en belastingen Beschrijving

De belangrijkste inkomstenbron van de gemeente is de uitkering uit het gemeentefonds. De gemeente wordt 3 à 4 keer per jaar door het rijk over de stand van zaken geïnformeerd. Naast de algemene uitkering heft de gemeente belastingen en rechten. Zij stelt hiervoor belastingverordeningen op. De gemeente beschikt over ‘algemene baten en lasten’. Dit betreft baten en lasten, die niet onder de overige beleidsvelden zijn te verantwoorden. Zo is een bedrag voor onvoorziene uitgaven opgenomen.

Ontwikkelingen

• Rol accountant Mede door de invoering van het duaal stelsel is de accountant op andere wijze de controle en de verslaglegging gaan uitvoeren. De accountant richt zich op de rechtmatigheid en niet op de doelmatigheid en doeltreffendheid. De basis van de omgang met en rol van de accountant is geregeld in de verordening op basis van artikel 213 van de gemeentewet. In 2005 zal gekozen worden welke accountant vanaf 2006 de opdracht krijgt, omdat het huidige contract per 1 januari 2006 afloopt. • Wet WOZ/OZB De aanslagen voor de onroerende-zaakbelastingen (OZB) zijn in 2005 gebaseerd zijn op nieuw vastgestelde waarden van de onroerende zaken. De waardepeildatum voor deze nieuwe “WOZ- waarde” is 1 januari 2003. Voor de periode van 1 januari 2001 tot en met 31 december 2004 was de waardepeildatum 1 januari 1999. De nieuwe waarden worden vastgesteld op basis van de prijsontwikkeling op de onroerendgoedmarkt. In deze periode zijn de waarden van woningen in Nederland gemiddeld met ruim 50% gestegen; de waardestijging in onze gemeente ligt boven het landelijk gemiddelde met ruim 55%. De waarde-ontwikkeling voor niet-woningen varieert naar gelang de soort onroerende-zaak. Gezien de van te voren bepaalde opbrengst aan OZB zijn de tarieven op basis van de nieuwe waarden bepaald.


In de vergadering van 21 december 2004 heeft de raad de nota vastgesteld met betrekking tot het beleid inzake reserves, voorzieningen, afschrijvingen en waardering. Deze nota is van groot belang voor de rechtmatigheidcontrole door de accountant.

In 2004 nog niet Vóór januari 2006 dient een rekenkamer(functie) te zijn ingesteld. Ter voorbereiding hierop zal een werkgroep vanuit de raad van gedachten wisselen over de opzet van de gehaald

onderhavige functie.


913.1 914 921 922 930 931 940 941 960 980 990

913.1 914 921 922 930 931 932 934 937 980


Beleggingen Geldleningen en uitzettingen Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten Uitvoering Wet WOZ Baten OZB gebruikers Heffing en invordering gem. lasten Lastenverlichting Rijk Saldo van kostenplaatsen Mutatie reserves Geraamd nadelig saldo Totaal der lasten

Primaire begroting


Jaarrekening

2004

2004

2004

221 45 -43 476 370 42 119 741 -1.249 3.459

1.181

108 25 10 -682 343 0 183 741 -10 2.096 324 3.138

Beleggingen Geldleningen en uitzettingen Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten Uitvoering Wet WOZ Baten OZB gebruikers Baten OZB eigenaren Baten baatbelasting Baten hondenbelasting Mutatie reserves

361 2.734 24.298 1.727 177 2.288 2.894 1 253 928

495 3.650 23.415 1.170 177 2.288 2.894 1 253 4.127

526 3.687 23.318 794 380 2.281 2.915 1 241 5.107


35.661 34.480

38.470 35.332

39.250 35.069


108 25 10 -276 343 0 183 741 35 12

4.181

De kapitaallasten van de beleggingen zijn verhoogd als gevolg van het activeren van de aandelen HNG. Daartegenover is de dividenduitkering van Intergas hoger geweest. De algemene uitkering uit het Gemeentefonds valt € 44.000 lager uit dan geraamd, doordat de behoedzaamheidreserve slechts voor 89% wordt uitgekeerd in plaats van helemaal. De verschillen ten aanzien van de “algemene lasten en baten” zijn een gevolg van verschuivingen in de administratieve verantwoording. De geraamde inkomsten wegens onderuitputting ad € 1.385.000 is in de rekening verantwoord per product en daar toegelicht. De op product 922 geraamde beschikkingen over reserves zijn conform de nieuwe voorschriften verantwoord op functie 980. De baten van de voorcalculatorische BTW. waren € 154.000 lager dan geraamd. Voor de uitvoering van de wet Waardering Onroerende zaken is € 23.000 meer nodig geweest dan geraamd. In 2004 is echter wel een niet geraamd bedrag ontvangen betreffende de bijdragen van het rijk en de waterschappen over 1999 en 2000. De opbrengst van de Onroerende zaakbelastingen is € 28.000 hoger dan geraamd.

Daarentegen is de opbrengst van de hondenbelasting € 12.000 minder. De kapitaallasten verband houdende met de heffing en invordering zijn € 31.000, terwijl die niet geraamd zijn. Voor een specificatie van het saldo van de kostenplaatsen wordt verwezen naar de betreffende toelichting, terwijl voor een toelichting op het verloop van de beschikkingen en stortingen in de reserves wordt verwezen naar de toelichting, die is bijgevoegd.

MATRIX

BELEIDS-

VELDEN

Matrix beleidsvelden met bijbehorende producten Beleidsveld

Product behorend bij beleidsveld

1

Bestuur en communicatie

2

Burgerdiensten

3

Openbare orde en veiligheid

4

Verkeer en vervoer

5 6 7

Gebouwenbeheer en eigendommen Economische zaken Onderwijs

001 002 005 006 003 004 724 120 140 210 211 214 215 913.2 310 421 423 433 443

8

Cultuur en toerisme

9

Sport

10 Beheer groen en Vesting Heusden 11 Werk en inkomen

12 Zorg en Welzijn

13 Milieu en afval

480 482 510 540 541.1 541.2 560.2 580 530 531 541.3 560.1 610 611 614 652 620 621 630 650 714 715 721 722 723 725 726

Bestuursorganen Bestuursondersteuning B&W Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamer Burgerzaken Baten secretarieleges burgerzaken Begraven Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Wegen, straten en pleinen Verkeersmaatregelen te land Parkeren Baten parkeerbelasting Beheer gemeentelijke eigendommen Handel en ambacht Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting Bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting Bijzonder speciaal onderwijs, onderwijshuisvesting Bijzonder voortgezet onderwijs, onderwijshuisvesting Lokaal bestuurlijke onderwijstaken Volwasseneneducatie Openbare bibliotheekwerk Kunst en cultuur Monumentenzorg Oudheidkunde/musea Toerisme Overige recreatieve voorzieningen Sport Groene sportvelden en terreinen Vesting Heusden Groen en recreatie Bijstandverlening Werkgelegenheid Gemeentelijk minimabeleid Voorzieningen gehandicapten Maatschappelijke begeleiding en advies Vreemdelingen Sociaal-cultureel werk Kinderopvang Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Afvalverwijdering en verwerking Riolering en waterzuivering Milieubeheer Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing Baten rioolrechten

Beleidsveld

Product behorend bij beleidsveld

14 Bouwen en wonen

810 822 823 830 913.1 914 921 922 930 931 932 934 937 940 941 960 980 990

15 Financiering en belastingen

Ruimtelijke Ordening Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie Beleggingen Geldleningen en uitzettingen Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten Uitvoering Wet WOZ Baten OZB gebruikers Baten OZB eigenaren Baten baatbelasting Baten hondenbelasting Lasten heffingen invordering gem. belastingen Lastenverlichting Rijk Saldo van kostenplaatsen Mutaties reserves Saldo van de rekening van baten en lasten

PARAGRAFEN

LOKALE LASTEN Artikel 10 De paragraaf lokale lasten heeft betrekking op de belastingen en op de heffingen in 2004. De paragraaf lokale lasten bevat de uitvoering van de beleidsvoornemens ten aanzien van de lokale lasten en een overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingen en heffingen. De belastingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten. De lokale lasten zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. Een overzicht van de lokale lasten en daarmee meer inzicht is daarom van belang voor de raad. Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid maakt het beeld van de lokale lasten compleet.

Algemeen Belasting betalen vindt niemand leuk. De “pijn” kan verzacht worden door duidelijk te maken waar de burgers en de bedrijven belastingen voor betalen. Dit houdt dus in principe in, dat tegenover de belastingverhogingen aanwijsbare uitgaven dienen te staan. De belastingverhogingen in onze gemeente zijn de afgelopen jaren dan ook meestal verhoogd met het inflatiepercentage. Ondanks alle pogingen om de uitgaven te drukken en zo efficiënt mogelijk met de middelen om te gaan, ontkomt ook onze organisatie niet aan loon- en prijsstijgingen. Voor wat betreft de dienstverleningen zoals het ophalen en afvoeren van afvalstoffen, het onderhoud van riolen en het afvoeren van rioolwater, de leges, rechten en de marktgelden is de afspraak gemaakt met de raad, dat zoveel mogelijk kostendekkende tarieven zullen worden toegepast. Het uitgangspunt “de vervuiler betaalt” is algemeen aanvaard. Indien met een lagere kostendekking genoegen wordt genomen houdt dit in, dat er een negatief saldo in de begroting ontstaat, dat door een extra verhoging van de tarieven van de onroerende zaakbelastingen opgevangen dient te worden. Met uw raad is afgesproken, dat in een periode van drie jaren de tarieven van de afvalstoffenheffing kostendekkend gemaakt worden. Tarievenbeleid 2004 De belastingen die tot woonlasten leiden, zijn in de gemeente Heusden de onroerendezaakbelastingen voor eigenaar en gebruiker, de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Bij de exploitatie over het jaar 2004 is voor wat betreft de belastingen en heffingen uitgegaan van de door de gemeenteraad vastgestelde tarieven voor het jaar 2004. In het kader van de tarifering van de onroerende zaakbelastingen heeft de gemeenteraad de tarieven voor het jaar 2004 ten opzichte van het jaar 2003 verhoogd met 3,75%. Dit betekent doorberekening van het te verwachten inflatiepercentage van 0,75%, alsmede een beleidsmatige verhoging met 2% ter dekking van de kosten van handhaving. Teneinde de begroting sluitend te krijgen werden de tarieven van de onroerende-zaakbelastingen met 1 % extra verhoogd. Bij de rechten zoals afvalstoffenheffing en het rioolrecht streeft de gemeente naar een kostendekkend niveau. De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn verhoogd met 8,5% om volledige kostendekking te bereiken. Het rioolrecht werd verhoogd met 4%, waarbij uitgegaan werd van beschikking over de egalisatiereserve om volledige kostendekking te bereiken. Aangezien een aantal van de voornemens diende te worden uitgesteld, is een onderuitputting ontstaan op de verwachte kosten. Zodoende is geen uitname, maar een storting in de reserve verricht.

Gemeentelijke belastingen en rechten Onderstaand treft u de belastingen en rechten aan, die door de gemeente Heusden geheven zijn in 2004, met daarbij vermeld de gerealiseerde inkomsten en uitgaven in 2004. Publiekrechtelijke heffingen: - Onroerende-zaakbelastingen: De opbrengsten bedragen op basis van een tariefsverhoging van 3,75 % € 5.195.000,--, geraamd was een opbrengst van € 5.181.000,--; - Reinigingsheffingen: De kosten van vuilophalen en-verwerken bedroegen in 2004 € 5.082.334,--, de opbrengsten op basis van de tarieven 2004 bedroegen € 4.639.000,-geraamd werd € 4.702.000,-- ; Voor een deel van het verschil is tot een bedrag van € 344.055,-- beschikt over de egalisatiereserve. - Rioolrechten: De kosten van de riolering bedragen € 1.772.840,--; de opbrengsten op basis van de tarieven 2004 bedragen € 2.170.000,--, raming € 2.083.000,--; ook dit verschil zal worden verrekend met de daarvoor ingestelde egalisatiereserve. - Begrafenisrechten: afgesproken is, dat in de jaren 2004 tot en met 2007 de tarieven extra verhoogd worden om te komen tot kostendekkende tarieven. Voor het jaar 2004 is een opbrengst gerealiseerd van € 147.000,--, raming € 142.000,--. In 2004 is een afzonderlijk tarief vastgesteld voor het begraven op een speciaal deel van de begraafplaats op islamitische wijze. De te dekken kosten bedroegen in 2004 een totaalbedrag van € 305.121,-- Parkeerbelasting: De opbrengst parkeerbelasting en parkeerboetes bedroeg € 70.000,-terwijl de opbrengst geraamd werd op € 76.000,--. - Hondenbelasting: In 2004 is een opbrengst hondenbelasting gerealiseerd van € 240.000,--, raming € 252.000,--. - Wegaanlegbelasting: in het jaar 2004 bedroeg de opbrengst € 896,--. In 2006 zullen de laatste aanslagen worden opgelegd voor deze door de voormalige gemeente Vlijmen ingevoerde belasting. - Leges; De tarieven 2004 zijn met het inflatiepercentage ad 0,75% verhoogd. - Marktgelden: De uitgaven in 2004 bedroegen € 40.100,--; de inkomsten op basis van de tarieven 2004 (inclusief 0,75% verhoging) bedroegen € 23.320,--. - Rechten brandweer: Deze rechten worden geheven voor het verwijderen van een oliespoor door de brandweer. Heffing is slechts mogelijk, indien de veroorzaker van grove nalatigheid beschuldigd kan worden. De betreffende opbrengst is dus geheel afhankelijk van het aantal malen dat door de brandweer een dergelijke dienst wordt verricht. In verband hiermee zijn geen opbrengsten gerealiseerd. Verwachte afschaffing van de onroerende-zaakbelastingen voor woningen. De in het algemeen stijgende gemeentelijke lastendruk voor de burgers houdt de gemoederen bezig. De laatste jaren vertonen de tarieven in veel gemeenten een stijgende lijn. Deze wordt mede veroorzaakt door de overdracht van taken door de rijksoverheid naar gemeenten en herverdeling van de middelen uit het Gemeentefonds. In het Hoofdlijnenakkoord van het 2e kabinet Balkenende is vastgelegd, dat het gebruikersdeel van de onroerende-zaakbelastingen (OZB) voor woningen wordt afgeschaft. Dit voornemen wordt pas op 1 januari 2006 gerealiseerd. De overige onroerende-zaakbelastingen blijven bestaan. Afschaffing van het gebruikersdeel woningen van de OZB heeft voor de gemeente grote gevolgen, zowel op financieel als ook op beleidsmatig gebied. Het gaat ten koste van de gemeentelijke beleidsruimte. Op dit moment wordt nog onderzoek gedaan naar een alternatief belastinggebied voor de gemeenten ter compensatie van wegvallende belastinginkomsten door de afschaffing van de OZB voor het gebruik van woningen.

