PensioenPraat 40 JAAR. pensioen- fonds. Uitgave van Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Nr. 41 December 2010

PensioenPraat Uitgave van Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics

40pensioenJA AR

fonds

Nr. 41 • December 2010

Een reünie van onze pioniers!

Recht op nabestaandenpensioen? Nooit over gesproken.

Nr. 41 - DECEMBER 2010

Secretariaat bestuur Postbus 117 4600 AC Bergen op Zoom Administratie TKP Postbus 501 9700 AM Groningen Pensioendesk Tel. (050) 582 79 66 [email protected] www.tkppensioen.nl Redactie Debbie Hameetman, Carla Ligtenberg, Jan-Leen Boot, Lau de Smet, Arthur Smit, Peter van Tilburg (DR-lid), Saskia Op het Veld (TKP) Lezerspanel Christine Blommerde, Hedwig Meesters, Roos Proto, Marcel Melsen, Donald van Sintemaartensdijk Fotografie Albert Joosen, Bergen op Zoom Vormgeving Kreateam Communicatie bv, Wouw

www.pensioenfondssabic-ip.nl PensioenPraat is bestemd voor alle actieve deelnemers en gepensioneerden. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. Bepalend is het pensioenreglement. Klachten Heeft u een klacht over de pensioenregeling of de dienstverlening? Op www.pensioenfondssabic-ip vindt u een klachtenformulier.

Het bestuur wenst u een voorspoedig 2011 Met de kerstdagen voor de deur is het een mooi moment om terug te kijken op het afgelopen jaar. 2010 was een jaar waar het bestuur met gemengde gevoelens naar terugkijkt. Het begon zo mooi: eind 2009 was de dekkingsgraad zo hoog dat we dachten dat we veilig de gemiste verhoging (indexatie) van 2009 konden inhalen. Zelfs als we rekening hielden met de eis van DNB extra geld te reserveren voor de verwachte stijging van de levensverwachting. De ontwikkeling van de dekkingsgraad stelde ons tot en met april in het gelijk. Daarna veranderde de situatie. Waardoor kwam dat? Daar is een duidelijke oorzaak voor aan te wijzen. Omdat de rente daalde moesten pensioenfondsen meer geld in kas hebben om de toekomstige pensioenen te kunnen betalen. Elders in deze PensioenPraat leest u hier meer over. Gelukkig hadden we al in het begin van het jaar besloten een nieuwe ALM studie te laten maken, met name om te toetsen of we ons beleggingsbeleid aan moeten passen. De resultaten van die studie werden in de laatste maanden van dit jaar bekend en we nemen ze mee voor het beleidsplan voor het komende jaar. Behalve deze financiële ontwikkelingen speelt bij de dekkingsgraad ook mee dat mensen steeds ouder worden. Per december 2009 moest het fonds van DNB al 3,5% extra geld reserveren om dit op te kunnen vangen. Per december 2010 kwam daar ongeveer 4% bovenop. Dit was allemaal niet voorzien in het vorig jaar ingediende herstelplan. Het lijkt er op dat we over dit jaar geen toeslag krijgen verleend. De onderneming, SABIC-IP, heeft ook dit jaar weer loyaal de herstelbijdrage betaald aan het fonds. Het bestuur en het managementteam van de onderneming onderhouden regelmatig contact over het gevoerde beleid en wat voor effecten

• PensioenPraat

2

dat heeft voor zowel de deelnemers als voor de onderneming. In de laatste maanden van het jaar loopt de marktrente weer iets op en over het hele jaar gemeten zijn de beleggingsresultaten positief. Hierdoor komt het fonds weer in de buurt van het herstelplan dat het in 2009 indiende bij DNB. Wij wensen u prettige feestdagen en een goede jaarwisseling. Het Pensioenfondsbestuur

40pensioenJAAR

fonds

Het 40-jarig jubileum van ons pensioenfonds Zo’n jubileum kunnen we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. U heeft dan ook de afgelopen PensioenPraten al over het jubileum kunnen lezen. Deze PensioenPraat is zelfs het themanummer van het 40-jarig bestaan. In 2011 bestaat niet alleen ons pensioenfonds 40 jaar, maar ook de vestiging Bergen op Zoom. Het pensioenfondsbestuur heeft besloten om aan te sluiten bij de feestelijkheden rond dit ‘site’-gebeuren. We komen daar dus in 2011 met gepaste trots op terug.

Hoe gaat het nu met uw pensioenfonds? In de media heeft u al vaker de term ‘dekkingsgraad’ kunnen horen en lezen. Ook in de afgelopen PensioenPraten hebben we het hierover gehad. In dit nummer gaan we er nader op in. Wat is de dekkingsgraad? De dekkingsgraad geeft aan hoe een pensioenfonds er financieel voor staat. Bij een dekkingsgraad van 100% heeft een pensioenfonds voldoende vermogen om alle huidige en toekomstige pensioenen (zonder toeslagverlening) te kunnen betalen. Dit ziet er in een formule als volgt uit: (Totale bezittingen / totale verplichtingen) x 100% = dekkingsgraad Hieronder leest u meer over de formule. Totale bezittingen Dit is de waarde van de beleggingen en het geld dat het pensioenfonds nog krijgt uit premies (de vorderingen) en de hoeveelheid geld die het fonds in kas heeft. De waarde van de beleggingen bestaat uit: • Aandelen: de waarde die de aandelen op de markt waard zijn • Private equity: dit zijn risicovolle investeringen in niet beursgenoteerde ondernemingen. Hiervoor bestaat geen marktwaarde. Accountants controleren dit regelmatig. • Onroerend goed: Pensioenfonds SABIC-IP belegt in het onroerendgoedfonds TREF. Dat belegt op haar beurt in een groot aantal fondsen. Accountants controleren dit regelmatig. • Vastrentende waarden: dit zijn grotendeels obligaties en die tegen marktprijzen worden gewaardeerd. De waarde van obligaties is onder andere afhankelijk van de marktrente. Als die daalt, stijgt de waarde van een obligatie, dus als de rente stijgt, zakt de waarde van de obligatie.

