HAnS VAn der kooij, SectOrmAnAger khn:

jaargang 19

-

nr. 4

-

september 2010

- w w w . h o s p i t a l i t y- m a n a g e m e n t. n l

HAnS VAn der kOOij, SectOrmAnAger kHn:

‘Verenigingsmanagement is iets heel anders dan een hotel aansturen’

dit nummer: HOStA 2010 • nHtV-OnderzOek: mAnAgementcOntrAct Of frAncHiSing? • AlleS OVer bedden in de HOtellerie • HOtelreStAurAnt: HAVezAtHe cArpe diem, zeddAm • gAAt digitAliSering ten kOSte VAn de gAStVrijHeid? • SAnitAir & VerzOrging • Af&bm SOciAl eVent 2010 mAAStricHt • geld & ecOnOmie • lAndenindex: SpAnje

{

Ware grootte

Het formaat van kwaliteitsgeluid

Het logo dat uw hotel versterkt

U wilt dat uw hotelmerk staat voor een kwaliteits-

volumebegrenzer de rust van andere klanten garandeert.

ervaring die gasten niet zullen vergeten. Zoals wij in de

Maar gemak en prestaties vormen slechts een deel van het verhaal.

audiowereld de naam Bose synoniem hebben gemaakt

Door kamers uit te rusten met een BOSE SoundDock systeem, ®

voor kwaliteitsgeluid.

®

verwent u uw gasten met een luxe

Met het BOSE SoundDock digital

die zij herkennen en waarderen.

music system kunt u voor uw

Een door critici zeer goed

merk profiteren van de kracht

ontvangen product van een high-

van ons merk.

end merk dat velen al bezitten of

®

®

Een BOSE SoundDock systeem

waar hun wens naar uitgaat. Het

biedt gasten de mogelijkheid via

prestige van het merk Bose draagt

®

®

hun iPod eigen muziek af te spelen. Het slanke, elegante

bij aan de kwaliteitservaring en het imago van uw bedrijf.

SoundDock systeem is makkelijk in elke kamer te plaatsen, en de

Ontdek hoe makkelijk en effectief Bose u kan helpen uw

afstandsbediening is niet groter dan een kleine telefoon. Uw gasten

concurrentiekracht te vergroten. Praat eens met onze ‘Hospitality’

genieten van rijk, ruimtevullend geluid, terwijl een elektronische

specialisten en maak gebruik van het logo dat uw merk versterkt.

®

BOSE Professional Systems Division – Complete Hotel Audio Oplossingen ®

geluidsoplossingen voor hotel bedrijven

|

publieke ruimten

Meer informatie en inspiratie? Vraag naar onze succesverhalen. Bel +31 299-390139 of e-mail: [email protected]

|

in-room

|

ontruimingssystemen

www.hotelinrichting.nl Van de wouw is al langer dan een decennium actief op het gebied van “turn-key” hotelkamerinrichting. Van styling tot realisatie zijn wij graag uw partner en adviseren u op het gebied van kleuren, ergonomie, materialen, planning en montage. in onze showroom vindt u 14 volledig ingerichte kamers met een ruime keuze aan bedden, meubelen, lampen, zitmeubelen en stoffering. raak geïnspireerd door de vele verschillende combinatie mogelijkheden van maatwerk hotelkamerinrichting en maak een afspraak voor een bezoek aan onze showroom. wij maken graag tijd voor u vrij! Van de wouw hotelkamerinrichting B.V. | Satellietbaan 37 A | 2181 Mg hillegom 0252-544909 | [email protected] | www.hotelinrichting.nl

vdWouw_adv_205x275.indd 3

01-03-2010 09:29:55

voorwoord

HOSPITALITY M A N AG E M E N T

HET VAKBLAD VOOR DE HOTELLERIE

ISSn: 1567-5084 Hospitality ManageMent Bezoek/postadres: Leijenseweg 111F 3721 BC Bilthoven tel. (030) 251 22 70 fax (030) 251 22 80 [email protected] Uitgever Paul Sprakel [email protected] HoofdredacteUr Jason van de Veltmaete cHef redactie Frank Lindner [email protected] BUreaUredactie eline Dragt [email protected] aan deze Uitgave werkten Mee: Sander allegro, nick Brinkman, marco van Bruggen, Rob van ginniken, nienke van Haasteren, ewout g. Hoogendoorn, Joris Prinssen, Lisette Spierenburg, Hans van Spronsen, mark tamsma en Jan-Willem ter Veer. fotografie marcel Rekers, Doetinchem (Hotelrestaurant) art direction Janneke Hoeben – Culinair Illustrator vorMgeving BuroDaan, markelo voor aBonneMenten: tel. (030) 251 22 70 abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. alle abonnementen zijn jaarabonnementen en worden automatisch verlengd, tenzij uiterlijk 2 maanden tevoren schriftelijk wordt opgezegd. De abonnementsprijs bedraagt € 51,50 (ex. BtW). abonnementen buitenland: € 70,- (ex. BtW). abonnementsprijs vanaf 01/01/2010. copyrigHt alle rechten voorbehouden. niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enig andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De informatie in deze uitgave is met zorg samengesteld. Redactie en uitgever kunnen niet verantwoordelijk gehouden worden voor onverhoopte fouten of onjuistheden, noch voor onvolledigheid van de informatie. Zij aanvaarden geen aansprakelijkheid voor eventuele gevolgen. alle rechten van beelden en teksten – in welke vorm ook – die ons worden toegestuurd met het doel te worden gepubliceerd vervallen aan Uitgeverij PS: bv. Hospitality management is een uitgave van Uitgeverij PS: bv.

ik heb aandelen accor j a s o n va n d e v e lt m a e t e - H o o F D R e D a C t e U R

‘It’s not that easy being green...’ Gezongen door Kermit de Kikker, in het eerste seizoen van het Amerikaanse Sesame Street (1970) en later zelfs door Sinatra. Derhalve een waarheid als een koe? Anno 2010 is biologisch en ecologisch helemaal van deze tijd, maar kan een restaurant zich nog profileren met groen? ‘It seems you blend in with so many other ordinary things [...] people tend to pass you over,’ zong Kermit. Ondanks de economische crisis groeit de markt voor ‘groene’ producten. Dat blijkt uit een marktverkenning in de VS van het Nederlandse adviesbureau House of Retail. Maar... het adviesbureau plaatst twee kanttekeningen: 1. Veel mensen blijven trouw aan niet-groene producten vanwege de veelal betere kwaliteit en het gemak. De prijs speelt slechts een kleine rol in de overwegingen. 2. Het ‘groene gedrag’ heeft bij 25% van de Amerikaanse consumenten vooral te maken met imago en status. Als we dan ook nog ethisch gaan doen... De overgrote meerderheid van de consumenten is nog lang niet gewonnen voor ‘fairtrade’ producten. Voedselsectoranalist Gerard Rijk van ING: ‘Het marktaandeel van fairtrade is sowieso heel klein, maar je ziet ook dat een belangrijk deel van de groei voortkomt uit het samengaan met bestaande bedrijven. De groei op eigen kracht blijft heel gering.’ Zelfs voedselgigant Wessanen boekte geen succes met haar Amerikaanse dochter ‘Tree of Life’, producent van natuurlijke en organische producten. Eind vorig jaar werd dat bedrijf afgestoten. Voor hoteliers geldt: ‘Be not the first by whom the new is tried, nor yet the last to lay the old aside.’ (Pope) En dan de conjunctuur... Als de bedrijven in het zwart schrijven, staan de indices normaal gesproken (!) - in het groen. Het zijn echter rare tijden. De afgelopen twee kwartalen hebben vrijwel alle beursgenoteerde ondernemingen prachtige cijfers laten zien; toch overheerst nog steeds de angst. Volkomen onterecht. Ondernemers en consumenten laten zich bang maken door onheilsprofeten en doemdenkers. Blijft u schuilen als de storm geluwd is? Uit angst voor een orkaan? Zelfs serieus te nemen onderzoekers kijken veel te veel achterom; zij vergapen zich aan, of staren zich blind op inmiddels irrelevante gegevens. Schnee von gestern. Proberen ‘deskundigen’ u te intimideren met een ‘double dip’? Geef ze een dubbele whisky of espresso - en de rekening. De afgelopen jaren hebben economen en analisten hun ambacht tot een filosofie verheven, een filosofie die in zichzelf (!) is gaan geloven. Zo’n filosofie schept, volgens Nietzsche, de wereld altijd naar haar beeld; zij ziet zichzelf als ‘causa prima’. Negeer zulke zwelbasten. Mijn gevoel (!) zegt mij al enige tijd dat de crisis voorbij is; dat we juist nu moeten investeren in de toekomst. Ik heb aandelen Accor. Waarom? Omdat deze keten 150 miljoen investeert in groei (van 8 naar 90 hotels in India). Mijn optimisme wordt overigens gedeeld: de deskundigen van Sentix (sentimentindicatoren) stellen dat het optimisme van beleggers sterk gestegen is, tot nog maar net onder het hoogste punt van vóór de crisis. Alle seinen staan op groen.

OprOep: zou u wel eens met een locale politicus in discussie willen gaan? Voelt u de behoefte om een gemeentelijke of provinciale in-

stantie aan te sporen of terug te fluiten? Wat dacht u hiervan: aan tafel met een rolmodel of voorbeeld, en hem of haar als klankbord gebruiken? Wij ondersteunen u met een redacteur aan tafel, en het spreekt vanzelf dat er dan een artikel uit voortkomt. laat het ons weten middels een e-mail naar de redactie. Wij nemen dan contact met u op om de mogelijkheden te bespreken. [email protected]

04 • hospitality management • nR 4 - 2010

inhoud

Hotelrestaurant: HavezatHe Carpe Diem

12

Het zal je als gastheer maar gebeuren: zo’n veertig gasten in het restaurant, en plotseling breekt de hel los. Dat er geen doden of gewonden zijn gevallen, in de eeuwenoude havezathe, op 14 juli jongstleden, mag een klein wonder heten. Zodra het on-Nederlandse natuurgeweld uitgewoed was, moesten hoteliers en restaurateurs René en Marja Wijnands direct aan de slag voor de restauratie.

dit nummer Hotelrestaurant 12

Havezathe Carpe Diem

Columns 04 09 22 23 57

Voorwoord

Ewout G. Hoogendoorn AF&BM: Digitalisering Sander Allegro Hans van Spronsen

eConomie Hosta 2010: Crisis? tweet uw Hotel weer vol!

HOSTA 2010 The Benelux Hotel Industry

29

Van de Nederlandse hotels ‘twittert’ 45%. Andere veelgebruikte sociale netwerken zijn Facebook (31%) en Hyves (29%). Niet zelf actief op het internet? Uw gasten wel. TripAdvisor heeft wereldwijd meer dan 15 miljoen leden, die in totaal 30 miljoen ‘reviews’ schreven. Deze ‘review site’ trekt 32 miljoen bezoekers per jaar. Uit onderzoek blijkt dat 41% van de leisure gasten en 50% van de zakelijke gasten zich bij het plannen van een verblijf laten leiden door online reviews. Er is geen ontkomen aan.

06 07 54

Hotel & Economie Hospitality Monitor Geld & Economie

fooD & Beverage 22

F&B Opinie

tHema-artikelen 17 25

Bedden

Sanitair & Verzorging

mensen

Thirty-third edition

30

nHtv-onDerzoek: managementContraCt of franCHise? Voor veel partijen is hotelvastgoed een acceptabele investering geworden. Over de gevolgen voor de ketenhotellerie in Nederland is nog niet veel bekend. Zal het aantal Nederlandse hotels, dat op basis van een managementcontract wordt gerund, toenemen, in navolging van de Verenigde Staten?

07 52 58

De Overstap Mensen Personalia

en verDer... 08 10 40 42 57 57

Achter het nieuws Kort Nieuws Sector Hotels Tijdloos Agenda Landenindex

hospitality management

• nR 4 - 2010 • 05

hotel & economie

Hospitality Management houdt bij welke hotels van eigenaar, keten of hotelgroep veranderen. in elke editie krijgt u een zo compleet mogelijk beeld van de levendige hotelleriemarkt. een actueel overnameoverzicht vindt u in het dossier overnames op hospitality-management.nl OVernAmeS

internAtiOnAAl

Holland inn

Hotel Holland Inn Wemeldinge, in het Zeeuwse plaatsje Wemeldinge, heeft nieuwe eigenaars gekregen. Esther Bloemenkamp en Marc van Opstal hebben het hotel overgenomen. Alle medewerkers zijn gebleven.

Swiss International Hospitality Commons Hans Kennedie is de CEO geworden van het nieuw opgerichte Swiss International Hospitality Commons. De krachten van de onderneming van Kennedie (HEAL & Partners) en hotelketen Swiss International Hotels zullen worden gebundeld.

apollo Hotels & resports

citizenm

Het Papendrechtse Golden Tulip Hotel is verkocht aan Apollo Hotels & Resorts. De nieuwe man aan het roer heet Vincent Pahlplatz .

van der valk

Het Domina Hotel in Rotterdam, dat in het voorjaar van 2008 haar deuren opende, is in juni overgenomen door Van der Valk hotels en restaurants. Het moderne designhotel telt 189 luxe hotelkamers en suites, en is voorzien van acht multifunctionele zalen, een restaurant en een bar.

brAnding Quality lodgings

Onlangs meldde Quality Lodgings (QL) twee nieuwe aanwinsten: Manna in Nijmegen en Bellevue Groothoofd in Dordrecht. QL telt inmiddels meer dan zeventig kleinschalige kwaliteitshotels.

Hampshire

Wanneer het nieuwe Hotel & Spa Savarin in Rijswijk op 1 januari de deuren opent, zal dit hotel een Hampshire Classic zijn. De sterke positie van Hampshire op het gebied van marketing, internet en reserveringssystemen, was voor Savarin doorslaggevend.

golden tulip

Een nieuwe aanwinst voor Golden Tulip in hartje Amsterdam: het voormalige hotel Terminus, eigendom van de gebroeders Shi. Dit driesterrenhotel (met straks 110 kamers) wordt na een noodzakelijke renovatie omgedoopt tot een Tulip Inn.


De van origine Nederlandse hotelketen citizenM opende 1 september in Glasgow haar eerste buitenlandse vestiging. Het hotel telt bijna 200 kamers. Naast Glasgow staan Londen en New York in de planning.

marriott international

Hotelketen Marriott voegt het 117 kamers tellende boetiekhotel Hotel Duval in Tallahassee (Florida) toe aan de luxeportfolio Autograph. Het hotel zal de eigen naam en identiteit behouden, maar kan volledig gebruik maken van de reserveringstechniek en het marketingapparaat van Marriot.

interContinental Hotels group

cijferS

Het aantal banen in de

horecasector is in het eerste kwartaal van 2010 met

2.000 banen gestegen, in vergelijking met hetzelfde kwartaal vorig jaar. in totaal waren

283.000

mensen werkzaam in de sector (gemeten in voltijdbanen). Vorig jaar stond de teller op 281.000. de stijging van het aantal banen in de horeca bedroeg

0,7%, terwijl het aantal banen in nederland afnam (in het eerste kwartaal van 2010) met 2,0%; een

Onlangs tekende InterContinental Hotels Group (IHG) een franchisecontract met Orion; daarin is bepaald dat het IHG een Hotel Indigo zal openen in hartje Madrid. Het hotel, dat in het voorjaar van 2012 bedrijfsklaar moet zijn, wordt het eerste Indigo hotel op het Europese vasteland.

banen. Horecagelegenheden

shangri-la

maximaal

Begin augustus werd in Hong Kong het eerste Traders Hotel geopend van de Aziatische hotelketen Shangri-La Hotels and Resorts. Het 280 kamers tellende hotel, voorheen bekend als Hotel Jen, onderging de afgelopen twee jaar een grootscheepse verbouwing.

krimp van 156.000 met een smerige keuken riskeren een boete van

2.100 euro.

nederlanders zijn krenterig als het om de fooi gaat. in de VS bijvoorbeeld, is 10-

20% normaal, maar 85% van de nederlanders vindt

en Verder… De uithof

Eugène De La Croix en Wout van Reenen hebben sport- en evenementencentrum De Uithof in Den Haag overgenomen. Onlangs is een akkoord bereikt over de doorstart van het eerder failliet gegane complex. De La Croix, voormalig general manager van het Palace Hotel in Noordwijk aan Zee, en Van Reenen gaan De Uithof per 1 september exploiteren.

gemiddeld 2% voldoende. meestal wordt het bedrag op de rekening naar boven afgerond. de fooi behoort

5-10% te zijn, aldus de franse gedragspsycholoog nicolas guéguen.

de overstap

HOSpitAlity mOnitOr - September 2010 naam: Lianne van

is het herstel echt aangebroken?

Belzen-Boone

was: hotelmanager van

Amadore Hotel Arneville (Middelburg)

De Nederlandse hotels rapporteren over de maanden mei-junijuli duidelijk hogere bezettingsgraden dan vorig jaar. De gemiddelde kamerprijzen zijn in mei en juni nog gedaald, maar laten in juli ook een stijging zien. Hierdoor nam ook de RevPAR toe: in mei met 7%, in juni met 4% en in juli zelfs met 15%. Zou het herstel nu dan echt aangebroken zijn? De resultaten van september zullen doorslaggevend zijn.

nu: eigenaresse van Hotel Brasserie De Leugenaar (Vlissingen) Burgerlijke staat: gehuwd kinderen: zoon Jay (9) en

Hospitality Monitor is een product van Horwath HTL. Deelnemende hotels ontvangen gedetailleerdere informatie van eigen benchmarkselecties.

dochter Mandy (7)

karaktereigenschappen:

‘Een tikkeltje eigenwijs, maar is dat verkeerd? Ik ben verder doelgericht, altijd vrolijk, ambitieus en flexibel. Bovendien heb ik veel doorzettingsvermogen.’

BRON: WWW.HOSPITALITYMONITOR.NL

Occ

alternatieve loopbaankeuze: ‘Politie te paard.’

75 70

reistijd: ‘Vijf minuten. Of ik slaap in het hotel.’

65 60 55 50 45

Occ. 2010

40

Occ. 2009 MEI

JUNI

JULI

AUGUSTUS

de nieuwe functie: ‘Alles! Gasten bedienen; het aannemen van kamerreserveringen; de inkoop van producten; roosters maken; kleine reparaties uitvoeren; administratie verwerken; offertes opstellen...’ overleggen of handen uit de mouwen? ‘Beide. In een klein

bedrijf kun je niet alles uit handen geven, maar alles zelf doen is ook geen optie.’

Arr 100

voldoening van het vak: ‘Natuurlijk! Als je deze werkzaam-

95

heden niet meer leuk vindt, moet je ermee stoppen.’

90 85 80 75

Arr 2010

70

Arr 2009 MEI

JUNI

JULI

AUGUSTUS

grootste uitdaging: ‘Dit bedrijf tot een succes maken, zowel met betrekking tot de F&B als de overnachtingen. Mensen moeten hier graag terug willen komen.’ goede manier om de accu op te laden: ‘In de ochtend paardrijden en ’s avond samen met mijn gezin eten.’

RevPAR

over tien jaar: ‘Gewoon verder gaan met dit bedrijf en misschien een tweede bedrijf erbij.’

90 80

Boek op het nachtkastje: ‘De nieuwste van John Grisham,

70

maar nog in de verpakking, omdat ik het te druk heb gehad.’

60 50 40

RevPAR 2010

30

RevPAR 2009 MEI

JUNI

JULI

de grootste werkmislukking: ‘Er zijn geen mislukkingen,

alleen maar leermomenten.’

AUGUSTUS


• nR 4 - 2010 • 07

achter het nieuws

kAmerVeiling Het verkoopkanaal van de toekomst? vakantie- en hotelkamerveilingsites zijn ongekend populair. zij worden deze zomer ook flink gepromoot. vrijwel geen reclameblok gaat voorbij zonder een boodschap van Hotelkamerveiling.nl, prijsvrij.nl, of vakantieveilingen.nl. Hotelbedrijven houden ook veilingen op de eigen site. teKSt – FranK lindner

Tijdens de bekendmaking van de Hospitality Benchmark 2010 (van advies- en accountancybedrijf KPMG) werd uitvoerig gesproken over dit opkomende verkoopkanaal in de hotellerie. Uit het onderzoek van KPMG: ‘Het aantal boekingen door rechtstreeks contact met het hotel steeg in 2009 naar 46,2 procent, een toename van 21 procent ten opzichte van 2008.’ In de toelichting werd aangegeven dat hotelkamerveilingsites volgend jaar als aparte distributiecategorie in de benchmark zullen worden meegenomen. Winnaars van een veiling zoeken immers direct contact met het hotel wanneer ze de bon willen verzilveren. Dit vertroebelt deels het beeld, volgens de onderzoekers.

afslag

De eerste schermutselingen van een hotelveilingsite dateren uit 2006. De Nieuwe Consument BV veilde tot 1 januari 2007 hotelovernachtingen via het internet. Consumenten konden op deze manier tientallen procenten besparen op hun hotelbezoek. Elke dag werden er hotelkamers via de online veiling aangeboden. Elk uur veranderde de prijs. De prijs liep hierbij van hoog naar laag volgens het systeem van veilen naar afslag, dat we kennen uit onder meer de

bloemenwereld. De eerste bieder kreeg direct de zekerheid van de betreffende kamer. Momenteel is de Nieuwe Consument ‘uit de lucht’ en wordt op de website onder meer verwezen naar Hotelkamerveiling.nl.

sterke groei

Voor Hotelkamerveiling.nl begon het avontuur in 2008. Het initiatief werd opgestart door hotelier Klaas Stekelenburg met zijn twee zoons Matthijs en Jasper. In eerste instantie werd geveild met de leegstaande

De hotelier heeft vooraf al afgerekend met de veiler kamers uit Hotel ‘t Paviljoen in Rhenen, dat Klaas Stekelenburg al sinds 1983 met zijn vrouw Greetje runt. ‘Er waren eind 2008 tussen de 20 tot 25 hotels aangesloten bij de veilingsite,’ licht zoon Jasper toe. ‘De website genereerde in 2009 zo’n 2.500 unieke bezoekers per dag en rond de 5.000 veilingen per maand. In 2010 zijn de statistieken opgelopen tot 25.000 unieke bezoekers per dag en gemiddeld 30.000 afgeronde veilingen per maand. Meer dan 300 hotels, verspreid over Europa, hebben kamers of arrangementen in de aanbieding.’


