POPULUS ALBA. driemaandelijkse nieuwsbrief met weetjes en nieuwtjes over Abele en omgeving

Copyright : vzw ’T PENSIONAAT Jaargang 1 nr. 1 Abeleplein 8A 8978 Abele-Watou e-mail: [email protected]

Januari – Februari Maart 2005

POPULUS ALBA driemaandelijkse nieuwsbrief met weetjes en nieuwtjes over Abele en omgeving

Beste Lezer, Met veel plezier wil ik als secretaris van vzw ’t Pensionaat U hierbij onze eersteling voorstellen. Hij heet “Populus Alba” wat Latijn is voor witte populier of zilverpopulier. Een andere naam voor deze populier is “Abeel”. Aangezien ons geliefde dorp “Abele” heet, ligt de naamkeuze voor de hand. Onze vzw werd in het voorjaar van 2004 boven de doopvont gehouden en ik stel jullie even verderop in deze nieuwsbrief alle bestuursleden voor. Zij dragen bij tot de samenstelling en het welslagen van dit experiment. Ik hoop, samen met ons bestuur, dat dit internetkrantje een lang leven mag beschoren zijn. Ik ben een woordje van dank verschuldigd aan Guido Vandermarliere, die mij met zijn Gazette inspireerde om voor onze vzw een soortgelijk initiatief op te starten. Caroline ploos “Het Wekelijks Nieuws” uit op zoek naar wat er 50 jaar geleden zoal over Abele in die krant verscheen. Patrick verdiepte zich in de documenten van tijdens de Franse Revolutie die in het Poperingse Archief ter inzage liggen. Hij vond er zowaar de historie van een brandende molen in terug. Koen zal ons wegwijs maken in de ingewikkelde materie van de grensarbeid. Marc vertelt één en ander over 2 vliegvelden met de naam “Abeele”. Francine vertelt ons over haar wedervaren in “Le Pensionnat du Sacré Coeur”, waar zij als meisje school liep. Ikzelf hoop U wegwijs te kunnen maken in de doelstellingen en de activiteiten van onze vzw. Indien U enthousiast bent over deze nieuwsbrief, laat het ons weten. Vindt U het maar niets en wilt U hem niet meer ontvangen, geef ook een seintje. Mocht U mensen kennen die in deze nieuwsbrief geïnteresseerd zijn, bezorg ons hun E-mailadres. Dan krijgen zij die ook elke drie maanden in hun mailbox. We drukken deze nieuwsbrief niet af, hij is enkel via internet te verkrijgen en is op die wijze gratis. Veel leesgenot! Annick Clabau

1

Wie en wat is vzw ’t Pensionaat? Omdat mijn man Luc Deprez en ikzelf actieve verzamelaars zijn van alles wat Abele, ons dorp, aangaat, hebben we een nogal ruime collectie tezamen gesprokkeld. We zijn ook enthousiaste museumbezoekers en organisatoren van diverse projecten allerhande. Om alle plannen die we nog hebben, te kunnen realiseren en om onze collectie voor de toekomst veilig te stellen, richtten we de vzw ’t Pensionaat op. We spraken diverse mensen aan die allen op hun manier willen bijdragen tot het succes van de vzw.; Marc en Patrick Clabau, broers en ook nog mijn broers. Marc is de enige van ons die effectief in Abele geboren is. Waar het voormalige douanekantoor staat op de hoek van de Abeelseweg en de Trappistenweg stond zijn wieg. Weliswaar in een klein oud huisje dat tegen de vlakte ging begin de jaren vijftig om er het gebouw neer te zetten die veel mensen nu kennen als “’t Kommiezenkot”. Samen speuren ze regelmatig archieven allerhande af op zoek naar het verleden. Marc woont in Poperinge en Patrick in Vlamertinge. Caroline Blanckaert, vriendin en eveneens actieve archiefbezoekster. Geboren en getogen Poperingse. Iemand waarop je altijd kan rekenen. Koen Vanrenterghem, zoon van Bernard en kleinzoon van Albert. Koen is onze penningmeester. Hij is een jonge Abelenaar, weliswaar niet in Abele wonende, maar met zijn hart op de juiste plek voor zijn geboortedorp. Francine Benouwt-Mazereeuw, zus van Bibianne. Enthousiaste dame die haar kinderjaren doorbracht in het Franse meisjespensionaat waar we gaandeweg hopen onze vzw in onder te brengen. Ze heeft ons al veel geholpen wat betreft onze contacten met de Franse zusters die ooit dat pensionaat uitbaatten. Ten slotte wijzelf, Luc en Annick Deprez-Clabau, resp. voorzitter en secretaris van de vzw. We hopen het gedeelte van het vroeger pensionaat dat ons bezit is, met de nodige liefde en zorg te kunnen opknappen. Daarna kan het ter beschikking staan van de vzw en haar werking. We blijven zoeken naar alles wat geschiedkundig of archeologisch over ons dorp Abele bekend is. Bij deze eerste nieuwsbrief willen we nogmaals beroep doen op U, beste lezer, om ons dingen van en over Abele ter beschikking te stellen. We halen de foto’s, kaarten of geschriften graag bij U op en bezorgen ze U desgewenst terug nadat we ze kopieerden. Alle reacties op deze nieuwsbrief zijn welkom op [email protected] Annick

