Op hoogte aan de Zuidas
Paus zegende bouwtekening
Renovatie school in Albanië
Beroep in beeld: machinist
2005 3
Schenkstrook > Trapp Infra > LNG-Terminal > Strijp-S > Nescio
NetWerk magazine
In dit nummer: Molen in mystieke sferen
| 4
Digitale snelweg Kennemerland
| 7
Licht, slank en gebogen
| 8
Boele & van Eesteren verbouwt distilleerderij in Schiedam.
150 meter, 130 schotels...
10
Ziekenhuizen wisselen medische gegevens uit via een glasvezelnetwerk.
De Nesciobrug is een aanwinst voor Amsterdam.
Op hoogte aan de Zuidas in Amsterdam
| 10
Even voorstellen
Een grote opdracht voor VolkerWessels Telecom | Mobiel.
| 12
De lichtstad krijgt een hart
| 14
Bedrijf in beeld: Trapp Infra
| 16
Nieuws
| 17
Paus zegende bouwtekening
| 18
Jong VolkerWessels renoveert school in Albanië
| 20
Nieuws
| 23
Een uitgebreide kennismaking met enkele nieuwkomers. ‘Iedereen heeft iets met Strijp.’
Eén integraal infrastructuurbedrijf.
Het bijzondere verhaal van de verbouwing van het Birgittinessenklooster in Weert.
‘Een fantastische ervaring.’
Creatief ’kunstwerkje’ aan de Schenkstrook
| 24
De spirit van Volker Wessels Vastgoed
| 26
VolkerWessels doet in Wales ervaring op met de bouw van een LNG-Terminal
| 28
Potsdamse klassieker krijgt nieuw leven
| 29
Beroep in beeld: machinist
De inventiviteit van Van Hattum en Blankevoort en Volker Stevin Rail & Traffic.
Het vergt heel wat energie en enthousiasme om je in de hedendaagse vastgoedmarkt te onderscheiden.
De behoefte aan geïmporteerd gas zal in de toekomst enorm toenemen.
‘Je geeft een gebouw zijn historische ziel terug.’
| 30
Blazen voor ‘glazen toekomst’
| 32
Nieuws
| 34
Dubbelportret van Jos Schaufeli en Jose Akdemir, machinisten bij Volker Stevin Rail & Traffic. Het ambitieuze TriLink bereidt ongeveer 150 omvangrijke nieuwbouwlocaties voor op een verglaasde toekomst.
Foto voorpagina: Werkzaamheden aan de Zuidas in Amsterdam. Fotografie: Carel Kramer.
NetWerk magazine
Als ketels konden praten. We bevinden ons in het heilige der heiligen van jeneverstokerij-distilleerderij Nolet in Schiedam. Het schitterende middelpunt vormt ‘Ketel 1’: een distilleerketel met een volume van 3277 liter die al meer dan drie eeuwen ‘Schiedams eigen toverdrank’ jenever stookt. In deze sfeervolle ambiance rustte op Boele & van Eesteren de eervolle taak om de distilleerderij te verbouwen. Een ingrijpende nieuwbouw met zelfs een compleet nieuwe stellingmolen in historische stijl maakt integraal onderdeel uit van het project.
Molen in my stieke sferen
5 Boele & van Eesteren verbouwt distilleerderij in Schiedam.
Minstens even ‘mystiek’ is de kluis waar ‘het best bewaarde geheim van Schiedam’ ligt.Die kluis bevindt zich in een werkkamer waar de tijd meer dan honderd jaar heeft stilgestaan. Vergeelde kasboeken zijn een zwijgend eerbetoon aan voorvaderen van het oudste familiebedrijf van Nederland. Founding father Johannes Nolet kon in 1691 niet bevroeden dat hij aan de wieg zou staan van een schier onverwoestbare familietraditie die inmiddels elf generaties telt. Hoe verrassend in deze klassieke setting is de trendy Amerikaanse bar in de top van het complex. Dat heeft alles te maken met de opmars van Ketel One Vodka in de Verenigde Staten de laatste decennia. De vodka voor de Amerikaanse markt legt naast de klassieke Ketel 1 Graanjenever voor thuismarkt Nederland het fundament onder het succes van Nolet.
‘Ouder dan Amerika’ ‘De Amerikanen zijn helemaal weg van Ketel One. Het is iets dat ouder is dan hun geschiedenis’, zegt Otto van der Pluijm enthousiast. De bedrijfsleider van Boele & van
Eesteren die rondleidt namens het projectteam – bestaande uit hoofduitvoerder Hans Redeker, projectleider Rolf Jansse en projectcoördinator Arno Kester – is gegrepen door de opdrachtgever. ‘Je wordt meegezogen in het enthousiasme’, verzekert Van der Pluijm. ‘Als wij met nieuwe onderaannemers kennis maken, hebben we het vaak eerst over het bedrijf en dan pas over het project.’ Ere wie ere toekomt. Maar dat neemt niet weg dat Van der Pluijm ook in de ban is van het bouwtraject. ‘We zijn hier in 2002 gestart met de renovatie en verbouwing van de bestaande fabriek en met de nieuwbouw van de nieuwe ‘bottlehal’. Onder deze hal bevindt zich een parkeergarage en de eerste aanzet voor een tunnel onder een haven. We hebben daar toen een tien meter diepe put voor gegraven. Die tunnel is nodig om de nieuwe opslaghallen en de kantoren te bereiken die aan de overkant van het water worden gebouwd. De pallets met flessen jenever en vodka gaan straks via een automatisch geleidingssysteem met transportbanden door de tunnel naar de opslag van het distributiecentrum. Begin november is gestart met de bouw van de tunnel en het distributiecentrum.’
NetWork NetWerk magazine
Uitgelicht
Geen reclame De grootse eyecatcher en tevens hét huzarenstukje van Boele is de spiksplinternieuwe molen die in alles aan de stellingmolens van weleer doet denken. Van de 25 originele Schiedamse exemplaren zijn er nog maar vijf over. De nieuwe molen torent daar met ruim 42 meter ver bovenuit en mag zich zelfs ’s werelds hoogste stellingmolen noemen. De klassieke uitstraling is enigszins verraderlijk. De molen wordt straks weliswaar gecompleteerd door een originele kap, maar beschikt over ultramoderne wieken met houten rekken. Hightech met een historisch gezicht. De molen zal ook niet gebruikt worden voor het malen van graan voor de jeneverproductie, maar dient voor de opwekking van eigen elektriciteit en als informatiecentrum voor Nolet. Van der Pluijm: ‘Dat heeft te maken met de filosofie van het bedrijf. Ze maken geen reclame. Op het etiket van de fles word je uitgenodigd om zelf te komen kijken.’ In de molen worden daarom een grote ontvangstruimte, een expositieruimte en zelfs een complete filmzaal ingericht. Ook de bouwmethode van ‘Molen De Nolet’, zoals de officiële naam luidt, verschilt van vroeger. Van der Pluijm leidt de klim in negen etappes naar het schitterende uitzicht over Schiedam. Gezichtsbedrog doet bij vlagen vermoeden dat alles scheefstaat. Van der Pluijm: ‘Dat komt door de conische vorm. De molen bestaat uit twee conische kegels die in elkaar staan. Tussen deze kegels zijn de trappen geplaatst. De kegels en de trappen zijn uitgevoerd in prefab-beton, de molen heeft breedplaatvloeren en de kelder is in het werk gestort. Dit omdat de voet van de molen in het water staat. De buitenste gevel is afgewerkt met IJsselsteentjes. Verder is alles omgezet in prefab. Op die manier bespaarden we tijd en kosten.’
De digitale snelweg Kennemerland Het tijdperk van de koeriers met mappen vol röntgenfoto’s en MRI-scans is in de regio Kennemerland verleden tijd. De hoofdlocaties van vier regionale ziekenhuizen wisselen medische gegevens uit over een glasvezelnetwerk van ruim 60 kilometer. IT-dienstverlener Fuijtsu Services en Volker Stevin Telecom (VST) leverden dit jaar de snelweg op. Patrick de Wilt, commercieel verantwoordelijk voor de digitale snelweg bij VST, spreekt over een Formule 1-circuit.
‘Keurmeesters’ Naast een facelift van het originele complex is er ook fors aangebouwd. ‘Dat was nog een behoorlijke klus omdat het productieproces gewoon door moest draaien’, schetst de bedrijfsleider van Boele & van Eesteren. Opzichter Louis Schmetz van Van Mourik Vermeulen Architecten knikt instemmend. ‘Als er ook maar een stofje inkomt, wordt die fles direct uit productie genomen.’ Speciale keurmeesters proeven dagelijks elke batch en in een speciaal laboratorium worden monsters genomen. Dit alles om de kwaliteit te bewaken. Kwaliteit is ook wat Boele & van Eesteren met bouwteampartners BAM Techniek en Kersbergen nastreeft. ‘Alles wordt tot in het kleinste detail afgewerkt’, toont Van der Pluijm. ‘Nolet wil ondanks de enorme omvang van het complex de gastvrije uitstraling van een huiskamer hebben.’ VolkerWessels is verder vertegenwoordigd door Visser & Smit Bouw (parkeergarage), Van Hattum en Blankevoort (tunnel) en Aveco de Bondt (3D-model en engineering van de molen). Visser & Smit Hanab is zijdelings bij het project betrokken in de vorm van het omleggen van leidingen. Als in 2007 de laatste fase gerealiseerd is, kan het onderkomen van Nolet de groeispurt voorlopig weer even aan en heeft Boele & van Eesteren een nieuw visitekaartje achtergelaten. Van der Pluijm: ‘Een mooi en uniek project waar we allen trots op mogen zijn.’ A
Een Formule 1-circuit. Niet wat overdreven? ‘Nee absoluut niet. Het uitwisselen van gegevens tussen de hoofdlocaties van het Kennemer Gasthuis in Haarlem, het Kennemer Gasthuis in IJmuiden, het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp en Heemstede en het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk, gaat supersnel. De digitale snelweg Kennemerland bestaat uit een 48-voudige glasvezelverbinding die per vezel tien gigabyte aan gegevens per seconde kan verwerken. Dit betekent? Over een glasvezelkabel kunnen op hetzelfde moment tien miljoen telefoongesprekken worden gevoerd. Tien gigabyte aan informatie komt ongeveer overeen met de tekst van 500 boekenplanken vol romans. Er kan dus heel veel informatie verstuurd worden.’ Voordelen? ‘Over dit glasvezelnetwerk kunnen de ziekenhuizen zware databestanden en digitaal beeldmateriaal zoals röntgenfoto’s en MRI-scans naar elkaar sturen. Dit betekent niet alleen een vermindering van papieren rompslomp, maar ook een lagere kans op medicatie- en behandelfouten. Artsen hoeven niet meer naar elkaar toe want met een simpele druk op de knop kunnen zij voortaan elektronisch medische gegevens van hun patiënten opvragen. De digitale snelweg levert de ziekenhuizen een jaarlijkse besparing op aan telecom- en ict-kosten van twintig à dertig procent en daarbij krijgen zij meer capaciteit. Naast de aanleg van een eigen breedbandige IT-infrastructuur beschikken de ziekenhuizen over aanvullende IT-diensten zoals internet, beveiliging en opslag van data.’