Uitvoering kwijtscheldingsbeleid. De gemeente is op grond van de Gemeentewet bevoegd om kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te verlenen. Kwijtschelding kan in onze gemeente worden aangevraagd door particuliere belastingplichtigen voor het gebruikersdeel van de onroerende-zaakbelastingen voor 100%; de afvalstoffenheffing, het rioolrecht en de belasting voor de eerste hond voor maximaal 50%. Van de geboden mogelijkheden is door ongeveer 390 belastingplichtigen gebruik gemaakt. De uitgaven 2004 voor verleende kwijtschelding bedroegen € 83.000,-Lastenverlichting In 2004 is voor het laatst de € 45,38 lastenverlichting uitgekeerd. Het rijk stelt vanaf het belastingjaar 2005 hiervoor geen middelen meer beschikbaar.

WEERSTANDSVERMOGEN Artikel 11 De paragraaf weerstandsvermogen geeft aan hoe robuust de financiële situatie is. Dit is van belang wanneer er zich een financiële tegenvaller voordoet. Door aandacht voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen, dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het weerstandsvermogen kan betrekking hebben op het dienstjaar zelf (statisch weerstandsvermogen genoemd), het kan ook betrekking hebben op de consequenties voor meerdere jaren ingeval van een financiële tegenvaller (dynamisch weerstandsvermogen genoemd). Voor het beoordelen van de robuustheid van de financiële positie is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van de risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit. De financiële positie van een instelling kan beoordeeld worden vanuit twee gezichts-punten. De eerste visie kan zijn een beschouwing van de huishoudportemonnee, de jaarlijkse exploitatie; de tweede inkijk kan betrekking hebben op het vermogen, het spaarbankboekje. De huishoudportemonnee De neerwaartse economische spiraal waarin ons land momenteel verkeert, veroorzaakt de nodige budgettaire effecten. Een en ander leidt tot een (negatieve) bijstelling van de rijksuitgaven en de daaraan gerelateerde storting in het Gemeentefonds. Met inachtname van het aanvullend dekkingsplan 2004 kan toch vanaf het jaar 2008 de begroting structureel sluitend gepresenteerd worden. In de begroting zijn (traditioneel) posten opgenomen voor zich in de loop van het jaar voordoende structurele uitgaven (post “onvoorziene uitgaven, structureel” ad € 30.000,00) en incidentele uitgaven (post “onvoorziene uitgaven, incidenteel ad € 200.000,00). Het spaarbankboekje De meeste instellingen hebben bezittingen waartegenover schulden staan. Ook onze gemeente ontkomt hier niet aan. De staat van kapitaaluitgaven vertoont een totaalbedrag aan investeringen van ruim € 86 miljoen; de boekwaarde per ultimo 2004 bedraagt € 52 miljoen. Het totaalbedrag aan eigen vermogen bedraagt volgens de staat van reserves en voorzieningen per 31 december 2004 € 57,8 miljoen. De reserves en voorzieningen zijn derhalve voldoende hoog om aan redelijke eisen van solvabiliteit te voldoen. Banken hanteren bij kredietaanvragen van bedrijven met weinig commerciële risico's een percentage van 30% eigen middelen. In de Nota Reserves en Voorzieningen zijn de uitgangspunten vastgelegd voor het te voeren beleid. De onderhavige nota is door de raad vastgesteld in de vergadering van 21 december 2004. De inzet van de reserves en voorzieningen zijn vastgelegd in deze nota. Hierna treft u een overzicht aan van het verloop van de reserves en voorzieningen. De wijzigingen op grond van de nota zijn verwerkt in de thans voorliggende jaarrekening. De mutaties in de reserves worden onderscheiden in stortingen en onttrekkingen van de algemene reserves en stortingen en onttrekkingen van de bestemmingsreserves. Zoals uit onderstaand overzicht blijkt bedragen deze per saldo € -532.000,-- respectievelijk € -1.116.000,--, is in totaliteit € -1.648.000,--.

Nota = Nota reserves en voorzieningen. Algemene reserves Beginsaldo

(x 1.000)

15.042

Mutaties conform Nota Saldo conform Nota Afschrijving activa met een boekwaarde onder 10.000 Euro Gecorrigeerd beginsaldo Mutaties in 2004: Onttrekkingen t.b.v. investeringen met economisch nut: - project financieel systeem Coda - gebruiksvergunningen voor schoolgebouwen - diverse planschades i.v.m. bouwgrondexploitatie - project Revitalisering bedrijventerrein

9.122 24.164 -226 23.938

-35 -2 -12 -7 -56

Onttrekkingen t.b.v. investeringen met maatschappelijk nut: - uitname i.v.m. afboeking immateriële activa - aanleg inundatiesluis

-20 -11 -31

Onttrekkingen t.b.v. bestaand beleid: - vorming reserve Intergemeentelijke Sociale Dienst (zie storting onder bestemmingsreserves)

-645 -645

Stortingen: - storting opbrengst melkquota t.b.v. sport Per saldo stortingen/onttrekkingen algemene reserves Eindsaldo

200 -532 23.406

Bestemmingsreserves Beginsaldo Mutaties conform Nota Saldo conform Nota Afschrijving activa met een boekwaarde onder 10.000 Euro Overboeking kosten Limietpad van voorziening wegen Gecorrigeerd beginsaldo Mutaties in 2004: Onttrekkingen t.b.v. investeringen met economisch nut: - upgrading Die Heygrave - voorziening woonwagencentrum Nassaulaan - gebruiksvergunningen - bezoekerscentrum Heusden - huisvesting gemeentehuis

33.804 -7.199 26.605 -17 26.622 134 26.756

-591 -24 -24 -652 -44 -1.335

Onttrekkingen t.b.v. investeringen met maatschappelijk nut: - omvorming groen - Giersbergen - de Margriet - volkshuisvestingsplan - GRP en herberekening riolering Drunen - betuining stadsgrachten vesting Heusden - aansluiting op A59 - bodemsanering Meliestraat

-405 -97 -5 -37 -26 -93 -10 -1

- inrichting Heidijk - inhaal bestemmingsplannen - bijstelling structuurvisie

-46 -72 -64 -856

Onttrekkingen t.b.v. bestaand beleid: - egalisatie afvalstoffenheffing - aandeel verkoopsom HNG - inzet reserve BCF - aanwending reserve Intergemeentelijke Sociale Dienst - reservering vakantiegelden ambtenaren ISD

-344 -78 -557 -291 -42 -1.312

Stortingen:/ vorming: - opbrengst grond t.b.v. parallelstructuur - onderhoud riolering - Intergemeentelijke Sociale Dienst (zie onttrekking onder algemene reserves) - vorming reserve budgetoverheveling

68 469 645 558 1.740

Toevoeging rente: - reserve riolering - reserve centrumplan Drunen

390 257 647

Per saldo stortingen/onttrekkingen bestemmingsreserves Eindsaldo

-1.116 25.640

Voorzieningen Beginsaldo Mutaties conform Nota Saldo conform Nota Overboeking kosten Limietpad naar reserves Mutaties in 2004: Onttrekkingen: - interregionaal project toerisme - onderhoud wegen en verlichting - onderhoud gebouwen - wachtgelden - onderhoud sportbedrijf - bouwgrondexploitatie - afwikkeling plannen bouwgrondexploitatie - buitenonderhoud scholen - voorziening derden (betreft nog te verrekenen rijksbijdragen voor o.a. basiseducatie en werkgelegenheid)

6.528 423 6.951 -134 6.817

-14 -1.656 -479 -218 -235 -75 -52 -187 -991

-3.907 Stortingen: - onderhoud van wegen - onderhoud openbare gebouwen - sportbedrijf

1.723 701 338

- voorziening afwikkeling plannen bouwgrondexploitatie - buitenonderhoud scholen - dubieuze debiteuren - voorziening derden (betreft nog te verrekenen rijksbijdragen voor o.a. - automatisering ISD

1.027 530 150 985

70 5.524

Eindsaldo Totaal reserves en voorzieningen

1.617 8.434 57.480

Onbenutte belastingcapaciteit In het kader van artikel 12 van de wet Financiële Verhoudingen (armlastige gemeenten) zijn in de mei-circulaire met betrekking tot het Gemeentefonds 2005 minimumtarieven vastgesteld. Afgezien van de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing en het rioolrecht wordt van de armlastige gemeenten verlangd, dat zij een tarief van € 7,05 per € 2.268,00 waarde hanteren. Uitgaande van het vermelde tarief levert dit onze gemeente ongeveer € 7.622.940,-- op (uitgaande van een totale waarde van € 3.125.686.000,--). Inclusief de voorgestelde tariefsverhoging van 3,75% is een opbrengst geraamd van € 5.480.000,-- in de begroting 2005, zodat een onbenutte belastingcapaciteit aanwezig is ruim € 2 miljoen. Risico’s A. Risico’s in de exploitatiesfeer Renterisico Verhoging van de rente voor het aantrekken van vreemd geld (gerekend is met 5,0%) met 1% kan leiden tot een extra tekort op de begroting van ongeveer € 221.000,--. In het jaar 2004 is tot een bedrag van € 20 miljoen aan vaste geldleningen aangetrokken. De verschuldigde rente blijft beneden de geraamde 5%. Het hieruit voortvloeiende voordeel is verwerkt in de post “onderuitputting kapitaallasten”. Beleid van de rijksoverheid Als gemeente worden wij voortdurend geconfronteerd met de effecten van het gevoerde rijksbeleid. De grootste risico's, welke onze gemeentelijke middelen de komende jaren tot zeer ingrijpende maatregelen zullen nopen zijn: a. Bijstelling gemeentefonds Zoals hiervoor vermeld onder het kopje “de huishoudportemonnee” zijn de mutaties van de storting in het Gemeentefonds mede afhankelijk van de toe- of afname van de rijksuitgaven (trap-op/trap-af). Waarschijnlijk zal het kabinet genoodzaakt zijn tot negatieve bijstelling van een aantal rijksuitgaven en/of verhoging van belastingen, indien de negatieve economische spiraal doorzet. De consequenties hiervan voor de gemeenten zijn voor de toekomst nog niet in te schatten. De behoedzaamheidsreserve 2004 is vanwege de lagere rijksuitgaven slechts tot 89% uitgekeerd. Dit leidde tot een negatieve bijstelling van ongeveer € 90.000,--. b.

de hertaxatie van de onroerende zaken.

Op dit moment ligt er een evaluatievoorstel om te komen tot vereenvoudigen van de werkzaamheden, die verband houden met de uitvoering van de wet Waardering Onroerende Zaken. De bedoeling is, dat in de toekomst (waarschijnlijk vanaf 2007) de waarden jaarlijks worden bijgesteld op grond van gerealiseerde verkoopcijfers. Ook zal dan geen afzonderlijke waardebeschikking meer worden verzonden. De op te leggen aanslag fungeert dan tevens als kennisgeving voor de waarde. Het gevolg daarvan is, dat de belastingplichtigen jaarlijks bezwaar kunnen maken tegen de vastgestelde waarde in de plaats van de huidige mogelijkheid (ééns per vier jaren). c. huisvesting onderwijs Vanaf 1 januari 1997 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de huisvesting van onderwijsinstellingen. De vergoeding hiervoor is opgenomen in de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. De huisvesting bevat drie onderdelen, te weten de bouw en uitbreiding van scholen, het (buiten)onderhoud van de scholen en als voorlaatste maatregel de klassenverkleining. De toekomst zal uitwijzen of de door het rijk beschikbaar gestelde middelen voldoende zullen zijn. d. project Versterking Brandweer Het landelijk project Versterking Brandweer beoogt oplossingen te vinden voor knelpunten, welke in de loop van de jaren zijn ontstaan met betrekking tot de fysieke veiligheid van de burgers. Volgens de voorschriften zal voldaan dienen te worden aan de eisen voor een "noodzakelijk zorgniveau". Vooralsnog stelt het rijk hiervoor geen middelen beschikbaar. Op dit moment is niet bekend of de door onze gemeente beschikbaar gestelde middelen toereikend zullen zijn. De gevolgen voor de budgetten van de lokale brandweer zijn vermeld in het onlangs vastgestelde Brandweerbeleidsplan. Bij de Voorjaarsnota 2005 zal hierover een besluit ten aanzien van de financiën worden genomen. e. handhaving Het project professionalisering handhaving voldoet per 31 december 2004 bijna aan de gestelde kwaliteitscriteria door VROM. Op korte termijn zal het project worden afgesloten (waarschijnlijk eind april 2005). f. openeindregelingen Voor een aantal door het rijk aan de gemeenten overgedragen overheidstaken ontvangt onze gemeente middelen via de algemene uitkering. Het rijk echter bepaalt door algemeen verbindende voorschriften mede het beleid, terwijl in de praktijk nogal eens blijkt, dat de vergoedingen van het rijk niet toereikend zijn. Dit heeft onder andere gevolgen voor: de kosten van de Wet Voorzieningen Gehandicapten; ook de demografische ontwikkelingen spelen hierbij een rol; de kosten van algemene- en bijzondere bijstand; onderwijs. Ingaande het jaar 2006 zal de gemeente ook worden geconfronteerd met de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Een groot aantal taken op het gebied van de gezondheidszorg wordt dan overgeheveld naar de gemeenten. Het is niet uit te sluiten, dat de rijksvergoeding gepaard gaat met een zogenaamde efficiencykorting, waardoor de gemeente voor de nieuw opgelegde taken ook zelf middelen zal moeten fourneren. Ook zal een afzonderlijke verdeelmaatstaf worden geïntroduceerd ten behoeve van de activiteiten op grond van de wet Maatschappelijke ondersteuning. In hoeverre de herveeleffecten zullen leiden tot aanpassing van de budgetten voor onze gemeente is niet in te schatten. g.