2

Hoppeland in vervoering Voor de derde maal organiseren de Dienst Cultuur van Poperinge en de Provincie West-Vlaanderen een verhalenreeks voor en door het Hoppeland. Dit jaar is het thema “Vervoer”. De eerste vertelavond, “Over de Schreve …”, gaat door op donderdag 3 februari om 20u. in café “Au Tahiti” in Abele. Waarschijnlijk is deze gebeurtenis al voorbij wanneer U deze nieuwsbrief ontvangt, maar ik wil toch niet nalaten om met enige fierheid te melden dat onze vzw meewerkte om dit alles in ons dorp te realiseren. De tweede vertelavond, “Op een drafje …”, heeft als thema “paarden” en gaat door in Krombeke, paardendorp bij uitstek. Op donderdag 3 maart om 20u. is manege “Vleterranch”, Kruisstraat 6, op de grens tussen Krombeke en Westvleteren plaats van het gebeuren. “De beste stuurlui…” is de derde vertelavond in Roesbrugge met als thema: vervoer via de IJzer Op donderdag 4 april verzamelen we om 20u. op het Roesbruggeplein, waarna we o.m.worden rondgeleid in de voormalige brouwerij Feys. Ten slotte is er op 12 mei om 20u. “Op de trappers…” in Reningelst. Per fiets rijden we de “Acht van Reningelst”, wat voor de deelnemers een tochtje wordt met cultuurhistorische haltes. Er is ook een tijdelijke expositie rond de fiets en wielrennen. Die avond heb je dus een fiets nodig, je kunt er één huren indien nodig. In ieder dorp is er reeds de week vóór de vertelavond de expositie “Hoppeland in vervoering”. In het hele dorp zijn tekeningen te zien gerealiseerd door de leerlingen van de Stedelijke Academie voor Beeldende Kunst van Poperinge. Elke vertelavond wordt ingeleid door een uniek project: film en soundscape (= sfeergeluiden). De leerlingen van de afdeling digitale beeldvorming van de academie van Poperinge en de studenten van het HIEPSO Kortrijk verzorgen dit artistiek gebeuren. Lieven Vanoverbeke en Wim Chielens begeleiden. De toegang tot iedere vertelavond bedraagt 6€, een consumptie inbegrepen. Indien U een fiets wilt huren voor de avond in Reningelst, gelieve die vooraf te reserveren. Inschrijvingen en reserveringen op tel.: 057/34 66 88 van de dienst Cultuur in Poperinge.

3

Grensarbeid In de talrijk aanwezige grensdorpen en –steden komen tal van grensoverschrijdende activiteiten voor: er worden gezamenlijk socio-culturele evenementen georganiseerd, anderen gaan shoppen over de grens en een beperkte groep trekt de grens, in de volksmond ook wel “de schreve” genoemd, over om er te gaan werken. Belgen trekken naar Frankrijk, maar ook in omgekeerde richting komen Fransen naar België om te werken. Wie bovendien in de ene grenszone woont en in de andere grenszone werkt, valt onder een speciaal statuut: dat van de grensarbeider. Uitwisseling van arbeid is niet enkel van deze tijd. Vroeger trokken de Vlamingen massaal naar Frankrijk om er het seizoen te doen, vaak om er zeer zwaar werk te verzetten. Ze gingen er werken in de steenovens, suikerfabrieken, gingen er bieten zetten en rooien, deden er de vlascampagnes en in mindere mate de hoppepluk. Seizoenarbeiders (nu nog bvb in de druivenpluk) mag men echter niet verwarren met grensarbeiders. Alhoewel die ook in een ander land tewerkgesteld zijn, zijn werk- en levensomstandigheden totaal verschillend. Grensarbeiders gaan nooit ver over de grens werken en wonen er ook dicht tegen. Waar ze gaan werken hangt vaak af van de behoeften in het andere land, die door eigen werknemers niet kunnen ingevuld worden. Bovendien komen ze iedere dag naar huis. Vroeger werden ze met autocars, vaak volgens de ploegsystemen, op meerdere uren van de dag ter bestemming gebracht. Aan de douane was het dan een drukte van jewelste.