een regionaal EPD. Er moet nog veel op dit vlak gebeuren. Eén ding is zeker: het netwerk ligt er. Op termijn kunnen ook andere zorginstellingen in Kennemerland zoals bejaardentehuizen, zorgcentra, de 350 huisartsen en apothekers, terecht op deze digitale snelweg. De Stichting Apotheek der Haarlemse Ziekenhuizen, het Streeklab en het laboratorium Medial gebruiken de snelweg al voor uitwisseling van informatie met de aangesloten ziekenhuizen. In Heemstede, Hillegom en Lisse zijn de eerste buitenpoli’s aangesloten met DSL- en straalverbindingen.’ Veiligheid? ‘Een zorginstelling heeft specifieke eisen: het datatransport moet goed en veilig zijn. Daarom is het glasvezelnet opgebouwd uit twee ringen, zodat de communicatie tussen de verschillende ziekenhuislocaties ook bij storingen doorgaat. Fujitsu Services Infracentre in Maarssen bewaakt de systemen 24 uur per dag, zeven dagen per week en voert een deel van het beheer en onderhoud uit.’ Wanneer is alles aangesloten? ‘Het Kennemer Gasthuis en het Spaarne Ziekenhuis in Heemstede zijn vorig jaar juni als eerste met elkaar verbonden. Daarna volgden de andere locaties. In juni van dit jaar is het project opge6 Patrick de Wilt van VST: leverd. Gezamenlijk met de ‘Een Formule 1-circuit.’ betrokken partijen richten we nu alle aandacht op uitbreidingen van de functionele toepassingen voor zorgverleners in de regionale zorgketen.’ Toekomst? ‘We willen Kennemerland doortrekken naar Den Helder. Onze partner Fujitsu heeft veel kennis van de zorgsector. Gezamenlijk zoeken we naar een totaaloplossing; dat is onze kracht.’ A
Is dit een eerste stap naar een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD)? ‘Ziekenhuizen gebruiken al afzonderlijk EPD’s. Deze dossiers moeten uiteindelijk gecombineerd worden tot
NetWerk magazine
6 Amsterdam heeft de langste fiets- en voetgangersbrug van Nederland.
Licht, slank en gebogen Een primeur dit jaar voor Amsterdam. De hoofdstad heeft de langste fietsen voetgangersbrug van Nederland. De Nesciobrug is daarnaast ook nog de eerste hangbrug in ons land. Het ontwerp en de constructie zijn gedurfd. Geen zware rechte brug, maar licht, slank en gebogen. ‘Voordat we de brug naar Amsterdam vervoerden heb ik thuis met mijn zoontje de Nescio met lego nagebouwd. Ik werd een beetje nerveus toen ons model omviel.’
Twee lassers van Van Splunder Funderingstechniek (VSF) zitten aan de oever van het Amsterdam-Rijnkanaal. ‘Is deze brug niet prachtig?’, vraagt één van de mannen. De lasser heeft gelijk: de 780 meter lange gebogen hangtuibrug, inclusief de betonnen aanbruggen, is een blikvanger. De brug kronkelt over het water van stadsdeel Oost/Watergraafsmeer naar de nieuwe wijk IJburg. Hiermee is een kortere fietsverbinding tussen het vasteland van Amsterdam en IJburg een feit. De brug had eerst de naam ‘brug 2013’, maar werd in de zomer van dit jaar vernoemd naar de prozaschrijver Nescio. Van Hattum en Blankevoort, VSF en Hollandia bouwden dit kunstwerk. Van Hattum en Blankevoort was verantwoordelijk voor de circa 600 meter betonnen aanbruggen. VSF maakte de stalen hoofdspanning met een lengte van zo’n 210 meter en zorgde voor het heiwerk van de metershoge pylonen en de kolomfundaties. Nescio, met een overspanning met 32 trekstangen, hangt circa tien meter boven het water. Tussen het hoogste punt van de hangkabel ter plekke van de pylonen en het brugdek zit 30 meter en het brugdek is 4,5 meter breed. Projectleider Edwin Schepers van VSF: ‘Het ontwerp van het architectenbureau Wilkinson Eyre Architects, die ook de door VolkerWessels gebouwde Millenium Bridge in Gateshead ontwierp, was tot in het kleinste detail leidend. Dat maakte de uitwerking en uitvoering van het ontwerp tot een grote uitdaging. Elke plaat van deze kromme brug heeft een bijzondere afmeting.’ Omdat VSF vooral rechte bruggen bouwt riep de werkmaatschappij hulp in van scheepsbouwer Van de Graaf.
Lego Op de kade van het voormalige RDM-terrein in Rotterdam zetten medewerkers van VSF het brugdeel van circa 180 meter dit jaar in elkaar. Schepers: ‘Voordat we de brug naar Amsterdam vervoerden heb ik thuis met mijn zoontje de Nescio met lego nagebouwd. Ik werd een beetje nerveus toen ons model omviel.’ De realiteit was gelukkig anders. Op een 200 meter lang samengesteld ponton werd het brugdeel veilig over water naar Amsterdam vervoerd. Daar hesen de medewerkers van VSF het gevaarte van het transportponton en manoeuvreerden zij het kunstwerk beheerst tussen de pylonen. Vervolgens brachten zij een tijdelijke verbinding aan tussen de pylonen en het brugdek. Na het aanbrengen van een hangkabel was het werk na tien uur klaar. Schepers: ‘Het verliep allemaal prima. We waren zelfs binnen de gestelde
tijd van twaalf uur klaar.’ De hijsbokken werden afgevoerd en de stremming van het Amsterdam-Rijnkanaal, één van de drukste vaarroutes van Europa, kon worden opgeheven. Niet alleen de vorm is bijzonder aan de Nesciobrug. Schepers legt uit waarom de methodiek van de Nescio uniek is: ‘Als gevolg van temperatuursinvloeden wordt een stalen brug langer en korter. Normaal heeft een brug aan één kant een vast punt. Zo kan hij zonder beperking langer en korter worden. Het unieke van deze brug is dat kolommen deze aan beide oevers vasthouden. De kolommen, in totaal vier, zijn smal gehouden zodat ze als veer kunnen werken. Alleen bij 10 graden Celsius staan ze loodrecht.’ Een ander bijzonder punt is volgens Schepers de verankering. Een hangbrug wordt vaak volledig verankerd aan een fundatie in de bodem; de tuikabels lopen dan direct naar de fundatie. In dit geval zijn de tuikabels verankerd aan de brugdekeinden, boven de kolommen. Voordeel is dat de fundatie lichter kan worden en dat is een groot voordeel in de slappe bodem in Nederland.
Slingeren Begin oktober is het rustig bij de Nesciobrug. Het mooie najaarsweer zorgt voor uitstekende werkcondities. Zo ligt het nieuwe wegdek er al keurig bij. Drie maanden voor de oplevering staat het stellen van de brug op de agenda. ‘Een lastig karwei’, zegt Schepers. ‘Je weet nooit hoe de brug zich daadwerkelijk gedraagt. Op dit moment is de brug uitgezakt, oftewel te lang. Dit komt doordat de definitieve tuikabels achter de pylonen nog ontbreken. Wanneer deze zijn geïnstalleerd aan de brugeinden zullen ze een spanning in de brug brengen. Hierdoor zal de brug meer bolling krijgen waardoor hij korter wordt. Vooralsnog moeten we eerst het brugdek met de kolommen verbinden. Dit vraagt nauwkeurig stelwerk met zware vijzels.’ Om te voorkomen dat de brug bij hevige wind- en regenbuien begint te slingeren worden er later in het jaar dempers aangebracht. Als alles volgens planning verloopt kunnen de eerste fietsers en voetgangers eind december van dit jaar over de Nesciobrug. De Nesciobrug is de tweede grote fiets- en voetgangersbrug die door Van Hattum en Blankevoort en VSF is gebouwd. Beide bedrijven leverden in december 2003 de ‘Hoeg Brögk’ in Maastricht op. VSF won met de Hoge Brug in Maastricht de Nationale en Europese Staalprijs 2004. En valt de Nesciobrug dit jaar ook in de prijzen? Schepers: ‘Ik wil niet op de zaken vooruit lopen. Maar ik denk wel dat we een kans maken.’ A
NetWerk magazine
Hoog, hoger, hoogst. Nederland bouwt de wolken in. Zo
is om eerst alles op de tijdelijke mast te zetten, dan de KPNtoren te verhogen en dan alles weer te verplaatsen, antwoordt Veldt: ‘Dit was de beste oplossing, omdat de continuïteit van alle systemen gewaarborgd moet blijven. In de telecomtoren van KPN zit alle apparatuur. Een nieuwe locatie was geen optie in verband met alle vergunningen die je moet aanvragen en de dan noodzakelijke aanschaf van extra zenders.’
ook in Amsterdam aan de Zuidas, de strook langs de A10 ten zuiden van de hoofdstad. Kantoorpanden rijzen daar als paddestoelen uit de grond. De mooie skyline heeft wel een nadeel: want wat doe je met de 85 meter hoge telecomtoren van KPN die in de verbouwde omgeving niet meer kan functioneren? VolkerWessels Telecom | Mobiel had de oplossing en plaatste een tijdelijke mast van 150 meter om daarmee het verhogen van de huidige mast mogelijk te maken.
Op hoogte aan de Zuidas in Amsterdam Hoogtevrees hebben de mannen van VolkerWessels Telecom | Mobiel duidelijk niet. Hesdy Kosche en Jan van den Brink bewegen zich vlug over de stalen mast langs de Zuidas. Als spinnen in het web spurten zij naar hun prooien; in dit geval de schotels. ‘Het is echt klimmen en klauteren’, zegt ploegleider Van den Brink. Hij geniet zichtbaar van zijn werk. Vol enthousiasme vertelt hij over het project: ‘Het is zonder meer mijn mooiste klus. We doen alles zelf. We bouwen eerst de mast en dan de systemen.’ Projectmanager Peter Veldt voegt toe: ‘Dit is een unieke turnkey opdracht voor VolkerWessels Telecom | Mobiel. We kunnen onze kwaliteiten, het ontwerpen en bouwen van vakwerkmasten met complexe antennesystemen, bundelen. De omvang van het project, de grote hoeveelheid operators en de tijdsdruk maken dit project zo bijzonder.’
Straling De tijdsdruk is gek genoeg zichtbaar voor iemand die een rondje op de KPN-toren loopt. De toren is omringd door kranen en elke dag worden de panden hoger. Veldt wijst naar een kraan aan de achterkant van de toren: ‘Dit wordt een
10
probleem. Hij is zo hoog dat er storing zou kunnen ontstaan bij een van de operators op de toren. Op de telecomtoren zijn behalve de grote straalverbindingen van KPN, circa 130 schotelverbindingen van mobiele operators. Maar dat is lang niet alles. Zendermaatschappijen Nozema en Broadcast Partners hebben ook een plek met grote FM-systemen en digitale televisie. Om uitval en storingen bij operators te verkomen verplaatsten Kosche en Van den Brink verschillende antennes naar de tijdelijke toren. Tijdens hun werkzaamheden dragen zij altijd een meetinstrument dat alarmerend piept als de straling te hoog wordt.
