PROGRAMMABEGROTING 2009-2012 Inhoudsopgave
Blz.
1.
Algemeen 1. Aanbiedingsbrief 2. Politieke structuur
2.
Beleidsbegroting 2009-2012 2.1. Programmaplan 2009-2012 Programmastructuur Inleiding Visie van de gemeente Ermelo Programma 1: Verkeer en Vervoer Programma 2: Groenvoorzieningen Programma 3: Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken Programma 4: Milieuzorg Programma 5: Jeugd en Onderwijs Programma 6: Welzijn, Sport en Cultuur Programma 7: Maatschappelijke Doelgroepen Programma 8: Sociale Zorg Programma 9: Openbaar Bestuur en Dienstverlening Programma 10: Openbare Orde en Veiligheid Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen Overzicht Onvoorzien 2.2. Paragrafen Paragraaf Lokale heffingen Paragraaf Weerstandsvermogen Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf Financiering Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Verbonden partijen Paragraaf Grondbeleid
13 15 15 16 18 19 25 29 35 41 47 53 57 61 65 69 75 77 79 83 89 97 103 109 111
3.
Financiële begroting 2009-2012 3.1. Budgettaire uitkomst op hoofdlijnen 3.2. Overzicht van de lasten en baten 3.3. Overzicht van voorstellen nieuw beleid 3.4. Overzicht van incidentele lasten en baten 3.5. Overzicht van dekkingsvoorstellen 3.6. Financiële positie
115 117 119 121 129 133 139
4.
Bijlagen 4.1. Algemene kengetallen 4.2. Investeringsplan 2009-2018 4.3. Functionele begroting 2009-2012 4.4. Emu-begroting 2009-2012 4.5. Overzicht van gebruikte afkortingen
145 147 151 161 163 165
Programmabegroting 2009-2012
3 5 9
1
gemeente Ermelo
Colofon Programmabegroting 2009-2012 Uitgave Oplage Aangeboden door Opstellen Coördinatie Eindredactie Fotografie Druk- en bindwerk Omslag Datum uitgifte
Gemeente Ermelo 115 exemplaren college van burgemeester en wethouders gemeente Ermelo afdelingen gemeente Ermelo afdeling Planning & Control afdeling Planning & Control Jan de Roo afdeling Facilitaire en Administratieve Dienstverlening afdeling Facilitaire en Administratieve Dienstverlening september 2008
Foto omslag Mozaïkbanken. De Ermelose wijkplatforms hebben in 2007 ieder een bedrag gekregen van de gemeente voor verbetering van de woon- en leefomgeving in de wijk. Het wijkplatform Oost besloot vier mozaïkbanken te realiseren en twee objecten in de vorm van een schaap met lam. De banken zijn geplaatst op de route van de wijk Oost naar de schaapskooi op de Ermelosche Heide. Diverse Ermelose kunstenaressen zijn de uitdaging aangegaan de banken te realiseren, hetgeen een kleurrijk resultaat opleverde. De volgende banken zijn tot stand gekomen: 1. "Kleurrijk Ermelo" door Fernanda Hulman. 2. "Ermelose pauwen" door Esther Koppe. 3. "Wildbank" door Henny Verburgt. 4. "Veluwse heideschapen" door Anneke Kamerling. Op de omslag is getoond de "Wildbank".
Programmabegroting 2009-2012
2
gemeente Ermelo
1. Algemeen Bestaande uit: 1.1 Aanbiedingsbrief 1.2 Politieke structuur
Programmabegroting 2009-2012
3
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
4
gemeente Ermelo
1.1 Aanbiedingsbrief
Aan de leden van de raad van de gemeente Ermelo Datum: 9 september 2008 Onderwerp: Programmabegroting 2009-2012 Geachte leden, Hierbij bieden wij u ter bespreking en vaststelling aan de Programmabegroting 2009-2012. Deze aanbiedingsbrief dient enerzijds als leeswijzer van de begrotingsboekwerken en anderzijds als korte samenvatting van het boekwerk Programmabegroting 2009-2012. Hiertoe is deze aanbiedingsbrief onderverdeeld in een aantal alinea's. Basis Programmabegroting 2009-2012. Basis voor deze programmabegroting zijn, naast de wettelijke voorschriften, de vorige Programmabegroting 20082011, de Najaarsnota 2007 en vooral de Kadernota 2008. In de Kadernota 2008, welke op 19 juni 2008 door uw raad is vastgesteld, heeft u het kader van de Programmabegroting 2009-2012 bepaald. Uw raad heeft uitspraken gedaan met betrekking tot het bestaande beleid, de voorstellen nieuw beleid en de richtinggevende dekkingsvoorstellen. Wij hebben daar goede nota van genomen. Vervolgens hebben wij de programmabegroting zowel inhoudelijk als budgettair verder uitgewerkt. Begrotingsboekwerken 2009-2012. De totale begroting bestaat uit een viertal boekwerken, te weten: A. Programmabegroting 2009-2012. Dit boekwerk is bestemd voor uw raad en wordt als zodanig ook door uw raad vastgesteld. B. Productenraming 2009-2012. Dit boekwerk is bestemd voor ons college en als zodanig op 16 september 2008 door ons vastgesteld. Het ligt voor u ter inzage en is tevens bedoeld als naslagwerk voor uw raad. C. Begroting 2009-2012: Bijlagen. In dit boekwerk is een aantal staten en bijlagen opgenomen ter toelichting op de diverse cijfers en uitkomsten, benodigd voor de interne organisatie. Dit boekwerk maakt formeel geen onderdeel uit van de begroting en is derhalve bedoeld als naslagwerk. D. Begroting 2009-2012 Beheerscommissie Accommodaties. Dit boekwerk is opgesteld door het bestuur van de Beheerscommissie Accommodaties. Het dient als naslagwerk voor uw raad. De uitkomsten zijn opgenomen in de Programmabegroting 2009-2012, onder het programma Welzijn, Sport en Cultuur. Alle boekwerken liggen ter inzage.
Programmabegroting 2009-2012
5
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012 De lay-out van het totale boekwerk is verbeterd. Door te werken met kleurenbalken en foto's is de leesbaarheid vergroot. Het boekwerk heeft hiermee een frisse en aantrekkelijke uitstraling gekregen. Zoals voorgeschreven in het BBV 2004 bestaat dit boekwerk Programmabegroting 2009-2012 uit een tweetal hoofdstukken, te weten: A. Beleidsbegroting 2009-2012, met als onderdelen het programmaplan en de paragrafen. Met betrekking tot dit hoofdstuk geldt dat de programma's zijn opgebouwd conform de Notitie Doorontwikkeling programmabegroting (fase III), welke op 19 juni 2008 door uw raad akkoord bevonden is. Deze programmaformulieren zijn niet alleen qua opzet vernieuwd, maar ook de inhoud is (deels) aangepast. Zo zijn de trends en ontwikkelingen per programma geactualiseerd. Ook zijn de te leveren prestaties voor het jaar 2009 geformuleerd. Daarbij is ook gekeken naar de uitvoering van het collegeprogramma "De burger centraal". Immers 2009 is het laatste volledige jaar van de huidige raads- en collegeperiode. Daarnaast zijn de paragrafen Weerstandsvermogen en Onderhoud kapitaalgoederen geheel herzien. Hiermee hebben wij een duidelijke verbetering aangebracht in de leesbaarheid en informatieverstrekking aan uw raad. U vindt de beleidsbegroting in hoofdstuk 2. B. Financiële begroting 2009-2012, met als onderdelen de budgettaire uitkomst, het overzicht van lasten en baten, de financiële positie en de toelichtingen op deze onderdelen. U vindt de financiële begroting in hoofdstuk 3. Ten slotte is in hoofdstuk 4 Bijlagen een aantal staten opgenomen, die deels wettelijk verplicht zijn (de functionele begroting en de Emu-begroting) en deels dienen ter toelichting op de uitkomsten (het investeringsplan, de algemene kengetallen en het overzicht van gebruikte afkortingen). Budgettaire uitkomst bestaand beleid In de Kadernota 2008 hebben wij u de actualisatie van de ramingen op basis van bestaand beleid aangeboden. Nadien is ontvangen de meicirculaire 2008 en is de Programmabegroting 2009-2012 in detail verder opgesteld. Daarbij is nadrukkelijk rekening gehouden met de uitspraken van uw raad met betrekking tot scherper en risicovoller ramen. Zo zijn de stelposten prijsmutaties en loonmutaties beduidend lager geraamd dan de door het CPB aangegeven percentages. Alle risicoposten zijn opnieuw beoordeeld en van bedragen voorzien. De in het verleden opgenomen pm-posten zijn verdwenen. U vindt dit terug in de nieuwe paragraaf Weerstandsvermogen. Daarnaast zijn, nadat de begroting op basis van bestaand beleid gereed was, de uitkomsten nogmaals doorgesproken met alle afdelingshoofden. Aangegeven is dat uw raad scherper en risicovoller wil begroten. Dit heeft er toe geleid dat een aantal ramingen alsnog is bijgesteld. Een aantal inkomstenramingen is opwaarts bijgesteld en een aantal uitgavenramingen neerwaarts bijgesteld. Per saldo leidde dit tot een voordeel van ongeveer € 2,5 ton per jaar. Wij zijn van mening dat er een belangrijke stap gezet is om aan uw wens van risicovoller ramen te voldoen. Ook de komende jaren zullen wij hier alert op blijven. Overigens zijn wij van mening dat de Ermelose begroting gebaseerd moet zijn op degelijke ramingen en dat de financiële positie gezond moet blijven. De uiteindelijke budgettaire uitkomst op basis van bestaand beleid (inclusief de meicirculaire 2008) ziet er als volgt uit: Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
Totaal uitkomst bestaand beleid
2009
2010
2011
2012
Totaal 2009-12
2013
-1.499 V
-556 V
-188 V
-575 V
-2.818 V
-459 V
Bij de programmaformulieren in hoofdstuk 2 vindt u een nadere analyse van de budgettaire uitkomst. In hoofdstuk 3 is een toelichting met betrekking tot de budgettaire uitkomst op hoofdlijnen opgenomen.
Programmabegroting 2009-2012
6
gemeente Ermelo
Budgettaire uitkomst nieuw beleid. Evenals in voorgaande jaren stellen wij u ook dit jaar weer voor om nieuw beleid op te nemen in de begroting. In de Kadernota 2008 hebben wij u onze voorstellen nieuw beleid voorgelegd. Tijdens de raadsbehandeling van 19 juni 2008 heeft u uw opmerkingen en wensen aangegeven. Dit is voor ons aanleiding geweest om de voorstellen nieuw beleid nogmaals tegen het licht te houden en op een aantal onderdelen aan te passen. Allereerst hebben wij het onderscheid in prioriteit I en II laten vervallen. Ten tweede is een aantal nieuwe voorstellen opgenomen, te weten de fietspaden Julianalaan/Kolbaanweg, de huisnummerpaaltjes in het buitengebied, het armoedebeleid en de langdurigheidstoeslag. Ten derde is een aantal financieel technische wijzigingen aangebracht. Dit betreft de voorstellen archeologische waardenkaart, klimaatbeleid, brandweermaterieel en Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Uiteindelijk zijn voor de voorstellen nieuw beleid de volgende totale budgetten benodigd: Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
Totaal voorstellen nieuw beleid
2009
2010
2011
2012
Totaal 2009-12
2013
782 N
763 N
771 N
955 N
3.271 N
798 N
In hoofdstuk 3 vindt u het overzicht voorstellen nieuw beleid. Bij elk afzonderlijk voorstel is een korte toelichting opgenomen. Dekkingsplan In de Kadernota 2008 hebben wij al aangegeven dat wij verwachtten dat de begroting niet direct sluitend zou zijn en dat de vervaardiging van een dekkingsplan noodzakelijk zou worden. Op bladzijde 55 van de Kadernota 2008 is een aantal richtinggevende dekkingsmogelijkheden aangegeven. Nadat de begroting in detail was opgesteld, werd duidelijk dat de jaarschijven 2010 en verder niet sluitend waren en dat dus inderdaad een dekkingsplan vervaardigd moest worden. Hiertoe zijn gesprekken gevoerd met alle afdelingshoofden. Daarbij is gekeken naar eventuele alternatieve dekkingsmogelijkheden en het nog scherper plannen van de uitvoering van de investeringen. Leidraad hierbij is geweest de opsomming van de richtinggevende dekkingsmogelijkheden uit de Kadernota 2008. Tevens hebben wij als doelstelling gehanteerd dat wij u niet alleen een structureel sluitende meerjarenbegroting wilden aanbieden, maar ook dat er sprake is van een structureel begrotingsoverschot. Dat is ons ook gelukt. Uiteindelijk leggen wij u een dekkingsplan voor dat leidt tot de volgende voordelen: Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
Dekkingsplan 2009-2012:
2009
2010
2011
2012
Totaal 2009-12
2013
-591 V
-602 V
-900 V
-650 V
-2.743 V
-410 V
In hoofdstuk 3 vindt u het volledige dekkingsplan. Bij elk afzonderlijk voorstel is een korte toelichting opgenomen.
Programmabegroting 2009-2012
7
gemeente Ermelo
Budgettaire einduitkomst Programmabegroting 2009-2012. Indien alle uitkomsten bij elkaar worden gebracht, leidt dit tot het volgende budgettaire eindplaatje: Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal 2009-12
2013
-1.499 V
-556 V
-188 V
-575 V
-2.818 V
-459 V
Totaal voorstellen nieuw beleid
782 N
763 N
771 N
955 N
3.271 N
798 N
Sub-totaal budgettaire uitkomst
-717 V
207 N
583 N
380 N
453 N
339 N
Dekkingsplan 2009-2012
-591 V
-602 V
-900 V
-650 V
-2.743 V
-410 V
-1.308 V
-395 V
-317 V
-270 V
-2.290 V
-71 V
Totaal uitkomst bestaand beleid
Totaal uitkomst Begroting 2009-2012
Hiermee hebben wij onze doelstelling gerealiseerd. Wij zijn er in geslaagd u een structureel sluitende Programmabegroting 2009-2012 (met een overschot in alle begrotingsjaren) aan te bieden, waarin verwerkt een aantal voorstellen nieuw beleid en een dekkingsplan met een bescheiden inflatiecorrectie. Ermelo blijft ook de komende jaren een financieel gezonde gemeente. Bestemmingsvoorstel Wij stellen u voor de voordelen thans niet te bestemmen. In 2010 vinden er gemeenteraadsverkiezingen plaats en gaat dus een nieuwe raadsperiode in. Gebruikelijk is dat er een nieuw raads-/collegeprogramma komt te liggen, met nieuwe doelen en wensen waarvoor dekkingsmiddelen beschikbaar moeten komen. Daarnaast is bekend dat de economische vooruitzichten niet rooskleurig zijn. Integendeel en juist hiervan is de ontwikkeling van de algemene uitkering afhankelijk. Wij stellen u dan ook voor de voordelen hiervoor te reserveren en deze tijdelijk te storten in de reserve Incidentele DekkingsMiddelen. Tenslotte Hiermee ontvangt u onze voorstellen. Thans is uw raad aan zet. Wij stellen de agendacommissie voor om de Programmabegroting 2009-2012 te laten behandelen en te laten vaststellen door de raad in de raadsvergaderingen van oktober 2008. Voor de goede orde wijzen wij u er op dat het wettelijk is geregeld dat de door de raad vastgestelde begroting voor 15 november van het voorafgaande jaar aan de provincie moet zijn aangeboden. De uitvoering van de door uw raad vastgestelde begroting nemen wij gaarne ter hand, in vertrouwen dat op uw en ons werk Gods zegen rust. Het college van burgemeester en wethouders van Ermelo, mevrouw drs. R.C.B. de Jong, ing. W.P. Omta, secretaris, burgemeester,
Programmabegroting 2009-2012
8
gemeente Ermelo
1.2 Politieke structuur De politieke structuur is weergegeven per 1 september 2008.
Stand per 1 september 2008 Partij
Aantal raadszetels
Aantal wethouders
CDA
7
2
Progressief Ermelo
4
ChristenUnie
3
1
VVD
3
1
Gemeentebelang
2
SGP
1
Dorpspartij Ermelo
1
Totaal
21
Voorzitter Raad: Raad
De heer ing. W.P. Omta
Raad, plv. voorz.
De heer F.N. Snoek
4
Samenstelling agendacommissie: de heer ing. W.P. Omta (voorzitter/tevens voorzitter van de raad) mevrouw drs. E. Heutink-Wenderich (CDA) de heer J. van Eijsden (ChristenUnie) mevrouw A.G. Verhoef-Franken (PE) mevrouw mr. J.A. Zuidema (griffier)
Programmabegroting 2009-2012
9
gemeente Ermelo
Samenstelling college van burgemeester en wethouders per 1 september 2008:
De heer ing. W.P. Omta, burgemeester (voorzitter) Portefeuille: politie, brandweer, voorlichting en promotie, beleidscoördinatie, algemene en bestuurlijke zaken, representatie en relatiebeheer, nutsbedrijven, coördinatie handhaving, bouw-, woning- en welstandstoezicht, personeel en organisatie.
De heer mr. J. van den Bosch (wethouder CDA), loco-burgemeester Portefeuille: onderwijs, economische zaken, mediabeleid, sportzaken, openbare werken, verkeer en vervoer, dagelijks bestuur Regio Noord-Veluwe, detailhandel.
De heer A. Nederveen (wethouder ChristenUnie) Portefeuille: financiën, milieu, belastingen, toeristisch en recreatief beleid, verblijfsrecreatie, dereguleringsbeleid, asielbeleid/asielzoekers, ICT.
De heer R. Vliek (wethouder CDA) Portefeuille: ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, landschapsbeleidsplan, reconstructieplannen, grondbedrijf, grondzaken, stads- en dorpsvernieuwing, monumentenbeleid, oudheidkamer, RUP.
Mevrouw M.J.E. Verhagen (wethouder VVD) Portefeuille: EOZ, sociaal-cultureel werk, maatschappelijke dienstverlening, sociale zaken, volksgezondheid, arbeidsvoorzieningen, breedtesport, wijkgericht werken, WMO, ontwikkelingssamenwerking.
Mevrouw drs. R.C.B. de Jong Algemeen directeur / gemeentesecretaris.
Programmabegroting 2009-2012
10
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
FUNCTIES RAAD/COLLEGE Naam
partij
11
dhr. ing. W.P. Omta
(b)
dhr. mr. J. van den Bosch dhr. R. Vliek dhr. W. Borst mw. drs. E. Heutink-Wenderich mw. B. Vliek-van Winkoop dhr. dr .H. van Andel dhr. W. Lourens dhr. E.E.J. Dijk dhr. G. Tomassen
(w) (w) (r) (r) (r) (r) (r) (r) (r)
CDA CDA CDA CDA CDA CDA CDA CDA CDA
mw. A.G. Verhoef-Franken dhr. A.L. Klappe dhr. H.N.J. Ligtermoet dhr. R. Arts dhr. J. Overbeek
(r) (r) (r) (r) (f)
PE PE PE PE PE
dhr. A. Nederveen dhr. J.W. Urbach dhr. J. van Eijsden mevr. E.J. Urbach-Bakker dhr. B. Boersema
(w) (r) (r) (r) (f)
CU CU CU CU CU
mw. M.J.E. Verhagen dhr. drs. J.A. de Haan mw. M. van den Broek mw. drs. A.J. Schuurmans dhr. K. Bakker
(w) (r) (r) (r) (f)
VVD VVD VVD VVD VVD
dhr. B.A.C. van der Knaap dhr. G.Th.H. Roelofsen mw. M. Becker-van Rijn dhr. B.G. Noorloos
(r) (r) (f) (f)
GB GB GB GB
dhr. F.N. Snoek dhr. L.A. van der Velden
(r) (f)
SGP SGP
dhr. W. Vogelsang dhr. H.R. van Isselmuden
(r) (f)
DE DE
plv. raadslid nader te bepalen
OW = VROM = SL = ABZ =
gemeente Ermelo
(b)= (w)= (r)= (f)= Bijgewerkt 25 augustus 2008
SPECIALISATIE OW
VROM
SL
DOOR RAAD TE BENOEMEN ABZ
vz. raad
fractie-
agenda-
voorz.
voorzitter
cie.
X
fractie-
audit-
reken-
werkgroep
informele
vertegenw.
cie.
kamer
Communi-
raad
informele raad
cie.
catie
Alg. Best.
IGSD
REVU
Recreatie
Streek
regio Noord-
gemeen-
muziek-
west Veluwe
schap
school
X
streek archivariaat X
DOOR COLLEGE TE BENOEMEN klankbord NUON VITENS reconstructie Veluwe X X
X X X
X X (plv)
X (plv) X(plv) X
X
X(plv)
Bestuurs academie
BNG
X (plv)
X (plv)
X (plv)
X (plv)
X
X X
X
X
X X
X
X
X
X X
X X(plv)
X
X
X X
X (plv)
X X X
X
X X
X
X X(plv)
X
X(plv)
X X
X
X X
X
X X
X
X
X(plv)
X
X X
X X X
X
X
X
X X
X
X
X
X X(plv)
X
X
X
X
X (plv)
X
X
X
X
X
X
X
X X X
X
X
X X
X
X
X
X
X X
XX
aangelegenheden betreffende openbare werken (civieltechniek, groen en bouwkunde), alsmede verkeer en vervoer. aangelegenheden betreffende ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, milieu, grondzaken, grondbedrijf, stads- en dorpsvernieuwing, verblijfsrecreatie en milieuhygiëne. aangelegenheden betreffende sociaal-cultureel werk, sport, maatschappelijke dienstverlening, sociale zaken, volksgezondheid, onderwijs en wijkgericht werken. aangelegenheden betreffende algemene, bestuurlijke en economische zaken, politie, brandweer, voorlichting, personeel en organisatie, informatievoorziening en automatisering, alsmede belastingen, financieel beleid, economische zaken, toeristisch recreatief beleid en intergemeentelijke samenwerking. burgemeester wethouder raadslid fractievertegenwoordiger
X
X
Programmabegroting 2009-2012
12
gemeente Ermelo
2. Beleidsbegroting 2009-2012 Bestaande uit: 2.1 Programmaplan 2009-2012 2.2 Paragrafen
Programmabegroting 2009-2012
13
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
14
gemeente Ermelo
2.1 Programmaplan 2009-2012 Programmastructuur Met ingang van de Programmabegroting 2007-2010 is de programmastructuur gewijzigd. Deze nieuwe programmastructuur is bij het opstellen van deze Programmabegroting 2009-2012 ongewijzigd gebleven. In deze begroting is de volgende programmastructuur opgenomen: Verkeer en Vervoer; Groenvoorzieningen; Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken; Milieuzorg; Jeugd en Onderwijs; Welzijn, Sport en Cultuur; Maatschappelijke Doelgroepen; Sociale Zorg; Openbaar Bestuur en Dienstverlening; Openbare Orde en Veiligheid. Daarnaast kennen wij: Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen; Overzicht Onvoorzien.
Programmabegroting 2009-2012
15
gemeente Ermelo
Inleiding Het programmaplan is hét onderdeel van de programmabegroting waarin de raad zijn sturende invloed op hoofdlijnen naar het college invult. Het programmaplan wordt ook wel het beleidsdeel van de programmabegroting genoemd. Tegelijk is daarmee het programmaplan ook hét basisdocument aan de hand waarvan de raad zijn controlerende taak gedurende het lopende begrotingsjaar uitoefent. Het programmaplan is voorgeschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV 2004). Het bestaat uit drie delen, te weten: de te realiseren raadsprogramma’s; het overzicht algemene dekkingsmiddelen; het overzicht onvoorzien. De raadsprogramma’s zijn opgezet volgens het format dat door uw raad in het voorjaar 2007 is vastgesteld. De relevante effect- en prestatie-indicatoren uit De Staat van de Gemeente zijn opgenomen. Enerzijds zijn de werkelijke uitkomsten over de jaren 2006 en 2007 uit de desbetreffende jaarrekeningen overgenomen. Anderzijds zijn er streefcijfers voor de jaren 2008 en 2009 weergegeven. In een aantal gevallen zijn dit geen streefcijfers, maar geven zij de door ons verwachte uitkomst weer, zoals bijvoorbeeld op bladzijde 55 over de Wmo. De programmabegroting is in overleg met uw raad weer verder doorontwikkeld. Jaarlijks stelt de raad het programmaplan opnieuw vast bij de begrotingsbehandeling en kan de raad zijn koers op onderdelen wijzigen, aanvullen of voorzien van hernieuwde of nieuwe doelstellingen. Indien wij als college daartoe aanleiding zien dan doen wij daartoe voorstellen bij de Kadernota. De voorstellen nieuw beleid, die bij de behandeling door de raad van de Kadernota 2008 zijn besproken, zijn naar aanleiding van de raadsuitspraken geactualiseerd en aangevuld. De aangepaste voorstellen zijn door ons opgenomen in deze Programmabegroting 2009-2012. Tevens hebben wij de aanvankelijke prioritering daarin laten vervallen, omdat bij later inzien hiervoor geen financieel-technische redenen meer waren. De programmabegroting bevat een behoorlijk aandeel nieuw beleid. Niettemin presenteren wij een structureel begrotingsoverschot. De realisering hiervan is mogelijk gebleken door enerzijds een onverwacht meevallende algemene uitkering en anderzijds door risicovollere raming van uitgaven en inkomsten. Met dit laatste geven wij uitvoering aan de wens van uw raad. Dit brengt ons er tegelijkertijd toe uw raad voor te houden dat hieraan risico's kleven. Dit geldt met name de ramingen voor de posten prijsstijgingen en loonkostenstijgingen. Deze zijn zeer conjunctuur gevoelig en niet door ons beïnvloedbaar. Het is bovendien niet ondenkbaar dat ook de Nederlandse economie in een recessie raakt. Voor 2009 wordt ten aanzien van de algemene belastingen, voor de laatste maal uitgezonderd de toeristen- en forensenbelasting, een beperkte (lager dan de CPB-raming) inflatiecorrectie voorgesteld. Wij adviseren u het begrotingsoverschot te reserveren voor de nieuwe raadsperiode. Vernieuwd in deze programmabegroting zijn de paragrafen Weerstandsvermogen en Onderhoud Kapitaalgoederen. De paragraaf Weerstandsvermogen is de eerste proeve van de invoering van risicomanagement. Nadrukkelijk vermelden wij dat dit nog niet het volledige (overigens dynamische) eindbeeld is. Dat ontstaat pas als alle belangrijkste risico's van alle beleidsvelden/producten én de getroffen beheersmaatregelen in beeld zijn gebracht. De paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen geeft een beter inzicht in de kosten van instandhouding van de kapitaalgoederen van de gemeente. Het programmaplan is politiek en financieel kaderstellend en zien wij als opdracht van de raad aan ons college om de in de programma’s genoemde beoogde effecten en doelen te realiseren door het voeren van beleid. Met andere woorden: de raad formuleert de eerste "W": "wat wil de raad bereiken". De inbreng van ons college in het programmaplan is dan ook vooral gericht op het verwoorden van de belangrijkste concrete doelen, projecten en/of beleidsactiviteiten, die tot het realiseren van de programmadoelen moeten leiden. Met andere woorden raad en college samen vullen de tweede "W" in: "wat moet er voor het realiseren van de eerste "W" gebeuren". In het format van de programma’s zijn dit de te leveren prestaties in 2009. De inbreng van de raad is verder dat de raad, gegeven de eerste twee "W’s", de derde "W" formuleert: "wat heeft de raad er financieel voor over". De inbreng van ons college hierbij is om aan te geven "wat financieel nodig is" voor het realiseren van de doelstellingen en hoe dat zich verhoudt tot de inkomsten en uitgaven voor de overige bestuurstaken.
Programmabegroting 2009-2012
16
gemeente Ermelo
De opzet van het Programmaplan 2009-2012 ziet er als volgt uit: het programmaplan start met een korte uiteenzetting van de visie die de gemeente Ermelo heeft en het motto waarmee Ermelo naar buiten treedt; vervolgens treft u de raadsprogramma’s aan; de met de raadsprogramma’s samenhangende budgetten zijn opgenomen in het overzicht lasten en baten; het overzicht algemene dekkingsmiddelen; het overzicht onvoorzien. Naast de hiernavolgende lange termijnvisie is een belangrijke drager van het programmaplan het Collegeprogramma "De burger centraal". Dit komt tot uitdrukking in de doelstellingen en prestaties die op de onderscheiden raadsprogramma’s zijn geformuleerd.
Programmabegroting 2009-2012
17
gemeente Ermelo
Visie van de gemeente Ermelo De visie van de gemeente Ermelo op de wenselijke ontwikkelingen voor de langere termijn is voor het belangrijkste deel samengevat in een tweetal beleidsvisies. Het betreft hier de Structuurvisie 2015 en de visie Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam. Daarnaast wil Ermelo bekend staan als een dienstbare klantgerichte gemeente. De Structuurvisie 2015 biedt een lange termijn doorkijk op de gewenste ruimtelijke inrichting, het ruimtelijke gebruik en het wonen, werken en recreëren in Ermelo. In 2010 zal gestart worden met een nieuwe lange termijn visie. Daaraan voorafgaand is de huidige structuurvisie inmiddels geëvalueerd en zal er in 2009 een beperkte bijstelling plaatsvinden. In de Structuurvisie 2015 staat centraal het zoeken naar antwoorden op de vraag hoe om te gaan met de relatief sterke vergrijzing van de gemeente en hoe de gemeente aantrekkelijk gehouden kan worden voor jongeren en jonge gezinnen., De instandhouding van tenminste het huidige inwoneraantal is noodzakelijk voor een vitaal Ermelo. Hieraan wordt invulling gegeven door te streven naar een gestage groei van het aantal woningen, waar mogelijk een gericht volkshuisvestingsbeleid, een actief ruimtelijk ontwikkelingsbeleid dat - ook in het buitengebied - ruimte biedt aan ontplooiingsmogelijkheden voor burgers, eigen lokale bedrijven en instellingen. De vitaliteit van de gemeente Ermelo, ook in de zin van voldoende draagvlak voor lokale voorzieningen op het gebied van onderwijs, sport en welzijn, is hiermee ten zeerste gediend. Ermelo voert ter realisering van het bovenstaande actief beleid, met respect voor het groene karakter van de gemeente en de natuurwaarden die in de gemeente vertegenwoordigd zijn. Het respect voor het groene karakter komt tot uitdrukking door enerzijds veel aandacht te geven aan de inbedding van ontwikkellocaties in de natuurlijke omgeving en anderzijds in het voeren van een actief landschapsbeheer. De visie Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam biedt een lange termijn visie op de bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid (BTB) van zowel de infrastructurele als de maatschappelijke, sociale en gezondheidsvoorzieningen in de gemeente Ermelo. Ermelo wil de vele inwoners met een lichamelijke, geestelijke en/of psychische beperking, alsmede hen die Ermelo bezoeken, zodanig faciliteren dat zij zo lang mogelijk zelfstandig optimaal deel kunnen nemen aan het maatschappelijk functioneren. Hierbinnen speelt Ermelo ook in op de deconcentratieontwikkelingen die binnen de intramurale zorg plaatsvinden en de omgekeerde integratieprocessen die op dit gebied worden voorgestaan. In de praktijk blijkt overigens dat deze processen minder vergaand zijn dan aanvankelijk gedacht. Ermelo wil in de BTB-ontwikkeling enerzijds een regiefunctie vervullen en daar waar mogelijk zelf concrete acties ondernemen. Uiteindelijk wil Ermelo op dit gebied een voorbeeldgemeente zijn in Nederland. Ermelo wil een dienstbare klantgerichte gemeente zijn. Er wordt sterk gehecht aan de klantgerichtheid en het betrekken van burgers. Op dit terrein zijn er veel ontwikkelingen gaande. De gemeente wil de komende jaren de dienstverlening aan de burgers verder verbeteren. Hierbij gaat het om zowel de digitale dienstverlening, dat wil zeggen het leveren van diensten en producten via internet alsook om de publieke dienstverlening. De gemeente streeft ernaar alle producten via één loket aan de burgers aan te bieden zodat burgers met één frontoffice te maken hebben. De verbetering van de dienstverlening betreft alle vormen van contact: schriftelijk, telefonisch, elektronisch, persoonlijk (step). Daarnaast wil de gemeente de komende jaren in het kader van de deregulering het aantal regels en de administratieve lasten terug dringen voor burgers en bedrijven. Het motto, waarin Ermelo deze visies samenvat, luidt dan ook:
"ERMELO: VITAAL, GROEN EN ZORGZAAM" De concrete uitwerking van vorenstaande visie vindt plaats in beleidsnota's, beleidsnotities, beheersplannen e.d., alsmede in verordeningen en bestemmingsplannen. De van toepassing zijnde vastgestelde beleidsdocumenten staan bij elk programma vermeld.
Programmabegroting 2009-2012
18
gemeente Ermelo
Programma 1: VERKEER EN VERVOER A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends Duurzaam veilig: Rijk en gemeenten hebben een convenant gesloten waaraan de inrichting van de verkeersinfrastructuur moet voldoen met het oog op vergroting van de verkeersveiligheid. Dit betekent het beïnvloeden van zowel de veilige weg als het veilig gedrag van de weggebruiker. Het CROW heeft kwaliteitsnormen ontwikkeld die mede als leidraad dienen ten behoeve van de Ermelose normering voor beheer en onderhoud van de verkeersinfrastructuur. Provincie, regio en gemeenten zetten steeds meer in op het programma voor de fiets, waarbij een bovenlokaal netwerk de fietsontsluiting vormt voor bewoonde gebieden. Daarbij wordt het gebruik van openbaar vervoer en fiets gestimuleerd. Wegennetwerken spelen een steeds belangrijker rol in vlotte doorstroom van het verkeer. Naast het oplossen van infrastructurele knelpunten wordt steeds meer aandacht besteed aan het afstemmen van wegonderhoud door goed wegmanagement. Zeer belangrijke regionale en lokale wegennetontwikkelingen zijn: o De reconstructie van de N302 bij Harderwijk. Deze weg wordt geheel vierbaans en zal een belangrijke doorstroomfunctie vervullen tussen Gelderland en Flevoland en zal als ontsluiting dienen voor het regionale bedrijventerrein. o De tweede ontsluiting van bedrijventerrein Veldzicht-Noord. Deze ontsluiting zal in belangrijke mate de Harderwijkerweg ontlasten. o Het gezamenlijke onderzoek van Ermelo en Putten naar de mogelijkheden tot verbetering van doorstroming en ontlasting van het verkeer en leefbaarheid in het westelijk buitengebied. Hiervan maakt het onderzoek naar het zuidelijk deel van de 2e Verbindingsweg Ermelo-Harderwijk deel uit. Ook het onderzoek naar een betere ontsluiting van Kerkdennen maakt hiervan onderdeel uit. Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan Ermelo (GVVP) (2006) Meerjarenplan Groot Onderhoud Wegen (2006) Parkeernota (2004) Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam / BTB Gemeentelijk rijwielpadenplan (2003) Wegenbeheersplan 2001-2010 (2001) Het -
programma bestaat uit de producten Verkeer; Groot en regulier wegonderhoud; Schoon en berijdbaar houden; Wegmeubilair; Openbare verlichting; Waterlossingen.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heer mr. J. van den Bosch Openbare Werken
Programmabegroting 2009-2012
19
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Het ontwikkelen en beheren van een verkeers- en vervoersinfrastructuur waarbij een evenwicht aanwezig is tussen bereikbaarheid, verkeersveiligheid, leefomgeving en kosten. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Oplossen van een aantal gevaarlijke wegvakken/kruispunten, waarvan 1 buiten en 1 binnen de kom. De aandachtslocaties
Vergroting van de verkeersveiligheid met het oog op een vermindering van 20% van het aantal verkeersslachtoffers in 2015 ten opzichte van het gemiddelde aantal in de periode
Verminderen c.q. opheffen van
zijn: Jhr. Dr. C.J. Sandbergweg, Drieërweg en de kruispunten
een aantal gevaarlijke wegvakken,
Heidelaan-Oude Telgterweg, Julianalaan-Irenelaan en Dirk
verbetering van de inrichting van
Staalweg-Hamburgerweg.
de wegenstructuur conform het principe duurzaam veilig en verbetering van de veiligheid van fietsers op de doorgaande routes en de gebiedsontsluitingswegen.
Gemeentelijk rijwielpadenplan (2003); afhankelijk van besluit naar aanleiding van planvormingsonderzoek fietspaden Telgterweg / Oude Telgterweg, de plannen verder vormgeven c.q. uitvoeren en het maken van een evaluatie rijwielpadenplan (toezegging raad 25 oktober 2007).
2002-2004, door: Aanleg 30 km-zones in Noord en noodzakelijke aanvullende Het verzorgen van gerichte
maatregelen opstarten voor Zuid / Oost.
verkeerseducatie voor de doelgroepen jeugd tot 18 jaar en
Afwaardering diverse resterende wegen in centrum van 50 km/u naar 30 km/u.
senioren.
Uitvoering werkplan ROVG 2009 . Afhankelijk van de besluitvorming raad in 2008 voorbereiden uitvoering 60-km inrichting zone buitengebied Oost.
Het opstellen van een werkplan voor onder andere verkeerseducatie. Werkvoorbereiding aanleg van de tweede ontsluitingweg Veldzicht-Noord en aansluiting op de Groene Zoomweg. (Her)inrichting van het verkeersregime op de hoofdwegenstructuur tussen
Uitvoering reconstructie Putterweg-Harderwijkerweg.
Verbeteren van de doorstroming
Harderwijk en Ermelo en Ermelo
Uitwerken verkeersonderzoek westelijk buitengebied
van het verkeer met het oog op
en de omliggende kernen.
Ermelo/Putten.
een goede bereikbaarheid van het centrum en de omliggende
Duidelijke routegeleiding en het
kernen, door:
bieden van voldoende
Onderzoek aanleg zuidelijk deel 2e Verbindingsweg.
Financiële vertaling parkeernota in uitvoeringsmaatregelen
parkeergelegenheid op
(Kadernota 2009).
loopafstand van de winkelvoorzieningen.
Uitbreiding van het gebied waarin de blauwe parkeerzone geldt.
Bevordering van het gebruik van
Aanbrengen overdekte fietsparkeervoorzieningen in centrum.
de fiets binnen Ermelo. Onderzoek naar betere ontsluiting Kerkdennen. Verbetering van de gebruiksmogelijkheden van de openbare verkeersruimten voor
Aanbrengen verbeteringen gelijktijdig met uitvoering
mensen met een visuele en/of
onderhoudswerkzaamheden.
fysiek beperkende handicap.
Handhaving van het aantal buslijnen.
Indien nodig overleg met de provincie.
Een gemiddeld onderhoudsniveau van de verkeersinfrastructuur waar een ruime meerderheid van de
Actualisering/herziening wegenbeheersplan.
bevolking tevreden over is.
Programmabegroting 2009-2012
20
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Verkeer en Vervoer Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Tevredenheid burgers over 6,0 5,9 verkeersveiligheid gemeente - Tevredenheid burgers over 6,7 6,6 fietsvriendelijkheid gemeente - Tevredenheid burgers over 6,2 6,1 wegen en straatmeubilair - Tevredenheid burgers over 6,5 6,7 onderhoud wijk - Tevredenheid burgers over 7,2 7,1 parkeren gemeente - Tevredenheid burgers over 5,5 5,6 openbaar vervoer gemeente - Aantal verkeersslachtoffers 401 412 in gemeente Periode 2002-2004: 88
Prestatie-indicatoren programma Verkeer en Vervoer Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Aantal gevaarlijke 13 11 kruispunten - Aantal wijken ingericht als 3 3 30-km - Aantal gebieden in buiten1 1 gebied ingericht met 60-km - Aantal geregistreerde 110 170 ³ klachten over onderhoud wegen, fietspaden en voetpaden - Aantal autoparkeerplaatsen 3.939 3.939 in centrumgebied - Aantal fietsparkeerplaatsen 615 in centrumgebied
1
2008
2008
2009
2009
2010
2010
Streefcijfer 2008 6,0
2009 6,5
7,0
7,0
6,2
6,2
6,7
6,7
6,0
6,5
6,0
6,5
< 40
< 40
Streefcijfer 2008 11
2009 8
5
5
2
2
< 200
< 200
4.100
4.175
700
725
“0” doden 40 met letsel ziekenhuisopnamen Aantal ongevallen met enkel materiële schade nog niet bekend.
2
1 dode en 40 met letsel
3 In 2007 is overgegaan naar een verbeterde registratie door middel van een nieuw klachtenregistratiesysteem.
Programmabegroting 2009-2012
21
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008
2009
Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
4.177 -15 4.162
4.237 -15 4.222
4.317 -15 4.302
5.036 -481 4.555
4.077 -15 4.062
393 N 2008
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
7.392 -57 7.335
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen
- Overlopende taken 2007 - Overlopende taken 2007 - Lasten omgevingsbeheer - Schoonmaken sloten - Opheffen voorziening onderhoud wegen - Diverse kleine afwijkingen b. nieuw beleid - Fietspaden Telgterweg en Oude Telgterweg - Fietspad Julianalaan / Kolbaanweg - Kerkepaden/klompenpaden Dekking uit bestaande budgetten - Mindervalidenpad Ermelose Heide - Verkeersstudie Putten en Ermelo Dekking uit bestaande budgetten - Onderzoek Stationsstraat - Huisnummerpaaltjes in het buitengebied
Programmabegroting 2009-2012
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
4.433 -15 4.418
4.423 -15 4.408
4.423 -15 4.408
4.315 -15 4.300
4.401 -15 4.386
4.634 -15 4.619
4.437 -15 4.422
-160 V
-2 V
-32 V
211 N
14 N
2009
2010
2011
2012
2013
-56 V
-15 V
-21 V
-19 V
16 N
PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 NJN 07 KDN 08 KDN 08 + PB 09-12 KDN 08
-183 V 85 N 18 N
-137 V
-85 V
-67 V
182 N
27 N
42 N 37 N
42 N 37 N
42 N 37 N
42 N 37 N
42 N 37 N
42 N 37 N
KDN 08
-443 V 2N
2N
3N
3N
2N
27 N
27 N
27 N
14 N 4N
14 N 4N
14 N 4N
10 N
125 N
4N
4N
PB 09-12 PB 09-12 PB 09-12
46 N
4N
14 N 4N
-46 V PB 09-12 PB 09-12
13 N
13 N
-13 N
-13 V
PB 09-12
50 N
PB 09-12
40 N
22
4N
4N
gemeente Ermelo
Herkomst
2008
2009
2010
2011
2012
2013
PB 09-12
475
-24 V
-24 V
-24 V
-24 V
-24 V
PB 09-12 PB 09-12
362
-18 V -29 V
-18 V
-18 V
-18 V
-18 V
-43 V
-166 V
-117 V
2010
2011
2012
2013
25 130
25
920
755
c. dekkingsvoorstellen - Reserve Incidentele DekkingsMiddelen inzetten voor afboeken boekwaarden wegen in 2008 met als gevolg vrijval kapitaallasten met ingang van 2009 - Voordeel meicirculaire 2008 over 2007 en 2008 inzetten voor afboeken boekwaarden wegen in 2008 met als gevolg vrijval kapitaallasten met ingang van 2009 - Krediet 60 km-zones - Krediet zuidelijk deel 2e Verbindingsweg - Krediet herinrichting Oude Telgterweg - Krediet parkeerterrein Watervalweg
PB 09-12 PB 09-12
-1 V
PB 09-12
-20 V
2009
-13 V
De investeringen 2009-2013 zijn: -
Herinrichting Harderwijkerweg/Putterweg Herinrichting 30 km zones Herinrichting 60 km zones Aanleg Zuidelijk deel 2e Verbindingsweg Herinrichting Oude Telgterweg Verbetering kruisp. Telgterweg/Heidelaan/Hamb.weg Aanleg fietspad Telgterweg Aanleg fietspad Oude Telgterweg Aanleg fietspaden Julianalaan / Kolbaanweg Aanleg fietsenstallingen Parkeren vrachtauto's Aanleg parkeerterrein Watervalweg Vervanging lichtmasten Groepsremplace openbare verlichting
Totaal investeringen 2009-2013
Programmabegroting 2009-2012
23
658 200 290 50 20 80 167 167 140 50 28 210 46 87
700 469
46
46
46
46 94
2.193
1.370
71
966
895
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
24
gemeente Ermelo
Programma 2: GROENVOORZIENINGEN A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends Realiseren van groenvoorzieningen in inbreidingslocaties in de kern Ermelo. Er worden nog steeds nieuwe locaties binnen het stedelijk gebied van Ermelo in ontwikkeling genomen. Daarbij is steeds van belang om in beeld te brengen wat de consequenties en mogelijkheden zijn voor het groen binnen deze locaties. Meer aandacht voor de kwaliteit van de openbare ruimte. De openbare buitenruimte moet als leefomgeving op orde zijn, zowel fysiek als in sociaal opzicht. Daarbij gaat het in de wijken om zaken als functionaliteit, toegankelijkheid, veiligheid en de aanwezigheid van een aangename verblijfsruimte met zo weinig mogelijk hindernissen c.q. obstakels. Aan het beheer en onderhoud van de voorzieningen in de openbare ruimte worden kwaliteitseisen gesteld. Er komen nieuwe technieken in omloop die het vastleggen van de kwaliteit van de openbare buitenruimte vereenvoudigen. Toenemende vraag naar alternatieve vormen van begraven en rouwverwerking (begraven in een natuurlijke omgeving, bovengronds begraven e.d.). De Wet op de lijkbezorging wordt aangepast op grond van recente inzichten en ontwikkelingen. Recreanten willen graag in een korte tijd een gevarieerd landschap en afwisselende natuur ervaren. Fietsen en wandelen vragen als vrije tijdsbesteding een netwerk aan fietspaden en wandelpaden. Vanuit de provincie Gelderland wordt het ontwikkelen van dit netwerk gestimuleerd. Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Notitie Vereenvoudiging kapvergunningenbeleid Ermelo (2006) APV 2008 (2008) Notitie Historische bomen in Ermelo (2004) Lijst monumentale bomen – deel 1 (2006) Groenstructuurvisie gemeente Ermelo 2005-2015 (2004) Beleidsnota Begraafplaats (2001) Spelen in Ermelo – Speelruimteplan (2000) Breedtesportplan 2002-2008 (2001) Landschapsbeleidsplan 2002-2017 (2001) Subsidieregeling inheemse beplantingen gemeente Ermelo (2006) Lange termijnvisie bossen gemeente Ermelo (1993) Beheerplan gemeentebossen Ermelo 2007-2017 (2008) Het -
programma bestaat uit de producten Begraafplaats; Openbaar groen; Speelvoorzieningen; Bossen, heide en natuurterreinen.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heer mr. J. van den Bosch Openbare Werken
Programmabegroting 2009-2012
25
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Voorzieningen in de openbare ruimte realiseren en beheren die een positieve bijdrage leveren aan een groen Ermelo, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, waarbij kwaliteit van het groen bovengeschikt is aan de hoeveelheid openbaar groen. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Stedelijk groen Aanvulling visie begraafplaats.
De kwaliteit en variëteit van het groen in de kernen doelmatig in stand houden en versterken met
Hoeveelheid onderhoudsintensief groen verminderen door
het oog op:
middel van herinrichting c.q. aanpassingen van het groen.
-
een herkenbare (wijk)groenstructuur;
-
gebruik van
-
het versterken van de
Onderzoek naar de behoefte aan speelruimte en het opstellen van een speelruimteplan.
onderhoudsarm groen;
groene belevingswaarde; -
het voorkomen van
Rapporteren over de effecten van het ingezette
(groen)plekken die als
omgevingsbeheer op de kwaliteit van de openbare ruimte.
onveilig worden ervaren; -
veilige speelruimte voor de jeugd t/m 17 jaar;
-
de begraafplaats te ontwikkelen tot een volwaardige gedenkplaats.
Landschappelijk groen Het landschap aantrekkelijk
Aanleg landschapselementen (singels, houtwallen, bosjes,
houden en ontwikkelen voor
natuur) door gemeente en particulieren.
inwoners, recreanten en flora en fauna door: -
versterken van de
Opstellen notitie ecologisch bermbeheer buitengebied.
landschapstypen per deelgebied (zorgen voor
Uitbreiding netwerk wandelpaden buitengebied
variatie zoals open en gesloten
(kerkepaden/klompenpaden).
landschap, natte en droge gebieden), waardoor de herkenbaarheid toeneemt; -
versterken van de beleving van het landschap voor bewoners en recreanten;
-
vergroten van de beleving van en de kennis over het archeologische en cultuurhistorische erfgoed bij met name de inwoners en recreanten.
Bossen en natuurterreinen Duurzaam en doelmatig
Actualiseren beheerplannen heideterreinen.
ontwikkelen en beheren van de bossen & natuurterreinen met het oog op: -
Opstellen beheerplan gemeentelijke bospercelen < 2 hectare.
het bereiken van de natuurdoelen conform de SN subsidie-eisen;
-
in stand houden van de natuuren recreatieve waarden van het bos- en heidebezit.
