Ontwikkelingskansen voor ieder kind!
Kiki en de bloemen
Kiki en de bloemen
voor ouders
Kansen in kinderen
Voorwoord Het is lente! De vogeltjes fluiten en de bloemen komen uit de grond. Aan de bomen komen verse groene bladeren en er worden lammetjes geboren. In de lente gebeurt er zoveel! Het is een seizoen waarin het heerlijk is om naar buiten te gaan en de natuur te verkennen. De natuur brengt ons zoveel spelmogelijkheden. Tijdens dit thema staat de bloem in de belangstelling. De bloem is een heel bijzonder organisme, je kunt er zoveel mee! Alle zintuigen worden geprikkeld: je kijkt naar de bloem, je ruikt eraan en voelt de zachte blaadjes. De bloem kan gebruikt worden om mee te knutselen en ook om het huis mee op te vrolijken! Alles van de kille en koude winter gaat de deur weer uit en we maken plaats voor het nieuwe seizoen. Bij de gastouder gaan we ook naar buiten om de boel te verkennen nu er zo veel verandering optreedt in de natuur. Het is daarom handig om een paar kaplaarzen en een setje extra kleding neer te leggen bij uw gastouder. Het kan ook voorkomen dat het weer even wat minder is en dan is het erg handig om een poncho te hebben, vraag uw gastouder of deze nodig is. Zo kan de gastouder ook lekker naar buiten met de kinderen! De liedjes uit de Kiki thema’s zijn terug te vinden op het Kiki youtube kanaal. Op de website www. kiki-s.nl kunt u zich geheel vrijblijvend abonneren op dit youtube kanaal en blijft u op de hoogte van de nieuwste Kiki liedjes passend bij de thema’s. Op de website kunt u tevens in de Kiki winkel materialen bestellen die horen bij de thema’s voor bij de gastouder en ook voor thuis! Heel veel plezier in de natuur en heel veel plezier met het echt ervaren van de natuur! Er valt zoveel te ervaren als je door de ogen van een kind naar de natuur kijkt. Met vriendelijke groet en een dikke berenknuffel,
Kiki
NB. Waar we in dit programma spreken over ‘hij’ of ‘zijn’, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over gastouder(s), kan ook Pedagogisch medewerker(s) worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ‘bij de gastouders thuis’ kan ook ‘in het kinderdagverblijf’ worden gelezen.
2
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
Woordenlijst & Woordkaarten
0 tot 2,5 jaar
2,5 tot 4 jaar
Overige woorden
de bloem
de bloemen
zaadjes
de schep
de vaas
lente
de bij
de bloempot
seizoen
de vlinder
de gieter
wortels
het gras
de schep
bloemenketting
de gieter
de hark
planten
de bloembol
buiten
de bloem
aarde
het blad
bloeien
het gras
ruiken
de vlinder
groeien
de bij Woordkaarten in de bijlage:
Kansen in kinderen
de bloemen
Kansen in kinderen
de schep Kiki en de bloemen
Kansen in kinderen
Kansen in kinderen
de bij 3
Activiteiten bij de gastouder Het thema draait om lekker naar buiten gaan en genieten van alles wat de natuur ons te bieden heeft. De kinderen gaan in de natuur en met de natuur spelen, want de natuur heeft veel meer te bieden dan alleen ernaar kijken. Want hoe kun je lekker buiten spelen zonder gebruik te maken van speeltoestellen en andere attributen? Door bijvoorbeeld verstoppertje te spelen met de bomen en figuren te zoeken in de wolken hoog in de lucht. Er komen buiten steeds meer bloemen en hoe ontstaan die bloemen nou eigenlijk? We zien ze vaak in een mooi boeket in een vaas staan en hoe bijzonder is het dat bloemen ook uit zaadjes en bloembollen kunnen komen! We bekijken de bloem helemaal, want hoe zit de bloem nou eigenlijk in elkaar? Er zitten blaadjes aan en een lange steel en iedere bloem is weer anders.
4
Ieder kind heeft een eigen mening en een eigen “ik” Tijdens het thema wordt er extra aandacht besteed aan de ontplooiing van de eigen “ik” het kind wordt door de gastouder ondersteund in het uiting kunnen geven aan zijn eigen mening en keuzes. Ieder kind is een kunstenaar en weet heel goed wat hij zelf mooi vindt. Tijdens de creatieve activiteiten wordt het kind gestimuleerd hier zelf uiting aan te geven. Het kind maakt kennis met de natuur en leert de natuur op verschillende manieren kennen. De activiteiten bij de gastouder zijn gericht op de natuur en in het bijzonder de bloem. En hoe ga je nou eigenlijk met de natuur om?