Omslachtig De tijdelijke mast, van 125 ton staal en 150 meter hoog, hebben de mannen van VolkerWessels Telecom | Mobiel in een paar weken tijd opgebouwd. De stalen constructie is indrukwekkend. Veldt vindt vooral de kabelbrug een unicum. ‘Deze brug met een lengte van 30 meter op een hoogte van 65 meter loopt van de KPN-toren naar de tijdelijke mast. Deze constructie was noodzakelijk. De straalverbindingen van KPN en andere mobiele operators moeten blijven werken. Door de kabelbrug kunnen we de apparatuur makkelijk verplaatsen en parallel bouwen.’ Op de vraag of het niet wat omslachtig
Begin mei begon VolkerWessels Telecom | Mobiel met het handmatig graven van proefsleuven in de grond. Veldt: ‘We wisten niet wat we zagen! Overal liepen leidingen en kabels. Om al deze kabels zo min mogelijk te hoeven omleggen hebben we de drie mastpoten gespreid.’ Werkmaatschappij Visser & Smit Bouw zorgde voor de fundering onder de mast. In juni begon het echte werk voor de telecom-mannen. De mastonderdelen en staalconstructies arriveerden volgens strakke planning in verband met de kleine bouwplaats. Vervolgens is de mast met verschillende kranen in 13 voorgemonteerde secties opgebouwd. In de tweede week van september is met een van de grootste hijskranen van Nederland de mast tot 150 meter hoogte gebracht om de TV-antenne te kunnen plaatsen. Tot het einde van het jaar zijn de medewerkers van VolkerWessels Telecom | Mobiel bezig met het ombouwen van de antennesystemen. Hierna kan de tijdelijke mast worden opgeleverd. Vervolgens start de verhoging van de huidige toren tot de uiteindelijke hoogte van 150 meter. VolkerWessels Telecom | Mobiel zal de komende jaren nog bij dit project betrokken zijn. Veldt: ‘Momenteel zijn we bezig met het definitieve ontwerp van de verhoging van de oude toren. De fundering en de torenwand dienen te worden verzwaard en bovenop de betontoren komen aanzienlijke bouwkundige aanpassingen. De stalen cilindervormige verhoging krijgt grote bordessen en een reportagecabine, welke bereikbaar zijn met een inwendige lift. Op de bovenste 40 meter van de buismast komen radio- en televisie- antennes. Nadat alle systemen hun definitieve posities hebben ingenomen kan de tijdelijke mast worden ontmanteld. Vermoedelijk zal dat eind 2007 zijn.’ De medewerkers van VolkerWessels Telecom | Mobiel werken de komende tijd dus nog op hoogte aan de Zuidas. A
‘De kabelbrug is een unicum.’ 4
11
NetWerk magazine
Even voor stellen... ABC Telecom
Brits wegenonderhoudsbedrijf Gabriel VolkerWessels nam begin dit jaar het Britse Gabriel Civil Engineering over. Deze onderneming is gespecialiseerd in het onderhoud van infrastructuur in de regio Londen en Zuidoost Engeland en verwacht dit jaar een omzet te behalen van 20 miljoen euro. Gabriel Civil Engineering behaalt zijn resultaat voor de helft uit meerjarige onderhoudscontracten. De andere helft bestaat uit projecten. Het in Londen gevestigde Gabriel, met 94 medewerkers, bestaat sinds 1959. De eerste werkzaamheden bestonden voornamelijk uit kleine infrastructuurprojecten. In de loop der jaren groeide het klantenbestand uit en werden de projecten steeds groter. Opdrachtgevers van Gabriel zijn onder meer British Land, Land Securities and The Wellcome Trust. De onderneming werkt als onderaannemer voor de top-20 bedrijven in de Britse bouwsector. Nadat in december 2002 het Britse Crowley werd overgenomen wordt het belang van VolkerWessels in het Londense marktgebied nu verder vergroot door de overname van Gabriel Civil Engineering. Crowley en Gabriel werken inmiddels nauw met elkaar samen. Meer informatie over bijzondere projecten van Gabriel kan worden verkregen via: www.gabrielceng.co.uk www.cardinalplace.co.uk www.bankside123.co.uk
12
ABC-Telecom is gevestigd in Antwerpen en maakte deel uit van de ABC-Group. De ABC-Group werd in 1994 opgericht onder de naam ‘Antwerp Building Consultants’. Vanaf de start ging de aandacht uit naar elektriciteitswerken en de installatie van domotica-systemen. ABC startte in 1998 haar telecomactiviteiten als onderaannemer voor Ericsson, destijds belast met de roll-out van wat nu het gsm-netwerk van Base is. Om de sterke groei van het bedrijf te kunnen blijven dragen, diende de hele organisatie op alle vlakken verder geprofessionaliseerd en gestructureerd te worden. Dit leidde in 2001 tot de vorming van drie bedrijven: ABCDomotica Projects, ABC-Telecom en ABC-Plan ID. Boven deze drie business units stond de moedermaatschappij ABC-Group, waarbij ze de afkorting wijzigden in ‘Advanced Building’. Alleen ABC-Telecom is op 5 juli van dit jaar door VolkerWessels Telecom overgenomen. Bij ABC-Telecom werken 25 medewerkers. Het bedrijf, met een jaarlijkse omzet van circa 8 miljoen euro, is met name actief in België.
Beheersmaatschappij Joh. Kroon en Zn. VolkerWessels nam in juli dit jaar Beheersmaatschappij Joh. Kroon en Zn. over. Deze vanuit Den Bommel opererende onderneming houdt zich bezig met bouw en vastgoedontwikkeling en realiseert een omzet van circa 20 miljoen euro per jaar. Joh. Kroon en Zn. realiseert ongeveer 65 procent van de omzet op het eiland Goeree-Overflakkee en circa 30 procent in de Hoeksche Waard. Mede door de groei van de vastgoedontwikkeling was directeur Cor Kroon op zoek naar een strategische partner om de marktpositie van zijn bedrijf te versterken.
ComboNet ComboNet is opgericht in 1993 door een aantal OV-bedrijven om de communicatiebehoefte te dekken tussen de chauffeur en de centrale verkeers leiding. ComboNet beschikt over een landelijk dekkend mobiel mobilofoonnetwerk met 150 antennepunten die door middel van 300 huurlijnen zijn verbonden tot een netwerk. Klanten zijn onder andere Connexxion, Arriva en HTM en heeft momenteel 6000 gebruikers (abonnees). ComboNet zorgt ervoor dat het netwerk in de lucht blijft via haar operatingcenter. Het netwerk wordt gemonitored en eventuele technische problemen gedetecteerd en opgelost. Ook vindt er een controle en een eventuele reparatie plaats van de apparatuur in de bus. Naast het netwerk vervult ComboNet ook het technische beheer van een zevental dynamische busstations in het land. ComboNet heeft tien medewerkers. Het bedrijf, met een jaarlijkse omzet van circa 5 miljoen euro, is sinds 15 juli van dit jaar een onderdeel van Vialis.
Met het verwerven van Joh. Kroon en Zn. verstevigt VolkerWessels zijn positie op Goeree-Overflakkee en de Hoeksche Waard op het gebied van bouw en vastgoedontwikkeling. Het bedrijf is voor VolkerWessels een bekende partij. Er bestaat reeds een samenwerking met bouwbedrijf Boender en Maasdam.
Deurenfabriek EDCO Werkmaatschappij Reinaerdt Deuren nam in juli van dit jaar de Duitse deurenfabriek EDCO over. Deze in Saterland gevestigde fabriek met circa 45 medewerkers, is gespecialiseerd in brand- en rookwerende deuren en puien en beschikt over vrijwel alle testrapporten voor de Duitse markt. Met een omzet van circa 7,5 miljoen euro per jaar is de fabriek een goede aanvulling op het portfolio van werkmaatschappij Reinaerdt Deuren. Met het verwerven van EDCO verstevigt Reinaerdt Deuren zijn positie op de Duitse utiliteitsmarkt. EDCO is opgericht in 1969. Het montagebedrijf van houten en stalen deuren, kozijnen en puien, kreeg er in 1985 een kleine timmerfabriek bij voor de productie van afwijkende massief houten deuren, kozijnen en puien. Daarnaast is het bedrijf zich gaan toeleggen op de ontwikkeling van brand- en rookwerende deuren, kozijnen en puien. De combinatie met het productenpakket van Reinaerdt plaats EDCO in de top drie van Duitse deurenproducenten. EDCO is met name actief in Duitsland, maar door de export van Reinaerdt Deuren ook straks in Rusland, Turkije, Zwitserland, Engeland, Polen en Hongarije.
13
NetWerk magazine
De lichtstad krijgt een hart ‘Iedereen heeft iets met Strijp’ 5 Jan Schreurs (links), Menno Riemersma en Montaña Nieweg van Park Strijp Beheer.
Philips en Eindhoven zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Gerard Philips kon in 1891 nooit vermoeden dat zijn bescheiden gloeilampenfabriek zou uitgroeien tot het icoon van Eindhoven. Nu de multinational de lokaal bijna heilige grond van Strijp-S op termijn gefaseerd gaat verlaten, is het aan VolkerWessels en de gemeente Eindhoven om de lichtstad met een dynamische postindustriële stadswijk een nieuwe eyecatcher te schenken. ‘De verboden stad’ opent haar poorten. Strijp telt in totaal 27 hectare. In dit gebied met een oppervlakte van 54 voetbalvelden verschijnen de komende vijftien jaar tussen de 2500 en 3000 woningen met een totale vloeroppervlakte van 285.000 m2. Tel daarbij op 90.000 m2 kantoorruimte, 30.000 facultatief m2 voor commercie en cultuur en nog 30.000 m2 voorzieningen en je hebt een totaal bruto vloeroppervlakte van 430.000 m2. Het zijn de duizelingwekkende getallen van een project dat in heel Nederland met belangstelling wordt gevolgd.
Onvergelijkbaar ‘Dit is on-Brabants’, verzekert projectdirecteur Jan Schreurs die namens de gemeente Eindhoven met VolkerWessels in de projectorganisatie Park Strijp Beheer zetelt. ‘We gaan hier 150 woningen per hectare realiseren. Dat vind je alleen in de centra van de grote steden in de Randstad. Bepaald
14
geen standaardopgave.’ Nu heeft VolkerWessels de nodige ervaring met grootschalige binnenstedelijke herontwikkeling. Zo wordt ‘bij de buren’ in ’s-Hertogenbosch al jaren aan het Paleiskwartier gewerkt. Volgens Schreurs’ collega’s Menno Riemersma (Credo Integrale Planontwikkeling) die namens VolkerWessels gedetacheerd is als projectdirecteur in het publiek private samenwerkingsverband, zijn het toch twee verschillende grootheden: ‘Strijp-S en Paleiskwartier zijn beide grote binnenstedelijke herontwikkelingen, maar op een aantal punten onvergelijkbaar. In Den Bosch is er sprake van een groeimodel van een stadsdeel dat zijn functie verloren had. Hier hebben we te maken met Philips dat nog actief is en zich gefaseerd terugtrekt. Bovendien moet het hele plan in één keer gecoördineerd worden.’