Ook vandaag nog trekken dagelijks vele werknemers de grens over om te werken in een buurland. Grensarbeiders worden dus geconfronteerd met de wetgeving van twee landen. Dit zorgt voor problemen in bvb fiscaliteit, sociale zekerheid en arbeidsrecht. Om deze problemen te verminderen, werden indertijd tussen België en Frankrijk, België en Duitsland en België en Nederland bilaterale overeenkomsten gesloten. In deze overeenkomsten werd bepaald dat de lonen belast werden in het land van de woonplaats van de werknemer. De sociale zekerheidsbijdragen daarentegen waren te betalen in het land waar de grensarbeider werkt. Een Belgische grensarbeider die bvb in Frankrijk werkte, betaalde dus belastingen zoals alle Belgen en sociale zekerheidsbijdragen zoals alle Fransen. Ondertussen werd de grensarbeiderregeling met de buurlanden Duitsland en Nederland afgeschaft. In deze landen betaalt men nu zowel belastingen als sociale zekerheidsbijdragen in het land waar men werkt. Ondanks de vele onderhandelingen blijft Frankrijk echter het been stijf houden en blijft de grensarbeiderregeling tussen België en Frankrijk bestaan. De Franse houding is 4

echter goed te begrijpen: voor Franse grensarbeiders liggen de Belgische nettolonen een stuk hoger, ze betalen hun sociale zekerheid in België en die is veel lager dan in hun eigen Frankrijk. Tenslotte blijven ze hun belastingen in Frankrijk betalen en deze zijn veel lager dan in België. Belgen daarentegen die als grensarbeider in Frankrijk werken zijn natuurlijk de dupe van dit systeem: het Franse nettoloon ligt lager, zij betalen de veel hogere bijdragen aan sociale zekerheid in Frankrijk en blijven onderhevig aan het hogere Belgische belastingtarief. Ter compensatie is er wel voor de Belgische grensarbeider een kleine maandelijkse bijdrage voorzien, maart deze is slechts een druppel op een hete plaat. Momenteel zouden ongeveer 23.000 Franse grensarbeiders werken in België. Het gaat vooral om mannen die hier zware arbeid komen verrichten. Het zijn vacatures die moeilijk of zelfs niet door Belgen kunnen ingevuld worden. Vaak zijn deze Fransen dan ook onmisbaar voor de Belgische ondernemingen in de regio’s Roeselare (bvb groentenverwerkende industrie), Moeskroen en Kortrijk. In omgekeerde richting trekken ongeveer 6.000 Belgen naar Frankrijk. Meestal gaat het hier om hooggeschoolden die gegeerd zijn in Frankrijk omwille van hun talenkennis en goede opleiding. Vermits Franse grensarbeiders talrijker zijn dan Belgische en de grensarbeiderregeling voor hen veel gunstiger is, valt het niet meteen te verwachten dat de Franse houding binnenkort zal veranderen. Wellicht blijft deze regeling tussen België en Frankrijk als enige dan ook nog een tijd overeind. Koen Vanrenterghem.

Agenda van vzw ’t Pensionaat * weekend 4 – 5 – 6 – maart 2005: kaarting ten voordele van Abeelse Oldtimervrienden in ’t Pensionaat * 16 april 2005: Kaas- en wijnavond in ’t Pensionaat ten voordele van onze vzw * 17 april 2005: Erfgoeddag met als thema “Gevaar”. Meer uitleg verder in deze nieuwsbrief. * 14 – 15 – 16 mei 2005: Sinksenkermis in Abele * 21 mei 2005: kermiswandeling naar Godewaersvelde, koffiestop en rondleiding in het “Musée de la Vie Frontalière”. Meer uitleg verder in deze nieuwsbrief.

5

Molen brandt te Abele 1792 – 1793 Ik ben Patrick Clabau en ik maak deel uit van het bestuur van de v.z.w. ’t Pensionaat. Marc en Annick zijn mijn broer en zus. Er werd gevraagd om mee te werken aan een internetkrantje om zo wat informatie van vroeger en nu over onze streek te verspreiden. Mijn hobby is genealogie maar ook geschiedenis en meer in het bijzonder de periode van de Franse Revolutie. Als eerste artikel zou ik graag iets brengen over een brandende molen in Abele. Ons dorp had ooit meerdere molens en één bleef gekend als “Heuzels meulen”. Oudere bewoners van Abele spreken over Mang Coenes Meulen, al was dat lang geen windmolen meer. Over welke molen het in dit verhaal gaat, is niet heel duidelijk. Mocht iemand meer weten, dan mag hij altijd contact opnemen met de v.z.w. ’t Pensionaat op ons e-mail adres. In de periode waarin het verhaal zich situeert, had onze streek heel wat te lijden onder troepenbeweging en inkwartiering van soldaten. In een volgend nummer kom ik daar zeker op terug. Tijdens de Brabantse Omwenteling in 1789 werden de Oostenrijkers verdreven uit de Zuidelijke Nederlanden. Op 2 december 1790 trokken de Oostenrijkse troepen terug Brussel binnen en maakten zo een einde aan deze periode. Op 20 april 1792 verklaarde Frankrijk de oorlog aan Oostenrijk. Zo werden nogal veel troepen naar onze contreien gebracht. Toen stond er in Abele een windmolen die werd uitgebaat door Jacobus Ameloot maar eigendom was van Jacobus Jonckheere uit Reningelst. In de nacht van 24 op 25 augustus 1792 speelde zich in Abele een drama af. De omstandigheden zijn niet geheel duidelijk maar zeker is dat de troepen die plunderend door de streek trokken, die nacht in Abele de molen in brand staken. Hij werd zwaar beschadigd en ook een groot deel van de graanvoorraad ging in vlammen op. Op 26 augustus 1793 werden Pieter Eugenius Beheyt en Joannes Verhaeghe belast met het opnemen van de schade. Zo bleek uit hun verslag dat het expertiseren van de molen gebeurd is en dat er een timmerman zou worden aangeschreven om die te herstellen. Tijdens diezelfde periode werden in Poperinge en omstreken nog enkele molens beschadigd. Steeds weer is het Pieter Eugenius Beheyt die de schade opmeet. Hij had in die tijd de titel meester – molenmaker en werd aangesteld door de stad om de prysie of het bedrag van de opgelopen schade vast te stellen. Tot zover mijn eerste verhaal. Ik hoop jullie nieuwsgierig te hebben gemaakt zodat U al uitkijkt naar nog meer weetjes over de streek. Patrick Clabau