Programmabegroting 2009-2012
26
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Groenvoorzieningen Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Tevredenheid burgers over 6,9 7,3 openbaar groen - Tevredenheid burgers over 6,5 6,1 speelmogelijkheden
Prestatie-indicatoren programma Groenvoorzieningen Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Aantal illegale kap 33 29 waartegen opgetreden is - Aantal illegale stortingen 129 118 waartegen opgetreden is - Aantal hectaren 44 50 onderhouds-extensief groen - Aantal hectaren 51 50 onderhouds-intensief groen - Aantal verstrekte subsidies 5 7 landschapsverbetering
Programmabegroting 2009-2012
27
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 7,0
2009 7,0
6,5
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 25
6,5
2009 20
130
130
50
50,5
50
49,5
10
10
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008
2009
Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
2.645 -763 1.882
2.666 -584 2.082
2.677 -594 2.083
2.757 -857 1.900
2.803 -677 2.126
18 N
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
2.668 -864 1.804
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen - Wijkbeheer groen - Diverse kleine afwijkingen
PB 09-12 PB 09-12 KDN 08
b. nieuw beleid - Speelruimteplan - Landschapsbeleidsplan - Bomen Stationsstraat
PB 09-12 PB 09-12 KDN 08
c. dekkingsvoorstellen - Herinrichting speelterreinen
PB 09-12
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
2.680 -590 2.090
2.680 -582 2.098
2.680 -582 2.098
2.825 -693 2.132
2.839 -696 2.143
2.853 -691 2.162
2.900 -703 2.197
44 N
49 N
53 N
64 N
99 N
2008
2009
2010
2011
2012
2013
33 N 4N -11 V -8 V
68 N 7N -11 V -11 V
81 N 7N -11 V -20 V
76 N 3N -11 V -10 V
109 N
-8 V -10 V -3 V
7N 3N
13 N 5N
30 N
-9 V -15 V
39 N
-4 V
-4 V
-4 V
-4 V
-4 V
2009
2010
2011
2012
2013
De investeringen 2009-2013 zijn: - Landschapsbeleidsplan - Herinrichting speelterreinen
10 44
10 44
10 44
10 44
10 44
Totaal investeringen 2009-2013
54
54
54
54
54
Programmabegroting 2009-2012
28
gemeente Ermelo
Programma 3: RUIMTELIJKE ONTWIKKELING EN ECONOMISCHE ZAKEN A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends De gemeente wil haar ambities op het terrein van ruimtelijke projecten waar maken. Dit brengt een grote dynamiek met zich mee. Per 1 juli 2008 is de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) in werking getreden. Onder deze wet verschuift het accent van het vaststellen van beleid naar het uitvoeren van het ruimtelijk beleid zoals dat is vastgelegd in de structuurvisies van de gemeente, de provincie en het rijk. Onder de Wro blijft het bestemmingsplan het belangrijkste juridische plan op het gebied van de ruimtelijke ordening. De positie van het bestemmingsplan als actueel afwegingskader voor ruimtelijke ontwikkelingen wordt versterkt en de gemeentelijke positie in geval van kostenverhaal wijzigt ingrijpend. Dit laatste leidt tot een sterkere regisserende rol van de gemeente ook in situaties waar de gemeente geen grondeigenaar is. Om die regierol waar te kunnen maken dient er echter wel voortdurend een actuele visie te worden gegeven op de gewenste ontwikkeling, de kwaliteitseisen en de wijze van kostenverhaal. Ten opzichte van de oude wetgeving is er een aantal belangrijke ontwikkelingen: o Het beleidsgedeelte van de bestemmingsplannen verschuift naar de verplicht voorgeschreven structuurvisies. In de bestemmingsplannen wordt het beleid vervolgens verder vertaald. o De verkorting van de procedures voor het vaststellen van de bestemmingsplannen en de verdere standaardisering en digitalisering van de ruimtelijke plannen zullen waarschijnlijk tot gevolg hebben dat er vaker bestemmingsplannen voor kleinere gebieden zullen worden opgesteld. Vanzelfsprekend zal daardoor ook het aantal bestemmingsplannen toenemen. o De nieuwe wet biedt hogere overheden betere mogelijkheden om hun beleid in ruimtelijke plannen vast te leggen. Dat kunnen zij zelf doen, maar het is ook mogelijk dat zij de gemeenten zullen opdragen om de bestemmingsplannen te herzien. o De rol van de provincie als toezichthouder vooraf verandert in een meer kaderstellende rol. De provincie krijgt echter wel de beschikking over een eigen bindend instrumentarium (zo kan de provincie bijvoorbeeld zelf bestemmingsplannen vaststellen voor zaken die het provinciaal belang aangaan). De praktijk zal moeten uitwijzen hoe de provincie die nieuwe rol invult. o De Wro verplicht gemeenten om de bestemmingplannen telkens binnen 10 jaar te herzien. Indien een bestemmingsplan ouder is dan 10 jaar, vervalt de mogelijkheid om op basis van dat bestemmingsplan bouwleges te heffen. Voor de huidige plannen die reeds ouder zijn, is een overgangstermijn opgenomen. Het provinciaal beleid "groei en krimp" is een ontwikkeling die van grote invloed is op de recreatiesector. Het beleid wordt verankerd in bestemmingsplannen voor het Veluwedeel van de gemeente. Het beleid biedt mogelijkheden voor een kwaliteitsverbetering in de recreatiesector op de Veluwe. Het (nieuwe) provinciale streekplan en het provinciaal kwalitatief woningbouw programma zijn belangrijke randvoorwaarden voor de woningbouwmogelijkheden. In 2009 zal de derde versie van het Kwalitatief Woonprogramma (KWP3) door de provincie worden opgesteld. Basis vormen de nieuwste behoeftecijfers van het WoON 2006. Verwacht wordt dat KWP3 in 2010 definitief is vastgesteld. Looptijd van dit woonprogramma is opnieuw tien jaar, dus van 2010 tot en met 2019. KWP3 is een voortzetting van KWP2. Professionalisering van het georganiseerde bedrijfsleven kleurt de relatie tussen gemeente en bedrijfsleven; partnerschap en een gedeelde verantwoordelijkheid voor de realisatie van gezamenlijk vastgestelde doelen vormen de basis voor samenwerking tussen gemeente en bedrijfsleven. De fysieke uitbreidingsruimte voor bedrijven is in Ermelo en de omliggende gemeenten beperkt. Planning en gebruik van bedrijvenlocaties wordt in regionaal verband afgestemd.
Programmabegroting 2009-2012
29
gemeente Ermelo
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Structuurvisie Ermelo 2015 (2000) Notitie Permanente bewoning recreatiewoningen (1996) Notitie Handhaving (2001) Notitie Integrale handhaving (2002) Landschapsbeleidsplan (2001) Cultuurhistorische analyse buitengebied (1996) Beeldkwaliteitsplan ’t Weitje (1997) Beeldkwaliteitsplan Stationsstraat (2001) Toeristisch-recreatief beleidsplan (2000) Sociaal economisch beleidsplan (2002) Detailhandelsvisie (2004) Woonvisie (2008)
Het -
programma bestaat uit de producten Ruimtelijke ordening; Bouwen; Wonen; Grondzaken; Grondexploitatie; Toerisme en recreatie; Economische zaken.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heren R. Vliek, A. Nederveen en mr. J. van den Bosch Ruimtelijke Ontwikkeling
Programmabegroting 2009-2012
30
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) De gemeente Ermelo streeft naar realisatie en behoud van een vitale groene woonomgeving voor haar inwoners, zowel in de kernen als in het buitengebied, en schept condities om de inwoners te faciliteren op het gebied van betaalbaar wonen. Daarnaast streeft Ermelo naar een klimaat dat bedrijven en instellingen mogelijkheden biedt voor continuïteit binnen de gemeentegrenzen. De gemeente Ermelo versterkt haar positie als toeristenplaats voor verblijfs- en dagrecreatie. Hoofddoelstellingen Subdoelstellingen Te leveren prestaties Beoogd maatschappelijk Beoogd maatschappelijk effect deeleffect Vaststellen van de notitie Grondbeleid. De gemeente schept condities
De gemeente voert waar dat
Afronden van de procedures voor grotere bestemmings-
waardoor het inwonertal op peil
financieel verantwoord is een
plannen zoals TAWEB, Het Trefpunt en Sportpark Telgter Eng.
kan blijven, door de bouw van
actieve grondpolitiek met het oog
gemiddeld 100-150 woningen per
op het scheppen van de voorwaar-
jaar in de periode tot 2010, door
den voor gewenste ontwikkelingen
voldoende bedrijventerreinen om
ten aanzien van woningbouw
ontwikkelingskansen te geven aan
en/of bedrijventerreinen én het
Aankoop van (strategische) gronden die nodig zijn voor
primair de Ermelose bedrijven en
genereren van financiële middelen
gewenste herontwikkelingen.
door het versterken van de
om onrendabele locatie-
economische drager toerisme en
ontwikkelingen toch budgettair
recreatie.
neutraal te kunnen uitvoeren.
Het opstellen van bestemmingsplannen voor te herontwikkelen gebieden als aan de Sportlaan, De Zanderij en de Oude Arnhemsekarweg.
Duidelijkheid creëren omtrent de vraag wat de gemeente beleidsmatig met De Driehoek aan wil. Nieuwe prestatieafspraken maken met De Groene Zoom en met SGBB over de realisatie van vier woon-zorgcomplexen.
De gemeente stimuleert en regisseert in goed overleg de
Aansluitend voeren van de bestemmingsplanprocedure.
ontwikkelingen die door
Planologische medewerking verlenen aan de oprichting van
ontwikkelaars en corporaties in
een gezondheidscentrum aan de Oude Telgterweg.
gang worden gezet met het oog op een goede mix van goedkopere en duurdere koop- en huurwoningen, de totstandkoming
Ondertekenen overeenkomst met ´s Heeren Loo inzake de woningbouw op het terrein van ´s Heeren Loo – Lozenoord. Daaruit voortvloeiend bestemmingsplantraject opstarten. Herontwikkeling van gebieden als Tonselse Veld, Driesprong.
van een viertal woonzorgcomplexen én de kwaliteit van De gemeente regisseert het
Uitvoering geven aan beperkte bijstelling van de Structuurvisie
de te bebouwen omgeving.
ruimtelijk aanzien en het
Extra aandacht voor de onderlinge afstemming van het
ruimtelijk gebruik van het
ruimtelijk beleid zoals dat wordt vastgesteld door zowel rijk,
grondgebied enerzijds met het
provincie als gemeente. (In verband met de invoering van de
oog op het in stand houden en
nieuwe Wro per 1 juli 2008.)
versterken van de landschappelijke waarde en anderzijds op het versterken van het economische draagvlak van het buitengebied.
In nieuwe bestemmingsplannen wordt expliciet aandacht Actuele bestemmingsplannen voor
besteed aan een goede balans tussen beperkingen enerzijds
het hele gemeentelijk grondgebied
en ontwikkelings- en uitbreidingsmogelijkheden anderzijds.
per 1 juli 2013 (overeenkomstig
Afronden van de procedures voor grotere
het bepaalde in de Wro).
bestemmingsplannen zoals Buitengebied Midden-West. Voortgaan met de actualisatie van grote bestemmingsplannen zoals voor De Kom, De Driehoek, Tonselse Veld en Veldzicht. De toegekende groeiruimte (in het kader van Groei en Krimp)
Een veilige ontsluiting en goede
formaliseren in bestemmingsplannen.
bereikbaarheid van bedrijven en De gemeente creëert een goed
Afhankelijk van de oplossing van de waterproblematiek een
winkels.
plan van aanpak opstellen m.b.t. revitalisering van Veldzicht
ondernemersklimaat met het oog op behoud van een aantrekkelijk en divers winkelbestand en de verbreding van de diversiteit aan werkgelegenheid en bedrijvigheid.
Verbetering van de concurrentiepositie door een meer gelijke
Werkvoorbereiding aanleg van de tweede ontsluitingweg Veldzicht-Noord en aansluiting op de Groene Zoomweg.
lastendruk ten opzichte van de buurgemeenten te realiseren.
Uitbreiding gebied waarin de blauwe parkeerzone geldt. Tweemaal per jaar overleg met georganiseerde bedrijfsleven.
Een communicatieklimaat tussen
Regelmatig afleggen van bedrijfsbezoeken.
gemeente en ondernemers (incl. de recreatiesector) dat als open en
Periodiek uitgeven van een nieuwsbrief voor ondernemers.
constructief gekenschetst wordt. Actief accountmanagement bedrijven. Accurate afhandeling van vragen en zoeken naar oplossingen voor knelpunten (mede i.r.t. de invoering van de omgevingsvergunning).
Programmabegroting 2009-2012
31
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 2009 - Aantal nieuwbouwwoningen 112 133 *) - Afwijkingspercentage KWP in periode tot 2015 - huur, goedkoop +4% - huur, betaalbaar - 10 % - huur, duur + 32 % - koop, goedkoop +8% - koop, betaalbaar - 13 % - koop, duur - 20 % - Aantal hectaren uitgegeven 1,4 3,1 bedrijventerrein - Tevredenheid burgers over 7,6 7,6 aard en aantal winkels in gemeente - Percentage bestemmings83 % 77 % plannen ouder dan 10 jaar - Tevredenheid bedrijven en 6,5 instellingen over de dienstverlening van de gemeente
2010
Streefcijfer 2008 100 **)
2009 100 **)
+3% -4% +3% -6% -5 % +3% 1,0
- 15 % +3% -7% - 10 % +9% + 20 % 0,0
7,6
7,6
66 %
50 %
6,5
6,5
*) Dit is inclusief 90 gerealiseerde woningen op het terrein van Sonneheerdt, welke nog niet in 2007 zijn gereed gemeld bij het CBS (maar al wel in 2007 werden bewoond). Gereedmelding vindt plaats in 2008. Deze cijfers betreffen dit jaar, zij zeggen dus niets over de meerjarige doelstelling. **) Deze streefcijfers zijn jaargemiddelden.
Prestatie-indicatoren programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 2009 - Aantal woningbouwprojec5 ten dat een ontwikkelfase verder is gebracht - Aantal woonzorgcomplexen 1 dat een ontwikkelfase verder is gebracht - Aantal bedrijfsbezoeken 19
Programmabegroting 2009-2012
32
2010
Streefcijfer 2008 2
2009 1
2
3
20
20
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
9.010 -7.107 1.903
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Overlopende taken 2007 - Kapitaallast. investeringen - Grondexploitatie (loopt via reserve grondexploitatie) - Bestemmingsplannen
- Invoeren nieuwe Wro - Stimuleringsregeling Goedkope Woningbouw - RNV: woonruimteverdeling - Verhuur De Driesprong - Wozoco IJsbaanweg - Dividend NUON - Dividend/rente Vitens - Diverse kleine afwijkingen b. nieuw beleid - Herziening Structuurvisie - Bedrijfscontacten - Detailhandelsvisie - Start Smart - Opstellen archeologische waardenkaart (per saldo) - Dekking uit kredieten Wozozo's: * De Cantharel * De Cantharel - Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) c. dekkingsvoorstellen - Woonzorgzones - Dakbedekking NH-toren - Units woonwagencentrum - Dividend NUON
Programmabegroting 2009-2012
PB 09-12 KDN 08 PB 09-12 NJN 07 + PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 KDN 08 NJN 07 + KDN 08 NJN 07 PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 KDN 08 PB 09-12
KDN 08 PB 09-12 PB 09-12 PB 09-12 KDN 08 + NJN 08 PB 09-12
PB 09-12 + NJN 08
PB PB PB PB
2009
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
7.392 -4.826 2.566
4.747 -2.327 2.420
4.947 -2.493 2.454
5.126 -2.566 2.560
4.556 -1.958 2.598
4.556 -1.958 2.598
13.694 -11.077 2.617
6.144 -3.814 2.330
5.257 -2.869 2.388
5.345 -2.793 2.552
5.547 -2.813 2.734
4.971 -2.157 2.814
51 N
-90 V
-66 V
-8 V
136 N
216 N
2008
2009
2010
2011
2012
2013
373 N
381 N
415 N
296 N
365 N
66 N -20 V
-1 V
1N
54 N
55 N
54 N
-11 V 90 N
205 N
65 N
-49 V -25 V
-255 V -25 V -70 V
278 N -478 V 11 N -2 V
-13 V 9N
10 N
17 N
-209 V -25 V
-61 V -25 V
-25 V
-25 V
-100 V -47 V -2 V
-100 V -49 V -4 V
-100 V -49 V -9 V
-100 V -50 V -13 V
-100 V -45 V -16 V
15 N 8N
8N
8N
8N
8N
14 N
14 N
8N 15 N 14 N
-22 V -4 V
-22 V -4 V
-22 V -4 V
-51 V
-28 V
1N
1N
-150 V
-100 V
-50 V
50 N
50 N
09-12 09-12 09-12 09-12
50 N
-10 V -8 V -200 V
33
gemeente Ermelo
2009 De investeringen 2009-2013 zijn: - Woonzorgzones - Dakbedekking NH-toren (mop) - Units woonwagencentrum
2011
640
1.000
640
1.000
2012
2013
0
0
65 84
Totaal investeringen 2009-2013
Programmabegroting 2009-2012
2010
149
34
gemeente Ermelo
Programma 4: MILIEUZORG A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends De invoering van de Omgevingsvergunning per 1 januari 2009, die in het teken van deregulering staat, is verschoven naar 1 januari 2010. Het Activiteitenbesluit (milieu) is per 1 januari 2008 in werking getreden. Hiermee is een verschuiving bewerkstelligd van vergunningverlening naar handhaving. Op regionaal en provinciaal niveau wordt sterk ingezet op CO²-reductie. Dit zal van invloed zijn op het lokaal te ontwikkelen milieubeleid. Besloten is dat het te ontwikkelen milieubeleid als pilot zal dienen voor invulling van de kaderstellende rol van de gemeenteraad. Optimalisatie studies (OAS) voor het totale rioolsysteem zijn in samenwerking met het Waterschap Veluwe en de gemeenten Harderwijk en Putten uitgevoerd. Onderzoeken naar en ontwikkeling van de zogenaamde waterketen is gaande. Dit is het onderzoek TWG (Toekomst Waterketen Gelderland) naar samenwerking in breed verband. Voorbeelden zijn het opstellen van een grondwatermeetnetplan en de daadwerkelijke aanleg ervan. Het IIVR (Integrale Inrichting Veluwe Randmeren) is van invloed op de plannen rond het randmeergebied. Er is een bestuurlijke Gebiedsnota Veluwe (Gebiedsproces Veluwe) geschreven in januari 2008, waarvan de resultaten zijn overgenomen voor het stroomgebied Rijn-Midden. Daaronder valt de uitvoering van de maatregelen voor de KRW- wateren (KaderRichtlijn Water), voor Ermelo de Hierdensche Beek en de Veldbeek. De inrichtingsmaatregelen zullen voornamelijk op oevers gericht zijn voor de HEN- (Hoog Ecologisch Niveau ) en de SED wateren (Specifiek Ecologische Doelstelling) met daarnaast beschermingsmaatregelen voor tegengaan overbemesting. Voor de gemeente betekent dit voornamelijk richtlijnen voor de bestemming van de gronden. Met betrekking tot het invoeren van een nieuwe (brede) rioolheffing conform artikel 228a van de Gemeentewet (als vervanger van het rioolrecht) en de Wet verankering bekostiging van gemeentelijke watertaken is duidelijk geworden dat de voorbereidingen/besluitvorming over onder andere kosten, lastendruk, verordeningen e.d. voor 1 januari 2010 geheel moeten zijn afgerond. Daarvoor is een geactualiseerd GRP nodig. Het inzicht in de kosten van de verbrede taken dient uiterlijk eerste helft 2009 te zijn afgerond. Met de nieuwe wet gemeentelijke watertaken krijgt de gemeente sturende bevoegdheden om aan haar zorgplicht met betrekking tot afvoer hemelwater en stedelijk grondwater te voldoen. Dit gaat vooral richting afvoer van water in bebouwd gebied. Via verordeningen kan zij sturende regelgeving opstellen voor afvoer van hemelwater via riolering, maar ook richting opvang in de bodem.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Gemeentelijk Rioleringsplan 2003-2007 (vastgesteld in 2004) Waterplan 2008-2012 (2008) Bestuursovereenkomst OAS – Harderwijk Convenant Samenwerking in de handhaving provincie Gelderland en ISV (thans RNV) (1999) Nota Professionalisering van de milieuhandhaving (2004) Notitie Verbranden snoeihout (2005) Tariefsdifferentiatie afvalstoffenheffing Handhavingsuitvoeringsprogramma (2006)
Programmabegroting 2009-2012
35
gemeente Ermelo
Het -
programma bestaat uit de producten Milieu; Huishoudelijke afvalstoffen; Riolering en waterzuivering.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heren A. Nederveen en mr. J. van den Bosch VVH en Openbare Werken
Programmabegroting 2009-2012
36
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Ermelo streeft een duurzame en leefbare omgeving na, waarbij de milieurisico’s beperkt zijn. Duurzame bescherming van grond, water en lucht, risicobeheersing en handhaving staan daarbij centraal. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Het voorkomen van hinder van
Te leveren prestaties
Continueren van de externe milieuhandhavingsamenwerking.
bedrijven in Ermelo. Vervolg op project Stimuleringsprogramma afvalscheiding en preventie van huishoudelijk afval. De hoeveelheid afval verminderen Opstellen van de afvalwijzer.
door het stimuleren van preventie en gescheiden inzameling,
Organiseren van een gemeentelijke afvalopruimdag.
alsmede het verminderen van zwerfafval.
Monitoring van zwerfafval. Opstellen van een plan van aanpak op basis van het “impulsprogramma zwerfafval 2007-2009”. Uitvoeren communicatieplan afval dat in 2008 wordt opgesteld. Plaatsen ondergrondse containers voor glas, textiel, drankkartons en blik.
Het stimuleren van het gebruik van duurzame energie/besparen
Uitvoeren van de projecten Stimuleren toepassing duurzame
van energieverbruik door burgers,
energie.
bedrijven en gemeente.
Vorm geven aan het gemeentelijk klimaatbeleid. Het op de juiste kwaliteit brengen (en houden) van de bestaande
Opstellen en vaststellen van het GRP en voorstellen tot
riolering.
verbrede rioolheffing per 2010.
Het voorkomen van "water op
Renovatie rioolgemalen.
Doelmatig afvalwatertransport.
straat situaties" als gevolg van (extreme) weersomstandigheden.
Aanleggen van de “Uitbreiding Randvoorziening Kerkdennen”.
Het afkoppelen van verhardoppervlakte van riolering met het oog op het tegengaan van verdroging. Door de hoeveelheid
Het voorkomen van wateroverlast als gevolg van onjuist gebruik (verstoppingen) van de riolering.
af te voeren regenwater te Afkoppelen van verhardoppervlakte in combinatie met
beperken wordt de riolering
reconstructies en groot onderhoud.
tevens minder belast waardoor mogelijke overlast zal afnemen.
Ontwikkelen van een integrale visie samen met het Waterschap op het watervraagstuk c.q.
Uitvoering geven aan het in 2008 vastgestelde waterplan.
waterbeheer binnen de gemeente Ermelo gericht op optimale beleidsafstemming tussen wederzijdse belangen. Hiermee wordt de inrichting en het beheer van het watersysteem en de waterketen verbeterd (Waterplan).
Programmabegroting 2009-2012
37
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Milieuzorg Omschrijving Werkelijk 2006 - Percentage milieuvergunnin75 gen dat actueel is - Aantal geregistreerde n.v.t. * klachten wateroverlast - Tevredenheid burgers over 7,2 afvalinzameling * **
2007 55 **
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 80
2009 90
123
90
80
7,4
7,2
7,2
Klachten worden voor het eerst vanaf 2007 afzonderlijk geregistreerd. In 2007 heeft er een nieuwe inventarisatie plaatsgevonden.
Prestatie-indicatoren programma Milieuzorg Omschrijving Werkelijk 2006 - Aantal geregistreerde 115 klachten over bedrijven - Hoeveelheid ingezameld afval in kilogrammen per inwoner: - restafval, excl. grofvuil 164 - groente-, tuin- en fruitafval 74 - papier 73 - glas 24 - textiel 4,9 - klein chemisch afval 1,2 - drankkartons 4,0 - blik 1,5 - Aantal kilometers te reinigen 21 en te inspecteren riool - Jaarlijks aantal m² van de 14.400 riolering afgekoppeld m² verhard oppervlak
Programmabegroting 2009-2012
2007 152
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 90
2009 90
167 81 76 24 4,6 1,8 4,9 1,5 18
163 81 76 24 4,6 1,8 4,9 1,5 15
163 81 76 24 4,6 1,8 4,9 1,5 15
500 m²
4.000 m²
4.000 m²
38
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
5.036 -3.119 1.917
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen - Overlopende taken 2007 - Waterplan (ten laste van reserve riolering) - Studie GRP - Impulsprogr. zwerfafval - Handhaving milieu - Bodemsanering Magnus Soilax: extra storting in voorziening - Inzameling huishoudelijke afvalstoffen (per saldo) - Diverse kleine afwijkingen b. nieuw beleid - NME Centrum Ermelo - Waterplan Ermelo 08-12 - Klimaatbeleid Dekking uit bestaande budgetten c. dekkingsvoorstellen - Rioolrecht: inflatiecorrectie - Rioolrecht: Waterplan - brede rioolheffing
2012
Doorkijk 2013
4.486 -2.778 1.708
4.386 -2.829 1.557
4.341 -2.872 1.469
4.105 -2.873 1.232
4.016 -2.828 1.188
4.016 -2.828 1.188
4.687 -2.875 1.812
4.621 -2.972 1.649
4.596 -3.031 1.565
4.327 -3.035 1.292
4.266 -2.990 1.276
4.241 -2.991 1.250
104 N
92 N
96 N
60 N
88 N
62 N
2008
2009
2010
2011
2012
2013
70 N
101 N
87 N
90 N
109 N
3N
6N
8N
20 N
25 N
25 N
10 N
-11 V -8 V
-12 V -2 V
-13 V
-11 V -1 V
-11 V -1 V
6N 25 N 8N
6N 23 N
-7 V 10 N
-7 V 47 N
-7 V
-23 V -25 V pm
-23 V -25 V pm
-23 V -25 V pm
-23 V -25 V pm
-23 V -25 V pm
PB 09-12 NJN 07 + PB 09-12 KDN 08
-104 V 40 N
PB 09-12 NJN 07 NJN 07 NJN 07
43 45 25 16
N N N N
PB 09-12
28 N
30 N
PB 09-12 -9 V
PB 09-12 PB 09-12 PB 09-12
2009
Programmabegroting 2010 2011
6N 42 N
-8 V
PB 09-12 PB 09-12 PB 09-12
2009
2010
2011
2012
2013
De investeringen 2009-2013 zijn: - Verbeteringsmaatregelen riolering - Vrijverval riolering - Drukriolering: mechanisch/elektrisch - Waterplan: afkoppelen overheidsgebouwen
160 126 71 38
160 126 71 38
160 126 71 38
126 71 38
127 71
Totaal investeringen 2009-2013
395
395
395
235
198
Programmabegroting 2009-2012
39
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
40
gemeente Ermelo
Programma 5: JEUGD EN ONDERWIJS A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends Jeugd. De gemeentelijke taken voor het preventief jeugdbeleid zijn opgenomen in prestatieveld 2 van de Wmo en vastgelegd in het Meerjarenbeleidsplan Wmo 2008-2012 gemeente Ermelo. De programmaminister van Jeugd en Gezin heeft uitgesproken dat in 2011 alle gemeenten een herkenbaar, laagdrempelig inlooppunt hebben waar iedereen naar toe kan met vragen over opgroeien en opvoeding. Centrum Jeugd en Gezin (CJG) komt door middel van samenwerkingsverbanden tot stand. In de CJG´s bieden organisaties hun diensten in samenhang aan ouders, kind en jongeren aan. Het Elektronisch Kind Dossier (EKD) en een Verwijsindex worden onder andere ingezet als instrumenten om de kinderen te volgen in hun ontwikkeling. De gemeente vervult de regiefunctie door te zorgen voor de totstandkoming van sluitende afspraken. Regionaal Sociaal Programma 2008-2011. In de regio wordt samen met de gemeenten uitvoering gegeven aan het Regionaal Sociaal Programma 20082011. Hierin zijn de volgende programma´s opgenomen voor het onderdeel Jeugd: 1. Zorg op maat: afgestemd Preventief Jeugdbeleid en Jeugdzorgbeleid (onder andere ontwikkeling CJG´s) 2. Zorgeloos groot worden: Opvoeden en opgroeien (onder andere ondersteuning bij echtscheiding) 3. Een zorg minder: Gezonde leefstijl jeugd (onder andere project Gezond Gewicht) 4. Zorg voor de toekomst: Maatschappelijke startkwalificatie. Kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. Het kabinet wil dat voor alle kinderen een kwalitatief goede opvang is in peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen. Alle kinderen die het nodig hebben, krijgen daarbij voorschoolse educatie (vve) aangeboden, waardoor hun achterstand wordt ingelopen. Het kabinet gaat toewerken naar een landelijk dekkend vve-aanbod in peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen voor kinderen die daarvoor in aanmerking komen. Daarvoor neemt het kabinet maatregelen die gericht zijn op het aanbod en de kwaliteit van vve en de toeleiding naar vve. In dit proces krijgen de gemeenten de regierol toebedeeld. Voor de peuterspeelzalen komt een landelijk kwaliteitskader en een financiële impuls om de personele bezetting op gelijk niveau te brengen met de kinderopvang. Door verlaging van de ouderbijdrage moet de toegankelijkheid van de peuterspeelzaal worden vergroot. Dit verloopt via het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (OAB). Door deze maatregelen zullen peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen naar elkaar toegroeien en kunnen via samenwerking de toegankelijkheid en de kwaliteit verhogen. Voortijdig schoolverlaten. Het kabinet heeft besloten dat het aantal voortijdige schoolverlaters drastisch omlaag moet. Een voortijdige schoolverlater is een jongere tot 23 jaar die niet in het bezit is van een diploma op HAVO, VWO of MBO-2 niveau. De staatssecretaris heeft met de centrumgemeente van onze regio en de onderwijsinstellingen een convenant afgesloten, waarin is afgesproken dat het aantal voortijdige schoolverlaters gedurende 4 jaren jaarlijks met 10% vermindert ten opzichte van het schooljaar 2005/2006. De scholen ontvangen een financiële bijdrage voor projecten die gericht zijn op het terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters. De procesmatige begeleiding van deze maatregelen liggen bij het Regionaal Bureau Leerlingzaken.
Programmabegroting 2009-2012
41
gemeente Ermelo
-
-
Passend Onderwijs. Scholen en hun besturen krijgen de verantwoordelijkheid om ieder kind met of zonder beperking passend onderwijszorgaanbod te bieden. Daarvoor gaan schoolbesturen samenwerken in regionale netwerken. Hierbij moet ook afstemming en samenhang komen met externe zorgstructuren, zoals jeugdzorg. Over de vormgeving van passend onderwijs zullen de besturen overleg voeren met de gemeenten. Volwasseneneducatie. De RNV-gemeenten zullen zich naar verwachting in 2008/2009 heroriënteren op de positie van het onderdeel Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs (VAVO, dat bestaat uit avond VMBO, HAVO en VWO) binnen de volwasseneneducatie. Bij vaststelling van de Participatiewet zal op 1 januari 2009 het participatiebudget in werking treden voor gemeenten. In dit budget worden de participatiebudgetten Inburgering, Volwasseneneducatie en Wet Werk en Bijstand gebundeld, waardoor gemeentebeleid voor re-integratie, volwasseneneducatie en inburgering onderling beter is af te stemmen.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Nota Evaluatie jeugdbeleid (2005) Notitie Kwaliteitseisen peuterspeelzaalwerk Ermelo (2005) Nota "Motieven: Verwevenheid in Ermelo; Welzijnsplan 2004-2008" (2003) Notitie "De leerling centraal" (2005) Integraal huisvestingsplan (2005) Kadernota brede school (2006) Meerjarenonderhoudsplan (MOP) (tweejaarlijks actualisatie) Raamovereenkomst ROC Landstede uitvoering volwasseneneducatie t/m 2008 Plan van aanpak Aansluiting Jeugdbeleid Jeugdzorg Regio Noord-Veluwe (2006) Meerjarenbeleidplan Wmo 2008-2012 gemeente Ermelo “Actief en betrokken” (2008)
Het -
programma bestaat uit de producten Jeugdbeleid; Primair onderwijs; (Voortgezet) speciaal onderwijs; Voortgezet onderwijs; Gemeenschappelijke lasten en baten onderwijs; Volwasseneneducatie.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heer mr. J. van den Bosch en mevrouw M.J.E. Verhagen Welzijn
Programmabegroting 2009-2012
42
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Voorzien in goed en samenhangend jeugd- en onderwijsbeleid waardoor jongeren en volwassenen zijn voorbereid op actieve deelname aan de samenleving. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Handhaven van de kwaliteit en variëteit van het activiteiten-
Te leveren prestaties
Voortzetting relatie en budgetsubsidiëring Stichting Pinel.
/voorzieningenaanbod en gelegenheid tot ontmoeting voor kinderen en jongeren van 10-24
Voortzetten subsidiëring preventieve voorzieningen voor
jaar.
jongeren en ouders met problemen met opgroeien en
Verbeteren van de kansen van alle
opvoeden.
jeugdigen in Ermelo van 0 tot 24
Uitvoeren project Centrum voor Jeugd en Gezin, inclusief
jaar om zich in overeenstemming
Versterken van opvoed- en
met hun capaciteiten te
opgroeiondersteuning door het
ontwikkelen en op te groeien tot
bieden van informatie en advies,
volwassenen die volop deelnemen
probleemsignalering en toeleiding
Komen tot herkenbare invulling Centrum Jeugd en Gezin in de
aan de samenleving.
naar zorg, bieden van lichte
vorm van digitale, telefonische en fysieke functies.
ambulante hulp en coördinatie van zorg voor jeugdigen van 0-24 jaar
coördinatie van zorg en versterking van de zorgstructuren voor en met onderwijs.
Voortzetting pro-actieve laagdrempelige hulpverlening.
en hun ouders om dreigende
Actieve deelname aan de regionale samenwerking op het
problemen te voorkomen.
gebied van jeugdbeleid en zorgdragen voor lokale afstemming en implementatie.
Verbeteren van de participatie van jongeren bij het ontwikkelen van
Uitvoering geven aan de nota Jongerenparticipatie in Ermelo.
plannen.
Toegankelijk, bereikbaar en goed
Beoordelen of er voldoende openbaar onderwijs is.
openbaar basisonderwijs. Uitvoering onderwijshuisvestingsplan. Nieuwbouw voortgezet speciaal onderwijs ´s Heeren Loo De gebouwen voor basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs en Goede, toegankelijke en bereikbare onderwijsvoorzieningen, zo
voortgezet onderwijs voldoen aan de bouw- en onderwijskundig te stellen eisen.
Ondersteunen nieuwbouw bijzondere basisschool Margriet (oplevering 2011). Ondersteunen nieuwbouw openbare basisschool De Cantharel (oplevering 2011).
mogelijk in combinatie met andere voorzieningen.
(Driekansen).
Ondersteuning van
Ondersteunen nieuwbouw openbare basisschool Arendshorst
onderwijsinitiatieven tot invoering
(oplevering 2010).
van "de brede school". Ondersteunen initiatieven schoolbesturen (brede school).
Voorzien in een goede vervoersvoorziening voor leerlingen die aangewezen zijn op
Monitoren kwaliteit uitvoering leerlingenvervoer.
schoolvervoer.
Beschikken over een goed
Uitvoering Lokale Educatieve Agenda: ondersteunen
ondersteuningsaanbod (onder
versterking van zorgstructuren in het onderwijs.
andere schoolbegeleiding) aan scholen, jongeren en volwassenen.
Programmabegroting 2009-2012
43
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Jeugd en Onderwijs Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Tevredenheid burgers over 7,3 7,3 basisscholen - Oordeel burgers over 7,3 7,1 onderwijs in het algemeen - Percentage bevraagde * jeugdigen dat positief oordeelt over: - veiligheidsgevoel (2005: 71 %) - lichamelijke gezondheid (2005: 92 %) - psychische gezondheid (2005: 83 %) - Percentage jongeren tussen 20 % 20 % de 18 en 23 jaar zonder startkwalificaties dat geen onderwijs volgt - Percentage leerplichtige 100 % 100 % leerlingen dat onderwijs volgt - Aantal geregistreerde 8 12 klachten over het leerlingenvervoer
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 7,3
2009 7,3
7,3
7,3
71 %
71 %
95 %
95 %
85 %
85 %
18 %
17 %
100 %
100 %
8
8
* Indicator wordt eens per drie jaar gemeten; volgende meting (e-movo onderzoek) is in 2008.
Prestatie-indicatoren programma Jeugd en Onderwijs Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Percentage bereik jeugd100 % 100 % gezondheidszorg (2005: 100 %) - Aantal zorgadviesteams 3 2 voortgezet onderwijs - Bovenschools zorgadvies1 1 team p.o. - Percentage succesvol 85 % 90 % herplaatste schoolverlaters
Programmabegroting 2009-2012
44
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 97 %
2009 97 %
3
3
1
1
90 %
90 %
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008
2009
Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
3.592 -294 3.298
3.705 -303 3.402
3.664 -295 3.369
3.704 -423 3.281
3.757 -429 3.328
-17 V 2008
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
3.477 -482 2.995
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen
-
Overlopende taken 2007 Verzekering onderwijs Bijdrage in gebruik Calluna Leerlingenvervoer Huisvesting VSO Vrijval deel voorziening Overschrijdingsuitk. ond. - jeugdbeleid
PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 KDN 08 NJN 07 PB 09-12 KDN 08 NJN 07 KDN 08 NJN 07 + KDN 08
- Diverse kleine afwijkingen b. nieuw beleid - OBS De Cantharel - OBS De Cantharel - BBS De Klokbeker - VO Groevenbeek - Centrum Jeugd en Gezin: inkomsten uitgaven c. dekkingsvoorstellen - OBS De Cantharel - OBS De Arendshorst - BBS Margrietschool
Programmabegroting 2009-2012
PB PB PB PB PB
-67 V 23 N -26 V 43 N 37 N
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
3.645 -303 3.342
3.662 -294 3.368
3.662 -294 3.368
4.123 -453 3.670
3.949 -496 3.453
3.974 -318 3.656
4.157 -326 3.831
-74 V
301 N
111 N
288 N
463 N
2009
2010
2011
2012
2013
51 N
64 N
65 N
65 N
70 N
-95 V
129 N
135 N
78 N
243 N
-29 V -56 V 43 N 33 N
-29 V -56 V 43 N 117 N
-29 V -56 V 43 N 113 N
-29 V -56 V 43 N 112 N
-29 V -56 V 43 N 112 N
-21 V
-20 V
2N
-4 V
2N
-43 V 30 N -14 V
09-12 09-12 09-12 09-12 09-12
43 N 10 N -57 V 57 N
PB 09-12 PB 09-12 PB 09-12
-103 V 103 N
-135 V 135 N
22 4 42 10
N N N N
N N N N
22 4 40 9
N N N N
-170 V 170 N
-90 V -86 V -64 V
45
22 4 40 10
1N 1N 1N
1N 1N 1N
gemeente Ermelo
2009 De investeringen 2009-2013 zijn: - OBS De Cantharel: vervangende nieuwbouw - OBS Arendshorst: vervangende nieuwbouw - BBS Irene: kozijnen/ramen/deuren (MOP) - BBS Bernhard: dakbedekking (MOP) - BBS Augustinus: dak (MOP) - BBS Juliana: dakbedekking (MOP) - BBS De Klokbeker: verwarming (MOP) - BBS De Goede Herder: kozijnen (MOP) - BBS De Goede Herder: verwarming (MOP) - BBS De Klokbeker: dakbedekking (MOP) - BBS Augustinus: kozijnen/ramen/deuren (MOP) - Scholen Pretoriusplein: sloopkosten - Scholen Pretoriusplein: tijdelijke huisvesting - Scholen Pretoriusplein: vervangende nieuwbouw - BBS Beatrix: verwarmingsinstallatie (MOP) - BBS Margriet: vervangende nieuwbouw - BBS De Klokbeker: uitbreiding 2 groepsruimten - BBS De Klokbeker: onderwijsleerpakketten en meub. - VO Groevenbeek: onderwijsleerpakketten en meub.
100 430 25 70
Totaal investeringen 2009-2013
625
Programmabegroting 2009-2012
46
2010
2011
1.292 895 123
311 298
2012
2013
3 65 4 39 187 35 80 42 81 100 3.537 39 659
220
3.153
1.058
81
3.718
gemeente Ermelo
Programma 6: WELZIJN, SPORT EN CULTUUR A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends Wet Maatschappelijke Ondersteuning. In de Wet Maatschappelijke Ondersteuning hebben de taken van de gemeente vanuit de Welzijnswet, om samen met de burgers te zorgen voor een prettige en stimulerende sociale leefomgeving voor haar inwoners, een plek gekregen. Hoewel de veranderingen door de komst van de Wmo veel aandacht vragen, blijft alertheid nodig om de kwaliteit van het algemeen voorzieningenniveau op peil te houden. Dit is nodig om de gewenste deelname door groepen die nu nog aan de zijlijn staan te kunnen bewerkstelligen. Cultuurbeleid. Cultuur als afzonderlijk domein maakt plaats voor een cultuurbeleving die steeds wisselende verbanden aangaat met andere sectoren, zoals onderwijs en naschoolse opvang, welzijn en sport, maar ook toerisme en recreatie. De provincie Gelderland heeft voor de jaren 2009-2012 nieuw cultuurbeleid geformuleerd, onder de noemer "Meer Verbindingen". Er zijn regionale steunfuncties amateurkunst en cultuureducatie opgezet in Harderwijk. Om de positie van cultuur op de Veluwe te versterken wordt het Gebiedsgericht Cultuurbeleid verder gecontinueerd. De naam zal wijzigen in Regionaal Cultuurbeleid. Belangrijkste speerpunten zijn cultuureducatie, cultuurtoerisme, cultuurparticipatie en op lokaal niveau kunst in de openbare ruimte. Vrijwilligerswerkbeleid en informele zorg. In de regio wordt samen met de gemeenten uitvoering gegeven aan het Sociaal Programma 2008-2011 met de volgende programma’s: o Vrijwilligersondersteuning: Terugdringing hinderlijke wet- en regelgeving voor vrijwilligersorganisaties; o Vrijwilligersondersteuning: Regionaal samenwerkingsverband maatschappelijke stages; o Mantelzorgondersteuning: Structuur aan bod! Infrastructuur informele zorg; o Mantelzorgondersteuning: Mantelzorger bekend(t), verbetering communicatie en informatieverstrekking.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Meerjarenbeleidplan Wmo 2008-2012 gemeente Ermelo “Actief en betrokken” (2008) Eindevaluatie afsluiting Tijdelijke stimuleringsregeling vrijwilligerswerk in 2006 Basisnotitie en prioriteitenplan breedtesport 2002-2008 (2001) Beeldende kunst in de openbare ruimte, kunstplan 2006-2010 (2006) Nota Aankopen en opdrachten beeldende kunst in de openbare ruimte (2006)
Het -
programma bestaat uit de producten Sociaal-cultureel werk; Sport; Sociaal-culturele en maatschappelijke accommodaties; Kunst en cultuur.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heren mr. J. van den Bosch, A. Nederveen en mevrouw M.J.E. Verhagen Welzijn
Programmabegroting 2009-2012
47
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) De gemeente Ermelo wil een vitale samenleving zijn waarin iedereen actief deelneemt en medeverantwoordelijkheid draagt. Daarbij geeft Ermelo extra aandacht aan de mogelijkheden voor deelname door groepen inwoners die door hun leeftijd of beperking kwetsbaar zijn. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Handhaven van het
Te leveren prestaties
Implementatie beleidsplan Wmo 2008-2012.
kwaliteitsniveau, diversiteit en Welzijn Handhaven van de kwaliteit van het algemene voorzieningenniveau en verbeteren van de voorwaarden voor deelname door kwetsbare
spreiding van het aanbod van maatschappelijke activiteiten
Onderzoek en implementatie bestuursstructuur
(beleidsplan Wmo 2008-2012) en
Beheerscommissie Accommodaties.
beschikbaarheid van sociaalculturele accommodaties.
groepen. Hieronder wordt verstaan ouderen (55+), jongeren
Verbeteren van de kwaliteit van de
Ontwikkelen van integraal beleid dat erop gericht is om samen
(12-24) en mensen met een
woon- en leefomgeving en van de
met de betrokken partijen (zoals wijkplatforms) en burgers,
sociale, fysieke, zintuiglijke of
betrokkenheid en
de leefbaarheid en de sociale samenhang in buurt en wijk te
geestelijke beperking.
verantwoordelijkheid van inwoners
vergroten.
(wijkgericht werken, inclusief wijkplatforms). Regie voeren bij implementatie (nieuwe) regionale en lokale ondersteunings- en informatiestructuur informele zorg, waarbij aansluiting en afstemming wordt gezocht met
Vrijwilligerswerk
bestaande vrijwilligersondersteuning.
Vergroten van het aantal mensen
Het wegnemen van hinderlijke (gemeentelijke) financiële en
dat vrijwillig actief is in de
administratieve lasten voor vrijwilligersorganisaties.
Ermelose samenleving en dat bereid is tot onderlinge dienstverlening, met name van
Naast de regionale afstemming, ook lokaal invulling geven
groepen die
aan de makelaarsrol tussen scholen voortgezet onderwijs,
ondervertegenwoordigd zijn in het
steunpunt vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties voor de
vrijwilligerswerk (jongeren en
invulling van de maatschappelijke stage.
mensen van allochtone afkomst).
Opstellen en implementeren plan breedtesport 2009-2012. Sport en breedtesport Vergroten deelname aan sport- en
Onderzoek naar betere benutting bestaande
breedtesportactiviteiten met
sportaccommodaties 2009.
bijzondere aandacht voor
Onderzoek sport te stimuleren bij buitenschoolse opvang.
gehandicapten, jeugdigen, kinderen met overgewicht en
Onderzoek aanstellen lokale accountmanager sport.
ouderen. Integraal platform sport en onderwijsinstellingen.
Cultuur
Handhaven van een gevarieerd
Handhaven van het kwaliteitsniveau van de kunstmenu’s van
aanbod aan activiteiten op het
het basisonderwijs.
gebied van kunst en cultuur.
Vergroten van de deelname van inwoners van Ermelo en van schoolgaande jeugd en kwetsbare groepen in het bijzonder aan culturele activiteiten in Ermelo.
Versterken van een gevarieerd activiteitenaanbod door regionale samenwerking.
Versterken van de mogelijkheden om kennis te maken met
Verbeteren van de diversiteit en toegankelijkheid van het
beeldende kunst in de openbare
aanbod voor kwetsbare groepen.
ruimte.
Uitvoering geven aan de activiteiten in de nota Beeldende kunst in de openbare ruimte, kunstplan 2006-2010.
Programmabegroting 2009-2012
Versterken van de aandacht voor
Vervolg geven aan de uitwerking van een museumfunctie
de historie van Ermelo.
natuur(historie) en cultuurhistorie.
48
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Welzijn, Sport en Cultuur Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Tevredenheid burgers over 6,6 6,6 uitgaansvoorzieningen - Tevredenheid burgers over 5,8 5,9 cultuurvoorzieningen - Tevredenheid burgers over 7,2 7,2 verenigingen en clubs - Tevredenheid burgers over 7,4 7,2 sportvoorzieningen - Tevredenheid burgers over 5,8 5,8 welzijnsvoorzieningen
2008
Prestatie-indicatoren programma Welzijn, Sport en Cultuur Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 - Aantal bezoekers theater De Dialoog 2004-2005: 1.498 2005-2006: 2.599 2006-2007: 3.733 - Aantal aangevraagde 18 breedtesportactiviteiten - Aantal leerlingen in voortgezet onderwijs dat maatschappelijke stage vervult (bron: gegevens CCG en SVE)
2009
2009
2010
2010
Streefcijfer 2008 6,6
2009 6,6
6,0
6,0
7,2
7,2
7,4
7,4
6,0
6,0
Streefcijfer 2008 3.500
2009 3.500
6*
200
* tot 1 april 2008, einddatum plan breedtesport 2002 t/m 2008 en vanaf 2009 afhankelijk van het nog vast te stellen beleid breedtesport 2009 t/m 2012.