Voorbeeld: ik koop een obligatie van e 1000 met een looptijd van 1 jaar bij een marktrente van 5% De prijs daarvan is e 952,38, want als ik e 952,38 een jaar op de bank zet tegen 5% rente, ontvang ik e 1000. Als de volgende dag de rente zakt naar 3% is de obligatie opeens e 970,87 waard, want als ik e 970,38 een jaar op de bank zet tegen een rente van 3%, ontvang ik e 1000. Dat is een winst van e 18,49.

Voor een particuliere belegger is dit mooi: verkoop de obligatie, strijk de winst op en beleg in iets anders. Voor een pensioenfonds ligt dit anders. Je kunt bij dalende rentes niet steeds verkopen want dan zou het fonds steeds meer beleggen in aandelen en neemt het marktrisico op aandelen evenredig toe. Bijkopen van goedkope obligaties is ook niet goed, want dan zakt de toekomstige opbrengst (rendement). Om uit deze spagaat te

komen gebruiken pensioenfondsen langetermijnmodellen, zoals we ook gebruiken bij een ALM studie. Uit het voorgaande blijkt dat de waarde van de bezittingen afhankelijk is van de marktwaarde van een deel van de beleggingen, van de rente voor de obligatieportefeuille en van de waarde van nog een aantal niet beursgenoteerde beleggingen. Totale verplichtingen De verplichtingen van een pensioenfonds bestaan uit de waarde van de toekomstige pensioenbetalingen en eventuele uitstaande rekeningen die nog betaald moeten worden. De waarde van de toekomstige pensioenbetalingen wordt berekend in twee stappen. Stap 1: Er wordt berekend hoeveel pensioen de deelnemers hebben opgebouwd. Dat gebeurt per deelnemer en daarna Lees verder op pagina 4 • PensioenPraat

3

VERVOLG VAN PAGINA 3

tellen we die betalingen per jaar bij elkaar op. Zo brengen we de toekomstige pensioenbetalingen in beeld. Stap 2: De toekomstige betalingen worden per jaar gewaardeerd tegen de marktrente die voor dat jaar geldt. Dat is op dit moment lastig. Hiervoor volgen we namelijk de swapcurve volgens DNB (ook wel rentetermijnstructuur, rts). De manier van berekenen is eigenlijk precies hetzelfde als hiervoor is uitgelegd voor de waarde van een obligatie. Als je in het voorbeeld in plaats van obligatie het woord pensioenbetaling invult, zie je dat voor een pensioen van e 1.000 in jaar 1, de waarde verandert van e 952,38 in e 970,87, oftewel als de rente zakt van 5% naar 3%, moet je e 18,49 meer in kas hebben! Het probleem voor pensioenfondsen is dat de toekomstige pensioenbetalingen veel langer doorlopen dan de obligaties en dat de obligaties maar een gedeelte van de beleggingen vormen. Verandering van de rente heeft daardoor grote invloed op de dekkingsgraad. Dat zie je dit jaar terug in de ontwikkeling van de dekkingsgraad. Een tweede probleem is de levensverwachting: als die stijgt, worden de pensioenbetalingen en daarmee de verplichtingen ook groter. Eind december moeten we de sterftetafels weer aanpassen. Ook dit zal een negatieve invloed hebben. Dekkingsgraad Ondanks dat de bezittingen vanaf januari tot oktober stegen van 622,8 naar 684,6, daalde de dekkingsgraad van 108,7% naar 100,7%. De dekkingsgraad verslechterde terwijl we duidelijk een goed beleggingsresultaat hadden. De oorzaak zit in de ontwikkeling van de verplichtingen. Die stegen in dezelfde periode van 573,0 naar 697,9. De belangrijkste oorzaak daarvan is de rente. Op jaarbasis zakte die van 4,184% naar 3,22%.

• PensioenPraat

4

Al uw pensioen op één plek in het Pensioenregister Weet u hoeveel pensioen u later krijgt? Veel mensen zijn slecht op de hoogte van hun toekomstige pensioeninkomen, zeker als ze meerdere werkgevers hebben gehad. Vaak ook met verschillende pensioenregelingen. Het kan dus zijn dat u niet meer weet waar u pensioen heeft opgebouwd. Om meer duidelijkheid te geven komt er vanaf 1 januari 2011 een Pensioenregister. Hierin staan alle pensioenen die u in Nederland in de loop van uw leven heeft opgebouwd. Doel Het Pensioenregister moet het voor iedereen mogelijk maken om op één punt een eenvoudig en volledig overzicht te kunnen krijgen van alle door hem of haar opgebouwde pensioenaanspraken en de AOW-uitkering. Het Pensioenregister laat ook zien waar het pensioen is opgebouwd en waar u dus terecht kunt voor meer informatie. Hoe werkt het? Elke Nederlander met een Burgerservicenummer en DigiD krijgt toegang tot

www.mijnpensioenoverzicht.nl. Nadat u hebt ingelogd, worden de gegevens opgehaald bij de Sociale Verzekeringsbank, pensioenfondsen en verzekeraars. De informatie is gebaseerd op het Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Alle gelijke pensioengegevens worden bij elkaar opgeteld en als één geheel getoond. Zo kunt u dus vanaf 1 januari 2011 zien wat u totaal aan pensioen heeft opgebouwd.

Jan Aerts blikt terug

De afgelopen 20 jaar Mij is gevraagd een korte terugblijk te geven over de laatste 20 jaar van het pensioenfonds. Anderen graven nog verder terug in de geschiedenis van het fonds; dat was vóór mijn tijd. Ik kwam in het bestuur doordat de toenmalige financieel directeur van GE Plastics Europe mijn kamer kwam binnenwandelen en mij meedeelde: “by the way Jan, from now on you are in the board of the pension fund”. Nou, dat heb ik geweten: tot op de dag van vandaag heb ik het er druk mee gehad. En dat terwijl ik al vijf jaar met pensioen ben. Toen ik in het bestuur kwam werd ik door mijn kersverse collega’s als een door de onderneming aangestelde zetbaas gezien. Gelukkig veranderde dat snel toen bleek dat ik mij onafhankelijk opstelde en ik over het voetlicht kon brengen dat de belangen van de werkgever en die van de werknemer lang niet altijd tegengesteld zijn, maar vaak parallel lopen. Conservatieve beleggingsportefeuille Ten tijde van de toetreding tot het bestuur in 1990 was het fonds bezig met het implementeren van een verbeterde pensioenregeling. We liepen daarvoor behoorlijk achter vergeleken met andere fondsen. Er was besloten de kwaliteit van de pensioenregeling op te trekken tot bijna het niveau van de regeling van de club die net was overgenomen, BorgWarner Chemicals. Onze beleggingen waren uitbesteed aan één uitvoerder. De beleggingsportefeuille was in die tijd zeer conservatief: voor het overgrote deel bestond die uit obligaties. De beleggingscommissie heeft er hard aan gewerkt om meer aandelen in de portefeuille te krijgen. In de 90-er jaren pakte dat zeer goed uit en het vermogen van het fonds, waar de pensioenen uit betaald moeten worden, steeg fors.