6

Ma vie au Pensionnat du Sacré-cœur à l’Abeele. Le Pensionnat du Sacré-cœur à l’Abeele était situé sur la Belgique face à la France, alors qu’il était dirigé par les Religieuses de l’Enfant Jésus dont la maison mère était à Lille (France). Réservé uniquement aux filles dès l’âge de 4 ans jusque 14 ans pour beaucoup. On y restait six semaines d’affilié sans aucun lien familial autre que les visites dominicales pour certaines. Les jours se suivaient et se ressemblaient : lever 6h30, petit déjeuner, messe à la chapelle. 8h30 : classe : dictée – calcul – grammaire – histoire – géographie – sciences – récitations – catéchisme – histoire sainte. Il y avait des grands tableaux noirs où chaque jour une phrase de morale où éducative où religieuse y était inscrite. De grandes cartes géographiques du monde y étaient accolées. Nous avions également des cours de couture, dessin, solfège, cuisine, tricot, piano pour celles qui le désiraient. Tous les repas étaient pris dans le grand réfectoire où le silence devait régner, la prière était de rigueur avant et après les repas, ainsi qu’une lecture que la religieuse nous offrait. Après le goûter, nous passions en récréation et à 18h c’était tous les soirs le salut à la chapelle. Après le repas du soir vers 19h, nous passions dans la salle de jeux : dominos, jeux de cartes, petits chevaux, bibliothèque et vers 20h30 : direction dortoirs pour tout le monde. Nous avions de très grands dortoirs. Chaque dortoir était représenté par une statue de saint et leurs couleurs étaient à leurs infigies : rouge pour le sacré-cœur, bleu pour la Vierge, vert pour Saint-Joseph, etc… Nous y étions surveillées par une religieuse qui avait une alvéole au bout du dortoir. Les lavabos y étaient alignés et il y avait quelques douches pour les plus grandes filles. Le grand calme y régnait. Le jeudi était un peu différent. Nous avions nos devoirs le matin ainsi que gymnastique. Après midi c’était la promenade autour de l’Abeele. Parfois, nous rendions visite à l’orphelinat de Steenvoorde où nous étions reçues pour le goûter. Parfois c’était nous qui les recevions. Cet orphelinat ainsi que la maison de retraite de Godewaersvelde étaient aussi dirigés par les Religieuses de l’Enfant Jésus. Le dimanche était aussi différent. Nous avions Messe Basse à la chapelle, ensuite Grand Messe à l’église de l’Abeele. Nous y allions en rang de 2. Après le déjeuner, vêpres vers 14h30 à la chapelle. Ensuite, celles qui étaient chanceuses, recevaient la visite d’un parent. On appelait : « Francine Mazereeuw, allez au parloir. » (à suivre) Francine Benouwt – Mazereeuw.

7

Deelname vzw aan Erfgoeddag zondag 17 april 2005.

Op zondag 17 april neemt onze vzw. voor de eerste maal deel aan Erfgoeddag. In heel Vlaanderen stellen verenigingen en musea hun deuren gratis open voor het publiek. Voor de vijfde keer wordt dit al georganiseerd. Het thema dit jaar is “Gevaar” en kan op een hele brede manier geïnterpreteerd worden. Kies je voor “Erfgoed in gevaar” of voor “Gevaar in erfgoed” ? Onze vereniging koos voor het laatste. We brengen een tweeledige tentoonstelling en een liedjesprogramma. Een eerste expo betreft “De Bende van Pollet”. In de streek is die naam steeds blijven hangen van generatie op generatie. Abel Pollet was de leider van een beruchte en gevreesde rovers- en moordenaarsbende die actief was eind 19de – begin 20ste eeuw. Ze hadden ook bendeleden in Poperinge, waarvan Camiel Guyar, alias Lapar, de bekendste was. Uiteindelijk werden de vier Franse kopstukken van de bende in Béthune onthoofd. Een tweede expo betreft ongevallen die in en rond Abele gebeurden al of niet mat Abelenaars. Daarvoor trokken Patrick, Caroline en Marc naar het Poperingse Archief en pluisden er de oude kranten uit op zoek naar persartikels over die ongevallen. Aangezien Abele een drukke grenspost was, ligt het voor de hand dat er nogal wat ongevallen gebeurden. Het derde luik van Erfgoeddag is het brengen van marktliederen. Patrick en Annick vertolken er 5 oude liedjes die allen als thema “gevaar” hebben. Rik Vandenaweele, begaafd muzikant en Abelenaar begeleidt op accordeon. Een marktzanger was indertijd iemand die naar de wekelijkse markten trok en er liederen zong die hij zelf gemaakt had. Hij zong over moorden, rampen, processen, ongevallen en ook luchtiger thema’s zoals vrijen en uitgaan kwamen aan bod. De begaafdsten onder hen componeerden zelf enkele melodieën die ze keer op keer gebruikten om weer andere gebeurtenissen te bezingen. Er werd ook heel dikwijls een lied geschreven op een bestaande melodie bvb op “J’ attendrai”. De marktzanger begeleidde zichzelf meestal op een Lichterveldse of diatonische accordeon. Zijn vrouw was mee en verkocht bladen met daarop de liedjesteksten aan het publiek. Wij vertolken o.a. De Onthoofding van de Bende Pollet, Lena, De Lantaarn, … De expo’s zijn doorlopend open van 10u. tot 18u. Om 11u. – 14u. – 15u. en 17u. wordt er gezongen. Het publiek krijgt de kans om mee te zingen. Liedteksten staan ter beschikking. We houden ook een café open ten voordele van de vzw. U bent allen hartelijk welkom op deze activiteit. Locatie: Abeleplein 8A, Abele