‘Iets met Strijp’ De Eindhovense gemeenteraad gaf vorig jaar groen licht voor het Definitief Ontwerp Stedenbouwkundig Plan. Nu de kogel door de kerk is, houdt heel Eindhoven met een schuin oog in de gaten wat er in ‘de verboden stad’ gaat gebeuren. Schreurs: ‘Dit gebied was alleen toegankelijk voor mensen die hier werkten. Nu wordt Strijp aan de stad teruggeven. Dat intrigeert. Iedereen heeft wel iets met Strijp-S. Als ze er niet zelf hebben gewerkt dan is er wel een familielid dat hier een heden of een verleden heeft. We willen de bestaande gebouwenstructuur daarom niet platgooien, maar herintegreren. Op die manier creëer je draagvlak.’ Volgens Riemersma moet dat ook wel: ‘Met het Klokgebouw, het Veemgebouw en de drie gebouwen van de Hoge Rug telt het terrein vijf Rijksmonumenten. Daarnaast bekijken we welke andere historische gebouwen de moeite waard zijn om te herontwikkelen. We denken daarbij aan het Natlab, het Glasgebouw, de Machinekamer en het Ketelhuis. In totaal gaat het om 140.000 m2 hergebruik. VolkerWessels heeft voor de verschillende deelplannen inmiddels contracten afgesloten met woningbouwcorporaties.’
De droom wordt werkelijkheid Medio 2006 is het zover. Dan gaan na een lange droom-, planen contractfase verschillende concernpartners (het voorlopige rijtje: Stam + De Koning Bouw, Gebr. Van Kessel, De Bonth van Hulten, Aveco de Bondt en KWS) onder aansturing van Credo van start met de fysieke invulling van de talrijke stadswoningen, (loft)appartementen, atelierwoningen, kantoren en commerciële voorzieningen. Met het stempel ‘Creatieve Stad’ hoopt designstad Eindhoven bovendien dat Strijp straks een broedplaats wordt voor creatieve geesten, kunst en cultuur. Het uiteindelijke doel; de juiste mix van wonen, werken en recreëren in een royaal groen jasje. Of zoals de projectdirectie het verwoordt: ‘Een levendig stadshart dat verleden, heden en toekomst integreert met als grootste uitdaging niet de realisatie van de gebouwen zelf, maar de functies van de ruimten.’ A
6 Minister Dekker van VROM bezoekt Strijp-S.
Minister Dekker bezoekt Strijp-S Minister Dekker van VROM maakte woensdag 12 oktober kennis met Strijp-S. De minister toonde zich na afloop van het werkbezoek enthousiast over de manier waarop de betrokken partijen bij Strijp-S samenwerken. De Gemeente Eindhoven en VolkerWessels werken samen in een publiekprivate samenwerking (pps). Dekker: ‘Deze pps-constructie is erg belangrijk. Door een goede samenwerking tussen de ontwikkelaar, het Rijk, de provincie en de gemeente hopen we procedurele belemmeringen voor de ontwikkeling van dit gebied zoveel mogelijk te voorkomen.’ Menno Riemersma, directielid van Strijp-S en werkzaam bij Credo Integrale Planontwikkeling, reageerde verheugd op de uitspraken van de minister omdat volgens hem de huidige regels en procedures de plannen onnodig kunnen belemmeren. ‘Vergunningen zijn met name voor de ontwikkelingsfase een probleem omdat we dan veel tijdelijke maatregelen moeten treffen.’ A
Meer informatie: www.parkstrijp.nl
15
NetWerk magazine
bedrijf in beeld Trapp Infra Berlin
Eén integraal infrabedrijf Berlin. Het (West)Duitse equivalent heet Trapp Infra Wesel dat uit een vergelijkbare constructie werd geboren.
Van alle markten thuis Wegenbouw, grondwerk, ontsluitingen, kabels en leidingen en beton- en waterbouw: Trapp Infra Berlin is van vele markten thuis. ‘Door alle disciplines onder één vlag uit te voeren, kunnen we kostenvoordelen behalen en ons op de markt presenteren als een infrabedrijf dat alle disciplines integraal kan uitvoeren’, ervaart Von Grumbkow die verantwoordelijk is voor het nieuwe Berlijnse bedrijf. Het resultaat is vergelijkbaar met de optelsom van de bedrijfsactiviteiten van KWS, Visser & Smit Hanab en een vleugje Van Hattum en Blankevoort. Niet dat Von Grumbkow pretendeert meer in huis te hebben dan zijn Nederlandse collega’s: ‘KWS en Visser & Smit Hanab zijn op bepaalde gebieden veel verder dan wij. We hebben intensief contact met die bedrijven om ervaringen en kennis uit te wisselen.’
WK’2006
Hoe anders was het vijftien jaar geleden? De hereniging zorgde begin jaren negentig in het oosten van Duitsland bijna voor een tweede Wirtschaftswunder. Nog geen anderhalf decennium later bevindt de Duitse bouwsector zich op de bodem van een hele diepe put. Waar het nijpende gebrek aan volume in de sector bouw en vastgoed een gebed zonder end lijkt, hebben de Duitse infrabedrijven iets meer lucht. ‘Maar een vetpot is het allerminst’, glimlacht directeur Torsten von Grumbkow berustend. ‘Om te overleven moeten we heel slagvaardig zijn.’ Bij Trapp voegden ze de daad bij het woord. In plaats van de onzekere markt af te wachten, zijn de bedrijven F.C. Trapp Gresitza Tief- und Straßenbau, Trapp + Speeck Rohrleitungs- und Tiefbau, Ansta Formteile en Kondor Wessels Tief und Straßenbau samengevoegd tot Trapp Infra
16
We ontmoeten Von Grumbkow in een Berlijnse bouwput waar Trapp de parkeerplaatsen en ontsluiting van een winkelpand van Aldi realiseert. ‘Hier hebben we met een private opdrachtgever te maken, maar het meeste werk halen we nog steeds uit openbare aanbestedingen’, zegt de directeur. ‘Ik denk dat 80 procent van onze werkzaamheden in opdracht van de overheid plaatsvindt. Een mooi referentieproject is het vliegveld Berlin Tegel waar we een taxibaan renoveren.’ Verder verwacht Von Grumbkow veel van het ‘circus’ van het WK Voetbal dat in 2006 ook in de Duitse hoofdstad neerstrijkt.
Schaakspel De marktomstandigheden mogen dan uiterst moeizaam zijn, Von Grumbkow heeft ambities genoeg. Terwijl hij zijn auto met een levendige mimiek en energieke motoriek door het hart van Berlijn stuurt, filosofeert hij voorzichtig over toekomstige groei en uitbreidingen. ‘Alles hangt natuurlijk van de marktomstandigheden af, maar ik zie het zoeken naar werk niet als een last, maar een lust. Ik beschouw het als een voortdurende uitdaging om ontwikkelingen vroegtijdig te signaleren en daar strategisch op in te spelen. Het is net schaken. Je moet een aantal zetten vooruitdenken.’ A
VolkerWessels koopt zorgcomplex in Benidorm VolkerWessels heeft via haar dochterbedrijf Credo España SL in oktober 2005 samen met Gericon España Sl en investerings-
Het verpleeghuis in het complex zal zich verder ontwikkelen tot toonaangevend geriatrisch centrum van de regio Costa Blanca met een volwaardig zorgpakket op AWBZ-niveau. Ook zal hier reactiveringszorg aangeboden worden, wat inhoudt dat ouderen na een ernstige ziekte of operatie de vervolgbehandeling in Ciudad Patricia genieten naar moderne Nederlandse zorgmaatstaven. Een van de speerpunten van VolkerWessels is het ontwikkelen
partners alle aandelen verworven van Construcciones Sarez SA. van concepten op het gebied van Zorg en Wonen met veel Hiermee zet VolkerWessels een belangrijke eerste stap op de markt voor wonen met zorg in Spanje. De acquisitie betreft het hoogwaardige woonzorg-resort Ciudad Patricia tussen Altea en Benidorm. Ciudad Patricia omvat onder meer 175 aanleunappartementen, een centrumgebouw en een verpleeghuis met 70 plaatsen. Er zijn medische diensten met eigen personeel, dat 24 uur per dag beschikbaar is. De zorg wordt door Gericon España geleverd. Gericon is een initiatief van de Zorggroep Waterweg Noord, die in de regio Rijnmond 12 verpleeghuizen en woon/zorgcentra beheert en hier zorg levert aan circa 2500 cliënten. De bewoners van Ciudad Patricia zijn vooral Nederlandse, maar ook Belgische, Engelse en Duitse ouderen - vaak al langer woonachtig aan de Costa Blanca - en die zorgbehoevend (dreigen te) worden en niet terug willen keren naar hun vaderland. Deze ouderen willen comfortabel in Spanje blijven wonen maar wél met de zekerheid over het altijd tot hun beschikking hebben van service en zorg.
aandacht voor functionaliteit. Het gaat daarbij niet alleen om gebouwen maar ook om de inrichting en voorzieningen van dergelijke woonzorgcomplexen, bijvoorbeeld op het gebied van datacommunicatie en domotica. VolkerWessels onderneemt dit Spaanse initiatief in aanvulling op woonzorgprojecten in Nederland waar VolkerWessels in samenwerking met partners woonzorgconcepten realiseert in onder meer Berkel en Rodenrijs, Spijkenisse, Nijmegen, Weert, Kampen, Dordrecht en Sliedrecht. Om dit soort concepten te realiseren zoekt VolkerWessels in binnen- en buitenland strategische samenwerking met partners die competenties inbrengen die VolkerWessels niet beschikbaar heeft. A Meer informatie: www.credoespana.com www.ciudadpatricia.com
VolkerWessels zorgt via Credo Espana voor de uitgifte en het management van de appartementen en de ontwikkeling van nog te realiseren uitbreidingen. De appartementen, die in diverse afmetingen beschikbaar zijn, worden in vruchtgebruik uitgegeven. Met Ciudad Patricia als uitvalsbasis zullen ook andere vergelijkbare projecten worden ontwikkeld en geïnitieerd.
17
NetWerk magazine
Paus zegende bouwtekening Een beetje vreemd is het wel: geknield voor de paus met een bouwtekening in de hand. Het overkwam directeur Tjeu Kneepkens van Louis Scheepers uit
5 Uitvoerder John Moren neemt elke dag de bouwactiviteiten door.
Roermond en René Cuss van Jongen uit Landgraaf. De vorige paus zegende de bouwtekening van het Birgittinessenklooster in Weert. ‘Op audiëntie bij de paus! Wie had dat gedacht?’ huidige situatie geen toekomst had. De abdij moest een plek worden waar mensen ‘van buiten’ zich tijdelijk zouden kunnen terugtrekken. Haar conclusie: ‘We bouwen een gastenverblijf en breiden de orde uit met elf buitenlandse zusters.’ Haar idee was niet nieuw. In Duitsland, Rome en Scandinavië is deze aanpak een paar jaar geleden met succes doorgevoerd. Madre Tekla ging in zee met Louis Scheepers. René Cuss, die betrokken is bij speciale projecten in de provincie Limburg, ontmoette haar voor het eerst in Nederland. ‘Een religieuze maar ook een zakelijke vrouw, die precies wist wat zij wilde.’ Voor het opknappen van het klooster had het Romeins bestuur van de orde de Italiaanse architect Mario Silvestri, die onder meer de basiliek in Padova heeft gerestaureerd, in de arm genomen.
De poort van het Birgittinessenklooster in het centrum van Weert staat op een kier. Bouwvakkers lopen in en uit. Binnen de muren is absoluut geen sprake van een serene rust. Hamers tikken, muren worden gesloopt en zo nu en dan is er een boor te horen. Uitvoerder John Moren van Louis Scheepers probeert zoveel mogelijk rekening te houden met het leven van de vier zusters. Elke dag drinkt hij met de bewoonsters een kop koffie en neemt hij de bouwactiviteiten met ze door. Het dagelijkse praatje is nodig want het leven van de vier vrouwen staat op z’n kop. De zusters Birgittinessen behoren tot een orde die leeft in strenge afzondering. Zij komen nooit op straat en hun leven in de abdij is voornamelijk op gebed en meditatie gericht. De bouwperiode omschrijven ze dan ook
18
‘als een aardbeving’. ‘Zoveel lawaai en elke dag mannen over de vloer.’ Ze kijken uit naar zondag, dan is het stil. Toch zijn ze ervan overtuigd dat alles goed komt want de paus zegende de bouwtekening.