btw-compensatiefonds

Per 1 januari 2003 is het BTW-compensatiefonds ingevoerd. De gemeenten kunnen dan de door hen betaalde omzetbelasting voor een groot deel terugontvangen via vooraftrek of compensatie. Hiertegenover staat een korting via het Gemeentefonds. In de eerste drie jaren zal het risico zijn beperkt tot € 4,54 per inwoner (dus ongeveer € 198.000,00). Na afloop van het dienstjaar 2005 zal een tussenbalans worden opgemaakt om de gevolgen van de ingevoerde wet te bezien. Voor het opvangen van eventuele tegenvallers is in onze gemeente een reserve aanwezig. Verwacht wordt, dat ingaande 2006 de uitname uit het Gemeentefonds zal worden verhoogd. h. centralisering Regionale indicatieorganen De centralisering van de indicatieorganen geeft in principe geen extra lasten voor de gemeenten. Het Regionaal Indicatieorgaan waar de gemeente Heusden gebruik van maakt, is echter onderdeel van de GGD Hart van Brabant, die door middel van een gemeenschappelijke regeling in stand wordt gehouden. Verwacht wordt, dat een deel van de desintegratiekosten als gevolg van de centralisering voor rekening van de deelnemende gemeenten komt. Als overige risico’s in de exploitatiesfeer kunnen vermeld worden: Onkruidbestrijding Momenteel maakt de gemeente Heusden voor het grootste gedeelte van het beheer van haar groenvoorzieningen en verhardingen gebruik van chemische middelen (Casoron tot 2008 bij de groenvoorzieningen en Round Up tot 2012 bij de verhardingen). Nu zullen deze middelen in de toekomst, als gevolg van gewijzigde regelgeving, mogelijk verboden gaan worden waardoor de kosten voor het beheer van de groenvoorzieningen en verhardingen structureel en significant zullen stijgen. Deze verboden op de toepassing van middelen kunnen per direct door het College van Toelating Bestrijdingsmiddelen geëffectueerd worden. Beveiliging In het kader van de accountantscontrole van 1999 is gekeken naar de diverse interne controleen beveiligingswaarborgen. Belangrijkste conclusie uit het controlerapport is dat de gemeente Heusden moet beschikken over een goed uitgewerkt bovensectoraal beveiligingsplan. Dit plan dient ervoor te zorgen dat de continuïteit van de dienstver-lening meer gewaarborgd is. Recentelijk is weer een nieuwe audit uitgevoerd, waar acties uitkomen. B. Risico's in de vermogenssfeer Grondexploitatie Onze gemeente heeft door strategische aankopen van bouwgrond in de toekomstige bouwlocaties een goede voorraadpositie verworven, waardoor optimale sturing en beheersing van de toekomstige ontwikkelingen het best gewaarborgd zijn. De keerzijde van deze positie is, dat in een vroegtijdig stadium grote investeringen zijn gedaan. Dit leidt tot een relatief groot kapitaalbeslag, hoge boekwaarden en extra rentelasten. De risico's, die dit beleid met zich meebrengt dienen te worden bezien tegen de achtergrond van de afnemende bouwprognoses op middellange en lange termijn. Verwezen wordt overigens naar de paragraaf “Grondbeleid”. Onderhoud gebouwen Verwezen wordt naar de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”. Onderhoud openbare ruimten Omtrent het onderhoud van de openbare ruimten wordt verwezen naar de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”

Uitvoering werken Inherent aan het uitvoeren van publieke taken is dat er risico’s zijn bij die uitvoering. Binnen de gemeentelijke overheid zijn risico’s waaruit claims c.q. rechtsgedingen zouden kunnen voortvloeien. Door een kritische houding van de burgers wordt de gemeente steeds vaker voor de rechter gedaagd. Een zeer concrete situatie is een claim in relatie tot een verkeersongeval, waarin de gemeente aansprakelijk wordt gesteld voor de verkeerssituatie aldaar. Vesting Heusden Inzake het onderhoud van de vesting Heusden worden in de begroting de reguliere onderhoudskosten opgenomen. Er is geen sprake van voorzieningen voor het opvangen van calamiteiten. Deze calamiteiten zijn moeilijk in te schatten. Kwaliteitseisen externe veiligheid In 2004 is een concept aangeboden aan de 2e kamer van het besluit kwaliteitseisen externe veiligheid inrichtingen milieubeheer. Dit is nog niet in werking getreden. Nog niet duidelijk is of binnen onze gemeente risicovolle bedrijven aanwezig zijn die niet kunnen voldoen aan de grenswaarden opgenomen in dit besluit. Mogelijk dat hieruit saneringen volgen. Juridisch geschil Er loopt nog een rechtszaak tegen een winkelbedrijf. Of dit voor de gemeente mogelijk financiële gevolgen heeft valt op dit moment nog niet in te schatten. Zorgplicht openbare ruimte De gemeente heeft de wettelijke zorgplicht voor bomen, abri’s, civieltechnische kunstwerken en wegen. Bij schade zijn we wettelijk aansprakelijk. Bodemvervuilingen Voor de thans bekende saneringsgevallen inzake bodemvervuiling is het treffen van een voorziening niet noodzakelijk. Er zit echter altijd een onzekerheid in deze ramingen van kosten. Daarnaast blijkt steeds weer dat noodzakelijke saneringen toch nodig zijn op nietgeprogrammeerde plaatsen. Planschadevergoedingen Door het rijk wordt momenteel een gat in de wetgeving gedicht voor het uitkeren van planschadevergoedingen. Tot deze nieuwe wetgeving in werking is getreden, is het voor de gemeente moeilijk mogelijke planschade als gevolg van bestemmingsplannen te verhalen op de initiatiefnemer, waardoor de gemeente thans nog een behoorlijk risico loopt. Centrumplan Drunen Formeel geldt voor het centrumplan Drunen nog de exploitatieopzet die door de raad van de voormalige gemeente Drunen in 1996 is opgesteld. Deze opzet is echter inmiddels door de ontwikkelingen achterhaald. Nu onlangs over met name de invulling van het Raadhuisplein en omgeving met een projectontwikkelaar tot overeenstemming is gekomen, hetgeen heeft geresulteerd in een getekende overeenkomst is eind 2004 een geactualiseerde exploitatieopzet aan het college en de raad ter vaststelling aangeboden. Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch Door de raden van de deelnemende gemeenten is in 1997 besloten de samenwerking op basis van de gemeenschappelijke regeling Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch per 1 januari 1999 te beëindigen. Het Stadsgewest blijft tot het moment van overdracht aan de provincie (waarschijnlijk per 1 januari 2011) verantwoordelijk voor de financiële administratie, de begroting, de

jaarrekening en de nazorgvan de gemeenschappelijke stortplaats. In dit kader meldt het bestuur van het Gewest een risico in verband met de sluiting van de Vlagheide. Hiervoor dient een doelvermogen beschikbaar te zijn van waaruit de kosten van de nazorg gedurende een periode van 300 jaar (= eeuwig durend) betaald kunnen worden. Voor eeuwigdurende nazorg heeft de provincie berekend dat er in 2010 een doelvermogen moet zijn van € 31,75 miljoen. Het Stadsgewest gaat op basis van een reële inschatting uit van maximaal € 21,46 miljoen. Voor het verschil is geen voorziening gevormd. Naheffing BTW De belastingdienst is vanaf 2001 bezig met een boekenonderzoek voor de btw. Over het jaar 1997 en 1998 zijn naheffingsaanslagen ter behoud van rechten opgelegd tot een bedrag van € 340.500. Tegen deze aanslagen is bezwaar aangetekend en uitstel van betaling aangevraagd en verkregen. Een onderbouwing van de naheffingsaanslagen en een controleverslag zijn nog niet ontvangen. Besloten is een fiscaal-juridische deskundige in te huren, die voor onze gemeente de beroepszaak zal voorbereiden. Het risico is aanwezig dat voor de jaren 1999 t/m 2002 ook nog een naheffingsaanslag volgt. In de bouwgrondexploitatie is een bedrag van € 310.000,= opgenomen ten behoeve van de fiscale afwikkeling van complexen.

ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Artikel 12 De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de rekening. Uitgaven voor onderhoud kunnen op diverse programma’s voorkomen. Met onderhoud van kapitaalgoederen gaat een substantieel deel van de budgetten om. Een goed overzicht is daarom van belang voor een goed inzicht in de financiële positie. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen dient het beleidskader omtrent het onderhoud van kapitaalgoederen gegeven te worden. Het gewenste onderhoudsniveau, of er wordt gestreefd naar maximale kwaliteit of dat aangesloten wordt bij de normbedragen en achterstallig onderhoud, zijn onderwerpen bij uitstek voor deze paragraaf. De financiële consequenties van het beleidskader en de vertaling ervan dienen expliciet te worden aangegeven. Algemeen Wij onderschrijven het belang van het goed onderhoud van kapitaalgoederen. We zijn dan ook van mening, dat in de afgelopen jaren voldoende middelen beschikbaar zijn gesteld voor het onderhavige doel. Behalve door de jaarlijkse budgetten, is dit gebeurd door het voteren van eenmalige middelen ten laste van reserves. Dit neemt niet weg, dat wij toch acties hebben ondernomen om te komen tot een meer integrale aanpak van weg-, groen- en rioolbeheer. Voor het onderhoud van de wegen, riolen, groen en gebouwen zijn door de raad de uitgangspunten en kaders vastgesteld. Er bestaan onderhoudsplannen. Van het plan voor het meerjarig onderhoud van gebouwen is het 10-jariggemiddelde verwerkt in de begroting. Het Gemeentelijk Rioolbeheerplan is 5 oktober 2004 vastgesteld; het beheerplan wegen is vastgesteld op 23 maart 2004, op 6 oktober 2004 is de beleidsnota openbare verlichting definitief geworden, terwijl op dezelfde datum ook besloten is het groenbeleidsplan vast te stellen. De uit de plannen voortvloeiende financiële gevolgen zijn verwerkt in de begroting vanaf het jaar 2005. Vooralsnog gaan we er van uit, dat ons noch op het gebied van de infrastructuur, noch bij gebouwenonderhoud, grote verrassingen staan te wachten. Gemeentelijk Rioleringsplan 2004-2008 Binnen bepaalde grenzen heeft de gemeente de mogelijkheden om keuzen te maken ten aanzien van het rioleringsbeleid, zoals aangegeven is in het GRP 2004-2008. De keuzemogelijkheden zijn te onderscheiden in keuzes met betrekking tot het functioneren van de riolering en de financiële keuzemogelijkheden. Functioneren van de riolering: Onderhouds en kwaliteitsniveau Financiële keuzes: Hoogte van egalisatiereserve, tariefstelling, afschrijvingsduur. Beleids en beheerplannen wegen: Omdat in 2005 het beleidsplan wegen wordt geactualiseerd staat het komend uitvoeringsprogramma nog in het teken van het huidige beleid. Dat betekent dat wederom flink wordt ingezet op de verbetering van voet- en fietspaden en wordt gestreefd naar een landelijk gemiddelde kwaliteit van totale wegenareaal binnen Heusden. Uitvoeringsplanning 2004-2005 De uitvoeringsplanning voor 2004-2005, zoals genoemd in het beheerplan wegen, is grotendeels uitgevoerd. Door diverse ontwikkelingen in 2004 en de resultaten uit de globale weginspectie c.q. asfaltonderzoeken in 2004 zijn een aantal wegen aan de uitvoeringsplanning toegevoegd. .

Integrale projecten De afgelopen maanden heeft er ambtelijk overleg plaatsgevonden tussen de gemeente en Stichting Woonveste om een aantal projecten integraal aan te pakken. Prioritering en financiele consequenties zijn nog in onderzoek. Openbaar Groen In september 2001 is het groenstructuurplan ontwikkeld. Dit plan geeft enerzijds richting aan de omvorming van de groenvoorzieningen. Anderzijds legt het de ruimtelijke groene structuren van de gemeente Heusden vast. In mei 2003 is het groenbeheerplan door de raad vastgesteld. In dit beheerplan wordt de onderhoudszonering vastgelegd en zijn maatregelpakketten opgenomen om de gehele gemeente op een uniforme wijze te kunnen beheren. Deze plannen hebben echter een operationeel karakter en zullen nog ingebed moeten worden in een beleidskader. Wat er nog ontbreekt in het gemeentelijke groenbeleid is een document wat de lacunes in de strategische gemeentelijke groenvisie zal moeten opvullen. Zo zijn er maatschappelijke ontwikkelingen als bermmonumenten (ter nagedachtenis aan verkeersslachtoffers), ontwikkelingen ten aanzien van aansprakelijkheid (bomen), de herziening van het kapvergunningenstelsel waar beleidsuitgangspunten voor geformuleerd moeten worden. Hiertoe is in de beleidsplanning opgenomen dat er een groenbeleidsplan opgesteld moet worden. Ook zijn door middel van een stelpost middelen beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van een groenbeleidsplan. Openbare verlichting: Om het goed functioneren van de openbare verlichtingsinstallatie te waarborgen is er op 30 september 2003 door de gemeenteraad de beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 vastgesteld. In deze notitie zijn reeds een aantal uitgangspunten voor de openbare verlichting vastgelegd alsmede enkele hieruit voortvloeiende technische en financiële consequenties. Gezien de korte termijn van deze notitie is destijds al aangegeven dat er behoefte is aan een beleidsnota voor de lange termijn. De beleidsnotitie openbare verlichting 2003 t/m 2005 is gebruikt als onderlegger voor de beleidsnota voor de langere termijn. De beleidsnota openbare verlichting 2005 t/m 2014 is de beleidsvisie voor de langere termijn. Indien er nieuwe ontwikkelingen in de lichttechniek zich voordoen dient de beleidsnota te worden herzien. Het te voeren beleid is gebaseerd op het belang van en de functie die door de gemeente Heusden aan de (openbare) verlichting wordt toegekend. De eisen die aan de openbare verlichting worden gesteld zijn waar mogelijk gerelateerd aan overige gemeentelijke beleidsterreinen die hierdoor worden beinvloed en/of hierop direct of indirect invloed uitoefenen. Beleids- en beheerplan verkeers- en straatmeubilair Het doel van wegmeubilair (containerbegrip voor verkeers- en straatmeubilair) is de verkeersafwikkeling te verbeteren, de weggebruiker beter te informeren en een positieve bijdrage te leveren aan de ruimtelijke inrichting, kortom zorgen voor een veilige en positieve leefomgeving. Dit beleids- en beheerplan; opgesteld in 2003, is de leidraad om het bovengenoemde op een effectieve en efficiente wijze te verwezenlijken. In het kort is het plan een afsprakenlijst betreffende het beheren en onderhouden van wegmeubilair in de openbare ruimte. De vesting Heusden is een speciaal onderdeel van de openbare ruimte binnen de gemeente. In 2005 wordt een beleidsplan openbare ruimte vesting Heusden opgesteld waarin alle onderdelen van die openbare ruimte worden benoemd. Er zullen per onderdeel, zoals wegen, verlichting, straatmeubilair, bebording, bewegwijzering enz. beleidsuitgangspunten worden geformuleerd en worden voorgelegd aan de gemeenteraad.