Deze worden vervolgens per opbod of via een blinde veiling verkocht. Het startbod varieert van 1 euro tot een door het hotel aangegeven minimumbedrag. De hotelhouder bepaalt of de hoogste bieder afhankelijk van de beschikbaarheid een kamer kan boeken. De winnaar van een veiling ontvangt na online betaling via iDeal een digitale waardebon met alle informatie over de gewonnen veiling en tikt 7,50 euro af voor veilingkosten. De waardebon heeft een geldigheidsduur van enkele maanden tot maximaal een aantal jaren. Dit verschilt per hotel. De cheque is overdraagbaar en daarom geschikt als cadeau. Met een unieke code kan men de bon bij het desbetreffende hotel valideren. Het aanbod varieert van tweedaagse arrangementen, met enkel logies en ontbijt, tot aan achtdaagse arrangementen met logies en ontbijt, inclusief twee dagen een driegangen diner en bijvoorbeeld een wellnessbehandeling.

niet zelf doen

Een aantal bekende Nederlandse hotelketens heeft zich al aangesloten bij Hotelkamerveiling.nl. Naast Golden Tulip, Best Western, en Amrâth Hotels & Restaurants zijn dat Sandton Hotels en de Eden Hotel Group. Jordi Kuijt, commercieel directeur van de

column Eden Hotel Group, legt de keuze voor aansluiting bij een veilingsite uit: ‘We werken al jaren samen met Hotelkamerveiling.nl, naar volle tevredenheid. Samen met Sandton waren we een van de eerste ketens die zich aansloten. Het is het nieuwste boekingskanaal in de hotellerie en heeft zeker toekomst. Wij overwegen echter niet om zelf een veilingsysteem op onze eigen websites te implementeren, zoals andere hotelbedrijven (onder meer Apollo Hotels & Resorts, red.) dat wél doen. De kennis en afhandeling ligt volledig bij Hotelkamerveiling.nl en daar ligt het goed.’

vooraf afrekenen

Kuijt: ‘Het aantal boekingen dat we via de veilingsite binnenkrijgen is, vergeleken met het totaal aantal boekingen van onze Eden City Hotels, marginaal. Het is een mooi kanaal voor erbij. Ik denk niet dat het de reguliere boekingssites zal afromen. Aan de andere kant; de business moet ergens vandaan komen. Het is wel zo dat hotelgasten die via Hotelkamerveiling.nl binnenkomen, aan restricties gebonden zijn. Wil je zekerheid, dan moet je via een andere weg boeken. Zo geldt voor onze groep dat men pas een aantal dagen voor aankomst te horen krijgt welk hotel het wordt. We zorgen uiteraard dat er altijd kamers beschikbaar zijn voor de winnaar van een veiling. Dat bij sommige veilingen kamers voor twee nachten voor twee personen

Hotelkamerveiling.nl: per dag 25.000 unieke bezoekers; gemiddeld 30.000 afgeronde veilingen per maand met ontbijt weggaan voor 28 euro? Ik kan niet in detail treden, maar wij hebben vooraf al afgerekend met Hotelkamerveiling.nl. Gaat de kamer weg voor 200 euro, dan is dat leuk voor de veilingsite, gaat deze weg voor 1 euro, dan hebben ze pech.’

leuk en spannend

Volgens KPMG-onderzoeker Mark Kemper is de populariteit van veilingwebsites iets van de afgelopen anderhalf jaar. Stekelenburg geeft aan dat Hotelkamerveiling.nl het afgelopen halfjaar een enorme groeiontwikkeling heeft doorgemaakt. De populariteit dankt de website volgens Stekelenburg deels aan de crisis. ‘Zowel aan de hotelkant als aan de consumentenkant merken we dat mensen op zoek zijn naar nieuwe manieren om te besparen. We merken ook dat veel bezoekers meedoen aan een veiling omdat ze het leuk en spannend vinden. Telkens een beetje overbieden en dan maar kijken of je wint.’

meer herhalingsbezoeken

Om het concept ook op de lange termijn tot een succes te maken, mag het systeem volgens Kemper nog wel wat klantvriendelijker worden. Winnaars van een veiling weten namelijk in het ene geval wel waar ze heen zullen gaan, maar nog niet wanneer; in het andere geval staat wel de datum vast, maar de locatie niet. Omdat hoteliers het middel volgens Kemper merendeels inzetten bij overcapaciteit, kan de gast de bon nu nog niet gebruiken wanneer hij dat wil. Maar die overweging is eigenlijk geheel aan de gast. Stekelenburg: ‘Veel deelnemers aan de veilingen gingen voorheen wel eens een weekeindje naar een hotel... Nu gaan ze veel vaker, omdat ze voordelig uit zijn. Mensen die vaker naar een hotel gaan; dat klinkt toch als toekomstmuziek in de oren?’

de wereld van hotels, naar g.B.J. Hilterman ewout g.hoogendoorn H o R Wat H H t L , C o n S U Lta n t S to H ot e L , toURISm anD LeISURe

We beginnen weer voorzichtig te praten over luxe. De Parijse ‘magnificent seven’ zitten weer helemaal vol; 90% bezetting en een gemiddelde suite prijs van 3000 euro; een standaard tweepersoons voor 700 euro. Nog een rapport over de Londense tophotels: er zijn er heel veel, er komen een heleboel bij, en toch is er ruimte voor iedereen! Bezettingsgraad 85% en honderden ponden gemiddelde kamerprijs. Nederland heeft een groei gehad van meer dan 2% ten opzichte van het vorige kwartaal; de uitzendbranche maakt net zulke winsten als vóór de crisis; Hoogovens draait op volle toeren, Akzo Nobel produceert als een dolle, Unilever plukt de vruchten van het feit dat ze niet gestopt zijn met het uitgeven van marketinggeld. Kortom, alle industrieën die vanouds het herstel aangeven zijn er weer bovenop. Maar we willen het niet geloven. De dreun was immers heel hard. Zijn het notoire azijnpissers die zeuren over een ‘double dip’? Of staat ons dat fenomeen werkelijk te wachten? Negatieve werkgelegenheidscijfers in Amerika, een langzamere groei in Japan en een remming in de huizenverkoop in de VS. Hoe moeten we dat interpreteren? Niemand weet het, dus als ik mijn mening geef, kan niemand die met geldige argumenten weerleggen. Dat is prettig. Het lijkt me duidelijk dat er een economische aardverschuiving plaatsvindt, zoiets als met de tektonische platen. Normaal gesproken verschuiven die gewoon rustig met vier centimeter per honderd jaar en merk je daar betrekkelijk weinig van. Maar soms... Welnu, de VS verschuiven naar een veel minder belangrijke positie, doordat ze al hun posities (economisch, technisch, financieel, politiek, cultureel) hebben verkwanseld. Militair zijn ze nog een speler van belang, en ze zijn nog redelijk groot. Maar in ieder van de BRIC-landen wonen al meer mensen dan in de VS. Die hebben zich op bijna al die posities danig versterkt, waardoor er een gigantische ‘clash’ is ontstaan. Dat heeft zich met name geuit op het financiële vlak, omdat daar – bij de financiële instellingen – de grootste nitwits van de wereld zaten, die ook nog eens de gelegenheid kregen alleen aan zichzelf te denken. De tektoniek is een wetenschap die nog niet eens in de kinderschoenen staat; een willekeurige aswolk kunnen ze nog niet eens voorspellen. Iets soortgelijks is er met ons economisch stelsel aan de hand; het is nog veel te moeilijk om te voorspellen. Nu de stofwolken optrekken, zien we dat Europa er redelijk vanaf komt, de VS nog verder wegzakt, en de BRIC-landen, tot hun stomme verbazing, per ongeluk alle elementen goed op orde weten te krijgen. Vroeger (heel vroeger) had je een radiocommentator, genaamd G.B.J. Hilterman. Hij kon in tien minuten ook dit soort analyses maken, waardoor je de wereld weer begreep. De eenvoudige conclusie is, dat als Europa zich met gepaste snelheid goed op de BRIC-landen richt, locaties als Londen en Parijs nog jarenlang uitstekend blijven draaien. Amsterdam hoeft alleen maar te volgen. Als de prijzen en bezettingsgraden dan op 75% van Londen en Parijs blijven, hebben we nog steeds bijna 70%, bezetting met een kamerprijs van 525 euro voor de tophotels! hospitality management

• nR 4 - 2010 • 09

Kort nieuws

nieuwe Supernova met ‘gronderig’ karakter

Synthetische kleurstoffen worden natuurlijke kleurstoffen De AZO-kleurstoffen worden in alle producten van Verstegen vervangen door natuurlijke kleurstoffen. Fabrikanten zijn per 20 juli 2010 verplicht om op het etiket van producten die synthetische AZO-kleurstoffen bevatten, de volgende zin te vermelden: Kan de activiteit of oplettendheid van kinderen nadelig beïnvloeden. Doordat Verstegen deze waarschuwing ter harte neemt, heeft het bedrijf besloten de AZO-kleurstoffen uit de producten te verwijderen. VeRStegen, (010) 245 51 00, WWW.VeRStegen.nL

Er is een nieuwe versie van Ardbeg whiskey verschenen. De Ardbeg Supernova 2009 was zo populair, dat op veler verzoek nu de Supernova 2010 is gelanceerd. Ardbeg SN2010 biedt dezelfde fenomenale hoeveelheid turf, maar met een dieper, meer gronderig karakter en een hoger percentage alcohol (60.1% ABV). Nog steeds afkomstig uit met de hand gekozen, vaten. Slainthe! moët HenneSSY neDeRLanD BV, (035) 694 60 14, WWW.moetHenneSSY.nL

Contactloze elektronische zeepen handdoekdispensers

Harmonie tussen mens, natuur en techniek De bekende Franse architect en designer Jean-Marie Massaud ontwierp, voor een van de populairste voetbalteams van Mexico, een volgens ecologische duurzaamheidprincipes vormgegeven stadion, Estadio Chivas. De exclusieve VIP-loges zijn, evenals de spelersruimtes, uitgerust met kranen uit de Axor Massaud badkamercollectie van Axor, het designermerk van Hansgrohe. ‘Bij Axor Massaud worden door de natuur geïnspireerde organische vormen in harmonie samengebracht met geometrische vormen,’ aldus Philippe Grohe, brandmanager Axor.

KIMBERLY-CLARK PROFESSIONAL* heeft een nieuwe handhygienebundel geïntroduceerd met contactloze elektronische zeepen handdoekdispensers. De producten kenmerken zich door de hoogwaardige uitstraling en het hoge niveau van handhygiëne. De hightech dispenserbundel – bestaande uit een dispenser voor rolhanddoeken en een dispenser voor foamzeep – biedt facilitair managers bovendien grote voordelen, door de gecontroleerde verbruikskosten en operationele efficiëntie, aldus het bedrijf.

HanSgRoHe, (075) 646 14 00, WWW.HanSgRoHe.nL

KImBeRLY-CLaRK PRoFeSSIonaL*, WWW.KImBeRLY-CLaRK.Com


hotelrestaurant

w

Het zal je als gastheer maar gebeuren: zo’n veertig gasten in het restaurant, en plotseling breekt de hel los. dat er geen doden of gewonden zijn gevallen, in de eeuwenoude havezathe, op 14 juli jongstleden, mag een klein wonder heten. wonderlijk zonder twijfel was het on-nederlandse natuurgeweld dat ontketend werd; op de nabijgelegen camping vielen twee doden en een zwaargewonde. rené en Marja wijnands hadden gelukkig alleen te maken met materiële schade; drie weken lang waren deze hoteliers en restaurateurs bezig met... welnu, restauratie.

ij zijn sfeerverkopers

t e K S t - j a s o n va n d e v e lt m a e t e


havezathe hotel restaurant carpe diem, zeddam De bestorming van de Bastille, 14 juli 1789: dé Franse feestdag. De storm in Vethuizen-Zeddam: een dag die de mensen in de Achterhoek nog lang zal heugen. Op het grondstuk van havezathe Carpe Diem ging een prachtige graanschuur - uit 1786 (!) - tegen de vlakte; aan de westkant van de boerderij werden elf populieren ontworteld. De eeuwenoude graanschuur was een USP, om maar een moderne term te gebruiken. In dat ‘unique selling point’ bevonden zich een vergaderruimte en acht hotelkamers. (Toen de storm woedde, waren deze nog niet in gebruik.) De boerderij had ook te lijden: takken die door het dak heensloegen; dakpannen die gevaarlijke projectielen werden... Al met al bedraagt de schade - volgens een eerste schatting - ongeveer een miljoen euro. ‘Er was ook veel schade die in eerste instantie niet waarneembaar was,’ vertelt René Wijnands. ‘Televisies en computers vertoonden storingen die te maken hadden met binnengedrongen water. Het heeft lang geduurd voordat de technici dat weer op orde hadden.’ Maar ja, wat heet lang? Binnen een luttele drie weken wisten René en Marja, dankzij de toegestroomde vrienden, collega’s en bekenden, de herstelwerkzaamheden aan de havezathe grotendeels af te ronden. De hotelkamers werden in rap tempo weer verhuurbaar gemaakt. De eerste drie dagen na de storm waren dertig man tegelijkertijd aan het werk. Marja: ‘Het was van groot belang dat we heel snel weer konden draaien. We moesten de loop erin zien te houden; het zijn immers de topmaanden. We kregen al annuleringen voor de kerst, omdat men dacht dat we zeker tot die tijd wel dicht zouden zijn.’

geen ‘achterhoek’

Half zeven ‘s avonds... ‘We waren net bezig een groepje mensen van de lounge naar het restaurant te begeleiden,’ vertelt René. ‘Ik hoorde buiten een paar terrasstoelen omvallen. Toen ik naar buiten stapte om ze recht te gaan zetten, zag ik een soort “muur” van wind en regen op mij af komen. Dat was heel beangstigend.’ Marja: ‘Vanachter de ramen - die bol gingen staan door de druk - hadden we nog geen drie meter zicht. De binnenramen zijn door het luchtdrukverschil gesprongen; de buitenramen hebben het gehouden. We zijn met de

dit gebied dus. Vandaar dat we ook veel gasten uit de zakelijke markt krijgen. Deze oude boerderij heeft voor hen de juiste uitstraling; men kiest steeds meer voor onthaasting, en hier houd je de mensen makkelijker bij elkaar dan in een stad. Toen we begonnen was nog geen 3 procent van de omzet te danken aan de zakelijke gasten; binnen een jaar was dat 45 procent.’

Belangrijke pijler

Het genoemde omzetpercentage mag voor een belangrijk deel op het conto van het restaurant geschreven worden. ‘Die ontwikkeling heeft ons wel een beetje verrast,’ geeft René toe. ‘We zagen direct perspectief voor een hotelfunctie van de boerderij, maar dat het restaurant werkelijk een regionale functie zou krijgen, durfde ik niet te hopen. Zodra we daar een beetje zicht op kregen, zijn we de keuken gaan aanpassen. We hebben een goede chef-kok binnengehaald, hetgeen een fikse investering betekende, maar die heeft zich snel terugbetaald. Het restaurant is echt een belangrijke pijler van ons bedrijf geworden.’ De doelgroep van het restaurant is gemêleerd: zakelijke gasten voor het merendeel middenkader en hoger management - mengen zich op volstrekt natuurlijke wijze met hotelgasten uit het ‘fiets- of wandelsegment’, met gastronomen en gastronauten, en met Achterhoekers die zichzelf een feestelijke avond gunnen. Het hotel heeft drie sterren. ‘Dat willen we ook zo houden,’ zegt Marja. ‘Het restaurant mag echter best boven dat hotelniveau uitstijgen. We hebben bijvoorbeeld geen schnitzel op de kaart staan. Wél op de kleine kaart voor de terrassen, overigens. Wij proberen ons driesterrenpubliek telkens te verrassen; dat doen we met de kwaliteit én de prijsstelling.’ De gasten met halfpension krijgen in Carpe Diem een aantrekkelijk viergangenmenu. ‘Eigenlijk rekenen we daar te weinig voor,’ aldus Marja. ‘Maar dat menu is een vast gegeven waar de chef-kok een

wij proberen ons driesterrenpubliek telkens te verrassen gasten naar het restaurant gevlucht, naar het midden van de boerderij. Daar zaten we met zestig mensen: veertig restaurantgasten en twintig hotelgasten. Na de storm hoorden we de hulpdiensten - met traumahelikopters - zich naar de camping spoedden. Die camping bevindt zich op minder dan vierhonderd meter van hier. Allerlei verhalen deden de ronde. Uiteindelijk bleek het noodweer twee levens geëist te hebben. Eén persoon ligt nog in kritieke toestand in het ziekenhuis.’ De rust is teruggekeerd aan de Langeboomsestraat - die nu aanzienlijk minder bomen telt. De gasten stromen weer naar de havezathe in Vethuizen-Zeddam. Gasten die afkomstig zijn uit de hele wereld, want wie denkt dat dit plaatsje in de Achterhoek in ‘the middle of nowhere’ ligt, vergist zich deerlijk. ‘Wij zitten op drie kilometer van de A12 en drie van de A18,’ benadrukt Marja. ‘Bovendien “in Sichtweite” van de Duitse grens.’ René: ‘We hebben ook nog eens een industriepark op twee kilometer afstand. Een mooie ontsluiting van

carpe diem kamers: 10. Door de storm zijn 8 kamers verloren gegaan. Deze worden herbouwd. restaurant: 70 à 80 couverts. Vergaderruimte: 2x kaart: vijf voorgerechten (8,25 - 9,25); twee soepen; tien hoofdgerechten (19,25 - 23,50); vijf desserts. Menu’s: drie gangen 39,50; vier gangen 49,50; vijf gangen 54,50. De verhouding logies staat tot f&b is ongeveer 30 : 70. hospitality management

• nR 4 - 2010 • 13

hotelrestaurant beetje mee kan spelen; wat hij niet gebruikt voor de restaurantgasten, kan mooi in dat menu. Dat samenspel zorgt ervoor dat we de prijs laag kunnen houden. Qua marge hebben we - voor wat betreft de dinerprijs - ingeleverd op de hotelkamers, maar het verkoopt prima, en dat maakt veel goed.’ Het is trouwens niet zo dat René en Marja er alles aan doen om de hotelgasten zo veel mogelijk ‘binnenshuis’ te houden. Verre van dat. René: ‘Je moet niet proberen om ze elke avond naar het eigen restaurant te lokken; dat is verkeerd. Ook op dat vlak werken we veel samen met collega’s. We willen immers de gasten verrassen... Daar hoort ook een maaltijd bij een van de collega’s bij.’

Het product

Waar mogelijk maakt de chef-kok gebruik van regionale producten, afkomstig van plaatselijke leveranciers. Soms vindt een echt streekgerecht, zoals balkenbrei, zijn weg naar de kaart. De ‘dagelijkse dingen’ worden door de groothandel (Sligro) gebracht. Chef-kok Remco Venneman mag zich verheugen in het feit dat veel gasten van Carpe Diem vol vertrouwen kiezen voor het Menu van de Chef. De à la carte eters zijn redelijk avontuurlijk, dus ook bij hen kan hij zijn creativiteit botvieren. Die creativiteit uit zich overigens niet in doorwrochte gerechten met geassembleerde sauzen en ‘tierelantijnen’. Remco Venneman houdt van veritabel koken: de producten moeten zo puur mogelijk tot hun recht komen. Eigenlijk is dat niet helemaal naar de zin van hobbykok


Marja. ‘Ik houd juist van sausjes,’ moppert zij lachend. ‘En ik houd van vegetarisch, terwijl Remco daar weinig affiniteit mee heeft.’ René: ‘Mij heeft hij overtuigd. Ik kan nu veel meer genieten van het product. Met betrekking tot het koken geven we Remco alle vrijheid.’ Ecologisch en biologisch is niet aan de orde in Carpe Diem, ook al zou de ligging - temidden van weilanden en bossen - anders doen vermoeden. ‘We hebben nu eenmaal voor een bepaalde prijsstelling gekozen,’ verklaart René. ‘Zulke producten zijn gewoon nog te duur.

iets heel eigens: De zingende obers We proberen wel zo veel mogelijk direct van de boer te betrekken. En halffabrikaten komen er bij ons niet in.’ De plaatselijke bakker heeft, speciaal voor Carpe Diem, de Vethuizense Bol uitgevonden, en het restaurant van René en Marja voert zelfs een eigen bier: De Vette.

toegankelijk

Iets heel eigens van Carpe Diem zijn De Zingende Obers. Jawel, zij (vier jongemannen van het conservatorium) zingen én serveren het diner uit. Een van de jongens is de oudste zoon van René en Marja. Elke eerste woensdag van de maand wordt de sfeer in het

carpe diem, zeddam restaurant verlevendigd door dit bandje (dat in het dagelijkse leven Pluto34 heet). De uitstraling van Carpe Diem heeft wel iets exclusiefs, maar het is René en Marja gelukt om dat ‘exclusieve’ heel toegankelijk te maken. De restaurantgasten hebben een ‘deftig’ terras dat duidelijk gescheiden is van het passanten-, dan wel ‘kortebroekenterras’, maar de sfeer is overal informeel en gezellig. Het restaurant telt 70 à 80 couverts; in de keuken kunnen ze het op normale dagen met drie man redden (chef-kok, sous-chef en een leerling); in de bediening lopen doorgaans vier personen. Een sommelier is er nog niet. ‘We willen wel een vinoloog aantrekken,’ zegt René. ‘Nu doen we het nog even zelf.’

rené en marja wijnands Zij komen allebei uit Didam. (Niet ver van Zeddam.) In 2001 begonnen René en Marja van de ene op de andere dag in de hotellerie. Hij werkte in de Zorg; zij in de psychiatrie. ‘Ik had een vriend geholpen om een partycentrum op te zetten,’ vertelt René. ‘Dat inspireerde ons.’ In 2001 namen zij een klein hotel over in Zeddam. René: ‘Dat was een eenvoudig toeristenhotelletje; het liep best goed. Omdat wij groentjes waren in de hotellerie, hebben we onmiddellijk contact gezocht met collega’s. We hebben echt goed geluisterd naar wat zij ons te vertellen hadden, tot en met welke dranken hard liepen.’ In januari 2009 begonnen René en Marja met de verbouwing van hun nieuwe bedrijf: een voormalige boerderij in Vethuizen-Zeddam. Op 21 mei gingen de deuren open voor de gasten. Nog geen twee maanden later, op 14 juli, werd een deel van hun werk tenietgedaan door een verwoestende storm. In drie weken tijd wisten zij hun hotel en restaurant weer draaiend te krijgen. Over draaiend gesproken... Ook al hebben René en Marja duidelijk een eigen draai gegeven aan de bedrijfsvoering, toch bezoeken zij nog altijd zo’n tien tot vijftien hotels per jaar. Marja: ‘Gewoon voor de frisse blik. Je kunt veel leren door te ervaren hoe collega’s iets aanpakken.’

