“Ontwikkelingen in de mondiale food agri business” Oktober 2015 Masterclass Bedrijfsvoering in Tuinbouw Internationaal Ondernemen Siem Korver
[email protected]
Inhoud
• • • • •
Introductie De mondiale voedseleconomie De duurzame voedselketen Ontwikkelingen in de tuinbouw Internationaal ondernemen
Agri en Food in Financieel Dagblad afgelopen weken
Een veranderende wereld Multipolariteit en fragmentatie: • Verschuiving economische en politieke zwaartepunt zet westerse orde onder druk. • ‘Clubs’ en netwerken worden dominant in mondiaal bestuur • Demografie krijgt grotere impact • Klimaatverandering • Grondstoffen schaarste • Geo-economie wordt belangrijker
Grondstoffen en geo-politiek (bron: R. de Wijk)
Belangrijkste producenten van soyabonen (2009)
Source: UNEP
Land Grabbing
Burgeroorlogen en grondstoffen bron: R. de Wijk) • • • • • •
• • • • • • • • • • • •
Afghanistan (1978-2001) Gems, timber, opium Angola (1975-2002) Oil, diamonds Burma (1949- ) Timber, tin, gems, opium Cambodia (1978-1997) Timber, gems Colombia (1984- ) Oil, gold, coca, timber, emeralds Congo, Dem Rep. of (1996-1998, 1998-2003, 2003-2008) Copper, coltan, diamonds, gold, cobalt, timber, tin Congo, Rep. of (1997- ) Oil Côte d’Ivoire (2002-2007) Diamonds, cocoa, cotton Indonesia – Aceh (1975-2006) Timber, natural gas Indonesia – West Papua (1969- ) Copper, gold, timber Liberia (1989-2003) Timber, diamonds, iron, palm oil, cocoa, coffee, rubber, gold Nepal (1996-2007) Yarsa gumba (fungus) PNG – Bougainville (1989-1998) Copper, gold Peru (1980-1995) Coca Senegal – Casamance (1982- ) Timber, cashew nuts Sierra Leone (1991-2000) Diamonds, cocoa, coffee Somalia (1991- ) Fish, charcoal Sudan (1983-2005) Oil
Grote verantwoordelijkheid voedselindustrie: “Feed the world & offer more from less” Ruim 7,2 miljard – laatste 50 jaar is de omvang meer dan verdubbeld 9,6 miljard mensen – voorspelling 2050
100% – groei in vraag naar vlees in 2050
100% – groei in eiwit consumptie in China in de laatste 15 jaar
De omgevingstrends in de Food en Agri business • • • • • • •
Crises: Voedsel, Financieel, Economisch, Klimaat Her-evaluatie Agri-food sector Internationalisatie / Globalisatie Demografisch /Verstedelijking / Migratie/etc. Voedsel en gezondheid “Biobased economy” – nieuwe materialen Maatschappelijke dilemma’s
Observaties voedselcrises 2007/2008 en 2010/2011 en 2012/2013 • • • • • •
Toename wereldbevolking Verandering in consumptiepatroon Zeer beperkte voorraden Meer volatiliteit in weercondities Gebruik Agri commodities voor bio-energie Toename participatie hedge- en investerings-fondsen in de commoditie markten.
Projected Population Growth to 2050 (millions)
Region
2014
2050
Change
Percent
World
7,238
9,683
+2,445
+ 34
High Income
1,249
1,309
+
60
+ 5
Low Income
5,989
8,375
+2,386
+ 40
East & S.E. Asia
2,222
2,350
+ 128
+ 6
South Central Asia
1,873
2,515
+ 642
+ 34
Sub-Saharan Africa
920
2,081
+1,161
+126
Latin America/Carib
618
773
+ 155
+ 25
N. Africa & W. Asia
472
734
+ 262
+ 56
Source: Population Reference Bureau. 2014 World Population Data Sheet.
Voedselvoorziening: een mondiale uitdaging Wereld bevolking*
2,526,000,000
Landbouwgrond per persoon
0.52 ha 1950
6,127,000,000 0.23 ha
2000
9,551,000,000 0.15 ha
2050
Source: United Nations, FAO
Grote verantwoordelijkheid voor de voedselindustrie: “Feed the world & offer more from less”
Mega-Trends in Food & Agriculture Groei wereld bevolking Meer voedsel en energie nodig Afname landbouwgrond
Wens tot verminderde afhankelijkheid fossiele energie • Toename vraag bioenergie
Toename in welvaart
Kimaat verandering
Toename in dierlijke eiwitconsumptie en vraag naar veevoer Urbanisatie
Toename in weersschommelingen Focus op water
Beschikbaar inkomen bepaalt de vraag naar soort product
Source: Rabobank
Groei in speculatieve investeringen in ‘food commodities’ Commerciële and niet-commerciële open contracten February 2005 vs February 2008)
Totaal open
‘05 ‘08
Mais 657 1452
Tarwe 223 449
Soya 272 596
Suiker 400 979
% nietcommercieel
’05
16.9
28.0
19.9
34.8
’08
43.2
42.3
46.0
33.7
Sources: Commitments of traders reports; Commodity Futures Trading Commission
Feeding the world - a challenge • Re-appreciation of the food and agri sector • Feeding the world • 1 billion undernourished • 1 billion overweight; 300 million obese • Meat & fish production and consumption will have a major shift to developing countries • Consolidation of the Agri Food industry • Concerns in the developed countries - Sustainability- Bio diversity- Animal welfare - Technology - Climate change • What is the carrying capacity of planet earth?
