Ontwikkelingskansen voor ieder kind!
Kiki in Nederland
Kiki in Nederland
voor ouders
Kansen in kinderen
Voorwoord Deze maand maakt uw kind kennis met oer-Hollandse kenmerken en producten zoals molens, klompen, tulpen, water en bruggen. Natuurlijk slaan we onze nationale driekleur niet over in het thema Kiki in Nederland. Vlaggetjes maken de Hollandse taferelen in de opvang extra kleurrijk en vrolijk. Beer Kiki voelt zich er helemaal thuis. Ons land heeft een koning en een koningin. Elk kind speelt en fantaseert graag rond koningen, koninginnen en prinsessen. En met een kroon op het hoofd of een hoed in de kleuren rood, wit, blauw en oranje voelt elk kind zich een beetje koninklijk. Wie weet gaat uw kind zich verkleden als een echte koning of koningin. Hebt u thuis ook verkleedkleren? Dan is dit thema misschien een goede gelegenheid om de verkleedkist voor de dag te halen. We koppelen dit thema met veel traditionele elementen zoals tulpen en wentelteefjes, aan een moderne communicatiemethode: gebaren met kinderen. Jonge kinderen beheersen de motoriek van gebaren eerder dan de motoriek van de spraakorganen. Daarom kunnen kinderen die bezig zijn met taalverwerving gebaren van volwassenen eerder imiteren dan gesproken woorden. Samen gebaren stimuleert de interactie tussen volwassenen en het kind en zo komt communicatie eerder op gang. Uw kind maakt kennis met deze vorm van communiceren als de pedagogisch werker de gebaren aanleert bij een liedje dat past binnen ons thema: ‘Zo gaat de molen’. Is uw kind al in de
peuterleeftijd dan leert hij een liedje waarin we iets verder gaan met aanleren van gebaren. Liedjes zingen ondersteunt de taalontwikkeling, de taalvaardigheid en het vergroot de woordenschat van uw kind. Bovendien kunnen baby’s, dreumesen en peuters kunnen echt genieten van liedjes zingen. Zingen is een manier om kinderen persoonlijke aandacht te geven of te troosten. Dat geldt voor de pedagogisch werker en uiteraard ook voor u als ouders of verzorgers. De melodietjes van veel kinderliedjes zijn voor jonge kinderen al snel mee te zingen, dat geeft ze zelfvertrouwen. Simpele melodieën leggen een basis voor muzikaliteit en een goed muzikaal gehoor. Ritme, rijm, melodie en intonatie vormen de basis van taal en deze combinatie helpt kinderen om beter te luisteren en zich te concentreren. Het allerbelangrijkste is misschien wel dat samen een lied leren en zingen zorgt voor verbinding binnen een groep. Dat vinden we minstens zo belangrijk. En het past helemaal bij ons kernthema: Nederland en de typische kenmerken van ons land. Roep de melodieën van Hollandse liederen maar op in uw herinnering. U zult merken dat op uw netvlies beelden verschijnen van landgenoten die in onderlinge saamhorigheid bewegen op muziek en zwaaiend met oranje attributen een lied aanheffen: ‘Hup, Holland hup’. Wij wensen u veel plezier met dit thema! Met vriendelijke groet en een berenknuffel,
Kiki NB. Waar we in dit programma spreken over ‘hij’ of ‘zijn’, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen.
2
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
Woordenlijst en woordkaarten
0 tot 1,5 jaar
1,5 tot 4 jaar
Overige woorden
de koe
de koe
Nederland
de kaas
de kaas
fietsen
de vlag
de vlag
de koets
de molen
de molen
de dijk
de tulp
de tulp
het water
de klompen
de wei
de brug
het gras
de ophaalbrug
de prins
de sluis
de prinses
de koning
de mantel
de koningin
de wieken
de kroon
draaien
Woorden die tijdens het thema Kiki in Nederland centraal staan:
Kansen in kinderen
de koe
Kansen in kinderen
de tulp Kiki in Nederland
Kansen in kinderen
Kansen in kinderen
de koningin 3
Liedjes die passen bij het thema In Holland staat een huis In Holland staat een huis in Holland staat een huis in Holland staat een huis ja ja van je tingele tingela hop sa sa in Holland staat een huis in Holland staat een huis.
