Programmabegroting Winterswijk

Programmabegroting 2016-2019 Winterswijk

Besluitvorming:

College Raad

d.d. 29 september 2015 d.d. 29 oktober 2015

Inhoudsopgave Leeswijzer ........................................................................................................................................................... 3 Voorwoord door het bestuur ................................................................................................................................ 6 Toekomstvisie: Een Vitaal Winterswijk .............................................................................................................. 8 Begroting 2016 .................................................................................................................................................. 17 Kerngegevens programmabegroting 2016-2019 ............................................................................................... 18 Programma 1: Bestuur en Veiligheid ................................................................................................................ 20 Programma 2: Vergunningverlening en handhaving ........................................................................................ 23 Programma 3: Economie, deel industrie............................................................................................................ 25 Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer................................................ 27 Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu .................................................................................... 34 Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed ......................................................................................................... 38 Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening ............................................................................ 41 Programma 8: Basismobiliteit ........................................................................................................................... 43 Programma 9: Sport........................................................................................................................................... 45 Programma 10: Maatschappelijke Participatie & Zorg ..................................................................................... 48 Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs ................................................................................... 53 Programma 12: Economie centrum ................................................................................................................... 56 Programma 13: Financiën.................................................................................................................................. 58 Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking ......................................... 60 Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling ............................................................. 64 Programma 16: Vrijetijdseconomie ................................................................................................................... 67 Paragraaf A Lokale heffingen ........................................................................................................................... 69 Paragraaf B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing .................................................................................... 75 Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen ......................................................................................................... 81 Paragraaf D Financiering................................................................................................................................... 88 Paragraaf E Bedrijfsvoering .............................................................................................................................. 92 Paragraaf F Verbonden Partijen ........................................................................................................................ 99 Paragraaf H Algemene middelen..................................................................................................................... 128 Paragraaf I Integriteit ....................................................................................................................................... 129 Paragraaf J Informatie ..................................................................................................................................... 131 Paragraaf K Sociaal Domein ........................................................................................................................... 134 Bijlage 1: Overzicht investeringen 2016-2019 ................................................................................................ 138 Bijlage 2: Reserves en voorzieningen 2016-2019 ........................................................................................... 139 Bijlage 3: Kerncijfers Gemeente Winterswijk................................................................................................. 141 Bijlage 4: Prestatie indicatoren per programma ............................................................................................. 152

Pagina 1 van 160

Pagina 2 van 160

Leeswijzer Voor u ligt de concept (meerjaren)begroting voor de jaren 2016 tot en met 2019. Deze (meerjaren)begroting bevat de volgende onderdelen: 1. de programmabegroting; 2. de paragrafen; 3. de bijlagen. Programmabegroting De programmabegroting is bedoeld om de raad en andere geïnteresseerden op een toegankelijke manier de vele en diverse ontwikkelingen te presenteren. Dat doen we door in te gaan op de volgende onderwerpen: 1. voorwoord van het bestuur met de belangrijkste beleidsontwikkelingen in 2016 en verder; 2. visie op de toekomst van Winterswijk; 3. ontwikkeling van het resultaat van 2016 tot en met 2019 met een korte toelichting; 4. kerngegevens begroting 2016-2019 inclusief de ontwikkeling van de schuldpositie en de positie van het eigen vermogen; 5. korte toelichting per programma met de financiële wijzigingen (€ 50.000 of meer) ten opzichte van de financiële prognose per 1 juni 2015. In deze programmabegroting treft u de nadere uitwerking aan van de streefbeelden: wat gaan we ervoor doen, wat mag het kosten en de prestatie-indicatoren. Paragrafen De paragrafen zijn bedoeld als verdere detaillering en achtergrondinformatie. De wettelijk verplichte paragrafen geven een beeld van een aantal belangrijke gemeentebrede onderwerpen zoals lokale heffingen, risico’s en grondexploitatie. Deze informatie is vanwege het meer technische en wettelijke karakter moeilijker toegankelijk voor iemand die niet dagelijks met deze materie bezig is. Desondanks vormt dit deel wél een formeel onderdeel van de begroting. De raad stelt dus ook dit deel formeel vast. De volgende paragrafen zijn opgenomen: A. Lokale heffingen B. Weerstandsvermogen en risicoparagraaf C. Kapitaalgoederen D. Financiering E. Bedrijfsvoering F. Verbonden partijen G. Grondexploitatie en grondbeleid H. Algemene middelen I. Integriteit J. Informatie K. Sociaal Domein

Pagina 3 van 160

Bijlagen Bijlage 1 (overzicht investeringen) en bijlage 2 (overzicht reserves en voorzieningen) zijn cijfermatige overzichten die een nadere toelichting geven op voornamelijk posten uit de begroting. In bijlage 3 zijn kerncijfers van de gemeente Winterswijk opgenomen. In tegenstelling tot voorgaande jaren zijn deze kerncijfers niet meer opgenomen in de betreffende programma’s. Relevante en interessante kerncijfers per programma zijn vanaf deze begroting opgenomen in deze bijlage. In bijlage 4 zijn de (eerste) prestatie-indicatoren per programma opgenomen.

Pagina 4 van 160

Pagina 5 van 160

Voorwoord door het bestuur In voorliggende meerjarenbegroting 2016-2019 gaan we ‘Samen verder’ met de uitvoering van het coalitieprogramma van de lopende bestuursperiode. In zestien begrotingsprogramma’s geven we het streefbeeld voor de langere termijn, vervolgens wat we in 2016 gaan doen en welke budgetten daarvoor nodig zijn. We leggen ook dit jaar een structureel sluitende begroting voor, zonder lastenverzwaring voor de burger. Onze schuldpositie verbetert gestaag verder: wij verwachten een daling van de leningenportefeuille van € 97 miljoen begin 2016 naar € 90 miljoen eind 2019. Evenals afgelopen jaar is er in de begroting 2016 specifieke aandacht voor de speerpunten sociaal domein, economie en financiën. Voor het sociaal domein is 2016 vooral een overgangsjaar. In dit overgangsjaar zal duidelijkheid komen over hoe de huishoudelijke hulp uiteindelijk vormgegeven wordt en zal de innovatie binnen de jeugdhulp daadwerkelijk inhoud krijgen. Het ontmantelingsproces van Hameland wordt naar verwachting afgerond zodat vanaf 2017 de uitvoering van de Participatiewet geïntegreerd bij SDOA kan plaatsvinden. Hierbij werken we nauw samen met onze buurgemeenten in de Achterhoek. Dat het economisch langzamerhand beter gaat, heeft ook zijn weerslag op onze lokale economie. De actieve ondersteuning van ons bedrijfsleven hebben we het afgelopen jaar geïntensiveerd en daar gaan we mee door. De extra inspanningen op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking beginnen vruchten af te werpen en in samenwerking met onze buurgemeenten maken we hiervoor structureel formatie vrij. Samen met de partners in de regio werken we verder aan de Agenda Achterhoek 2020 en willen we de Achterhoek neerzetten als Smart Regio. In een nota Economie, met paragrafen industrie, centrum en vrijetijdseconomie, zal aan de raad een integrale visie op onze lokale economie worden voorgelegd. Naast het sociaal domein en de economie staan er uiteraard meer belangrijke punten op onze gemeentelijke agenda. Onder verwijzing naar de diverse programma’s noemen we hier de volgende onderwerpen.  In nauwe samenwerking met de politie zetten we in op een veilig Winterswijk. Een nieuwe ontwikkeling is het betrekken van de inwoners o.a. via Burgernet en Whats App-groepen. 

2016 zal het jaar zijn waarin, met invulling van de opgestelde toekomstplannen, het behoud van theater De Storm, de bibliotheek, muziekschool Boogie Woogie en zwembad Jaspers ook voor de toekomst geborgd is.



In 2016 zetten we verder in op duurzaamheid. Zo krijgt het ‘omgekeerd inzamelen’ in 2016 definitief zijn beslag en krijgen particuliere woningeigenaren de mogelijkheid om tegen een aantrekkelijke rente geld te lenen om te investeren in duurzaamheidsmaatregelen. De gemeente geeft het goede voorbeeld door 1.000 zonnepanelen te plaatsen op het gemeentekantoor.



In lijn met de door de raad in 2015 vastgestelde Kadernota Basismobiliteit wordt volgend jaar de regionale vervoercentrale opgericht waarmee verschillende vervoersstromen, zoals Regiotaxi en leerlingenvervoer, geïntegreerd worden georganiseerd.



De leegstand van zakelijk en maatschappelijk vastgoed gaan we te lijf met het afgelopen jaar gestarte project ‘Stedelijke herverkaveling’. Hierbij werken we intensief samen met partners/eigenaren, onder wie het Rijk als eigenaar van het voormalige belastingkantoor.



Onder regie van de gemeente zetten we in 2016 een coördinatiepunt vrijwilligerswerk op.

Pagina 6 van 160



We worden geconfronteerd met het zienderogen achteruit gaan van de kwaliteit van ons bomenbestand. Dit komt vooral door ouderdom en ziekte. Aan de raad zal een voorstel worden aangeboden hoe we de komende jaren planmatig bomen kunnen vervangen zodat we het unieke karakter van het Winterswijkse landschap kunnen behouden.



Met het Leader-programma en de nieuwe Omgevingsvisie Buitengebied investeren we in de economische versterking, de leefbaarheid en het landschap van het buitengebied.



Het investeringsprogramma voor 2016 bedraagt circa € 4,5 miljoen. Hierin zijn onder meer opgenomen uitbreiding van parkeervoorzieningen (o.a. minimaal 70 parkeerplaatsen bij de voormalige Driemark aan de Zonnebrink), onderhoud verschillende wegen buitengebied (Jachthuisweg, Veenweg, Meenkmolenweg, Driemarkweg) en de herinrichting van de omgeving van het oude raadhuis. Verder wordt de multifunctionele accommodatie Vliertuin samen met de herinrichting van de Vlierstraat volgend jaar gerealiseerd.

Ons behoedzaam financieel beleid van de afgelopen jaren zetten wij door in de voorliggende begroting. Hierdoor raakt ons gemeentelijk huishoudboekje steeds beter op orde zonder lastenverzwaring voor de burger. Tegelijkertijd is er voldoende ruimte om onze grote culturele instellingen en het zwembad de nodige financiële armslag te geven. Daarnaast hebben we, door tijdig de benodigde maatregelen te nemen, voldoende buffers opgebouwd om de deels nog onzekere ontwikkelingen binnen het sociaal domein tegemoet te kunnen treden.

Wij zien er naar uit om samen met de raad op basis van deze begroting de ambities van Winterswijk komend jaar daadkrachtig invulling te geven.

Winterswijk, oktober 2015 Het college van burgemeester en wethouders

Pagina 7 van 160

Toekomstvisie: Een Vitaal Winterswijk Winterswijk is een vitale samenleving waar betrokken burgers, bedrijven en instellingen samen met de gemeente voortdurend werken aan een optimale leefbaarheid en goed bereikbare voorzieningen. Dit tweesporenbeleid van inzet op vitaliteit en bereikbare voorzieningen is het beste antwoord op de demografische en economische ontwikkelingen waar ook Winterswijk mee te maken heeft en nog krijgt. Een vitaal Winterswijk zet zichzelf op de kaart. In een vitaal Winterswijk blijft het ook in de toekomst prettig wonen, werken, ondernemen en recreëren! In een vitaal Winterswijk zorgt een evenwichtige bevolkingsopbouw voor een breed draagvlak waardoor het bestaande voorzieningenniveau in stand kan blijven. Ons huidige voorzieningenaanbod is prima en dat willen we graag zo houden. Daarbij vinden wij dat het met name moet gaan om de functies van de voorzieningen en minder om de gebouwen. Voor een evenwichtige bevolkingsopbouw is het van belang dat jongeren en jonge gezinnen met kinderen, maar ook de meer draagkrachtige ouderen, het prettig vinden in Winterswijk te wonen. Daarom zijn er in Winterswijk goede voorzieningen op het gebied van onderwijs, (jeugd)cultuur, (ziekenhuis)zorg, sociale infrastructuur, sport en recreatie. In Winterswijk investeren we bewust om jongeren een plezierige jeugd te bezorgen waardoor zij in Winterswijk blijven wonen, en het liefst ook werken, dan wel te zijner tijd naar Winterswijk terugkeren vanwege hun goede herinneringen en de waarde die zij dan hechten aan een veilige omgeving voor hun kinderen om op te groeien. Winterswijk is een betrokken samenleving waar alle partijen vanuit de eigen verantwoordelijkheid bijdragen aan de vitaliteit van hun sociale en fysieke omgeving. Dit geldt zowel voor de kern als voor de buurtschappen. ‘Naoberschap’ staat hoog in het vaandel. De rol van vrijwilligers, particulieren en bedrijven is van onschatbare waarde en zal alleen maar belangrijker worden. Als gemeente ondersteunen we burgerparticipatie op een actieve manier. In het sociale domein is preventie een belangrijk speerpunt. Het duurzaam voorkómen van probleemsituaties is immers veel beter dan problemen laten ontstaan en dan moeten oplossen. Samenwerking met partners, waaronder het bedrijfsleven, het maatschappelijk middenveld, de buurgemeenten in de regio Achterhoek en ook onze Duitse buren over de grens, blijft een belangrijk uitgangspunt. Door samen de schouders eronder te zetten behouden we een toekomstbestendige vitale gemeenschap. Werk en werkgelegenheid, en voorafgaand daaraan goed onderwijs, vormen de beste basis om de eigen verantwoordelijkheid in te vullen en te participeren in de samenleving. Een vitaal Winterswijk, maar ook een vitale regio, is aantrekkelijk voor werkgevers. Er zijn goede vestigingslocaties beschikbaar en er wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van bedrijventerreinen. Werkgevers zijn op hun beurt aantrekkelijk voor mensen (en m.n. jongeren) op zoek naar een stageplaats en/of werk. Een vitaal Winterswijk heeft aantrekkelijke buurten, wijken en buurtschappen met een geschikte woningvoorraad en een passende inrichting van de openbare ruimte. De inzet zal, naast beperkte nieuwbouw, met name gericht zijn op transformatie, modernisering en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. Het proces van opknappen van wijken gaat dan ook door, ondanks dat de economische omstandigheden ons er toe kunnen dwingen daarvoor meer tijd te nemen. Winterswijk is goed bereikbaar, zowel fysiek via de weg en het spoor als via de digitale snelweg. Verbetering van spoorverbindingen, ook met Duitsland, en de digitale bereikbaarheid van het buitengebied zijn hierbij belangrijke speerpunten. Ten behoeve van de recreatie en de vrijetijdseconomie in Winterswijk is ons Nationaal Landschap met de centrumfunctie en het prachtige buitengebied een belangrijke unique selling point. Winterswijk, als prachtige plaats in de Oost-Achterhoek, heeft een aantrekkelijke kern met een compact winkelgebied en een gezonde diversiteit in horecavoorzieningen. We zetten in op geen of weinig leegstand. De parkeervoorzieningen zijn goed en blijven gratis. Pagina 8 van 160

Voor de landschappelijke en cultuurhistorische waarden van ons mooie buitengebied geldt het uitgangspunt ‘behoud door duurzame ontwikkeling’. Een vitale en duurzame agrarische sector is daarbij onontbeerlijk. Verder is het van belang dat de potentie van de toeristische sector goed wordt gebruikt met name door de mogelijkheden van onze cultuurhistorische waarden. Immers, uit onderzoek blijkt: ‘cultuurhistorie loont’. Met deze Toekomstvisie handhaven we de stip op de horizon, echter de economische en demografische ontwikkelingen kunnen er toe leiden dat de weg er naartoe anders wordt. Deze weg is vertaald in de streefbeelden van de onderscheiden begrotingsprogramma’s waarin jaarlijks de concrete ambities worden weergegeven.

Pagina 9 van 160

Meerjarenoverzicht 2016-2019 Het structurele begrotingssaldo is positief voor alle jaren. Het incidentele saldo laat een nadeel zien van € 133.000 in 2016 en € 140.000 in 2019. Deze incidentele nadelen worden gedekt door structurele voordelen. Daarmee is het totale begrotingssaldo voor alle jaren positief. Onderstaand overzicht toont de resultaten over 2016 tot en met 2019. Het begrotingsjaar 2016 sluit met een positief saldo van € 280.000 (na resultaatbestemming). Bedragen *1.000

2016

2017

2018

2019

Lasten Baten Structureel resultaat voor reserves Bestemmingsreserve graven Structureel resultaat na reserves

-73.606 73.889 283 130 413 -4.132 2.900 -1.233 1.100 -133 280

-72.565 72.489 -76 130 54 -558 504 -54

-71.697 71.642 -55 130 75 -387 316 -71

-71.168 71.440 271 130 402 -472 331 -141

-54 0

-71 4

-141 261

Structureel

Lasten Baten Incidenteel resultaat voor reserves Bestemmingsreserve graven Incidenteel resultaat na reserves Saldo baten en lasten na reserves Incidenteel

Ten opzichte van de door de raad vastgestelde 2e financiële prognose 2015 neemt het structurele saldo met circa € 76.000 af. Meerjarig is de begroting eveneens structureel sluitend. In het volgende overzicht is inzichtelijk welke bijstellingen ten opzichte van de 2e financiële prognose 2015 in de begroting 2016-2019 zijn opgenomen. Deze bijstellingen worden vervolgens op hoofdlijnen toegelicht bij de ‘analyse financiële ontwikkeling 2016-2019’. In de programma’s is een uitgebreide toelichting opgenomen.

Pagina 10 van 160

Bedragen * 1000

2016

2017

2018

2019

Meerjarenbegroting 2015-2018 (vastgesteld) - structureel

-73.038

N

-72.033

N

-71.294

N

-70.764

N

- incidenteel

-1.451

N

-484

N

-522

N

-644

N

Totaal lasten

-74.489

N

-72.517

N

-71.816

N

-71.407

N

- structureel

73.296

V

72.125

V

71.663

V

71.336

V

- incidenteel

869

V

705

V

439

V

398

V

Totaal baten

74.165

V

72.830

V

72.102

V

71.734

V

- structureel

258

V

92

V

369

V

572

V

- incidenteel

-582

N

221

V

-83

N

-246

N

Resultaat voor bestemmingsreserves

-324

N

313

V

286

V

326

V

230

V

230

V

230

V

230

V

-94

N

543

V

516

V

556

V

- structureel

-568

N

-532

N

-403

N

-404

N

- incidenteel

-2.681

N

-74

N

135

V

172

V

Totaal lasten

-3.249

N

-606

N

-268

N

-232

N

- structureel

593

V

364

V

-21

N

104

V

- incidenteel

2.030

V

-201

N

-123

N

-67

N

`Totaal baten

2.623

V

163

V

-144

N

37

V

- structureel

25

N

-168

N

-424

N

-300

N

- incidenteel

-651

V

-275

N

12

V

105

V

Totaal bijstellingen voor bestemmingsreserves

-626

V

-443

N

-412

N

-195

N

Bestemmingsreserve graven (structureel)

-100

N

-100

N

-100

N

-100

V

Bestemmingsreserve graven (incidenteel)

1100

V

0

-

0

-

0

-

374

V

-543

N

-512

N

-295

N

- structureel

-73.606

N

-72.565

N

-71.697

N

-71.168

N

- incidenteel

-4.132

N

-558

N

-387

N

-472

N

Totaal lasten

-77.739

N

-73.123

N

-72.084

N

-71.641

N

- structureel

73.889

V

72.489

V

71.642

V

71.440

V

- incidenteel

2.899

V

504

V

316

V

331

V

`Totaal baten

76.788

V

72.993

V

71.958

V

71.771

V

Bestemmingsreserve graven (structureel) Bestemmingsreserve ihk van bezuinigingen (incidenteel) Resultaat na bestemmingsreserves

Bijstellingen t.o.v. de 2e prognose 2015

Totaal bijstellingen na bestemmingsreserves Meerjarenbegroting 2016 -2019 (geactualiseerd)

- structureel

283

V

-76

N

-55

N

272

V

- incidenteel

-1.233

N

-54

N

-71

N

-141

N

Resultaat voor bestemmingsreserves

-950

N

-130

N

-126

N

131

V

Bestemmingsreserve graven (structureel)

130

V

130

V

130

V

130

V

Bestemmingsreserve graven (incidenteel)

1100

V

0

280

V

0

Resultaat na bestemmingsreserves

0 V

4

0 V

261

V

Structureel na bestemming

413

V

54

V

75

V

402

V

Incidenteel na bestemming

-133

N

-54

N

-71

N

-141

N

280

V

0

-

4

V

261

V

Resultaat na bestemmingsreserves V = Voordelig N = Nadelig

Pagina 11 van 160

Analyse financiële ontwikkeling 2016-2019 De financiële ontwikkeling van de begroting 2016-2019 kan in twee stappen worden gevolgd, namelijk: 1. de ontwikkeling van het totaal exploitatie saldo van de vastgestelde begroting 2015 naar 2016, waarbij een analyse plaatsvindt voor de ontwikkeling van het structurele resultaat en een overzicht van de samenstelling van het incidentele resultaat; 2. de ontwikkeling van het structurele exploitatie saldo van 2016 naar 2019. Ontwikkeling exploitatiesaldo 2016 Ontwikkeling structureel saldo Het structurele saldo bedraagt in 2016 circa € 413.000 (voordelig). Ten opzichte van de vastgestelde begroting 2015 (2e prognose 2015 vastgesteld door de raad op 17 september 2015) neemt het structurele saldo af met ruim € 76.000. De belangrijkste posten die leiden tot deze afname van het structurele resultaat worden hieronder nader toegelicht. Nr. Omschrijving 1

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten

2

Subsidie Boogie Woogie

3

Programma

Voordeel (V) Nadeel (N)

-229.000

N

6

80.000

V

Subsidie schouwburg de Storm

6

-138.000

N

4

Subsidie culturele instellingen

6

-110.000

N

5

Subsidie Zwembad Jaspers

9

-81.000

N

6

Objectgebonden belastingopbrengsten

13

64.000

V

7

Dividend

13

100.000

V

8

Rentelasten leningen

13

146.000

V

9

Rentetoerekening grondexploitatie

13

275.000

V

Afwijkingen < € 50.000

alle

-183.000

N

-76.000

N

Totaal

alle

Verschil

1. Hogere doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten: nadeel € 229.000 (alle programma’s) De bedrijfsvoeringslasten zijn gestegen met € 229.000 als gevolg van gestegen loonkosten (CAO en periodieken, totaal € 159.000) en de opbouw van een flexibele schil personeel (€ 50.000). 2. Subsidie BoogieWoogie: voordeel € 80.000 (programma 6) èn 3. Subsidie schouwburg De Storm: nadeel € 138.000 (programma 6) Op verzoek van de Raad hebben theater De Storm en muziekschool BoogieWoogie in het voorjaar van 2015 hun toekomstvisie gepresenteerd. Uitgangspunt hierbij was dat de instellingen een gezonde financiële toekomst moesten hebben. Als gevolg hiervan wordt voorgesteld de subsidie bij theater De Storm te verhogen met € 138.000 en de subsidie bij de muziekschool BoogieWoogie te verlagen met € 80.000. 4. Subsidie culturele instellingen: nadeel € 110.000 (programma 6) Bij de begrotingsbehandeling 2011 heeft de Raad aan de culturele instellingen een bezuinigingsopdracht van € 300.000 opgelegd. Hiervan is inmiddels € 190.000 ingevuld en resteert nog een bedrag van € 110.000. Als gevolg van de aan de Raad gepresenteerde toekomstplannen van de instellingen stellen wij voor de nog te realiseren bezuiniging van € 110.000 terug te draaien.

Pagina 12 van 160

5. Subsidie zwembad Jaspers: nadeel € 81.000 (programma 9) Op verzoek van de Raad heeft zwembad Jaspers in het voorjaar van 2015 haar toekomstvisie gepresenteerd. Uitgangspunt hierbij was dat het zwembad een gezonde financiële toekomst moest hebben. Als gevolg hiervan wordt voorgesteld de subsidie bij zwembad Jaspers te verhogen met € 81.000. 6. Objectgebonden belastingopbrengsten: voordeel € 64.000 (programma 13) Dit betreft enerzijds de inflatiecorrectie op de onroerende zaakbelasting (OZB) (€ 42.000). Daarnaast heeft de Raad op 24 juni 2010 ingestemd met het verhogen van de tarieven voor de toeristenbelasting voor de jaren 2011 tot en met 2016. Hiermee zijn de tarieven tot en met 2016 vastgesteld. Voor het jaar 2016 is sprake van een verhoging van de toeristenbelasting van € 21.000. 7. Dividend: voordeel € 100.000 (programma 13) In het verleden zijn de dividenden behouden geraamd. De begrote dividenden zijn bijgesteld naar het gemiddelde van de ontvangen dividenden over de laatste 5 jaar. 8. Rentelasten leningen: voordeel € 146.000 (programma 13) We verwachten dat de leningenportefeuille verder afneemt vanaf 2016. Daardoor nemen tevens de rentelasten af op zowel de kort- als langlopende leningen. Dit levert een structureel voordeel op. 9. Rentetoerekening grondexploitatie: voordeel € 275.000 (programma 13) Dit betreft de rentetoerekening aan de grondexploitatie (3,5%). Tot op heden was deze incidenteel in de begroting opgenomen.

Pagina 13 van 160

Incidenteel saldo Het incidentele saldo per programma luidt als volgt (meerjarig en gesplitst in inkomsten en uitgaven): 2016

Incidentele Baten en Lasten * 1.000 1 Bestuur en Veiligheid 2 Vergunningverlening en handhaving 4 Ruimtelijke Ontwikkeling in de Kern, plus verkeer 5 Innovatie, Duurzame Energie en Milieu

Baten Lasten 0 -68 50

2017

2018

2019

Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo -68 0 -47 -47 0 -40 -40 0 -41 -41

-8

42

0

-7

-7

0

0

0

0

0

0

2.462 -2.772

-309

273

-172

102

216

-214

2

168

-337

-169

108

-149

-41

108

-113

-5

108

-113

-5

60

-60

0

44

-118

-74

66

0

66

0

0

0

0

0

0

7 Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening

0

-75

-75

0

100

100

0

0

0

0

0

0

8 Basismobiliteit

0

-140

-140

0

-140

-140

0

0

0

0

0

0 -20

6 Kunst, cultuur en erfgoed

10 Maatschappelijke Participatie & Zorg

119

-584

-465

45

-112

-67

0

-20

-20

0

-20

11 Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs

20

-5

15

0

0

0

0

0

0

0

0

0

13 Financiën

-8

-10

-18

-8

0

-8

-8

0

-8

103

0

103

14 Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking

64

-152

-88

0

-15

-15

0

0

0

0

0

0

15 Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling

40

0

40

20

0

20

0

0

0

0

0

0

0

-52

16 Vrijetijdseconomie

-52

0

-52

-52

0

0

0

0

-15

-15

Incidentele baten en lasten voor reserves

2.899 -4.132 -1.233

504

-558

-54

316

-387

-71

331

-472

-142

14 Bestemmingsreserve Graven

1.100

0

1.100

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Incidentele baten en lasten na reserves

3.999 -4.132

-133

504

-558

-54

316

-387

-71

331

-472

-142

Het saldo van de incidentele baten en lasten in 2016 is € 133.000 negatief en bestaat voornamelijk uit: Omschrijving Meerkosten APPA voorziening Omgevingsvergunningen Beheer onderhoud wegen Calamiteiten groenvoorziening Subsidie projecten ISV-3 Subsidie Cultuur en erfgoedpact Uitvoeringskosten SDOA Leerlingenvervoer Maatschappelijke Participatie & Zorg Realisatieplan NUP Reserve begraafplaats Stichting Achterhoek Toerisme Per saldo niet verklaarde afwijkingen Totaal

Programma

Verschil

Voordeel (V) Nadeel (N)

1 2 4 4 4 6 7 8 10 14 14 16 alle

-58.000 50.000 -77.000 -50.000 -85.000 -66.000 -260.000 -140.000 -300.000 -90.000 1.100.000 -52.000 -105.000

N V N N N N N N N N V N N

-133.000

N

1. Meerkosten APPA voorziening: nadeel € 58.000 (programma 1) De APPA voorziening is geactualiseerd. Dit levert een nadeel op van € 58.000. De voorziening voor de APPA (Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers) regelt de pensioenvoorziening voor politieke ambtsdragers en hun nabestaanden.

Pagina 14 van 160

2. Omgevingsvergunningen: voordeel € 50.000 (programma 2) Verwacht wordt dat de opbrengsten uit leges omgevingsvergunningen in 2016 (evenals in 2015) hoger zullen liggen door de iets aantrekkende economie en de nieuwbouw op bestemmingsplan “Morgenzon”. Uitgegaan wordt van € 50.000 aan extra inkomsten. Op langere termijn wordt die stijging niet meer verwacht door invloeden als krimp, ‘volraken’ van de bestemmingsplannen de Rikker en Morgenzon en het achterblijven van de groei (en daarmee bouw) bij bedrijfsleven. 3. Beheer onderhoud wegen: nadeel € 77.000 (programma 4) Voor de actualisatie van het wegenbeheersplan is € 15.000 opgenomen. Daarnaast ontstaat er een nadeel van € 14.000 voor het zeven en omzetten van bermen slootmaaisel. We verwachten dat de wijze van opslag in de loop van 2016 wordt aangepast. Nadat het Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) is ontmanteld, zijn m.i.v. de begroting 2014-2017 de jaarlijkse integrale salariskosten (ad € 43.000) opgenomen van een medewerker die tijdelijk in dienst is getreden, t.b.v. de overname van het onderhoud van de fietspaden van het (voormalige) RAL. Deze salariskosten zijn in de jaren 2014 t/m 2017 als incidenteel opgenomen tot de pensioendatum van de betreffende medewerker. Overigens is voor de structurele taak onderhoud fietspaden is (conform voorgaande jaren) structureel € 50.000 in de begroting opgenomen (als onderdeel van de ROVA bijdrage). 4. Calamiteiten groenvoorziening: nadeel € 50.000 (programma 4) Voor 2016 is (incidenteel) extra geld benodigd om de extra kosten voor de kap van slechte bomen op te kunnen vangen. 5. Subsidie projecten ISV-3: nadeel € 85.000 (programma 4) Nog niet alle doelstellingen van het ISV-programma zijn gerealiseerd. We houden er rekening mee dat een klein deel van de nog te leveren prestaties niet op tijd af is om de volledige besteding van het budget tijdig te kunnen verantwoorden. Om de besteding van het provinciale budget alsnog tijdig te verantwoorden kan een gedeelte van ISV worden ingezet voor activiteiten waarmee in het programma geen rekening is gehouden, maar die wel aan de eisen voldoen. Om dit financieel mogelijk te maken en om het ISV-3 programma na 2016 alsnog af te kunnen ronden stellen we voor hiervoor een budget van € 85.000 beschikbaar te stellen. 6. Subsidie Cultuur en erfgoedpact: nadeel € 66.000 (programma 6) In 2016 verwachten we € 109.000 aan Cultuur en erfgoedpact uit te geven. De hieraan gerelateerde subsidie ontvangen we verdeeld over 2016 en 2017. In 2016 ontvangen we € 43.000. Bij de eindverantwoording in 2017 ontvangen we de resterende € 66.000. In 2016 leidt dit tot een incidenteel nadeel van € 66.000. In totaal is er dus geen sprake van een nadeel op uitgaven Cultuur en erfgoedpact. Het nadeel ontstaat doordat de subsidie verspreid over 2 jaar wordt uitbetaald. 7. Uitvoeringskosten SDOA: nadeel € 260.000 (programma 7) We verwachten dat een nieuwe verdeelsleutel ten aanzien van de SDOA binnen een jaar zijn beslag krijgt. Voor 2016 gaan we nog uit van de huidige verdeelsleutel. 8. Leerlingenvervoer: nadeel € 140.000 (programma 8) Het budget voor leerlingenvervoer is bij de begrotingsbehandeling 2014 structureel verlaagd. De reden hiervoor was dat er voordelen te behalen zouden zijn door de decentralisaties. Ook de Wet Passend Onderwijs zou een positieve uitwerking hebben op het budget Leerlingenvervoer. Echter blijkt de doorgevoerde bezuiniging voor 2016 en 2017 niet realistisch te zijn omdat het samenvoegen van de diverse vervoersstromen op z’n vroegst medio 2017 is georganiseerd. Verder levert de Wet Passend Onderwijs op dit moment nog onvoldoende voordelen op. Vandaar dat wordt voorgesteld het budget voor 2016 en 2017 incidenteel te verhogen met € 140.000. Pagina 15 van 160

9. Maatschappelijke Participatie & Zorg: nadeel € 300.000 (programma 10) De Raad heeft besloten Hulp bij Huishouden in 2016 voort te zetten. Op basis van de meest recente informatie levert dat een tekort op van € 300.000 in 2016. Overigens is bij de 2e financiële prognose 2015 door de Raad besloten om de budgetten WMO innovatie (€ 250.000) en WtcG en CER (€ 50.000) hiervoor in te zetten. 10. Realisatieplan NUP: nadeel € 90.000 (programma 14) Het project NUP (de Elektronische overheid: Het Nationaal Uitvoerings Programma) loopt door in 2016. We verwachten daarom een nadeel in 2016 ter hoogte van € 90.000. Overigens is bij de 2e financiële prognose 2015 door de Raad besloten om het budget I-NUP 2015 hiervoor in te zetten. 11. Reserve begraafplaats: voordeel € 1.100.000 (programma 14) Uit een evaluatie van de exploitatie van begraven blijkt dat de bijdrage van de ROVA te hoog was toegerekend aan begraven. Dit is hersteld en aangepast aan de werkelijkheid, wat inhoudt dat dit deel van de bijdrage aan Groenonderhoud plantsoenen is toegerekend. Door de lagere jaarlijkse lasten van € 100.000 voor begraven wordt er € 100.000 minder onttrokken aan de reserve Begraven. Als gevolg hiervan kan de reserve Begraven vrijvallen met € 1.100.000, wat leidt tot een incidenteel voordeel. 12. Stichting Achterhoek Toerisme: nadeel € 52.000 (programma 16) Dit betreft de subsidie aan Stichting Achterhoek Toerisme voor 2016.

Ontwikkeling exploitatiesaldo van 2016 naar 2019 Het meerjarenperspectief is structureel sluitend. Het structurele saldo is in 2016 en 2019 ongeveer gelijk, namelijk circa € 400.000. In 2017 en 2018 neemt het structurele saldo af met circa € 350.000. De belangrijkste financiële oorzaak hiervan is de ontwikkeling van de algemene uitkering. De algemene uitkering volgt de uitgaven van het Rijk (samen de trap op en samen de trap af). In 2017 verwachten we een nadelige ontwikkeling van de algemene uitkering ten opzichte van 2016 van ruim € 350.000. Vervolgens neemt de algemene uitkering ook in 2018 af waarna deze in 2019 weer een positieve ontwikkeling van circa € 225.000 laat zien. Overigens laat de algemene uitkering zich momenteel lastig inschatten. De geschetste ontwikkelingen zijn erg grillig en worden voortdurend bijgesteld.

Pagina 16 van 160

Begroting 2016 Lasten ID

Baten

Programma (*1000) Structureel

Incidenteel

Structureel

Incidenteel

1

Bestuur en Veiligheid

4.888

68

Saldo 4.956

N

101

0

Saldo 101

V

Verschil 4.855

N

2

Vergunningverlening en handhaving

2.493

8

2.500

N

316

50

366

V

2.134

N

3

Economie Industrie

171

0

171

N

0

0

0

V

171

N

4

Ruimtelijke Ontwikkeling in de Kern, plus verkeer

13.133

2.772

15.905

N

4.492

2.462

6.955

V

8.950

N

5

Innovatie, Duurzame Energie en Milieu

2.350

149

2.499

N

2.730

108

2.838

V

-339

V

6

Kunst, cultuur en erfgoed

2.033

118

2.151

N

64

44

108

V

2.043

N

7

Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening

19.547

75

19.622

N

15.659

0

15.659

V

3.963

N

8

Basismobiliteit

9

Sport

774

140

914

N

80

0

80

V

834

N

3.527

0

3.527

N

719

0

719

V

2.807

N

12.598

584

13.182

N

8.189

119

8.308

V

4.874

N

8.460

5

8.465

N

5.995

20

6.015

V

2.449

N

10

Maatschappelijke Participatie & Zorg

11

Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs

12

Economie centrum

331

0

331

N

98

0

98

V

233

N

13

Financiën

133

10

143

N

34.588

-8

34.580

V

-34.437

V

14

Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking

1.909

152

2.061

N

800

64

864

V

1.197

V

15

Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling

974

0

974

N

55

40

95

V

878

N

16

Vrijetijdseconomie

287

52

339

N

0

0

0

V

339

N

73.606

4.132

77.739

N

73.889

2.899

76.788

V

951

N

0

130

1.100

1230

V

1230

V

77.739

74.019

3.999

78.018

279

V

Totaal Bestemmingsreserve graven Totaal

73.606

4.132

Omschrijving (*1000)

Lasten

Baten

Saldo

Structureel resultaat 2016 voor bestemming

73.606

73.889

282

V

130

130

V

73.606

74.019

413

V

4.132

2.899

-1.233

N

1.100

1.100

V

4.132

3.999

133

N

77.738

78.018

279

V

Bestemmingsreserve graven Structureel resultaat 2016 na bestemming Incidenteel resultaat 2016 voor bestemming Bestemmingsreserve graven Incidenteel resultaat 2016 na bestemming Totaal

Besluitvorming Met het vaststellen van deze begroting 2016-2019 mandateert de raad het college voor het doen van uitgaven en investeringen en het verkrijgen van inkomsten voor zover deze betrekking hebben op het jaar 2016. De besluitvorming betreft ook de in deze begroting opgenomen paragrafen, de bijlagen en de mutaties in de bestemmingsreserves.

Pagina 17 van 160

Kerngegevens programmabegroting 2016-2019 Waarin investeren we met name? (bedragen x € 1.000)

Programma

2016

2017

2018

2019

Verkeer

4

162

578

Waterbeheer

4

300

50

50

Wegen

4

1.787

1.602

1.502

1.235

Grondexploitatie (parkeerplaats)

4

70

Sport/sportaccommodaties

9

420

Maatwerkvoorzieningen (WMO)

10

310

310

310

310

Interne bedrijfsvoering (aankoop hard/software)

14

648

288

59

366

16

16

1.937

1.927

Diversen

103

Totaal

3.800

2.828

De nadere specificatie van de investeringen 2016-2019 is opgenomen in bijlage 1. Hoe hebben we deze bezittingen gefinancierd? In onderstaande tabel hebben we aangegeven hoe we onze bezittingen, de vaste activa, hebben gefinancierd. Het totaal aan eigen vermogen en leningen (vreemd vermogen) hebben we gebruikt om investeringen maar ook eenmalige uitgaven en jaarlijkse exploitatietekorten te dekken.

De opbouw en het verloop van de vermogen is als volgt: Jaarrekening

Begroot

Begroot

Begroot

Begroot

Begroot

2014

2015 tm 2e prognose

2016

2017

2018

2019

51.790

48.636

47.686

47.556

47.430

47.561

7.316

7.203

7.019

6.785

6.723

6.834

Langlopende schulden

96.429

97.098

96.968

95.413

92.669

90.029

Kortlopende schulden

8.610

8.610

8.610

8.610

8.610

8.610

164.145

161.547

160.284

158.364

155.432

153.034

Bedragen x € 1.000 per 31 dec Eigen vermogen Voorzieningen

Totaal

Pagina 18 van 160

Vanaf 2016 neemt de leningenportefeuille van € 97 miljoen in 2015 af tot ongeveer € 90 miljoen in 2019. In onderstaande tabel is het verloop (begroot en werkelijk) van de leningenportefeuille van 2014 en 2015 weergeven en het verwachte verloop vanaf 2016 tot 2019. Begrotingsjaar

2014

2015

2016

2017

2014

113.789

103.543

96.773

95.639

2014, 1e prognose

110.655

100.179

93.909

93.274

2014, 2e prognose

106.974

98.868

92.073

91.329

2014, 3e prognose

101.429

101.173

96.543

92.998

2014 jaarrekening*

96.429(w)

2018

2019

(bedragen x € 1.000 per 31 december)

96.423

94.293

92.748

91.113

e

97.097

94.297

92.872

91.287

e

97.098

94.318

92.923

91.338

96.968

95.413

92.669

2015 1 prognose 2015 2 prognose 2016

90.029

(w) = werkelijk conform jaarrekening

Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar paragraaf D Financiering.

Pagina 19 van 160

Programma 1: Bestuur en Veiligheid

Programma 1: Bestuur en Veiligheid Portefeuillehouder: dhr. drs. M.J. van Beem Programmamanager: dhr. M. Scholten Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Bestuur en Veiligheid’ gaat enerzijds over de relatie tussen onze gemeente en haar burgers en het functioneren van de verschillende gemeentelijke organen (raad, college en ambtelijke organisatie) en anderzijds over de veiligheid binnen onze gemeente. Veiligheid omvat alle gemeentelijke producten en diensten op het gebied van leefbaarheid, milieu, bouw, ruimtelijke ordening, openbare orde, brand en rampbestrijding. In de uitvoering van deze taken wordt zoveel mogelijk regionaal samengewerkt met ketenpartners zoals de Omgevingsdienst Oost Achterhoek, het cluster Brandweer Achterhoek Oost, het team Politie Oost Achterhoek, de Achterhoekse gemeenten en gemeenten in de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Wat is het streefbeeld van dit programma? Een krachtige lokale democratie met een goed functionerend duaal bestel Hier gaat het met name om een goede relatie tussen het gemeentebestuur en de burgers van Winterswijk. De representatieve democratie waarbij eens in de vier jaar de burgers van Winterswijk hun stem voor de gemeenteraad kunnen uitbrengen, is niet alleen meer voldoende om die relatie inhoud geven. Er is een wederzijdse en continue betrokkenheid nodig. Wat wij voor ogen hebben is een gemeente die luistert naar haar burgers, transparant is over haar besluitvorming en die met interactieve beleidsvorming voortdurend werkt aan draagvlak voor haar plannen. De gemeente maakt daarbij goed gebruik van de door haar ingestelde adviesorganen, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Bij de voorbereiding van plannen wordt de mening van burgers regelmatig gepeild, via rondetafelgesprekken en charettes en eventueel via een referendum. De direct betrokkenen, zoals omwonenden in een buurt of wijk of de beoogde doelgroep, hebben daarbij een prominente plaats. Hun mening en belangen wegen substantieel mee in de uiteindelijke besluitvorming door de raad. Een goed duaal bestel wijst op een adequaat functioneren van de interne organisatie van onze gemeente. Er is sprake van een heldere rolverdeling tussen de raad en het college en tussen het college en de ambtelijke organisatie. De raad bepaalt in hoofdlijnen ‘wat’ gerealiseerd moet worden, het college werkt uit ‘hoe’ dat het best zou kunnen en laat zich daarbij ondersteunen door een deskundige en dienstbare ambtelijke organisatie. Raad, college en ambtelijke organisatie gedragen zich naar de eigen rol en zitten niet op elkaars stoel. Politici gaan op integere en professionele wijze om met burgers, en reageren niet op de waan van de dag. Bestuurlijke integriteit, transparantie en betrouwbaarheid zijn gemeengoed. Bestuurlijk wordt krachtig en doelgericht samengewerkt in de samenwerkingsverbanden die wij als gemeente Winterswijk zijn aangegaan. De Regio Achterhoek is daarbij een belangrijk platform waar samen met de ondernemers en de maatschappelijke organisaties een belangrijke bijdrage wordt geleverd aan de ontwikkeling van de economie en de leefbaarheid in de Achterhoek: de Uitvoeringsagenda 2020. Een veilige omgeving zonder overlast Winterswijk is objectief veilig, dat wil zeggen bedrijven, gebouwen, installaties en de inrichting van de openbare ruimte voldoen aan de normen die het rijk, de provincie of wij zelf als gemeente daarvoor hebben vastgelegd. Risico’s zijn in beeld. De rampenbestrijding en de brandweer zijn op orde. De Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland speelt hierbij een belangrijke rol. De politie is zichtbaar en aanspreekbaar, treedt doortastend op bij onveiligheid en overlast en werkt samen met de gemeente om criminaliteit in Winterswijk verder terug te brengen. Pagina 20 van 160

Programma 1: Bestuur en Veiligheid Het veiligheidsgevoel (subjectieve veiligheid) is groot, dat wil zeggen dat Winterswijkers, incl. jongeren en ouderen, zich ook ’s avonds veilig voelen, zowel op straat als thuis. Door de onderlinge samenhang in wijken en ouders die hun eigen verantwoordelijkheid nemen, worden mensen aangesproken op overlastgevend gedrag, hetgeen bijdraagt aan het subjectieve veiligheidsgevoel. Zowel de objectieve als de subjectieve veiligheid wordt periodiek gemonitord en indien nodig worden passende maatregelen genomen (Integraal Veiligheidsplan) om de veiligheid op niveau te houden. Wat gaan we daarvoor doen? Wat gaat dat kosten? Een krachtige lokale democratie met een goed functionerend duaal bestel 1. Doorgaan met het gebruik van rondetafelgesprekken en charettes. 2. Invulling geven aan nieuwe, aanvullende vormen van burgerparticipatie. 3. Conform de afspraken van de Themabijeenkomst over vergaderstelsel, kaderstelling en burgerparticipatie (juli 2015) worden de digitale mogelijkheden bij burgerparticipatie nog beter benut, en wordt de kaderstellende rol van de raad nog beter ondersteund door –daar waar passendde raad een kaderstellende notitie voor te leggen. Een veilige omgeving zonder overlast In 2015 is een onderzoek gedaan op het gebied van veiligheidsbeleving. De aanbevelingen voortkomend uit dit onderzoek worden tijdens de voorbereiding van de begroting uitgewerkt en in 2016 geïmplementeerd. Subjectieve veiligheid Uit het onderzoek naar veiligheidsbeleving blijkt dat mensen zich veiliger gaan voelen door het actief deelnemen in het veiligheidsveld. Hiervoor zijn diverse middelen beschikbaar, zoals Burgernet (waarvoor een wervingscampagne is gevoerd in de zomer van 2015) en de whatsappgroepen van Buurtpreventie Winterswijk. Deze netwerken worden verder versterkt en er wordt samen met burgers, politie en brandweer gezocht naar manieren om burgers nog meer actief bij veiligheid te betrekken. Hiervoor wordt een denktank opgericht. Bovendien wordt invulling gegeven aan de conclusies en aanbevelingen volgend uit dit onderzoek. In samenwerking met de politie wordt ingestoken op het geven van (preventie)advies en informatie. Objectieve veiligheid Versterking van de burgerparticipatie in het kader van veiligheid moet niet alleen bijdragen aan het veiligheidsgevoel, maar ook leiden tot een daling van de criminaliteit in de gemeente. Een middel als de buurtpreventie en Whats App-groepen leidt in andere gemeenten tot een daling van het aantal woninginbraken. Daarnaast wordt samen met de politie ingezet op de aanpak van fietsendiefstal. Onder meer door het inzetten van toezichthouders in het stationsgebied en lokfietsen in de hele gemeente. In de laatste jaren is fors ingezet op jeugdoverlast, door zowel politie als gemeente. Het resultaat is een daling van het aantal (criminele) jeugdgroepen. Deze inzet wordt preventief doorgezet, om te voorkomen dat er zich in de komende jaren weer nieuwe jeugdgroepen vormen. De Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) doet in 2016 een herijking van de aanwezige risico’s in de regio en levert het bijbehorende risico-, crisis- en beleidsplan op. Deze worden te zijner tijd voorgelegd aan de deelnemende colleges en raden. In samenwerking met de brandweer wordt ingezet op de aanleg van blusvijvers in het buitengebied en de kern, zodat bij incidenten de brandweer over voldoende blusmiddelen kan beschikken. Reorganisatie Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland Bij de VNOG is in het afgelopen jaar een reorganisatie ingezet, waarbij wordt toegewerkt naar een centrale sturing. Hierbij is ook een discussie gaande over het financiële verdeelmodel, nu nog per cluster van 3 of 4 gemeenten verschillend. De uitkomst van deze discussie is nog onduidelijk, maar dit kan forse financiële consequenties hebben voor de gemeente Winterswijk. In 2016 is hierover duidelijkheid, op z’n vroegst gaat de financiering volgens een nieuw model per 1 januari 2017 van start.

Pagina 21 van 160

Programma 1: Bestuur en Veiligheid Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Algemeen bestuur Brandweer en rampenbestrijding Externe communicatie Openbare Orde en Veiligheid Totaal

Lasten Vastgesteld t/m prognose 2 2015

Begroting

Baten Vastgesteld t/m prognose 2 2015

Verschil

2.266

2.383

117

N

1.130 1.292 17 55 4.760

1.214 1.270 35 55 4.957

84 -22 18

N V N N

197

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

101

102

1

101

102

1

-

117

N

V V

84 23 18 0 196

N V N N

Hieronder worden de bijstellingen > € 50.000 per cluster nader toegelicht. Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Cluster Algemeen bestuur De hogere lasten van € 84.000 hebben te maken met:  een bijstelling van € 58.000 in verband met de actualisatie van de APPA voorziening. De voorziening voor de APPA (Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers) regelt de pensioenvoorziening voor politieke ambtsdragers en hun nabestaanden;  niet nader verklaard ad € 26.000 (individuele posten zijn < € 50.000).

Investeringen Bedragen *1.000 Cluster

Algemeen bestuur Totaal

Uitgaven Vastgesteld t/m prognose 2 2015

Begroting

35 35

Inkomsten Vastgesteld t/m prognose 2 2015

Verschil

35 35

N N

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

-

35 35

N N

In 2016 worden er nieuwe verkiezingsborden aangeschaft.

