Ontwikkelingskansen voor ieder kind!
Kiki in de bergen
Kiki in de bergen
voor ouders
Kansen in kinderen
Voorwoord In het thema Kiki in de bergen maken de kinderen kennis met een ander natuurlandschap dan we in Nederland kennen. Sommige kinderen zijn misschien al eens op vakantie in de bergen geweest, veel kinderen niet. We koppelden het thema bergen aan de winter. In dit seizoen kleden we ons allemaal extra warm aan, niet alleen als we op skivakantie zijn. Waarom dragen we eigenlijk warme kleren? En misschien gaat het wel sneeuwen……Sneeuw, wat is dat eigenlijk? Er valt deze maand voor uw kind weer veel te spelen en te ontdekken. En we laten de kinderen smullen van winterverhalen, beer Kiki is de verhalenverteller! Kiki is op vakantie geweest in de bergen en ze wil de kinderen er alles over vertellen. Want ze vond de bergen geweldig. Wanneer je bovenop een berg staat is alles beneden heel klein. Als je beneden staat is de berg heel groot. Op sommige bergen was sneeuw en daar was het heel koud. Vaak scheen de zon en dan was het best lekker om op de berg te zijn. Je kunt ook wandelen in de bergen, alleen dat is best vreemd hoor. Je moet schuin wandelen in de bergen. Sommige bergen hebben hele handige liften waarmee je via een kabelbaan boven op de berg kunt komen. Kiki heeft in de skilift gezeten en nu wil ze met de kinderen ook zo’n lift maken. In de bergen kan het koud zijn, daarom heeft Kiki nieuwe warme kleren. Hebben de kinderen ook warme kleren? Ziet u het verhaal al voor zich? Of hebt u er liever beelden bij? Wij maakten speciaal voor dit thema een stripverhaal over beer Kiki in de bergen. U vindt dat verhaal op de volgende pagina’s zodat u thuis kunt meegenieten. Ook bieden we veel tips voor boeken en filmpjes over winter, sneeuw en bergen en we bedachten passende activiteiten. Zo kunt u thuis volop aan de slag met het thema. Gezellig samen op de bank, voor de passpiegel, aan de knutseltafel of buiten in de sneeuw. Veel winterplezier! Met vriendelijke groet en een warme berenknuffel,
Kiki
NB.
2
Waar we in dit programma spreken over ‘hij’ of ‘zijn’, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen.
Kiki in de bergen Kansen in kinderen
Woordenlijst en woordkaarten Woorden die bij het thema Kiki in de bergen centraal staan:
0 tot 2,5 jaar
2,5 tot 4 jaar
Overige woorden
de jas
de jas
koud
de muts
de muts
warm
de sjaal
de sjaal
sleeën
de berg
de handschoenen
skiën
de sneeuw
de winterlaarzen
lopen
de slee
het skipak
klimmen
de berg
sneeuwen
de kabelbaan
aankleden
de sneeuw
maken
de sneeuwpop
de lift
de slee
de skibril
de ski’s
de helm
Woordkaarten in de bijlage:
Kansen in kinderen
de muts
Kansen in kinderen
het skipak Kiki in de bergen
Kansen in kinderen
Kansen in kinderen
de tunnel 3
Liedjes die passen bij het thema Dwarrel, dwarrel Dwarrel, dwarrel wat is er aan de hand? Dikke vlokken in de lucht sneeuw in het land! Dan pakken we de slee hup één twee en glijden van de heuvel naar benee. Dwarrel, dwarrel wat is er aan de hand? Dikke vlokken in de lucht sneeuw in het land! Dan maken we een pop één twee hop met een dikke buik en een hoofd erop.
