De business case: “Mest verwaarden” Hans van den Boom Sectormanager Food & Agri Rabobank Nederland
Hengelo 28 maart 2014
Export van fosfaat moet met 50% stijgen 200
175
13 2 24,7
mln. kg fosfaat
150
9,4
17
25 27
27
9,2 9,8
125
10
27
Bij stabiele veestapel neemt overschot 17 mln. toe
10
173
Overschot
100
143
132
121
Balans verschil
124 110
75
Netto export Verwerking (oa verbranding) Plaatsingsruimte
50 2000
2010
2011
2012
2013V
2015P
• Minder fosfaat in voer nog beperkt mogelijk (voerspoor) • Export fosfaat al jaren stabiel • Verwerking must voor realisatie evenwicht 2
Wat is verwerken ? Mestverwerking is: • Het exporteren van dierlijke meststoffen (fosfaat) • Verbranden van dierlijke meststoffen tot as waarin maximaal 10% o.s.
aanwezig is WEL
NIET
EXPORT BELANGRIJK
NIET
Succesfactoren mestverwerking • Borging aanvoer mest • Bewezen technologie • Kies bedrijf met goed track record
• Borging afzet eindproducten • Export fosfaat • Eventueel stikstof – kali concentraat • Schaalgrootte • Bedrijfsniveau > 25.000 ton mest • Collectief en loonwerkers > 100.000 ton mest
Uitdaging: vergunning in buitengebied 4
Toename export fosfaat een MUST uitdaging is HOE 1.
Hygiëniseren ruwe drijfmest door vergister of loonwerker • Geeft voor korte termijn lucht, geen duurzame oplossing • Veel transport water, transport-actieradius beperkt
2.
Scheiding mest in dikke en dunne fractie (nog geen verwerking!) • Op bedrijfsniveau door loonwerker/ veehouder • Eerste stap bij grootschalige totaalverwerking
5
Toename export fosfaat een MUST uitdaging is HOE Regio afhankelijk • Dunne fractie regionale afzet • Verdere bewerking dunne fractie tot loosbaar water en een mineralenconcentraat Uitdaging is de afzet dikke fractie • Hygiëniseren Exportwaardig product • Composteren • Drogen en korrelen
Ultieme doelstelling is drogen tot 85%, biedt marktkansen 6
En wat kost dat dan? • Per ton ingaande mest kost het verwerken en dus exportwaardig maken
van mest gemiddeld € 18- €20/ton • Verschillen tussen projecten worden bepaald door: • Gekozen techniek, schaalgrootte en vakmanschap • Transportafstanden en afzet eindproducten bepalen voor een groot gedeelte de individuele kostprijs.
Willy Wortels hebben de beloftes van < € 15,- per ton nog nooit waar kunnen maken.
7
Mest en Biogas in Nederland niet de oplossing Schaalgrootte Dagverse mest Investering per m3 biogas Investering kleine mestmonovergister in NL 3-4 keer zo duur dan bestaande mest-covergisters
8
Biogas NL: groei is eruit Beschikbaarheid en prijs biomassa remmen groei Nieuwe projecten : - Alleen bij maximale subsidie niveau - Voor opwekken warmte - Grootschalig groen gas
- Bij voorkeur zelf grip op biomassa: - RWZI’s - Biomassa verwerkers met bestaande waterzuivering
Mestvergisting niet dé oplossing voor mestoverschot • Weinig nieuwe biogas projecten door onvoldoende rendement (energie inhoud mest te laag)
• Mestverwerkingsinitiatieven noodzakelijk voor evenwicht
mineralenbalans in 2015
Kostprijsontwikkeling duurzame energie
Duurzame warmte : Bodem energie (WKO’s), Geothermie en warmtewisselaars goedkoopste duurzame energievorm die geen of weinig subsidie nodig hebben
biogasproject met mest • Groen gas of verbranding ruw biogas voor warmte: • Mest-covergisting met subsidietarief van minimaal € 0,75 per m3 indien groen gas • Minimaal 5 mln. m3 ruw biogas (evt. met ruw biogasleiding) • Op locatie met restwarmte of waterzuivering reeds aanwezig
Uitdagingen: afzet en verwerken van digestaat (verwerken digestaat lastiger en duurder dan van mest, toenemende weerstand Dld tegen Nederlands digestaat)
Mestmonovergisting in Nederland nog te duur 12
Samenvattend • Mest al 30 jaar heet hangijzer • Mest verwerken noodzaak maar blijft voorlopig kostenpost • Schaalgrootte, voor “rendabele” mestverwerking of biogas productie
• Fosfaatoverschot aanpakken door fosfaatrijke mest te exporteren • Op geschikte locaties kan mest één van de grondstoffen zijn voor biogas • Focus op mestverwerken: • Afzet eindproducten verwerking grootste succesfactor
Voor mineralenevenwicht in 2015: • Nu mestverwerkingsinitiatieven (zonder biogas) opzetten
13
vragen
Exportwaardig maken Hygiënisator
Composteertunnel
Droger
Hoe droger het product, des te groter de afzet actieradius 15