.sarg teh redno sejtredda fo sejtrettel enielk neeG .neod nekaz kjilree ne nepo ,eirbiloK

Optimaal doucheplezier.

Ontspannend, ver frissend, opvallend: de douches en kranen va n H a n s g ro h e . D a n k z i j i n n ova t i eve t e c h n o l o g i e ë n n e t zo ef ficiënt als energiebesparend. Met EcoSmar t wordt de waterdoorstroom gereduceerd, met AirPower wordt het water aangenaam met lucht verrijkt en met QuickClean blijven de producten langer kalkvr ij. Alle Raindance douches zijn verkrijgbaar met of zonder EcoSmart en altijd met AirPower en QuickClean. Kijk voor meer informatie op www.hansgrohe.nl of bel 075 - 646 1400.

bedden & slaapcomFort

een grOene nAcHtruSt geWenSt sinds hotelmerken als westin en Hilton met eigen bedden en lijnen voor bedproducten kwamen, is een ware wedstrijd ontstaan: welk hotelmerk biedt het meest comfortabele, zachte, overdadige bed aan zijn gasten. Maar alles wat comfortabel is, is niet per se ‘groen’ of ‘duurzaam’. teKSt – FranK lindner

‘Milieutermen’ sijpelen langzaam door in de bedrijfsvoering van alle afdelingen in het hotel. Zo ook bij de verantwoordelijken voor inkoop van beddengoed en bewassing. Om alles in en om het bed duurzaam te krijgen, moet grif in de buidel worden getast. En dat is geen blijde boodschap in economisch mindere tijden.

kostenfactor

Producenten van bedden en beddengoed worden geconfronteerd met de uitdaging om een plezierig, groen en betaalbaar product te leveren. De matrassenindustrie, met name in de Verenigde Staten, merkte de toenemende belangstelling voor duurzame producten een tijdje geleden al op. De interesse voor een ‘groene nachtrust’ neemt hand over hand toe met de komst van meer en meer duurzame producten. Dat klinkt een beetje als het verhaal van de kip en het ei, wat het in feite ook is. De grootste uitdaging is de factor kosten. Natuurlijke en duurzame grondstoffen zijn dikwijls duurder dan synthetische pro-

ductiecomponenten. Dit is een belangrijke kwestie geworden, nu steeds meer consumenten zich bewust zijn van de producten die ze gebruiken.

goed gemaakt

Zoals met veel duurzaamheidinitiatieven zijn er meerdere factoren die bijdragen aan het gehalte hoe groen of milieuvriendelijk een product is. In de beddenindustrie is dat niet anders. Een belangrijke factor naast kosten is levensduur. Als een bed langer meegaat, eindigen er minder op de stortplaats. Als een bed lang mee wil gaan in de hotellerie, dan moet het zeer sterk zijn, want bedden in de hotellerie hebben het zwaar-

de levensduur, maar kan bij verkeerd gebruik ten koste gaan van het comfort. Er komen daarom tegenwoordig steeds meer onderstellen op de markt, gemaakt van duurzaam hout, die ‘overdreven’ goed zijn gemaakt. Dat wil zeggen, dat ze de zware omstandigheden in de hotellerie met gemak aankunnen. Vaak genoeg slijt door gewoon dagelijks, of beter nachtelijks, gebruik een houten onderstel, omdat daarboven een stalen spiraalbodem ligt die toch wat kan verschuiven. Op den duur krijgt de bodem een permanente doorbuiging en het onderstel blijft aangetast. Wat veel mensen zich niet realiseren is, dat een matras pas goed zijn werk kan doen als het onderstel tiptop in orde is.

groene standaard

Wat als de milieubewuste consumenten gaan nadenken over hun nachtrust? der te verduren dan de bedden in de slaapkamer thuis. Het beperken van beweging en over elkaar schurende onderdelen verlengt

Wat de matrassen zelf betreft, zijn er veel componenten die groener kunnen. Veel stoffering en vulling voor matrassen worden gemaakt op basis van geraffineerde olieproducten. De nieuwste trend is om deze producten en processen zoveel als mogelijk uit te sluiten. Biologische katoen en biologische


• nR 4 - 2010 • 17

trends en ontwiKKelingen

latex zijn de twee materialen die we in de gaten moeten houden wanneer we over het matras van de toekomst spreken. Met name latex kan zeer veel comfort genereren en wordt volgens een geheel natuurlijk proces vervaardigd. Het is wel beduidend moeilijker om

Lakens en dekbedden gemaakt van eucalyptus duurzame bedproducten van het super de luxe niveau te maken. Vanwege de hoge kosten en de moeizame productie zal het groene bed geen hoge vlucht gaan nemen, maar experts verwachten dat in de toekomst dit wel de standaard gaat worden.

te kort

Nog een andere reden waarom de adoptie van duurzame matrassen en bedproducten nog niet zo is ingeburgerd als de biologische broccoli uit het hotelrestaurant, is het feit dat er nog niet veel bekend is over de bevordering van de gezondheid van slapen op groene bedjes. Met synthetische matrassen is men al decennia lang bekend, en kent men alle positieve en negatieve aspecten die van invloed zijn op de gezondheid. Groene matrassen kunnen gewoonweg nog niet bogen op lange series met statistische data, wetenschappelijk onderzoek en klinische tests.

trendS in en Op Het bed Welke materialen en kleuren voeren

betreft beddengoed en beddecoratie.

listische concepten en een beperkte

Het is, afgezien van de kosten, ook

momenteel de boventoon in de

Het idee van witte lakens en een spa-

keuze, wat betreft de kussens.

operationeel gezien makkelijk om

hotellerie? bonjour! bent u nog wel

achtige uitstraling wordt momenteel

up-to-date, ofwel van deze tijd? laten

door veel hotelbedrijven omarmd.

Aankleding

we de internationale ontwikkelingen

Wit mag dan de basis zijn, onderling

de aankleding van het bed wordt

even doornemen.

verschil is er nog voldoende op het

in deze economisch mindere tijden

matras

gebied van bedbedekking, accenten,

aangegrepen om op een relatief

een comfortabel matras is en blijft het

kleur

vorm en vulling van kussens, en de

kostenefficiënte manier toch een rijke

hoogste goed. Om een hoogwaardige

Van grote ketenhotels tot kleine fami-

hoeveelheid en het uiterlijk van bed-

uitstraling te krijgen. Aan de andere

uitstraling te verkrijgen met weinig

liehotels; van luxesegment tot budget.

decoratie. Verfraaiingen in de vorm

kant van het spectrum geldt het ada-

investeren is het essentieel om de

Het lijkt erop alsof de hele hotellerie

van bedsjaals, bijzondere dekbedden,

gium: ‘less is more.’ eén strak kussen

kleuren van het bed of de boxspring

is gevallen voor vlekkeloos wit, wat

weldadige bedrokken tegenover minima-

en dito dekbed doet ook wonderen.

met het matras en de kleuren van de


hetgeen dat op het voeteneind van een bed ligt te vervangen.

bedden & slaapcomFort wapenen

Het ontbreken van vluchtige chemische dampen uit een synthetisch matras, waaraan hotelgasten in heel lichte mate worden blootgesteld, is volgens experts een voordeel van duurzame matrassen. De mens kan zich onmogelijk compleet wapenen tegen alle kwade giftige gassen waaraan we dagelijks worden blootgesteld. Maar het is een kwestie van kiezen, en gaan voor de mogelijkheid om een chemisch product te vervangen door een minder giftige tegenhanger. Wanneer de maatschappij zich meer bewust wordt van wat men in het Engels Volatile Organic Chemicals (VOC’s) noemt, zullen duurzame opties meer gemeengoed worden in de hotellerie (en thuis). Tot die tijd zouden hotels een aantal kamers kunnen verhuren met duurzame bedden en beddengoed. Hierbij wordt dikwijls de vergelijking gemaakt met de intrede van het rookverbod. Eerst een paar rookvrije kamers, later nog maar enkele rookkamers en al snel een geheel rookvrij hotel. Hetzelfde zou met duurzame bedden kunnen gaan gebeuren.

‘we prefer green’

In de VS werd vorig jaar 24 miljard dollar uitgegeven aan biologische producten en ingrediënten. Een stijging van 17 procent, in een tijd van economische crisis. Wat gebeurt er als de mensen die biologisch eten gaan nadenken over hun nachtrust? Zij zullen zeggen: ‘We nemen de groene kamer.’ Consumenten geven in onderzoeken steeds vaker aan dat ze een duurzaam product prefereren en bereid zijn daarvoor meer te betalen. Al helemaal wanneer het product in kwestie van nature een gezonder alternatief is voor de afnemer en het milieu. Wat voor matrassen geldt, geldt ook voor de rest van het bed. Er zijn inmiddels lakens en dekbedden op de markt die gemaakt zijn van eucalyptus. Dit beddengoed is VOC-vrij en neemt minder water op tijdens het wassen. Dat is beter voor het milieu en bovendien droogt het beddengoed sneller, wat minder energie vergt.

plastic beddengoed

Er is in de Amerikaanse hotellerie inmiddels een enorme vraag ontstaan naar ‘groen’ beddengoed. Omdat duurzaam beddengoed veel minder grote investeringen en aanpassingen vergt dan de matrassen en de bedden zelf, zal deze trend veel sneller navolging vinden, zo is de verwachting van deskundigen. Hardloper is het beddengoed dat bestaat uit plastic flessen die gerecycled zijn. Duurzaamheid en technologie zullen blijven evolueren. Het is aan de hotellerie om zich hier jaar in jaar uit op in te stellen.

kamer te combineren. Hoe subtieler

bare vlekken en slijtageplekken verto-

trend bij prijsbewuste hotels die van

moe zijn en naar bed willen, hebben

en monochromatischer de kamer, hoe

nen. Slopen, overtrekken, en hoezen

polyester kussens overstappen op mi-

zij geen zin om eerst alle decoratie

hoger de waar-voor-je-geld-uitstraling.

moeten zo lang mogelijk mee gaan.

crovezel en clustervezel kussens. Ook

van het bed te halen (in een hotel dat

al zijn laatstgenoemden wat duurder

geen turndown service heeft).

tenzij het een over de top boetiekkamer is uiteraard.

kussens

in de aanschaf, ze gaan relatief langer

een goede comfortabele plek om het

mee dan polyester kussens.

materialen

hoofd te rusten te leggen is essentieel

designers en inrichters moeten op-

voor ieder bed. in hotels gebruikt men

gasten

passen met de materiaalkeuze. de

de europese standaard (gebruikelijk

een veelgehoorde klacht onder

grootste vergissing is nu kiezen voor

24 inch in diameter), de ‘bolster’

hotelgasten betreft het ‘woud aan

prachtige materialen en stoffen, die na

(langwerpig en cilindervormig) en de-

decoratieve kussens’ waardoor zij zich

een paar maanden gebruik onuitwis-

coratieve kussens. Opmerkelijk is de

een weg moeten banen. Als gasten hospitality management

• nR 4 - 2010 • 19

Kort nieuws

Op maat gemaakte gastenlijn

Diversey introduceert Soft Care Sensations, een gastenlijn voor hotels die geheel naar eigen wens aangepast kan worden. U kunt een cover aan het systeem toevoegen die in diverse kleuren verkrijgbaar is. Hierop kan een logo, merknaam, tekst of afbeelding gedrukt worden om zo een uniek ontwerp te creëren. Soft Care Sensations is verkrijgbaar met vullingen voor handzeep, shampoo en douchegel van de merken Dove en Lux. SoFt CaRe SenSatIonS, (030) 247 68 85, WWW.SoFtCaReSenSatIonS.Com, WWW.JoHnSonDIVeRSeY.Com

Edelstenen voor in de badkamer Het Italiaanse horloge en juwelenmerk Bvlgari toont opnieuw zijn flair voor schoonheid en stijl met een nieuw flesjesontwerp voor de cosmetische creaties ‘Eau parfumee au The Blanc’ en ‘Eau parfumee au The Vert’. Partner ADA Cosmetics International verkoopt beide populaire verzorgingslijnen al jaren met groot succes in de hotelindustrie. Het frisse, eigentijdse design verrijkt de badkamer nu met nog meer glamour. aDa CoSmetICS BeneLUx, (023) 547 11 14, WWW.aDaCoSmetICS.Com

De nieuwe badkamertrend is zwart-wit

Alles naar wens door de kassa

Zwart-wit is het weer helemaal op de catwalk én in het interieur. Donkere tinten en wit zijn ook populair in de badkamer. Meestal is dat terug te zien in tegels en accessoires, maar vanaf nu kunnen ook de badkamerkranen meegenomen worden in deze trend. Grohe heeft de succesvolle badkamerseries Quadra en Veris, naast de chroomuitvoering, nu ook in de tinten Moon White en Velvet Black.

Dankzij het MICROS e7 systeem zal de kassa alles op het gebied van

gRoHe neDeRLanD, (079) 368 01 33, WWW.gRoHe.nL

Van HeSSen BV, (0180) 44 28 00, WWW.VanHeSSen.nL


tafelindeling, take-out, menu, prijzen en de bedrijfsregels opmaken naar uw wensen. Het MICROS e7 systeem combineert de reputatie en de betrouwbaarheid van MICROS hospitality technologie, door een geschikte prijs te bieden voor tafelbediening en quick service restaurants, deli’s, broodjeszaken, nachtclubs, bars en meer. MICROS e7 is snel en gemakkelijk te installeren.

aanKondiging

2011

keeping up 2011 Meer dan een wedstrijd de strijd om de titel beste housekeeping van nederland is het middelpunt van keeping Up, maar keeping Up 2011 is zoveel meer dan een competitie. Een smetteloos bed, een frisse douche, een schone kamer; dat verwacht iedere hotelgast. De housekeepingafdelingen door heel Nederland zorgen er iedere dag voor dat hotelkamers van top tot teen worden gereinigd. Toch is er relatief weinig aandacht en waardering voor de belangrijke werkzaamheden van de housekeepingmedewerkers. Om daar wat aan te doen is Keeping Up in het leven geroepen. Het unieke evenement gaat in 2011 alweer de vierde jaargang in. De spil van het evenement is de zoektocht naar de ‘Beste Housekeeping Afdeling van Nederland’. Deze titel werd in de eerste drie edities verdiend door respectievelijk NH Barbizon Palace, Amsterdam (2007), Am-

Deze bijzondere wedstrijd staat open voor alle hotels râth Grand Hotel de l’Empereur, Maastricht (2008) en Bilderberg Hotel De Keizerskroon, Apeldoorn (2009). De wedstrijd is een middel om te laten zien dat dagelijks heel veel housekeepingmedewerkers vol overgave

voor de hotelgast in de weer zijn. Voor hotels in Nederland is Keeping Up 2011 dan ook een mogelijkheid om het belang van housekeeping te onderschrijven. Deelname aan Keeping Up is dus meer dan een wedstrijd.

uit Sepp Rickli (lid landelijke bestuur sector hotels van KHN), Caro van Eekelen (managing director Accor Nederland) en Haaije de Vries (eigenaar Mystery Guest BV).

mysterieuze bezoeken

Deelname aan deze bijzondere wedstrijd staat open voor alle hotels, groot of klein, Housekeeping in- of uitbesteedt; ongeacht het aantal sterren. Ieder hotel moet immers schoon zijn, welke andere kenmerken of eigenschappen het ook heeft. Keeping Up mag dan ook gerust het schoonste evenement voor de hotellerie genoemd worden. Zoals al beschreven, heeft Keeping Up als doel het naar de voorgrond brengen van housekeeping. Hieraan kan uiteraard ieder hotel een bijdrage leveren. Neem daarom deel aan het evenement en zet de mensen die iedere dag weer belangrijk werk verrichten, in het zonnetje.

Inschrijven voor de ‘Beste Housekeeping Afdeling van Nederland’ is heel eenvoudig. Op de site www.keepingup.nl is het inschrijfformulier namelijk online in te vullen. Inschrijven kan tot en met 10 oktober. Na de inschrijving worden de halve finalisten bezocht door een Mystery Guest. Op basis van de inschrijving en de Mystery Guest bezoeken worden de zes finalisten door een vakkundige jury gekozen. Deze zes hotels gaan op donderdag 13 januari 2011, in het Novotel Amsterdam City, met elkaar de strijd aan om te bepalen wie de beste housekeeping van Nederland heeft. De winnaar van de titel ‘Beste Housekeeping Afdeling van Nederland’ ontvangt, naast de erkenning en uiteraard de publiciteit, de derde Keeping Up Award en een cheque ter waarde van 1500 euro. Deze cheque is geheel vrij te besteden. De jury bestaat

iedereen kan meedingen

informatie

Op de site www.keepingup.nl is achtergrondinformatie te vinden. Vragen en opmerkingen over Keeping Up kunt u sturen naar [email protected]


• nR 4 - 2010 • 21

column

f&b Opinie

digitalisering is geen gegarandeerde zegen arjan maas BeStUURSLID aF&Bm meRCURe HoteL amSteRDam aan De amSteL

stelling: Digitalisering gaat ten koste van de gastvrijheid Henk-Jan priem, food & beverage manager, Hotel Casa 400

De ‘handheld’ is onpersoonlijk, maar toch heeft de gast er baat bij. Heldere communicatie, snelle service en de kelner constant op het terras... Heerlijk, al die aandacht voor de gasten; ik houd daarvan. Alle werknemers kennen hun taak binnen het team; Invoeren en adviseren, bereiden met passie en serveren met flair. Verder geen ruis en geen onleesbare bonnen. Mits het signaal en bereik van de ‘hand held’ perfect zijn, is zo’n ding zeker een aanrader. De ‘service button’; daarmee verliest de gastvrijheid het van de ondernemer zijn luiheid.

Bertho rombout, areamanager, albron Cp

In moderne tijden, waarin de ene digitale ontwikkeling de andere met meer snelheid opvolgt dan de TGV van Amsterdam op weg naar Parijs, ontwikkelt ook ons vakgebied zich buitengewoon snel. Welk restaurant integreert de menukaart als eerste in de tafels? Een iPad placemat per gast, met een Apple menukaart, compleet met het verhaal van de wijn en de druivensoort, opgetuigd met beelden van hoe het gerecht bereid is. Uiteraard ontbreekt het verhaal over de herkomst van de tournedos niet, en kun je lezen over het leven van Claire45. Vooruitgang helpt ons om de kern van het ambacht ‘gastvrijheid verlenen’ verder te ontwikkelen. Ons ambacht heeft zich ontwikkeld van trancheren en flamberen naar onverdeelde aandacht en oprechte interesse. Je wordt ‘gezien’ als gast. Geen medewerker die verdiept is in een ‘handheld’, maar een gastheer of gastvrouw die met werkelijke belangstelling vraagt of hij/zij je van dienst mag zijn. De digitale revolutie maakt de gastvrijheidindustrie weer authentiek en warm menselijk, met behoudt van productiviteit.


De afgelopen tijd, op de terrassen, hebben we het allemaal weer kunnen meemaken: de medewerker komt vrolijk aangelopen om de bestelling op te nemen, en dan begint het… De ‘handheld’ komt erbij, pennetje eruit; ‘Wat wilt u drinken meneer?’ De medewerker kijkt de gast niet meer aan en is volledig gefixeerd op het apparaat. Eenvoudige bestellingen gaan nog wel, maar een watertje met één klontje ijs en een limoentje wordt een uitdaging. Om nog maar te zwijgen van de saté. Zonder saus graag; kan ik bruin brood krijgen in plaats van frites? Het contact tussen de medewerker en de gast is volledig weg. Verzonken in gedachten loopt de medewerker weg, nog een paar knoppen indrukkend op het apparaat, of rennend naar binnen om bonnen te onderscheppen. Zonde, want ik zie van deze apparaten het nut echt wel in, zeker op grote terrassen. Deze wondertjes van techniek kunnen de snelheid van dienstverlening gigantisch opschroeven. Achter de bar en in de keuken kan men direct aan de slag, en de bestelling kan binnen ‘no time’ naar een tafeltje worden gebracht. Top natuurlijk. Daarbij staat de bestelling direct in de kassa. Toch mis ik vaak iets: het gevoel van service aan tafel en de onverdeelde aandacht van het personeel. Naar mijn mening is hier wel wat aan doen. Het spreekt vanzelf dat de medewerkers een gedegen training dienen te krijgen, maar de ‘handheld’ moet ook eenvoudig in het gebruik zijn. Leuk die tafelplattegronden, kleurtjes of het aantal gelopen meters, maar het gaat om de functionaliteit en de snelheid in het gebruik. Zoals jarenlang de medewerker op een schrijfblokje de bestelling opnam, zou de handheld ook moeten werken. Ofwel, werk volgens het KISS-systeem: Keep It Simpel and Stupid! Bij deze de oproep aan de leveranciers! De basis ligt er; nu nog perfectioneren. Dit geldt overigens voor alle automatisering; het mag niet zo zijn dat het oplossen van het ene probleem het andere veroorzaakt. Het uitgangspunt zou - zoals altijd - de gast moeten zijn. Als die erop vooruit gaat, is het apparaat een aanwinst.

column

india

a L L e g R o I n n - oVat I o n S , a m S t e R Da m a L L e g R o @ I n n - oVat I o n S . C o m

De lobby is immens en overal waar je kijkt glanst het marmer je tegemoet. Het hotel beslaat de oppervlakte van een halve VINEXwijk, en het wemelt er van personeel dat sterk hiërarchisch is georganiseerd. Dat laatste wordt benadrukt door allerlei verschillende uniformen. Toch kan dit paleishotel in New Delhi - waar ik met collega Jaap Funnekotter verblijf voor een visitatie van lokale hotelscholen - niet bekoren; het mist sfeer, maar het mist vooral passie bij het personeel. De reden? Dit hotel is een staatshotel en de medewerkers zijn ambtenaar. Ze spelen hier hotelletje in plaats van het te zijn. Wat een verschil met de andere internationale hotels in de stad die we bezoeken. Met name de hotels van de Taj groep zijn indrukwekkend; daar valt, naast het decor met veel couleur locale, vooral de passie van het personeel op. Stuk voor stuk goed opgeleide, zelfbewuste en trotse jonge mensen die hun werk met veel toewijding doen. Memorabel is de jonge assistent-sommelier in het beroemde Orient Express restaurant van het Taj Hotel. Als snel heeft hij door dat we ons vakmatig met de hotellerie bezig houden en hij vertelt over zijn carrière. Afkomstig uit een eenvoudig gezin, heeft hij zich via opleidingen opgewerkt. In zijn vrije tijd bestudeert hij proefverslagen van wijnkenners; zo bouwt hij een imposante wijnkennis op met betrekking tot wijnen die hij zelf nog nooit geproefd heeft. Wij willen Indiase wijnen proeven, en hoewel hij zich eerst verontschuldigd voor het gebrek aan kwaliteit van de eigen wijnen, komt hij los als we aandringen. We proeven verrassende lokale wijnen, inclusief een sparkling variant. Het wordt een memorabel diner. Buiten sta je weer met beide benen op de grond in de chaos van het Indiase stadsleven. Hier heerst de harde werkelijkheid van de gemiddelde Indiër, voor wie F&B niets meer is dan de vraag of hij zijn gezin kan voeden. Zoals overal ter wereld geldt ook voor India dat onderwijs de sleutel tot welvaart is, iets waarvan men goed doordrongen is. Opleidingsinstituten schieten als paddenstoelen uit de grond en de met name particuliere initiatieven vormen een miljardenmarkt. Hoewel er kwalitatief nog wel wat te winnen valt, wordt hier de ‘workforce’ van de toekomst opgeleid. En in tegenstelling tot hun Chinese collega’s spreken ze behoorlijk goed Engels. Terwijl de wereld naar China kijkt, ontwikkelt India zich tot een van de belangrijke spelers in de wereldeconomie. Houd ze in de gaten.