8

Kaas – en Wijnavond op zaterdag 16 april 2005 vanaf 19u.

Op zaterdag 16 april, de vooravond van Erfgoeddag, houdt onze vzw een Kaasen Wijnavond. In ’t Pensionaat, Abeleplein 8A, kunt U terecht voor een heerlijke en verzorgde kaasschotel. Hierbij hebt U keuze uit 20 soorten kaas en 15 soorten broodjes. Er is ook fruit en noten voorzien. De wijnliefhebber kan zijn keuze maken uit 3 soorten rode wijn. Liefhebbers van een biertje vergeten we zeker ook niet. Frisdranken en koffie zijn eveneens te verkrijgen. Kaarten worden vooraf verkocht, zodat we ongeveer weten wat we moeten aankopen. Voor de prijs van 10€ per volwassene en 7€ per kind kunt U uw buikje rond eten. Drank dient apart betaald te worden. We hopen alvast U te mogen verwelkomen op deze activiteiten. Inschrijven graag vóór maandag 11 april.

Kermiswandeling op zaterdag 21 mei 2005. Voor de eerste keer organiseert onze vzw een activiteit tijdens de kermisweek. Zaterdag na Sinksen trekken we onze wandelschoenen aan. We vertrekken aan het Abeleplein 8A om 13u30. Via de oude spoorwegbedding gaan we naar Godewaersvelde waar we een koffie en een gebakje gaan nuttigen in café “Au Repos du Guerrier” bij Yvonne Dupont. Daarna worden we verwacht in het “Musée de la Vie Frontalière”. Jacques Pladys, ontvanger der Franse douane en voorzitter van de vereniging “Blauwers en Kommiezen – Douane et Fraude” die het museum uitbaat, geeft ons een rondleiding. Voor wie er nog niet was, is dit kleine maar verzorgde museum zeker de moeite waard om te bezoeken. Het heeft ook een prachtige tuin. Na dit bezoek, keren we terug Abelewaarts. De wandeling is niet meer dan 8km heen en terug. Het eerste deel langs de oude spoorwegbedding is minder geschikt voor kinderwagens. We gaan terug via de landelijke wegen. We hopen U te mogen verwelkomen op onze kermis activiteit. Inschrijven vooraf is noodzakelijk via telefoon 057/33 45 26 of via ons E-mailadres. Inschrijving: 6 €, koffie, gebak, geleid museumbezoek en goed gezelschap inbegrepen.

