Ontwikkelingskansen voor ieder kind!
Thema Welkom Kiki
Een nieuw vriendje
voor ouders
Kansen in kinderen
Voorwoord In dit eerste thema van KIKI Kansen in kinderen maakt uw kind kennis met een nieuw vriendje: Welkom Kiki. Beer Kiki beleeft samen met de kinderen allemaal leuke en leerzame avonturen. Dat begint al bij dit introductiethema. Maar eerst helpen de kinderen om de beer een plekje te geven in de opvang met haar eigen spullen zoals een huis, een bed, een bad, kleren en toiletartikelen. En als ze in de kring gaan zitten voor het welkomstlied aan het begin van de opvangdag dan zit beer Kiki er voortaan gezellig bij. “Goedemorgen Kiki, leuk je weer te zien…” Kinderen ontwikkelen zich de hele dag door. Iedere situatie waar een kind mee te maken krijgt biedt mogelijkheden om op onderzoek uit te gaan en vaardigheden te oefenen. De pedagogisch werker helpt uw kind hierbij. Dat gebeurt allereerst door ruimte te bieden, letterlijk en figuurlijk, waar uw kind zich kan ontwikkelen. Ontwikkelkansen kun je herkennen en benutten, daar helpt deze methode bij. Elke maand nieuwe ideeën, pedagogische adviezen en leuke activiteiten die de zintuiglijke en motorische ontwikkeling stimuleren en een bijdrage leveren aan de spraak- en taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling van uw
kind. De denkontwikkeling komt ook aan bod. De methode biedt rekenprikkels, verpakt in leuke uitdagende activiteiten. Daarbij is een goede relatie met u als ouders belangrijk. Ook u maakt kennis met beer Kiki, het nieuwe vriendje van uw kind in de opvang. Elke maand ontvangt u digitaal een ouderbijlage met informatie en ideeën om thuis met het nieuwe thema aan de slag te gaan. Dit introductiethema wordt in de opvang ook gebruikt om de dagritmekaarten bij de methode KIKI te introduceren bij de kinderen. Zo geeft de pedagogisch werker structuur en voorspelbaarheid aan een opvangdag. Op alle kaarten zien de kinderen een foto van hun nieuwe vriendje, bezig met een herkenbare activiteit. Vraag er eens naar als u uw kind komt halen of brengen. U zult al snel merken: die kaarten zijn een feest van herkenning voor uw kind. Met vriendelijke groet en een berenknuffel,
Kiki
NB. Waar we in dit programma spreken over ‘hij’ of ‘zijn’, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen.
2
Welkom Kiki, een nieuw vriendje Kansen in kinderen
Woordenlijst & woordkaarten Woorden die tijdens het thema Welkom Kiki centraal staan:
0 tot 2,5 jaar
2,5 tot 4 jaar
Overige woorden
beer Kiki
beer Kiki
hallo
de broek
de trui
in
de trui
het shirt
uit
de sokken
de broek
onder
de jas
de jas
de pyjama
de tas
de jurk
het hemd
de sokken
de muts
de schoenen
de sjaal
de pyjama
de hoed
de tandenborstel
de pet
de rugtas
de tandenborstel
de knapzak Woordkaarten in de bijlage:
Kansen in kinderen
beer Kiki
Kansen in kinderen
de trui Welkom Kiki, een nieuw vriendje
Kansen in kinderen
Kansen in kinderen
het shirt 3
Hoe kunt u thuis aansluiten bij het thema? 0 tot 2,5 jaar Loop met uw kind op de arm of aan de hand door de ruimte. Vertel het kind wat jullie allemaal zien. “Hier is de tafel.” Laat het kind zien wat er op tafel ligt. Kijk samen ook onder de tafel. Wat zien jullie daar? Ontdek op deze manier ook de andere ruimtes. ‘’Kijk daar is de box, Leila ligt in de box. Dag Leila.’’ Kijk door het raam naar buiten. Wijs de kast aan. Laat de deur van de kast zien. Doe de deur open en weer dicht. Wil uw kind dat ook doen? Als de ogen van uw kind op iets blijven rusten, geeft u uw kind dan de tijd om het rustig te bekijken en vertelt u wat uw kind ziet. Een kind rond van 1 jaar zit in de voortalige fase. Dat is de tijd dat uw kind nog geen woorden gebruikt. Maar dat wil niet zeggen dat uw kind geen woorden begrijpt. Wanneer je tegen je kind van ongeveer een jaar zegt ‘fles’zal hij begrijpen wat je bedoelt, al kan hij het woord zelf nog niet zeggen. 2,5 tot 4 jaar Neem uw dreumes of peuter bij de hand en loop samen door jullie huis. Voer een gesprek met uw kind over wat jullie allemaal tegenko-
4
men. “Daar is de tafel, aan de tafel gaan we eten. Kijk, op de tafel staat de beker. Hier staat jouw speelgoed, waar zijn de blokken?” Daag uw kind uit om zelf dingen te benoemen. Denk hierbij aan de zeven-seconden-regel. Als u iets aan uw kind vraagt, heeft uw kind ongeveer zeven seconden nodig om de vraag te verwerken en antwoord te geven. Neem de tijd en herhaal de activiteit regelmatig. Extra uitbreiding De opvang is voor uw kind bekend. Uw kind is er regelmatig, speelt en ontdekt daar van alles. Vraag aan de pedagogisch werker of het goed is dat u een keer wat langer de tijd neemt om uw kind op te halen. U geeft uw kind de gelegenheid de opvang te laten zien. Waar is het speelgoed? Waar ga je slapen? Waar eten jullie? Waar staan de fietsen? Waar staan de blokken? Waar is Kiki? Daag uw kind uit om te vertellen en neem de tijd om te luisteren.