Pagina 22 van 160

Programma 2: Vergunningverlening en handhaving

Programma 2: Vergunningverlening en handhaving Portefeuillehouder: dhr. drs. M.J. van Beem Programmamanager: dhr. M. Scholten Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Vergunningverlening en Handhaving’ gaat over de keten van vergunningverlening, handhaving en toezicht op het gebied van: • bouw, sloop, brandveiligheid, milieu, ruimtelijke ordening en openbaar gebied (inrit-, kap- en aanlegvergunningen). Deze gebieden vallen samen onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO); • de Algemene plaatselijke verordening (APV); • de Drank- en horecawet en de Wet op de kansspelen; • de wegenverkeerswet; • de marktverordening. De basistaken met betrekking tot vergunningverlening en handhaving milieu worden in opdracht van de gemeente integraal, efficiënt en effectief uitgevoerd door de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA). Wat is het streefbeeld van dit programma? Vergunningverlening en handhaving worden ingezet ter ondersteuning van het realiseren van de streefbeelden uit andere programma’s. Zo is bij handhaving het voorkomen en bestrijden van overlast en criminaliteit een hoofddoelstelling. Dit is direct gerelateerd aan een onderdeel van het streefbeeld van programma 1: een veilige omgeving zonder overlast. Bij vergunningverlening en handhaving gaan we – uiteraard binnen de kaders van het door de raad vastgestelde beleid - uit van mogelijkheden om mee te werken met de aanvragers/initiatieven. Dit betekent dat we eerst zoeken naar waarom iets kan, we zoeken niet naar waarom iets niet zou kunnen. Ofwel: maatwerk in balans met een alerte en integrale handhaving. In samenwerking met de ODA zijn op basis van een risicoanalyse de primaire aandachtspunten voor vergunningverlening en handhaving: fysieke veiligheid, gezondheid, ruimtelijke kwaliteit en milieukwaliteit. Hiervoor wordt jaarlijks een activiteitenprogramma uitgevoerd. Wij hanteren voor de verschillende vergunningaanvragen reële behandeltermijnen en behandelen deze zoveel mogelijk digitaal. Wat gaan we daarvoor doen? In 2016 zetten we in op verdere digitalisering van vergunningverlening en handhaving (digitaal handhaven door middel van het gebruik van PDA’s) en is er blijvende aandacht voor voorlichting en communicatie op het gebied van vergunningverlening en handhaving. Daarnaast houden we aankomende wetswijzigingen, zoals de Omgevingswet en het wetsvoorstel 'Wet kwaliteitsborging voor het bouwen', nauwlettend in de gaten en brengen we eventuele gevolgen voor de organisatie in beeld. In het Handhavingsuitvoeringsprorgramma 2016 dat in het vierde kwartaal van 2015 aan het college wordt aangeboden, wordt uitgewerkt op welke specifieke onderwerpen in 2016 de nadruk komt te liggen. De primaire aandachtspunten voor vergunningverlening en handhaving blijven de begrippen fysieke veiligheid, gezondheid, ruimtelijke kwaliteit en milieukwaliteit. Om een duidelijke afname in het gebruik onder jongeren tot stand te brengen is in 2015 onderzoek gedaan naar het gebruik van alcohol en drugs in de leeftijdsgroep van 15 tot 32 jaar. Dit onderzoek is bruikbaar als nulmeting van middelengebruik, maar bevat ook conclusies en aanbevelingen die vertaald kunnen worden in het geldende alcohol- en drugsbeleid van de gemeente Winterswijk. In 2016 krijgt deze vertaling zijn beslag.

Pagina 23 van 160

Programma 2: Vergunningverlening en handhaving Voor een afname van permanente bewoning wordt in 2016 periodiek preventief gecommuniceerd, gecontroleerd en gehandhaafd. Het aantal (vermoedelijke) overtreders is bekend en voldoet daarmee aan de 0-meting. In 2016 wordt door de ODA in samenwerking met de deelnemende gemeenten verder invulling gegeven aan de aanbevelingen die zijn voortgekomen uit de evaluatie van de ODA om te komen tot een efficiënte en effectieve inrichting van Wabo taken. Met betrekking tot de vergunningverlening van evenementen wordt in 2016 extra aandacht besteed aan de kwaliteit daarvan. In 2016 zetten wij het communicatiemiddel Twitter nog actiever in om de inwoners te informeren en te betrekken bij toezicht op en handhaving van het (gemeentelijk) beleid.

Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Vergunningverlening en handhaving Totaal


Begroting


Verschil

1.664

1.838

174

N

630 2.294

661 2.499

31 205

N N

321 321

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

366 366

45 45

-

174

N

V V

14 160

V N

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden.


Vergunningverlening en handhaving Totaal

Uitgaven Vastgesteld t/m prognose 2 2015 16 16

Begroting

38 38


Verschil

22 22

N N

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

-

22 22

N N

Er zijn geen mutaties geweest die toegelicht moeten worden.

Pagina 24 van 160

Programma 3: Economie, deel industrie

Programma 3: Economie, deel industrie Portefeuillehouder: dhr. ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Economie en (deel industrie)’ richt zich op de industriële bedrijvigheid op met name de bedrijventerreinen van Winterswijk. Het bevorderen van innovatie, werk en werkgelegenheid, incl. grensoverschrijdende samenwerking, zijn de belangrijkste speerpunten. Wat is het streefbeeld van dit programma? Winterswijk kenmerkt zich door een uitstekend ondernemersklimaat, voor zowel bestaande ondernemingen als nieuw-vestiging en startende ondernemingen. Het bedrijfsleven is divers met een sterke vertegenwoordiging in de innovatieve maakindustrie. Belangrijke pijlers onder het gunstige ondernemersklimaat zijn de onderlinge samenwerking, gemeenschappelijke promotie, de verbinding met kennisinstellingen en de speciale programma’s voor startende ondernemers. Het contact tussen de gemeente en het bedrijfsleven is actief en gericht op ontwikkeling van zowel het bedrijfsleven als de Winterswijkse samenleving als geheel. Onderliggende procedures worden zorgvuldig en snel doorlopen. De bedrijventerreinen zijn representatief en beschikken over de juiste voorzieningen, waaronder een hoogwaardige ICT infrastructuur. Voor de zwaardere industrie werken we regionaal samen en is het regionale bedrijventerrein De Laarberg de meest geschikte vestigingslocatie. Winterswijk is het regionale centrum voor grensoverschrijdend ondernemen. De samenwerking met gemeente Vreden en de realisatie van het Euregionale bedrijvenpark Gaxel spelen hierin een belangrijke rol. Winterswijkse ondernemers zijn aantrekkelijke werkgevers met een groeiende behoefte aan hoger opgeleid personeel. Wat gaan we daarvoor doen? Om de streefbeelden te kunnen realiseren, zullen - naast de reguliere processen en taken die binnen dit programma worden uitgevoerd - in 2016 de volgende activiteiten worden uitgevoerd: Faciliteren van de plaatselijke industrie De intensivering van de contacten met ondernemers en brancheorganisaties zoals ingezet in 2015 wordt voortgezet, onder andere in de vorm van periodieke bedrijfsbezoeken en met de extra inzet van de aanjager bedrijvigheid. Ondernemers worden in een vroegtijdig stadium betrokken bij de voor deze sector relevante ontwikkelingen. Met de eigenaren en ondernemers van bedrijvenpark de Morse wordt gewerkt aan het couranter maken de gebouwen en behoud van dit industriële erfgoed. De gemeente werkt aan de verplaatsing van een metaalrecyclingbedrijf van Dennenoord naar Veeneslat Zuid. Promotie industrie en aantrekken bedrijvigheid In 2016 geven we uitwerking aan het plan van aanpak voor de promotie van de industrie en het aantrekken van bedrijvigheid, zoals opgesteld in 2015. Mede met de inzet van de aanjager bedrijvigheid en Stichting Winterswijk Marketing. Daarbij kunnen in 2016 de resultaten worden gebruikt van het positioneringsonderzoek van de Winterswijkse industrie, dat in 2015 door het WIC is uitgevoerd in opdracht van OWIN en gemeente Winterswijk. Regionale samenwerking Met het Winterswijkse bedrijfsleven sluiten we aan op de positionering en profilering van de Achterhoek als ‘Smart Regio’. Hiermee zetten we in op de kracht en groeipotentie van de innovatieve maakindustrie in de regio. Pagina 25 van 160

Programma 3: Economie, deel industrie Grensoverschrijdende samenwerking We intensiveren de contacten over grensoverschrijdende samenwerking, met ondernemersverenigingen, Duitse grensgemeenten, hogere overheden en euregionale samenwerkingsverbanden. Stimuleren van de participatie van Winterswijkse bedrijven in Euregioprojecten gericht op kennis- en technologieoverdracht en productinnovatie. In samenwerking met Stadt Vreden wordt de ontwikkeling van dienstencentrum Gaxel nader uitgewerkt. Hiervoor worden de mogelijkheden van een publiek, private samenwerking en een Europese subsidiebijdrage onderzoeken we. Integrale nota economie De raad organiseert in het najaar van 2015 een rondetafelgesprek economie. Dit rondetafelgesprek vormt de aanzet voor de uitwerking van een integrale beleidsnota economie in 2016, met daarin afzonderlijke paragrafen voor industrie, centrum en vrijetijdseconomie.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Economische ontwikkeling industrie Totaal

Lasten Vastgesteld t/m prognose 2 2015 116 116

Begroting

171 171


Verschil

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

55

N

-

55

N

55

N

-

0 55

N

Cluster Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Verder zijn er geen mutaties geweest.


Economische ontwikkeling industrie Totaal


Begroting


Verschil

-

Begroting

8 8

8 8

Totaal Saldo

Verschil

-

0 0

-

Er zijn geen mutaties geweest.

Pagina 26 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer Portefeuillehouder: dhr. ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: dhr. M. Scholten Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Ruimtelijke ontwikkeling in de Kern, plus verkeer en vervoer’ richt zich met name op de aantrekkelijkheid van Winterswijk als plaats om te wonen, te werken en te recreëren. Deze aantrekkelijkheid wordt, naast de aanwezigheid van voorzieningen zoals een overdekt zwembad, een mooi kernwinkelgebied, representatieve bedrijventerreinen en een schouwburg, mede bepaald door:  de kwaliteit van de woningen;  de kwaliteit van de woonomgeving in de kern van Winterswijk;  fysieke infrastructuur: wegen, bermen, verlichting, bruggen, riolering, bewegwijzering en dergelijke;  de verkeersinfrastructuur: verkeersveiligheid, openbaar vervoer, bereikbaarheid (parkeren);  openbaar groen: groenbeleid en –beheer;  waterbeheer: beleid en beheer van vuilwaterriolering, hemelwaterriolering en drainagesystemen (grondwater);  bestemmingsplannen kern Winterswijk;  stedelijke vernieuwing. Naast een goede woningmarkt is een zorgvuldig gebruik van de ruimte in de kern van Winterswijk van groot belang. Hierbij is aandacht voor goed wonen, een vitaal ondernemersklimaat, een goede bereikbaarheid en behoud en ontwikkeling van cultuurhistorische, landschappelijke en ecologische waarden. Bij ruimtelijke ontwikkelingen staan de volgende principes centraal bij de stedelijke vernieuwing van het dorp Winterswijk:  inbreiding voor uitbreiding;  samenvoegen van (openbare) voorzieningen;  behoud en ontwikkeling van karakteristieke panden;  meervoudig ruimtegebruik;  het creëren van een landschappelijk goed ingepaste overgang tussen de kom en het buitengebied van Winterswijk. Wat is het streefbeeld van dit programma? Kwaliteit woningen Door vergrijzing, ontgroening en een verwachte economische groei veranderen verschillende woonwensen. Op het gebied van aantallen te ontwikkelen woningen valt op dat de Winterswijkse bevolking in aantal niet of nauwelijks groeit. Wel neemt het aantal huishoudens de komende jaren nog toe. De toename van het aantal huishoudens noodzaakt dat er meer woningen ontwikkeld moeten worden dan er aan de markt worden onttrokken. De bestaande woningvoorraad moet aansluiten op de hedendaagse behoefte. Vanuit deze context werkt de gemeente Winterswijk aan een woningmarkt, waarbij we het volgende beeld nastreven: ‘Een duurzame en evenwichtige woningmarkt, waarbij woonconsumenten (zowel huurders als kopers) gemakkelijk een woning kunnen vinden die aansluit bij de door de tijd heen (veranderende) behoeften’. De woningvoorraad wordt aangepast: daar waar mogelijk komen er meer levensloopbestendige woningen Aard en omvang van de vergrijzing en ontgroening vragen in dit verband om regionale afstemming. Om een effectieve maar ook een efficiënte doelgroepbenadering te realiseren, is samenwerking met de omliggende gemeenten immers noodzakelijk. Bij ruimtelijke ontwikkelingen is duurzaamheid het uitgangspunt. De invloed van woonconsumenten is groter doordat particulieren zelf woningen kunnen (laten) bouwen. Het zogenaamde (collectief) particulier opdrachtgeverschap is ingevoerd.

Pagina 27 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer Kwaliteit Woonomgeving De exclusieve karakteristieken (cultuurhistorie, landschap en ecologie) van het Nationaal Landschap Winterswijk zijn herkenbaar in het dorp Winterswijk. Herstructurering van wijken leidt tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit en een intrinsieke waardestijging. Herstructureringsopgaven leiden tot meer woningdifferentiatie. Dit in overleg met de verschillende betrokken actoren bij de herontwikkeling van een herstructureringsgebied. Bestaande woonwijken beschikken over een goed onderhouden kinderspeelplaats. De kwaliteit van de kinderspeelplaatsen is verankerd in het Handboek openbare ruimte. Fysieke en verkeersinfrastructuur Winterswijk is goed bereikbaar via de weg en het spoor. Verbetering van spoorverbindingen, ook met Duitsland, is een belangrijk speerpunt Voor een goede bereikbaarheid en goed adequaat beheer van de openbare ruimte worden maatregelen uitgevoerd aan de hand van het vastgestelde Verkeersstructuurplan ‘Voortvarend verder’ en het Meerjaren Investeringsprogramma Wegen. Parkeren blijft gratis, maar er wordt wel een dynamisch parkeerverwijssysteem uitgerold. In de uitvoeringsplannen wordt prioriteit gegeven aan de veiligheid voor fietsers en voetgangers. Openbaar groen Winterswijk beschikt over een actueel Groenstructuurplan. Deze wordt conform de planning uitgevoerd, waarbij het doel is een toename van groen binnen de bebouwde kom. Verstening wordt voorkomen. Verder is er een actueel Landschapsontwikkelingsplan. Deze wordt conform planning uitgevoerd. Het onderhoud en in stand houden van bestaande groene structuren heeft voortdurende aandacht. Regelmatig onderhoud van bestaande natuur krijgt daarbij de voorkeur boven aanleg van nieuwe natuur. Waterbeheer Het buitengebied is voorzien van drukriolering. Vanwege het Waterplan Winterswijk zijn relatief veel infrastructurele voorzieningen vervangen en gerealiseerd; half Winterswijk is sinds 2003 heringericht. Winterswijk heeft een bovengemiddeld goede rioleringszorg. Waar dat efficiënt kan, wordt bij herinrichtingen het hemelwater afgekoppeld van de riolering. Waar mogelijk werkt de gemeente samen met andere gemeenten en het waterschap. Bestemmingsplannen kern Winterswijk De gemeente beschikt over een adequaat en up-to-date planologisch kader. Op basis van dit planologische kader worden verzoeken op het gebied van ruimtelijke ordening snel en efficiënt afgehandeld. Dit geldt ook voor het landelijk gebied. Stedelijke vernieuwing De barrière die de spoorzone tussen het centrum en het zuidelijk deel van de kern veroorzaakt, is opgeheven. Op lange termijn is een doorsteek van de Dingstraat naar de Parallelweg noodzakelijk. De spoorzone als geheel wordt ontwikkeld tot een meer hoogwaardige zone waarin ruimte is voor diverse functies. De openbare ruimte in het gehele gebied is hoogwaardig en verbindt de verschillende functies. Tevens is de spoorzone een stadsecologische oost-west schakel. De gemeente faciliteert eigenaren en investeerders die plannen hebben aan de rand van de Notaristuin (Misterstraat, Bossesteeg en Roelvinkstraat). De Bossesteeg maakt integraal onderdeel uit van het kernwinkelgebied in zowel toegankelijkheid als beleving. Pagina 28 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer De inrichting van de Meddosestraat en Ratumsestraat is hoogwaardig. Beide straten behoren tot het centrum: niet als winkelstraat, maar als ‘aanloopstraat’. Een menging van verschillende functies is gewenst, een en ander conform de in 2012 vastgestelde detailhandelsvisie, zoals boetiekjes of alternatieve formules met een gericht publiek. Ook kunnen het recreatieve functies zijn, zoals galeries, kantoorfuncties en baliefuncties. Ook specifieke vormen van horeca zijn toegestaan, mits het daghoreca betreft en het een aanvullende werking heeft op de markt. ’t Spek Ende: Ook dit gebied maakt onderdeel uit van het kernwinkelgebied, omdat het een relatie legt naar de geplande parkeervoorziening in de spoorzone. Hierbinnen heeft het wel een specifieke status. Het vormt een overgangsgebied waar naast winkelfuncties ook publieksgericht dienstverlenende functies mogelijk zijn, zoals banken of uitzendbureaus. Project Gaudium: de transformatie van de bedrijfsfunctie langs de Laan van Hilbelink naar woningbouw is verlaten. Het streven is om de bestaande bedrijvigheid te behouden en ruimte te geven voor nieuwe passende functies. Leegstand moet voorkomen worden. Economie en industrieel erfgoed gaan hier hand in hand. De gemeente is vanuit een faciliterende rol pro-actief betrokken bij de herontwikkeling van dit gebied. Het gebied Morgenzonweg wordt herontwikkeld voor woningbouw en een P&R-locatie. De vrijkomende Driemarkgebouwen worden heringevuld met passende functies. Voor alle plannen geldt dat we zoveel mogelijk willen aansluiten bij de regionale investeringsagenda’s. Wat gaan we daarvoor doen? Bestemmingsplannen in de kern Bij het actualiseren van bestemmingsplannen wordt gewerkt op basis van het door de raad vastgestelde actualisatieschema. Momenteel wordt gewerkt aan het bestemmingsplan voor bedrijventerreinen. Dit plan wordt in 2016 vastgesteld. Daarnaast worden in 2016 partiële verzoeken afgehandeld, die zowel vanuit burgers en bedrijven worden aangevraagd als intern in verband met projecten. Grondexploitatie Kwaliteit woonomgeving  In de plannen Morgenzon en Boterstraat worden nieuwe woongebieden van hoge kwaliteit op inbreidingslocaties toegevoegd. Morgenzon is in uitvoering. De schoolgebouwen aan de Boterstraat worden in 2015 gesloopt waarna dit terrein in 2016 kan worden ontwikkeld.  In plan Morgenzon wordt een kinderspeelplaats aangelegd. Bij de situering is rekening gehouden met de toegankelijkheid vanuit omliggende bestaande straten.  Op het terrein aan de Europalaan, waar enkele jaren geleden een oud flatgebouw is gesloopt, bouwt De Woonplaats in 2016 nieuwe grondgebonden huurwoningen. Fysieke infrastructuur  Over het terrein Arrisveld en langs het streekziekenhuis wordt een nieuwe ontsluitingsweg aangelegd vanaf de Groenloseweg. De nieuwe weg sluit aan op de bestaande ontsluitingsweg vanaf de Rondweg West. De bereikbaarheid van het streekziekenhuis en het beoogde gezondheidspark wordt veel beter. De drukte op de Rondweg West en de rotonde “Chinese Muur” zal afnemen.  Bij het voormalige schoolgebouw aan de Zonnebrink wordt een parkeerterrein voor tenminste 70 auto’s aangelegd. Stedelijke vernieuwing  De laatste nog niet ingevulde plek aan de Bossesteeg wordt bebouwd. Langs de passage die de Bossesteeg verbindt met de Notaristuin wordt een aantal woningen gebouwd. Op de begane grond is ruimte voor detailhandel en/of horeca. Nadat de bouw is voltooid wordt de Notaristuin afgerond met de aanleg van de bestrating van dit gedeelte van de tuin. Pagina 29 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer 

 

De inspanningen voor het vinden van een goede invulling van de voormalige Driemarkgebouwen Zonnebrink en Prins Hendrikstraat worden in 2016 volop voortgezet wanneer in 2015 nog geen bestemming voor de karakteristieke panden wordt gevonden. Het nieuwbouwproject aan het Spekende wordt afgerond met een kleinschalige 2e fase aan de Jonenstraat. In het gebied tussen de Vredensestraat en de Vlierstraat/Olmenstraat wordt een multifunctionele accommodatie gebouwd met een sportzaal en een nieuwe basisschool voor De Vlier. De omliggende openbare ruimte wordt opgeknapt en opnieuw ingericht.

Bedrijventerreinen Het nog beschikbare terrein op Fortuna wordt grotendeels ingevuld met de verplaatsing van een bedrijf vanaf Dennenoord. Op Fortuna zal in 2016 nog slechts weinig of in het geheel geen bedrijventerrein meer beschikbaar zijn voor uitgifte. Aan uitgeefbaar bedrijventerrein beschikt de gemeente nog over enkele terreinen aan de Parallelweg. De terreinen aan de Parallelweg zijn relatief kleinschalig en niet voor iedere vorm van bedrijvigheid geschikt. Gestart wordt met de bestemmingsplanprocedure voor het Bedrijvenlandgoed Slinge (voormalig DAV-terrein) zodat het mogelijk blijft om ondernemers te faciliteren met locaties om activiteiten te ontwikkelen. Openbaar Groen In 2016 ligt de nadruk op het beheer. Daar waar nieuwe ontwikkelingen zijn wordt groen aangelegd. Het bomenbestand in Winterswijk gaat kwalitatief zienderogen achteruit. Dat heeft grotendeels te maken met ouderdom en met ziekte. In 2016 wordt aan de raad een voorstel gedaan om in de komende jaren planmatig bomen te vervangen om de unieke kenmerken van het Winterswijks landschap te behouden. Verkeer In 2016 ligt de focus op: 1. Een parkeerterrein met minimaal 70 parkeerplaatsen realiseren bij het schoolgebouw van de voormalige Driemark (Zonnebrink), inclusief een goede wandelverbinding naar het winkelgebied van Winterswijk (voorbereiding). 2. Een rechtstreekse fietsroute van het ziekenhuis naar de Wooldseweg (deel station tot Wooldseweg is in voorbereiding). 3. Een betaalbare spoorwegovergang ter hoogte van de Dingstraat, met maatregelen om verkeer via het Weurden te verminderen. Het gaat dan om een onderzoek naar de meest gewenste, betaalbare variant. 4. Fietspad langs de Bataafseweg. In 2015 is het onderzoek gestart. In 2016 volgt de verdere voorbereiding voor de aanleg van dit fietspad. De aanleg staat gepland voor 2017. Waterbeheer In 2016 wordt het telemetriesysteem voor storingsmeldingen van pompunits (drukriolering) vervangen door de ‘ouderwetse’ rode lamp. Dit zorgt voor lagere onderhoudskosten. Bij een aantal hoofdgemalen wordt een nieuwe methode ter beperking van stankoverlast en beschadiging toegepast. Verder wordt de samenwerking met buurgemeenten en waterschap in verschillende samenstellingen geïntensiveerd. De regionale samenwerking moet leiden tot forse kostenbesparingen, conform het Bestuursakkoord Water. Wegen Het wegenbeheersplan wordt geactualiseerd. Hierbij wordt de technische staat van de verharding vastgesteld, de benodigde instandhoudingsmaatregelen doorgerekend op hun langjarige effect en er wordt een financiële prognose gemaakt voor de lange termijn. Uitvoering wordt gegeven aan het in de begroting 2015 beschikbaar gestelde krediet voor instandhouding van wegen. Herstelmaatregelen worden uitgevoerd op delen van de Veenweg, de Driemarkweg en Meenkmolenweg.

Pagina 30 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer Woonbeleid Met het vaststellen van de regionale Woonagenda 2015-2025 is de visie voor de komende jaren vastgelegd. Hiermee zijn de kaders geschetst en wordt ruimte gegeven om de inhoud mede door andere partijen in te laten vullen. In het najaar van 2015 is een uitvraag gedaan richting 3 O’s van Achterhoek 2020 om op te halen welke bijdrage zij kunnen leveren aan het realiseren van de doelstellingen uit de Woonagenda. Dit levert bouwstenen op voor een uitvoeringsprogramma wonen. Met de provincie worden hierover nadere afspraken gemaakt aan de hand van een stoplichtmodel. Parallel hieraan wordt met de woningcorporatie het proces en de inhoud van de prestatieafspraak ingevuld. In de Herzieningswet is in dit proces een prominente rol aan de huurdersvereniging toegekend. Vanwege de nauwe samenwerking met de 7 Achterhoekse gemeenten wordt de functie van regionaal coördinator voortgezet. Er liggen nog veel nieuwe taken ten aanzien van beperking nieuwbouw, aanpassen bestaande voorraad en verder vormgeven aan de monitoring.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Vastgoedexploitatie Openbaar Groen Stedelijke vernieuwing Vastgoedinformatie Verkeer Waterbeheer Wegen Woonbeleid Grondexploitatie Bestemmingsplannen in de kern Totaal


Begroting


Verschil

8.575

8.782

207

N

183 1.681

159 1.867 85 117 16 843 1.244 10 2.770 15 15.908

-24 186 85 20

V N N N N N N

97 16 843 1.200 10 787 15 13.407

44 1.983 2.501

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

300 2

292 2

-8

3.798 77

3.828 77

30

787 15 4.979

2.742 15 6.956

1.955 1.977

-

207

N

N V V V

16 186 85 20 0 30 44 0 28 0 524

V N N N V N N N

Hieronder worden de bijstellingen > € 50.000 per cluster nader toegelicht. Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Openbaar groen Het Nadeel ad € 186.000 binnen dit cluster wordt verklaard door de volgende posten: Verhoging budget herplanting bomen (incidenteel) Verhoging budget Calamiteitenplan groen (incidenteel) Verhoging budget Speelterreinen (incidenteel) Verhoging budget (structureel) openbaar groen ROVA Totaal

€ 20.000 N € 50.000 N € 10.000 N € 106.000 N € 186.000 N

Hieronder volgt een toelichting op enkele van bovenstaande posten: Verhoging budget herplanting bomen (incidenteel) Ten behoeve van het beheer en onderhoud van bomen langs wegen is slechts een structureel bedrag ad € 5.500 in de begroting opgenomen. Dit is te weinig om te voldoen aan de herplantplicht die we hebben. De herplantplicht komt voort uit de boswet. Om hier als gemeente te kunnen voldoen, moet er voor 2016 incidenteel € 20.000 bijgeraamd te worden. Pagina 31 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer Verhoging budget Calamiteitenplan groen (incidenteel) Voor 2016 is € 50.000 (incidenteel) extra benodigd om extra kosten voor de kap van slechte bomen op te kunnen vangen. Verhoging budget Speelterreinen (incidenteel) Voor de speelvoorzieningen (excl. openbare scholen) is een structureel budget ad € 10.000 beschikbaar. In verband met de zorgplicht voor veilige speeltoestellen dient er voor 2016 incidenteel € 10.000 bijgeraamd te worden om onderhoud van de toestellen te kunnen uitvoeren. Verhoging budget (structureel) openbaar groen ROVA Deze verhoging bestaat uit een verschuiving ad € 72.000 binnen de ROVA begroting vanuit een lager onderhoud algemene begraafplaats (zie programma 14, cluster begraafplaats), de (contractueel met ROVA vastgelegde) prijsindexatie 2016 (0,96%) ad € 25.000 en areaaluitbreiding ad € 9.000. Deze verschuiving heeft plaatsgevonden naar aanleiding van een herberekening van de jaarlijks geraamde uitgaven op de begraafplaats. Stedelijke Vernieuwing Door middel van het Verslag ISV 2010 – 2015 is verantwoording afgelegd aan de provincie. Nog niet alle doelstellingen van het ISV-programma zijn gerealiseerd. Er wordt rekening mee gehouden dat een klein deel van de nog te leveren prestaties niet op af is om het volledige besteding van het budget tijdig te kunnen verantwoorden. Om de besteding van het provinciale budget alsnog tijdig te verantwoorden kan een gedeelte van ISV worden ingezet voor activiteiten waarmee in het programma geen rekening is gehouden maar die wel aan de eisen voldoen. Om dit financieel mogelijk te maken en om het ISV-3 programma na 2016 alsnog af te kunnen ronden is in de begroting 2016 een budget van € 85.000 opgenomen. Investeringen Bedragen *1.000 Cluster

Verkeer Waterbeheer Wegen Grondexploitatie Totaal

Uitgaven Vastgesteld t/m prognose 2 2015 222 300 1.787 0 2.309

Begroting

222 300 1.787 2.920 5.229

Verschil

2.920 2.920

N N

Inkomsten Vastgesteld t/m prognose 2 2015 60

0 60

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

60

140 200

140 140

V V

0 0 0 2.780 2.780

N N

Grondexploitatie De per saldo bijstelling ad € 2.780.000 (nadelig) binnen dit cluster wordt verklaard door de volgende posten : Aanleg parkeerterrein Zonnebrink Mutatie onderhanden werk grondexploitatie Totaal

€ 70.000 N € 2.710.000 N € 2.780.000 N

Hieronder volgt een toelichting op enkele van bovenstaande posten: Aanleg parkeerterrein Zonnebrink (€ 70.000 nadelig) Conform de wens van het college in het coalitieprogramma om op het voormalige sportveld achter de voormalige Driemark Zonnebrink een openbaar parkeerterrein aan te leggen met een capaciteit van minimaal 70 plaatsen is in de begroting 2016 een bedrag ad € 210.000 opgenomen dat voor € 140.000 wordt gedekt vanuit de ontvangen afkoopsommen parkeren uit voorgaande jaren. Het resterende nadeel van € 70.000 hebben we opgenomen in de begroting. In het Coalitieprogramma is het volgende opgenomen: Een tenminste te bereiken resultaat: Parkeerterrein met minimaal 70 pp Zonnebrink. Herontwikkeling van het sportveld bij de Zonnebrink in het kader van grondexploitatie wordt niet verwacht voor 2018. In de door Pagina 32 van 160

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer Percura beoogde ontwikkeling was rekening gehouden met een parkeerterrein maar dit lijkt niet van de grond te komen. Om het beoogde parkeerterrein toch te realiseren wordt voorgesteld een investeringskrediet op te nemen in de begroting 2016 – 2019 (uitvoeringsjaar 2016) van € 210.000 (70 pp à € 3.000 per pp). Tot een bedrag van € 140.000 is dekking beschikbaar in de vorm van de ontvangen afkoopsommen parkeren die zijn opgenomen in de balanspost vooruit ontvangen bedragen (saldo 1-1-2015 € 131.000, ontvangen in 2015 € 9.750). Mutatie onderhanden werk grondexploitatie Dit is geen investering (materiele vaste activa), maar een mutatie van de boekwaarde onderhanden werk Grondexploitatie. De belangrijkste mutaties van de boekwaarde hebben betrekking op Complex DAV terrein Complex Morgenzon (WVC terrein) Complex Zonnebrink Kapitaallasten (rente over de boekwaarden per 1/1/2016) Overige complexen/mutaties Totaal

€ 1.207.000 € 340.000 € 356.000 € 275.000 € 532.000 € 2.710.000

Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf G Grondexploitatie.

Pagina 33 van 160

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu Portefeuillehouder: dhr. ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: dhr. M. Scholten Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Innovatie, Duurzame energie en Milieu’ omvat de volgende thema’s:  afvalverwerking;  bodem(bescherming);  duurzame energie;  milieubeleid (geluid, geur, licht(vervuiling) en lucht(kwaliteit)). Wat is het streefbeeld van dit programma? De gemeente realiseert voor burgers en bedrijven een schone en gezonde leefomgeving. In dat kader wordt duurzaamheid (zoals duurzame energie, duurzame (ver-)bouwen en afvalscheiding) gestimuleerd. De gemeente geeft daarin het goede voorbeeld en stimuleert de bewustwording van burgers en bedrijven. Afvalverwerking In het kader van ‘de vervuiler betaalt’ bestaat een gedifferentieerd systeem voor het opleggen van aanslagen voor de verwerking van afval. Het accent van de inzamelstructuur van huishoudelijk afval ligt op de (herbruikbare) grondstoffen en restafval is ondergeschikt. De burgers en bedrijven denken bewust na over consumptie en weggooigedrag. Iedereen weet hoe en waar ze hun afval kwijt kunnen. Zwerfvuil komt niet meer voor, en wordt daar waar nodig intensief aangepakt. Op basis van het Verpakkingenconvenant 20132022 worden additionele zwerfafval-activiteiten in Winterswijk uitgevoerd. De gemeente Winterswijk heeft een kwalitatief en kwantitatief veilige/gezonde bodemsituatie waarbij de bodemkwaliteit in overeenstemming is met het gebruik van de bodem. Het gebruik van de bodem is zonder onaanvaardbare risico’s. Alle ernstige en spoedeisende gronden grondwaterverontreinigingen zijn gesaneerd. De gemeente Winterswijk ziet schaliegas als niet duurzame vorm van energie. Winning van schaliegas moet overal worden uitgesloten. De gemeente Winterswijk initieert en faciliteert initiatieven op het gebied van duurzame energie (zon, wind, water en biomassa) en energiebesparing, die passen bij de schaal, het karakter en de gewenste uitstraling van (Nationaal Landschap) Winterswijk. De gemeente werkt daarbij samen binnen het Winterswijks Energiebureau en de Achterhoekse Groene Energiemaatschappij (AGEM) teneinde de lokale productie en afname van duurzame energie te vergroten. Daarnaast ondersteunt de gemeente de werkzaamheden en projecten van de stichting Achterhoek Duurzaam Verbouwen (ADV, verduurSaam) teneinde te komen tot een verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. Op gemeentelijke bouwlocaties wordt duurzaam en zo veel mogelijk energieneutraal gebouwd: het leveren van kwaliteitsbouw met directe voordelen voor nu in combinatie met een hoge toekomstwaarde voor later. Duurzaam energiegebruik, duurzame energieproductie en de kansen voor bedrijven binnen dit thema staan centraal bij de realisatie van het grensoverschrijdend bedrijvenpark Gaxel. Milieubeleid De gemeente stimuleert duurzame mobiliteit door in te zetten op goede fietsvoorzieningen, zo optimaal mogelijk openbaar vervoer en aanvullend vervoer, het aanbieden van deelauto’s, elektrische laadpunten en het stimuleren van groen gas vulpunten. De Winterswijkse burgers en ondernemers zijn doordrongen van de eigen invloed op het milieu en handelen daar ook naar. De gemeente vervult daarbij een voorbeeldfunctie. Pagina 34 van 160

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu De gemeente Winterswijk heeft een duurzame energiehuishouding waarbij energieverbruik wordt beperkt en zoveel als mogelijk gebruik wordt gemaakt van duurzame energie. De gemeente Winterswijk streeft ernaar in 2015 100% duurzaam in te kopen. Milieubeleid is gericht op het tegengaan en voorkomen van aantasting van het leefmilieu. Speerpunten van het milieubeleid zijn dat er, behalve ‘gebiedseigen geluid’ en incidenteel geluid (bijvoorbeeld concerten), geen geluidsoverlast is, dat er geen geurhinder is en dat de gemeente Winterswijk voldoet aan de normen van luchtkwaliteit.

Wat gaan we daarvoor doen? Wat kost het programma en wat zijn de inhoudelijke wijzigingen/ontwikkelingen? Afvalzorg en reiniging Per 1 januari 2016 wordt gestart met de nieuwe inzamelwijze van het huishoudelijke afval in Winterswijk, namelijk het ‘omgekeerd inzamelen’. Het accent ligt daarbij op het gescheiden inzamelen van huishoudelijke grondstoffenstromen. We halen daarvoor het Plastic-Metaal-Drankenkartons (PMD) afval, het Groente-Fruit-Tuin afval en het Oud Papier en Karton afval aan huis op en het restafval moeten de burgers zelf naar de ondergrondse containers brengen en per lediging betalen(binnen de bebouwde kom). De burgers in het buitengebied houden de grijze restcontainer, maar zullen ook per lediging moeten betalen. Hierdoor willen we het scheidingsgedrag van de burgers in Winterswijk positief beïnvloeden en willen we aan de landelijke doelstellingen voldoen. We zullen deze nieuwe inzamelwijze in 2016 nauwgezet monitoren om er zo voor te zorgen dat de service aan de burgers optimaal is en dat de verwerking van al deze afvalsoorten minimale kosten met zich meebrengen. In 2016 zal het toezicht en handhaving op het dumpen van illegaal afval worden verscherpt. Verder zal 2016 in het teken staan van het verder terugdringen van zwerfafval. In de afgelopen jaren is al veel geïnvesteerd in voorlichting en verwijdering. Toch is er nog veel te veel zwerfafval in de openbare ruimte aanwezig. In 2016 zal daarom ook de handhaving daarop worden geïntensiveerd. Bodem In 2016 wordt gestart met de actualisatie van de regionale bodemkwaliteitskaart met bodembeheernota. Deze zal in 2017 aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd. Het project wordt uitgevoerd binnen het regionaal vakberaad (VBRA), waarin de Omgevingsdienst Achterhoek nog altijd de belangen van gemeente Winterswijk behartigd. Het voornemen bestaat het beheer van de Winterswijkse stortplaats WAL(D) van de Regio Achterhoek over te dragen naar de provincie Gelderland. Het voorstel wordt voorbereid in overleg tussen Regio Achterhoek, provincie en deelnemende gemeenten in het samenwerkingsverband WAL(D). Duurzaamheid De ambitie om in 2030 energieneutraal te worden is een flinke opgave, die inzet vraagt van onze burgers, bedrijven, onderwijs en betrokken overheden. Een gezamenlijk plan om de ambitie daadwerkelijk te realiseren, ontbrak echter nog. In de ‘Uitvoeringsagenda Winterswijk Energieneutraal 2030’ staan energiebesparende en groene energieopwekkende projecten, die concreet zullen gaan bijdragen aan het behalen van de doelstelling op de lange termijn. In de uitvoeringsagenda is focus aangebracht en zijn concrete projecten en activiteiten benoemd. Voor een aantal projecten uit de Winterswijkse uitvoeringagenda, is voor 2016 al een budget opgenomen. Het grootste project betreft het opzetten van een gemeentelijke/regionale duurzaamheidslening. In samenwerking met de andere Achterhoekse gemeenten wordt een revolverend fonds opgezet bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SvN). De komende vier jaar (2016-2019) zal de gemeente Winterswijk hier jaarlijks € 500.000 in storten. Dit fonds biedt particuliere woningeigenaren in Winterswijk de mogelijkheid om geld te lenen met een aantrekkelijk rentepercentage en dit te investeren in de duurzaamheid van hun huis. De voorwaarden worden regionaal afgestemd, zodat voor iedere inwoner van de Achterhoek de ‘spelregels’ gelijk zijn. Pagina 35 van 160

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu Een ander project betreft het project ‘Scoren met Energie’. De gemeente Winterswijk zal in samenwerking met de Achterhoekse Groene Energie Maatschappij (AGEM) en Achterhoek Duurzaam Verbouwen (ADV) ‘gratis’ energiescans aanbieden aan (sport) verenigingen. Door het aanbieden van een dergelijke scan worden (sport) verenigingen er toe bewogen onder andere hun gebouwen te verduurzamen. Aangezien een derde deel van de contributiekosten opgaat aan de energierekening, zijn hier veel ‘quick wins’ te behalen. Het aanbieden van de scans zorgt daarnaast ook voor verdere bekendheid van de AGEM en de door hen geleverde maatschappelijke bijdrage die de verenigingen kunnen gebruiken als startkapitaal voor een duurzame investering. Ook binnen de eigen muren en het eigen vastgoed zal in 2016 het één en ander aangepakt worden. Er wordt een monitoringssysteem opgezet waarmee zowel de energieprestaties van de gemeentelijke gebouwen als de voortgang van het bereiken van de ambitie bijgehouden kunnen worden. Er worden 1.000 zonnepanelen op het dak van het gemeentekantoor geplaatst, zodat we als gemeente het goede voorbeeld aan onze inwoners geven. Er wordt ook uitgezocht of er ook zonnepanelen boven de te realiseren parkeerplaatsen aan de Zonnebrink geplaatst kunnen worden. Tevens wordt de eerste gemeentelijke elektrische auto in gebruik genomen. Met een grote besparingsactie op het gemeentekantoor wordt er bewustzijn gecreëerd en worden medewerkers gemotiveerd om aan de slag te gaan met energiebesparing. Met de gerealiseerde besparing kunnen een aantal zonnepanelen gefinancierd worden. Bij deze actie wordt ook aandacht besteed aan afval en afvalverzameling. Er worden nieuwe prullenbakken geplaatst waarin het afval gescheiden kan worden. Vanaf 2016 wordt het afval van alle in gebruik zijnde gemeentelijke gebouwen, gescheiden opgehaald. In 2015 is een begin gemaakt met het oprichten van een duurzaamheidsplatform. In het kader van het platform zal twee maal per jaar een bijeenkomst in het gemeentekantoor gehouden worden. Tijdens deze bijeenkomst komen verschillende partijen bijeen om de stand van zaken te bespreken omtrent (lopende) duurzaamheidsprojecten, informatie en kennis uit te wisselen, te netwerken en de uitvoeringsagenda aan te vullen. Kortom, we zijn nu in de fase aanbeland waar woorden daadwerkelijk omgezet worden in daden. Duurzaamheid is geen eindstation, maar een werkwoord: Een werkwoord dat je samen kunt doen.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Bodembeheer Huishoudelijk afval Milieubeleid Totaal


Begroting

100

73

12 2.228 47 2.387

12 2.338 77 2.500


Verschil

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

-27

V

-

27

V

110 30 113

N N N

V V

0 17 30 20

N N N

2.745

2.838

93

2.745

2.838

93

Er zijn geen mutaties die toegelicht moeten worden.

Pagina 36 van 160

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu Investeringen Bedragen *1.000 Cluster

Milieubeleid Totaal


Begroting

500 500


Verschil

500 500

N N

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

-

500 500

N N

Cluster Milieubeleid In het kader van Energieneutraliteit in 2030 gaan de Achterhoekse gemeenten dit stimuleren door via de SVn de burgers in de gelegenheid te stellen tegen goede tarieven een lening af te sluiten voor energiebesparende maatregelen. Hierover moet nog besluitvorming plaats vinden. Echter de voorgestelde startdatum is 1-1-2016. Verder is er afgesproken om per gemeente € 2 mln. beschikbaar te stellen. Dit mag in één bedrag maar kan ook in vier tranches van € 0,5 mln. In de begroting 2016-2019 is 4 keer een incidenteel bedrag ad € 500.000 per jaar hiervoor opgenomen.

Pagina 37 van 160

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed Portefeuillehouder: dhr. ing. H.J.G. Gommers Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het beleidsprogramma ‘Kunst, Cultuur en Erfgoed’ omvat de volgende onderwerpen: 1. culturele voorzieningen als theater, bibliotheek, muziekschool en musea; 2. subsidies aan (culturele) organisaties en evenementen; 3. kunst in de openbare ruimte; 4. cultuureducatie; 5. Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers (wettelijke archieftaak); 6. archeologie en oudheidkunde; 7. monumentenzorg; 8. cultuurhistorisch erfgoed 9. mediazaken. Wat is het streefbeeld van dit programma? Kunst, cultuur en erfgoed leveren een bijdrage aan de kwaliteit van ons bestaan, aan de kwaliteit van het leven van individuen en daarmee ook aan de samenleving. Kunst, cultuur en erfgoed zijn geen overbodige luxe, geen franje, geen gouden randje om ons bestaan. Het zijn wezenlijke elementen om aan die kwaliteit vorm te geven. De Gemeente Winterswijk is overtuigd van de waarde daarvan, heeft daarin ambities en koestert het streven daarin zoveel mogelijk mensen te laten delen. Het huidige aanbod van culturele functies is over het algemeen eigentijds en kwalitatief prima en willen we behouden. Daarbij gaat het met name om de functies van het theater, het muziekonderwijs, de bibliotheek, de musea, evenementen en de kunst- en cultuureducatie. Het project Terra Temporalis wordt verder gefaciliteerd. Ook het rijke verenigingsleven en de lokale media leveren een belangrijke bijdrage aan het culturele klimaat in Winterswijk. Het bloeiende culturele leven in Winterswijk wordt mede gerealiseerd door een goede communicatie en samenwerking tussen betrokken partijen: Samen sterker. De gemeente, als faciliterende (subsidiërende) partij, stuurt transparant op prestaties en streeft naar gezonde en toekomstbestendige culturele instellingen met aandacht voor goed ondernemerschap. Het gemeentelijk evenementenbeleid is gericht op jaarlijks enkele grotere en kleine(re), culturele evenementen en festivals met een bovenregionale uitstraling. Qua geologie koesteren we de steengroeve en steunen we initiatieven die de waarden van dit gebied voor een groot publiek toegankelijk willen maken. Het cultuurhistorisch erfgoed is voor Winterswijk een belangrijk onderdeel van de economische infrastructuur. Ook het industrieel erfgoed hoort hier bij. Het levert een (groeiende) bijdrage aan omzet, werkgelegenheid en de waarde van woningen. Ons erfgoed draagt bij aan een prettig woon- en vestigingsklimaat. Als uitgangspunt geldt daarom: behoud door ontwikkeling. Wat gaan we daarvoor doen? Erfgoed In samenwerking met de gemeenten Aalten, Oost Gelre en Provincie Gelderland gaan we in 2016 nieuw erfgoedbeleid opstellen. Als aanzet vindt hiervoor in november 2015 een beurs plaats om informatie te brengen aan o.a. monument eigenaren maar ook informatie te halen om hiermee het bestaande beleid te evalueren en behoeften te peilen voor het nieuwe bredere erfgoedbeleid.

Pagina 38 van 160

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed In samenwerking met bovengenoemde gemeenten, de Duitse buurgemeenten en de provincie worden de historische landweren beter op de kaart gezet ter versterking van ons Nationaal Landschap en verbreding van ons toeristisch aanbod. Het unieke van de grens en de grenshistorie wordt in het project 250 jaar grens voor het voetlicht gebracht. Initiatieven om een passende herbestemming te vinden voor de leegstaande gemeentelijke en particulieren panden met cultuurhistorische waarde blijven we actief faciliteren. Kunst en Cultuur Aan huidige Nota Kunst en Cultuur uit 2009 is door de economische crisis nauwelijks invulling gegeven. Met de inzichten van nu wordt er aan een nieuw beleidskader gewerkt. De functies van alle culturele voorzieningen en de culturele infrastructuur blijven in stand. Dit op basis van goed ondernemerschap en een gezonde, toekomstbestendige financiële basis. De gemeente is hier actief bij betrokken als aanjager, facilitator en/of ondersteuner. Zo gaat de gemeente Winterswijk Theater De Storm ondersteunen bij haar zoektocht naar middelen om de nodige investeringen te financieren. Kansen en initiatieven rondom Terra Temporalis worden omarmd, er wordt intensief samengewerkt om het belevenismuseum in de Meddosestraat te realiseren en gekeken hoe de successen van Villa Mondriaan worden uitgebouwd. Samen bieden de instellingen een aantrekkelijk cultureel aanbod voor inwoners en bezoekers van Winterswijk. De kortingsregeling voor amateurkunst bij de Storm wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de gemeente Winterswijk. Onderzocht wordt hoe die bijdrage verdeeld kan worden waardoor de concertzaal van Boogie Woogie hiervan ook kan profiteren. Met het Cultuur en erfgoedpact is een contract afgesloten met de 8 Achterhoekse gemeenten en provincie Gelderland voor de periode 2015-2016. Het komende jaar staat in het teken van de uitvoering van de regionaal afgesproken projecten.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Erfgoed Kunst en Cultuur Totaal


Begroting


Verschil

282

301

19

N

241 1.431 1.954

237 1.613 2.151

-4 182 197

V N N

Begroting

69 42 111

69 39 108

Totaal Saldo

Verschil

-3 -3

-

19

N

N N

4 185 200

V N N

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Kunst en Cultuur De verhoging van de uitgaven met € 182.000 wordt grotendeels verklaard door: -verhoging subsidie theater De Storm € 138.000 N -verlaging subsidie Boogie Woogie € 80.000 V -terugdraaien bezuiniging Culturele instellingen € 110.000 N -verhoging subsidie Villa Mondriaan € 5.000 N -verhoging subsidie Bibliotheek € 3.000 N Op verzoek van de Raad hebben theater De Storm en muziekschool Boogie Woogie in het voorjaar van 2015 hun toekomstvisie gepresenteerd. Uitgangspunt hierbij was dat de instellingen een gezonde financiële Pagina 39 van 160

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed toekomst moesten hebben. Als gevolg hiervan wordt voorgesteld de subsidie bij theater De Storm te verhogen met € 138.000 en de subsidie bij muziekschool Boogie Woogie te verlagen met € 80.000. Bij de begrotingsbehandeling 2011 heeft de Raad aan de culturele instellingen een bezuinigingsopdracht van € 300.000 opgelegd. Hiervan is inmiddels € 190.000 ingevuld en resteert nog een bedrag van € 110.000. In het kader van bovenstaand verzoek van de Raad aan de instellingen stellen wij voor de nog te realiseren bezuiniging van € 110.000 terug te draaien. Tenslotte heeft theater De Storm in haar toekomstvisie aangegeven in 2016 € 100.000 extra subsidie nodig te hebben voor het oplossen van haar liquiditeitsproblemen. Dit bedrag is niet opgenomen in de begroting 2016 omdat het oplossen van dergelijke problemen de verantwoordelijkheid van de instelling zelf is. Bovendien past een dergelijk subsidieverzoek niet binnen de Algemene Subsidie Verordening 2010. Villa Mondriaan heeft € 5.000 meer aan subsidie gevraagd om meer continuïteit en stabiliteit in de organisatie te creëren. Hiervoor wil Villa Mondriaan op korte termijn de junior directeuren aanstellen voor één jaar in plaats van zes maanden. Tenslotte heeft de Bibliotheek Oost Achterhoek bij haar subsidieaanvraag voor 2016 rekening gehouden met indexering. Wij zijn bij de indexering uitgegaan van de Achterhoekse systematiek en dat betekent voor 2016 een indexering van 0,75%.