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
Liedjes en gebaren die passen bij het thema We gaan opruimen We gaan opruimen, we gaan opruimen. Zet het waar het hoort, de spullen soort bij soort. We gaan opruimen, we gaan opruimen, ruim de boel maar op! Krokusbolletje Krokusbolletje, (ga op je hurken zitten en rol je op tot een klein bolletje) kom eens uit je holletje, (kom langzaam omhoog) met je bloempjes paars en geel, (maak een wiegende beweging met je lijf) op een lange steel. (vorm met je handen een lange steel)
Er liggen bolletjes in de grond Er liggen bolletjes in de grond, te slapen, te slapen. Er liggen bolletjes in de grond, overal in ’t rond. Wakker worden, wakker worden, alle vogeltjes zingen, alle vogeltjes fluiten, zet de bloemetjes buiten! Bloemen en vlinders Bloemen wiegen heen en weer twee vlindertjes komen telkens weer. Ze vliegen hoog, ze vliegen laag en stellen iedere bloem een vraag.
Ze kunnen zeggen wat ze willen Ze kunnen zeggen wat ze willen maar de olifant die heeft de dikste billen van het hele land en de giraf de allerlangste ne-e-ek en het nijlpaard heeft de allergrootste bek, bek, bek.
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
5
Hoe kunt u thuis aansluiten bij het thema? U kunt thuis heel makkelijk aansluiten bij het thema. Het thema Kiki en de bloemen houdt voornamelijk in dat we naar buiten gaan en de natuur gaan verkennen. Dit kan al tijdens een tripje naar de bakker en als we in de auto zitten op weg naar opa en oma. Of misschien gaan we wel lekker op de fiets en stoppen we onderweg even om wat we zien beter te bekijken. Op de kinderboerderij worden lammetjes en kalfjes geboren en de bloemenvelden hebben allerlei verschillende kleuren! Wat een prachtig gezicht! En ga je bloemen kopen? Hoe leuk is het dan om samen een mooi boeket samen te stellen of een mooi plantje uit te zoeken? Voor een ouder kind is het fantastisch om bijvoorbeeld zelf de verantwoordelijkheid te krijgen over een plantje. Zet deze samen op de slaapkamer van het kind en verzorg het.
6
Op diverse plaatsen zijn mogelijkheden om een kijkje te nemen op een boerderij. Onder andere het zuivelmerk Campina organiseert zulke dagen. Onder de zoekterm ‘kijken bij de boer’ vindt u heel veel informatie. Fiets er samen naartoe en ga onderweg lekker picknicken! Geniet van de natuur om u heen en benoem alles wat u ziet. “Wat is het heerlijk weer, de zon schijnt!” Tijdens de picknick kunnen jullie genieten van zelfgemaakte koekjes of een heerlijke boterham om weer energie op te doen voor de rest van de tocht. Leuke boeken om aan te sluiten bij het thema zijn bijvoorbeeld: ͳͳ ‘Bloem en Vlinder’ van C. Hol ͳͳ ‘Snuffel en de bloem’ van J. Lambert ͳͳ ‘Bloemenboek’ van Dick Bruna ͳͳ ‘De tuin van Nijntje’ van Dick Bruna
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
Activiteit voor thuis, zaadjes planten Doel Bloemen groeien op verschillende manieren. Denk bijvoorbeeld eens aan bloembollen en aan zaadjes die door de lucht zweven en ergens landen om daar uit te groeien tot een prachtige bloem! Het groeiproces is heel bijzonder om te zien. Zo’n zaadje of bloembol die uitgroeit tot een klein blaadje en vanuit dat blaadje groeit een steeltje met een mooie bloem. We gaan samen zaadjes planten in een glazen pot en dan kijken we hoe deze uitgroeien. Voor deze activiteit hebben we potgrond en (verschillende) zaadjes nodig welke we in een glazen pot doen. Kern Kinderen van 0 tot 2,5 jaar Aarde is iets heel bijzonders. Het is zachter dan zand en er zitten vaker kluiten tussen. Deze kunnen ook helemaal uit elkaar vallen. Het voelt erg bijzonder aan je handen, voel maar eens. Samen voelen jullie aan de aarde en benoemen jullie wat je voelt. “Voel je dat met jouw handen? De aarde is lekker zacht hè. En ik zie met mijn ogen dat de aarde zwart