Plan van aanpak versnellingsvraag: Versie: 28 09 2015
De versnellingsvraag Versnellingsvraag Stichting Klasse: Hoe kunnen we met de learning analytics vanuit dashboards, zoals dat van Snappet, in combinatie met andere gegevens uit bijvoorbeeld ParnasSys, de IB-ers en de leerkrachten beter faciliteren om tot de juiste interventies in het leerproces te komen, zodat de leerwinst kan worden vergroot? De toetscommissie van de PO-Raad heeft aangegeven dat de versnellingsvraag verbreed kan worden voor learning analytics uit andere systemen zoals Rekentuin en Muiswerk. De onderliggende vraag hoe je als leerkracht op basis van uitgebreide analytics en dataverzamelingen de juiste interventies weet te plegen is interessant. Overigens wordt binnen de Stichting Klasse niet met Muiswerk gewerkt.
Beantwoording van de versnellingsvraag door “denken en doen” De beantwoording van de versnellingsvraag vindt plaats vanuit “denken en doen”. Binnen Stichting Klasse zijn stappen gezet voor het verbeteren van het intervenieren door leraren en IB-ers. Door te doen in de scholen en daarop te reflecteren wordt nieuwe kennis ontwikkeld. Zo is gestart met het gebruik van Snappet, Rekentuin en Taalzee op scholen en is de wijze van gebruik in relatie tot leerwinst geëvalueerd. Op basis van de evaluatie wordt weer geëxperimenteerd met een aangepaste begeleiding van leraren en IB-ers. De activiteiten voor de beantwoording van de versnellingsvraag bouwen daarom direct voort op de stappen die al binnen de scholen van Stichting Klasse zijn gemaakt. Tegelijkertijd zijn dit wel nieuwe activiteiten voor de Stichting Klasse. Tijdens het proces van “denken en doen” is het belangrijk een brede scope te houden. Wat is er nog meer mogelijk naast het pad dat nu wordt bewandeld? Daartoe wordt een experiment gedaan met een innovatieve tool in bèta-versie. Ook wordt onderzocht of en hoe samen met enkele besturen enkele cruciale vragen rond het gebruik van learning analytics onderzocht kunnen worden. Specifieke aandacht gaat uit naar het regelen van privacy rond het gebruik van learning analytics.
Gefaseerd plan van aanpak De beantwoording van de versnellingsvraag heeft voorlopig als doorlooptijd het schooljaar 2015 / 16. In relatie met het innovatieve karakter van de activiteiten is niet voor de hele periode een concreet plan van aanpak op te stellen. Het voorliggende plan van aanpak beschrijft de activiteiten voor de periode september 2015 – december 2015. Aan het einde van deze periode zal een concreet plan van aanpak voor de volgende periode worden opgesteld. Het werken in perioden van vier maanden past bij het ritme van het doorbraakproject ICT en onderwijs.
Overall doel en eindbeeld In dit project beogen we de versnellingsvraag op basis van de concrete praktijk van scholen van de Stichting Klasse te beantwoorden. Op basis van de concrete praktijk wordt kennis voor de hele POsector ontwikkeld en overdraagbaar gemaakt. Een eerste eindbeeld is dat leraren en IB-ers op basis van learning analytics effectiever interveniëren, zowel dagelijks direct in de klas (wat betekent dat learning analytics worden gebruikt voor individuele begeleiding van leerlingen) als op lange termijn door reflectie op het onderwijsprogramma (wat betekent learning analytics voor instructie en klassemanagement?). De activiteiten kunnen tevens leiden tot input voor vraagarticulatie rond learning analytics vanuit de sector richting leveranciers van digitale onderwijsmiddelen, bijvoorbeeld in de vorm van een programma van eisen.