FINANCIERINGSPARAGRAAF Artikel 13 De financieringsparagraaf is per 1 januari 2001 verplicht bij begroting. De reden voor deze wijziging van het Besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995 hangt samen met de Wet fido, die per 1 januari 2001 in werking is getreden. De financieringsparagraaf zoals die in de begroting is voorgeschreven, is een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Het financieringsstatuut geeft de infrastructuur voor de inrichting van de financieringsfunctie. De uitwerking vindt zijn weerslag in deze paragraaf. Rentevisie De treasuryfunctie omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. De uitvoering ervan vereist snelle beslissingen in een complexer geworden gelden kapitaalmarkt. Het beleid van de gemeente Heusden is vastgelegd in het treasurystatuut als onderdeel van de Verordening financieel beheer (artikel 212 gemeentewet). Het belangrijkste uitgangspunt hierin is dat de gemeente zoveel mogelijk risico’s vermijdt. Daarom zijn in het treasurystatuut randvoorwaarden opgenomen waaronder geld aangetrokken of uitgezet mag worden. Zo hebben we geregeld dat: - gelden alleen uitgezet worden bij banken met een zogenoemde AA-rating (meest veilige banken); - het aantrekken van leningen geschiedt door een offerte aan te vragen bij tenminste 2 financiële instellingen - de gemeente geen gebruik maakt van derivaten. Door deze randvoorwaarden wordt gewaarborgd dat het risico bij de financiering laag blijft. Bij de aanpassing van de gemeentewet is de treasurytaak bij het college neergelegd. Eerder was dit de raad. Het treasurystatuut is hier nog niet op aangepast, dit wordt in 2005 geactualiseerd. Bij de beleidsnota “reserves en voorzieningen, weerstandsvermogen, activering, waardering en afschrijving van activa, en rente van de gemeente Heusden” is verder geregeld hoe omgegaan wordt met de rente over de activa, over de reserves en voorzieningen en het renteresultaat. In Heusden wordt aan de activa en aan de boekwaarde van de grondexploitaties rente toegerekend via een rekenrente. Deze rekenrente is een intern afgesproken rentepercentage dat bij de begroting wordt bepaald. Om ongewenste schommelingen in de lasten van de activa en dus in eventueel daarmee samenhangende tarieven te voorkomen zal aanpassing van dit rentepercentage alleen plaatsvinden als het verschil met het geraamde rentepercentage voor lang geld groter is dan 2 %. Het renteresultaat is het verschil tussen de toegerekende rente en de werkelijke rente. In Heusden is sprake van een fors positief renteresultaat, omdat we relatief weinig geldleningen hebben afgesloten. Uiteraard is dit het gevolg van onze sterke reservepositie. Het renteresultaat wordt in de begroting in de exploitatie tot uitdrukking gebracht. Rentekosten en –opbrengsten De afgelopen jaren hadden we in verhouding nog veel kortlopende gelden uitstaan bij banken, waarop rente ontvangen werd. In de begroting 2004 is al aangekondigd dat er in het jaar 2004

e.v. veel extra investeringen verwacht werden. Verwacht werd € 4miljoen kortlopend en € 2,3 miljoen langlopend geld aan te trekken. In werkelijkheid zijn per saldo hiervoor extra langlopende leningen aangegegaan in 2004 van € 10.000.000. De totale rentelasten bedroegen hierdoor € 619.160, de opbrengsten € 120.781. Per saldo zijn de rentelasten gestegen met circa €130.000 ten opzichte van het jaar 2003. Risicobeheer: de kasgeldlimiet, rente-risiconorm en financieringsbehoeften Evenals in 2003 is de gemeente Heusden op 31 december 2004 voor de liquiditeits- en financieringsplannen binnen de kasgeldlimiet en de rente-risiconorm gebleven. De normen geven aan dat de financieringsrisico’s beperkt worden, daarom worden deze normen nog extra getoetst door de provincie. De feitelijke kasgeldlimiet bedroeg eind 2004 6,6 %, toegestaan is 8,5%. De rente-risiconorm is in 2004 niet onder de wettelijke norm van 20% gebleven. De oorzaak hiervan wordt toegelicht onder het kader van de renterisiconorm op de volgende pagina. Zoals eerder gemeld zal door de hogere uitgaven de komende jaren meer behoefte zijn aan externe financiële middelen. Omdat van de uitgaven niet altijd duidelijk is in welk jaar ze zullen plaatsvinden, is er geen liqiditeitenoverzicht aanwezig. Elk jaar wordt beoordeeld of het geld dat aangetrokken geld kortlopend of langlopend zal zijn. De kasgeldlimiet en rente-risiconorm zijn hierbij de randvoorwaarden. Kasgeldlimiet Omvang (x € 1.000,00) 1. Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag - in bedrag 2. 3.

4.

Omvang vlottende korte schuld - Schulden in rekeningcourant Vlottende middelen - contante gelden in kas - tegoeden in rekening courant - overige uitstaande gelden < 1 jaar Toets kasgeldlimiet - totaal vlottende middelen (2)-(3) - toegestane kasgeldlimiet (1) - ruimte (+)/overschrijding (-); (1)-(4)

Realisatie 2004 8,5% € 5.047

€ 5.517 € 566

€ 4.951 € 5.047 € 96

Zoals u kunt zien heeft onze gemeente nog een ruimte van € 96.000 met betrekking tot de kasgeldlimiet. De gegevens zijn van de balansdatum 31 december 2004. Het beleid is erop gericht om de ruimte van de kasgeldlimiet volledig te benutten vooraleer aan lange termijnfinanciering wordt gedacht. Renterisiconorm en renterisico’s vaste schuld (x € 1.000,00) 1a. renteherziening op vaste schuld o/g 1b. renteherziening op vaste schuld u/g

Realisatie 2004 0 0

2. 3a. 3b. 4. 5. 6. 7.

netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) nieuwe aangetrokken vaste schuld nieuwe verstrekte lange leningen netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) betaalde aflossingen herfinanciering (laagste van 4 en 5) renterisico op vaste schuld (2-6)

Renterisiconorm 8. stand van de vaste schuld per 1-1-2004 9. het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 10. renterisiconorm (8*9/100)

toets renterisiconorm 10. renterisiconorm 7. renterisico op vaste schuld 11. ruimte (+), overschrijding (-); (10-7)

0 20.000 0 20.000 10.000 10.000 10.000

14.250 20% 2.850

2.850 10.000 - 7.150

De overschrijding van de renterisiconorm heeft te maken met het feit dat er in 2003 een inschatting gemaakt was waarbij de in 2004 uit te voeren werkzaamheden nagenoeg binnen de beschikbare middelen gerealiseerd konden worden. In de praktijk blijken er meerdere grote werken gerealiseerd te zijn (reconstructie centrumplan Drunen, Upgrading Die Heygrave, bouwrijpmaken ’t Hoog en voorbereidingen centrumplan Vlijmen e.d.). Daarnaast zijn de inkomsten uit gronduitgifte ’t Hoog in 2004 lager en zijn een 2-tal geplande grondtransacties doorgeschoven naar 2005 (kavel Bruneilaan en Vlaamsche Hoeve).

Kredietrisico op verstrekte gelden Risicogroep gemeenten / provincies sportverenigingen met garantie WFS woningcorporaties met garantie WSW semi overheidsinstellingen financiële instellingen (A rating en hoger)

Met/zonder zekerheden WSW garantie -

- overige toegestane instellingen conform treasurystatuuthypotheek - niet toegestane instellingen, volgens treasurystatuutTotaal

Restant schuld (x € 1.000,00) 553

8.519 9.072

Op de verstrekte gelden wordt nauwelijks risico gelopen omdat of wel contragaranties zijn verstrekt of een hypotheek als onderpand is gegeven. c. Financieringen Dit onderdeel geeft inzicht in de ontwikkeling van de financieringspositie van de gemeente Heusden.

Mutaties in leningenportefeuille Bedrag (x € 1.000,00) Gemiddelde rentevoet Stand per 1 januari 2004 - Eigen leningen Totaal stand per 1 januari 2004 - Nieuwe leningen - Reguliere-/vervroegde aflossingen - Renteaanpassing (oud percentage) - Renteaanpassing (nieuw percentage)

20.000 10.000 0 0

Stand per 31 december 2004

14.25% 0

10.00% 24.25%

De gemeente heeft in 2004 voor € 20 miljoen nieuwe leningen aangetrokken. De aflossing betreft voor € 0,5 miljoen reguliere aflossing en voor € 9,5 miljoen aflossing van enkele fixleningen bij de B.N.G. op de vervaldatum. d. Uitzettingen/beleggingen en overig liquiditeitenbeheer In 2004 is bij het uitzetten van gelden alleen gebruikgemaakt van de navolgende instrumenten: De beleggingen betreffende uitgezette gelden in het BNG Fido Kapitaalmarktselect Fonds (relatief Rendement Tranche I). Mutaties in beleggingenportefeuille Bedrag x (€ 1.000,00) Stand per 1 januari 2004 0,00 - Nieuwe uitzettingen in deposito etc. / Beschikkingen over etc. stand per 31 december 2004 0,00

In 2004 is gewerkt met een liquiditeitsprognose welke in 2005 verder wordt geoptimaliseerd en uitgewerkt tot een prognose voor 2005-2006.

BEDRIJFSVOERING Artikel 14 Bedrijfsvoering bestaat traditioneel uit de onderdelen personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer (waaronder de administratieve organisatie en de interne controle) en huisvesting. Bedrijfsvoering is dien ten gevolg van belang voor het verwezenlijken van de taken. Voor een rechtmatig, doelmatig en doeltreffend beheer en beleid is een goede bedrijfsvoering noodzakelijk. Bovendien zijn de externe en interne processen van provincies en gemeenten nauwer met elkaar vervlochten geraakt vanwege de toegenomen behoefte van burgers aan responsiviteit. De bedrijfsvoeringparagraaf dient inzicht te geven in de stand van zaken en de beleidsvoornemens omtrent de bedrijfsvoering met het oog op het uitvoeren van de programma’s in het programplan en met het oog op de continuïteit van de gemeente.

Financiële bedrijfsvoering Bij de invoering van het dualisme is veel belang gehecht aan de verankering van de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid. Hiervoor is de financiële functie versterkt. Binnen de gemeente Heusden zijn daarom eind 2003 de financiële verordeningen conform artikel 212, 213 en 213a opgesteld. Een werkgroep uit de raad heeft hierover geadviseerd, waarna de raad de verordeningen heeft vastgesteld. Het jaar 2004 is gebruikt om de vereisten uit te werken in concrete actieplannen. Per verordening laten we de belangrijkste acties zien: Vanuit de financiële beheersverordening conform artikel 212 is de interne controle opgepakt. De interne controle richt zich op verschillende onderzoeksgebieden: rechtmatigheid, misbruik en oneigenlijk gebruik en verantwoording van baten en lasten. Het opgestelde concept van het beleids- beheers- en uitvoeringsplan wordt binnenkort voorgelegd aan het college. Omdat we naast het opstellen van plannen ook de concrete uitvoering van controles belangrijk vinden zijn inmiddels enkele onderzoeken uitgevoerd. Zo is de rechtmatigheid van het mandaaten delegatiebesluit, treasury en inkoop bekeken. De volledigheid van de baten van de OZB en bouwleges zijn eveneens gecheckt. Waar nodig is een verbeterplan opgesteld. Binnen het inkoopbeleid is een tweetal risicogebieden geconstateerd, enerzijds de aanbestedingen van externe adviseurs, anderzijds de aanbestedingen van grotere onderhoudsopdrachten. Hiervoor is reeds een actieplan opgesteld en dit plan wordt de komende maanden uitgevoerd. Het onderwerp reserves en voorzieningen, afschrijvingsbeleid en rentebeleid is eveneens onderdeel van de verordening artikel 212. Hiervoor zijn in het jaar 2004 de beleidsuitgangspunten vastgesteld, voorbereid door de werkgroep vanuit de raad. Deze uitgangspunten zijn inmiddels verwerkt in deze jaarrekening. In de verordening conform art 213 is geregeld dat de controle van de accountant aanbesteed dient te worden door de raad. Besloten is om deze aanbesteding volgens de europese regelgeving uit te voeren. Een concept programma van eisen is inmiddels voorgelegd aan de werkgroep vanuit de raad. Het college heeft als taak het uitvoeren van doelmatigheids- en doeltreffendheids-onderzoeken. Dit is geregeld in de verordening artikel 213a. Het jaar 2004 is vooral gebruikt als

voorbereidingsjaar. Dit heeft er toe geleid dat voor 2005 een programma is opgesteld, met de te onderzoeken onderwerpen. Dit programma is inmiddels vastgesteld door het college en met de uitvoering van de eerste onderzoeken is gestart. Een ander thema in het dualisme is de realisatie van de rekenkamerfunctie. In 2005 wordt het traject om te komen tot een rekenkamerfunctie met uw raad opgestart. Procesoriëntatie: WFM en Internet Het Volantisproject behelst de implementatie van het Workflowmanagementsysteem (WFM) en van het Documentair Informatie Systeem (DIS) Na vermelding van de doelen en uitgangspunten worden de behaalde resultaten van het Volantisproject in 2004 vermeld. Daarna gaan we in op onze ambitie voor 2005 en volgende jaren. Doelen • Procesoriëntatie is een belangrijke peiler voor de wijze waarop we graag willen werken nl. het centraal stellen van werken: klantgericht, integraal en locatieongebonden werken. • Beheersen en verbeteren: WFM organiseert en structureert het dagelijks werk en WFM dient als managementinformatiesysteem, dat geïntegreerd is in de bedrijfsvoering. • De tools: het Workflow Management Systeem (WFM) en het Documentatie Informatie Systeem (DIS) vormen de digitale werkomgeving. Met deze systemen kunnen de medewerkers doelmatiger en doelgerichter taken uitvoeren. WFM ondersteunt de samenwerking tussen bijvoorbeeld frontoffice en backoffice. • De voordelen: met de nieuwe hulpmiddelen zijn we beter in staat om onze klanten het gewenste product met een uitstekende kwaliteit op tijd te leveren. Onze klanten zijn zelf in staat via het digitale loket producten aan te vragen en informatie te verkrijgen over de status van hun (aan)vraag. Uitgangspunten Van intern naar extern: eerst ontwikkelen en implementeren we een digitale werkomgeving voor onze medewerkers met controle over het onderhanden werk door WFM en volledige, snelle informatievoorziening door DIS. Vervolgens bieden we onze klanten een extra communicatie- en interactiekanaal, het digitale loket, dat volledig onderdeel uitmaakt van de digitale werkomgeving • Van generiek naar specifiek: eerst ontwikkelen we een aantal basiscomponenten. Deels gaat het hier om zelfstandig in te zetten onderdelen en deels betreft het basisfunctionaliteiten, die bij vele processen gebruikt kunnen worden. Vervolgens worden processen indien nodig verder doorontwikkeld. • Van uitbesteding naar zelf doen: een belangrijk aspect in het project is de overdracht van kennis en ervaring, zodat we in staat zijn de verdere doorontwikkeling voor een belangrijk deel zelf te realiseren. •

Resultaten op hoofdlijnen • Fase I, juli – december 2002: in deze fase is de basis gelegd met de volgende onderdelen: digitaal postproces, generiek workflowsysteem voor sturing van processen, specifieke workflowsystemen voor Meldingen en Bouwvergunningen. Vanaf februari 2003 worden 10 werkprocessen digitaal afgehandeld. • Fase II, januari-december 2003: in deze fase staat optimalisatie van de systemen en verdere uitbouw centraal. Veel aandacht gaat uit naar het digitale loket.

