Ontwikkelingskansen voor ieder kind!
Onder water
Onder water
Kansen in kinderen
Voorwoord In het thema Onder water maakt uw kind kennis met de wondere wereld onder water. Samen met de gastouder en de andere kinderen gaat uw kind die wereld ook zelf creëren, bijvoorbeeld door een eigen aquarium te maken in een fles. Al spelend wordt zijn woordenschat uitgebreid met ‘nieuwe’ woorden en hun betekenis. Onder water valt van alles te voelen, te onderzoeken, te kijken en te luisteren. Kinderen ervaren het verschil tussen nat en droog, drijven en zinken. Kortom, dit thema is een feest voor de sensorische ontwikkeling van uw kind. Voor de jongste kinderen is er dit keer veel aandacht voor gebaren. De motoriek die kinderen nodig hebben om hun handjes te bewegen is veel eerder ontwikkeld dan de spieren die de mond sturen. Gebaren is een fijne manier voor kinderen om zich uit te drukken. Als dat gebeurt in de ontspannen sfeer die wordt opgeroepen met dit thema, dan genieten kinderen extra. Helemaal in de sfeer van dit thema, dat dus ook over ontspannen gaat, gaat uw kind lekker snoezelen. De kinderen gaan volop genieten en ontspannen bij de kleuren onder water en de onderwatergeluiden. De wereld ‘boven water’ is soms erg hectisch, zeker voor een jong kind. Met de juiste sfeer en met een heleboel zelfgemaakte materialen en rustgevende onderwatergeluiden komen kinderen helemaal tot rust. Sommige activiteiten in dit thema zijn nat, een garantie voor plezier bij kinderen. Dat is ook de bedoeling. Genieten staat voorop! Dat geldt ook voor de activiteiten in deze ouderbijlage. En wilt u ons een plezier doen? Kijk dan of u nog een schoenendoos in huis hebt. Die kunnen we goed gebruiken. Wij wensen u veel plezier! Met vriendelijke groet en een dikke berenknuffel,
Kiki
NB. Waar we in dit programma spreken over ‘hij’ of ‘zijn’, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen.
2
Onder water Kansen in kinderen
Woordenlijst & Woordkaarten Spraak- en taalontwikkeling Woorden die tijdens het thema Onder water centraal staan:
0 tot 2,5 jaar
2,5 tot 4 jaar
Overige woorden
de boot
de boot
de schildpad
de kikker
de kikker
het water
de vis
de vis
de luchtbel
de walvis
de walvis
de golven
de zeehond
de zeehond
het zand
de dolfijn
de dolfijn
het zeewier
het zeepaardje
zwemmen
de zeester de kwal de octopus de krab de schelp Woordkaarten in de bijlage:
Kansen in kinderen
de boot
Kansen in kinderen
de zeehond Onder water
Kansen in kinderen
Kansen in kinderen
de schelp 3
Liedjes en gebaren die passen bij het thema We maken een kringetje We maken een kringetje
Van jongens en van meisjes
We maken een kringetje van tra la la Maak nu een buiging
Maak nu een buiging
Bij de hand, bij de hand Pak je vriendje bij de hand Bij de hand, bij de hand
Pak je vriendje bij de hand
Schuitje varen Schuitje varen, theetje drinken, varen we naar de Overtoom, drinken er zoete melk met room. Zoete melk met brokken, kindje mag niet jokken.
Visje visje Visje, visje in het water visje, visje in de kom. Visje, visje kan niet praten visje, visje draai je eens om.
4
Onder water Kansen in kinderen
Hoe kunt u thuis aansluiten bij het thema? Als u met uw kind tijdens een bezoekje aan het winkelcentrum langs een dierenwinkel loopt is het leuk om daar even binnen te wandelen. Bijna iedere dierwinkel heeft wel een afdeling met vissen.
ͳͳ ‘Zoek de schat!’ van Marcus Pfister ͳͳ ‘O,o Octopus!’ van Erik van Os & Elle van Lieshout
Vaak zijn er ook grote aquariums die op de grond staan. Zo kunnen ook de kleinere kinderen de vissen goed bekijken. Welke vissen zijn er allemaal te zien? En welke kleuren hebben ze?
Er zijn leuke spelletjes te vinden met vissen en onderwaterdieren zoals puzzels en visjes vangen. Erg leuk om samen met uw kind te doen.
Baby’s, dreumesen en peuters kunnen echt genieten van boekjes en voorlezen. Het is erg plezierig en belangrijk voor de ontwikkeling. Voorlezen prikkelt de fantasie en stimuleert onder andere de taal- en spraakontwikkeling en sociale vaardigheden.
Ook is het leuk om zelf thuis met uw kind te gaan knutselen. Op internet staan vele leuke knutselwerkjes rondom het thema. Vouw bijvoorbeeld een kartonnen eetbordje dubbel, maak aan de onderzijde lange slierten van crêpepapier vast en nu heb je een prachtige kwal!