Zo gaat de molen Zo gaat de molen, de molen, de molen zo gaat de molen, de mo-o-len. Zo gaan de wieken, de wieken, de wieken zo gaan de wieken, de wie-ie-ken Zo gaan de handjes, de handjes, de handjes zo gaan de handjes, de ha-a-ndjes.
Twee emmertjes water halen Twee emmertjes water halen twee emmertjes pompen de meisjes op de klompen de jongens op hun houten been rij maar door mijn straatje heen.
Zo gaan de voetjes, de voetjes, de voetjes zo gaan de voetjes, de voe-oe-tjes. Een, twee, drie, vier, opruimen, opruimen (Op de wijs van ‘Een, twee, drie, vier, hoedje van papier) Een, twee, drie, vier, opruimen, opruimen. Een, twee, drie, vier, ruim op met plezier. ….hier,…daar, wat hoort bij elkaar? (Vul in wat de kinderen moeten opruimen) Een, twee, drie, vier, en nu zijn wij klaar!
Van je ras ras ras rijdt de koning door de plas van je voort voort voort rijdt de koning door de poort van je erk erk erk rijdt de koning naar de kerk van je één, twee, drie! Berend botje ging uit varen Berend Botje ging uit varen met zijn scheepje naar Zuid-Laren. De weg was recht, de weg was krom nooit kwam Berend Botje weerom. Eén twee drie vier vijf zes zeven waar is Berend Botje gebleven? Hij is niet hier, hij is niet daar hij is naar Amerika. Amerika, Amerika driemaal in de rondte van je hopsa-sa. Amerika, Amerika driemaal in de rondte van je hopsa-sa.
4
Klein rood autootje Klein rood autootje, waar breng je ons naar toe? naar opa en naar oma en naar de koetjes boe. En de handjes gaan van klap klap klap en de voetjes gaan van stamp stamp stamp. Klein rood autootje, waar breng je ons naar toe? Alle schuin gedrukte woorden van dit liedje kun je gebaren. De vetgedrukte woorden kun je ‘doen’. Bekijk het filmpje hiervan op het KIKI YouTube kanaal.
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
Activiteit voor thuis, we knutselen een Delfts Blauw bord Doel De kinderen maken kennis met iets typisch Nederlands, een Delfts Blauw bord of tegeltje. Voorbereiding Meng donkerblauwe en witte verf, zodat je verschillende kleuren blauw krijgt. Verdeel deze over verschillende bordjes. Nodig: ͳͳ verfschort ͳͳ lichtblauwe verf ͳͳ donkerblauwe verf ͳͳ bakjes/bordjes voor de verf ͳͳ kwasten ͳͳ bord van papier, groot formaat ͳͳ (of een rondje geknipt uit stevig wit karton papier)
maken met de verf. Reik het handje richting de verf en laat voorzichtig met de vingers de verf voelen. “Dat voelt koud aan hè?” Stimuleer het kind om vervolgens de verf op het bordje te smeren zodat er een mooi kunstwerk ontstaat. “Wauw, wat kan jij al goed verven!” Mocht uw kind het verven met de vingers niet prettig vinden, geef hem dan een kwastje of een kurk. Kinderen van 2,5 tot 4 jaar Trek uw kind het verfschort aan. Vertel uw kind dat hij een bordje mag gaan verven. Welke kleuren zijn er te zien op de plaatjes? Benoem samen de kleuren donkerblauw en lichtblauw. Deze kleuren gaan wij ook gebruiken voor ons bord. Laat uw kind de keuze om met de vingers te verven, of met een kwast. Wat gaat uw kind verven? Een koe, een molen, een kroon?
Introductie Bekijk samen met de kinderen de afbeeldingen van het Delfts Blauwe bord en tegeltje. Welke kleuren hebben deze? En wat is er allemaal op te zien? Lijkt het de kinderen leuk om deze zelf te gaan maken?