In die tijd had het fonds problemen met de administratie. Er is veel energie gestoken in het op orde krijgen van de administratie, met name door de administratie uit te besteden. Aanvankelijk bleek dit geen succes te zijn en er werd besloten van administratief uitvoerder te veranderen. Zo kunnen we de laatste 10 jaren bestempelen als de tijd waarin het fonds de administratie en de daarbij behorende dienstverlening aan de deelnemers, goed op de rails heeft gekregen. Maar, tegelijkertijd zorgden twee economische crisissen in dezelfde tijd ervoor dat het met het fonds financieel minder voor de wind ging. Ten tijde van elk van die crisissen moest er voor de toezichthouder, De Nederlandsche Bank, een herstelplan geschreven worden. Het eerste heb ik zelf opgesteld, toen ik, naast bestuurslid ook directeur van het fonds was. Het tweede herstelplan is nu nog in werking en het is maar te hopen dat het fonds zo snel mogelijk uit de herstelfase komt. Dat is het geval als het vermogen ongeveer 30 procent hoger is dan de pensioenverplichtingen. De pensioenwereld anders dan 20 jaar geleden De pensioenwereld vandaag de dag is totaal anders dat zo’n 20 jaar geleden. In die tijd had bijna niemand het over pensioen en in de krant las je er zelden iets over. Tegenwoordig staan de kranten vol over het pensioengebeuren. De mensen zagen vroeger pensioen als iets vanzelfsprekends en als je 40 jaar gewerkt had kon je rekenen op 70 procent van je laatst genoten salaris. Tegenwoordig is die vanzelfsprekendheid er niet meer.

De mensen beginnen zich dan ook in toenemende mate ongerust te maken over hun pensioen. De belangrijkste bedreigingen voor het pensioen zijn thans de vergrijzing, het steeds ouder worden van de bevolking, de onzekere rendementen op de beurzen waar de fondsvermogens zijn belegd en het feit dat de rekenrente dagelijks verandert, terwijl die in het verleden een vast percentage van 4 procent bedroeg. Het besturen van een pensioenfonds is tegenwoordig een tijdrovende bezigheid mede omdat bestuurders zo goed mogelijk dienen om te gaan met die onzekerheden. Daarbij komt nog dat de wet en de toezichthouders steeds strengere eisen zijn gaan stellen. De conclusie die we kunnen trekken is: ‘er is altijd wel wat!’ Jan Aerts

40pensioenJA AR

fonds

• PensioenPraat

5

40 jaar pensioenfonds

Een reünie van onze Zaterdag 13 november 2010 - Het plenst en er waait een stevige

bries. Kortom, het weer zit niet mee. Maar de koffie staat klaar, zoals ook de commissie van ontvangst in de personen van Tonnie en Lau de Smet. ‘Het feest kan beginnen! De reünie van de oprichters van ons pensioenfonds is een feit!’ En een feest werd het! Een unieke bijeenkomst van herkenning, weerzien, luisteren, lachen en misschien hier en daar even slikken, voor de mannen-van-het-eerste-uur: Jan Boesveld (80), E.G. van der Spek (83), Jan Bussink (83), Cor Bosman (72), Frans van Doesum (76) en Nanno Versteegh (70). Deze grondleggers van ons pensioenfonds tekenden op 14 december 1970 de eerste statuten, onder het toeziend oog van notaris Herman Bruijs uit Arnhem. De oprichting per 1 januari 1971 was een feit. Als ‘cadeautje’ had Nanno Versteegh de originele oprichtingsdocumenten bij zich ter overhandiging.

Startkapitaal Het toenmalige startkapitaal was 650.000 gulden, voornamelijk verkregen uit de pensioenreserves van de AKU. Veertig jaar later spreken we over een bedrag van 640 miljoen euro. Dat laatste even om aan te geven hoe alles in die 40 jaar is veranderd. Ook toen al was het eerste bestuur onderverdeeld in twee delegaties: drie personen vanuit de deelnemers gekozen, namelijk de heren Boesveld, Bosman en Versteegh en die personen namens de werkgever benoemd, de heren Bussink, van der Spek en van Doesum.

40pensioenJA AR

fonds

Jan Bussink: “De kracht van dit bestuur was de opbouw ervan. Wij, de bestuursleden, waren gelijkwaardige partners, zowel vanuit de werknemers- als de werkgeversdelegatie.” “En”, gaat Jan Boesveld verder, “we hebben ook een aantal mooie verbeteringen kunnen realiseren: De pensioenopbouw begon in vergelijking met de AKU reglementen nu al op 21-jarige leeftijd (was 25) en de pensioneringsleeftijd voor mannen en vrouwen werd gelijk gesteld op 65 jaar.”

De oprichters van ons pensioenfonds. Van links naar rechts: Jan Boesveld, Frans van Doesum, E.G. van der Spek, Jan Bussink, Cor Bosman en Nanno Versteegh.

• PensioenPraat

6

pioneers! Voorzichtig beleggen E.G. van der Spek werd de eerste voorzitter. E.G. hierover: “We belegden heel voorzichtig en heel safe. De eerste 10-12 jaar kenden we rentes tussen de 8 en 12 procent en je moest al gek zijn, wilde je de nodige 4 procent niet maken.” In vergelijking met heden ten dage ging beleggen vrij amateuristisch. E.G. kende een vertrouwspersoon en als er weer wat geld in de pot zat, werd deze persoon gebeld en gaf hij het bestuur goede adviezen. E.G. herinnert zich nog een meningsverschil met de Director Finance van GE. “We belegden toen in ponden en volgens hem moesten we beleggen in dollars. Ik was het daar niet mee eens en kreeg een groot meningsverschil hierover met hem. Uiteindelijk bleek dat ík gelijk had gehad, maar ik had er toen genoeg van en stapte uit het bestuur. De optimale samenwerking met het bedrijf moest natuurlijk ook gegarandeerd blijven voor het fonds”.