Tochtgat Een gezegende bouwtekening? Hoe krijgt een aannemer dat voor elkaar? Het verhaal begint bij de oud-deken van Weert, Wim van der Valk. Hij vond dat zijn buren, vier zusters op leeftijd, recht hadden op een goed einde van hun leven. De oud-deken zocht abdis Madre Tekla op, het hoofd van de orde in Rome. Zij hechtte veel waarde aan het voortbestaan van de abdij in Weert maar begreep dat het kloosterleven in de
Cuss: ‘Er moest veel gebeuren. Je moet je voorstellen dat er sinds de oprichting van het klooster in 1834 geen grote renovatie, behalve het dak, heeft plaatsgevonden. Alles was verwaarloosd. De zusters leefden in een tochtgat.’ De aannemer en architect maakten een plan. Voor circa 1,5 miljoen euro moest de abdij gestript en vernieuwd worden. Nieuwe plafonds, vloeren, muren en kozijnen en dubbel glas. Het klooster, met een begane grond van 770 vierkante meter en een eerste verdieping met een oppervlakte van 790 vierkante meter, werd opgedeeld in 11 wooneenheden voor zusters en 19 eenheden met douche voor de gasten. Verder moest er een ontbijtzaal en een ontvangstruimte komen. ‘Het was een wonder dat er nog geen vloeren waren ingestort en dat er geen balken naar beneden waren gevallen. Alles was verrot.’
Gered Kneepens en Cuss bespraken eind november 2004 de contracten in Rome met Madre Tekla. De onderhandelingen verliepen stroef. Cuss: ‘Kneepkens had een Nederlands juridisch onderbouwd contract opgesteld, conform de Nederlandse regelgeving. Ondanks dat wij in Nederland bouwden moest het volgens de Italiaanse regels. Daar gingen wij niet mee akkoord.’ Na heftige gesprekken greep Madre Tekla in. ‘We komen er zo niet uit’, zei ze. ‘Alles komt goed, ik heb vertrouwen in jullie, neem de tekening mee op audiëntie en laat haar zegenen!’ Cuss: ‘Op audiëntie bij de paus! Wie had dat gedacht?’ Het grote publiek, wel duizenden mensen volgens Cuss, stonden achter hekken te gillen naar paus Johannes Paulus II alsof hun popidool optrad. Kneepens en Cuss stonden niet achter de hekken maar zaten op de eerste rij tussen hoogwaardigheidsbekleders. Cuss: ‘Het was heel indrukwekkend.’ Op het moment dat zij geknield voor de paus zaten haalde Kneepens de bouwtekening tevoorschijn. Cuss: ‘Zo goed van Tjeu. Ik dacht er op dat moment niet aan.’ Na een privé-rondleiding door het Vaticaan namen de Limburgers afscheid van Madre Tekla. De toekomst van de nonnen in Weert was gered. Ondanks de verbouwperikelen zijn de zusters in Weert ontzettend blij. Zij hadden er niet aan moeten denken om met z’n viertjes oud te worden in een bejaardenhuis. Wel zullen ze moeten wennen aan de nieuwe buitenlandse zusters en de gasten. Maar één ding is zeker: hun klooster heeft een toekomst. In januari 2006 gaan de poorten van de abdij open voor publiek. A
19
NetWerk magazine
Jong VolkerWessels en Stichting Dorcas Aid International werkten anderhalf jaar aan de renovatie van een school in Albanië. In december van dit jaar is de school in Mborja klaar: de 283 kinderen hebben dan eindelijk een veilig dak boven hun hoofd, sanitaire voorzieningen en nieuwe klaslokalen. De reis naar Albanië maakte een diepe indruk op de veertien leden van
Jong VolkerWessels renoveert school in Albanië ‘Een fantastische ervaring’
Jong VolkerWessels. Willem de Vriend (KWS): ‘Als je daar bent weet je waar je het allemaal voor doet.’ ‘In Nederland rijden we over gladde geasfalteerde wegen en staan overal mooie woonwijken. In Albanië is armoede, veel armoede. Huizen zijn vervallen, wegen zitten vol met gaten en overal ligt vuil op straat. Ik werd met mijn neus op de feiten gedrukt.’ De Vriend wordt er stil van. Hij is één van de leden van de werkgroep Albanië, bestaande uit Arnoud Wentink (VolkerWessels BVGO), Astrid van Vliet (VolkerWessels Telecom), Harold Daems (HOMIJ), Hermen Breunissen (Van Hattum en Blankevoort) en Niels van Ginkel (Boender en Maasdam). Deze groep vormde zich in 2004. Leen van Dijke (VolkerWessels) en Kobus Schellevis (Wessels Zeist) droegen samen met Stichting Dorcas Aid International, een charitatieve organisatie, de renovatie van een schoolgebouw in Albanië voor aan Jong VolkerWessels. Doel van dit project: de bewustwording van maatschappelijke betrokkenheid van VolkerWessels en haar medewerkers én de renovatie van het schoolgebouw om de schoolkinderen goede faciliteiten te bieden. De renovatie zou ongeveer 150.000 euro kosten. De werkgroep ging aan de slag en organiseerde verschillende activiteiten om geld, materiaal en materieel bij elkaar te sprokkelen. Van Ginkel en De Vriend: ‘Het was best lastig om het voor elkaar te krijgen. We moesten zelf het wiel uitvinden en het duurde even voordat we mensen enthousiast kregen. Je hebt altijd een spanningsveld. Mensen doen het allemaal als vrijwilliger. Je wilt ze dan ook niet continu opjagen. Uiteindelijk is het gelukt.’ De lijst met materialen groeide: kozijnen, deuren, hang- en sluitwerk, hout, dakplaten, verf en sanitair. Er werden kozijnen gemaakt en geschilderd en er vond een fietstocht plaats waarmee ruim 27.000 euro werd opgehaald. Werkmaatschappijen voelden zich betrokken bij het project en doneerden geld of stelden materiaal en/ of materieel beschikbaar. Dik Wessels doneerde het geld
20
dat hij ontving bij zijn 40-jarig jubileum. En als klap op de vuurpijl wees de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling een subsidie van 50.000 euro toe.
Cultuurverschil Van Ginkel was binnen de werkgroep verantwoordelijk voor de bouwactiviteiten in Albanië. ‘Geen makkelijke opdracht’, zegt hij achteraf. ‘De communicatie met Albanië was lastig. Gelukkig konden we gebruik maken van een medewerker van Dorcas in Mborja. Als we die niet hadden gehad was het denk ik niet op deze manier gelukt.’ Van Ginkel geeft aan dat één van de problemen het cultuurverschil was. ‘Wij Nederlanders willen afspraken maken over bijvoorbeeld de maatvoering. In Albanië worden die afspraken ook wel gemaakt, maar als het anders beter uitkomt, wordt het zonder communiceren gewij zigd. Ze bouwen bijna wat ze tegenkomen. Het is de doehet-zelf methode.’ Van Ginkel geeft een voorbeeld. ‘Voor het bevestigen van de dakplaten had de Albanese aannemer al een paar stalen spanten geveloverspannend geplaatst. De maatvoering en hart-op-hart positionering hiervan was echter onvoldoende. Met wat kunst en vliegwerk hebben we dit probleem begin september, toen wij er waren, opgelost.’ Van Ginkel en De Vriend hielpen begin september, met dertien andere leden van (Jong)VolkerWessels die allemaal vrije dagen voor dit project inleverden, de Albanese collega’s. Binnen vijf dagen monteerde de groep bijna alle dakplaten en kozijnen, bereikten zij het hoogste punt en begonnen ze met het schilderwerk. De leden vonden het bouwen in Albanië boeiend, leerzaam maar ook heel apart. De groep verbaasde zich over de enorme rotzooi op het bouwterrein. De Vriend: ‘De Albanese collega’s stonden tussen stenen en resthout en een bezem was nergens te vinden. Onze eerste
21
NetWerk magazine
VolkerWessels neemt Britse bouwer Laser over VolkerWessels heeft in november van dit jaar de Britse bouwonderneming Laser Holding Ltd. Overgenomen. Deze vanuit Powick opererende onderneming verwacht dit jaar met 250 medewerkers een omzet te behalen van ruim 98 miljoen euro. dag stond dan ook in het teken van een grote schoonmaak.’ De Albanese gastheren keken in eerste instantie vreemd naar de schoonmaakwerkzaamheden maar toen zij zagen dat de bouwplaats opknapte begonnen enkelen zelfs spontaan mee te werken. Orde en netheid werd een dagelijks terugkerend item en droeg bij aan een veilige werkomgeving. Naast een slordige en onveilige bouwplaats waren er ook problemen met materiaal en stroom. Van Ginkel: ‘De op maat gemaakte kozijnen pasten niet. We hebben het kozijn erin geslagen of de gaten groter gemaakt. In Nederland is tijd geld, in Albanië niet!’ Ook het materiaal was niet in orde. Een nieuwe cirkelzaag brandde na een paar meter zaagwerk door en zodra de lasser werkte hield de boormachine ermee op. Daar kwam nog eens bij dat er elke middag een paar uur lang geen stroom beschikbaar was. Het contact met de lokale aannemer verliep af en toe stroef omdat hij geen woord Engels sprak en de Nederlandse groep niet altijd een tolk tot zijn beschikking had. Van Ginkel: ‘We werden steeds handiger in het gebruik van pen en papier en met handen en voeten. Uiteindelijk konden we ook goed met elkaar samenwerken.’
Ook aten de Nederlanders bij een aantal families in Mborja. Dit was een groot succes. De ontvangst was hartelijk en gastvrij en de tafels stonden vol met de, vaak zelf gestookte, sterke drank Raki en met heerlijke gerechten. Na een week vol indrukken vertrokken de Nederlanders. Alleen Van Ginkel houdt tot de oplevering contact met de aannemer. ‘De Albanese aannemer heeft nog flink wat werk te doen om alles af te ronden. Nu alle kozijnen zijn geplaatst en het dak bijna dicht is kunnen de Albanezen het schilderwerk oppakken en beginnen met het installeren van het sanitair en de verdere afbouw. De officiële opening van de school staat begin december op de planning.’ De Vriend en Van Ginkel zijn blij en opgelucht dat hun project is geslaagd. Ze hadden het voor geen goud willen missen. De Vriend: ‘Leuk om je schouders onder een project te zetten dat anders is dan je dagelijkse werkzaamheden. Het geeft veel voldoening.’ Van Ginkel: ‘Het is prachtig dat je dit werk als onderneming kunt doen. Het doel is niet om winst te maken, maar je kwaliteiten inzetten om andere mensen te helpen. Dat is goed voor jezelf, de mensen daar en voor het bedrijf hier.’ A
Laser heeft vier vestigingen en werkt voornamelijk in de Midlands. De onderneming is actief in de sectoren: bouw, civil engineering en speciale projecten. Onder speciale projecten vallen activiteiten zoals het vernieuwen van brugdekken. Het bedrijf begon in 1979 en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een gerespecteerd bouwbedrijf. Met het verwerven van deze onderneming verstevigt VolkerWessels zijn positie op de markt in de Midlands. ‘Deze overname past in de strategie van VolkerWessels om onze positie in het Verenigd Koninkrijk uit te breiden met bedrijven die daar synergievoordelen opleveren voor onze andere ondernemingen,’ aldus Andries de Jong, lid van de Raad van Bestuur van VolkerWessels. ‘Wij beschouwen Laser als een gedegen onderneming met een sterk management en zijn ervan overtuigd dat Laser dit jaar al een positieve bijdrage levert aan het resultaat van VolkerWessels.’ Ian Ansell, directeur van Laser Holding: ‘De overname door VolkerWessels betekent voor Laser dat het bedrijf zich verzekerd weet van de steun van een groot internationaal concern waarbij we de ingezette groeistrategie kunnen aanscherpen en uitbreiden. VolkerWessels biedt Laser dankzij deze overname de mogelijkheden om de ambities waar te maken.’