Kunst en Cultuur Totaal


Begroting

Verschil

-

Inkomsten Vastgesteld t/m prognose 2 2015 59 59

Begroting

59 59

Totaal Saldo

Verschil

-

0 0

-


Pagina 40 van 160

Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening

Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening Portefeuillehouder: dhr. drs. D.W. Aalderink Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Werk en Inkomen’ kent drie deelgebieden, te weten: 1. Re-integratie 2. Inkomensvoorziening 3. Inkomensondersteuning Wat is het streefbeeld van dit programma? Algemeen Een ieder die daartoe in staat is, neemt deel aan de arbeidsmarkt en voorziet zelf in zijn bestaan. Als dat niet mogelijk is, participeert men naar vermogen in de maatschappij. Re-integratie Cliënten met een uitkering en arbeidsperspectief worden zo snel mogelijk naar een betaalde baan begeleid. Iedereen doet naar vermogen mee. Dat betekent dat we van mensen die geen arbeidsperspectief hebben, verwachten dat ze op een andere zinvolle bijdrage leveren aan de maatschappij leveren. In het kader van de veranderende rijksregelgeving (Participatiewet per 01-01-2015), maar ook uit oogpunt van kostenbeheersing is de organisatie van de sociale werkvoorziening gemoderniseerd. De Gemeenschappelijke regeling Hameland is ontmanteld. Voor de doelgroep die blijft aangewezen op zgn. ‘beschut werken’ is een passend aanbod georganiseerd. Inkomensvoorziening Mensen die daar recht op hebben ontvangen hun uitkering tijdig en correct. Daarbij zijn wij ‘streng aan de poort’. Fraudepreventie is een belangrijk uitgangspunt om te voorkomen dat mensen onterecht een uitkering ontvangen. Onterecht verstrekte bijstand wordt zoveel mogelijk teruggevorderd.. Financieel is het streven uit te komen met het budget dat wij voor het uitbetalen van uitkeringen van het rijk ontvangen. Inkomensondersteuning Inwoners van Winterswijk en vooral ook hun kinderen moeten kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij. Daartoe is er passend bijzondere bijstandsbeleid, armoedebeleid en beleid voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Voor mensen die in een problematische schuldpositie zijn terechtgekomen is er in samenwerking met de Stadsbank schulddienstverlening. Wat gaan we daarvoor doen? Inkomensondersteuning Er is de afgelopen jaren flink gekort op dit budget. Gezien de economische ontwikkeling bleek telkens dat de behoefte aan ondersteuning groter was dan het budget. Het budget is daarom nu verhoogd vanuit de WTCGen CER-middelen (programma 10). Het beleid, waarin de deelname van kinderen aan de maatschappij het belangrijkst is, hoeft daarom niet aangepast te worden. Re-integratie SW- bedrijf Hameland wordt in 2016 ontmanteld. De verwachte einddatum is 1 januari 2017. Zodra de ontmanteling een feit is, zal de Gemeenschappelijke Regeling geliquideerd worden. Alle SW medewerkers, voor Winterswijk zijn er dat 300 komen bij de gemeente in dienst. De taken van het Ontwikkelbedrijf van Hameland, waar de mensen werken die gedetacheerd zijn, óf kunnen Pagina 41 van 160

Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening worden, bij reguliere bedrijven, zullen vanaf 2016 door SDOA uitgevoerd worden. Voor de mensen die zijn aangewezen op een beschutte werkplek wordt een oplossing dicht bij huis gezocht. Dit zal in de loop van 2016 gerealiseerd worden. SDOA brengt de mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt in beeld. Onderzocht wordt wat de beste vorm van participatie is en wie dit het beste kan verzorgen. de Post als er geen perspectief is op inzet op de arbeidsmarkt en SDOA als er nog wel mogelijkheden zijn. Inkomensvoorziening Het verdeelmodel voor het Rijksbudget voor de betalingen van uitkeringen is gewijzigd vanaf 2015. Dit model wordt nog voortdurend aangepast. Zoals het er nu uitziet, zal er over 2016 sprake zijn van een daling van het budget ten opzichte van 2015. Definitieve budgetten worden in het najaar bekend gemaakt en worden eventueel bij de 3e financiële prognose 2015 verwerkt. De Vangnetregeling die van toepassing is zodra het Rijksbudget wordt overschreden wordt aangepast: Bij een overschrijding tussen de 5 (was 7,5 %) en 10% (was 12,5 %) van het budget wordt de helft van de overschrijding vergoed door het Rijk. Overschrijdingen van meer dan 10% (was 12,5 %) worden geheel vergoed door het Rijk. Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Inkomensondersteuning Re-integratie Inkomensvoorziening Participatiewet Totaal


Begroting


Verschil

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

52

12

-40

V

-

40

V

738 2.185 7.818 8.594 19.387

938 2.445 7.633 8.594 19.622

200 260 -185

N N V N

-

200 260 185 0 235

N N V N

235

7.384 8.275 15.659

7.384 8.275 15.659

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Inkomensondersteuning De verhoging van de kosten met € 200.000 wordt verklaard door verhoging van het budget Bijzondere Bijstand. Het college heeft besloten het budget Bijzondere Bijstand voor 2016 te verhogen met € 200.000. De dekking hiervoor is gevonden in het budget WtcG en CER (programma 10 – cluster Maatwerkvoorziening / AWBZ). Re-integratie De verhoging van de kosten met € 260.000 wordt verklaard door de hogere uitvoeringskosten SDOA. In verband met de nieuwe taken op grond van de Participatiewet, die door SDOA uitgevoerd moeten worden, dient het personeelsbestand te worden uitgebreid. Inkomensvoorziening De verlaging van de kosten met € 185.000 wordt verklaard door het feit dat de vangnetregeling bij de bijstand is gewijzigd. Hierdoor is het eigen risico van de gemeente lager geworden. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Pagina 42 van 160

Programma 8: Basismobiliteit

Programma 8: Basismobiliteit Portefeuillehouder: dhr. drs. D.W. Aalderink Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het programma Basismobiliteit gaat over het organiseren van de bereikbaarheid van voorzieningen, waarbij wordt uitgegaan van zoveel mogelijk zelfredzaamheid naar passende ondersteuning voor iedereen die deze eigen verantwoordelijkheid niet zelf kan invullen. In het kader van zelfredzaamheid worden de mogelijkheden van inzet van vrijwilligers en naoberschap nadrukkelijk betrokken. Wat is het streefbeeld van dit programma? Het programma Basismobiliteit gaat over het organiseren van de bereikbaarheid van voorzieningen, waarbij wordt uitgegaan van zoveel mogelijk zelfredzaamheid naar passende ondersteuning voor iedereen die deze eigen verantwoordelijkheid niet zelf kan invullen. In het kader van zelfredzaamheid worden de mogelijkheden van inzet van vrijwilligers en naoberschap nadrukkelijk betrokken. Wat gaan we daarvoor doen? Basismobiliteit De vervoercentrale voor de coördinatie van de verschillende vervoervormen wordt geïmplementeerd. Deze centrale is eind 2016 gereed. De uitvoering van het vervoer wordt aanbesteed, vanaf januari 2017 voor het Regiotaxi-vervoer, maar ook voor de instroom van het leerlingenvervoer in augustus 2017. Leerlingenvervoer Er is een lichte daling van het aantal leerlingen, waardoor de vervoeromvang en de –kosten van € 140.000 licht afnemen. Deze daling levert echter nog onvoldoende voordeel op om voor 2016 de bezuiniging te realiseren. Er wordt in 2016 aan gewerkt om de vervoersstromen medio 2017 samen te voegen. Wmo-vervoer (Regiotaxi) Het sociaal recreatief vervoer op grond van de Wmo wordt uitgevoerd door Regiotaxi Gelderland. Sinds juli 2015 wordt dit vervoer verzorgd door een andere vervoerder tegen een iets hoger tarief dan de voorafgaande jaren. Dit contract loopt tot eind 2016. Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Basismobiliteit Totaal


Begroting


Verschil

39

26

-13

V

768 807

888 914

120 107

N N

100 100

Begroting

80 80

Totaal Saldo

Verschil

-20 -20

-

13

V

N N

140 127

N N

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden.

Pagina 43 van 160

Programma 8: Basismobiliteit Basismobiliteit De verhoging van de kosten met € 120.000 wordt verklaard door: - verhoging budget Leerlingenvervoer € 140.000 N - verlaging budget Regiotaxi € 20.000 V Het budget voor leerlingenvervoer is bij de begrotingsbehandeling 2015 structureel verlaagd. De reden hiervoor was dat er voordelen te behalen zouden zijn door de decentralisaties. Ook de Wet Passend Onderwijs zou een positieve uitwerking hebben op het budget Leerlingenvervoer. Echter blijkt de doorgevoerde bezuiniging voor 2016 en 2017 niet realistisch te zijn omdat het samenvoegen van de diverse vervoersstromen op z'n vroegst medio 2017 is georganiseerd. Verder levert de wet Passend Onderwijs op dit moment ook nog onvoldoende voordelen op. Vandaar dat wordt voorgesteld het budget voor 2016 en 2017 incidenteel te verhogen met € 140.000. Het budget Regiotaxi kan, op basis van doorrekeningen, voor 2016 met € 20.000 worden verlaagd. Verder moeten de inkomsten ook met € 20.000 naar beneden worden bijgesteld omdat het aantal zones de afgelopen jaren fors is gedaald en daarmee ook de Provinciale bijdrage minder wordt.

Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Pagina 44 van 160

Programma 9: Sport

Programma 9: Sport Portefeuillehouder: dhr. drs. D.W. Aalderink Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het beleidsprogramma ‘Sport’ gaat over de volgende onderwerpen: 1. Sportstimulering: het is een uitdaging voor de samenleving om ook de niet-sportliefhebbers bewust te maken van het belang van sport en aan te zetten tot structureel sport en bewegen. 2. Aanleg, beheer en onderhoud binnen- en buitensportaccommodaties: de belangrijkste bijdrage aan sport is het realiseren, het beschikbaar stellen en het exploiteren van binnen- en buitensportaccommodaties. De sportvoorzieningen worden ingezet als instrument om de sportbeoefening onder de inwoners te stimuleren. 3. Samenwerking tussen sportaanbieders: samen met de vele sportverenigingen, scholen, welzijnsorganisaties en de andere sportaanbieders zorgt de gemeente voor de uitvoering van een groot aantal sportactiviteiten. Daarnaast wordt samengewerkt met de buurgemeenten, gericht op regionale beleidsafstemming en samenwerking in de uitvoering van sportprojecten. 4. Subsidies en tarieven. Subsidies zijn gericht om de sport betaalbaar te houden. Voor het gebruik van de sportaccommodaties wordt een tarief in rekening gebracht. Wat is het streefbeeld van dit programma? Sportstimulering De gemeente Winterswijk wil de sportdeelname van haar inwoners verhogen. Dit doet zij door het stimuleren en uitvoeren van diverse sporten beweegactiviteiten. De gemeente wil dat er in 2016 60% van haar inwoners voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (norm is tenminste 5 dagen per week minimaal 30 minuten matig intensieve beweging). Aanleg, beheer en onderhoud binnen- en buitensportaccommodaties Met de aanleg van de atletiekaccommodatie aan de Vredenseweg beschikt de gemeente over een scala aan sportaccommodaties. Deze sportaccommodaties worden conform de daarvoor opgestelde normen onderhouden. De verhuur van de binnensportaccommodaties vindt efficiënt en zorgvuldig plaats, zodat deze voorzieningen optimaal worden gebruikt. De gemeente wil een duidelijke toename in het gebruik van de gemeentelijke sportfaciliteiten door partijen uit andere delen van het land of zelfs het buitenland. Samenwerking Op lokaal niveau wordt samengewerkt met sportverenigingen, scholen, commerciële sportaanbieders en vele andere maatschappelijke organisaties. Doel is dat alle Winterswijkers kunnen sporten en bewegen. Sporten voorkomt immers gezondheidsklachten en draagt bij aan de participatie van onze inwoners. Daarnaast vindt er op regionaal niveau samenwerking plaats tussen de 7 andere Achterhoekse gemeenten, gericht op regionale beleidsafstemming en opstellen regionale sportprojecten. Subsidies en tarieven De gemeente blijft een groot aantal sportverenigingen subsidiëren door het gratis ter beschikking stellen van haar binnen- en/of buitensportaccommodaties. Subsidies dragen er toe bij, dat de sportverenigingen levensvatbaar blijven en daardoor in staat zijn de maatschappelijke taken te kunnen uitvoeren. Verder draagt het verstrekken van subsidies toe tot het betaalbaar houden van de sport, zodat zoveel mogelijk inwoners in staat zijn sport te kunnen beoefenen. De gemeente zal voor het gebruik van haar sportvoorzieningen alleszins redelijke tarieven in rekening brengen bij de gebruiker(s).

Pagina 45 van 160

Programma 9: Sport Wat gaan we daarvoor doen? Naast de reguliere taken en processen in dit programma worden de volgende activiteiten uitgevoerd in 2016. Sportstimulering De lokale sportstimuleringsactiviteiten gericht op de doelgroep jeugd worden voorgezet en waar mogelijk uitgebreid. De inzet van een Jeugdsportfonds wordt onderzocht. Aan de acties uit de sportnota sportnota 2014 "Blijf(t) in beweging" wordt nader uitwerking gegeven. Sportaccommodaties De bouw van een sportzaal bij de Vlier. Er is aandacht voor verhoging huurtarieven binnensportaccommodaties. Daarnaast wordt een meerjaren investeringsplan buitensportaccommodaties opgesteld. Subsidies en tarieven Het gebruik c.q. de bezetting van de gemeentelijke binnensportaccommodaties en de tarieven bij sportverenigingen wordt gemonitord door een stagiair. Lokale en regionale samenwerking Op lokaal gebied wordt de Buurtsportcoach regeling in samenwerking met partners uitgevoerd. Breedtesportinitiatieven worden gecontinueerd en er wordt uitvoering gegeven aan “Achterhoek in Beweging”. Omdat een aantal sportverenigingen over zodanige faciliteiten beschikt die breder ingezet kunnen worden, wordt onderzoek gedaan in hoeverre deze sportverenigingen kunnen en willen inspelen op de maatschappelijke ontwikkelingen. Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Sportaccommodaties Sport Totaal


Begroting


Verschil

2.023

1.934

-89

V

961 534 3.518

978 615 3.527

17 81 9

N N N

549 163 712

Begroting

556 163 719

Totaal Saldo

Verschil

7 7

-

89

V

V V

10 81 2

N N N

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Sport De verhoging van de uitgaven met € 81.000 wordt verklaard door het feit dat zwembad Jaspers in 2016 € 81.000 meer aan subsidie vraagt. Op verzoek van de Raad heeft zwembad Jaspers in het voorjaar van 2015 haar toekomstvisie gepresenteerd. Uitgangspunt hierbij was dat zwembad Jaspers een gezonde financiële toekomst moest hebben. Als gevolg hiervan wordt voorgesteld de subsidie bij zwembad Jaspers te verhogen met € 81.000.

Pagina 46 van 160

Programma 9: Sport Investeringen Bedragen *1.000 Cluster

Sportaccommodaties Sport Totaal


Begroting

100 320 420


Verschil

320 320

N N

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

-

0 320 320

N N

Sport Het krediet ad € 320.000 is benodigd voor de geplande investeringen bij zwembad Jaspers. Deze investeringen maken onderdeel uit van de gepresenteerde toekomstvisie van zwembad Jaspers. Deze investeringen bestaan uit: - beweegbare bodem zwembad (€ 80.000) - vervanging luchtbehandeling (€ 165.000) - zoutelektrolyse (€ 75.000)

Pagina 47 van 160

Programma10: Maatschappelijke Participatie & Zorg

Programma 10: Maatschappelijke Participatie & Zorg Portefeuillehouder: mevr. drs. I.G. Saris Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? De gemeente is per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de ondersteuning aan inwoners die op welke manier dan ook ondersteuning nodig hebben bij het participeren in de maatschappij. In het programma ‘Maatschappelijke Participatie en Zorg’ wordt hieraan invulling gegeven op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet Publieke Gezondheid (WPG). Bij de Wmo gaat het om ondersteuning in de zelfredzaamheid, het faciliteren van mantelzorgers en burgerinitiatieven, het inzetten op het versterken van lokale participatiemogelijkheden en de inzet van professionals daar waar nodig voor de meest kwetsbare groepen in de Winterswijkse samenleving. Bij de WPG gaat het over de invulling van het lokale gezondheidsbeleid, waarbij de aandacht vooral op het gebied van preventie ligt. Dit heeft eveneens raakvlakken met de Wmo. Wat is het streefbeeld van dit programma? Winterswijk is een leefbaar dorp met grote sociale samenhang in wijken en buurten. Iedereen (jong, oud, wel of geen beperkingen, verslaafden, alleenstaanden, gezinnen) moet kunnen deelnemen aan de maatschappij. Inwoners zijn zelfredzaam en betrokken; ze nemen zoveel mogelijk hun eigen verantwoordelijkheid en ondersteunen elkaar onderling waar dat mogelijk is. De gemeente draagt zorg voor goede voorzieningen, een sociaal vangnet, ondersteuning en preventie voor inwoners die het niet op eigen kracht kunnen redden. Tevens zorgt ze voor goede samenwerking met partners, zodat richting burgers effectiever, efficiënter en klantvriendelijker opgetreden wordt. Toegang Inwoners kunnen met al hun vragen op het gebied van de Wmo bij één loket terecht “De Post. In dit loket is sprake van samenwerking tussen gemeente en betrokken instellingen.” Het uitgangspunt is ‘één gezin - één plan - één regisseur’. Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning In Winterswijk is een adequaat aanbod aanwezig voor de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. Er zijn voldoende vrijwilligers om het rijke verenigingsleven te behouden Algemene voorzieningen Inwoners met beperkingen zijn in overeenstemming met hun eigen aanleg en mogelijkheden in staat om maatschappelijk te participeren. Ouderen kunnen zolang mogelijk zelfstandig wonen. Er zijn goede betaalbare algemene voorzieningen voor alle inwoners, waardoor zij zolang mogelijk zelfstandig kunnen functioneren, zonder gebruik te hoeven maken van over het algemeen duurdere maatwerkvoorzieningen. Maatwerkvoorzieningen Er zijn goede betaalbare en toegankelijke maatwerkvoorzieningen, waardoor inwoners zelfstandig kunnen blijven functioneren, zo nodig met gebruikmaking van deze voorzieningen. Het aanbod is zo dicht mogelijk bij huis georganiseerd, dat wil zeggen zoveel mogelijk in Winterswijk. Bij specialistische zorg en zorg die weinig cliënten nodig hebben, wordt (boven-)regionaal samengewerkt. Als mensen opgevangen moeten worden in een maatschappelijk opvangcentrum, worden zij begeleid naar een zelfstandig bestaan, inclusief een eigen onderkomen.

Pagina 48 van 160

Programma10: Maatschappelijke Participatie & Zorg Wet publieke gezondheid Op basis van de Wet Publieke Gezondheid werkt de gemeente met gericht gezondheidsbeleid voortdurend aan het behouden en verbeteren van de gezondheid van de Winterswijkse bevolking. Hierbij wordt actief samengewerkt met de partners in de gezondheidszorg. Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix vervult hier een belangrijke rol en is als volwaardig streekziekenhuis opgenomen in een Gezondheidspark. Wat gaan we daarvoor doen? Om de streefbeelden te realiseren, worden - naast de reguliere processen en taken die binnen dit programma worden gedaan- in 2016 de volgende activiteiten uitgevoerd. Dit wordt zoveel mogelijk binnen het bestaande budget en de bestaande capaciteit uitgevoerd. Toegang Binnen de teams van de Post wordt uitvoering gegeven aan de toegang. Er vindt verdere doorontwikkeling plaats, waardoor naar een afname op inzet van duurdere eerste- en tweede lijnszorg wordt gestreefd. Sociaal Domein breed, worden de bestaande systemen voor het verstrekken van informatie en advies onder de loep genomen en waar nodig vervangen. Vrijwilligers- en mantelzorgondersteuning Onder regie van de gemeente wordt een coördinatiepunt vrijwilligerswerk opgezet, waarbij een medewerker van het Sociaal team als verbinder wordt aangewezen voor de aansluiting met het coördinatiepunt. De mantelzorgondersteuning wordt gecontinueerd en versterkt. Algemene voorzieningen Op basis van de keukentafelgesprekken die in 2015 zijn gehouden wordt er invulling gegeven aan (nieuwe) algemene voorzieningen of aangepaste vormen van maatwerkvoorzieningen Vanaf 2015 heeft de gemeente te maken met een voor haar nieuwe doelgroep cliënten vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De gemeente heeft gedurende het jaar 2015 gesprekken met de nieuwe klanten gevoerd om tot passende maatwerkvoorzieningen te komen. De verwachting is dat voor een deel van de groep in plaats van individuele maatwerkvoorzieningen kan worden volstaan met algemene voorzieningen. Welzijnsactiviteiten worden bij nieuwe organisaties geïmplementeerd, vanwege het beëindigen van deze activiteiten bij SWW per 1/1/2016. SWW blijft de voor- en vroegschoolse educatie (VvE) en peuteropvangactiviteiten verzorgen (programma 11). Het concept "Samenwerking kwetsbare ouderen" met de Oost Achterhoekse gemeenten wordt nader uitgewerkt. Dit concept is opgesteld in samenwerking met Caransscoop, huisartsen, specialisten ouderenzorg, apothekers, VIT mantelzorg, Menzis, zorgaanbieders, verpleeghuiszorg, ketennetwerk dementie en gemeenten. Maatwerkvoorzieningen Voor alle maatwerkvoorzieningen worden de reguliere taken uitgevoerd, o.a. de afstemming met aanbieders, administratieve taken, dataverwerking, voeren van gesprekken met klanten etc. Het beleid voor hulp bij huishouden wordt aangepast in verband met kortingen op het Rijksbudget. De aanbesteding en inkoop van begeleiding en hulp bij huishouden voor 2017 wordt voorbereid. Er vindt afstemming plaats tussen het beleid Beschermd Wonen (BW) (onder verantwoordelijkheid van de gemeente Doetinchem) en de lokale Wmo uitvoering. Naar aanleiding van de herindicaties van de gemeente Doetinchem is duidelijk geworden, dat niet iedereen die een indicatie BW heeft deze ook verzilvert of nodig heeft. Hierdoor kan er een verschuiving richting Wmo komen.

Pagina 49 van 160

Programma10: Maatschappelijke Participatie & Zorg Wet publieke gezondheid Er wordt ingestoken op een goede afstemming tussen gemeentelijke taken en curatieve en langdurige zorg. In het kader van Gezond in de Stad (GIDS) wordt een leefstijlprogramma voor pre-diabetici uitgevoerd. Er wordt, samen met het Sociaal Team, ingezet om gezondheidsverschillen terug te dringen in de buurten Scholtenenk, Hakkelerkamp en Pelkwijk. Ook wordt er ingezet op het afvlakken van de stijgende trend van het aandeel jeugdigen met overgewicht in de regio Achterhoek door ten eerste het stimuleren van beweging en het ontmoedigen van veel tv kijken, computeren of gamen, ten tweede het stimuleren van gezonde voeding en tot slot het bevorderen van opvoedvaardigheden van de ouders.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Alg voorzieningen en Prestatieveld 1 Leefbaarheid en sociale samenhang Toegang en Prestatieveld 2 Opgroeien en opvoeden Toegang en Prestatieveld 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning en Prestatieveld 4 Mantelzorgers en vrijwilligers Algemene voorziening en Prestatieveld 5 Deelname maatschappelijke verkeer Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 6 Individueel gerichte voorzieningen Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 7,8,9 Maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid Wet publieke gezondheid / Volksgezondheid Transitie sociaal domein Volksgezondheid Kleine Stedenbeleid III Maatwerkvoorzieningen / AWBZ Totaal


Begroting

2.038

1.764


Verschil

-274

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

V

-

274

V

-

-

0

-

-

-

0

-

487

487

229

1.694

1.465

N

-

1.465

N

543

341

-202

V

-

202

V

7

7

-

-

0

-

3.680

3.730

50

N

-

50

N

323

28

-295

V

-

295

V

512

514

2

N

-

2

N

214

14 20

-200 20

5.199 13.232

4.581 13.180

-618 -52

V N V V

V V

200 20 20 618 72

V N V V V

3.040

99 5.149 8.288

3.040

119 5.149 8.308

20 20

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Om de personele kosten binnen het Sociale Domein goed te kunnen monitoren is besloten deze personeelslasten afzonderlijk in de begroting op te nemen. De verantwoording vindt plaats in Cluster Toegang. De dekking van deze kosten wordt gevonden bij verschillende budgetten binnen programma's 10 en 11. De onderstaande toelichtingen gaan slechts over boekhoudkundige verschuivingen, betreffen dus geen beleidswijzigingen, zijn budgettair neutraal en hebben daarmee dus geen effect op het financiële resultaat.

Pagina 50 van 160

Programma10: Maatschappelijke Participatie & Zorg Toegang en Prestatieveld 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning De verhoging van de kosten met € 1.465.000 wordt als volgt verklaard: - verhoging budget Personeel Sociaal Domein - verlaging budget Straathoekwerk - verlaging budget Sociaal team

€ 1.592.000 N € 85.000 V € 42.000 V

De personele kosten van het Sociaal Domein worden vanaf de begroting 2016 verantwoord binnen dit cluster. De overige twee verlaagde budgetten dienen als dekking van de personele kosten Sociaal Domein.

Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning en Prestatieveld 4 mantelzorgers en vrijwilligers De verlaging van de kosten met € 202.000 wordt grotendeels als volgt verklaard: - verlaging subsidie SWW € 231.000 V - verhoging subsidie SRW € 27.000 N De subsidierelatie met SWW ( Onderdeel Sociaal Werk) is met ingang van 2016 beëindigd. Deze middelen worden vanaf 2016 ingezet als dekking van de personele kosten van het Sociaal Domein (collegebesluit d.d. 13-1-2015). De subsidie voor het Sociaal raadsliedenwerk wordt vanaf 2016 verantwoord onder dit cluster. Deze subsidie maakte voorheen deel uit van de subsidie Algemeen Maatschappelijk werk. Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 6 Individueel gerichte voorzieningen De verhoging van de kosten met € 50.000 wordt als volgt verklaard: - verlaging budget Wmo Innovatie € 250.000 V - verhoging budget Wmo € 300.000 N De raad heeft besloten Hulp bij Huishouden in 2016 voort te zetten. Op basis van berekeningen komen wij hiervoor in 2016 ca. € 300.000 tekort. Dit bedrag wordt gedekt uit het budget WMO Innovatie (€ 250.000) en het budget WtcG en CER (€ 50.000) en wordt toegevoegd aan het budget Wmo. Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 7, 8, 9 Maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid De verlaging van de kosten met € 295.000 wordt verklaard door het feit dat de subsidierelatie met Sensire (Algemeen maatschappelijk werk) met ingang van 2016 is beëindigd. Deze middelen worden vanaf 2016 ingezet voor de dekking van de personele kosten van het Sociaal Domein (collegebesluit d.d. 13-1-2015). Transitie Sociaal Domein De verlaging van de kosten met € 200.000 wordt vooral verklaard door het feit dat het beschikbare budget voor de transformatie Sociaal Domein wordt ingezet voor de incidentele personele kosten binnen het Sociaal Domein. Maatwerkvoorzieningen/AWBZ De verlaging van de uitgaven met € 618.000 wordt als volgt verklaard: - verlaging budget Uitvoeringskosten Wmo € 368.000 V - verlaging budget WtcG en CER € 250.000 V Het budget uitvoeringskosten Wmo wordt ingezet als dekking van de personele kosten Sociaal Domein. De raad heeft besloten Hulp bij Huishouden in 2016 voort te zetten. Op basis van de beschikbare informatie komen wij hiervoor in 2016 ca. € 300.000 te kort. Dit bedrag wordt gedekt uit het budget Wmo innovatie (€ 250.000) en het budget WtcG en CER (€ 50.000) en wordt toegevoegd aan het budget Wmo. Tenslotte heeft het college besloten het budget Bijzondere Bijstand voor 2016 te verhogen met € 200.000. De dekking hiervoor is gevonden in het budget WtcG en CER.

Pagina 51 van 160

Programma10: Maatschappelijke Participatie & Zorg Investeringen Bedragen *1.000 Cluster

Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 6 Individueel gerichte voorzieningen Totaal


Begroting


Verschil

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

310

310

-

-

0

-

310

310

-

-

0

-


Pagina 52 van 160

Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs

Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs Portefeuillehouder: mevr. drs. I.G. Saris Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Dit programma gaat over ‘Jeugd(zorg) en Onderwijs’ waarbij bij onderwijs worden gerekend: voorschoolse voorzieningen, onderwijsachterstandenbeleid, passend onderwijs, volwassenenonderwijs, aandacht voor de Duitse taal, leerplicht & kwalificatieplicht onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer.. Wat is het streefbeeld van dit programma?

Jeugd en jeugdzorg Jongeren groeien op tot zelfredzame en actieve burgers die betrokken zijn bij de samenleving. Jongeren nemen actief deel aan de maatschappij, zonder dat zij in aanraking komen met politie of justitie. Voor jongeren is er voldoende keuzevrijheid qua vrijetijdsbesteding, zowel op wijkniveau als op grotere schaal. Dit uit zich in speel- en sportplekken en -activiteiten, een jeugdcentrum met een breed aanbod aan activiteiten en jaarlijkse evenementen voor de jeugd. De jeugdzorg, waarvoor de gemeenten met ingang van 1 januari 2015 verantwoordelijk is, is erop gericht problematische opvoedingssituaties, ontwikkelingsachterstanden, schooluitval en ongewenst gedrag zoveel mogelijk te voorkomen. Doel is een goede invoering van de jeugdzorg met als uitgangspunten budgettair neutraal, participatie naar vermogen, lokaal herkenbaar en regionaal waar mogelijk. Lokale herkenbaarheid wordt onder meer gerealiseerd door één duidelijke toegangspoort en een integrale aanpak van ‘één gezin, één plan, één regisseur.’ Onderwijs Zowel op het gebied van onderwijs als kinderopvang zorgt de gemeente samen met burgers, schoolbesturen en kinderopvangcentra voor kwaliteit op inhoud en goede faciliteiten. Er is een doorgaande (zorg)lijn van de voorschoolse voorziening naar het primair onderwijs en van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs, inclusief passend onderwijs en volwassenenonderwijs. Om alle kinderen optimale ontwikkelingskansen te bieden, zorgt de gemeente door middel van subsidies voor de instandhouding van de peuterspeelzaal als voorschoolse voorzieningen en de bekostiging van speciale programma’s daarin. De kinderopvang is sinds 2005 commercieel en biedt net als de peuterspeelzaal programma’s aan om ontwikkelingsachterstanden te bestrijden en wordt vooral door middel van subsidies gefaciliteerd. Volwassenenonderwijs wordt op een adequate manier in regionale samenwerking georganiseerd. Vanwege onze ligging in het grensgebied met Duitsland en de kansen die het Duitse achterland biedt, is het belangrijk dat onze inwoners de Duitse taal goed beheersen. Tweetalig onderwijs in zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs wordt actief gestimuleerd. De gemeente handhaaft de leerplicht en de kwalificatieplicht actief zodat verzuim zoveel mogelijk wordt tegengegaan en kinderen tenminste hun startkwalificatie halen. De gemeente heeft een zorgplicht voor de realisatie van voldoende en goede huisvesting. Het vernieuwen van scholen is een speerpunt in het onderwijsbeleid. Schoolgebouwen voldoen aan de huidige eisen met de nodige extra faciliteiten zoals sportmogelijkheden, kinderopvang en wijkfuncties.

Pagina 53 van 160

Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs De gevolgen van een dalend aantal kinderen in onze gemeente zal ook voelbaar worden in het onderwijs. Dit zal uiteindelijk ook consequenties hebben voor de onderwijshuisvesting. Voor de gemeente Winterswijk zijn keuzevrijheid en nabijheid van scholen belangrijk. Voor de onderwijshuisvesting spelen onderwijskundige, geografische en bouwtechnische overwegingen een rol. Wat gaan we daarvoor doen? Jeugdhulp Het Ondersteuningsteam, dat vragen van kinderen en het gezin voor Aalten, Oost Gelre en Winterswijk oppakt, wordt ook in 2016 voortgezet. De bestaande contracten voor de jeugdhulp voor 2016 zijn vernieuwd en er zijn enkele nieuwe zorgaanbieders toegelaten voor 2016. In 2015 is gestart met de transformatie door op enkele speerpunten verbeteringen in de jeugdhulp door te voeren, zodat de hulp efficiënter ingezet kan worden. Dat wordt in 2016 voortgezet. In de loop van 2015 en 2016 ontstaat er een steeds beter beeld van welke jeugdhulp nu daadwerkelijk nodig is, zodat we daar bij de inkoop van jeugdhulp voor 2017 rekening mee kunnen houden. Vanaf 2016 is de gemeente naast de al bestaande taken van de Jeugdwet ook verantwoordelijk voor de GGZ zorg die door kinderartsen in ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra gegeven wordt. Met de Wet Passend Onderwijs is het onderwijs verantwoordelijk geworden voor een plek in het onderwijs voor ieder kind. Voor het Primair Onderwijs is een werkwijze ontwikkeld waarin in één overleg, samen met ouders, besloten wordt welke plek het kind in het onderwijs krijgt en welke zorg daar nodig is. Tegelijkertijd wordt eventueel vervoer of een (gedeeltelijke) leerplichtvrijstelling verleend. Dat wordt het 'integraal onderwijszorgarrangement' genoemd. Deze werkwijze is zo succesvol gebleken dat in 2016 een dergelijke werkwijze ook voor het Voortgezet Onderwijs ingevoerd wordt. Onderwijshuisvesting De gemeente is verantwoordelijk voor nieuwbouw en vervangende nieuwbouw voor scholen. De krimp van het aantal leerlingen kan leiden tot leegstand. Onderwijs en gemeente kijken samen hoe leegstand het beste aangepakt kan worden en wat de vraag in 2025 is naar onderwijshuisvesting. Belangrijke uitgangspunten voor het onderwijshuisvestingsbeleid zijn bereikbaarheid, kwaliteit en sociale functie. Peuterspeelzalen en Kinderopvang Peuteropvang is een belangrijk onderdeel in het lokale aanbod van voorschoolse voorzieningen en kinderopvang. Peuteropvang onderscheid zich t.o.v. de overige producten omdat het bereikbaar is voor ieder Winterswijks kind ongeacht of er sprake is van werkende ouder(s). Kinderopvang waaronder ook de buitenschoolse opvang is specifiek bedoeld voor werkende ouders. De gemeentelijke verantwoordelijkheid beperkt zich daar alleen tot het toezicht op kwaliteit en hygiëne. In 2016 wordt nader bekeken of de inputfinanciering van peuteropvang omgezet kan worden in een output -vraaggerichte- vorm van financieren. Jeugd en speelruimte Om jongeren te activeren dient er voldoende keuze te zijn in speel- en sportplekken en -activiteiten, zodat er een breed aanbod is voor de jeugd. In 2016 komt er een nieuw lokaal jeugdbeleidskader tot stand.

Pagina 54 van 160

Programma 11: Jeugd inclusief jeugdzorg en onderwijs Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Onderwijsbeleid en bestuurlijke verplichtingen Onderwijshuisvesting Peuterspeelzalen en Kinderopvang Jeugd en speelruimte Jeugdhulp Totaal


Begroting

2.447

2.479

528

528

350 35 14 5.462 8.836

342 35 14 5.066 8.464


Verschil

32

-8

-396 -372

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

N -

528

528

V V V

27

25

-2

5.462 6.017

5.462 6.015

-2

-

32

N

-

0

-

N N

6 0 0 396 370

V V V

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Om de personele kosten binnen het Sociale Domein goed te kunnen monitoren is besloten deze personeelslasten afzonderlijk in de begroting op te nemen. De verantwoording vindt plaats in programma 10 Cluster Toegang. De dekking van deze kosten wordt gevonden bij verschillende budgetten binnen programma's 10 en 11. De onderstaande toelichting gaat slechts over boekhoudkundige verschuiving, betreft dus geen beleidswijziging, is budgettair neutraal en heeft daarmee dus geen effect op het financiële resultaat. Jeugdhulp De verlaging van de uitgaven met € 396.000 wordt als volgt verklaard: - verlaging budget Ondersteuningsteam € 286.000 V - verlaging budget Uitvoeringskosten Jeugdhulp € 110.000 V Beide budgetten worden ingezet als dekking van de personele kosten binnen het Sociaal Domein. Investeringen In dit programma zitten geen investeringen.

Pagina 55 van 160

Programma 12: Economie centrum

Programma 12: Economie centrum Portefeuillehouder: mevr. drs. I.G. Saris Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Economie, deel centrum’ richt zich op de versterking van het centrum met de winkelvoorzieningen, de horeca en de markt. Citymarketing wordt hierbij ingezet als een strategisch instrument en levert een belangrijke bijdrage aan het realiseren van de (economische) doelstellingen van de gemeente zoals deze zijn beschreven in de toekomstvisie. Wat is het streefbeeld van dit programma? Economie in het centrum Winterswijk heeft een compact winkelcentrum met een breed assortiment aan winkels en horecavoorzieningen. Er is nagenoeg geen leegstand. De gemeente is pro-actief bij het werven van (winkel)bedrijven voor het centrum. Conform de detailhandelsvisie is de Notaristuin onderdeel van de winkelstructuur en is de horeca zoveel mogelijk gesitueerd rond de markt. In het centrum is WiFi gratis en openbaar toegankelijk om online en fysiek winkelen te integreren. De kwaliteit en de publiekswaarde van de weekmarkten op woensdag en zaterdag is uitstekend. Bezoekers aan het winkelcentrum kunnen gratis parkeren. Citymarketing Winterswijk profileert zich op een verrassende en onderscheidende manier richting de diverse doelgroepen, waaronder onze Duitse buren, via een succesvolle imagocampagne en aantrekkelijke evenementen (voor het evenementenbeleid, zie programma 6 Kunst, cultuur en erfgoed). Daarbij werkt de gemeente samen met andere belanghebbende partijen (ABH City, STW, OWIN, Horeca, woonbranche en OFCW) in de Stichting Winterswijk Marketing. Deze profilering zorgt er mede voor dat Winterswijk een stabiel inwoneraantal heeft van rond de 30.000 inwoners. De categorieën jonge gezinnen en draagkrachtige senioren zijn goed vertegenwoordigd. Daarnaast is er jaarlijks een stijging van het aantal bezoekers aan Winterswijk, zowel dagjesmensen als gasten die langer verblijven. Inwoners van Winterswijk zijn trots op hun dorp en de mogelijkheden die het biedt. Zij fungeren als ambassadeurs van Winterswijk.

Wat gaan we daarvoor doen? De neerwaartse spiraal van leegstand van maatschappelijk en zakelijk vastgoed wordt omgebogen In 2015 is gestart met het project 'Onttrekkingsstrategie leegstaand zakelijk en maatschappelijk vastgoed Winterswijk'. Dit project richt zich op de gehele kern Winterswijk en wordt in 2016 afgerond en moet ertoe leiden dat het minst rendabele vastgoed uit de markt wordt genomen. Eén van de studiegebieden is de Notaristuin en de omgeving van het Weurden, gelegen in het centrum van Winterswijk. Het terugdringen van de leegstand en de nadelige effecten hiervan is het maatschappelijk effect van dit project. Daarnaast is er in 2015 een werkgroep opgericht naar aanleiding van een 'benen-op-tafel-overleg', waarbij diverse partijen aanwezig waren (ABH-City, Makelaardij, centrumondernemers, bankinstellingen en gemeente). De werkgroep richt zich op het tegengaan van leegstand in het centrum, waarbij thema's aan de orde komen als een compact winkelcentrum, aantrekken van bezoekers en ondernemers, aankleding leegstaande panden, online vindbaarheid en jongeren. In 2016 wordt een plan van aanpak opgezet en (deels) uitgevoerd.

Pagina 56 van 160

Programma 12: Economie centrum Citymarketing De stichting Winterswijk Marketing speelt in samenwerking met ABH-City een belangrijke rol in de promotie van het Winterswijkse winkelcentrum. Dat betekent onder andere redactionele aandacht en advertenties in regionale media. In 2015 is een eerste editie van de krant 'Wilkommen in Winterswijk' verschenen in een oplage van 140.000 stuks en verspreid in het aangrenzende Duitse verzorgingsgebied. Bij succes verschijnt in 2016 een voor- en najaars editie. Integrale nota economie De raad organiseert in het najaar van 2015 een rondetafelgesprek economie. Dit rondetafelgesprek vormt de aanzet voor de uitwerking van een integrale beleidsnota economie in 2016, met daarin afzonderlijke paragrafen voor industrie, centrum en vrijetijdseconomie.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Economische ontwikkeling centrum Totaal


Begroting

107

203

129 236

129 332


Verschil

96

N

96

N

99 99

Begroting

99 99

Totaal Saldo

Verschil

-

96

N

-

0 96

N

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Verder zijn er geen mutaties geweest.


Pagina 57 van 160

Programma 13: Financiën

Programma 13: Financiën Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: mevr. G.D. Brevink-Grouve Waar gaat dit programma over? Op juiste wijze toekennen en verantwoorden van middelen aan de diverse (beleids-) doelstellingen van de gemeente Winterswijk. Wat is het streefbeeld van dit programma? Het streven is een gezonde financiële positie door het in evenwicht brengen van de baten en lasten van de gemeente en het verlagen van de schulden. De gemeente heeft jaarlijks een structureel sluitende begroting. Incidentele tekorten zijn beperkt. De schuldenlast daalt in de bestuursperiode 2015-2018 naar maximaal € 95 miljoen. De gemeente hanteert duidelijke financiële spelregels, onder meer over mee- en tegenvallers, waarmee snel inzichtelijk te maken is wat de financiële consequenties zijn van voorgenomen beleidswijzigingen. Wat gaan we daarvoor doen? Om ervoor te zorgen dat er sprake is van een gezonde financiële positie hanteren we de volgende uitgangspunten, conform de Kadernota 2015: 1. Het meerjarenperspectief is structureel sluitend en zoveel als mogelijk incidenteel sluitend. 2. De algemene uitkering wordt opgenomen op basis van de meicirculaire 2015. De raad wordt in oktober 2015 geïnformeerd over de effecten van de septembercirculaire 2015 en deze financiële effecten worden betrokken bij de 3e financiële prognose 2015. 3. Er wordt (intern) generiek geen rekening gehouden met prijs- en looninflatie of compensatie. 4. Indien inflatie bij externe instellingen of regelingen wordt toegepast gaan we uit van de Achterhoekse Inflatie Index. 5. De intern gehanteerde rekenrente is geëvalueerd en bijgesteld naar een niveau passend bij de huidige omstandigheden. 6. De OZB-opbrengst is gemaximeerd op het niveau van 2015 (ex areaal en inflatie). Wat kost het programma en wat zijn de inhoudelijke wijzigingen/ontwikkelingen? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Beheer Kapitaallasten Gemeentelijke Financien Totaal

Lasten Vastgesteld t/m prognose 2 2015 22 121 143

Begroting


Verschil

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

22

-

-

0

-

121 143

-

V V

0 379 379

V V

34.201 34.201

34.580 34.580

379 379

Hieronder worden de bijstellingen > € 50.000 per cluster nader toegelicht. Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden.

Pagina 58 van 160

Programma 13: Financiën Gemeentelijke Financiën De positieve bijstelling van de baten met € 379.000 wordt veroorzaakt door:    

hogere baten lokale heffingen € 63.000 (V) Rentetoerekening grondexploitatie € 275.000 (V) hogere baten dividend € 100.000 (V) niet nader verklaard ad € 59.000 (N) (individuele posten zijn < € 50.000)

Lokale heffingen € 63.000 (V) Dit betreft enerzijds de inflatiecorrectie op de onroerende zaakbelasting (OZB) (€ 42.000). Daarnaast heeft de Raad op 24 juni 2010 ingestemd met het verhogen van de tarieven voor de toeristenbelasting voor de jaren 2011 tot en met 2016. Hiermee zijn de tarieven tot en met 2016 vastgesteld. Voor het jaar 2016 is sprake van een verhoging van de toeristenbelasting van € 21.000. Voor meer informatie over lokale heffingen verwijzen wij naar paragraaf A. Lokale heffingen. Rentetoerekening grondexploitatie € 275.000 (V) Dit betreft de rentetoerekening aan de grondexploitatie (3,5%). Tot op heden was deze incidenteel in de begroting opgenomen. Dividend € 100.000 (V) In het verleden zijn de dividenden behouden geraamd. De begrote dividenden zijn bijgesteld naar het gemiddelde van de ontvangen dividenden over de laatste 5 jaar. Investeringen In dit programma zijn geen investeringen opgenomen.

Pagina 59 van 160

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: mevr. drs. P.J.M. Sasse Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking’ gaat over de volgende onderwerpen:      

De dienstverlening aan burgers en bedrijven via de front office en het callcenter. Ook het accuraat bijhouden van de landelijke basisregistratie personen (BRP) hoort hier bij. De ondersteuning van het college en de ambtelijke organisatie met voorbereiding en uitvoering van alle externe communicatie en voorlichting. Het beheer en onderhoud van de begraafplaats, de uitgifte en registratie van graf-, begraaf- en onderhoudsrechten en de lijkbezorging op last van de burgemeester. Het organisatie- en personeelsbeleid gericht op een optimale bedrijfsvoering Informatievoorziening die met behulp van automatisering kan inspelen en voorzien in ontwikkelingen en behoeften, in de dienstverlening, de bedrijfsvoering en de informatiebehoefte van de organisatie en het bestuur. Intergemeentelijke samenwerking met buurgemeenten, gemeenten in de regio Achterhoek en daarbuiten, gericht op beleidsafstemming en samenwerking in de uitvoering.

Wat is het streefbeeld van dit programma? Dienstverlening De gemeente Winterswijk is een moderne organisatie die de burgers en bedrijven op efficiënte wijze bedient, dat wil zeggen: o het merendeel van de diensten wordt via internet verleend, bij voorkeur 24 uur per dag en zeven dagen per week; o het gebruik van gemeentelijke e-producten en e-diensten neemt toe met minimaal 30%; o gegevens die al binnen de overheid bekend zijn, worden niet opnieuw aan burgers en bedrijven gevraagd (één overheid, één loket, éénmalige gegevensaanlevering, meervoudig gebruik); o de gemeente is transparant: weten regelgeving, publicaties, aankondigingen en dergelijke zijn voor iedereen goed toegankelijk; o er bestaat een gemeente-app voor service aan en communicatie met de burger o de administratieve lasten zijn fors gereduceerd. Externe communicatie De externe communicatie is interactief en pro-actief, naast de traditionele communicatiekanalen is de inzet van social media een vanzelfsprekendheid.

Begraafplaats De begraafplaats wordt kwalitatief goed onderhouden. De uitgifte en registratie van graf-, begraaf- en onderhoudsrechten vindt efficiënt en zorgvuldig plaats, met oog voor persoonlijke omstandigheden en wensen. Er is sprake van toenemende kostendekkendheid van de begraafplaats.

Pagina 60 van 160

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking Organisatie- en Personeelsbeleid De gemeentelijke organisatie werkt vraag- en resultaatgericht en is gericht op denken in kansen en mogelijkheden. De organisatie is samenwerkingsgericht, zowel naar externe partijen als intern dat wil zeggen richting collega’s en andere afdelingen. Het nagestreefde dienstverleningsniveau en de beschikbare capaciteit aan personeel zijn in evenwicht. Lean werken is standaard binnen ieder team. De organisatie is veranderingsbereid en flexibel, de medewerkers kijken vooruit en zijn open en transparant. De organisatie heeft een bijpassende cultuur hetgeen zich onder meer uit in het geven van feedback en het houden van evaluaties. Er is een optimale match tussen kennis, kunde en interesse van de medewerker enerzijds en de functie met bijbehorende taken en verantwoordelijkheden anderzijds. Hierdoor wordt een zo goed mogelijke prestatie geleverd met aandacht voor duurzame inzetbaarheid en resultaatgerichtheid. Medewerkers zijn trots op en betrokken bij de organisatie, zijn tevreden en worden gefaciliteerd in het goed kunnen uitvoeren van hun werk. De organisatie kent een laag ziekteverzuim (beneden het landelijk gemiddelde voor gemeenten van vergelijkbare omvang). Informatievoorziening/automatisering Winterswijk beschikt over een optimaal geautomatiseerde informatievoorziening die kan inspelen op ontwikkelingen in de dienstverlening, de informatiebehoefte en de organisatie. Basisregistraties zijn up-todate en toegankelijk. Het papierarme kantoor is een belangrijk doel, er wordt zoveel mogelijk digitaal gewerkt. Een beheersbare en goed werkende ICT-omgeving is hierbij van belang. Intergemeentelijke samenwerking Er is een voortdurende oriëntatie op kansen en mogelijkheden tot verdergaande samenwerking op (deel)gebieden, met andere gemeenten en/of andere partijen. Nieuwe samenwerkingsafspraken zijn resultaatgericht en met aantoonbare meerwaarde. Winterswijk blijft bestuurlijk zelfstandig. Wat gaan we daarvoor doen? Dienstverlening 1. Ontwikkeling van 10 nieuwe e-diensten 2. Het bevorderen van het gebruik van e-producten en e-diensten met 10% ten opzichte van 2015 3. Gemeente-app ontwikkelen die aansluit op de wensen van burgers en bedrijven Externe communicatie Naast de reguliere externe communicatie ligt in 2016 de focus op de communicatie rondom het sociaal domein. Begraafplaats Er wordt gestart met de implementatie van het projectplan 'verhogen kostendekkendheid begraafplaats' (verordening, leges, aanpassingen begraafplaats, marketing, etc.) Organisatie- en personeelsbeleid In 2016 wordt het project 'lean' dat in 2015 is gestart, verder uitgerold. Diverse werkprocessen worden 'lean' ingericht. Informatievoorziening/automatisering 1. Onderzoek naar governance ICT 2. Implementeren informatiebeleidsplan Intergemeentelijke samenwerking Naast de reeds bestaande samenwerkingsverbanden wordt de samenwerking met Doetinchem verder verkend en vindt er een bestuurlijke besluitvorming plaats over een go/no go.

Pagina 61 van 160

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Begraafplaats Klantcontactcentrum Interne bedrijfsvoering Totaal


Begroting


Verschil

1.292

1.266

-26

V

342 257 235 2.126

274 293 228 2.061

-68 36 -7 -65

V N V V

439 469 100 1.008

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

1.439 555 100 2.094

1.000 86 1.086

-

26

V

V V V

1.068 50 7 1.151

V V V V

Hieronder worden de afwijkingen (verschillen) > € 50.000 per cluster nader toegelicht. Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Zoals is aangegeven worden de bedrijfsvoeringslasten niet per programma afzonderlijk toegelicht, maar als één geheel in dit programma. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. De totale bedrijfsvoeringslasten over alle programma’s zijn toegenomen met € 242.000, veroorzaakt door:    

de verwachte hogere personeelskosten ad € 159.000. Bij de berekening van dit bedrag is rekening gehouden met de periodieken, en verhoging van 1,25% aangegeven bij de meicirculaire 2015. hogere personeelskosten ad € 28.500 door formatie-uitbreiding van medewerker Duitsland. hogere personeelskosten ad € 50.000 voor de opbouw van een flexibele schil personeel (in 2017 naar € 100.000 en in 2018 naar € 140.000. overige niet verklaarde bijstellingen € 4.500.