• nR 4 - 2010 • 23

7 manieren om uw gast te verwennen Een gloednieuwe ‘Super Seven’ range van de onbetwiste markleider in Hotel TV. LED in alle beeldmaten en de meest energie efficiënte TVs. Twee simpele voorbeelden waar we heer en meester zijn. Echter, wij geven u ‘Super Seven’ redenen om onze TVs te kiezen. Want onze TVs bieden op al deze fronten werkelijk iets unieks. Voor meer informatie, stuurt u ons een e-mail naar [email protected]

sanitair & verzorging

SpA- en SpiegelpArAdijS Het sanitair bepaalt, zoals iedereen weet, in belangrijke mate de beeldvorming van de hotelgast met betrekking tot het hotel als geheel. Hij of zij verwacht veel: reinheid, comfort, luxe... Meer dan thuis. is de hotelbadkamer omgetoverd tot een kleine spa, met allerlei wellness-attributen, dan beschikt de hotelier over een unique selling point. teKSt - eline dragt

Schrijver, lector, trainer en consultant Peter Schor is expert op het gebied van sanitair & wellness in hotels. Al ruim twintig jaar geeft hij zijn visie op sanitaire voorzieningen in hotels. Schor heeft onderzocht wat de gast verwacht van hotelsanitair. Hij raadt hoteliers aan om bij de inrichting van badkamers en de aanschaf van badkamermeubelen eerst het hotel goed onder de loep te nemen en in te delen naar luxe.

op orde? Hoe kan uw hotel eruit springen met een min of meer uniek aanbod? In het kader ‘Basisnormen voor hotelsanitair’ vindt u de normen die gelden per categorie sterrenhotel. Deze basisnormen zijn sterk uiteenlopend. Zo behoeft een ho-

in kaart

tel met één ster geen privé badgelegenheid op de hotelkamer aan te bieden, terwijl in tweesterrenhotels minstens 50 procent van de badkamers privé moet zijn.

Gaat het om een ‘economy hotel’ of om een hotel in het hogere segment? Wat is de doelgroep? Komen er voornamelijk ‘backpackers’ die genoegen nemen met een verfrissende douche, of juist veel toeristen op leeftijd? Voor de oudere gasten zijn handvaten in het sanitair erg prettig. Of trekt het hotel vooral zakenmensen die na een congres of hectische dag tot rust willen komen? Zij zijn gewend aan luxe. De ‘demografische eigenheid’ van een hotel is van belang bij de samenstelling van de badkamer, maar denk ook aan de concurrentie: hoe hebben de anderen hun sanitair

De badkamer is qua vormgeving net zo belangrijk als de slaapkamer

luxe is het codewoord

Peter Schor is van mening dat het voor vier- en vijfsterrenhotels momenteel een heuse trend is om van de badkamer een spa te maken. Teneinde de hotelkamer meer allure te geven, is het raadzaam om diverse sanitaire voorzieningen in een badkamer op te nemen, zodat het wellness-gevoel versterkt wordt. Een bad en een douchecabine, of een bad met douche? Belangrijker is, volgens Schor, dat genoeg ex-

tra voorzieningen worden aangeboden, waardoor de badkamer in een echte spa verandert. De badkamer kan natuurlijk ook via andere middelen een exclusieve uitstraling krijgen. ‘Hoewel de badkamers van het Sheraton Amsterdam Airport Hotel niet echt trendgevoelig zijn qua sanitair, bieden wij de gast speciale “branded amenities” aan en een aparte douche,’ vertelt Arjen Buijserd, housekeeping manager van Sheraton. ‘Wij zijn functioneel, schoon en bieden een comfortabele badkamer aan, met guest supplies.´ Hij denkt dat het anno 2010 een trend is om de badkamer qua vormgeving net zo veel uitstraling mee te geven als de slaapkamer. Buijserd: ‘Waar veel hotels een aantal jaren geleden opeens bedachten dat een “signature bed” door zijn comfort goed zou zijn voor de “brand loyalty” van een gast, gebeurt dit nu ook met badkamers. Binnen de Starwood hotels, waar het Sheraton onderdeel van is, speelt Westin hier met de “heavenly shower” op in.’

knipoog naar het verleden

Interieurontwerper Tim Derhaag heeft getekend voor het Townhouse Design Hotel in


• nR 4 - 2010 • 25

thema

tim derhaag, interieurarjen buiserd, houseontwerper van het Keeping manager van townhouse design hotel sheraton

Townhouse Design Hotel

basisnormen voor hotelsanitair ingedeeld naar aantal sterren Categorie:

*

Douche/ badschuim en shampoo in alle kamers.

**

*** **** *****

X

X

X

X

Basisassortiment verzorgingsartikelen (tandpasta, scheergerei e.d.) op verzoek.

X

Uitgebreid assortiment verzorgingsartikelen (tandpasta, scheergerei e.d.) op verzoek. Uitgebreid assortiment verzorgingsartikelen in alle kamers. (Naast bovenstaande artikelen ook minimaal bodylotion.)

X

Wastafel met warm en koud stromend water en zeep in alle kamers.

X

X

X

X

X

Wastafelspiegel in alle kamers.

X

X

X

X

X

Bij de wastafelspiegel een (scheer)stopcontact in alle kamers.

X

X

X

X

X

Plaatsingsmogelijkheid voor toiletartikelen of toilettas in alle kamers.

X

X

X

X

X

Wastafelverlichting in alle kamers.

X

X

X

X

X

Eén handdoek en één badhanddoek per persoon in alle kamers.

X

X

X

X

X

Washandje of waslapje per logerende gast in alle kamers. Een beker of glas per persoon in alle kamers. 50% van de kamers heeft een privé-badgelegenheid en wc in verbinding met de slaapkamer. (Onder badgelegenheid wordt verstaan een ruimte, volledig afgesloten en toegankelijk door middel van een deur, voorzien van een badkuip met handdouche of een douche, met voortdurend beschikbaar warm en koud stromend water, luchtverversing en verlichting.)

X X

X

X

X

X

Hydro- en chromotherapie

Ook aan de vormgeving van de badkamers van het Qbic hotel, dat tevens onder de La Bergère Group valt, is veel aandacht besteed. Alle hotelkamers/cubi’s hebben een futuristisch design. Ze zijn praktisch ingericht met een extra lang bed en een designbadkamer met rainshower.

Aziaten willen een bad, Europeanen een regendouche

Alle kamers hebben een privé-badgelegenheid en wc in verbinding met de slaapkamer.

X

X

X

x

x

x

x

x

Badmat in privé-badgelegenheid.

Handgreep voor in- en uitstappen in bad in alle badkamers.

X

Maastricht, onderdeel van de La Bergère Group. Derhaag: ‘Het begrip “Alledaags bijzonder” omvat het USP van de badkamers van Townhouse. Voor dit hotel hebben we een moderne badkamer gerealiseerd met een authentiek karakter. Met andere woorden, een badkamer met moderne voorzieningen en sanitair, maar met een knipoog naar het verleden. Zo zijn de tegels van de Mosa Matt collectie een moderne versie van een ouderwets ‘witje’; de Sphinx wasbakken een hedendaagse uitvoering van een oude gootsteen; de kranen en douche van Grohe doen denken aan oude stopkranen.’ Derhaag signaleert een behoefte aan ‘herkenbaarheid’, en daarmee authenticiteit. ‘Men wil niet meer blind vallen voor de zoveelste modegril, maar investeren in kwaliteit, in zowel functie als vorm.’ Derhaag voorziet dat de badkamer straks niet langer als aparte ruimte gezien zal worden, maar als een essentieel onderdeel van het comfort van de hotelkamer. ‘Zoals dat nu al geldt voor de keuken in een huis, zal de badkamer in de toekomst meer ruimte gaan innemen en waarschijnlijk zonder afscheiding in de hotelkamer geïntegreerd worden. Daarnaast ontkomen hoteliers er in de toekomst niet aan om de badkamer duurzaam en energiezuinig te maken.’

x x

Haarföhn op verzoek. Haarföhn in alle kamers. Badjas en badslippers per logerende gast in alle badkamers. BRON: BASISNORMeN vOLgeNS de NedeRLANdSe HOTeL cLASSIfIcATIe.


x x

Alle cubi’s hebben een andere sfeer door het effect van de LED-lampen. Rino Soeters, directeur van La Bergère Group, stelt dat de focus steeds meer komt te liggen op waterbesparende douchekoppen, gecertificeerde schoonmaakmiddelen en zeeppompen (in plaats van monoverpakkingen). Net als Schor stelt Derhaag: ‘Er wordt steeds meer gedaan om de hotelgast te verwennen, en daarbij hoort natuurlijk ook het sanitair. Tevens zie je een ontwikkeling bij fabrikanten om het aanbod van het sanitair uit te breiden met items die tot dan toe alleen voorbestemd waren voor spa- en wellnesscentra, zoals rain showers, sauna’s en bubbelbaden. Om het gevoel van comfort in de hotelbadkamer een extra zetje te geven, kan een hotelier hydrotherapie in het bad integreren; hierbij krijgt het bad whirlpool- en luchtmassage-effecten. Ook met chromotherapie (lucht- en kleurtechnieken) in

sanitair & verzorging

Brand loyalty door de heavenly shower.

douches of badmeubelen kan de hotelgast ‘in de watten’ gelegd worden. Een derde mogelijkheid om het spa-gevoel te verwezenlijken, is aromatherapie. Door vitale oliën en geuren aan de badkamer toe te voegen wordt niet alleen de gemoedstoestand maar ook de gezondheid van de gast positief beïnvloed. Verder hebben vibro-akoestische massages (een mix van geluid en water) een kalmerende uitwerking. De gast gaat zich uiteraard nóg meer thuis voelen als hij zich kan omringen met zijn eigen muziek. Een geluidssysteem waarop hij zijn iPod kan aansluiten, wordt ongetwijfeld gewaardeerd.

Het lichtplan

Designers en inrichters zouden meer aandacht aan cosmeticaspiegels moeten besteden, volgens Schor. Doordat de mens ouder wordt, maar ook omdat de badkamer soms een effectief lichtplan mist, is het belangrijk om een spiegel te plaatsen die door de gast dichterbij gehaald kan worden. Deze spiegels dienen natuurlijk als hulpmiddel bij het scheren of het aanbrengen van make-up, maar zij doen het ook goed in de cadeauwinkeltjes. Mits de spiegels van een goede kwaliteit zijn. Ook goede verlichting wordt volgens Derhaag snel over hoofd gezien, terwijl het essentieel is voor het gevoel van comfort. In dit kader adviseert Schor tevens een nachtlampje met lichtsignaal in elke ruimte te bevestigen. Hoteliers die overwegen hun hotelbadkamers te vernieuwen, moeten volgens Derhaag altijd voor kwaliteit te gaan: ‘Wees innovatief met eenvoud. De truc is, om een gast te verwennen met een goede basis van zijn verblijf.’ De ‘wow-factor’ in een hotelbadkamer bereikt de hotelier met geavanceerde apparatuur, zoals tv-spiegels. Steeds meer hotels gebruiken deze spiegel-tv-combinatie als USP. Volgens Gretchen Gilbertson, oprichter van Séura (specialist in spiegel-tv-combinaties), verwacht de gast in een hotelkamer minstens dezelfde mate van luxe als thuis. Nog liever treft hij meer luxe aan. Brian Walter, sales director van MB Quart, signaleert dat de opkomst van tv-spiegels ook in andere vertrekken van het hotel in opkomst is: ‘Op dit moment zijn wij bezig met een project waarbij we in elke kamer, het restaurant én de liften tv-spiegels installeren. Op de schermen in de liften wordt ondermeer digitale info geplaatst;

Alle cubi’s hebben een futuristisch design.

de restaurants gebruiken de tv-spiegels om ‘s ochtend economisch nieuws aan te bieden voor hun zakelijke gasten.’

Bijzondere wensen

Het is raadzaam om bij de inrichting van hotelsanitair te denken aan specifieke wensen van de gasten. Deze wensen verschillen uiteraard per cultuur. Volgens interieurdesigner Derhaag willen Japanners en Chinezen graag een bad; Europese zakenmensen geven de voorkeur aan regendouches. Housekeeping manager Buijserd vertelt: ‘We hebben laatst een groep Indiërs gehad die een nogal bijzondere behoefte hadden qua sanitair. Zij hadden een soort maatbeker met een tuitje om zichzelf mee te wassen na hun wc-bezoek. Het had een bidetachtige functie. Zij noemden het in het Engels een “mug”. Maar of dit voorwerp nou in elke hotelkamer veel gebruikt zal worden... Alhoewel, de klant blijft natuurlijk koning,ongeacht of hij om een extra portie scrambled eggs of een “mug” vraagt.

tips en overwegingen bij de aanschaF van een tv-spiegel In de vertrekken buiten de badkamer is het van belang dat met name de tv-functie optimaal is; de werking van de spiegel komt op de tweede plaats. Voor de badkamer geldt het omgekeerde. De hotelier dient ook het natuurlijke licht in de hotelkamer of badkamer in ogenschouw te nemen bij de keuze voor een tv-spiegel. Er zal een gat in de muur moeten worden gemaakt. Sommige ruimtes hebben extra extern geluid nodig, waardoor het prijskaartje aanzienlijk hoger uitvalt door extra speakers en installatiekosten. Op www.seura.com/p/products-choosing-mirror staat een schema dat handig is bij het selecteren van de juiste tv-spiegel. hospitality management

• nR 4 - 2010 • 27

Dometic Hotel Systemen – de toegang tot succes

Leider op het gebied van vernieuwingen en techniek Meer dan 40 jaar ervaring op hotelgebied Comfort producten voor elke hotelkamer Ontworpen met aandacht voor het milieu

Op maat gemaakte comfort oplossingen

Dometic Hotel Systemen

1e klas comfort voor elk hotel

BijÊ DometicÊ ÐÊ deÊ betrouwbareÊ partnerÊ voorÊ hotelsÊ wereldwijd Voor iedereen die zijn gasten meer comfort en veiligheid wil bieden. De Dometic Hotel Systemen zijn dan de perfect keuze. Het uitgebreide assortiment biedt vele oplossingen voor alle toepassingen – van handmatige tot volautomatische miniBars, kluizen en wijnkoelkastem. miniBars – proSafes – wijnkoelkasten

[email protected]

www.hotelcomfort.nl

hosta 2010

crisis? tweet uw hotel weer vol!

op 14 september presenteerde Horwath Htl het Hosta 2010 rapport in het ing House in amsterdam. in het Hosta-rapport zijn de marktresultaten en financiële kengetallen weergegeven van de drie-, vier- en vijfsterrenhotels in de Benelux. de hotels hebben het in 2009 fors te verduren gehad, waardoor bezettingsgraden, kamerprijzen, omzet en winst zijn gekelderd. voor de komende jaren wordt een lichte groei verwacht, maar een volledig herstel zal nog wel even op zich laten wachten. Uit het onderzoek van Horwath HTL blijkt dat de gemiddelde bezettingsgraad van de Nederlandse hotels daalde van 68,1% in 2008 tot 62,1% in 2009; een daling van 6,0 procentpunten. Dit is de sterkste daling in de bezettingsgraad die de hotels sinds 1991 hebben gerapporteerd. Het is tevens de laagste bezettingsgraad sinds 1993, toen de bezettingsgraad op 58,3% stond. Ook de gemiddelde kamerprijs daalde fors, van 105 euro in 2008 tot 93 in 2009. Deze daling van ruim 11% is de sterkste daling ooit gemeten; sinds de start van het HOSTA rapport in 1978. De kamerprijs is op het laagste niveau sinds 1999. Als gevolg van de daling in bezettingsgraad en gemiddelde kamerprijs is ook de RevPAR, de gemiddelde opbrengst per beschikbare kamer, harder dan ooit gedaald. De RevPAR kwam in 2009 uit op 58 euro; ruim 19% lager dan in 2008 en de laagste RevPAR sinds 1997. De totale omzet per beschikbare kamer, de TRevPAR, daalde nog harder en kwam in 2009 uit op 106 euro.

van 0,43 in 2008 tot 0,36 in 2009. Desondanks nam de gerealiseerde omzet per werknemer af, van 122.000 tot 115.000. De gemiddelde personeelskosten per werknemer namen echter nog wel toe: van 34.000 tot 36.000; een stijging van bijna 6%. Als gevolg hiervan namen de personeelskosten uitgedrukt als percentage van de omzet toe. In 2008 waren de personeelskosten nog 32,0% van de omzet, maar in 2009 waren deze gestegen tot 33,7%. Ook de overige directe kosten en de indirecte kosten stegen in relatie tot de omzet. Hierdoor is het bedrijfsresultaat, het Income Before Fixed Charges, gedaald van 34,9% in

HOSTA 2010 The Benelux Hotel Industry

Van Hengellaan 2 1217 AS Hilversum Tel. 035-5489020 Fax. 035-5489030 email [email protected] www.HorwathHTL.nl

Op de weekdagen een sterke daling; in het weekeinde stabiel

© 2010 Horwath HTL Price: € 93,-

Since 2006, the price of the HOSTA report has been set at the Average Room Rate in The Netherlands. When the rates rise, so does the price of the HOSTA. This year, we follow the downwards trend, resulting in a lower price.

forse winstdaling

Als gevolg van de lagere bezettingsgraden en lagere gemiddelde kamerprijzen is ook de omzet in de Nederlandse hotels in 2009

Thirty-third edition

fors gedaald. Op jaarbasis bracht een gemiddelde hotelkamer 37.800 op, een daling van 26,5% ten opzichte van 2008. Om dit op te vangen, hebben veel hotels flink moeten bezuinigen, onder meer op personeel. Het personeelsverloop was in 2009 33,8%, tegen 27,7% in 2008. Het totaal aantal werknemers per hotelkamer werd teruggebracht

2008 tot 31,1% in 2009. Dit is het laagste IBFC niveau sinds 1996. Uitgedrukt in euro’s per kamer is het bedrijfsresultaat op jaarbasis gedaald van 18.000 tot 12.000; een daling van 33%.

economisch herstel?