5 Andries de Jong, lid van de Raad van Bestuur van VolkerWessels (rechts) en Ian Ansell, directeur van Laser, ondertekenen het contract.
Kantorencomplex Westraven De Rijksgebouwendienst heeft opdracht verstrekt aan Westraven bv voor het project Ensemble Westraven. HOMIJ Technische Installaties helpt mee aan de realisatie van dit project. Het project omvat de renovatie van het Rijkskantorengebouw Westraven (een kantoortoren, gelegen pal naast de plek waar het Amsterdam-Rijnkanaal de A12 tussen Utrecht en Arnhem kruist) en de bouw van nieuwe lage kantoorvleugels. Westraven bv ging in mei met de bouw van start. Mei 2007 is het project gereed.
KWS helpt bij ruimen bom KWS Bijzondere Opdrachten, Gebr. Van Kessel en Volker Stevin Materieel hielpen begin oktober mee aan de ontruiming van een vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog. De bom, die gevonden was tijdens graafwerkzaamheden, lag op een zeer kritische plek onder hoogspanningskabels, vlakbij de start- en landingbanen van Schiphol en naast belangrijke elektriciteits- en watertransportleidingen.
Van links naar rechts: Harry Bos (Volker Stevin Telecom),4 Kobus Schellevis (Wessels Zeist), Chris ‘t Jong (Visser & Smit Bouw), Helles Honders (Wessels Zeist), Martijn Vink (Boele & van Eesteren), Michèl Spiering (Visser & Smit Hannab), Hilgard van Alphen (Aveco de Bondt), Jos van Dalen (Visser & Smit Bouw), Willem de Vriend (KWS), Jasper Sluis (HOMIJ), Jenno Bootsma (Van Hattum en Blankevoort), Henk Doorenbosch (Visser & Smit Hanab), Jeroen Dhont (Gebrs. van der Poel), Niels van Ginkel (Boender en Maasdam) en Anton Spaan (IBB-Kondor).
22
De 500-ponder van Engelse makelij lag buiten de bebouwde kom van de dorpskern Vijfhuizen. Het projectiel was uiterst gevoelig voor trillingen, lag instabiel en stond mogelijk op scherp. Door de ligging van de bom werd de Polderbaan van Schiphol tijdelijk afgesloten en de Zwanenburgbaan kon alleen maar in zuidelijke richting gebruikt worden. De politie sloot verder een aantal wegen in de omgeving af. KWS Bijzondere Opdrachten plaatste 18 containers om bij een eventuele explosie de drukgolf richting de Zwanenburgbaan te verminderen en legde 180 rijplaten neer om de locatie bereikbaar te maken. De keten, machines en materialen zijn met 19 diepladers aangevoerd. Het Explosieven Opruimingscommando verwijderde op vrijdag 7 oktober het ontstekingsmechanisme.
23
NetWerk magazine
Creatieve geesten moeten ‘waaien’. Van traditionele bestekken waarin elk detail is vastgelegd,
Blankevoort al vijf keer een door ProRail uitgeschreven aanbestedingsrace voor een ‘design
Aan de flanken van de Schenkstrook heeft Coen Wouda een visitekaartje in het landschap achtergelaten. Het reclamedoek met opschrift ‘Van Hattum en Blankevoort – Bouwer van Tunnel Tracé Sijtwende’ refereert met trots aan het succesvolle project ‘hier om de hoek’ in Leidschendam-Voorburg. ‘Iemand vroeg laatst of dat niet verwarrend was. Toen zei ik: ‘Welnee, als we straks de derde Van Brienenoordbrug gaan bouwen, hangen we een spandoek op met de tekst: ‘Van Hattum en Blankevoort – Bouwer Schenkstrook’, grapt de hoofduitvoerder.
construct’-contract succesvol afrondde. Eén van die projecten waar het Woerdense bedrijf zich
Rekenaars en tekenaars
worden ze op de ontwerpafdeling van Van Hattum en Blankevoort niet warm of koud. Maar ‘vrije opdrachten’ waar eigen technische oplossingen bedacht mogen worden, brengt het beste ‘in de knappe koppen’ naar boven. Het mag dan ook geen verrassing heten dat Van Hattum en
met de collega’s van Volker Stevin Rail & Traffic mag uitleven, is Spoorzone Schenkstrook.
Schenkstrook mag dan niet tot de grootste werken behoren, dat betekent niet dat men het werk bagatelliseert. Integendeel: het project blinkt uit in logistieke complexiteit en inventiviteit. Waar draait het om aan de Haagse grens? ‘Dit project is in het leven geroepen in het kader van RandstadRail’, legt projectleider Dick Egas uit. ‘ProRail schreef een aanbesteding uit voor een ongelijkvloerse kruising van de doorgaande spoorlijn richting Den Haag CS en de hoogwaardige OV-verbinding tussen Den Haag CS en Zoetermeer en Rotterdam; de oude Hofpleinlijn.’ De exacte locatie van de kruising en de details mochten de vijf mededingende partijen zelf invullen. En dus konden de rekenaars en tekenaars zich op het ontwerp uitleven. In twee etappes kwam de Combinatie Schenkstrook (Van Hattum en Blankevoort en Volker Stevin Rail & Traffic) met de meest betaalbare en inventieve oplossing uit de bus: een tunnel waarbij de lightrailverbinding onder het doorgaande spoor doorduikt. Een nieuwe fietstunnel die later in het spoortraject wordt ‘geschoven’ en een tijdelijke viersporige hulpbaan van 500 meter maken integraal onderdeel uit van het project.
Volkstuinen en autowrakken Wat voor aanvang het domein van ‘volkstuinders’, paarden en autowrakken was, is nu een bedrijvige bouwput. Eén van de extra dimensies in het project was de vervuilde grond. ‘In totaal hebben we 15.000 m3 vervuilde grond moeten saneren’, rekent projectcoördinator Jenno Bootsma voor. ‘Bovendien hebben we 14.000 m3 zand van de oude spoordijk moeten ontgraven en
5 RandstadRail zorgt straks voor een directe verbinding
25.000 m3 nieuw zand voor de hulpbaan moeten storten. Dat heeft nogal wat impact gehad voor de transportstromen.’ Af- en aanvoer van grond moest door een geïmproviseerde tunnel met kleine trekkers plaatsvinden. Voor dit krappe transport moesten zelfs verlichting en antennes van de trekkers verwijderd worden. KWS voerde de sanering uit en met VWS Geotechniek werd een methode uitgewerkt om de hulpbaan zettingsarm te maken. Volker Stevin Kabelwerken Railinfra verzorgt het kabel- en leidingwerk rondom het spoor en Aveco de Bondt is betrokken bij het vergunningstraject.
Eigen initiatief De combinatie ontving schriftelijk de complimenten van ProRail voor het feit dat ze erin slaagde de sanering, hulpbaan en twee kilometer rails (4x500 meter, inclusief bovenleiding, kabels & leidingen en beveiliging) in een half jaar tijd te realiseren. Inmiddels is de hulpbaan (die straks weer verdwijnt) volop in bedrijf en wordt hard gewerkt aan het betonwerk voor de spoorkruising. Volker Stevin Rail & Traffic verzorgt vervolgens de boven- en onderbouw van het spoor dat half volgend jaar in gebruik wordt genomen. ‘Het is heel fijn om met eigen mensen op de bouwplaats te werken die inzicht, ervaring en de juiste beleving hebben en zelfs op eigen initiatief overwerken’, complimenteert Wouda zijn team. ‘Dat mag ook wel eens gezegd worden. Dat vertrouwen vind ik ook terug in de relatie met Volker Stevin Rail & Traffic en KWS. Dan zie je het voordeel dat je voor één concern werkt.’ Zijn collega Egas heeft ook niets dan lof over de opstelling van de opdrachtgever: ‘ProRail denkt mee. Er is veel onderling vertrouwen. Dat hebben we ook moeten verdienen. Om vertrouwen te krijgen, zul je eerst vertrouwen moeten geven.’ A
tussen de stadscentra Den Haag, Rotterdam en Zoetermeer.
Creatief ’kunstwerkje’ aan de Schenkstrook
24
25
NetWerk magazine
Creatief, innovatief en exclusief. Het vergt heel wat energie
kan gaan behoren. Volker Wessels Vastgoed is in de kop van Noord-Holland met Boskalis verenigd in een projectorganisatie die naar de Italiaanse naam Lago Wirense luistert.
en enthousiasme om je in de
Top van de markt ‘We hebben met de gemeenten Wieringen en Wieringermeer en de Provincie Noord-Holland een intentieovereenkomst getekend die begin 2006 in een realisatieovereenkomst moet resulteren’, schetst Werner. ‘Het gaat hier niet om standaard projectontwikkeling, maar om het herinrichten van ‘de kop van Noord-Holland’ en het versterken van de lokale economie. Dat is een veel bredere vraagstelling. Juist in dit soort trajecten kunnen we ons bewijzen met flair, inzet, creativiteit en op maatschappelijk gebied bewust opereren. Vergelijk het met Sijtwende. We hebben dit soort referentieprojecten niet alleen nodig omdat het ons belangrijkste acquisitiemiddel is maar ook om ons te handhaven aan de top van de markt. Daarvoor moeten we nog wel een slag maken op het gebied van innovatiekracht en ondernemend vermogen. We willen die stap maken en met de vijf grootste marktspelers mee blijven doen‘, klinkt het ambitieus. A
hedendaagse vastgoedmarkt te onderscheiden. Publieke hindernissen en uitdagingen genoeg volgens algemeen directeur Dietmar Werner van Volker Wessels Vastgoed. Maar de aanhouder wint.
5 Impressie vrije kavels bezien vanaf de waterzijde (Plan Tij).
De spirit van Volker Wessels Vastgoed Een project dat onderstreept dat vastgoed meer dan ooit een zaak van lange adem is geworden, is het woningbouwproject De Groene Loper in Helmond. ‘We hebben die competitie jaren geleden al gewonnen’, vertelt Werner. ‘Maar het onderhandelingstraject met de gemeente, een papierfabriek en maatschappelijke organisaties heeft vijf jaar geduurd. Toch ben ik aangenaam verrast door de wil van de bezwaarmakers om mee te denken. Zo zie je dat je je door vooroordelen ook wel eens kunt vergissen. Het vergt geduld, doorzettingsvermogen en het gaat met vallen en opstaan, maar dit project is een bewijs dat je door vol te houden dingen voor elkaar krijgt.’