•

• • • • •

Fase III, 2004 (en volgende jaren). Deze fase laat zich het beste verduidelijken met de term van project naar reguliere bedrijfsvoering met inbedding in de cluster Planning en Control/ Bedrijfsvoering. We kiezen voor een andere aanpak: meer afdelingsgericht. Een ander hoofddoel is het standaardiseren van werkprocessen, zodat processen door frontoffice uitgevoerd kunnen worden. Als organisatie blijven wij het accent leggen op: Digitale afhandeling van werkprocessen (met een sneller implementatietraject) De uitbouw van het digitaal loket blijft een speerpunt. Verdergaande automatisering van standaard werkzaamheden Meer koppelingen tussen het workflowsysteem en de andere systemen, waardoor het werk (nog) efficiënter kan worden uitgevoerd Beter informatiemanagement: Meer structuur brengen in de informatiestromen, die samenhangen met procesgericht werken. Denk hierbij aan procesbeschrijvingen, productinformatie, werkinstructies, managementinformatie, e.d. Kortom, het beheer van informatie is een belangrijk aandachtspunt geweest in 2004

Resultaten 2004 • Vanaf januari 2004 worden alle inkomende facturen geheel digitaal afgehandeld. • Proces Bezwaar en beroep en 12 APV-processen worden vanaf september digitaal afgehandeld. Deze processen zijn tevens gestandaardiseerd en worden grotendeels door de frontoffice afgehandeld. Hierbij is voor het eerst op gestructureerde wijze procesinformatie (o.a. processchema's en werkinstructies) via intranet ontsloten. Belangrijk onderdeel is de ontwikkeling van standaard documenten, die ontwikkeld zijn en beschikbaar zijn in het workflowsysteem. • Het digitaal loket is verder ontwikkeld met o.a. een afsprakenmodule voor het aanvragen van paspoorten Inkoopbeleid In 2004 is aandacht besteed aan het maken van een inkoopscan die inzicht geeft in de inkoopsituatie van de gemeente in vergelijking tot 3 andere gemeentes ( van ongeveer gelijk inwoneraantal). Het bleek dat Heusden het aan de theoretische kant goed en vrij uitgebreid voorelkaar had, maar dat er in de praktijk nog het een en ander moet gebeuren. In 2003 was het voornemen om in 2004 een aanzet te geven tot een organisatiebreed contractbeheersysteem. Deze aanzet is gegeven, maar heeft tot op heden nog geen praktische invulling gekregen. Dit heeft verschillende oorzaken: - gebrek aan tijd - koersverandering op gebied van te gebruiken software: eerste idee was om een bestand op maat te laten maken, later inzicht heeft opgeleverd dat er goede standaardpakketten zijn, met name een module die onderdeel uitmaakt van een groter pakket. Vanwege een samenloop van omstandigheden en de gewenste functionaliteit van het pakket is nog niet tot aankoop overgegaan. In 2004 is aandacht besteed aan de rol en positie van de inkoopcoördinatie. Ten behoeve hiervan is een notitie vastgesteld door de directie. Het resultaat hiervan is dat er steeds vaker advies ingewonnen wordt om tot een goede inkoop te komen. Met name de concurrentiestelling verbetert hierdoor. Het maken van inkoopactieplannen is nog niet gerealiseerd. Voorlopig is de conclusie dat de begrotingen hiervoor ook voldoende informatie geven en dat aanvullende informatie zou moeten bestaan uit gegevens die uit het contractbeheer komen.

Het jaar 2005 staat in het teken van de inkoopcontrol als onderdeel van de interne control. De eerste rapportages hierover worden op dit moment aan de directie voorgelegd. Daarnaast zal er in 2005 in ieder geval één grote europese aanbesteding plaatsvinden. Tot slot is er natuurlijk de organisatieontwikkeling waarbij verwacht wordt dat er op termijn meer tijd en energie in de organisatiebrede inkoop gestoken kan worden. Formatie-ontwikkeling Per 1 januari 2004 bedroeg de personeelsformatie 265,51 FTE. Bij raadsbesluit van 21 december 2004 is de personeelsformatie van de afdeling Bouwen en Wonen structureel met 1,4 FTE uitgebreid. Klantgerichtheid Klantgerichtheid is in 2004 nadrukkelijk centraal gesteld. Het is niet voor niets dat de klant centraal is gesteld in het denken over de organisatie-ontwikkeling. Maar het is in 2004 niet alleen bij denken gebleven. Zonder compleet te zijn willen we hier een aantal resultaten aanhalen. Begin 2004 zijn we gestart met vaardighedentraining voor onze medewerkers aan de balie en aan de telefoon. Deze trainingen waren allemaal gericht op de directe communicatie tussen de klant en de medewerker. Binnen de totale organisatie hebben we daarnaast het thema telefonische bereikbaarheid centraal gesteld. Door strakke sturing en hernieuwde aandacht voor protocollen rondom bereikbaarheid hebben we de telefonische bereikbaarheid in 2004 significant kunnen verbeteren. Medio 2004 zijn we gestart met aanvraag en verstrekking van reisdocumenten op afspraak. Deze afspraken vinden plaats buiten de reguliere openstellingstijden om en kunnen worden gemaakt via het digitale loket of de telefoon. Hiermee bieden we de klant een alternatief voor het binnenlopen en afwachten wanneer je aan de beurt bent. Dit heeft geresulteerd in beter maatwerk voor de klant op het gebied van reisdocumenten.Verder is in 2004 onderzocht op welke wijze we de kwaliteit van de informatieverstrekking kunnen verbeteren. Dit heeft geleid tot een aanpak welke in het tweede kwartaal van 2005 wordt geïmplementeerd. Voor de werkzaamheden in de Openbare Ruimte wordt nog intensiever gebruik gemaakt van de gemeentelijke pagina om betrokken burgers te informeren over voorgenomen werkzaamheden. Verder worden zij in de gelegenheid gesteld om bij inloop - en inspraakbijeenkomsten hun mening te geven over de voorgenomen plannen. Dit bevordert de burgerparticipatie bij realisering van werken. Bij controles van bouwprojecten laten we¸ daar waar niemand aanwezig is, sinds 2004 een zogenaamd “niet-thuis kaart” achter. Op deze kaart worden de bevindingen genoteerd en laten we weten dat we zijn geweest en of er nog nadere acties nodig zijn. Tenslotte is bij handhaving in 2004 sterk gestuurd op het verzenden van tussenberichten en het terugbellen van klanten. Handhaving Het jaar 2004 stond in het teken van professionalisering en kwaliteitsverbetering van de handhaving en het “doorpakken” bij handhavingszaken. Regelmatig werd de krant gehaald. Het is duidelijk merkbaar dat onze klanten ten opzichte van 2003 meer gewend zijn geraakt aan handhaving. Een belangrijke mijlpaal is dat handhaving “op de kaart” staat. Handhaving wordt meer en meer “vanzelfsprekend”. Voor de professionalisering van de handhaving heeft het college eind 2003 een verbeterplan vastgesteld. In 2004 zijn de stappen die in het verbeterplan waren opgenomen, doorlopen. Belangrijke mijlpalen zijn het beleidsplan integrale handhaving 2005-2008 (uiteindelijk vastgesteld op 15 februari 2005), een nieuwe handhavingsstrategie en definitieve inbedding van handhaving in de organisatie. Gedurende het professionaliseringstraject heeft Heusden een

compliment van de commissaris van de Koningin, mevrouw H.J. May-Weggen ontvangen. In april 2005 wordt het project afgerond met de vaststelling van het jaarverslag integrale handhaving, het uitvoeringsprogramma integrale handhaving 2005 en de nalevingsstrategie. Het beleidsplan integrale handhaving 2005-2008 was geagendeerd voor de raadsvergadering van 21 december 2004 maar is uitgesteld voor behandeling op 15 februari 2005. Hierdoor heeft er enige vertraging in de besluitvorming over een aantal voor het project wezenlijke zaken plaatsgevonden. Centralisatie gemeentewerven In 2004 was nog geen sprake van feitelijke centralisatie van de werven. De planvorming in 2004 en het verstrekken van het krediet voor de centrale werf in december 2004 zullen resulteren in een start van de nieuwbouw in 2005. Organisatieontwikkeling In 2004 zijn de volgende stappen gezet in het directie-ontwikkelmodel. De visie en missie van de organisatie is herijkt en de nieuwe hoofdstructuur met de teamindeling is bepaald. Uitgangspunt is het organiseren vanuit het perspectief van de klant en daarmee de dienstverlening in de structuur te ondersteunen. Daartoe wordt begin 2005 de stap gemaakt van afdelingen naar kleinere vraaggerichte en procesmatig ingerichte teams. Het woord directieontwikkelmodel geeft aan dat de organisatie steeds in beweging is. De situatie 2003/ 2004 waarbij sprake was van afdelingen wordt begin 2005 weer gewijzigd in teams. Daarom is er nog niet voor gekozen om in 2004 de nieuwe organisatieverordening definitief op te stellen. Wél is het delegatie- en mandaatbesluit geactualiseerd op de feitelijke situatie. Ná definitieve besluitvorming over de inrichting van de organisatie wordt in 2005 het nieuwe organisatiebesluit opgesteld met het daarbij behorende en geactualiseerde delegatie- en mandateringsbesluiten.Het spreekt voor zich dat wij de ondernemingsraad betrekken bij deze ontwikkeling.

VERBONDEN PARTIJEN Artikel 15 De paragraaf verbonden partijen geeft de visie op deze partijen in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen, zoals opgenomen in het programplan. Het aangaan van verbonden partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbonden partijen zijn een manier om een bepaald beleidsvoornemen uit te voeren. Gezien de veelheid aan verbonden partijen en hun financiële en bestuurlijke belang is het voor het inzicht van provinciale staten respectievelijk van de raad van belang dat de relatie tussen verbonden partijen en het publieke belang, zoals geconcretiseerd in de programma’s in hoofdlijnen aan worden gegeven. Daarbij dient apart stilgestaan te worden bij de voornemens omtrent verbonden partijen. De nadruk dient in deze paragraaf te liggen op de hoofdlijnen en op het beleid. Een lijst met alle verbonden partijen en de relevante gegevens maakt onderdeel uit van de toelichting op de productraming en productrealisatie, zoals artikel 62 voorschrijft. De gemeente Heusden neemt bestuurlijk deel aan gemeenschappelijke regelingen en heeft financiële belangen in diverse organisaties en vennootschappen. Deze zogenaamde verbonden partijen voeren beleid uit voor onze gemeente, waarbij de gemeente beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden heeft voor deze partijen. De voornaamste gemeenschappelijke regelingen waarin wordt geparticipeerd, zijn: Budget 2004 € 16.000

Realisatie 2004 € 7.702

GGD, Hart voor Brabant

€

627.948

€

623.556

Gemeenschappelijk Meldcentrum Brabant-Noord (GMC) Regionale Hulpverleningsdienst Brabant-Noord

€

308.798

€

271.498

Werkbedrijf voor gesubsidieerde arbeid, activering en trajecten Midden-Langstraat (WML)

€

0

€

0

Centrum Muziek en Dans Midden-Langstraat en Stichting de Muzerije

€

322.663

€

329.400

Welstandszorg Noord-Brabant

€

40.000

€

41.411

Streekarchief Land van Heusden en Altena

€

191.513

€

225.619

ISD (Intergemeentelijke Sociale Dienst)

€ 1.627.098

Intergemeentelijke Samenwerking Regio ’s-Hertogenbosch (bestaande uit 7 portefeuillehoudersoverleggen)

Hierbij heeft de gemeente invloed op de uitvoering van de regeling.

€ 1.627.098

De belangrijkste deelnemingen zijn voor de gemeente Heusden: Bank Nederlandse Gemeenten Bouwfonds Nederlandse Gemeenten Brabant Water N.V. Intergas N.V. Effecten Gemeentelijke Instellingen voor Maatschappelijke Zorg Grootboek Nationale Schuld Nederlands Grootboek Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten De waarden van de deelnemingen zijn opgenomen in het product 913.1 beleggingen. Risico’s Het risico bij de deelnemingen was beperkt, omdat het veelal overheidsinstanties zijn en het totaalbedrag niet hoog is.

GRONDBELEID Artikel 16 De paragraaf grondbeleid geeft de visie op het grondbeleid in relatie tot de uitvoering van de doelstellingen, zoals opgenomen in het programplan. Het grondbeleid zal, behalve aan het programplan gekoppeld zijn aan de verplichtingen volgend uit de Wet Ruimtelijk Ordening. Via grondbeleid kan een nadere invulling aan het uitvoeren van bepaalde beleidsvoornemens worden gegeven. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld volkshuisvesting. Gezien het grote financiële belang van grondbeleid is een overzicht van het grondbeleid van belang voor provinciale staten respectievelijk de raad. De paragraaf dient ook een duiding te bevatten van de wijze waarop de provincie of gemeente het grondbeleid uitvoert. Met name of het grondbeleid actief of passief is, is een duiding van de wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd. Voorts dient een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie, een onderbouwing van de winstneming en de uitgangspunten omtrent de algemene reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondzaken gegeven te worden. De informatie kan van een dusdanig algemeen niveau blijven dat geen bedrijfsgeheimen worden prijsgegeven. Bij de prognose van de te verwachten resultaten kan ook worden ingegaan op de verliesvoorzieningen die worden getroffen. Tussentijdse winstneming is alleen raadzaam onder bepaalde voorwaarden. Bij grote projecten, die diverse jaren duren, is het mogelijk tussentijds winst te nemen. Het is dan echter wenselijk dat het project is onderverdeeld in duidelijk herkenbare delen. Tussentijdse winstneming is dan mogelijk als een deelproject is afgesloten, de winst op het deelproject is gerealiseerd, en er geen verlies verwacht wordt op andere deelprojecten, tenzij er voldoende voorzieningen zijn getroffen voor verwachte verliezen op deelprojecten. Grondbeleid gaat gepaard met grote financiële kansen en risico’s. Bovendien zijn de reserves voor grondzaken vaak niet inzichtelijk voor provinciale staten en de raad. Daarom is er gekozen voor een aparte toelichting op de uitgangspunten van de reserves en risico’s. Een voorbeeld van een uitgangpunt is dat de reserve voor grondzaken groot genoeg moet zijn om het grondbedrijf op reguliere wijze te laten functioneren als er onvoorzien een jaar lang geen grond wordt verkocht. Indien de reserve groter is wordt het meerdere van de reserve naar de algemene reserve van de gemeente gebracht. Het grondbeleid is een middel om een ruimtelijk beleid te kunnen voeren en wordt gebruikt voor een betere regulering van het volkshuisvestingsbeleid. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. Het betreft een beleidsterrein waar omvangrijke geldstromen in omgaan met bijbehorende financiële risico’s. Vooral deze financiële risico’s zijn van belang voor de algemene financiële positie van de gemeente. Uitgangspunten De uitgangspunten voor het te voeren grondbeleid door de gemeente Heusden zijn opgenomen in de nota’s Grondbeleid gemeente Heusden deel 1 en 2. De gemeente Heusden zal in beginsel een actieve grondpolitiek voeren, dit geldt: voor uitbreidings- en inbreidingslokaties; als grond nodig is voor aanleg of wijziging van infrastructurele voorzieningen; als knelpunten moeten worden opgelost op het gebied van ruimtelijke ordening. In de gebieden waaraan grote financiële risico’s kleven is een terughoudende rol van de gemeente gewenst. In die situaties heeft de gemeente meer een voorwaardenscheppende en/of sturende rol.