Mijlpalen ◗ Eind 1970 van de vorige eeuw nam een zestal oud AKU medewerkers, op dat moment gedetacheerd bij het nieuwe GE-bedrijf, het initiatief om een eigen pensioenfonds op te richten. ◗ In december 1970 werden de eerste Statuten ondertekend. ◗ In 2001 gingen we over van eindloonsituatie naar middenloonsituatie. ◗ In 2007 stapten we over van Stichting GE Pensioenfonds naar de Stichting Pensioenfonds SABIC-IP.

Een unieke bijeenkomst van de mannen-van-het-eerste-uur. Links op de voorgrond gastheer Lau de Smet.

Pas later, naar mate de pot groeide, werd er belegd bij de ABN-Amro. Ten tijde van de gigantische economische groei is het fonds overge-stapt naar GE Asset Management, maar toen was alleen Jan Boesveld nog lid van het bestuur. De anderen hadden toen het stokje al overgegeven. Gouden tijd Geslaagd was deze kleine reünie vooral vanwege de unieke ontmoetingen tussen oude bekenden. Frans van Doesum (destijds HR manager) en Nanno Versteegh (Sales) hadden de anderen sinds begin jaren ‘70 niet meer gezien. Er werden herinneringen opgehaald en annekdotes gedeeld, maar er werd voornamelijk verteld over die goeie ouwe tijd. Het was een ‘gouden tijd’, aldus de aanwezigen. Er werd gesproken over de Arnhem-periode aan de Kleefsewaard, waar de eerste naam van het nieuwe bedrijf nog even een discussie punt was: Polychemie/GE/ AKU? of Polychemie/AKU/GE? Er werd gesproken over de verkoop van Polycarbonaat, die 40 jaar geleden 9 gulden de kilo moest opbrengen. Ter vergelijking:

vandaag de dag is dat 2,50, euro/kg. Alle directeuren passeerden de revue; de opmerkelijke Salesmeetingen werden uit de stoffige herinneringskasten gehaald en de gegane carrières van de aanwezigen werden besproken. Een opvallend detail: ook het kantoorpersoneel stond in Arnhem regelmatig achter de extruders om productie te draaien. Opmerkelijk is dat geen van de aanwezigen ‘gestopt’ is met werken na pensionering. Bezige baasjes dus, allemaal, stuk voor stuk. ‘Ontroerend al die verhalen’ Het werd een bijzondere middag. Lau de Smet (bestuurslid Communicatie in het huidige bestuur): “Ontroerend al die verhalen van vroeger, het laat zien hoe bijzonder het is dat we ons 40-jarig jubileum mogen starten met deze unieke reünie. Een voltallige bijeenkomst die we, gezien de leeftijd van de reünisten, over nog eens tien jaar misschien niet meer kunnen houden. Vandaar dat deze gebeurtenis ‘uniek’ genoemd mag worden!”

• PensioenPraat

7

40 jaar pensioenfonds

De laatste jubileumprijsvraag Het pensioenfonds bestaat dit jaar 40 jaar. In het najaar van 1970 is ons pensioenfonds gestart. In PensioenPraat willen we aandacht besteden aan dit heugelijke feit. Om u te prikkelen heeft de redactie voor dit jaar een prijsvraag opgezet met vragen uit onze rijke historie. Dit keer de derde en laatste prijsvraag De laatste jubileumprijsvraag Voor de laatste prijsvraag doen we iets bijzonders als jubilerend fonds: een verzorgd weekendje Groningen. Groningen is niet alleen een bruisende stad, het is ook de stad waar TKP, de uitvoerder van het pensioenfonds, gevestigd is. Het fonds hoopt net zo veel antwoorden te krijgen als dat we PensioenPraten uitsturen (2000). Twijfelt u? Waag dan vooral de gok. Want wie weet kunt u

straks naar het Groninger Museum of staat u boven op de Martinitoren. Of wat dacht u van koffie met Groninger koek? Stuur uw antwoord voor 1 februari naar [email protected] of per post naar: Stichting Pensioenfonds SABIC-IP, Postbus 117 4600 AC Bergen op Zoom

De vraag van deze PensioenPraat: WIE WAS DE EERSTE DIRECTEUR VAN ONS PENSIOENFONDS? A) E.G. VAN DER SPEK B) SJOERD HOOGTERP C) JAN AERTS

40pensioen-

De redactie

JA AR

Eric Roovers winnaar prijsvraag 2

fonds

Eric schreef ons naast het juiste antwoord ook dat hij hoopte dat er nu wat meer deelnemers zouden zijn. Inderdaad, het zijn er meer dan één, maar nog lang niet genoeg. Er kwamen in totaal zes antwoorden binnen waarvan drie juist waren. Het goede antwoord was antwoord B. In 1970 werd gestart met een kapitaal van 650.000 echte Nederlandse guldens. Die werden destijds door de AKU meegegeven als opgebouwde pensioenrechten van de 93 werknemers die bij de nieuwe onderneming General Electric Plastics B.V. gingen werken. Voor de prijsvraag hebben we dat omgerekend naar rond e 295.000. Om de winnaar te bepalen, is geloot. Eric Roovers is de winnaar geworden van de cadeaubon van e 25. Met de cadeaubon op zak heb ik afgesproken met Eric in de kantine van de FCP waar hij al weer zes jaar in de ploegendienst • PensioenPraat

8

Eric Roovers koos het meest voor de hand liggende - en daarmee juiste - antwoord.

werkt met veel aandacht voor de kwaliteitsbepalingen van de producten. Zijn analistenopleiding komt hem daarbij nog steeds van pas. Eric vertelde dat hij het juiste antwoord had gekozen als de

meest voor de hand liggende, kijkend naar het aantal deelnemers van toen. Eric, gefeliciteerd. Lau de Smet