Begraafplaats Het voordeel ad € 68.000 binnen dit cluster bestaat met name uit een (structurele) verschuiving binnen de ROVA begrote bijdrage ad € 72.000 naar onderhoud groen (zie programma 4/ cluster groen). Deze verschuiving heeft plaatsgevonden naar aanleiding van een herberekening van de jaarlijks geraamde uitgaven op de begraafplaats. Er worden derhalve meer kosten van de ROVA toegerekend aan openbaar groen en minder aan de begraafplaats. Vrijval € 1,1 mln. bestemmingsreserve onderhoud algemene begraafplaats en lagere jaarlijkse onttrekking (€ 130.000 in plaats van € 230.000). Zoals bij de samenvatting is toegelicht, vindt er, nadat u als Raad hiermee akkoord gaat, m.i.v. 2016 een lagere jaarlijkse onttrekking aan de bestemmingsreserve plaats. Dit vloeit voort uit een lagere toerekening van de kosten van de ROVA aan de begraafplaats. Tevens vindt er als gevolg hiervan een vrijval ad € 1,1 mln. plaats van de bestemmingsreserve. Bij de vrijval van € 1,1 mln. is er reeds rekening mee gehouden dat er in 2015 nog een aantal kosten ten laste van de bestemmingsreserve gebracht zullen worden. Een separaat voorstel over de begraafplaats wordt in het najaar van 2015 geagendeerd voor de Raad. Klantcontactcentrum De toename van de uitgaven met € 36.000 en de inkomsten met € 86.000 wordt met name veroorzaakt door een stijging van het aantal verwachte uit te reiken ID kaarten en rijbewijzen.

Pagina 62 van 160



Interne bedrijfsvoering Totaal


Begroting

678 678


Verschil

-

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

-

0 0

-


Pagina 63 van 160

Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling

Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Landelijk gebied’ richt zich op het buitengebied van Winterswijk. Onderdelen van dit programma zijn: Nationaal Landschap, agrarische bedrijven, landschap, natuur, cultuurhistorie, plattelandsontwikkeling en kleine kernenbeleid. Wat is het streefbeeld van dit programma? Winterswijk Nationaal Landschap Het landelijk gebied van de gemeente Winterswijk ontwikkelt zich als Nationaal Landschap tot een onderscheidend gebied, waarin de kracht van het waardevol cultuurlandschap, met landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische kwaliteiten, wordt benut voor een duurzaam economische ontwikkeling en waar het goed wonen, werken en recreëren is. Dit wordt bewerkstelligd door een intensieve samenwerking met overheden, belangenorganisaties, ondernemers en particulieren. Voor behoud en ontwikkeling van dit fraaie Winterswijkse landschap is het gemeentelijk landschapsontwikkelingsplan een belangrijk beleidskader. Bereikbaarheid, sociale samenhang, bedrijvigheid en wonen Het buitengebied is prima bereikbaar, onder meer via digitale ontsluiting en mobiele telefonie, omdat bereikbaarheid een essentiële voorwaarde is voor de leefbaarheid. De sociale samenhang in de buurtschappen en de maatschappelijke functies in de buurtschapskernen dragen bij aan de leefbaarheid op het platteland. Dit wordt in stand gehouden door het meewerken aan inpassing van nieuwe bedrijven in bestaande vrijkomende gebouwen. Daarnaast biedt de gemeente ruimte aan (bestaande) (niet)agrarische bedrijven (inclusief nevenfuncties), waarbij rekening wordt gehouden met de aanwezige kwaliteiten van het landschap. Het toevoegen van wooneenheden in het buitengebied is mogelijk, indien het past binnen het regionale en lokale volkshuisvestingsbeleid. Nieuwbouw is niet op voorhand uitgesloten, maar gaat gepaard met een goede landschappelijke inpassing. Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk De gemeente Winterswijk participeert actief in de Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk, dat wordt gevormd door allerlei partijen uit het Winterswijkse buitengebied. De stichting heeft als doel het ontwikkelen van het Winterswijkse buitengebied op het gebied van land- en tuinbouw, cultuurhistorie, landschap, natuur, leefbaarheid en vrijetijdseconomie. Door medewerking aan de Herinrichting Winterswijk Oost en andere initiatieven om de agrarische structuur te versterken worden aan boeren voldoende economische perspectieven geboden. Wat gaan we daarvoor doen? Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk De stichting zet zich net als afgelopen jaren in voor een leefbaar buitengebied. Dit conform de in 2015 opgestelde visie en samen met de betrokken partijen. Behouden en ontwikkelen natuur en landschap: Dit thema richt zich in 2016 op:  Natuur- en milieueducatie: in 2015 is een contract ondertekend met de Stichting Staring Advies voor 2,5 jaar voor het uitvoeren natuur- en milieueducatie. Ook in 2016 wordt hier uitvoering aan gegeven.  Meewerken aan realisatie van projecten: dit betreft vooral het landschapsproject dat in uitvoering is, waardoor deelnemers ook in 2016 subsidie van provincie en gemeente ontvangen voor aanleg, herstel en soms achterstallig onderhoud van kleine landschapselementen, educatieve activiteiten en ondersteuning van vrijwilligersprojecten in het landschap. Pagina 64 van 160

Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling 

Inventariseren van groenelementen: Het gaat hier om een onderzoek van de staat waarin flora en fauna verkeren en of hier verbeteringen aan de orde zijn.

Ruimtelijke plannen op regionaal, provinciaal, landelijk en Europees niveau In 2015 is verder uitwerking gegeven aan de Regionale Structuurvisie. Daarnaast wordt het lokale (ruimtelijke) belang geborgd op regionaal, provinciaal, landelijk en Europees niveau. Regionale samenwerking is daarbij van belang. Dat gebeurt via het regionaal portefeuillehoudersoverleg Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting en het portefeuillehoudersoverleg Plattelandsontwikkeling. Afstemming met het tot stand komen van de lokale ‘Omgevingsvisie buitengebied’ is hierbij van belang. Beleidsontwikkeling en advisering ruimtelijke plannen buitengebied In 2016 wordt gewerkt aan de omgevingsvisie buitengebied Winterswijk, conform een in 2015 door de gemeenteraad vastgesteld plan van aanpak. Na een beleids- en belangeninventarisatie staat 2016 vooral in het teken van visievorming. Naast het opstellen van een omgevingsvisie voor het buitengebied vindt reguliere beleidsadvisering plaats op basis van bij de gemeente ingediende ruimtelijke verzoeken. Natura 2000 In 2015 heeft diverse besluitvorming plaatsgevonden door hogere overheden die te maken hebben met het ontwikkelen en beschermen van Natura 2000 gebieden, waarvan er vier in Winterswijk liggen. Daarbij gaat het om de beheersplannen van die gebieden en de Programmatische Aanpak Stikstof (de PAS). De gemeentelijke inzet in 2016 richt zich op het volgen van de ontwikkelingsruimte voor lokale bedrijven en de eventuele (provinciale) aanpassingen daarop. Partiële herzieningen bestemmingsplannen buitengebied Naast omgevingsvisie buitengebied vinden de reguliere activiteiten in het kader van bestemmingsplanprocedures plaats. Volkshuisvesting landelijk gebied De vastgestelde Regionale Woonagenda 2015-2025 door de gemeenteraad in 2015 geldt ook voor het landelijk gebied. Concrete plannen voor het landelijk gebied worden opgenomen op de uitvoeringsagenda. De pilot CPO-Huur, een initiatief van de werkgroep wonen van de gezamenlijke buurtschappen, geeft inzicht in de woonbehoeften in het buitengebied. Een evaluatie van deze pilot volgt in 2016. Dit leidt mogelijk tot nieuwe beleidsuitgangspunten voor de gemeente. Leader Achterhoek De Achterhoek is aangewezen als Leadergebied. Dit wil zeggen dat er vanuit Europa financiële middelen (via co-financiering) beschikbaar zijn voor projecten die de leefbaarheid in dit gebied versterken. Verschillende Leader projecten starten in 2016. Omdat één gemeente is weggevallen is de bijdrage van de gemeente Winterswijk met € 9.000 per jaar verhoogd. Breedband In 2016 wordt verder gewerkt aan het project ‘Breedband buitengebied’. Het is de planning om in 2017 over te gaan tot daadwerkelijke realisatie/aanleg hiervan.

Pagina 65 van 160

Programma 15: Landelijke gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling Wat gaat dat kosten? Exploitatie Bedragen *1.000 Cluster

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Nationaal Landschap Natuurontwikkeling en landschapsherstel Bestemmingsplannen buitengebied WCL (Waardevol Cultureel Landschap) Projecten landelijk gebied Totaal


Begroting

606

662

12 109 45 75 62 909

12 109 45 75 71 974


Verschil

Begroting

Totaal Saldo

Verschil

56

N

-

56

N

9 65

N N

V V

0 40 0 0 9 25

V N N

40

55

40 55

55

95

40

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Verder zijn er geen mutaties geweest die toegelicht moeten worden.


Pagina 66 van 160

Programma 16: Vrijetijdseconomie

Programma 16: Vrijetijdseconomie Portefeuillehouder: dhr. G.J.W. te Gronde Programmamanager: mevr. drs. D.C. Kerkdijk Waar gaat dit programma over? Het programma ‘Vrijetijdseconomie’ richt zich in brede zin op de bedrijvigheid in het toerisme en de recreatie. Wat is het streefbeeld van dit programma? Gasten recreëren graag in Winterswijk. Zij komen voor de beleving van haar natuurschoon, historische en hedendaagse cultuur en streekgebonden culinaire gastvrijheid. Belangrijke trekpleisters zijn de uitgebreide fiets- en wandelroutes, de steengroeve en natuurlijk Mondriaan. De samenwerking met het bedrijfsleven in Citymarketing en Achterhoek Toerisme zorgt er voor dat gasten de regio Achterhoek en Winterswijk in het bijzonder makkelijk weten te vinden. De gemeente heeft hierin een verbindende, stimulerende en richtinggevende rol, mede gekoppeld aan reclameheffing en toeristenbelasting. Het aanbod van verblijfsrecreatieve voorzieningen sluit zowel in kwaliteit als diversiteit aan op de hedendaagse behoefte van diverse doelgroepen. Recreatiewoningen worden recreatief gebruikt en afgezien van ontheffingen niet permanent bewoond. Het bedrijfsleven werkt vanuit een gemeenschappelijke visie doorlopend aan kwaliteitsverbetering, productvernieuwing en differentiatie in zowel dag- als verblijfsrecreatie. Arrangementen en samenwerking zorgen ervoor dat gasten op een klantvriendelijke wijze met het complete toeristisch recreatieve en culturele aanbod in aanraking komen. Wat gaan we daarvoor doen? Promotie en productontwikkeling Stichting Winterswijk Marketing en de VVV spelen een belangrijke rol in de promotie van de dagen verblijfsrecreatieve voorzieningen van Winterswijk. In 2016 wordt de promotie gericht op de Duitse en Belgische bezoeker verder geïntensiveerd. De VVV versterkt de samenwerking met ondernemers in de ontwikkeling van nieuwe arrangementen en het onder de aandacht brengen van de mogelijkheden bij toeristisch, recreatief bezoek. Stichting Achterhoek Toerisme speelt een belangrijke rol in de promotie van de regio Achterhoek als geheel. Na de succesvolle campagne 'Kamperen in de Achterhoek', waarin Achterhoekse campingondernemers samenwerken, wordt in 2015 en 2016 gestart met de campagne 'Karakteristiek Achterhoek'. Deze campagne richt zich op de promotie van kleinschalige, karakteristieke toeristische voorzieningen zoals Bed & Breakfastarrangementen, routes langs de Achterhoekse wijngaarden en een brochure voor boerderij- en minicampings. Met Stichting Waardevol Cultuurlandschap Winterswijk en Stichting Winterswijk Marketing wordt gewerkt aan een ‘Winterswijk-app’. De app geeft informatie over de bezienswaardigheden in zowel het buitengebied als het centrum. De app biedt onder meer wandel- en fietsroutes en de mogelijkheid om bezienswaardigheden via social-media te delen met anderen. Evenementen Winterswijk stimuleert de introductie van nieuwe evenementen. Voor 2016 is er € 6.000 subsidie beschikbaar als eenmalige aanmoedigingsbijdrage voor nieuwe toeristische, recreatieve evenementen met een bovenregionale aantrekkingskracht. Maximaal € 2.000 per evenement. Evenementen bevorderen de bekendheid van Winterswijk en leiden vaak tot een langer verblijf en herhaalbezoek. Pagina 67 van 160

Programma 16: Vrijetijdseconomie

't Hilgelo De gebiedsontwikkeling van ’t Hilgelo zorgt voor meer recreatieve en toeristische activiteiten op ’t Hilgelo, zowel in de vorm van outdoor-activiteiten als evenementen. Voor doorontwikkeling van 't Hilgelo als evenemententerrein wordt met gebiedseigenaar Leisurelands overleg gevoerd over mogelijke aanpassingen ten behoeve van een betere en veiligere ontsluiting. Toeristenbelasting In samenspraak met de sector worden er nieuwe afspraken over de toeristenbelasting gemaakt voor een periode van 5 jaar, welke vanaf 2017 in werking treden. Toekomstbestendige verblijfsrecreatieterreinen Voor (verenigingen van) eigenaren van recreatiewoningen ligt er de uitdaging om woning en park aantrekkelijk te houden voor huurders en kopers. Het handhavingsbeleid van de gemeente, gericht op het tegengaan van illegale permanente bewoning, criminaliteit en overlast, wordt voortgezet. De gemeente stimuleert initiatieven van verenigingen van eigenaren gericht op verbetering van parkbeheer en -exploitatie. Integrale nota economie De raad organiseert in het najaar van 2015 een rondetafelgesprek economie. Dit rondetafelgesprek vormt de aanzet voor de uitwerking van een integrale beleidsnota economie in 2016, met daarin afzonderlijke paragrafen voor industrie, centrum en vrijetijdseconomie.


Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten Toeristische versterking Totaal



Begroting

Totaal Saldo

Begroting

Verschil

Verschil

264

224

-40

V

-

40

V

115 379

115 339

-40

V

-

0 40

V

Doorbelaste bedrijfsvoering en kapitaallasten In programma 14 (Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking) worden de mutaties in de totale bedrijfsvoeringslasten nader toegelicht. De kapitaallasten zijn het (boekhoudkundige) gevolg van de reeds gedane investeringen en als zodanig niet direct te beïnvloeden. Verder zijn er geen mutaties geweest.

Investeringen In dit programma zitten geen investeringen

Pagina 68 van 160

Paragraaf A Lokale heffingen

Paragraaf A Lokale heffingen Beleid In het coalitieprogramma 2014-2018 is als beleidsuitgangspunt opgenomen dat de lokale lasten bij voorkeur niet mogen stijgen. In elk geval niet boven de jaarlijkse prijsindex (CBS). Verder zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:  Onroerende-zaakbelasting (OZB): In de Kaderstelling 2013 is afgesproken dat de OZB-opbrengst vanaf de begroting 2015 wordt gefixeerd op de door de gemeenteraad bij de begroting 2013 geraamde opbrengsten ad € 5.206.250 (exclusief inflatie).  Het inflatiepercentage is gebaseerd op de algemene prijsontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp), zoals vermeld in de meicirculaire gemeentefonds 2015 (= 0,80%).  Rioolheffing: 100% kostendekkendheid op basis van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Hierin is opgenomen dat de tarieven geïndexeerd worden met de inflatiecorrectie.  Afvalstoffenheffing: 100% kostendekking.  Leges: 100% kostendekking.  De genoemde tarieven zijn onder voorbehoud van de vaststelling van de belastingverordeningen door de raad in december 2015.

Belastingdruk De belastingdruk wordt berekend door de verschuldigde OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing bij elkaar op te tellen. Dit zijn de belastingen die de burger direct voelt in de portemonnee. In het ‘voorbeeld belastingdruk’ is gerekend met de gemiddelde WOZ-waarde van een woning in 2015 van € 200.000. Voor 2016 wordt de WOZ-waarde verminderd met de verwachte waardedaling. In het vervolg van de paragraaf zal een nadere toelichting worden gegeven op de vermelde bedragen. De belastingdruk voor de burger ziet er als volgt uit: Voorbeeld belastingdruk

Gezin wonende in eigen huis

Onroerende-zaakbelasting Afvalstoffenheffing (240 l rest + 140 l groen) Afvalstoffenheffing: Vastrecht Variabel deel (24 x € 1,25)* Rioolheffing (135 m3) Totaal

Situatie 2015

Verwacht 2016

(WOZ waarde € 200.000)

(WOZ waarde € 200.000 -/-2,5% = € 195.000)

€ 229,00

€ 231,00

€ 221,00

€ 0,00

€ 0,00

€ 155,00 € 30,00 € 359,10 € 775,10

€ 356,40 € 806,40

Pagina 69 van 160

Paragraaf A Lokale heffingen

Gezin wonende in een huurwoning Afvalstoffenheffing (240 l rest + 140 l groen) Afvalstoffenheffing: Vastrecht Variabel deel (24 x € 1,25)* Rioolheffing (135 m3) Totaal

€ 221,00

€ 0,00

€ 0,00

€ 155,00 € 30,00 € 359,10 € 544,10

€ 356,40 € 577,40

*Deze kosten worden pas bij de aanslagoplegging van 2017 opgelegd

De belastingdruk voor 2016 zal dalen. Dit komt door de gewijzigde wijze van heffing van de afvalstoffenheffing in 2016. Bij de aanslagoplegging 2016 worden géén aanbiedingen van restafval in rekening gebracht. Deze zullen, achteraf, bij de aanslagoplegging 2017 worden verrekend. Voor een verdere toelichting over de nieuwe wijze van heffing van de afvalstoffenheffing en de invloed op de belastingdruk, onder “Afvalstoffenheffing”. Uitgaande van 24 ledigingen van containers per jaar daalt de belastingdruk in 2016 voor de burger die woont in een huurwoning met € 33,30 (5,8%). De belastingdruk voor de burger die in een eigen woning woont, daalt uitgaande van 24 ledigingen met € 31,30 (3,9%). Rekening houdend met de inflatie (0,8%), daalt de belastingdruk in reële zin zelfs met respectievelijk 6,6% en 4,7%. Door goed te scheiden kan men zelf invloed uitoefenen op een deel van de verschuldigde afvalstoffenheffing. Onroerende-zaakbelasting – ontwikkeling € 5.256.000 De financiële crisis heeft naar verwachting ook dit jaar nog invloed op de ontwikkeling van de WOZ-waarde, al is deze beperkt. De exacte invloed is op dit moment nog niet bekend, omdat de herwaardering voor belastingjaar 2016 nog in volle gang is. Eind 2015 wordt de herwaardering afgerond en wordt duidelijk wat de nieuwe WOZ-waarden voor 2016 zijn. Voor 2016 wordt gestuurd op de begrote OZB-opbrengst, waarbij vervolgens nog rekening wordt gehouden met de eventuele areaalwijziging en inflatie. Dit betekent dat bij een daling van de WOZ-waarde de tarieven dusdanig worden bijgesteld dat de begrote opbrengst gehaald wordt. Immers, de OZB wordt berekend door de WOZ-waarde te vermenigvuldigen met het tarief. Voor de berekening van de voorlopige tarieven voor 2016 is vooralsnog aangesloten bij de verwachting dat de WOZwaarden dalen met 2,5%. Rekening houdend met de begrote opbrengst van € 5.256.000 worden de OZB-tarieven voor 2016, onder voorbehoud van de vaststelling belastingverordeningen in december 2015, als volgt gewijzigd: Tarieven OZB

2014

2015

2016

OZB eigendom woning

0,1078%

0,1149%

0,1188%

OZB eigendom niet-woning

0,2047%

0,2159%

0,2232%

OZB gebruik niet-woning

0,1630%

0,1719%

0,1777%

Reclamebelasting € 105.000 Sinds 2010 wordt er reclamebelasting geheven voor het centrumgebied van Winterswijk. In overleg met de ondernemers is het tarief bepaald op € 540 per object. Dit tarief wordt ook voor 2016 gehandhaafd. De opbrengsten van de reclamebelasting worden, na aftrek van de kosten die de gemeente maakt (€ 10.000), doorgestort naar de Stichting Ondernemersfonds Centrum Winterswijk. Hiermee zorgt de stichting ervoor dat het centrumgebied aantrekkelijker wordt.

Pagina 70 van 160

Paragraaf A Lokale heffingen Toeristenbelasting € 836.000 Op 24 juni 2010 heeft de gemeenteraad ingestemd met het verhogen van de tarieven voor de toeristenbelasting voor de jaren 2011 tot en met 2016. Hiermee zijn de tarieven tot en met 2016 vastgesteld. Daarnaast heeft de raad besloten tot het afschaffen van het forfait voor hotels en tot stapsgewijze verlaging van het forfait voor de jaarplaatsen op campings. De verhoging van de tarieven zal leiden tot een hogere verwachte opbrengst toeristenbelasting over 2016. Over 2016 (te ontvangen in 2017) verwacht de gemeente € 836.000 aan toeristenbelasting te ontvangen. Schematisch ziet dat er als volgt uit (te ontvangen toeristenbelasting in): 2013: € 688.000 2014: € 740.000 2015: € 791.000 2016: € 815.000 2017: € 836.000 Forensenbelasting € 62.000 Voor het tarief van de forensenbelasting wordt aansluiting gezocht bij de toeristenbelasting. Het tarief voor een vakantiewoning is ook van toepassing op de gemeubileerde woning bij de forensenbelasting. Dit tarief wordt verhoogd tot 320 euro. Daardoor wordt voor 2016 een licht hogere opbrengst forensenbelasting verwacht. Precariobelasting € 40.000 Voor 2016 worden de tarieven uit 2015 gehandhaafd en verhoogd met de inflatiecorrectie van 0,8%. Afvalstoffenheffing € 2.326.000 Met ingang van 2016 gaat het omgekeerd inzamelen van start. Dit houdt in dat alle herbruikbare afvalstoffen gratis worden opgehaald en men moet betalen voor het aanbieden van het restafval. Daarnaast zal er niet meer ingezameld worden bij niet-woningen. Hierdoor komt het reinigingsrecht te vervallen. De tariefstructuur wijzigt ook. Met ingang van 2016 wordt er een vastrecht in rekening gebracht en een tarief per keer (€ 1,25 per aanbieding) dat men restafval aanbiedt bij een ondergrondse afvalcontainer. We gaan uit van gemiddeld 24 ledigingen per jaar. Voor het buitengebied wordt afgerekend per keer dat men de restafvalcontainer laat ledigen. Het tarief is € 7,50 per aanbieding van een container. We gaan uit van gemiddeld 7 ledigingen per jaar. Het vastrecht wordt met de aanslagoplegging in 2016 in rekening gebracht. In 2017 zal vervolgens een afrekening volgen over het aantal aanbiedingen in 2016. De basis van de afvalstoffenheffing blijft het gesloten systeem. De afvalinzameling heeft de gemeente uitbesteed aan ROVA. De kosten die hiermee gemoeid zijn, worden door ROVA doorbelast en 100% kostendekkend doorberekend in de tarieven. De overgang naar het omgekeerd inzamelen is in nauwe samenwerking met ROVA afgestemd. De tariefontwikkeling ziet er als volgt uit: AFVALSTOFFENHEFFING MAATSTAF

2014

2015

2016

Groot rest + Groot GFT

229,00

233,00

-

Groot rest + Klein GFT

217,00

221,00

-

Klein rest + Groot GFT

182,00

182,00

-

Klein rest + klein GFT

170,00

170,00

-

Extra Groot rest

188,00

192,00

-

Extra Groot GFT

47,00

47,00

-

Vastrecht

-

-

155,00

Per aanbieding ondergrondse container*

-

-

1,25

Per aanbieding container (buitengebied)

-

-

7,50

* Bij een aantal aanbiedingen van 24 bij de ondergrondse container, zal de totale verschuldigde afvalstoffenheffing uitkomen op € 185,00 (= € 155,00 + € 30,00 (24 x € 1,25)).

Pagina 71 van 160

Paragraaf A Lokale heffingen Rioolheffing € 3.785.000 De rioolheffing is gebaseerd op een kostendekkendheid van 100%. Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vormt hiervoor de basis. Hierin is opgenomen welke kosten gemaakt zijn en gaan worden. Door de uitbreiding van de watertaken van de gemeente kunnen meer kosten onder de rioolheffing worden gebracht. In het GRP is hierin nadere invulling gegeven. Verder is bij het bepalen van de tarieven rioolheffing afgezien van de autonome stijging. Deze is op dit moment niet aanwezig. Binnen de gemeente Winterswijk wordt het waterspoor gevolgd voor de rioolheffing. Dat betekent dat de burger belast wordt voor het daadwerkelijke waterverbruik. De aanslagoplegging verloopt via het waterbedrijf Vitens. De gemeente ’lift’ mee met de aanslagoplegging door Vitens. Aan de hand van het door Vitens berekende waterverbruik legt Vitens de aanslag rioolheffing namens de gemeente op. Hierbij is een aflopend tarief vastgesteld. Bij het bepalen van de tarieven wordt uitgegaan van een gemiddeld waterverbruik over de afgelopen drie jaren. Conform het uitgangspunt van het GRP worden de tarieven jaarlijks geïndexeerd. Bij het bepalen van de voorlopige tarieven is hiermee rekening gehouden. RIOOLHEFFING Aantal m³ waterverbruik

2014

2015

2016

≤ 500 m³

2,64

2,64

2,66

501 m³ - 5.000 m³

2,55

2,55

2,57

5.001 m³ - 20.000 m³

2,51

2,51

2,53

≥ 20.001 m³

0,00

0,00

0,00

Begraafrechten € 209.000 De kosten voor de begraafplaats zijn al jaren hoger dan de opbrengsten. Dit komt voornamelijk doordat voor oudere graven geen onderhoudsrechten meer verschuldigd zijn en toch moeten worden onderhouden. In 2016 zal het beleid voor de begraafplaats worden herzien met het doel de inkomsten te laten stijgen. De verordening en tarieventabel zullen hiervoor worden aangepast. De tarieven worden voor 2016 vooralsnog enkel aangepast met de inflatiecorrectie. Marktgelden € 89.000 Uitgangspunt is 100% kostendekkendheid. Op basis van een onderzoek in 2012 zijn de tarieven vastgesteld. Voor 2016 blijven de tarieven gelijk aan 2015. Leges Omgevingsvergunningen € 337.000 Verwacht wordt dat de opbrengsten uit leges omgevingsvergunningen in 2016 hoger zullen liggen door de iets aantrekkende economie en de nieuwbouw op plan Morgenzon. Uitgegaan wordt in van € 50.000 aan extra inkomsten. Op langere termijn wordt die stijging niet meer verwacht door invloeden als de krimp, het ‘volraken’ van de bestemmingsplannen De Rikker en Morgenzon en het achterblijven van de groei (en daarmee bouw) bij het bedrijfsleven. Leges Burgerzaken € 508.000 In 2016 zullen er meer identiteitskaarten worden aangevraagd, omdat tot 2011 een identiteitskaart voor personen onder de 12 jaar gratis was. De geldigheidsduur was 5 jaar en deze is in 2016 verstreken. Dit levert ten opzichte van 2015 een iets hogere opbrengst op.

Pagina 72 van 160

Paragraaf A Lokale heffingen Overzicht tarieven In onderstaande tabel zijn de tarieven voor 2016 opgenomen (onder voorbehoud). Belastingsoort

Maatstaf

2014

2015

2016

OZB eigenaren woning

% van de WOZ-waarde

0,1078

0,1125

0,1188

OZB eigenaren niet-woning

% van de WOZ-waarde

0,2047

0,2137

0,2232

OZB gebruikers niet-woning

% van de WOZ-waarde

0,163

0,1701

0,1777

Toeristenbelasting

per overnachting: 1,55

1,6

1,65

1,4

1,45

1,5

1,95

1,95

1,95

Groepsaccommodatie

1,3

1,35

1,4

Jaarplaats/Seizoensplaats

1,3

1,35

1,4

Forensenbelasting

Gemeubileerde woning

310

320

330

Precariorechten

Terras per m² per jaar

22,85

23

23,25

Uitstalling per m² per jaar

26,9

27,25

27,5

Groot rest + Groot GFT

229

233

-

Groot rest + Klein GFT

217

221

-

Klein rest + Groot GFT

182

182

-

Klein rest + Klein GFT

170

170

-

Extra Groot rest

188

190

-

Extra Groot GFT

47

47

-

Vastrecht

-

-

155

Per aanbieding ondergronds

-

-

1,25

Per aanbieding container (buitengebied)

-

-

7,5

Waterverbruik < 500 m³

2,64

2,64

2,66

Waterverbruik 501-5000 m³

2,55

2,55

2,57

Waterverbruik > 5000 m³

2,51

2,51

2,53

61

61,75

62

Eenpersoonsgraf

2.503,00

2.534,50

2.555,00

Tweepersoonsgraf

3.538,00

3.582,50

3.611,00

Kindergraf

1.804,00

1.826,00

1.840,00

Woning B&B/Pension Hotel

Afvalstoffenheffing

Rioolheffing

Begraafrechten

Onderhoudsrecht (graven voor 2010) Aankoop + begraven (incl. onderhoudsrecht):

Reclamebelasting

Aanwezigheid openbare aankondiging

540

540

540

Marktgelden

Zaterdag per m²

0,92

0,92

0,92

Zaterdag vette waren per m²

1,24

1,24

1,24

Woensdag per m²

0,57

0,57

0,57

Woensdag vette waren per m²

0,77

0,77

0,77

Pagina 73 van 160

Paragraaf A Lokale heffingen Begroting belastingopbrengsten 2016

Jaarrekening 2015

2e Financiële prognose per

Begroting 2016

juni 15

OZB eigenaren woning

2.528.000

2.538.000

2.558.000

OZB eigenaren niet-woning

1.568.000

1.587.000

1.599.000

OZB gebruikers niet-woning

1.090.000

1.090.000

1.099.000

OZB TOTAAL

5.186.000

5.215.000

5.256.000

Jaarrekening 2015

2e Financiële prognose per

Begroting 2016

juni 15

Toeristenbelasting

747.000

815.000

836.000

Forensenbelasting

62.000

60.000

61.000

Precariobelasting

49.000

40.000

40.000

Afvalstoffenheffing

2.505.000

2.509.000

2.326.000

Rioolheffing

3.743.000

3.755.000

3.785.000

169.000

209.000

209.000

90.000

89.000

89.000

Leges Omgevingsvergunning

360.000

337.000

337.000

Leges Burgerzaken

526.000

509.000

589.000

Reclamebelasting

112.000

105.000

105.000

13.549.000

13.643.000

13.633.000

Begraafrechten Marktgelden

TOTAAL

Kwijtschelding Kwijtschelding kan alleen worden aangevraagd voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Burgers die op het sociaal minimum leven kunnen kwijtschelding aanvragen. Voor burgers die het afgelopen jaar kwijtschelding hebben gehad, wordt door de gemeente bij het Inlichtingenbureau1 een controle gedaan of men nog voldoet aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor kwijtschelding. Als hieraan voldaan wordt (d.w.z. men leeft nog op een sociaal minimumniveau), dan wordt automatisch kwijtschelding verleend. De kwijtschelding voor 2016 met betrekking tot de afvalstoffenheffing wordt ook gewijzigd door het omgekeerd inzamelen. Deze wordt gemaximeerd op het vastrecht. Hiermee worden ook burgers die in aanmerking komen voor kwijtschelding gestimuleerd om het afval zoveel mogelijk te scheiden. Overzicht van de verleende en begrote kwijtschelding: Rekening 2014 Afvalstoffenheffing

Begroting 2015

Begroting 2016

91.000

130.000

70.000

Rioolheffing

108.000

100.000

100.000

Totalen

199.000

230.000

170.000

1

Het Inlichtingenbureau brengt de situatie van mensen in kaart door de gegevens die bij gemeenten bekend zijn te vergelijken met de gegevens die over deze uitkeringsgerechtigde bekend zijn bij tal van andere organisaties, zoals de Belastingdienst, het UWV en de SVB. Pagina 74 van 160

Paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing

Paragraaf B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente Winterswijk om risico’s te kunnen opvangen zonder dat de normale bedrijfsgang daardoor wordt verstoord. Het gaat hierbij om risico’s waarvoor geen voorziening of een verzekering is afgesloten. Het weerstandsvermogen geeft daarmee inzicht in de gezondheid van de financiële positie op langere termijn van de gemeente. Risico’s kunnen zich incidenteel voordoen zoals eenmalige negatieve exploitatieresultaten. Deze risico’s worden gedekt uit de algemene reserve. De algemene reserve vormt daarmee de zogenoemde incidentele weerstandscapaciteit. Indien risico’s een structureel karakter krijgen, dus over meerdere jaren tot significant hogere uitgaven zullen leiden, is de algemene reserve onvoldoende. Dan zal de structurele weerstandscapaciteit moeten worden aangesproken. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de onbenutte belastingcapaciteit en capaciteit uit hoofde van de overige heffingen. Incidentele weerstandscapaciteit Als incidentele weerstandscapaciteit wordt beschouwd, dat deel van de reservepositie dat als buffer vrij aanwendbaar is. De in Winterswijk gehanteerde norm is € 60 per inwoner (€ 1,7 miljoen). De begrote algemene reserve bedraagt eind 2016 per saldo € 41,8 miljoen. De gemeente Winterswijk kent een aantal specifieke bestemmingsreserves (o.a. de bestemmingsreserve Begraven en bestemmingsreserve Personele bezuinigingen). Elk jaar is de raad opnieuw vrij om te bepalen of en zo ja, op welke wijze een deel van de algemene reserve wordt aangewend. In tegenstelling tot reserves zijn voorzieningen nodig voor een normale bedrijfsvoering. De voorzieningen zijn vastgesteld op het niveau van het geschatte verlies of verplichting. Jaar: 2016 1 januari

31 december

Algemene voorziening

€ 3,6 mln

€ 3,5 mln

Egalisatievoorziening

€ 2,5 mln

€ 2,4 mln

Onderhoudsvoorziening

€ 1,1 mln

€ 1,1 mln

Totaal

€ 7,2 mln

€ 7,0mln

Ter afdekking van onvoorziene uitgaven wordt jaarlijks in de begroting € 1,25 per inwoner opgenomen. Bij voorstellen waarvoor deze stelpost wordt benut als dekkingsmiddel geldt als toetsingscriterium dat het voorstel dient te voldoen aan de drie O’s (Onvoorzienbaar, Onvermijdbaar en Onuitstelbaar). Structurele weerstandscapaciteit In het raadsprogramma is als doelstelling opgenomen dat er geen stijging van de lokale lasten boven de jaarlijkse prijsindex CBS mag plaatsvinden. De gemeentelijke tarieven, leges en heffingen zijn voor 100% kostendekkend. Daarvan wordt slechts gemotiveerd afgeweken. In geval zich structureel hogere risico’s effectueren, is het niet altijd mogelijk andere kosten met eenzelfde bedrag jaarlijks te verlagen. In dat geval wordt de gemeente gedwongen om de inkomsten te verhogen. Een alternatief is om de extra kosten uit de reserves te bekostigen, maar deze reserves zijn ook eindig. Alvorens dan een beroep kan worden gedaan op extra financiering van het Rijk moet een gemeente ten volle de eventuele belastingcapaciteit benutten. Dat kan natuurlijk ook niet oneindig. Daarom is door het Rijk een norm gesteld tot welk niveau het nog aanvaardbaar is lokale belastingen te verhogen. Dit is de zogenaamde art. 12 norm. Ten opzichte van de artikel 12-norm is de ongebruikte ruimte in de heffingen € 1,25 miljoen.

Pagina 75 van 160

Paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing Samenvatting totaal weerstandsvermogen Het is van belang dat de gemeente voldoende dekking heeft. Deze dekking ofwel het totale weerstandsvermogen van de gemeente is per 31 december 2016 als volgt opgebouwd: Incidenteel Structureel

Algemene reserve Onbenutte belastingcapaciteit

€ 41,8 miljoen circa € 1,2 miljoen per jaar

Om vast te stellen of de gemeente over voldoende weerstandsvermogen beschikt om de onderkende risico’s op te kunnen vangen, moet een inschatting worden gemaakt van het benodigde weerstandsvermogen. Om het benodigde weerstandsvermogen te berekenen is een goede risico-inventarisatie nodig met een inschatting van het gevolg, de kans dat het risico zich voordoet en de financiële impact. Daarnaast is een kansberekening nodig omdat het niet waarschijnlijk is dat meerdere risico’s zich op eenzelfde moment èn in volle omvang zullen voordoen. Deze kansberekening kan bijvoorbeeld uitgevoerd worden met de zogenaamde Monte-Carlo analyse. De gemeente beschikt niet over de mogelijkheid om een dergelijke analyse uit te (laten) voeren. Voor 2016 is, conform voorgaande jaren, de inschatting op basis van de onderkende risico’s en op basis van het berekende weerstandsvermogen van vergelijkbare gemeenten dat een weerstandsvermogen van € 2,5 miljoen voldoende moet zijn. De risico’s in de grondexploitatie zijn hier nog niet in meegenomen. Voor deze risico’s is een aantal jaren geleden wel een Monte Carlo-analyse uitgevoerd. Herbeoordeling van de uitgangspunten leidt tot de inschatting dat een weerstandsvermogen voor de grondexploitaties van Winterswijk van ca. € 2,5 miljoen. toereikend moet zijn. Het totale benodigde weerstandsvermogen bedraagt derhalve ca. € 5 miljoen. Afgezet tegen het weerstandsvermogen van € 41,8 miljoen incidenteel en € 1,2 miljoen structureel, kan worden gesteld dat dit vermogen afdoende is om de risico’s te kunnen afdekken. Gezien deze inschatting is het vooralsnog niet direct noodzakelijk om expliciete normen aan te geven voor de benodigde hoogte van het weerstandsvermogen. Kengetallen financiële positie Naar aanleiding van het rapport van de commissie Depla is het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) gewijzigd. Vanaf het begrotingsjaar 2016 zijn de volgende kengetallen toegevoegd aan de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing: 1. netto schuldquote 2. netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen; 3. solvabiliteit; 4. structurele exploitatieruimte; 5. grondexploitatie; 6. belastingcapaciteit. Kengetallen financiële positie 2014

2015

2016

jaarrekening

2e prognose

begroting

1. Netto schuldquote

103,90%

M

100,60%

M

107,10%

M

2.Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen

110,30%

M

106,30%

M

113,20%

M

31,60%

M

30,40%

M

30,00%

M

6,90%

V

0,20%

O

0,40%

M

3.Solvabiliteit 4.Structurele exploitatieruimte 5.Grondexploitatie 6.Belastingcapaciteit

11,60%

9,70%

8,10%

111,90%

114,90%

108,20%

Pagina 76 van 160

Paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing 1/2 Netto schuldquote (incl. en excl. correctie voor verstrekte leningen De netto schuldquote geeft aan of een gemeente investeringsruimte heeft of juist voorzichtig moet zijn. Daarnaast zegt het kengetal ook wat over de flexibiliteit van de begroting. Hoe hoger de schuld, hoe meer rentelasten en aflossingen er zijn. Hierdoor wordt de begroting minder flexibel. De netto schuldquote wordt berekend inclusief of exclusief doorgeleende gelden. Omdat er onzekerheid is of deze leningen wel allemaal terug zullen worden betaald, is het verstandig om dit onderscheid te maken. Hoe lager het kengetal hoe beter. Criteria Voldoende (V) Matig (M) Onvoldoende (O)

Tot 100% 100% tot 130% Hoger dan 130%

De Netto schuldquote zowel voor als na correctie voor verstrekte leningen stijgt in 2016 ten opzichte van 2015 als gevolg van de aflossing van de Nuon gelden (€ 6,6 miljoen) en de stijging van de langlopende leningen (€ 0,7 miljoen). 3 Solvabiliteit Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het totale vermogen. Deze indicator geeft inzicht in de mate waarin Winterswijk in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Hier geldt hoe hoger het kengetal hoe beter. Criteria Voldoende (V) Matig (M) Onvoldoende (O)

50% en hoger Tussen 30% en 50% Kleiner dan 30%

De solvabiliteit verbetert vanaf 2017 ten opzichte van 2016 door een geprognotiseerde afname van de langlopende leningen.

Solvabiliteit ratio

Rekening 2014

Tm 2e prognose 2015

2016

2017

2018

2019

31,6%

30,4%

30,0%

30,3%

30,8%

31,4%

4 Structurele exploitatieruimte De structurele exploitatieruimte geeft aan hoe wendbaar een gemeente is. Als de structurele baten hoger zijn dat de structurele lasten is een gemeente in staat om (structurele) tegenvallers op te vangen. Dus hoe hoger het kengetal het beter het is. Criteria Voldoende (V) Matig (M) Onvoldoende (O)

hoger dan 0,6% (van algemene uitkering en belastingcapaciteit) Tussen 0% en 0,6% (van algemene uitkering en belastingcapaciteit) Kleiner dan 0% (van algemene uitkering en belastingcapaciteit)

De jaarrekening 2014 had een positief structureel resultaat voor bestemming van € 2,4 miljoen, de 2e prognose 2015 een negatief resultaat voor bestemming van € 3,1 miljoen. Voor 2016 verwachten een voordelig resultaat van circa € 280.000. 5 Grondexploitatie Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. Voor de berekening van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgronden in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting. Voor de grondexploitatie zijn vooralsnog geen criteria beschikbaar. Pagina 77 van 160

Paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing 6 Belastingcapaciteit De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de provincie of gemeenten zich verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met een gemiddelde waarde. Een uitkomst boven de 100% betekent hogere woonlasten dan het gemiddelde van Nederland. De kengetallen dienen in relatie met de andere kengetallen bekeken te worden. Als de kengetallen gezamenlijk een verontrustend beeld geven, dan betekent dit dat de financiële positie van de Gemeente Winterswijk onder druk staat en dat maatregelen noodzakelijk zijn. Voor het toekennen van de toezichtsvorm door de Provincie (repressief of preventief) blijft het reëel en structureel sluitend zijn van de begroting het bepalende criterium. Uit de kengetallen blijkt dat Winterswijk, ondanks een meerjarig sluitende structurele begroting, een matige financiële positie heeft. In het toekomstige beleid zal hier rekening mee worden gehouden. Voor de belastingcapaciteit zijn vooralsnog geen criteria beschikbaar.

Risicobeheersing Om het benodigde weerstandsvermogen te berekenen is een goede risico-inventarisatie nodig. Op basis van de uitgevoerde risico-inventarisatie is van alle relevante risico’s in kaart gebracht: - de mogelijk scenario’s; - de beheersmaatregelen ter voorkomen en ter beheersing van het risico; - waardering van het risico (inschatting van de kans en financiële impact). Op basis van de uitgevoerde risico-inventarisatie en de inschatting van de kans en impact is per risico een score bepaald. Hiermee wordt inzicht verkregen in de belangrijkste actuele risico’s die de gemeente loopt. Risico’s De belangrijkste actuele risico’s die de gemeente loopt worden hierna per programma kort toegelicht. Pr. Risico

Korte omschrijving risico Er wordt gewerkt aan een alternatief financieel verdeelmodel geldend voor alle gemeenten in de VNOG. Twee alternatieven worden op dit moment uitgewerkt. Eén model gaat uit van een bijdrage bepaald op het brandweerdeel van het cluster OOV van de algemene uitkering van het gemeentefonds. Het andere volgt het materieelspreidingsplan ('slagkracht model') en kijkt naar de verhouding tussen materieel in de gemeente en dat in de hele regio, om de gemeentelijke bijdrage op te bepalen. Op basis van het model gemeentefondsuitkering zou onze gemeente fors meer Herziening financieel verdeelmodel moeten gaan betalen aan de VNOG. Voor Winterswijk zou dat, 1 bijdrage VNOG volgens een berekening van de VNOG van maart 2015, betekenen dat onze bijdrage aan de VNOG stijgt met € 360.000. Dit is een nadeel van meer dan 30%. De financiële effecten van het slagkrachtmodel zijn nog niet duidelijk. Bovendien vindt er een herijking van het gemeentefonds plaats in 2016, de gevolgen daarvan worden duidelijk in de septembercirculaire van 2015. Vooralsnog lijken deze gevolgen voor Winterswijk niet groot, maar dit kan natuurlijk (positief of negatief) invloed hebben op de financiële effecten van een ander verdeelmodel. Hierover is nog geen AB besluit genomen.

Pagina 78 van 160

Paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing

4 Grondexploitatie

Uitgangspunt is dat de boekwaarde van de grondexploitaties relatief beperkt van omvang blijft en de komende jaren geleidelijk gaat afnemen. Een weerstandsvermogen voor de grondexploitaties van Winterswijk van ca. € 2,5 mln. wordt als voldoende beoordeeld. In veel gemeenten is het gangbaar om te werken met een algemene reserve grondexploitatie die voorziet in het weerstandsvermogen. In Winterswijk is er in 2004/2005 in het kader van het beleid voor reserves en voorzieningen voor gekozen om niet meer te werken met een risicoreserve voor grondexploitaties. Er is daardoor geen als zodanig benoemd weerstandsvermogen aanwezig. Een gedeelte groot € 2,5 mln. van het saldo van de algemene reserve van de gemeente vormt het weerstandsvermogen voor de grondexploitatie.

Pr. Risico

Korte omschrijving risico De gemeente heeft besloten het bouwrijpen op zich te nemen. Risico op bodemverontreiniging en aantreffen Niet Gesprongen Explosieven (NGE). Indicatieve berekeningen laten zien dat het totale bouwrijp maken tussen de 90.000 en 150.000 gaat kosten. 4 Bouwrijp maken Transit Oost KSB3 Onderzocht wordt of dit gedekt kan worden met bestaande middelen uit het ISV bodem programma. Daarnaast zijn NGE kosten 70% subsidiabel vanuit het Rijk, via de gemeenteuitkering. College zal besluit nemen na afronding definitieve kostenramingen. Eventueel wordt Raad geconsulteerd als dit nodig is. In verband met de voorgenomen bezuinigingen bij de diverse gesubsidieerde instellingen kan de Gemeente Winterswijk 6 Instellingen geconfronteerd worden met frictiekosten bij deze instellingen en/of met eenmalige afwaarderingen. De gemeente heeft eind 2014 € 2.252.000 uitstaan aan leningen 6 Leningen Instellingen aan instellingen

6 Investeringen De Storm

De Storm moet de komende periode fors investeren. Het uitgangspunt is dat de Storm zelf zorg draagt voor de financiële middelen, o.a. door het aanvragen van Provinciale subsidie. De kans is aanwezig dat fondsenwerving bij derden niet lukt en er een beroep op de gemeente gedaan moet worden.

Verstrekken van uitkeringen levensonderhoud, verloop klantenbestand en 7 verloop inkomensdeel, fraudepreventie, terugvordering en verhaal.

De voorlopige toekenning 2015 van het rijksbudget is ruim € 400.000 lager dan geraamd. Het risico dat we de rijksbijdrage overschrijden is dus behoorlijk groot. Het eigen risico minus € 300.000 hebben we opgenomen in de begroting. Het maximale eigen risico dat we lopen is daarmee € 300.000.

7 Hameland

De daling van de rijkssubsidie voor WSW zet door met € 500 per persoon per jaar tot 2019. Het verschil tussen het CAO loon en de rijkssubsidie komt ten laste van de gemeente. Dit wijzigt niet als Hameland niet meer bestaat. In onze meerjarenbegroting 20162019 hebben wij 50% van de verwachte tekorten opgenomen. Tot en met 2017 wordt de overige 50% gedekt uit de Reserve Sociaal Domein. Bij de begroting 2018 zal e.e.a. opnieuw bezien worden omdat er nog veel onzekerheden zijn.

Pagina 79 van 160

Paragraaf B weerstandsvermogen en risicobeheersing Pr. Risico

10 Transformatie sociale domein

14 Bezuinigingen op de organisatie

14 Vennootschapsbelasting

Korte omschrijving risico De gemeente is vanaf 2015 geheel verantwoordelijk voor de uitvoering van het sociaal domein. De Jeugdzorg en onderdelen van de AWBZ zijn naar de gemeenten gedecentraliseerd. Daarnaast is de Participatiewet ingevoerd, deze vervangt de Wet werk en bijstand, de Wsw en onderdelen van de Wajong voor zover het mensen betreft met arbeidscapaciteit. De budgetten zijn bekend, we weten hoeveel burgers het betreft. We weten echter nog niet of het budget toereikend is. Met betrekking tot de nog te realiseren bezuiniging loopt de organisatie de volgende twee risico's: Risico op teveel verlies van kennis en kunde om alle taken te kunnen blijven uitvoeren. Risico op teveel verlies van capaciteit om alle taken te kunnen blijven uitvoeren. In principe is er afgesproken dat er evenveel taken komen te vervallen als dat er formatie verdwijnt. Voor 2016 is het tarief van de vennootschapsbelasting nog niet bekend. Verwacht wordt dat dit gelijk zal zijn aan 2015. Bij een fiscale winst tot € 200.000 is het tarief van de vennootschapsbelasting 20%. Boven het bedrag van € 200.000 is het tarief 25%.Het is op dit moment niet mogelijk om een exact bedrag te noemen. Gelet op een 1e inventarisatie is de schatting dat de verschuldigde Vennootschapsbelasting tussen de € 100.000 en € 500.000 ligt.