9

Abeele Aeredrome – Flugplatz Abeele. Ik ben Marc Clabau, de oudste broer van Annick en maak deel uit van de vzw ’t Pensionaat. Met dit stukje wil ik mijn steentje bijdragen om wat meer leuke weetjes en historische feiten over ons grensdorp Abele tot bij jullie te brengen. Bij mijn zoektocht naar wat anekdotes kreeg ik toevallig een tekstje over het vliegveld van Abele in handen. Daaruit bleek dat tijdens WO I, ongeveer tijdens dezelfde periode, twee vliegvelden de naam “Abeele” meekregen. De eerste jaren van de oorlog (1914 – 15 – 16) waren hoofdzakelijk een grondoorlog. Voor observatie werden de zogenaamde “Ballons Captifs” gebruikt. Dit waren grote ballonnen waar onder aan een mand werd vast gemaakt. Daarin moest een observator post vatten en deze werden met behulp van een kabel de lucht ingelaten. Hij moest dan de troepenbeweging van de vijand aan de grond meedelen. Men kan wel begrijpen dat deze constructies zeer kwetsbaar waren voor vijandelijk vuur. Stilaan werd het nut en de doeltreffendheid van het toen pas opkomende vliegtuig ingezien. In beide kampen was men druk bezig met het opleiden van gevechtspiloten. Einde 1916 – begin 1917 was de Belgische luchtmacht 6 eskadrons rijk: 4 observatie eskadrons en 2 gevechtseskadrons. Om deze zo dicht mogelijk bij de frontlijn te hebben werden er o.a. de vliegvelden Proven en “ABEELE AERODROME” opgericht. In september 1917 traden deze vliegvelden in werking. Er was een druk vliegverkeer. Het was een van de thuisbases van verschillende “Asen” zoals de eerste luchthelden werden genoemd. De beroemde Belgische piloot Jan Olieslagers had er zijn vaste stek. Ook de Fransen maakten er veelvuldig gebruik van. O.a. de Franse luchtheld Georges Guynemer, op terugreis naar zijn basis in St.-Pol-sur-Mer nabij Duinkerke. Langs de andere kant van het front lieten de Duitsers zich niet onbetuigd en waren ook druk bezig met de bouw van verschillende vliegvelden. In de lente van 1917 begonnen zijn aan de zuidkant van de baan Izegem – Rumbeke in de nabijheid van het kasteel Gaspard Vanden Bogaerde (genaamd “Het Luizenkasteel”) met de aanleg van een vliegveld. Zij noemden dit vliegveld naar een nabijgelegen gehucht “FLUGPLATZ ABEELE”. Dit vliegveld vormde praktisch een geheel met het vliegveld van Rumbeke. “Flugplatz Abeele” was ook, ironisch genoeg, de thuisbasis van luchtheld Wissermann. Hij werd geroemd als “De man die Georges Guynemer neerhaalde”. Tot enkele jaren geleden bestonden het gehucht Abele en het gelijknamige café nog op voornoemde plaats. Nu is er de uitgebreide industriezone van Izegem gevestigd. Buiten het Engels kerkhof in “ons Abele” zijn de laatste sporen van wat ooit heeft bijgedragen tot een keerpunt in de eerste wereldoorlog voorgoed verdwenen. Marc Clabau 10

Abele – 50 jaar geleden Caroline trok voor ons naar het Poperings Archief en ploos er “Het Wekelijks Nieuws” van het eerste trimester van 1955 uit. Vooral voor (ex-) Abelenaars is het interessant om alles wat toen onder de rubriek “Abele” viel nog eens te lezen. Het valt op dat er wel iedere week ergens in een café iets te doen was: vinkenzetting bij Michel Dehouck, hanenkampen bij Oscar Denys, bolling door den uil ten voordele van één of andere vereniging. Schieting op de liggende wip, ook bij Oscar Denys en herbergkermissen, aan feesten geen gebrek in Abele. Vergeleken met 50 jaar geleden zou je kunnen zeggen dat Abele maar een dode boel geworden is. Er is amper nog een handvol cafés en wie weet nu nog wat “bollen door den uil” is? Laat staan, dat in dit computertijdperk jonge mensen daardoor nog zouden kunnen geboeid worden. Al kunnen we wel stellen dat een initiatief als de “Volkssportroute” zeker bijdraagt om al die vergeten spelen opnieuw aan een breed publiek voor te stellen. Krant van 1 januari 1955 Zittingswedstrijd der “Grenszangers” (= vinkeniervereniging) 60 ingeschreven vogels. Klas A - kampioen en koning: RUYSSEN Albert, 55p Klas D – Ereprijs: MOMMERENCY Madeleine, 78p Krant van zaterdag 8 januari 1955 Hanenkonkoursen Zondag 9 januari 1955 Grote Hanenkamp, bij Oscar DENYS (nu: “Au Tahiti”, Mr. en Mevr. Patrick DUTOOBENOUWT Patricia, Rue de Cassel 237)

Mizen te bekomen bij de inschrijving te 14u30 Park te 15 uur Inrichter: Jozef DEVOS Vermakelijkheden: zondag 9 januari 1955 Abele – Grens: prijskaarting bij de wed. Aloïs VERHAEGHE (nu: Abeleplein 21,onbewoond)

Krant van zaterdag 15 januari Vermakelijkheden: zondag 16 januari 1955 Abele: Herbergkermis en prijskaarting, ook konijn te verbollen, bij Michel Dehouck. Bolling ten voordele van de vinkengilde. (nu: Abeelseweg 264) ( = de eerste prijs bij de bolling was een konijn)

Krant van zaterdag 22 januari 1955 Schuttersnieuws: uitslag van de maandschieting bij Oscar DENYS – 53 schutters. Pers 1: Oppervogel: REGHEERE Julien, Krombeke