40pensioenJA AR

fonds

Yvonne den Bakker en Debbie Hameetman

Interview met Yvonne den Bakker en Debbie Hameetman

De gevolgen van de verkoop van GE Plastics voor het pensioenfonds, een terugblik Wat de verkoop van GE Plastics in september 2007 voor dit pensioenfonds heeft betekend? Yvonne den Bakker en Debbie Hameetman kijken elkaar aan, en zeggen bijna in koor: ‘Waar zullen we beginnen? Hiermee kunnen we een hele PensioenPraat vullen’. Ze leggen kort uit wat er allemaal is gebeurd: eind 2006, begin 2007 werd voorzichtig duidelijk dat GE onze Plastics divisie wilde gaan verkopen. Beiden waren in die tijd lid van het toenmalige pensioenbestuur. “Met dat bestuur zijn wij direct in beeld gaan brengen wat dat allemaal zou kunnen betekenen voor de pensioenpositie

van alle actieve deelnemers, slapers en gepensioneerden. Uitgangspunt voor het bestuur was steeds dat het bij haar besluitvorming rekening moest houden met een evenredige behartiging van de belangen van alle betrokkenen. Daarbij stond een rechtvaardige verdeling van de beschikbare middelen centraal. Hierbij werd onder andere rekening gehouden met een gelijkwaardig indexatieperspec-

tief (verhoging van het opgebouwde pensioen) voor alle betrokkenen, zowel voor de vroegere GE Plastics deelnemers als de deelnemers van andere GE divisies in Nederland. De verantwoordelijkheid voor de manier waarop een eventuele opsplitsing van het pensioenfonds of een collectieve waardeoverdracht zou Lees verder op pagina 10 • PensioenPraat

9

VERVOLG VAN PAGINA 9

worden uitgevoerd, lag bij het bestuur. De deelnemersraad had een adviserende functie. Uiteraard werd de hele procedure nauwlettend door De Nederlandsche Bank gecontroleerd.” Nieuw pensioenfonds “Omdat GE Plastics de grootste aangesloten onderneming was in het toenmalige fonds, werd zij als hoofdsponsor van het fonds beschouwd. De normale gang van zaken is dat bij een verkoop van de hoofdsponsor het pensioenfonds meegaat met de hoofdsponsor, in dit geval GE Plastics. In de verkoopovereenkomst met SABIC is hiervan niet afgeweken. Het voormalige GE Pensioenfonds werd nu dus omgezet in het Sabic-IP Pensioenfonds. En dat betekende dat een oplossing moest worden gezocht voor de deelnemers die nog bij de overige GE bedrijven in Nederland werkzaam waren. Er werd besloten dat GE een nieuw pensioenfonds in Nederland zou oprichten voor alle overige deelnemende ondernemingen die deel bleven uitmaken van GE. Op 1 september 2007 is dit fonds opgericht onder de naam GE Pension NL 2007 (ter onderscheid van de vroegere Stichting GE Pensioenfonds). De waarde van de pensioenen van alle actieve GE werknemers werd eind 2008 naar dit nieuwe fonds overgedragen nadat De Nederlandsche Bank haar toestemming had verleend aan beide fondsen over de voorwaarden van de waarde-overdracht. Zo was na de splitsing zekergesteld dat de financiële positie van beide fondsen zou voldoen aan de wettelijke vereisten.”

• PensioenPraat

10

Yvonne werd benoemd als voorzitter van het nieuwe bestuur. Het nieuwe GE fonds is nog een jong pensioenfonds, met iets meer dan 1.100 actieve deelnemers, bijna 300 slapers en minder dan 10 gepensioneerden. Het belegd vermogen is nu ongeveer e 98 miljoen. Gelijkwaardige uitdagingen Inmiddels zijn we drie jaar verder en kijken Yvonne en Debbie terug op een drukke tijd waarin er door alle bestuurders van beide pensioenfondsen hard is gewerkt om alles in goede banen te leiden. Met de huidige pensioencrisis zien beide fondsen zich voor gelijkwaardige uitdagingen gesteld. De dekkingsgraad in beide fondsen vertoonde de afgelopen jaren een gelijkwaardige ontwikkeling en de indexatie ambities staan bij beide fondsen onder druk (net als bij vele andere fondsen in Nederland). Felicitaties Voor beide fondsen geldt dat ook in de komende jaren veel gevraagd wordt van de pensioenbesturen om de pensioenen van alle deelnemers op een solide, toekomstbestendige en prudente wijze te beheren. Yvonne merkt op dat het GE fonds het 40 jarig bestaan van ons fonds niet als zodanig zal vieren omdat zij zichzelf als een nieuw en heel jong fonds beschouwen. Maar door de historische banden is het leuk om samen terug te kunnen kijken op de overgang en zij feliciteert ons namens haar gehele bestuur van harte met dit jubileum!

Gaat u verhuizen? Als u binnen Nederland verhuist, is het niet nodig om een adreswijziging door te geven. Deze ontvangen wij automatisch via de Gemeentelijke Basisadministratie. Een verhuizing naar en in het buitenland moet u wel zelf aan de administratie van het pensioenfonds doorgeven. Dit is ook belangrijk als u uit dienst treedt en uw pensioenrechten bij ons fonds achterlaat. Wij willen u immers wel kunnen bereiken rond uw pensioendatum om uw pensioen tot uitkering te kunnen laten komen.

‘Recht op nabestaandenpensioen? Nooit over gesproken!’ Aan tafel zit Tonny Bostersvan Meer. Ze is weduwe van de in mei 2005 verongelukte Jan Bosters, destijds werknemer van General Electric Plastics. “We hebben er nooit over gesproken, over doodgaan en wat er dan wel of niet financieel geregeld was. Je schuift het van je af totdat de dag komt dat je er zelf mee wordt geconfronteerd”, vertelt Tonny. De dag dat Jan verongelukte staat nog in haar geheugen gegrift. ’s Avonds kwam de politie aan de deur met twee mensen van ‘de GEP’. Enkele dagen later kwam de directeur van het Pensioenfonds met drie collega’s om alles met haar persoonlijk door te spreken en te regelen. Tonny is vol lof over de manier waarop het pensioenfonds haar heeft geholpen en ondersteund. Jan zei altijd: “Als er wat gebeurt, dan zit dat wel goed bij de GEP, alles is daar goed geregeld.” En Tonny heeft dat ook zo ervaren. Alle papieren zijn uit de kast gehaald en de mensen van het pensioenfonds hebben alles voor haar geregeld, ook met betrekking tot de eerdere werkgevers van Jan. Tonny hoefde zich nergens zorgen over te maken.