Pagina 80 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen De gemeente Winterswijk heeft een oppervlakte van in totaal 13.881 hectare. Voor het beheer van de openbare ruimte worden middelen ingezet voor: • wegen en verkeer inclusief openbare verlichting, kunstwerken, meubilair en bebording; • waterbeheer met inbegrip van riolering en beduikering; • groen; • gebouwen; Wegen Wegen Het wegenbeheer in de gemeente Winterswijk is zowel binnen als buiten de kom gebaseerd op een wegenbeheerplan. In beginsel wordt dit plan eenmaal per vier jaar opgesteld. De wegen worden voor het wegenbeheerplan volgens de systematiek van de C.R.O.W. (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Weg- en Waterbouwbouwkunde en de verkeerstechniek) met behulp van de schadecatalogus visueel geïnspecteerd. Op basis van deze inspectieresultaten wordt de onderhoudsbehoefte voor de verhardingen geraamd. Bij het opstellen van de onderhoudsbehoefte wordt rekening gehouden met landelijk gehanteerde normen ten aanzien van de toelaatbare schade voor diverse schadebeelden. In het Beheerplan Wegen 20122016 is de onderhoudsbehoefte voor de komende jaren vastgelegd. Herziening van het wegenbeheerplan is gepland voor 2016. De uitvoering wordt, afhankelijk van de schaal, uitgevoerd door verschillende partijen. Het klein (dagelijks) onderhoud wordt gedaan door ROVA. Middelgroot onderhoud, waarbij weg- of trottoirdelen worden aangepakt, wordt middels een onderhoudsbestek door een marktpartij uitgevoerd. Groot onderhoud (reconstructie van de gehele weg of wijk) wordt projectmatig aanbesteed. Uitvoering van de projecten geschiedt conform het Investeringsplan. In 2015 is in het buitengebied onderhoud uitgevoerd aan circa 3,4 km asfaltwegen en circa 0,6 km klinkerverharding. Het gedeelte van De Brinkeweg in de kern van Miste is gelijktijdig met onderhoud ingericht als een 30 km-weg. Daarnaast is met het eenmalig beschikbare calamiteitenbudget van € 100.000 middelgroot onderhoud uitgevoerd aan een aantal verharde en onverharde wegen. Ook is in 2015 gestart met de instandhouding van circa 19 km recreatieve fietspaden. In dit project worden de paden verbreed en voorzien van een nieuwe toplaag, zodat het gebruik comfortabeler wordt. In de kom is langs de Schimmelpennincklaan een vrij liggend fietspad gerealiseerd. Verder is een verkenning gestart om te beoordelen of een fietspad langs de Bataafseweg haalbaar is. Om de verkeersafwikkeling te verbeteren is de bestaande tweede rijbaan in de Parallelweg bij het Gerrit Komrij College doorgetrokken naar de Ambachtsstraat. Ook is de verbindingsweg Arrisveld, die middels een rotonde zal aansluiten op de Groenloseweg, gerealiseerd. Verder zijn ter verhoging van de verkeersveiligheid de kruisingen van de Tuunterstraat met de Landbouwstraat en de Kalverstraat voorzien van plateaus. Aan de Kleine Parallelweg is gestart met de aanleg van een busstation (keerlus en haltes) en het verplaatsen van rijwielstallingen. Tussen de Kleine Parallelweg en de Wooldseweg is een fietspad langs het spoor aangelegd. Tot slot is de deklaag van de Vredensestraat vernieuwd. In 2016 worden Schimmelpennincklaan en Waliensestraat van een nieuwe deklaag voorzien. Verder wordt het laatste gedeelte van de Ravenhorsterweg ingericht als 30-km zone, waarbij het asfalt wordt vervangen door klinkers. Ook worden Korenstraat en Jeugdkerkstraat heringericht. Gelijktijdig met de aanleg van de aanleg van de Vliertuin wordt ook de Vlierstraat heringericht. In het buitengebied worden Jachthuisweg, Veenweg, Meenkmolenweg en Driemarkweg opgeknapt. Het wegenbeheerplan wordt geactualiseerd.

Pagina 81 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen Openbare verlichting Beheer en onderhoud wordt uitgevoerd conform het Beleids- en beheerplan openbare verlichting 2015-2020. Er wordt maximaal gebruik gemaakt van de afschrijftermijnen, die indien mogelijk worden verlengd op basis van inspecties. Reguliere vervangingen zijn uitgevoerd in de Sparrenhof, Koningsweg, Wamelinkweg, Kreilstraat, Venemansweg en Spoorstraat. Verder zijn de armaturen aan de Bataafseweg vervangen door vleermuisvriendelijke, amberkleurige verlichting. Op basis van de jaarlijkse inspectie op 110 masten waarvan de vervanging was uitgesteld zijn 10 masten vervangen. Uit een controlemeting op het stroomverbruik tijdens de markt is gebleken dat de grens van de capaciteit regelmatig stevig werd overschreden. Door verzwaring van een kast en het bijplaatsen van een nieuwe kast is het probleem naar verwachting opgelost. Monitoring van gebruik en verbruik worden wel gecontinueerd. Het aflopende onderhoudscontract voor verlichting wordt, na actualisatie, opnieuw door een aantal Achterhoekse gemeenten gezamenlijk aanbesteed. Nieuwe verlichting is geplaatst in de projecten Pelkpark en Archeus en in de woningbouwlocaties Rikker Vb en plan De Morgenzon. Ook het nieuwe fietspad Schimmelpennincklaan is voorzien van verlichting. In de Meddosestraat is nieuwe (hangende) verlichting aangebracht. In 2016 wordt verlichting vervangen in het kader van herinrichtingsprojecten. Civiele kunstwerken Onderhoud aan de civiele kunstwerken gebeurt op basis van visuele en technische inspecties. De inspectieresultaten worden vastgelegd in een beheerprogramma. Vervolgens worden op basis van conditiescenario’s maatregelen gepland om de bruggen op een minimaal niveau verkeersveilig te houden. Vervangingsinvesteringen worden in het investeringsplan opgenomen. In 2015 is de brug in de Steurkampweg vervangen en zijn de bruggen in de Meenkmolenweg, de Klandermansweg en de Greversweg gerenoveerd. Ook is in het kader van renovatie van watermolen Den Helder de bestaande brug vervangen door een noodbrug. Deze wordt in 2016 vervangen door een nieuwe brug. De exploitatielasten met betrekking tot de wegen worden in 2016 geraamd op € 4,4 miljoen, inclusief de lasten voor straatnaamgeving en huisnummering, bermbeheer, gladheidbestrijding. De exploitatielasten bestaan uit € 3,0 miljoen aan niet-beïnvloedbare kapitaallasten (rente en afschrijving) en € 0,6 miljoen bijdrage aan ROVA. De (bruto) geraamde investeringen in wegen en verkeer zijn voor 2016 op € 1,8 miljoen (waar onder 0,2 miljoen subsidiabele provinciale bijdragen, zodat de gemeentelijke netto-investering € 1,6 miljoen bedraagt).

Pagina 82 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen Kengetallen wegen 2012

2013

2014

2015

2016

Verharde wegen binnen de kom

97 km

97 km

98 km

100 km

100 km

Verharde wegen buiten de kom

212 km

212 km

212 km

212 km

212 km

Zandwegen

125 km

125 km

125 km

125 km

125 km

Fietspaden

27 km

32 km

32 km

33 km

34 km

0

0

58 km

58 km

58 km

Instandhouding wegen binnen de kom

6 km

0,1 km

0,2 km

0,2 km

1,7 km

Instandhouding wegen buiten de kom

2 km

0 km

2,4 km

1,8 km

2.7 km

0

0

3,5 km

3,5 km

3,5 km

4.950 st

5.021 st

5.061 st

5.139 st

5.190 st

200 st

110 st

180 st

86 st

200 st

69 st

69 st

69 st

69 st

70 st

Vervanging bruggen (autoverkeer)

2 st

0

1 st

2 st

0 st

Vervanging brugdekken (autoverkeer)

1 st

0

0

0

0 st

Vervanging voetgangers-/fietsbruggen (dek)

2 st

0

0

0

0 st

Tunnel

1 st

1 st

1 st

1 st

1 st

Voormalige RAL-fietspaden

Instandhouding fietspaden

Openbare verlichting Vervanging openbare verlichting

Bruggen

Riolering en waterbeheer Leidraad voor het aanleggen, beheren en onderhouden van het rioleringsstelsel in de gemeente Winterswijk is het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2015-2018. Op basis van afschrijving en inspectie (met reiniging) worden rioleringen en drainages onderhouden, gerenoveerd of vervangen. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt hemelwater separaat, bij voorkeur bovengronds, ingezameld en afgevoerd. In bestaande gebieden wordt het adequate scenario voor afkoppelen gehanteerd. Afgekoppeld wordt alleen als al eerder voorzieningen (leidingen en/of retenties) zijn aangelegd. In het kader van het landelijke Bestuursakkoord Water is binnen de zuiveringskringen Winterswijk en Lichtenvoorde een memo opgesteld voor het onderdeel kosten. Op korte en middellange termijn is het besparingspotentieel voor Winterswijk relatief gering, voor Oost-Gelre en het waterschap is dat beduidend meer, wat gunstig is voor de bij hen nog resterende opgave in het kader van het Bestuursakkoord Water (BAW). In de loop van 2015 zijn voorstellen besproken over de inhoud, die naar verwachting resulteren in een afvalwaterakkoord. Om aan de landelijke bezuinigingsopgave te voldoen wordt regionaal, in het verlengde van het gerealiseerde feitenonderzoek binnen Achterhoek+, deelgenomen aan de uitwerking van de begin 2015 opgestarte samenwerkingskansen. De eerste resultaten (alternatieve financieringssystematiek en technische levensduur) zijn gedeeld en worden in de loop van 2015 definitief gerapporteerd. Ook de rapportage van de kansen voor de drukriolering worden in de loop van 2015 verwacht. Reguliere regionale overleggen zijn gecontinueerd, evenals deelname op Rijn Oost niveau, waaronder op het onderwerp klimaat en droogte voor de toekomst (2050). Voor dat onderdeel is in het voorjaar 2015 een intentieverklaring door gemeenten getekend, om bij projecten zoveel mogelijk ‘ZON’-waardige aspecten mee te nemen. Ambtelijk is een Werkprogramma voor de periode 2016-2021 voorbereid over de uitvoering van ZON-waardige projecten. Dit is in de zomer van 2015 bestuurlijk bekrachtigd. In de kom zijn de bestaande hemelwaterriolen in de Stationsstraat en Vredensestraat verlengd en aangesloten op open water. Het hemelwater van het nieuwe gedeelte van de Parallelweg wordt in de Pagina 83 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen tussenberm geborgen in nieuwe vijvers. Verder is op het plan Morgenzon een nieuwe vuilwaterriolering en drainage aangelegd. Hemelwater wordt hier bovengronds afgevoerd naar de vergrote retentievijver aan de Kalverstraat. In een gemeenschappelijk project van waterschap en gemeente is op basis van de Visie Whemerbeek de beek nabij de Bataafseweg heringericht. In het buitengebied is een aantal nieuwe aansluitingen op de drukriolering gerealiseerd en zijn diverse pompunits en tussengemalen vervangen. Het reguliere onderhoud van de drukriolering en het reinigen en inspecteren van de riolering wordt middels driejarige bestekken uitgevoerd. Drainagesystemen zijn doorgespoten en knelpunten zijn opgelost. Ook zijn alle kolken weer gereinigd, waarbij er weinig problemen zijn geconstateerd. In 2015 zijn door waterschap en gemeente fysieke en communicatieve maatregelen getroffen om wateroverlast op landgoed Eelink te beperken. De eerder gerealiseerde viszone blijkt goed te werken, toepassing bij andere retenties wordt nader uitgewerkt in overleg met visvereniging. Verhoogde aandacht is nodig voor vijver Oostervoort, die zich afwijkend ontwikkeld ten opzichte van de andere Winterswijkse vijvers. Naast matige begroeiing gaat het daarbij ook om de slechter wordende waterkwaliteit door overmatig voeren van eenden. De actie ‘broodafvalbakken’ en communicatie naar AZC en buurt moet hier verbetering in brengen. Metingen voor het grondwater, monitoring van bergingsvoorziening en overstorten van het gemengd riool zijn in 2015 gecontinueerd. In 2016 wordt de riolering in de Korenstraat en Vlierstraat vervangen. Ter reductie van stankoverlast bij grotere drukrioleringsgemalen worden maatregelen getroffen. Ook wordt gestart met de vervanging van het signaleringssysteem van de pompunits. De exploitatielasten met betrekking tot riolering worden in 2016 geraamd op € 3,5 miljoen. Dit is inclusief € 2,3 miljoen kapitaallasten (rente en afschrijving). De geraamde investeringen in riolering voor 2016 zijn € 0,6 miljoen.

Pagina 84 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen Kengetallen riolering en waterbeheer 2012 Riolering gemengd en vuilwater

2013

2014

2015

2016

113 km

118 km

119 km

120 km

120 km

56 km

58 km

58 km

59 km

59 km

Drukriolering persleiding

266 km

266 km

267 km

268 km

268 km

Drukriolering pompunits

1.001 st

1.001 st

1.003 st

1.005 st

1.007 st

Kolken

9.050 st

9.100 st

9.110 st

9.110 st

9.110 st

Wadi’s

11 st

11 st

12 st

12 st

12 st

1 st

1 st

1 st

2 st

2 st

10.175 st

10.200 st

10.220 st

10.240 st

10.260 st

2.630 st

2.635 st

2.635 st

2.642 st

2.645 st

Vervanging riolering

5 km

0,7 km

0,3 km

0,3 km

0,2 km

Aanleg hemelwaterriolering

6 km

0,2 km

0 km

1 km

0,2 km

Nog af te koppelen verhard oppervlak

4 ha

1 ha

1 ha

0

0

12 km

20 km

17 km

12 km

12 km

Riolering hemelwater

Bergingsvijver Aansluitingen riolering Aansluitingen drukriolering

Inspectie en reiniging riolering

Groen Het onderhoud van het stedelijk groen vindt deels nog plaats volgens de uitgangspunten van de nota ‘Evaluatie Groenbeleid en Beheer in de gemeente Winterswijk’ uit 1993. Delen van de nieuwe beheervisie, op basis van beeldkwaliteit, zijn gereed waaronder het bomenbeheerplan. De aanleg en het beheer van de ecologisch hoofdstructuren en natuurlijke verbindingen binnen stedelijk gebied geschiedt overeenkomstig de kaart ecologische groenstructuren. Het zeer selectief gebruiken van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen is onderdeel van het onderhouds- en beheerbeleid. Jaarlijks worden kleine delen van het stedelijk groen en de gemeentelijke sportvelden gerenoveerd. Het meerjarig investeringsplan is als gevolg van financiële druk verlaten. Het planmatig vervangen van het groen volgt niet meer de vastgestelde nota “Evaluatie Groenbeleid en Beheer in de gemeente Winterswijk”. In 2015 is er geen groen vervangen in combinatie met kapitaalswerken. In enkele groenstroken is de beplanting vervangen. De sportnota heeft de weg vrijgemaakt voor de reorganisatie van buitensportaccommodatie en gezamenlijk gebruik van sportcomplexen door meerdere clubs. Een aantal clubs krijgt hierdoor zelfs een andere locatie. Door toepassing van kunstgras ontstaat een speelduurverlenging per veld, waardoor minder velden hoeven te worden aangelegd. In 2015 zijn de laatste werkzaamheden op Jaspers fase 3 afgerond. Voor 2016 staat de inrichting van de Vliertuin op stapel. Het bomenbestand is sterk verouderd, waardoor nu veel bomen door ziekte in slechte staat verkeren. Hiervoor is in de begroting 2015 een eenmalig calamiteitenbudget ad € 50.000,- opgenomen. Om het probleem met de bomen structureel aan te pakken is gestart met het Bomenbeheerplan. Het plan zal richting gaan geven aan een adequaat bomenbeheer voor de komende decennia. Verwacht wordt dat het plan in 2016 operationeel is. De exploitatielasten onderhoud stedelijk groen worden in 2016 geraamd op € 1,8 miljoen. Dit is grotendeels (€ 1,6 miljoen) de bijdrage aan ROVA. Pagina 85 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen De geraamde investeringen in groen zijn € 0,1 miljoen.

Kengetallen groen 2012 Areaal groen Vervanging groen

2013

2014

2015

2016

136,2 ha

139,8

141,3

140,8

140,8

2 ha

0,2

0,1

0,1

0,1

Gebouwen Het gebouwen- /vastgoedbestand van de gemeente Winterswijk omvat ruim 60 objecten. Hieronder vallen onder andere 2 kantoorgebouwen, 8 binnensportaccommodaties, een brandweerkazerne, 1 welzijnsaccommodatie, 4 woningen en 3 peuterzalen. De overige objecten kunnen worden benoemd als buiten gebruik gestelde scholen, industrie- en historische gebouwen, monumenten en fonteinen. Beleidskader Team Gebouwenbeheer heeft als bezuinigingsopdracht gekregen de onderhoudsniveaus van gebouwen terug te laten zakken naar het niveau matig. In 2013 zijn de Meerjarenonderhoudsplanning voor de boekjaren 2015 en verder geactualiseerd, in het voorjaar 2015 heeft een nieuwe actualisatie plaatsgevonden voor de begroting 2016 e.v. Het technisch onderhoud van gebouwen en installatie is ook in 2015 uitgevoerd op basis van Meerjarenonderhoudsplannen. De planningen zijn gebaseerd op landelijke normen (bijv. de NEN 2767) en uitgangspunten met betrekking tot vervangingsfrequentie, onderhoudsniveau (matig) en kosten. Onderhoud zal worden uitgevoerd met als uitgangspunt matig. Jaarlijks zullen wel het regulier onderhoud voor de technische en werktuigbouwkundige installaties worden uitgevoerd, te zamen met het onderhoud dat samenhangt met de wettelijke taken en verantwoordelijkheden. Voor de meeste gebouwen zal voornamelijk onderhoud worden uitgevoerd op basis van correctief onderhoud. Ieder Meerjarenonderhoudsplan is gebaseerd op een gedegen inventarisatie. Aan het onderhoudsprogramma worden de benodigde financiële middelen gekoppeld. Naar aanleiding hiervan kunnen definitieve keuzes gemaakt worden over het onderhoud en het doen van eventuele investeringen in een accommodatie. Uit het beleidskader voortvloeiende consequenties De Meerjarenonderhoudsplannen zijn gebaseerd op het in stand houden van de gebouwen en de technische installaties. Het onderhoud is georganiseerd met de beschikbare budgetten. De verantwoordelijkheid voor de gemeentelijke gebouwen ligt bij de teamcoördinator Gebouwenbeheer. Financiële consequenties Voor het onderhoud van de accommodaties worden meerjarige onderhoudsplannen opgesteld. Sinds 2007 gebeurt dit op een meer objectieve wijze door middel van een conditiemeting (vlg. NEN 2767) van het object. Voor de uitvoering van diverse jaarplannen worden de in de begroting opgenomen exploitatiebudgetten en de hiervoor bedoelde voorzieningen ingezet.

Pagina 86 van 160

Paragraaf C Onderhoud kapitaalgoederen Kengetallen gebouwen 2012

2013

2014

2015

Huisvesting organisatie

3

3

2

2

Brandweer

1

1

1

1

Begraafplaats

3

3

3

3

Cultuurhistorie

3

3

3

3

Sport

11

11

10

10

Musea

1

1

0

0

Wijkaccommodaties

1

1

0

0

Peuterspeelzaal

3

3

1

1

Niet voor openbare dienst bestemde gebouwen

16

16

19

21

Pagina 87 van 160

Paragraaf D Financiering

Paragraaf D Financiering De Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering, het bijdragen aan het behouden van de goede kredietwaardigheid en de handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. In het treasurystatuut zijn de beleidskaders voor Winterswijk opgenomen. Zo is vastgelegd dat de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en het beheer prudent (verstandig) is. De provincie houdt toezicht op de ontwikkeling van de financiële positie van de gemeente op basis van gegevens die worden verstrekt uit hoofde van de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido). Hierbij is een aantal onderwerpen van belang:  Kasbeheer Maximaal aan te trekken daggelden.  Risicobeheer Renterisiconorm minimalisatie van het renterisico.  Gemeentefinanciering De relatie tussen kort en langlopende leningen en de korte en lange termijnbehoefte aan geld.  Schatkistbankieren Tijdelijk uitzetten van overtollige gelden bij het Rijk. De Wet fido stelt regels voor het financieringsgedrag van decentrale overheden; het gaat voornamelijk om regels voor het beheersen van financiële risico’s ten aanzien van aangetrokken en uitgezette middelen en ten aanzien van het beheer van de treasury. Kasbeheer Regelmatig stellen we liquiditeitsprognoses op. Op basis van deze prognoses trekken we leningen aan. Voor de lange termijn wordt dit opgenomen in de begroting en jaarrekening. Het opnemen van kasgelden is op dit moment voordeliger dan een debetsaldo bij de bank. Voor de berekening van de rekening-courant rente zijn de kredietvoorwaarden bij de BNG als volgt: Voor een debetsaldo (kredietlimiet/rood-staan) tot een maximum van € 6 miljoen wordt een rentebedrag in rekening gebracht dat is samengesteld uit het euribortarief (1 mnd dt) met daarbij een standaard opslag van 0,5%. Boven het bedrag van € 6 miljoen wordt een (extra) rente in rekening gebracht van 5%. De creditrente bestaat uit het euribortarief (1 maand cr) minus een afslag van 0,25%. Met ingang van 15 december 2013 is het voor de gemeente niet meer mogelijk om overtollige gelden uit te zetten bij de banken, maar moeten deze gelden, met het verplicht worden van schatkistbankieren, overgeboekt worden naar het Rijk. Het kasgeldlimiet is een percentage van 8,5% van het begrotingstotaal. Voor 2016 betekent dit dat de gemeente gemiddeld per kwartaal, maximaal € 6,8 miljoen aan kortlopende gelden mag opnemen. Dit is een totaalbedrag voor alle rekening-courantsaldi bij de banken samen (inclusief de opgenomen kortlopende geldleningen). Komt de gemeente voor een periode langer dan één kwartaal boven dit bedrag, moet dit worden omgezet in een langlopende geldlening. Risicobeheer Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de Wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer prudent (verstandig) dient te zijn. We kennen zogenoemde vlottende en vaste schulden. Vlottende schulden zijn de schulden die wij op korte termijn moeten aflossen. Ieder jaar worden deze bij de jaarrekening verantwoord in de balans. Pagina 88 van 160

Paragraaf D Financiering We hebben de mogelijkheid om daggeldleningen af te sluiten waarmee we onze liquiditeitenpositie op korte termijn in stand kunnen houden. Er is dan ook geen risico dat we onze schulden op korte termijn niet kunnen aflossen. Regelmatig wordt daarvoor het saldo bepaald van de lopende rekening. Mede op basis van adviezen van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) wordt bepaald of overschotten voor een bepaalde periode worden weggezet of tekorten voor de langere termijn worden gefinancierd. Op deze wijze wordt invulling gegeven aan het saldo- en liquiditeitsbeheer. Het aantrekken van daggelden vindt plaats binnen de hiervoor in de Wet fido gestelde normen. Daarnaast wordt ieder kwartaal door middel van een periodieke controle getoetst of aan de kasgeldlimiet wordt voldaan. Winterswijk maakt geen gebruik van derivaten. Gemeentefinanciering Een renteherziening op een langlopende geldlening is in 2016 niet mogelijk. Over de bestaande langlopende geldleningen loopt de gemeente geen renterisico. In 2016 wordt één langlopende geldlening met een looptijd 15 jaar (2001/2016) volledig afgelost. Uit onderstaand verloop van de langlopende leningen blijkt dat de omvang van de leningenportefeuille vanaf 2016 afneemt van circa € 97 miljoen naar circa € 90 miljoen in 2019.

Aflossing

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Gerealiseerd

Prognose 2

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

-6.931

-8.831 9.500

8.400

5.800

9.900

5.500

96.429

97.098

96.968

95.413

92.669

90.029

Herfinanciering Langlopende leningen eind jaar

-8.530

-7.355

-12.644

-8.140

Na de aflossing op de leningen heeft de gemeente Winterswijk per 31 december 2014 een bedrag van € 96,4 miljoen (31 december 2013 € 103,4 miljoen) opgenomen aan langlopende geldleningen tegen een gemiddeld rentepercentage 3,91,% (2013: 4,11%). Tot september 2015 is er geen langlopende geldlening afgesloten. De raming volgens het overzicht financieringsbehoefte is een opname van € 9,5 miljoen voor 2015 en € 8,4 miljoen voor 2016. Volgens de raming is het saldo van de langlopende geldlening bijna € 97,0 miljoen per 31 december 2016. Door een lagere raming van investeringen voor de jaren 2017 t/m 2019 en de lagere raming van het nadelig saldo neemt het totaal van de langlopende geldleningen af naar € 90 miljoen in 2019. Schatkistbankieren Per 15 december 2013 is door het Rijk het schatkistbankieren ingevoerd. Dit een wettelijke overeenkomst die bepaalt dat “overtollige gelden” alleen nog mogen worden uitgezet op rekening-courant bij de Staat der Nederlanden of onderling bij andere decentrale overheden (behalve bij de eigen provincie). Eén van de doelstellingen is het verlagen van de EMU schuld. Bij het schatkistbankieren wordt gewerkt met een drempelbedrag. Dit drempelbedrag is ingesteld om te voorkomen dat elke dag alle positieve banksaldi afgeroomd moeten worden naar 0 (nul). Het drempelbedrag is vastgesteld op 0,75% van het begrotingsbedrag. Voor de gemeente Winterswijk is dit voor 2015 een bedrag van € 655.000 per dag. Het schatkistbankieren kent geen lening faciliteiten. Ook het “rood” of debet staan op een schatkistrekening is niet toegestaan. Het Rijk geeft hiervoor een rentevergoeding op basis van Eonia. Eonia is de afkorting van Euro OverNight Index Average. Eonia is het ééndaags interbancaire rentetarief voor het eurogebied.

Pagina 89 van 160

Paragraaf D Financiering Kasstroom overzicht In onderstaand overzicht wordt de kasstroom overzicht over de jaren 2014 tot en met 2019 weergegeven. Het saldo per 1 januari 2015 ad € 1.407 (N) is als volgt opgebouwd: Liquide middelen Kortlopende vorderingen Kortlopende schulden Saldo

€ 437 € 6.813 € 7.783 € 1.407

N V N N

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Gerealiseerd

Prognose 2

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2.167

-1.407

204

-174

-316

-549

Saldo van baten en lasten voor bestemming

2.426

-3.154

-951

-130

-127

129

Afschrijvingen

6.066

4.930

4.987

4.952

4.978

4.894

454

664

462

440

433

602

Saldo per 1 januari

Operationele activiteiten

Voorzieningen (toevoegingen) Voorzieningen (onttrekkingen) Saldo operationele activiteiten (A)

-766

-777

-646

-674

-494

-488

8.180

1.663

3.852

4.588

4.790

5.137

-5.703

-8.243

-4.400

-3.428

-2.537

-2.527

-5.703

-8.243

-4.400

-3.428

-2.537

-2.527

Investeringsactiviteiten Investeringen (incl. inkomsten) Grondexploitaie (neutraal opgenomen) Saldo investeringsactiviteiten (B)

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Gerealiseerd

Prognose 2

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Aflossing lening NUON

6.600

Verstrekte leningen Ontvangen aflossingen + overig Aflossing lening

880

922

300

253

258

253

-6931

-8.831

-8.530

-7.355

-12.644

-8.140

Opgenomen lening

9.500

8.400

5.800

9.900

5.500

Saldo financieringsactiviteiten (C)

-6.051

8.191

170

-1.302

-2.486

-2.387

Saldo per 31 december

-1.407

204

-174

-316

-549

-326

De verslechtering van het kassaldo over 2015 van € 204.000 positief naar € 174.000 negatief over 2016 komt voornamelijk door de aflossing van NUON van € 6,6 miljoen positief in 2015. Meerjarig vertoont het kassaldo, met een saldo tussen circa € 200.000 negatief en € 550.000 negatief, een stabiel verloop.

Pagina 90 van 160

Paragraaf D Financiering Rentevisie Het gemiddeld rentepercentage van de langlopende geldleningen is in 2015 3,814%. De rente is in belangrijke mate afhankelijk van de economische ontwikkeling, inflatie en de rentepercentages voor langlopende gelden. Mede gezien de kredietcrisis is het zeer moeilijk te voorspellen hoe de economie zich zal ontwikkelen. Wij gaan uit van de prognoses van het Rijk waarbij de verwachting is dat de inflatie onder controle zal blijven. Onze visie is dan ook dat de rente de komende jaren op een gelijkblijvend niveau zal blijven. Omslagrente De omslagrente (interne rentepercentage) is geëvalueerd en daar waar nodig bijgesteld. Het interne rentepercentage voor de bouwgrondexploitatie is bijgesteld van 4,5% naar 3,5% en voor de overige activa gesteld op 4,5% (was 5% en 4,5%). De evaluatie van de rekenrente voor de riolering wordt betrokken bij de actualisatie van het GRP in 2018 (GRP 2019-2023).

Pagina 91 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering

Paragraaf E Bedrijfsvoering Zoals aangegeven bij Programma 14 ‘Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking’ worden in deze paragraaf diverse aspecten van de organisatie beschreven. Personeel en organisatie De ontwikkelingen/thema’s voor 2016 zijn op hoofdlijnen de volgende: Bezuiniging personeel en organisatie De bezuinigingsopdracht bedraagt in totaal € 2.090.000 voor de periode 2010-2016. Op dit moment loopt de bezuinigingsopdracht volgens planning. In totaal moet nog € 411.060 bezuinigd worden in 2016 (stand juli 2015). Naar verwachting is de bezuiniging eind 2016 gerealiseerd. Geschat verloop fte’s gemeente Winterswijk 2006 tot en met 2019: Jaar

Fte’s (1 fte = 36 uur)

2006

239,38

2007

236,99

2008

236,68

2009

226,12

2010

200,3

2011

163,5

2012

155,1

2013

146,6

2014

143,6

2015

139,8

2016

140,8 + 20,3 fte sociaal domein *

2017

140,8

2018

140,8

2019

140,8

* De formatie van het sociaal domein is in 2016 vooralsnog berekend op 20,3 fte extra. De formatie in 2017 en 2018 is nog onduidelijk en afhankelijk van de (definitieve) organisatie van het sociaal domein.

Opmerking: De afname in de formatie sinds 2006 is veroorzaakt door outsourcing, verzelfstandiging en bezuiniging. Het betrof hier taken die zijn overgegaan naar de Sociale Dienst Oost Achterhoek (SDOA), ROVA (reiniging, openbaar beheer), brandweer (vrijwillig en beroeps) en de ODA (milieutaken) met een omvang van 65 fte. De resterende 30 fte zijn wegbezuinigd. Organisatieontwikkeling Het jaar 2016 staat in het teken van de verdere ontwikkeling van de organisatie. Dat geldt vooral ten aanzien van de ontwikkelingen in het sociaal domein. Daartoe is een nieuw cluster Zorg en Welzijn opgericht, bestaande uit het Sociaal Team (preventie), het Toegangsteam (Wmo) en het Ondersteuningsteam (Jeugdzorg). Een deel van de teams is gevestigd in De Post.

Pagina 92 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering Nieuw HRM-beleid In 2015 is een nieuw Human Resource-plan opgesteld. De belangrijkste punten uit dit plan zijn:  Een nieuw geformuleerde HR-visie voor de gemeente Winterswijk. De visie luidt: De gemeente Winterswijk is een professionele, financieel gezonde, betrouwbare en ambitieuze gemeente die meedenkt, transparant werkt en samen met haar partners haar doel bereikt. Als gemeentelijke organisatie spelen wij flexibel en adequaat in op veranderingen en staan wij middenin de samenleving. Wij werken vraag- en resultaatgericht en zijn gericht op samenwerking.  De speerpunten van het HR-beleid zijn leiderschap, flexibiliteit, resultaatgerichtheid, samenwerken/ontwikkeling en goed werkgeverschap. In 2016 worden de speerpunten verder opgepakt. Belangrijke thema’s zijn verder: duurzame inzetbaarheid, werkdruktraining, vereenvoudiging interne personele regelingen en de arbeidsvoorwaarden 2015-2018. Daarnaast is een verdere ontwikkeling van de HR-instrumenten gesprekkencyclus en strategische personeelsplanning van belang. Deze twee instrumenten leveren in combinatie een krachtig middel op om de kwaliteit van ons personeel verder te verbeteren en te monitoren. Intergemeentelijke samenwerking De samenwerking tussen de Achterhoekse gemeenten bij de drie decentralisaties (Participatiewet, Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet) zet zich door in 2016. Er is sprake van meerwaarde bij beleidsvorming, inkoop, communicatie en deskundigheidsontwikkeling. De regionale aanpak bij de budgettering van de jeugdzorg zal waarschijnlijk duurzaam worden. Inkoop werd al veelvuldig op regionale schaal gedaan. De concrete verkenning van Doetinchem en Winterswijk om vergaand samen te werken in de bedrijfsvoering is door bureau Berenschot uitgevoerd. Daar kwam een positief beeld uit. Het advies was om als volgende stap een plan van aanpak op te stellen. De colleges hebben bepaald om eerst een ICT-impactanalyse te laten uitvoeren. De uitkomst van de impactanalyse is dat samenwerking kan, maar dat deze niet goedkoper zal zijn. De intentie tot samenwerking op ICT-gebied blijft bestaan bij het college. De business case op de ondersteunende processen is nog niet uitgevoerd. Er wordt nu eerst ingezet op de ICT-samenwerking. Winterswijk wil dit het liefst Achterhoekbreed en daarom heeft het college daarover inleidende/verkennende gesprekken gevoerd met colleges van Berkelland en Oost Gelre. Arbeidsvoorwaarden De nieuwe cao 2013-2015 zal in 2016 ook zijn uitwerking hebben. De invoering van het Individueel keuzebudget (IKB) wordt in 2017 gerealiseerd en zal in 2016 worden voorbereid. In 2016 wordt ook het nieuwe beloningshoofdstuk 3 van het CAR-UWO van kracht. Dat betekent het einde van extra gemeentelijk beleid op het gebied van belonen. In de loop van 2015 worden de gesprekken door de vakbonden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over een nieuwe cao opgestart. Arbo en verzuim Ziekteverzuim Het verzuimpercentage in 2014 was 3% (excl. zwangerschapsverlof). Daarmee was het ziekteverzuim historisch laag. Ondanks dat is met betrekking tot het frequent verzuim nog enige verbetering te behalen. In alle gevallen wordt al een verzuimgesprek gevoerd nadat een medewerker zich 3 keer ziek heeft gemeld. Medewerkers die 3 keer ziek zijn geweest worden ook in het Sociaal Medisch Team (SMT) besproken. Deze maatregelen hebben betrekking op het terugbrengen van de verzuimgelegenheid.

Pagina 93 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering Agressie en geweld Agressie en geweld blijven een belangrijk thema. Agressie en geweld tegen ambtenaren heeft een grote impact op het getroffen individu en de omgeving. Er is daarom een intern interventieteam ingesteld dat optreedt bij incidenten. Tevens worden incidenten vastgelegd in het Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem (GIR). De rapportages uit het GIR worden toegevoegd aan het sociaal jaarverslag. In 2015 kwamen 14 meldingen binnen met betrekking tot agressie en geweld. Arbeidsmarkt Het ingezette economisch herstel wordt steeds duidelijker zichtbaar op de arbeidsmarkt. Het herstel van de arbeidsmarkt zet na 2015, ook door in 2016. Het aantal vacatures stijgt landelijk. De Achterhoek blijft echter als enige regio achter bij de landelijke ontwikkelingen. Dat geldt voor de industrie en de collectieve sector (bron: UVW). De arbeidsmarkt is ruim vanuit het oogpunt van de gemeente Winterswijk als grote werkgever. Extern vrijgegeven vacatures zullen naar verwachting snel opgevuld kunnen worden. Een uitzondering kan mogelijk specialistische (beleids)functies op hbo- en academisch niveau zijn. Informatisering en automatisering Algemeen De informatievoorziening moet gaan voorzien in de beschikbaarheid van de juiste informatie voor de juiste mensen, in de juiste vorm, op de juiste tijd en plaats. Informatie die duurzaam toegankelijk en betrouwbaar is. Daarvoor moeten we een omslag maken in de manier waarop de informatievoorziening is georganiseerd, vanuit een bepaalde visie op hoe je dit idealiter invult. Niet aanbod-, maar vraaggericht. Niet verticaal, maar horizontaal, proces- en ketengeoriënteerd en ingericht. We gaan stappen maken naar zowel “informatie op orde” als “informatie van (maatschappelijke) waarde”. Dit is informatie die de organisatie zelf, de burger, de samenleving én ook partners waarmee wordt samengewerkt, ten goede komt. Het ideale eindplaatje is volledig digitaal te gaan werken. Daarvoor zijn acties nodig. De ontwikkeling van de informatievoorziening is in volle gang. Winterswijk ontwikkelt zich snel van een papieren naar een digitale organisatie. Dat geldt onder andere voor de dienstverlening aan burgers, de communicatie met burgers, de digitale wensen en eisen voor de eigen bedrijfsvoering en voor het digitaal beheren, archiveren en ontsluiten van bestuurlijke informatie. Burgers maken steeds meer vergelijkingen tussen de dienstverlening van bedrijven en van gemeenten. Ze worden daarin steeds veeleisender en mondiger. De moderne burger heeft behoefte aan een klantgerichte, efficiënte, geïntegreerde en transparante overheid met minder regels en administratieve lasten. Dienstverlening wordt steeds meer de kern van het bestaansrecht van de gemeente. De gemeente is de frontoffice van de landelijke overheid. Daar moet de levering van producten en diensten plaatsvinden. Gemeenten moeten dat dan ook goed organiseren. Alleen dan blijft de gemeente een sterke speler in het bestuurlijke en maatschappelijke veld. Niet alleen de burgers en bedrijven stellen steeds andere en hogere eisen aan de dienstverlening van de gemeente Winterswijk. Ook de (rijks)overheid wordt steeds veeleisender naar gemeenten als het gaat om de kwaliteit van de uitvoering van beleid en dienstverlening in het bijzonder. Zeker als het gaat om ICT die de dienstverlening ondersteunt, leidt dit ook tot weten regelgeving (Baseline Informatieveiligheid gemeenten, Omgevingswet, Digitale overheid 2017 (BIG)). Een eigen visie is noodzakelijk om keuzes te maken in de veelheid van ontwikkelingen, ambities, initiatieven en eisen van de burger en van de (rijks)overheid. Met een visie kunnen we keuzes maken in wat wel en niet doen, welke prioriteiten we stellen en welke fasering we aanbrengen. Het is belangrijk om deze visie af te stemmen met de gemeenten waarmee wij willen gaan samenwerken. In de paragraaf J Informatie gaan we dieper in op informatiekundige aspecten. Intergemeentelijke samenwerking en kosten van ICT Op ICT- en informatiekundig vlak wordt op deelgebieden samengewerkt met andere gemeenten. In het voorzien in computer uitwijkfaciliteit en een gezamenlijke dataopslag wordt bijvoorbeeld samengewerkt met de gemeente Berkelland. Op het gebied van de ontwikkeling van informatiebeveiliging wordt samen met Pagina 94 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering Berkelland en Oost Gelre een generiek informatiebeveiligingsbeleid conform de Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG) gemaakt. Dit is in de nieuwe paragraaf J Informatie verder uitgewerkt. Ook bij het uitwerken van de informatiekundige vraag rondom de drie decentralisaties wordt samengewerkt. Komende tijd wordt onder andere de mogelijkheid van nauwe samenwerking op het gebied van telefonie nader onderzocht. Kosten Het grootste risico binnen de ICT-begroting is de stijging van softwareonderhoudskosten, onderdeel van de exploitatielasten. Er vindt een goede screening van alle pakketten plaats en in het komend investeringsplan automatisering zal worden ingezet op een positieve business case voordat tot aanschaf wordt overgegaan. Door op alle onderdelen scherp te zijn op de kosten, kunnen stijgende softwarekosten worden opgevangen in de huidige begroting. Algemene trends: een vooruitblik Enkele algemene trends in de zakelijke ICT mogen hier niet onvermeld blijven, omdat ze in de nabije toekomst ook in onze organisatie een rol blijven spelen. Deze trends zijn onder andere: 



Procesgericht werken en organiseren; een werkwijze waarbij de taken en activiteiten ten behoeve van de voortbrenging van producten en diensten worden georganiseerd rond de betreffende voortbrengingsprocessen. Een belangrijk onderdeel van deze werkwijze is het zogenoemde ‘zaakgericht werken’, waarvan de invoering heeft plaatsgevonden. Verankering en doorontwikkeling vragen de komende tijd aandacht van de organisatie. Het Nieuwe Werken (HNW): de mogelijkheid om plaatsen tijdonafhankelijk te kunnen (samen)werken, bij voorkeur geheel digitaal (papierloos).

De elektronische overheid De doelstelling van het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (i-NUP) is de huidige versnippering van registraties bij overheid en semioverheid te verminderen. Op ministerieel niveau is het Uitvoeringsprogramma (iNUP) beëindigd. Praktisch gezien moeten nog diverse onderdelen van het programma uitgevoerd worden. Overheden moeten in hun processen gebruik maken van basisregistraties. Basisregistraties vragen als gevolg van breed gebruik en door onderlinge koppeling om een hoge kwaliteit. Op hoofdlijnen onderscheiden we twee doelstellingen:  

Dienstverlening aan burgers en bedrijven verhogen; invoering van communicatie met de burger met behulp van onder andere e-dienstverlening (front-/midoffice). Gecentraliseerde registratie van gegevens voor werkprocessen (basisregistraties), op basis van het principe ‘eenmalige vastlegging en meervoudig gebruik’. De gemeente is bronhouder voor de volgende basisregistraties: A. Basisregistratie Personen (BRP) inclusief aansluiting op de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) voor persoonsgegevens. B. Basisregistratie Adressen en basisregistratie Gebouwen (BAG). C. Basisregistratie Wet waardering onroerende zaken (WOZ). D. Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT).

Processen en toepassingen die hiermee verwant zijn: Bedrijvenloket, BurgerServiceNummer (BSN), DigiD (inclusief bedrijven), Bedrijven en InstellingenNummer (BIN), Omgevingsloket (Wabo).

Pagina 95 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering Specifiek Waarstaatjegemeente.nl Waarstaatjegemeente.nl is een website die bestuurlijke informatie bevat en speelt een belangrijke rol in de Wet revitalisering generiek toezicht. Daarin is bepaald dat in de eerste lijn op horizontaal niveau verantwoording wordt afgelegd, waardoor de gemeenteraad haar controlerende rol beter kan vervullen. De toezichthouder (provincie of Rijk) treedt meer terug en voert het tweedelijnstoezicht uit. Daartoe hebben zij informatie nodig. De wet verplicht gemeenten om die informatie ter beschikking te stellen. De wet bepaalt niet op welke wijze die informatie moet worden verzameld of ontsloten. Met de invoering van de drie decentralisaties biedt de vernieuwde website Waarstaatjegemeente.nl veel gegevens van elke Nederlandse gemeente in een overzichtelijk dashboard aan. De vernieuwde site geeft gemeenten, aan de hand van 15 thema’s, inzicht in hun indicatoren op verschillende maatschappelijke terreinen zoals leefbaarheid, veiligheid, jeugd en jeugdhulp. Eigen cijfers kunnen worden vergeleken, met die van andere gemeenten en ten opzichte van het eigen verleden. Hebben genomen maatregelen effect? Hoe doet Winterswijk het ten opzichte van een buurgemeente? De data worden verkregen uit verschillende bronnen en onderzoeken zoals burger- en ondernemerspeilingen, het CBS en andere centrale databronnen. Ook leveren gemeenten zelf een deel van de informatie aan de website zelf aan. Op de website kan met de gemeentelijke monitor vanaf eind 2015 inzicht worden gekregen in de gemeentelijke praktijk in het sociaal domein. De monitor geeft inzicht in gebruik, early warning items, cliëntervaring en toegankelijkheid op het gebied van de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet. Opgemerkt moet worden dat dit gefaseerd wordt ingevoerd en op dit moment nog in de kinderschoenen staat. Automatisering Systeembeheer De standaardisatieslag is ingezet, de vervolgstap is de implementatie van VDI (werkplek virtualisatie). VDI zorgt ervoor dat er plaatsen tijdonafhankelijk gewerkt kan worden. De gekozen oplossing wordt door de meeste buurgemeenten gebruikt, waardoor toekomstige samenwerkingen eenvoudiger te realiseren zijn. Applicatiebeheer In de afgelopen jaren is het beheer van de belangrijkste applicaties organisatorisch meer gecentraliseerd. De Triple-C-applicaties (GovUnited) worden binnen het cluster Externe dienstverlening beheerd. De resterende applicaties worden binnen de betreffende gebruikersafdelingen beheerd. Het aantal applicaties dat binnen het centrale applicatiebeheer valt blijft toenemen. Applicatiesoftware Momenteel wordt voor de ondersteuning van de primaire processen nog steeds hoofdzakelijk met de applicaties van leverancier Centric gedraaid. De ontwikkeling van de applicatiesoftware hangt sterk af van een eventueel samenwerkingsverband met andere gemeenten en ketenpartners. Wij zullen in elk geval mee (moeten) doen aan de ontwikkelingen in iNUP-verband en de nieuwe zorgen participatietaken. Digitale documentaire informatievoorziening In 2011 en 2012 zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een professionalisering van de documentaire informatievoorziening. In 2013 zijn stappen gezet die er in 2015 toe hebben geleid dat zaakgericht werken technisch is uitgerold in de hele organisatie. Deze ontwikkeling heeft een grote impact op de bedrijfsprocessen en het verandervermogen van de organisatie. In 2015 is een beroep gedaan op het veranderen leervermogen van de organisatie om bedrijfsprocessen acceptabel aan te passen aan de uitgangspunten van zaakgericht werken. Dit is een lastig en intensief proces dat in 2016 nog de nodige aandacht en begeleiding gaat vragen. In 2016 zal veel aandacht gegeven worden aan de beheerorganisatie om zorg te dragen voor borging van processen en informatie. Als gevolg van het feit dat aan het archiveringsproces strenge eisen worden gesteld (inclusief sociale media), zal naast het digitale archiveringsproces (voorlopig) ook nog fysiek gearchiveerd moeten worden. Wanneer

Pagina 96 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering bij organisatie brede audits op (digitale) werkprocessen voldoendes worden gescoord, kan overgegaan worden tot substitutie. Substitutie geeft de mogelijkheid om uitsluitend digitaal te archiveren. Geo-informatie De Grootschalige Basis Kaart Nederland (GBKN) waarop veel gemeentelijke werkprocessen sinds 1992 leunen, wordt met ingang van 2016 vervangen door de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). De BGT wordt op basis van vastgestelde regels opgebouwd en onderhouden door zeven bronhouders, waar onder de gemeente als eindverantwoordelijke. De bronhouders hebben als taak de informatie van de hun toegewezen gebieden bij te houden en ter distributie aan te bieden aan alle gebruikers (onder andere overheden). In 2016 vraagt de beheerorganisatie van deze nieuwe en vierde gemeentelijke basisregistratie de nodige inspanning.

Overige facilitaire zaken (onder andere beheer gebouwen ) Algemeen Gezien de doorgevoerde bezuinigingen is de interne dienstverlening aan de organisatie sterk versoberd. Verdere ingrepen zullen de organisatie benadelen. Beheer gebouwen In de begroting 2012 is op budgettaire gronden de keuze gemaakt om de onderhoudsstaat van de gebouwen terug te brengen naar het onderhoudsniveau ‘matig’. Deze staat van onderhoud wordt in 2016 gecontinueerd. De gemeente beheert naast gronden ook gebouwen, kunstobjecten, herdenkingsmonumenten en fonteinen. Het betreft:  38 gebouwen;  20 herdenkingsmonumenten en kunstobjecten;  4 fonteinen. De gebouwen worden gebruikt voor uiteenlopende doeleinden, zoals huisvesting bestuur en medewerkers, sportactiviteiten, wijkwerk, peuterspeelzaal en cultuurhistorische doeleinden. Daarnaast wordt een deel van de gebouwen gebruikt voor doeleinden die geen rechtstreeks openbaar belang dienen. Dit betreft gebouwen welke in het verleden zijn aangekocht met het doel nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in die gebieden mogelijk te maken. In afwachting van de uitvoering van die plannen worden deze gebouwen dan veelal voor een korte periode verhuurd. Gebouwen die niet meer nodig zijn voor deze plannen worden weer afgestoten. De gemeente heeft nog vier woningen in bezit in de Leliestraat, Meester Meinenweg en de Olden Goorweg (2 x). De woningen aan de Leliestraat en Meester Meinenweg zijn momenteel verhuurd. De andere woningen zijn in beheer bij anti-kraak Ad Hoc. Het pand aan de Gasthuisstraat is verkocht. Er is een analyse gemaakt van verkoop in verhuurde staat tegenover mogelijke investeringen (onderhoud). Conclusie is dat beter gewacht kan worden op verkoop in onverhuurde staat, zeker gezien het geringe aantal woningen. In het voorjaar van 2015 is een nota Gemeentelijk vastgoed opgesteld. In deze nota is voor een groot aantal van deze panden in kaart gebracht wat de huidige situatie is, welke initiatieven al hebben plaatsgevonden en welke scenario’s bestaan voor deze panden. Dat kan variëren van verkoop, verhuur, herbestemming tot uiteindelijk sloop. De intentie is de oude Driemarklocaties en De Huusker te verkopen. Voor de Prins Hendrikstraat en de Zonnebrink wordt vooralsnog ingezet op herbestemming. Van een aantal andere panden, met name oude schoolgebouwen, is voorgesteld over te gaan tot sloop. De kosten hiervan zijn grotendeels meegenomen in de grondexploitatie.

Pagina 97 van 160

Paragraaf E Bedrijfsvoering Inkoop Regionale inkoopsamenwerking In 2016 gaan deze ontwikkelingen door. Het theoretisch model van het Artikelgroep-management is nog steeds het uitgangspunt van de regionale inkoopsamenwerking. Er zijn al diverse artikelgroepen opgestart op het gebied van facilitaire zaken, leerlingenvervoer en in het sociaal domein. Een gezamenlijk aanbestedingstraject was in veel gevallen het begin van deze regionale inkoopsamenwerking. Inmiddels wordt in de verschillende artikelgroepen ook het gemeentelijk beleid op elkaar afgestemd, zodat er meer uniformiteit ontstaat en nog efficiënter aanbesteed kan worden. Europese en Nationale wetgeving Op 15 januari 2015 heeft het Europees Parlement de nieuwe Richtlijnen 2015/23/EU, 2015/24/EU en 2015/25/EU aangenomen. Deze richtlijnen beogen de aanbestedingspraktijk te moderniseren, de lasten te verminderen en toegankelijk te maken voor het MKB. De Richtlijnen sluiten aan op de Europese beleidsstrategie Europa 2020-strategie – een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei, gericht op innovatie, duurzaamheid en de ondersteuning van gemeenschappelijke maatschappelijke doelen, zoals de participatie van kansarmen. Nederland moet de Aanbestedingswet uiterlijk 18 april 2016 hebben aangepast aan deze nieuwe Europese Richtlijnen. Regionaal inkoopbeleid Ons gemeentelijk inkoopbeleid is opgesteld in samenwerking met zeven andere Achterhoekse gemeenten. Op een aantal gemeentespecifieke punten na, is het beleid in iedere Achterhoekse gemeente nagenoeg hetzelfde. Ons huidige inkoopbeleid loopt tot 1 januari 2016 en in het najaar 2015 wordt in samenwerking met de andere Achterhoekse gemeenten een nieuw inkoopbeleid 2016-2018 opgesteld. Duurzaam en sociaal Inkopen De duurzaamheidscriteria van www.pianoo.nl worden – waar mogelijk - opgenomen in de offerteaanvragen van de gemeente Winterswijk. Sociale criteria krijgen ook steeds meer aandacht in de offerteaanvragen en worden al vaak meegenomen in de beoordelingssystematiek. Ten gevolge van de nieuwe Europese richtlijnen zullen de aspecten duurzaamheid en milieubewust handelen specifieke aandacht krijgen in het gemeentelijk inkoopbeleid 2016-2018. Contractmanagement Net als in 2015 krijgt het actualiseren van ons contractenregister ook in 2016 een hoge prioriteit. Het nieuwe zaaksysteem is hierbij een goed hulpmiddel. Met behulp van een geactualiseerd contractenregister krijgen de budgethouders beter inzicht in de bestaande contracten en zal het contractmanagement verder geprofessionaliseerd worden. Dit is ook noodzakelijk in verband met de forse uitbreiding van het aantal contracten door de regionale aanbestedingen van WMO ondersteuning en begeleiding en Jeugdzorg.