Exploitatieopzetten De eerste exploitatieopzet van een bestemmingsplan wordt vastgesteld door de raad. De uitvoering binnen de beschikbaar gestelde budgetten is gedelegeerd aan het college. Als een investering niet binnen de raming van de exploitatieopzet kan worden uitgevoerd, volgt een raadsvoorstel. Jaarlijks worden de kostprijscalculaties van de bestemmingsplannen die in exploitatie zijn opnieuw doorgerekend en, indien noodzakelijk, ter vaststelling aan de raad voorgelegd. Als er aanleiding voor is, wordt tussentijds een herziene exploitatie-opzet aan de raad voorgelegd. Bij het opstellen van een exploitatie-opzet worden onder andere de volgende parameters gebruikt: een percentage van de kosten van bouwen woonrijpmaken voor voorbereidings- en toezichtskosten. Het betreft hier onder meer de volgende kosten: planontwikkeling, stedenbouwkundige kosten, interne personeelskosten, diverse adviesbureaus, etc. een jaarlijkse prijsstijging van de kosten van 1,5%; voor onvoorziene uitgaven wordt 5% gehanteerd; voor de opbrengsten worden geen verhogingen in de toekomst meegenomen. Aan de boekwaarde wordt een rentepercentage toegerekend dat gelijk is aan het aan de investeringen toe te rekenen percentage voor de bepaling van de kapitaallasten. Voor 2004 bedroeg dit 6%. Voor de interne rentedoorberekening over de lopende uitgaven en inkomsten wordt uitgegaan van een gemiddelde van de uitgaven en inkomsten over het jaar en het rentepercentage van het daggeldtarief (BNG). Bij de bepaling van de vermoedelijke resultaten van de complexen wordt uitgegaan van inschattingen ten aanzien van het tijdstip waarop opbrengsten worden gerealiseerd en kosten worden gemaakt. Als de opbrengsten later gerealiseerd worden dan verwacht of de kosten eerder worden gemaakt, kan dit grote gevolgen hebben voor het resultaat van een complex.

1. In exploitatie zijnde gronden: In onderstaande tabel is per complex aangegeven het vermoedelijk resultaat van de exploitatie en de (vermoedelijke) einddatum van het complex.

Complex

(Vermoedelijk) resultaat jaarrekening 2004 (afgerond)

Einddatum

Woningbouw: Elshout IV Bruneilaan Centrumplan Drunen

506.800 2005 663.600 2005 -/- 5.460.700 2007

Totaal woningbouw -/- 4.290.300 Bedrijven-/industrieterreinen: Industrieterrein Nassaulaan Vlijmen Bedrijvenpark ’t Hoog Nieuwkuijk

-/-

294.600 2005

Totaal bedrijven/industrieterreinen

-/-

Totaal vermoedelijk resultaat

-/- 4.442.100

142.800 2011

151.800

2. Complexen in exploitatie bij projectontwikkelaars. De complexen die gerealiseerd worden door projectontwikkelaars, leveren voor de gemeente geen financieel risico op.

Complex Vlaemsche Hoeve Vlijmen Van Hulten Nieuwkuijk Meliepark Vlijmen Priemsteeg (Kluiterbroek) Haarsteeg Grote kerk Vlijmen Nieuw Hulten Drunen Vennepad Drunen Totaal boekwaarden:

Boekwaarde 31-12-2004 (afgerond) 2.214.000 10.400 51.500 -/- 134.300

-/- 49.000 16.100 1.200 2.109.900

Voor Vlaemsche Hoeve is een afspraak gemaakt dat tot een maximum van 1.270.585 wordt bijgedragen in het nadelig resultaat. Dit bedrag is opgenomen in de voorziening grondexploitaties. De boekwaarde van dit complex zal nog lager worden door een nog te realiseren verkoopopbrengst. 3.

Nog niet in exploitatie genomen complexen

Bij deze complexen worden in beginsel de nadelige saldi bijgeschreven op de boekwaarde voor zover deze boekwaarde dat toelaat. Met andere woorden, de boekwaarde dient nauwlettend te worden bewaakt om te voorkomen dat door een te hoge boekwaarde er later nadelige resultaten gaan ontstaan.

Complex Vijfhoeven IV Vlijmen Priemsteeg-West Vlijmen Zuid-Oost lob Het Hoog Middelweg-Zuid Nieuwkuijk Westzijde ‘t Hoog

Centrumplan Vlijmen Lipsstraat/Prins Hendrikstraat Drunen Venne-West III Drunen

Grotestraat/Voorstraat Heesbeen Altenastraat/Norbertijnerstraat Elshout Schoolstraat/Burg. v.d. Heijdenstraat Drunen Schoolstraat/Grotestraat Drunen Frans Halslaan Drunen

Totaal boekwaarden:

Boekwaarde 31-12-2004 (afgerond) 668.300 3.501.500

Inschatting financieel risico Geen financieel risico Beperkt financieel risico

163.700 Beperkt financieel risico 4.500 Geen financieel risico 1.127.300 Beperkt financieel risico Kassencomplex wordt momenteel verpacht 2.518.200 Risico afhankelijk van wijze van planaanpak 447.200 Geen financieel risico Toekomstig uitbreidingsgebied 4.467.800 Geen financieel risico Toekomstig uitbreidingsgebied 1.254.800 Beperkt financieel risico 69.800 Geen financieel risico Volledige grondeigendom 313.000 Inbreidingsplan. Geen risico Beperkt financieel risico 951.400 1.100 Geen financieel risico Volledige grondeigendom 15.488.600

Financiële positie Voor de bouwgrondexploitatie is er een Algemene Reserve Bouwgrondexploitatie beschikbaar. Deze reserve is bedoeld om onvoorzienbare of algemene risico’s op te vangen. Het betreft risico’s die samenhangen met conjuncturele ontwikkelingen waardoor de gronduitgifte stagneert. Hierdoor treden rentenadelen op, veelal gecombineerd met lagere gronduitgifteprijzen. De toerekening van apparaatskosten aan de grondexploitatie komt dan in gevaar. Bij de financiële afwikkeling van complexen worden de voordelige of nadelige exploitatiesaldi verrekend met deze reserve. Ook kunnen extreem dure aankopen, waarvan het niet verantwoord is de kosten volledig ten laste van het plan te laten komen, ten laste van deze reserve komen. Voor de bouwgrondexploitatie zijn de volgende reserves en voorzieningen aanwezig: Reserve/voorziening

Algemene Reserve Bouwgrondexploitatie Reserve centrumplan Vlijmen Voorziening bouwgrondexploitatie Totaal Reserve Centrumplan Drunen

Stand per Toelichting 31-12-2004 (afgerond) Reserve dient om schommelingen binnen de 3.993.500 bouwgrondexploitatie op te vangen 1.115.100 Bestemmingsreserve 1.565.000 Voor gecalculeerde nadelige resultaten 6.673.600 Het betreft een contante waarde. De berekende eindwaarde (1-1-2007) is 4.548.400 € 5.111.000

Recapitulatie per 31 december 2004 Verwacht resultaat complexen in exploitatie bij gemeente: Boekwaarde per 1 januari 2004 € 15.321.800 Vermeerderingen in het dienstjaar € 9.586.400 € 24.908.200 -/- €7.005.400 € 17.902.800

Verminderingen in het dienstjaar Boekwaarde per 31 december 2004 Nog te besteden bedragen (kolom 9 staten P): - Grondaankopen - Bouwrijpmaken - Rente- en exploitatiekosten - Opslag fondsvorming

€ 7.774.150 € 13.262.900 € 998.250 € 4.720.100

Nog te verwachten opbrengsten / bijdragen (kolom 9) Verwacht nadelig resultaat complexen in exploitatie Hier tegenover staan de navolgende dekkingsmiddelen: Algemene reserve grondexploitatie € 3.993.476,-Reserve Centrumplan Drunen € 4.548.379,--

€ 26.755.400 € 44.658.200 € -40.216.000 € 4.442.200

Voorziening grondexloitatie Verwacht overschot bestemmingsplannen

€ 1.565.217,-€ 10.107.071,-€ 5.664.909,--.

Om beheermatige redenen wordt het centrumplan Drunen ondergebracht in een afzondelijke rubriek. Dit doet niet af aan de status van project in het kader van stads- en dorpsvernieuwing.

SOCIAAL

JAARVERSLAG

Sociaal jaarverslag 2004 Formatie De totale formatie van de gemeente Heusden bedraagt in 2004 268,65 fte (voltijdsfunctie) en is daarmee met 1,98 fte gedaald ten opzichte van 2003. Een minimaal verschil dat te wijten is aan het bevriezen van de formatie in verband met de organisatieontwikkeling. Formatieontwikkeling in FTE 300 250 200 150 100 50 0

233,99

1997

248,23

1998

251,74

1999

264,16

2000

263,5

261,83

2001

2002

270,63

2003

268,65

2004

Totaal aantal fte per jaar

Bezetting In dienst Het aantal medewerkers is gedaald van 307 in 2003 naar 284 in 2004. De reden voor deze daling komt voornamelijk door de afsplitsing van Sociale Zaken. Het aandeel vrouwen is de afgelopen 7 jaar langzaam toegenomen en wordt steeds gelijkmatiger. Ten opzichte van 2003 is het percentage vrouwen in 2004 met 1% gedaald, van 48,53% naar 47,53%. Medewerkers in dienst 297 297 288 281 268 300 250 200 111 143 121 133 140 150 157 154 100 155 157 160 50 0 1998 1999 2000 2001 2002 Mannen

Vrouwen

307

284

158 149

149 135

2003

2004

Totaal aantal medewerkers

Deeltijd Deeltijdwerk blijkt één van de aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden te zijn in gemeenten. Dit geldt ook in onze organisatie. Het aantal mensen dat in deeltijd werkt, neemt nog steeds geleidelijk toe. In 2004 werkte 37,7% van onze medewerkers in deeltijd (in 2003 was dit 36,81% en in 1998 was dit nog maar 27%). Het percentage medewerkers dat in onze gemeente in deeltijd werkt wijkt nauwelijks af van het landelijk percentage in 2003, namelijk 37%.

Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd in onze organisatie neemt toe. In 1999 was de gemiddelde leeftijd nog 40,97 jaar en in 2004 43,62 (2003: 43,36 jaar). Dit is vergelijkbaar met de gemiddelde leeftijd van alle gemeenteambtenaren in Nederland (44 jaar in 2003). De gemiddelde leeftijd is in 2004 voor mannen 45 jaar en voor vrouwen in 41 jaar. Uit onderstaande tabel blijkt dat de medewerkers voornamelijk in de leeftijdscategorieën 30-39, 40-49 en 50-59 jaar behoren. Hierbij vormt de categorie van 50 tot 59 de grootste groep. Leeftijdsopbouw in 2004 < 30 2%

10%

30-39

31% 29%

40-49 50-59

28%

60 jaar en ouder

Uitgaande van de spilleeftijd voor Flexibel Pensioen Uittreden (= 62 jaar1) wordt een uitstroom van circa 78 medewerkers verwacht binnen 10 jaar en betreft 27,5% van het huidige personeelsbestand. Het aandeel jongeren is in onze organisatie de afgelopen jaren geleidelijk toegenomen, maar deze groei is in omgezet in een lichte daling. Het aandeel van medewerkers van 55 jaar of ouder is in 2003 gestegen en houdt hetzelfde percentage in 2004 aan (landelijk percentage is ook 16%).

percentage

Ontwikkeling aandeel jongeren en ouderen 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

< 30 jaar 55 jaar en ouder

1999

1

2000

2001

2002

2003

2004

Voor de medewerkers die op 1 april 1997 50 jaar of ouder waren, geldt als FPU spilleeftijd 61 jaar.

Dienstjaren 41% van onze medewerkers is 10 of meer jaar in dienst van de gemeente (landelijk gemiddeld aantal dienstjaren bedraagt 10,7). In vergelijking met gemeenten van vergelijkbare grootte is duidelijk dat onze organisatie minder nieuw personeel (minder dan drie jaar in dienst) heeft. Aantal dienstjaren

< 3 jaar

3-10 jaar

Gemeente Heusden 2004 (2003) Gemeenten van vergelijkbare grootte (in 2003)

22,4% (27,7%) 30,2%

36,4% (30,9%) 28,2%

10 jaar of meer 41,2% (41,4%) 41,6%

Mobiliteit2 Instroom In 2004 zijn 14 nieuwe medewerkers begonnen met hun functie bij de gemeente Heusden. De instroom in 2004 is ten opzichte van 2003 gedaald met 15 medewerkers. Het instroompercentage daalt van 9,4% in 2003 (landelijk percentage is 9,2%, 2003) naar 4,9% in 2004. Vanaf 2002 daalt het instroompercentage zeer sterk.

Ontwikkeling in- en uitstroompercentage in 1998 - 2004 14 12 10 8 6 4 2 0

10

11

12,5

9,6 9,8 7,4

7

1999

5,5

8

5 1998

9,4

2000

2001 instroom %

2002

2003

7 4,9

2004

uitstroom %

Uitstroom In 2004 verlieten 20 medewerkers onze gemeente. Het uitstroompercentage stijgt van 5,5% in 2003 naar 7% in 2004. Landelijk ligt het gemiddelde uitstroompercentage op 6,3% in 2003. De redenen van uitstroom in onze organisatie zijn in 2004:

2

•

Einde tijd dienstverband: 5%

•

Vrijwillig ontslag: 45%;

•

Flexibel Pensioen Uittreden: 45%.

•

Niet op eigen verzoek: 5%

De instroom is het aantal personen dat in een kalenderjaar in dienst is getreden bij de gemeente en aldus behoort tot de bezetting. Bij uitstroom gaat het om de gemeentelijke personeelsleden die de gemeente in een kalenderjaar hebben verlaten. Niet meegerekend zijn pré-vutters die met FPU zijn gegaan.

Salarisopbouw De inschaling van de medewerkers is een indicator voor de loonkosten binnen onze gemeente. De salarisopbouw is nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal medewerkers dat is ingeschaald in de schaal 10-16 is in 2004 2% toegenomen ten opzichte van 2003.

Ontwikkeling salarisspreiding personeel naar salarisschalen in 1999-2004 50% 40%

48% 40% 38%

30%

41% 36% 22%

36%

39%

26%

23%

46%

38% 38% 27% 25% 24%

27% 27%

20% 10% 0% 1999

2000

schaal 1-5

2001

schaal 6-9

2002

2003

2004

schaal 10-16

Ziekteverzuimpercentage In juli 2001 is een arboconvenant binnen de Sector Gemeenten gesloten. In dit convenant zijn maatregelen afgesproken die tot doel hebben het ziekteverzuim te laten afnemen. De doelstelling is dat het ziekteverzuimpercentage in 2004 1% lager is dan in 2000. Ook heeft onze gemeente in 2004 als doel gesteld het ziekteverzuim nog verder te verminderen. Deze doelstelling is ruimschoots gehaald. Het ziekteverzuimpercentage3 is aanzienlijk gedaald van 7,53% in 2000 naar 4,46% in 2004 en is daarmee op het laagste niveau sinds 1998. Dit is een lager percentage dan het landelijk gemiddeld ziekteverzuimpercentage bij gemeenten in 2003, 7,2%. Uit onderstaande grafiek blijkt dat de daling van het ziekteverzuim in 2004 zich meer heeft voorgedaan bij het langdurende ziekteverzuim (meer dan 43 dagen ziek) dan bij het kortdurend verzuim (0 tot 42 dagen ziek).

