Passieve sociale woningen. Veerle De Meulenaer, burgerlijk ir. Projecten VMSW

Passieve sociale woningen Veerle De Meulenaer, burgerlijk ir. Projecten VMSW

Passieve sociale woningen Sessie 14 Woonforum 2009

Welkom • Demonstratieproject PASW – Wat is een Passief Huis? – Doelstellingen van PASW

• Voorstelling projecten door SHM’s – Lanklaar door Maaslands Huis – Pijpelheide door Zonnige Kempen – Wachtebeke door Volkshaard

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 3 • 20 maart 2009

Demonstratieproject PASW Passiefwoningen & opzet project

Wat is een Passief Huis ? • Definitie – De term ‘Passief Huis’ verwijst naar een constructiestandaard; een verfijning van ‘Lage-energie woning’. De gebouwen hebben een comfortabel binnenklimaat in winter en zomer zonder conventioneel verwarmingsnoch koelingssysteem. De standaard kan bereikt worden met een verscheidenheid aan technologieën, ontwerpen en materialen.

– Om dit haalbaar te maken dient: het energieverbruik voor verwarming < 15 kWh/m².jaar het totaal primair energieverbruik voor verwarming, warm water & el. apparaten < 120 kWh/m².jaar Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 5 • 20 maart 2009

Wat is een Passief Huis ? • Basisprincipes Beperk verliezen 1. Zeer sterk isoleren zonder koudebruggen 2. Luchtdicht bouwen

Maximaliseer winsten 3. Benutting zonnewinsten, interne warmte en daglicht 4. Balansventilatie met HR-warmteterugwinning

Energie 5. Toepassing van energiezuinige elektrische toestellen & hernieuwbare energie

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 6 • 20 maart 2009

Wat is een Passief Huis ? • Energieverbruik Nieuwbouw E90

Lage energiewoning E60

Passief woning E30

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 7 • 20 maart 2009

Wat is een Passief Huis ? • Bouwtechnisch Concept – Hoge compactheid – Zongeoriënteerd ontwerp (plan en omgeving)

Constructies – Zeer grote isolatiediktes (>30 cm) – 3-dubbele beglazing in thermisch geïsoleerd kader – Hoge luchtdichtheid

Installaties – Zonwering – Mechanische aan- en afvoer van lucht met warmteterugwinning hoog rendement (>80%) Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 8 • 20 maart 2009

Wat is een Passief Huis ? • Kostprijs

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 9 • 20 maart 2009

Wat is een Passief Huis ? • Uitdagingen voor sociale woningbouw Planning – Aangepast ontwerpproces = geïntegreerd ontwerpen in team – Hogere ontwerp- en bouwkosten

Constructie – Niet-traditionele bouwtechniek  begeleiding van bouwpartners noodzakelijk – Noodzaak zeer goede detaillering

Gebruiksfase – Geen centrale verwarming – Bewoner moet bewust omgaan met de thermische eigenheden van het passiefhuis

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 10 • 20 maart 2009

Demonstratieproject PASW • Initiatief minister Keulen eind 2007 • Doel “Passieve Sociale Woningen” – onderzoeken van de haalbaarheid van het passiefhuisconcept op technisch, sociaal & financieel vlak in sociale woningbouw

• Subsidie – 500 000 euro voor de meerkosten bij ontwerp, opbouw en opvolging – Uitgaande van een meerkost van 25 à 30%

 realisatie van een 20-tal woningen

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 11 • 20 maart 2009

Demonstratieproject PASW • Doelstellingen Realisatie voorbeeldprojecten – Identificeren praktische knelpunten – Evaluatie technische uitvoerbaarheid  theoretische voorstudie – Kostprijsevaluatie (bijkomende middelen, financiering…)

Kennis & ervaring – Monitoring effectief energieverbruik – Bewonerservaringen verzamelen – Communiceren ervaringen naar sector – Aanpassen van ontwerprichtlijnen (C2008) + bouwtechnisch (prestatie-)bestek VMSW (B2005)

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 12 • 20 maart 2009

Demonstratieproject PASW • Overzicht projecten – Lanklaar: 5 eengezinswoningen nieuwbouw houtskeletbouw collectieve zoninstallatie

– Pijpelheide: 7 eengezinswoningen + 2 appartementen nieuwbouw spouwmuur & HSB invulwanden collectieve zoninstallatie met condensketel - Wachtebeke: 5 aaneengesloten eengezinswoningen renovatie buitengevelisolatie met crepi-afwerking warmtepompboiler op extractielucht Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 13 • 20 maart 2009

Demonstratieproject PASW • Huidige stand van zaken – Selectie

eind 2007

– Uitwerken voorontwerp

1e helft 2008

– Uitwerken definitief ontwerp

2e helft 2008

• Vervolg – Aanbesteding

voor bouwverlof 2009

– Uitvoering

start na bouwverlof 2009

– Oplevering – 1ste bewoning met informatie voor bewoners – Monitoring effectief energieverbruik

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 14 • 20 maart 2009

Demonstratieproject PASW • Ervaringen – Groepswoninggebouw wordt niet samen, maar apart beschouwd  Zwakste wooneenheid (hoekwoning) bepaalt de isolatiediktes  Certificeren over geheel: rijwoning compenseert voor hoekwoning – Kostprijsramingen vallen hoog uit (~ privé) Redenen: - onvoldoende schaaleffect < kleinschalige projecten - te weinig concurrentie - nog te onbekend – Samenwerking tussen architect en energiedeskundige beter afstemmen – Openbare aanbestedingsprocedure  Moeilijke omzetting van prestatie-eisen in beschrijving lastenboek  Geen waterdichte garantie op kwaliteit  Ervaring van aannemer met gewenste uitvoeringstechniek?

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 15 • 20 maart 2009

Programma • Dhr E. Ubachs – Voorstelling project Lanklaar – Ontwerpuitdagingen & praktische invulling HSB

• Dhr L. Stijnen – Voorstelling project Pijpelheide – Vergelijking huidige norm – laag energie – passief

• Dhr M. Timbremont – Voorstelling project Wachtebeke – Renovatie van bestaande sociale woningen tot passiefwoningen

Woonforum 2009 Sessie Passieve Sociale woningen • slide 16 • 20 maart 2009