Welkom Kiki, een nieuw vriendje Kansen in kinderen
Liedjes die passen bij het thema In de thema’s van KIKI komen veel liedjes voor. Zingen is gezellig, heel goed voor de taalontwikkeling van uw kind en er zijn ook genoeg kinderliedjes waarbij je bewegingen kunt maken, zodat zingen ook bijdraagt aan de motorische ontwikkeling.
Goedemorgen Kiki Goedemorgen Kiki, blij je weer te zien… wie zit er naast jou weet jij dat misschien? Goedemorgen (naam kind), blij te weer te zien… wie zit er naast jou weet jij dat misschien? Etc.
Het is belangrijk dat u als ouder zingt met uw kind. Muziek maakt kinderen blij. Muzikaliteit zit als het ware ‘ingebakken’, je hoeft het allen maar op gang te brengen met een liedje, bewegingen, een dansje of wat instrumenten. Kinderen leren taal sneller als zij dit combineren met muziek omdat beide hersenhelften (links en rechts) elkaar helpen. Links wordt gebruikt voor taal en rechts voor muziek. Het ritme en de klanken van muziek helpen kinderen om taal makkelijker aan te leren. De emoties die muziek oproept vermengen zich met taal en dat versterkt het leerproces. Zing je veel liedjes met kinderen en herhaal je die vaak, dan ben je dus bezig met taalontwikkeling. Hieronder de liedjes die deze maand centraal staan in de opvang.
Opruimliedje op de melodie van ‘Een, twee, drie, vier, hoedje van papier Een, twee, drie, vier, opruimen, opruimen. Een, twee, drie, vier, ruimen met plezier. Beesten hier, auto’s daar wat hoort bij elkaar? Een, twee, drie, vier, wij zijn klaar!
We maken een kringetje We maken een kringetje van jongens en van meisjes, we maken een kringetje van tralala.
Welkom Kiki, een nieuw vriendje Kansen in kinderen
5
Activiteit voor thuis, een fotoboek! Doel Het maken van een eigen fotoboek voor uw kind. In dit boek staan materialen, ruimtes en personen die uw kind goed kent. De foto’s zijn herkenbaar en dagen uit om te praten. Voorbereiding Nodig: ͳͳ dun fotoboekje met omslagbladen en ruimte voor één foto per pagina ͳͳ kleurenprinter (laten afdrukken kan ook) ͳͳ fototoestel Introductie Kinderen van 0 tot 2,5 jaar U maakt zelf maximaal 12 foto’s die herkenbaar zijn voor uw kind. Bijvoorbeeld mama, papa, broertje, zusje, uw huisdier, opa, oma, de pedagogisch werker, de box, de babykamer, knuffel enz. Kinderen van 2,5 tot 4 jaar Samen met uw kind maakt u foto’s van voorwerpen, ruimtes en personen die belangrijk zijn voor uw kind. Bijvoorbeeld de slaapkamer, de glijbaan in de tuin, de zandbak, mama, papa, opa, oma, broertje, zusje, huisdieren, blokken, tandenborstel enz. Uw kind zal zelf ook onderwerpen aandragen om te worden gefotografeerd. Na het maken van de foto’s bekijkt u samen met uw kind de foto’s op de computer. U kiest samen de leukste foto’s uit (maximaal 16). Van deze foto’s maakt u een print of u bestelt ze in de winkel. U maakt speciaal voor uw kind zijn eigen fotoboek. Steek de foto’s in het hoesje en uw kind heeft een eigen album!
Bekijk samen de foto’s in het fotoboekje en benoem wat jullie zien. Laat uw kind zelf het boekje vasthouden en ontdekken. Ga in op het spel van het kind. Wil hij of zij het boekje bekijken of een geef-en-neem-spelletje met het boekje spelen? Wijs op de foto’s als uw kind daar interesse in heeft en benoem wat je ziet. “Kijk daar is mama. En waar is opa?” Wil uw kind ook zelf in het boekje bladeren? Kan hij of zij al aanwijzen wie er op de foto staat? Staat beer Kiki ook op de foto? Kinderen van 2,5 tot 4 jaar Ga gezellig met uw kind op de bank zitten. Bekijk samen met uw kind de foto’s in het fotoboekje en benoem wat jullie zien. Zorg ervoor dat uw kind de tijd heeft om over de foto na te denken en te vertellen. Vraag bijvoorbeeld: “Wie staat er op de foto? Wat zijn ze aan het doen?” Ondersteun uw kind emotioneel bijvoorbeeld met: “Vind je het leuk ……(naam), om naar jouw foto’s te kijken? Het zijn ook erg mooie foto’s!” Afsluiting Geef het fotoboekje samen een plek in de kamer, zodat uw kind het altijd kan pakken of er om kan vragen. Uitbreiding Uw kind kan zijn eigen fotoboekje meenemen als hij een dagje naar de opvang gaat of een nachtje gaat logeren bij opa of oma. Ook zij kunnen samen met uw kind het boekje bekijken en uw kind wordt uitgedaagd om te vertellen over de foto’s. “Wat staat er op de foto? Wie is die meneer op de foto? Is dat opa?”.