We denken er liever niet aan, maar we willen wel dat onze partner en kinderen na een eventueel overlijden zo goed mogelijk verzorgd achterblijven.

Tonny Bosters-van Meer met haar zoons Jeroen en Dennis. In hun midden Jan Bosters.

Eigen huis Door haar nabestaandenpensioen en een extra uitkering vanuit een verzekering kon Tonny met haar twee zonen in haar eigen huis blijven wonen. Zonder dat nabestaandenpensioen was dit niet mogelijk geweest. Tonny is namelijk geboren na 1950 en had daardoor geen recht op een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw). Toen hun vader verongelukte waren de jongens, Jeroen en Dennis, respectievelijk 21 en 19 jaar oud. Inmiddels woont de oudste zoon niet meer thuis. Veel steun Ook heeft Tonny veel steun gehad vanuit de hoek van de medische dienst. De bedrijfsarts kwam in het begin wekelijks langs om te vragen hoe het met haar

ging en of hij nog zaken voor haar kon regelen. “Werkelijk, dat geeft een heel goed gevoel”, aldus Tonny. ‘Jan Bosters loods’ Na Jans dood begreep het achterblijvende gezin hoe geliefd Jan was bij zijn collega’s. Het grootste eerbetoon kreeg de familie toen Tonny de ‘Jan Bostersloods’ op het terrein in Bergen op Zoom persoonlijk mocht openen. Tonny heeft inmiddels haar leven weer goed op de rails en met haar jongens gaat het ook goed. Het gemis blijft en wordt met de jaren soms sterker, maar zij heeft alle lof voor de nazorg van het pensioenfonds en GE Plastics. Op de volgende pagina leest u de voorwaarden voor het nabestaandenpensioen. • PensioenPraat

11

Voorwaarden nabestaandenpensioen Wat is nabestaandenpensioen? Nabestaandenpensioen is er voor uw partner en uw eventuele kinderen. Zij krijgen dit pensioen als u overlijdt. Wie is een partner? Voorwaarde om het partnerpensioen te laten uitkeren, is dat u en uw partner: ◗ getrouwd zijn; ◗ of een geregistreerd partnerschap hebben; ◗ of ongehuwd samen wonen. Bent u getrouwd en woont u in Nederland? Als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft en u woont in Nederland, dan krijgt het pensioenfonds automatisch de gegevens van uw partner. U hoeft dus niets te doen. Bent u getrouwd en woont u in het buitenland? Als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft en u woont niet in Nederland, dan moet u dit doorgeven aan het pensioenfonds. U kunt dit doen door een kopie van uw huwelijksakte op te sturen. Woont u samen? Meld uw partner bij het pensioenfonds. Als u samenwoont, moet u uw partner aanmelden bij het pensioenfonds. U doet dit door (een kopie van) de notariële samenlevingsakte op te sturen.

Heeft u vragen over uw pensioen? Als u vragen heeft over uw pensioen, bel dan met de pensioendesk. Zij kunnen u helpen met vragen over uw pensioen bij Pensioenfonds SABIC-IP. Het telefoonnummer is (050) 582 79 66. Als u uw vraag per e-mail wilt stellen, kan dat naar: [email protected].

Nuttige links over pensioenen Wilt u meer informatie over pensioenen? Kijk dan eens op de volgende websites.

www.pensioenkijker.nl De website www.pensioenkijker.nl is een onafhankelijke, niet commerciële informatiebron. Er staat een groot aantal organisaties achter. Zij doen dit, omdat ze vinden dat ‘de Nederlander’ meer moet nadenken over zijn pensioen.

www.ombudsmanpensioenen.nl Als u een probleem heeft met uw pensioen kunt u dit voorleggen aan de Ombudsman Pensioenen. Kijk eerst op www.ombudsmanpensioenen.nl.

Het postadres is: Ombudsman Pensioenen Postbus 93560, 2009 AN Den Haag Telefoon (070) 333 89 65

Op www.pensioenfondssabic-ip.nl vindt u meer nuttige links. Meer informatie over nabestaandenpensioen? Kijk op www.pensioenfondssabic-ip.nl.

• PensioenPraat

12

Een deel van het pensioenfondsbestuur. Van links naar rechts: Arthur Smit (directeur), Willem Grin, Jan Aerts (adviseur), Jos van Gisbergen, Debbie Hammeetman, Jurgen Stockbroekx, Lau de Smet, Frederik Grever en Theo Dekkers. Jan-Leen Boot ontbreekt op de foto.

Uw pensioenfondsbestuur Pensioenfonds SABIC-IP heeft, net als alle andere pensioenfondsen, een bestuur. Maar wat doet het bestuur van een pensioenfonds nu eigenlijk? En wie zijn de leden van uw pensioenfondsbestuur? Hieronder leest u hier meer over. Taken van het bestuur Het bestuur heeft als belangrijkste taak ervoor te zorgen dat het vermogen van het fonds goed beheerd wordt, dat de pensioenpremies worden geïnd en dat de pensioenen tijdig worden uitbetaald. Ook moet het bestuur ervoor zorgen dat het pensioenvermogen goed wordt belegd. Het bestuur stelt ook het pensioenreglement van het fonds vast. Daarin staat hoe de pensioenen berekend moeten worden en aan welke voorwaarden de deelnemer moet voldoen om voor pensioen in aanmerking te komen. Daarnaast is er een

Naam Frederik Grever Theo Dekkers Vacature Jos van Gisbergen Lau de Smet Debbie Hameetman Jurgen Stockbroekx Willem Grin Jan-Leen Boot

uitvoeringsovereenkomst van het pensioenfonds met de werkgever. Daarin staat beschreven hoe de pensioenaanspraken gefinancierd worden. Taken uitbesteed Het bestuur heeft een deel van haar activiteiten uitbesteed aan TKP en GEAM (GE Asset Management). TKP zorgt voor de uitvoering (administratie) van de regeling. Ook adviseert TKP het bestuur over uiteenlopende onderwerpen. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan GEAM.