is.” We vullen de glazen pot met aarde, tot ongeveer de helft. Bekijk nu de zaadjes eens. Het zijn er een heleboel! Ze zijn nu nog heel erg klein en het is nog geen mooie grote bloem. Samen stoppen we de zaadjes in de pot en geven we ze een beetje water. Voel nu eens aan de aarde, nu is het nat! Nog een klein beetje aarde er overheen en dan zetten we het potje op een warme plek in de zon. Kinderen van 2,5 tot 4 jaar Wat is het heerlijk om buiten in de tuin te werken samen met papa en/of mama! Kaplaarzen aan, een eigen harkje en een schepje en samen nieuwe plantjes in de tuin zetten. Of samen bloempotten vullen met aarde en er zaadjes of
bloembollen in doen. Lekker met de aarde spelen en samen de tuin zo mooi maken! Een kind van deze leeftijd kan heel goed helpen in de tuin en luisteren naar instructies die het krijgt. Bekijk samen eens alle bloemen en planten die in de tuin staan, welke vinden jullie het mooiste? Bekijk die plant of bloem eens goed, wat zien we allemaal? Een steel, blaadjes en er zijn zo veel kleuren! Een leuk liedje wat hier goed bij aansluit is: Krokusbolletje, (ga op je hurken zitten en rol je op tot een klein bolletje) kom eens uit je holletje, (kom langzaam omhoog) met je bloempjes paars en geel, (maak een wiegende beweging met je lijf) op een lange steel. (vorm met je handen een lange steel) De melodie van dit liedje is te vinden op www. youtube.nl onder de zoekterm ‘krokusbolletje’. Afsluiting Samen geven we de zaadjes of de bolletjes water als dat nodig is en we kijken of er al een bloemetje uit komt. Een liedje dat goede ondersteuning kan bieden bij het opruimen is: We gaan opruimen, we gaan opruimen. Zet het waar het hoort, de spullen soort bij soort. We gaan opruimen, we gaan opruimen, ruim de boel maar op! De melodie van dit liedje is te vinden op www. youtube.nl onder de zoekterm ’we gaan opruimen’.
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
7
Maandonderwerp en dagverslag, anders dan anders Op deze plek vind je meestal een verslag van een gastouder over een dag in de opvang bij haar of hem thuis. Dit keer is de beurt aan Bregje Coolegem. Zij goot haar verslag in een iets andere vorm. Je zult snel genoeg merken waarom ze je meeneemt naar een andere plek. Kansen grijpen & creëren met Kiki in het groen 2014, het jaar van de Groene Kinderopvang Eind januari was ik, als “groen metselaar” bij de opening van het Jaar van de Groene Kinderopvang, een initiatief van Groen Cement in samenwerking met Vakblad Kinderopvang. Een jaar volop aandacht voor het belang van spelen, ervaren en ontdekken en leren in de natuur, en dan speciaal voor jonge kinderen in de kinderopvang. Waarom specifiek die doelgroep? Daar kom ik zo op terug. Ik zal me eerst even voorstellen! Groen Metselaar Ik ben Bregje Coolegem, moeder van 3 heerlijke kinderen, gecertificeerde Kiki -gastouder van 4 evenzo heerlijke kinderen en groen metselaar. Dat laatste houdt in dat ik vrijwilliger ben
bij Stichting Groen Cement; ik zet me actief in om - een zo groot mogelijke groep - kinderen in contact te brengen met de natuur en ze een groen hart (mee) te geven. Oorspronkelijk ben ik opgegroeid in Brabant, midden in de natuur. Mooie ervaringen, prachtige herinneringen, lekker gewerkt en veel geleerd; geklommen in een rododendron-bos en er ook uitgevallen, bloemen water gegeven en geplukt, gras gemaaid en genoten van de geur, leren fietsen en zacht gevallen op het gras, vuurtjes gestookt, zwart van de modder uit de sloot gekomen, peren gesnoept rechtstreeks van de boom enzovoorts enzovoorts…mijn basis van passie voor groen. Nu, heel wat jaren later, op een prachtige plek in Amsterdam-Noord; een tuin waar je kan zaaien en oogsten, kan koken en eten, planten en plukken, kriebelbeestjes ontdekken onder de houten stapstenen, waar vlinders uitrusten