Programmabegroting 2009-2012
49
*
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
5.520 -2.523 2.997
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen - Overlopende taken 2007 - Streekmuziekschool -
Stelpost bibliotheek Aankopen beeldende kunst Museum het Pakhuis Stichting Pinel
- Evaluatie wijkgericht werk. - Sportzaal weth. Balvers: exploitatie (per saldo) - Sportcomplex Calluna: exploitatie (per saldo) - Sporthal Triade
- Sportpark FC Horst - Diverse kleine afwijkingen
PB 09-12 KDN 08 + PB 09-12 KDN 08 NJN 07 + KDN 08 NJN 08 PB 09-12 NJN 07 NJN 07 + KDN 08 KDN 08 NJN 07 + KDN 08+ PB 09-12 NJN 07 + KDN 08+ PB 09-12 NJN 07 + KDN 08+ PB 09-12 NJN 08
b. nieuw beleid - Regionaal cultuurbeleid - Museum Het Pakhuis - Gewoon Meedoen
PB 09-12 PB 09-12 PB 09-12
c. dekkingsvoorstellen - Zwembadinstallatie Calluna - Toplaag sportvelden
PB 09-12 PB 09-12
Programmabegroting 2009-2012
2009
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
5.366 -2.428 2.938
5.539 -2.439 3.100
5.333 -2.436 2.897
5.306 -2.426 2.880
5.321 -2.426 2.895
5.321 -2.426 2.895
5.533 -2.427 3.106
5.719 -2.390 3.329
5.457 -2.392 3.065
5.409 -2.383 3.026
5.490 -2.392 3.098
5.492 -2.380 3.112
168 N
229 N
168 N
146 N
203 N
217 N
2008
2009
2010
2011
2012
2013
-30 V
15 N 8N
29 N 8N
27 N 42 N
28 N 40 N
35 N 26 N
7N -30 V
13 N
13 N
13 N
13 N
13 N
9N
22 N
25 N 18 N
35 N
35 N
35 N
35 N
35 N
-9 V
-14 V
-14 V
-14 V
-14 V
-14 V
48 N
91 N
82 N
74 N
74 N
74 N
-10 V 33 N 15 N
-15 V
-15 V
-15 V
-15 V
-15 V
11 N
21 N
14 N
21 N
20 N
4N 20 N 5N
4N 54 N 5N
4N
4N 12 N 5N
4N 12 N 5N
4N 12 N 5N
63 N
22 N
5N
-41 V -10 V
50
gemeente Ermelo
2009 De investeringen 2009-2013 zijn: - Sporthal Calluna: ventilatie (MOP) - Zwembad Calluna: zwembadinstallatie (MOP) - Sportcomplex Calluna: vervanging kasregister - Zwembad Calluna: dakbedekking (MOP) - Zwembad Calluna: verwarmingsinstallatie (MOP) - Zwembad Calluna: waterinstallaties (MOP) - Sportcomplex Calluna: beveil.voorzien. daken (MOP) - Toplaag sportvelden - Beregeningsinstallatie DVS (MOP) - Beregeningsinstallatie De Zanderij (MOP) - Kleedkamers CSV Dindoa - BA De Leemkuul: dakbedekking (MOP) - BA De Dialoog: ventilatie - BA De Dialoog: vaste garderobe en werkkast - BA De Dialoog: vervanging automatiseringssysteem - BA De Dialoog: audiovisuele middelen theaterzaal - BA De Dialoog: balletvloer / toneeldoeken - BA De Dialoog: beveiligingsvoorzieningen daken Totaal investeringen 2009-2013
Programmabegroting 2009-2012
18 6
2011
30 420
38
2012
2013
48 33 167 30 100 65 95
100
25
122 40 23 19 34 10 13 21 239
51
2010
710
316
0
192
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
52
gemeente Ermelo
Programma 7: MAATSCHAPPELIJKE DOELGROEPEN A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends De EOZ-visie (Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam) gericht op Ermelo als zorggemeente, met name voor mensen met een beperking, wordt onverkort gehandhaafd. De Wet maatschappelijke ondersteuning maakt de gemeente verantwoordelijk voor uitvoering van enkele nieuwe taken, maar betekent ook het voortzetten, intensiveren en integraal benaderen van wat al gebeurde. Onder de Wmo staat eigen verantwoordelijkheid weer voorop. Ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligerswerk zal nodig zijn. De toekomst van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) blijft ongewis. Er gaan stemmen op om onderdelen, gericht op deelname aan de samenleving, over te hevelen naar de Wmo. Een goede afbakening zal nodig zijn. De instelling voor algemeen maatschappelijk werk krijgt steeds meer een centrale functie. Naast de basistaak zijn er de afgelopen jaren taken bijgekomen, zoals school- en jeugdmaatschappelijk werk, buurtbemiddeling, voorkoming huurschulden en een rol in het voorkomen van huiselijk geweld. De al eerder gesignaleerde trend naar meer outreachend werken past hierbij. Gemeenten krijgen een taak met betrekking tot de regie over een landelijk dekkend netwerk van antidiscriminatievoorzieningen (ADV´s). Dit zou al ingaan in 2009, maar medio 2008 bestaat er nog veel onduidelijkheid over. De ontwikkeling van woonzorgzones rondom de totstandkoming van de woonzorgcomplexen maakt het ouderen en mensen met een beperking mogelijk langer zelfstandig deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer. De Wet Inburgering is in uitvoering. Dit gebeurt door de IGSD (zie ook de opmerking bij het programma Sociale Zorg)
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Meerjarenbeleidplan Wmo 2008-2012 gemeente Ermelo "Actief en betrokken" (2008) Beleidsnotitie gezondheidsbeleid 2008-2012 "Kiezen voor een gezond leven op de Noord-Veluwe" (2008) Beleidsplan gezondheidszorg 2008-2012.
Het -
programma bestaat uit de producten Ouderenbeleid; Gezondheidszorg; Gehandicaptenbeleid; Wmo; Asielzoekers; Wet inburgering.
Portefeuillehouder: Afdeling:
mevrouw M.J.E. Verhagen en de heer A. Nederveen Welzijn
Programmabegroting 2009-2012
53
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Het voor iedereen mogelijk maken om in een gezonde en veilige fysieke omgeving zo zelfstandig mogelijk te leven en naar vermogen mee te doen aan het maatschappelijk leven op alle levensterreinen. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Kwetsbare groepen. Verbeteren van de bereikbaarheid, Beschikbaarstelling van subsidies voor kleine EOZ-projecten.
toegankelijkheid en bruikbaarheid (BTB) van de voorzieningen met
Treffen van BTB-maatregelen bij (her)inrichting/renovaties van
het oog op het realiseren van de
de infrastructuur.
visie Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam.
Uitvoering beleidsplan Wmo 2008-2012. Onderzoek naar verbetering toegankelijkheid van openbare gebouwen en het opstellen van een actieplan. Hierbij ook de Verbeteren van het aanbod van
mogelijkheden onderzoeken van het aanspreken van private
vormen van zorg, van welzijns- en
organisaties op verantwoordelijkheden in dezen.
Kwetsbare groepen.
andere voorzieningen in de
Verbeteren van het aanbod van
woonomgeving zodat dit zo nauw
zorg en dienstverlening om het
mogelijk aansluit bij de behoeften
voor iedere burger mogelijk te
van de inwoners. Zorgen voor
maken om mee te doen in de
goede en bereikbare informatie op
samenleving. Belemmeringen als
dit gebied.
Actief potentiële partners benaderen om een gevarieerd aanbod van woonvormen te realiseren. De woonzorgcomplexen helpen realiseren.
gevolg van leeftijd of beperking zoveel mogelijk wegnemen. Zorgen welzijnsvoorzieningen moeten toegankelijk en bereikbaar zijn.
Verbeteren van mogelijkheden voor instellingsbewoners die dit Inspanningen intensiveren.
wensen, om voor hun vrijetijdsbesteding mee te doen bij algemene organisaties en verenigingen.
Onderzoek naar gevolgen voor bewoners van beschermde woonvormen in Ermelo van eventuele overheveling van vormen van begeleiding naar de Wmo.
Faciliteren deskundigheidstrainingen inzake huiselijk geweld voor professionals en vrijwillig kader.
Gezondheid.
Verbeteren van het bewustzijn van
Jaarlijks organiseren van een publiekscampagne inzake
Verbeteren van voorwaarden voor
het belang van een gezonde
huiselijk geweld.
een gezond leven door het wijzen
leefstijl bij inwoners en speciaal
op het belang van een gezonde
kinderen, met specifieke aandacht
leefstijl en verbetering inzicht in
voor zes landelijke thema’s.
welke bijdragen de gemeente al levert aan een goede volksgezondheid.
Verbeteren inzicht in de gemeentelijke bijdrage aan de
Uitvoering beleidplan gezondheidszorg 2008-2012 incl. quickscan gemeentelijke bijdrage aan gezondheidsbeleid.
volksgezondheid.
Wmo.
Voor zover niet elders vermeld het verder uitwerken van het
Bereiken dat kwetsbare burgers
Wmo-Beleidsplan.
kunnen participeren in de samenleving. (Doen) uitvoeren van de Wet Inburgering.
Programmabegroting 2009-2012
54
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Maatschappelijke doelgroepen Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 - Tevredenheid burgers over 7,1 7,0 zorgvoorzieningen - Percentage gebruik Wmo (van het totaal aantal wmocliënten) - huishoudelijke hulp 18,1 27,7 - vervoersvoorziening 31,7 42,5 - eetvoorziening 2,4 2,9 - Percentage zelfstandig 88 88 wonende 75+ers (bron GBA)
Prestatie-indicatoren programma Maatschappelijke doelgroepen Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 - Afgedane aanvragen 104 woonvoorzieningen - Afgedane aanvragen 6 vervoersvergoedingen - Afgedane aanvragen 281 vervoervoorzieningen - Afgedane aanvragen hulp bij 284 het huishouden ZIN - Afgedane aanvragen PGB 13 - Afgedane aanvragen 0 financiële vergoeding huishoudelijk hulp - Gemiddelde doorlooptijd nb tussen aanvraag en verzenden beschikking
Programmabegroting 2009-2012
55
2009
2009
2010
2010
Streefcijfer 2008 7,1
2009 7,1
18,1 31,7 2,4 88
18,1 31,7 2,4 88
Streefcijfer 2008 > 105
2009 > 105
<5
<5
>280
> 280
> 290
>290
> 15 <5
> 15 <5
nb
nb
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
6.494 -1.069 5.425
6.494 -1.069 5.425
6.502 -1.069 5.433
6.510 -1.069 5.441
6.510 -1.069 5.441
6.598 -976 5.622
6.279 -968 5.311
6.310 -970 5.340
6.337 -971 5.366
6.341 -973 5.368
6.346 -975 5.371
222 N
-114 V
-85 V
-67 V
-73 V
-70 V
Herkomst
2008
2009
2010
2011
2012
2013
PB 09-12 PB 09-12 KDN 08 KDN 08
11 N 145 N
10 N
17 N 9N
21 N 8N
22 N 7N
29 N 5N
-91 V -168 V 165 N
-96 V -160 V
-102 V -160 V
-108 V -160 V
-108 V -160 V
-108 V -160 V
20 N
36 N
36 N
36 N
36 N
36 N
30 N 12 N
16 N 5N -1 V
12 N 17 N 10 N
10 N 29 N 21 N
3N 29 N 22 N
29 N 23 N
PB 09-12 PB 09-12
26 N 8N
26 N 8N
26 N 8N
26 N 8N
26 N 8N
26 N 8N
PB 09-12 KDN 08 PB 09-12 KDN 08 PB 09-12
-8 V 12 N 20 N 13 N 10 N 17 N
12 N
12 N
12 N
12 N
12 N
13 N
13 N
13 N
13 N
13 N
17 N
17 N
17 N
17 N
17 N
2009
2010
2011
2012
2013
5.521 -869 4.652
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting
- Jeugdgezondsheidszorg - Diverse kleine afwijkingen
2012
Doorkijk 2013
6.469 -1.069 5.400
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen - Overlopende taken 2007 - Wmo (incl. WVG/CVV): per saldo - Stelpost Wmo - Inhuur Wmo (uit rek.saldo) - Algemeen maatschappelijk werk - Uitvoering Wet Inburgering
2009
Programmabegroting 2010 2011
PB 09-12 KDN 08 NJN 07 + KDN 08 KDN 08 + PB 09-12 PB 09-12
b. nieuw beleid - Gezondheidsbeleidsplan - Wmo: Bemoeizorg Dekking uit bestaande budgetten - Wmo: zwerfjongeren/OGGZ - Project Zorgbrug - SWOE: De Baanveger - SWOE: Huisbezoekproj. 75+ - SWOE: Ouderenadviseur c. dekkingsvoorstellen N.v.t.
De investeringen 2009-2013 zijn: N.v.t.
Programmabegroting 2009-2012
56
gemeente Ermelo
Programma 8: SOCIALE ZORG A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends De gemeenteraad heeft besloten om de Wet werk en bijstand, het minimabeleid en de Wet inburgering nieuwkomers uit te laten voeren door de IGSD Veluwerand te Harderwijk (IGSD). Ook Harderwijk en Zeewolde nemen deel in de IGSD. Het beleidsplan en de begroting van de IGSD worden jaarlijks voorgelegd aan de gemeenteraad. De raad stelt zelf het beleid voor de gemeente Ermelo vast. In het Collegeprogramma 2006 t/m 2009 is de doelstelling opgenomen te komen tot een uitbreiding van de IGSD met twee gemeenten. Zeewolde is hiervan de eerste. De arbeidsmarkt heeft zich de afgelopen jaren gunstig ontwikkeld, wat geleid heeft tot een daling van de werkloosheid en een daling van het aantal uitkeringsgerechtigden. Op dit moment dalen de werkloosheidscijfers niet zo sterk meer als voorheen. Dit duidt er mogelijk op dat het bestand meer en meer gaat bestaan uit moeilijk tot zeer moeilijk bemiddelbare personen. De sociale werkvoorziening is regionaal ondergebracht bij de Regio Noord-Veluwe. In 2008 is de nieuwe Wet Sociale Werkvoorziening in werking getreden. De WSW wordt uitgevoerd door de Regio Noord-Veluwe. Bij vaststelling van de Participatiewet zal op 1 januari 2009 het participatiebudget inwerking treden voor gemeenten. In dit budget worden de participatiebudgetten Inburgering, Volwasseneneducatie en Wet werk en bijstand gebundeld, waardoor gemeentebeleid voor re-integratie, volwasseneneducatie en inburgering onderling beter is af te stemmen. Dit heeft mogelijk tevens consequenties voor het programma 5: volwasseneneducatie en programma 7. Maatschappelijke Doelgroepen: inburgering.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Oprichten en deelnemen in IGSD Veluwerand, inclusief implementatieplan (2004) Beleidsplan 2008 – 2010, begroting IGSD Veluwerand 2008, inclusief 1e wijziging begroting 2008 en meerjarenbegroting 2009 t/m 2012 IGSD Veluwerand. Beleidsplan Inburgering 2008 (2008)
Het programma bestaat uit de producten Inkomensondersteuning; Activering en uitstroom.
Portefeuillehouder: Afdeling:
mevrouw M.J.E. Verhagen Welzijn
Programmabegroting 2009-2012
57
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Het handhaven van de voorzieningen voor inkomensondersteuning voor sociale zorg van individuele burgers, gericht op het verbeteren van hun zelfredzaamheid, uitstroom naar werk en/of sociale activering met het doel dat zij zoveel als mogelijk zelfstandig voorzien in de kosten van levensonderhoud en deelnemen aan het sociale leven. Het verbeteren van de afstemming van vraag en aanbod van arbeid en sociale zorg. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Het verminderen van het aantal
Uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening door de Regio
uitkeringsgerechtigden Wet werk
Noord Veluwe.
en bijstand, zulks mede in relatie met een hogere instroom van Wwb-cliënten in de sociale werkvoorziening. Per kwartaal monitoren van de doelstellingen opgenomen in het beleidsplan 2008-2010 en de Begroting 2009 van de IGSD Veluwerand.
In nauwe samenwerking met de ketendienstverleners (UWV en CWI) en de werkgevers in de regio de
Monitoren van de doelstellingen van de sociale
vraag- en aanbodzijde van werk
werkvoorziening 2009.
via één loket op elkaar afstemmen en verbeteren.
Het in stand houden van de
Vaststellen Rekening en Beleidsverslag IGSD Veluwerand 2008
gemeenschappelijke regeling IGSD
(inclusief opname van effect- en prestatie-indicatoren).
Met gerichte
Veluwerand, met het oog op
maatregelen/trajecten de afstand
effectieve en doelmatige
tot de arbeidsmarkt voor
uitvoering van de door de
Vaststellen Begroting en uitvoering Beleidsplan IGSD
uitkeringsgerechtigden
deelnemers opgedragen taken op
Veluwerand voor Sociale Zaken 2009 (inclusief effect- en
verbeteren.
het gebied van sociale zorg.
prestatie-indicatoren), inclusief armoedebeleid.
Stimuleren dat het aantal deelnemers aan de Het handhaven van een
gemeenschappelijke regeling wordt uitgebreid van thans drie
gemeentelijk minimabeleid naar
naar vier eind 2009.
draagkracht en vergroten van het aantal aanvragen/uitkeringen. Nadere invulling geven aan voornemen SZW om extra financiële ondersteuning te geven aan kinderen uit arme gezinnen.
Het open houden van het zorgloket Sociale zaken in Ermelo.
Meer samenwerken met de diaconieën van de Ermelose kerken om de inspanningen op het terrein van armoedebestrijding op elkaar af te stemmen.
Programmabegroting 2009-2012
58
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Sociale zorg Omschrijving Werkelijk 2006 - Percentage toe- of afname - 9,6 % cliëntenbestand levensonderhoud (peildatum 1 juli) - Percentage minimabereik 48 % 2005: 47%
2007 - 6,37 %
** ***
2009
2010
Streefcijfer 2008* - 6,4 %
2009 - 6,8 %
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008* 234
2009 218
56 %
Prestatie-indicatoren programma Sociale zorg Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Aantal Wwb-cliënten per 1-1 313 267 ** - Aantal instroom Wwb 77 81 ** - Aantal uitstroom Wwb 123 98 ** - Aantal minima-bereik348 527 ** aanvragen 2005: 468 *
2008
600
***
Wordt bepaald in december 2008/januari 2009 door vervolmaking van het vastgestelde beleidsplan 20082010 met smartdoelstellingen Bron: Beleidsverslag IGSD 2007 Bijzondere bijstand individueel: 250 Collectieve aanvullende verzekering: 220 Maatschappelijke bijdrageregeling: 200 Aanvragen schuldhulpverlening: 35 Verklaring WSNP: 10
Programmabegroting 2009-2012
59
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
5.208 -3.794 1.414
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Bijdrage RNV: sociale recherche en arbeidsmarktbeleid - IGSD: uitvoeringskosten - Inkomensdeel WWB - IOAW/IOAZ/Bbz
4.817 -3.256 1.561
4.845 -3.256 1.589
4.871 -3.256 1.615
4.898 -3.256 1.642
4.898 -3.256 1.642
8.799 -7.057 1.742
8.756 -6.989 1.767
8.655 -6.983 1.672
8.669 -6.966 1.703
8.668 -6.930 1.738
8.644 -6.872 1.772
207 N
206 N
83 N
88 N
96 N
130 N
2008
2009
2010
2011
2012
2013
24 N
25 N
25 N
25 N
25 N
12 N 39 N 130 N
13 N 11 N 130 N
16 N 13 N
19 N 13 N
19 N 19 N
19 N 45 N
26 N
26 N 2N
26 N 3N
26 N 5N
26 N 7N
26 N 15 N
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
2009
2010
2011
2012
2013
- Diverse kleine afwijkingen b. nieuw beleid - Sociale werkvoorziening: inkomsten uitgaven
KDN 08 + PB 09-12
2012
Doorkijk 2013
4.881 -3.346 1.535
PB 09-12 KDN 08 + PB 09-12 PB 09-12 KDN 08 NJN 07 + PB 09-12
2009
Programmabegroting 2010 2011
c. dekkingsvoorstellen N.v.t.
De investeringen 2009-2013 zijn: N.v.t.
Programmabegroting 2009-2012
60
gemeente Ermelo
Programma 9: OPENBAAR BESTUUR EN DIENSTVERLENING A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends De vergaderstructuur en de werkwijze van de raad zijn continu in ontwikkeling. De onderzoeken van de onafhankelijke rekenkamercommissie ondersteunen de raad in zijn controlerende taak. De rekenkamercommissie wil door middel van minimaal 2 onderzoeken per jaar vooral de doeltreffendheid, prestaties en effecten van gemeentelijk bestuur en beleid zichtbaar maken. Vergroting van de publieksdienstverlening door inrichting van centrale publieksbalies op basis van de éénloketgedachte. Digitalisering van de overheid. Het wettelijk vastgelegde project "de andere overheid". De verdere invoering van basisregistraties (bijv. BAG). Invoering van een kwaliteitshandvest. Het rijksinitiatief tot vermindering van regels (deregulering).
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Communicatiebeleidsplan (2000) I&A-plan (2005) Communicatieplan gemeenteraad (2006) Reglement van Orde van de gemeenteraad van Ermelo (2007) Tussentijdse evaluatie werkwijze raad (2007) Rapport van de werkgroep kaders (2008) Visie en ontwerp digitale dienstverlening (2007) 1e Versie kwaliteitshandvest (2008)
Het -
programma bestaat uit de producten Bestuursorganen; Ondersteuning raad; Ondersteuning b&w en directie; Burgeraangelegenheden; Algemene bestuurlijke aangelegenheden.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heren ing. W.P. Omta en A. Nederveen IAO, Publiekszaken, BMO, Griffie, Planning & Control
Programmabegroting 2009-2012
61
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) De gemeente Ermelo wil bekend staan als een dienstbare klantgerichte gemeente, die oog heeft voor maatschappelijke ontwikkelingen en deze vertaalt in concreet beleid. Van de inwoners, instellingen en bedrijven wordt verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid nemen en dragen. Van de gemeente mag slagvaardigheid en adequate samenwerking met bestuurlijke en maatschappelijke partners en bedrijfsleven worden verwacht. Ook mag worden verwacht dat belanghebbenden betrokken worden bij de beleidsvoorbereiding en –uitvoering. Het bestuur streeft naar een zo groot mogelijke beperking van regelgeving. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Een transparant werkend bestuur en organisatie die inwoners en
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Een verbetering van de
Burgers stimuleren gebruik te maken van het digitaal
communicatie tussen gemeente en
aanvragen (met behulp van digitale handtekening en betaling)
inwoners en belanghebbenden via
van producten.
de website.
Het digitaal toegankelijk maken van de gemeentelijke regelgeving, informatie en producten.
belanghebbenden actief en vroegtijdig betrekken bij de beleidsvoorbereiding, het
Uitvoering geven aan de aanbevelingen van de werkgroep
besluitvormingsproces en de
kaders en tussentijdse evaluatie van de werkwijze van de raad.
beleidsuitvoering en nadien actief informeert over de genomen besluiten.
Een verbetering van de
Onderzoek naar videoverslaglegging van de raadsvergadering.
betrokkenheid van inwoners, ondernemers, bedrijven en
Beleggen van themagebonden interactieve bijeenkomsten
instellingen bij de
(beeldvormend) waarbij burgers kunnen discussiëren met
beleidsvoorbereiding en
raadsleden en hun actieve en deskundige inbreng kunnen
planontwikkeling.
leveren over diverse onderwerpen. Op deze wijze kunnen burgers ter versterking van de volksvertegenwoordigende rol en ter voorbereiding van beleidsmatige thema´s, de raad ondersteunen bij zijn kaderstellende rol.
De integratie van één aanspreekpunt voor ondernemers in een publieksbalie waar overall één aanspreekpunt wordt geboden Eén aanspreekpunt voor Een klant die tevreden is over de
voor alle klanten. De invoering van accountmanagement loopt
ondernemers.
hier synchroon mee.
wijze van dienstverlening door de gemeente ongeacht of het contact schriftelijk, telefonisch,
Een centrale publieksbalie waar de
Herinrichting van de hal van het gemeentehuis tot één
elektronisch of persoonlijk tot
inwoners met al hun vragen
publieksbalie.
stand is gebracht.
terecht kunnen, waar zij geïnformeerd worden over de te verwachten afhandelingtermijn en zij ervaren dat die termijn wordt
Afzenders van brieven en aanvragen ontvangen binnen 2 weken een ontvangstbevestiging met daarin opgenomen de verwachte afhandelingstermijn.
nagekomen, dan wel geïnformeerd
Alle aanvragen worden binnen de afgesproken
worden wanneer deze door
afhandelingstermijn afgedaan danwel wordt bericht gedaan
overmacht niet nagekomen kan
van een eventuele overmachtsituatie, waarbij een nieuwe
worden.
afhandelingstermijn afgesproken wordt.
Minimaal 65% van de gemeentelijke diensten wordt digitaal geleverd. De kwaliteit van dienstverlening wordt gemeten en in een rapport vastgelegd. (www.waarstaatjegemeente.nl.) Vermindering en/of vereenvoudiging van het aantal
Operationaliseren van een kwaliteitshandvest.
gemeentelijke regels, zonder dat dit de rechtszekerheid in gevaar brengt.
Voortzetten deregulering in 2009 op basis stand van zaken eind 2008.
Programmabegroting 2009-2012
62
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Openbaar bestuur & Dienstverlening Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 - Rapportcijfer oordeel 5,2 5,2 burgers over vertegenwoordiging door gemeenteraad - Mening burgers goed 6,0 6,0 gemeentebestuur - Oordeel bezoeker over 7,9 7,9 deskundigheid - Oordeel bezoeker over 8,0 7,6 doorlooptijd - Oordeel bezoeker over 8,2 8,0 duidelijkheid informatie
2009
Prestatie-indicatoren programma Openbaar bestuur & Dienstverlening Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 2009 - Oordeel burgers over informatieverstrekking: - duidelijkheid 6,8 6,7 - toegankelijkheid 6,9 6,8 - via kranten 7,1 7,2 - via website 6,5 6,6 - Rapportcijfer landelijke 4,3 5,6 websiteranglijst - Plaats op ranglijst 341 120 gemeentelijke websites - Oordeel burgers over 6,6 7,0 telefonisch meldpunt - Percentage tijdig afgehan80% 83,4% delde brieven / aanvragen 2005: 76% - Aantal behandelde bezwaar231 148 en beroepschriften * - Percentage (deels) gegronde 38 21 bezwaar- en beroepschriften *
2010
2010
Streefcijfer 2008 6,0
2009 6,0
6,0
6,0
7,9
7,9
7,6
7,6
8,0
8,0
Streefcijfer 2008
2009
7,0 7,0 7,2 7,0 6,0
7,0 7,0 7,2 7,0 6,0
1-217
1-217
7,0
7,0
85 %
90 %
150
100
50
25
* De afname ten opzichte van 2006 is veroorzaakt door het vertrek van sociale zaken, de invoering van vergunningsvrije zaken en een verhoging van de kwaliteit door juridische kwaliteitszorg
Programmabegroting 2009-2012
63
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008
2009
Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
4.021 -261 3.760
4.057 -261 3.796
4.077 -261 3.816
4.155 -428 3.727
4.261 -448 3.813
-33 V 2008
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
4.116 -464 3.652
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen - Overlopende taken 2007 - Personele kosten ed raad/ b&w/griffie/directie/bmo/ OR - Personele kosten voormalig bestuur - Burgerlijke zaken: lagere kosten/hogere legesopbr. - RNV - Diverse kleine afwijkingen
PB 09-12 PB 09-12 KDN 08 NJN 07/ KDN 08/ PB 09-12 PB 09-12 KDN 08 + PB 09-12 PB 09-12
b. nieuw beleid - Communicatieplan digitale dienstverlening Dekking uit bestaande budgetten
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
3.994 -261 3.733
4.020 -261 3.759
4.020 -261 3.759
4.330 -474 3.856
4.257 -503 3.754
4.325 -503 3.822
4.351 -503 3.848
17 N
40 N
21 N
63 N
89 N
2009
2010
2011
2012
2013
-35 V
13 N
32 N
72 N
100 N -2 V
76 N
76 N
76 N
76 N
76 N
22 N
19 N
19 N
19 N
19 N
-48 V 2N
-48 V -20 V
-48 V -46 V -12 V
-48 V -46 V -10 V
-48 V -46 V -10 V
17 N
14 N
14 N
-17 V
-14 V
-14 V
2009
2010
2011
2012
2013
0
0
20 N
-21 V
-28 V -4 V
PB 09-12
c. dekkingsvoorstellen N.v.t.
De investeringen 2009-2013 zijn: - Vervanging dvd-productie
10
Totaal investeringen 2009-2013
Programmabegroting 2009-2012
0
64
0
10
gemeente Ermelo
Programma 10: OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends Binnen Ermelo wordt gewerkt met een integraal veiligheidsbeleid en een stuurgroep integrale veiligheid, met het oog op een betere beleidsmatige inbedding en een meer gestructureerde aanpak van veiligheidsvraagstukken. In 2007 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het wetsvoorstel tijdelijk huisverbod. Het huisverbod zal politie en hulpverleners een instrument geven om escalatie van huiselijk geweld zoveel mogelijk te voorkomen. In 2009 zal het huisverbod verder geïmplementeerd worden. De brandweer speelt op basis van eigen audits in op de ontwikkelingen in onze veiligheidsregio. De organisatie van de brandweer is in beweging. Er vindt regionalisering plaats op de schaal van de politieregio’s. Daarbinnen vindt op verschillende manieren clustervorming plaats. Ermelo, Nunspeet, Putten en Harderwijk vormen samen één cluster, aan het hoofd waarvan een clustercommandant staat. Het cluster maakt formeel onderdeel uit van de VNOG. In 2009 staat de komst van de omgevingsvergunning gepland. Gevolg is dat de afdeling VVH is gekanteld van een cluster bouwen en milieu naar een cluster vergunningen en handhaving. Integrale afstemming op het gebied van vergunningverlening, maar ook van handhaving zal daarbij een belangrijke rol spelen voor zowel de interne als externe partijen. Binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning maken maatschappelijke opvang, verslavingszorg en Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) onderdeel uit van de 9 prestatievelden. Deze velden zijn gemeenteoverschrijdend en worden in regionaal verband nader uitgewerkt.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Jaarlijks Politieveiligheidsbeleid Horecaconvenant (2007) Integraal Veiligheidsbeleid 2006-2010 Leidraad oefenen brandweer
Het programma bestaat uit de producten Brandweer en rampenbestrijding; Openbare orde en veiligheid.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heer ing. W.P. Omta en mevrouw M.J.E. Verhagen Veiligheid, Vergunningen en Handhaving
Programmabegroting 2009-2012
65
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Ermelo biedt een veilige woon- , leef- en recreatieomgeving voor alle personen die op enig moment in de gemeente aanwezig zijn. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Het tegengaan van overlast door
Monitoren van groepen jongeren en locaties waar overlast
hangjongeren (12+) op straat.
voorkomt door het overlastnetwerk.
Omwonenden ondervinden na sluitingstijd van de horeca minder
Evalueren horecaconvenant en op basis hiervan
overlast van vertrekkende
(her)formuleren van de gemaakte afspraken.
bezoekers. Ermelo is een relatief rustig dorp en dat moet zo blijven. Dit betekent:
Consequente handhaving van de regelgeving en een integrale
Geïntegreerde en planmatige handhaving.
afstemming op beleids- en uitvoeringsniveau.
Vermindering van het aantal
In samenwerking met de politie een (preventieve) aanpak
inbraken en vernielingen op
ontwikkelen om het aantal auto- en woninginbraken te
bedrijventerreinen.
verminderen.
Het ontlasten van de politie door
Verdere uitwerking buurtbemiddelingstraject bij burenruzies
burenruzies door bemiddeling op
met gemeentelijke en externe partijen.
te lossen.
Het verlenen van hulp aan
Uitwerking van het huisverbod (huiselijk geweld) met
slachtoffers van huiselijk geweld.
gemeentelijke en externe partijen.
De instandhouding van een voor
Het aantal vrijwilligers minimaal op het huidige niveau houden
zijn taak berekende
(door onder andere wervingscampagnes).
brandweerzorg en rampenbestrijdingsorganisatie. Dit betekent:
Het terugbrengen van het aantal loze brandmeldingen.
Ontwikkelen van beleid en zorg dragen voor een goed functionerende brandweer binnen de gehele veiligheidsketen.
De verbeterslag als gevolg van de gehouden audit uitvoeren.
Begeleiden proces van regionalisering brandweer.
Tenminste één rampenbestrijdingsoefening per jaar.
Programmabegroting 2009-2012
66
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren programma Openbare orde & Veiligheid Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Percentage inwoners dat 9,2 % 5,0 % zich (heel) vaak onveilig voelt - Oordeel burgers over 5,9 5,9 aanpak sociale veiligheid - Oordeel burgers handhaving 5,3 5,5 regels - Percentage uitrukken naar 39,8 % 48 % aanleiding van loze automatische brandmeldingen - Aantal door politie 195 183 geregistreerde meldingen van overlast door jeugd - Aantal door politie 41 50 geregistreerde meldingen geluidshinder horeca in combinatie met overlast van/door dronkenschap
2008
Prestatie-indicatoren programma Openbare orde & Veiligheid Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 - Aantal keren mediation / n.v.t. * 2 bemiddeling toegepast - Aantal afgegeven bouw-, 434 426 sloop en monumentenvergunningen
2009
2009
2010
2010
Streefcijfer 2008 9,0 %
2009 9,0 %
6,1
6,2
5,7
6,0
40 %
35 %
180
175
40
40
Streefcijfer 2008 10
2009 10
600
* Start vanaf 2007.
Programmabegroting 2009-2012
67
gemeente Ermelo
600
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008
2009
Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
1.345 -64 1.281
1.351 -64 1.287
1.371 -64 1.307
1.375 -37 1.338
1.387 -40 1.347
57 N 2008
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
1.382 -82 1.300
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Kapitaallast. investeringen - VNOG: norm- en piketverg. - VNOG: lagere bijdrage - Legesopbr. gebruiksvergun. - Overlopende taken 2007 - Diverse kleine afwijkingen
PB 09-12 PB 09-12 NJN 07 KDN 08 NJN 07 KDN 08
b. nieuw beleid - Zwerfdierenopvang - Brandweer: materieel
PB 09-12 PB 09-12
c. dekkingsvoorstellen - Vergoedingsregeling voor handhaven parkeren en overlast
PB 09-12
-2 V -15 V -22 V 35 N 23 N 13 N
25 N
De investeringen 2009-2013 zijn: - Brandweer: 2 chemiepakken - Brandweer: maskers ademlucht - Brandweer: uitrukkleding - Brandweer: auto preventiemedewerker - Brandweer: compressor drager - Brandweer: motorspuit Ziegler - Brandweer: gaspakken Savox - Brandweer: mobilofoonbasis - Brandweer: tankautospuit 211 - Brandweer: communicatienetwerk - Brandweer: redapparatuur (Holmatro) - Brandweer: Mercedes 266 - Brandweer: aggregaat 266 - Brandweer: verkennings-/commandowagen - Brandweer: ladders en toebehoren - Brandweer: hulpverleningsauto - Brandweer: aggregaat - Brandweer: meetapparatuur - Brandweer: motorspuit Ziegler - Brandweer: helmen - Brandweer: compressor ademlucht - Brandweer: ademluchttoestellen Totaal investeringen 2009-2013
Programmabegroting 2009-2012
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
1.368 -64 1.304
1.358 -64 1.294
1.358 -64 1.294
1.415 -40 1.375
1.436 -40 1.396
1.450 -40 1.410
1.474 -40 1.434
60 N
68 N
92 N
116 N
140 N
2009
2010
2011
2012
2013
30 N -21 V -15 V
36 N 5N -15 V
37 N 29 N -15 V
37 N 3N -15 V
38 N 12 N -15 V
35 N
35 N
35 N
35 N
35 N
6N
7N
6N
7N
21 N
25 N
25 N -25 V
25 N -25 V
25 N 24 N
25 N 24 N
pm 2009
pm 2010
pm 2011
pm 2012
pm 2013
4
5
1 29 8 18 15
210
6 210 109 11
10 2
155 5 40 8 152 4 4 18 7 12 12
68
254
371
405
gemeente Ermelo
58 59
OVERZICHT ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends Het aantal inwoners van Ermelo daalde sterk, doch lijkt zich (naar verwachting slechts tijdelijk) enigszins te stabiliseren. Dit heeft gevolgen voor de algemene uitkering. De algemene uitkering als zodanig is conjunctuur gevoelig én is steeds sterker onderhevig aan veranderingen in de berekeningswijze. Het belastinggebied van de lokale overheid is sterk gereduceerd door de afschaffing van het OZBgebruikersdeel woningen en het gebruikersdeel niet-woningen (motie De Pater). De wettelijke limitering van de OZB is weer afgeschaft. Voorshands is er nog geen concreet zicht op uitbreiding van het eigen belastinggebied. De WOZ-waarde zal voortaan jaarlijks moeten worden vastgesteld. Dit is van invloed op de vaststelling van het rekentarief door het Rijk. Het uitgangspunt hierbij blijft dat de OZB-opbrengst geen wijziging ondergaat als gevolg van waarde-fluctuaties. Ten aanzien van het rioolrecht is in het collegeprogramma bepaald dat er geen reële stijging bovenop de reeds in de begroting opgenomen stijging in deze raadsperiode zal plaatsvinden. Daardoor zal het rioolrecht in deze periode onder de grens van volledige kostendekkendheid blijven. Het rioolrecht in de huidige vorm mag per 1 januari 2010 niet meer worden geheven. Hiervoor in de plaats komt de brede rioolheffing op basis van de Wet bekostiging gemeentelijke watertaken. Het groter dan verwachte beroep op het btw-compensatiefonds leidt er toe dat er een substantiële uitname plaatsvindt uit het gemeentefonds. De inflatiecorrectie op de toeristenbelasting en de forensenbelasting wordt voor 2009 niet toegepast vanwege de afspraak met de recreatiesector dat een voorgenomen besluit tot verhoging van deze belastingen in september voorafgaand aan het belastingjaar zal worden bekend gemaakt. De trendmatige verhoging wegens inflatie zal vanaf 2010 ook voor deze sector weer gaan gelden. Vastgesteld beleid geldend voor dit programma De financiële verordening (2007); De notitie Budget- en kredietbeheer (2005); De notitie Reserves en voorzieningen (2004); De notitie Kostentoerekening (2003); De notitie Rentebeleid (2005); De notitie Geldleningen en garantstellingen (2004); De notitie Loon- en prijsontwikkelingen en de algemene uitkering (2004); De nota Afschrijvingsbeleid (2004); De belastingverordeningen (jaarlijks). Het programma bestaat uit de producten Wet WOZ; Algemene belastingen; Overige algemene dekkingsmiddelen. Portefeuillehouder: de heer A. Nederveen Afdeling: Planning & Control, FAD
Programmabegroting 2009-2012
69
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) De gemeente heeft een gezonde financiële huishouding met het oog op de continuïteit in ontwikkeling en instandhouding van het voorzieningenniveau. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Een structureel sluitende
Nemen besluit met betrekking tot de renterelatie tussen
begroting gerekend over vier jaar.
algemene dienst en de reserve grondexploitatie.
Een lokale lastendruk die in verhouding staat tot omvang en
Nota verbrede rioolheffing.
kwaliteit van de openbare voorzieningen. In bruto- en netto-woonlasten meerpersoonshuishoudens blijft Ermelo behoren tot de 100 laagste gemeenten in Nederland. De lastendruk voor niet-woningen komt op een vergelijkbaar gemiddeld niveau met de buurgemeenten.
Een financieel weerstandsvermogen dat voldoende is om onvoorziene omstandigheden op te kunnen
Een verder doorontwikkelde paragraaf weerstandsvermogen
vangen zonder dat het
op basis van 2e fase risicomanagement.
voorzieningenniveau moet worden aangetast.
Programmabegroting 2009-2012
70
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren overzicht Algemene Dekkingsmiddelen Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Tevredenheid burgers ten 6,3 6,2 aanzien van de stelling: de gemeente is mijn belastinggeld waard - Weerstandsvermogen versus 9,0 9,9 omzet - Rangnummer bruto-woonlas30 17 ten volgens Coelo-rapport - Rangnummer netto-woonlas21 13 ten volgens Coelo-rapport
2008
Programmabegroting 2009-2012
Kostendekkend Kostendekkend
Kostendekkend Kostendekkend
71
2010
Streefcijfer 2008 6,3
2009 6,3
9,0
9,0
11
1-100
1-100
8
1-100
1-100
Streefcijfer 2008
2009
Prestatie-indicatoren overzicht Algemene Dekkingsmiddelen Omschrijving Werkelijk 2006 2007 2008 Belastingstijging - OZB woningen 3,75% 4,2% - OZB niet-woningen 3,75% 0% - Toeristenbelasting 3,75% 2,75% - Forensenbelasting 3,75% 2,75% - Hondenbelasting 3,75% 2,75% - Rioolrecht (in €) n.v.t. 50.000
- Leges m.u.v. marktgelden en kapvergunningen - Afvalstoffenheffing
2009
2009
2010
4,2% 0% 0% 0% 2,75% 50.000
Kostendekkend Kostendekkend
2,0 % 2,0 % 0% 0% 2,0 % 50.000 + 25.000 + 2,0 % Kostendekkend Kostendekkend
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
7.570 -38.625 -31.055
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Herkomst Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Doorbelasting kostenpl. - Wegvallen inkomsten Wet WOZ (naar alg. uitkering) - Opbrengst alg. belastingen - Uitkering behoedzaamheidsreserve - Algemene uitkering uit Gemeentefonds (incl. stelpost) - Dividend BNG en ARN - Opbrengst bespaarde rente - Diverse stelposten
- Saldo kostenplaatsen
- Diverse reserveringen
- Rekeningsaldo 2007 - Diverse kleine afwijkingen
Programmabegroting 2009-2012
PB 09-12 KDN 08 + PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 KDN 08 + PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 KDN 08 PB 09-12 KDN 08 + PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 KDN 08
2009
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
5.575 -34.158 -28.583
5.313 -34.219 -28.906
5.264 -34.030 -28.766
5.545 -34.208 -28.663
5.712 -34.459 -28.747
5.712 -34.459 -28.747
7.560 -37.303 -29.743
6.100 -36.524 -30.424
6.067 -35.879 -29.812
6.003 -35.447 -29.444
6.232 -36.441 -30.209
6.651 -36.830 -30.179
-1.160 V
-1.518 V
-1.046 V
-781 V
-1.462 V
-1.432 V
2008
2009
2010
2011
2012
2013
70 N
160 N
156 N
158 N
156 N
127 N
127 N
127 N
127 N
127 N
93 N
93 N
93 N
93 N
93 N
-187 V
-1.449 V
-1.520 V
-1.433 V
-1.592 V
-2.229 V
33 N
16 N
16 N
16 N
16 N
16 N
-175 V
-160 V
-61 V
-59 V
-48 V
-50 V
-127 V
-250 V
-281 V
-415 V
38 N
-101 V
1.594 N
208 N
612 N
981 N
136 N
637 N
-318 V -1.087 V -2 V
189 N
192 N
143 N
25 N
185 N
-24 V
-21 V
-42 V
-42 V
-42 V
-34 V
72
gemeente Ermelo
Herkomst b. nieuw beleid - Maatschappelijke stage inkomsten uitgaven - Armoedebeleid inkomsten uitgaven - Langdurigheidstoeslag inkomsten uitgaven - Dekking uit budget speerpunten kabinet: * Speelruimteplan * Detailhandelsvisie * Wijkgericht werken * Bemoeizorg * Project Zorgbrug - Dekking uit stelpost temporisering investeringen: * Brandweer materieel * Gemeentehuis - Dekking uit stelpost prijsmutaties: * Gemeentehuis c. dekkingsvoorstellen - Algemene belastingen: inflatiecorrectie 2% - Reserve IDM - Reserve IDM - Stelpost prijsmutaties - Dekking uit budget speerpunten kabinet: * Wijkgericht werken * SWOE: Baanveger * SWOE: Ouderenadviseur * Gewoon Meedoen * Straathoekwerker - Stelpost exploitatie gebouw De Leemkuul
2008
2009
2010
2011
2012
2013
-10 V 10 N
-30 V 30 N
-31 V 31 N
-31 V 31 N
-32 V 32 N
-32 V 32 N
-32 V 32 N
-29 V 29 N
-29 V 29 N
-28 V 28 N
-28 V 28 N
-28 V 28 N
-33 V 33 N
-32 V 32 N
-31 V 31 N
-31 V 31 N
-31 V 31 N
PB 09-12
PB 09-12
PB 09-12
-30 V -65 V -54 V -8 V
-8 V
-8 V
-8 V
-7 V
25 N -7 V
25 N -7 V
-7 V
-7 V
-14 V
-14 V
-14 V
-14 V
-14 V
-96 V
-111 V
-111 V
-111 V
-111 V
-42 V
-42 V
-42 V
-42 V
-42 V
-13 -17 -5 -52
-54 -13 -17 -5 -52
-54 -13 -17 -5 -52 -50
-54 -13 -17 -5 -52 -50
V V V V V V
-50 V
2012
2013
-20 V
PB PB PB PB PB
09-12 09-12 09-12 09-12 09-12
-475 V -362 V
V V V V
V V V V V
PB 09-12
2009
2010
V V V V V V
2011
De investeringen 2009-2013 zijn: N.v.t.
Programmabegroting 2009-2012
73
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
74
gemeente Ermelo
OVERZICHT ONVOORZIEN A. Algemene informatie In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten 2004 is voorgeschreven dat in de begroting een bedrag moet worden geraamd voor onvoorzien en dat in de programmarekening een overzicht moet worden opgenomen over de aanwending van het geraamde bedrag voor onvoorzien. In de Regeling Budgetbeheer gemeente Ermelo is dit verder uitgewerkt. Als criteria voor het inzetten van het bedrag voor onvoorzien zijn opgenomen: onvoorzienbaar, onuitstelbaar, onvermijdelijk en incidenteel. De beschikkingsbevoegdheid over dit bedrag ligt bij het college van burgemeester en wethouders. De afdeling Planning & Control is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van deze stelpost incidenteel onvoorzien.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Regeling Budgetbeheer gemeente Ermelo (2005)
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heer A. Nederveen Planning & Control
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) n.v.t. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Het beschikbaar zijn in de Handhaving van de post “Onvoorzien” op € 2,00 per inwoner.
jaarbegroting van een bedrag voor onvoorzien. Hiertoe in de jaarbegroting een raming
Rapporteren over de inzet van de stelpost incidenteel
opnemen ter grootte van € 2,00
onvoorzien.
per inwoner.
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) n.v.t.
Programmabegroting 2009-2012
75
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo
2009
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
53 0 53
54 -0 54
55 -0 55
56 -0 56
56 -0 56
56 -0 56
43 0 43
54 0 54
55 0 55
56 0 56
56 0 56
56 0 56
-10 V
0
0
0
0
0
Herkomst
2008
2009
2010
2011
2012
2013
NJN 08
-10 V
2009
2010
2011
2012
2013
Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
0 -0 0
Saldo nieuwe begroting t.o.v. vorige begroting Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Aanschaf licentie oud financiële systeem FMS ten behoeve van controle belastingdienst b. nieuw beleid N.v.t.
c. dekkingsvoorstellen N.v.t.
De investeringen 2009-2013 zijn: N.v.t.
Programmabegroting 2009-2012
76
gemeente Ermelo
2.2 Paragrafen Algemene toelichting De opname van de paragrafen in de begroting en de rekening is wettelijk geregeld in het BBV 2004. Doel van de paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de begroting en rekening staan worden gebundeld in een overzicht, waardoor de raad voldoende inzicht krijgt. De paragrafen geven feitelijk een dwarsdoorsnede van de begroting en rekening. Ook de inhoud van de diverse paragrafen is op hoofdlijnen geregeld in het BBV 2004. Ermelo heeft er voor gekozen om uitsluitend de wettelijk voorgeschreven paragrafen op te nemen in de begroting en de rekening. In dit hoofdstuk zijn opgenomen de paragrafen: - Lokale heffingen; - Weerstandsvermogen; - Onderhoud kapitaalgoederen; - Financiering; - Bedrijfsvoering; - Verbonden partijen; - Grondbeleid.
Programmabegroting 2009-2012
77
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
78
gemeente Ermelo
Paragraaf Lokale heffingen Algemene informatie In deze paragraaf wordt een toelichting gegeven op de ontwikkeling van de tarieven in de komende jaren. De gemeentelijke belastingen en rechten zijn een belangrijke inkomstenbron voor onze gemeente en vallen onder de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente. Voor een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen wordt kortheidshalve verwezen naar de prestatie-indicatoren van het overzicht Algemene Dekkingsmiddelen. Het beleid ten aanzien van de lokale heffingen In het overzicht Algemene Dekkingsmiddelen van de Programmabegroting 2009-2013 zijn de doelstellingen ten aanzien van de lokale heffingen vastgelegd. Dit zijn: • Een lokale lastendruk die in verhouding staat tot omvang en kwaliteit van de openbare voorzieningen. • In bruto- en netto-woonlasten meerpersoonshuishoudens blijft Ermelo behoren tot de 100 laagste gemeenten in Nederland. • De lastendruk voor niet-woningen komt op een vergelijkbaar gemiddeld niveau met de buurgemeenten. Ten aanzien van het rioolrecht wordt, behoudens de gevolgen van het waterplan, geen extra reële stijging bovenop de reeds in de begroting opgenomen stijging in deze raadsperiode voorzien. Daardoor zal het rioolrecht in deze periode onder de grens van volledige kostendekkendheid blijven. Om deze doelstellingen te realiseren, worden de volgende beleidsuitgangspunten gehanteerd: • Bij de jaarlijkse vaststelling van de Woz-waarde blijft het uitgangspunt dat de OZB-opbrengst geen wijziging ondergaat als gevolg van waardefluctuaties; • De Ozb-ontwikkeling blijft binnen de wettelijke kaders; • Ten aanzien van de afvalstoffenheffing geldt dat deze de kosten 100% moet dekken, waarbij tevens de stand van de voorziening afvalstoffen wordt betrokken; • De legestarieven zijn 100% kostendekkend (inclusief btw), tenzij uitdrukkelijk anders besloten is/wordt. Dit geldt thans bijvoorbeeld voor de marktgelden en de kapvergunningen; • De algemene belastingen (in 2009 voor de laatste maal uitgezonderd de toeristen- / forensenbelasting) worden trendmatig verhoogd voor inflatie met 2%. Op 5 juni 2008 is door de raad de notitie lokale lastenverlichting vastgesteld. De raad heeft besloten om voor de onroerende-zaakbelastingen niet-woningen gedurende de periode 2009-2012 de nullijn te hanteren ten aanzien van de jaarlijkse opbrengst, met dien verstande dat de inflatiecorrectie wel kan worden toegepast. Zodra de regering concrete invulling geeft aan haar voornemen tot verruiming van het gemeentelijke belastinggebied zal onderzocht worden of hierin voor Ermelo mogelijkheden liggen om de opbrengst van de onroerende-zaakbelastingen voor de niet-woningen te verlagen en de daarmee gepaard gaande derving van inkomsten te compenseren met een nieuwe heffing. Wettelijke beperkingen ten aanzien van de OZB Drempeltarieven Tot het belastingjaar 2008 kende de Gemeentewet zgn. drempeltarieven. Deze drempels waren van belang omdat de Gemeentewet naast een maximering van de tarieven ook in een maximering van de stijging voorzag. De Tweede Kamer heeft eind 2007 besloten om de limitering van de OZB in deze vorm af te schaffen. Dit betekent dat daarmee ook de drempeltarieven met ingang van het belastingjaar 2008 zijn verdwenen. Maximaal stijgingspercentage OZB Tot en met het belastingjaar 2007 gold nog de regel dat gemeenten met tarieven boven de drempeltarieven niet verder mochten verhogen dan een vastgesteld maximum stijgingpercentage. Dit stijgingspercentage was ook nog eens gekoppeld aan de stijging van de opbrengst van de OZB. Het kabinet heeft dit systeem nu losgelaten. Met ingang van 2008 is de limitering afgeschaft, een macrolimitering is hiervoor in de plaats gekomen. Macronorm OZB 2009 De limitering van OZB-tarieven is per 1 januari 2008 afgeschaft. Het kabinet heeft wel het voorbehoud gemaakt dat de opbrengststijging voor de OZB landelijk beperkt moet blijven. Daartoe is een macronorm ingesteld die de maximale opbrengststijging voor een bepaald jaar aangeeft. De macronorm OZB-tarieven voor 2009 is door de Minister van Financiën vastgesteld op 4,99% over € 2,734 miljard. Dat betekent dat de opbrengststijging voor alle gemeenten in 2009 ten opzichte van 2008 maximaal 4,99% mag bedragen.