De hotelmarkt blijft de economie volgen, wat duidelijk blijkt wanneer de ontwikke-


• nR 4 - 2010 • 29

hosta 2010 ling van de maandelijkse bezettingsgraden wordt afgezet tegen de economische groei in de betreffende kwartalen. Dit was al zichtbaar in 2008, toen een nog lichte economische groei in het eerste kwartaal overeenkwam met groeicijfers in bezettingsgraden, terwijl de economische krimp in het laatste halfjaar samenviel met sterk lagere bezettingen. In 2009 werd nog duidelijker dat een economische krimp niet alleen zorgt voor een daling in de bezettingsgraad, maar ook dat deze daling nog aanzienlijk sterker is dan die van de economie. De economische krimp van 4,5% in het eerste kwartaal werd vertaald in dalingen van 6 tot 8 procentpunten in de bezettingsgraad. In het tweede kwartaal daalde de economie nog verder, met 5,3%. Dit leidde tot het dieptepunt in de bezettingsgraad: een daling van ruim

TripAdvisor trekt 32 miljoen bezoekers per jaar 10 procentpunten in mei. Vanaf het derde kwartaal 2009 neemt de economische krimp af, en worden ook de dalingen in de bezettingsgraad minder sterk. In het eerste en tweede kwartaal van 2010 wordt door het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) weer een economische groei gerapporteerd. Het Centraal Planbureau geeft voor heel 2010 een economische groei te verwachten van 11/4%, gevolgd door een groei van 13/4% in 2011. De Economist Intelligence Unit trekt de groeiverwachtingen door met een langzame stijging in de economische groei tot 1,8% in 2014. Het enige wat het optimisme nog tempert, is de mogelijkheid van een zogenaamde 'double dip'. In dit scenario zouden de schulden van enkele Europese landen en de slechte huizenmarkt kunnen

leiden tot een nieuwe recessie, nog vóór het huidige herstel doorgezet heeft. Voor een double dip wordt gewaarschuwd door Nouriel Roubini, de Amerikaanse 'Dr. Doom'. Volgens anderen, waaronder Jean-Claude Trichet van de Europese Centrale Bank en Gerrit Zalm van ABN Amro hoeft echter niet voor een dubbele dip in de Europese economie te worden gevreesd. De positieve verwachtingen zijn ook zichtbaar in de prognoses die de hoteliers maakten voor de komende jaren. De bezettingsgraad zal volgens deze prognoses stijgen naar 64,1% in 2010 en 66,4% in 2011, terwijl de gemiddelde kamerprijs stijgt naar respectievelijk 96 en 98. De RevPAR zou hierdoor in 2010 kunnen stijgen naar 62 en in 2011 naar 65. Met deze relatief voorzichtige prognoses zou de RevPAR echter ook in 2011 nog steeds onder het niveau van 2008 liggen. De meeste hoteliers (63% van de respondenten) geven dan ook aan te verwachten dat het tot zeker 2012 of 2013 zal duren voordat gesproken kan worden van een volledig herstel van de hotelmarkt. Slechts 9% denkt dat het herstel al in 2011 bereikt zal zijn, terwijl 22% er rekening mee houdt dat dit pas na 2015 zal gebeuren. Deze laatste groep houdt waarschijnlijk wél rekening met een double dip.

zakelijke gasten

Dat de huidige dip in de hotellerie direct gerelateerd is aan de economische recessie blijkt ook duidelijk uit de ontwikkelingen in de marktsegmentatie. Het aandeel zakelijke individuele gasten in de hotels daalde van 39% in 2008 tot 33% in 2009. Ook het aandeel congresgangers nam af, van 16% tot 13%. Het aandeel individuele toeristen is daarentegen gestegen van 33% in 2008 tot 42% in 2009. De Nederlandse hotels zijn sterk afhankelijk van de zakelijke gasten, vooral gedurende de weekdagen. De dalingen in de bezettingsgraden waren in 2009 dan ook sterker op de weekdagen dan in de

kamerprijs in €

150

88

126

76

102

64

78

52

54

40

30

1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

100

Nederland

Amsterdam & Schiphol

Provincies


1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

bezettingsgraad in %

Nederland


Provincies

hosta 2010 weekeinden. Dit is vooral duidelijk zichtbaar in de regio Amsterdam & Schiphol: op maandag tot en met donderdag daalde de bezettingsgraad hier fors, terwijl de bezettingsgraden op vrijdag tot en met zondag vrijwel stabiel bleven dankzij de toeristische gasten. Het buitenlands bezoek aan de Nederlandse hotels is sterker afgenomen dan het binnenlands bezoek. Het aandeel Nederlandse hotelgasten nam in 2009 iets toe, van 40,7% naar 42,6%. Het aandeel van de meeste herkomstlanden nam af. Dit geldt vooral voor de verder gelegen landen als de Verenigde Staten (van 8,5% naar 7,6%) en Azië (van 3,1% naar 2,4%), maar ook voor sommige Europese landen zoals Duitsland (van 7,1% naar 6,6%) en Groot-Brittannië (van 10,8% naar 10,4%). Daarentegen nam het aandeel van andere landen licht toe, waaronder Italië, Spanje/Portugal en het Midden-Oosten.

social media

De rol van internet blijft toenemen voor hotels, niet alleen voor de reserveringen, maar ook als communicatiemiddel ten behoeve van (potentiële) gasten en werknemers. Omgekeerd maken gasten ook steeds meer gebruik van internet om hun mening over hotels wereldkundig te maken en om vooraf een beeld te krijgen van de kwaliteit van het hotel van hun keuze. Het aandeel reserveringen via internet is in 2009 opnieuw gestegen, van 30% naar 35%. Dit is ten koste gegaan van de directe reserveringen via telefoon of fax. De stijging kwam deels door een toename van het aandeel reserveringen via de eigen hotelsite (van 10% naar 11%) maar vooral via andere internetsites (van 20% naar 24%). Als boekingskanaal is internet nu vele malen belangrijker dan bijvoorbeeld centrale reserveringssystemen (9%) of reisagenten en touroperators (10%). In Amsterdam & Schiphol is internet met 42% van de reserveringen zelfs nog belangrijker.

Internet vormt echter niet alleen een reserveringskanaal, maar ook een communicatiemiddel. Vrijwel elk hotel in Nederland heeft inmiddels wel een eigen internetsite, maar dit is niet meer voldoende. Gasten communiceren ook over en met hotels via de social media. 'Social media' is de benaming voor online-platforms waar gebruikers de inhoud verzorgen, zonder tussenkomst van beheerders of redacties. Voorbeelden van social media zijn blogs, fora en sociale netwerken zoals Facebook en Twitter, maar ook beoordelingssites als Zoover en TripAdvisor. Vooral de sociale netwerken zijn de afgelopen jaren sterk in opkomst: het aantal leden op Facebook groeide van 20 miljoen in 2007 tot 500 miljoen in 2010 en het aantal berichten op Twitter nam toe van 400.000 per kwartaal in 2007 tot 65 miljoen per dag (!) in 2010. Uit de HOSTA 2010 enquête blijkt dat de meeste deelnemende hotels (71%) wel aanwezig zijn op één of meer sociale netwerken. Het populairst is LinkedIn: 56% van de hotels is actief op dit netwerk, dat wereldwijd 75 miljoen geregistreerde leden telt. Omdat LinkedIn gericht is op vakmensen, lijkt het waarschijnlijk dat dit netwerk door

Ongeveer één op de drie hotels reageert geheel niet op negatieve ‘reviews’ hotels meer gebruikt wordt voor contact met collega’s, (potentiële) werknemers en zakelijke contacten dan met het brede publiek. Dit geldt minder voor Twitter, met 45% van de hotels het tweede sociale netwerk. De korte berichten op Twitter (tweets van maximaal 140 karakters) maken het netwerk geschikt voor meer informele communicatie en marketing. Andere veelgebruikte sociale netwerken zijn Facebook (31%) en Hyves (29%). Ook geeft 28% aan YouTube te

revpar in €

resultaten per maand

120

100

100 80 80

60 60

Nederland


Provincies

Bezettingsgraad 2007



dec

nov

okt

sep

aug

jul

jun

mei

apr

mrt

feb

40 jan

20

1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

40


• nR 4 - 2010 • 31

hosta 2010 gebruiken om korte filmpjes van het hotel via internet te delen. Opvallend is dat MySpace, ooit wereldwijd de grootste netwerksite, door slechts 2% van de hotels wordt gebruikt.

review sites

Waar de sociale netwerken kunnen worden gezien als een middel voor hotels om de communicatie met (toekomstige) hotelgasten vorm te geven en daarmee het imago van het hotel actief te beïnvloeden, wordt de beeldvorming met betrekking tot hotels op de review sites vooral bepaald door de al dan niet anonieme gebruikers die ongenuanceerd hun mening kunnen geven over wat wel of niet goed is. Het belang van deze zogenaamde peer-to-peer reviews neemt sterk toe. TripAdvisor heeft wereldwijd meer dan 15 miljoen leden die in totaal 30 miljoen reviews schreven, en trekt 32 miljoen bezoekers per jaar. Uit onderzoek blijkt dat 41% van de leisure gasten en 50% van de zakelijke gasten zich bij het plannen van een verblijf laten leiden door online reviews. Steeds meer boekingssites, waaronder booking.com, hotels.nl en lookingforbooking.nl, bieden bij de te reserveren hotels direct een overzicht van de waarderingen van eerdere hotelgasten. Hotels zien heel goed het belang in van de online reviews, zo blijkt uit het HOSTA 2010 rapport. Maar liefst 95% van de hotels volgt nauwgezet de reviews die binnenkomen op de verschillende sites, met name die op booking.com (86%), Zoover (76%) en TripAdvisor (75%). Minstens zo belangrijk zijn de reacties die op de eigen site binnenkomen, volgens 78% van de hotels. Met de follow-up op de reviews is het echter minder goed gesteld. TripAdvisor stelt dat slechts 4% van de negatieve reviews op de site een reactie vanuit het hotel krijgen, en ook uit het HOSTA-rapport blijkt dat 34% van de hotels geheel niet op negatieve reviews rea-

geert. De hotels die wel reageren, doen dat vooral bij reviews op de eigen site (57%), op TripAdvisor (38%) en op Booking.com (32%). Een snelle en adequate reactie van het hotelmanagement op een slechte beoordeling kan het negatieve effect op potentiële hotelgasten aanzienlijk verminderen. In 20% van de gevallen kan het er zelfs voor zorgen dat ook de schrijver van de negatieve review opnieuw bij het hotel boekt en het hotel ook aanbeveelt bij anderen. En met de huidige bezettingsgraden is elke terugkerende gast welkom.

horwath htl Het HOSTA 2010 rapport is een uitgave van Horwath HTL. Horwath HTL is een internationaal adviesbureau gericht op Hotels, Toerisme en Leisure met meer dan 50 kantoren in 39 landen. In Nederland is Horwath HTL gevestigd in Hilversum. Naast het HOSTA-rapport brengt Horwath HTL het driejaarlijkse Compensation & Benefits for the Dutch Hotel Industry en het tweejaarlijkse GOSTA-rapport (Golfbaanstatistieken) uit. Meer informatie is te vinden op www.HorwathHTL.nl. Volg ons op Twitter: twitter.com/HorwathHTL. Marco van Bruggen ([email protected]) Ewout Hoogendoorn ([email protected])

social media

reviews

65

nederland

90 72

54

52

36 18

0

amsterdam & schiphol

90

39

72

54

36 18

26

0

provincies

90 72

13

54

36 18

0

0

geen Nederland


Provincies


tripadvisor

zoover

booking.com

eigen site

Volgen

Reageren

anders

geen

Hotelkamer, foyer, bar, vergaderzaal of restaurant?

Voor iedere ruimte een bevestigingsoplossing voor flatscreens en projectoren Een welkomstboodschap in de foyer, een film op de hotelkamer of een presentatie in de vergaderzaal. Met de oplossingen van Vogel’s Professional worden flatscreens en projectoren eenvoudig aan wand, vloer en plafond bevestigd. Vrijwel alle Vogel’s producten zijn voorzien van een TÜV kwaliteitskeuring en antidiefstalfuncties. Voor meer informatie bel: 040-26 47 411 of e-mail: [email protected]

Mounting solutions for displays and projectors

WWW.VOGELS.COM

Advertorial

Park Plaza Victoria Hotel in Amsterdam biedt haar gasten nu Digitale Televisie via CanalDigitaal zakelijk Digitale televisie is niet alleen binnen de consumentenbranche een belangrijke dienst, ook binnen de zakelijke markt stappen steeds meer bedrijven over. Samen met professionele Installatie Partners heeft CanalDigitaal Zakelijk al een staat van dienst opgebouwd binnen de hotelbranche. Sinds kort is het Park Plaza Victoria Amsterdam overgestapt op digitale televisie van CanalDigitaal Zakelijk.

Park Plaza Victoria Amsterdam Het 4-sterren Park Plaza Victoria Amsterdam is gevestigd in een historisch pand met een geschiedenis die terug gaat naar 1890. Het hotel ligt in het hart van het centrum, tegenover het Centraal Station en nabij uitgaansgelegenheden, winkels en toeristische trekpleisters. Het hotel biedt 306 moderne kamers, van superior en executive kamers tot suites, allemaal voorzien van een flat screen televisie met interactieve kanalen in digitale kwaliteit van CanalDigitaal. “Wij zijn erg tevreden over onze samenwerking met CanalDigitaal”, zegt het management, “Onze gasten hebben een brede keuze aan internationale televisie kanalen in een zeer goede kwaliteit.” Het hotel beschikt verder over een fitnessruimte met zwembad, een gezellige Lobby Lounge voor informele afspraken en de Park Plaza Brasserie voor ontbijt, een kopje koffie, lunch of diner.

CanalDigitaal Zakelijk: digitale televisie van hoogwaardige kwaliteit Satelliettelevisie is een hoogwaardig televisie product maar heeft voor iedere zakelijke onderneming een andere beleving. Persoonlijke service en maatwerk staan bij CanalDigitaal Zakelijk hoog in het vaandel. “Juist deze persoonlijke service sluit heel goed aan bij onze samenwerking”, aldus Robbie de Haas, Manager CanalDigitaal Zakelijk, “en daarnaast is het een goed voorbeeld hoe een historisch pand gebruik kan maken van de nieuwste diensten”.

Wilt u weten wat CanalDigitaal Zakelijk voor uw bedrijf kan betekenen? Neem dan vandaag nog contact met ons op.

CanalDigitaal Zakelijk Satelliettelevisie is een vorm van digitale televisie die zorgt voor vele malen scherper beeld en geluid dan analoge televisie. Een geselecteerd zenderpakket dat aansluit op het profiel van de gast is hierbij een belangrijk en persoonlijk aspect. Niet voor niets biedt CanalDigitaal Zakelijk een ruime keuze uit binnen- en buitenlandse zenders.

T 035 – 655 56 66 E [email protected] W www.canaldigitaalzakelijk.nl

CanalDigitaal is een handelsmerk van M7 Group S.A. | RC Luxemburg B 148.073 | AEC 124134

0810107_ADVERTORIAL_B2B_Hospitality M_186x134.indd 1

Zonde van de tijd! Channel Management direct vanaf de PMS Tel. 076 - 530 53 59 www.rezexchange.com

20-08-10 11:26

Heeft u ook zoveel tijd nodig voor het bijwerken van al die verkoopkanalen? Heeft u ook zoveel tijd nodig voor het invoeren van reserveringen die u per e-mail of fax ontvangt?

RezExchange kan helpen!

Foodstep rubrieK

WAt VOOr Ondernemer bent u? een groot deel van de horeca in nederland kampt nog steeds met omzetverlies. Bovendien is het gedrag van de consument veranderd door de economische crisis. financiële crisis, schuldencrisis... ongeacht de naam van het beestje; menig horecaondernemer is erdoor gebeten. teKSt – jan-willem ter veer

Eind augustus vindt het Nationale Horecaonderzoek 2010 plaats, een grootschalig onderzoek onder horeca bezoekende consumenten, geïnitieerd door Foodstep. In een voorstudie, uitgevoerd ter voorbereiding op dit onderzoek, zijn onder meer typeringen van horecaondernemers opgesteld. Wellicht herkent u zich in een van deze profielen. Belangrijker: misschien helpt het u om nóg beter in te spelen op de wensen en verwachtingen van uw gasten, zodat u de loyaliteit en het bestedingsgedrag positief kunt beïnvloeden.

voorzichtig herstel

De situatie: een moeilijke markt en een veranderende consument. De omzet van de traditionele horeca is in het eerste kwartaal van 2010 gedaald met bijna 6% ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2009 (bron: CBS omzetstatistieken). Met name restaurants en de drankensector hebben het zwaar te verduren gehad; de fastservice sector doet het met 3% omzetdaling het minst slecht. Het aantal bezoeken in het eerste half jaar van 2010 in de horecasector laat een daling zien van 9% ten opzichte van het eerste half jaar van 2009. In het tweede kwartaal van 2010 zien we evenwel een stabilisatie van de bestedingen, hetgeen kan duiden op het begin van een voorzichtig herstel. Voor de lange termijn geldt nog steeds de verwachting dat de foodservice markt en dus ook de horeca weer groei laat zien. De consument kijkt kritischer dan voorheen naar prijs en kwaliteit; hij komt gemiddeld genomen minder vaak in de horeca en wil die ‘enkele’ keer verwend worden en volop genieten. Daarnaast zien we dat de consument zich meer laat leiden door zaken die te maken hebben met ‘natuurlijk’ en ‘gezond’. ‘Simpel maar goed’ krijgt steeds vaker de voorkeur boven overdadige luxe. We zien een beweging van ‘toog naar tafel’, waarmee de nieuwe huiselijkheid wordt bedoeld.

proFielen horecaondernemers DE VERNIEUWERS De gasten zijn even weg uit de dagelijkse sleur en vergeten hun zorgen; tijd speelt geen rol. Genieten staat voorop. De menu’s en het productaanbod zijn verrassend, spannend en apart. De gebruikte producten zijn puur, eerlijk en verantwoord. De service is uitstekend, maar niet overdreven. DE GEZELLIGHEIDSBRENGERS De gast wordt verzorgd in een warme, vertrouwde, ontspannen en gezellige sfeer. De service is attent en behulpzaam. De waard kent zijn gasten. De gelegenheid is laagdrempelig, herkenbaar en betaalbaar. Het aanbod in eten en drinken is gewoon goed; tegen een acceptabele prijs. DE PRESTATIEGEDREVENEN Deze ondernemers willen dat de gast graag gezien wordt in zijn zaak en zijn/ haar ervaring zal doorgeven aan anderen. Een snelle, efficiënte service is belangrijk. De horecagelegenheid is luxe en straalt klasse uit. Vaak exclusieve producten. DE ZEKERHEIDSZOEKERS De gast moet hier zichzelf kunnen zijn en een warm thuisgevoel krijgen. De service is dan ook vriendelijk, rustig en niet te persoonlijk. Het aanbod eten & drinken is bekend, vertrouwd en traditioneel, maar wel kwalitatief goed.

Horecaondernemers ingedeeld

Foodstep heeft de horecaondernemer in kaart gebracht. Op basis van de filosofie met betrekking tot de gasten, het productaanbod, het type gastheerschap en de ambities, zijn horecaondernemers in te delen in vier hoofd-

groepen: 1. de vernieuwers (10%); 2. de gezelligheidsbrengers (35%); 3. de prestatiegedrevenen (25%); 4. de zekerheidszoekers (30%). De vernieuwers en de prestatiegedreven ondernemers zijn in de minderheid, maar met hun zaken vaak wel heel bepalend voor de sfeer/het imago van een uitgaansgebied of stadscentrum. Prestatiegedreven ondernemers zijn vaak verantwoordelijk voor de ‘hotspots’ en de trendy zaken. Vernieuwers geven de markt nieuwe impulsen; zij zijn het die de horeca spannend en uitdagend maken. Gezelligheidsbrengers hebben vaak laagdrempelige horecagelegenheden voor ‘gewone’ consumenten; zij zijn als geen ander in staat om consumenten in groten getale weer naar de horeca te lokken. In deze onzekere en moeilijke tijd hebben ondernemers bewust of onbewust de neiging zich meer reactief en in zekere mate conservatief op te stellen. De markt schreeuwt echter om vernieuwers, gezelligheidsbrengers en prestatiegedreven ondernemers. Geef de consument een goede reden om de horeca te herontdekken! De noodzaak is duidelijk, want in de afgelopen twee jaar hebben ongeveer een half miljoen Nederlanders de horeca de rug toegekeerd.

samenwerking

Kruip niet in uw schulp, vanwege de recessie. Probeer op uw geheel eigen wijze een manier te vinden om de consument te verleiden en uit te dagen. Leer van de successen die andere ondernemers boeken en probeer deze te vertalen naar uw situatie. Creëer nieuwe ervaringen; bied uw gasten waar voor hun geld; pas eventueel uw gastheerschap aan; werk vaker samen met andere ondernemers voor meer ‘impact’ (bijvoorbeeld communicatie) of voor ‘groter denken’ (evenementen). Voor meer informatie kunt u contact opnemen met business unit manager JanWillem ter Veer, van Foodstep (j.terveer@ foodstep.com).


• nR 4 - 2010 • 35

d

portret

Hans van der kooij is inmiddels 12,5 jaar werkzaam als sectormanager bij koninklijke Horeca nederland (kHn). de meest schokkende gebeurtenis in deze periode is voor hem - en de sector - de aanslag op de twin towers in new york geweest. tijd voor een terugblik en wat bespiegelingen.

e toekomst van de hotellerie heeft oude wortels teKSt - FranK lindner


hans van d er Kooij Een gewone werkdag begint voor Van der Kooij om half zeven ’s ochtends; een uur later is hij te vinden in het kantoor van KHN in Woerden. De agenda wordt doorgenomen en er wordt een dagindeling gemaakt. Op jaarbasis zet Van der Kooij de helft van zijn werktijd in voor afspraken en overleg met hoteliers en restaurateurs in den lande. De andere helft is voor werkzaamheden en vergaderingen op kantoor. ‘Koninklijke Horeca Nederland is er voor de leden,’ vertelt de jubilerende sectormanager. ‘Hoe meer we buiten komen, hoe beter het voor de leden is.’ Van der Kooij heeft goede connecties met de 1.800 hoteliers en 7.000 restaurateurs die lid zijn van de branchevereniging. ‘Het draait allemaal om de interactie met de leden.’

Hospitaal

De horecabranchevereniging vergelijkt Van der Kooij dikwijls met de ziekenhuiswereld. ‘We hebben 28 regioadviseurs. Zij zijn onze huisartsen. Op kantoor zitten de specialisten; in ons “ziekenhuis”. Onze afdeling intern advies is de EHBO-afdeling. Hier komen dagelijks rond de tweehonderd e-mails en telefoontjes binnen van leden die met vragen en heikele kwesties zitten.’ Koninklijke Horeca Nederland is als branchevereniging nagenoeg uniek in de wereld. Onder één dak zijn alle horecasectoren vertegenwoordigd. In de rest van de wereld werkt men met losse verenigingen voor de diverse deelbranches binnen de horeca.

verandering

Momenteel zit KHN in een transitiefase. We willen meer kennis delen tussen de sectoren. Kennis en informatie wordt daardoor meer toepasbaar en relevant voor de leden. Het moet niet meer zoveel uitmaken of men een hotel, restaurant of café heeft; iedere horeca-

Hoe meer we buiten komen, hoe beter het voor de leden is ondernemer kampt met de moeite die het kost om goed personeel te vinden. De informatie en kennis die KHN verstrekt, wordt aan de ene kant dus meer overkoepelend, en aan de andere kant individueler en indien gewenst op maat gesneden voor ieder desbetreffend lid. ‘We worden “knowledge brokers” die gericht relevante informatie verschaffen. In het komende halfjaar brengen we de dienstverlening naar onze leden op een hoger niveau,’ verklaart Van der Kooij.