Kern Kinderen van 0 tot 2,5 jaar Trek uw kind een verfschort aan. Zo kan uw kind lekker zijn gang gaan. De oudere kinderen kunnen al heel goed zelf kiezen welke kleuren blauw zij willen gebruiken voor hun bord. Willen zij de donkere kleur blauw? Of juist de lichte kleur blauw? Of allebei? Laat uw kind kennis-
Uitbreiding Teken voor uw kind een afbeelding op het bordje, welke zij vervolgens kunnen verven. Het is natuurlijk ook leuk om een Delfts Blauw tegeltje te maken. Dit kunt u doen door uw kind een wit tegeltje te laten verven, en vervolgens te lakken. Leuk idee om cadeau te doen voor opa of oma! Afsluiting Vond uw kind de activiteit leuk? Bekijk samen wat uw kind heeft gemaakt. En geef uw kind de ruimte om zelf te vertellen over het kunstwerk. Ruim daarna samen de knutselspullen weer op.
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
5
Maandonderwerp, een moestuin In het buitenland is Nederland bekend als exporteur van agrarische producten. In de ogen van veel mensen zijn wij het land van de tulpen, de aardappels en de komkommers. Maar ons land is allang geen agrarische maatschappij meer. De meeste mensen verdienen hun brood op andere manieren en kinderen groeien niet meer zoals vroeger op te midden van de natuur, dieren en gewassen. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor groene kinderopvang. Anders blijven onze Hollandse kinderen denken dat sla en worteltjes worden gemaakt in de fabriek die de spullen daarna te koop aanbiedt in de supermarkt. Ooit had bijna iedereen in ons land een eigen moestuin, vaak uit noodzaak om de vele monden te vullen. In deze tijd zien steeds meer mensen het nut en de lol van het telen van eigen gewassen. Kinderen vinden een tuintje
6
waar ze kunnen zaaien en zorgen, met hun handen in de aarde kunnen wroeten en vies mogen worden, heerlijk. En de oogst is veel groter dan een handvol worteltjes of tomaten: kinderen krijgen respect voor de natuur en leren spelenderwijs over soorten gewassen, hoe een zaadje of plantje wordt geplant, ontkiemt en groeit en hoe je plantjes moet verzorgen. Uiteindelijk mogen ze ook proeven van de gewassen en dat is genieten en leren tegelijk, met alle zintuigen. Eerst een plan, dan planten Om met kinderen een moestuin aan te leggen heb je een plannetje nodig en ook wat gereedschap. Het meest gebruikte gereedschap zijn de handen. Verder zijn een gieter, een hark, een schep en een plantenspuit handige hulpjes. Alles in een formaat dat geschikt is voor kinderhanden. Voordat je begint met het uitzetten van de
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
zaden uit. Vraag ter voorbereiding aan de ouders van de kinderen die je opvangt of ze kleren willen meegeven die vies mogen worden. Een overall is natuurlijk heel leuk, maar een afgedankte broek en trui kan ook prima.
moestuin en omspitten van de grond kun je het beste een klein schema maken met de verdeling van groenten en fruitsoorten. Denk na of je gebruik wilt maken van zaden of van kleine plantjes die je kunt kopen bij een tuincentrum of zelf kunt stekken. Misschien kun je samenwerken met een collega in de kinderopvang die ook bezig is met kweken van zaden en groente verbouwen. Wissel dan onderling stekjes en
Steek de spade maar in de grond Een veldje van twee bij twee meter is al groot genoeg. Als je genoeg ruimte hebt is het handig om een klein looppad te maken tussen de bedden, zo voorkom je dat kinderen over de ingezaaide perkjes of tere gewassen lopen om te sproeien of te begieten. Als je weet wat en hoe je gaat zaaien en planten kan het echte werk beginnen. Voeg wat compost toe aan de aarde terwijl je deze omwoelt en verdeel het goed over de bovenlaag van de grond. Maak daarna rijtjes met een afstand van 20 centimeter uit elkaar. Maak van elk rijtje een klein heuveltje met een geul in het midden waarin je dun de
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
7