11

Zijvogels: REGHEERE Julien, Krombeke; COCQ Romain, Abele Kallen: DEGRYSE Roger, Krombeke; LIEVOIS Remi, Poperinge Pers 2: Oppervogel: REGHEERE Julien, Krombeke Zijvogels: DEPREZ Gaston, Watou; DERYCKE André, Abele Kallen: LIEVOIS Remi, Poperinge; DUFLOU Roger, Abele Krant van zaterdag 29 januari 1955 Abele-Watou: naar landbouwsalon. De personen die begeren mede te reizen met Kosmos-cars op dinsdag 15 februari e.k. schrijven in bij André VERHAEGHE, landbouwmachines, Watousteenweg. (nu: Mr. en Mevr. Paul VERHAEGHE –MERLEVEDE Mireille, Trappistenweg 28) Krant van zaterdag 5 februari 1955 Vermakelijkheden: zondag 6 februari 1955 Abele: Grote prijskamp op de biljart (carambol) bij Paul MARQUIS Begin te 16u30 (nu: Abeleplein 1) Krant van zaterdag 12 februari 1955 Overleden: DENECKER Julien, 65j., echtg. van DE KOCK Bertha, Abelesteenweg 170 Vermakelijkheden: zondag 13 februari 1955 Abele-Grens: Prijskaarting bij Wed. VERMEULEN en kinderen ter café “A la Cour de Commerce” Prachtige occasie-radio te verbollen gegeven door J. CORDENIER en A. DEQUIDT. Abele-Grens: Uit de hand te koop: Prachtige eigendom, zijnde HERENHUIS met grote afhankelijkheden, alles voorzien van waterleiding, centrale verwarming, electriciteit, met tuin, enz. Best geschikt voor handel, vrij beroep e.a. A.t.D. of telefoneren 207.55 Ieper of 80 Merkem (Er staat niet vermeld over welk herenhuis het gaat. Merk de telefoonnummers. Alle oproepen werden nog met de hand doorverbonden in een centrale.)

Krant van zaterdag 19 februari 1955 50 jaar geleden. (Dus in 1905!!) Uit “Het Annoncenblad van Poperinghe en Omstreken” van zondag 19 februari 1905. In Abeele Statie werden bij het aankomen van de eerste trein drie kerels gevonden slapend in een 1e klas rijtuig. Door de toldienst gewekt, gingen zij 12

binnen in het hotel van M. DENECKER rechtover de statie. Deze verwittigde de Gendarmerie van Poperinghe die de kerels mee kwam ondervragen. Het waren Franse deserteurs die ’s nachts tevoren te Ieper toegekomen waren en in de statie in een 1e klas wagon gestapt waren om er de nacht door te brengen. Zo werden ze in hun slaap tot Abeele medegevoerd. Zij werden als landlopers aangehouden en naar een bedelaarswerkhuis gebracht. Sneeuw brengt storingen op electrische leidingen. (terug in 1955) Langs de baan van Watou naar Abele werd zware schade aangericht aan de telefoonleidingen, ingevolge de dracht van de sneeuw op de draden. Draden braken af en telefoonpalen geraakten in schuine stand, een paar nagenoeg bijna volledig tot op grond of baan. Met koorden en staken werden enkele palen opgebonden of opgeschoord. Zulks gebeurde na de sneeuwval van woensdagavond. Vermakelijkheden: zondag 20 februari 1955 Abele-Grens: Herbergkermis en prijskaarting “Au Vrai Laboureur” bij Roger SOHIER. Begin 9u. ’s morgens. (nu: woning Mr. Bart DESMADRYL –Mevr. Nathalie VANHUYSE)

Abele: Maandag, kort na de middag, deed er zich op de baan naar Callicannes een vrij erg verkeersongeval voor dat gelukkig nog betrekkelijk goed afliep. Een personenwagen kwam een 500-tal meter over Abele-Plaats in een bocht van de baan tegen een langs de baan staande boom terecht. De drie inzittenden bleken gewond en werden naar het hospitaal te Poperinge overgebracht. De genaamde MOLIN Gerard, 27 jaar, werd slechts licht gewond, maar de mede-inzittenden, Mevr. GOUDENHOOFD-FLAUW Alice, 32 jaar en mej. FLAUW Andrea, 46 jaar, liepen ergere vleeswonden op. Alle drie zijn zij woonachtig te Boeschepe. Na enkele uren verblijf in de kliniek te Poperinge, gaven zij er, spijts hun verwondingen, de voorkeur aan huiswaarts gevoerd te worden. Abele- Grens: Monique ALLEIN, gediplomeerde coiffeuse, opent vanaf heden een Damescoiffure-salon. Casselstraat 55, Abele-Grens. Verzorgd werk. Krant van zaterdag 26 februari 1955 Toneelopvoering. De bekende toneelgroep “Verbroedering” uit Westouter, treedt zondag dezer, te 19 uur, op in de parochiezaal te Abele, met “Waar de Sterre bleef stille staan”, van Felix Timmermans omgezet door E.P. Joris Declercq. Prijs der plaatsen: 20fr. (in november 2004 trad het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen op in Abele met het stuk “Sterre”, een bewerking van het toenmalige stuk van Pater Declercq)