Winter dat is sneeuw op alle daken (melodie te vinden op www.youtube.com : Kinderliedje met beeld: winter) Winter, dat is sneeuw op alle daken. Winter, dat is zeven graden vorst. Winter, dat is fijn een sneeuwpop maken en erwtensoep met grote stukken worst. Winter, dat is sneeuwballen gaan gooien. Winter, dat is ijs op elke sloot. Winter, dat is gladde wegen strooien en vogels voeren met wat stukjes brood. Winter, dat is samen sleetje rijden. Winter, dat is lekker warm in bad. Winter, dat is buiten baantje glijden en af en toe ook vallen op je gat. Ja, dat is winter.
Dwarrel, dwarrel wat is er aan de hand? Dikke vlokken in de lucht sneeuw in het land!
4
Kiki in de bergen Kansen in kinderen
Hoe kunt u thuis aansluiten bij het thema? Het zou kunnen dat u met uw kind op vakantie bent geweest in de bergen of zelf al eens op wintersportvakantie bent geweest. Misschien heeft u daar nog foto’s of een video van. Hoe leuk om deze samen met uw kind te bekijken. Uw kind zal u en misschien ook zichzelf herkennen. Gaat u nog op vakantie naar de bergen en moet u nog kleding kopen voor uw kind, dan weet uw kind door dit thema precies wat er allemaal nodig is. Uw kind zal de kleding makkelijker willen passen, omdat het kind weet waarom warme kleding in de bergen belangrijk is. Heeft u de spullen al in huis, pas de kleren dan samen eens aan en praat samen over de kledingstukken. “Kijk ik heb een warme muts op, heb jij ook een warme muts, zet hem ook eens op! Waar zijn jouw handschoenen, pas maar eens, welke jouw maat zijn.” Ga zo samen met uw kind in gesprek over de winterkleding. Hoe leuk om hier samen mee bezig te gaan. Misschien heeft u zelfs nog wel ski’s, een slee of een snowboard om samen met uw kind te bekijken. En wie weet is het buiten wel echt winterweer,
dan kunt u samen met uw kind de sneeuw gaan ontdekken en met de slee van een heuveltje glijden.
Leuke boeken passend bij dit thema zijn: - ‘Bumba in de sneeuw’ van Gert Verhulst en Han Bourlon, ISBN 9789059167148 - ‘Nijntje in de sneeuw’ van Dick Bruna, ISBN 9789073991842 - ‘Pip en Posy in de sneeuw’ van Nosy Crow, ISBN 9789025752644 - ‘Winterpret’ van Leen van Durme, ISBN 9789044813609 - ‘Wintersneeuw’ van Liesbet Slegers, ISBN 9789044816372 Youtube filmpjes bij dit thema, zie ook het KIKI YouTube kanaal: - Beertje bruin gaat sleeën - Bumba in de sneeuw, afl. 7 - Pieter Post gaat skiën - Musti 2D 67 Het sneeuwkonijn
Kiki in de bergen Kansen in kinderen
5
Activiteit voor thuis, een sneeuwpop van pompoenen Doel
Kern
We gaan samen sneeuwpoppen maken voor op de vensterbank of om op te hangen voor het raam. Samen iets maken vinden kinderen geweldig, het is heerlijk voor ze om één op één alle aandacht te hebben van papa of mama. We gaan pompoenen maken. Kinderen vinden het fascinerend om te zien hoe je van iets eenvoudigs als wol en karton iets leuks kunt maken, zeker als papa of mama dat kan!
Hoe leuk om ook een sneeuwpop voor binnen te maken. Geef uw kind twee kartonnen rondjes en neem er zelf ook twee. Nu nemen jullie allebei een bolletje witte wol. Deze blijft u door het gat halen. Hou dit vol totdat het hele rondje gevuld is met wol. Vervolgens mag het kind het rondje met de wol goed vasthouden terwijl u rondom de wol doorknipt tussen de kartonnetjes door. Als het allemaal losse sliertjes zijn, houdt u ze goed bij elkaar. Vervolgens neemt u vijf slierten wol en deze haalt u door de kartonnen rondjes heen. Leg er een stevige knoop in. Nu kunt u het karton losknippen en dan hebt u een mooie ronde bol. Doe dit twee keer en nu kunt u een sneeuwpop maken door de bollen op elkaar te lijmen of vast te naaien. Plak er een gezichtje op met oogjes, een neus en mond geknipt van papier.