Portefeuille Voorzitter, leiding bestuur, juridische zaken Secretaris, secretariaat, actuariële zaken Plv. voorzitter, externe contacten Plv. secretaris, BB, deskundigheid/training Communicatie Fiscale zaken, pensioenregelingen en pensioensoorten Financiën, vermogensbeheer Vice-voorzitter, algemeen risicomanagement Algemeen risicomanagement

De bestuursleden Het bestuur van Pensioenfonds SABIC-IP bestaat uit acht leden. Vier leden zijn benoemd door de werkgever, vier leden zijn gekozen door de deelnemers. Eén van de deelnemersleden vertegenwoordigt de gepensioneerden. De Nederlandsche Bank moet instemmen met de benoeming van een bestuurslid. In het kader op deze pagina leest u welk bestuurslid welke taken uitvoert. Dagelijks Bestuur Vier leden van het bestuur voeren het dagelijks beleid uit. Dit zijn de voorzitter, plaatsvervangend voorzitter, secretaris en plaatsvervangend secretaris. Zij doen dit samen met de directeur van het pensioenfonds. Voor specifieke onderwerpen krijgt het bestuur de ondersteuning van zes commissies: de beleggingscommissie, de commissie ABTN, de indexatiecommissie, de commissie risicomanagement, de communicatiecommissie en de commissie archivering. Deze commissies komen verschillende keren per jaar samen en brengen regelmatig verslag uit aan het hele fondsbestuur. Lees verder op pagina 14 • PensioenPraat

13

Wat doen de verschillende commissies? Elke commissie besteedt aandacht aan een bepaald pensioenonderwerp.

maakt. De Commissie ABTN bereidt deze wijzigingen voor.

Beleggingscommissie De beleggingscommissie adviseert over het uitvoeren van het beleid en het bewaken van de vermogensbeheerders.

Risicocommissie De Risicocommissie verdiept zich in de verschillende risico’s waar het pensioenfonds mee te maken heeft. Eind 2009 stelde het bestuur een Richtlijn Risicobeheer en een Richtlijn Beleggingsbeleid vast. Daarin staat hoe de diverse risico’s in kaart moeten worden gebracht en hoe deze moeten worden beheerd.

Commissie ABTN Het fonds heeft beleid ontwikkeld op het gebied van financiering, toeslagverlening, beleggingen en communicatie om zijn doelstellingen te bereiken. Dit beleid is vastgelegd in verschillende documenten, waarvan de actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) de belangrijkste is. Deze ABTN wordt elk jaar actueel ge-

Communicatiecommissie Duidelijke communicatie met de verschillende doelgroepen van het fonds is voor het bestuur van groot belang. Het fonds

wil duidelijk en klantgericht communiceren met deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. Commissie Archivering Het pensioenfonds heeft veel documenten, zoals reglementen, jaarverslag, notulen, contracten met andere partijen en belangrijke tekenstukken. De Commissie Archivering heeft uitgezocht hoe deze stukken veilig kunnen worden opgeslagen en wie daar verantwoordelijk voor is. De commissie heeft het bestuur hierover geïnformeerd en voorstellen gedaan.

Even voorstellen ....

Nieuw bestuurslid Jan-Leen Boot Toen ik de vraag kreeg of ik geïnteresseerd zou zijn in een functie binnen het bestuur van het pensioenfonds moest ik daar wel even over nadenken. Mijn affiniteit met pensioenen was waarschijnlijk niet veel anders dan die van de gemiddelde SABIC-IP collega. Je leest de PensioenPraat die drie of vier keer per jaar verschijnt en je bekijkt een keer per jaar aandachtig je jaarlijkse pensioenoverzicht. De meeste gegevens begrijp je wel en je hebt vertrouwen in je werkgever dat het met je pensioen, dat nog ver weg is, wel goed zit. Maar juist de laatste tijd lees je steeds meer in de kranten dat het niet met alle pensioenen in Nederland goed zit. Een hele belangrijke factor die hierin een rol speelt is dat we met zijn allen gemiddeld steeds ouder worden. Geweldig toch.... Maar het stelt de pensioenfondsen, inclusief ons fonds, wel voor de uitdaging om zeker te stellen dat die steeds langer durende pensioenen nu en in de • PensioenPraat

14

toekomst betaald kunnen blijven worden. Dat is een positieve uitdaging die ik graag wil aangaan als nieuw bestuurslid namens de medewerkers. Jan-Leen Boot

Jan-Leen Boot In 1988 ben ik begonnen als stagiaire op het Milieulab bij Jac Raaijmakers. Inmiddels zijn we 22 jaar verder en heb ik allerlei functies gehad waaronder EHS Permitting leader, Noryl plantmanager, M&L Manager, LEAN Leader, Global Black

Belt en LXC Plantmanager. Mijn huidige job als AOL Noryl vervul ik met veel plezier. Ik woon in Burgh Haamstede. Mijn passie is het mennen met paarden. Als het maar even kan zit ik op de bok met de touwtjes stevig in handen.

Even voorstellen ....

Nieuw bestuurslid Willem Grin Ik heb zoals in mijn CV te lezen is weinig van doen gehad met pensioenfondsen en beleggingen, maar over de jaren heb ik natuurlijk wel het een en ander opgepikt. Voordat ik met pensioen ging heb ik enige tijd in het Verantwoordingsorgaan (VO) van ons pensioenfonds gezeten en ben via het VO in aanraking gekomen met de pensioenproblematiek. Natuurlijk heb ik een visie op de huidige stand van zaken rondom de pensioenfondsen in het algemeen. Graag deel ik dit met jullie. In de afgelopen twee jaar is er enorm veel veranderd rondom pensionering en pensioenfondsen. De aanleiding was natuurlijk de financiële crisis en de negatieve beleggingsresultaten die hieruit volgden. Maar dat was niet enige. In Nederland werd namelijk ook het Financiele Toetsings Kader (FTK) ingevoerd. Dat leidde tot enorme discussies en verwarring rondom de dekkingsgraad van pensioenfondsen. Het FTK schrijft namgelijk dwingend voor hoe de dekkingsgraad van een pensioenfonds moet worden uitgerekend. Voorheen liep dat via een vaste rente van 4% en nu gaat dat via de actuele kortingsrente die nu heel laag en variabel is. Hierdoor fluctueert de dekkingsgraad heel erg en binnen een kwartaal kan deze zich zowel boven als onder de 100% bewegen terwijl het actuele rendement constant of zelfs beter is. Daarboven op komt nog de discussie over de leeftijdstabellen. De mensen leven langer en het FTK wil dat we prognose tabellen gaan gebruiken in plaat van de geleidelijke aanpassingen als gevolg van de actuele tabellen. Het is natuurlijke een positief gegeven dat we ouder worden maar door verandering van de berekeningsmethodiek geeft dit een extra druk op de dekkingsgraad van circa 4%.