De duurzame voedselketen in verandering
Definitie Duurzaamheid Brundtland rapport 1987 “Our Common Future” “Sustainable development is development that meets the need for the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.” “Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling waarbij de huidige wereldbevolking in haar behoeften voorziet zonder de komende generaties te beperken om in hun behoeften te voorzien.”
Visie verschillende steden qua duurzame voedselplanning (Stuiver en Schrijver (2010) volgens people, planet en profit (Fontein et al., 2013). Stad, land Rostock, Duitsland
People
Planet
Gezondheid (overgewicht en ondergewicht)
Malmö, Zweden
Solidariteit (Fair trade)
Turijn, Italië
Slow Food (ecologische gastronomie) Slow Food (korte ketens en productieproces)
Aylsham, Engeland Rotherham, Engeland Portland, USA
Education (gezonde voeding en goede smaak)
Richmond, Canada
Voedselzekerheid (armoede veel import) Stadslandbouw (contact bevolking/voedselkringloop)
Wenen, Oostenrijk Kinsake, Ierland Chiran etc, Japan
Profit
Disposal (Cradle to Cradle) Voedselzekerheid (minder afhankelijk import)
Transitie (eindigheid fossiele brandstoffen) Landart (water voor de toekomst)
Samenwerkingsmodellen (EFMI – 2013)
Voedselketen in ontwikkeling • Verdere marktoriëntatie (nationaal in combinatie met internationaal) • Belang van reputatie • Versnelde differentiatie in consumenten wensen en daarmee in voedselketens • Verbinden consument en producent is ‘een must’ • Maatschappelijke groeperingen zullen zich herpositioneren • Informatie uitwisseling – transparantie • Meervoudige producten vragen meer aandacht
Gevolgen • Samenwerking in de keten voor langere tijd – continuïteit – – – – –
Regionale voedselstrategie Ketenverkorting Transparantie, kwaliteitsborging, etc. Zeker stellen supply Innovatie (product en proces)
• Anticipeer op gebruik van informatie (o.a. google) en social media • Differentiatie binnen retail of tussen retail – nieuwe spelers
Nieuwe uitdagingen Maatschappelijke wensen Consument zet aan tot samenwerking Ketenverkorting Slow food en ‘local for local’ versus globalisering Verbinden van ketens – crossing over business Sluiten van kringlopen Verminderen van ‘Food Losses & Waste’
Ontwikkelingen in de tuinbouw
Glasgroentesector: analyse McKinsey, 2014
• 50% heeft betalingsproblemen • 15 % geen middelen voor investeringen • 35 % komt in de problemen bij ongewijzigd beleid
De McKinsey-analyse 2014 • Afzet verbeteren door coördinatie en marktgerichtheid op sectorniveau –bijv. marktinformatie, innovatie en regievoering over productkwaliteit • Efficiënte keten met beperkt aantal marktgerichte telersverenigingen, bijv. afzetplannen, actie bij tijdelijk hogere productie • Focus op marktgerichtheid en innovatie, bijv. om met dienstverlening en met smaak, grootte en verpakking van paprika’s, tomaten en komkommers direct in te spelen op de vraag van consumenten
Lange termijn ambitie Coalitie vijf telersverenigingen, de Nederlandse overheid en de Rabobank. • Samen werken aan de ontwikkeling en herstructurering van de Nederlandse glastuinbouw. • Toonaangevende vruchtgroentespecialist in Europa en de wereld. • Technologisch top, dominant in de belangrijkste markten, met een sterke focus op producten met hoge toegevoegde waarde.
Aanpak coalitie De coalitie is gericht op vijf onderdelen • Versterking marktpositie van de tuinders • Verbeteringen in de infrastructuur (wegen, energievoorziening) • Verbetering van de agrologistiek (transportstromen tot aan havens en vliegvelden aan toe). • Verbetering afstemming met overheidsbeleid • Een herstructurering: levensvatbare bedrijven kunnen zich ontwikkelen, andere zullen stoppen.
Internationaal ondernemen
Market entry strategies
• • • • •
Exporting Licensing Franchising Joint Ventures Foreign direct investment
Basic tools
• • • •
Market / country analysis SWOT analyses Potential customers / market segments Political, economic, social, technical (PEST analyses)
Internationaal Ondernemen Een Kans en een Uitdaging