‘Ja, ik wil’

Hoe Van der Kooij nu meer dan twaalf jaar geleden sectormanager werd, is opmerkelijk. ‘Esther Roelofs, nu regioadviseur Gelderland, vertelde op haar bruiloft dat ik eens kennis moest gaan maken met toenmalig hoofd afdeling Markt, Sectoren en Economie Joop Goossens. Ik moest hem zeggen dat ik van de vacante positie had gehoord en wilde solliciteren.’ Het werd die dag geen directe open sollicitatie, maar dankzij het informele gesprek was het eerste contact gelegd. Niet veel later kon Van der Kooij aan de slag in zijn nieuwe functie. Het was meteen met de billen bloot en even wennen. Waar Van der Kooij eerst moest beslissen voor één hotel, ging het ineens om de belangen van in die tijd 1.500 hotels. ‘Ik stelde mijzelf de vraag: Hoe kan ik iets betekenen voor de hotelleden? Verenigingsmanagement

vraagt om een andere kijk dan hotelmanagement. In plaats van operationeel denken moet je via een heel andere dimensie leren kijken. Het ging ineens over onderwerpen als sociale zekerheid en werkgelegenheid voor de hele sector.’ Van der Kooij heeft de sector de afgelopen 12,5 jaar wel zien veranderen. De hotellerie is veel professioneler geworden en tevens grootschaliger. Daarbij is de dienstverlening wel wat weggezakt, hetgeen uiteraard een negatieve ontwikkeling is. Van der Kooij: ‘Gasten klagen tegenwoordig ook eerder; ze zijn mondiger geworden. En met de “reviews” op internet wordt slechte dienstverlening veel eerder en meer zichtbaar voor iedereen.’ Daar besteden we steeds meer aandacht aan.

toekomst

Op 11 september 2001 maakten aanslagen in New York een einde aan de hoogtij die de hotelbranche toen beleefde. ‘We hadden een regio-overleg bij Hotel Smits in Utrecht, toen ik een sms kreeg van mijn vrouw Gaby,’ vertelt Van der Kooij. ‘Vervolgens zetten we de televisie aan en zagen we hoe de aanslagen zich voltrokken. Die middag hebben we niets meer over de hotellerie gezegd, maar we dachten wel allemaal direct aan de gevolgen voor het internationale zakelijke reisverkeer en toerisme.’ De toekomst van de hotellerie ziet er, volgens Van der Kooij, over 12,5 jaar grofweg hetzelfde uit als nu - en als 12,5 jaar geleden. ‘De sector is meer dan tweeduizend jaar oud, met direct al een overboeking, waardoor een echtpaar met kindje hun heil moesten zoeken in een schuur. De hotellerie is en blijft in essentie hetzelfde. Toen en nu. hospitality management

• nR 4 - 2010 • 37

portret Het is een relatief traditionele branche. Men wil altijd een goed bed en een goede gastheer aantreffen. De verandering in de branche zit in het inpassen van technologische innovaties. Er komt daarbij een nog duidelijkere nadruk te liggen op wellness en wellbeing. Kamers die de gasten middels sensoren scannen en advies geven over bloeddruk en het eetpatroon voor die dag.’ Duurzaamheid is volgens Van der Kooij ook een speerpunt voor de hotellerie en restaurantsector voor de komende jaren. Duurzaamheid in de bedrijfsvoering, maar ook duurzaamheid (wellbeing) van de gast.

navolging

Het meest trots is de sectormanager op het werk dat hij samen met het sectorbestuur heeft verzet om tot de Nieuwe Hotelclassificatie (NHC) te komen. ‘Daar zit drie jaar voorwerk in. En ieder jaar stellen we bij en overleggen we met hoteliers wat er beter kan en moet. De NHC is een goed voorbeeld van hoe we samen met onze betrok-

Duurzaamheid is een speerpunt ken leden kijken wat er speelt, dat we hieraan samen werken en dat KHN “buiten komt”. We doen het samen met onze betrokken leden. We zijn best trots dat ons werk aan de NHC in Europa veel navolging heeft gekregen.’ De grootste uitdaging voor Van der Kooij, de komende jaren, hoe hoteliers om kunnen gaan met de boekings- en reviewwebsites. ‘Aangesloten zijn bij een boekingsite is op zich prima, maar er worden behoorlijke marges bij het hotel weggehaald. Dit gaat onder meer ten koste van de innovatiekracht van een hotel. Boekingssites leveren vaak ook geen nieuwe vraag vanuit de markt op.’ De schoen wringt een beetje, meent Van der Kooij. ‘Een hotelier moet altijd lager met zijn prijs kunnen gaan op zijn eigen website,

wie is hans van der Kooij? Hij werd de eerste keer afgewezen voor de hotelschool, vanwege te weinig horeca-ervaring. Kwam een jaar later terug ‘met bagage’ uit de cruisewereld, waarin hij veel werkervaring opgedaan had. Doorliep van 1983 tot 1986 de Hoge Hotelschool in Den Haag. Werkte hierna onder meer als banquet salesmanager in Hotel Huis ter Duin en als salesmanager in Hotel Theater Figi Slot Zeist. Heeft geen drang om ooit terug naar ‘de werkvloer’ van een hotel te gaan. Het verenigingsmanagement boeit hem meer. Staat zaterdag een uurtje later op dan door de week, om op tijd langs het hockeyveld te staan om zijn jongste dochter Emma (6) aan te moedigen. Zijn oudste dochter Suzanne (10) heeft ook een passie voor de horeca, wil alles graag zien, maar weet nu al wel dat ze medicijnen wil gaan studeren en dan een zakcentje verdienen in een restaurant. Van der Kooij wilde zelf vroeger graag brandweerman worden, of piloot in de burgerluchtvaart. Hij heeft diverse vliegcursussen en lessen gevolgd voordat de hotellerie aan hem trok. Van der Kooij houdt werk en privé in de weekeinden graag zoveel mogelijk gescheiden, maar voor ‘bloedspoed’ is Van der Kooij altijd bereikbaar. ‘Met de iPhone hebben we ons kantoor altijd bij de hand.’ Hij huurt op vrije dagen graag een sloep om met het hele gezin een dagje te varen in de omgeving van IJsselstein. maar dat mag niet van de boekingssites; die leggen daar dikwijls sancties op. We zijn nu bezig om een plan te maken waarin duidelijk staat wat de voor- en nadelen zijn van aansluiting zoeken bij een reserveringswebsite. Een hotelier is zelf verantwoordelijk voor zijn acties, maar het is de taak van KHN om hem hierin te ondersteunen en te helpen met het kiezen van het juiste distributiemanagement.’


sector hotels

over overvallen net zoals elke verkeersdeelnemer een kans loopt op een verkeersongeluk, loopt elke hotelier het risico om overvallen te worden. de afgelopen weken zijn in de regio den Haag en rotterdam zeven hotels overvallen. dat bracht mij ertoe om het overvalprotocol weer eens onder de aandacht te brengen bij mijn personeel. Frans hazen VooRZItteR SeCtoR HoteLS KonInKLIJKe HoReCa neDeRLanD

Op initiatief van de overheid is een Taskforce Overvallen opgericht; KHN neemt daarin deel. Meer samenwerking tussen politie, Openbaar Ministerie, gemeenten en ondernemers moet leiden tot minder overvallen. Gelukkig zien we dat het aantal overvallen landelijk, de eerste helft van dit jaar, in de gehele horecabranche, ten opzichte van dezelfde periode in 2009 is gedaald met 13%; bij hotels zelfs met 29%. Uiteraard heb je niets aan deze getallen, als je net met een overval te maken hebt gehad. En het is moeilijk om te anticiperen... We weten dat veel overvallers niet al geruime tijd met hun plannen rondlopen; zij bedenken pas ‘s ochtends dat een overval ‘een goed idee is’. Dat betekent dat zij vaak slecht voorbereid zijn, en heel onzeker. Een overvaller kiest normaal gesproken een locatie, waarvan hij denkt dat er een grote buit te halen is. Als hotel wil je echter geen vesting maken van je bedrijf. Het blijft permanent zoeken naar de juiste balans tussen veiligheid en gastvrijheid.

adviezen: •

• • • • •

Volg vaste procedures en bespreek die regelmatig met uw personeel; maak ze met name bewust van de ‘kwetsbare momenten’. (Het ophalen/wegbrengen van geld; het opmaken van de kas...) Afromen van contant geld voorkomt een grote buit. Vertel uw gasten duidelijk dat zij elektronisch kunnen betalen; stimuleer elektronisch betalen. Maak gebruik van kluizen met tijdsvertraging. Leeg regelmatig de automaten. Neem veiligheidsmaatregelen. Laat u adviseren door een deskundige. Misschien is het zinvol om camera’s te installeren die vastleggen wie uw zaak betreden. Een expert geeft u advies over de meest effectieve plekken voor die camera’s.

raak!

Tijdens een overval is het werken met vaste procedures - die regelmatig worden getraind - van groot belang. De RAAK-formule blijft makkelijk in het geheugen van personeel hangen en vergroot de kans op een goede afloop voor het personeel. • Rustig blijven. • Accepteer dat de overvaller de macht heeft. • Afgeven wat de overvaller wil hebben. • Kijk heel goed en bewust naar het uiterlijk en de eigenschappen van de overvaller. Wilt u zich opgeven voor de KHN Thematour Veiligheid? Kijk op: www.khn.nl/thematoursveiligheid. Raadpleeg de checklist overvallen op hotels via www.khn.nl/checklistovervallen.

protocollen

Het honderd procent voorkomen van een overval is onmogelijk, maar je kunt wel degelijk maatregelen nemen om de kans een stuk kleiner te maken. Ik raad iedere hotelier dan ook aan om het onderwerp veiligheidsprotocollen met regelmaat op de agenda van het personeelsoverleg te zetten. Alert blijven is de boodschap en de kracht zit in de herhaling. Daar horen concrete preventieve maatregelen bij, zoals niet de achterdeur opendoen om te gaan roken, maar ook concrete tips met betrekking tot ‘hoe te handelen’ tijdens een overval. Professioneel handelen voor en tijdens een overval verhoogt de kans op een goede afloop.


KonInKLIJKe HoReCa neDeRLanD BeHaRtIgt De CoLLeCtIeVe en InDIVIDUeLe BeLangen Van 20.000 PRoFeSSIoneLe HoReC aonDeRnemeRS DIe aLS Dé gaStHeeR Van De S a m e n L e V I n g S ta a n V o o R K W a L I t e I t.

advertorial

grOHe Watercare

®

Meer dan alleen maar een filosofie noem het groen, noem het duurzaam. groHe heeft het milieu in ieder geval tot essentieel onderdeel van haar strategie gemaakt. Het huidige assortiment van GROHE is niet zomaar tot stand gekomen. Daar zit zeventig jaar onderzoek, ontwikkeling, productie en ervaring achter. De kwaliteit van GROHE is inmiddels de internationale standaard geworden. Ook heeft zij een aantal unieke technologische innovaties op haar naam staan. Productclaims die alles te maken hebben met duurzaamheid.

groHe e-varianten

GROHE heeft, met name voor gebruik in projecten, een aantal douches, wastafelen keukenkranen uitgevoerd in de zogenaamde E-variant. Deze producten hebben ongeacht de waterdruk een maximale doorstroming van slechts 5,8 liter per minuut! Het douchecomfort blijft behouden door de exclusieve GROHE DreamSpray® technologie. Zodra het water de sproeikop bereikt wordt het onmiddellijk gelijkmatig over de sproeigaatjes verdeeld. Dit resulteert in een optimaal straalpatroon, zelfs bij een lage doorstroming. Bij een wastafelkraan is het verschil tussen een doorstroming van 12 of 5,8 liter per minuut voor de gebruiker nauwelijks merkbaar. Het levert alleen wel een enorme besparing op. Een compleet overzicht van GROHE E-varianten vindt u op www.grohepro.nl, GROHE WaterCare®.

Bespaar duizenden euro’s

Grootverbruikers zoals hotels, zorgcentra, ziekenhuizen, kantoorgebouwen en scholen kunnen duizenden euro’s per jaar besparen op hun waterverbruik.

groHe en green key

Green Key is het keurmerk voor milieuvriendelijke bedrijven in de toerisme- en recreatiebranche. De Green Key is letterlijk het symbool, waaraan kwaliteitsbedrijven

te herkennen zijn. Gasten kunnen rekenen op maximaal comfort tijdens hun verblijf met zorg voor natuur en milieu. Het op een spaarzame manier omgaan met water is een van de speerpunten binnen de normering. GROHE biedt onder andere met de GROHE EcoJoy™ E-kranen en douches producten aan die voldoen aan de eisen voor de bronzen, zilveren of gouden Green Key. Dit alles met maximaal behoud van comfort voor de gebruiker.

de voorbeeld case Hotel: Bezetting: Waterdruk:

wastafelkraan Standaard GROHE EcoJoy E Besparing Handdouche Standaard GROHE EcoJoy E Besparing totale besparing

100 bedden 342 dagen per jaar 3 bar Maximale doorstroming (ltr/min)

Waterkosten: Wastafelkraan: Douche: Jaarlijks verbruik (ltr)

12 5,8

2.462.400 1.190.160 1.272.240

18 5,8

6.771.600 2.181.960 4.589.640

€ 1,60 p/m3 6 min./p.p./per dag 11 min./p.p./per dag Jaarlijkse besparing (€)

2.035,60

7.343,40 9.379,00*

* Zonder de besparing op kosten voor energie en rioolheffing. De kosten voor energie zijn vele malen hoger dan die voor water. Dus samen met de kosten voor rioolheffing kan er nog een aanzienlijk hoger bedrag bespaard worden.

tijdloos

k

in het centrum van Maastricht staat het voormalige kruisherenklooster. de vijftiende-eeuwse orde van de kruisheren was de eerste bewoner van dit grootse gotische complex. na de verdrijving van de kruisheren in 1797 werd het complex, tijdens de franse revolutie, als munitiedepot en kazerne gebruikt. eind negentiende eeuw leefde het kruisherenklooster weer even op als rijkslandbouwproefstation, maar toen de onderzoekers en wetenschappers verdwenen waren, verpauperden de gebouwen snel. camille oostwegel riep eind 2000 het verval een halt toe; hij besloot de gebouwen van de ondergang te redden. na een grondige restauratie werd het complex omgetoverd tot een luxueus en eigentijds designhotel, met respect voor het rijke verleden.

ruisherenhotel Maastricht


Kent u ons nog niet ? Invast Hotels adviseert en bemiddelt op professionele bij ontwikkeling, aankoop, verkoop en contractvorming voor vastgoedondernemingen en hotelexploitanten in Nederland. Onze activiteiten zijn:

Aan- en verkoop hotel vastgoed Aan- en verkoop hotel exploitaties Aan- en verhuur hotels Advies exploitatiecontracten Waarderingen (WOZ) Mocht u ons nog niet kennen nodigen wij u uit om met ons nader kennis te maken. Waarom …? Wij zijn van mening dat een persoonlijke kennismaking een goede start is voor een samenwerking. Ook al heeft u nu nog geen concrete plannen. Drs Bastiaan Driessen MRE of Carla Kempen BBA staan u graag te woord op 070-3385833.

Statenlaan 59

T lefoon (070) 338 58 33 Te

Postbus 17179

[email protected]

2502 CD Den Haag

www.invasthotels.com

F&B reportage

44 • hospitality management • NR 4 - 2010

aF&bm social event 2010

ode aan het goede leven

Met overal hoogwaardig en Bourgondisch eten en drinken, is het logisch dat de association of food & Beverage Management (af&BM) dit jaar de limburgse hoofdstad Maastricht heeft uitgekozen voor het jaarlijkse social event. teKSt - FranK lindner

Het laatste weekeinde van juni is zomers warm. De airconditioning in de trein kan haast niet opboksen tegen de buitentemperatuur. De geelblauwe intercity passeert menig station. Mensen stappen uit en in; een elektrisch fluitje geeft aan dat we verder moeten. Heel duidelijk maakt de harde Hollandse tongval plaats voor zachte en vriendelijkere spraakaccenten. De trein houdt stil bij het eindpunt van de reis, Maastricht.

op zoek naar inspiratie

Met een recordopkomst van 82 personen wordt ingecheckt in het viersterren Amrâth Grand Hotel De l’Empereur. Aan het begin van de avond is er een borrel in Hotel-café De Poshoorn. Het blijkt een uitstekende plek te zijn om af te kicken van de dagelijkse beslommeringen op het werk; al wordt er natuurlijk ook over werk gesproken, want ‘werk’ is hetgeen de aanwezigen tijdens dit weekeinde van de AF&BM bindt en boeit. De tachtig F&B-professionals, hoteliers, toeleveranciers, founding partners en alle metgezellen willen zich dit weekeinde laten inspireren door hetgeen Maastricht op F&B-gebied te bieden heeft.

fier

Hiervoor is met uiterste zorg een indrukwekkend programma opgesteld waar de organisatie met recht trots op mag zijn. Richard Francke, voorzitter van de AF&BM vertelt: 'We zijn dit weekeinde met vijftig leden en partners, en onze founding partners en hun metgezellen. Maar van de verschillen tussen sponsoren en leden is weinig te merken, want iedereen is op zijn of haar manier bezig met eten, drinken en gastvrijheid.' Francke heeft gelijk. Er vinden amicale begroetingen en omhelzingen plaats wanneer men elkaar ziet - in plaats van stijve handjes. Na de 'onthaast-borrel' wordt er drie gangen met begeleidende wij-

Het programma is indrukwekkend nen gegeten bij Brasserie FLO. Dit concept, met duidelijke wortels in het Parijse brasseriedenken, breidt zich in aardig rap tempo uit in de Nederlandse horeca. Inmiddels bevinden zich FLO-vestigingen in Amsterdam, Eindhoven en Maastricht. Het schijnt zelfs zo te zijn dat het management uit Parijs hier komt kijken hoe goed het gaat met het ‘filiaal’ in Maastricht.

actief betrokken

Ook het ledenaantal van de AF&BM groeit gestaag door. En de clubleden raken steeds actiever betrokken bij hun vereniging. Dat komt mede door de activiteiten die het bestuur van de AF&BM jaarlijks opzet. Vast op de jaaragenda: vijf inhoudelijke themabijeenkomsten (zie kader), een Nieuwjaarsdiner met partners en het Social Event. De AF&BM telt nu een kleine honderd leden en is een vereniging met ware en betrokken F&B-professionals en dito founding partners.

langs de horeca van maastricht

Opgedeeld in een aantal groepen verspreiden de aanwezigen zich zaterdagochtend over de stad. Onze groep wordt vaardig en op volle snelheid geleid door Cor Halmans, een geboren en getogen Maastrichtenaar. Op volle snelheid, en met een goede dosis humor, leidt hij ons langs alle bijzondere horeca-adressen en monumentale panden. Halmans vertelt ons uiteraard over De l’Empereur, waarvan we nu weten dat het pand dateert uit 1902 en in Jugendstil is opgetrokken. Vroeger zat in het gebouw onder meer een casino. De ramen op de begane grond zitten hoog in de muur, zodat het gepeupel niet kon zien hoe de rijken hun geld vergokten. De tour komt verder onder meer langs Hotel Beaumont, het Eden Design Hotel Maastricht, het Crowne Plaza, Restaurant “O”, Les Marolles, Tapasbar Mas y Mas, designhotel Zenden, en Hotel-Restaurant Derlon.

sterrenstad

Halmans wijst ons op de vijf Michelinsterren van de stad, met in de Sint Bernardusstraat Tout a Fait en Toine Hermsen. Gemeten naar het aantal burgers telt Maastricht de meeste Michelinsterren per inwoner van Nederland. We glippen ook vast even langs Beluga, waar het AF&BM-gezelschap die avond mag aanschuiven voor een exclusief diner van de brigade van Hans van Wolde. Uiteindelijk komen op we het Onze Lieve Vrouwenplein, waar Cor Halmans in verband met de tijd noodgedwongen zijn laatste informatie geeft. 'Van de gemeente moeten alle terrassen uitgerust zijn met rotanstoelen. Waarom? Om een luxe en mediterrane uitstraling te krijgen. Aan het einde van het seizoen worden alle stoelen verzameld en gerepareerd.' Maar hoe herken je op een groot terras op een van de pleinen bij welke zaak je nu eigenlijk gaat zitten? Zeker als de gemeente Maastricht zeer strikte regels hanteert in verband met buitenreclame. 'De kleuren van de tafelkleedjes komen overeen met die van de luifels van de horecazaken,' legt de gids afscheid nemend uit. hospitality management

• nR 4 - 2010 • 45

F&b reportage

Boerse tomatensoep, allerhande mooie broodjes met Limburgse streekproducten en uiteraard een wijnproeverij met de wijnen uit het assortiment van Thiessen.

perfecte harmonie

oud en nieuw

‘Thiessen Wijnkoopers sedert 1740’ staat op de gevel van het statige pand van het wijnhuis in hartje Maastricht. We worden in de opening van de poort enthousiast verwelkomd door Marcel Mourmans, die sinds een jaar of zeven eigenaar is van de wijnonderneming. In de afgelopen jaren is er veel veranderd, maar nog steeds koopt Thiessen wijn in bulk in, voedt deze op en bottelt zelf. De kelder beslaat een ruimte van 1.200 vierkante meter. Daar willen we meer van weten, dus we dalen af… Langs flessen, vaten en beeldjes van beschermheiligen van het edele druivenvocht komen we in de presentatiezaal. Voorbij deze zaal bevindt zich een kelder die dateert uit de 14e eeuw. Via een doorgangetje aan de linkerzijde komt men in de kelderruimte die voorheen bij de buren hoorde. Nu heeft Thiessen er een moderne en prachtige champagnebar van gemaakt. Oud ontmoet nieuw.

over ondernemen

Het gezelschap van de AF&BM is hier echter voor de presentatie van Marcel Mourmans (74), oprichter van Mora. Hij vertelt over zijn loopbaan van slagersjongen in de winkel van zijn vader tot multinational. Mourmans geeft zelden voordrachten, maar hij wil graag de F&B-professionals deze middag toespreken over ondernemerschap. De Belangrijkste lessen van Mourmans zijn: je moet de beste willen zijn; je moet een goed product maken met een goede prijs-kwaliteitverhouding en een hoge kwaliteit; je moet willen buffelen en strijden voor je succes; je moet goed en veel communiceren met je werknemers en geen manager in een ivoren toren worden, en je moet opereren in een nichemarkt waar nog geen ‘grote jongens’ actief zijn. Na de zeer gewaardeerde toespraak begeeft het gezelschap zich naar het daglicht waar in de patio een Limburgse lunch wordt geserveerd.


De zaterdagavond is voor velen het hoogtepunt van het tot dan al zo inspiratievolle weekeinde. Vijf gangen dineren bij Beluga. De brigade levert een topprestatie. Zowel in de keuken als in de zaal. Het gezelschap heeft het restaurant vanavond exclusief tot zijn beschikking en geniet vooraf van oogstrelende amuses zoals rood op rood van bietjes, Chef’s Special (2000) en Kaviaar Surprise (2010). Als voorgerecht komt een tartaar van hamachi met een beignet van anjovis, structuren van groentes en een crème van yuzu. Vervolgens een tussengerecht van een oogstrelende en prachtig contrasterende heldere karamelcilinder met krabvlees, kaviaar en crunch van inktviskroepoek. Zoet, zuur en zout in perfecte harmonie. Als entremet een jonge rode mul met lardo. Daarbij zure klaver, tweemaal structuren van artisjok en een kumquatsaus. Dan het hoofdgerecht: zacht gegaarde kalfsrug en een stukje krokante kalfsschenkel. Erbij een rood bietje en aardappelcrème. Fijngesneden boontjes, verwerkt in de eigen jus van het kalf. Als klap op de vuurpijl: buiten op het terras van Beluga een prachtig dessertbuffet, met een mooie kaastafel. Zondag nog een laatste ontbijt en uitchecken. Om vervolgens vol van inspiratie en nadere kennismaking weer af te reizen naar een ieders plaats van vertrek.

meer foto’s zien? kijk op:

www.hospitality-management.nl/dossier/afbm-social-event/

de aF&bm nodigt u uit! Richard Francke en het bestuur van de AF&BM nodigen alle lezers van Hospitality Management uit om eens een kijkje te nemen op www.afbm.nl. ‘Er staan voor dit jaar nog een aantal zeer interessante themabijeenkomsten op het programma voor F&B-professionals. Geïnteresseerden die tot de doelgroep behoren kunnen vrijblijvend een van de volgende bijeenkomsten bijwonen. Graag tot dan.’ Maandag 20 september 2010, Hospitality en de kracht van de media. Dagvoorzitter: Charles Groenhuijsen. Locatie: Beeld en Geluid Hilversum. Maandag 8 november 2010, Inspirerend leiderschap. Hoofdspreker: Ben Tiggelaar. Locatie nnb. woensdag 15 december 2010, Themabijeenkomst en Kerstborrel. Onderwerp en locatie nnb. www.afbm.nl

2011

Alles weten over hotellerie? ga naar de website

HOSpitAlity-mAnAgement.nl en schrijf u in voor de nieuwsbrief!