Programmabegroting 2009-2012
79
gemeente Ermelo
Ermelo blijft met een voorgenomen stijging van 2% in 2009 onder deze norm. Nieuwe waarde-eenheid heffing OZB De onroerende-zaakbelastingen wordt met ingang van 1 januari 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak in plaats van in euro’s per € 2.500 waarde-eenheid. De nieuwe berekeningswijze maakt duidelijk dat de OZB slechts over een klein percentage van de waarde wordt geheven. De wetswijziging heeft gevolgen voor de verordening OZB, de informatievoorziening en de heffingssoftware. Hertaxatie Op 1 januari 2009 begint een nieuw WOZ-tijdvak met waardepeildatum 1 januari 2008. In 2008 wordt nog uitgegaan van de WOZ-waarde uit het huidige WOZ-tijdvak met waardepeildatum 1 januari 2007. De marktontwikkeling tussen 1 januari 2007 en 1 januari 2008 bij woningen wordt, op basis van informatie die de Waarderingskamer heeft verzameld, geschat op 3,8%. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling over dezelfde periode geschat op 1,7%. Verbrede rioolheffing Met ingang van 1 januari 2008 is de Wet Gemeentelijke watertaken in werking getreden. Met deze nieuwe wet krijgen gemeenten een zorgplicht voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater, voor doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater en voor (de regie met name) het beheer van overtollig grondwater. Om ook de nieuwe taken te kunnen financieren bepaalt de wet dat het huidige rioolrecht uiterlijk per 1 januari 2010 omgevormd moet worden tot een brede rioolheffing. De verbrede rioolheffing zal worden gebaseerd op het nieuwe Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) en het Waterplan. Kwijtschelding Particulieren die aan bepaalde voorwaarden voldoen kunnen, afhankelijk van de persoonlijke financiële omstandigheden, in aanmerking komen voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Geen kwijtschelding wordt echter verleend voor de hondenbelasting en leges. Bij de invoering van Diftar is besloten om personen, die medisch afval hebben (bijvoorbeeld: incontinentie-, stomaof dialysemateriaal), tegemoet te komen in de afvalstoffenheffing. Hiervoor dient een schriftelijk verzoek te worden ingediend, voorzien van een medische verklaring van bijvoorbeeld de huisarts, of een rekening waaruit blijkt dat medisch materiaal gebruikt wordt. In de jaarrekening wordt jaarlijks verantwoording afgelegd over het aantal verleende kwijtscheldingen. Deels afschaffen van de precariobelasting Tijdens het Algemeen Overleg van 6 maart 2008 heeft de Tweede Kamer aangedrongen om te komen tot de vrijstelling voor ondergrondse infrastructuur van nutsbedrijven van precariobelasting. Dit voornemen was eerder gemeld in voorafgaande circulaires, maar nog niet geëffectueerd als gevolg van de vraag naar de dekking van de gederfde inkomsten bij gemeenten en provincies. Het is de bedoeling dat alleen de onder- en bovengrondse infrastructuur van nutsbedrijven en netbeheerders wordt vrijgesteld. De precariobelasting blijft bestaan als regulerend instrument voor gemeenten ter zake van onder andere terrassen en andere objecten boven, op en in de openbare grond. Het streven is de wetswijziging per 1 januari 2010 in te laten gaan. De voorbereiding van de wetgeving en de parlementaire behandeling zijn naar inschatting niet voor 2009 af te ronden.
Programmabegroting 2009-2012
80
gemeente Ermelo
Belastingopbrengsten 2008 vs 2008 De inflatiecorrectie is in dit overzicht verwerkt. Belastingopbrengsten 2009 vs begroting 2008 Raming 2009 x € 1.000
in %
Raming 2008 x € 1.000
in %
OZB-eigenaar (won./niet-woningen) OZB-gebruiker (won./niet-woningen) Rioolrecht Afvalstoffenheffing Hondenbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting Begraafrechten Leges bouwvergunningen Leges ov. vergunningen en besch. Leges welstand Leges bestemmingsplannen Leges burgerzaken Marktgelden Leges openbare orde en veiligheid Gebruiksvergunningen brandveiligheid Baat-/Bouwgrondbelasting Leges kapvergunningen Leges kadastrale informatie Leges woonruimteverdeling Leges abonnement raadsstukken Vergunningverlening milieu
3.822 947 1.200 1.647 129 251 484 379 535 0 43 7 313 16 10 10 0 3 3 1 4 0
38,99% 9,66% 12,24% 16,80% 1,32% 2,56% 4,94% 3,87% 5,46% 0,00% 0,44% 0,07% 3,19% 0,16% 0,10% 0,10% 0,00% 0,03% 0,03% 0,01% 0,04% 0,00%
3.699 926 1.102 1.561 122 240 497 311 525 0 43 7 205 16 8 50 0 3 3 3 4 1
39,67% 9,93% 11,82% 16,74% 1,30% 2,58% 5,33% 3,33% 5,63% 0,00% 0,46% 0,08% 2,20% 0,17% 0,09% 0,54% 0,00% 0,03% 0,03% 0,03% 0,04% 0,01%
Totaal
9.803
100,00%
9.325
100,00%
OZB-eigenaar OZB-gebruiker Rioolrecht
3% 6%
0% 4%
Toeristen /forensenbelasting
0%
Hondenbelasting
0%
Afvalstoffenheffing
17%
Bouwleges/welst. Bestemmingsplannen
40%
1% 7%
Begraafrechten Leges burgerzaken
12%
Openb.orde /marktgelden
10%
Overig
Begrote opbrengsten leges en heffingen 2009
Programmabegroting 2009-2012
81
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
82
gemeente Ermelo
Paragraaf Weerstandsvermogen Aanleiding en achtergrond De gemeente Ermelo onderkent het belang van risicomanagement. Wij achten het wenselijk om risico's beheersbaar te maken. Door inzicht in de risico's wordt de gemeente in staat gesteld om op verantwoorde wijze besluiten te nemen, zodat toekomstige investeringen op lange termijn in verhouding staan tot de vermogenspositie van de gemeente. Hiertoe heeft de raad op 6 maart 2008 vastgesteld de Notitie Weerstandsvermogen en Risicomanagement. Hieronder wordt verslag gedaan van de eerste resultaten van de risico-inventarisatie. Op basis van de tussenstand is tevens het weerstandsvermogen berekend. Aan het eind van deze paragraaf is een leeswijzer opgenomen. Met nadruk wordt gesteld dat het een tussenstand betreft. In de eerste fase van invoering van risicomanagement is de blik gericht geweest op de in de "oude paragraaf Weerstandsvermogen" vermelde risico’s, zijn de risico’s rond de Wmo in kaart gebracht en zijn de planning&control risico’s benoemd. Dit is uiteraard nog slechts een deel van alle risico’s en beheersmaatregelen waarmee de gemeente Ermelo te maken heeft. De ervaring heeft inmiddels geleerd dat een invoeringstermijn van 4 jaar realistisch is. De paragraaf Weerstandsvermogen heeft een geheel ander aanzien gekregen. Centraal staat daarin het risicoprofiel. Hiervan worden de 10 belangrijkste risico’s in de paragraaf zichtbaar gemaakt. Elk risico is ingeschat op de kans dat het risico zich voordoet en het (geldelijk) gevolg dat het risico kan hebben. Tevens is bezien of, en zo ja, er beheersmaatregelen getroffen zijn of kunnen worden en wat het effect daarvan is op de reductie van het risico.
Programmabegroting 2009-2012
83
gemeente Ermelo
Risicoprofiel Om de risico's van de gemeente Ermelo in kaart te brengen is een risicoprofiel opgesteld. Dit risicoprofiel is tot stand gekomen met behulp van het softwareprogramma NARIS® (NAR Risicomanagement Informatie Systeem). Uit de inventarisatie zijn in deze eerste fase in totaal 34 risico's in beeld gebracht. In het onderstaande overzicht worden echter alleen de tien risico's gepresenteerd die de hoogste bijdrage hebben aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit. Tabel 1: Belangrijkste risico's Gemeente Ermelo Risico
Kans Gevolg
Score
Invloed
Stijging van bouwkosten, economische recessie en (te) hoge huizenprijzen, waardoor de afzet stagneert, wat leidt tot het mogelijk niet terugverdienen van investeringen in woningbouwcomplexen en bedrijventerreinen
(90%) (max. €1.000.000)
25
24.13%
Uitvoering BTW-controle door belastingdienst waarin getoetst wordt of voldaan is aan de boekingsvoorschriften wat leidt tot naheffing van de belastingdienst
(90%) (max. €600.000)
20
11.81%
Eerder realiseren van verliesgevende projecten in de grondexploitatie dan winstgevende projecten in combinatie met een kleine reserve grondexploitatie wat leidt tot afdekken van het financiële tekort in de reserve grondexploitatie ten laste van de algemene dienst
(30%) (max. €1.000.000)
10
7.94%
Afschaffen van pseudopremie WW wat leidt tot hogere werkgeverslasten
(90%) (max. €140.000)
15
4.54%
De kans dat de reconstructie van de N302 zodanig uitvalt (70%) (max. €160.000) dat de transportleiding (riolering) moet worden verlegd wat leidt tot het moeten bijdragen in 16% van de kosten
12
4.52%
Onjuiste en/of onvolledige aanlevering begrotings(50%) (max. €300.000) informatie wat leidt tot onjuiste ramingen in de begroting (in tijd, onderbouwing en/of geld) waardoor een onbetrouwbare begroting ontstaat
9
4.10%
Niet accepteren van kwartaalaangiften en jaaraangifte en de Sisa-verklaringen door het CBS wat leidt tot stopzetting bevoorschotting diverse rijksbijdragen en/of terugbetaling ontvangen specifieke uitkeringen
(70%) (max. €300.000)
12
3.79%
Ontwikkelingen in de diverse regionale samenwerkingsverbanden gericht op schaalvergroting, zoals de VNOG en de GGD wat leidt tot substantiële incidentele en structurele financiële gevolgen
(50%) (max. €300.000)
9
3.60%
Indien actuele beheerplannen ontbreken op het gebied (50%) (max. €300.000) van onderhoud kapitaalgoederen (wegen, water, riolering, groen, bossen, gebouwen) wat leidt tot achterstanden in het onderhoud en onvoldoende financiële middelen voor het onderhoud
9
3.57%
De kans dat de Afvalregio Nijmegen (ARN) niet aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen ten aanzien van de langlopende leningen wat leidt tot opeisen van de borgstelling die de gemeente Ermelo heeft afgegeven
5
2.82%
(10%) (max. €1.000.000)
Totaal grote risico's
€ 5.100.000
Overige risico's
€ 3.330.000
Totaal alle risico's
€ 8.430.000
Programmabegroting 2009-2012
84
gemeente Ermelo
Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag (€ 8,4 miljoen - zie tabel 1) ongewenst is. De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. Tabel 2 toont de resultaten van de risicosimulatie. Hieruit blijkt dat het 90% zeker is dat alle risico’s kunnen worden afgedekt met een bedrag van € 2,6 mln. (= benodigde weerstandscapaciteit). Tabel 2: Resultaten van de risicosimulatie Percentage Bedrag (€) 5%
973.680
10%
1.141.001
15%
1.259.537
20%
1.356.395
25%
1.442.818
30%
1.525.351
35%
1.602.688
40%
1.676.528
45%
1.746.311
50%
1.812.908
55%
1.878.782
60%
1.955.566
65%
2.032.600
70%
2.114.421
75%
2.200.556
80%
2.306.534
85%
2.433.891
90%
2.598.232
95%
2.856.189
Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Ermelo bestaat uit het geheel aan middelen dat de organisatie daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico's in financiële zin af te dekken. Een en ander is berekend naar peil Rekening 2007. Daarbij is rekening gehouden met de Notitie Weerstandsvermogen en Risicomanagement. Tabel 3: Weerstandsvelden Gemeente Ermelo Weerstandsveld
Capaciteit in €
totale weerstandscapaciteit exploitatie
1.310.000
totale weerstandscapaciteit vermogen
20.853.000
weerstandscapaciteit grondexploitatie (best. reserve grondexploitatie)
Totale weerstandscapaciteit naar peil 1 januari 2008
Programmabegroting 2009-2012
85
403.000
€ 22.566.000
gemeente Ermelo
Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt in onderstaande figuur weergegeven. Figuur 1: Weerstandsvermogen Gemeente Ermelo
Risico's
Weerstandscapaciteit
Financieel Milieu Bedrijfsproces Imago / politiek Product
Onbenutte belastingcapaciteit OZB Rioolrecht Afvalstoffenheffing Onbenutte deel leges en andere heffingen Onvoorzien Begrotingsruimte Kostenreductie mogelijkheden Nadere ombuigingsmogelijkheden Vrij aanwendbare deel algemene reserve Vrij aanwendbaar deel bestemmingsreserve Niet geheel vrij aanwendbare deel algemene reserve Niet geheel vrij aanwendbaar deel bestemmingsreserves Weerstandscapaciteit grondexploitatie
WEERSTANDSVERMOGEN De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.
Ratio weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit
Programmabegroting 2009-2012
86
=
€ 22.566.000
8.69
€ 2.598.232
gemeente Ermelo
De normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering van het berekende ratio. Tabel 4: Weerstandsnorm Gemeente Ermelo Waarderings Ratio cijfer
Betekenis
A
> 2,0
Uitstekend
B
1,4 - 2,0
Ruim voldoende
C
1,0 - 1,4
Voldoende
D
0,8 - 1,0
Matig
E
0,6 - 0,8
Onvoldoende
F
< 0,6
Ruim onvoldoende
De ratio van de gemeente Ermelo valt in klasse A. Dit duidt op een uitstekend weerstandsvermogen. Gelet op het vorenstaande kunnen en mogen op dit moment geen al te vergaande conclusies verbonden worden aan de omvang van het weerstandsvermogen. Er heeft immers nog geen volledige inventarisatie plaatsgevonden. Dit doet echter niet af aan de stelling dat Ermelo in een solide financiële situatie verkeert. Ter informatie melden wij dat de raad bij de vaststelling van de Notitie Weerstandsvermogen en Risicomanagement gekozen heeft voor de ratio C (1,0 – 1,4 / voldoende).
Programmabegroting 2009-2012
87
gemeente Ermelo
Leeswijzer paragraaf Weerstandsvermogen. Hoe komt nu een risico, en dan met name de inschatting van een risico, tot stand ? Hiertoe wordt een aantal stappen doorlopen die hieronder nog eens kort worden toegelicht; voor meer gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de Notitie Weerstandsvermogen en Risicomanagement die door uw raad begin 2008 is vastgesteld. Ten eerste is er het identificeren van risico’s. In deze fase wordt samen met de afdelingsmanager (is de risicoeigenaar) geïnventariseerd welke risico’s de gemeente loopt. Een risico is hierbij gedefinieerd als de kans op een gebeurtenis met een bepaald gevolg voor de gemeente, waarbij zowel de gebeurtenis als de uitkomst ervan onzeker is. Vervolgens worden risico’s geanalyseerd en beoordeeld. Hierbij wordt ingeschat hoe groot de kans is dat het risico zich voordoet en hoe hoog de financiële gevolgen zullen zijn. Omdat deze kwantificatie veelal niet eenvoudig is, wordt gebruik gemaakt van een klasse-indeling op beide onderdelen. KLASSE 1
Kans
KLASSE
Financiële gevolg
< of 1x per 10 jaar
10%
1
X < € 50.000
2
1 x per 5 – 10 jaar
30%
2
€ 50.000 < x < €100.000
3
1 x per 2 -5 jaar
50%
3
€ 100.000 < x < € 300.000
4
1 x per 1 – 2 jaar
70%
4
€ 300.000 < x < € 600.000
5
> 1 x per jaar
90%
5
X > € 600.000
Door het koppelen van de kans aan het financiële gevolg kan het risicoprofiel worden bepaald. In tabel 1 is dit vermeld onder "score". Dit gebeurt automatisch binnen het softwarepakket Naris. Daarnaast bestaat er nog een extra klasse waardoor imago-risico’s kunnen worden gekwantificeerd (loopt van "geen imagogevolg" tot "zeer groot imagogevolg" (landelijke pers wordt gehaald)). Deze classificatie telt niet mee in de bepaling van de score. Ook de analyse van de maatregelen om de risico’s te beheersen behoort tot deze fase. Vastgesteld moet worden waar het zinvol is om maatregelen te nemen tegen aanvaardbare kosten. Deze actie is nog niet voor alle risico’s uitgevoerd. Er wordt in eerste instantie gekeken naar het beheersen naar de oorzaken (preventief), daarna pas naar het beheersen van de gevolgen (repressief). Als laatste zal geregeld geëvalueerd moeten worden of de gewenste maatregelen ook zijn uitgevoerd en leiden tot het gewenste effect, zo nodig dient te worden bijgestuurd. Ook risico’s kunnen veranderen of zelfs verdwijnen, maar ook nieuwe risico’s kunnen zich weer voordoen. Nadere toelichting op tabel 1. In tabel 1 zijn opgenomen de tien belangrijkste risico's, gesorteerd op invloed. In de kolom "Risico" is een korte toelichting op het risico opgenomen. In de kolom "Kans" is de classificatie weergegeven van de kansberekening, conform de hier bovengenoemde indeling. In de kolom "Gevolg" is opgenomen de omvang van het risico in bedragen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de hier bovengenoemde indeling. In de kolom "score" is opgenomen de uitkomst van kans vermenigvuldigt met financiële gevolg, conform de bovengenoemde classificatie. De percentages genoemd in de kolom "invloed" geven aan hoe groot het risico is ten opzichte van het geheel (= 100%). De totaalbedragen onderaan de tabel zijn een optelsom van de bedragen uit de kolom "gevolg" en vervolgens aangevuld met de niet in tabel 1 genoemde risico's. Zouden álle risico’s zich volledig en ineens voordoen dan is hiervoor een bedrag benodigd van € 8.430.000,00. In tabel 2 zijn de resultaten van de risicosimulatie opgenomen. Middels de kansberekening en de simulatie (gebeurt achter de schermen in Naris en resultaat hiervan staat in tabel 2.) is berekend dat het voor 90% zeker is dat met een bedrag van afgerond € 2.600.000,00 alle risico’s kunnen worden afgedekt. Laatstgenoemd percentage wordt gebruikt omdat dit binnen risicomanagement een algemeen geaccepteerd percentage is. In deze simulatie wordt rekening gehouden met het feit dat uiteindelijk niet alle risico's zich voor zullen doen en dat niet alle risico's zich gelijktijdig en op korte termijn voor zullen doen.
Programmabegroting 2009-2012
88
gemeente Ermelo
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Algemene informatie Wegen, openbare verlichting, riolering, groen, speelvoorzieningen, water, sportvoorzieningen, gemeentegebouwen en onderwijsgebouwen worden tezamen als kapitaalgoederen aangeduid. Zij vormen het gezicht van de gemeente. Het onderhouden van kapitaalgoederen is van belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op het terrein van veiligheid, vervoer, recreatie, onderwijs en overige gemeentelijke diensten. Ook de gemeente Ermelo heeft veel in kapitaalgoederen geïnvesteerd. Kapitaalgoederen dienen zo lang mogelijk een bijdrage te leveren aan het doel waarvoor zij zijn aangeschaft of vervaardigd. Om het kapitaalgoed te kunnen blijven gebruiken waarvoor het bedoeld is, dient het derhalve te worden onderhouden. Onderhoud moet daarbij worden gezien als meer dan "houden wat je hebt". Inadequaat beheer kan immers leiden tot kapitaalvernietiging. Het spreekt voor zich dat de lokale gemeenschap daarmee niet wordt gediend, zij is het immers die – nog los van de eventuele ongemakken – de kosten daarvan zal moeten dragen. Het is daarom van evident belang om de kapitaalgoederen in een goede staat te houden of te brengen door het plegen van onderhoud, het uitvoeren van preventieve dan wel correctieve maatregelen. Met het onderhoud van de kapitaalgoederen is een substantieel deel van de begroting gemoeid. Een helder en volledig overzicht is daarom van belang voor een goede beoordeling van de financiële positie op de korte en de langere termijn. Teneinde uw raad van voldoende inzicht te voorzien, wordt het onderhoud van kapitaalgoederen – een onderwerp dat versnipperd in de begroting staat – in deze paragraaf gebundeld in een kort overzicht. Deze paragraaf geeft daarmee een dwarsdoorsnede van de begroting voor het onderdeel onderhoud kapitaalgoederen. Beleidsmatige uitgangspunten, voorgenomen acties voor beheer en onderhoud en de daarmee samenhangende uitgaven komen immers in diverse programma's (beleidsvelden) voor. In deze paragraaf wordt het onderhoud van kapitaalgoederen onderscheiden naar de aandachtsgebieden wegen, riolering en waterhuishouding, groen en gebouwen kort samengevat. Per aandachtsgebied wordt aangegeven wat het beleidskader is, hoe het beheer wordt uitgevoerd en hoeveel financiële middelen daarmee zijn gemoeid. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en de jaarlijkse lasten.
Het -
onderhoud van kapitaalgoederen staat verspreid over de volgende onderdelen van de programmabegroting Programma Verkeer & Vervoer Programma Groenvoorzieningen Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken (product Bouwen) Programma Milieuzorg (product Riolering en waterzuivering) Programma Jeugd en Onderwijs Programma Welzijn, Sport en Cultuur Programma Openbare Orde en Veiligheid Paragraaf Bedrijfsvoering (kostenplaats FAD)
Nadere definitie van het begrip "onderhoud" Voor een juist begrip van onder meer de financiële gegevens in deze paragraaf is het van belang te weten wat er in deze paragraaf onder het begrip "onderhoud" wordt verstaan. Overeenkomstig de toelichting op het BBV wordt er uitgegaan van regulier onderhoud (normaal en zogenaamd groot onderhoud), dat is het plegen van preventieve dan wel correctieve maatregelen. Vervangingsinvesteringen en de uit investeringen voortvloeiende kapitaallasten worden daar uitdrukkelijk niet toe gerekend. Overige zaken voor het gebruik, niet zijnde onderhoud van een kapitaalgoed (zoals bijvoorbeeld het betrekken van energie) vallen daarmee ook buiten het bestek van deze paragraaf.
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heer mr. J. van den Bosch Openbare Werken
Programmabegroting 2009-2012
89
gemeente Ermelo
Aandachtsgebied:
Wegen
Algemene doelstelling ten aanzien van het onderhoud van wegen Beheer van de verkeersinfrastructuur waarbij evenwicht is tussen bereikbaarheid, verkeersveiligheid, leefomgeving en kosten.
Onder de categorie "wegen" wordt gerekend Wegen (incl. wegmeubilair en civieltechnische kunstwerken) Fietspaden Voetpaden Openbare verlichting Onverharde paden
Beleid en beheermatige uitgangspunten voor dit aandachtsgebied zijn vastgelegd in -
-
Plan "Randzone" Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam / BTB Wegenbeheersplan Ermelo 2001-2010 (wordt in 2008/2009 geactualiseerd, actualisatie in 2005 in de raad gepresenteerd) Gemeentelijk rijwielpadenplan (evaluatie en bijstelling gedaan in 2006, nieuwe actualisatie in 2009) Meerjarenplan Groot Onderhoud Wegen Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan Ermelo (GVVP) Beleidsnota Openbare Verlichting (nog onbekend wanneer deze zal worden geactualiseerd) Parkeernota
Vastgesteld
Actueel
2002
ja eind 2008/ begin 2009
2003
ja
2006 2006 1996
in 2008 ja nee
2004
ja
Samenvatting van de wijze waarop het onderhoud wordt uitgevoerd In de Meerjarenbegroting 1997-2000 en de kerntakendiscussie is destijds gekozen voor de "Ermelose norm", ofwel het handhaven van de kwaliteit van de wegen waarbij het niveau van 1997 als minimum beschouwd wordt. Gemiddeld gezien voldoen de verhardingen op dit moment aan de "Ermelose norm". In de programmabegroting is structureel een bedrag van € 665.000,00 opgenomen om de kwaliteit van het Ermelose wegennet op basis van de "Ermelose norm" te kunnen handhaven. Het Wegenbeheersplan Ermelo dient te worden herzien. In 2008 zullen weginspecties worden uitgevoerd en de resultaten daarvan zullen dienen als input voor de herziening van het wegenbeheersplan. Met de herziening van het wegenbeheersplan zelf is nog geen aanvang genomen. Bij het onderhoud van wegen en paden gaat specifieke aandacht uit naar de looproutes tussen de zorginstellingen en het centrum, teneinde ook voor burgers met een beperking een bereikbare, toegankelijke en bruikbare gemeente te zijn. Het doel van openbare verlichting heeft betrekking op de openbare (sociale) veiligheid, de verkeersveiligheid en de leefbaarheid van de woonomgeving. Op grond van deze doelen zijn functionele eisen gesteld en maatstaven geformuleerd op basis waarvan de openbare verlichting in Ermelo bij het opstellen van de Beleidsnota Openbare Verlichting in 1996 is getoetst. Deze functionele eisen en maatstaven zijn ontleend aan de landelijke normstelling (NPR 13.201-1) van de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV). De toetsing maakte maatregelen noodzakelijk voor: Aanpassing van de bestaande situatie op korte termijn. Het aanzienlijk verbeteren van de verlichtingssituatie, uitgaande van de bestaande lichtmasten. Daarvoor zijn alle armaturen en lampen vervangen. Het effect betrof een hogere lichtopbrengst en aanzienlijke besparingen in het energieverbruik. Het inzetten van systematisch beheer en vervanging gericht op de lange termijn. • Jaarlijks een deel van het totale kabelnet vervangen. • Met ingang van 2000 worden in een periode van 15 jaar de lichtmasten vervangen. • Eenmaal per vier jaar wordt een groepsremplacering uitgevoerd. (Dit houdt in dat alle lampen vervangen worden, terwijl tevens alle masten geïnspecteerd worden.)
Programmabegroting 2009-2012
90
gemeente Ermelo
Momenteel wordt gewerkt aan de invoering van een nieuwe vorm van openbare verlichting, te weten de toepassing van LED ‘s. Deze krijgen hun energie geheel (of gedeeltelijk) via het daglicht waardoor kan worden bespaard op elektriciteitskosten. De eerste toepassing zal plaatsvinden op de Kolbaanweg. Het is nog niet bekend wanneer de beleidsnota openbare verlichting zal worden geactualiseerd.
Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 omschrijving
2009
Programmabegroting 09-12: - Verkeer - Groot onderhoud - Regulier onderhoud - Schoon & berijdbaar houden - Wegmeubilair - Openbare verlichting - Waterlossingen Totale onderhoudslasten
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
38 674 288 102
122 674 288 102
50 674 288 102
62 674 288 102
50 674 288 102
97 54 94
61 54 94
61 54 94
61 54 94
61 54 110
1.347
1.395
1.323
1.335
1.339
Ter informatie wordt onderstaand weergegeven welke investeringen voor de komende jaren geraamd zijn. De investeringen 2009-2013 zijn: Kortheidshalve wordt verwezen naar de investeringen genoemd bij het programma Verkeer & Vervoer.
Programmabegroting 2009-2012
91
gemeente Ermelo
Aandachtsgebied:
Riolering en waterhuishouding
Algemene doelstelling ten aanzien van het onderhoud van riolering en waterhuishouding Het in stand houden van een kwalitatief goede voorziening voor doelmatig afvalwatertransport, welke bijdraagt aan de duurzame bescherming van grond en water ten behoeve van een leefbaar Ermelo.
Onder de categorie "riolering en waterhuishouding" wordt gerekend Voorziening voor het afvalwatertransport en de verwerking/zuivering van afvalwater Overige waterhuishouding uitgezonderd dat van het afvalwater Wegen (incl. wegmeubilair en civieltechnische kunstwerken)
Beleid en beheermatige uitgangspunten voor dit aandachtsgebied zijn vastgelegd in -
Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) 2003-2007 (Actualisatie in 2008/2009) Waterplan 2008-2012
Vastgesteld 2004
Actueel nee
2008
ja
Samenvatting van de wijze waarop het onderhoud wordt uitgevoerd De Wet op de gemeentelijke watertaken schrijft de gemeenten voor een plan op te stellen op welke wijze de gemeente de wettelijke zorg voor het inzamelen en het transport van afvalwater vorm wil geven. Hiertoe dient het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Het GRP is daarbij gebaseerd op een investeringsperiode van 50 jaar. Voor de planperiode 2003-2007 heeft de gemeente doelen gesteld met betrekking tot de inzameling van het afvalwater in het buitengebied, het selectief omgaan met de inzameling van schoon regenwater, het beperken van emissies van afvalwater op bodem-, grond- en oppervlaktewater via ongezuiverde lozingen, lekkende riolen of ontoelaatbare overstortingen op oppervlaktewater, het beperken van wateroverlast, stank, verstopping of risico's van instorting. Voorts zijn doelen gesteld om op een effectieve wijze het rioolstelsel te beheren. De huidige toestand van het rioolstelsel is getoetst aan deze doelstellingen op grond waarvan speerpunten van beleid, een realisatiestrategie en concrete maatregelen in het plan zijn opgenomen. De maatregelen brengen voor de gehele planperiode investeringen met zich mee op het gebied van studies en onderzoeken, opheffen van ongezuiverde lozingen, vervanging van kwalitatief slechte riolen en gemalen, reduceren van de afvoer van schoon regenwater en verbeteringsmaatregelen. Concreet gaat het om onder andere de volgende maatregelen: Afkoppelen van verhardoppervlak in verband met het in stand houden van een gezond grondwaterpeil. Zorg dragen voor goede doorstroming in watergangen door baggeren en maaien. Bergingsmogelijkheden voor hemelwater vergroten teneinde wateroverlast in panden en op straat zoveel mogelijk te voorkomen. Infrastructuur van het riool op orde houden zodat de hoeveelheid aangeboden afvalwater kan worden verwerkt. Inzamelen en verwerken van overtollig hemelwater en grondwater. Eén van de activiteiten in het GRP 2003-2007 is het opstellen van een Waterplan. Dit plan is in de eerste helft van 2008 ter vaststelling aan de raad aangeboden. Vervolgens zal het GRP voor de planperiode 2009-2013 worden opgesteld en naar verwachting in 2009 ter vaststelling aan de raad worden aangeboden. Integraal met dit plan zal in het kader van de Wet op de gemeentelijke watertaken, na vaststelling door de gemeenteraad, per 1 januari 2010 de brede rioolheffing worden ingevoerd.
Programmabegroting 2009-2012
92
gemeente Ermelo
Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 omschrijving
2009
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
Programmabegroting 09-12: - Vrijverval riolering - Drukriolering - Waterplan
139 72 53
139 72 48
139 72 35
139 72 57
139 72 0
Totale onderhoudslasten
264
259
246
268
211
Ter informatie wordt onderstaand weergegeven welke investeringen voor de komende jaren geraamd zijn. De investeringen 2009-2013 zijn: - Verbeteringsmaatregelen riolering 160 160 160 0 - Vrijverval riolering 126 126 126 126 - Drukriolering, mechanisch/elektrisch 71 71 71 71 - Afkoppelen overheidsgebouwen (Waterplan) 37 37 37 37
0 127 71 0
Totale investeringen
198
Programmabegroting 2009-2012
394
93
394
394
234
gemeente Ermelo
Aandachtsgebied:
Groen
Algemene doelstelling ten aanzien van het onderhoud van groen Beheer van de groene voorzieningen in de openbare ruimte, dat een positieve bijdrage levert aan een groen Ermelo, zowel binnen als buiten de bebouwde kom.
Onder de categorie "groen" wordt gerekend Stedelijk groen (incl. speelvoorzieningen) Landschappelijk groen Bossen Heide Natuurterreinen Cultuurhistorische/archeologische elementen (onder andere grafheuvels en Romeins marskamp)
Beleid en beheersmatige uitgangspunten voor dit aandachtsgebied zijn vastgelegd in -
Lange termijnvisie bossen Ermelo Speelruimteplan "Spelen in Ermelo" Landschapsbeleidsplan 2002-2017 Beleidsnota Begraafplaats Groenstructuurvisie gemeente Ermelo 2005-2015 Nota "Het beheer van de bos- en natuurterreinen gemeente Ermelo" Diverse beheersplannen voor bos- en natuurterreinen, inclusief meerjarenvisie Beheersplan gemeentebossen Ermelo 2007-2017
Vastgesteld 1993 2000 2001 2001 2004 2004
Actueel in 2009
2008
Samenvatting van de wijze waarop het onderhoud wordt uitgevoerd Groen: Het onderhoud van het openbaar groen wordt zowel door derden als in eigen beheer uitgevoerd. De uit te voeren beheerswerkzaamheden zijn beschreven in het beeldbestek omgevingsbeheer onderhoud openbare ruimte. In 2005 is de implementatie van het groenbeheersysteem in samenhang met het wegen- en rioolbeheersysteem afgerond. Op basis van de voor de invoering noodzakelijke groeninventarisatie is de groenstructuurvisie herzien in 2004 en is in het voorjaar van 2005 het groenbeheersplan herzien. In 2008 is een nieuwe ronde onderhoudsbestekken (omgevingsbeheer) gestart. Met het stedelijk groen dient de vitale en groene identiteit van de gemeente te worden benadrukt/versterkt. De groenelementen langs de (hoofd)wegen dragen door begeleiding en accentuering bij aan een gewenste heldere infrastructuur binnen de gemeente. Onderhoud van dit groen is dan ook belangrijk en is met name gericht op instandhouding. Speelvoorzieningen: Het onderhoud van speelplaatsen en –toestellen is gebaseerd op het speelruimteplan "Spelen in Ermelo". Het gaat hierbij om cyclisch onderhoud en structurele vervanging, herinrichten van bestaande speelvoorzieningen en aanleggen van nieuwe speelvoorzieningen. Hierbij wordt uitdrukkelijk aandacht besteed aan de aspecten schoon, heel en veilig. Landschapsbeheer: Het beheer van de buitengebieden is vastgelegd in het Landschapsbeleidsplan (2002-2017). Bij de uitwerking van de landschapsvisie is gebruik gemaakt van de duidelijke driedeling van het Ermelose landschap (ligging op een stuwwal met smeltwatervallei): - randmeerzone als overgang op de flank van de stuwwal tussen bos en randmeren; - boszone als stuwwal; - agrarische enclave als smeltwatervallei. Deze sterke landschappelijke zonering blijft in de toekomst de hoofdzonering. Behoud en versterking van het specifieke karakter van elk van de drie landschappelijke zones vormt het hoofduitgangspunt. Het behoud en de ontwikkeling van haaks op de hoofdzonering staande landschappelijke structuren, relaties en gradiënten vormt het tweede hoofduitgangspunt.
Programmabegroting 2009-2012
94
gemeente Ermelo
Bossen: Voor het beheer van de verschillende bossen ligt de nadruk op een beheer waarbij veel gebruik wordt gemaakt van natuurlijke processen (onder andere natuurlijke verjonging). Dit komt tot uitdrukking door minder verzorging en bewerken, waardoor het uiterlijk van de bossen langzaam zal veranderen. De structuur van het bos wordt hierdoor gevarieerder en aantrekkelijker voor de natuur en de recreant. In 2007 is het beheersplan voor onze grotere boscomplexen (in totaal ca. 600 ha) gereed gekomen. De basis voor dat plan wordt gevormd door Europees en rijksbeleid, alsmede provinciaal en eigen gemeentelijk beleid (onder andere de lange termijnvisie voor de bossen). Ook de beginselen van het Forest Stewardship Council (FSC) zijn er in meegenomen. Het beheersplan schetst de kaders waarbinnen het beheer gevoerd moet worden (onder andere ten aanzien van houtoogst en natuur). Het is de wens om voor een aantal resterende kleinere boselementen (de totale oppervlakte is onbekend, naar verwachting betreft het tussen de 50 en de 120 ha, deels gelegen op de heide of langs diverse wegen, deels gelegen in het westelijk buitengebied en in de bebouwde kom) te komen tot een beheersvisie en richtlijnen voor het beheer. Het betreft potentierijke bossen en bosjes die derhalve een kostbaar bezit vormen. Zij bepalen mede het mooie aanzien van Ermelo en vragen om een zorgvuldig beheer. Mogelijk kan hiervoor in een later stadium SNsubsidie worden verkregen, echter zal daartoe eerst meer duidelijkheid moeten volgen over de vragen "Wat hebben we precies?" en "Wat kunnen we ermee?". In verband daarmee is inmiddels gestart met het in kaart brengen van de betreffende gebieden. Heide: Voor het beheer van de heidevelden (in totaal ± 1.000 ha) ligt de nadruk op een relatief intensief cyclisch patroonbeheer (maaien, plaggen), gecombineerd met procesbeheer (extensieve begrazing). Het uitgangspunt is dat de heide daadwerkelijk heide blijft en qua structuur en soortenrijkdom verder ontwikkeld wordt. Mede als gevolg van een doelstelling in het kader van een ontvangen LNV-/SN-subsidie om bepaalde dier- en plantensoorten te behouden, zijn hiertoe specifieke beheersmaatregelen getroffen (in de vorm van maaien, plaggen, begrazing met schapen of koeien en het verwijderen van boompjes). De beheersplannen voor de heidevelden dienen te worden geactualiseerd. Natuurterreinen: Voor het staatsnatuurmonument De Leemputten (totaal ca. 30 ha) is er het afzonderlijk Beheersplan De Leemputten 2003-2008 (opgesteld in 2003). Het is een gebied met een bijzondere wettelijke status waarvoor een specifiek beheerregime geldt. In 2008 loopt het plan af en moet het herzien worden.
Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 omschrijving
2009
Programmabegroting 2010 2011
2012
Doorkijk 2013
Programmabegroting 09-12: - Begraafplaats - Openbaar groen - Speelvoorzieningen - Bossen, heide en natuurterreinen
80 518 71 81
80 520 41 81
80 517 41 81
80 517 41 81
80 519 41 81
Totale onderhoudslasten
750
722
719
719
721
Ter informatie wordt onderstaand weergegeven welke investeringen voor de komende jaren geraamd zijn. De investeringen 2009-2013 zijn: Kortheidshalve wordt verwezen naar de investeringen genoemd bij het programma Groenvoorzieningen.
Programmabegroting 2009-2012
95
gemeente Ermelo
Aandachtsgebied:
Gebouwen
Algemene doelstelling ten aanzien van het onderhoud van gebouwen Doelmatig en adequaat beheer van de gemeentelijke gebouwen alsmede enkele private en semi-publieke gebouwen en accommodaties teneinde de toegankelijkheid en veiligheid van die gebouwen en accommodaties te garanderen. De gemeente streeft daarbij naar toegankelijkheid van alle gebouwen in 2015, ook en juist voor burgers met een beperking, conform de visie "Ermelo, Onbelemmerd en Zorgzaam" en de daarmee samenhangende BTB-gedachte.
Onder de categorie "gebouwen" wordt gerekend Gebouwen (incl. daarbij behorende terreinen) Installaties Monumentenzorg Buitensportaccommodaties
Beleid en beheersmatige uitgangspunten voor dit aandachtsgebied zijn vastgelegd in -
Vastgesteld n.v.t.
Meerjarenonderhoudsplan gebouwen 2008-2017
Actueel ja
Samenvatting van de wijze waarop het onderhoud wordt uitgevoerd Voor nagenoeg alle gemeentelijke en tevens een aantal private en semipublieke gebouwen wordt jaarlijks een meerjarenonderhoudsplan (MOP) opgesteld. Voor onderwijsgebouwen voor bijzonder basisonderwijs en voortgezet (speciaal) onderwijs wordt eenmaal per twee jaar een MOP opgesteld. Voor het voortgezet en openbaar onderwijs vindt dit in eigen beheer plaats door het schoolbestuur. In de tussenliggende jaren wordt namens de gemeente een inspectie verricht. Uitgangspunt is dat de circa 65 (gemeentelijke) gebouwen op een adequate wijze worden onderhouden. De jaarlijkse kosten van onderhoud en groot onderhoud zijn op basis van het meerjarenonderhoudsplan in de programmabegroting verwerkt.
Programmabegroting 2009-2012
96
gemeente Ermelo
Paragraaf Financiering Inleiding Opname van deze paragraaf in de begroting vloeit voort uit de artikelen 9, lid 2 en 13 van het "Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten", dat per 1 januari 2004 van kracht is geworden. Deze paragraaf geeft inzicht in het (verwachte) risicoprofiel van onze gemeente op het terrein van financieringsaspecten. In deze paragraaf gaan wij achtereenvolgens in op reeds bestaand beleid, het renterisico, het koersrisico, het liquiditeitsrisico en het kredietrisico/debiteurenrisico. Tot slot treft u ons eindoordeel over onze risicopositie aan. 1. Bestaande notities/regelgeving De • • • • •
basis van het huidige treasurybeleid ligt in de volgende stukken vast: het financieringsstatuut van januari 2007; de notitie "Rentebeleid Gemeente Ermelo" van januari 2005; inclusief de notitie "Rente in relatie tot de grondexploitatie" van januari 2005; de notitie "Reserves en voorzieningen Gemeente Ermelo" van oktober 2004; de financiële beheersverordening artikel 212 van mei 2007.
De gemeente heeft de regels ter beperking van het renterisico, het koersrisico, het liquiditeitsrisico en het kredietrisico (debiteurenrisico) beschreven in het financieringsstatuut. Daarnaast zijn alle treasury-procedures (inclusief de maatregelen van de interne controles) beschreven. De notitie "Rentebeleid Gemeente Ermelo" en de notitie "Reserves en voorzieningen Gemeente Ermelo" geven richting aan de inzet van reserves en voorzieningen bij de financiering, de administratieve verwerking van investeringen en de invloed hiervan op de rentelasten en de wijze waarop het renterisico kan worden beperkt. 2. Renterisico De doelstellingen van het renterisicobeheer zijn: • het beheersen van de risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger, respectievelijk dat de renteopbrengsten van activa lager zullen zijn dan een bestuurlijk wenselijk geacht niveau, c.q. het in de meerjarenraming en begroting geraamde niveau; • het minimaliseren van de rentekosten en het optimaliseren van de rentebaten binnen de in het financieringsbeleid vastgestelde richtlijnen en limieten. Richtlijnen en limieten renterisicobeheer: • de gemeente bepaalt een rentevisie. Deze visie wordt periodiek getoetst met de werkelijke renteontwikkelingen. Zodra de rentevisie afwijkt van de dagelijkse realiteit en afwijkt van de gestelde marges en financiële gevolgen heeft voor de (meerjaren)begroting zal dit aan de raad worden gerapporteerd; • indien de markt het toe laat zullen leningen die direct voor conversie in aanmerking komen, maar ook leningen die door termijntransacties geconverteerd kunnen worden, overgesloten worden. 2.1. Rentevisie Wij houden er in de Programmabegroting 2009-2012 rekening mee dat de korte rente gemiddeld op een niveau van ongeveer 4,5% uitkomt. Wij hebben in de programmabegroting rekening gehouden met een lange rente voor nog aan te trekken financieringsmiddelen van 4,75% voor de jaren 2009 tot en met 2013. Wij baseren ons voor dit percentage op een 10 jaars benchmark over de afgelopen 5 jaar in combinatie met de verwachtingen voor het komende kalenderjaar. Voor de rente van uit te zetten gelden wordt uitgegaan van een percentage van 4,5%. 2.2. Portefeuille langlopende geldleningen Wij verwachten dat onze portefeuille van langlopende geldleningen eind 2008 een viertal leningen zal bevatten. Een in 2003 aangetrokken vaste lineaire geldlening van € 10 miljoen (rente 4,415%), een in 2004 aangetrokken vaste lineaire geldlening van € 6 miljoen (rente 4,325%) en een in 2004 aangetrokken vaste lineaire geldlening van € 5 miljoen (rente 3,82%). Tot onze portefeuille behoort ook een langlopende schuld van omstreeks € 2,8 miljoen per 1 januari 2009 betreffende het Samenwerkingsverband Regionale Vuilverwerking "Ullerberg" (ReVu). Per 1 januari 2009 bedraagt de (verwachte) totale restschuld € 19,1 miljoen (inclusief ReVu).
Programmabegroting 2009-2012
97
gemeente Ermelo
Op basis van onze liquiditeitsprognose verwachten wij dat wij in de jaren 2009 tot en met 2012 ten behoeve van onze reguliere bedrijfsvoering geen extra aanspraak hoeven te maken op de kapitaalmarkt. Het renterisico van de huidige leningen is laag/nihil, omdat gekozen is voor het afsluiten van leningen met een vast rentepercentage gedurende de gehele looptijd. De voorgenomen investeringen, in onder meer de grondexploitatie en gronduitgiften zijn van grote invloed op de liquiditeitspositie en daarmee op de langlopende geldleningen. Over de hoogte en het tijdstip van investeren en mutaties binnen de grondexploitatie bestaat altijd enige onzekerheid.
2.3. Renterisiconorm In de wet Fido wordt de renterisiconorm berekend door middel van een, door de Minister van Financiën vastgesteld, percentage van de totale vaste schuld per 1 januari van het betreffende boekjaar. De renterisiconorm heeft betrekking op de lange financiering met een rentetypische looptijd van langer dan één jaar. Het lopende risico op de vaste schuld wordt berekend door te bepalen welk deel van de portefeuille aan vaste schuld in enig jaar geherfinancierd moet worden uit het aangaan van nieuwe leningen die behoren tot de vaste schuld (herfinanciering) en voor welk deel van de vaste schuld de geldnemer een wijziging van de rente op basis van de leningvoorwaarden niet kan beïnvloeden (renteherziening). Het toezicht op de renterisiconorm vindt plaats door de provincie. Het renterisico op de vaste schuld mag de renterisiconorm in beginsel niet overschrijden. De toetsing vindt plaats via de paragraaf Financiering in de begroting (vooraf) en de jaarrekening (achteraf). Uit de onderstaande tabel blijkt dat wij in 2009, naar verwachting, onder de renterisiconorm blijven. Tevens verwachten wij voor de jaren 2010 tot en met 2012 onder de renterisiconorm te blijven. (Bedragen * € 1,00) 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 1b Renteherziening op vaste schuld u/g
0,00 0,00
1c Renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 2a Nieuw aangetrokken vaste schuld 2b Nieuw uitgezette lange leningen
0,00 0,00 0,00
2c
Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (2a-2b)
0,00
3 4
Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 2c en 3)
3.063.600,00 0,00
5 6 7a 7b
Renterisico op de vaste schuld (1c + 4) Renterisiconorm (zie 10) Ruimte onder renterisiconorm (6-5) Overschrijding renterisiconorm (5-6)
0,00 3.822.500,00 3.822.500,00
8 9
Berekening renterisiconorm Stand van de vaste schuld per 1-1-2009 Bij ministeriële regeling vastgesteld percentage
19.112.500,00 20%
10 Renterisiconorm (8*9)
3.822.500,00
2.4. Dekking rentelasten In januari 2005 is de notitie "Rentebeleid Gemeente Ermelo" in werking getreden. Dit heeft geleid tot een renteverlaging van 6% naar 4,75%. Ter dekking van de financieringslasten zijn de kapitaallasten 2009 tot en met 2012 berekend met een rente van 4,75%.
Programmabegroting 2009-2012
98
gemeente Ermelo
3. Koersrisico De doelstellingen van het koersrisicobeheer zijn: • het beheersen van de risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de gemeente in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. Richtlijnen en limieten koersrisicobeheer: • de gemeente staat het niet toe om een aandelenportefeuille op te bouwen, tenzij er sprake is van zwaarwegende strategische belangen in de uitvoering van de publieke taak; • de gemeente staat het niet toe om een obligatieportefeuille op te bouwen, tenzij er sprake is van zwaarwegende strategische belangen in de uitvoering van de publieke taak; • de gemeente staat het toe om deel te nemen aan een rentevaste staatslening. 3.1 Beleggingen De gemeente Ermelo heeft momenteel (medio 2008) geen beleggingen. Onze gemeente zal in de jaren 2008 tot en met 2012 naar verwachting overtollige middelen (in deposito) kunnen uitzetten als gevolg van aanzienlijke gronduitgiften. 3.2 Deelnemingen Voor onze huidige deelnemingen, niet zijnde beleggingen, verwijzen wij u naar de paragraaf "Verbonden partijen". 4. Liquiditeitsrisico De doelstellingen van het intern liquiditeitsbeheer zijn: • het beheersen van de risico's van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitsprognose en meerjaren investeringsplanning waardoor als gevolg daarvan de financieringskosten hoger kunnen uitvallen. Richtlijnen en limieten intern liquiditeitsbeheer: • bij de totstandkoming van de meerjarenbegroting zal een duidelijk investeringsprogramma voor tenminste de komende vier jaar aangeven welke investeringsbehoefte er gaat ontstaan. Indien er in de loop van het begrotingsjaar afwijkingen worden geconstateerd in de investeringsbehoefte zal dit worden meegenomen bij de kadernota en/of najaarsnota. Bij deze melding worden de financiële gevolgen voor de gemeente in kaart gebracht, waardoor een bestuurlijke afweging beter kan worden gemaakt. 4.1 Liquiditeitsprognose Voor de jaren 2009 tot en met 2012 is een liquiditeitsprognose gemaakt. Met alle relevante inkomsten en uitgaven is rekening gehouden. Voor de genoemde jaren komen (aanzienlijke) liquiditeitsoverschotten voor, met grondverkopen als een belangrijke inkomstenpost. De verwachte rente-inkomsten zijn in de programmabegroting 2009-2012 opgenomen. Wij verwachten in de jaren 2009 tot en met 2012 geen extra aanspraak te hoeven doen op de kapitaalmarkt. Wij zullen, binnen de grenzen van de kasgeldlimiet, vlottende middelen (rekening courant krediet bij de BNG en kasgeld) gebruiken ter dekking van onze financieringsbehoefte. Voor de vlottende financiering maken wij gebruik van de raamovereenkomst met de BNG. Bij de bepaling van de financieringsbehoefte houden wij rekening met de planning van ons investeringsprogramma. 4.2 Investeringsprogramma Onze investeringsplanning wordt doorlopend geactualiseerd, maar in ieder geval bij de opmaak van de programmabegroting en de programmarekening en wij leggen deze aan de raad voor ter vaststelling. Onze investeringsplanning kent een planningshorizon van 10 jaar. In deze programmabegroting treft u ons meerjaren investeringsplan 2009-2018 aan. Alle kapitaallasten van voorgenomen investeringen zijn in de meerjarenbegroting opgenomen.