Uitwerking activiteiten en resultaten periode september 2015 – december 2015 1. Doorontwikkelen interveniëren op basis van learning analytics Snappet, Parnassys, Rekentuin en Taalzee Een belangrijke basis voor het beantwoorden van deze versnellingsvraag komt uit de resultaten van het afgelopen schooljaar uitgevoerde onderzoek door de Radboud Universiteit bij scholen van de Stichting Klasse. Dit onderzoek richtte zich op de meerwaarde van het werken met Snappet voor de verbeteren van de leerresultaten en de toegevoegde waarde voor het differentiëren in de klas. Het resultaat hiervan is o.a. schooloverzichten over het huidig gebruik van learning analytics / Snappet. De activiteiten worden uitgevoerd door O21. O21 is direct betrokken bij de eerdere activiteiten van Stichting Klasse en heeft hierdoor context specifieke expertise beschikbaar. Activiteiten:
Werkbijeenkomst met directeuren en IB-ers over visie op leerlijnen in relatie met Snappet. Tijdens deze bijeenkomst leggen schoolleiders en intern begeleiders het verband tussen de leerlijnen, de schooloverzichten van het gebruik van learning analytics / Snappet en de betekenis hiervan voor de inzet van Snappet. Hierbij zullen ook de onderzoeksresultaten van de Radboud Universiteit een rol spelen.
Werkbijeenkomst IB-ers over het duiden van schooloverzichten van het gebruik van learning analytics / Snappet. Tijdens deze bijeenkomst leren intern begeleiders de schooloverzichten beter te duiden en te vertalen naar praktische tips voor de leerkracht / teams. Werkbijeenkomst van IB-ers over de drie responsen in de praktijk. Tijdens deze bijeenkomst verdiepen we het handelen op basis van de drie responsen (leerstofbeheersing, vaardigheidsgroei en gedijen). We gaan in op drie responsen in relatie met de groepsbespreking. Tevens gaan we dieper in op de waarde van de analyse methodiek van Leeruniek in relatie met deze drie responsen. Intervisiebijeenkomsten leerteams per regio (Gouda, Waddinxveen, Bodegraven, Woerden). Per regio wordt een drietal intervisiebijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten staan de specifieke vragen / casussen van de leerkracht centraal.
Resultaten Stichting Klasse: o Geprofessionaliseerde IB-ers, kennis van data-analyse en lerarenbegeleiding; o Geprofessionaliseerde leraren Sectoraal: beknopte (deel)rapportage over: o cyclische verbeteren van het interveniëren op basis van learning analytics, o leidraad voor scholing en begeleiding gericht op het pedagogisch didactisch gebruik van learning analytics, o alsmede het effect van learning analytics op leerwinst. De effecten dienen gerelateerd te kunnen worden aan de effecten van de pilotscholen uit actielijn 2. Planning De (deel)activiteiten vinden plaats gedurende het hele schooljaar 2015 / 16.
2. Pilot Leeruniek Uit een korte analyse van het aanbod van innovatieve tools op het vlak van learning analytics is naar voren gekomen dat Leeruniek beloftevol kan zijn. Leeruniek is een tool aan het ontwikkelen die op basis van data uit Snappet en CITO gegevens digitale adviezen geeft aan leerkrachten om interventies in het leerproces uit te voeren op het gebied van taal en spelling. De tool is op dit moment in een bèta-versie beschikbaar. Door een pilot met deze tool uit te voeren bij enkele scholen, kan inzicht worden verkregen of deze wijze van werken leidt tot effectievere interventies. De begeleidingsactiviteiten worden uitgevoerd door O21 en Leeruniek. De evaluatie wordt uitgevoerd door de Radboud Universiteit. Activiteiten
Voorbereiden beschikbaarheid Leeruniek en regelen gebruik informatie Snappet en Cito voor Leeruniek voor 4-7 pilotscholen ; Instrueren van leraren teams van 4-7 pilotscholen over het gebruik van Leeruniek; Uitvoeren van pilot bij de 4-7 pilotscholen en begeleiden van de pilots in het gebruik van Leeruniek Evalueren van de pilots op ervaringen van leraren en IB-ers en ook effecten op leerwinst.
Resultaten
Stichting Klasse: o Verhoging leerwinst leerlingen op spelling; o Versterking interventiekracht leraren richting leerlingen o Versterking interventiekracht IB-ers richting leraren Sector: beknopte (deel)rapportage over: o werkwijze rond pilots o effecten van pilots. De effecten dienen gerelateerd te kunnen worden aan de effecten uit actielijn 1.
Planning De (deel)activiteiten vinden plaats gedurende het schooljaar 2015/16.