Pagina 98 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen

Paragraaf F Verbonden Partijen Onze gemeente heeft bestuurlijke en financiële belangen bij een aantal verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Verbonden partijen betreffen organisaties en instellingen waar een gemeente zowel een bestuurlijk als financieel belang in heeft.  Van een financieel belang is sprake als de gemeente de middelen, die aan een partij ter beschikking zijn gesteld, niet terugkrijgt bij faillissement van die partij of indien financiële problemen bij de derde partij kunnen worden verhaald bij de gemeente;  Bij een bestuurlijk belang gaat het om het hebben van zeggenschap van de gemeente in een derde partij, hetzij omdat de gemeente een zetel in het bestuur heeft, hetzij omdat ze via aandelen mee kan stemmen. In deze paragraaf gaan we per programma in op de belangen die met de diverse verbonden partijen zijn gediend en de relatie met de gemeentelijke doelstellingen. Gemeentelijk Beleid Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren. De huidige verbonden partijen hebben allemaal een historische bestaansgrond. Bij nieuwe deelnemingen komt bij de besluitvorming door de raad de publieke taak expliciet aan de orde op grond van de visie/doelstellingen van de deelneming. Het beleid is er verder op gericht de ontwikkelingen bij de verbonden partijen te volgen zodat financiële risico’s in een vroegtijdig worden gesignaleerd, zodat tijdig bijsturing kan plaatsvinden. Daarnaast wordt gevolgd of de taken worden uitgevoerd zoals bij de besluitvorming is vastgelegd. Wij kennen de volgende verbonden partijen:  Regio Achterhoek  PPS Impuls  Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland  Hameland  Stadsbank Oost Nederland  GGD Noord- en Oost Gelderland  N.V. Alliander  N.V. VITENS  N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten  SDOA  N.V. ROVA  Stichting WCL  Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers  Omgevingsdienst Achterhoek  B.V. Winterswijks Energiebureau  Coöperatieve Achterhoekse Groene Energiemaatschappij AGEM U.A.  Recreatieschap Achterhoek en Liemers De volgende Verbonden Partijen zijn vervallen:  Openbaar Lichaam Crematoria Twente  N.V. NUON Energy

Pagina 99 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Programma 1: Bestuur en Veiligheid Naam Vestigingsplaats Doel

Gemeenschappelijke regeling Regio Achterhoek Doetinchem De samenwerking richt zich op: - de totstandkoming van regionaal beleid en lobby om daarmee de Achterhoek ‘op de kaart te zetten’; - het ontwikkelen van regionaal beleid en projecten voor bovenlokale onderwerpen voor gemeenten en andere overheidsorganisaties; - de afstemming van lokaal beleid, overleg tussen gemeenten en gemeenschappelijke belangenbehartiging; - de uitvoering van gemeentelijke taken op het gebied van beheer van gesloten stortplaatsen.

Betrokkenen

De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. Het Algemeen Bestuur bestaat uit 8 leden (één lid van het college van burgemeester en wethouders uit elke deelnemende gemeente). Voor Winterswijk is burgemeester M.J. van Beem lid van het Algemeen Bestuur en tevens lid van het Dagelijks Bestuur. De bijdrage bedraagt in: 2012 € 150.718 2013 € 143.617 2014 € 131.981 2015 € 130.906 (volgens begroting) 2016 € 136.003 (volgens begroting)

Bestuurlijk belang

Financieel belang

De verhouding eigen vermogen - vreemd vermogen is op: 31 december 2011 € 1.325.000 - € 26.238.000 31 december 2012 € 1.257.000 - € 24.297.000 31 december 2013 € 1.046.000 - € 30.674.000 31 december 2014 € 997.000 - € 24.248.000 31 december 2015 € 737.000 - € 23.395.000 (inschatting) Inschatting: Eigen vermogen Vreemd vermogen Verwacht financieel resultaat 2016 Ontwikkelingen

1-1-2016 € 737.000 € 23.395.000

31-12-2016 € 670.000 € 23.395.000

€0

In de periode september 2013 - september 2014 is de samenwerking van de drie O’s (de gemeentelijke Overheid, de maatschappelijke Organisaties en de Ondernemers) in de Achterhoek een nieuwe impuls gegeven olv onafhankelijk stuurgroepvoorzitter mevr. Liesbeth Spies. Daaruit is een nieuwe Uitvoeringsagenda voor de Achterhoek voortgekomen die op 2 juli 2014 door de vertegenwoordigers van de drie O’s is ondertekend. Per september 2014 is dhr. Foppe Atema benoemd als nieuwe onafhankelijke stuurgroepvoorzitter. De gemeente Montferland heeft besloten uit te treden uit de Regio Achterhoek. De taken hebben betrekking op meerdere programma’s.

Relatie tot Programma’s Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en het algemeen bestuur, in portefeuillehouders overleggen en via de op grond van de Pagina 100 van 160


Risico's

gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting en jaarrekening). Vastgelegd is dat de raad meer dan voorheen bij de beleidsvoorbereiding van de Regio wordt betrokken, met name bij de jaarlijkse vaststelling van de Strategische Agenda. Uiteraard kan de raad te allen tijde informatie vragen. Deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor een eventueel exploitatietekort. De gemeente Montferland heeft besloten uit te treden uit de Regio Achterhoek. Dit heeft op termijn waarschijnlijk financiële consequenties voor de resterende deelnemende gemeenten aan de gemeenschappelijke regeling.

Naam

Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland

Vestigingsplaats Doel

Apeldoorn De Veiligheidsregio heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten op het terrein van de openbare veiligheid en hulpverlening: rampenbestrijding, specifieke brandweertaken en geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Sinds 1 januari 2013 vallen ook de basisbrandweertaken onder de VNOG. Al deze taken worden uitgevoerd aan de hand van een multidisciplinair veiligheidsbeleid, zowel preventief als repressief. De gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lochem, Montferland, Nunspeet, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Voorst, Winterswijk en Zutphen Voor alle taken die de veiligheidsregio op het vlak van rampen- en crisisbeheersing met zich meebrengt is een veiligheidsbestuur verantwoordelijk. Dit veiligheidsbestuur bestaat in Noord- en Oost-Gelderland uit alle burgemeesters van de deelnemende gemeenten, het zogenaamde Algemeen Bestuur. De regionale samenwerking die de Wet op de veiligheidsregio’s beoogd heeft, heeft in de VNOG vorm gekregen in zes brandweerclusters. Bij ons is dit Brandweer Achterhoek Oost (BWAO). Elk cluster kent tot 1 januari 2016 een eigen bestuurscommissie, bestaande uit de burgemeesters uit de gemeenten die deel uitmaken van het cluster. De taken en bevoegdheden betreffende de basis brandweerzorg liggen bij die bestuurscommissie. De burgemeester heeft daarnaast zijn eigen verantwoordelijkheid voor de brandweerzorg in zijn gemeente. Door de uitvoering van het programma ‘VNOG Risicogericht’ vervalt per 1 januari 2016 de bestuurscommissie als bevoegd bestuurlijk platform en wordt deze opgevolgd door de gebiedsgebonden commissie. Deze gebiedsgebonden commissie bestaat, net als de bestuurscommissie, uit de burgemeesters uit de gemeenten die deel uitmaken van het cluster maar de gebiedsgebondencommissie heeft, in tegenstelling tot de bestuurscommissie, geen budgetrecht en gaat slechts over de inzet van de basisbrandweerzorg in het eigen cluster. Sturing op de brandweer komt dan centraal te liggen bij de VNOG en wordt bestuurlijk vormgegeven via het DB en AB. In de situatie na 1 januari 2016 behoudt de burgemeester zijn eigen verantwoordelijkheid voor de brandweerzorg in zijn gemeente.

Betrokkenen

Bestuurlijk belang

Pagina 101 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Financieel belang

De netto bijdrage aan de Veiligheidsregio over 2016 bedraagt € 1.102.842. De verhouding eigen vermogen - vreemd vermogen is op: 31 december 2012 € 4.146.000 - € 8.633.000 31 december 2013 € 5.012.000 - € 38.204.000 31 december 2014 € 6.220.000 - € 32.576.000 31 december 2015 € ntb* - € 33.000.000(inschatting) * Vanwege de aanstaande reorganisatie binnen de VNOG is op dit moment nog niet bekend in welke mate de bestaande clusterreserves en bestemmingsreserves terugvloeien naar de gemeente of al dan niet in een andere vorm ter beschikking blijven van de VNOG. Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen ntb* ntb* Vreemd vermogen € 33.000.000 € 33.000.000 Verwacht financieel resultaat 2016

€0

Ontwikkelingen

Door uitvoering van het programma ‘VNOG Risicogericht’ vervalt per 1 januari 2016 de bestuurscommissie als bevoegd platform en wordt deze opgevolgd door de eerdergenoemde gebiedsgebonden commissie. Deze heeft geen budgetrecht meer, maar gaat slechts over de inzet van de basisbrandweerzorg in het eigen cluster. Sturing op de brandweer komt dan centraal te liggen bij de VNOG en wordt bestuurlijk vormgegeven via het DB en AB. Tegelijk met deze ontwikkeling wordt een nieuw financieel verdeelmodel ontwikkeld, welke per 1 januari 2017 moet worden ingevoerd. Op moment van schrijven zijn nog verschillende alternatieven in ontwikkeling en is onduidelijk welke financiële gevolgen dit heeft voor Winterswijk gaat hebben. Relatie tot Rekening Programma 1 Bestuur en veiligheid. Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het algemeen bestuur en de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting, rekening). Vastgelegd is dat de raad te allen tijde informatie kan vragen. Risico’s Vooral financieel. Besluitvorming over nieuw beleid loopt via het Algemeen Bestuur van de VNOG. Winterswijk heeft daarin 3 stemmen (één voor elke 10.000 inwoners), op een totaal van ca. 80 stemmen. De invloed op het beleid is dus beperkt.

Programma 2: Vergunning verlening en handhaving Naam Vestigingsplaats Doel

Betrokkenen

Omgevingsdienst Achterhoek Hengelo (Gld) De Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) is een samenwerkingsverband, opgericht ten behoeve van de gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemers ter zake van vergunningverlening, toezicht en handhaving in het kader van het omgevingsrecht. Deze taken bestaan uit het basistakenpakket (versie 2.3) en alle overige inrichting gebonden milieutaken (milieubreed) en enkele wabo-brede specialismen (zoals geluid, bodem/ bouwstoffen, asbest, luchtkwaliteit (geur), externe veiligheid en juridische zaken). De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen en de provincie Gelderland. Pagina 102 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Bestuurlijk belang

Financieel belang

De gemeente Winterswijk is in het Algemeen Bestuur van de Omgevingsdienst Achterhoek vertegenwoordigd. Lid is de heer M.J. van Beem, plaatsvervangend lid is de heer H.J.G. Gommers De Omgevingsdienst Achterhoek is op 1 april 2013 opgericht. Op basis van ingebrachte taken wordt een exploitatiebegroting opgesteld waaraan deelnemende gemeenten en de provincie volgens een afgesproken verdeelsleutel bijdragen. De bijdrage aan de Omgevingsdienst Achterhoek wordt jaarlijks in de programmabegroting van de gemeente opgenomen,. De Omgevingsdienst Achterhoek legt inhoudelijk en financieel verantwoording af aan de betrokken gemeenten en de provincie. Bijdrage 2016 € 602.514 (bron: begroting 2016 van de ODA). Dat bedrag is inclusief een integratie-uitkering van € 201.230 (overgang provinciale milieu-inrichtingen naar de gemeenten, waarbij een integratie-uitkering via het gemeentefonds wordt verstrekt aan de gemeenten). Eigen Vermogen: per 31-12-2014 : € 410.000 Inschatting: per 31-12-2015 : € 100.000 Vreemd Vermogen: per 31-12-2014 : € 1.797.000 Inschatting per 31-12-2015 : € 291.000 Verwacht resultaat 2015 € 0 Inschatting: Eigen Vermogen Vreemd Vermogen Verwacht financieel resultaat 2016

Ontwikkelingen

1-1-2016 € 100.000 € 291.000

31-12-2016 € 100.000 € 260.000

€0

De Omgevingsdienst Achterhoek is iets meer dan twee jaar actief en is nog druk doende haar organisatie in te richten. Met deze ontwikkeling zullen zij ook in 2016 bezig blijven. Met name zal het accent daarbij liggen op ICT (de implementatie van een uniform VTH-systeem voor de ODA) en de organisatieondersteunende taken die zij bij één partner willen onderbrengen. In 2015 is een evaluatie van de ODA gehouden. Behandeling van deze evaluatie en het verbeterplan (spoorboekje) vindt plaats in de tweede helft van 2015.

Relatie tot Programma 2 Vergunningverlening en handhaving Programma’s Informatie-uitwisseling Op de bij de gemeenschappelijke regelingen gebruikelijke wijze worden de financiële stukken door de deelnemende gemeenten goedgekeurd. Risico's De Omgevingsdienst Achterhoek heeft voor 2016 en de jaren erna een begroting / financieel meerjarenperspectief opgesteld. Zoals hierboven aangegeven zal het accent de komende tijd liggen op de (verdere) implementatie van een goed VTH-systeem. Ook wordt nog gekeken naar de organisatie-ondersteunende taken. Deze zijn nu bij verschillende partners belegd. Nog niet duidelijk is hoe dit in de toekomst zal gebeuren nu geen van de partners heeft aangeboden álle ondersteunende taken voor de ODA te gaan leveren.

Pagina 103 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Programma 3: Economie Geen verbonden partij. Programma 4: Ruimtelijke ontwikkeling kern, verkeer en vervoer Naam Vestigingsplaats Doel

PPS WRS CV Winterswijk PPS WRS CV is in 2004 opgericht met het doel tot en met 2015 een aantal projecten uit te voeren waarmee invulling wordt gegeven aan de beoogde herontwikkeling van het centrumgebied in Winterswijk. Betrokkenen Met drie andere partners heeft de gemeente de publiek-private samenwerking (PPS) Winterswijk Regio Stad (WRS) gevormd. De andere partners zijn de woningbouwvereniging De Woonplaats, Bouwfonds/Rabo Vastgoed en OBW BV. In 2010 is Bouwfonds/Rabo Vastgoed uitgetreden. Bestuurlijk belang De rechtsvorm van deze PPS is een CV/BV constructie. De partners nemen als commanditaire vennoot deel aan de PPS en hebben via een beherend vennoot, WRS BV, zeggenschap over de PPS. De hoofdentiteit is een commanditaire vennootschap, waarin de partners elk voor 32% als commandiet deelnemen. In deze CV neemt de beherend vennoot deel voor 4%. In WRS BV nemen de partners weer elk voor 33% deel. Voor de deelneming in WRS BV is door de gemeente in 2005 de besloten vennootschap Gemeente Winterswijk Regiostad Participatie BV opgericht. De ambtelijk vertegenwoordiger van de gemeente in PPS WRS is directeur van deze gemeentelijke BV. Financieel belang Als aandeelhouder brengt de gemeente kapitaal in. Deze inbreng is gelimiteerd op een maximaal bedrag van € 1.000.000. Tot en met 2013 is aan vermogen € 770.000 ingebracht. In 2013 is een restitutie van € 300.000 ontvangen. Afhankelijk van de beëindigingsafspraken die nog moeten worden gemaakt kan de te ontvangen restitutie hoger uitvallen (ca. € 100.000). Ontwikkelingen Doelstelling was dat de grondexploitatie door Impuls winst zou opleveren. In 2009 werd definitief duidelijk dat de onderneming tot financieel verlies zou leiden. In april 2009 hebben de aandeelhouders unaniem besloten om de verliezen niet verder te laten oplopen en om de PPS te beëindigen. De beëindiging is medio 2015 nog niet gerealiseerd. De samenwerkingsovereenkomst die ten grondslag ligt aan de PPS is op 31-122015 afgelopen. Voor de beëindiging van de PPS als bedrijf moeten nog afspraken worden gemaakt over de afwikkeling van de projecten Spekende fase 2 en Notaristuin. Het uitgangspunt hierbij is dat Spekende fase 2 nog als project wordt gerealiseerd door de PPS. Relatie tot begroting Programma 4 Ruimtelijk ontwikkeling kern, verkeer en vervoer Informatie-uitwisseling Via de informatievoorziening in relatie met de P&C-cyclus wordt de raad geïnformeerd over de stand van zaken en de lopende afbouwontwikkelingen. Risico's Voor de gemeente zal een gedeelte van de inbreng in Impuls verloren gaan. Hiervoor is in de jaarrekening 2009 een voorziening getroffen, rekening houdend met een verlies voor de gemeente van € 860.000. Dit bedrag is reeds voldaan en bestaat uit € 770.000 vermogensinbreng en uit een vergoeding van € 90.000 voor planontwikkelingskosten. De bijdrage door de gemeente kan nog oplopen met maximaal € 230.000 (€ 1.000.000 - € 770.000). Dit financiële risico wordt minimaal ingeschat. Van de eerder voldane bijdrage is in 2015 reeds € 300.000 terugontvangen.

Pagina 104 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Naam Vestigingsplaats Doel

Betrokkenen

Bestuurlijk belang Financieel belang

ROVA Zwolle Het bevorderen van en/of het (doen) realiseren van integraal afvalketenbeheer en het leveren van kwalitatief hoogwaardige dienstverlening op het terrein van het verwijderen van afvalstoffen, waaronder begrepen beleidsondersteuning en collectieve aanbestedingen ten behoeve van de deelnemende overheden (gemeenten, de Regio IJssel – Vecht en andere samenwerkingsverbanden). Overzicht 1. Vanuit de zorgtaak van de deelnemende overheden (gemeenten, de Regio IJssel – Vecht en andere samenwerkingsverbanden) en het daarmee samenhangende economisch belang, ten algemene nutte werkzaam te zijn op het gebied van de inzameling, bewerking en verwerking van afvalstoffen, de reiniging en de gladheidsbestrijding, alsmede op het gebied van direct of indirect daarmee verband houdende andere milieuvelden en de onderhoudstaken in de openbare ruimte.. De aandeelhouders van ROVA 20 gemeenten in de provincies Overijssel, Gelderland, Drente, Utrecht en Flevoland, de Regio IJssel – Vecht en Afvalverwijdering Utrecht (AVU). Als aandeelhouder hebben wij stemrecht hebben over 290 aandelen. Dat is 3,4% van het totaal. Begroot in 2012 is een dividend van € 112.000 en € 149.000 ontvangen over 2011. Begroot in 2013 is een dividend van € 101.500 en € 138.000 ontvangen over 2012. Begroot in 2014 is een dividend van € 136.450 en € 193.000 ontvangen over 2013. Begroot in 2015 is een dividend van € 72.500 en € 125.000 ontvangen over 2015. Het eigen vermogen bedraagt op: 31-12-2013 € 26.239.000 31-12-2014 € 27.857.000 Het vreemde vermogen bedraagt op: 31-12-2013 € 54.387.000 31-12-2014 € 50.280.000

Ontwikkelingen

Vanaf 1 januari 2009 voert de ROVA de uitvoering van de taken huisvuilinzameling, machinale straatreiniging (vegen), kolken reinigen (riolering) en vanaf 2011 de onderhoudstaken in de openbare ruimte voor onze gemeente uit. Relatie tot Begroting Is opgenomen in programma 4 en 5 Ruimtelijke ontwikkeling in de kern en Innovatie Duurzame energie en Milieu. Informatie-uitwisseling Vindt plaats op alle relevante niveaus: van de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden op ‘werkvloerniveau’ tot aan de aandeelhoudersvergadering. Risico's ROVA verzorgt de uitvoering van de reinigingstaken voor de deelnemende gemeente. Het accent ligt niet op het door ROVA zelf uitvoeren van de werkzaamheden. Als marktpartijen dit voordeliger kunnen, worden werkzaamheden uitbesteed. Om niet volledig afhankelijk te zijn van de markt, beschikt ROVA zelf over een uitvoerend bedrijf. Het risico van de deelneming in ROVA is daarom gering.

Pagina 105 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Programma 5: Innovatie, Duurzame energie en Milieu Naam Vestigingsplaats Doel

Betrokkenen Bestuurlijk belang

Financieel belang

Coöperatieve Achterhoekse Groene Energiemaatschappij AGEM U.A. Doetinchem De coöperatie richt zich op:  Het ontwikkelen en uitvoeren van duurzame energieprojecten in de Achterhoek;  Het geven van voorlichting over de opwekking en het gebruik van duurzame energie in de Achterhoek;  Het bevorderen van energiebesparing; Het instellen en beheren van een fonds teneinde toekomstige initiatieven op het gebied van duurzame energie in de Achterhoek te kunnen financieren. De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. Het Algemeen Bestuur bestaat uit 8 leden (één lid van het college van burgemeester en wethouders uit elke deelnemende gemeente). Voor Winterswijk is wethouder H.J.G. Gommers lid van het Algemeen Bestuur. De bijdrage bedraagt in:  2012 € 29.000  2013 € 23.200  2014 € 17.400  2015 € 11.600  2016 € 5.800 Eigen Vermogen per 31-12-2014 : € 322.618 Vreemd Vermogen per 31-12-2014: € 281.761

Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 102.514 € 42.000 Vreemd Vermogen € 436.444 € 913.000 Verwacht financieel resultaat 2016 -/- € 120.000 Ontwikkelingen De raad heeft op 18 september 2014 besloten de deelname aan AGEM voort te zetten en de financiële bijdrage voor de jaren 2014, 2015 en 2016 beschikbaar te stellen. Relatie tot Begroting Programma 5 Innovatie Duurzame energie en Milieu. Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt bestuurlijk plaats in het algemeen bestuur en ambtelijk in het regionaal duurzaamheidsoverleg. Risico's Het gemeentelijk risico is beperkt tot de financiële bijdrage in de opstartkosten, zoals aangegeven bij financieel belang. Naam Vestigingsplaats Doel

B.V. Winterswijks Energiebureau Winterswijk Het ten algemene nutte werkzaam zijn op het gebied van het verduurzamen van de lokale energievoorziening door het lokaal sluiten van energiekringlopen, het lokaal benutten van de energetische waarde van groene reststromen uit de regio, het realiseren van duurzame energie ten behoeve van de lokale en regionale samenleving en het in eigen domein behouden van de maatschappelijke waarde van duurzame energieinitiatieven, in samenwerking met maatschappelijke partners en groepen burgers en hiermee de noodzakelijke energietransitie versnellen, een en ander door onder meer het stimuleren, ontwikkelen, produceren, toepassen en leveren van duurzame energie in de regio vanuit het streven naar een duurzame maatschappelijke ontwikkeling.

Pagina 106 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Betrokkenen

De enige andere aandeelhouder van het Winterswijks Energiebureau is B.V, ROVA Duurzaam voor 50%.

Bestuurlijk belang

Als aandeelhouder hebben wij stemrecht over 9000 aandelen. Dat is 50% van het totaal. Het in 2013 gestorte aandelenkapitaal (totaal € 18.000) is het werkkapitaal van de BV. Winterswijk heeft 50% van het werkkapitaal gestort te weten € 9.000. Dividenduitkeringen worden vooralsnog niet verwacht. Het financieel belang beperkt zich voorlopig tot het nominale bedrag van de aandelen ad € 9.000.

Financieel belang

Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 18.000 € 18.000 Vreemd Vermogen € 0 € 0 Verwacht financieel resultaat 2016 € 0 Ontwikkelingen Het Winterswijks Energiebureau is opgericht op 4 juli 2013. Een aantal projecten op het gebied van de opwekking van duurzame energie in Winterswijk worden gefaciliteerd. Relatie tot Begroting Programma 5 Innovatie Duurzame energie en Milieu. Informatie-uitwisseling Vindt plaats op alle relevante niveaus: van de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden op ‘werkvloerniveau’ tot aan de aandeelhoudersvergadering. Risico's Het Winterswijks Energiebureau heeft geen personeel in dienst. Werkzaamheden worden uitgevoerd door personeel van de gemeente en ROVA. Voor (risico dragende) uitvoering van projecten is toestemming nodig van de stuurgroep. Het financiële risico blijft vooralsnog beperkt tot het nominale bedrag van de aandelen ad € 9.000.

Programma 6: Kunst, cultuur en erfgoed Naam Vestigingsplaats Doel


Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers Doetinchem Doelstellingen zijn: a. Het overeenkomstig de Archiefwet beheren, toegankelijk maken en beschikbaar stellen van de archiefbewaarplaatsen van de deelnemende overheidslichamen b. Het toezicht door de streekarchivaris op het beheer van de niet naar de centrale archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden van de deelnemers als hiervoor genoemd onder a. c. Het in stand houden van en bevorderen van het cultureel erfgoed in het gebied van de Achterhoek en de Liemers in de ruimste zin van het woord. De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk De leden en de plaatsvervangende leden van het Algemeen Bestuur worden per raadsperiode aangewezen door de gemeenteraden uit de gemeenteraden en de college van burgemeester en wethouders. Wethouder H.J.G. Gommers is lid en wethouder D.W. Aalderink is plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter en twee andere leden, waaronder wethouder H.J.G. Gommers. Allen zijn aangewezen door het algemeen bestuur en bij voorkeur uit verschillende gemeenten. De voorzitter en één lid worden uit het algemeen bestuur aangewezen en één lid op voordracht van de Staring Stichting. Gelijk met de realisatie van het Erfgoedcentrum is ook de bestuurscommissie ingesteld. De bestuurscommissie bestaat uit 3 dagelijks bestuursleden, aangevuld met 2 algemeen bestuursleden en 2 door het Staring Stichting voorgedragen leden. Pagina 107 van 160


Financieel belang

De gemeente Winterswijk wordt door wethouder H.J.G. Gommers vertegenwoordigd in de bestuurscommissie. De bijdrage van de gemeente is gebaseerd op de begroting van het Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers. Eigen Vermogen: 31-12-2011 : € 20.949 31-12-2012 : € 0 31-12-2013 : € 22.935 31-12-2014 : € 102.851 Vreemd Vermogen: 31-12-2011 :€ 806.379 31-12-2012 :€ 729.356 31-12-2013 :€ 712.413 31-12-2014 :€ 632.373

Ontwikkelingen

Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 91.048 € 101.108 Lang Vreemd Vermogen € 481.820 € 459.508 Verwacht financieel resultaat 2016 € 10.060 Op verzoek van het ECAL is de gemeenschappelijke regeling aangepast. De eerste wijziging is een gevolg van de inwerkingtreding per 1 oktober 2012 van de Wet revitalisering generiek toezicht. De andere wijziging heeft te maken met het toevoegen van een bepaling die betrekking heeft op de aanwezigheid van voldoende liquide middelen om altijd aan de financiële verplichtingen te kunnen voldoen (art. 28) en een bepaling die betrekking heeft op de gang van zaken bij liquidatie van de regeling (art. 33). Inmiddels is ook de tweede wijziging een feit. Hiermee wordt het mogelijk gemaakt om diensten van het ECAL ook aan derden aan te kunnen bieden. Verder is een regeling opgenomen voor een bestuurswisseling binnen het algemeen bestuur voor het geval een lid afkomstig is uit een gemeente waar ten gevolge van een herindeling een tussentijdse gemeenteraadsverkiezing wordt gehouden. Programma 6 Kunst, Cultuur en Erfgoed

Relatie tot Programma’s Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en het algemeen bestuur, in en via de op grond van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting/jaarrekening). Risico's Er is geen sprake van een exploitatietekort. De risico’s zijn gering. De gemeente Winterswijk zal de komende jaren weer archiefmateriaal aanbieden, maar de jaarlijkse bijdrage van Winterswijk staat vast tot en met 2018. Programma 7: Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening Naam Vestigingsplaats Doel Betrokkenen Bestuurlijk belang

Sociale Dienst Oost Achterhoek Groenlo De gemeenschappelijke regeling (openbaar lichaam) Sociale Dienst Oost Achterhoek voert de participatiewet, Ioaw/z en aanverwante regelingen uit. Sociale Dienst Oost Achterhoek heeft drie deelnemende gemeenten, te weten Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk. De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het dagelijks en algemeen bestuur. Leden zijn de heer D.W. Aalderink en mevrouw I.G. Saris. Pagina 108 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Financieel belang

Begroting 2016: De structurele exploitatiebijdrage bedraagt € 2.460.540, voor het overige betreft het hier grotendeels de doorbetaling van rijksbudgetten. Het eigen vermogen bedraagt op: 31-12-2013 € 3.826.000 31-12-2014 € 2.726.000 Het vreemde vermogen bedraagt op: 31-12-2013 € 6.522.000 31-12-2014 € 4.584.000

Ontwikkelingen

Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 0 € 0 Vreemd Vermogen € 4.600.000 € 4.600.000 Verwacht financieel resultaat 2016 € 0 De Sociale dienst Oost Achterhoek is gestart per 1 januari 2010. De afgelopen jaren is er gewerkt aan meer kwaliteit, verminderen kwetsbaarheid en vergroten klantgerichtheid. Door de economische crisis is het aantal klanten gestegen en de uitstroom verminderd. Naar verwachting zal het klantenbestand de komende jaren nog stijgen. Het inkomensdeel is niet voldoende om alle uitkeringen te betalen. Voor de jaren 2011-2013 is een Meerjarig Aanvullende Uitkering, (MAU) aangevraagd en toegekend. Om het klantenaantal structureel terug te dringen en daarmee het tekort op het inkomensdeel terug te dringen is een Businessplan opgesteld. De focus ligt op uitstroom van klanten, maar ook op het voorkomen van instroom. Men is streng aan de poort. De Participatiewet is per januari 2015 ingevoerd. De participatiewet vervangt de Wet sociale werkvoorziening en de Wajong voor zover het mensen met arbeidscapaciteit betreft. Het klantenbestand van SDOA zal door de instroom van nieuwe doelgroepen extra stijgen met naar verwachting 30 tot 60 personen per jaar. Programma 7 Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening

Relatie tot Programma’s Informatie-uitwisseling Op de bij de gemeenschappelijke regelingen gebruikelijke wijze worden de financiële stukken door de deelnemende gemeenten goedgekeurd. Risico's De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor een eventueel exploitatietekort Naam Vestigingsplaats Doel Betrokkenen Bestuurlijk belang

Financieel belang

Hameland Lichtenvoorde De gemeenschappelijke regeling (openbaar lichaam) Hameland voert de WSW (wet sociale werkvoorziening) uit. Hamelandgroep kent vijf deelnemende gemeenten: Aalten, Berkelland, Oost Gelre, Haaksbergen en Winterswijk. De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur en in het dagelijks bestuur. Leden de heer D.W. Aalderink (DB en AB) en de heer G.J.W. te Gronde (AB). Jaarlijkse taakrealisatie De gemeente ontvangt jaarlijks van het rijk een WSW-budget voor de realisatie van WSW plaatsen. De instroom in de Wsw is gestopt per 2015. De subsidie wordt vanaf deze datum berekend aan de hand van het aantal SW ers per gemeente. Exploitatietekort Hameland: Pagina 109 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Hameland wordt ontmanteld per 1 januari 2017. Voor 2016 moeten we er nog rekening mee houden dat Hameland geen sluitende exploitatie zal hebben. Over 2012, 2013 en 2014 is er een extra bijdrage gevraagd van de gemeenten. Er was een exploitatietekort vooral vanwege het verschil tussen subsidie per SE en loonkosten. Ook over 2016 is een tekort begroot van € 644.000. Eigen Vermogen: per 31-12-2013 : € 279.000 per 31-12-2014 : € 279.000 Vreemd Vermogen: per 31-12-2013 : € 12.668.000 per 31-12-2014 : € 13.643.000 Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 279.000 € 279.000 Vreemd Vermogen € 12.597.000 € 11.931.000 Verwachte financiële resultaat 2016: nog onbekend. Uitstel aangevraagd bij de Provincie voor het indienen van de begroting 2016. Ontwikkelingen

Vanwege de invoering van de Participatiewet, waardoor de instroom in de Wsw ophoudt en de tegenvallende resultaten is besloten Hameland te ontmantelen per januari 2017. Programma 7 Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening.

Relatie tot Programma’s Informatie-uitwisseling Op de bij de gemeenschappelijke regelingen gebruikelijke wijze worden de financiële stukken door de deelnemende gemeenten goedgekeurd. Risico's Deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor een eventueel exploitatietekort. Naam Vestigingsplaats Doel

Betrokkenen

Bestuurlijk belang

Financieel belang

Stadsbank Oost Nederland Enschede De bank is een kredietbank als bedoeld in de Wet op het Consumenten Krediet en heeft tot doel om een, zowel vanuit een bedrijfseconomische alsook maatschappelijke optiek bezien, verantwoord pakket van al dan niet, financiële dienstverlening aan te bieden aan, in het bijzonder, de ingezetenen in haar rechtsgebied. De gemeenten: Aalten, Almelo, Berkelland, Borne, Bronckhorst, Dinkelland, Enschede, Oost Gelre, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Lochem, Montferland, Oldenzaal, Oude IJsselstreek, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden en Winterswijk. De gemeente Winterswijk is in het Algemeen Bestuur van de Stadsbank vertegenwoordigd. Lid is de heer D.W. Aalderink, plaatsvervangend lid is de heer G.J.W. te Gronde Rekening: Er is geen exploitatietekort, dus ook geen beroep op de gemeenten. Voor 2016 is een bedrag van € 353.238 begroot. Dit bedrag is onderdeel van het budget voor het bijzondere bijstands/minimabeleid en staat niet apart in de begroting. Het eigen vermogen bedraagt: per 31-12-2013 € 3.009.000 per 31-12-2014 € 1.740.700

Pagina 110 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Het vreemd vermogen bedraagt: per 31-12-2013 € 16.097.100 per 31-12-2014 € 17.963.900

Ontwikkelingen

Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 1.662.000 € 1.642.000 Vreemd Vermogen € 18.038.000 € 18.058.000 Verwacht financieel resultaat 2016 € 0 Begroting: Wanneer het resultaat daartoe aanleiding geeft dragen de deelnemende gemeenten, naar rato van het inwoneraantal, het exploitatieverlies. De Stadsbank heeft in 2013 te maken gehad met een reorganisatie, het zittende management is op non actief gesteld. Er is geld gereserveerd voor de eventuele frictiekosten. De Stadsbank speelt in op de vraag naar meer maatwerk.

Relatie tot Programma 7 Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening. Programma’s Informatie-uitwisseling Op de bij de gemeenschappelijke regelingen gebruikelijke wijze worden de financiële stukken door de deelnemende gemeenten goedgekeurd. Risico's Gering.

Programma 8: Basismobiliteit Geen verbonden partij. Programma 9: Sport Geen verbonden partij.

Programma 10: Maatschappelijke participatie en zorg Naam Vestigingsplaats Doel

Betrokkenen

Bestuurlijk belang

Financieel belang

GGD Noord- en Oost Gelderland Apeldoorn De GGD heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten op het terrein van de openbare gezondheidszorg. De GGD is belast met de gemeentelijke taken genoemd in de Wet Publieke gezondheid en jeugdgezondheidszorg. Daarnaast zijn taken op het gebied van de forensische geneeskunde ondergebracht bij de GGD (lijkschouwing). De gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Doetinchem, Epe, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Voorst, Winterswijk, Zutphen, Harderwijk, Hattem, Heerde, Nunspeet, Putten, Oldebroek, Ermelo en Elburg. De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur door wethouder I.G. Saris. In 2015 bedraagt de inwonerbijdrage die wij aan de GGD moeten betalen € 395.290 Het eigen vermogen van de GGD bedraagt  per 31 december 2012 € 3.765.000  per 31 december 2013 € 3.507.000  per 31 december 2014 € 3.145.000 Het vreemd vermogen bedraagt

Pagina 111 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen   

per 31 december 2012 € 4.337.000 per 31 december 2013 € 3.467.000 per 31 december 2014 € 3.887.000

Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 2.365.000 € 2.365.000 Vreemd Vermogen € 3.500.000 € 3.500.000 Verwacht financieel resultaat 2016 € 0 Ontwikkelingen In 2015 is de discussie gestart over de positionering van de JGZ 0-19 jaar. Aan de orde komt hoe de gemeenten de JGZ willen vormgeven en waar zij deze willen onderbrengen. Nu is 0-4 bij Yunio (privaat) en 4-19 bij GGD NOG (publiek) belegd. Relatie tot Programma’s Programma 10 Maatschappelijke participatie en zorg. Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en algemeen bestuur en op grond van in de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting en jaarrekening). Vastgelegd is dat de raad altijd informatie kan vragen. Risico's Gelijk aan de andere gemeenschappelijke regelingen vooral financieel, doordat een meerderheid in het AB beslist over nieuw beleid. Het AB heeft de indexeringssystematiek vastgesteld voor de periode 2017-2020. Jaarlijks presenteert het DB in december de Uitgangspuntennota voor de volgende begroting. Daarin doet het DB een voorstel hoe de begroting wordt aangepast aan de loon- en prijsontwikkeling. Het DB geeft ook de ontwikkeling weer van de inkomsten van de gemeenten uit het Gemeentefonds. Zo is tegemoetgekomen aan het verzoek van de Achterhoekse gemeenten om rekening te houden van de ontwikkeling van de gemeentelijke inkomsten. De indexering wordt steeds achteraf aangepast aan de feitelijke kostenontwikkelingen. Hierdoor bestaat de kans dat achteraf een hoger inwonerbijdrage verschuldigd is dan begroot. Programma 11: Jeugd(-zorg) en Onderwijs Geen verbonden partij. Programma 12: Economie, deel centrum Geen verbonden partij. Programma 13: Financiën Naam Vestigingsplaats Bestuurlijk belang

Naam Vestigingsplaats Doel

N.V. Nuon Energy Amsterdam Er is geen specifiek bestuurlijk belang. De gemeente heeft de aandelen aan Vattenfall verkocht en in 2015 is de laatste termijn van de overdracht door Vattenfall voldaan. Nuon Energy is na de afhandeling van deze transactie geen verbonden partij meer. N.V. Alliander Arnhem Alliander is een netwerkbedrijf. De voornaamste taak is de distributie van energie aan 2,8 miljoen klanten in grote delen van Nederland. Alliander bestaat uit de onderdelen: Liander, Liandon, Liandyn en Alliander AG. Liander is met meer dan 90% van de omzet het grootste bedrijfsonderdeel van Alliander. Liander verzorgt het netwerkbeheer. Pagina 112 van 160


Betrokkenen

Bestuurlijk belang Financieel belang

De kernactiviteiten van Liandon zijn advies, projecten, onderhoud en beheer van hoogspanning, complexe middenspanning, gas en industriële installaties. Liandyn is de partner voor inrichting van openbare ruimtes. Liandyn ontwerpt, installeert en beheert licht- verkeers en cameravoorzieningen. Alle financiering wordt geregeld via Alliander (moeder). Voor 2015 is de strategie van Alliander gericht om klantentevredenheid verder te bevorderen. De uitval en storingen te verminderen. De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland, Friesland, Noord-Holland en de gemeente Amsterdam. Zij houden gezamenlijk ruim driekwart van de in totaal ruim 131 miljoen aandelen Nuon. Het overige deel wordt gehouden door circa 65 kleinere, gemeentelijke aandeelhouders en de provincie Flevoland. De gemeente Winterswijk heeft een gelijk aantal aandelen Alliander als in het verleden aandelen Nuon n.v. Er is geen specifiek bestuurlijk belang anders dan dat we als aandeelhouder een stemrecht hebben over 436.930 aandelen. Dat is 0,319% van het totaal. De netto-omzet van het 1e halfjaar 2015 is 777 miljoen euro dit is 9 miljoen lager dat het 1e halfjaar van 2014. Dividendbeleid: 45% van het resultaat wordt uitgekeerd aan dividend (echter niet over de “papieren boekwinst”). Ook moet tevens rekening gehouden met de minimum solvabiliteitseis van 30%. In 2015 is een dividend van € 397.000 (2014 399.000) ontvangen. Op de tarieven hebben de aandeelhouders geen invloed. Het tariefbeleid is vastgesteld door de minister van EZ. De tarieven komen tot stand door de kosten en efficiency van 9 netwerkbeheerders met elkaar te vergelijken het gemiddelde is bepalend voor de tariefstelling voor een nieuwe periode van 2 jaar. De tarieven staan onder streng toezicht van toezichthouder de Energiekamer NMA. Bij tarieven is de efficiëntie van het bedrijf van groot belang. De cijfers over 2014 zijn in de aandeelhoudersvergadering op 8 april 2015 door Alliander bekend gemaakt. Eigen vermogen voor winstbestemming: 31-12-2013 3.375 miljoen 31-12-2014 3.579 miljoen

Vreemd vermogen incl. verplichtingen: 31-12-2013 4.173 miljoen 31-12-2014 4.093 miljoen Ontwikkelingen Ontwikkeling om distributie van energie uit duurzame energiebronnen zoals biogas, zon, wind, water en getijde mogelijk te maken. Ontwikkelingen als de toename van kleinschalige decentrale opwek en de opkomst van de elektrische auto leiden er toe dat de energiehuishouding steeds complexer wordt. Hiervoor moeten noodzakelijke aanpassingen in het netwerk plaatsvinden. Relatie tot Begroting Is opgenomen bij programma 13. Financiën. Informatie-uitwisseling Vindt plaats op een bij een bedrijf gebruikelijke wijze (aandeelhoudersvergadering). Risico's Productie en handel zijn commerciële activiteiten met daarbij behorende risico’s. Het klantenbestand heeft echter een gebonden karakter, dit in tegenstelling tot de energieleverancier. De gemeente Winterswijk is niet aansprakelijk voor de eventuele tekorten van Alliander. Naam Vestigingsplaats Doel

N.V. Vitens Apeldoorn Winning, productie, transport, verkoop en distributie van water, alsmede het Pagina 113 van 160


Betrokkenen

Bestuurlijk belang

Financieel belang

verrichten van alles wat met de publieke watervoorziening verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Voorts heeft de vennootschap tot doel het deelnemen in, het voeren van bestuur over en het financieren van andere ondernemingen en vennootschappen, mits dit in enigerlei betrekking staat tot hetgeen hiervoor is omschreven. Eind 2014 had Vitens 2,49 miljoen aansluitingen en 48.000 km leidingnet. De provincies Gelderland en Overijssel en vele gemeenten in de provincies Drenthe, Flevoland, Gelderland, Noord-Holland, Utrecht, Overijssel en ZuidHolland. De aandeelhoudersgroep Gelderland en Overijssel (provincies en gemeenten) en de provincie en gemeenten van Hydron Midden-Nederland hebben een vrijwel gelijkwaardige positie als aandeelhouder in de vennootschap. De gemeenten van Hydron Flevoland bezitten het restant van de aandelen (8,30%). De gemeente Winterswijk bezit 32.046 aandelen. Dit is 0,638% van het totaal van de uitgegeven 5.022.404 aandelen. De wateromzet is 349 miljoen m3 per jaar. Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. De dividend uitkering over 2014 (uitbetaald in 2015) is € 93.254. (2013 € 87.165). De te ontvangen rente over de achtergestelde lening wordt elk jaar lager omdat jaarlijks een deel van de lening wordt afgelost Het rentepercentage komt overeen met het gemiddelde rentepercentage over 10-jaars Nederlandse staatsleningen over de 5 voorafgaande staatsleningen, vermeerderd met 100 basispunten. Over 2014 is het gemiddeld rentepercentage 2,97%. Het saldo van de achtergestelde lening bedraagt per 31 december 2015 € 859.320. Geschatte eigen vermogen (volgens opgave van Vitens): 31-12-2015 464,2 miljoen 31-12-2016 488,3 miljoen

Geschatte Vreemd vermogen incl. verplichtingen: 31-12-2015 1.263,3 miljoen 31-12-2016 1.258,5 miljoen Ontwikkelingen In juli 2009 is de drinkwaterwet door de 1e kamer aangenomen. De wet is volgens Vitens een erkenning voor de goede kwaliteit van het Nederlandse drinkwater. De belangrijke onderwerpen uit de wet en de ministeriële regelingen moeten nog verder worden uitgewerkt. Relatie tot Begroting Is opgenomen bij programma 13 Financiën. Informatie-uitwisseling Vindt plaats op een bij een bedrijf gebruikelijke wijze (aandeelhoudersvergadering). Risico's Drinkwaterlevering kent een gebonden klantenbestand. Dit maakt dat het risicoprofiel minder groot is dan bij activiteiten in een geliberaliseerde markt. Naam Vestigingsplaats Doel

N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten Den Haag De BNG is een bank van de overheid en voor het maatschappelijk belang.


De missie en strategie is behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en semi-publieke domein. Behalen van een redelijk rendement voor aandeelhouders. Het Rijk, de provincies, gemeenten en nog enkele andere overheidsinstanties. Er is geen specifiek bestuurlijk belang anders dan het stemrecht over 17.199 Pagina 114 van 160


Financieel belang

aandelen. Dit is 0,031% van het totaal. Het totaal aantal uitstaande aandelen is 55.690.720. Het aandeel van onze gemeente in het uitgekeerde dividend 2015 bedroeg € 9.803 (2014 € 21.840). De nettowinst over 2014 bedraagt € 126 miljoen (2013: € 283 miljoen). Eigen vermogen voor winstbestemming: 31-12-2013 3.430 miljoen 31-12-2014 3.582 miljoen

Vreemd vermogen incl. verplichtingen: 31-12-2013 127.753 miljoen 31-12-2014 149.923 miljoen Ontwikkelingen De kredietcrisis raakt de BNG amper. Het verscherpte toezicht voor de banken is echter wel van invloed op de BNG. Het eigen vermogen moet met 1 miljard toenemen om aan de nieuwe solvabiliteitseisen te voldoen. Deze eisen moeten in 2018 gerealiseerd zijn. Relatie tot Begroting Is opgenomen bij programma 13 Financiën. Informatie-uitwisseling Vindt plaats op een bij een bedrijf gebruikelijke wijze (aandeelhoudersvergadering). Risico’s Het financiële risico blijft beperkt tot het nominale bedrag van de aandelen.

Programma 14: Dienstverlening, organisatie en intergemeentelijke samenwerking Geen verbonden partij. Programma 15: Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ordening Naam Vestigingsplaats Doel

Betrokkenen

Bestuurlijk belang

Financieel belang

Stichting Winterswijk Cultuur Landschap (WCL) Winterswijk De stichting stelt zich ten doel een bijdrage te leveren aan te formuleren en uit te voeren beleid voor behoud, herstel en ontwikkeling van het buitengebied van Winterswijk. Daarbij wordt uitgegaan van een integrale benadering van vijf thema’s: leefbaarheid, land- en tuinbouw, natuur- en landschapsbeheer, cultuurhistorie, recreatie en toerisme. Ook door het adviseren aan overheden. De gemeente Winterswijk, LTO Noord Oost Achterhoek afdeling Winterswijk, het Platform Natuur en Landschap Winterswijk, Gelders particulier grondbezit, de Stichting Particulier Agrarisch Natuurbeheer, NSWlandgoederen Winterswijk e.o., de Recron afdeling Winterswijk, de Stichting Boer en Recreatie, de Adviescommissie Cultuurhistorie, de gezamenlijke belangenverenigingen van het buitengebied, de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, Koninklijke Horeca Nederland afd. Winterswijk voor het buitengebied, Ondernemersvereniging Buitengebied Winterswijk. In 2005 is een doorstart gerealiseerd op initiatief van de gemeente Winterswijk. Het werkgebied is verkleind tot enkel de gemeente Winterswijk. De gemeente Winterswijk heeft drie leden in het bestuur (zowel in dagelijks als algemeen): de heren G.J.W. te Gronde (voorzitter) en A. Schoemaker (secretaris) en mevr. J. Ras. Budget 2015: (goedgekeurde) bijdrage bedraagt € 75.000 (2014 € 75.000, 2013 € 75.000 en 2012 € 75.000). Het eigen vermogen op 31 december 2014 bedroeg € 94.227 (op 31 december 2013 € 122.678). Het vreemd vermogen op 31 december 2014 bedroeg € 563.918 (op 31 december 2013 € 964.936). Het jaarverslag 2014 is beoordeeld en akkoord bevonden. Pagina 115 van 160

Paragraaf F Verbonden Partijen Inschatting: 1-1-2016 31-12-2016 Eigen Vermogen € 100.000 € 100.000 Vreemd Vermogen € 600.000 € 600.000 Verwacht financieel resultaat 2016 € 0 Ontwikkelingen WCL bekijkt de mogelijkheden van de Europese subsidieprogramma’s zoals Leader en Interreg V. Ook fungeert de WCL soms als aanvrager van subsidie voor derden Relatie tot Begroting De activiteiten die de Stichting WCL Winterswijk uitvoert hebben met name betrekking op programma 15 onderdeel Landelijk gebied. Informatie-uitwisseling Informatie-uitwisseling vindt plaats in het dagelijks en algemeen bestuur en (conform statuten) door het jaarverslag. Ook worden periodiek voorlichtingsavonden georganiseerd voor bewoners uit het buitengebied over bepaalde (gemeentelijke) thema’s. Jaarverslagen worden in de maand juni altijd aan de deelnemende partijen (onder andere Gemeente Winterswijk) aangeboden. Er zijn diverse adviezen afgegeven aan onder andere de gemeente Winterswijk en de provincie Gelderland. Risico's Zeer gering. Een meerderheid van het algemeen bestuur beslist over nieuw beleid. Ook door de aanwezigheid van 3 gemeentelijke vertegenwoordigers is directe controle/inbreng aanwezig. Functiescheiding (binnen de Gemeente Winterswijk; rol secretaris en beleidsmedewerker plattelandsontwikkeling) is doorgevoerd. Binnen de St. WCL is het “WCL werkprocessendocument” vastgesteld; WCL werkt met een accountant en een boekhouder. De kans op het “omvallen” van WCL wordt als zeer gering ingeschat. Als dit onverhoopt toch gebeurt en er een positief saldo resteert, dan wordt dit overgemaakt aan die doelen die overeenkomen met de doelen van st. WCL. In geval van een negatief saldo zijn in principe de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk. Programma 16: Vrijetijdseconomie Naam Vestigingsplaats Doel

Recreatieschap Achterhoek en Liemers Hummelo Het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme, zulks met bescherming van de natuur en het landschappelijk karakter. Betrokkenen De gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Duiven, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Rijnwaarden, Westervoort, Winterswijk en Zutphen Bestuurlijk belang De gemeente Winterswijk is vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. De heer G.J.W. te Gronde is lid. Plaatsvervanger is ing. H.J.G. Gommers Financieel belang In 2013 is € 63.915 subsidie begroot en betaald. Voor 2014 en verder wordt geen bijdrage van de gemeenten gevraagd. De verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen: op 31-12-2013 is het eigen vermogen ruim € 87.366 en het vreemd vermogen ruim € 2,3 miljoen. Ontwikkelingen Het RAL is in 2013 ontmanteld. De recreatiegebieden in de Achterhoek zijn overgedragen aan RGV. Recreatiegebied De Bijland is niet overgedragen. De fietspaden zijn per 1 januari overgedragen aan de deelnemende gemeenten in het RAL. Gemeente Winterswijk heeft daarbij ook één onderhoudsmedewerker overgenomen. Het routebureau is onderdeel van St. Achterhoek Toerisme. Op dit moment rondt het RAL administratieve werkzaamheden af. Relatie tot Begroting Programma 16 Vrijetijdseconomie Informatie-uitwisseling Informatie uitwisseling vindt plaats in het Algemeen Bestuur en de op grond Pagina 116 van 160


Risico's

van de gemeenschappelijke regeling afgesproken overlegging van de financiële stukken (begroting, jaarrekening). Met de ontmanteling van het RAL is een einde gekomen aan de deelname van gemeente Winterswijk aan deze WGR.