Voorbereiding Voor deze activiteit heb je witte wol nodig en 4 rondjes karton. Knip de rondjes met een diameter van ongeveer 10 centimeter. Uit de rondjes knipt u een rondje met een diameter van 4 cm. Eventueel legt u nog gekleurd papier klaar voor het maken van de oogjes, neus en extra kleren voor de sneeuwpop.
Introductie Luister en kijk samen met uw kind naar het leuke filmpje op YouTube over Frosty de sneeuwpop: www.youtube.com Frosty de sneeuwpop – minidisco vrolijk kerstfeest. Of over de sneeuwpop van Bert en Ernie: www.youtube.com De sneeuwpop (Dutch Bert & Ernie)
6
Afsluiting Wat is de sneeuwpop leuk geworden. Neem hem de volgende keer mee naar de opvang om te laten zien. Hoe trots zal uw kind zijn op zijn zelfgemaakte sneeuwpop!
Kiki in de bergen Kansen in kinderen
Maandonderwerp, social media Ik stapte eens een winkel binnen en de verkoopster was in de weer met haar telefoon. Ik werd als klant begroet met een afwezig ‘hallo’ en daarna waren haar ogen weer gericht op het scherm van haar telefoon. Ik voel me in zo’n situatie ongemakkelijk en het kost me moeite om iets te vragen aan de verkoopster, bang om haar te storen in haar bezigheden. Het liefst zou ik willen zeggen: “euhh, sorry maar ik ben een klant. Wij klanten betalen je salaris door iets te kopen. Kun je je voorstellen dat we graag wat aandacht willen en geholpen willen worden?” Ik hield mij in. Kort nadat ik thuiskwam plaatste ik een bericht op Facebook. Er werd veel op gereageerd. Ik had mijn gedachten nog bij die reacties toen mijn kinderen uit school kwamen. Mijn dochter vertelde over haar belevenissen op school. Ik betrapte mij erop dat het me moeite kostte om te luisteren. Toen kwam het beeld van die verkoopster weer op mijn netvlies. Het was alsof ik in een spiegel keek….. Social media maken communicatie een stuk gemakkelijker. Email, Facebook en WhatsApp zijn niet meer weg te denken uit de kinderopvang. Een berichtje is snel verstuurd en de ontvanger kan reageren op een gewenst tijdstip. Er kleven ook risico’s aan. We gaan goed kijken naar de positieve en negatieve aspecten van social media, te beginnen met praktijkvoorbeelden als illustratie. Bemiddelingsmedewerker Sandra communiceert veelvuldig met vraagouders en gastouders via email. Dat is heel handig want gastouders zijn overdag bezig met de kinderen en ’s avonds hebben ze tijd om email te beantwoorden. Ook vraagouders vinden het vaak niet prettig als ze overdag worden gestoord. Gelukkig kunnen veel zaken via email worden gecommuniceerd
en het scheelt nog tijd ook. Eens liep het flink mis. Een van de gastouders zag er erg tegenop om een vraagouder mee te delen dat ze wilde stoppen met de opvang van haar kind omdat ze haar pasgeboren kleinkind wilde gaan opvangen en het haar dan teveel werd met een kind erbij. Ze besloot de moeilijke boodschap via email naar de ouders te sturen, met een cc naar het gastouderbureau. Sandra kreeg de volgende ochtend een telefoontje van een zeer teleurgestelde en gepikeerde vraagouder. Gastouder Sonja geniet van de mogelijkheden van WhatsApp op haar telefoon. Regelmatig maakt ze een foto van een leuk moment met de kinderen en die foto deelt ze dan via WhatsApp met de ouders. Ze stuurt en ontvangt vaak een boodschap over halen en brengen via WhatsApp. Ook dat ging eens mis. Een moeder vergat dat ze op een opvangdag met haar kind naar het consultatiebureau moest. Ze stuurde een bericht via