Professionalisering Projectmanagement bij Rijkswaterstaat
Freek Wermer Teamleider projectmanagers Rijkswaterstaat Dienst Infrastructuur Afdeling Projectmanagement 1 oktober 2009
RIJKSWATERSTAAT AL MEER DAN 200 JAAR PROJECTEN
2
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
1
Rijkswaterstaat ipma-nl
3
1 oktober 2009
Ambitie Ondernemingsplan RWS en Agenda 2012 Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Betrouwbare en efficiënte partner
Toonaangevend opdrachtgever
Markt
Mensen zijn doorslaggevend
4
RWS
Gebruikers Publieksgerichte netwerkmanager
Medewerkers
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
2
Betrouwbare partner Anderen zullen RWS betrouwbaar vinden als: • we voorkomen dat er onverwachte, onnodige kostenoverschrijdingen en uitloop in de planning optreden en de daarmee verbonden politieke onrust. Om dit te bereiken zal RWS: • Professionaliseren in projectmanagement • Vertraging en kostenoverschrijding van projecten beperken
Rijkswaterstaat ipma-nl
5
1 oktober 2009
Efficiënte partner Anderen zullen RWS efficiënt vinden als: • We onze taak kunnen uitvoeren met minder medewerkers; • We ons transparant laten sturen door de opdrachtgever(s);
Om dit te bereiken zal RWS: • Uniformiteit toepassen in systemen, documenten en werkwijze: één RWS • Vaststellen wat we zelf doen of uitbesteden aan de markt
6
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
3
Publieksgerichte netwerkmanager Anderen zullen RWS een publieksgerichte netwerkmanager vinden als: • We de overlast voor de gebruiker bij het onderhouden en verbeteren van het netwerk minimaliseren • We de gebruikers tijdig informeren over te verwachten hinder Om dit te bereiken zal RWS: • In contracten en gunning van werken prikkels opnemen voor een kortere doorlooptijd, minimaliseren van hinder en adequate informatie over te verwachten hinder
Rijkswaterstaat ipma-nl
7
1 oktober 2009
Toonaangevend opdrachtgever • Anderen zullen RWS een toonaangevend opdrachtgever vinden als: • Zoveel mogelijk door de markt laten uitvoeren • We in een goede verstandhouding oplossingen zoeken voor tegenvallers in de uitvoering • Om dit te bereiken zal RWS: • Optimale risicoverdeling met de markt bepalen • Markt ruimte geven voor innovatie en optimalisatie uitvoering
8
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
4
Mensen zijn doorslaggevend
• • • • •
Aantrekkelijke werkgever zijn Wiel één keer uitvinden: RWS lerende organisatie Fouten maken mág Investeren in loopbaan mogelijkheden Faciliteren in leren, kennisdeling, coaching
9
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
Professionalisering projectmanagement Rijkswaterstaat Aansturing Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
10
centraler uniformer – IPM-model op elk niveau meer structuur de mens centraal pool projectmanagers naar buiten georiënteerd
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
5
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
2006: projectmanagement is een vak
INSTELLEN VAN EEN DIRECTIE PROJECTEN - centrale sturing projecten - ontwikkeling uniformering - werkwijze
START AFDELING PROJECTMANAGEMENT - hoogwaardige expertise
- kenniscentrum pm
Rijkswaterstaat ipma-nl
11
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
Missie Directie Projecten: binnen RWS leidend voor • • • • •
Toonaangevend in opdrachtgeverschap Nationale top expertise Sturing en beheersing van projecten Ontwikkelingen, standaards, richtlijnen en normen voor RWS werkwijze Kennen van de markt en marktbenadering
Missie afdeling Projectmanagement • • •
12
Leverancier hoogwaardige expertise complexe infrastructuurprojecten Kenniscentrum op en professionalisering vakgebied projectmanagement Op samenwerking gerichte sparringpartner tbv projectmanagement
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
6
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
RIJKSWATERSTAAT HEEFT ANDERE ROL • Van beheerder naar regisseur • Van uitvoerder naar controleur • Zoveel mogelijk naar de markt • Veel ontwerpvrijheid voor de markt • Meer met minder • Burgers willen waar voor hun belastinggeld • Dienstverlenend, snel en uniform • Gebruikers centraal • Herkenbaar voor het publiek
Rijkswaterstaat ipma-nl
13
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
Opdrachtgever Integraal Projectmanagement Omgeving/stakeholders
Omgevingsmanagement
Technisch management
Contractmanagement
Markt
Risicomanagement Integrale Projectbeheersing Planningmanagement
Scopemanagement
Kostenmanagement
INTEGRAAL PROJECTMANAGEMENT
14
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
7
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
DOELEN IPM - MODEL • Publieksgericht handelen • Regisseur op de projecten • Markt, tenzij …. • Kostenbewustzijn • Samenwerking binnen en met diverse diensten • Uniformiteit • Inzetbaarheid medewerkers vergroten • Projectmanagement ‘in control’
Rijkswaterstaat ipma-nl
15
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
Regisseur op projecten
Project management
In control
Integrale Projectbeheersing
Publieksgericht handelen
Kostenbewust
Markt, tenzij ...