Pagina 117 van 160

Paragraaf G Grondbeleid

Paragraaf G Grondbeleid Inleiding De paragraaf Grondbeleid in de begroting en het jaarverslag is verplicht volgens het Besluit Begroting & Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Deze paragraaf dient ten minste te bevatten: • een visie op het grondbeleid in relatie tot de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting; • een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; • een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; • een onderbouwing van de geraamde winstneming; • de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondexploitatie in relatie tot de risico’s van de grondzaken. De gemeente Winterswijk heeft haar grondbeleid niet vastgelegd in een door de raad vastgestelde beleidsnota. Twee keer per jaar wordt in de begroting en de jaarrekening de actuele situatie geschetst. Op basis daarvan worden voorstellen gedaan en wordt de koers op het gebied van het grondbeleid waar nodig bijgesteld. Jaarlijks wordt de financiële prognose van de grondexploitaties geactualiseerd in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties, dat in aansluiting op de jaarrekening wordt vastgesteld. De uitvoering van het grondbeleid is volgend op de ontwikkeling van het planologisch beleid. Per ontwikkelingslocatie wordt beoordeeld of de gemeente een actief of faciliterend grondbeleid voert en of samenwerking wordt gezocht met private partijen. Afhankelijk van de planologische mogelijkheden en de vraag worden in het kader van grondexploitatie gronden verworven, bouwrijp gemaakt en uitgegeven voor de functies wonen en werken. Voor woningbouw en voor vestiging van bedrijven wordt in beginsel ruimte gezocht op inbreidingslocaties. Woningbouw in uitleggebieden vindt nog plaats op een aantal locaties waarvoor al bestemmingsplannen zijn vastgesteld: De Rikker fase 5B, Eelink, Meddo-Roetendael Plus en Brinkheurne. Revitalisering van bedrijventerreinen vindt plaats nabij het streekziekenhuis (herontwikkeling Cobercoterrein) en op het Bedrijvenlandgoed Slinge aan de Wooldseweg (voormalig DAV-terrein). In het noordoosten van de gemeente wordt op de landsgrens de ontwikkeling van een grensoverschrijdend dienstencentrum in samenwerking met de gemeente Vreden beoogd. Regionale Woonvisie In de in januari 2011 door de raad vastgestelde regionale woonvisie is afgesproken dat in de regio tot 2020 5.900 woningen aan de voorraad mogen worden toegevoegd. Het aandeel van Winterswijk was 685 woningen. Bij de evaluatie van deze woonvisie is in 2014 besloten de termijn te verlengen tot 2025. In de gemeente zijn in de periode 2010 tot en met 2014 netto 178 woningen toegevoegd aan de bestaande voorraad. Voor de periode tot en met 2025 is recent een nieuwe Regionale Woonvisie opgesteld onder de naam Woonagenda 2015-2025. Op 27 mei 2015 is deze agenda vastgesteld door de gemeenteraad. Op basis van actuele prognoses is geconcludeerd dat in de zeven gemeenten in de Achterhoek kan worden volstaan met beduidend minder dan de eerder afgesproken 5.900 woningen. Dit aantal zal met 10% worden verminderd. De vertaling van de vermindering naar de individuele gemeenten in de regio vindt later in 2015 plaats nadat de huidige woningbouwplannen goed onder de loep zijn genomen. Met behulp van een stoplichtenmodel wordt een prioritering toegekend aan de huidige plannen. Van plannen die geen prioriteit hebben moet op termijn de formele woonbestemming worden afgehaald. Structuurvisie Voor de bebouwde kom van Winterswijk is het planologisch beleid op hoofdlijnen vastgelegd in de Structuurvisie Kom Winterswijk 2010-2020. Deze visie, inclusief uitvoeringsparagraaf, is op 24 februari 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. In de uitvoeringsparagraaf van de structuurvisie is nadrukkelijk aandacht voor de relatie tussen ruimtelijke projecten en toekomstige gebiedsontwikkelingen. Hierdoor is het mogelijk om de kosten van ruimtelijke ontwikkelingen en bovenwijkse voorzieningen (mede) te verhalen op particuliere grondexploitaties. Pagina 118 van 160

Paragraaf G Grondbeleid Om gericht aan het uitvoeren van de structuurvisie te werken wordt vanaf 2011 jaarlijks een Meerjaren Investeringsplanning Ruimtelijke projecten (MIR) vastgesteld. De MIR 2015-2024 is door de raad vastgesteld op 29 oktober 2014. In de MIR wordt de actuele stand van zaken gepresenteerd inzake de uitvoering van de investeringsprojecten uit de structuurvisie. Gekeken wordt daarbij naar de kosten van de projecten en naar mogelijke dekkingsmiddelen met inbegrip van kostenverhaal op grondexploitaties. Voor wat betreft wonen is in de structuurvisie een selectie gemaakt uit alle mogelijke tot woongebied te ontwikkelingen locaties. De selectie voldoet aan de kwantitatieve afspraken die zijn gemaakt in het kader van het provinciale Kwalitatief Woonprogramma 3 (KWP 3). Prioriteit is toegekend aan de locaties waarover al harde afspraken waren gemaakt, bijvoorbeeld vastgelegd in een bestemmingsplan, en aan de locaties die het meeste bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen uit de structuurvisie. Daarbij gaat het met name om de herontwikkeling van locaties die hun functie gaan verliezen of al hebben verloren. Meerjarig Perspectief Grondexploitaties In aansluiting op de jaarrekening wordt jaarlijks het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG) samengesteld. Het MPG is een meerjarige analyse met aandacht voor de verbanden tussen:  de financiële resultaten van de gemeentelijke grondexploitaties;  de risicoanalyse over de actieve projectenportefeuille;  de benodigde weerstandscapaciteit. Door het MPG worden de risico’s die worden gelopen met het grondbeleid en de grondexploitaties beter en eerder inzichtelijk. Daardoor wordt het mogelijk om doelgerichter en in een eerder stadium bij te sturen op ontwikkelingen. Bij het samenstellen van het MPG worden de exploitatieberekeningen van de complexen geactualiseerd. De geraamde uitgaven die voor de grondexploitaties in de begroting worden verwerkt zijn ontleend aan het MPG. Beleidsontwikkeling In de Financiële verordening gemeente Winterswijk 2004 is bepaald dat het college de raad uiterlijk 1 mei in het tweede jaar van elke bestuursperiode een (bijgestelde) nota grondbeleid aanbiedt. Tot nu toe is het grondbeleid niet vastgelegd in een door de raad vastgestelde beleidsnota. Aan het grondbeleid wordt vormgegeven aan de hand van beleidsnotities voor (delen van) grondbeleid op tijdstippen wanneer de behoefte aan beleidsbepaling zich voordoet. Bedrijventerreinen Op 19 december 2011 hebben Gedeputeerde Staten het Regionaal Programma Bedrijventerreinen (RPB) Regio Achterhoek vastgesteld. In aansluiting hierop heeft de gemeenteraad op 5 juli 2012 besloten in te stemmen met de Samenwerkingsovereenkomst Bedrijventerreinen Oost-Achterhoek om uitvoering te geven aan het RPB. Een stuurgroep bestaande uit de portefeuillehouders van de vier gemeenten uit de OostAchterhoek is ingesteld om de gezamenlijke ontwikkeling te stroomlijnen. Het RPB is gericht op de realisatie van het beleid van Rijk en provincie om te komen tot een herbezinning ten aanzien van het beleid en de programmering van bedrijventerreinen, in verband met de afnemende groei van de beroepsbevolking en de economie in de komende decennia. Concreet moet het beleid worden gericht op:  eerst inbreiden, dan pas uitbreiden;  zorgvuldige plannen en programmeren van de bedrijfsterreinen;  herstructureren van de bestaande bedrijfsterreinen;  aandacht voor (milieu)kwaliteit;  meer regionale samenwerking. In het RPB zijn afspraken gemaakt over onder meer de afstemming van vraag en aanbod van bedrijfsterreinen en de programmering van de herstructurering van verouderde bedrijfsterreinen. De plancapaciteit in de Oost-Achterhoek is daarbij teruggebracht. Volgens het RPB Achterhoek is in Winterswijk ruimte voor uitbreiding in de plannen Vèèneslat Zuid (Industrieterrein fase 3 en Fortuna) en Vèèneslat Noord (Parallelweg voormalig Heva) en voor uitgifte na revitalisering in de plannen Arrisveld, Bedrijvenlandgoed Slinge en Parallelweg 48 (voormalig Leemrijse). Gelet op actuele ontwikkelingen wordt er rekening mee gehouden dat Arrisveld (circa 5 ha) wordt ontwikkeld tot een gezondheidspark en wordt onttrokken aan de voorraad bedrijventerrein. Voor het emplacement in de Pagina 119 van 160

Paragraaf G Grondbeleid spoorzone (bruto circa 5 ha) voorziet het RPB transformatie naar zakelijke dienstverlening, perifere detailhandel en maatschappelijkefuncties. Op het bedrijventerrein Dennenoord (circa 5 ha) is gestart met een revitaliserings- en transformatieproject. Door de verplaatsing van enkele bedrijven naar elders zal Dennenoord als bedrijventerrein kleiner worden. Een gedeelte van Dennenoord wordt omgezet in natuur. De gemeente heeft drie complexen in exploitatie waar bedrijfskavels worden uitgegeven. In totaal is nog ongeveer 4 ha beschikbaar. Daar komt de herontwikkelingslocatie Leemrijse aan de Parallelweg nog bij. Dit terrein is in bezit van de gemeente, maar nog niet opgenomen in de grondexploitatie. Op deze locatie komt 6.770 m2 bedrijventerrein beschikbaar. Het bedrijventerrein Fortuna is in exploitatie. Hier zijn nog beperkt kavels beschikbaar. Het vroegere DAV-terrein aan de Wooldseweg wordt ingericht als een werklandschap onder de naam Bedrijvenlandgoed Slinge. Volgens de actuele planning wordt het bestemmingsplan in 2015 in procedure gebracht. De gemeentelijke grondexplotaties voorzien niet in ontwikkelingen voor kantoren, detailhandel of leisure. In samenwerking met de eigenaar van het gebied worden de mogelijkheden onderzocht voor grootschalige detailhandel en/of leisure op het huidige emplacement in de spoorzone, in een samenhangende visie met de andere functies in dit gebied. Op het voormalig emplacement wordt in 2015 gestart met de reconstructie van de Parallelweg met een aanmerkelijk breder tracé. In de herontwikkeling van het emplacement wordt ruimte gereserveerd voor de verlenging van de Dingstraat over of onder het spoor door. In samenwerking met de gemeente Vreden en de Euregio wordt gewerkt aan het ontwikkelen van een grensoverschrijdend dienstencentrum, gelegen op de landsgrens nabij het bedrijventerrein Gaxel in Vreden. In Groenlo wordt door de gemeenten Oost Gelre en Berkelland het regionale bedrijventerrein De Laarberg fase 2 ontwikkeld. De gemeente Winterswijk ondersteunt deze ontwikkeling, maar participeert niet in dit project. De bedrijvencomplexen aan de Laan van Hilbelink vormen een waardevol cultureel erfgoed, maar er is achterstallig onderhoud en in toenemende mate leegstand. Verpaupering dreigt. Gestart is met het project Behoud Industrieel Erfgoed Laan van Hilbelink met als doel het industrieel erfgoed in dit gebied te behouden en er goede (nieuwe) functies in te huisvesten. Herontwikkeling PPS WRS De aandeelhouders van PPS WRS hebben in 2009 besloten om deze gezamenlijke onderneming af te bouwen. Verwacht wordt dat het project Spekende fase 2 wordt afgerond door PPS WRS. De bouwkavel aan de Roelvinkstraat (Notaristuin fase 1) wordt niet meer door de PPS ontwikkeld. Siloterrein In 2015 wordt het Siloterrein flink op de schop genomen en wordt er een supermarkt gebouwd. Het bestemmingsplan dat voorziet in een programma van maximaal 30 woningen en bebouwing voor gemengde doeleinden niet zijnde detailhandel, is in voorbereiding. Spoorzone De gemeente werkt aan de verdere ontwikkeling van de spoorzone. Dit betreft het emplacement ten zuidoosten van het Gerrit Komrij College en de sporthal, nu in eigendom van NS Poort, de ’kop’ van de spoorzone, het gebied waar onder meer het GOLS-station is gevestigd en het gebied ten noorden van het spoor. Het is de bedoeling om in dit laatstgenoemde gebied een fietsverbinding aan te leggen van het station naar de Wooldseweg. De herontwikkeling van het emplacement wordt gecombineerd met herstructurering en verbreding van de Parallelweg. Driemarklocaties De voormalige locaties van de Driemark worden herontwikkeld voor woningbouw en eventuele andere functies. Aandachtspunten zijn hergebruik van een deel van de gebouwen en nieuwbouw door middel van particulier opdrachtgeverschap. Het betreft de locaties Zonnebrink, Prins Hendrikstraat en Boterstraat.

Pagina 120 van 160

Paragraaf G Grondbeleid Sanering bedrijventerrein Dennenoord Het project gericht op revitalisering en verkleining van het bedrijventerrein Dennenoord is in uitvoering. De infrastructuur wordt vernieuwd en een aantal ondernemingen verhuist naar andere bedrijventerreinen. De vrijkomende grond wordt omgevormd tot natuur. Transformatie Narcisstraat In de structuurvisie bebouwde kom Winterswijk wordt aangegeven dat het voor de hand ligt om het bedrijventerrein rondom de Narcisstraat om te vormen tot een woongebied, een al lang bestaande wens. Door de afgenomen behoefte aan woningen en omdat er niet voldoende geld beschikbaar is, is een kostbare transformatie op korte termijn niet haalbaar. In het woningbouwprogramma tot en met 2025 wordt geen rekening gehouden met woningbouw op deze locatie. Onderzocht wordt op welke wijze het gebied Narcisstraat kan worden opgewaardeerd, waarbij ook wordt gekeken naar mogelijkheden om wonen en werken te combineren en naar een goede afstemming met de herontwikkeling van de spoorzone. Waliënsestraat/Singelweg (voormalig Autopalace) Het voormalige autobedrijf is al lange tijd niet meer in gebruik. Op het mogen woningen worden gebouwd. De ontwikkelaar van Autopalace is in 2013 failliet gegaan. Het wachten is op een nieuwe eigenaar die de locatie oppakt. De staat waarin het terrein en de opstallen verkeren geeft steeds meer aanleiding tot ergernis in de buurt. Pelkpark In het project Pelkpark is nieuwe huisvesting gerealiseerd voor de scholen De Kolibrie en De Bataaf ter plaatse van de voormalige sporthal De Pelkwijk. Het terrein waar de scholen zich voorheen bevonden is bestemd voor woningbouw. Vliertuin In het project Vliertuin worden de bestaande schoolgebouwen gesloopt en vervangen door nieuwbouw voor de basisschool De Vlier en een sportzaal voor de gemeente. Het stedenbouwkundig kader voor de Vliertuin is op 27 februari 2014 door de raad vastgesteld. Behalve de genoemde maatschappelijke voorzieningen biedt het gebied ook ruimte voor maximaal 22 woningen, waarvan een aantal op particulier terrein. Het bestemmingsplan voor de woningbouwlocatie is nog niet vastgesteld.

Pagina 121 van 160

Paragraaf G Grondbeleid Projecten in 2016 Projecten die in 2016 in uitvoering zijn of mogelijk gaan komen, zijn onder meer: Wonen • De Rikker 5-6 / onderdeel fase 5-B (particuliere exploitatie) In fase 5-B van De Rikker kunnen maximaal 52 woningen worden gerealiseerd. Het plan is in uitvoering. Voor het resterende gebied van De Rikker wordt uitgegaan van een gefaseerde ontwikkeling na 2025. • Eelink Op grond van een bij de grondverwerving gesloten overeenkomst wordt dit gebied samen met een particuliere exploitant ontwikkeld. Het betreft de bouw van woningen in het dure segment op grote kavels. • Spekende (project PPS Impuls) Verwacht wordt dat Spekende fase 2 in 2016 in uitvoering komt. • Bossesteeg Aansluitend op de ontwikkeling in de Notaristuin wordt de Bossesteeg opgewaardeerd. Het betreft met name ook het opknappen en toegankelijk maken van de achterzijde aan de kant van de Notaristuin. Enkele panden zijn opgeknapt en weer in gebruik genomen na jarenlange leegstand. Verwacht wordt dat het nog braak liggende terrein in 2016 wordt ingevuld met nieuwbouw. • Bilderdijkstraat (particuliere exploitatie) Op het terrein van de voormalige oliehandel Bollen kunnen nog enkele woningen worden gebouwd. • Meddo Roetendael plus (particuliere exploitatie) Het totale plan voorziet in de bouw van circa 100 woningen in de periode 2009-2024. De eerste fase (38 woningen) is ontwikkeld. De meeste woningen in fase 1 zijn inmiddels gebouwd, maar er zijn nog kavels beschikbaar. Nog niet bekend is wanneer met fase 2 wordt gestart. • Brinkheurne, terrein Grijsen, (particuliere exploitatie) De eerste 5 woningen zijn gereed. In totaal kunnen hier 17 woningen worden gerealiseerd. • Terrein Excelsior (particuliere exploitatie) Aan de Anemoonstraat worden ca. 15 woningen gebouwd. Een aantal ervan is gerealiseerd. • Pelkpark De nieuwbouw voor de basisscholen Kolibrie en Prins Willem Alexander is in gebruik genomen. De plek van de voormalige PWA-school is beschikbaar voor woningbouw. Rekening wordt gehouden met 16 woningen. • Vliertuin De basisschool De Vlier wordt vervangen door nieuwbouw, als onderdeel van een multifunctionele accommodatie (MFA), waarin ook onder meer een sportzaal wordt gebouwd ter vervanging van de sportzaal De Hazelder. Het is de bedoeling dat de MFA voorjaar 2016 in gebruik wordt genomen. In de stedenbouwkundige visie voor dit gebied is ook ruimte van woningbouw. In het bestemmingsplan is de woningbouwlocatie nog niet als zodanig opgenomen. Daarvoor zijn de plannen nog niet voldoende concreet. • St. Elisabethgaarde Op een terrein gelegen tussen de St. Elisabethgaarde en de Kobstederstraat is ruimte voor 5 woningen. • Plan Morgenzon De gemeente ontwikkelt en realiseert hier een woningbouwlocatie voor maximaal 90 woningen. Het plan is in uitvoering. Werken • Fortuna e.o. Op Fortuna wordt het nog beschikbare bedrijfsterrein gereserveerd om de verplaatsing van een bedrijf vanaf het bedrijventerrein Dennenoord mogelijk te maken. Indien deze verplaatsing doorgaat zal het in 2016 zijn beslag krijgen.

Pagina 122 van 160

Paragraaf G Grondbeleid •

•

•

Bedrijvenlandgoed Slinge (voormalig DAV terrein Wooldseweg) Het voormalige DAV-terrein wordt tot bedrijvenlandgoed ontwikkeld onder het motto 100% natuur, 100% werken. In april 2010 is de uitwerking Werklandschap DAV-terrein vastgesteld. Een ontwerpbestemmingsplan en een beeldkwaliteitsplan met aandacht voor landschappelijke inpassing zijn in voorbereiding. Met inachtneming van de ontwikkelambities en financiële kaders wordt een zo flexibel mogelijke invulling nagestreefd in de bestemmingsplanuitwerking. Financieel is dit een moeilijke grondexploitatie. In het kader van de SEB-regeling is door de provincie Gelderland een bijdrage van maximaal € 900.000,- toegekend. Daarnaast wordt rekening gehouden met een resterend tekort ten laste van de gemeente van € 1,5 miljoen. Hiervoor is een voorziening getroffen. Alle benodigde gronden in het plangebied zijn verworven. Herontwikkeling Cobercoterrein (Arrisveld) De uitbreiding van het Beatrixpark wordt beperkt tot globaal gezien het terrein van de voormalige Cobercolocatie. In samenwerking met grondeigenaar Arrisveld BV is het bestemmingsplan in voorbereiding. Met Arrisveld BV en met het Streekziekenhuis Koningin Beatrix wordt onderzocht of op dit terrein een gezondheidspark zal worden ontwikkeld. Arrisveld wordt in twee richtingen ontsloten door een gedeeltelijk nieuw aan te leggen weg tussen de Groenloseweg en de Rondweg West. Met de provincie is overeenstemming bereikt over de aanleg van een rotonde in de Groenloseweg voor de verbeterde ontsluiting van Arrisveld en van het streekziekenhuis. Zodra de bestemmingsplanprocedure is doorlopen wordt de nieuwe ontsluitingsweg aangelegd. Parallelweg (voormalig Heva en Leemrijse) Het locaties aan de Parallelweg waar voorheen de bedrijven Heva en Leemrijse waren gevestigd zijn beschikbaar voor herontwikkeling voor nieuwe bedrijvigheid.

Overige • Hilgelo Het is de bedoeling dat er aan de noordzijde van ’t Hilgelo een hoogwaardige en onderscheidende voorziening komt voor verblijfs- en dagrecreatie. Het plan 't Praedium is in het najaar 2009 vertaald in de structuurvisie voor ’t Hilgelo. Deze structuurvisie is samen met de Plan MER en de exploitatieovereenkomst met de projectontwikkelaar Roelofs/van Wijnen op 25 februari 2010 vastgesteld door de gemeenteraad. De verdere voortgang is sindsdien afhankelijk van het contracteren van een belegger en/of exploitant voor het project door de ontwikkelaar. Mede door de economisch moeilijke tijden is men daar nog niet in geslaagd. Dit maakt het doorgaan van het project onzeker. Daarom worden de benodigde gronden vooralsnog niet verworven en wordt met de verdere uitwerking van het ontwerpbestemmingsplan gewacht tot een exploitant bekend is. • Emplacement Volgens planning worden in het najaar van 2015 twee projecten gerealiseerd in de Spoorzone: de aanleg van de Parallelweg in een nieuw en breder tracé en de bouw van Transit Oost. Het bestemmingsplan voor de herontwikkeling van het emplacement door NS Poort is in voorbereiding. Zodra dit bestemmingsplan de procedure heeft doorlopen kunnen hier kavels voor functies zoals hoogwaardige bedrijvigheid of perifere detailhandel worden uitgegeven.

Pagina 123 van 160

Paragraaf G Grondbeleid Financiële prognose grondexploitaties Bij de samenstelling van de jaarrekening 2014 zijn de exploitatieberekeningen voor de complexen in exploitatie geactualiseerd. De prognose voor deze complexen is als volgt: Complex

boekwaarde 31-12-2014

Uitgaven 2014

na opbrengsten na eindjaar 2014 exploitatie

eindsaldo exploitatie

NCW eindsaldo per 31-12-2014 inclusief voorziening

Grondexploitatie in exploitatie 12 Eelink

3.933.273

1.163.858

6.317.925

2025

482.101

15 Project Parallelweg

695.227

315.463

993.750

2016

-/-74.022

297.070 216

17 Morgenzon

815.732

2.718.279

7.736.052

2021

4.494.173

3.302.446

20 Zonnebrink

160.356

1.119.029

2.598.400

2025

1.305.505

804.451

21 Boterstraat

63.032

384.783

580.332

2018

116.029

97.298

24 Pelkpark

409.208

299.788

620.000

2020

-/- 196.008

-/- 514

54 Fortuna

850.696

436.966

2.253.309

2022

782.089

549.953

91 Bedrijvenlandgoed Slinge

1.509.256

1.828.369

3.163.300

2020

-/-693.217

681

Totaal

8.436.780

8.266.535

24.263.067

5.051.602

In het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties 2014 (MPG 2014), door de raad op 30 april 2015 vastgesteld, wordt uitgebreid ingegaan op de projecten in de grondexploitatie. De actuele prognose voor de boekwaarde van de grondexploitaties is als volgt: jaar

boekwaarde per 1-1

winstafdracht

2015

8.477.000

p.m.

2016

7.860.000

p.m.

2017

6.209.000

p.m.

2018

4.527.000

p.m.

2019

3.179.000

p.m.

In de meerjarenbegroting 2016-2019 zijn geen winstafdrachten vanuit de grondexploitatie verwerkt. In het MPG 2014 wordt er rekening mee gehouden dat het project Boterstraat in 2018 met een positief resultaat wordt afgesloten. Voorzichtigheidshalve is deze verwachting nog niet in de begroting verwerkt.

Pagina 124 van 160

Paragraaf G Grondbeleid Begroting 2016 In de begroting 2016 zijn budgetten opgenomen voor de uitgaven die in 2016 voor de grondexploitaties worden gedaan. Deze budgeten zijn gebaseerd op het MPG 2014: Uitgaven 2014

Complex

12 Eelink

44.000

15 Parallelweg (vm Heva)

26.000

17 Morgenzon

339.000

20 Zonnebrink

356.000

21 Boterstraat

71.000

24 IWO Pelkpark

42.000

54 Fortuna

77.000

91 Bedrijvenlandgoed Slinge

1.207.000

22 Prins Hendrikstraat (voorbereidingskrediet)

15.000

19 Narcisstraat (budget exploitatielasten)

27.000

Totaal complexen in exploitatie en in voorbereiding

2.204.000

Voorziening grondexploitatie Binnen de grondexploitatie is een voorziening ter grootte van € 1.944.000 getroffen voor tekorten op de bouwgrondexploitatie. Met deze voorziening wordt een aantal voor de toekomst te voorziene verliezen afgedekt. De voorziening is als volgt gespecificeerd: Omschrijving Bedrag Narcisstraat 452.000 Gaxel 300.000 Parallelweg (v.m. Heva) 68.000 Bedrijvenlandgoed Slinge 778.000 Pelkpark 150.000 Risicovoorziening particuliere exploitaties 196.000 Totaal getroffen voorziening

1.944.000

Narcisstraat/Gaxel De complexen Narcisstraat en Gaxel zijn nog niet in exploitatie genomen. Er zijn voor deze gebieden nog geen bestemmingsplannen vastgesteld en nog geen goedgekeurde grondexploitaties. Op grond van de regels voor de jaarrekening (BBV) dienen dergelijke gronden op de balans te worden opgenomen voor de verkrijgingsprijs. Indien de feitelijke waarde bij de huidige bestemming minder is dan de aanschafwaarde dient te worden afgewaardeerd of dient een voorziening te worden getroffen voor het verschil. Voor het complex Narcisstraat wordt met de voorziening van € 452.000 het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de WOZ-waarde, die de vrije verkoopwaarde in het economisch verkeer representeert, afgedekt. Voor het complex Gaxel dekt de voorziening van € 300.000 het verschil tussen de verwervingskosten en de waarde bij agrarisch gebruik.

Pagina 125 van 160

Paragraaf G Grondbeleid Project Parallelweg In de jaarrekening 2014 is de voorziening met € 36.000 verhoogd van € 32.000 tot € 68.000 nadat in 2014 nog geen uitgifte had plaatsgevonden. Bedrijvenlandgoed Slinge In het MPG 2014 is gerekend met een langere uitgiftetermijn dan eerder (10 jaar in plaats van 5 jaar). Reden om de voorziening voor het voorzienbare tekort te verhogen tot € 778.000. Pelkpark Besloten is de voormalige Kohnstammschool vooralsnog te blijven gebruiken voor onderwijsdoeleinden. Daardoor komt een groot gedeelte van het terrein niet beschikbaar voor woningbouw en is de verdiencapaciteit aanmerkelijk verminderd. In de jaarrekening 2014 is een voorziening van € 150.000 getroffen voor het verwachte verlies. Particuliere grondexploitaties Bij particuliere grondexploitaties worden de door de gemeente te maken kosten aan particuliere projectontwikkelaars doorberekend op basis van exploitatieovereenkomsten. Het kan voorkomen dat niet alle kosten worden verhaald, bijvoorbeeld doordat achteraf gezien de gemaakte kosten hoger uitvallen dan de vergoedingen die op basis van exploitatieovereenkomsten kunnen worden gedeclareerd of doordat projecten niet volgens plan worden afgerond. Bij de jaarrekening 2015 wordt opnieuw beoordeeld of het niveau van de voorziening moet worden bijgesteld. Bij de samenstelling van de begroting 2016-2019 is er geen aanleiding tot maatregelen ten aanzien van de voorziening. Algemene reserve / weerstandvermogen Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor provincies en gemeenten geeft aan dat gemeenten de risico’s voortvloeiend uit de grondexploitaties moeten kunnen opvangen. Om te beoordelen of de gemeente hiervoor over voldoende weerstandscapaciteit beschikt, wordt aan de hand van een risicoanalyse de benodigde weerstandscapaciteit berekend. In het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties 2011 (MPG 2011) en in het MPG 2010 is de risicoanalyse voor de grondexploitatie uitgewerkt met een Monte-Carloanalyse. Het gewenste weerstandsvermogen kwam uit op € 1,9 miljoen respectievelijk € 2,7 miljoen. Gebruikelijk is dat gemeenten een algemene reserve grondexploitatie hebben die als weerstandsvermogen voor de grondexploitatie dient. De gemeente Winterswijk kent geen algemene reserve grondexploitatie. De reserve grondexploitatie is in 2006 opgenomen in de algemene reserve. Daardoor is er geen separaat weerstandsvermogen voor de grondexploitatie beschikbaar. Winsten op complexen komen na realisatie tot uitdrukking in het rekeningsaldo van de gemeente en worden daardoor rechtstreeks toegevoegd aan de algemene reserve van de gemeente. Voorzienbare verliezen worden in het jaar waarin ze zijn geconstateerd verwerkt in de jaarrekening en ten laste van de algemene reserve van de gemeente gebracht. Methode van winstneming De winst kan op twee manieren worden genomen. De eerste is volgens de Percentage of Completion methode (PCM). Dit betekent dat de winst wordt genomen naar rato dat de gronden worden verkocht. Dit betekent dat de totale winst relatief vroeg in de totale looptijd van een exploitatie moet worden ingeschat. Er kunnen soms jaren overheen gaan vanaf het moment dat de eerste gronden worden verkocht tot het einde van de exploitatie. Gedurende deze jaren kunnen nog veel onverwachte ontwikkelingen de winst beïnvloeden. In Winterswijk is gekozen voor de tweede methode. Winst wordt pas genomen op het moment dat redelijkerwijs zeker is dat er ook inderdaad winst is. Dit gaat als volgt. Een exploitatie wordt financieel verantwoord op basis van boekwaarden. Zodra er kosten worden gemaakt (grondaankopen, bouwrijp maken, rente, etc.) worden deze kosten geactiveerd. Er ontstaat een boekwaarde. Op de balans verschijnen deze als ’voorraden’. Op het moment dat gronden worden verkocht, wordt de opbrengst in mindering gebracht op de boekwaarde. Bij een financieel gezonde exploitatie zijn de opbrengsten groter dan de kosten. Er ontstaat dus een negatieve boekwaarde. Op dat moment wordt nog geen winst genomen. De winst wordt genomen op Pagina 126 van 160

Paragraaf G Grondbeleid het moment dat de negatieve boekwaarde ’groter’ is dan de verwachte nog te maken kosten. Pas dan wordt de winst ’afgeroomd’. Zijn er geen verwachte toekomstige kosten meer, dan wordt alle negatieve boekwaarde als winst beschouwd. Deze gronden worden dan in de balans opgenomen tegen een boekwaarde nul. Vanaf dat moment worden alle verkopen gezien als volledige winst.

Pagina 127 van 160

Paragraaf H Algemene middelen

Paragraaf H Algemene middelen Overzicht algemene middelen Onderstaande tabel geeft inzicht in de belangrijkste inkomstenbronnen van de gemeente. Omschrijving (bedragen *1000)

2015

2016

2017

2018

2019

tm prognose 2

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Algemene uitkeringen en bijzondere uitkering

56.287

54.833

53.450

52.636

52.453

Lokale heffingen en leges

13.643

13.633

13.520

13.520

13.520

Dividend en rente

3.341

3.132

3.066

2.904

2.947

Overige inkomsten

8.539

6.419

3.088

3.028

2.981

81.810

78.017

73.124

72.088

71.901

Totaal algemene middelen

De algemene uitkering is gebaseerd op de meicirculaire van 2015. De daling van de algemene uitkering in de periode 2016 tot en met 2018 wordt vooral veroorzaakt door minder gelden die de Gemeente Winterswijk ontvangt voor de uitvoering van de wettelijke zorgtaken (Jeugdzorg, WMO, Participatiewet). De overige inkomsten betreffen onder meer leges, huuropbrengsten. Begrotingsnorm Europese Monetaire Unie (EU-norm) Het begrotingstekort van de gehele overheid mag volgens Europese normen niet hoger zijn dan 3%. Dit geldt niet alleen voor het tekort van de Rijksoverheid maar voor het saldo van alle overheden bij elkaar, inclusief de gemeenten. In principe moet de gemeente dus ook voldoen aan deze norm. Dit verschil met ons “BBV-resultaat” heeft te maken met een totaal andere manier van berekenen. Ons BBVresultaat is een zogenoemd baten-lastensaldo. Daarbij wordt uitgegaan van de kosten die worden gemaakt voor een bepaald jaar. Deze kosten zijn niet in alle gevallen uitgaande geldstromen. Denk bijvoorbeeld aan afschrijvingen en nog te betalen/ontvangen bedragen. Het begrotingsresultaat wordt op Rijksoverheidsniveau en dus ook het EMU-saldo wordt op kasbasis berekend. Daarbij wordt uitgegaan van inkomende en uitgaande geldstromen. Dit betekent dat bijvoorbeeld de investeringen die we in een bepaald jaar doen, in het geheel als “kosten” worden genomen. Het fenomeen afschrijvingen wordt niet toegepast in dit stelsel. Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) De Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) betreft de Nederlandse uitwerking van Europese afspraken ten aanzien van het EMU tekort. Het doel van de Wet Hof is te zorgen dat Nederland voldoet aan de EMU norm van maximaal 3% tekort op de begroting. De achterliggende gedachte bij de Wet Hof is, zorgen dat de provincies en gemeenten ook een bijdrage leveren aan houdbare overheidsfinanciën. In 2015 is het aandeel van de decentrale overheden in het totale EMU-tekort gemaximeerd op 0,5% bbp (bruto binnenlands produkt). De verdeling van het EMU-tekort is als volgt: 0,34% voor gemeenten, 0,10% voor de provincies en 0,06% voor de waterschappen. Winterswijk heeft voor 2015 een EMU referentiewaarde van € 3,3 miljoen. Dit houdt in dat het EMU tekort voor Winterswijk niet hoger mag zijn dan € 3,3 miljoen. De EMU referentiewaarden voor 2016 worden in de septembercirculaire 2015 gepubliceerd. Op basis van de deze begroting en de EMU referentiewaarde 2015 heeft Winterswijk een begroot EMU saldo van € 0,2 miljoen (tekort). Winterswijk zit dus ruim onder het maximale EMU-tekort en voldoet aan de regels van de Wet Hof.

Pagina 128 van 160

Paragraaf I Integriteit

Paragraaf I Integriteit Integriteit heeft alles te maken met de kwaliteit van openbaar bestuur. Ook kan integriteit het vertrouwen van burgers in hun gemeente maken of breken. De gemeente moet dus extra aandacht geven aan integriteit, temeer omdat zij werkt met publieke middelen en op veel terreinen een monopoliepositie heeft. Daarbij moet onderscheid worden gemaakt tussen politiek ambtsdragers en ambtenaren. Integriteit politiek ambtsdragers De integriteit van politiek ambtsdragers is voor een deel wettelijk geregeld. De Gemeentewet bevat bepalingen over respectievelijk verboden handelingen (art. 15) en het niet-deelnemen aan stemmingen (art. 28). Art. 2.4 Algemene wet bestuursrecht schrijft voor dat elk bestuursorgaan zijn taak zonder vooringenomenheid vervult en dat het bestuursorgaan ervoor waakt dat tot het bestuursorgaan behorende of daarvoor werkzame personen die een persoonlijk belang bij een besluit hebben, de besluitvorming beïnvloeden. In aanvulling hierop is een aantal gemeentelijke regels en procedures ontwikkeld. De gemeenteraad heeft op 26 januari 2012 de ‘Gedragscode voor politiek ambtsdragers van de gemeente Winterswijk’ vastgesteld. Onder ‘politiek ambtsdragers’ wordt in dit verband verstaan de burgemeester, wethouders en raadsleden. Via de ‘Verordening op de raadscommissies’ is de gedragscode ook van toepassing op commissieleden en plaatsvervangende commissieleden. De gedragscode is opgesteld op basis van een model van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In maart 2015 heeft de VNG twee herziene modelgedragscodes gepresenteerd: een voor de bestuurders (college) en een voor de volksvertegenwoordigers (gemeenteraad). Het is wenselijk om ook de Winterswijkse gedragscode aan te passen. Hiertoe wordt een voorstel aan de raad gedaan. Op 31 oktober 2012 heeft de gemeenteraad het ‘Stappenplan onderzoek en registratie integriteitsschendingen politiek ambtsdragers’ vastgesteld. Het stappenplan moet leiden tot een meer uniforme aanpak bij vermeende of echte schendingen van de integriteit door politiek ambtsdragers. Het voorkomt willekeur en geeft betrokkenen zekerheid dat integriteitskwesties procedureel zorgvuldig worden behandeld. Het presidium heeft op 25 juni 2012 ingestemd met de introductie van een zogenaamde integriteitstoets voor politiek ambtsdragers. Het doel van de integriteitstoets is om problemen juist te voorkomen. Politiek ambtsdragers kunnen in situaties waarin integriteit een rol speelt – bijvoorbeeld bij een mogelijke belangenverstrengeling – contact opnemen met de juridisch controller en de griffier om samen een inschatting te maken van de situatie. Voorts vindt er elk halfjaar een actualisatie van nevenfuncties van alle politiek ambtsdragers plaats. Elke wijziging op dat terrein moet in beginsel door elke politiek ambtsdrager direct openbaar worden gemaakt. Sinds 2013 organiseert het presidium elk voorjaar voor leden van de raad, het college en het managementteam een informatieavond over integriteit bij politieke ambtsdragers. Op 28 april 2015 heeft mr. Olaf Schuwer, specialist gemeentelijk bestuurs- en organisatierecht, dit thema vooral vanuit een juridische invalshoek belicht. Tot slot is in het format voor de B&W-nota’s het kopje ‘integriteit’ toegevoegd zodat in de nota’s expliciet aandacht wordt besteed aan dit onderwerp. Integriteit ambtenaren De Ambtenarenwet (art. 125quater) verplicht het college ”een integriteitsbeleid te voeren dat is gericht op het bevorderen van goed ambtelijk handelen en dat in ieder geval aandacht besteedt aan het bevorderen van integriteitsbewustzijn en aan het voorkomen van misbruik van bevoegdheden, belangenverstrengeling en discriminatie.” Het college moet ervoor zorgen ”dat het integriteitsbeleid een vast onderdeel uitmaakt van het personeelsbeleid in ieder geval door integriteit in functioneringsgesprekken en werkoverleg aan de orde te stellen en door het aanbieden van scholing en vorming op het gebied van integriteit.” Pagina 129 van 160

Paragraaf I Integriteit Op gemeentelijk niveau is de integriteit van ambtenaren allereerst geregeld in de Gemeentelijke Arbeidsvoorwaardenregeling Winterswijk (CAR-UWO). De artikelen 15:1 en 15:1a t/m 15g gaan over de rechten en plichten van ambtenaren. Basisregel is dat de ambtenaar gehouden is zich te gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt. Verder zijn bijvoorbeeld bepalingen opgenomen over het verbod om geschenken en gelden aan te nemen, over nevenwerkzaamheden en over de af te leggen eed of belofte. Op grond van art. 2.2 lid 3 kan voor aanstelling als vereiste worden gesteld, dat betrokkene in het bezit is van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) als bedoeld in de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens. Deze verklaring wordt gevraagd bij een ambtelijke aanstelling en bij externe inhuur voor langer dan drie maanden. Voor tijdelijke medewerkers die bij het Klant Contact Centrum en Burgerzaken met waardedocumenten (paspoort, ID-kaart, rijbewijs) werken geldt een verscherpte eis. Zij mogen niet eerder met hun werkzaamheden aanvangen dan nadat ze een VOG hebben overgelegd. Verder zijn de volgende gemeentelijke regelingen van kracht:  De Integriteitsregeling gemeente Winterswijk (collegebesluit van 6-5-2008) In deze regeling is een gedragscode voor ambtelijke integriteit opgenomen.  De Regeling openbaarmaking nevenwerkzaamheden en/of financieel belang Winterswijk (collegebesluit van 9-9-2008) en de Regeling openbaarmaking nevenwerkzaamheden en/of financieel belang ambtenaren van de griffie (raadsbesluit van 30-10-2008). In deze regelingen is voor een beperkt aantal ambtenaren de openbaarmaking van nevenwerkzaamheden en/of een financieel belang nader geregeld.  De Regeling Melding Vermoeden Misstand 2015 (collegebesluit van 12-5-2015) Dit is de klokkenluidersregeling van de gemeente.  Het Reglement Vertrouwenscommissie 2013 (collegebesluit van 29 januari 2013) De gemeente heeft een vertrouwenscommissie die een luisterend oor kan bieden voor een individuele werknemer/klager/hulpvrager van de gemeente Winterswijk, waarbij eventueel (en indien gewenst) advies gegeven kan worden of bemiddelend kan worden opgetreden. De aard van de hulpvraag/klacht kan betrekking hebben op rechtspositionele besluiten of op een aangelegenheid tussen het management en de werknemer, maar daarnaast ook op een melding in het kader van ongewenst gedrag (bijvoorbeeld pesten, agressie en geweld, discriminatie en seksuele intimidatie). Een melding ten aanzien van ongewenst gedrag wordt als een interne melding beschouwd gelet op de mogelijkheid ook extern een klacht te melden bij de Landelijke Klachtencommissie Ongewenst Gedrag (LKOG) te Den Haag. Deze commissie is ingesteld door het College voor Arbeidszaken van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).  De Klachtenregeling ongewenst gedrag voor de decentrale overheid 2013 (collegebesluit van 29 januari 2013) Deze regeling heeft betrekking op de hiervoor genoemde klachtbehandeling door de Landelijke Klachtencommissie Ongewenst Gedrag (LKOG) te Den Haag. De klager kan zich ook direct melden tot deze commissie. De commissie onderzoekt de klacht en brengt advies uit aan het bevoegd gezag (in de praktijk is dat de door het college gemandateerde directeur).  Het managementteam stelt jaarlijks een Sociaal Jaarverslag vast. Daarin moet ook van integriteitsschendingen melding worden gemaakt. Ter uitvoering van het integriteitsbeleid is er binnen de ambtelijke organisatie blijvende aandacht voor dit thema. Het thema integriteit is opgenomen in de jaarlijkse MT-cyclus. Ook de Ondernemingsraad vervult een zelfgekozen rol door het management regelmatig over dit onderwerp te bevragen.

Pagina 130 van 160

Paragraaf J Informatie

Paragraaf J Informatie Informatisering Algemeen Toenemende omvang dienstverlening In de loop van de tijd is de dienstverlening van gemeenten gegroeid. Deze tendens, een maatschappelijke noodzaak, zet zich nog steeds voort. Ook de transformatie van gemeenten door de drie decentralisaties (participatie, Wmo en jeugdzorg) heeft een grote impact. De gemeenten zijn de poort naar alle overheidsdiensten. Alle gangbare kanalen (telefoon, e-mail, social media, mondeling, schriftelijk, etc.) moeten bereikbaar zijn, waarbij de minister de voorkeur voor elektronische dienstverlening heeft uitgesproken. Om dit te realiseren zijn bijvoorbeeld de programma’s ’iNUP’ en ’E-dienstverlening’ en ’Verkenning informatiehuishouding sociaal domein’ in het leven geroepen. Door invoering van de basisregistraties en het integraal en digitaal werken neemt de vraag naar ICT- ondersteuning toe. Ook de digitale dienstverlening naar de burger (status van aanvragen) zorgt ervoor dat zowel in applicaties als in menskracht geïnvesteerd moet worden. Inherent aan bovengenoemde ontwikkeling is dat de gebruikersorganisatie ook meeontwikkelt als het gaat om procesevaluatie, herinrichting van processen en het vaardig zijn in het gebruik van hedendaagse informatie, technologieën en principes. Intergemeentelijke samenwerking en kosten van ICT Op ICT- en informatiekundig vlak wordt op deelgebieden samengewerkt. Bijvoorbeeld in het voorzien in computer-uitwijkfaciliteit en een gezamenlijke dataopslag met de gemeente Berkelland. Op het gebied van de ontwikkeling van informatiebeveiliging wordt samen met Berkelland en Oost Gelre een generiek informatiebeveiligingsbeleid conform de Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG) gemaakt. Dit is in de paragraaf informatiebeveiliging verder uitgewerkt. Ook bij het uitwerken van de informatiekundige vraag rondom de drie decentralisaties wordt samengewerkt. Komend jaar worden onder andere de mogelijkheden van samenwerking op het gebied van telefonie nader onderzocht. Kosten Het grootste risico binnen de ICT-begroting is de stijging van de exploitatielasten. Grootste oorzaken zijn de stijgende kosten van softwareonderhoud en de verplichte wettelijke koppelingen van onder ander de basisregistraties. Weliswaar vindt er een goede screening van alle pakketten plaats en zal in het komend investeringsplan automatisering ingezet worden op een positieve businesscase voordat tot aanschaf wordt overgegaan, maar de externe ontwikkelingen zijn zodanig dat hier op de lange termijn een stijging te verwachten is. Denk aan de drie transities (3D’s), Basisregistratie Personen (BRP), digitaal vergaderen. Algemene trends: een vooruitblik Enkele algemene trends in de zakelijke ICT mogen hier niet onvermeld blijven, omdat ze in de nabije toekomst ook in onze organisatie een rol gaan spelen. Deze trends zijn onder andere: 



Procesgericht werken en organiseren; een werkwijze waarbij de taken en activiteiten ten behoeve van de voortbrenging van producten en diensten worden georganiseerd rond de betreffende voortbrengingsprocessen (en dus niet teamgewijs). Een belangrijk onderdeel van deze werkwijze is het zogenoemde ‘zaakgericht werken’. Inmiddels is de (gefaseerde) invoering van zaakgericht werken gestart. Het Nieuwe Werken (HNW): de mogelijkheid om plaatsen tijdonafhankelijk te kunnen (samen)werken, bij voorkeur geheel digitaal (papierloos).

De elektronische overheid: Het Nationaal Uitvoeringsprogramma (i-NUP) De doelstelling van het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en e-overheid (i-NUP) is de huidige versnippering van registraties bij overheid en semioverheid te verminderen. Overheden moeten in hun

Pagina 131 van 160

Paragraaf J Informatie processen gebruik maken van basisregistraties. Basisregistraties vragen als gevolg van breed gebruik en door onderlinge koppeling om een hoge kwaliteit. Op hoofdlijnen kent het i-NUP twee doelstellingen:  

Dienstverlening aan burgers en bedrijven verhogen; invoering van communicatie met de burger met behulp van e-dienstverlening (front-/midoffice). Gecentraliseerde registratie van gegevens voor werkprocessen (basisregistraties), op basis van het principe ‘eenmalige vastlegging en meervoudig gebruik’. De gemeente is bronhouder voor de volgende basisregistraties: A. Basisregistratie Personen (BRP) inclusief aansluiting op de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) voor persoonsgegevens. B. Basisregistratie Adressen en basisregistratie Gebouwen (BAG). C. Basisregistratie Wet waardering onroerende zaken (WOZ). D. Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT).