groente zaait of de plantjes op redelijke afstand van elkaar poot. En dan: vooral in het begin goed begieten en natuurlijk regelmatig kijken of er al iets opkomt. In de volle grond…… Worteltjes en radijs zijn heel geschikt om te zaaien in de volle grond, in het voorjaar. Het zijn makkelijke gewassen die snel ontkiemen en ook betrekkelijk snel kunnen worden geoogst. Vooral radijs ontkiemt snel en kan na een week of vijf al worden geoogst. Worteltjes zijn geliefd vanwege de smaak en het leuke is dat ook een klein nog niet helemaal volgroeide wortel al goed eetbaar is. Een lekkere snack voor jonge kinderen. Laat ze een wortel uit eigen tuin dopen in een dip van avocado en het is een extra gezonde snack. Slaplantjes zijn ook geschikt om in de volle grond te planten. Kinderen vinden het heel leuk om een bijdrage te leveren aan de warme maaltijd met sla uit hun eigen tuin. Je kunt kinderen een slaplantje meegeven naar huis. Als ouders thuis zelf een dressing maken en een lepeltje honing toevoegen vinden kinderen de sla nog lekker ook. De worteltjes en radijs zijn natuurlijk ook heel geschikt als
8
rauwkostsalade bij de maaltijd. Tomaten kun je zaaien, maar dat moet eerst in huis onder glas. Tomatenplanten in de volle grond is wellicht gemakkelijker te realiseren. Vooral de cherrytomaatjes zijn erg lekker en kunnen op allerlei manieren worden verwerkt, of gewoon zo worden gegeten. ...of in een pot of zak Niet iedereen heeft de luxe om ruimte in de tuin te gebruiken voor een moestuin. Maar een paar potten op het terras kan altijd. Aardbeien gaan bijvoorbeeld prima in potten. Het is zelfs handiger omdat deze grillige planten snel last hebben van andere gewassen. Je kunt aardbeien zaaien maar als je kiest voor gemak zijn de plantjes een goed en niet duur alternatief. Neem een ruime pot en houd de aarde een beetje vochtig. Aardbeienplantjes houden van warmte, zet de pot dus op een zonnige plek. Pompoenen zijn tegenwoordig populair maar nemen veel ruimte in. Je kunt deze vrucht ook kweken in een zak potgrond. Neem een grote zak van 70 liter en gebruik deze als groeizak. In de bovenkant van de zak knip of snijd je twee openingen waarin je een pompoenplant zaait of
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
plant. Regelmatig begieten en in de onderkant wat gaatjes prikken zodat het water weg kan. Lief lieveheersbeestje, kom maar in mijn tuin Kinderen zijn dol op lieveheersbeestjes. Ze weten ze ook te vinden, vaak beter dan volwassenen. Door de vriendelijke kleur zijn kinderen meestal niet bang om het diertje over hun hand te laten lopen, of anders van dichtbij hun verrichtingen te bekijken als het beestje op een blaadje zit. Lieveheersbeestjes eten luizen en helpen daardoor de gewassen vrij te houden van luis. Lieveheersbeestjes zoeken en op de tere plantjes zetten wordt zo een leuk en nuttig tuinklusje.
Enthousiast geworden en van plan om zelf aan de slag te gaan? We zijn natuurlijk ontzettend benieuwd naar jullie ervaringen met een moestuin. Niet alleen in het eindresultaat, maar ook in het proces. Deel je foto’s op onze Facebook pagina. In de groep: “avonturen en verhalen van beer Kiki” van kinderen die wroeten in het zand, kleine tuinmannen en –vrouwen die in de weer zijn met schep en hark, beestjes ontdekken en het gewas begieten of besproeien. We zijn ook benieuwd naar de oogst.
Kiki in Nederland Kansen in kinderen
9
Kiki in Nederland
Kiki in Nederland Deze maand laten we de kinderen kennismaken met Nederland, het land waarin zij wonen. Ze ontdekken typische kenmerken van ons land zoals molens, klompen, water en bruggen. Natuurlijk slaan we onze nationale driekleur niet over, vlaggetjes maken het Hollandse tafereel in de themahoek extra kleurrijk en vrolijk. Beer Kiki voelt zich er helemaal thuis. Ons land heeft een koning en een koningin. Elk kind speelt en fantaseert graag rond koningen, koninginnenen prinsessen. Ook het maandonderwerp is lekker Hollands: een moestuin.
Copyright © 2015, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg
KIKI Tr
hing oac
ing & C ain
Uitgegeven door: KIKI Training en Coaching www.kanseninkinderen.nl