3

Ziekteverzuimpercentage: totaal aantal verzuimde kalenderdagen in één jaar gedeeld door het totaal aantal beschikbare kalenderdagen in één jaar maal 100% (excl. zwangerschaps- en bevallingsverlof).

Ziekteverzuimpercentage3 10

percentage

8

7,58

7,53 6,12

6

5,1

5,07 3,42 2,7

4

1,97

2,51

2,43

2

5 6,97

5,31 4,32

7,7 9,86 2,16

4,46

2,49 1,98 0,99

0 1998

1999

0-42 dagen

2000 43-365 dagen

2001

2002

2003

2004

totaal

Meldingsfrequentie en verzuimduur4 De meldingsfrequentie is in 2004 ongeveer hetzelfde gebleven als in 2003, maar is nog steeds hoger dan de meldingsfrequentie in 1999 en 2000. Gemiddeld gezien meldt elke medewerker bij onze organisatie zich ongeveer 1,57 keer per jaar ziek. Dat is iets lager dan het landelijk gemiddelde ziekteverzuimfrequentie in 2003, namelijk 1,7. De gemiddelde duur van het verzuim bedraagt in 2004 ongeveer 10 kalenderdagen en ligt dus op het laagste niveau sinds 6 jaar.

Jaar

Meldingsfrequentie

Gemiddelde verzuimduur

1998

1,69

13,37

1999

1,48

14,85

2000

1,53

14

2001

1,75

12,49

2002

1,72

15,54

2003

1,58

12,25

2004

1,57

10,19

4

Meldingsfrequentie: totaal aantal ziekmeldingen in één jaar gedeeld door het gemiddeld aantal personeelsleden in één jaar (excl. zwangerschaps- en bevallingsverlof). Gemiddelde verzuimduur: totaal aantal verzuimde kalenderdagen van in een jaar afgesloten verzuimgevallen gedeeld door het totaal aantal verzuimgevallen die in dat jaar zijn beëindigd (excl. zwangerschaps- en bevallingsverlof).

PROGRAMMAREKENING

Programmarekening

Primaire begroting 2004

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Bestuur en Communicatie Burgerdiensten Openbare orde en veiligheid Verkeer en vervoer Gebouwenbeheer en eigendommen Economische zaken Onderwijs Cultuur en toerisme Sport Beheer groen en Vesting Heusden Werk en Inkomen Zorg en Welzijn Milieu en Afval Bouwen en Wonen Financiering en belastingen

lasten 3.085 1.881 1.905 3.762 386 96 4.610 3.263 4.018 4.096 10.365 7.032 9.324 13.686 1.181 68.690

baten 8 668 48 257 443 45 935 342 1.659 176 8.189 478 7.256 12.540 35.661 68.705

saldo -3.077 -1.213 -1.857 -3.505 57 -51 -3.675 -2.921 -2.359 -3.920 -2.176 -6.554 -2.068 -1.146 34.480 15

Begroting incl. wijzigingen 2004 lasten baten saldo 3.122 8 -3.114 1.880 668 -1.212 1.904 48 -1.856 4.617 402 -4.215 399 785 386 106 45 -61 5.214 1.232 -3.982 3.435 454 -2.981 4.212 1.814 -2.398 3.951 171 -3.780 2.170 0 -2.170 7.645 979 -6.666 9.198 6.922 -2.276 13.694 12.690 -1.004 3.138 38.467 35.329 64.685 64.685 0

Jaarrekening 2004 lasten 3.178 1.883 1.687 3.827 604 122 4.698 3.809 4.340 4.642 2.280 7.668 7.820 10.630 4.181 61.369

baten 4 658 43 427 1.094 33 1.245 334 1.535 171 148 1.524 6.921 12.867 39.254 66.258

saldo -3.174 -1.225 -1.644 -3.400 490 -89 -3.453 -3.475 -2.805 -4.471 -2.132 -6.144 -899 2.237 35.073 4.889

BALANS

Balans (bedragen x € 1.000) ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa

31-12-2003

01-01-2004

290

31-12-2004

22

14

- Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio - Kosten van onderzoek en ontwikkeling Materiële vaste activa

22 42.940

14 42.999

48.698

- Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut - Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen aan:

39.154

44.928

3.845

3.770

9.630

- deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen

9.941

3.041

84

84

- overige verbonden partijen - Overige langlopende leningen u/g

2.307 743

2.229 728

- Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer - Bijdragen aan activa in eigendom van derden

6.807

0

- overige verbonden partijen - Leningen aan: - woningbouwcorporaties - deelnemingen

Totaal vaste activa

52.860

52.962

51.753

23.352

23.352

36.225

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige gronden hulpstoffen -Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie - Gereed product en handelsgoederen - Vooruitbetalingen

8.397

15.455

14.946 9

20.759 11

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

3.580

- Vorderingen op openbare lichamen - Verstrekte kasgeldleningen - Rekeningcourantverhoudingen met niet financiële instellingen - Overige vorderingen

5.978

3.580 23

4.116

3.557

1.862

- Overige uitzettingen Liquide middelen

216

- Kassaldi

8 8

18 18

- Bank- en girosaldi Overlopende activa

3.534

3.547

1.553

Totaal vlottende activa

30.682

30.487

43.774

Totaal generaal

83.542

83.449

95.527

(bedragen x € 1.000) PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen

31-12-2003

01-01-2004

48.845

31-12-2004

50.693

53.935

- Algemene reserve

24.246

23.406

- Bestemmingsreserves: - voor egalisatie van tarieven

11.388

11.662

- overige bestemmingsreserves Nog te bestemmen resultaat

15.368 -309

13.978 4.889

Voorzieningen

6.529

- Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

6.817

8.435

4.383 2.224

5.280 2.959

210

196

14.663

24.941

14.663

- Obligatieleningen - Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven

14.250

24.250

413

691

- overige binnenlandse sectoren - buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren -Waarborgsommen -Verplichtingen uit hoofde van financiallease overeenkomsten

Totaal vaste passiva

70.037

72.173

87.311

6.893

11.216

8.048

Vlottende passsiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen - Bank- en girosaldi - Overige schulden Overlopende passiva

2.657 8.559

4.969 3.079

6.612

60

168

Totaal vlottende passiva

13.505

11.276

8.216

Totaal generaal

83.542

83.449

95.527

9.060

9.060

9.073

Gewaarborgde geldleningen Garantstellingen

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Wettelijke bepalingen. De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft. Met ingang van 1 januari 2004 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) in werking getreden en is het Besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV95) vervallen. Dit leidt ertoe dat in 2004 de wijze van verslaggeving flink is veranderd. Niet alleen de vormgeving is aangepast; er zijn ook waarderingswijzigingen die leiden tot incidentele lasten en baten in 2004. Zo moesten b.v. geactiveerde tekorten worden afgewaardeerd, is de verplichting voor overlopend vakantiegeld vrijgevallen en worden geen voorzieningen meer getroffen voor langdurige wachtgeldverplichtingen van jaarlijks vergelijkbaar volume. De invloed van deze wijzigingen op het resultaat is in de toelichting op de programmarekening uiteengezet. Algemene grondslagen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegelden verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden. Grondslagen voor de balans Vaste activa

Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie.

Immateriële vaste activa:

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsof vervaardigingprijs onder aftrek van ontvangen subsidies en bijdragen van derden. De kosten van (dis)agio en het afsluiten van geldleningen worden overigens rechtstreeks op de exploitatie verantwoord.

De kosten van onderzoek en ontwikkeling zullen eveneens als algemene lijn rechtstreeks ten laste van de exploitatie worden gebracht. Alleen bij specifiek raadsbesluit kan van deze algemene lijn worden afgeweken en mag de maximale afschrijvingstermijn 5 jaar zijn. Materiële vaste activa met economisch nut:

In erfpacht uitgegeven gronden Deze materiële vaste activa komen in de gemeente Heusden niet voor. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsof vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2004 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. Voor de bij raadsbesluit d.d. 21 december 2004 vastgestelde afschrijvingstermijnen wordt verwezen naar de “tabel afschrijvingstermijnen” in dit onderdeel.

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut

Overeenkomstig de d.d. 21 december 2004 vastgestelde beleidsnota worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken geactiveerd en afgeschreven volgens de in deze programmarekening opgenomen bijlage. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien.

Financiële vaste activa: Bijdragen aan activa van derden worden conform het raadsbesluit d.d. 21 december 2004 geactiveerd conform de voorschriften. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak.

Op grond van artikel 36 BBV worden in de balans onder de financiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: Kapitaalverstrekkingen aan: • deelnemingen • gemeenschappelijke regelingen • overige verbonden partijen Langlopende leningen aan: • deelnemingen • woningbouwcorporaties • overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden De Financiële activa kunnen worden gespecificeerd als volgt: Verstrekte leningen: De verstrekte leningen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Leningen aan overige verbonden partijen: - HNG: Tot ultimo 1995 waren de voormalige gemeenten deelnemer in de gemeenschappelijke regeling Hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten (HNG). Het bestuur van het HNG heeft goedkeuring verleend tot de verkoop van alle activa en passiva aan de N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. Hierbij was onder meer overeengekomen dat het bouwfonds aan het HNG een koopsom is verschuldigd, bestaande uit 25 jaarlijkse termijnen ter grootte van € 209.988,-- tot het jaar 2020. De jaarlijkse bate uit deze transactie wordt toegevoegd aan de rekening van baten en lasten. De waardering heeft plaatsgevonden tegen de contante waarde van de te ontvangen 25- jaarstermijnen met een passiefpost onder de financiële vaste activa. - Aandelen Bouwfonds Nederlandse Gemeenten: De aandelen van het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten zijn per 21 februari 2000 verkocht. De opbrengst wordt in drie termijnen betaald: ontvangen per 21 februari 2000: 50%, ontvangen per 21 januari 2003: 25% en per 4 januari 2005: 25 %.

Voorraden:

De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht.

Onderhanden werken:

De onderhanden werken inzake de grondexploitaties zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs.

Vorderingen en overlopende activa

De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. De voorgeschreven indeling voor wat betreft vorderingen is: • vorderingen op openbare lichamen (gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, Rijk) • verstrekte kasgeldleningen • rekeningcourantverhoudingen met niet-financiële instellingen • overige vorderingen • overige uitzettingen

Liquide middelen en overlopende posten

Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.

Voorzieningen

Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. De voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen. Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor: - verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten. - bestaande risico’s op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is. - kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie.

-

van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden.

De voorzieningen zijn conform het raadsbesluit van 21 december 2004 tot vaststelling van "de nota reserves en voorzieningen, weerstandsvermogen, activering, waardering en afschrijving activa, en rente van de gemeente Heusden". Reserves

De reserves zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De staat van reserves maakt onderscheid in algemene reserves en bestemmingsreserves. De reserves behoren tot het eigen vermogen. De reserves zijn conform het raadsbesluit van 21 december 2004 tot vaststelling van "de nota reserves en voorzieningen, weerstandsvermogen, activering, waardering en afschrijving activa, en rente van de gemeente Heusden".

Vaste schulden

Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.

Vlottende passiva:

De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Borg- en garantstellingen

Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.

Tabel afschrijvingstermijnen Materiële vaste activa met economisch nut

Afschrijvingsduur

Afschrijvingswijze

1 1.01 1.02 1.03

Gronden en terreinen Begraafplaatsen Sportterreinen Ondergrond schoolgebouwen

40 25 --

1.04 1.05 1.06

Woonwagencentra Gemeentewerf/milieustraat Gronden, niet voor de openbare dienst bestemd

25 40 --

2 2.01 2.02 2.03

Woonruimten Aankoop, nieuwbouw Renovatie Woonwagens

40 20 15

lineair lineair annuïtair

3 3.01 3.02 3.03

Bedrijfsgebouwen Aankoop, nieuwbouw, uitbreiding Semipermanente bouw Renovatie

40 15 20

lineair lineair lineair

4 4.01 4.02 4.03

Vervoermiddelen Voertuigen buitendienst (Pick-ups, servicewagens) Vrachtwagens/tractoren Voertuigen brandweer

8 10 15

lineair lineair lineair

5 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10

8 7 10 10 15 15 15 10 10 5

lineair lineair lineair lineair lineair lineair annuïtair lineair lineair lineair

5

lineair

5.12 5.13

Machines, apparaten en installaties Veegmachines Maaimachinens Gladheidsbestrijdingsmaterieel Hulpmiddelen brandweer Electrische-, c.v.- en klimaatinstallaties Mechansche installaties Mechanische en electronische componenten t.b.v. riolering Parkeermeters Overige installaties/machines Hardware, uitbreiding (vervanging bestaande hardware loopt via voorziening) Software uitbreiding (vervanging bestaande software loopt via voorziening) Communicatiemiddelen Bluswatervoorzieningen

5 20

lineair lineair

6 6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06 6.07 6.08 6.09 6.10 6.11

Overige materiële vaste activa Inventaris Leermiddelen Uitvoering IHP onderwijs Sportvloeren Sportattributen Hekwerken Uitvoering Wet WOZ Kunst Persoonlijke hulp- en beschermingsmiddelen Afvalcontainers Niet in te delen activa

15 10 20 15 10 20 4 25 5 15 5

lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair

5.11

lineair lineair geen afschrijving lineair lineair geen afschrijving

7 7.01 7.02 7.03 7.04 7.05 7.06 7.07 7.08 7.09 7.10 7.11 7.12 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.19

8 8.01

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Grond-, wegen waterbouwkundige werken Groenvoorzieningen Speelterreinen Parkeerterreinen Vijvers Gronden met openbare bestemmingen Binnenwater Aanleg, reconstructie en herinrichting wegen Aanleg fiets- en voetpaden Parkeervoorzieningen Civieltechnische kunstwerken Voorzieningen verkeersveiligheid Straatmeubilair/abri's/bewegwijzering/verkeersborden Verlichting vrijvervalriolering Persleidingen riolering Bouwkundig deel rioolgemalen, pomunits en bergbezinkbassins Afkoppelen en overige zaken riolering Aanleg en renovatie waterstaatkundige werken Kaartmateriaal Immateriële vaste activa Kosten sluiten geldleningen Kosten, verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio

25 15 25 25 25 -40 25 25 40 25 10 20 60 45 40

lineair lineair lineair lineair lineair geen afschrijving lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair annuïtair annuïtair annuïtair

40 40 5

annuïtair lineair lineair

1

afschrijving ineens

5

lineair

9 9.01

Kosten van onderzoek en ontwikkeling Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief

10 10.01 10.02 10.03 10.04

Overige immateriële vaste activa Beleidsplannen Structuur- en bestemmingsplannen Subsidies Bodemsanering