Technisch Omgevings management
management
Contract management
Markt, tenzij ... Kostenbewust 16
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
8
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
IPM ( 5 rollen) IS EEN SAMENWERKINGSMODEL
projectmanager
OMGEVING
manager projectbeheersing
omgevingsmanager 17
technisch manager
MARKT
contractmanager
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
PRINCE2 EN IPM GETYPEERD •
•
18
Integraal ProjectManagement IPM – Rijkswaterstaat specifiek – breed maar niet diep Omgeving – meer naar buiten dan naar binnen gericht – nadruk op resultaat maar ook oog voor doel – veel aandacht voor omgeving, inclusief contracten – geen aandacht voor gedrag – geschikt voor projecten: • met aanbestedingen • in complexe, politieke omgeving Prince2 Prince2 – universeel maar wel focus op ICT – meer naar binnen dan naar buiten gericht Omgeving – nadruk op resultaat en inhoud – puur technisch, geen aandacht voor omgeving en gedrag – geschikt voor projecten: • met duidelijke scope • in ‘controlled environment’ Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
9
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
WERKWIJZER AANLEG Werkwijzer: beoogt de RWS-aanlegprojecten op uniforme leest te schoeien, met gebruikmaking van de aanwezige toepassingskennis en praktijkervaring. Doel – Efficiency en uniformiteit in aansturing en uitvoering projecten – Eén gezicht naar markt en omgeving – Kwaliteitsvergroting door lerende organisatie
Door – Beschrijving projectsturing – IPM-processen binnen project – Uniforme WBS-structuur en ontsluiting kaders en handreikingen
Rijkswaterstaat ipma-nl
19
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
LEERWERKTRAJECT PROJECTMANAGEMENT BASISPROGRAMMA VOOR RELEVANTE FUNCTIES IN PROJECTEN
• • • • • •
20
1000 DEELNEMERS INTERACTIEF PROGRAMMA SIMULATIE BASISPROGRAMMA EN VERDIEPINSGMODULES COLLEGIALE UITWISSELING VERDIEPINGSMODULE ‘HOE MAKEN WE VAN ONS PROJECT EEN SUCCES’
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
10
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
PROJECTACADEMIE SAMENWERKING RIJKSWATERSTAAT, RIJKSGEBOUWENDIENST EN PRORAIL
•
Neerzetten van het VAK projectmanagement binnen de Rijksoverheid.
•
Beeldvorming overheidsprojecten ombuigen
•
Aantrekkelijke werkgever
•
Effectief benutten aanwezige kennis en kunde
•
Ondersteunen van organisatie doelstellingen
Rijkswaterstaat ipma-nl
21
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
DOELGROEP PROJECTACADEMIE
22
Top aanbod Kernprogramma
3. Kennisontwikkeling
Projectleiders, enkele jaren ervaring
2. Kennisnetwerk
Projectmanagers, meer jaren ervaring
1. Kennis & pers. Ontw.
Projectdirecteuren, vele jaren integrale ervaring
Eigen interne aanbod RWS, RGD, Prorail Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
11
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
WAT BINNEN PROJECTACADEMIE? • Verbinden van kennis: – organisatie en praktijk; – Individu, groep en organisatie.