‘Eigen posities’ Volker Wessels Vastgoed heeft met name in de Randstad, Brabant en het hoge noorden sterke grondposities. Het is niet voor niets dat de vastgoedonderneming uit Zoetermeer het grootste deel van haar projecten ‘uit eigen posities’ haalt. Werner stoort zich wel eens aan de aanbestedingsmethodieken: ‘Dat geldt niet overal, maar ik vind dat de huidige manier van aanbesteden wel eens contraproductief en innovatieremmend werkt’, schets de directeur eerlijk. ‘Er wordt nog te veel naar de prijs gekeken en te weinig op goede
26
ideeën gelet. Je moet niet bang zijn om zoiets te zeggen. Ik heb de indruk dat sommige gemeenten wel ontvankelijk zijn voor eerlijke kritiek. Als vastgoedontwikkelaar kunnen we nu eenmaal niet om de overheid heen. Alles wat we doen heeft een publieke relatie. Je kunt wel eigenaar van een stuk grond zijn maar uiteindelijk beslist de gemeente.’
Spraakmakend Balancerend in dit speelveld slaagt VW Vastgoed er toch steeds in om de orderportefeuille met aansprekende projecten te vullen. Euroborg: het stadion van FC Groningen inclusief een complete nieuwe stadswijk, het aangrenzende bedrijventerrein Europark, het project Westergouwe (4000 woningen) in Gouda en de waterwoningen van Plan Tij en villapark de Hoven in Dordrecht waar nieuwe architectuur oude bewoners terug naar hun geboortegrond moet lokken. Het is zo maar een greep uit de lijst van spraakmakende projecten waar het vastgoedbedrijf momenteel met in- en externe partners aan werkt. Eén van de blikvangers is het project Wieringerrandmeer. Een gebiedsontwikkeling die – met een totale oppervlakte van ongeveer 2200 hectare – misschien wel tot één van de omvangrijkste concernprojecten in Nederland
27
NetWerk magazine
Potsdamse klassieker krijgt nieuw leven
Volker Stevin Construction Europe bouwt samen met Whessoe Oil & Gas in Wales voor zo’n 275 miljoen euro een nieuwe terminal voor vloeibaar gas. De werkmaatschappij hoopt met deze ervaring een voorsprong te krijgen bij de verwachte bouw van liquified natural gas (LNG)-Terminals in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat de productie van gas in Europa na 2010 zal afnemen, waardoor de behoefte aan geïmporteerd gas enorm zal toenemen. In Nederland vindt momenteel onderzoek plaats of en waar een of meer LNGTerminals moeten worden gebouwd.
Fluitende vogels, groene hagen: wie niet beter weet, waant zich in een paradijselijk oord ver buiten de bewoonde wereld. Niets is
VolkerWessels doet ervaring op met de bouw van een
minder waar. Op een steenworp afstand bevinden zich de talrijke monumenten en klassieke paleizen van het historische Potsdam
LNG-Terminal Wat is LNG?
LNG is gas in vloeibare vorm. Het ontstaat door het koelen van aardgas met behulp van stikstof. Bij een temperatuur van –163 graden Celsius wordt gas vloeibaar. De vloeibare vorm die ontstaat is 600 keer compacter dan in vluchtige toestand. Voordeel: het gas kan gemakkelijk en tegen relatief lage kosten getransporteerd worden. Sinds de jaren zestig exporteren en importeren landen al LNG. In een LNG-Terminal wordt het vloeibare gas uit een schip gepompt en in grote, geïsoleerde tanks opgeslagen. Vervolgens verwarmen speciale installaties het vloeibare gas en komt er een geurstof bij. Het gas is daarmee klaar voor de gebruiker.
Waarom doet VolkerWessels juist in Wales ervaring op? De Engelsen verwachten over tien jaar al problemen met hun gasvoorziening. Deze LNG-tank ligt in Milford haven, 2.5 uur rijden westelijk van de hoofdstad Cardiff. Er komen twee LNG opslagtanks.
waar Churchill en Stalin na afloop van de Tweede Oorlog ‘tafelden’. Waar draait het om in dit rustieke stilleven? Kondor Wessels Mark Brandenbrug gaat de oude Ruinenbergkaserne Het is een project van Dragon LNG, een joint venture van British Gas, Petroplus en Petronas. VolkerWessels, die een ruime ervaring heeft in de olie- en gasindustrie was niet eerder betrokken bij de bouw van een LNG-Terminal. Whessoe Oil & Gas daarentegen wel. VolkerWessels ziet dit project dan ook als een goede leerschool.
Opdracht? Volker Stevin Construction Europe en Whessoe Oil & Gas vernieuwen de bestaande aanlegsteiger, leggen een nieuw leidingwerk aan en bouwen twee opslagtanks waar straks de LNG in opgeslagen kan worden. Daarnaast zijn de bedrijven verantwoordelijk voor het bouwen van de installaties waarbij het vloeibare gas klaargemaakt wordt voor de gebruiker. Dit zijn speciale installaties. Laad- en losleidingen, transport leidingen en opslagtanks zijn allemaal geïsoleerd om het gas gekoeld te houden. Over twee jaar moet de terminal klaar zijn. Het is de bedoeling dat de tanks 30 jaar meegaan en de infrastructuur 50 jaar.
transformeren tot een nieuw wooncomplex.
Middelpunt van het immense terrein is een eindeloze rij oude paardenstallen. Hier klonk vroeger het geluid van hoeven en de marcherende laarzen van Pruisische en later Russische en Oost-Duitse legereenheden. In de voormalige kazerne ademt alles historie. Mischa Schönfeld wijst naar de bijzondere kruisgewelven en veegt met zijn hand het stof van een kolom waar blijvende herinneringen aan het Pruisische garnizoen staan afgebeeld. ‘We willen bij de renovatie zo trouw mogelijk blijven aan de historische details’, schetst de technisch bedrijfsleider de enorme uitdaging die zijn team staat te wachten. ‘We proberen waar mogelijk de oude materialen te hergebruiken.’
Droom Over de vraag wat het mooiste aan dit project is, hoeft Schönfeld niet lang na te denken. ‘Je geeft een gebouw zijn historische ziel terug’, zegt de bedrijfsleider enthousiast. Zijn collega, en directeur Leo de Man, knikt instemmend: ‘Eigenlijk verkoop je een droom.’ Struinend over de stoffige, uitgestorven vlakte die vroeger als oefenterrein voor militairen diende, is het bijna niet voor te stellen dat deze klassieke rustige atmosfeer straks zal plaatsmaken voor een levendige woonwijk. ‘Daarom richten we zo snel mogelijk een paar modelwoningen in’, verklaart De Man. De artist impressions zijn in elk geval veelbelovend. Met weidse armgebaren proberen De Man en Schönfeld de tekeningen tot leven te brengen.‘We bouwen hier 14 nieuwe rijtjeshuizen en 12 ‘tweekappers’, vertelt de directeur van Kondor Wessels Mark Brandenburg. ‘In de oude paardenstallen komen nog eens 42 rijtjeshuizen en appartementen.’ Alleen die ombouwoperatie is al goed voor 6000 m2 woonoppervlakte. Tel daarbij op de detaillering, de benodigde handwerkkunst, de moeilijke markt, de monumentale status van de Ruinenbergkaserne en er wacht je een monsterklus. ‘Dit project is juridisch, (marketing)technisch en financieel enorm complex’, verzekert De Man. ‘Maar het is weer eens wat anders dan een serie rijtjeshuizen.’ A
Grootte van de tanks? De twee tanks slaan jaarlijks 10.000.000 kubieke meter LNG op. Ze hebben een diameter van 88 meter en een hoogte aan de buitenrand van 40 meter. De tanks liggen in een ingraving zodat ze niet te veel opvallen in het landschap.
Mag elke aannemer een LNG-installatie bouwen? Het antwoord is nee. Wereldwijd zijn ongeveer zeven ondernemingen in staat dit soort werken te ontwerpen en te bouwen. Momenteel zijn er circa twintig LNG-tanks in aanbouw in onder meer Trinidad, UK, Egypte, Qatar en Saudi-Arabië. A
28
5 Mischa Schönfeld van Kondor Wessels Mark Brandenburg: ‘Weer eens iets anders dan rijtjeshuizen.’
29
NetWerk magazine
beroep in beeld locmachinist Jos Schaufeli en José Akdemir (Volker Stevin Rail & Traffic)
De lokroep van de loc Jos en José: het klinkt als de titel van een avonturenreeks. En ergens is het ook één groot avontuur dat locmachinisten Jos Schaufeli en
5 José Akdemir (links) en Jos Schaufeli: ‘Veel gaat op gevoel.’
José Akdemir van Volker Stevin Rail & Traffic dagelijks beleven. Met hun paradepaardjes Tom & Jerry reizen ze stad en land af
weten wat er in een werkput gebeurt en daarop anticiperen. Als je geen aanleg hebt, zul je nooit een heel goede machinist worden. Meedenken: daar draait het om. Veiligheid is ook heel belangrijk. Het gebeurt veilig, of het gebeurt niet.’
om materiaal en materieel op de juiste tijd op de juiste plaats te
‘Locgevoel’
bezorgen. ‘Het locgevoel’ van twee bevlogen vakmensen.
Het transport van werktreinen is zowel logistiek als financieel bepaald ‘geen kinderachtige’ aangelegenheid. ‘Waarom zouden we dat niet zelf doen’, zo redeneerde men bij Volker Stevin Rail & Traffic Materieel. Dat resulteerde in de nieuwe locomotieven van het machinepark. Tom en Jerry: twee dieselhydraulische locomotieven. Om ook alle technische kennis en de coördinatie in huis te halen en te houden, werd besloten het team uit te breiden met nieuwe gezichten.