Heeft uw hotel de beste Housekeeping? Doe mee aan Keeping Up 2011 en zet Housekeeping op de kaart! www.keepingup.nl

Focus

nederlAndSe HOtellerie rijp VOOr Het mAnAgementcOntrAct? een in het oog springende ontwikkeling in de hotelbranche wereldwijd is het afstoten van onroerend goed door grote internationale ketens. Meer en meer wordt hier het zogenaamde ‘asset-light’-model gevolgd, waarbij de operator het pand verkoopt en terug huurt (sale and lease back), of zich door de eigenaar laat inhuren om het hotel te exploiteren op basis van een managementcontract (sale and manage back). t e K S t - l i s e t t e s p i e r e n bu r g & ro b va n g i n n e K e n

Voor veel partijen is hotelvastgoed een acceptabele investering geworden, terwijl ook de kennis van de branche en de bijbehorende risico’s bij deze investeerders is toegenomen. Over de gevolgen voor de ketenhotellerie in Nederland is nog niet veel bekend. Zal het aantal Nederlandse hotels, dat op basis van een managementcontract wordt gerund, toenemen, in navolging van de Verenigde Staten? Gaan Nederlandse ketens ook dergelijke contracten sluiten? Accepteren Nederlandse investeerders in onroerend goed wel managementcontracten? Zijn er andere (tussen)vormen denkbaar? Veel vraagtekens, dus reden genoeg om een onderzoek op te zetten. Er is gekozen voor een kwalitatief onderzoek volgens de Delphi-methode (zie kader). In dit onderzoek was sprake van drie verschillende soorten hotelexperts: eigenaren en investeerders, hoteloperators en ‘derden’ (consultants, bankiers, juristen et cetera). Hieronder worden de resultaten van het onderzoek in een aantal thema’s samengevat.

meer managementcontracten?

In een aantal publicaties is de afgelopen jaren de suggestie gedaan dat ook in Nederland het aantal managementcontracten zal toenemen. Een aantal stellingen die we aan de experts hebben voorgelegd, testten direct of indirect deze hypothese. De reacties maken duidelijk dat de Nederlandse hotelmarkt een aantal specifieke kenmerken heeft; kenmerken die ervoor zorgen dat de hypothese niet zomaar geaccepteerd kan worden. Om te beginnen is er het schaalargument: Nederland telt relatief veel kleine hotels (minder dan 100 kamers). Voor dit soort hotels is een managementcontract financieel niet haalbaar. Veel van deze hotels hebben zich op marketinggronden al aangesloten bij een franchiseformule. Daar waar sprake is van een trend naar schaalvergroting, zou dit wel tot een toename van het aantal managementcontracten kunnen leiden. Maar in de praktijk gaat het volgens deelnemend expert Rob Bakker (ING) toch vaak om casussen waarbij de activa in handen blijven van de operator, zodat ook hier


meestal de keuze op franchising zal vallen. Franchising, en niet zozeer het managementcontract, wordt daarom door de experts gezien als de belangrijkste eigendomsconstructie van de toekomst. Dan is er natuurlijk nog de vraag of Nederlandse investeerders – of hun financiers - bereid zijn om in plaats van een (vast of variabel) huurcontract, een managementcontract, met bijbehorend ondernemersrisico, te accepteren. Hierover ontstond bij de experts geen consensus (zie het kader Dissensus), zodat op basis van hun uitspraken niet zomaar een stijging van het marktaandeel managementcontract-hotels verwacht mag worden.

‘Brands’

Uiteraard zijn er ook argumenten vóór meer managementcontracten, zoals nieuwe regels omtrent de International Financial Reporting Standards (IFRS). Beursgenoteerde hotelexploitanten mogen het onroerend goed niet meer op de balans opnemen en

hotelKetens & vastgoed ook huurcontracten zijn, tenminste voor de grote internationale ketens, geen optie. Een (kleine) groei zou dus mogelijk zijn als we veronderstellen dat deze ketens nog interessante locaties in Nederland kunnen vinden. Dit brengt ons op een andere, meer commercieel gerichte benadering van de onderzoeksvraag. ‘Interessante locaties’ dient vooral te worden geoperationaliseerd als ‘ruimte bieden voor een groot hotel op een voor de internationale gasten relevante locatie’. In eerste instantie leek het panel hier beperkte ruimte voor groei te zien: Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zijn interessante steden en de markt is daar al verzadigd. In de afsluitende ronde, een fysieke bijeenkomst met een beperkt aantal experts op de NHTV, werd Maastricht als potentiële vierde stad toegevoegd. Ook werd gesuggereerd dat exploitatie in dergelijke secundaire locaties door een van de secundaire labels (Courtyard by Marriott, Hilton Garden Inn) zou kunnen plaatsvinden. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat een aantal niet-Amerikaanse ketens zich meer en meer richt op managementcontracten, naast koop- en leaseconstructies. In secundaire locaties zal waarschijnlijk wel sprake zijn van lagere performancegaranties.

transparantie

Een gevoel dat sterk uit alle rondes naar voren komt, is het verlangen om het simpel te houden; het streven naar overzichtelijkheid. Daar waar in sommige markten sprake kan zijn van verschuivingen in de machtsverhouding tussen eigenaar en operator, lijkt het soms logisch om af te wijken van de standaard huur- of managementcontracten. Dit leidt in de ogen van het panel eerder tot een toename van de onduidelijkheid dan tot maatwerk. Als alternatief voor het managementcontract werd in de eerste ronde van het onderzoek een constructie genoemd, waarbij de operator de eerste jaren op basis van een huurcontract werkt, waarna bij bewezen winstgevendheid, wordt overgestapt op een managementcontract. Deze constructie werd door de meeste experts echter afgewezen, door Rob Bakker (ING) zelfs omschreven als ‘een loterij zonder nieten’ voor de investeerder. Deze heeft dan immers de eerste jaren een gegarandeerde opbrengst en krijgt daarna de winstgevende exploitatie in de schoot geworpen. Hieraan zou eventueel tegemoet kunnen worden gekomen door varianten waarbij sprake is van een boete, dan wel het betalen van goodwill, in geval de investeerder het huurcontract wil omzetten naar een managementcontract. Over het algemeen zijn de experts het er over eens dat bij aanvang van een contract de investeerder en operator alle relevante risico’s in kaart moeten brengen en waarderen, en op basis daarvan een overeenkomst sluiten; hetzij huur-, hetzij managementcontract. Geen wijzigingen gedurende de looptijd, dus.

de auteurs Lisette Spierenburg is werkzaam als deskmanager frontoffice bij NH Atlanta Rotterdam en behaalde deze zomer haar bachelor in Business Administration aan de Academy of Hotel Management van NHTV. Rob van Ginneken is als docent Finance & Accounting verbonden aan deze opleiding. Beiden zijn geïnteresseerd in corporate governance en eigendomsverhoudingen in de hotellerie.

Een andere mogelijkheid die vrijwel panelbreed wordt afgewezen, is een financieel-hybride constructie, waarin de exploitant een deel van het benodigde eigen vermogen inbrengt. Dat is wellicht op de korte termijn een aantrekkelijke optie voor investeerders die zich geconfronteerd zien met lagere loan-to-value ratio’s, maar als er één stelling was waarover de experts het eens waren, dan was het wel deze. Een constructie als deze leidt alleen maar tot onduidelijkheid

Niet het managementcontract, maar franchising wordt gezien als de belangrijkste constructie over de rollen over en weer en dus tot een moeizame(re) besluitvorming. Bovendien zullen de exploitanten, als ze gevraagd worden mee te doen in het risicodragend kapitaal, minder bereid zijn tot het afgeven van resultaatgaranties, of simpelweg een hogere fee eisen.

specialisatie

Het asset-light model is een voorbeeld van specialisatie: de operator beseft dat hij niet altijd ook de eigenaar van het vastgoed moet zijn. Trekken we dit door, dan zouden extreme modellen mogelijk zijn, waarbij a) het onroerend goed, b) het eigendom van de exploitatie, c) het management en d) het eigendom van het merk elk in andere handen zijn.

de methode De Delphi-methode is een kwalitatieve onderzoeksmethode die vaak wordt ingezet voor het doen van lange termijn voorspellingen. Het centrale idee is, dat een groep deskundigen, die als leden gebruik kunnen maken van elkaars kennis en inzichten, in staat is om betrouwbare uitspraken te doen over de toekomst. Bij een Delphi-onderzoek is vaak een ‘heterogene’ groep experts betrokken. Dat wil zeggen, ze zijn experts op verschillende vlakken van het te onderzoeken probleem. Is de centrale onderzoeksvraag bijvoorbeeld ‘Wat is de prijs van een vat Brent-olie in 2030?’, dan zullen oliehandelaren, geologen, economen, ingenieurs en milieudeskundigen kunnen bijdragen aan de uiteindelijke groepsvoorspelling. Gedurende het onderzoek blijven de experts anoniem; ze wisselen hun standpunten en argumenten uit via de onderzoekers. Dit vindt plaats in een aantal rondes: de experts reageren dus in eerste instantie op door de onderzoekers gevormde stellingen, in een tweede ronde zijn alle antwoorden en de onderbouwing ervan (anoniem) voor iedereen te zien en wordt vervolgens opnieuw gevraagd op de vragen te reageren. Dit proces wordt een aantal keren herhaald. In een ‘klassiek’ Delphi-onderzoek is de doelstelling te komen tot consensus op de vraagstelling, met andere woorden: tot een door de hele groep gedragen toekomstvoorspelling.


• nR 4 - 2010 • 49

hotelvastgoed Veel experts zien wel een dergelijke trend richting specialisatie, zoals bij de vooral in de VS opererende white label management bedrijven. Deze ‘hebben geen agenda om een merk te ontwikkelen. Zij verdienen hun geld met het managen van hotels, niet met het exploiteren van een merk,’ zegt Leon Dijkstra (Eden Hotel Group).

White label managementbedrijven kunnen een belangrijke concurrentiefactor worden Dijkstra ziet dergelijke operators uitgroeien tot een belangrijke concurrentiefactor in de Nederlandse ketenhotellerie. De experts wijzen verder op de nadelen van verdere specialisatie. Zo is daar allereerst de kwetsbaarheid c.q. het hoge risicoprofiel van de partijen in dergelijke modellen. Daarnaast wordt het lastig om de baten te verdelen: vier partijen willen geld verdienen, maar wie krijgt wat? En misschien wel nog belangrijker: wie krijgt het voor het zeggen? Expert Joost Mees (MD Hotel Investments) noemt een constructie die in

dissensus Bij een aantal stellingen leidde de Delphi-methode niet tot consensus te bereiken: de experts werden het niet eens. Een aantal experts is van mening dat de looptijd van het managementcontract, onder invloed van sterkere investeerders, zal afnemen. Evenveel experts zijn het hiermee niet eens. Enkelen stellen zelfs dat ook investeerders, als zij zekerheid zoeken, gebaat zijn bij een langere, in plaats van een kortere contractduur. Een aantal experts is van mening dat alleen de minder sterke hotelmerken genoegen zullen moeten nemen met een kortere contractsduur. Waarschijnlijk zullen in ieder geval vaker voorwaarden (exit clausules) zullen worden ingebouwd om het contract eerder te beëindigen als de operator slecht presteert. In een ideale wereld, zo geven verscheidene experts aan, zijn zowel de eigenaar als de exploitant gebaat bij een zo lang mogelijke looptijd, en zullen zij daar allebei naar streven. ‘Strong brands will thrive, weak brands will die.’ Karl Bieberach-Dieleman (Starwood) citeerde zijn voormalige CEO, Barry Sternlicht. Hoe sterker de hotelketen, hoe duurder het kan zijn om met de keten in zee te gaan, ongeacht de kennis van de belegger. Het bedrijfsrisico is dan immers lager en het verwachte rendement hoger. Bieberach-Dieleman: ‘You get what you pay for.’ Een mogelijke uitzondering is een locatie die een keten om strategische redenen graag aan het portfolio zou willen toevoegen. In dat geval zul je als keten wellicht eerder genegen zijn genoegen te nemen met een lagere fee, of zelfs - in bepaalde gevallen - bereid zijn om garanties te bieden, of andere soorten van (krediet)ondersteuning. Maar niet alle expert zijn het daarmee eens. De vergoedingen en garanties zullen meer prestatiegericht zijn, ook bij de sterkere hotelmerken. In de woorden van Albert Roebersen (Accor): ‘Er zou wel eens een verandering kunnen komen waarbij een lager [fee]percentage van de top line komt en een hoger percentage van de lines below.’ Wanneer er sprake is van onbekendheid met een bepaalde sector, zal de belegger hogere garanties eisen, ongeacht de keten. De experts zijn het niet eens over de bereidheid van Nederlandse investeerders om in iets anders te investeren dan in vaste huurcontracten. Menig expert meent dat Nederlandse investeerders (nog steeds) afkerig zijn van de risico’s die het eigendom van een hotelexploitatie met zich meebrengt. Daarnaast speelt dat banken terughoudend zullen zijn met financieren, omdat het onroerend goed, vanwege de hoge functionele specificiteit van een hotelgebouw, bij onvoldoende resultaten lastig door te verkopen is. Desondanks tekent zich een kleine meerderheid af van experts die denken dat lokale investeerders langzaam maar zeker zullen gaan kiezen voor variabele huurovereenkomsten en dat deze constructie een gedegen alternatief kan zijn voor het managementcontract, dat nog een brug te ver is voor veel lokale investeerders. Een beperkt aantal experts vindt ieder onderscheid tussen Nederlandse en buitenlandse investeerders achterhaald. ‘Dutch and foreign investors are currently aligned in their investment appetite,’ aldus Erik Jacobs van Morgan Stanley Real Estate. Uit het onderzoek komt naar voren dat sommige experts een variabel huurcontract met garanties als uitwisselbaar zien met een managementcontract. Toch verwacht de meerderheid van de experts dat voor internationale operators alleen het managementcontract een acceptabele eigendomsvorm is, vooral vanwege de nieuwe IFRS regels.


Duitsland voorkomt en die hij de ‘sandwich bridge’ constructie noemt. Een dergelijke constructie is een oplossing voor een operator die vanwege accountingregels niet mag huren – en wellicht ook voor een investeerder die het ondernemersrisico van een managementcontract niet wenst te accepteren. Een derde partij vormt als het ware een brug tussen beide partijen door het pand van de eigenaar te huren en het management uit te besteden aan de operator. De derde partij is in deze gevallen bekend met de eigenaardigheden van de hotellerie.

Conclusie

Zoals gezegd is de doelstelling van een Delphi-onderzoek meestal om tot door de hele groep experts gedeelde uitkomsten te komen. Daarvan was in dit onderzoek slechts gedeeltelijk sprake. Meestal bleven individuele experts bij hun in de eerste ronde betrokken stelling. In dit artikel hebben we op basis van dat waar (een meerderheid van) de experts het wel over eens was, een aantal mogelijke ontwikkelingsrichtingen van het managementcontract geschetst. Als er echter één conclusie te trekken is uit dit onderzoek, dan is het wel dat iedere situatie, iedere ‘business case’, anders is. Uiteindelijk zal de uitkomst, in de vorm van een concreet contract tussen betrokken partijen, iedere keer anders zijn. Contractduur, huur- of feeniveaus, garanties, ontbindingsvoorwaarden; alles is een afspiegeling van factoren als locatie, kracht van het merk, grootte van het hotel en risicobereidheid van de belegger. Dat is nu zo, en dat zal ook zo zijn in de toekomt.

Don’t let your business be one! Niet iedereen houdt van verrassingen. U zeker niet als het uw bedrijf aangaat. In uw branche staat de mening van de gast centraal. Juist daarom heeft Èlegchos een aantal oplossingen ontwikkeld. Oplossingen die u op efficiente, transparante en kostenbesparende manier inzicht geven in de gastvrijheidsbeleving.

• • • • • •

meningen van gasten in beeld. 24 uur per dag weten welke actuele relevante reviews er over uw bedrijf rondgaan. weten wat hun gasten van uw concurrenten vinden. te vinden zijn in de Hospitality Benchmark. gebruik maken van professionele, kostenbesparende en efficiente sturingstools. uw revenue verhogen.

deelnemers rob Bakker (sectormanager bouw, vastgoed & leisure / ING Business Bank), karl Bieberach-dielman (vice-president

EHI Review, EHI Plus of EHI Pro als oplossing.

EAME Feasibility / Starwood Hotels & Resorts Worldwide), rogier Braakman (chief executive officer Sandton Hotels), aemilia Broekman-Bosman (director of business development / Golden Tulip Hospitality Group), leon dijkstra (directeur Eden Hotel Group), Bastiaan driessen (InVast), rick van erp (Odyssey Invest BV), ewout Hoogendoorn (managing director / Horwath HTL), tony Huijgen (directeur Developments & Projects / Regardz), vincent Huizinga (valuation

De hotelmarkt is hier klaar voor.

Kees Teer, directeur Dorint Hotel Schiphol Oost

Kennis over de beleving van mijn gast, een sleutel tot kwaliteit en succes.

Hans de Rapper, directeur/eigenaar Hotel Fita, Amsterdam

advisory consultant / DTZ Zadelhoff), erik Jacobs (Morgan Stanley Real Estate; in Nederland eigenaar van het Amstel Hotel), felicity Jones (partner, head of Hotel & Leisure / Watson Farley & Williams), russel kett (managing director,

....take control!

London Office / HVS), Hans van der kooij (sectormanager Hotels & Restaurants / Koninklijke Horeca Nederland), Joost Mees (eigenaar MD Hotel Investments), Henk Meyknecht (managing director Shanghai / Langham Hotels International), albert roebersen (corporate operations director / Accor Hotels Netherlands), albert rouwendal (general manager Mövenpick Amsterdam / Mövenpick Hotels), Jurian schouwe (development manager Europe / NH Hoteles), luc de vries (directeur/eigenaar / Luc de Vries Vastgoedstrategie & -advies b.v.), kees van wezel (commercieel directeur / Hampshire Hospitality & Leisure).

Voor meer informatie: www.elegchos.com [email protected] Tel: (+31) 23-30 20 10 4

mensen

Overhandiging eerste congresgids zwolle Met de lancering van de website www.congresstadzwolle.nl en de overhandiging van de eerste congresgids Zwolle aan de burgemeester, is ‘Congresstad Zwolle’ een feit. Het resultaat is een mooi boekwerk en een informatieve site waarmee Zwolle meer zakelijk verkeer naar de stad en de omgeving wil trekken. De congresgids en de site geven de congresorganisator een volledig beeld van de mogelijkheden die Zwolle en de directe omgeving bieden. Sterke punten van Zwolle zijn de compactheid van de stad, het culinaire niveau, het complete aanbod en de goede bereikbaarheid. Niet voor niets presenteert Zwolle zich met: ‘De stad als gastheer!’

(Her)opening Haagse Sophialaan en Ambassador Fair De feestelijke heropening van de Sophialaan en de aansluitende Ambassador Fair werden zondag 6 juni druk bezocht. De fair van het Carlton Ambassador werd officieel geopend door wethouder van Verkeer & Ruimtelijke ordening Peter Smit en trok meer dan 1.000 bezoekers. Het publiek had keuze uit ruim 60 verschillende stands en werd getrakteerd op een combinatie van kunst en accessoires en verse producten. In 2010 zal Carlton op diverse andere locaties festiviteiten organiseren die aansluiten bij de warmte en gastvrijheid die de hotels uitstralen. Kookdemonstraties, proeverijen, een wine & food fair , jazzmiddagen in huiskamersetting en een beachparty.

127e SVH Meesterkok Ron Blaauw (42), patron-cuisinier van Ron Blaauw Restaurant in Ouderkerk aan de Amstel, is op maandag 7 juni geïnaugureerd als SVH Meesterkok. De inauguratie vond plaats in Brasserie Paardenburg in Ouderkerk aan de Amstel, waar SVH-directeur Bob Schut en SVH Meesterkok Cees Helder het diploma en de bijbehorende medaille uitreikten. Blaauw legde de SVH-meesterproef succesvol af op 11 mei 2010; hij is daarmee de 127e SVH Meesterkok van Nederland geworden. In ons land is de SVHmeestertitel is de hoogst haalbare graad van vakbekwaamheid in de gastronomie.


culinary & Hospitality Academy Rijn IJssel Vakschool Wageningen en 16 gerenommeerde horecaondernemingen in Arnhem en omgeving ondertekenden onlangs een convenant om te gaan samenwerken in de Culinary & Hospitality Academy. Deze samenwerking is mede tot stand gekomen op initiatief van Koninklijke Horeca Nederland, Servicepunt Detailhandel en Horeca Arnhem en Rijn IJssel Training & Opleiding. In september 2010 zal de gecombineerde opleiding voor studenten van de opleidingen kok en gastheer/gastvrouw in Arnhem starten. De huidige eerstejaars kunnen hier een meer complete horecaopleiding volgen. Hierbij krijgen de studenten van de opleiding gastheer/gastvrouw aanvullende lessen uit de koksopleiding en visa versa. De rol van de horecaondernemingen is het verzorgen van praktijkonderdelen, in de vorm van workshops.

mensen

Kwalificatie wereldfinale Bocuse d’Or Marco Poldervaart, patron-cuisinier van restaurant De Gastronoom in Harlingen, kwalificeerde zich bij de Bocuse d’Or Europe 2010 in Genève voor de wereldfinale om de Bocuse d’Or in Lyon in januari 2011. Poldervaart veroverde, samen met zijn commis Jan Smink, de tiende plaats. De eerste plaats ging naar Denemarken; 2e werd Noorwegen; 3e Frankrijk. Poldervaart en Smink hadden ingezet op een plek bij de eerste tien. Poldervaart: ‘Bij deze wedstrijd weet je dat je het tegen de allerbesten van Europa moet opnemen. Voor Nederland zijn we het tweede team dat aan deze wedstrijd meedoet.’

klimaatprijs 2010 Onlangs kreeg het Delta Hotel in Vlaardingen de klimaatprijs 2010 uitgereikt. Uit de zestien inzendingen die de gemeente Vlaardingen ontving werden vijf bedrijven genomineerd waaronder twee hotels: het Ibis Hotel en de winnaar, het Delta Hotel. De jury was zeer onder de indruk van de ambitie van het Delta Hotel. Het Delta Hotel gaat dit jaar alle maatregelen uitvoeren die nodig zijn om te voldoen aan de Green Key certificering. ‘De Green Key staat garant voor de inzet van het Delta Hotel om meer aan het milieu te doen dan de weten regelgeving verlangt,’ aldus de jury.