• Met eigenheid van overheidsprojecten: – ministeriële verantwoordelijkheid; – politiek-bestuurlijke sensitiviteit; – Publiek schijnwerpers (vergrootglas).
• Voor de overheid, door de overheid: – docenten en gastsprekers uit eigen overheidspraktijk en -organisaties
• Samenwerken: – Met andere overheidspartners; – Leerpartners uit universiteiten, hogescholen en bedrijfslevenprofessionals.
23
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
Leerlijn Projectleiding
24
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 9-10-2009 2009
12
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
KENNISNETWERKSTRUCTUUR Expertgroepen – Beheren werkwijzer – Kleine groep experts (5-6 mensen), soms weer onderverdeeld in vakgroepen, hoofdzakelijk verdeeld naar IPM-rollen.
Kenniskringen – Gericht op kennisuitwisseling en -verspreiding, ondersteunend bij implementatie werkwijze – Grotere groep, breed qua samenstelling, landsdekkend
Rijkswaterstaat ipma-nl
25
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
KING: Kennis IN het Groot •
• • •
Een gezamenlijk programma van Rijkswaterstaat en ProRail, ondersteund door stichting Traverse Start in 2008 als gevolg van TCI en ervaringen bij project Betuweroute De 20 grote infra-projecten Focus op projectmanagement met 10 domeinen WWW.KING.NL
26
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
13
10 King-domeinen: uitwisselen en producten • • • • • • • • • •
Projectmanagement Politiek & bestuur Communicatie & omgeving Organisatie & besturing Cultuur Projectbeheersing Contractmanagement Conditionering Techniek Systeemintegratie
•
Relaties met Rijksacademie voor projectmanagement, Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam, Rijksgebouwendienst, Bouwreflectie, Netlipse Rijkswaterstaat ipma-nl
27
1 oktober 2009
King-projecten • • • • • • • • •
Betuweroute / Havenspoorlijn (P) HSL-Zuid (R) A 73 (R) A2 Utrecht/Holendrecht (R) A2 Maastricht (R) Hanzelijn (P) NSP Grote Stationslokaties (P) Spoorzone Delft (P) 2e Coen/Westrandweg (R)
• • • • • • • • • •
MAVA (R) A 4 Delfland/Schiedam (R) PMR (R) NoordZuidlijn (A) Maasvlakte 2 (H) Maaswerken (R) Ruimte voor de Rivier (R) Renovatie Stalen Bruggen (R) Schiphol – Amsterdam - Almere (R) SAAL (P)
Meerwaarde King • • • •
28
Mensen van grote projecten leren al werkende Uitwisseling van de praktijkervaringen Unieke ervaringen, gezamenlijke reflectie en een gedoseerde inbreng van de wetenschap brengen projectmanagement verder. Uitwisseling over de organisaties heen (ProRail, RWS, Amsterdam en straks nog andere) Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
14
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
NETLIPSE: EUROPEES NETWERK Projects (modality): 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
29
Betuweroute ((rail) Ring road Bratislava (road) Gotthard Base Tunnel (rail) HSL-South (rail) Lezíria Bridge (road) Lisbon – Porto (rail) Lötschberg Base Tunnel (rail) Maaswerken (water) Motorway A2 (road) Motorway A4 (road) Motorway E18 (road) Nuremberg – Ingolstadt (rail) Øresund bridge (road & rail) Unterinntalbahn (rail) West Coast Mainline (rail)
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
• kennisuitwisseling • special interest groups • ontwikkeling I-pat
30
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
15
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING EN LOOPBAANPERSPECTIEF COACHING KENNISKOPPELS TRAININGEN INTERVISIE COMPETENTIESTURING
Rijkswaterstaat ipma-nl
31
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