13

Auto in de gracht. Dinsdag 25 februari, ongeveer 18 uur, deed er zich op de baan AbeleCallicannes, opnieuw een ongeval voor ter hoogte van de bocht waar er de laatste tijden reeds meerdere auto’s van de baan weggeraakten. De genaamde DEZEGHER Maurits, wonende Werfstraat te Poperinge, vergezeld van Cyriel DEWILDE, wonende Abelesteenweg te Poperinge, kwam met zijn wagen in de gracht terecht. Gezien bij de val een paal werd geraakt, werd de bestelwagen betrekkelijk erg beschadigd. De twee inzittenden kwamen er zonder letsel vanaf. Krant van zaterdag 5 maart 1955 Vermakelijkheden: zondag 6 maart 1955 Abele-Callicannes. Grote prijskamp op de Golfbiljart, bij André PINCEEL. Man tegen man. Begin te 3 uur. Loting der medespelers.(nu: café “Au Nouveau St. Eloi”) Abele. Konijn van 5 kgr. door de uil te verbollen, “In de Zon”, bij de kinderen CUVELIER. Met prachtige muziek. Gegeven door Michel DEGRAEVE, bijgenaamd “Amerika”. Iedereen welkom. (nu: ’t Zonnetje, Mr.en Mevr. Piet VERBEKE – OPHALFENS Ann, Trappistenweg 39)

Krant van zaterdag 12 maart 1955 Rouwbericht. Vriendelijke uitnodiging tot het bijwonen van de Jaarmis, op Donderdag 17 maart te 9.30uur, in de parochiale kerk v. Abele, voor vrouw Zoë LEMAHIEU Wed. Remi DEHOUCK Vermakelijkheden: zondag 13 maart 1955 Abele. Herbergkermis en kaarting “In het Keizeltje” bij Emile WULLUSDAROU (nu: woning Trappistenweg 40, Mr. en Mevr. Georges Verdonck – Top Maria) Abele Callicannes. Herbergkermis en prijskaarting bij Fernand VERHEYDE Krant van zaterdag 19 maart 1955 Vermakelijkheden: zondag 20 maart 1955 Abele. Herbergkermis “In den Nieuwen Appel” bij Roger DEVOS (nu: Mevr. Marleen HOMMEZ, Trappistenweg 33)

14

Rouwberichten. Mevrouw Camiel POVER-CAPPELAERE, Kind. & Kleinkinderen, danken Familie, Vrienden en Kennissen voor de talrijke blijken van rouwdeelneming, betuigd bij het afsterven en de lijkdienst ven hun betreurde Echtgenoot, Vader, Schoonvader en Grootvader Mijnheer Camiel POVER, echtgenoot van Vrouw Godelieve CAPPELAERE Wie bij vergetelheid geen rouwbrief zou zijn toegestuurd, gelieve de Familie hierover te verontschuldigen. Feest bij de H. Hartbond. Op dinsdag 8 maart was Z.E.H. DE CLIPPELE, bestuurder der H. Hartbonden voor West-Vlaanderen te gast in Abele. ’s Namiddags en in de avond hield hij voor de leden van de H. Hartebond een gloedvolle toespraak en vertoonde een reeks lichtbeelden om de betekenis van de H. Mis beter toe te lichten. Tot slot werd de prachtige kleurfilm afgerold over de Mariale Feesten te Poperinge in 1954. Missiefeest. Zondagnamiddag was de feestzaal nogmaals nokvol gelopen. Z.E.P. BOERHAVE, Capucijn-missionaris in Pakistan, kwam zijn dorpsgenoten vertellen over zijn verre missiestreek. Vooraf kwamen de kinderen van de O.L.Vrouwschool voor het voetlicht en gaven enkele dans- en zangnummertjes ten beste. Handboogschuttersgilde. Op de wijk Abele vierde de handboogschuttersgilde “De Ware Vrienden” haar koning en kampioenen. Uiteindelijk was het Roger PINCEEL, wonende Abelesteenweg, die de koning- en tevens de kampioenentitel wegkaapte met 47 punten, voor André DERYCKE met 41 punten. Derde werd Roger VANDELANOTTE met 40 punten; vierde Urbain SOETE met 26 punten en vijfde Albert DEBERGH met 18 punten. Bij de kleine vogels was de uitslag: 1. DERYCKE Marcel, 102 p. 2. DEPPORTER Yves, 93 p. 3. TOP André, 83 p. 4. DEBOUTTE André, 82 p. 5. DEMOL Georges, 70 p. Krant van zaterdag 26 maart 1955 Vermakelijkheden van zondag 27 maart 1955 Abele. Prachtige damesfiets door de uil te verbollen “In de Zon”, gegeven door Jerome Veniere. 15

Hanenkampen. Zondag 27 maart 1955 Abele-Grens. – Grote Hanenkamp. Inschrijving te 14u30 Loting te 15uur. Park 15u30. Zondag 3 april 1955 Abele-Grens. Grote Partij van 10.000fr. tussen Vlamertinge – Passendale – Ieper tegen Oostende – Diksmuide – Gistel. Vijf van de negen en plezierhaan voor 1.000fr. Park 15.30uur. Zondag 10 april 1955 Abele-Grens. – Groot concours. – 1.000 voor 3.000fr. Met 2 hanen Inschr. 14u30. Loting te 15 uur. Park 15u30. Voor deze drie kampen zijn er misen te verkrijgen bij de inschrijving.

Caroline BLANCKAERT

16