30
Fingerspitzengefühl Een combinatie van kennis en ervaring: dat is nu precies waarvoor je bij Schaufeli en Akdemir moet zijn. ‘We hebben onafhankelijk van elkaar gesolliciteerd’, vertelt Schaufeli. ‘Maar we lopen allebei al een paar jaar mee in de spoorbouwsector. We hebben dus de nodige vakkennis en knowhow.’ Inmiddels hebben ze een paar collega’s erbij, maar Akdemir en Schaufeli waren de eerste locmachinisten van Rail & Traffic. Akdemir
werd aan Tom ‘gekoppeld’ en Schaufeli zwaait de scepter over Jerry. Wat onderscheidt een goede locmachinist? Akdemir: ‘Het rijden zelf is niet ingewikkeld. Je kunt een aap een kunstje leren. Maar op locatie gaat veel op gevoel. Het lossen van een lading op een helling bijvoorbeeld; dat is niet iets wat iedereen in de vingers heeft. Schaufeli knikt bevestigend: ‘Het gaat om het Fingerspitzengefühl. Je moet gevoel voor treinen hebben, de rangeerplanningen kennen;
‘Om het locgevoel te beleven’, beklimmen we de machine. Wat is dat precies voor een gevoel? ‘Een heerlijk gevoel’, lacht Akdemir. Een trapje leidt naar het ‘zenuwcentrum’ van de locmachinist. Een bedieningspaneel met oneindig veel lampen en knoppen geeft alle parameters weer die het tweetal in de gaten moet houden. Schaufeli leunt er met zijn rug tegenaan. De armen nonchalant over elkaar gevouwen. Naast Akdemir die kleiner van stuk is, heeft hij iets van een reus. Samen vormen ze een even opvallend als enthousiast duo. Hoewel het eerder uitzondering dan regel is dat ‘de Tom’ van José en ‘de Jerry’ van Jos gezamenlijk ingezet worden, zijn ze toch een ingespeeld team. ‘We kennen elkaar al heel lang’, verklaart het duo. Na dezelfde opleiding, een militaire loopbaan en een dienstverband bij Railion lopen ze elkaar bij Rail & Traffic opnieuw tegen het lijf. Ze voelden zich er allebei direct thuis. ‘Er wordt hier naar je geluisterd’, verzekert Schaufeli. ‘Wij hebben een paar voorstellen voor aanpassingen gedaan voor de nieuwe locomotief die besteld wordt. Daar wordt serieus over nagedacht. En toen we een weekend doorwerkten, kreeg ik een mailtje met de tekst: ‘Bedankt voor je medewerking en je inzet.’ Ik viel bijna van mijn stoel. Zoiets had ik nog nooit meegemaakt. Je werk wordt hier echt gewaardeerd.’ A
31
NetWerk magazine
Met 62 meter per minuut jaagt Wim Hoogeveen vanuit het zogenaamde Ondergrondse Verdeelpunt (OVP) een koperkabeltje de grond in. ’Dat is niet heel snel’, verzekert Hoogeveen. ‘Het is afhankelijk van de afstand die je af moet leggen en of het traject lange rechte stukken en mooie grote bochten heeft. In dat geval kun je snelheden tot 120 meter per minuut halen. Soms loopt het als een trein. Dan kunnen we afstanden tot 300 meter overbruggen. Eigenlijk komt het maar zelden voor dat we ergens moeten graven omdat het systeem vastloopt.’ De monteur zet zijn Microjet blaasmachine af en belt met collega Casper Broekhuizen die aan de andere kant checkt of het koperkabeltje gearriveerd is, zodat het straks eenvoudig in de meterkast in de woning kan worden afgemonteerd. Alles is in orde. Het derde vaste teamlid Michel Tersteeg is onder een lastent met een wirwar van gekleurde ‘tubes’ in de weer. ‘Elke woning heeft zijn eigen kleur’, verklaart Maarten van Es die als uitvoerder de teams van Van Dijken aanstuurt.
‘Ondergronds maatwerk’ Naast het koper wordt ook een leeg buisje meegeblazen. En juist daarin schuilt de grote kracht van TriLink: een samenwerkingsverband van Volker Stevin Telecom en BAM Infratechniek. Deze zogeheten TriNet formule speelt handig in op de onvermijdelijke overgang van koper naar glasvezel. Wanneer een bewoner een glasvezelaansluiting wenst, kan straks vanuit het Wijk Distributie Centrum (WDC) glasvezel worden geblazen die direct in de meterkast van de consument uitmondt. ‘Het grote voordeel is dat de straat niet meer open hoeft’, leggen Van Es en projectleider Ben Schulten van Volker Stevin Telecom uit. ‘Wat dat betreft, is het wel een
uniek systeem.’ Maatwerk onder de grond dus. Het tweetal verzorgt een rondleiding door de eindeloze uitgestrekte bouwputten van Terwijde, De Balije en Vleuterweide die onderdeel uitmaken van het reusachtige Utrechtse nieuwbouwproject Leidsche Rijn. Beide heren zijn zo ongeveer vergroeid met hun gsm die bijna onophoudelijk rinkelt: ‘We moeten voortdurend afstemmen met de bouwers en de combi-aannemers voor het infrawerk. Met zoveel bouwputten vergt het een ontzettend uitgekiende planning om alle mensen en materiaal op het juiste moment op de juiste locatie te hebben. Het is voor onze jongens ook wel eens lastig als de praktijk niet klopt met wat de ingenieurs bedacht hebben. Aan de andere kant moeten die vanuit het niets op papier een ontwerp maken voor de ligging. De exacte ligging kan wel eens veranderen.’
Ingenieus De rondleiding leidt langs laswerk, verschillende OVP’s en WDC’s. Schulten en Van Es leggen uit hoe de voeding vanuit de centrale van KPN via een ingenieus ondergronds vertakkingstelsel langs een WDC en OVP naar de meterkast van de consument leidt. De uitvoering van de 150 projecten van TriLink is in regio’s verdeeld. Omdat Van Es en Schulten de verantwoordelijkheid dragen voor een groot aantal teams en projecten maakt het duo heel wat kilometers. Een monsterklus dus. Maar wat als straks al het werk erop zit en de volledige Nederlandse nieuwbouw klaar is voor de glazen toekomst? De veelzeggende glimlach van Van Es verraadt ervaring: ‘Alleen de bouw van Leidsche Rijn al duurt nog tien jaar. Tegen die tijd hebben ze echt al lang weer iets nieuws verzonnen.’ A
Blazen voor ‘glazen toekomst’ Het is spitsuur onder de grond. De groeispurt van de techniek leidt ook tot een explosieve stijging van de wensen op het gebied van spraak, beeld, geluid en data. De consument vraagt om meer en sneller digitaal verkeer. Het antwoord op de toekomst heet
6 Het antwoord op de toekomst heet glasvezel.
glasvezel. Het ambitieuze TriLink bereidt ongeveer 150 omvangrijke nieuwbouwlocaties voor op een glazen toekomst. Een kijkje in de keuken van ‘de buizenblazers’ van één van VolkerWessels’ nieuwste aanwinsten: VolkerWessels Telecom | Van Dijken.
32
33
NetWerk magazine
Enschede krijgt skyline Pal tegen het vernieuwde stadshart van Enschede verrijst Boulevard: vijf monumentale woongebouwen, gegroepeerd rond een binnenhof, met 161 koop- en huurappartementen en 7 stadswoningen. Het ontwerp is gemaakt door KOW Stedenbouw Architectuur uit Den Haag. Werkmaatschappij Te Pas Bouw werkt mee aan de realisatie van dit project. De bouw is maandag 17 oktober gestart. De architectuur van Boulevard is een rijke aanvulling op de nieuwbouw rond het vernieuwde Van Heekplein. Om het monumentale ontwerp goed tot zijn recht te laten komen, worden de gebouwen uitgevoerd in baksteen met reliëf in de gevels. Het ontwerp refereert hiermee aan de rijke Nederlandse baksteenarchitectuur. Dit wordt onderstreept door de monumentale trappen, die leiden naar de hoge woontoren en toegang geven tot het binnenhof. Voor meer informatie kijk op: www.boulevardwonen.nl
VST actief in Openbare Veiligheid Volker Stevin Telecom (VST) heeft in opdracht van Rijkswaterstaat 34 camera’s geplaatst op vier locaties in de regio Utrecht waarbij potentiële stenengooiers in de gaten moeten worden gehouden. Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat zal de proef evalueren, daarna wordt er besloten of er meer camera’s moeten komen. Ruim driekwart jaar geleden kwam een vrouw in Rijswijk om het leven toen een stoeptegel vanaf een viaduct op haar auto werd gegooid. Na dit stoeptegelincident bleek dat er vaker materiaal vanaf viaducten op auto’s terechtkomt. Minister Peijs kondigde maatregelen aan. Naast het plaatsen van
Vialis wint Europese aanbesteding voor de levering van parkeerapparatuur aan gemeente Zwolle
De gemeenteraad van Zwolle heeft besloten over te gaan tot de invoering van betaald parkeren in (delen van) de wijken Dieze en Assendorp. Inmiddels is de Europese aanbestedingsprocedure voor de levering van parkeerapparatuur afgerond. Er zijn vijf offertes ontvangen die zijn geëvalueerd op basis van de gunningcriteria: prijs, kwaliteit, aangeboden garanties en de mate van instemming met de overeenkomst. Na evaluatie van de offertes heeft de gemeente Zwolle vastgesteld dat Vialis Verkeer & Mobiliteit de economisch meest aantrekkelijke aanbieding heeft gedaan. Het contract met Vialis Verkeer & Mobiliteit is op 15 augustus 2005 ondertekend. In eerste instantie zal Vialis Parking honderd ViPas-automaten leveren, die geschikt zijn voor zowel muntgeld- als cardbetalingen (met Chipknip en creditcards). Het betaald parkeren zal op 1 januari 2006 in (delen van) van bovengenoemde wijken worden ingevoerd.
34
hekken, het lassen van putdeksels en het verwijderen van bouwmateriaal staan er nu ook camera’s op viaducten en bruggen. VST plaatste half september de 34 camera’s op viaducten over de A12, de A1 en de A27 en op de Vleutensebrug te Utrecht. Via een transmissienetwerk, dat ook is gerealiseerd door VST, komen de beelden binnen in de Verkeerscentrale Utrecht. Daar wordt door Rijkswaterstaat een proef uitgevoerd waarbij met behulp van intelligente software het gedrag van de potentiële stenengooiers kan worden bestudeerd en indien nodig worden ingegrepen.
Eerste Noorse afzinktunnel door Noors/Nederlandse combinatie De combinatie Skanska/Volker Stevin Construction Europe/BAM Civiel heeft van Statens Vegvesen de opdracht gekregen voor de bouw van de eerste afzinktunnel in Noorwegen. De werkmethodiek, die de combinatie heeft aangeboden, speelde een belangrijke rol bij de verwerving van de opdracht, die een aanneemsom heeft van circa € 125 miljoen (waarvan zestig procent voor Skanska en twintig procent voor elk van de Nederlandse partners). De Bjørvika-tunnel wordt aangelegd in een baai in Oslo. De tunnel is 675 meter lang en bestaat uit zes elementen van elk 112,5 meter lengte. De oplevering van de tunnel vindt plaats in januari 2010.
35
Met een symbolische druk op de knop gaf Hare Majesteit Koningin Beatrix begin september van dit jaar het startsein voor de ingebruikneming van de pijplijn die zuivere CO2 vanuit de Botlek via een uitgebreid distributiestelsel van leidingen ‘thuisbezorgt’ bij glastuinders in het Westland en de B-driehoek. De kracht van OCAP, de joint-venture van VolkerWessels en gassenspecialist Hoek Loos, is dat CO2, die voorheen als uitstoot in de atmosfeer verdween, nu wordt gebruikt om de groei van gewassen in de glastuinbouw te stimuleren. Bovendien hoeven tuinders niet langer aardgas te verstoken om onzuivere CO2 te verkrijgen. Het project levert een jaarlijkse besparing op van 95 miljoen kubieke meter aardgas en een uitstootreductie van 170 kiloton CO2.
colofon
NetWerk is het informatiemagazine van VolkerWessels en wordt verspreid onder alle medewerkers van het concern. NetWerk wordt uitgegeven in het Nederlands, Duits en Engels en kent een totale oplage van 17.000, 7e jaargang, uitgave 3/05. Redactie André den Boer en Anneloes Geldermans Eindredactie Jos Waltmans Medewerkers Nathalie Breit en Esther Lelij Redactieadres VolkerWessels Corporate Communicatie, Postbus 2630, 3000 CP Rotterdam,
[email protected], Tel: 010-4244299 Fotografie Dirk-Jan van Dijk en Carel Kramer www.volkerwessels.com Vormgeving en lithografie Veen Creatieve Communicatie, Harderwijk Drukwerk Mouthaan Grafisch Bedrijf, Papendrecht VolkerWessels™ is de handelsnaam van Koninklijke Volker Wessels Stevin nv. Aan de inhoud van NetWerk kunnen geen rechten worden ontleend.