GROEIEN IN HET VAK • PL en PM krijgen steeds een nieuwe horizon • elk niveau kent zijn eigen competenties en groeistappen • projectleider: aansturen project
projectdirecteur
• projectmanager: managen krachtenveld omgeving project • persoon van de projectmanager gaat steeds meer rol spelen
projectmanager complexe projecten
• geleerde of te leren vaardigheden zijn niet meer voldoende • gaat meer om goede inschattingen maken van situaties • flexibel kunnen reageren op veranderingen • of impact hebben om projectresultaat te halen
projectmanager
projectleider multidisciplinair projectleider (technische) projecten projectmedewerker 32
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
16
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
KWALITEITEN VAN EEN PROJECTMANAGER
OMGEVINGSGERICHT RELATIEMANAGEMENT COMMUNICATIE & IMPACT
PERSOONLIJK OVERSTIJGEND VERMOGEN STRESSBESTENDIGHEID OORDEELSVORMING VERANTWOORDELIJKHEID ONTWIKKELGERICHTHEID
33
PM GERICHT
TEAMGERICHT
RISICOMANAGEMENT
SAMENBINDEND
PROJECTBESTURING
LEIDERSCHAP
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
POOL PROJECTMANAGEMENT RWS Medio 2007 DT RWS: opzetten pool van RWS-projectmanagers - Projectmanagers in staat om complexe projecten te managen - Daarnaast wezenlijke bijdrage aan (verdere) professionalisering projectmanagement Pool als katalysator, maar ook als lonkend perspectief voor medewerkers Poolprojectmanagers zijn voorhoedespelers die verbinding hebben met overige projectmanagers RWS
34
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
17
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
RIJKSWATERSTAAT ALS NETWERKORGANISATIE • RELATIE MET ANDERE OVERHEIDSOPDRACHTGEVERS • RELATIE MET SHELL • RELATIE MET KENNISINSTITUTEN • RELATIE MET ONDERWIJSINSTELLINGEN • RELATIE MET DE MARKT - stichting bouwreflectie
Rijkswaterstaat ipma-nl
35
1 oktober 2009
Aansturing projecten Werkwijze Leerlijnen Kennismanagement Persoonlijke ontwikkeling Loopbaankader Netwerkorganisatie
STICHTING BOUWREFLECTIE RELATIE MET DE MARKT REFLECTOREN GEVEN FEEDBACK AAN PROJECTTEAMS HUMAN FACTOR IS VAAK KRITISCHE SUCCESFACTOR VOOR HET SLAGEN VAN EEN PROJECT
36
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
18
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN BINNEN PROJECTMANAGEMENT
• • • • •
MEER CLUSTERING VAN PROJECTEN COMPLEXERE OMGEVING MEER ICT-COMPONENTEN IN CIVIELE PROJECTEN VERVLECHTING VAN PLANSTUDIE EN REALISATIE INTEGRATIE GEBIEDSONTWIKKELING
• •
MEER DBFM PROJECTEN MEER SAMENWERKING MET PARTNERS BUITEN RWS
Rijkswaterstaat ipma-nl
37
1 oktober 2009
INK stappen (organisatie verbetering) Werkwijze,…
? Projectendruk
Projectorganisatie IPM
Ontwikkeling Markt
RWS als publieksgericht netwerkmanager Professionalisering organisatie en werkwijze, aansluiting met de business, invullen tactischniveau Programma organisatie/management => gericht op doelen
Professionaliseringsdruk
Waarde in de keten
Verandering ó projectendruk
Tijd
38
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
19
PROJECTMANAGENT IS EEN VAK RWS SINDS 2006: CENTRALE AANSTURING VAN PROJECTEN UNIFORMITEIT IN WERKWIJZE: IPM-MODEL STRUCTUUR IN LEERLIJNEN ACTIEVE KENNIS-ONTWIKKELING EN -DELING VORMING PROJECTACADEMIE INSTELLEN POOL PROJECTMANAGERS GERICHTE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING OPBOUW VAN NETWERKEN
39
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
PROJECTMANAGENT IS EEN VAK
PROJECTMANAGEMENT IN INFRASTRUCTUUR? BIJ RWS ZIT JE OP DE HOOFDTRIBUNE! 40
Rijkswaterstaat ipma-nl
1 oktober 2009
20