Programmabegroting 2009-2012
99
gemeente Ermelo
4.3 Kasgeldlimiet In de wet Fido wordt de kasgeldlimiet voor een bepaald jaar berekend door middel van een, door de Minister van Financiën vastgesteld, percentage van het begrotingstotaal van het respectievelijke jaar. De kasgeldlimiet heeft betrekking op de korte financiering met een rentetypische looptijd van korter dan één jaar. Het toezicht op de kasgeldlimiet vindt plaats door de toezichthouder. Voor de gemeente is dat de provincie. De gemiddelde netto vlottende schuld per kwartaal mag de kasgeldlimiet niet overschrijden. Daartoe dient de gemeente per kwartaal de staat van vlottende middelen naar de provincie op te sturen. De kasgeldlimiet geeft het maximumbedrag aan dat een gemeente vlottend mag financieren. Voor onze gemeente bedraagt dit bedrag rond € 4,3 miljoen. Wordt de kasgeldlimiet langdurig overschreden dan dient een gemeente haar vlottende schuld om te zetten in een vaste schuld. Wij verwachten voor de jaren 2009 tot en met 2012 binnen de kasgeldlimiet te blijven. 5. Kredietrisico / Debiteurenrisico De doelstellingen van het kredietrisicobeheer zijn: • het beheersen van de risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie als gevolg van het niet (tijdig) kunnen nakomen van de verplichtingen van de tegenpartij (onder meer als gevolg van insolventie). Richtlijnen en limieten kredietrisicobeheer: • indien twijfel bestaat over de kredietwaardigheid van een niet publiekrechtelijk lichaam wordt, voordat een dienst geleverd wordt, een kredietwaardigheidsonderzoek uitgevoerd en worden waar nodig voldoende zekerheidsmaatregelen getroffen. • voor niet fiscale vorderingen gelden de volgende termijnen van orde: o debiteuren krijgen uiterlijk binnen 3 weken na de vervaldag van de vordering een herinnering; o debiteuren krijgen uiterlijk binnen 3 weken na de vervaldag van de herinnering een sommatie; o debiteuren die na het versturen van de herinnering en de sommatie nog niet betaald hebben worden uiterlijk binnen 3 weken op de hoogte gesteld dat indien niet per omgaande wordt betaald er een dagvaarding via een deurwaarderskantoor wordt verstuurd; o vorderingen die niet door herinneringen, sommaties en dagvaarding invorderbaar zullen zijn, worden door de invorderingsambtenaar beoordeeld. Naar aanleiding van diens beoordeling zal worden besloten of er beslaglegging plaatsvindt of dat er een voorstel tot oninbaar verklaren wordt gedaan. •
Voor fiscale vorderingen gelden de volgende richtlijnen: o uiterlijk binnen 3 weken na de vervaldatum van de aanslag wordt een aanmaning verstuurd; o uiterlijk binnen 3 weken na de vervaldatum van de aanmaning wordt het dwangbevel overgedragen aan het deurwaarderskantoor; o vorderingen die niet door aanmaningen en dwangbevelen invorderbaar zullen zijn, worden door de invorderingsambtenaar beoordeeld. Naar aanleiding van diens beoordeling zal worden besloten of er beslaglegging plaatsvindt of dat er een voorstel tot oninbaar verklaren wordt gedaan.
5.1 Managementrapportage financiële administratie Twee keer per jaar wordt ambtelijk een managementrapportage opgesteld waarin onder andere de volgende onderwerpen aan de orde komen: • ouderdomsanalyse openstaande ontvangsten debiteuren; • ouderdomsanalyse openstaande posten niet-fiscale debiteuren; • overzicht stand van zaken invorderingsmaatregelen. Aan de hand van de overzichten en analyses uit de managementrapportages wordt zonodig actie ondernomen. De managementrapportages gaan ter kennisname naar ons college.
Programmabegroting 2009-2012
100
gemeente Ermelo
6. Samenvattend 6.1 Gering risico Door het aanwezig zijn van een aantal laagrentende geldleningen zonder mogelijkheid tot renteaanpassing, een adequate, beschreven administratieve organisatie van de treasurywerkzaamheden, de aanwezigheid van een jaarlijks geactualiseerd meerjareninvesteringsplan (inclusief de dekking van de kapitaallasten hiervan in de meerjarenbegroting) en periodieke analyse van onder andere openstaande vorderingen, beoordelen wij de risico's die met treasury samenhangen voor onze gemeente als gering. 6.2 Aandachtspunten De volgende twee aandachtspunten werken risicoverhogend: • belangrijk uitgangspunt bij de bepaling van de financieringsbehoefte is een juiste investeringsplanning. De praktijk laat al een aantal jaren zien dat in onze investeringsplanning de afgelopen jaren voor grote bedragen aan geplande investeringen doorgeschoven is naar latere planningsjaren. Consequentie hiervan was en is dat het lastig is te bepalen wanneer een vaste geldlening moet worden aangetrokken. Wordt een lening te vroeg aangetrokken dan ontstaat mogelijk overliquiditeit (met renteverlies als gevolg), wordt een lening te laat aangetrokken dan wordt mogelijk de kasgeldlimiet overschreden. • de aan de objecten in de grondexploitatie toegerekende rente is gebaseerd op veronderstellingen. Belangrijk hierbij is de prognose van de uitgaven voor grondaankopen, de prognose van de inkomsten uit grondverkopen, evenals van het moment waarop deze geldstromen zich zullen voordoen.
Programmabegroting 2009-2012
101
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
102
gemeente Ermelo
Paragraaf Bedrijfsvoering A. Algemene informatie Ontwikkelingen en trends De organisatie is ingericht op basis van het principe van integraal management. Product-, proces-, personeleen budgettaire verantwoordelijkheden komen hierin samen. Daarbinnen wordt projectmatig en planmatig samengewerkt. Risicomanagement als onderdeel van de planning & control-cyclus staat meer en meer in de aandacht. Hiermee is inmiddels een start gemaakt. De invoering van de rechtmatigheidstoets bij de overheid en de invoering van SiSa noodzaakt tot versterkte aandacht voor strikte naleving van processen en procedures, waardoor de kwaliteit en zorgvuldigheid van de besluitvorming toeneemt. De inrichting van de publieksbalie zal tot een gefaseerde organisatieontwikkeling leiden. Er zal een kanteling in de organisatie plaatsvinden door het ontstaan van één centrale publieksbalie (front-office) en de productgerichte organisatieonderdelen (back-office). Een dergelijke vraaggestuurde organisatie is alleen mogelijk met behulp van geavanceerde informatie- en communicatietechnologie. Het rijk stimuleert deze ontwikkelingen door eigen programma’s op dit gebied. Een deugdelijke inrichting van de midoffice is hiervoor voorwaarde. De invoering van de basisregistraties, de realisering van digitale publieksdienstverlening volgens het principe van "any time any place", stelt zeer hoge eisen aan het inhoudelijk en systeemtechnisch beheer van data. Het rijk heeft deregulering en vermindering van administratieve lasten hoog in het vaandel en heeft daarbij vooral burgers en ondernemingen op het oog. De administratieve lastendruk voor de overheden zelf groeit echter gestaag. De administratieve overhead neemt hierdoor toe. De gemeentelijke overheid als werkgever zal de komende jaren ook last gaan ondervinden van de vergrijzing en zal er voor moeten zorgen een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven. Het beheer van digitale overheidsarchieven zal de komende jaren de aandacht vragen. In 2008 en 2009 zal aan de verdere professionalisering van de inkoopfunctie vorm worden gegeven. Daarnaast loopt op dit moment nog een pilot op het gebied van inkoopsamenwerking. Ook dit traject kan/zal consequenties hebben voor de organisatie van de inkoopprocessen.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Notitie HRM-cyclus (2003) Notitie Beloningsbeleid (2005) Notitie Ziekteverzuim (2006) Beleidsnota Informatiebeheer (2006) Notitie Inkoopbeleid gemeente Ermelo (2007) Beleidsnota Visie en ontwerp digitale dienstverlening (2007) Notitie Weerstandsvermogen en Risicomanagement (2008)
Het programma bestaat uit de producten Doorbelastingen (onder andere rente en afschrijving investeringen = kapitaallasten) Personele lasten (onder andere salariskosten, inhuur, opleiding) Centrale automatisering Documentaire informatievoorziening Huishoudelijke zaken Huisvesting Kantoorbenodigdheden Streekarchivariaat Telecommunicatie Financiële administratie Accountantcontrole Rechtmatigheid Hulpmiddelen en huisvesting buitendienst openbare werken De kosten hiervan worden via vaste verdeelsleutels doorbelast aan de raadsprogramma’s. Portefeuillehouder: Afdeling:
de heren mr. J. van den Bosch, ing. W.P Omta en A. Nederveen Openbare Werken, FAD, IAO en Planning & Control
Programmabegroting 2009-2012
103
gemeente Ermelo
B. Doelstellingen en te leveren prestaties in één oogopslag Algemene programmadoelstelling (visie) Een doelmatige bedrijfsvoering waarin kostenbewustzijn, een efficiënte organisatiestructuur en een organisatiecultuur van samen werken en samenwerken in balans zijn. Hoofddoelstellingen Beoogd maatschappelijk effect
Subdoelstellingen Beoogd maatschappelijk deeleffect
Te leveren prestaties
Planning & Control
Doorontwikkeling risicomanagement, tot uitdrukking komend
Een planning en control in brede
in de paragraaf Weerstandsvermogen.
zin (met betrekking tot beleid en beheer) die de raad in staat stelt
Uitvoering geven aan de nota Grondbeleid, tot uitdrukking
periodiek integraal
komend in een vernieuwde paragraaf Grondbeleid.
beleidsinhoudelijke en financiële beleidsafwegingen op hoofdlijnen Aanpassing van de notitie Rentebeleid gemeente Ermelo.
te maken en verantwoording van het college te vragen over de uitvoering van het vastgestelde
Actief formatiebeheer door elke vacature te beoordelen op
beleid.
herbezettingsnoodzaak. Een kritische beoordeling van
Personeel en Organisatie
nieuwe (wettelijke) taken op
Kritische beoordeling van knelpunten met betrekking tot
formatieve gevolgen.
deeltijdarbeid binnen elke afdeling afzonderlijk.
Een zo beperkt mogelijke personeelsformatie en een beheerste loonkostenontwikkeling.
Een beloningsbeleid dat medewerkers beloont op basis van
Overgang naar meer generieke, organieke
aantoonbare prestaties.
functiebeschrijvingen.
Personeel en Organisatie Een kwalitatief toereikende
Een cultuur van samen werken en
personeelsbezetting, waarvoor de
samenwerken ten dienste van de
arbeidsomstandigheden voldoen
klant (burger).
Ontwikkeling van nieuwe p&o-instrumenten zoals mobiliteit, loopbaanbeleid en personeelsplanning. Hierbij wordt beoordeeld op welke onderdelen mogelijk regionaal kan worden samengewerkt.
aan de normaal te stellen eisen.
Inventariseren welke softwarepakketten als gevolg van de Informatisering en Automatisering
implementatie van het nieuwe documentair informatiesysteem
Een ICT-structuur die de vernieuwing van de gemeentelijke dienstverlening ondersteunt, de
Zoveel mogelijk diensten digitaal leveren.
binnen de ICT-structuur niet meer noodzakelijk zijn, teneinde kostenreductie en een efficiencyslag te realiseren.
gemeentelijke prestaties verbetert en de mogelijkheid van burgerlijke
Waar mogelijk samenwerking in
betrokkenheid vergroot.
regioverband op het gebied van digitalisering en ICT met het oog op het bereiken van
Invoering en doorontwikkeling basisregistraties (bijv. BAG).
Monitoren gemeenschappelijke ICT-onderwerpen in de regio.
kostenefficiëntie. Facilitaire en Administratieve
Renovatie van de benedenverdieping gemeentehuis, inclusief
Dienstverlening.
archiefruimte om te kunnen voldoen aan de regels vanuit de
Een kwalitatief beheer en
Archiefwet.
toegankelijkheid van gemeentelijke informatie en
Digitaliseren van (onderdelen van) het huidige archief en de
archiefbescheiden.
ontsluiting daarvan. Daarbij zullen richtlijnen worden gemaakt voor digitale opslag en ontsluiting van toekomstige zaken.
Facilitaire en Administratieve
Verder doorvoeren professionalisering inkoopfunctie.
Dienstverlening Een effectieve en doelmatige Implementatie van procesmatig en digitaal werken conform de
facilitaire en administratieve
mijlpalenplanning zoals opgenomen in de beleidsnota "Visie
dienstverlening.
Programmabegroting 2009-2012
en ontwerp digitale dienstverlening".
104
gemeente Ermelo
C. Indicatoren (trend en nabije toekomst) Effectindicatoren paragraaf Bedrijfsvoering Omschrijving Werkelijk 2006 - Rapportcijfer burgers 6,5 gemeentelijke organisatie - Aantal fte per 1000 7,3 inwoners - Gemiddelde loonsom (€) per 51.500 fte
2007 6,3
2009
2010
Streefcijfer 2008 6,5
2009 6,6
7,3
7,3
7,9
53.000
53.500
55.000
Prestatie-indicatoren paragraaf Bedrijfsvoering Omschrijving Werkelijk 2006 2007 - Respons burgervragenlijst 34,8 % 33,1 % (%) - Respons loketvragenlijst 48 315 (aantal) - Ziekteverzuimpercentage 4,1 % 3,9 %
Programmabegroting 2009-2012
2008
105
2008
2009
2010
Streefcijfer 2008 40 %
2009 40 %
> 100
> 100
<5%
<5%
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? x € 1.000,00 Rekening Begroting omschrijving 2007 2008 Vorige Begroting 08-11: Lasten Baten Saldo Programmabegroting 09-12: Lasten Baten Saldo
- Overlopende taken 2007 - Personeelskst. afdelingen
- Centrale personeelskst. - Centr. automatiseringskst.: Verschuiving van programma's - Beheer verzekeringspakket: verschuiving naar programma's - Diverse kleine afwijkingen b. nieuw beleid - Kredieten gemeentehuis - Streekarchivariaat Dekking uit bestaande budgetten - Capaciteitsontwikkelingen - Basisregistratie Adressen en Gebouwen Dekking uit bestaande budgetten - Wijkgericht werken (formatie) c. dekkingsvoorstellen - Vloerbedekking gem.huis
Programmabegroting 2009-2012
2012
Doorkijk 2013
14.352 -14.352 0
14.521 -14.521 0
14.622 -14.622 0
14.500 -14.500 0
14.617 -14.617 0
14.617 -14.617 0
13.985 -13.985 0
15.295 -15.295 0
15.596 -15.596 0
16.098 -16.098 0
16.002 -16.002 0
16.184 -16.184 0
16.347 -16.347 0
Herkomst
943 N 2008
1.075 N 2009
1.476 N 2010
1.502 N 2011
1.567 N 2012
1.730 N 2013
NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 KDN 08 NJN 07 + KDN 08 + PB 09-12 PB 09-12 NJN 07
-294 V
-201 V
191 N
200 N
257 N
262 N
217 N 293 N
716 N
724 N
716 N
724 N
716 N
146 N
-149 V 95 N
-155 V 96 N
-150 V 110 N
-150 V 110 N
-26 V 110 N
PB 09-12
58 N
58 N
58 N
58 N
58 N
58 N
40 N
6N
6N
12 N
12 N
54 N
21 N 6N
21 N 6N
21 N 6N
21 N 6N
21 N 6N
-6 V 479 N
-6 V 481 N
-6 V 481 N
-6 V 481 N
-6 V 481 N
24 N
23 N
22 N
22 N
-24 V 54 N
-23 V 54 N
-22 V 54 N
-22 V 54 N
Saldo lasten nieuwe begroting t.o.v. lasten vorige begroting Dit saldo bestaat uit: a. bestaand beleid - Kapitaallast. investeringen
2009
Programmabegroting 2010 2011
PB 09-12 PB 09-12
PB 09-12
483 N
PB 09-12
PB 09-12
54 N
PB 09-12
-4 V
106
gemeente Ermelo
2009 De investeringen 2009-2013 zijn: - Gemeentewerf. ramen en deuren (MOP) - Gemeentewerf: dakbedekking (MOP) - Diverse kredieten tractiemiddelen - Gemeentehuis: * Digitaal archief * Koffievoorziening * Renovatie werkvertrekken benedenverdieping * Renovatie publiekshal * Renovatie archiefbewaarplaats * Vloerbedekking benedenverdieping gemeentehuis * Veiligheidsinstallatie (MOP) * Beveiligingsvoorzieningen daken (MOP) - Diverse kredieten automatisering Totaal investeringen 2009-2013
Programmabegroting 2009-2012
107
2010
2011
2012
2013
75
401
165
44 277
48 133 4 28 627 1.934 142 30 22 38 752
520
603
498
542
3.708
623
1.004
663
885
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
108
gemeente Ermelo
Paragraaf Verbonden partijen Algemene informatie Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een belang heeft. Dit moet een bestuurlijk én financieel belang zijn. Vanwege bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en mogelijk dito risico’s is het gewenst dat in de begroting en jaarstukken meer aandacht wordt besteed aan derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële band heeft. Gedacht moet dan worden aan deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Deze derde rechtspersonen worden de bestuurlijke participaties, dan wel de verbonden partijen genoemd. Het is niet de bedoeling te rapporteren over alle partijen waarmee de gemeente op enigerlei wijze verbonden is. Het wettelijke criterium is daarom gelegd bij die partijen waar de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang in heeft. Een "bestuurlijk belang" betekent dat de gemeente op enigerlei wijze zeggenschap heeft, hetzij omdat de gemeente een zetel in het bestuur heeft, hetzij omdat de gemeente mee kan stemmen. Met "financieel belang" wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. De gemeente wil vooral de financiële belangen beheersbaar houden. Deze definities houden in dat participaties in NV's, BV's, VOF's, commanditaire vennootschappen en gemeenschappelijke regelingen verbonden partijen zijn. Ook stichtingen en verenigingen kunnen onder de verbonden partijen vallen, indien de gemeente een zetel in het bestuur heeft en financiële risico’s loopt. Een stichting of vereniging die jaarlijks subsidie krijgt, maar waaraan geen andere financiële verplichtingen zitten met een juridische afdwingbaarheid door derden is geen verbonden partij. Deze paragraaf is in de programmabegroting opgenomen omdat verbonden partijen vaak beleid uitvoeren dat in principe ook door de gemeente zelf uitgevoerd kan worden. De gemeenteraad heeft een kaderstellende en controlerende taak op de kernvraag of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds overeenkomen met de doelstellingen van de gemeente of dat de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Daarnaast is inzicht gewenst in het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan lopen. De paragraaf is een schakel in het proces van planning en control. Een overzicht van de verbonden partijen is hieronder opgenomen. In deze paragraaf zullen wij ieder jaar een beeld gaan geven van onder andere te verwachten dividenden, risicoanalyses en andere belangrijke ontwikkelingen op dit gebied. Deelnemingen: NUON ENW te Arnhem; Vitens N.V. te Velp; N.V. Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag; A.R.N. B.V. te Nijmegen. Gemeenschappelijke regelingen: Streekmuziekschool Noordwest-Veluwe te Ermelo; Samenwerkingsverband Regionale Vuilwerking "Ullerberg" (ReVu) te Ermelo; Regio Noord-Veluwe te Harderwijk; Intergemeentelijke Sociale Dienst Veluwerand te Harderwijk; Veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland (VNOG) te Apeldoorn. PPS–constructies: In de beleidsnotitie "Aan Ermelo Verbonden" zullen de publiek private samenwerkingen (met een financiële en bestuurlijke relatie met Ermelo) verder uitgewerkt worden. Overige: Bestuursacademie Nederland te Zwolle; Vereniging Nederlandse Gemeenten te Den Haag; Recreatiegemeenschap Veluwe (RGV Holding B.V.) te Apeldoorn; Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe te Elburg; Beheerscommissie Accommodaties te Ermelo.
Programmabegroting 2009-2012
109
gemeente Ermelo
Een volledig overzicht van de partijen waarin de gemeente bestuurlijk en financieel participeert, is opgenomen in de beleidsnotitie "Aan Ermelo verbonden". In deze notitie is daarnaast opgenomen de visie van de raad op de verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting en tevens de beleidsvoornemens over verbonden partijen. De paragraaf verbonden partijen voldoet momenteel nog niet geheel aan de wettelijke voorschriften. Een traject om te komen tot de noodzakelijke verbeteringen zal in het vierde kwartaal 2008 worden opgestart.
Programmabegroting 2009-2012
110
gemeente Ermelo
Paragraaf Grondbeleid A. Algemene informatie Onder de paragraaf Grondbeleid vallen de ontwikkeling en het beheer van diverse complexen binnen de grondexploitatie, grond- en opstallenbeheer en vastgoedinformatie.
Ontwikkelingen en trends De invoering van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening met daarin opgenomen de Grondexploitatiewet biedt de gemeente nieuwe mogelijkheden op het gebied van kostenverhaal en het stellen van voorwaarden en/of eisen aan gebiedsontwikkelingen door derden. Bij AMvB zal worden bepaald welke kosten tot welk niveau in het kostenverhaal mogen worden betrokken bij de vaststelling van een exploitatieplan.
Vastgesteld beleid geldend voor dit programma Nota Grondbeleid (1990) Actualisatie nota Grondbeleid, te weten: afstoten snippergroen en pachtbeleid Notitie Grondpolitiek (1997) Vastgoedprojectenplan (1999) Exploitatieverordening gemeente Ermelo (2004) Exploitatieopzet complex De Verbinding (2007) Exploitatieopzet complex Horst Noord (2008) Exploitatieopzet complex Veldzicht Noord (2008) Exploitatieopzet complex Het Trefpunt (2008)
Portefeuillehouder: Afdeling:
de heren R. Vliek en A. Nederveen Ruimtelijke Ontwikkeling
Programmabegroting 2009-2012
111
gemeente Ermelo
B. Beoogd maatschappelijk effect: Wat willen wij bereiken? Actieve/passieve grondpolitiek Voor het realiseren van ontwikkellocaties en –projecten binnen de Structuurvisie 2015 voert Ermelo bij voorkeur een actieve grondpolitiek. Hierdoor kan optimaal richting worden gegeven aan de ruimtelijke invulling, mede gelet op de volkshuisvestelijke, sociaaleconomische en overige doelstellingen. In voorkomende gevallen wordt ook gebruik gemaakt van publiekprivate samenwerkingsmogelijkheden. Grondbeheer en vastgoedinformatie Gronden en opstallen bestemd voor de openbare dienst en/of van niet strategisch belang voor ontwikkellocaties worden gerekend tot de algemene dienst. De laatste categorie wordt zo mogelijk marktconform in particulier eigendom overgedragen, wanneer deze niet benodigd is voor de inrichting van een wijk of straat, dan wel om andere redenen niet in gemeentelijk bezit dienen te blijven. Gronden en opstallen van strategisch belang voor ontwikkellocaties worden ondergebracht in de grondexploitatiecomplexen. Grondexploitatie De grondexploitatie dient over het geheel genomen tenminste kostendekkend te zijn. Uitgangspunt is dat complexen minimaal budgettair neutraal zijn. Indien dit niet mogelijk is, wordt een verliesgevend complex gedekt door (een) winstgevend(e) complex(en).
Relatie met de raadsprogramma's Programma Verkeer en vervoer Grondaankopen zijn en worden gedaan ten behoeve van de ontwikkeling en aanleg van de hoofdwegenstructuur Ermelo - Harderwijk, reconstructie/herinrichting van wegen en aanleg van fietspaden. Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken Grondaankopen en -verkopen zijn en worden gedaan ten behoeve van de ontwikkellocaties, zoals De Verbinding, Het Trefpunt, Horst Noord en de Telgter Eng. Ontwikkelvisies en de haalbaarheid van nieuwe ontwikkellocaties, waar de gemeente zelf een positie heeft, zullen opgesteld en onderzocht worden. Bij door derden te ontwikkelen locaties treedt de gemeente faciliterend en voorwaardenstellend op. Tevens zijn/worden grondaankopen en –verkopen gedaan ten behoeve van de ontwikkeling van bedrijventerrein Veldzicht Noord, de opwaardering van de entree van het bedrijventerrein Veldzicht en de tweede ontsluiting van Veldzicht. Daarnaast zal grond voor boscompensatie aangekocht moeten worden.
C. Te leveren prestaties: Wat gaan wij er voor doen in 2009? Actieve grondpolitiek Met regelmaat (twee maal per jaar) wordt een rapportage opgesteld over de voortgang van de ontwikkellocaties, zowel inhoudelijk als financieel. Inmiddels is een start gemaakt met het opstellen van de notitie Grondbeleid. In deze notitie zullen kaders en doelstellingen geformuleerd worden waarbinnen de grondexploitatie en de gevoerde actieve grondpolitiek zich afspelen. De gevolgen van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening zullen in de notitie worden meegenomen. De notitie Grondbeleid zal eind 2008 / begin 2009 ter vaststelling aan de raad worden aangeboden. Grondexploitatie De exploitatieopzetten voor de complexen Veldzicht Noord, Horst Noord, De Verbinding en Het Trefpunt worden geactualiseerd.
Programmabegroting 2009-2012
112
gemeente Ermelo
D. Wat hebben wij er voor over c.q. wat mag het kosten? Onderstaand worden enkele belangrijke financiële aspecten uit deze paragraaf aangegeven. Deze kosten zijn middels verdeelsleutels toegerekend aan de programma's.
Actieve grondpolitiek Voor de uitvoering van het beleid van actieve grondpolitiek worden personele lasten aan de grondexploitatie doorberekend. Op begrotingsbasis komt dit overeen met 4,3 formatieplaats. De werkelijke toerekening wordt op basis van de urenregistratie bepaald en zal naar verwachting hoger liggen als gevolg van de fases waarin een aantal gecompliceerde complexen zich bevindt. De reserve grondexploitatie bepaalt in belangrijke mate het directe weerstandsvermogen van de grondexploitatie. Afgezet tegen de ambitie van de gemeente en de daaraan gekoppelde actieve grondpolitiek is de reserve op dit moment onvoldoende groot om een buffer te kunnen vormen. Versterking van de reserve is noodzakelijk. De opbrengsten van de verdienlocaties Het Trefpunt, Taweb en De Driesprong worden hiervoor ingezet. De komende jaren worden deze opbrengsten gerealiseerd en ontstaat er een solide basis. Bij het opstellen van de notitie Grondbeleid zal aandacht besteed worden aan de wenselijk en noodzakelijk geachte hoogte van het weerstandsvermogen van de grondexploitatie.
Grondexploitatie Complex Veldzicht Noord: In de exploitatieopzet 2008 is een positief saldo geraamd. Complex Horst Noord: In de exploitatieopzet 2008 is een positief saldo geraamd. Complex Sportlaan, De Zanderij en Telgter Eng: Het oorspronkelijke plan (verplaatsing van DVS naar De Zanderij) kwam uit op een verlies. Hiervoor zijn toen twee voorzieningen getroffen om het geplande exploitatietekort af te dekken. De noodzakelijkerwijs gewijzigde plannen (verplaatsing van DVS en EFC naar de Telgter Eng) beginnen thans zodanig vorm te krijgen dat er nieuwe (concept) exploitatieopzetten per onderdeel opgesteld moeten gaan worden. De getroffen voorzieningen worden hierin betrokken. Het totaalbedrag blijft ongewijzigd tot het moment dat de raad daarover nieuwe besluiten neemt. Zoals bekend wordt bij de financiering van deze complexen rekening gehouden met de (verwachte) opbrengsten voor de complexen Trefpunt, Taweb en De Driesprong. Financieel technisch verloopt verevening via de reserve grondexploitatie. Complex De Verbinding: In de exploitatieopzet 2007 is een negatief saldo geraamd. Ter afdekking hiervan is een risicovoorziening getroffen. Complex Het Trefpunt: In de exploitatieopzet 2008 is een positief saldo geraamd. NB. Voor de projecten Taweb en De Driesprong zijn nog geen officiële grondexploitatiecomplexen geopend. Zodra de voorbereidende fasen hiervan zover gevorderd zijn dat dit noodzakelijk is zullen aan uw raad exploitatieopzetten, al dan niet gelijktijdig met een exploitatieplan, ter vaststelling worden aangeboden.
Diverse risico-inventarisaties Als onderdeel van het beheersbaar houden van risico's worden exploitatieopzetten jaarlijks herzien. Op dit moment zijn de complexen Veldzicht Noord, Horst Noord en De Verbinding in exploitatie. Voor het complex Sportlaan/De Zanderij/Telgter Eng is in 2005 wel een exploitatieopzet vastgesteld, echter door de gewijzigde plannen wordt nog volop gewerkt aan de uitwerking van de verschillende locaties. De financiële onderbouwing van dit complex blijft in tact tot nieuwe exploitatieopzetten vastgesteld kunnen worden. Dit betekent, dat de getroffen voorzieningen om het geraamde tekort af te dekken in stand blijven. Voor het complex Het Trefpunt is in 2008 de exploitatieopzet tegelijkertijd met het bestemmingsplan vastgesteld
Programmabegroting 2009-2012
113
gemeente Ermelo
Als daar aanleiding voor is, vindt tussentijdse herziening van de exploitatieopzetten plaats. In maart 2008 zijn als onderdeel van de jaarlijkse cyclus de exploitatieopzetten van de complexen Veldzicht Noord en Horst Noord herzien en vastgesteld. In het najaar 2008 zal de exploitatieopzet van het complex De Verbinding worden herzien. Bij risico's moet gedacht worden aan risico's van algemene aard en specifieke projectgebonden risico's. De categorie van algemene aard laat zich vertalen in economische risico's als de marktsituatie voor woningbouw en bedrijventerreinen en renteontwikkelingen. Vooral complexen met een lange looptijd hebben dit risico nadrukkelijk in zich. Hoewel de huidige vooruitzichten niet direct negatief zijn, tekenen zich wel enkele donkere wolken aan de horizon af. De kredietcrisis en een weinig florissante economie in de Verenigde Staten van Amerika kan invloed hebben op de Europese economische groei. De inflatie in zowel Nederland als Europa loopt op en kan stagnerend werken. Ook zijn er signalen op de huizenmarkt, dat de huizen langer te koop staan. De uitwerking en de consequenties daarvan zijn op dit moment niet te voorspellen. Bij de planvorming van projecten voor de middellange termijn zijn dit aspecten, die wel in het achterhoofd gehouden worden. Dit geldt ook voor de veranderende woningbehoefte. Een proces, dat zich langzaam voltrekt, maar nadrukkelijk in langere termijnvisies betrokken moet worden. Bij specifieke projectgebonden risico's gaat het om bodemsaneringen (bijvoorbeeld asbest), (bestemmingsplan-) procedures e.d., maar ook om risico's verbonden aan inhoudelijke posities die belanghebbenden bij een project innemen. Deze risico's worden zo goed mogelijk ingeschat en financieel vertaald in de exploitatieopzetten. Dit neemt niet weg dat altijd een bepaald risico blijft bestaan. De belangrijkste risico's worden per project gemeld in de halfjaarlijkse rapportage grondexploitatie / projecten structuurvisie.
Programmabegroting 2009-2012
114
gemeente Ermelo
3. Financiële begroting 2009-2012 Dit 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Programmabegroting 2009-2012
hoofdstuk bestaat uit de onderdelen: Budgettaire uitkomst op hoofdlijnen Overzicht van lasten en baten Overzicht van voorstellen nieuw beleid Overzicht van incidentele lasten en baten Overzicht van dekkingsvoorstellen Financiële positie
115
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
116
gemeente Ermelo
3.1. Budgettaire uitkomst op hoofdlijnen Budgettaire uitkomst Programmabegroting 2009-2012 Op 19 juni 2008 is de Kadernota 2008 door uw raad vastgesteld. Daarmee heeft u tevens het kader gesteld voor de Programmabegroting 2009-2012. U heeft daarbij een aantal richtinggevende uitspraken gedaan, die wij betrokken hebben bij het opstellen van deze begroting. In de Kadernota 2008 was de eerste budgettaire inventarisatie voor de jaren 2009-2013 opgenomen. Inmiddels is het budgettair opstellen van de Programmabegroting 2009-2012 afgerond. De budgettaire uitkomst wordt u hierbij aangeboden. Het budgettaire gedeelte van de Programmabegroting 2009-2012 ziet er als volgt uit: Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal 2009-12
2013
-1.499 V
-556 V
-188 V
-575 V
-2.818 V
-459 V
Totaal voorstellen nieuw beleid
782 N
763 N
771 N
955 N
3.271 N
798 N
Sub-totaal budgettaire uitkomst
-717 V
207 N
583 N
380 N
453 N
339 N
Dekkingsplan 2009-2012
-591 V
-602 V
-900 V
-650 V
-2.743 V
-410 V
-1.308 V
-395 V
-317 V
-270 V
-2.290 V
-71 V
Totaal uitkomst bestaand (inclusief meicirculaire 2008)
beleid
Totaal uitkomst Begroting 2009-2012
Wij kunnen de volgende conclusies trekken: * Duidelijk is dat wij er in zijn geslaagd om u een sluitende Programmabegroting 2009-2012 aan te bieden. * Het bestaande beleid levert, mede door de voordelen uit de meicirculaire 2008, voordelen op in alle jaren. * Het is wederom mogelijk gebleken om voorstellen nieuw beleid, met een gemiddeld benodigd jaarbedrag van € 814.000,00, op te nemen. * Er is een dekkingsplan vervaardigd en verwerkt. In dit dekkingsplan is een bescheiden belastingverhoging opgenomen voor met name de inflatiecorrectie. * Er is scherper en risicovoller geraamd. * Alle begrotingsjaren sluiten met een voordeel. In de volgende paragrafen worden de onderdelen Voorstellen nieuw beleid en Dekkingsplan nader toegelicht. Bestemmingsvoorstel Aan de bovengenoemde voordelen kunt u, al dan niet op voorstel van ons college, een bestemming geven. Wij stellen u echter voor dit thans niet te doen. In 2010 vinden er gemeenteraadsverkiezingen plaats en gaat dus een nieuwe raadsperiode in. Gebruikelijk is dat er een nieuw raads-/collegeprogramma komt te liggen, met nieuwe doelen en wensen waarvoor dekkingsmiddelen beschikbaar moeten komen. Daarnaast is bekend dat de economische vooruitzichten niet rooskleurig zijn. Integendeel en juist hiervan is de ontwikkeling van de algemene uitkering afhankelijk. Wij stellen u dan ook voor de voordelen hiervoor te reserveren en deze tijdelijk te storten in de reserve Incidentele Dekkingsmiddelen.
Programmabegroting 2009-2012
117
gemeente Ermelo
Overzicht invulling speerpunten van het kabinet In het Bestuursakkoord, afgesloten tussen Rijk en VNG, is geregeld dat een deel van het accres uit de meicirculaire 2007 gericht wordt ingezet voor een zestal speerpunten van beleid van het huidige kabinet. De gelden uit de meicirculaire zijn niet geoormerkt. Het kabinet heeft echter het vertrouwen uitgesproken dat de gemeenten hieraan mee zullen werken. De zes beleidsspeerpunten van het kabinet zijn: a. Zorg. b. Openbare orde en veiligheid. c. Wijken. d. Onderwijs (onder andere voortijdig schoolverlaten, voor- en vroegschoolse educatie, brede school en taalachterstand bij kinderen van 2 en 3 jaar). e. Participatie, armoedebeleid en schuldhulpverlening. f. Jeugd en gezin (onder andere centra voor jeugd en gezin). Op zich zijn dit ook voor onze gemeente geen onbekende punten. Voor onderdelen zitten er in de huidige begrotingen al ramingen. Bijvoorbeeld de onderwijshuisvesting, de straathoekwerker en de bestrijding huiselijk geweld. Toch heeft de raad, op voorstel van ons college, besloten om in de Programmabegroting 2008-2011 extra budget op te nemen. Hiertoe is in 2008 beschikbaar € 441.000,00 en in 2009 € 349.000,00. Deze bedragen zijn gestort in de reserve Incidentele DekkingsMiddelen. Zowel in de Kadernota 2008 als in deze Programmabegroting 2009-2012 zijn voorstellen ter besteding van de beschikbare gelden opgenomen. In de onderstaande tabel zijn alle beschikkingen opgenomen. Omschrijving
2008
Beschikbare budgetten
-441
Bedragen (x € 1.000,00) 2009 2010 2011 2012 -349
Inzetten ten behoeve van: Speelruimteplan Uitvoering Sociaal Economisch Beleidsplan Wijkgericht werken Bemoeizorg (Meldpunt bijzondere zorg) Stichting Zorgbrug SWOE: conciërge De Baanveger SWOE: ouderenadviseur Gewoon Meedoen Straathoekwerker
30 54 8
65 54 8
54 8
54 8
13 17 5 52
13 17 5 52
13 17 5 52
13 17 5 52
-170
214
149
149
20
Nog beschikbaar
-421
Per saldo is nog € 79.000,00 beschikbaar. De komende tijd zullen wij met nadere voorstellen komen. Daarbij zullen wij ons richten op het onderdeel veiligheid (brandweer).
Programmabegroting 2009-2012
118
gemeente Ermelo
x € 1.000,--
Rekening 2007
- = voordeel
Begroting 2008 (na wijziging) baten
Programma's, ca
lasten
baten
saldo
lasten
Verkeer en Vervoer Groenvoorzieningen Ruimtelijke Ontwikkeling + Economische Zaken Milieuzorg Jeugd + Onderwijs Welzijn, Sport en Cultuur Maatschappelijke Doelgroepen Sociale Zorg Openbaar Bestuur en Dienstverlening Openbare Orde en Veiligheid
7.392 2.668 9.010 5.036 3.477 5.520 5.521 5.208 4.116 1.382
-57 -864 -7.107 -3.119 -482 -2.523 -869 -3.794 -464 -82
7.335 1.804 1.903 1.917 2.995 2.997 4.652 1.414 3.652 1.300
5.036 2.757 13.694 4.687 3.704 5.533 6.598 8.799 4.155 1.375
-481 -857 -11.077 -2.875 -423 -2.427 -976 -7.057 -428 -37
49.330
-19.361
29.969
56.338
1.396 0
-29.643 0
-28.247 0
2.929 43
50.726
-49.004
1.722
59.310
Subtotaal programma´s Algemene Dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal programma's, ca Resultaat voor bestemming
Begroting 2009
Begroting 2010
Begroting 2011
Begroting 2012
Doorkijk Begroting 2013
saldo
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
lasten
baten
saldo
4.555 1.900 2.617 1.812 3.281 3.106 5.622 1.742 3.727 1.338
4.077 2.803 6.144 4.621 3.757 5.719 6.279 8.756 4.261 1.387
-15 -677 -3.814 -2.972 -429 -2.390 -968 -6.989 -448 -40
4.062 2.126 2.330 1.649 3.328 3.329 5.311 1.767 3.813 1.347
4.315 2.825 5.257 4.596 4.123 5.457 6.310 8.655 4.330 1.415
-15 -693 -2.869 -3.031 -453 -2.392 -970 -6.983 -474 -40
4.300 2.132 2.388 1.565 3.670 3.065 5.340 1.672 3.856 1.375
4.401 2.839 5.345 4.327 3.949 5.409 6.337 8.669 4.257 1.436
-15 -696 -2.793 -3.035 -496 -2.383 -971 -6.966 -503 -40
4.386 2.143 2.552 1.292 3.453 3.026 5.366 1.703 3.754 1.396
4.634 2.853 5.547 4.266 3.974 5.490 6.341 8.668 4.325 1.450
-15 -691 -2.813 -2.990 -318 -2.392 -973 -6.930 -503 -40
4.619 2.162 2.734 1.276 3.656 3.098 5.368 1.738 3.822 1.410
4.437 2.900 4.971 4.241 4.157 5.492 6.346 8.644 4.351 1.474
-15 -703 -2.157 -2.991 -326 -2.380 -975 -6.872 -503 -40
4.422 2.197 2.814 1.250 3.831 3.112 5.371 1.772 3.848 1.434
-26.638
29.700
47.804
-18.742
29.062
47.283
-17.920
29.363
46.969
-17.898
29.071
47.548
-17.665
29.883
47.013
-16.962
30.051
-31.244 0
-28.315 43
3.049 54
-32.876 0
-29.827 54
3.541 55
-32.838 0
-29.297 55
3.860 56
-33.249 0
-29.389 56
4.278 56
-34.317 0
-30.039 56
4.693 56
-35.009 0
-30.316 56
-57.882
1.428
50.907
-51.618
-711
50.879
-50.758
121
50.885
-51.147
-262
51.882
-51.982
-100
51.762
-51.971
-209
1.722
1.428
-711
121
-262
-100
-209
Mutaties reserves:
119
Verkeer en Vervoer Groenvoorzieningen Ruimtelijke Ontwikkeling + Economische Zaken Milieuzorg Jeugd + Onderwijs Welzijn, Sport en Cultuur Maatschappelijke Doelgroepen Sociale Zorg Openbaar Bestuur en Dienstverlening Openbare Orde en Veiligheid Algemene Dekkingsmiddelen Bedrijfsvoering
85 221 546 1.711 194 118 97
-411 -3 -656 -1.438 -249 -225 -94 -78
2.576 626
-4.943 -886
Totaal mutaties reserves
6.174
-8.983
Resultaat na bestemming
-326 218 -110 273 -55 -107 3 -78 0 0 -2.367 -260
463 165 218 1.585 97 7
1.393 704
-3.156 -555
181 165 -490 364 45 7 -55 -31 0 0 -1.763 149
-2.809
4.632
-6.060
-1.428
-1.087
-282 -708 -1.221 -52 -55 -31
0
270 1.562 120 7
-257 -8 -128 -1.193
-31
438 654
-1.323 -708
3.051
-3.648
-257 -8 142 369 120 7 -31 0 0 0 -885 -54 -597 -1.308
221 1.503 85 7
-233 -8 -14 -1.145 -213 -20 -20
56 654
-634 -755
2.526
-3.042
-233 -8 207 358 -128 -13 -20 0 0 0 -578 -101 -516 -395
-209 -8 93 1.389 -40 7
-870
-20
40 654
-452 -639
2.143
-2.198
-209 -8 93 519 -40 7 -20 0 0 0 -412 15 -55 -317
29 1.152 75 7
-184 -8 -120 -803
-20
38 654
-233 -757
1.955
-2.125
-184 -8 -91 349 75 7 -20 0 0 0 -195 -103 -170 -270
-160 -8
36 654
-43 -784
-160 -8 29 345 82 -13 0 0 0 0 -7 -130
1.958
-1.820
138
29 1.150 82 7
-805 -20
-71
3.2. Overzicht van lasten en baten
Programmabegroting 2009-2012
OVERZICHT VAN LASTEN EN BATEN
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
120
gemeente Ermelo
3.3. Overzicht van voorstellen nieuw beleid Kadernota 2008 In de Kadernota 2008 is opgenomen een overzicht met voorstellen nieuw beleid / intensivering bestaand beleid. In totalen zag dat er als volgt uit: x 1.000,00 Prioriteit I Prioriteit II Totaal
2008 612 227 839
2009 627 73 700
2010 682 71 753
2011 707 54 761
2012 736 209 945
2013 749 39 788
Dit overzicht diende als basis voor de Programmabegroting 2009-2012. Aanpassingen Ten opzichte van het overzicht uit de Kadernota 2008 is een aantal aanpassingen aangebracht. Deze komen voort uit de raadsvergadering van 19 juni 2008, uit inmiddels door ons college genomen afzonderlijke besluiten, uit de meicirculaire 2008 en uit inmiddels verkregen nadere informatie. De volgende aanpassingen zijn verwerkt in het bijgevoegde overzicht. Fietspaden Julianalaan/Kolbaanweg (nummer 2 overzicht). Dit kwam in de Kadernota 2008 niet voor op het overzicht nieuw beleid. Tijdens de raadsvergadering van 19 juni 2008 is dit aangegeven door een raadsmeerderheid. Naar aanleiding hiervan heeft wethouder Van den Bosch toegezegd om op korte termijn een onderzoek te laten verrichten naar verbeterde verkeersmaatregelen. Dit is aanleiding voor ons college om alsnog als nieuw beleid het benodigde krediet voor fietspaden in 2009 op te nemen. De kosten bedragen € 140.000,00 (exclusief de aanpassingen spoorwegovergang). Dit leidt met ingang van 2010 tot kapitaallasten. Huisnummerpaaltjes in het buitengebied (nummer 6 overzicht). Dit kwam in de Kadernota 2008 niet voor op het overzicht nieuw beleid. Tijdens de raadsvergadering van 19 juni 2008 is dit aangegeven door een raadsmeerderheid. Naar aanleiding hiervan heeft wethouder Van den Bosch toegezegd te bekijken of er ruimte binnen de begroting kan worden gevonden. De kosten bedragen € 40.000,00 ineens in 2009 en met ingang van 2010 jaarlijks € 4.000,00 voor het onderhoud ed. Wij hebben gemeend dit onderdeel alsnog als nieuw beleid op te nemen in de Programmabegroting 2009-2012. Opstellen archeologische waardenkaart (nummer 14 overzicht). In de Kadernota 2008 hadden wij als nieuw beleid opgenomen in het jaar 2008 een éénmalig bedrag van € 100.000,00. Inmiddels is duidelijk geworden dat van de provincie Gelderland een bijdrage zal worden ontvangen ter grootte van € 50.000,00 in 2008. Wij hebben dit verwerkt in de nieuwe voorstellen nieuw beleid. Omdat dit het jaar 2008 betreft zal dit voordeel worden meegenomen in de Najaarsnota 2008. Klimaatbeleid (nummer 17 overzicht). In het overzicht nieuw beleid Kadernota 2008 stond een structurele raming van € 8.000,00 met ingang van 2008. Nadien bleek dat dit moest zijn een incidenteel budget in 2009 ter grootte van € 8.000,00 en dat dit gedekt kon worden uit de bestaande budgetten. Dit hebben wij alsnog verwerkt in het overzicht voorstellen nieuw beleid. Stichting Welzijn & Ondersteuning Ermelo (SWOE): Huisbezoekproject 75+ (nummer 31 overzicht). Tijdens de raadsvergadering van 19 juni 2008 was een raadsmeerderheid hiermee akkoord en wilde overheveling naar prioriteit I. Wij hebben hieraan gevolg gegeven. Stichting Welzijn & Ondersteuning Ermelo (SWOE): Ouderenadviseur (nummer 32 overzicht). Tijdens de raadsvergadering van 19 juni 2008 was een raadsmeerderheid hiermee akkoord en wilde overheveling naar prioriteit I. Wij hebben hieraan gevolg gegeven.
Programmabegroting 2009-2012
121
gemeente Ermelo
Gewoon Meedoen (nummer 33 overzicht). Tijdens de raadsvergadering van 19 juni 2008 was een raadsmeerderheid hiermee akkoord en wilde overheveling naar prioriteit I. Wij hebben hieraan gevolg gegeven. Brandweer: materieel (nummer 37 overzicht). In het overzicht nieuw beleid Kadernota 2008 stond de vervanging van een tankautospuit in het jaar 2011. Dit moet echter zijn 2010 (50% bij aanbesteding) en 2011 (50% bij oplevering). Wij hebben dit alsnog verwerkt in het overzicht voorstellen nieuw beleid. Maatschappelijke stage (nummer 38 overzicht). Dit stond al in het overzicht nieuw beleid in de Kadernota 2008. Voorgesteld was om de te ontvangen rijksuitkering in afwachting van het te ontwikkelen gemeentelijke beleid beschikbaar te houden binnen de begroting. In de meicirculaire 2008 zijn de bedragen genoemd. Deze wijken af van de eerdergenoemde bedragen. De bedragen uit de meicirculaire 2008 hebben wij opgenomen in het herziene overzicht nieuw beleid. Deze bedragen zijn: 2008 € 10.000,00; 2009 € 30.000,00; 2010 € 31.000,00; 2011 € 31.000,00; 2012 € 32.000,00 en 2013 € 32.000,00. Armoedebeleid (nummer 39 overzicht). Dit kwam niet voor op het overzicht nieuw beleid in de Kadernota 2008. Tijdens de raadsvergadering van 19 juni 2008 is dit aangegeven door een raadsmeerderheid. In de meicirculaire 2008 is budget opgenomen voor armoedebeleid. Dit was reeds door ons apart gehouden. Om dit zichtbaar te maken hebben wij besloten dit onderwerp alsnog op te nemen in het herziene overzicht nieuw beleid. Bedragen: 2008: € 32.000,00; 2009 € 29.000,00; 2010 € 29.000,00; 2011 € 28.000,00; 2012 € 28.000,00 en 2013 € 28.000,00. Langdurigheidstoeslag (nummer 40 overzicht). Dit kwam niet voor op het overzicht nieuw beleid in de Kadernota 2008. In de meicirculaire 2008 is hiervoor geld beschikbaar gesteld. In bedragen: 2009 € 33.000,00; 2010 € 32.000,00; 2011 € 31.000,00; 2012 € 31.000,00 en 2013 € 31.000,00. Wij stellen voor deze gelden in afwachting van het te ontwikkelen gemeentelijk beleid op een stelpost te parkeren. De beschikbare bedragen hebben wij daartoe opgenomen in het herziene overzicht voorstellen nieuw beleid. Invoering Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) (nummer 44 overzicht). In het overzicht nieuw beleid in de Kadernota 2008 stond een krediet in 2008 van € 100.000,00 en in 2009 van € 100.000,00. Te dekken door verlaging van het algemeen spaarkrediet ICT. Een deel van de te maken kosten mag op grond van de BBV 2004 niet geactiveerd worden. Derhalve is in zowel 2008 als in 2009 een krediet van € 50.000,00 benodigd, te dekken uit het algemeen spaarkrediet ICT. Daarnaast is in zowel 2008 als in 2009 een exploitatiebudget benodigd van € 50.000,00. Wij hebben dit alsnog verwerkt in het herziene voorstel nieuw beleid. Prioriteit I en II voorstellen nieuw beleid. In de Kadernota 2008 hebben wij alle voorstellen nieuw beleid een prioriteit meegegeven. Gezien de reacties tijdens de behandeling van de Kadernota 2008 door de raad op 19 juni 2008 hebben wij gemeend deze prioritering te laten vervallen. Totaal voorstellen nieuw beleid Bovenstaande aanpassingen leiden tot de volgende totaalstand voorstellen nieuw beleid. x 1.000,00 Totaal
2008
2009
2010
2011
2012
2013
839
782
763
771
955
798
Op de volgende bladzijden hebben wij het herziene overzicht voorstellen nieuw beleid opgenomen. Per onderwerp is een toelichting opgenomen. Tevens zijn de budgettaire gevolgen per jaar weergegeven.