Afstudeershow op de rotterdam In juni studeerde de eerste lichting studenten van de opleiding Horeca & Entertainment van het Albeda College af. Deze in Nederland unieke opleiding is opgezet door docenten van het Albeda College. Tijdens een spetterende eindshow op De Rotterdam lieten zij zien wat ze kunnen. De basis van Horeca & Entertainment bestaat uit de opleiding Zelfstandig werkend gastheer/ gastvrouw, aangevuld met expressieve vakken zoals zang, dans en tafelaankleding. Studenten bekwamen zich op deze gebieden en leren daarbij ook hoe dit moeten worden aangeboden aan gasten. Veiligheid speelt daarbij een belangrijke rol.

Bliksembezoek Bill Marriott aan Nederland Bill Marriott bezocht het Amsterdam Marriott Hotel, Renaissance Amsterdam Hotel en Courtyard by Marriott Amsterdam Airport Hotel. Hij benadrukte blij verrast te zijn door de vernieuwingen die in de drie hotels hebben plaats gevonden. Ook sprak hij zijn bewondering uit over de gedrevenheid van alle medewerkers. ‘Throughout the years the foundation of our success remains the same. Our business is all about people, places and purpose, powered by our spirit to serve culture.’


• nR 4 - 2010 • 53

geld & economie

alternatieve financieringsbronnen m a r K ta m s m a m . ta m S m a @ H o R e C a - a DV I e S . n L | W W W. H o R e C a - a DV I e S . n L

Door de opstelling van de bancaire instellingen zien horecaondernemers zich vaker genoodzaakt om op zoek te gaan naar creatieve, minder traditionele vormen van financiering. Uw (potentiële) gasten zouden een alternatieve financieringsbron of tijdelijke overbruggingsbron kunnen vormen. In de horeca wellicht nog enigszins taboe, maar in andere sectoren worden de mogelijkheden om werkkapitaal te verschaffen via de eindafnemer al geruime tijd toegepast. Een goed voorbeeld zijn acties waarbij consumenten van tevoren ‘omzet’ kopen in ruil voor korting: ‘Koop nu een tegoedbon van 50 euro en u ontvangt een waardebon van 75 euro.’ Waarom zou deze tactiek niet ook werken voor horecaondernemingen? Stel, u verkoopt tegoedbonnen voor 75 euro met een bonwaarde van 100 euro. De gasten krijgen dus 25% korting. De actie slaat aan en u verkoopt 500 waardebonnen voor in totaal 37.500. Let op: u hoeft hierover nog geen BTW af te dragen. De verstrekte korting met een bruto omzetwaarde van 25 euro en een netto omzetwaarde van circa 22 euro (gemiddeld 12,5% BTW) heeft een gemiddelde inkoopwaarde van 6,67 euro. Totale inkoopwaarde derhalve: circa 3.333 euro. Omgerekend ligt deze ‘gastenpremie’ lager dan de huidige gemiddelde rentetarieven van een betaalrekening. Tevens is een herhalingsbezoek min of meer gegarandeerd en is er kans op extra bestedingen. Raadpleeg van tevoren wel uw financieel adviseur!

merkenrecht in de horeca d e g i e r | s ta m & e v e rt va n g e l d e r e n W W W. D e g I e R S ta m . n L

Het is heel normaal dat horecabezoekers hun drankjes bestellen door het noemen van een merk. Er wordt vaak gevraagd om een Spa rood of 7-up, niet om koolzuurhoudend mineraalwater of frisdrank met citroensmaak. Of de klant vervolgens daadwerkelijk Spa of 7-up krijgt, of dat de klant een soortgelijke drank van een ander merk krijgt, is niet altijd helemaal duidelijk en zal voor hem vaak ook niets uitmaken. De Nederlandse rechter heeft in het recente verleden echter in twee procedures bepaald dat het niet is toegestaan om, zonder dit te melden aan de klant, een drank van een ander merk te schenken. De reden voor dit verbod is gelegen in het merkenrecht. De twee procedures betroffen beide Red Bull energy drink. In cafés, restaurants en bars wordt Red Bull vaak gedronken in combinatie met wodka (de “wodka-Red Bull”). In deze gevallen werd echter een andere energy drink gebruikt dan Red Bull zonder dat dit aan de gast kenbaar werd gemaakt. Wat geldt voor Red Bull geldt ook voor andere merken. Als iemand dus een drank van een bepaald merk bestelt en er wordt alleen een


andere merk geschonken, zal er in principe sprake zijn van merkinbreuk. Al zal er vanzelfsprekend wel altijd naar de omstandigheden van het geval gekeken moeten worden. De merkhouder zou hiertegen kunnen optreden en schadevergoeding kunnen eisen. De gedaagde uit een van de genoemde procedures moest bijvoorbeeld 10.000 euro betalen. De enige veilige manier om niet van merkinbreuk te kunnen worden beticht, lijkt de gast erop te wijzen dat er een ander merk wordt geschonken.

de werkkostenregeling nicK brinKman n I C K . B R I n K m a n @ m a Z a R S . n L | W W W. m a Z a R S . n L

De kracht van de combinatie Vanaf 1 januari 2011 wordt het systeem van belastingvrije vergoedingen en verstrekkingen aan werknemers vervangen door de werkkostenregeling. Het uitgangspunt van de werkkostenregeling is dat alles wat de werkgever aan zijn werknemers verstrekt voortaan als loon wordt aangemerkt. Iedere werkgever krijgt wel een vrijstelling ter grootte van 1,4% van de loonsom. Vergoedt of verstrekt u als werkgever meer dan dit forfait van 1,4%, dan bent u 80% loonheffing verschuldigd over het meerdere. Eén van de voordelen van het nieuwe systeem is dat u niet per individuele werknemer hoeft te beoordelen of aan de voorwaarden van de vrijstellingen is voldaan. Een nadeel is de eindheffing van 80% die voor uw rekening komt voor zover u meer vergoedt dan de collectieve vrijstelling van 1,4%. Daarnaast zal uw financiële administratie zo ingericht moeten zijn dat eenvoudig valt op te maken of deze grens al dan niet wordt overschreden. Op de eenvoudige hoofdregel zijn echter ook weer belangrijke uitzonderingen geformuleerd. Een aantal gedefinieerde kostensoorten vallen namelijk buiten het forfait en kunnen naast het forfait toch nog belastingvrij worden betaald. Een voorbeeld hiervan is de mobiele telefoon. Ook geldt een aantal zogenaamde gerichte vrijstellingen die naast het forfait belastingvrij vergoed kunnen worden. Het blijft bijvoorbeeld mogelijk om een vrije reiskostenvergoeding te geven van 0,19 euro per kilometer. Een ander voorbeeld van een gerichte vrijstelling is de vergoeding van studiekosten of maaltijden bij overwerk. Daarnaast blijft onder andere de huidige regeling van de auto van de zaak bestaan onder de werkkostenregeling. Vaste kostenvergoedingen blijven mogelijk. Wel geldt de nieuwe voorwaarde dat altijd vóóraf een steekproef moet zijn gehouden naar de werkelijk gemaakte kosten. Er geldt een overgangsregeling. U kunt voor de jaren 2011, 2012 en 2013 ieder jaar kiezen tussen de toepassing van de nieuwe werkkostenregeling of de huidige regels. Om een goede keuze te kunnen maken, adviseren wij u om tijdig een inventarisatie te maken van de huidige en te verwachten vergoedingen en verstrekkingen. Met deze inventarisatie kunt u een berekening maken van welk regime voor uw bedrijf het meest voordelig is: dat is het regime met de grootste ruimte voor belastingvrije vergoedingen én de laagste werkgeverslasten.

Hotel Hoeve de Plei heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd. De charme van de oude vakwerkbouw is gecombineerd met het nieuwe slapen; Hästensbedden en ruime doucheruimtes. Eigenaren Tom en Saskia van Houtem zijn ook overgestapt van het ouderwetse ‘reserveren op papier’ naar een geautomatiseerd alles-in-1 reserveringssysteem. In Fidelio Suite 8 vonden ze de perfecte combinatie; klantgegevens bijhouden, reserveringen maken, factureren, bevestigingen en offertes maken en de benodigde rapporten voor de financiele administratie. Dat alles uit één systeem kon komen, daar ging voor hen een wereld open. Saskia van Houtem: ‘De support afdeling van Van Hessen helpt ons iedere keer weer een stap verder in het ontdekken van efficiënte mogelijkheden. En dat is mooi meegenomen, want als kleine ondernemer heb je soms tijd te kort!’ Een mooi voorbeeld van intensieve samenwerking tussen Van Hessen en haar partners!

Onze brede ervaring met de horeca én automatisering zetten wij samen met u om in de meest doordachte werkwijze. Het optimaliseren van uw bedrijfsvoering, daar draait het om!

www.vanhessen.nl

AgendA

column

Beursdata

• 9-12 september 2010, Bourgondisch Den Bosch, De Parade (plein) in ’s-Hertogenbosch • 12-15 september 2010, hogatec 2010, Messegelände Düsseldorf • 19-26 september 2010, Week van de Smaak, diverse locaties • 20-22 september 2010, Horeca Relatiedagen, Hardenberg Evenementenhal • 27 september 2010, Venuez Hospitality & Style Event, Antwerpen • 27 september tot 3 oktober 2010, De Nationale Wijnweek, heel Nederland • 4-5 oktober 2010, Bar Convent Berlin, Berlijn • 5-6 oktober 2010, Vakbeurs voor Foodspecialiteiten, Expo Houten • 17-21 oktober 2010, Sial 2010, Beurscomplex Paris-Nord Villepinte, Parijs • 25-26 oktober 2010, Food Inspiration Days 2010 Evoluon, Eindhoven • 25-26 oktober, Easyfairs Horeca 2010, Autotron Rosmalen • 14-17 november 2010, Equip’hotel, Parijs

waarom naar de hogatec 2010?

De hogatec is de grootste Internationale horecavakbeurs in Duitsland. De beurs is vooral vernieuwend op het gebied van design en technologie. Vorig jaar waren er meer dan 500 stands uit 19 verschillende landen en rond de 40.000 bezoekers. Dit jaar vindt de beurs van 12 tot 15 september plaats. Tijdens de hogatec heeft u de mogelijkheid om verschillende ‘themaparken’ te bezoeken, zoals ‘Ambiance & Ambitie’ en ‘Koken & Chillen’. Daarnaast zal er een speciaal forum zijn over voedsel op school. Düsseldorf is vanaf Utrecht twee uur rijden.

hotelbranche landenindeX In iedere uitgave van Hospitality

Management worden de schijnwerpers even gericht op de hotelbranche in het

spanJe

buitenland. Ditmaal Spanje.

Inwoners:

46 miljoen

Oppervlakte:

504.782 km2

Hoofdstad:

Bruto Nationaal Product p/i:

Hotelsector

Madrid

€ 30.368

Aantal buitenlandse toeristen in 2009

32,3 miljoen

Percentage leisure gasten:

81,5%

Aantal binnenlandse toeristen in 2009

45,3 miljoen

Aantal nachten doorgebracht in Spaanse hotels: 251,9 miljoen Nachten doorgebracht door buitenlandse toeristen:

142,1 miljoen

RevPAR Barcelona:

€ 113

Aantal hotels:

Aantal bedden:

Bezettingspercentage bedden: Inkomsten toerisme 2009:

14.810

1.362.877 49,5%

€ 48,2 miljard

Gemiddelde besteding per toerist per vakantie: € 923,90 Gemiddelde besteding per toerist per dag:

€ 96,20

Percentage besteding aan accommodatie:

19,1%

Aantal vliegvelden:

36

Topattractie Spanje:

Barcelona

transparantie tot in de details h a n s va n s p ro n s e n Va n S P R o n S e n & Pa Rt n e R S g R o e P (WaRmonD)

Als we kijken naar de kwalitatieve trends van dit moment, kunnen we er niet omheen dat transparantie steeds belangrijker wordt in de samenleving. De opkomst van de sociale media is niet meer te stuiten. Ik twitter , jij twittert, wij twitterren. En dan retweeten we ook nog regelmatig! Ik hoop dat ik het goed geschreven heb. In 2009 is twitteren al uitgeroepen tot Woord van het Jaar, en ik verwacht dat het in de nieuwe uitgave van de Van Dale gewoon bij de ‘T’ staat. Sites als Hyves, Facebook, Zoover, Iens en Tripadvisor zijn al bijna onontbeerlijk voor uw gasten. Wie boekt straks nog een vakantie of hotel zonder eerst de ervaringen van anderen te raadplegen? Transparantie... Of we het leuk vinden of niet, we zullen ons erop moeten instellen. Dit vraagt nogal wat van ons totale beleid. Kritisch zullen we moeten vaststellen waar in ons bedrijf nog onvolkomenheden zitten. Een mooi voorbeeld uit de dagelijkse praktijk: het creditcardbeleid. Zeer regelmatig probeert men mij wijs te maken, bij het afrekenen in een hotel, dat mijn creditcard kapot is. Ik kan de opgevoerde show voorspellen. Op verschillende manieren wordt mijn creditcard door het apparaat gehaald. Hij wordt schoongemaakt op de mouw van het colbert, men blaast de stofdeeltjes weg en een vindingrijke medewerker plakt er een plakbandje overheen. Het resultaat is altijd: de kaart doet het niet. Terwijl ik er elders - ervoor en erna - gewoon mee kon en kan betalen! Gelukkig doet mijn tweede kaart - met een lagere provisie - het altijd wel. Besef wel dat dit algemeen bekend is. Onlangs draaide een Engelsman zich weg van de hotelreceptie met deze tekst voor de andere gasten: ‘Apparently this card is not working here. The creditcardmachine is aware of the provisionrate!’ Vervolgens greep de Engelsman direct naar zijn iPhone en plaatste de klacht op Twitter. Met één druk op de knop staat het bericht niet alleen op Twitter, maar ook op Facebook, Linkedin en als het tegenzit op een blog. Waar een klacht aan de balie vroeger hooguit de oren van een andere gast bereikte, loopt dit nu snel op naar honderden, zo niet duizenden mensen, als het bericht nog geretweet wordt. Zelfs de kleinste klachten worden binnen no-time verspreid. Dus wees transparant; accepteer de creditcards die u aangeeft te accepteren. Uw gasten willen duidelijkheid. En u denkt toch niet dat uw gasten een bezoek aan uw bedrijf laten afhangen van de creditcards waarmee zij kunnen betalen? Zo zijn er vast nog meer details in uw bedrijf die leiden tot onduidelijkheid of zelfs ontevredenheid. Ga ermee aan de slag en koester transparantie, voordat uw potentiële gasten nare berichten over uw hotel via de social media te lezen krijgen. hospitality management

• nR 4 - 2010 • 57

personalia welloord overhuizen

douwe egberts nederland

hotel arena amsterdam

Sita Tadema treedt per 1 augustus in dienst als general manager van Welloord Overhuizen in Bocholtz. De 48 jarige Tadema is momenteel nog directeur van het designhotel Carbon in Genk en heeft ruim 25 jaar ervaring in de gastvrijheidsector in Nederland en België.

Sara Lee International laat weten dat HarmJan van Pelt wordt aangesteld als nieuwe algemeen directeur bij Douwe Egberts Retail Nederland. Van Pelt (47) wordt ook verantwoordelijk voor de koffie-retailactiviteiten in België; tevens wordt hij lid van de internationale Coffee & Tea Board.

Het Kruisherenhotel Maastricht moet op zoek naar een nieuwe directeur. Martijn Aarts verlaat het hotel en wordt de nieuwe general manager van Hotel Arena in Amsterdam. Aarts: ‘Het is tijd voor iets nieuws. Via via kwam ik in contact met The Village Company waar Hotel Arena onder valt.’

pastridor nederland

Kruisherenhotel maastricht Per 1 mei 2010 heeft Pastridor Nederland het team uitgebreid met een national account manager: Klaas Jilderda. Hiervoor was Jilderda tien jaar werkzaam als accountmanager bij Top Bakkers te Apeldoorn. Bij Pastridor is Jilderda verantwoordelijk voor nationale accounts in het buitenshuiskanaal en voor de grotere relaties in het noordoosten van Nederland.

elegchos

de zon hotel & restaurant De heer Berry Gerretsen is per 1 juni benoemd tot directeur-gastheer van het Kruisherenhotel Maastricht. Gerretsen (38) heeft een lange ervaring opgebouwd in diverse functies binnen de horeca, waarvan een aantal jaren als general manager Van der Valk Hotel Venlo en de laatste twee jaar als hospitalitymanager van The Scelta Institute te Venlo.

Arjan Bisschop verlaat De Librije in Zwolle voor een baan als chefkok in De Zon Hotel & Restaurant in Ommen. Bisschop (36) keert per 1 juli terug naar De Zon, waar hij zeventien jaar geleden als leerling werkte. Hij zal ook gaan werken voor Landgoed Het Laer in Ommen. Beide locaties zijn eigendom van Ron Nijhof.

van hessen bv.

top baKKers b.v. Rene van Zijp, partner in Elegchos Hospitality Quality Management, heeft de verantwoording op zich genomen voor de internationale hotelsectie binnen Elegchos. Rene is de oprichter van het bedrijf. Elegchos heeft internationaal in petto: benchmarken van gastvrijheidsbeleving, Mystery Audits, reviewmanagement, hospitality ICT en Security & Safety. bilderberg parKhotel rotterdam

Bij horeca-automatiseerder Van Hessen te Ridderkerk hebben per 1 juli Henk ter Haar, Mark Klein Ganseij en Mandy Kornet een andere functie gekregen. Zij volgden elkaar op, nadat Henk ter Haar zijn functie als supportmanager inruilde voor dat van adjunctdirecteur. Mandy Kornet neemt nu de functie van assistentsupportmanager voor haar rekening.

Bastiaan Boerhout (32) zal per augustus de functie van accountmanager Oost Nederland vervullen. Hij vervangt hiermee Klaas Jilderda, die onlangs een functie elders heeft aanvaard. voorheen was Boerhout werkzaam als verkoopadviseur in witgoed; later als rayonmanager institutioneel en catering bij Heinz Foodservice.

hotel de l’europe Bilderberg heeft Max Hermers (41) benoemd tot general manager van Bilderberg Parkhotel in Rotterdam. Hermers is al tien jaar werkzaam voor Bilderberg, onder andere als general manager in Bilderberg Château Holtmühle in Tegelen. Hermers: ‘Het is fantastisch om na ruim zes jaar terug te keren naar Rotterdam. Ik verheug mij erop samen met het team van het Bilderberg Parkhotel aan de slag te gaan.’

Na 16 jaar verliest Hotel de l’Europe haar chef-kok Jean Jacques Menanteau. De Fransman neemt samen met zijn vrouw hotelrestaurant Villa de Duinen in Noordwijk over. Al sinds 1994 werkt Menanteau (53) in de keuken van Restaurant Excelsior in het Amsterdamse Hotel de l’Europe.


en verder…

Sommelier Dave Gerardu is per 1 juli in dienst getreden bij de Holland Amerika Lijn. Hier wordt hij ‘cellar master’ op het luxe cruiseschip MS Maasdam.

Heeft u nieuws voor personalia? Stuur beeld en tekst naar [email protected]

Time to Change!

A Blycolin Linen Concept

Welkom! Met Opus componeert u telkens een andere look & feel van uw kamers. Zonder extra investeringen, zonder moeite en zonder verlies van kostbare tijd. Maar wel boordevol tintelingen in de beleving van uw gasten. Keer op keer. Opus is modulair en complementair samengesteld. Én bijzonder vernieuwend. In een handomdraai! Als u het ook tijd vindt te veranderen, neem even de tijd voor een afspraak met ons. Dan zetten wij samen de toon in uw Opus Linen Concept. Voor meer informatie: [email protected] INTEGRALE LINNENSERVICE • HORECATEXTIEL CONCEPTEN

• MILIEUBEWUST • GECERTIFICEERDE KWALITEIT

Duurzaam ondernemen De hotellerie wereldwijd, maar ook in Nederland, vindt het steeds belangrijker dat er aandacht is voor duurzaam ondernemen. Onderdeel van een duurzaamheidbeleid is ook het voeren van duurzame producten. Misschien vraagt u zich af hoe Douwe Egberts kan bijdrage aan uw duurzaamheidsbeleid? Wij zijn de derde koffiebrander ter wereld. Wij moeten en willen de verantwoordelijkheid voor een duurzaam verantwoord product ten volle nemen. Daarom willen we zo snel mogelijk toegroeien naar een 100% duurzaamheid van al onze producten. Zodat onze koffie net zo goed smaakt voor wie hem verbouwt als voor wie hem drinkt. Dit doen wij op 2 manieren. Sinds 2004 kopen wij koffiebonen in met het UTZ Certified duurzaamheids keurmerk. Dit is

www.decs.nl

een internationale gedragscode voor sociale, milieutechnische en economische verantwoorde koffieproducten. Daarnaast zetten we via de DE Foundation eigen projecten op waarin we kleine koffieboeren leren via duurzame teeltmethoden de kwaliteit van hun koffie te verbeteren. Wilt u meer weten over ons duurzaamheidbeleid? Vraag dan via het telefoon-nummer 030-2972184 onze brochure “Meer dan goede smaak alleen” aan.

Marco Woudstra Manager Hotels Douwe Egberts Coffee Systems

Smaakvol genieten. Het begint met Douwe Egberts.

Het begint met Douwe Egberts

HAnS VAn der kooij, SectOrmAnAger khn:

Recommend Documents