Kern Kinderen van 0 tot 2,5 jaar Ga gezellig met uw kind op de bank zitten.
6
Welkom Kiki, een nieuw vriendje Kansen in kinderen
Maandonderwerp Kansen grijpen en creëren Alle onderdelen van een dag bieden volop kansen om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. In de methode KIKI Kansen in kinderen stimuleren we jou om die kansen te zien, om ze te kunnen grijpen en bewust te creëren. Dat begint met anders gaan denken.
hebt op je lippen om te zeggen “leg maar weg, we doen dat straks”. Het kan ook anders. Je kijkt naar het kind en begrijpt uit het gedrag dat het kind open staat om te leren. Opeens besef je: hoe gaaf is dat! Zo grijp je kansen. Als je jezelf de basisgedachten eigen hebt gemaakt kun je ook kansen creëren.
Wen jezelf aan om te benoemen wat je doet, je vergroot hiermee de woordenschat van kinderen. Bijvoorbeeld: “jij krijgt fijn een schone luier. Met natte billetjes aan tafel zitten is helemaal niet lekker hè? Wat lig je goed stil zeg!” Benoem ook wat kinderen doen en meemaken. “Wat is dat voor dier Fenne? Een koe? Wat zegt de koe?” Dat is een belangrijke basis van het KIKI gedachtegoed. Het moet als het ware helemaal tussen je oren gaan zitten. Benoemen begint al als de kinderen binnenkomen. “Wat ben je mooi, wat een mooie trui heb je aan. Welke kleur heeft je trui?”
Je bedenkt van tevoren activiteiten die je wilt aanbieden. Leg simpelweg een kleed op de grond. Verzamel de kinderen om je heen en zet beer Kiki er gezellig bij. Of kies een activiteit van het maandthema. Stop iets in de knapzak van Kiki dat de nieuwsgierigheid van kinderen opwekt. En dan aan de slag. Bij de voorbereiding heb je in het maandthema al gelezen welke ontwikkelingsgebieden je stimuleert met een bepaalde activiteit en hoe je dat kunt doen bij kinderen in verschillende leeftijden.
Een andere basisgedachte is dat je leert zien wanneer kinderen open staan om te ontwikkelen. Je wilt die momenten zo goed mogelijk leren herkennen en benutten. Je kent vast wel de momenten waarop een kind naar je toe komt met een boekje in de uitgestoken hand en zegt “ik wil lezen”. Jij was net met iets bezig en
Welkom Kiki, een nieuw vriendje Kansen in kinderen
7
Balans Het is de kunst om een goede balans te vinden tussen structuur bieden en kansen grijpen. Het helpt om een planning te maken, waarin je inplant welke activiteiten je in welke week gaat doen. Zorg dat hiervoor de materialen aanwezig zijn. Je zult merken dat je dan gemakkelijker tijd vindt om een kans te creëren met een KIKI activiteit. Met een goede balans tussen structuur in je opvangdag en flexibiliteit om in te gaan op
8
signalen van kinderen gaat het je gemakkelijker af om in te gaan op kansen die voorbij komen! Wees op de hoogte van de inhoud en het doel van het thema en grijp je kans……. Kinderen dragen de ontwikkelkansen in zich. Jij hoeft ze alleen maar uit te dagen om een stapje verder te gaan in hun ontwikkeling. Daar gaat het om in de methode KIKI Kansen in kinderen: ontwikkelingsstimulering voor elk kind!
Welkom Kiki, een nieuw vriendje Kansen in kinderen
Thema Welkom Kiki Een nieuw vriendje
Welkom Kiki Het thema “Welkom Kiki!” wordt bij voorkeur als eerste thema van ‘Kansen in kinderen’ uitgevoerd. In dit thema komt Kiki kennismaken met de kinderen. Kiki is een nieuw vriendje dat samen met de kinderen allemaal leuke en leerzame avonturen komt beleven. Het thema kan herhaald worden wanneer er veel kinderen in de groep zijn bijgekomen of na een lange vakantie. Kinderen ontwikkelen zich de hele dag door. U kan het kind hierbij helpen door het kind de ruimte te geven, kansen te grijpen en te creëren.
Copyright © 2015, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg
KIKI Tr
hing oac
ing & C ain
Uitgegeven door: KIKI Training en Coaching www.kanseninkinderen.nl