Programmabegroting 2009-2012
122
gemeente Ermelo
PROGRAMMABEGROTING 2009-2012: OVERZICHT VOORSTELLEN NIEUW BELEID / INTENSIVERING BESTAAND BELEID Bedragen X € 1.000,00 Begroting Programmabegroting 2009-2012 Nr. Omschrijving 2008 2009 2010 2011 2012
Doorkijk 2013
Programma Verkeer en Vervoer 1 Fietspaden Telgterweg en Oude Telgterweg. In 2007 is een haalbaarheidsonderzoek gestart naar fietsvoorzieningen langs de Oude Telgterweg (van de Volenbeekweg tot de gemeentegrens met Putten) en de Telgterweg (van de Oude Nijkerkerweg tot de Zeeweg). Dit onderzoek komt uit het Collegeprogramma 2006-2010. Tevens is in het "Rijwielpadenplan" en de "Evaluatie Rijwielpadenplan" aangegeven dat het wenselijk is dat deze fietsvoorzieningen worden gerealiseerd. Het aanleggen van deze fietsvoorzieningen wordt geraamd op € 1.754 De dekking komt voor een gedeelte uit: - het binnen het algemene krediet infrastructurele werken geoormerkte bedrag van € 1.000. - het budget voor het planvormingsonderzoek fietspaden ter grootte van € 32. - het inzetten van het krediet aanleg fietspaden 2012 ter grootte van € 114. - het inzetten van het krediet aanleg fietspaden 2013 ter grootte van € 114. - een te ontvangen subsidie ter grootte van € 220. Blijft een nog te dekken krediet van € 274. Dit leidt met ingang van 2011 tot kapitaallasten ter grootte van € 27. De uitvoering van de kredieten staat gepland voor: - 2008 € 31 (externe begeleiding en grondaankopen); - 2009 € 334 (grondaankopen en bestemmingsplan); - 2010 € 1.389 (aanleg fietspaden). De gevolgen van de kredietverschuivingen met betrekking tot de kapitaallasten verlopen via de stelpost temporisering investeringen budgettair neutraal. 2 Fietspad Julianalaan/Kolbaanweg. Tijdens de behandeling van de Kadernota 2008 door de raad op 19 juni 2008 is gesproken over de aanleg van fietspaden Julianalaan/Kolbaanweg. Door ons college is toegezegd om op korte termijn een onderzoek te laten verrichten naar verbeterde verkeersmaatregelen. Vooruitlopend op de uitkomsten van dit onderzoek wordt voorgesteld om alvast een krediet ter grootte van € 140 (= exclusief aanpassing spoorwegovergang) in te begroting op te nemen voor uitsluitend het onderdeel fietspaden. Het krediet wordt beschikbaar gesteld voor het jaar 2009. Dit leidt met ingang van 2010 tot kapitaallasten ter grootte van € 14. 3 Kerkepaden (klompenpaden). In het Collegeprogramma 2006-2010 is opgenomen het project om kerkepaden opnieuw in te richten als wandelpad. Destijds is beschikbaar gesteld een incidenteel bedrag van € 15. Voorgesteld wordt om in het westelijk buitengebied een wandelpad binnen het concept "klompenpaden" te realiseren. De aanlegkosten bedragen € 46. Onder de voorwaarde dat 50% subsidie wordt verkregen, wordt voorgesteld om de andere 50% voor de rekening van de gemeente te nemen. Dit bedrag ad € 23 kan gedekt worden uit het reeds beschikbare budget ad € 15 en uit het beschikbare budget inhuur derden Openbare Werken (€ 8). De jaarlijkse onderhoudskosten bedragen met ingang van 2009 € 4 structureel.
27
27
27
14
14
14
14
4
4
4
4
10
125
4
4
46 -23 -15 -8 4
4 Mindervalidenpad Ermelose Heide. In de openbare raadsvergadering van 25 oktober 2007 onder het agendapunt Programmabegroting 2008-2011 is door de fractie van de ChristenUnie aangegeven dat er vanuit de de bevolking en vanuit het bestuur van de stichting Schapedrift veel belangstelling is voor een mindervalidenpad op de Ermelose Heide. Vanuit ons college is geantwoord "Het pad over de heide, het mindervalidenpad, is een prima voorstel en het college zal dit meenemen om onderzoek naar te verrichten en zal terugkomen met een dekkingsvoorstel uit de middelen". In 2005 is dit voorstel bij de heroverweging geschrapt. De kosten werden geschat op € 135. Uitvoering zal eerst in 2012 plaatsvinden. Voorbereiding in 2011. 5 Verkeersstudie gemeente Putten en gemeente Ermelo. In oktober 2007 hebben wij besloten om, op verzoek van de gemeente Putten, een gezamenlijke verkeersstudie in het westelijk buitengebied op het regio-contract te plaatsen. De bedoeling was de kosten van deze studie te betalen in het kader van de Rup-subsidies. Dit project is echter niet gehonoreerd, zodat de gemeenten nu hun eigen financiering moeten regelen. De gezamenlijke kosten worden geschat op € 50, waarvan beide gemeenten elk de helft bijdragen. Voor wat betreft Ermelo heeft de studie betrekking op twee onderwerpen, te weten een capaciteitsberekening zuidelijk deel Kolbaanweg en de onsluitingsstructuur Kerkdennen. De kosten voor Ermelo bedragen € 13 in zowel 2008 als 2009. De kosten 2008 kunnen gedekt worden uit het beschikbare budget 2008 voor onderzoek bereikbaarheid Kerkdennen. De kosten 2009 kunnen gedekt worden uit het beschikbare budget voor projecten verkeer en vervoer. 6 Huisnummerpaaltjes in het buitengebied. Tijdens de behandeling van de Kadernota 2008 door de raad op 19 juni 2008 is gesproken over het aanbrengen van huisnummerpaaltjes in het buitengebied. Door ons college is toegezegd te bekijken of er ruimte binnen de begroting kan worden gevonden. De raadsbehandeling is voor het college aanleiding om de benodigde gelden op te nemen als nieuw beleid. De eenmalige kosten bedragen € 40 in 2009 en voor de onderhoudskosten ed. € 4 met ingang van 2010. Bij de uitwerking zal bekeken worden in hoeverre het mogelijk en/of wenselijk is een eigen bijdrage te vragen van de desbetreffende bewoners.
Programmabegroting 2009-2012
123
13 -13
13
-13
40 4
gemeente Ermelo
4
PROGRAMMABEGROTING 2009-2012: OVERZICHT VOORSTELLEN NIEUW BELEID / INTENSIVERING BESTAAND BELEID Programmabegroting 2009-2012 Bedragen X € 1.000,00 Begroting Nr. Omschrijving 2008 2009 2010 2011 2012
Doorkijk 2013
Programma Groenvoorzieningen 7 Speelruimteplan. Het huidige speelruimteplan loopt tot 2010. In 2009 dient derhalve een nieuw speelruimteplan te worden opgesteld om inzicht te krijgen in de behoefte in de diverse woongebieden in de gemeente Ermelo voor de volgende 10 jaar. De kosten in 2009 bedragen € 30. Voorgesteld wordt dit te dekken uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet, onder de noemer Wijken en Jeugd. In onze begroting zitten structureel kredieten ter grootte van € 44 per jaar tot en met 2010. Vooruitlopend op de evaluatie en vooruitlopend op de nieuwe plannen wordt voorgesteld om thans alvast met ingang van 2011 de kredieten structureel in de begroting op te nemen. Dit is een jaarlijks krediet ter grootte van € 44. Hiermee is budgettair gezien de continuïteit gewaarborgd. De kapitaallasten worden thans ook begroot.
30 -30
8 Landschapsbeleidsplan. Het huidige landschapsbeleidsplan loopt van 2002 tot en met 2010. Hiertoe zijn dan ook kredieten in de begroting opgenomen tot en met 2010. Vooruitlopend op de uitkomsten van de evaluatie Landschapsbeleidsplan en op de nieuwe plannen wordt voorgesteld om thans alvast met ingang van 2011 de kredieten structureel in de begroting op te nemen. Dit is een jaarlijks krediet ter grootte van € 40 voor uitgaven en € 30 voor te ontvangen bijdragen. Hiermee is budgettair gezien de continuïteit gewaarborgd. De kapitaallasten bedragen met ingang van 2012 € 2,5. 9 Bomen Stationsstraat. Omdat de ondergrondse ontwikkeling van de bomen te wensen overlaat is groeiplaatsverbetering gewenst. Door een te oppervlakkige beworteling ontstaat wortelopdruk. Dat veroorzaakt ongelijk en losliggende elementverharding en opdrukkende boomkransen en -roosters met het gevaar dat winkelend publiek daarover kan struikelen. In de Stationsstraat is in de afgelopen twee jaar extra bemesting toegevoegd door middel van injecteren. Dit heeft echter niet de gewenste resultaten opgeleverd. Aan het bureau BTL is hierover advies gevraagd. Zij adviseren aanvullende maatregelen als standplaatsverbetering (gronduitwisseling), vervangen leilinde, schoonmaken beluchtingsvoorzieningen, verwijderen leiconstructies, ed. De éénmalige kosten in 2008 bedragen € 39.
7
13
3
5
8
8
39
Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken 10 Beperkte herziening Structuurvisie. Het voorstel om voor de structuurvisie een beperkte herziening op te stellen is met vertraging voorgelegd aan de raad. Voor het opstellen van deze herziening is een budget nodig van € 15. Kortheidshalve wordt verwezen naar het raadsvoorstel. 11 Bedrijfscontacten. In de begroting is opgenomen een structurele raming ter grootte van € 9 voor bedrijfscontacten. De ambities met betrekking tot de intensivering van de bedrijfscontacten reiken echter verder dan het budget toelaat. Bijstelling van de begrotingspost met € 8 structureel is derhalve gewenst. Wij hechten veel waarde aan onze relatie met het in de gemeente gevestigde bedrijfsleven. Onze ambities liggen op de terreinen veiligheidsavond, bijdrage bedrijvenroute, twee (thematische) netwerkbijeenkomsten, begrotingsbijeenkomst nieuwe ondernemers en overige bedrijfscontacten en incidentele bijdragen.
15
8
8
12 Uitvoering Sociaal Economisch Beleidsplan (Detailhandelsvisie). In de Detailhandelsvisie Ermelo (2004) is de gewenste ontwikkeling van de detailhandel in het algemeen en de detailhandel in de Stationsstraat in het bijzonder beschreven. Om de doelstellingen van een aantrekkelijk en vitaal centrumgebied te realiseren zijn aanbevelingen gedaan voor mogelijke activiteiten. Naar aanleiding van de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de Detailhandelsvisie wordt tot de volgende voorstellen overgegaan: - de mogelijkheid verkennen en eventueel initiëren van een vereniging van eigenaren van winkelpanden in de Stationsstraat. - het in 2010 (laten) uitvoeren van een koopstroomonderzoek als nulmeting. De kosten in 2010 bedragen € 15. - het in 2010 (laten) uitvoeren van een onderzoek naar verbetermogelijkheden in het derde deelgebied van het centrum (Rabobank tot Albert Heijn). Kosten € 50. De dekking komt uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet, onderdeel Wijken. 13 Start Smart. Startende ondernemers zijn belangrijk voor de economische dynamiek. Elk jaar starten in Ermelo circa 100 inwoners een eigen bedrijf. Op mede-initiatief van de provincie Gelderland is de Kamer van Koophandel Oost Nederland begonnen met het aanbieden van een intensief begeleidingstraject voor startende ondernemers: Start Smart. Deelname aan dit project is niet voorzien in onze begroting. Voorgesteld wordt om voor de jaren 2008, 2009 en 2010 jaarlijks een bedrag van € 14 beschikbaar te stellen. 14 Opstellen archeologische waardenkaart. Sinds de inwerkingstelling van het Verdrag van Malta is een onderzoek naar het verleden bij bouwprojecten, waarvoor een bestemmingsplanprocedure gevolgd dient te worden, verplicht. De aanpassing van de monumentenwet per 1 september 2007 heeft er voor gezorgd dat archeologie beter in de wet is verankerd. Op basis van de IKAW, Indicatieve Kaart Archeologische Waarden, is op provinciaal niveau een verwachtingsbeeld voor het buitenstedelijk gebied gemaakt. De provincie Gelderland heeft aangegeven dat wanneer op basis van een archeologische waardenkaart aangetoond kan worden dat de trefkans voor archeologische vondsten zeer klein is, dat dan een specifiek onderzoek niet meer noodzakelijk is. De gemeente kan dan volstaan in de herziening van het bestemmingsplan met een verwijzing naar de kaart en de bijbehorende gegevens. Het vermarkten van deze gegevens op het toeristisch gebied behoort tot de vervolgstappen, bijvoorbeeld met betrekking tot het museum Het Pakhuis. De kosten bedragen naar verwachting € 100 in 2008. In de raadsvergadering van 19 juni 2008 is al gemeld dat de provincie een bijdrage zal leveren van € 50. Deze bijdrage zal worden verwerkt in de Najaarsnota 2008.
Programmabegroting 2009-2012
124
8
8
15 50 -65
14
14
14
100 -50
gemeente Ermelo
PROGRAMMABEGROTING 2009-2012: OVERZICHT VOORSTELLEN NIEUW BELEID / INTENSIVERING BESTAAND BELEID Programmabegroting 2009-2012 Bedragen X € 1.000,00 Begroting Nr. Omschrijving 2008 2009 2010 2011 2012
Doorkijk 2013
Programma Milieuzorg 15 Natuur- en MilieuEducatief Centrum Ermelo. In de gemeentelijke begroting is een viertal budgetten opgenomen met betrekking tot milieuontwikkeling. Het betreft milieutechniek (€ 6), milieucommunicatie (€ 8), milieuzorg (€ 7) en NME-centrum (€ 12,5). In de afgelopen jaren zijn tekorten op de ene post ten laste van andere posten gebracht. Reden om de onderbouwingen van de diverse ramingen tegen het licht te houden. Tevens wordt hiermee de komende verplaatsing van het NME-centrum naar het museum Het Pakhuis in De Verbinding voorbereid. Ten slotte is met het Milieucentrum De Hortus een nieuw regionaal contract afgesloten met betrekking tot het uitlenen van lesmaterialen op het gebied van natuur- en milieueducatie. Verder is er een WIW'er werkzaam in het NME-centrum. Al met al is geconcludeerd dat de ramingen voor milieutechniek en milieucommunicatie in stand moeten blijven, dat het budget voor milieuzorg (€ 7) kan vervallen en dat het budget voor het NME-centrum met € 12,5 voor de jaren 2008 tot en met 2010 moet worden bijgeraamd. Met ingang van 2011 wordt als gevolg van het overgaan van het NME-centrum het budget voor het museum verhoogd met € 12 structureel. 16 Waterplan Ermelo 2008-2012. In samenwerking met het Waterschap is door Ermelo een waterplan opgesteld. Met het waterplan streven de gemeente en het waterschap naar een duurzaam watersysteem met een aantrekkelijke uitstraling dat aansluit bij de natuurlijke omstandigheden op en om het Ermelo's grondgebied voor nu en in de toekomst. De totale uitgaven van de maatregelen voor de gemeente Ermelo bedragen € 899. Voor een groot gedeelte kan dekking worden gevonden uit de bestaande kredieten, uit het GRP en uit de reserve riolering. Per saldo blijven de volgende ongedekte bedragen over: Daarnaast moet in 2012 weer een nieuw Waterplan worden opgesteld. Kosten € 25. Overigens ligt hier ook een verband met een onderzoek naar de invoering van de brede rioolheffing in relatie met de herziening van het GRP dit jaar.
-7 13
42
17 Klimaatbeleid. De VNG heeft namens de gemeenten een Klimaatakkoord met het rijk getekend. Het akkoord bevat concrete haalbare doelstellingen voor gemeenten. Om goed en gericht werk te maken van het Klimaatakkoord is een regionaal klimaatactieplan nodig. Een regionale aanpak is gewenst zodat de samenhang zichtbaar blijft en de uitvoering efficiënt kan plaatsvinden. Eenmalig is € 8 benodigd. De dekking komt uit de bestaande budgetten.
-7 13
25
-7 13
-7
-7
-7
12
12
12
10
22 25
0
22 -22
22 -22
22 -22
4 -4
4 -4
4 -4
39
38
37
37
4
4
3
3
10
10
10
9
23
8 -8
Programma Jeugd en Onderwijs 18 Onderwijshuisvesting De Cantharel. De kosten voor de permanente huisvesting zullen naar schatting € 300 hoger uitvallen dan de normvergoeding. De hogere kosten worden voor een groot deel veroorzaakt door de hoge voorbereidingskosten van het woon-zorgcomplex. Daarnaast krijgt het complex een bepaalde uitstraling (kwaliteit) die hoger ligt dan een sober schoolgebouw, waarop de normvergoeding is gebaseerd. Dit leidt tot extra kapitaallasten. Voorgesteld wordt het extra krediet te dekken uit de beschikbare kredieten voor wozozo's. 19 Onderwijshuisvesting De Cantharel. In verband met vervangende nieuwbouw voor OBS De Cantharel is in 2010 een krediet geraamd ter grootte van € 100 voor tijdelijke huisvesting. Verwacht wordt dat dit krediet niet toereikend zal zijn in verband met de langere bouwtijd van het complex. Benodigd is een extra krediet van € 60. Dit leidt tot hogere kapitaallasten met ingang van 2011. Voorgesteld wordt het extra krediet te dekken uit de beschikbare kredieten voor wozozo's. 20 Huisvesting BBS De Klokbeker. Het bestuur van de VPCO heeft voor de basisschool De Klokbeker de bekostiging van de uitbreiding met 2 groepsruimten voor het jaar 2009 aangevraagd. De bekostiging bedraagt voor de huisvesting € 430. De kapitaallasten bedragen met ingang van 2010 € 39. Tevens moeten voor 2 groepen het onderwijsleerpakket en meubilair worden aangeschaft. Hiervoor is een krediet benodigd van € 25. De kapitaallasten bedragen € 4. Bij de opstelling van het meerjareninvesteringsplan voor onderwijshuisvesting was nog niet bekend dat de school een permanente ruimtebehoefte heeft van 2 groepsruimten. Destijds was de veronderstelling dat de groei tijdelijk zou zijn en dat de school tijdelijk gebruik zou maken van de leegstaande noodlokalen bij de Julianaschool. 21 Groevenbeek. Groevenbeek heeft voor 2009 een verzoek ingediend voor uitbreiding van het leerpakket en het meubilair. Voor de bekostiging is een krediet benodigd van € 70. Op basis van een afschrijvingstermijn van 10 jaar bedragen de kapitaallasten € 10 met ingang van 2010. 22 Brede Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin Wmo-deel. In het bestuursakkoord tussen Rijk en de VNG is de ambitie uitgesproken dat er vanaf 2012 sprake zal zijn van een landelijk dekkend netwerk van Centra voor Jeugd en Gezin. Het rijk heeft daartoe extra middelen beschikbaar gesteld, welke beschikbaar komen in de vorm van twee doeluitkeringen, te weten: - Brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin: JGZ deel; - Brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin: Wmo deel. De eerste uitkering is in de plaats gekomen van de huidige JGZ uitkering (RSU) en als autonome ontwikkeling binnen de ramingen aangepast. Het tweede deel wordt als onontkoombaar nieuw beleid gepresenteerd. Het rijk stelt extra middelen ter beschikking uit de enveloppe jeugd en gezin, de regeling gezins- en opvoedondersteuning en de middelen preventief jeugdbeleid. Deze extra middelen zijn vooralsnog tot en met 2011 beschikbaar gesteld. Deze rijksbijdragen zijn geoormerkt door het rijk, er rust een bestedingsverplichting op conform de aan de uitkering verbonden verplichtingen/activiteiten. Omdat wij nog volop bezig zijn met beleid te ontwikkelen op dit onderdeel, wordt voorgesteld het volledig beschikbare bedrag tijdelijk op een uitgavenstelpost te ramen. Niet bestede gelden zullen door het rijk worden teruggevorderd.
Programmabegroting 2009-2012
125
-57
-103
-135
-170
57
103
135
170
gemeente Ermelo
PROGRAMMABEGROTING 2009-2012: OVERZICHT VOORSTELLEN NIEUW BELEID / INTENSIVERING BESTAAND BELEID Programmabegroting 2009-2012 Bedragen X € 1.000,00 Begroting Nr. Omschrijving 2008 2009 2010 2011 2012
Doorkijk 2013
Programma Welzijn, Sport en Cultuur 23 Regionaal cultuurbeleid. Vanaf 2007 is voor de gemeente Ermelo gebiedsgericht Cultuurbeleid gestart. Dit is geïnitieerd door de provincie Gelderland. De resultaten van regionale samenwerking beginnen zichtbare vormen aan te nemen en zijn van grote meerwaarde voor het lokale culturele klimaat. In het hernieuwde beleidskader Cultuur van de provincie is opgenomen dat Regionaal Cultuurbeleid provinciedekkend wordt ingevoerd. Hiervoor is een projectenbudget aangewezen voor een regio. Voor Ermelo is dit de regio Noord-west Gelderland. Daarnaast is een projectcoördinator aangesteld. Als voorwaarde voor een vervolgdeelname wordt een cofinanciering van gemeenten gevraagd van € 0,16 per inwoner per jaar. Voor Ermelo betekent dat een structureel budget van € 4. 24 Project museum Het Pakhuis. Wij zijn in januari 2008 akkoord gegaan met de uitbreiding van de kelder in Het Pakhuis. De redenen die ten grondslag liggen aan dit besluit kwamen met name voort uit de toename van de ambities die de gemeente met Het Pakhuis voor ogen heeft. Ook de aansluiting van de Oudheidkundige Vereniging als nieuwe partner in dit project, is gewenst omdat zij inhoudelijke invulling kan geven aan informatie over de recente geschiedenis van Ermelo, heeft de ruimtebehoefte in het pand doen toenemen. De vergroting van het pand heeft ook gevolgen voor de kosten voor de inrichting. De meerkosten bedragen € 20. De drie partners in het project Het Pakhuis en een vertegenwoordiger van de Stichting Molen De Koe zullen tezamen Stichting Het Pakhuis vormen. Teneinde de fiscale gevolgen van de oprichting van de Stichting Het Pakhuis goed in kaart te kunnen brengen, wordt extern advies noodzakelijk geacht. De kosten hiervan worden geraamd op € 5. Ten behoeve van de projectleiding voor de opzet van museum Het Pakhuis is reeds begroot een bedrag van € 34 in 2008 en € 22 in 2009. In de stuurgroep Het Pakhuis is besproken dat voor de uitvoering van het project (vanwege meerwerk) het oorspronkelijk geraamde aantal uren voor de projectleiding tot 2 dagen per week gedurende de looptijd van het project moet worden verhoogd. Hiermee is een extra budget van € 15 in 2008 en € 24 in 2009 noodzakelijk. In de loop van 2009 zal de promotie rond het museum Het Pakhuis worden opgevoerd. In dit kader worden kosten voor het ontwerpen van een logo, huisstijl en website verwacht. De kosten hiervoor worden tezamen begroot op € 10. Naar aanleiding van het uitgebrachte welstandsadvies is het niet uitgesloten dat er nog bouwkundige aanpassingen aan het voorlopig ontwerp van Het Pakhuis moeten plaatsvinden. Of dit tot extra kosten, naast de reeds eerder gememoreerde kosten voor de kelder, leidt, is thans nog niet bekend. Een en ander zal onderdeel uitmaken van de herziene exploitatieopzet complex De Verbinding.
4
4
4
4
4
4
54 -54
54
54
54
54
26
26
26
26
26
26
8
8
8
8
8
8
-8
-8
-8
-8
12
12
12
12
20
5
15
24
10
25 Wijkgericht werken. De evaluatie wijkgericht werken verkeert thans in de afrondingsfase. Vooruitlopend op de uitkomsten van de evaluatie wordt alvast voorgesteld om 1 fte in de begroting te ramen. Kosten met ingang van 2009 € 54. Voorgesteld wordt om in 2009 de dekking uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet te halen. Programma Maatschappelijke Doelgroepen 26 Gezondheidsbeleidsplan 2008-2012. Op 5 juni 2008 wordt het Gezondheidsbeleidsplan 2008-2012 voorgelegd aan de raad. Hierin is een kostenraming opgenomen. Deze kostenraming wordt vervolgens uitgewerkt in concrete actieplannen. Een budgettaire bijstelling zal noodzakelijk zijn. Dit betreft dan zowel subsidieverstrekking als materiaalkosten. Het plan komt voort uit de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid, met een planplicht elke vier jaar. Het is derhalve uitvoering van een wettelijke taak. Voorgesteld wordt om thans alvast een structureel budget in de begroting op te nemen van € 26. 27 Wmo: Bemoeizorg (Meldpunt bijzondere zorg). Voor mensen die behoren tot de doelgroep van de OGGZ (zorgmijders, zwervers, ed) is in de regio Bemoeizorg ontwikkeld. Met deze mensen wordt contact gelegd en geprobeerd wordt hen weer toe te leiden naar reguliere zorg als opstap naar (idealiter) weer een gewoon leven met werk etc. Gestart is met projectgelden die eindigen in 2008. Voor 2008 zijn onderhandelingen gaande met provincie en gemeente Zwolle om tot een overgangsfinanciering te komen. De regiogemeenten willen blijk geven van medeverantwoordelijkheid door gezamenlijk 25% van de benodigde middelen te voteren (toezegging in Pho). Het gaat om een gedeelde maar ook gemeentelijke verantwoordelijkheid. Om jaarlijks zoeken naar middelen te vermijden, is ambtelijk afgesproken dat in alle regiogemeenten ook voor de komende jaren een eender bedrag wordt gevraagd. Voorgesteld wordt om € 8 voor het gemeentelijk aandeel in de kosten Bemoeizorg beschikbaar te stellen. Het nadeel 2008 kan gedekt worden uit de beschikbare Wmo-budgetten 2008. Het nadeel van de meerjarenbegroting 2009-2012 kan gedekt worden uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet, onderdeel Zorg. 28 Wmo: Opvang voor zwerfjongeren en andere OGGZ-taken. Landelijk, regionaal en lokaal is het probleem van zwerfjongeren steeds meer zichtbaar. In Ermelo is een initiatief op gang gekomen om tot een opvang voor deze groep jongeren te komen. Voor de financiering van de zorg denkt men een beroep te kunnen doen op de AWBZ. Voor de realisatie van huisvesting beschikt men over een toezegging van De Groene Zoom. Ook hier geldt dat er voor de gemeente een verantwoordelijkheid is en dat het van belang is om van commitment blijk te geven. Er is een beleidsnotitie OGGZ toegezegd die regionaal wordt ontwikkeld en dit najaar wordt aangeboden. Beleid zonder budget is lastig. De gemeente Harderwijk heeft vrijwillig een trekkersrol op zich genomen en investeert zwaar in beleidsinzet, waarvan de gehele regio meeprofiteert. De kosten zullen naar verwachting € 12 structureel bedragen. 29 Project Zorgbrug. De Stichting Zorgbrug behelst de inzet van wijkconciërges, die dienstbaar zijn aan de sociale cohesie in een wijk. Zorgbrug heeft haar oog laten vallen op Ermelo voor het houden van een pilot vanwege de eigen aard van Ermelo met onder meer veel instellingen en (ex-)cliënten daarvan die in woonvoorzieningen in de wijk zijn komen wonen. In het najaar 2007 heeft ook De Groene Zoom interesse getoond. Zij is bereid om 85% van de kosten voor haar rekening te nemen. Van de gemeente wordt tevens een bijdrage verwacht. Per saldo is een bedrag van € 20 benodigd in 2008 ten behoeve van de eindmeting van de effecten van de inzet van een buurtbeheerder in Ermelo-West. De dekking komt uit de gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet, onderdeel Wijken en Openbare orde en veiligheid.
Programmabegroting 2009-2012
126
-8
12
20 -20
gemeente Ermelo
12
PROGRAMMABEGROTING 2009-2012: OVERZICHT VOORSTELLEN NIEUW BELEID / INTENSIVERING BESTAAND BELEID Programmabegroting 2009-2012 Bedragen X € 1.000,00 Begroting Nr. Omschrijving 2008 2009 2010 2011 2012
30 Stichting Welzijn & Ondersteuning Ermelo (SWOE): automatisering / congiërge De Baanveger. De SWOE zal moeten investeren in automarisering. Ook zal volgend jaar de conciërge met pensioen gaan. Deze is qua loonkosten altijd relatief goedkoop geweest via een WSW-constructie. Dat zal niet meer mogelijk zijn. In verband met de functie van De Baanveger als multifunctioneel wijkcentrum (een wens van de gemeente) is een goede regeling van het beheer noodzakelijk. Daarin heeft deze functionaris een taak. De kosten bedragen met ingang van 2008 € 13 structureel. 31 Stichting Welzijn & Ondersteuning Ermelo (SWOE): Huisbezoekproject 75+. Om het Huisbezoekproject 75+ te kunnen voortzetten heeft de SWOE verzocht om een aanvullend budget van € 10 in verband met uitbreiding uren (coördinerend) ouderenadviseur. Een deel van het onderzoek werd tot nu toe uit projectgelden van derden betaald, maar deze lopen medio dit jaar af. 32 Stichting Welzijn & Ondersteuning Ermelo (SWOE): Ouderenadviseur. De SWOE heeft in een bestuurlijk overleg melding gemaakt van enkele naar haar mening onontkoombare extra uitgaven. De SWOE acht het essentieel om het aantal uren dat de ouderenadviseur werkzaam is bij de SWOE structureel op te hogen van 12 naar 24 uur. Landelijk is dit een volkomen ingeburgerde functie, mede door de dubbele vergrijzing en het feit dat weinigen nog voor opname in een intramurale setting in aanmerking komen. Voor ouderen en anderen die ondersteuning zoeken, vervult deze ouderenadviseur een deel van de Wmo-loketfunctie en verwijst eventueel daarnaar door (conform de met de gemeente gemaakte afspraken). In de regio zijn ouderenadviseurs aangesteld voor: Harderwijk 44 uur, Elburg 62 uur, Nunspeet 32 uur, Epe 23 uur, Ermelo 12 uur. Indertijd heeft de gemeente € 11 voor deze functie ter beschikking gesteld (7 uur). De SWOE heeft door interne veranderingen dit kunnen uitbreiden naar 12 uur structureel. Hiervoor is structureel een extra budget benodigd van € 17. 33 Gewoon Meedoen. Dit betreft de kosten voor een sportconsulent (eventueel regionaal) en voor vrijwilligers, maatjes en vergroten aanbod voor de doelgroep. De structurele kosten bedragen € 5. Thans is dit gefinancieerd door de provincie. Dit eindigt echter. Regionaal willen gemeenten toch verder. De kosten voor Ermelo bedragen dan € 5.
13
Doorkijk 2013
13
13
13
13
13
17
17
17
17
17
17
5
5
5
5
5
5
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
-3.570 3.570
14 3 -17
14
14
-14
-14
25
25
25
25
25
-25 25
-25 25 24
24
10
Programma Sociale Zorg 34 Sociale werkvoorziening. Per 1 januari 2008 is de Wet Sociale Werkvoorziening veranderd. De individuele gemeenten ontvangen vanaf die datum een doeluitkering voor de sociale werkvoorziening. Daarvoor werd de rijksbijdrage rechtstreeks uitgekeerd aan de samenwerkingsregeling Dienst Sociale Werkvoorziening (DSW) Noordwest-Veluwe. Op basis van de ontvangen indicatieve taakstelling wordt uitgegaan van een rijksbijdrage van € 3.570. Deze rijksbijdrage wordt doorgesluisd naar de RNV. De gemeente zal daartoe maandelijks een voorschot verstrekken. Het betreft de uitvoering van een wettelijke taak. Programma Openbaar bestuur en Dienstverlening 35 Communicatieplan digitale dienstverlening. Om de digitale dienstverlening onder de aandacht te brengen van de inwoners van onze gemeente is een communicatieplan opgesteld. De kosten van advertenties in kranten, brochures, ed. bedragen voor de jaren 2008 tot en met 2010 € 13,5. Daarnaast worden in 2008 kosten gemaakt voor ontwerp en opmaak ad € 3. De kosten voor 2008 worden gedekt uit het reguliere communicatiebudget. De kosten 2009 en 2010 worden gedekt uit het communicatiebudget voor benchmarks. Programma Openbare Orde en Veiligheid 36 Zwerfdierenopvang. De Stichting Dierenverzorgingscentrum De Ark voert namens de gemeenten Zeewolde, Nunspeet, Oldebroek, Harderwijk en Ermelo de wettelijk verplichte taak (voortkomende uit het Burgerlijk Wetboek) uit om zwerfdieren op te vangen en te verzorgen gedurende veertien dagen. De Ark komt financieel niet uit met de tarieven die in 2002 zijn afgesproken, hetgeen heeft geleid tot budgettaire tekorten. De capaciteitskosten zijn destijds onvoldoende meegerekend. Ook heeft er geen indexering van de tarieven plaatsgevonden, terwijl de kosten en het aantal gevonden zwerfdieren toenamen. Na overleg met De Ark is een nieuw contract opgesteld met daarin regionale afspraken en daarnaast is een rekenmodel ontwikkeld door het Landelijk Verenigingsbureau Dierenbescherming. De VNG heeft dit rekenmodel erkend. Hiermee blijft het voortbestaan van het asiel gewaarborgd, zodat de gemeenten kunnen voldoen aan hun zorgplicht. Daarnaast wordt extra bijgedragen voor het neutraliseren van gevonden zwerfkatten die bij een nieuwe eigenaar worden geplaatst. Hierdoor wordt het aantal zwerfkatten teruggedrongen. De extra budgettaire gevolgen bedragen met ingang van 2008 € 25 structureel. 37 Brandweer: materieel. In 2009 staat gepland de vervanging van de tankautospuit 211, inclusief een aggregaat. Hiervoor is een krediet geraamd in 2009 ter grootte van € 222. Met name door prijsstijgingen in de afgelopen jaren en nieuwe veiligheidseisen volstaat het huidige krediet niet meer. De vervanging zal € 427 gaan kosten. Dit betekent een aanvullend krediet van € 205. Daarnaast moet het krediet over meerdere jaren worden uitgesplitst, te weten: * in 2008 €7 voor onderzoek en begeleiding aanbesteding; * in 2010 € 210 voor 50% aanbetaling bij opdrachtverstrekking; * in 2011 € 210 voor 50% betaling bij aflevering. Dit leidt tot vrijval van kapitaallasten in de jaren 2010 en 2011 ter grootte van € 25. Dit voordeel komt ten gunste van de stelpost temporisering investeringen. Met ingang van 2012 leidt dit tot extra kapitaallasten ter grootte van € 24.
Programmabegroting 2009-2012
127
25
gemeente Ermelo
PROGRAMMABEGROTING 2009-2012: OVERZICHT VOORSTELLEN NIEUW BELEID / INTENSIVERING BESTAAND BELEID Bedragen X € 1.000,00 Begroting Programmabegroting 2009-2012 Nr. Omschrijving 2008 2009 2010 2011 2012
Doorkijk 2013
Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen 38 Maatschappelijke stage. De staatssecretarissen van OCW en VWS en de VNG hebben een convenant afgesloten voor een verdere ontwikkeling van de makelaarsfunctie ten behoeve van de maatschappelijke stage en stimulering van vrijwilligerswerk. Op grond van het convenant ontvangt de gemeente Ermelo een rijksuitkering gebaseerd op het bevolkingsaantal en het aantal VO-leerlingen. Er moet nog beleid worden ontwikkeld op het onderdeel maatschappelijke stage. Dat is ook een actiepunt in het Meerjarenbeleidplan Wmo. Voorgesteld wordt om de in de meicirculaire 2008 beschikbaar gestelde gelden tijdelijk te ramen op een uitgavenstelpost.
-10
-30
-31
-31
-32
-32
10
30
31
31
32
32
39 Armoedebeleid. Tijdens de behandeling van de Kadernota 2008 door de raad is door een aantal fracties gesproken over het armoedebeleid. Daarnaast heeft het Kabinet in de meicirculaire 2008 geld opgenomen voor het armoedebeleid. In bedragen: 2009 € 29; 2010 € 29; 2011 € 28; 2012 € 28 en 2013 € 28. Beide zaken zijn voor ons college aanleiding om u voor te stellen om door middel van de voorstellen nieuw beleid deze gelden, in afwachting van het te ontwikkelen beleid, beschikbaar te houden in de begroting door opname van een tijdelijke stelpost. Voor 2008 is het bedrag € 32. Dit wordt meegenomen in de Najaarsnota 2008.
-32
-29
-29
-28
-28
-28
32
29
29
28
28
28
-33
-32
-31
-31
-31
33
32
31
31
31
14 -14
14 -14
14 -14
14 -14
14 -14
7 -7
7 -7
7 -7
7 -7
7 -7
6
6
6
6
6
-6
-6
-6
-6
-6
479
481
481
481
481
24 -24
23 -23
22 -22
22 -22
763
771
955
798
40 Langdurigheidstoeslag. In de meicirculaire 2008 zijn gelden beschikbaar gesteld voor langdurigheidstoeslag. In bedragen: 2009 € 33; 2010 € 32; 2011 € 31; 2012 € 31; 2013 € 31. Voorgesteld wordt om deze gelden, in afwachting van te ontwikkelen beleid, door middel van de voorstellen nieuw beleid beschikbaar te houden in de begroting door opname van een tijdelijke stelpost. Paragraaf Bedrijfsvoering 41 Gemeentehuis: aanvullende kredieten. In de raadsvergadering van 17 april 2008 is de raad akkoord gegaan met een aanvulling op de beschikbare kredieten. Kortheidshalve wordt verwezen naar het desbetreffende raadsvoorstel. Er is een aanvullend krediet beschikbaar gesteld van € 120 als gevolg van prijsstijgingen. Dit leidt tot hogere kapitaallasten met ingang van 2009 ad € 14. De dekking komt uit de stelpost prijsmutaties. Er is een aanvullend krediet beschikbaar gesteld van € 62 als gevolg van diverse functionele aanpassingen. Dit leidt tot hogere kapitaallasten met ingang van 2007 ad € 7. De dekking komt uit de stelpost temporisering investeringen. 42 Streekarchivariaat. Het Streekarchivariaat heeft in haar beleidsplan 2006-2010 een virtuele studiezaal als één van de speerpunten bestempeld. De kosten van digitalisering en archiefbeheerssysteem zullen ongeveer € 242 bedragen. Uitgaande van een provinciale subsidie van 50% moeten de vijf deelnemende gemeenten de andere 50% voor hun rekening nemen. Voor Ermelo betekent dit een jaarlijkse bijdrage van € 6 met ingang van 2009. De dekking vindt plaats door een verlaging van het algemeen ICT-krediet met € 30. Hierdoor vallen de kapitaallasten lager uit. 43 Ontwikkelingen en formatiegevolgen. Bij de behandeling van de Programmabegroting 2008-2011 is door ons aangegeven dat er op een aantal terreinen knelpunten bestaan ten aanzien van de beschikbare personele capaciteit. De raad heeft destijds, en later nog eens herhaald, aangegeven te verwachten dat wij met een duiding van deze problematiek komen. In april 2008 hebben wij de raad een stuk aangeboden dat deze problematiek behandelt. De behandeling door uw raad heeft plaatsgevonden op 8 mei 2008 en 5 juni 2008. Kortheidshalve verwijzen wij naar het desbetreffende raadsvoorstel en de raadsbehandeling. De budgettaire gevolgen voor 2008 bedragen € 483, voor 2009 € 479 en met ingang van 2010 structureel € 481. 44 Invoering Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Deze basisregistratie is door het Ministerie van VROM doorgeschoven naar de gemeenten, als één van de registraties die door de gemeente gevoerd moet worden en aan moet sluiten op de zogenaamde Landelijke Voorziening. Er is echter geen geld beschikbaar gesteld. Het ministerie gaat er van uit dat wanneer deze registratie eenmaal op orde is, er voordeel gehaald kan worden uit het feit dat er binnen de gemeente maar één juiste registratie is voor adressen en gebouwen en dus ook maar één plek waar deze gegevens opgehaald kunnen worden. Efficiënter werken dus. De kosten bedragen € 50 in 2008 en € 50 in 2009. Dit leidt tot extra kapitaallasten met ingang van 2010. De dekking komt door een verlaging van het algemeen spaarkrediet ICT. Naast de beide bovengenoemde kredieten is een tweetal exploitatiebudgetten benodigd, ter grootte van € 50 in 2008 en € 50 in 2009. Het budget 2008 zal in de Najaarsnota 2008 worden meegenomen. TOTAAL BUDGETTAIRE GEVOLGEN NIEUW BELEID CA
Programmabegroting 2009-2012
128
483
50
50
839
782
gemeente Ermelo
3.4 Overzicht van incidentele lasten en baten Algemene informatie In het Besluit Begroting en verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV) is voorgeschreven dat zowel in de programmabegroting als in de programmarekening een overzicht van incidentele lasten en baten moet worden opgenomen. De wetgever beoogt hiermee informatie te geven die relevant is voor het beoordelen van de financiële positie. In de toelichting op de voorschriften wordt aangegeven dat voor een nadere invulling van het begrip incidenteel kan worden gedacht aan lasten en baten die zich gedurende maximaal 3 jaar voordoen.
Programmabegroting 2009-2012
129
gemeente Ermelo
De incidentele lasten in de jaren 2009 tot en met 2013 zijn Omschrijving
bedragen X € 1.000,00
2009
Programma Verkeer en vervoer: - 601 Extra eenmalige afschrijving op boekwaarde Zuidelijk deel 2e Verbindingsweg - 601 Opstellen handhavingsplan veiligheid - 601 Monitoren verkeerssituatie centrum - 601 Bijstelling GVVP - 601 Verkeersstudie gemeente Putten / Ermelo - 601 Onderzoek naar verbeteringsmogelijkheden Stationsstraat tussen Rabobank en Albert Heijn - 601 Kleine eenmalige investeringen V en V - 601 Aanleg mindervalidenpad Ermelosche Heide - 601 Huisnummerpaaltjes in het buitengebied - 601 Reparatie en onderhoud vijvers De Maat
2010
2011
2012
2013
120 5 12 10
12
12
50 5 10
125
40 16
Programma Groenvoorzieningen: - 603 Kleine investeringen begraafplaats - 604 Afrastering hertenkamp - 604 Bomenroute - 605 Opstellen speelruimteplan
11 2 2 30
Programma Ruimt. Ontwikkeling / Econ. Zaken: - 621 Opstellen diverse bestemmingsplannen - 624 Toetsing bouwvergunning De Verbinding - 624 Muziektent - 624 Toren Oude kerk - 628 Kosten verhuur 2009 De Driesprong - 628 Luchtfotografie - 628 Basisregistratie Adressen en Gebouwen - 668 Business Event Ermelo - 668 Start Smart - 668 Koopstroomonderzoek
217 20 3 3 5
7
5 2
3
65 7 4
3 3
35 50 5 14
Programma Milieuzorg: - 626 Bodemsanering Magnus Soilax - 626 NME-centrum
30 25
Programma Jeugd en Onderwijs: - 630 Afboeken boekwaardes te slopen scholen - 630 Afboeken boekwaardes te slopen scholen - 630 Huurvergoeding Margrietschool - 630 Actualisatie MOP onderwijsgebouwen - 631 Huurvergoeding noodlokalen Rietschans - 633 Leerlingenprognose
5 13 23
14 15
25
168 44 5
2
Programma Welzijn, Sport en Cultuur: - 635 Aanschaf beeldende kunst - 635 Oudheidkamer - 635 Museum Het Pakhuis (De Verbinding)
13 265
Programma Maatschappelijke Doelgroepen: - 641 Bestrijding huiselijk geweld
15
48 148 5 13
13 2
20
20
Programma Sociale Zorg: - n.v.t.
Programmabegroting 2009-2012
130
gemeente Ermelo
Omschrijving
bedragen X € 1.000,00
2009
Programma Openb. bestuur en Dienstverlening: - 660 Wachtgeld voormalig bestuur - 661 Laptop griffier - 661 Afscheid raad - 662 Afscheid b&w / presentatie aan raad - 664 Communicatieplan digitale dienstverl.
2010
2011
2012
2013
43
14
Programma Openbare Orde en Veiligheid: - 665 Onderhoud brandputten - 665 Brandweerwedstrijden
2 4 6 14
9
9
9 5
16
16
16 16 21 1
12 10
31
7 2
138
276
5
Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen: - n.v.t. Paragraaf Bedrijfsvoering: - 580 Inspectie elektrische installaties - 580 NEN 3140-controle elektr. installaties - 580 NEN 3140-controle rioolpompen - 580 NEN 3140-controle marktkasten - 593 Vervanging paternosterkast - 594 Aanschaf audiovisuele middelen - 595 Vervanging pc A/O Mavim Totaal incidentele lasten
Programmabegroting 2009-2012
896
131
479
gemeente Ermelo
323
De incidentele baten in de jaren 2009 tot en met 2013 zijn Omschrijving
bedragen X € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
2013
Programma Verkeer en vervoer: - n.v.t. Programma Groenvoorzieningen: - n.v.t. Programma Ruimt. Ontwikkeling / Econ. Zaken: - 628 Opbrengst verhuur 2009 De Driesprong
-75
Programma Milieuzorg: - n.v.t. Programma Jeugd en Onderwijs: - Bijdr. in kosten actualisatie MOP onderwijs
-8
-8
-8
Programma Welzijn, Sport en Cultuur: - n.v.t. Programma Maatschappelijke Doelgroepen: - n.v.t. Programma Sociale Zorg: - n.v.t. Programma Openb. bestuur en Dienstverlening: - n.v.t. Programma Openbare Orde en Veiligheid: - n.v.t. Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen: - n.v.t. Paragraaf Bedrijfsvoering: - n.v.t. Totaal incidentele baten
Programmabegroting 2009-2012
-83
132
0
-8
0
gemeente Ermelo
-8
3.5. Overzicht van dekkingsvoorstellen Algemene toelichting In de Kadernota 2008 was een eerste prognose opgenomen van de budgettaire uitkomst van de Programmabegroting 2009-2012. De verwachting was dat er een groot structureel tekort zou ontstaan en dat de vervaardiging van een dekkingsplan noodzakelijk zou zijn. Hiertoe is op bladzijde 55 van de Kadernota 2008: Bijstelling programma's een vijftiental richtinggevende uitspraken opgenomen met betrekking tot dit te vervaardigen dekkingsplan. Nadien zijn de uitkomsten van de meicirculaire 2008 bekend geworden, heeft de raadsbehandeling van de Kadernota 2008 op 19 juni 2008 plaatsgevonden, is het overzicht voorstellen nieuw beleid geactualiseerd en is de Programmabegroting 2009-2012 in detail (= bestaand beleid) opgesteld. Duidelijk was dat het begrotingsjaar 2009 met een voordeel sloot en de overige begrotingsjaren met een nadeel. De vervaardiging van een dekkingsplan was hiermee dus een noodzaak geworden. Wij hebben bij de vervaardiging van dit dekkingsplan de richtinggevende uitspraken uit de Kadernota 2008 als uitgangspunt gehanteerd. Daarnaast hebben wij meegenomen de uitspraak van de raad met betrekking tot het scherper en risicovoller ramen. Ten slotte vonden wij het wenselijk om de raad een begroting aan te bieden die sluit met een budgettair overschot in alle begrotingsjaren. Het begrotingsjaar 2009 is immers het laatste volledige jaar van deze raads- en collegeperiode. Een overschot op de Programmabegroting 2009-2010 betekent dat er budgettaire ruimte is voor de nieuwe raadsperiode. In het dekkingsplan zijn 29 voorstellen opgenomen. Hierbij is nadrukkelijk gekeken naar het investeringsplan, bestaande stelposten, het beschikbare budget voor de speerpunten van het kabinet, dividendopbrengsten en belastingopbrengsten. Uiteindelijk leggen wij u een dekkingsplan voor dat leidt tot de volgende voordelen: Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
Dekkingsplan 2009-2012:
2009
2010
2011
2012
Totaal 2009-12
2013
-591 V
-602 V
-900 V
-650 V
-2.743 V
-410 V
Met dit dekkingsplan sluiten alle begrotingsjaren met een overschot.