3. Houden van een brede scope Activiteiten
(Bestuurlijk) overleg met de besturen die de versnellingsvraag hebben ondersteund: SCO Lucas en GPOWN: o Hoe staat men beleidsmatig ten opzichte van de inzet van learning anlytics? o Welke onderwerpen kunnen bovenbestuurlijk worden georganiseerd? Afhankelijk van de uitkomsten kunnen gezamenlijke vervolgactiviteiten worden opgepakt.
Brainstormsessies met leraren en IB-ers van Stichting Klasse en eventueel de twee ondersteunende besturen van 1 dagdeel over resp.: o Welke informatie hebben leraren en IB-ers nodig om te interveniëren in het leerproces om leerwinst te verhogen? Welke data kan worden gecombineerd en geanalyseerd om tot goede adviezen voor IB-ers en leraren te komen? o Hoe kan een goede balans ontstaan tussen de rationele benadering van learning analytics en het pedagogisch inzicht van de leerkacht (sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling, motivatie, leerstijl, talent, etc.) o Hoe verhoudt convergent differentiëren zich tot gepersonaliseerd leren (divergente differentiatie) en hoe is dit zo te organiseren dat de leerkracht regie houdt op het leerproces? De inzet van digitaal leermateriaal kan leiden tot meer individueel leren. De Stichting Klasse heeft de visie dat de basis van het leren samenwerkend leren is. Op basis van de uitkomsten van de brainstormsessies worden vervolgactiviteiten gedefinieerd. Hierbij kan worden gedacht aan een beknopt data-analyse traject rond leerlingkenmerken, resultaatkenmerken en leerwinst. Deze data-analyse kan dan in de volgende periode van vier maanden plaats vinden.
Expertmeeting over hoe de privacy van het werken met learning analytics zo goed mogelijk kan worden geregeld, zowel in juridische zin als via duidelijke en open communicatie naar met name ouders. De expertmeeting resulteert in activiteiten die de privacyrandvoorwaarden voor de activiteiten 1 en 2 waarborgen. Concreet gaat het hier om overleg met Leeruniek over de
bewerkerssovereenkomst, het geven van feedback op producten die Stichting Klasse ontwikkelt voor de schoolleiders om privacy te bespreken met ouders, advies over het hanteren van privacy rond het onderzoek van de Radboud Universiteit Resultaten
Stichting Klasse: o Input voor het traject van “doen en denken” Sector: beknopte (deel)rapportage met: o de informatiebehoefte van leraren en IB-ers voor interveniëren. o Leidraad voor aanpak privacyrandvoorwaarden bij werken met learning analytics.
Planning De (deel)activiteiten vinden plaats van september tot en met december 2015.
Communicatie Vanuit het project zal periodiek gerapporteerd en gecommuniceerd worden over de voortgang van het beantwoorden van de versnellingsvraag. Dit kan in de vorm van een informele nieuwsbrief (bijvoorbeeld 1 x per maand) en formele rapportages over de voortgang via de website van de PORaad. Hierover worden nog nadere afspraken gemaakt.
Projectorganisatie De algehele projectleiding is in handen van Frank Tigges (lid CvB Stichting Klasse). De operationele projectcoördinatie voor activiteiten 1 en 2 zal worden uitgevoerd door Kim Peters (beleidsmedewerker onderwijskwaliteit). De projectgroep zal verder worden gevormd door 2 schooldirecteuren, 2-3 IBers en een aantal leerkrachten. De projectgroep heeft als taak de coördinatie van de uitvoering van activiteiten. De projectcoordinatie van activiteit 3 zal worden uitgevoerd vanuit het doorbraakproject / Kennisnet. Deze projectcoordinator is ook verantwoordelijk voor het organiseren van de klankbordgroep (zie onder) en de communicatie richting de sector over de voortgang van de versnellingsvraag. Voor de verbreding van de resultaten zal een externe klankbordgroep worden ingericht. Deze bestaat uit een vertegenwoordiger van SCO Lucas en GPOWN, alsmede Kennisnet. De taak van de klankbordgroep is bespreken van (tussen)resultaten vanuit het perspectief van verbreding naar de sector. Daarnaast is maandelijks overleg tussen de projectleiding en Kennisnet over de projectuitvoering. Vanuit Kennisnet is Marius van Zandwijk de contactpersoon.
Begroting