5 10 5 5

lineair lineair lineair lineair

11 11.01

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen

--

11.02

Gemeenschappelijke regelingen

--

11.03

Overige verbonden partijen

--

geen afschrijving geen afschrijving geen afschrijving

12 12.01

Leningen aan: Woningbouwcorporaties

--

12.02

Deelnemingen

--

12.03

Overige verbonden partijen

--

geen afschrijving geen afschrijving geen afschrijving

13 13.01

Overige langlopende leningen Overige langlopende leningen

14

Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één -jaar of langer

geen afschrijving

Bijdragen aan activa in eigendom van derden Bijdragen aan activa in eigendom van derden

lineair

14.01

15 15.01

--

5

geen afschrijving

Toelichting/bijzonderheden Investeringen beneden € 10.000 worden niet geactiveerd, met uitzondering van gronden Investeringen die worden gedekt door een huuropbrengst of andere jaarlijkse vergoeding, worden annuïtair afgeschreven, ook als voor deze investeringen standaard een lineaire afschrijving geldt - Groot onderhoud gebouwen en terreinen worden via een voorziening gedekt uit de exploitatie en worden dus niet geactiveerd

BALANS TOELICHTING

Toelichting op de balans per 31 december 2004 Bij de balansovername van 31 december 2003 naar 1 januari 2004 is rekening gehouden met: - de terzake in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) opgenomen bepalingen en - de verordening financieel beleid op grond van artikel 212 van de Gemeentewet. A. ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa De post immateriële activa bestaat per 31 december 2004 nog uit een activum voor onderzoek en ontwikkeling. Omschrijving (bedragen x € 1.000) Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio Kosten van onderzoek en ontwikkeling

Boekwaarde 1-1-2004

Totalen

Boekwaarde 31-12-2004

0 22

0 14

22

14

Het onderstaand overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2004: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Uitvoering communicatiebeleid Ontwikkelingsvisie Oudheusden Onderzoek bodemsanering Meliestraat Bijstelling structuurvisie Heusden Bestemmingsplan Land van Ooit Volkshuisvestingplan Welstandsnota Totalen

Boekwaarde 1-1-2004

Vermeerderingen

Afwaarderingen

Afschrijvingen


9 0 0 0 13

0 14 0 64 -13

9 0 0 64 0

0 0 0 0 0

0 14 0 0 0

0 0

5 1

5 1

0 0

0 0

22

70

78

0

14

Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut

Boekwaarde 1-1-2004

Totalen


0 39.154

0 44.928

3.845

3.770

42.999

48.698

In de gemeente zijn geen erfpachtgronden aanwezig. De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

Boekwaarde 1-1-2004 7.045 33 12.507 15.793 485 844 2.447

Boekwaarde 31-12-2004 7.235 31 13.534 17.939 459 1.875 3.855

39.154

44.928

Totalen

Het onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde aan van de overige investeringen met economisch nut. Omschrijving

Boekwaarde Investe-

Desinves-

Afschrij-

Bijdragen

Afwaar-

Boekwaarde

(bedragen x € 1000)

1-1-2004

teringen

vingen

van derden

deringen

31-12-2004

ringen

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

7.045 33 12.507

382 0 3.113

0 0 0

192 2 2.071

0 0 15

0 0 0

7.235 31 13.534

15.793 485

2.357 50

0 0

131 76

80 0

0 0

17.939 459

844

1.118

0

87

0

0

1.875

2.447

1.613

0

205

0

3.855

Totalen

39.154

8.633

0

2.764

95

0 0 0

44.928

Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan het betrokken actief. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop: Omschrijving

Boekwaarde Investe-

Desinves-

Afschrij-

Bijdragen

Afwaar-

Boekwaarde

(bedragen x € 1000)

1-1-2004

teringen

vingen

van derden

deringen/

31-12-2004

ringen

reserves

Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Totalen

156 21

483 0

0 0

6 1

22 0

544 0

67 20

3.595

559

0

286

143

146

3.579

73

41

0

10

0

0

104

3.845

1.083

0

303

165

690

3.770

Onder de afwaarderingen/reserves worden de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen en de bijdragen uit de reserves. Alle bedragen in deze kolom hebben betrekking op bijdragen uit reserves. Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan het betrokken actief. De bijdrage van derden onder "Gronden en terreinen" is een subsidie voor baggerwerkzaamheden, die nog uitgevoerd moeten worden. Financiële vaste activa In 2004 waren er 4 kapitaalverstrekkingen in de vorm van deelnemingen. De aandelen van het Bouwfonds en de HNG zijn opgenomen onder "overige langlopende leningen". Daarnaast waren er 15 geldleningen verstrekt, waarvoor verwezen wordt naar bijlage 4. Het verloop van de financiële activa treft u hierna aan: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Leningen aan overige verb.partijen Overige langlopende leningen Uitzettingen met looptijd > 1 jaar Totalen

BoekVermeer- Verminde- AfschrijBoekwaarde deringen ringen vingen waarde 01-01-2004 31-12-2004 84 0 0 0 84 2.307 0 0 78 2.229 743 0 0 15 728 6.807 0 6.807 0 0 9.941

6.806

93

3.041

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Omschrijving (bedragen x € 1.000) Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige gronden hulpstoffen Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen

Boekwaarde 1-1-2004

Totalen


8.397 0 14.946 9 0

15.455 0 20.759 11 0

23.352

36.225

Het bedrag van de voorraden bestaat nagenoeg volledig uit voorraden gronden bij de bouwgrondexploitatie. Voor een overzicht van de mutaties in voorraad gronden wordt verwezen naar bijlage 8 van het bijlagenboek. Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen

Boekwaarde 1-1-2004 23 0 0 3.557 0

Boekwaarde 31-12-2004 4.116 0 0 1.862 0

3.580

5.978

Totalen

Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Kassaldi Bank- en girosaldi Totalen

Boekwaarde 1-1-2004

Boekwaarde 31-12-2004 8 18 0 0 8

18

Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen

Boekwaarde Boekwaarde 1-1-2004 31-12-2004 674 557 2.873 996

Totalen

3.547

1.553

B. PASSIVA VASTE PASSIVA Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Algemene reserve Bestemmingsreserves: - voor egalisatie van tarieven - overige bestemmingreserves Nog te bestemmen resultaat

Boekwaarde Boekwaarde 1-1-2004 31-12-2004 24.246 23.406

Totalen

11.388 15.368 -309

11.662 13.978 4.889

50.693

53.935

Voor het verloop van het eigen vermogen in 2004 wordt verwezen naar de “staat van reserves en voorzieningen”, die als bijlage 10 is opgenomen in het bijlagenboek. Tevens wordt verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen in deze programmarekening. De aard en de reden van iedere reserve wordt nader toegelicht in de bijlage bij dit onderdeel. Voorzieningen Voor voorzieningen is het onderstaande bedrag op de balans opgenomen: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Voorzieningen Totalen

Boekwaarde Boekwaarde 1-1-2004 31-12-2004 6.817 8.435 6.817

8.435

Ook voor het verloop van de voorzieningen wordt verwezen naar de “staat van reserves en voorzieningen” en naar de paragraaf weerstandsvermogen in deze programmarekening. De aard en de reden van iedere voorziening wordt ook nader toegelicht in de bijlage bij dit onderdeel.

Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instelling Waarborgsommen Totalen

Boekwaarde 1-1-2004


14.250 413

24.250 691

14.663

24.941

Op 1 januari 2004 bedroeg de restantschuld € 14.250.000. Op 31 december 2004 was de stand € 24.250.000. De totale rentelast voor het jaar 2004 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 549.663. Voor een specificatie van dit bedrag wordt verwezen naar bijlage 3 in het bijlagenboek “Staat van opgenomen langlopende geldleningen”. Het betreft allemaal onderhandse geldleningen van de Bank voor Nederlandse gemeenten; ook per ultimo 2003 bestond het pakket van opgenomen langlopende geldleningen uit onderhandse leningen. VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Schulden korter dan 1 jaar Overlopende passiva Totalen

Boekwaarde Boekwaarde 1-1-2004 31-12-2004 11.216 8.048 60 168 11.276

8.216

Schulden korter dan 1 jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Kasgeldleningen Bank- en girosaldi Overige schulden Totalen

Boekwaarde 1-1-2004


0 2.657 8.559

0 4.969 3.079

11.216

8.048

Overlopende passiva De specificatie van de overlopende activa is als volgt: Omschrijving (bedragen x € 1.000) Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Totalen

Boekwaarde Boekwaarde 1-1-2004 31-12-2004 53 28 7 140 60

168

Waarborgen en garanties Voor een specificatie en meer gedetailleerde informatie over de door de gemeente (deels) gewaarborgde geldleningen wordt verwezen naar bijlage 5 in het bijlagenboek “Staat van gewaarborgde geldleningen”. In het jaar 2004 zijn geen bedragen betaald vanwege de verleende borg of garantstellingen. Langlopende financiële verplichtingen Een deel van de activa is aangeschaft via een lease-contract. Omschrijving Bodebus (24 juli 2002) Printers Nashuatec (25 september 2001)

Maandbedrag Duur in euro's 349 23.000

Afloopdatum contract 48 mnd Aug-2005 72 mnd Dec-2007

Bijlage: aard en reden reserves en voorzieningen. Omschrijving reserve Aard Reden Algemene reserve Algemene reserve Buffer voor rekeningtekorten en algemeen weerstandsvermogen. Algemene reserve Buffer voor onvoorziene risico’s in de bouwgrondexploitatie Algemene reserve bouwgrondexploitatie. Reserve omvorming groen Bestemmingsreserve Uitvoering van investeringen in het kader van omvorming van groenvoorzieningen ter beperking van groenonderhoud. Reserve realisatie Bestemmingsreserve Uitvoering van investeringen in het kader Giersbergen-de Margriet van de realisatie van het plan Giersbergen-de Margriet. Reserve egalisatie Bestemmingsreserve Egalisatie van de tarieven van de afvalstoffenheffing t.b.v. egalisatie afvalstoffenheffing. Reserve volkshuisvesting Bestemmingsreserve Treffen van voorzieningen aan bejaardenwoningen, bijdragen in verhuisen herinrichtingskosten bij groot onderhoud en treffen van voorzieningen in de woonomgeving. Reserve aandeel Bestemmingsreserve Tegenwaarde geactiveerd aandeel verkoopsom HNG verkoopsom HNG. Reserve recreatie en Bestemmingsreserve Uitvoering investeringen van het toerisme beleidsplan Toerisme en Recreatie. Reserve parallelstructuur Bestemmingsreserve Aanleg parallelstructuur. Reserve centrumplan Bestemmingsreserve Realisering centrumplan Vlijmen. Vlijmen Reserve onderhoud Bestemmingsreserve Uitvoering investeringen in het kader van riolering t.b.v. egalisatie het rioolbeheersplan. Reserve BCF Bestemmingsreserve Egalisatie van de effecten door het BTW t.b.v. egalisatie Compensatie Fonds Reserve bijzondere Bestemmingsreserve Uitvoering van bijzondere projecten vesting Heusden onderhoudsprojecten in de vesting Heusden. Reserve centrumplan Bestemmingsreserve Dekking nadelig saldo Centrumplan Drunen Drunen. Reserve debiteuren Sociale Bestemmingsreserve Dekking invorderingskosten debiteuren Zaken Sociale Zaken vóór 1-1-2004. Reserve ISD Bestemmingsreserve Egalisatie van de effecten door de t.b.v. egalisatie vorming van de Intergemeentelijke Sociale Dienst. Reserve afwikkeling Bestemmingsreserve Dekking investeringen van activa met investeringen < BBV economisch nut, waarvoor vóór de invoering van de BBV beslag op de reserves is gelegd. Reserve Bestemmingsreserve Dekking besteding van (eenmalige) budgetoverheveling budgetten van voorgaande dienstjaren. Omschrijving voorziening Voorziening interregionaal project toerisme Voorziening erfenis Weimar instelling museum

Aard Ontvangen middelen van derden Ontvangen middelen van derden

Reden Dekking salariskosten ambtenaar toerisme. Instandhouden van het Weimarmuseum.

Voorziening herstel kerkgebouwen voormalige gemeente Heusden Voorziening onderhoud van wegen Voorziening onderhoud openbare gebouwen Voorziening wachtgelden Voorziening onderhoud sportbedrijf Voorziening grondexploitaties

Ontvangen middelen Verstrekking bijdragen voor herstel van derden kerkgebouwen in de voormalige gemeente Heusden Egalisatie van Dekking onderhoudskosten in het kader kosten van het beheerplan wegen. Egalisatie van Dekking onderhoudskosten in het kader kosten van het beheerplan gemeentelijke gebouwen. Dekking van Dekking van geldelijke verplichtingen aan verplichtingen voormalig personeel. Egalisatie van Dekking onderhoudskosten in het kader kosten van het beheerplan gemeentelijke gebouwen behorende tot het Sportbedrijf. Dekking van Dekking van verwachte nadelige saldi in verplichtingen de bouwgrondexploitatie.

Voorziening afwikkeling plannen bouwgrondexploitatie Voorziening buitenonderhoud scholen Voorziening dubieuze debiteuren

Dekking van verplichtingen

Dekking laatste kosten en opbrengsten van gerealiseerde bestemmingsplannen

Egalisatie van kosten Dekking van risico’s

Voorziening derden


Voorziening automatisering ISD


Dekking van onderhoudskosten aan de schoolgebouwen. Dekking van vorderingen, die ondanks de genomen invorderingsmaatregelen niet (geheel) kunnen worden ontvangen. Dekking van verplichtingen in het kader van voor specifieke doeleinden ontvangen gelden van derden. Dekking van vervangingsinvesteringen in het kader van de automatisering, waarvoor van de ISD gelden zijn ontvangen.

GEVOLGEN INTRODUCTIE BBV

Gevolgen introductie BBV De introductie van het BBV heeft eenmalige gevolgen voor de omvang van het zichtbare eigen vermogen; dat nam toe met € 1.848.000. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: Toeneming van het eigen vermogen (bedragen x € 1.000)

1 2 3 4

5

6

Afboeking activa met een negatieve boekwaarde Correctie afschrijving op lopende activa Correctie aansluiting staat van activa en balans per ultimo 2003 Overboeking diverse voorzieningen naar de reserve afwikkeling investeringen, conform de nota Reserves en voorzieningen Verhoging reserve Aandeel verkoopsom HNG per 1-1-2004 ten laste van het tegenover deze reserve staande actief Toevoeging diverse opgeheven voorzieningen aan de Algemene reserve, conform de Nota reserves en voorzieningen

Totaal toeneming van het eigen vermogen

12 34 17

774

310 1.183 2.330

Verminderingen van het eigen vermogen 1

2 3

Afboeking van niet langer activeerbare immateriële vaste activa - geactiveerde onderzoekskosten - geactiveerde bodemsaneringskosten Afboeking activa met een boekwaarde van < €10.000 conform de nota Reserves en voorzieningen Overheveling van reserves naar voorzieningen conform de Nota Reserves en voorzieningen - Interregionaal project toerisme - Erfenis Weimar instandhouding museum - Herstel kerkgebouwen vml gemeente Heusden

Totaal verminderingen van het eigen vermogen Per saldo toename

21 38 213

24 44 142 482 1.848

PROGRAMMAREKENING JAARVERSLAG. Versie 31 mei 2005

Recommend Documents