op je arm, waar je kan zorgen voor kippen en een konijn. Prachtig groen in de -directe- omgeving en eindeloze mogelijkheden om daar iets bijzonders mee te doen. Een huis vol jonge (gast)kinderen, mijn bevlogenheid om ze de lol, het belang en het wonderlijke van de natuur te laten ontdekken en ervaren… vandaar groen metselaar! Het belang voor jonge kinderen (en onze rol als gastouder) Tijdens de opening van het Jaar van de Groene Kinderopvang, sprak Steven Pont inspirerend en bevlogen over het belang van ervaren. Ik zal (proberen) het in het kort uit te leggen. Als eerste belangrijke punt: vallen en opstaan In de leeftijd van nul tot zes jaar worden, door ervaringen op te doen, hersenverbindingen
8
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
gemaakt. Hoe meer hersenverbindingen, hoe beter! Vergelijk iedere ervaring (lees hersenverbinding) met een zandpaadje, dat als het maar vaak genoeg “bewandeld” wordt, uitgroeit tot een smal zandweggetje, later een provinciale weg en uiteindelijk een snelweg. Lopen leer je alleen door het te doen, niet door het uit een boek te lezen. Dat betekent dat je dus ook een aantal keer zult vallen, en dat je na een tijdje er niet eens meer over na hoeft te denken, want je kunt lopen, helemaal vanzelf! (je zandpad is een snelweg geworden) Dus door iedere ervaring die je opdoet, maak je zo’n nieuw zandweggetje aan dat uit kan groeien tot een snelweg (automatisme ) als de ervaring zich maar vaak genoeg herhaalt. Conclusie: door ervaring leer je. Maar…: deze verbindingen in je hersenen worden aangemaakt tot je zesde jaar, daarna worden ze in aantal minder, en de verbindingen die niet zijn “uitgegroeid tot een snelweg” verdwijnen simpelweg.
Een kind stelt je een vraag, waarbij je normaliter als antwoord zou geven: “nou… doe maar niet”, of “ik doe het wel even voor je”. Vóór je antwoord geeft op de vraag van het kind, stel jezelf dan de volgende 2 vragen: 1: is de situatie levensbedreigend? 2: heeft de omgeving er last van? Is het antwoord op beide vragen nee, dan is het belang van de ervaring groter en het antwoord op de vraag van het kind dus JA! En waar kun je nou meer ervaringen opdoen dan in de natuur?! Inschattingen maken, samenwerken, oplossingen bedenken, en zeker ook vallen; een belangrijke ervaring! Met Kiki, eindeloze buiten-kansen! Ik kan moeiteloos verzanden in een veelvoud van voorbeelden… Ik denk dat onderstaande foto’s boekdelen spreken… motorisch (fijn-, grof-, sensomotoriek), sociaal-emotioneel, spraaktaal; op alle ontwikkelingsgebieden oneindig veel kansen voor het oprapen en het aanreiken!
Als tweede belangrijke punt: 2 x nee = JA Nu we het belang van de ervaring begrijpen, is het de uitdaging om kinderen zoveel mogelijk te laten ervaren. Dus niet zeggen: ”als je nog een blokje op de toren legt, valt hij zeker om”, maar het kind zelf laten ervaren(!) dat de toren omvalt; een zandweggetje is aangelegd! Hij hield ons de “twee keer nee is ja”-regel voor. Die regel werkt als volgt.
Kiki en de bloemen Kansen in kinderen
9
Kiki en de bloemen
Kiki en de bloemen Het is lente! De vogeltjes f luiten en de bloemen komen uit de grond. Aan de bomen komen verse groene bladeren en er worden lammetjes geboren. In de lente gebeurt er zoveel! Het is een seizoen waarin het heerlijk is om naar buiten te gaan en de natuur te verkennen. De natuur brengt ons zoveel spelmogelijkheden. Tijdens dit thema maken de kinderen kennis met de natuur en in het bijzonder de bloem. Want wist je dat je veel meer met bloemen kunt dan alleen ernaar kijken?
Copyright © 2014, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg
Kansen in kinderen
Kiki Training en Coaching
T: 033 - 711 06 95
Hoekstraat 21
E:
[email protected]
3751 AL Spakenburg
www.kiki-s.nl
Volg ons op Twitter: @vvekiki FaceBook: gastouderprogramma Kiki