Leuke boeken bij dit thema zijn: ͳͳ Kartonboek ‘De mooiste vis van de zee’ van Marcus Pfister ͳͳ ‘Spelen met de mooist vis van de zee’ van Marcus Pfister
Onder water Kansen in kinderen
5
Activiteit voor thuis, modder Doel Met water zijn leuke activiteiten te bedenken, zoals spelen met modder. De kinderen kunnen genieten van het kliederen met de handjes en voetjes en gaan ontdekken hoe het aanvoelt. Dit is een hele ervaring. Kern kinderen van 0 tot 2,5 jaar Laat de baby kennismaken met de structuur van water en modder, met de handjes. Dat is misschien nog best spannend, dus als papa of mama meedoet is het al een stukje minder spannend. Geef de baby de kans om te ontdekken. kinderen van 2,5 tot 4 jaar De kinderen zullen het geweldig vinden om lekker te kliederen. We geven u wat tips. ͳͳ Modderkunst. Maak een flinke modderbal en versier deze met allerlei natuurlijke materialen (mos, blaadjes, zaadjes, bollen, bloemen) en maak er een mooie sculptuur van. ͳͳ Je kunt modder met klei combineren. Voordeel van deze combinatie is dat je ook rare figuren kunt maken.
6
ͳͳ Moddertaarten maken in verschillende lagen en kleuren en versieren met zaden, noten, schelpen etc. Dit kan ook uitmonden in zelfbedachte variaties. ͳͳ Moddertekeningen. In de modder kun je de prachtigste tekeningen maken. Andersom kan ook: met modder tekeningen maken op een grote steen of boomstronk. Voetafdrukken, handafdrukken etc. ͳͳ Kijk samen met uw kind wat er gebeurt als je modder laat drogen in de zon. Er ontstaan grillige patronen. Verzamel in de loop van de tijd allerlei materialen of ga met de kinderen op zoek in de omgeving. Kinderen verzinnen van alles, waarmee ze de modderkunstwerken nog mooier kunnen maken. u zult genieten als uw kind zijn fantasie de vrije loop laat. Afsluiting Wat zijn alle kunstwerken toch mooi geworden. Bekijk en bewonder ze nog eens goed. En dan lekker schoon worden en alle moeder weg spoelen.
Onder water Kansen in kinderen
Bewegingspelletjes, maandonderwerp en dagverslag Dit keer hebben we het maandonderwerp en het dagverslag samengevoegd. Annemarie Priem en Janneke van der Schans schreven een verslag dat verder gaat dan één dag in de opvang. Het gaat over bewegingspelletjes. Zij volgden een workshop over dit onderwerp en gingen na afloop vol inspiratie samen aan de slag. Het resultaat lees je hieronder. Je wordt er vast zelf ook enthousiast door. Wij geven dit onderwerp graag de ruimte! Omdat het aansluit bij dit thema en omdat het heel mooi laat zien hoe je een thema dat je krijgt aangereikt kunt aanvullen met je eigen creativiteit. Samen met een collega bedenk je meer. Dat lees je ook in het verhaal van Annemarie en Janneke. Iets om eens over na te denken. Heb je een collega in de buurt? Lijkt het je leuk om ook eens samen aan een thema te werken? Vorig jaar hebben wij een workshop bewegingspelletjes voor jonge kinderen van Bureau JONG-
leren gevolgd. Hoewel we alle spelletjes erg leuk vonden, waren we meteen superenthousiast over ‘De Vissendans’. We besloten dat met onze gastkinderen te gaan doen en hebben dat meteen uitgebreid naar een compleet thema. Hieronder kunnen jullie lezen wat we allemaal gedaan hebben. Om de kinderen vertrouwd te maken met het thema, hebben we eerst samen een thematafel gemaakt. Van zandbakzand maakten we een strand. Op het strand hoort natuurlijk een strandstoel en een parasol. Ook schelpen en een schepje met een emmertje mogen niet ontbreken. Kiki kreeg een bikini aan en een zonnebril op. Blauw crêpepapier werd een mooie zee. En in de zee zwommen de mooiste zeediertjes. De volgende dag zijn we met de kinderen naar de bibliotheek gegaan en hebben 2 boeken uitgezocht: ‘O, o, Octopus!’ van Elle van Lieshout & Erik van Os en ‘De mooiste vis van de zee’ van Marcus Pfister. Eindeloos hebben we de boeken voorgelezen. Ook leerden we de kinderen het liedje ‘Vier kleine visjes’ met bijpassende gebaren. Zoals bijvoorbeeld bij het zingen van de getallen het juiste aantal vingers opsteken, bij het woord ‘visjes’ het vissengebaar maken, bij het woord ‘niet’ nee schudden met je hoofd en vinger, bij het woord ‘vieze sloot’ je neus dicht knijpen, bij het woord ‘blub’ je beide handen open en dicht vouwen en bij het woord ‘hap’ heel hard in je handen klappen. Op YouTube staat van DD Company een leuke versie van dit liedje. Tijdens het knutselen lieten we de kinderen sint-jakobsschelpen en kokkels verven. Toen ze droog waren hebben we gaatjes in de schelpen geboord en er een windgong van gemaakt.