Als we al deze ruis weghalen blijft er maar een probleem over... en dat is het feit dat we langer leven. Vandaar de discussies rondom de pensioenleeftijd en de pensioensystemen. Het gaat te ver om in dit kader hier verder op in te gaan maar voor mij is een ding zeker: Er gaat veel veranderen in ‘Pensioenland’ en er zullen in de komende jaren veel besluiten genomen moeten worden die bepalend zullen gaan zijn voor de toekomst van ons pensioenfonds. Ons pensioenfondsbestuur heeft het laatste jaar (te) veel wisselingen gekend.

Met de komst van Theo, Jan-Leen en mijzelf hopen we de komende jaren een stabiel bestuur te gaan vormen dat in staat om de juiste besluiten te nemen. Willem Grin

Willem Grin Ik kom uit het noorden en wel de Zaanstreek. Ik heb daar MULO en HBS gedaan. In 1965 ben ik naar de HTS in Amsterdam gegaan en heb ik in 1969 mijn diploma HTS Chemische Technologie gehaald. Daarna ging ik militaire dienst in Seedorf als telegrafist. Vervolgens een korte carrière bij Philips Duphar in Weesp, waarna ik scheikunde ging studeren in Delft. Daar heb ik samen met mijn vrouw Vera op kamers gewoond totdat ik afstudeerde in 1978. Verder heb ik bij GULF OIL gewerkt als productie engineer op de Styreen Monomeer fabriek. Een jaar later werd ik Plant Manager in de Ethyleen fabriek. Ik was toen 34 jaar. Toen GULF in 1982 besloot het chemische gedeelte te sluiten ben ik bij bij

General Electric Plastics in Bergen op Zoom gaan werken. Aangenomen - zoals velen met mij - door Kees de Boer. Ik heb relatief veel tijd doorgebracht Polycarbonaat Resin, zes jaar in de Resin fabriek en vier jaar in Finishing. In 1993 zijn we verhuisd naar Schotland en werd ik Site Manager van de Grangemouth vestiging. Het belangrijkste wat ik daar gedaan heb, is een ingrijpende restructuring geweest. Daarna heb ik in Japan gewerkt. In 1998 volgde ik Olaf Tant op als Site Manager van de Cartagena vestiging. Vervolgens heb ik drie jaar Global Lexan Manufacturing gedaan en ben ik de laatste jaren voor mijn pensioen site manager Bergen op Zoom geweest.

• PensioenPraat

15

Bestuur van het pensioenfonds

Heeft u een klacht?

• Frederik Grever - voorzitter • Theo Dekkers - secretaris • Jos van Gisbergen plaatsvervangend secretaris • Debbie Hameetman • Lau de Smet • Jurgen Stockbroekx • Willem Grin • Jan-Leen Boot

Vindt u dat uw pensioen niet juist is vastgesteld? Of heeft u een klacht over de pensioenregeling of dienstverlening? Dan kunt u uw klacht kenbaar maken.

Directeur • Arthur Smit [email protected]

Hoe legt u een klacht voor? U kunt hiervoor gebruik maken van het klachtenformulier. Deze vindt u op www.pensioenfondssabic-ip.nl onder de knop ‘Contact’. Uw klacht kunt u richten aan TKP. Zij zorgen dat uw klacht in behandeling wordt genomen.

Zoeken naar een oplossing Pensioenfonds SABIC-IP wil met de klachtenprocedure zorgen dat de deelnemers op een makkelijke manier een klacht kunnen indienen en zorgen dat deze naar tevredenheid wordt opgelost.

Administratief assistent • Carla Ligtenberg

Deelnemersraad • • • • • • •

Huib van den Durpel - voorzitter Vacature - vice-voorzitter Jan van Es - secretaris Peter van Tilburg Arnold van Valen Ben Jonker Ed Schlarmann

Administratie • Carla Ligtenberg [email protected] (0167) 56 43 07

PensioenPraten vindt u op www.pensioenfondssabic-ip.nl Wilt u nog eens een PensioenPraat opnieuw lezen of bent u op zoek naar een bepaald artikel? Op de website van het pensioenfonds vindt u de PensioenPraten van de afgelopen jaren terug. Ook staat daar een overzicht van de belangrijkste artikelen die in PensioenPraat hebben gestaan. Neemt u gerust een kijkje op www.pensioenfondssabic-ip.nl, onder de kop ‘Publicaties’.

Verantwoordingsorgaan • Peter Broers - voorzitter [email protected] • Jan van Es - secretaris • Joop Tillema • Huib van den Durpel • Bernard Klazema • Vacature Het verantwoordingsorgaan bestaat uit vertegenwoordigers namens de werkgever, de werknemers en de gepensioneerden. Het orgaan beoordeelt het door het bestuur gevoerde beleid, de gemaakte beleidskeuzes en de naleving van de principes van Goed Pensioenfonds Bestuur. • PensioenPraat

16

Pensioendesk Correspondentieadres TKP Postbus 501, 9700 AM Groningen

E-mailadres pensioendesk TKP [email protected]

Bezoekadres TKP Europaweg 27, 9723 AS Groningen

Internetadres TKP www.tkppensioen.nl

Contactpersonen TKP Pensioendesk

Helpdesk Delta Lloyd (Geflex/Gesave) Informatie over beleggingsbeleid: (020) 597 61 00 Informatie over uw saldo: (020) 597 63 00

Telefoon pensioendesk TKP (050) 582 79 66