WhatsApp naar Sonja om haar op de hoogte te brengen dat ze haar zoontje in de loop van de ochtend zou ophalen. Sonja was echter op dat moment bezig met de kinderen en keek niet op haar telefoon. Moe van het spelen buiten viel het jongetje kort daarna in slaap. Tien minuten later belde de moeder aan, ze wilde haar zoontje ophalen. Ze had immers een berichtje gestuurd? Bemiddelingsmedewerker Miranda krijgt op een ochtend een telefoontje van een vraagouder. Ze belt om een kennismakingsgesprek met een gastouder af te zeggen. De vraagouder had de naam van de vrouw gegoogled en deed daarbij een onaangename ontdekking. Hoewel de gastouder een zakelijk account op Facebook had aangemaakt waarop ze berichtjes plaatste en leuke foto’s van de kinderen was ook haar privé account op Facebook openbaar. Daarop
Kiki in de bergen Kansen in kinderen
7
las de vraagouder dat de vrouw erg genoot van haar weekenden en tegen de nieuwe werkweek opzag. Toen was ze niet meer geïnteresseerd in deze vrouw als gastouder voor haar kind. Bij communicatie via telefoon of social media mis je een deel van de boodschap omdat lichaamstaal ontbreekt en - behalve bij telefoneren- ook het stemgebruik. Zo komen gevoelens en opvattingen minder goed over. Ook kun je niet zien hoe de ander reageert en mis je dus zelf als ontvanger van een boodschap belangrijke signalen in lichaamshouding en vaak ook het stemgebruik. Veel communicatie met vraagouders gaat over gevoelens en opvattingen. Zelfs als het om een ogenschijnlijk zakelijke mededeling gaat spelen gevoelens en opvattingen vaak een rol. Denk aan het ‘zakelijke’ bericht over stopzetten van de opvang waar Sandra mee te maken kreeg. Vooral als de lichaamstaal en het stemgebruik niet in overeenstemming zijn, geloven mensen eerder de boodschap van het lichaam en de stem dan de woorden. Stel je maar eens voor dat je een goede vriend excuus maakt omdat je hem onvriendelijk hebt behandeld. Hij zegt dat hij je excuses natuurlijk accepteert en zit half met de rug naar je toe gedraaid, de ogen afgewend, met gekruiste armen en met zijn benen over elkaar. Geloof jij dan dat je excuses zijn aanvaard? En stel dat een kind iets doet dat ondeugend is en ook heel grappig. Je spreekt het kind aan op zijn gedrag en het lukt je nauwelijks om je lach te onderdrukken. Welke boodschap geef je hiermee aan het kind?
Sandra maakte een afspraak en ging samen met de gastouder naar de teleurgestelde en gepikeerde vraagouder om bij haar thuis te praten over de redenen waarom de opvang werd opgezegd. Daaruit bleek dat de vraagouder de conclusie had getrokken dat haar kind de gastouder veel last bezorgde en daardoor de opvang voor haar teveel werd. Gelukkig werd het misverstand snel opgelost. Sonja maakte met de vraagouders de afspraak dat ze WhatsApp voortaan alleen gebruikt voor foto’s en minder belangrijke berichten en dat belangrijke boodschappen telefonisch worden gecommuniceerd of tijdens het halen en brengen. En ik? Op de dag waarop ik mij opwond over de verkoopster die bezig was met haar telefoon en ik mijzelf in haar herkende toen ik moeizaam overschakelde van Facebook naar de verhalen van mijn kinderen, nam ik een besluit. Als ik bezig ben met mijn kinderen leg ik mijn telefoon weg.
Als je deze kennis over communicatie in je achterhoofd houdt, kun je er rekening mee houden in gesprekken met ouders en interacties met kinderen.
8
Kiki in de bergen Kansen in kinderen