Programmabegroting 2009-2012
133
gemeente Ermelo
Het dekkingsplan ziet er als volgt uit Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal
2013
09-12 1. Reserve Incidentele DekkingsMiddelen.
-24
-24
-24
-24
-96
-24
-119
-134
-134
-134
-521
-134
-18
-18
-18
-18
-72
-18
-25
-25
-25
-25
-100
-25
pm
pm
pm
pm
pm
pm
In de Najaarsnota 2007 en de Kadernota 2008 zijn gelden gestort en onttrokken aan deze reserve IDM. Deze gelden zijn gereserveerd ter dekking van toekomstige nadelen. Per saldo is nog een bedrag van € 475 beschikbaar. Dit bedrag wordt thans ingezet als dekkingsmiddel. Hiertoe zal het ingezet worden ter extra afschrijving op wegen in 2008, waardoor er met ingang van 2009 kapitaallasten vrijvallen. 2. Opbrengst algemene belastingen. Voor de prijsmutaties 2009 wordt in deze begroting aan de uitgavenkant rekening gehouden met een inflatiepercentatie van 2%. Dit is overigens lager dan het CPB aangeeft. Voorgesteld wordt dit zelfde percentage te hanteren als inflatiecorrectie 2009 op de algemene belastingen. Dit betreft dan de volgende belastingen: - Hondenbelasting € 2,5 - OZB eigenaren woningen € 50,4 - OZB eigenaren niet woningen € 24,6 - OZB gebruikers niet woningen € 18,6 - Rioolrecht € 23,0 - Toeristenbelasting € 4,8 (met ingang van 2010) - Forensenbelasting € 9,7 (met ingang van 2010) Met betrekking tot de toeristen- en forensenbelasting geldt dat er rekening wordt gehouden met de in het verleden gemaakte afspraken met de recreatie-ondernemers, te weten: - eventuele verhogingen zijn al in september bekend; - de gemeente blijft voorlopig op de nullijn zitten. Met betrekking tot de nullijn geldt dat er destijds geen einddatum is bepaald. Ermelo is thans niet meer de duurste gemeente van de regio, maar we zitten nog wel bovenin. Derhalve willen wij deze collegeperiode nog afzien van verhoging, doch nu reeds aan te kondigen dat met ingang van 2010 de mogelijkheid van inflatiecorrectie zal worden benut. De inflatiecorrectie 2009 wordt dan met ingang van 2010 in de begroting verwerkt. Voor volgende jaren geldt dat het eventuele stijgingspercentage in de kadernota wordt bepaald. 3. Voordeel meicirculaire 2008 over 2007 en 2008. De meicirculaire 2008 leverde over de jaren 2007 en 2008 een voordeel op van in totaal € 362. Voorgesteld wordt dit voordeel in te zetten ter extra afschrijving op wegen in 2008, waardoor er met ingang van 2009 kapitaallasten vrijvallen. 4. Waterplan Ermelo 2008-2012. In de voorstellen nieuw beleid is opgenomen het waterplan. Dit plan sluit met een nadeel. Omdat er een relatie is met waterafvoer/riolering en het rioolrecht niet kostendekkend is, wordt voorgesteld het rioolrecht met € 25 te verhogen met ingang van 2009. 5. Opbrengst rioolrecht. Het rioolrecht is in Ermelo niet kostendekkend. Dit biedt de mogelijkheid om (stapsgewijs) over te gaan tot meer kostendekkende tarieven. Gezien de invoering van de brede rioolheffing met ingang van 2010 beperken wij ons tot het vermelden van deze mogelijkheid.
Programmabegroting 2009-2012
134
gemeente Ermelo
Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal
2013
09-12
6. Stelpost prijsmutaties 2009.
-42
-42
-42
-42
-168
-42
-200
-150
-100
-50
-500
0
In de Kadernota 2008 is het inflatiepercentage 2009 bepaald op 2%. Dit is al aan de lage kant, maar daarin nemen wij een zeker risico. In bedragen betekent dit dat de stelpost prijsmutaties 2009 € 192 bedraagt. In het kader van nog risicovoller (scherper) te ramen stellen wij voor om deze stelpost te verlagen tot € 150. 7. Dividendopbrengst NUON. In onze begroting is een structurele dividendopbrengst geraamd van € 700. De meest recente dividendopbrengst (over 2007) bedroeg € 1.100. De NUON doet geen uitspraken over toekomstige dividenduitkeringen. Wel wordt aangegeven dat de energiemarkt onder druk staat, de splitsing van energiebedrijven in een netwerk- en leveringsbedrijf (inzake de Wet Onafhankelijk Netbeheer) er aan zit te komen en dat de NUON de komende jaren voor zeer grote investeringen komt te staan. Ook is de economische situatie onzeker. Toch zijn wij van mening dat de dividendopbrengst bijgeraamd kan worden. Wij stellen voor om deze bijraming niet volledig structureel in de begroting op te nemen, maar aflopend. Hierdoor kunnen toekomstige tegenvallende opbrengsten gemakkelijker binnen de begroting opgevangen worden. 8. Aanleg 60 km-zones.
-29
-29
In het jaar 2008 staat geraamd een krediet ter grootte van € 290. Omdat de uitvoering eerst in 2009 zal plaatsvinden, wordt voorgesteld het krediet door te schuiven naar 2009. Dit leidt tot vrijval van kapitaallasten in 2009. 9. Zuidelijk deel 2e Verbindingsweg.
-43
-166
-209
-117
Binnen de huidige begroting is in totaliteit beschikbaar een krediet ter grootte van € 1.800, uitgesplitst over de jaren 2008 € 25, 2009 € 25, 2010 € 970 en 2011 € 780. De daadwerkelijke uitvoering gaat echter van 2010 en 2011 naar 2012 en 2013. Dit leidt tot de volgende herziene uitsplitsing van de kredieten: 2008 € 25, 2009 € 50, 2010 € 25, 2011 € 25, 2012 € 920 en 2013 € 755. Deze verschuiving leidt tot een vrijval van kapitaallasten. 10. Herinrichting Oude Telgterweg.
-1
-13
-14
Geraamd is een totaalkrediet van € 150, uitgesplitst over de jaren 2008 € 20 en 2009 € 130. De uitvoering in 2009 wordt doorgeschoven naar 2010. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in de jaren 2009 en 2010. 11. Aanleg parkeerterrein Watervalweg.
-20
-20
Voor het jaar 2008 is beschikbaar een krediet van € 210. Als gevolg van de bestemmingsplanwijziging, inspraak en de woningbouw De Zanderij zal de aanleg eerst in 2009 kunnen plaatsvinden. Het krediet wordt derhalve naar 2009 verschoven. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2009. 12. Herinrichting speelterreinen.
-4
-4
-4
-4
-16
-4
In de huidige begroting is in elk jaar een krediet geraamd van € 44. In 2008 is een dubbel krediet beschikbaar. Voorgesteld wordt dit extra krediet 2008 te laten vervallen. Dit leidt tot een structurele vrijval van kapitaallasten.
Programmabegroting 2009-2012
135
gemeente Ermelo
Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal
2013
09-12
13. Woonzorgzones.
-51
-28
1
-78
1
In de huidige begroting zijn de volgende kredieten beschikbaar: 2009 € 700; 2010 € 700 en 2011 € 600. Voorgesteld wordt deze kredieten te herschikken naar: 2010 € 1.000 en 2011 € 1.000. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten. 14. Dakbedekking NH-toren.
-10
-10
-8
-8
Beschikbaar is een krediet in 2008 ter grootte van € 65. Dit wordt doorgeschoven naar 2009. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2009. 15. Units woonwagencentrum. Beschikbaar is een krediet in 2008 ter grootte van € 84. Dit wordt doorgeschoven naar 2009, hetgeen leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2009. 16. Vervangende nieuwbouw OBS De Cantharel.
-90
1
-89
1
-86
1
-85
1
-64
1
-63
1
In de huidige begroting is een krediet beschikbaar in 2010. De daadwerkelijke uitvoering zal naar verwachting doorlopen in 2011. Derhalve wordt een gedeelte van krediet van 2010 ter grootte van € 311 doorgeschoven naar 2011. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2011. 17. Vervangende nieuwbouw OBS De Arendshorst. In de huidige begroting is een krediet beschikbaar in 2010. De daadwerkelijke uitvoering zal naar verwachting doorlopen in 2011. Derhalve wordt een gedeelte van krediet van 2010 ter grootte van € 298 doorgeschoven naar 2011. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2011. 18. Vervangende nieuwbouw BBS Margrietschool. In de huidige begroting is een krediet beschikbaar in 2010. De daadwerkelijke uitvoering zal naar verwachting doorlopen in 2011. Derhalve wordt een gedeelte van krediet van 2010 ter grootte van € 220 doorgeschoven naar 2011. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2011. 19. Zwembadinstallatie Calluna.
-41
-41
-10
-10
In de huidige begroting zijn voor de vervanging een tweetal kredieten geraamd, te weten in 2010 € 420 en in 2011 € 38. De uitvoering zal volledig in 2011 plaatsvinden. Het krediet 2010 wordt derhalve doorgeschoven naar 2011. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2011. 20. Vervanging toplaag sportvelden. In de huidige begroting is in het jaar 2010 een krediet beschikbaar ter grootte van € 200. Dit krediet wordt voor 50% (€ 100) doorgeschoven naar 2011. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2011. 21. Vervanging vloerbedekking benedenverdieping gem.huis.
-4
-4
In de Begroting 2008 is een krediet beschikbaar van € 30. Aangezien de daadwerkelijke verbouwing van de benedenverdieping in 2009 plaats zal vinden, moet dit krediet ook doorgeschoven worden naar 2009. Dit leidt tot een vrijval van kapitaallasten in 2009. Dit afzonderlijke krediet maakt onderdeel uit van het krediet renovatie werkvertrekken benedenverdieping gemeentehuis.
Programmabegroting 2009-2012
136
gemeente Ermelo
Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal
2013
09-12
22. Wijkgericht werken.
-54
-54
-54
-162
-13
-13
-13
-13
-52
-17
-17
-17
-17
-68
-5
-5
-5
-5
-20
-52
-52
-52
-52
-208
-50
-50
-100
-50
pm
pm
pm
pm
In deze Programmabegroting 2009-2012 is als nieuw beleid opgenomen het voorstel om vooruitlopend op de evaluatie wijkgericht werken alvast met ingang van 2009 1 fte in de begroting te ramen. De structurele kosten bedragen € 54. Voor het jaar 2009 komt de dekking uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet. Thans wordt voorgesteld om ook de jaren 2010 tot en met 2012 te dekken uit deze gelden. 23. SWOE: conciërge De Baanveger / automatisering. In deze Programmabegroting 2009-2012 is als nieuw beleid opgenomen het voorstel om voor de extra automatiseringskosten en de kosten van conciërge van De Baanveger met ingang van 2008 € 13 structureel te ramen. Thans wordt voorgesteld om de jaren 2009 tot en met 2012 te dekken uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet. 24. SWOE: ouderenadviseur. In deze Programmabegroting 2009-2012 is als nieuw beleid opgenomen het voorstel om met ingang van 2008 structureel € 17 te ramen voor een urenuitbreiding van de ouderenadviseur. Thans wordt voorgesteld om de jaren 2009 tot en met 2012 te dekken uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet. 25. Gewoon Meedoen. In deze Programmabegroting 2009-2012 is als nieuw beleid opgenomen het voorstel om met ingang van 2008 structureel € 5 te ramen voor het project Gewoon Meedoen. Thans wordt voorgesteld om de jaren 2009 tot en met 2012 te dekken uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet. 26. Straathoekwerker. Bij de begrotingsbehandeling in 2007 heeft de raad een motie aangenomen met betrekking tot het straathoekwerk. Hiertoe is structureel een bedrag van € 52 in de begroting geraamd. Thans wordt voorgesteld om de jaren 2009 tot en met 2012 alsnog achteraf te dekken uit de beschikbare gelden voor de beleidsspeerpunten van het kabinet. 27. Gebouw De Leemkuul. De afbraak van dit gebouw zal leiden tot een lager exploitatienadeel. Voorshands wordt met ingang van het jaar 2011 alvast € 50 ingeboekt. 28. Opbrengst algemene belastingen.
pm
pm
In de richtinggevende uitspraken met betrekking tot het dekkingsplan (zie de Kadernota 2008) is verwoord. "Als sluitstuk het bekijken van een verhoging van de belastingen voor het jaar 2009". Het extra verhogen van de tarieven van de algemene belastingen ten behoeve van de dekking van met name de voorstellen nieuw beleid heeft, behoudens het onder punt 4 genoemde waterplan, geen voorkeur van ons college. Wij volstaan met het noemen van deze mogelijkheid.
Programmabegroting 2009-2012
137
gemeente Ermelo
Omschrijving / bedragen x € 1.000,00
2009
2010
2011
2012
Totaal
2013
09-12
29. Vergoedingsregeling gemeenten voor handhaving parkeren
pm
pm
pm
pm
pm
pm
-591
-602
-900
-650
-2.743
-410
en overlast. Deze regeling is in mei 2008 gepubliceerd door het Ministerie van Justitie. Het betreft een vergoeding voor door gemeentelijke opsporingsambtenaren uitgeschreven parkeerbeschikkingen en processen-verbaal ter bekeuring van overlast in de openbare ruimte. Momenteel wordt onderzocht of Ermelo in aanmerking komt voor deze vergoeding. In afwachting van de uitkomsten van dit onderzoeken beperken wij ons tot het noemen van deze mogelijkheid.
Totaal dekkingsvoorstellen
Programmabegroting 2009-2012
138
gemeente Ermelo
3.6. Financiële positie De financiële positie samengevat De financiële positie van de gemeente Ermelo is gezond. Dit geldt zowel voor de korte als de lange termijn. Toch blijft de gemeente Ermelo kwetsbaar voor tegenvallers. De belangrijkste kwetsbare punten zijn: • • •
de ontwikkelingen met betrekking tot de grondexploitatie en het volkshuisvestingsbeleid (overigens is binnen de reserve SDM € 1 mln geparkeerd voor de grondexploitatie); het volledige gebruik van de reserves en voorzieningen als structureel dekkingsmiddel; de ontwikkeling van de algemene uitkering gemeentefonds.
De eerste twee punten zijn het gevolg van eigen beleidskeuzes en daardoor uit oogpunt van risicobeheer direct beïnvloedbaar indien de financiële positie daarom vraagt. Dit heeft wel weer nieuwe financiële gevolgen. De ontwikkeling van de algemene uitkering is volledig afhankelijk van de conjunctuurontwikkeling en de reactie van de rijksoverheid daarop. De gemeenten kunnen hierop slechts anticiperend beleid voeren. Inleiding In dit hoofdstuk wordt een uiteenzetting gegeven van de financiële positie van de gemeente Ermelo in meerjarenperspectief. Daarbij worden de verschillende onderdelen in onderlinge samenhang gebracht, zodat de raad, het college en de burger een reëel beeld kunnen krijgen hoe de financiële positie van de gemeente zich nu en in de toekomst ontwikkelt. De term financiële positie wordt in het BBV gedefinieerd als: "het vermogen van gemeenten in relatie tot de exploitatie, met inachtneming van de risico’s, in meerjarenperspectief". De term financiële positie is een breder begrip dan het vermogen en is ook een breder begrip dan het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen richt zich op de mogelijkheden tot het opvangen van onverwachte tegenvallers, terwijl de financiële positie ook betrekking heeft op de meer reguliere exploitatie. Het weerstandsvermogen geeft de robuustheid van de begroting aan. Dat is weer van belang voor het beoordelen van de vraag of de risico's die niet zijn ondervangen door bijvoorbeeld verzekeringen of ingestelde voorzieningen, in voldoende mate gedragen kunnen worden. In dit verband is een aantal onderdelen naast het overzicht van baten en lasten van belang: 1. de vermogenspositie; 2. de liquiditeitspositie; 3. de renteontwikkeling en renterisicobeheersing; 4. de grondexploitatie; 5. de risico's in relatie tot het weerstandsvermogen; 6. het tarievenbeleid; 7. de Algemene uitkering Gemeentefonds; 8. de investeringen. Achtereenvolgens wordt hierop kort ingegaan.
Programmabegroting 2009-2012
139
gemeente Ermelo
1. Vermogenspositie De vermogenspositie wordt getypeerd door de verhouding eigen en vreemd vermogen, de verhouding korte en lange financiering en de reserves en voorzieningen. Het eigen vermogen is het verschil tussen de activa (de bezittingen) en het vreemd vermogen. Reserves behoren daarbij tot het eigen vermogen. Het vreemd vermogen bestaat uit vaste en vlottende schulden, voorzieningen en overlopende passiva. a. De verhouding tussen het eigen en vreemd vermogen Jaar Bron Eigen Vermogen Vreemd Vermogen Verhouding (* € 1.000,00) (* € 1.000,00) 2004 Jaarrek. 2004 23.295 37.493 1 : 1,61 2005 Jaarrek. 2005 22.180 37.967 1 : 1,71 2006 Jaarrek. 2006 25.372 38.892 1 : 1,53 2007 Jaarrek. 2007 23.652 34.775 1 : 1,47 Er zijn geen "harde" eisen voorhanden die aangeven wat een goed niveau is van de relatie tussen het eigen en het vreemd vermogen. Uiteraard is een buffer om op terug te vallen voor een gezonde bedrijfsvoering noodzakelijk. Bij het bepalen of die buffer afdoende is, moet een beroep worden gedaan op gezond verstand. Ermelo heeft voldoende eigen vermogen beschikbaar om (onverwachte) nadelen op te vangen en daarmee is er sprake van een gezonde verhouding tussen het eigen en het vreemd vermogen. (Mede) afhankelijk van het investeringsniveau en de reservepositie in de komende jaren zou de verhouding tussen het eigen en vreemd vermogen kunnen wijzigen. De verwachting is echter dat de verhouding rond het niveau van 2007 zal blijven. b. De verhouding vlottende en vaste financiering Wij prognosticeren de verhouding vlottende financiering – vaste financiering voor 2009-2013 als volgt: * € 1.000,00 1-1-2009 1-1-2010 1-1-2011 1-1-2012 1-1-2013 Vaste financiering Vlottende financiering Vlottende financiering als percentage van de vaste financiering
19.100 0
16.000 0
14.300 0
13.400 0
12.100 0
0%
0%
0%
0%
0%
Indien er gefinancierd wordt met veel vlottende middelen kan de begroting bij een stijgende rente onder druk komen te staan. Bij een normale rentestructuur (het rentepercentage van de vlottende financiering is lager dan het rentepercentage van de vaste financiering) zullen wij zonodig tot aan de kasgeldlimiet vlottend financieren, om onze rentelasten zo laag mogelijk te houden. Op grond van de kasgeldlimiet per 1 januari 2008 mag onze vlottende financiering maximaal rond € 4.300.000,00 bedragen. Voor alle bovenstaande jaren voorzien wij binnen de kasgeldlimiet te blijven. De vaste financiering zet een verwachte daling in doordat jaarlijks wordt afgelost op de oude schulden en er geen nieuwe vaste schulden worden opgenomen. De verhouding tussen vlottende en vaste financiering is door de begrenzing van de vlottende financiering (kasgeldlimiet) goed. c. Reserves en voorzieningen In de notitie "Reserves en voorzieningen Gemeente Ermelo" van oktober 2004 is het beleid opgenomen ten aanzien van de reserves en voorzieningen. Het percentage bespaarde rente over reserves en voorzieningen is in deze notitie gewijzigd van 6% naar 4,75%. Het percentage van 4,75% geldt ook in de Begroting 2009-2012. Onderstaand wordt kort ingegaan op enkele reserves en voorzieningen. Algemene reserve Structurele dekkingsmiddelen (SDM) De reserve SDM is een algemeen dekkingsmiddel, maar niet zonder meer vrij aanwendbaar, omdat de totale renteopbrengst dient als dekkingsmiddel voor de exploitatie. Deze reserve is gemaximeerd op een bedrag van € 13,5 miljoen. Incidentele reserve Structurele dekkingsmiddelen (IDM) De reserve IDM is een algemeen dekkingsmiddel. Voordelen kunnen tijdelijk worden weggezet ter dekking van toekomstige nadelen. De bespaarde rente mag uitsluitend het eerste jaar als dekkingsmiddel worden ingezet.
Programmabegroting 2009-2012
140
gemeente Ermelo
Bestemmingsreserve Algemene buffer Deze reserve dient om (onbekende) risico's op te vangen waarvoor geen afzonderlijke voorzieningen zijn getroffen. De hoogte van deze reserve bedraagt minimaal € 45,00 en maximaal € 70,00 per inwoner. De renteopbrengst komt ten gunste van de exploitatie. De reserve bevindt zich in de begrotingsjaren binnen de bandbreedte. Bestemmingsreserve Egalisatiereserve meerjarenbegroting Deze reserve dient om overschotten en tekorten uit de onderscheiden jaarschijven van de begroting te reserveren of te onttrekken. Met andere woorden deze reserve zorgt er voor dat de begroting in meerjarenperspectief sluitend is. In het laatste jaar van elke meerjarenbegroting moet het saldo dan ook nihil zijn, tenzij er overschotten zijn gestort waaraan nog geen bestemming is gegeven. De bespaarde rente komt ten gunste van de exploitatie. Voorzieningen Voorzieningen maken onderdeel uit van het vreemd vermogen. Voorzieningen worden gevormd wegens: • verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker, maar redelijkerwijs te schatten is; • op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; • kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden zoals door de gemeente ontvangen subsidies van de provincie, specifieke uitkeringen van het Rijk en gemeentelijke heffingen waartegenover een individuele tegenprestatie van de gemeente staat. Onderstaand wordt de stand van de reserves en voorzieningen weergegeven. Rekening Begroting Reserves en voorzieningen Rekening 2007 2008 (* € 1.000,00) 2006 Algemene reserve structurele 12.454 12.148 12.148 dekkingsmiddelen Algemene reserve incidentele 0 996 0 dekkingsmiddelen Bestemmingsreserve algemene buffer 1.229 1.513 1.129 Bestemmingsreserve egalisatiereserve 2.059 2.496 1.772 MJB Bestemmingsreserve grondexploitatie 976 403 916 Overige reserves 4.187 5.009 4.252 Voorzieningen gemeente 9.445 10.328 9.193 (d.i. inclusief) Voorz. dub. deb. regulier 141 165 143 Voorz. dub deb. SOZA 562 519 562 Voorzieningen Beheerscommissie Acc. Totaal
98 30.448
115 33.008
98 29.508
Begroting 2009 11.752 480 1.458 1.438 -20 *) 5.989 10.053 167 519 46 31.196
*) Deze negatieve stand is een momentopname. Naar verwachting zal de reserve Grondexploitatie een positieve stand bereiken. Stille reserves Het kan voorkomen dat de boekwaarde van een activum lager is dan de daadwerkelijke economische waarde van dat activum. Bij herwaardering zou een herwaarderingsreserve ter grootte van het verschil tussen de boekwaarde en de actuele waarde ontstaan. Zonder herwaardering spreken wij van een stille reserve. Stille reserves kunnen ontstaan wanneer de bezittingen van de gemeente niet (geheel) worden gewaardeerd of niet tegen de economische waarde worden gewaardeerd. Omdat het BBV strengere eisen stelt aan het activeren van gemeentelijke uitgaven dan de Comptabiliteitsvoorschriften 1995 zullen deze momenteel minder snel ontstaan. Er mag in de meeste gevallen immers nog slechts bruto geactiveerd worden. Een bijzondere categorie zijn de deelnemingen. Het betreft het aandelenbezit in onder andere NUON en BNG. Deze aandelen zijn niet of slechts beperkt verhandelbaar. Omdat ze tegen verkrijgingswaarde zijn gewaardeerd, maar de intrinsieke waarde veel hoger ligt, behoren ze tot de categorie stille reserves.
Programmabegroting 2009-2012
141
gemeente Ermelo
2. Liquiditeitspositie a. Liquiditeitsprognose De liquiditeitsprognose is gebaseerd op de investeringen, exploitatielasten en -baten en leningen voor de komende jaren. Conform deze liquiditeitsprognose zal er de komende jaren sprake zijn van liquiditeitsoverschotten. Het daadwerkelijk optreden, de omvang en het tijdstip van deze overschotten is sterk afhankelijk van de ontwikkelingen binnen de grondexploitatie. Een en ander is nader in beeld gebracht in de paragraaf financiering. Een mogelijk liquiditeitstekort zal, binnen de grenzen van de kasgeldlimiet, worden opgevangen door korte financiering. b. Analyse leningenportefeuille Instelling
BNG nr BNG nr BNG nr BNG nr Totaal
Rentepercentage
35a 35a 36 37
4,415 4,415 4,325 3,820
Bedrag * € 1.000,00 per 1-1-2009 3.750 3.750 4.800 4.000 16.300
Datum renteherziening n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Datum vervroegde aflossing n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Datum laatste aflossing 1-7-2023 1-7-2023 1-4-2024 15-12-2024
Tot onze portefeuille behoort ook een langlopende schuld van omstreeks € 2.800.000,00 per 1 januari 2009 betreffende de regionale vuilstortplaats ReVu. 3. Renteontwikkeling en renterisicobeheersing In de paragraaf Financiering wordt expliciet ingegaan op de renteontwikkeling en de renterisicobeheersing. Kortheidshalve wordt daarnaar verwezen. Wat betreft de renterisico's blijkt dat deze allen binnen de norm vallen, zodat geen nadere maatregelen genomen hoeven te worden om deze risico's af te dekken. 4. Grondexploitatie In de paragraaf Grondbeleid wordt expliciet ingegaan op de grondexploitatie. Voor de financiële positie van de gemeente in zijn geheel is vooral de ontwikkeling van de reserve Grondexploitatie van belang. In de rapportage grondexploitatie/projecten structuurvisie wordt daar halfjaarlijks uitgebreid aandacht aan besteed. De prognose van de reserve laat voor de komende jaren een sterke groei zien. Zoals in genoemde notitie al is toegezegd, zal in de nog op te stellen notitie grondbeleid aandacht besteed worden aan de renteaspecten en de gewenste en noodzakelijke hoogte van de reserve grondexploitatie. 5. De risico's in relatie tot het weerstandsvermogen In de vernieuwde paragraaf Weerstandsvermogen wordt expliciet ingegaan op de omvang van het weerstandsvermogen en de weerstandscapaciteit ten opzichte van de risico's die daar tegen afgezet dienen te worden. Kortheidshalve volstaan wij hier met een verwijzing naar deze paragraaf. 6. Tarievenbeleid In de paragraaf Lokale heffingen wordt expliciet ingegaan op de tarieven voor lokale belastingen, heffingen en retributies. Kortheidshalve volstaan wij met een verwijzing naar deze paragraaf. De geraamde belastingverhogingen zijn financieel vertaald in hogere geraamde opbrengsten. Wijziging van de geraamde percentages heeft daardoor directe invloed op de financiële positie, onderdeel baten en lasten.
Programmabegroting 2009-2012
142
gemeente Ermelo
7. Algemene uitkering Gemeentefonds De Meicirculaire 2008 heeft geleid tot een positieve uitkomst voor de gemeentebegroting. Dit is voornamelijk het gevolg van een groei van de uitkering zelf, overheveling van taken en een bijstelling van budgetten. Op hoofdlijnen luiden de budgettaire uitkomsten van de Meicirculaire 2008 als volgt: x ¤ 1.000 + = nadeel -/- = voordeel
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
mutaties algemene uitkering
-145
-350
-1.214
-1.261
-995
-1.096
-1.575
Af: Rekening 2007/ Kadernota 2008
184
-110
-55
-55
-55
-55
-55
Af: nominale ontwikkelingen
0
0
0
-2
10
10
371
Af: op te nemen in stelposten
0
59
547
547
544
548
547
39 N
-401 V
-722 V
-771 V
-496 V
-593 V
-712 V
Per saldo
De budgettaire uitkomst is daarmee gerekend vanaf 2009 iets negatiever (€ 21.000,00) dan in de raadsbrief was aangekondigd. Dit is veroorzaakt op het onderdeel vermindering van de bestuurslasten door middel van het terugdringen van het aantal wethouders en raadsleden. De mutaties voor de uitkeringsjaren 2008-2013 zijn het gevolg van diverse aanpassingen. Dit betreft - volumeontwikkelingen; - toename uitkeringsfactor waaronder groei accres; - nieuwe taken en mutaties bestaande taken; - hertaxatie Woz 2009 - aanpassingen integratie-uitkeringen; - aanpassingen Wmo.
Programmabegroting 2009-2012
143
gemeente Ermelo
8. Investeringen Het 10-jarig investeringsplan is geactualiseerd en loopt van 2009 tot en met 2018. De jaarschijven 2013 en verder geven uiteraard een doorkijk op de langere termijn, te zien als de wachtkamerfunctie. De in die jaren opgenomen investeringen kunnen dan ook zonder budgettaire gevolgen worden gewijzigd. De belangrijkste investeringen in de periode 2009-2012 zijn/blijven: Herinrichting Harderwijkerweg/Putterweg; Herinrichting 30 km zones; Herinrichting 60 km zones; Zuidelijk deel 2e Verbindingsweg; Fietspad Telgterweg; Fietspad Oude Telgterweg; Herinrichting Oude Telgterweg; Fietspaden Julianalaan / Kolbaanweg; Parkeerterrein Watervalweg; Vervanging lichtmasten en groepsremplace; Herinrichting speelterreinen; Spaarkrediet woonzorgzones; Riolering (diverse kredieten); Onderwijshuisvesting (diverse kredieten, met name uit het MOP); Vervangende nieuwbouw Margrietschool; De Cantharel en De Arendshorst; Sportcomplex Calluna (diverse kredieten, met name uit het MOP); Brandweer (diverse kredieten); Vervanging tractie (diverse kredieten); Gemeentehuis (diverse kredieten); ICT (diverse kredieten en spaarkrediet). In hoofdstuk 4.2. is het volledige investeringsplan 2009-2018 opgenomen. Voor de komende vier begrotingsjaren zal gemiddeld € 5,3 miljoen per jaar aan investeringen worden uitgegeven. Om de investeringsplanning beter te kunnen beheersen wordt gewerkt met voorbereidingskredieten en (gefaseerde) uitvoeringskredieten. Tevens worden investeringen waar mogelijk in de vorm van projecten uitgevoerd. De investeringsplanning is de laatste jaren dan ook verbeterd. Met name bij het opstellen van de Programmabegroting 2009-2012 is de investeringsplanning nadrukkelijk tegen het licht gehouden. De planning, en dus de raming, van de investeringen blijft voortdurend aandacht vragen.
Programmabegroting 2009-2012
144
gemeente Ermelo
4. Bijlagen Dit 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Programmabegroting 2009-2012
hoofdstuk bestaat uit de onderdelen: Algemene kengetallen Investeringsplan 2009-2018 Functionele begroting 2009-2012 Emu-begroting 2009-2012 Overzicht van gebruikte afkortingen
145
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
146
gemeente Ermelo
4.1 Algemene kengetallen A. Sociale structuur Omschrijving
Rekening 2007 werkelijk 31-12-2007
Begroting 2008 raming 01-01-2008
Begroting 2009 raming 01-01-2009
Aantal inwoners waarvan: 0 – 9 jaar 10 – 19 jaar 20 – 29 jaar 30 – 39 jaar 40 – 49 jaar 50 – 59 jaar 60 – 69 jaar 70 - 79 jaar 80 – 89 jaar 90 – 99 jaar 100 – 109 jaar
26.277
26.315
26.355
2.858 3.672 2.741 3.031 3.918 3.669 3.153 2.082 991 157 5
2.710 3.700 2.790 3.010 3.930 3.700 3.160 2.110 1.025 175 5
2.630 3.660 2.870 2.930 3.880 3.670 3.300 2.140 1.090 180 5
Aantal 4 – 12 jarigen - waarvan er onderwijs volgen binnen de gemeente - de laatste aantallen in een % van het totaal aantal inwon. - verdeeld over: * openbaar onderwijs (in aantallen) * openbaar onderwijs (in percentage) * bijzonder basisonderwijs (in aantallen) * bijzonder basisonderwijs (in percentage) - bijzonder speciaal onderwijs (VSO-ZMOK) "Het Emauscollege" in aantallen (alle leeftijden)
2.871 2.498 9,51 %
2.850 2.551 9,69 %
2.800 2.500 9,48 %
328 13,13 % 2.170 86,87 %
327 12,82 % 2.224 87,18 %
330 13,20 % 2.170 86,80 %
253
249
253
2.246
2.209
2.257
Aantal bijstandsontvangers: - WWB-cliënten - IAOW-cliënten - IOAZ-cliënten
250 3 1
195 7 4
225 6 3
Aantal uitkeringsontvangers: - In- en doorstroombanen - WIW-ers - WSW-ers
9 4 142
12 8 150
0 *) 0 *) 182 **)
Minderheden ***): - aantal minderheden, exclusief vluchtelingen
425
440
425
Aantal leerlingen dat voortgezet onderwijs volgt binnen de gemeente
*) **) ***)
Deze zijn opgegaan in de WWB Nieuwe definitie vanaf 2009 Conform definitie Ministerie van Binnenlandse zaken
Programmabegroting 2009-2012
147
gemeente Ermelo
B. Fysieke structuur Omschrijving
Oppervlakte gemeente: - Totale oppervlakte in ha. - waarvan binnenwater in ha. Wegenstructuur naar wegcategorie (in m2) (inclusief fietspaden, trottoirs, parallelwegen, etc): - 1 Hoofdwegennet - 2 Zwaar belaste weg - 3 Gemiddeld belaste weg - 4 Licht belaste weg - 5 Weg in woongebied - 6 Weg in verblijfsgebied - 7 Fietspaden
Rekening 2007 werkelijk 31-12-2007
Begroting 2008 raming 01-01-2008
Begroting 2009 raming 01-01-2009
8.738 167
8.738 167
8.738 167
0 115.951 276.771 421.577 527.088 235.966 87.338
0 101.966 295.771 420.989 527-088 235.966 87.338
*) 0 102.329 276.215 422.318 500.050 231.878 80.221
998.323 37,99 108 1,35
1.021.010 38,79 109 1,47
1.069.172 40,57 112 1,59
650 4.100
650 4.100
650 4.100
126.300 4.050 115.125
126.200 4.050 115.125
126.200 4.050 115.125
99,99 100
100 100
100 100
4.775 415 6
4.400 460 6
4.800 540 6
9.254 263 2.985 2.375 14.877
9.330 263 2.985 2.350 14.928
9.507 263 2.889 2.294 14.953
13
13
13
*) De afwijkingen zijn een gevolg van de gewijzigde vorm van registratie.
Openbaar stedelijk groen: - aantal m2 openbaar groen - aantal m2 per inwoner - aantal m2 per woning - kosten per m2 (x € 1,00) Bossen (in hectare) Heide en natuurterreinen (in hectare) Riolering: lengte in meters: - vrijverval - persleiding - drukriolering Aansluitpercentages: - binnen de bebouwde kom - buiten de bebouwde kom Overigen: - infiltratieriool (in meters) - infiltratiekratten (in m3) - I.B.A. klasse I/IIIa Woningbestand: - aantal woningen - aantal wooneenheden - capaciteit bijzondere woonbebouwing - aantal recreatiewoningen totaal aantal woonruimten Aantal woonwagens
Programmabegroting 2009-2012
148
gemeente Ermelo
C. Financiële structuur Omschrijving
Rekening 2007 werkelijk 31-12-2007
Begroting 2008 raming 01-01-2008
Begroting 2009 raming 01-01-2009
263
282
297
168 51 40 4
176 59 42 5
181 66 46 4
32,6 %
33,2 %
31,9 %
Totaal (X € 1.000,00): - Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven - Eigen financieringsmiddelen - Gewone uitgaven (exclusief Grondexploitatie) - Kapitaaluitgaven - Belastingopbrengst - Algemene uitkering uit het Gemeentefonds - Vaste schuld
39.456 32.893 51.981 4.441 6.913 21.177 20.946
46.953 29.410 49.128 3.266 7.410 22.336 21.434
43.454 31.149 53.442 3.664 7.825 24.497 19.113
Per inwoner (X € 1,00): - Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven - Eigen financieringsmiddelen - Gewone uitgaven (exclusief Grondexploitatie) - Kapitaaluitgaven - Belastingopbrengst - Algemene uitkering uit het Gemeentefonds - Vaste schuld
1.501 1.252 1.978 169 263 806 797
1.784 1.118 1.867 124 282 849 815
1.649 1.182 2.028 139 297 929 725
Belastingen: - Totale belastingdruk per hoofd van de bevolking, inclusief belastingen op andere productgroepen - waarvan voor: * Onroerend zaakbelasting * Afvalstoffenheffing * Rioolrecht * Overige belastingen - Totale belastingopbrengsten in een percentage van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds Algemene financiële structuur:
Programmabegroting 2009-2012
149
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
150
gemeente Ermelo
4.2 Investeringsplan 2009-2018 Inv. 2009 Totaal kostenplaatsen KP BV Kostenplaats Bedrijfsvoering K 581 KP afdeling OW-buitendienst 5810104 Kapitaallasten OW-bu 78104089 Aanhangwagen Nimos 3,5 ton 2011 78104149 AB, Bezandingsmachine verv 2018 78104183 AB, Freesmachine verv 2015 78104171 AB, Gravely cirkelmaaier verv 2013 78104184 AB, Herder klepelmachine verv 2013 78104150 AB, Lelie kunstmeststrooier verv 2018 78104151 AB, Rolbezem verv 2018 78104040 AB, Sabo cirkelmaaier verv 2013 78104153 AB, Sabo cirkelmaaier verv 2018 78104041 AB, Sabo kooimaaier verv 2011 78104079 AB, Schaftwagen 4 pers. verv 2012 78104170 AB, schaftwagen verv 2013 78104166 AB, Takkenversnip. Schliessing verv 2013 78104192 AB, Trilo zuigwagen verv 2011 78104181 AB, Veegbezem verv 2013 78104148 AB, Veegvuilcontainer verv 2016 78104152 AB, Verluchtingsmachine verv 2018 78104039 AB, Watertank verv 2011 78104194 ABS Sneeuwploeg 2016 Tractor verv 78104185 ABS Sneeuwploeg Belos verv 2013 78104177 ABS Sneeuwploeg, laadschop verv 2014 78104178 ABS, Sneeuwploeg verv 2017 78104176 ABS, Zoutstrooier 2 Mercedes verv 2015 78104193 ABS, Zoutstrooier tandemas Stratos 2016 78104175 ABS, Zoutstrooier1 Stratenmakersverv2014 78104154 ABS,Zoutstr. tandem Stratos 17-18 2016 78104169 ABS,Zoutstrooier Nido Vrachtw. verv2015 78104097 Aktiewagen Brimos (1) 2010 78104093 Aktiewagen Brimos (2) 2010 78104004 Dienstauto Daihatsu Feroza 3 2013 78104195 DW, diverse tractie 2013 verv in 2018 78104156 DW, Iveco stratenmaker(21-VP-LZ)verv2016 78104155 DW, Iveco stratenmkrs (21-VP-LZ)verv2011 78104172 DW, Nissan Cabstar (90-BS-JK) verv 2010 78104173 DW, Nissan Cabstar (90-BS-JK) verv 2015 78104189 DW, VW Transp gesloten(60-VS-BV verv2015 78104159 DW, VW Transp. (61-VS-BV) landmverv2017 78104187 DW,Daihatsu Rocky(34-BG-KK) verv 2013 78104160 DW,Fiat Doblo (27-BJ-FJ) verv2013 78104162 DW,Iveco Daily (03-BJ-SX) verv2013 78104157 DW,Merc. Sprint 308(76-BK-DS) verv2013 78104158 DW,VW Transp. (61-VS-BV) landmverv2010 78104090 GE, electro-aggregaat CT verv 2011 78104035 GE, Frontblaasmachine verv 2010 78104096 GE, Lasapparaat verv 2011 78104179 GE, schrijver-rol verv 2013 78104098 GE, Steenzaag1 verv 2015 78104099 GE, Steenzaag2 verv 2012 78103010 Gemeentewerf, dakbedekking MOP 2013 78103009 Gemeentewerf, ramen & deuren MOP 2008 78103111 Gemeentewerf, ramen & deuren MOP 2015 78104163 GV, Laadschop Case verv 2014 78104164 GV, Wegschaaf Ford 6600 verv 2012 78104165 TR, Fendt 260 verv 2015 78104088 TR, Fendt 308 C verv 2013 78104038 TR, Hondenpoepzuiger 2010 78104191 TR, Nimos (begr.pl.) verv 2012 78104161 V, Iveco servicew. ( - - )riool verv2011 78104100 V, Iveco servicew. ( - - )riool verv2016 78104085 V,MAN 41 (BP-BD-31) verv 2011 78103012 V,MAN 41 (BP-BD-33) verv 2011 78104043 VM, Groteveegmachine FAUN 78104042 VM, Veegmachine HMF 426 verv 2012 78104174 VM,kleine veegmachine HMF 185 verv 2009 78104190 VM,kleine veegmachine HMF 185 verv 2015 5810104 Kapitaallasten OW-bu
K 581 KP afdeling OW-buitendienst K 593 KP afdeling FAD 5930102 Kapitaallasten FAD 79303001 Digitaal archief 2009 79305066 Gem.huis beveiligigsvoorz. daken MOP 79305061 Gem.huis Dakbedekking MOP 2016 79305010 Gem.huis gevelsvochtwerend mken MOP 2015 79305064 Gem.huis Renovatie benedenverd. 07/09 79305029 Gem.huis Revitalisering benedenverd07/09 79305065 Gem.huis veiligheidsinstallatie MOP 2013 79305063 Gem.Huis verwarmingsintall MOP 2016 79305062 Gem.huis vloerbedd bovenverd MOP 2016 79305011 Gem.huis vloerbedekk benedenverd 2009 79303004 Koffievoorziening 2010 79303006 Koffievoorziening 2015 79305033 Renovatie archiefbewaarplaats 2009 79305034 Vervanging stoelen 2015 5930102 Kapitaallasten FAD
K 593 KP afdeling FAD
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 48.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 85.000 0 133.000 133.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9.700 9.700 0 0 0 0 22.000 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 3.100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 74.600 74.600
8.600 0 0 0 0 0 0 0 0 25.100 0 0 0 40.700 0 0 0 7.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 32.900 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.800 0 2.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 38.800 0 125.200 115.500 0 0 0 0 400.200 400.200
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.300 0 0 0 0 40.000 0 0 0 24.100 0 0 0 0 0 96.300 0 0 165.500 165.500
0 0 0 6.000 6.000 0 0 29.000 0 0 0 7.000 17.000 0 7.000 0 0 0 0 8.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10.000 0 0 0 0 0 0 0 40.000 20.000 20.000 26.000 0 0 0 0 4.000 0 0 44.000 0 0 0 0 0 33.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 277.000 277.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.000 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 100.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 131.000 131.000
0 0 3.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 27.000 0 0 0 0 0 0 0 22.000 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 0 0 26.000 0 0 52.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 85.000 267.000 267.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9.000 0 0 8.000 0 0 0 0 22.000 0 22.000 0 0 0 0 0 33.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.000 0 0 0 0 0 0 133.000 133.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 33.000 33.000
0 8.000 0 0 0 2.000 4.000 0 29.000 0 0 0 0 0 0 0 9.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 106.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 97.000 0 0 0 255.000 255.000
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
133.000 133.000
74.600 74.600
400.200 400.200
165.500 165.500
277.000 277.000
131.000 131.000
267.000 267.000
133.000 133.000
33.000 33.000
255.000 255.000
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
3.900 38.000 0 0 1.934.000 627.000 0 0 0 30.000 0 0 142.000 0 2.774.900 2.774.900
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 28.000 0 0 0 28.000 28.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 22.000 0 0 0 0 0 0 0 22.000 22.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 31.000 0 0 0 0 0 0 0 28.000 0 51.000 110.000 110.000
0 0 31.000 0 0 0 0 75.000 51.000 0 0 0 0 0 157.000 157.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
2.774.900 2.774.900
28.000 28.000
0 0
0 0
22.000 22.000
0 0
110.000 110.000
157.000 157.000
0 0
0 0
151
gemeente Ermelo
Inv. 2009 K 594 KP afdeling IAO 5940102 Kapitaallasten IAO 79404164 Aanschaf AO Mavim 2012 79404099 Aanschaf AO Mavim 2017 79404237 Aanschaf Corsa van BCT 2012 79404238 Aanschaf Corsa van BCT 2017 79404240 Aanschaf Phanos 2012 79404241 Aanschaf Phanos 2018 79404230 Algemeen spaarkrediet I&A 2013 79404159 AS400 swupcontract 2009 79404055 AS400 swupcontract 2012 79404158 AS400 swupcontract 2015 79404185 AS400 swupcontract 2018 79404176 Automatisering Subsidieproces 2013 79404186 Automatisering Subsidieproces 2018 78001002 Beheerspakketten OW 2009 78001003 Beheerspakketten OW 2011 78001005 Beheerspakketten OW 2016 79201004 Belastingpakket compleet 2011 79201005 Belastingpakket compleet 2016 79404008 Bodeminformatiesysteem 2013 79404173 Bodeminformatiesysteem 2018 79404060 Brandweer, computer 2012 79404093 Brandweer, computer 2016 79404156 Computerbekabeling inv 2016 79404026 Datawarehousing 2011 79404082 Datawarehousing 2016 79404168 Doorontwikkeling Decade 2009 79404180 Doorontwikkeling Decade 2019 79404161 Driejaarlijks groot onderhoud 2009 79404053 Driejaarlijks groot onderhoud 2012 79404162 Driejaarlijks groot onderhoud 2015 79404182 Driejaarlijks groot onderhoud 2018 79404218 electr. agenda 2010 79404219 electr. agenda 2013 79404220 electr. agenda 2016 79404280 electr. agenda 2019 76201003 Financieel pakket compleet 2010 76201004 Financieel pakket compleet 2015 79404146 Financieel pakket server 2015 79404202 FZ Topdesk 2013 79404277 FZ Topdesk 2018 79404010 Geïntegr. Syst. AS400 2 2008 79404011 Geïntegr. Syst. AS400 2014 79404167 Geïntegr. Syst. AS400 2017 76303006 Geïntegr. syst., aanschaf L.O. 3.0 2012 76303010 Geïntegr. syst., aanschaf LO 2017 74602003 Geïntegr. Syst., autom. SOZA/VWG 2012 74602004 Geïntegr. syst., autom. SOZA/WVG 2017 79404090 Geïntegr. syst., autom. vastgoed 2011 79404072 Geïntegr. syst., autom. vastgoed 2016 70303002 Geïntegr. Syst., begraafplaatsadm 2011 70303003 Geïntegr. syst., begraafplaatsadm. 2016 79404068 Geïntegr. Syst., planningsprogr. 2010 79404016 Geïntegr. syst., planningsprogramma 2015 79404069 Geïntegr. Syst., scanning & imaging 2011 79404040 Geïntegr. Syst., scanning & imaging 2016 70503009 Geïntegr. syst., speelpl.beh.syst. 2010 70503010 Geïntegr. syst., speelpl.beh.syst. 2015 79404071 Geïntegr. Syst., uitwijk autom. 2009 79404089 Geïntegr. syst., uitwijk autom. 2014 79404151 GidaB/GBA systeem 2010 79404058 GidaB/GBA systeem 2015 79404171 GWW Software 2018 79404246 Hosten website 2012 79404247 Hosten website 2017 79404170 Implementatie BAG 79404251 Informatiescherm bezoekers 2009 79404252 Informatiescherm bezoekers 2014 79404253 Informatiescherm bezoekers 2019 79404254 Internetplek voor klanten 2009 79404255 Internetplek voor klanten 2014 79404256 Internetplek voor klanten 2017 79404248 Klantgeleidingssysteem (BAVAK) 2009 79404249 Klantgeleidingssysteem (BAVAK) 2014 79404250 Klantgeleidingssysteem (BAVAK) 2017 79404225 Laptops Gemeenteraad inv2010 79404226 Laptops Gemeenteraad inv2014 79404227 Laptops Gemeenteraad inv2018 76303107 Logsch ontwerp 3.0 79404184 No break 2012 79404061 No break 2017 79404211 OEM - licenties office 2011 79404215 OEM - licenties office 2015 79404210 OEM - licenties office 2019 79404047 PC´s vervangen 2009 79404048 PC´s vervangen 2010 79404049 PC´s vervangen 2011 79404050 PC´s vervangen 2012 79404084 PC´s vervangen 2013 79404085 PC´s vervangen 2014 79404234 PC´s vervangen 2015 79404222 PC´s vervangen 2016 79404228 PC´s vervangen 2017 79404274 PC´s vervangen 2018 79404275 PC´s vervangen 2019 79404243 Provas 2013 79404244 Provas 2018
Programmabegroting 2009-2012
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven
Inv. 2010
0 0 0 0 0 0 0 12.200 0 0 0 0 0 141.100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 81.000 0 36.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 135.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 56.900 0 0 0 0 0 0 50.000 2.000 0 0 3.000 0 0 50.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
152
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.000 0 0 0 203.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17.400 0 0 0 10.600 0 0 0 150.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Inv. 2011
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 173.500 0 0 0 0 0 0 19.300 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.000 0 22.000 0 0 0 29.400 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.900 -15.900 0 0 110.000 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Inv. 2012
27.000 0 226.000 0 27.500 0 0 0 12.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.300 0 0 0 0 0 0 0 36.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12.800 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Inv. 2013
0 0 0 0 27.500 0 245.000 0 0 0 0 10.000 0 0 0 0 0 0 22.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.000 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0 3.000 0
Inv. 2014
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 135.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 57.000 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 0 3.000 0 0 50.000 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0
Inv. 2015
0 0 0 0 0 0 0 0 0 13.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 37.000 0 0 0 0 0 0 284.000 10.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18.000 0 0 0 11.000 0 0 0 150.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 110.000 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0 0
Inv. 2016
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 174.000 0 0 0 3.000 0 0 20.000 0 0 0 0 0 0 0 0 6.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.000 0 22.000 0 0 0 29.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 0 0
Inv. 2017
0 27.000 0 226.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13.000 0 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0 3.000
gemeente Ermelo
Inv. 2018
0 0 0 0 0 27.500 0 0 0 0 13.000 0 10.000 0 0 0 0 0 0 22.000 0 0 50.000 0 0 0 0 0 0 0 37.000 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 65.000 0 0 0
Inv. 2009 79404139 Servers 2009 79404266 Servers 2010 79404267 Servers 2011 79404140 Servers 2012 79404200 Servers 2013 79404268 Servers 2014 79404141 Servers 2015 79404181 Servers 2016 79404270 Servers 2017 79404271 Servers 2018 79404272 Servers 2019 79404178 Softw Wet kenbaarh. publiekr. kenm. 2013 79404166 Softw Wet kenbaarh. publiekr. kenm. 2018 79404086 Tijdsregistratie 2012 79404175 Tijdsregistratie 2017 76303108 Vernieuwen legeskas 2009 76303008 Vernieuwen legeskas 2014 76303009 Vernieuwen legeskas 2019 5940102 Kapitaallasten IAO
K 594 KP afdeling IAO
KP BV Kostenplaats Bedrijfsvoering
Totaal kostenplaatsen
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
93.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 26.000 0 0 752.000 0 752.000
0 43.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 520.000 0 520.000
0 0 120.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 619.100 -15.900 603.200
0 0 0 6.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.000 0 0 0 0 504.600 0 504.600
0 0 0 0 113.000 0 0 0 0 0 0 25.000 0 0 0 0 0 0 541.500 0 541.500
0 0 0 0 0 43.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 26.000 0 406.000 0 406.000
0 0 0 0 0 0 98.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 796.000 0 796.000
0 0 0 0 0 0 0 28.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 411.000 0 411.000
0 0 0 0 0 0 0 0 113.000 0 0 0 0 0 15.000 0 0 0 536.000 0 536.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 43.000 0 0 25.000 0 0 0 0 0 348.500 0 348.500
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
752.000 0 752.000
520.000 0 520.000
619.100 -15.900 603.200
504.600 0 504.600
541.500 0 541.500
406.000 0 406.000
796.000 0 796.000
411.000 0 411.000
536.000 0 536.000
348.500 0 348.500
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
3.659.900 0 3.659.900
622.600 0 622.600
1.019.300 -15.900 1.003.400
670.100 0 670.100
840.500 0 840.500
537.000 0 537.000
1.173.000 0 1.173.000
701.000 0 701.000
569.000 0 569.000
603.500 0 603.500
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
3.659.900 0 3.659.900
622.600 0 622.600
1.019.300 -15.900 1.003.400
670.100 0 670.100
840.500 0 840.500
537.000 0 537.000
1.173.000 0 1.173.000
701.000 0 701.000
569.000 0 569.000
603.500 0 603.500
153
gemeente Ermelo
Inv. 2009 Totaal programma's PROG 101 Programma Verkeer en vervoer P 601 Verkeer en vervoer 6010102 Kapitaallasten Verkeer en Vervoer 70102063 Aanleg fietsenstallingen 2009 70102046 Aanleg rijwielpaden en -stroken 2014 70102029 Aanleg rijwielpaden en -stroken 2015 70102057 Aanleg rijwielpaden en -stroken 2016 70102031 Aanleg rijwielpaden en -stroken 2017 70102068 Aanleg rijwielpaden en -stroken 2018 70102069 Aanleg rijwielpaden en -stroken 2019 70102048 Duurzaam veilig 2014 70102049 Duurzaam veilig 2015 70102058 Duurzaam veilig 2016 70102040 Duurzaam veilig 2017 70102070 Duurzaam veilig 2018 70102071 Duurzaam veilig 2019 70102065 Fietspad oude telgterweg 70102067 Fietspad Telgterweg 2009/10 70102066 Fietspaden Julianalaan / Kolbaanweg 09 70107006 Groepsemplace 2009 70107016 Groepsemplace 2013 70107019 Groepsemplace 2017 70102015 Herinr. Harderwijker-/Putterweg 07/08/09 70102021 Herinrichting 30km zones 2009 70102044 Herinrichting 60 km zones 2009 70102060 Herinrichting Oude Telgterweg 08/09 70104005 Parkeerterrein Watervalweg 2009 70104004 Parkeren vrachtauto's 2009 70102062 Verb. Kuisp. Telg.weg Heideln. Hambw 09 70107008 Vervanging lichtmasten 2009 70107009 Vervanging lichtmasten 2010 70107010 Vervanging lichtmasten 2011 70107011 Vervanging lichtmasten 2012 70107014 Vervanging lichtmasten 2013 70107015 Vervanging lichtmasten 2014 70102059 Zuidelijk deel 2e Verb.weg 08/09/10/11 6010102 Kapitaallasten Verkeer en Vervoer
P 601 Verkeer en vervoer
PROG 101 Programma Verkeer en vervoer
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
50.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 167.000 0 167.000 0 140.000 86.600 0 0 865.000 -207.000 200.000 290.000 20.000 210.000 28.300 80.000 45.800 0 0 0 0 0 50.000 0 2.399.700 -207.000 2.192.700
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 564.000 -95.000 825.000 -125.000 0 0 0 0 0 0 0 0 130.000 0 0 0 0 45.800 0 0 0 0 25.000 0 1.589.800 -220.000 1.369.800
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 45.800 0 0 0 25.000 0 70.800 0 70.800
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 45.800 0 0 1.070.000 -150.000 1.115.800 -150.000 965.800
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 94.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 46.000 0 905.000 -150.000 1.045.000 -150.000 895.000
0 115.000 0 0 0 0 0 58.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 46.000 0 0 219.000 0 219.000
0 0 115.000 0 0 0 0 0 58.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 173.000 0 173.000
0 0 0 115.000 0 0 0 0 0 58.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 173.000 0 173.000
0 0 0 0 115.000 0 0 0 0 0 58.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 94.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 267.000 0 267.000
0 0 0 0 0 115.000 0 0 0 0 0 58.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 173.000 0 173.000
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
2.399.700 -207.000 2.192.700
1.589.800 -220.000 1.369.800
70.800 0 70.800
1.115.800 -150.000 965.800
1.045.000 -150.000 895.000
219.000 0 219.000
173.000 0 173.000
173.000 0 173.000
267.000 0 267.000
173.000 0 173.000
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
2.399.700 -207.000 2.192.700
1.589.800 -220.000 1.369.800
70.800 0 70.800
1.115.800 -150.000 965.800
1.045.000 -150.000 895.000
219.000 0 219.000
173.000 0 173.000
173.000 0 173.000
267.000 0 267.000
173.000 0 173.000
154
gemeente Ermelo
Inv. 2009
PROG 102 Programma Groenvoorzieningen P 604 Openbaar groen 6040102 Kapitaallasten Openbaar groen 70403006 Landschapsbeleidsplan 2009
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
39.700 -29.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.700 -29.800 9.900
0 0 39.700 -29.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.700 -29.800 9.900
0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 0 0 40.000 -30.000 10.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40.000 -30.000 0 0 40.000 -30.000 10.000
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
39.700 -29.800 9.900
39.700 -29.800 9.900
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
40.000 -30.000 10.000
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
43.900 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 43.900 43.900
0 43.900 0 0 0 0 0 0 0 0 0 43.900 43.900
0 0 44.000 0 0 0 0 0 0 0 0 44.000 44.000
0 0 0 44.000 0 0 0 0 0 0 0 44.000 44.000
0 0 0 0 44.000 0 0 0 0 0 0 44.000 44.000
0 0 0 0 0 44.000 0 0 0 0 0 44.000 44.000
0 0 0 0 0 0 44.000 0 0 0 0 44.000 44.000
0 0 0 0 0 0 0 44.000 0 0 0 44.000 44.000
0 0 0 0 0 0 0 0 44.000 0 0 44.000 44.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 44.000 0 44.000 44.000
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
43.900 43.900
43.900 43.900
44.000 44.000
44.000 44.000
44.000 44.000
44.000 44.000
44.000 44.000
44.000 44.000
44.000 44.000
44.000 44.000
Inkomsten Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
-6.700 -6.700 -6.700
P 606 Bossen, heide & natuurterreinen
Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
-6.700 -6.700
PROG 102 Programma Groenvoorzieningen
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
83.600 -36.500 47.100
83.600 -36.500 47.100
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
84.000 -36.700 47.300
70403007 Landschapsbeleidsplan 2010 70403008 Landschapsbeleidsplan 2011 70403009 Landschapsbeleidsplan 2012 70403010 Landschapsbeleidsplan 2013 70403011 Landschapsbeleidsplan 2014 70403012 Landschapsbeleidsplan 2015 70403013 Landschapsbeleidsplan 2016 70403014 Landschapsbeleidsplan 2017 70403015 Landschapsbeleidsplan 2018 70403016 Landschapsbeleidsplan 2019 6040102 Kapitaallasten Openbaar groen
P 604 Openbaar groen
P 605 Speelvoorzieningen 6050102 Kapitaallasten Speelvoorziening 70503008 Herinrichting speelterrein 2009 70503011 Herinrichting speelterrein 2010 70503012 Herinrichting speelterrein 2011 70503013 Herinrichting speelterrein 2012 70503014 Herinrichting speelterrein 2013 70503015 Herinrichting speelterrein 2014 70503016 Herinrichting speelterrein 2015 70503017 Herinrichting speelterrein 2016 70503018 Herinrichting speelterrein 2017 70503019 Herinrichting speelterrein 2018 70503020 Herinrichting speelterrein 2019 6050102 Kapitaallasten Speelvoorziening
P 605 Speelvoorzieningen
P 606 Bossen, heide & natuurterreinen 6060102 Kapitaallasten 70503003 Lening rc Schapendrift 6060102 Kapitaallasten
Programmabegroting 2009-2012
155
gemeente Ermelo
Inv. 2009 PROG 103 Programma Ruimt. ontwik. en Econ. zaken P 621 Ruimtelijke ordening 6210102 Kapitaallasten Ruimtelijke ordening 72104004 Woonzorgzones 2010 72104005 Woonzorgzones 2011 6210102 Kapitaallasten Ruimtelijke ordening
P 621 Ruimtelijke ordening P 624 Bouwen 6240102 Kapitaallasten Bouwen 72404009 Dakbedekking NH-toren MOP 2009 6240102 Kapitaallasten Bouwen
P 624 Bouwen
P 625 Wonen 6250102 Kapitaallasten Woningbouwexploitaties 72501103 Woningexpl., complex MSV10 Groene Zoom 72501102 Woningexpl., complex MSV345 Groene Zoom 72503005 Woonwagencentrum, sanitaire units 2009 6250102 Kapitaallasten Woningbouwexploitaties
P 625 Wonen
P 667 Toerisme en recreatie 6670102 Kapitaallasten Toerisme en recreatie 76701002 Welkomstportalen 2017 6670102 Kapitaallasten Toerisme en recreatie
P 667 Toerisme en recreatie
P 668 Economische zaken 6680102 Kapitaallasten Lening NUTS bedrijven 76801001 Lening Vitens 6680102 Kapitaallasten Lening NUTS bedrijven
P 668 Economische zaken
PROG 103 Programma Ruimt. ontwik. en Econ. zaken
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 0
640.000 0 640.000 640.000
0 1.000.000 1.000.000 1.000.000
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0
640.000 640.000
1.000.000 1.000.000
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
65.000 65.000 65.000
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
65.000 65.000
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Inkomsten Inkomsten Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-9.373 -26.926 84.100 84.100 -36.299 47.801
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
84.100 -36.299 47.801
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
40.000 40.000 40.000
0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
40.000 40.000
0 0
Inkomsten Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
-107.400 -107.400 -107.400
Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
-107.400 -107.400
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
149.100 -143.699 5.401
640.000 -107.400 532.600
1.000.000 -107.400 892.600
0 -107.400 -107.400
0 -107.400 -107.400
0 -107.400 -107.400
0 -107.400 -107.400
0 -107.400 -107.400
40.000 -107.400 -67.400
0 -107.400 -107.400
156
gemeente Ermelo
Inv. 2009 PROG 104 Programma Milieuzorg P 602 Riolering & waterzuivering 6020102 Kapitaallasten Riolering & waterzuiv. 70205002 Afkoppelen overheidsgebouwen 2009 70205003 Afkoppelen overheidsgebouwen 2010 70205004 Afkoppelen overheidsgebouwen 2011 70205005 Afkoppelen overheidsgebouwen 2012 70204012 Riolering, mechanisch/electrisch 2011 70204013 Riolering, mechanisch/electrisch 2012 70204014 Riolering, mechanisch/electrisch 2013 70204011 Riolering, mechanisch/electrisch 2014 70204015 Riolering, mechanisch/electrisch 2015 70204016 Riolering, mechanisch/electrisch 2016 70204017 Riolering, mechanisch/electrisch 2017 70204018 Riolering, mechanisch/electrisch 2018 70204020 Riolering, mechanisch/electrisch 2019 70204009 Riolering, mechanisch/elektrisch 2009 70204010 Riolering, mechanisch/elektrisch 2010 70202014 Riolering, verbeteringsmaatregelen 2009 70202016 Riolering, verbeteringsmaatregelen 2010 70202018 Riolering, verbeteringsmaatregelen 2011 70203007 Riolering, vrijverval 2009 70203008 Riolering, vrijverval 2010 70203009 Riolering, vrijverval 2011 70203010 Riolering, vrijverval 2012 70203011 Riolering, vrijverval 2013 70203012 Riolering, vrijverval 2014 70203013 Riolering, vrijverval 2015 70203014 Riolering, vrijverval 2016 70203015 Riolering, vrijverval 2017 70203016 Riolering, vrijverval 2018 70203017 Riolering, vrijverval 2019 6020102 Kapitaallasten Riolering & waterzuiv.