Onder water Kansen in kinderen
7
we aan elkaar gelijmd en opgevuld met vulmateriaal. Het resultaat waren prachtige vissen! Net zo mooi als ‘De mooiste vis van de zee’.
Van een kartonnen doos lieten we de kinderen een mooi aquarium maken voor een bewegingsspel. In de doos zaten allerlei verschillende gekleurde sokken, minstens twee voor elk kind. Deze sokken mochten de kinderen om hun handen doen zodat hun handen visjes werden. Een ander knutselwerkje was hele mooie vissen maken. Op twee ovale vellen hebben we de kinderen met ronde sponskwasten van verschillende groottes allemaal gekleurde stippen laten zetten. Toen de stippen droog waren, werden er met glitters en lijm strepen op gezet. Van gekleurd papier knipten we met een ronde kartelschaar een driehoek. De ovale delen hebben
Voordat we begonnen met ‘De Vissendans’ hebben we de verschillende patronen en kleuren van de visjes benoemd. Tijdens de muziek van ‘Le Carnival des Animaux’ (Aquarium) van Camille Saint-Saëns lieten we de kinderen met hun handen de beweging maken van een visje. Op YouTube vind je verschillende filmpjes van deze muziek maar wij kozen voor de uitvoering van Ivo de Wijs ‘Het Carnaval der Dieren’ omdat deze cd speciaal gemaakt is voor kinderen en ook het gedichtje erg grappig is om naar te luisteren. Tijdens het beluisteren van de melodie kun je allerlei variaties bedenken om met de kinderen te doen. Wij lieten de visjes omhoog zwemmen op het moment dat de muziek versnelde en weer omlaag als de muziek langzamer ging. Of
8
Onder water Kansen in kinderen
Onder water Kansen in kinderen
9
praten en de ouders reuze nieuwsgierig waren, hebben we speciaal voor de ouders een optreden gegeven. Alle ouders waren natuurlijk reuze trots op hun kinderen. Maar niet alleen de ouders waren reuze trots. Zeemeermin Kiki en Neptunus Coco, die van een afstandje keer op keer deze bijzondere vissendans bewonderden, waren erg onder de indruk van deze knappe kindjes.
we lieten de visjes rondjes draaien/sneller/langzamer/naar elkaar toe of van elkaar af zwemmen. De peuters en kleuters leerden we ook hoe dezelfde soort visjes naar elkaar toe kunnen zwemmen en elkaar een kusje gaven of hoe de visjes elkaar aanraakten en in een kringetje rondjes draaiden. Voor sommige kinderen was het nog best moeilijk om de bewegingen na te doen maar hoe vaker je het oefent hoe beter het gaat! Het belangrijkste is dat de kinderen veel plezier hebben. Omdat de kinderen thuis ook alleen nog maar over de vissendans konden
10
Aan het eind van het thema lieten we kinderen schapenwol in de sokken stoppen om er vervolgens mooie ‘soktopussen’ van te maken die we de kinderen mee naar huis gaven.
Onder water Kansen in kinderen
We vonden het allebei erg leuk om dit bewegingsspel met de kinderen te doen en de enthousiaste en soms ook hele geconcentreerde gezichtjes te zien. Het leuke van dit spel is dat je er kinderen van alle leeftijden in kunt betrekken. De allerkleinsten genoten op een kleed van de muziek en de bewegingen van de andere kinderen, de dreumesen deden hun best om de oudere kinderen na te doen en met de peuters/ kleuters was er een leuke interactie tussen ons en de kinderen onderling.
We hopen dat ‘De Vissendans’ voor jullie een leuke aanvulling is op het thema Onder water, wij zullen tijdens dit thema de visjes in ieder geval nog heel vaak laten dansen! Liefs van Annemarie en Janneke. Annemarie Priem The Nanny 24/7 flexibele kinderopvang Princenhage Janneke van der Schans Kinderopvang Pollewop Teteringen
Onder water Kansen in kinderen
11
Onder water
Onder water In het thema Onder water maken de kinderen kennis met de wondere wereld onder water. We creëren een onderwaterwereld. We maken ons eigen aquarium en we ervaren het verschil tussen nat en droog, drijven en zinken. En al spelend breiden de kinderen hun woordenschat uit met ‘nieuwe’ woorden en hun betekenis. Onder water valt van alles te voelen, te onderzoeken, te kijken en te luisteren. Kortom, dit thema is een feest voor de sensorische ontwikkeling.
Copyright © 2014, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg
Kansen in kinderen
Kiki Training en Coaching
T: 033 - 711 06 95
Hoekstraat 21
E:
[email protected]
3751 AL Spakenburg
www.kiki-s.nl
Volg ons op Twitter: @vvekiki FaceBook: gastouderprogramma Kiki