Processen en toepassingen die hiermee verwant zijn: Bedrijvenloket, BurgerServiceNummer (BSN), DigiD (inclusief bedrijven), Bedrijven en InstellingenNummer (BIN), Omgevingsloket (Wabo). Informatisering Algemeen Informatiemanagement Informatiemanagement staat in principe los van ICT, maar heeft daarmee wel nauwe raakvlakken. Zoals alle belangrijke zaken begint ook informatiemanagement met een visie: het informatiebeleidsplan. Dit plan zorgt ervoor dat er samenhang ontstaat tussen o.a. het organisatiebeleidsplan, het dienstverleningsconcept en de ICT-investeringen. Het heeft een planningshorizon van 3 tot 5 jaar. In dit plan wordt de oplossing voor het spanningsveld tussen eisen en ambities enerzijds en schaarse financiële middelen anderzijds ontwikkeld. Gemeenten moeten steeds meer realiseren met steeds beperkter middelen. Dit gegeven vormt een belangrijk aspect binnen dit plan. Informatiebeveiliging De organisatie heeft steeds meer oog gekregen voor informatiebeveiliging (IB). Dit is belangrijk omdat de wereld op ICT-gebied steeds kwetsbaarder wordt, getuige bijvoorbeeld de recente golf DDos-aanvallen, het onderscheppen van DigiD’s (uitkeringen- en toeslagenfraude), storingen in internetbankieren, pc’s die gekaapt worden, het zonder reden raadplegen van inkomensinformatie van bijvoorbeeld bekende Nederlanders via het zogenoemde Suwinet en het verlies van een zakelijke tablet of -telefoon. Ook technische en maatschappelijke ontwikkelingen en trends maken de noodzaak tot adequate IB steeds groter. In 2013 is de IBD (Informatie Beveiligingsdienst) opgericht en tijdens het VNG-congres hebben gemeenten ook de resolutie “Informatieveiligheid, randvoorwaarde voor de professionele gemeente” bekrachtigd. De IBD is de informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten die zich richt zich op bewustwording en concrete ondersteuning om gemeenten te helpen hun informatiebeveiliging naar een hoger plan te tillen. Inmiddels is Winterswijk aangesloten bij de IBD en neemt zij hier een aantal (gratis) diensten af (o.a. monitoring en melding van actuele aanvallen op de gemeente). Specifiek De transities (3D’s) De projectgroep Informatiehuishouding 3D Achterhoek, waarin de informatiemanagers van de acht Achterhoekse gemeenten deelnemen, heeft de opdracht van het Directeuren Netwerk Achterhoek (DNA) om een projectplan informatiehuishouding te schrijven. In dit plan worden de vereiste informatiearchitectuur bij de transities in het sociale domein, de te nemen informatiekundige acties en de mogelijkheden tot samenwerking in beeld gebracht. Onder Informatiearchitectuur wordt in dit verband verstaan:

Pagina 132 van 160

Paragraaf J Informatie • •

Het inzichtelijk maken welke informatiebehoeften bestaan bij de verschillende rollen van medewerkers. Wie heeft welke informatie nodig om zijn/haar rol goed te kunnen vervullen? Het inzichtelijk maken hoe de informatiestromen lopen (informatie tussen: hulpverlener-klant, gemeente-landelijke overheid, gemeente-opdrachtgever).

Het generiek projectplan met aandachtspunten en risico’s is inmiddels opgeleverd. Waarstaatjegemeente.nl Waartstaatjegemeente.nl is een website die bestuurlijke informatie bevat en speelt een belangrijke rol in de Wet revitalisering generiek toezicht. Daarin is bepaald dat in de eerste lijn op horizontaal niveau verantwoording wordt afgelegd, waardoor de gemeenteraad haar controlerende rol beter kan vervullen. De toezichthouder (provincie of Rijk) treedt meer terug en voert het tweedelijns toezicht uit. Daartoe hebben zij informatie nodig. De wet verplicht gemeenten om die informatie ter beschikking te stellen. De wet bepaalt niet op welke wijze die informatie moet worden verzameld of ontsloten. Op de website Waarstaatjegemeente.nl kunnen gemeenten hun eigen prestaties vergelijken met die van collega-gemeenten op verschillende maatschappelijke terreinen. Zo kan een gemeente zien op welke gebieden verbetering mogelijk is en van welke gemeenten mogelijk geleerd kan worden. Waarstaatjegemeente.nl, een initiatief van Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING), bestaat uit verschillende instrumenten: • Burgeroordelen: wat vindt de burger van uw gemeente? • Verklaringsmodellen: welke kenmerken beïnvloeden de prestaties van uw gemeente? • Cijfers/Benchmarks: hoe presteert uw gemeente ten opzichte van collega gemeenten? • Toezichtinformatie: hoe presteert uw gemeente op de uitvoering van de wettelijke taken? Waar komt de informatie vandaan? Gemeenten die deelnemen aan Waarstaatjegemeente.nl leveren een deel van de informatie zelf aan. Zij doen daarvoor een zelfonderzoek, een klanttevredenheidsonderzoek en een burgerpeiling. Daarnaast verzamelt KING jaarlijks nieuwe kengetallen voor de database. Ook datapartners van KING leveren informatie aan. Voorbeelden hiervan zijn het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Korps landelijke politiediensten (KLPD), adviesoverheid.nl, de Kamer van Koophandel en diverse ministeries. Voor de planning van de realisatie en de interne organisatie rond waarstaatjegemeente.nl is een geaccordeerd stappenplan ontwikkeld.

Pagina 133 van 160

Paragraaf K Sociaal Domein

Paragraaf K Sociaal Domein Afbakening Sociaal Domein Bij de overheveling van taken vanuit het Rijk en Provincie (Jeugdzorg) naar de gemeenten in het kader van de decentralisaties Sociaal Domein zijn met ingang van 2015 ook de budgetten (minus korting) overgeheveld. Bij de begrotingsbehandeling 2014-2017 is door de Raad aangegeven dat uitgangspunt is dat deze decentralisaties budgetneutraal uitgevoerd worden. Hierbij was het van belang dat er eenduidige afspraken zijn over wat we in onze gemeente verstaan onder het Sociaal Domein. Vastgesteld is de gezamenlijke beleidsvelden van de programma’s Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening (programma 7), Basismobiliteit (programma 8), Maatschappelijke participatie en zorg (programma 10) en Jeugd(zorg) en onderwijs (programma 11) te benoemen als het Sociaal Domein (met uitzondering van de KSB-gelden uit programma 7 en de budgetten voor onderwijshuisvesting uit programma 11). De nieuwe taken gepaard gaande met decentralisaties zijn hiermee één onderdeel van het Sociaal Domein. Daarnaast vallen reeds bestaande taken zoals bijvoorbeeld inkomensvoorziening , peuterspeelzaalwerk, GGD, Regiotaxi er ook als taak binnen. Voor alle duidelijkheid: met de decentralisaties is circa € 10 miljoen overgeheveld naar onze gemeentebegroting. Voor bestaande taken hadden we reeds onze bestaande financiering. Met genoemde inkadering gaat het in het Sociaal Domein totaal om circa € 38 miljoen. Binnen genoemde vier programma’s wordt het Sociaal Domein inhoudelijk integraal benaderd en het ligt dan ook voor de hand de bijbehorende budgetten integraal te benaderen. Immers, als voorbeeld, een inspanning c.q. uitgave vanuit programma 10 in het kader van preventie kan betekenen dat minder uitgaven nodig zijn voor programma 7 en omgekeerd. De budgetneutraliteit zal zich dan ook richten op de totale budgetten van deze vier programma’s (behalve zoals aangegeven KSB en onderwijshuisvesting). Bestemmingsreserve Bij de begrotingsbehandeling 2014-2107 heeft de gemeenteraad een amendement aangenomen tot vorming van een bestemmingsreserve “voormalig programma 10” (Maatschappelijke participatie en zorg), de ‘bestemmingsreserve WMO’. De bestemmingsreserve WMO is oorspronkelijk bedoeld voor alleen de tekorten binnen het voormalige programma 10. Om inhoudelijk én budgettair het Sociaal Domein, d.w.z. de programma’s 7, 8, 10 en 11 (m.u.v. KSB en onderwijshuisvesting), integraal te benaderen, heeft de Raad bij de 3e financiële prognose 2014 ingestemd met het feit om de bestemmingsreserve WMO voor het gehele Sociaal Domein aan te wenden. De tenaamstelling van de reserve is vervolgens dan ook gewijzigd in Reserve Sociaal Domein. Ultimo 2014 bedroeg de bestemmingsreserve Sociaal Domein ruim € 3,3 mln. Naar verwachting ontstaan in de jaren 2015 en 2016 naast tegenvallers, ook meevallers in het Sociaal Domein. Conform de afspraken in het coalitieprogramma over het omgaan met meevallers in het Sociaal Domein heeft de Raad bij de begrotingsbehandeling 2015 ingestemd om eventuele meevallers toe te voegen aan de bestemmingsreserve Sociaal Domein. De vorming van een bestemmingsreserve Sociaal Domein betekent dat eventuele tekorten op alle onderdelen die tot het Sociaal Domein zijn gerekend, ten laste worden gebracht van deze bestemmingsreserve. Hiermee wordt ook een verbrede invulling gegeven van de door de raad gevraagde budgetneutraliteit van de uitvoering van de decentralisaties. De Raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2015 ingestemd om dit af te spreken voor vooralsnog de jaren 2015, 2016 en 2017. Met ingang van 2018 worden de rijksbudgetten voor het Sociaal Domein niet meer geoormerkt en zullen we dit punt opnieuw beoordelen. De inkadering van het Sociaal Domein betekent dat Hameland daartoe ook behoort, dat wil zeggen inclusief de tekorten. Er is nog veel onduidelijk over hoe het zal gaan met de budgetten van de decentralisaties waardoor er zekere risico’s zijn en het van belang is de bestemmingsreserve Sociaal Domein voldoende

Pagina 134 van 160

Paragraaf K Sociaal Domein gevuld te houden. Daarnaast loopt het traject van ontmanteling van Hameland nog. De Raad heeft bij de begrotingsbehandeling 2015 ingestemd om in ieder geval voor de jaren 2015, 2016 en 2017 de tekorten van Hameland voor de helft te dekken uit de bestemmingsreserve Sociaal Domein en voor de andere helft ten laste te laten komen van de algemene begroting. Voor 2018 en verder dient e.a.a. opnieuw beoordeeld te worden. Besteding Reserve Sociaal Domein De verwachting is dat de opgebouwde Reserve Sociaal Domein (stand per 31 december 2014: € 3,3 mln.) in 2015, 2016 en 2017 ingezet moet worden op de volgende onderdelen:  Hogere uitgaven Jeugdhulp  Hogere uitgaven Regiotaxi  Hogere personele kosten SDOA  Incidentele formatie drie decentralisaties  Tekorten en ontmanteling Hameland (50%)  Hogere uitgaven leerlingenvervoer  Hogere uitgaven Algemene Bijstand De hoogte van de inzet van de Reserve Sociaal Domein is op dit moment nog niet op alle onderdelen concreet aan te geven. Bij de 3e financiële prognose 2015 verschaffen wij hierover meer duidelijkheid. Samenstelling budget Sociaal Domein Hieronder is een tabel opgenomen met de programma’s, clusters en bijbehorende budgetten (excl. kredieten) Sociaal Domein.

Pagina 135 van 160

Paragraaf K Sociaal Domein Lasten (x € 1.000)

Baten (x € 1.000)

Totaal (x € 1.000)

Saldo

Begroting 2015 t/m 2e prognose

Begroting

Saldo

938 7.633 8.594 2.445 888

200 -185 0 260 120

0 -7.384 -8.275 0 -100

0 -7.384 -8.275 0 -80

0 0 0 0 20

738 434 319 2.185 668

0

0

0

0

0

0

0

Toegang en prestatieveld 2 Opgroeien en opvoeden

487

487

0

0

0

0

Toegang en Prestatieveld 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning

229

1.694

1.465

0

0

Vrijwilligers en mantelzorgondersteuning en Prestatieveld 4 Mantelzorgers en vrijwilligers

543

341

-202

0

Algemene voorziening en Prestatieveld 5 Deelname maatschappelijke verkeer

7

7

0

Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 6 Individueel gerichte voorzieningen

3.680

3.730

Maatwerkvoorzieningen en Prestatieveld 7,8,9 Maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingsbeleid

323

Wet publieke gezondheid / Volksgezondheid Transitie sociaal domein Volksgezondheid

Begroting 2015 t/m2e prognose

Begroting

738 7.818 8.594 2.185 768

Begroting 2015 t/m 2e prognose

Begroting

Saldo

938 249 319 2.445 808

200 -185 0 260 140

0

0

487

487

0

0

229

1.694

1.465

0

0

543

341

-202

0

0

0

7

7

0

50

-3.040

-3.040

0

640

690

50

28

-295

0

0

0

323

28

-295

512 214 0

514 14 20

2 -200 20

0 0 0

0 0 0

0 0 0

512 214 0

514 14 20

2 -200 20

Maatwerkvoorzieningen / AWBZ *

5.199

4.581

-618

-5.149

-5.149

0

50

-568

-618

11 Jeugd en speelruimte Jeugdhulp * Peuterspeelzalen en Kinderopvang 13 Gemeente Financiën

14 5.462 35 0 36.808

14 5.066 35 0 37.029

0 -396 0 0 221

0 -5.462 0 -7.398 -36.808

0 -5.462 0 -7.639 -37.029

0 0 0 -241 -221

14 -396 35 -7.639 0

0 -396 0 -241 0

Pr

cluster naam

7 Inkomensonder-steuning Inkomensvoorzie-ning Participatiewet Re-integratie 8 Basismobiliteit 10 Alg voorzieningen en Prestatieveld 1 Leefbaarheid en sociale samenhang

14 0 35 -7.398 0

Pagina 136 van 160

Paragraaf K Sociaal Domein De inkomsten en uitgaven in de clusters gemarkeerd met * zijn budgetten die aangewend worden voor de nieuwe taken in het Sociaal domein. De resterende budgetten worden voor het overgrote deel aangewend voor de reeds bestaande taken in het Sociaal Domein. Voor een toelichting op de bedragen in de kolom “Saldo” verwijzen wij naar de betreffende programma’s.

Pagina 137 van 160

Bijlage 1: Overzicht investeringen 2016-2019

Bijlage 1: Overzicht investeringen 2016-2019 (bedragen x € 1.000) Prog Werkdoel 1 2 2 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 9 9 10 14 14

2016 2017 2018 2019 Uitgaaf Inkomst Uitgaaf Inkomst Uitgaaf Inkomst Uitgaaf Inkomst

Organisatie verkiezingen Handhaving APV & bijz.wetten Handhaving WABO Herontwikkeling omg. Narcisstraat Uitvoering verkeersstructuurplan Herinr. Narcis- Crocusstraat etc. Rioolbeheer en onderhoud buitengebied Hakkelerkamp Oost fase 1 KD Dingstraat Omgeving gemeentehuis herinrichting Schimmelpennincklaan; asfalt Korenstraat herinrichting Waliensestraat Herontwikkeling Zonnebrink Poolserweg Fietspad Bataafseweg Plateau Tuunterstraat bij Anemoonstraat Ravenhorsterweg (Plusmarkt-Schimmelpennicklaan) RAL fietspaden (instandhouding) Herinrichting Notaristuin Brugvervanging Houtenlaan Herinrichting Vlierstraat Instandhouding Jachthuisweg Instandhouding Veenweg, Meenkmolenweg en Driemarkweg thv Veldhorstweg Instandhouding Hilteweg/ Lemmenesweg en Schoolweg Instandhouding Zwanenbroekweg en Oostendorperdiek Instandhouding Bataafseweg Instandhouding Morskersdriehuisweg Duikervervanging Halteweg en Binnenboomweg Duikervervanging van Leeuwenhoekweg- Buys Ballotstraat Duurzame energie Subsidie Stichting Zwembaden Beheer en onderhoud sportaccommodaties WMO individuele voorzieningen Gebouwenbeheer/onderh.Ambt.app. ICT uitvoering projecten autom.plan

35 16 38

16 25

795

109 46 160 40 240 62 115 188 210

50 422 566

50 30 806

-140 293 578

113 335 80 80 50 242 37

-60

318 320 263 408 364 90 50 500 320 100 310 31 648 4.501

- 200

500

500

500

310

310

310

288 3.327

-

59 2.437

-

366 2.427

Grondexploitatie:

Prog 4*

(bedragen x € 1.000) Werkdoel Grondexploitatie

2016 Uitgaaf Inkomst 2.710

2017 Uitgaaf Inkomst 529



Totaal investeringen: (bedragen x € 1.000)

2016

2017

2019

2019

Investeringen Grondexploitatie Totaal

4.301

3.327

2.437

2.427

2.710 7.011

529 3.856

469 2.906

422 2.849

Pagina 138 van 160

-

Bijlage 2 Reserves en voorzieningen 2016 -2019

Bijlage 2: Reserves en voorzieningen 2016-2019 O m s c hijv ing ( *10 0 0 )

S a ldo 0 1- 0 1- 2 0 16

T o ev o e ge n

V e rm inde re n

S a ldo 3 1- 12 - 2 0 16

S a ldo 0 1- 0 1- 2 0 17

T o ev o e ge n

V e rm inde re n

S a ldo 3 1- 12 - 2 0 17

S a ldo 0 1- 0 1- 2 0 18

0

0

41.820

41.820

0

0

0

0

4 1.8 2 0

4 1.8 2 0

T o ev o e ge n

V e rm inde re n

S a ldo 3 1- 12 - 2 0 18

S a ldo 0 1- 0 1- 2 0 19

T o ev o e ge n

4

0

41.824

41.824

0

0

0

0

4 1.8 2 4

4 1.8 2 4

V e rm inde re n

S a ldo 3 1- 12 - 2 0 19

0

42.085

A lge m e ne re s e rv e A lgemene Reserve - vrij besteedbaar R e k e ningre s ult a a t S ub T o t a a l

41.540

280

0 4 1.5 4 0

280

0

41.820

41.820

0

0

4 1.8 2 0

4 1.8 2 0

0

4

261

261

0

0

0

4 2 .0 8 5

O v e rige be s t e m m ings re s e rv e s Inzamelingsstructuur huisho udelijk afval

216

216

216

216

216

216

216

216

B estemmingsreserve dekking ihkv bezuinigen

369

369

369

369

369

369

369

369

85

85

85

85

85

85

85

85

324

324

324

324

324

324

324

324

1.560

1.560

1.430

1.430

1.300

1.300

3.312

3.312

3.312

3.312

3.312

3.312

B estemmingsreserve stadsuitleg B estemmingsreserve auto matisering B estemmingsresrve o nderho ud graven

2.790

Reserve So ciaal Do mein

3.312

S ub T o t a a l T o t a a l e ige n v e rm o ge n

Omschijving (*1000)

Algemene Voorzieningen VRZ Uitvoering wet APPA VRZ Voormalig personeel VRZ Wadi's VRZ Invulling CAO-gelden OR Sub Totaal Egalisatievoorzieningen Rioolrecht egalisatievoorziening Sub Totaal

1.230

130

130

130

1.170 3.312

7 .0 9 6

0

1.2 3 0

5 .8 6 6

5 .8 6 6

0

13 0

5 .7 3 6

5 .7 3 6

0

13 0

5 .6 0 6

5 .6 0 6

0

13 0

5 .4 7 6

4 8 .6 3 6

280

1.2 3 0

4 7 .6 8 6

4 7 .6 8 6

0

13 0

4 7 .5 5 6

4 7 .5 5 6

4

13 0

4 7 .4 3 0

4 7 .4 3 0

261

13 0

4 7 .5 6 1

Saldo 01-012016

ToeVervoegen minderen

Saldo 31-122016

Saldo ToeVer01-01- voegen minderen 2017

Saldo 31-122017


Saldo 31-122018


Saldo 31-122019

2.234 1.268 0 84 3.587

102 0 0 0 102

0 192 0 0 192

2.336 1.077 0 84 3.497

2.336 1.077 0 84 3.497

80 0 0 0 80

0 92 0 0 92

2.417 984 0 84 3.485

2.417 984 0 84 3.485

73 0 0 0 73

0 77 0 0 77

2.489 907 0 84 3.481

2.489 907 0 84 3.481

73 0 0 0 73

0 77 0 0 77

2.563 829 0 84 3.476

2.490 2.490

0 0

43 43

2.447 2.447

2.447 2.447

0 0

171 171

2.276 2.276

2.276 2.276

0 0

6 6

2.270 2.270

2.270 2.270

169 169

0 0

2.439 2.439

Pagina 139 van 160

Bijlage 2 Reserves en voorzieningen 2016 -2019

Omschijving (*1000)

Onderhoudsvoorzieningen Brandweerkazerne onderhoud Onderhoud banken Onderhoud fonteinen Algemene begraafplaats onderhoud Skinny-Binny Spoorstraat 12 onderhoud Kortestraat 38 onderhoud Kortestraat 38 peuterspeelzaal onderhoud Vlierstraat 5 onderhoud Loods Kastanjelaan 94 onderhoud Burloseweg 32 onderhoud Leliestraat 9 onderhoud Jacobstoren (incl klokken) onderhoud Sportzaal Hazelder onderhoud Sportzaal Stegeman onderhoud Sportzaal Bargerpaske onderhoud Sportzaal Alma onderhoud Gymnastieklokaal Woold onderhoud Sportcomplex Jaspers onderhoud Sportcomplex Vredenseweg onderhoud Monumenten onderhoud Peuterspeelzaalwerk onderhoud Gemeentehuis K. Rietbergplein onderhoud Beatrixschool Boterstraat 2 (archief) onderhoud Gymzaal 't Kempken onderhoud Strandbad (incl. paviljoen) onderhoud Sportcomplex Rusthuisstraat onderhoud Gemeentekantoor Stationsstr onderhoud Lijkenhuisje (oude begraafplaats) onderhoud Sporthal Spoorzone onderhoud Budocentrum onderhoud Sub Totaal Totaal voorzieningen

Saldo 01-012016 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 162 1 38 67 10 167 5 107 1 1.126 7.203

ToeVervoegen minderen

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 0 0 5 28 4 64 2 137 1 360 462

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 51 0 5 28 4 64 2 137 1 411 646

Saldo 31-122016 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 111 1 38 67 10 167 5 107 1 1.075 7.019

Saldo ToeVer01-01- voegen minderen 2017 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 111 1 38 67 10 167 5 107 1 1.075 7.019

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 0 0 5 28 4 64 2 137 1 360 440

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 51 0 5 28 4 64 2 137 1 411 674

Saldo 31-122017 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 59 1 38 67 10 167 5 107 1 1.024 6.785

Saldo ToeVer01-01- voegen minderen 2018 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 59 1 38 67 10 167 5 107 1 1.024 6.785

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 0 0 5 28 4 64 2 137 1 360 433

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 51 0 5 28 4 64 2 137 1 411 494

Saldo 31-122018 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 8 1 38 67 10 167 5 107 1 973 6.723

Saldo ToeVer01-01- voegen minderen 2019 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 8 1 38 67 10 167 5 107 1 973 6.723

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 0 0 5 28 4 64 2 137 1 360 602

26 0 4 7 3 14 0 0 1 1 1 6 0 15 15 11 2 0 0 9 2 51 0 5 28 4 64 2 137 1 411 488

Saldo 31-122019 142 0 13 22 4 63 10 92 7 5 2 7 20 43 2 10 46 44 10 12 17 -43 1 38 67 10 167 5 107 1 921 6.834

Pagina 140 van 160

Bijlage 3: Kerncijfers Gemeente Winterswijk

Bijlage 3: Kerncijfers Gemeente Winterswijk In deze bijlage zijn relevante en interessante kerncijfers per programma opgenomen.

Programma 1: Bestuur en Veiligheid Burgerparticipatie

2014

Spreekrecht publiek bij raadsvergadering Rondetafelgesprekken Deelnemers aan het rondetafelgesprek

28 1 150

Veiligheid

2014

aantal high impact misdrijven * gemiddeld cijfer veiligheidsbeleving(schaal 1-10) ** percentage mensen dat zich wel eens onveilig voelt **

178 8 43%

Bron: * jaarverslag politie 2014 Bron: ** onderzoek gemeente Winterswijk 2015

Programma 2: Vergunning verlening en handhaving Vergunningverlening

2015

aantal vergunningen/ ontheffingen bouw, apv & bijz. wetten aantal meldingen (kap, live-muziek) totale inkomsten

508 15 € 214.810

Bron: GisVG lijst/ overzichtslijst APV Peildatum: 29-06-2015

Handhaving

Aantal handhavingszaken

Verbeurde dwangsommen

Toezicht drank en horeca

2015 Er lopen op dit moment 41 handhavingszaken en er moeten er ook nog 25 opgepakt worden. Verder zijn er in 2015 tot op heden 264 klachten/meldingen bij team Handhaving ingediend. In 2015 zijn er tot op heden door de gemeente 2 invorderingsbeschikkingen verstuurd voor in totaal € 6.000 aan verbeurde dwangsommen. Via de ODA zijn er tot nu toe 3 invorderingsbeschikkingen verstuurd voor in totaal € 61.500 aan verbeurde dwangsommen, waarvan er tot nu toe € 1.000 is ontvangen. Tot op heden vond er in 2015 niet veel toezicht op de Drank- en Horecawet plaats. Dit omdat de gemeente op dit moment niet beschikt over eigen toezichthouders op dat gebied. Af en toe is een toezichthouder Drank- en Horecawet uit de gemeente Berkelland ingehuurd. In die gevallen is gecontroleerd op het naleven van leeftijdsgrenzen in enkele horecagelegenheden in het centrum en in kantines bij sportverenigingen. Twee BOA’s Openbare Ruimte volgen op dit moment de opleiding tot toezichthouder Drank- en Horecawet. Die opleiding is bijna afgerond.

Bron: Excelbestand '2015 Meldingen etc.' team Handhaving Peildatum: 30-06-2015

Pagina 141 van 160


Programma 3: Economie Inkomenspositie gemiddeld besteedbaar inkomen van particuliere huishoudens

2012 € 32.000

Bron: www.waarstaatjegemeente.nl Peildatum: 2012

Programma 4: Ruimtelijke ontwikkeling kern, verkeer en vervoer Woningmarkt Samenstelling woningvoorraad in 2015, naar bouwvorm (%)

jaar

Winterswijk

Gemeenten 25.000 50.000

Eéngezinswoningen (%) Meergezinswoningen (%)

2015 2015

77,7 22,3

77,7 22,3

Provincie Gelderland 74,4 25,6

Nederland 64,7 35,3

Bron: www.waarstaatjegemeente.nl

WOZ-waarde WOZ-waarde per 1-1-2014

Winterswijk

Gemiddelde WOZ-waarde (* € 1.000)

180

Gemeenten 25.000 50.000 226

Provincie Gelderland

Nederland

221

211

Bron: WSG (Systeem Woningvoorraad) Peildatum: Woz-waarde per 1/1/2014

Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid Geregistreerde ongevallen totaal per 1.000 inwoners -Winterswijk

2008

2009

2010

2011

2012

7,3

4,9

9,4

7,1

7

Bron: WSG (Verkeersveiligheid) Peildatum: 2008- 2012

Pagina 142 van 160


Onderhoud kapitaalgoederen Kengetallen wegen verharde wegen binnen de kom verharde wegen buiten de kom zandwegen fietspaden vm RAL fietspaden instandhouding wegen binnen de kom

2013 97 km 0 0 24 km 0 0,1 km

2014 98 km 0 0 24 km 0 km 0,2 km

2015 100 km 0 0 25 km 0 km 0,2 km

2016 100 km 0 0 26 km 0 km 1,7 km

instandhouding wegen buiten de kom instandhouding fietspaden openbare verlichting vervanging openbare verlichting bruggen vervanging bruggen (autoverkeer) vervanging brugdekken (autoverkeer) vervanging voet-/fietsbruggen (dek) tunnel Kengetallen riolering en waterbeheer riolering gemengd en vuilwater riolering hemelwater drukriolering persleiding drukriolering pompunits kolken wadi’s bergingsvijver aansluitingen riolering aansluitingen drukriolering vervanging riolering aanleg hemelwaterriolering nog af te koppelen verhard oppervlak inspectie en reiniging riolering Kengetallen groen areaal groen vervanging groen

0

0

0

0

0 4.621 st 100 st 8 st

0 4.661 st 170 st 8 st

0 4.650 st 190 st 8 st

0 4.650 st 190 st 8 st

0

0

0

0

0 0 1 st 2013 109 km 55 km 0 0 8.650 st 11 st 1 st 10.200 st 0 0,7 km 0,2 km 1 ha 19 km 2013 138,8 ha 0,2 ha

0 0 1 st 2014 110 km 55 km 0 0 8.660 st 12 st 1 st 10.220 st 0 0,3 km 0 km 1 ha 16 km 2014 140,3 ha 0,1 ha

0 0 1 st 2015 111 km 56 km 0 0 8.660 st 12 st 2 st 10.240 st 0 0,3 km 1 km 1 ha 12 km 2015 139,5 ha 0,1 ha

0 0 1 st 2016 111 km 56 km 0 0 8.660 st 12 st 2 st 10.260 st 0 0,2 km 0,2 km 1 ha 12 km 2016 139,5 ha 0,1 ha

Bron: begroting 2016 paragraaf C Kapitaalgoederen (subonderdeel kern) Peildatum: 2012 t/m 2016

Programma 5: Innovatie, Duurzame energie en Milieu Indicator Energieverbruik (TJ) Hernieuwde energie (TJ) als % van totaal energieverbruik Vermogen zonnepanelen (kWpiek) Aantal Winterswijkse AGEM-klanten

2)

Aantal deelauto's (bedrijfsmatig/particulier) Aantal openbare laadpalen (e-auto's) Hoeveelheid restafval (kg/inwoner) Hergebruik huishoudelijk afval

3)

3)

2010 2.339 77 3,29% 195

2011 2.223 85 3,82% 211

2012 2.193 87 3,97% 698

2013

2014

2.045

2.678

0

0

0

0

40

1/0 0

2/0 0

2/0 3

2/0 3

1/1 3

250

260

249

248

249

51%

52%

52%

54%

54%

Bron: Klimaatmonitor, www.klimaatmonitor.databank.nl 2 ) Bron: AGEM 3 ) Bron: ROVA Grondstoffenmonitor Pagina 143 van 160


Programma 6: Kunst, cultuur en erfgoed Bibliotheek Winterswijk bezoekers uitleningen

2013 95.784 197.062

2014 87.349 190.789

2012-2013 61.000

2013-2014 55.000

2013* 11.089

14.251

2013 41.151 1.578 2.420

2014 45.408 1.099 3.098

2013 779

2014 671

2013 111 4.239.609

2014 124 4.216.186

2013 840 562 620 210 480 42

2014 793 600 560 230 500 22

Bron: jaarverslag 2014 Bibliotheek Peildatum: 31-12-2014

De Storm bezoekers Bron: jaarverslag 201-2014 De Storm Peildatum: 30-6-2014

Villa Mondriaan bezoekers

2014

Bron: Jaarverslag 2014 Villa Mondriaan Peildatum: 31-12-2014 * 18 mei - 31 december 2013

Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers Virtuele unieke bezoekers Fysieke geregistreerde bezoekers Archiefstukken opgevraagd op de studiezaal Bron: Jaarverslag 2014 Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers Peildatum: 31-12-2014

Muziekschool Aantal leerlingen Bron: Jaarverslag 2014 Muziekschool Peildatum: 31-12-2014

Subsidies Aantal verstrekte subsidies Bedrag verstrekte subsidies Bron: Pentaho (eigen systeem) Peildatum: 31-12-2014

Programma 7: Arbeidsparticipatie en Inkomensvoorziening Aantal uitkeringen in Winterswijk WW WWB WAO WIA Wajong IOAW/Z Bron: CBS Statline (peildatum: dec. 2014) en SDOA (peildatum: april 2015)

Pagina 144 van 160


Netto arbeidsparticipatie Percentage

2013 65,1 %

2014 64,9 %


Onderwijsniveau

2013

Laag Middel Hoog

29,1 45,7 25,2

Bron: CBS/Ken je gemeente Peildatum: 2013

Programma 8: Basismobiliteit 2012 107

2013 102

2014 99

2012

2013

2014

642 319 332

687 300 265

662 283 256

2014 27

2015 27

Aantal actieve sporters bij verenigingen

2013

2014

Jeugdleden Seniorenleden

3.043 3.287

3.059 3.308

Leerlingen met vervoersvoorziening aantallen Bron: Peildatum:

Aantal uitstaande vervoersvoorzieningen Regiopassen Scootmobielen Rolstoelen (incl. electr.)

Eigen bestand Jaar ultimo

Bron: GWS Peildatum: Jaarultimo

Programma 9: Sport Erkende sportverenigingen gemeente Aantal Bron: Sportnota Peildatum: Juni 2015

Bron: Enquête behorende bij Sportnota 2014 “Blijft in beweging” ( geen volledigheidsgarantie) Peildatum: 2014

Aantal verstrekte subsidies sport Binnensport Buitensport

2014 21 7

2015 21 8

Bron: Eigen systeem Peildatum: 2015

Pagina 145 van 160


Programma 10: Maatschappelijke participatie en zorg Gebruik regelingen Welzijn & Zorg / Arbeidsparticipatie / Onderwijs /

Programma 10: Maatschappelijke participatie en zorg Inkomensondersteuning / Jeugdzorg Huishoudens, die gebruik maken van één of meer regelingen Huishouden, die geen gebruik maken van een regeling Huishoudens, die gebruik maken van één regeling Huishoudens, die gebruik maken van twee regelingen Huishoudens, die gebruik maken van drie regelingen Huishoudens, die gebruik maken van meer dan drie regelingen

2011

2012

7.385 5.445 2.625 1.725 945 2.095

7.650 5.270 2.735 1.835 1.245 1.820

2011 799 311 133

2012

2013

2014

662 246 112 96

593 172 95 135

566 160 77 157


Uitstaande voorzieningen HbH / PGB / PGB Alpha HH1 HH2 PGB PGB Alpha Bron: GWS Peildatum: 31-12-2014

Programma 11: Jeugd(-zorg) en Onderwijs Leerlingen basisonderwijs (incl. speciaal onderwijs) Aantal

2012-2013 2.783

2013-2014 2.726

2012-2013

2013-2014 1.841

Bron: DUO Peildatum: 1-10-2014

Leerlingen voortgezet onderwijs Aantal

1.769

Bron: DUO Peildatum: 1-10-2014

Kinderen in Tel Kinderen in achterstandswijken Werkloze jongeren (16-24jaar) Kinderen in jeugdzorg (nieuwe indicatie) Achterstandsleerlingen (4-12 jaar)

2012 13,45% 1,82% 2,54% 10,40%

Bron: www. waarstaatjegemeente.nl Peildatum: 2012

Kinderopvang/peuterspeelzalen/peuteropvang Kinderopvang-locaties (kdv en bso) Peuterspeelzalen Peuteropvang-locaties

2014 12 1 6

2015 18 1 4

Bron: Gemeentegids Peildatum: 30-06-2015

Pagina 146 van 160


Schoolverzuimdagen Primair onderwijs Voortgezet Onderwijs Middelbaar Beroepsonderwijs

2012-2013 4 117 48

2013-2014 4 59 51

Bron: DUO / scholen Peildatum: 30-06-2015

Programma 12: Economie, deel centrum Detailhandel zaken in Winterswijk Aantal Horecazaken in Winterswijk Aantal

2013 510

2014 520

2013 125

2014 130

vet 115 348

2014 niet-vet 663 1.344

2014

2015

12

13

Bron: CBS Peildatum: 31-12-2014

Marktbezetting aantal m2 Woensdag Zaterdag

vet 124 381

2015 niet-vet 570 1.437

Bron: Gemeentelijk belastingsysteem Peildatum: 2015

Koopzondagen Aantal Bron: vvvw.winterswijk.nl Peildatum: 2015

Programma 13: Financiën Begrotingsresultaat na bestemming (x € 1.000) Structureel Incidenteel Totaal (- = tekort)

2013 595 -6.429 -5.834

2014 745 -3.310 -2.565

2015 313 -281 32

2012 16.464 98.564 -471

2013 7.271 103.360 -2.807

2014 6.010 96.429 452

2012 744,75 576,75

2013 760,4 574,4

2014 775,4 573,4

Bron: Begrotingen Peildatum: 15 november

Financiële positie (jaarrekening (x € 1.000)) Saldo investeringen Saldo langlopende schulden Jaarrekeningsaldo (- = tekort) Bron: Jaarrekeningen Peildatum: Jaarultimo

Lokale lasten belastingdruk (jaarrekening) Belastingdruk gezin wonende in eigen huis Belastingdruk gezin wonende in huurhuis Bron: Jaarrekening, paragraaf A Lokale Heffingen Peildatum: Jaar ultimo

Pagina 147 van 160



Dienstverlening Overzicht e-dienstverlening

2010

2011

2012

2013

2014

33

146

125

137

240

117

138

226

245

304

41

38

53

31

30

4

40

99

86

1.079

864

468

Ontheffing blauwe zone

5

7

Geheimhoudingsverzoek

6

15

Eigen verklaring rijbewijs

6

2

Afspraak maken Verhuizing en vestiging Uittreksel BRP Snoeihout verbranden Gevonden of verloren voorwerpen

Naamgebruik wijzigen

2

Afschrift burgerlijke stand

15

121

Nee Ja sticker

10

71

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Verzoek plaatsing tekst op informatiezuilen

52 13

Melding vellen houtopstand

6

Bron: Midoffice GovUnited

Overzicht producten KCC

2013

2014

Paspoorten

2.139

2.516

49

43

2.359

2.866

357

24

Vermissing paspoort Nederlandse Identiteitskaart Nederlandse Identiteitskaart t/m 13 jaar Gratis Nederlandse identiteitskaart

0

0

181

175

2.091

2274

Eigen verklaring CBR

588

416

Uittreksel GBA

430

791

1.243

1031

Vermissing Nederlandse identiteitskaart Rijbewijs

Uittreksel Burgerlijke Stand Verklaring omtrent gedrag

803

622

Huwelijken (incl. geregistreerd partnerschappen)

74

103

Kostenloze huwelijken

39

28

10.353

10.889

Totaal Bron: Key2Burgerzaken Peildatum: Jaarultimo

Pagina 148 van 160


Bevolkingsgegevens Bevolkingsgegevens 2014 Bevolking: Aantal inwoners (verspreid over 9 kernen) Bevolkingsdichtheid (pers/km2) Inwoners jonger dan 20 jaar (%) Inwoners van 65 jaar en ouder (%) Westerse allochtonen (%) Niet-westerse allochtonen (%) Huishoudens: Huishoudgrootte (gem. aantal pers.) Eénpersoonshuishoudens (%) Meerpersoonshuishoudens (%)

Winterswijk

Gemeenten 25.000 50.000

Nederland

28.881 209 22,8 20,5 9,1 5,3

344 23,1 19,3 7,8 5,8

500 22,9 17,3 9,5 11,9

2,32 32,0 68,0

2,35 30,7 69,3

2,22 36,9 63,1

Bron: CBS Peildatum: 31 december 2014

Medewerkers Aantal Aantal fte's (excl. college en griffie) Aantal medewerkers (excl. college en griffie)

2014 143,6 169

Bron: PIMS/Soc. Jaarverslag 2014 Peildatum: 31 december 2014

Programma 15: Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ordening

Kengetallen wegen verharde wegen buiten de kom zandwegen fietspaden vm RAL fietspaden

2013 212 km 125 km 8 km 0

2014 212 km 125 km 8 km 58 km

2015 212 km 125 km 8 km 58 km

2016 212 km 125 km 8 km 58 km

0

2,4 km

1,8 km

2,7 km

0 400 st 10 st 61 st

3,5 km 400 st 10 st 61 st

3,5 km 400 st 10 st 61 st

3,5 km 400 st 10 st 62 st

vervanging bruggen (autoverkeer)

0

1

2

0

vervanging brugdekken (autoverkeer) vervanging voet-/fietsbruggen (dek) tunnel

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

instandhouding wegen buiten de kom instandhouding fietspaden openbare verlichting vervanging openbare verlichting bruggen

Pagina 149 van 160


Kengetallen riolering en waterbeheer riolering gemengd en vuilwater riolering hemelwater drukriolering persleiding drukriolering pompunits kolken wadi’s bergingsvijver aansluitingen riolering aansluitingen drukriolering vervanging riolering aanleg hemelwaterriolering nog af te koppelen verhard oppervlak inspectie en reiniging riolering Kengetallen groen areaal groen vervanging groen

2013 9 km 3 km 266 km 1001 st. 450 st 0 0 0 2.635 st. 0 0 0 1 km 2013 1 ha 0 ha

2014 9 km 3 km 267 km 1003 st. 450 st 0 0 0 2.635 st. 0 0 0 1 km 2014 1 ha 0 ha

2015 9 km 3 km 268 km 1005 st. 450 st 0 0 0 2.642 st. 0 0 0 0 2015 1 ha 0 ha

2016 9 km 3 km 268 km 1007 st. 450 st 0 0 0 2.645 st. 0 0 0 0 2016 1 ha 0 ha

Bron: begroting 2016 paragraaf C Kapitaalgoederen (subonderdeel landelijk gebied) Peildatum: 2013 t/m 2016

2014 35 5 17

Vigerende bestemmingsplannen Partiële bestemmingsplannen Omgevings-vergunningen Wijzigingsplannen

2015 41 6 26

Bron: gemeentelijke systemen Peildatum: 18 juni 2015

Programma 16: Vrijetijdseconomie Aantal Toeristische overnachtingen* Recreatieterreinen excl. minicampings Minicampings Bed- en breakfast-eenheden Hotelbedden

2012 578.014 11 19 22 221

2013 530.760 *optelling van registreerde en forfaitaire overnachtingen 10 20 23 285

Bron: aanslag 2013, team Belastingen Peildatum: 2015

Recreatiewoningen

2014

Aantal

572

Bron: lijst Team Handhaving Peildatum: 2014

Toeristenbelasting bruto inkomsten toeristenbelasting

2012 704.392

2013 700.761

Bron: Team Belastingen Peildatum: 2015

Pagina 150 van 160


Pagina 151 van 160

Bijlage 4: Prestatie indicatoren per programma

Bijlage 4: Prestatie indicatoren per programma In 2015 is een eerste aanzet gemaakt met het benoemen van prestatie indicatoren per programma. De doorontwikkeling moet nog worden gemaakt. Op landelijk niveau wordt momenteel gesproken over gelijke prestatie indicatoren voor alle gemeenten. Verwacht wordt dat hierover in het 4e kwartaal 2015 meer duidelijk wordt gegeven. In afwachting hiervan zijn de prestatie indicatoren op gelijke wijze als voorgaand jaar ingestoken. De prestatie indicatoren zijn vastgesteld op basis van de Balanced Scorecard methode. De Balanced Scorecard is een methode waarbij de belangrijkste onderdelen op een structurele wijze worden gemeten en bijgehouden. Hiertoe worden kritische succesfactoren (KSF’s) en kritische prestatie indicatoren (KPI’s) vastgesteld. KSF’s zijn zaken die van cruciaal belang zijn om een doel goed uit te kunnen voeren. KPI’s zijn meetmethoden om het doel te kwantificeren. Winterswijk werkt sinds 2015 volgens deze methodiek. Er zijn organisatie-, team- en persoonlijke doelstellingen vastgesteld. De doelen uit het coalitieprogramma zijn ook volgens de Balanced Scorecard methodiek verwoord. Dit houdt in dat we per doel uit het coalitieprogramma KSF’s en KPI’s hebben vastgesteld.

Programma 1: Bestuur en Veiligheid Een veilige omgeving zonder overlast Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Terugdringen overlast door jeugd Aantal jeugdgroepen 4 5 2 1 Jeugdgroep ‘shortlist’ van Politie Achterhoek Oost

Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Terugdringen fietsendiefstal Aangiften fietsendiefstal 176 266 225 190* Politiecijfers

* Door ook in te zetten op aangiftebereidheid vanuit politie en toezichthouders kan het zijn dat het aantal aangiften fietsendiefstal toeneemt, ondanks een succesvolle aanpak.

Programma 2: Vergunningverlening en Handhaving Vergunningverlening en Handhaving

Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Informatiebron

Terugdringen van overlast Aantal meldingen/signaleringen 223 200 Jaarverslag politie/handhaving en wijkwerk.

Pagina 152 van 160

Bijlage 4: Prestatie indicatoren per programma Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013

Geen toename permanente bewoning

Werkelijk 2014

39 illegaal permanent bewoond en 5 twijfelgevallen.

Prognose 2015

35 illegaal permanent bewoond en 1 twijfel geval. Mogelijk dat in de tweede helft van 2015 het aantal afneemt in verband met de beëindiging van begunstigingstermijnen.

Begroting 2016

In 2016 wordt een verdere afname verwacht en zullen nog meer begunstigingstermijnen aflopen.

Informatiebron

Team Handhaving

Doelstelling

Afhandelen van vergunningsverzoeken binnen wettelijke termijnen

Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Aantal overtredingen

23 illegaal permanent bewoond en 4 twijfelgevallen

Aantal afhandelingen buiten termijn

2 1 0 0 GisVG

Programma 3: Economie, deel industrie

Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Intensivering contacten met bedrijfsleven Aantal bedrijfscontactmomenten College: 14 College: 28 College: 25 Afsprakenagenda Aantal betreft collegebezoeken en ‘top 15’ bedrijfsbezoeken. Overige individuele afspraken zijn niet meegenomen

Programma 4: Ruimtelijke Ontwikkeling en de Kern, plus verkeer en vervoer Openbare ruimte Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Voldoen aan beeldkwaliteit openbare ruimte (95%) Schouwresultaat Ruim gehaald Ruim gehaald (gemiddeld), wel meer d-scores (slijtage) Gehaald Gehaald Schouwverslagen/monitor

Pagina 153 van 160

Bijlage 4: Prestatie indicatoren per programma Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Prognose 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Parkeerterrein (min 70 parkeerplaatsen) Zonnebrink Aanleg extra parkeerplaatsen (min 70) nabij voormalig Driemark gebouw n.v.t. n.v.t. Realisatie, wordt niet gehaald i.v.m. initiatieven. Realisatie. Jaarverslag 2015

Programma 5: Innovatie, Duurzame Energie en Milieu


Minimaal 500 klanten AGEM in 2018 Aantal klanten AGEM 31 55 100 Feitelijke situatie

Programma 6: Kunst, Cultuur en Erfgoed Erfgoed Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Passende herbestemming panden met cultuurhistorische waarde. Passende herbestemming 2 3 2 2 Feitelijke situatie

Kunst en Cultuur Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Minimaal 2 bovenregionale evenementen per jaar Er zijn minimaal 2 bovenregionale evenementen per jaar 3 2 2 2 Feitelijke situatie

Pagina 154 van 160


Programma 7: Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening Inkomensvoorziening Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Daling uitkeringsbestand /Aantal uitkeringen in 2018 op niveau 2013( = 534). Uitkomen met rijksbudget voor uitkeringsbetaling Aantal uitkeringen 594 610 610 SDOA

Programma 8: Basismobiliteit Er zijn voor dit programma geen prestatie-indicatoren opgenomen. Programma 9: Sport Sportstimulering Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Sportstimulering Het aantal sporters van de gesubsidieerde sportverenigingen 6.127 6.246 6.246 Eigen bijdrage sportverenigingen

Doelstelling

Subsidies en tarieven De bezettingsgraad van de binnensportaccommodaties bedraagt (obv gegevens maart 2014) op werkdagen gemiddeld 67,4% en in het weekend 28,2% (vast gebruik). Seizoen 2014-2015: werkdagen gemiddeld 55,4% en in het weekend 20,6% (vast gebruik) Seizoen 2015 – 2016 bedraagt deze gemiddeld resp. 54,3% en 16,3% Seizoen 2015 – 2016 bedraagt deze gemiddeld resp. 54,3% en 16,3% Bezettingsroosters binnensportaccommodaties

Prestatie-indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Programma 10: Maatschappelijke Participatie en Zorg Toegang en Maatwerkvoorzieningen Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

e

e

Afname kosten 1 en 2 lijns-zorg Budget is toereikend Nader te bepalen na herindicaties, waarschijnlijk is het rijksbudget toereikend Nader te bepalen na herindicaties Rijksinkomsten

Pagina 155 van 160


Programma 11: Jeugd(-zorg) en Onderwijs Jeugdzorg Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Een goed georganiseerde en goed functionerende jeugdzorg. Uitkomen met het rijksbudget Nvt Waarschijnlijk is het Rijksbudget niet voldoende Ondanks lichte stijging Rijksbudget is de kans zeer reëel dat het budget niet toereikend is. Rijksinkomsten

Programma 12: Economie, deel centrum

Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015

Begroting 2016 Informatiebron


Een aantrekkelijk Winterswijks winkelcentrum De toename van het aantal externe bezoekers van het Winterswijkse winkelcentrum Niet bekend Niet bekend Winterswijk start in het najaar van 2015 een proef met gratis wifi in het centrum. Het systeem maakt het technisch gezien mogelijk om bezoekerstellingen te doen. De haalbaarheid hiervan in termen van functionele waarde en kosten wordt onderzocht. Nader te bepalen na de wifi-pilot Opzetten van een monitoringssysteem dat het aantal externe bezoekers in het Winterswijkse winkelcentrum telt

Een aantrekkelijk Winterswijks winkelcentrum Geen toename van het aantal m2leegstand in het Winterswijkse winkelcentrum 2 4600 m (in de kern) 2 7000 m (in de kern) 2 7000 m (in de kern) Monitoringssysteem dat de leegstand (m2) in het Winterswijkse winkelcentrum telt, in de vorm van een jaarlijkse schouw. Ontwikkeling van winkelleegstand buiten het kernwinkelgebied is niet meegenomen.

Pagina 156 van 160


Programma 13: Financiën Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015

Financieel gezonde gemeente Schuldenpositie maximaal € 95.000.000 in 2018 € 96..429.000 € 100.423.000

Begroting 2016 Informatiebron

€ 95.293.000 Jaarrekening 2014/begroting 2015/6


Financieel gezonde gemeente Structureel sluitende begroting Sluitend Sluitend Sluitend Jaarrekening 2014/begroting 2015 en 2016

Programma 14: Dienstverlening, Organisatie en Intergemeentelijke samenwerking Dienstverlening Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Digitale dienstverlening aan de burger Gebruik e-diensten 1.391 basisjaar - +30% in 2018 1.530 1.670 Green Valley zaaksysteem


Digitale dienstverlening aan de burger Aantal e-producten en e-diensten 12 basisjaar 21 25 GreenValley zaaksysteem

Begraafplaats Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 (VOOR overheveling deel kosten ROVA naar groen) Begroting 2016 (NA overheveling deel kosten ROVA naar groen) Informatiebron

Verhogen kostendekkendheid begraafplaats % kostendekkendheid 44% 41% 48% 51%

62% Jaarrekening 2013/2015 en begroting 2015/2016

Pagina 157 van 160


Programma 15: Landelijk gebied inclusief ruimtelijke ontwikkeling Er zijn geen prestatie indicatoren opgenomen voor dit programma.

Programma 16: Vrijetijdseconomie Doelstelling Prestatie indicator Werkelijk 2014 Prognose 2015 Begroting 2016 Informatiebron

Intensivering contacten met bedrijfsleven Aantal bedrijfscontactmomenten College: 14 College: 28 College: 25 Afsprakenagenda Aantal betreft collegebezoeken en ‘top 15’ bedrijfsbezoeken. Overige individuele afspraken zijn niet meegenomen

Pagina 158 van 160

Programmabegroting Winterswijk

Recommend Documents