P 602 Riolering & waterzuivering
PROG 104 Programma Milieuzorg
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
37.500 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70.600 0 159.700 0 0 126.100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 393.900 393.900
0 37.500 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70.600 0 159.700 0 0 126.100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 393.900 393.900
0 0 37.500 0 70.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 159.700 0 0 126.100 0 0 0 0 0 0 0 0 393.900 393.900
0 0 0 37.500 0 70.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 126.100 0 0 0 0 0 0 0 234.200 234.200
0 0 0 0 0 0 71.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 127.000 0 0 0 0 0 0 198.000 198.000
0 0 0 0 0 0 0 71.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 127.000 0 0 0 0 0 198.000 198.000
0 0 0 0 0 0 0 0 71.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 127.000 0 0 0 0 198.000 198.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 71.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 127.000 0 0 0 198.000 198.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 71.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 127.000 0 0 198.000 198.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 71.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 127.000 0 198.000 198.000
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
393.900 393.900
393.900 393.900
393.900 393.900
234.200 234.200
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
393.900 393.900
393.900 393.900
393.900 393.900
234.200 234.200
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
198.000 198.000
157
gemeente Ermelo
Inv. 2009 PROG 105 Programma Jeugd en Onderwijs P 630 Primair onderwijs 6300103 Kapitaallasten OBO 73002031 OBS Arendshorst: verv. nieuwbouw 2010 73002034 OBS Cantharel: nieuwbouw 2010 6300103 Kapitaallasten OBO 6300104 Kapitaallasten BBO 73003085 BBS Augustinus, dakbedekking MP 73003084 BBS Augustinus, ramen & deuren MOP 73003087 BBS Beatrix, ramen & deuren MOP 73003078 BBS Beatrix, verwarmingsinstallatie 2010 73003193 BBS Bernhard, Kozijnen MOP 73003086 BBS Bernhard, dakbedekking MOP 2011 73003203 BBS Bernhard, verwarming MOP 73003014 BBS Goede Herder, bestrating 2013 73003016 BBS Goede Herder, kozijnen MOP 73003015 BBS Goede Herder, verwarming MOP 73003023 BBS Irene, ramen & deuren MOP 2008 73003020 BBS Juliana, dakbedekking MOP 2012 73003206 BBS Klokbeker OLP + meunibair 2009 73003205 BBS Klokbeker uitbr 2 groepsruimten 2009 73003044 BBS Klokbeker, dakbedekking MOP 2008 73003018 BBS Klokbeker, ramen & deuren MOP 2015 73003022 BBS Klokbeker, verwarming MOP 2011 73003201 Margriet nieuwbouw 2009 73003200 Margriet nieuwbouw 2010/2011 73001006 Pretoriusplein: sloopkosten 73001005 Pretoriusplein: tijd. Huisv. 73001004 Scholen Pretoriusplein: verv.nwbouw 2013 6300104 Kapitaallasten BBO
P 630 Primair onderwijs
P 631 (Voortgezet) speciaal onderwijs 6310103 Kapitaallasten VSO (huisvesting) 73102107 V.S.O. Emauscollege, dakbed. MOP 2017 6310103 Kapitaallasten VSO (huisvesting)
P 631 (Voortgezet) speciaal onderwijs
P 632 Voortgezet onderwijs 6320103 Kapitaallasten VO 73205010 Groevenbeek OLP 2009 6320103 Kapitaallasten VO
P 632 Voortgezet onderwijs
PROG 105 Programma Jeugd en Onderwijs
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 0
895.000 1.292.000 2.187.000 2.187.000
298.000 311.000 609.000 609.000
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25.000 430.000 0 0 0 100.000 0 0 0 0 555.000 555.000
65.000 0 0 39.000 0 0 0 0 0 0 123.000 0 0 0 80.000 0 0 0 659.000 0 0 0 966.000 966.000
0 0 0 0 0 2.700 0 0 187.000 0 0 0 0 0 0 0 39.000 0 220.000 0 0 0 448.700 448.700
0 42.000 0 0 0 0 0 0 0 35.000 0 3.900 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 80.900 80.900
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 81.000 100.000 3.537.000 3.718.000 3.718.000
0 0 102.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 102.000 102.000
0 0 0 0 110.000 0 0 31.000 0 0 0 0 0 0 0 103.000 0 0 0 0 0 0 244.000 244.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 30.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30.000 30.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
555.000 555.000
3.153.000 3.153.000
1.057.700 1.057.700
80.900 80.900
3.718.000 3.718.000
102.000 102.000
244.000 244.000
0 0
30.000 30.000
0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
47.000 47.000 47.000
0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
47.000 47.000
0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
70.000 70.000 70.000
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
70.000 70.000
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
625.000 625.000
3.153.000 3.153.000
1.057.700 1.057.700
80.900 80.900
3.718.000 3.718.000
102.000 102.000
244.000 244.000
0 0
77.000 77.000
0 0
158
gemeente Ermelo
Inv. 2009 PROG 106 Programma Welzijn, sport en cultuur P 635 Kunst en cultuur 6350102 Kapitaallasten Kunst en cultuur 73504101 Openbare Bibliotheek, geldlening 1988 6350102 Kapitaallasten Kunst en cultuur
P 635 Kunst en cultuur
P 637 Sport 6370102 Kapitaallasten Sport 73703130 Balvers, gevelbekleding 2015 MOP 73704106 Beregeningsinstallatie De Zanderij MOP 73704105 Beregeningsinstallatie DVS MOP 2010 73703132 Calluna beveiliginsvoorz daken MOP 73703033 Calluna waterinstallaties MOP 2013 73703018 Calluna, dakbedekking MOP 73703014 Calluna, vervanging computers 73703016 Calluna, vervanging kasregisters 2009 73703023 Calluna, vervanging kasregisters 2014 73703035 Calluna, vervanging kasregisters 2019 73703019 Calluna, verwarminginstall. MOP 73703032 Calluna, zwembadinstall MOP 2011 73703031 Calluna, zwembadinstall. I MOP 2010 73703020 Calluna, zwembadinstall. II MOP 09/10 73704108 Kleedkamers CSV Dindoa 2009 73703131 Sporthal Calluna, ventilatie 2010 MOP 73703034 Sporthal Calluna, ventilatie MOP 2015 73701101 Sporthal Oost, geldlening 73704006 Toplaag sportvelden 2010 73704003 Toplaag sportvelden 2011 73704009 Toplaag sportvelden 2013 73704010 Toplaag sportvelden 2014 73704011 Toplaag sportvelden 2015 73704012 Toplaag sportvelden 2016 6370102 Kapitaallasten Sport
P 637 Sport
P 638 Sociaal-cult. & maatsch. accommodaties 6380102 Kapitaallasten Leemkuul 73804125 B.A. Dialoog, Balletvloer/toneeldoek2009 73804127 B.A. Dialoog, Balletvloer/toneeldoek2019 73804124 B.A. Dialoog,AVmiddelen theaterzaal 2009 73803006 B.A. Leemkuul, dakbedekking 2011 6380102 Kapitaallasten Leemkuul 6380103 Kapitaallasten Dialoog 73804128 B.A. Dialoog, aanpassing theaterzl 2019 73804023 B.A. Dialoog, automat. 2011 73804126 B.A. Dialoog, automat. 2016 73804121 B.A. Dialoog, Beveiligingsvz daken 2009 73804123 B.A. Dialoog, Vaste garderobe en wrkkast 73804004 B.A. Dialoog, ventilatie 6380103 Kapitaallasten Dialoog
P 638 Sociaal-cult. & maatsch. accommodaties
PROG 106 Programma Welzijn, sport en cultuur
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Inkomsten Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-27.798 -27.798 -27.798
-26.343 -26.343 -26.343
-31.825 -31.825 -31.825
-34.053 -34.053 -34.053
-36.437 -36.437 -36.437
-38.987 -38.987 -38.987
-41.717 -41.717 -41.717
-44.637 -44.637 -44.637
-47.761 -47.761 -47.761
-51.105 -51.105 -51.105
Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-27.798 -27.798
-26.343 -26.343
-31.825 -31.825
-34.053 -34.053
-36.437 -36.437
-38.987 -38.987
-41.717 -41.717
-44.637 -44.637
-47.761 -47.761
-51.105 -51.105
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
0 0 0 30.000 0 0 0 5.500 0 0 0 0 0 18.000 122.000 0 0 -17.800 0 0 0 0 0 0 175.500 -17.800 157.700
0 95.000 65.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 105.000 315.000 0 30.000 0 -19.100 100.000 0 0 0 0 0 710.000 -19.100 690.900
0 0 0 0 0 48.000 0 0 0 0 33.000 38.000 0 0 0 0 0 -20.500 0 100.000 0 0 0 0 219.000 -20.500 198.500
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -21.700 0 0 0 0 0 0 0 -21.700 -21.700
0 0 0 0 167.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -23.400 0 0 25.000 0 0 0 192.000 -23.400 168.600
0 0 0 0 0 0 16.000 0 6.000 0 0 0 0 0 0 0 0 -25.010 0 0 0 25.000 0 0 47.000 -25.010 21.990
57.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 45.000 -26.800 0 0 0 0 25.000 0 127.000 -26.800 100.200
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -28.600 0 0 0 0 0 25.000 25.000 -28.600 -3.600
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -30.600 0 0 0 0 0 0 0 -30.600 -30.600
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -32.800 0 0 0 0 0 0 0 -32.800 -32.800
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
175.500 -17.800 157.700
710.000 -19.100 690.900
219.000 -20.500 198.500
0 -21.700 -21.700
192.000 -23.400 168.600
47.000 -25.010 21.990
127.000 -26.800 100.200
25.000 -28.600 -3.600
0 -30.600 -30.600
0 -32.800 -32.800
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
13.000 0 10.000 0 23.000 23.000
0 0 0 0 0 0
0 0 0 40.000 40.000 40.000
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 21.000 18.700 0 39.700 39.700
0 0 0 0 0 0 0 0
0 34.000 0 0 0 23.000 57.000 57.000
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 34.000 0 0 0 34.000 34.000
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
62.700 62.700
0 0
97.000 97.000
0 0
0 0
0 0
0 0
34.000 34.000
0 0
0 0
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
238.200 -45.598 192.602
710.000 -45.443 664.557
316.000 -52.325 263.675
0 -55.753 -55.753
192.000 -59.837 132.163
47.000 -63.997 -16.997
127.000 -68.517 58.483
59.000 -73.237 -14.237
0 -78.361 -78.361
0 -83.905 -83.905
159
gemeente Ermelo
Inv. 2009 PROG 107 Programma Maatschappelijke doelgroepen P 640 Ouderenbeleid 6400102 Kapitaallasten Ouderenbeleid 74002102 Lening SWOE (St. Welzijn Ouderen Ermelo) 6400102 Kapitaallasten Ouderenbeleid
P 640 Ouderenbeleid
PROG 107 Programma Maatschappelijke doelgroepen
PROG 109 Programma Openbaar best. en dienstverl. P 660 Bestuursorganen 6600102 Kapitaallasten 76002002 Vervanging dvd-serie 2011 76002003 vervanging dvd-serie 2015 6600102 Kapitaallasten
P 660 Bestuursorganen
PROG 109 Programma Openbaar best. en dienstverl.
PROG 110 Programma Openbare orde en veiligheid P 665 Brandweer & rampenbestrijding 6650102 Kapitaallasten Brandweer & rampenbestr. 76502018 Brandweer, 2 chemiepakken 76502044 Brandweer, 35 uniformen 2015 76502065 Brandweer, ademluchttoestellen inv2013 76502053 Brandweer, aggregaat 275 76502049 Brandweer, aggregraat 266 76502029 Brandweer, auto brandprev.medew. 2012 76502062 Brandweer, communicatienetw. C2000 76502009 Brandweer, compressor ademlucht 76502031 Brandweer, compressor drager 2010 76502037 Brandweer, gaspakken (inc. Savox) 76502068 Brandweer, hefkussen inv2014 76502058 Brandweer, helmen 76502052 Brandweer, hulpverleningsauto 275 76502051 Brandweer, ladders en toebehoren 76502014 Brandweer, maskers ademlucht 76502069 Brandweer, maskers ademlucht inv2010 76502055 Brandweer, meetapparatuur 76502066 Brandweer, Mercedes 266 inv 2012 76502057 Brandweer, mobilifoons (2x) 275/266 76502061 Brandweer, mobilofoonbasis 76502056 Brandweer, motorspuit 76502032 Brandweer, motorspuit Ziegler 76502067 Brandweer, redapp. (Holmatro) inv2014 76502063 Brandweer, redapparatuur (Holmatro) 76502043 Brandweer, slangenwasmachine 76502041 Brandweer, tankautospuit 211 2010/11 76502131 Brandweer, Tankautospuit 225 inv2016 76502015 Brandweer, uitrukkleding (2012) 76502072 Brandweer, uitrukkleding 2017 76502050 Brandweer, verk. En com. Wagen 295 6650102 Kapitaallasten Brandweer & rampenbestr.
P 665 Brandweer & rampenbestrijding
PROG 110 Programma Openbare orde en veiligheid
Totaal programma's
TOTAAL
Programmabegroting 2009-2012
Inv. 2010
Inv. 2011
Inv. 2012
Inv. 2013
Inv. 2014
Inv. 2015
Inv. 2016
Inv. 2017
Inv. 2018
Inkomsten Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-20.451 -20.451 -20.451
-21.406 -21.406 -21.406
-22.406 -22.406 -22.406
-23.452 -23.452 -23.452
-24.547 -24.547 -24.547
-25.693 -25.693 -25.693
-26.893 -26.893 -26.893
-28.149 -28.149 -28.149
-29.465 -29.465 -29.465
0 0 0
Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-20.451 -20.451
-21.406 -21.406
-22.406 -22.406
-23.452 -23.452
-24.547 -24.547
-25.693 -25.693
-26.893 -26.893
-28.149 -28.149
-29.465 -29.465
0 0
Inkomsten Uitgaven/inkomsten
-20.451 -20.451
-21.406 -21.406
-22.406 -22.406
-23.452 -23.452
-24.547 -24.547
-25.693 -25.693
-26.893 -26.893
-28.149 -28.149
-29.465 -29.465
0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 0
0 0 0 0
9.600 0 9.600 9.600
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 10.000 10.000 10.000
0 0 0 0
0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0
0 0
9.600 9.600
0 0
0 0
0 0
0 0
10.000 10.000
0 0
0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0
0 0
9.600 9.600
0 0
0 0
0 0
0 0
10.000 10.000
0 0
0 0
Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven Uitgaven/inkomsten
0 0 0 0 0 0 0 11.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11.600 11.600
0 0 0 0 0 0 0 0 18.000 0 0 6.900 0 0 0 4.000 0 0 0 0 0 15.300 0 0 0 210.000 0 0 0 0 254.200 254.200
0 0 0 0 0 0 108.500 0 0 0 0 0 0 7.700 5.000 0 3.800 0 5.800 0 17.700 0 0 11.000 0 210.000 0 0 0 0 369.500 369.500
0 0 0 4.000 5.000 8.400 0 0 0 10.000 0 0 152.000 0 0 0 0 155.000 0 2.000 0 0 0 0 0 0 0 29.000 0 39.700 405.100 405.100
1.000 0 58.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 59.000 59.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14.000 0 0 0 0 0 0 0 17.000 17.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 0 0 0 0 2.000 2.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 238.000 0 0 0 238.000 238.000
0 16.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 29.000 0 45.000 45.000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
11.600 11.600
254.200 254.200
369.500 369.500
405.100 405.100
59.000 59.000
17.000 17.000
2.000 2.000
238.000 238.000
45.000 45.000
0 0
Uitgaven Uitgaven/inkomsten
11.600 11.600
254.200 254.200
369.500 369.500
405.100 405.100
59.000 59.000
17.000 17.000
2.000 2.000
238.000 238.000
45.000 45.000
0 0
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
3.901.100 -453.247 3.447.853
6.824.500 -430.749 6.393.751
3.301.500 -218.831 3.082.669
1.920.000 -373.305 1.546.695
5.296.000 -378.484 4.917.516
667.000 -233.790 433.210
828.000 -239.510 588.490
762.000 -245.486 516.514
711.000 -251.926 459.074
455.000 -228.005 226.995
Uitgaven Inkomsten Uitgaven/inkomsten
7.561.000 -453.247 7.107.753
7.447.100 -430.749 7.016.351
4.320.800 -234.731 4.086.069
2.590.100 -373.305 2.216.795
6.136.500 -378.484 5.758.016
1.204.000 -233.790 970.210
2.001.000 -239.510 1.761.490
1.463.000 -245.486 1.217.514
1.280.000 -251.926 1.028.074
1.058.500 -228.005 830.495
160
gemeente Ermelo
161 gemeente Ermelo
F 001 F 002 F 003 F 004 F 005 F 006 F 120 F 140 F 210 F 211 F 223 F 240 F 310 F 311 F 330 F 341 F 420 F 421 F 422 F 423 F 432 F 433 F 442 F 443 F 480 F 482 F 510 F 511 F 530 F 531 F 540 F 541 F 550 F 560 F 580 F 610 F 611 F 612 F 614 F 620 F 621 F 622 F 630 F 650 F 652 F 714 F 715 F 716 F 721 F 722 F 723 F 724 F 725 F 726 F 732 F 810 F 822 F 823 F 830 F 913 F 914 F 921 F 922 F 930 F 931 F 932 F 934 F 935 F 936 F 937 F 940 F 960 F 980 Totaal
Bestuursorganen Bestuursondersteuning college B&W Burgerzaken Baten secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad & rekenkamer Brandweer & rampenbestrijding Openbare orde & veiligheid Wegen, straten & pleinen Verkeersmaatregelen te land Veerdiensten Waterkering, afwatering & landaanwinning Handel & ambacht Baten marktgelden Nutsbedrijven Erfpacht OBO, exclusief huisvesting OBO, huisvesting BBO, exclusief huisvesting BBO, huisvesting BVSO, exclusief huisvesting BVSO, huisvesting BVO, exclusief huisvesting BVO, huisvesting Gemeensch. baten & lasten onderwijs Volwasseneneducatie Openbaar bibliotheekwerk Vormings- & ontwikkelingswerk Sport Groene sportvelden & terreinen Kunst Oudheidkunde & musea Natuurbescherming Openbaar groen & openluchtrecreatie Overige recreatieve voorzieningen Bijstandsverlening Werkgelegenheid Inkomensvoorzieningen vanuit Rijk Gemeentelijk minimabeleid Maatschappelijke begeleiding & advies Vreemdelingen Huishoudelijke verzorging Sociaal-cultureel werk Kinderdagopvang Voorzieningen gehandicapten Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg uniform) Jeugdgezondheidszorg (maatwerk deel) Afvalverwijdering en verwerking Riolering & waterzuivering Milieubeheer Lijkbezorging Baten reinigingsrechten & afvalstoffen Baten rioolrechten Baten begraafplaatsen Ruimtelijke ordening Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie Overige financiële middelen Geldleningen & uitzettingen > 1 jaar Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten & lasten Uitvoering Wet WOZ Baten OZB gebruikers Baten OZB eigenaren Baten baatbelasting Baten forensenbelasting Baten toeristenbelasting Baten hondenbelasting Lasten heffing & invordering belastingen Saldo van kostenplaatsen Mutaties reserves op hoofdfuncties 0 - 9 hoofdfuncties
Jaarschijf 2010 Lasten Verlies&Winst 0 991.700 991.700 0 2.135.300 2.135.300 -221.000 912.600 691.600 -223.000 0 -223.000 -26.000 102.000 76.000 -4.000 170.000 166.000 -26.000 1.120.900 1.094.900 -14.000 294.300 280.300 -15.000 4.058.800 4.043.800 0 156.100 156.100 0 6.000 6.000 0 94.000 94.000 -2.000 178.800 176.800 -16.000 0 -16.000 -988.000 70.500 -917.500 -158.000 0 -158.000 0 75.500 75.500 0 252.700 252.700 -4.200 230.800 226.600 -12.000 699.100 687.100 0 13.200 13.200 -4.000 348.100 344.100 0 4.000 4.000 0 630.000 630.000 -21.000 915.800 894.800 -277.000 295.000 18.000 -59.300 518.800 459.500 0 288.800 288.800 -1.449.100 2.464.300 1.015.200 -31.000 167.900 136.900 0 79.300 79.300 0 159.700 159.700 -211.100 423.700 212.600 -33.200 1.900.700 1.867.500 0 216.400 216.400 -110.000 1.482.000 1.372.000 -4.331.000 4.401.500 70.500 -2.542.000 2.412.000 -130.000 0 449.500 449.500 -9.000 900.000 891.000 -217.700 186.400 -31.300 -300.000 1.800.000 1.500.000 -988.400 2.166.000 1.177.600 0 346.000 346.000 -150.000 2.472.000 2.322.000 -600 293.800 293.200 -293.000 568.000 275.000 0 90.000 90.000 -80.000 1.516.200 1.436.200 0 1.901.000 1.901.000 -45.400 1.182.000 1.136.600 0 359.000 359.000 -1.656.200 0 -1.656.200 -1.250.000 0 -1.250.000 -393.000 90.000 -303.000 -19.000 1.903.000 1.884.000 -235.000 1.808.000 1.573.000 -578.000 35.000 -543.000 -854.400 1.036.400 182.000 -339.200 8.000 -331.200 -1.431.000 3.000 -1.428.000 -24.916.600 444.600 -24.472.000 -84.400 1.421.900 1.337.500 0 649.000 649.000 -946.600 0 -946.600 -3.863.000 0 -3.863.000 0 0 0 -493.000 0 -493.000 -255.000 0 -255.000 -129.000 0 -129.000 -162.000 751.800 589.800 -291.000 625.800 334.800 -3.044.600 2.526.300 -518.300 -53.803.000 53.803.000 0 Baten
Jaarschijf 2011 Lasten Verlies&Winst 0 987.700 987.700 0 2.073.300 2.073.300 -221.000 905.300 684.300 -223.000 0 -223.000 -55.000 105.000 50.000 -4.000 168.000 164.000 -26.000 1.141.900 1.115.900 -14.000 294.300 280.300 -15.000 4.211.800 4.196.800 0 89.100 89.100 0 6.000 6.000 0 94.000 94.000 -2.000 150.800 148.800 -16.000 0 -16.000 -932.000 65.500 -866.500 -161.000 0 -161.000 0 75.500 75.500 0 98.000 98.000 -4.200 231.800 227.600 -20.300 660.800 640.500 0 13.200 13.200 -4.000 341.400 337.400 0 4.000 4.000 0 621.000 621.000 -21.000 912.800 891.800 -277.000 296.000 19.000 -57.300 516.800 459.500 0 288.800 288.800 -1.451.100 2.487.300 1.036.200 -31.000 125.700 94.700 0 59.300 59.300 0 174.500 174.500 -211.100 423.700 212.600 -33.200 1.904.700 1.871.500 0 222.400 222.400 -110.000 1.506.100 1.396.100 -4.314.000 4.384.500 70.500 -2.542.000 2.412.000 -130.000 0 455.900 455.900 -8.000 899.000 891.000 -219.700 188.400 -31.300 -300.000 1.800.000 1.500.000 -1.013.400 2.181.500 1.168.100 0 347.000 347.000 -150.000 2.475.000 2.325.000 -600 304.200 303.600 -293.000 580.000 287.000 0 91.000 91.000 -80.000 1.520.200 1.440.200 0 1.617.000 1.617.000 -45.400 1.190.000 1.144.600 0 357.000 357.000 -1.660.200 0 -1.660.200 -1.250.000 0 -1.250.000 -391.000 90.000 -301.000 -19.000 1.929.000 1.910.000 -87.000 1.815.000 1.728.000 -578.000 35.000 -543.000 -980.400 1.123.400 143.000 -231.000 8.000 -223.000 -1.418.000 8.000 -1.410.000 -25.348.900 426.600 -24.922.300 -209.900 1.689.200 1.479.300 0 647.000 647.000 -968.200 0 -968.200 -3.863.000 0 -3.863.000 0 0 0 -493.000 0 -493.000 -255.000 0 -255.000 -129.000 0 -129.000 -162.000 749.800 587.800 -249.000 622.800 373.800 -2.198.100 2.143.000 -55.100 -53.346.000 53.346.000 0 Baten
Jaarschijf 2012 Lasten Verlies&Winst 0 987.700 987.700 0 2.147.300 2.147.300 -221.000 899.000 678.000 -223.000 0 -223.000 -55.000 105.000 50.000 -4.000 168.000 164.000 -26.000 1.153.900 1.127.900 -14.000 296.300 282.300 -15.000 4.437.800 4.422.800 0 96.100 96.100 0 6.000 6.000 0 94.000 94.000 -2.000 151.800 149.800 -16.000 0 -16.000 -877.000 60.500 -816.500 -165.000 0 -165.000 0 74.500 74.500 0 262.000 262.000 -4.200 232.800 228.600 -12.000 701.200 689.200 0 12.200 12.200 -4.000 335.700 331.700 0 4.000 4.000 0 611.000 611.000 -21.000 919.800 898.800 -277.000 296.000 19.000 -55.300 514.800 459.500 0 288.800 288.800 -1.450.100 2.544.300 1.094.200 -31.000 125.700 94.700 0 58.300 58.300 0 169.500 169.500 -211.100 425.700 214.600 -33.200 1.914.900 1.881.700 0 228.400 228.400 -110.000 1.533.800 1.423.800 -4.278.000 4.348.500 70.500 -2.542.000 2.412.000 -130.000 0 463.300 463.300 -7.000 898.000 891.000 -222.700 186.400 -36.300 -300.000 1.800.000 1.500.000 -855.400 2.038.500 1.183.100 0 347.000 347.000 -150.000 2.483.000 2.333.000 -600 303.800 303.200 -293.000 580.000 287.000 0 90.000 90.000 -80.000 1.519.200 1.439.200 0 1.589.000 1.589.000 -1.000 1.158.000 1.157.000 0 348.000 348.000 -1.659.200 0 -1.659.200 -1.250.000 0 -1.250.000 -382.000 90.000 -292.000 -19.000 1.984.000 1.965.000 -26.000 1.833.000 1.807.000 -578.000 35.000 -543.000 -1.112.400 1.262.400 150.000 -231.000 8.000 -223.000 -1.422.000 12.000 -1.410.000 -25.863.900 431.600 -25.432.300 -393.100 2.044.400 1.651.300 0 647.000 647.000 -968.200 0 -968.200 -3.863.000 0 -3.863.000 0 0 0 -493.000 0 -493.000 -255.000 0 -255.000 -129.000 0 -129.000 -162.000 750.800 588.800 -618.000 632.100 14.100 -2.125.000 1.954.600 -170.400 -54.106.400 54.106.400 0 Baten
Jaarschijf 2013 Lasten Verlies&Winst 0 987.700 987.700 0 2.167.300 2.167.300 -221.000 905.000 684.000 -223.000 0 -223.000 -55.000 105.000 50.000 -4.000 168.000 164.000 -26.000 1.177.900 1.151.900 -14.000 296.300 282.300 -15.000 4.237.800 4.222.800 0 84.100 84.100 0 6.000 6.000 0 109.500 109.500 -2.000 152.800 150.800 -16.000 0 -16.000 -822.000 54.500 -767.500 -168.000 0 -168.000 0 74.500 74.500 0 306.800 306.800 -4.200 233.800 229.600 -20.300 846.000 825.700 0 12.200 12.200 -4.000 332.700 328.700 0 4.000 4.000 0 601.000 601.000 -21.000 924.800 903.800 -277.000 296.000 19.000 -52.300 512.800 460.500 0 288.800 288.800 -1.448.100 2.536.518 1.088.418 -31.000 126.700 95.700 0 81.300 81.300 0 169.000 169.000 -211.100 431.700 220.600 -33.200 1.937.800 1.904.600 0 235.400 235.400 -110.000 1.559.800 1.449.800 -4.220.000 4.290.500 70.500 -2.542.000 2.412.000 -130.000 0 471.300 471.300 -6.000 897.000 891.000 -225.700 186.400 -39.300 -300.000 1.800.000 1.500.000 -848.400 2.026.500 1.178.100 0 348.000 348.000 -150.000 2.488.000 2.338.000 -600 304.200 303.600 -293.000 580.000 287.000 0 91.000 91.000 -30.000 1.520.200 1.490.200 0 1.554.000 1.554.000 -1.000 1.167.000 1.166.000 0 355.300 355.300 -1.710.200 0 -1.710.200 -1.250.000 0 -1.250.000 -389.300 90.000 -299.300 -19.000 1.996.000 1.977.000 -26.000 1.846.000 1.820.000 -578.000 35.000 -543.000 -508.400 665.400 157.000 -231.000 8.000 -223.000 -1.429.000 17.000 -1.412.000 -26.499.900 430.600 -26.069.300 -954.100 2.268.782 1.314.682 0 646.000 646.000 -968.200 0 -968.200 -3.863.000 0 -3.863.000 0 0 0 -493.000 0 -493.000 -255.000 0 -255.000 -129.000 0 -129.000 -162.000 749.800 587.800 -113.000 627.400 514.400 -1.819.600 1.957.700 138.100 -53.792.600 53.792.600 0 Baten
4.3 Functionele begroting 2009-2012
Programmabegroting 2009-2012
Jaarschijf 2009 Lasten Verlies&Winst 0 1.030.700 1.030.700 0 2.069.300 2.069.300 -221.000 877.000 656.000 -223.000 0 -223.000 0 98.000 98.000 -4.000 168.000 164.000 -26.000 1.097.900 1.071.900 -14.000 289.300 275.300 -15.000 3.856.800 3.841.800 0 120.100 120.100 0 6.000 6.000 0 94.000 94.000 -2.000 165.800 163.800 -16.000 0 -16.000 -1.043.000 75.500 -967.500 -157.000 0 -157.000 0 75.500 75.500 0 89.300 89.300 -4.200 228.800 224.600 -20.300 638.000 617.700 0 13.200 13.200 -4.000 268.000 264.000 0 4.000 4.000 0 628.000 628.000 -21.000 901.800 880.800 -277.000 294.000 17.000 -61.300 520.800 459.500 0 288.800 288.800 -1.448.100 2.565.300 1.117.200 -31.000 169.800 138.800 0 57.300 57.300 0 336.200 336.200 -212.100 419.700 207.600 -33.200 1.874.700 1.841.500 0 239.400 239.400 -110.000 1.454.100 1.344.100 -4.337.000 4.407.500 70.500 -2.542.000 2.542.000 0 0 442.300 442.300 -10.000 915.000 905.000 -214.700 186.400 -28.300 -300.000 1.800.000 1.500.000 -952.700 2.128.000 1.175.300 0 336.000 336.000 -150.000 2.452.000 2.302.000 -600 282.200 281.600 -293.000 556.000 263.000 0 88.000 88.000 -80.000 1.507.200 1.427.200 0 1.941.000 1.941.000 -45.400 1.176.000 1.130.600 0 345.000 345.000 -1.647.200 0 -1.647.200 -1.200.000 0 -1.200.000 -379.000 90.000 -289.000 -94.000 2.053.000 1.959.000 -283.000 1.752.000 1.469.000 -578.000 55.000 -523.000 -1.622.900 1.827.900 205.000 -333.700 8.000 -325.700 -1.539.000 0 -1.539.000 -24.579.900 456.600 -24.123.300 -50.800 1.949.423 1.898.623 0 608.000 608.000 -946.600 0 -946.600 -3.822.000 0 -3.822.000 0 0 0 -484.000 0 -484.000 -251.000 0 -251.000 -129.000 0 -129.000 -152.000 692.800 540.800 -658.000 606.600 -51.400 -3.651.323 3.051.000 -600.323 -55.270.023 55.270.023 0 Baten
Programmabegroting 2009-2012
162
gemeente Ermelo
4.4 Emu-begroting 2009-2012 Centraal Bureau voor de Statistiek
Vragenlijst Berekening EMU-saldo
Sector Financiële instellingen en Overheid Antwoordnummer 10700, 2270 WE Voorburg
Algemene gegevens: Gemeentenaam: Jaar:
Omschrijving
Ermelo 2009-2012
2009 2010 2011 2012 Bedragen x € 1000,- Bedragen x € 1000,- Bedragen x € 1000,- Bedragen x € 1000,Volgens begroting 2009
1
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)
2
Afschrijvingen ten laste van de exploitatie
3
Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie
4
Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd
5
Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4
6
Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voorzover niet op exploitie verantwoord
7
Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)
8
Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord
9
Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen
10
Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten
11 a b
Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
ja
Berekend EMU-saldo
Programmabegroting 2009-2012
Volgens meerjarenraming in begroting 2009
Volgens meerjarenraming in begroting 2009
Volgens meerjarenraming in begroting 2009
-600
-518
-55
-170
3.246
3.537
3.249
3.505
834
918
794
801
7.324
7.197
4.275
2.410
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
585
708
659
536
0
0
0
0
nee
-4.429
163
ja
nee
-3.969
ja
nee
-946
ja
nee
1.190
gemeente Ermelo
Programmabegroting 2009-2012
164
gemeente Ermelo
4.5 Overzicht van gebruikte afkortingen ADV AMvB ARN AWBZ
Anti Discriminatie Voorzieningen Algemene Maatregel van Bestuur Afvalverwerking Regio Nijmegen Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
BAG BBV Bbz BNG BTB
Basisregistratie Adressen en Gebouwen Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten 2004 Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen Bank Nederlandse Gemeenten Bereikbaarheid, Toegankelijkheid en Bruikbaarheid
CCG CJG CPB CROW CWI
Christelijk College Groevenbeek Centrum Jeugd en Gezin Centraal Plan Bureau Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek Centrum voor Werk en Inkomen
EKD EOZ
Elektronisch Kind Dossier Ermelo Onbelemmerd en Zorgzaam
Fido FMS FSC
Wet Financiering Decentrale Overheden Financieel Management Systeem Forest Stewardship Council (houtkeurmerk)
GBA GRP
Gemeentelijke Basis Administratie Gemeentelijk RioleringsPlan
HAVO HEN HRM
Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Hoog Ecologisch Niveau Human Resource Management
ICT IDM IGSD IIVR IKAW ISV
Informatie- en CommunicatieTechnologie Incidentele DekkingsMiddelen InterGemeentelijke Sociale Dienst Integrale Inrichting Veluwe Randmeren Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (voorheen) nu RNV Regio Noord-Veluwe
KDN KRW KWP
Kadernota KaderRichtlijn Water Kwalitatief Woningbouw Programma
LNV
Landbouw Natuur en Visserij
MBO MOP NARIS NJN NMe NSVV
Middelbaar Beroeps Onderwijs Meerjarenonderhoudsplan Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement Najaarsnota Natuur Milieueducatie Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde
OAB OAS OGGZ OZB
Onderwijs Achterstanden Beleid Optimalisatie Afvalwatersysteem Studie Openbare Geestelijke GezondheidsZorg Onroerende ZaakBelasting
Programmabegroting 2009-2012
165
gemeente Ermelo
PB PGB Pho pm PPS
Programmabegroting Persoonsgebonden Budget Portefeuillehouder Pro Memorie Publiek Private Samenwerkingen
RBL ROVG RSU RUP
Regionaal Bureau Leerlingzaken Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Gelderland Regeling Specifieke Uitkering Ruimtelijk UitvoeringsPlan
SED SGBB SiSa SN SWOE SZW
Specifiek Economische Doelstelling Stichting Gereformeerde Bouwcorporatie voor Bejaarden Single Information & Single Audit Subsidieregeling Natuurbeheer Stichting Welzijn en Ondersteuning Ermelo Sociale Zaken en Werkgelegenheid
TWG
Toekomst Waterketen Gelderland
UWV
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
VAVO VNOG Vve VVH VWO
Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland Voor- en vroegschoolse educatie Veiligheid, Vergunningen en Handhaving Voortgezet Wetenschappelijk Onderwijs
WIW Wmo WoON WOZ Wro WSNP WSW Wwb
Wet Inschakeling Werkzoekenden Wet maatschappelijke ondersteuning Woningbehoefte Onderzoek Nederland Waardering Onroerende Zaken Wet ruimtelijke ordening Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen Wet Sociale Werkvoorziening Wet werk en bijstand
ZIN
Zorg Indicatie Nummer
Programmabegroting 2009-2012
166
gemeente Ermelo