ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. CROHO-nummer aan het NVAO Accreditatiekader

Hogeschool Drenthe © Certiked

ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van

Opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Hogeschool Drenthe CROHO-nummer 34397 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 19 april 2004 en 26 april 2004

Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Bevindingen ..............................................................................................................................................5 Bijlage 1: Visitatieteam ...........................................................................................................................25 Bijlage 2: Domeinspecifiek referentiekader ............................................................................................26 Bijlage 3: Programma..............................................................................................................................28 Bijlage 4: Documenten ............................................................................................................................30 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................32

De verantwoordelijke teamleider:

Ir. R.S. Kloosterman Certiked 21 december 2004

1 van 32 Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek dv 0412


Identificatie Hogeschool Drenthe Van Schaikweg 94, 7811 KL Emmen Postbus 2080, 7801 CB Emmen Telefoon: 0591 85 31 00 Website: www.hsdrenthe.nl

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • Hogeschool Drenthe • HBO opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, CROHO-nummer 34397, in de tekst afgekort als “BML” • Voltijd • Locatie Emmen Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader d.d. februari 2003 adequaat wordt afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: Extern deskundige: Secretaris: Studentlid:

ir. R.S. Kloosterman mevr. dr. M.S. Leloux dr. W.M.J. Flapper mevr. J.G. van Bemmel BSc

Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding en deze doen toekomen aan het visitatieteam op 6 april 2004. Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 12 april. De Eerste Visitatie is uitgevoerd op 19 april 2004; de Tweede Visitatie is uitgevoerd op 26 april 2004. Het conceptrapport is in november 2004 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 3 december 2004 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die mede hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er driemaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend en planningstechnisch karakter.



Managementsamenvatting Op 19 april 2004 en 26 april 2004 heeft een team van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleidingen Chemie en Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Hogeschool Drenthe te Emmen. Het doel van de visitatie was een toetsing uit te voeren waarbij de kwaliteit van de opleidingen wordt beoordeeld met als referentie het NVAO-beoordelingskader. De Hogeschool Drenthe is een hogeschool, die opleidingen verzorgt op het gebied van economie, onderwijs en techniek. De hogeschool biedt technische opleidingen aan (Informatica, Technische Informatica, Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek en Chemie) en economische opleidingen (Commerciële Economie, Bedrijfseconomie en International Business en Languages en Logistiek en Economie), gevestigd in Emmen. Daarnaast omvat de hogeschool een Pabo in Emmen, Assen en Meppel. De missie van de hogeschool luidt: “Ontwikkel je talenten in een ondernemende en open hogeschool met oog voor mensen’. De ambities van de hogeschool zijn het verzorgen van goed onderwijs, het leveren van een goede dienstverlening, het innemen van een sterke positie in de kennisinfrastructuur van Drenthe, het bieden van een inspirerende leer- en werkomgeving voor studenten en medewerkers en het realiseren van een geoliede organisatie. Het beleid heeft als speerpunten het werven van buitenlandse studenten, het verbeteren van de verhouding tussen direct en indirect personeel en het uitbouwen van de naamsbekendheid in Duitsland. Vanwege de nauwe verbondenheid van de beide HLO-opleidingen - ze vormen samen één deel van de organisatie - hebben tijdens de visitatie alle activiteiten voor beide opleidingen synchroon plaats gevonden. In de rapportage worden de beide opleidingen apart beschreven omdat accreditatie voor elke opleiding apart moet plaats vinden. Dit rapport heeft betrekking op de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML). De opleiding BML is een kleine, gespecialiseerde opleiding, die traditioneel opleidt voor de beroepen onderzoeker en laboratoriummedewerker. Daarnaast wordt beoogd studenten op te leiden voor sommige beroepen die niet rechtstreeks zijn gerelateerd aan onderzoek en laboratoriumwerk. De opleiding is klein (totaal circa 40 studenten verdeeld over vier studiejaren) en het is niet te voorzien dat verdere groei zal optreden. Deze kleinschaligheid wordt door de opleiding benut om een intensief contact tussen docenten en studenten te realiseren zonder dat dit ten koste gaat van de zelfstandigheid van de studenten. Studenten zijn daar positief over. Door de kleinschaligheid van de opleiding is het ook gemakkelijk om teamgericht te werken. De opleiding richt zich ook op de Duitse studentenmarkt, er worden Duitse studenten geworven. Deze studenten worden via een korte taalcursus voorbereid op het volgen van het onderwijs in de Nederlandse taal. Stage en afstuderen vindt plaats bij academische ziekenhuizen en bij instellingen en bedrijven die dikwijls in een heel andere regio zijn gehuisvest. Het niveau van deze laboratoria is hoog, nationaal en internationaal bekende instituten fungeren als stageverlenend bedrijf.



De kleinschaligheid heeft de opleiding genoodzaakt om samen met het naburige ROC-Drenthe College laboratoriumruimten in te richten voor gemeenschappelijk gebruik. De opleiding heeft de kans die hiermee geboden werd benut; de inrichting van de vernieuwde laboratoriumruimten is excellent te noemen. Het onderwijs wordt aangeboden in de vorm van cases, het case-georiënteerd onderwijs. De kwaliteit van dit onderwijsmodel is zodanig dat de stichting Axis deze vorm van onderwijs in een speciale brochure, “Groen en Rood”, heeft gebundeld als voorbeeld van good practice. Op grond van alle bevindingen heeft Certiked kunnen constateren dat de afgestudeerden van de opleiding BML daadwerkelijk kunnen opereren op het niveau van een HBO-bachelor. Naast de sterke punten ziet Certiked ook op onderdelen ruimte voor verbetering. De opleiding BML profileert zich in het geheel van de twee laboratoriumopleidingen het minst sterk, de gezamenlijke opleidingen lijken daardoor vooral een chemische uitstraling te hebben. Dat komt onder meer tot uitdrukking in de gezamenlijke beroepenveldcommissie, de leden daarvan hebben in meerderheid een chemische achtergrond. Ten aanzien van het toetsen kan worden opgemerkt, dat de inhoud van de toetsen vooral is gericht op het expliciet toetsen van technische competenties; het toetsen van de niet-technische competenties zoals leiding geven en adviseren vindt voornamelijk impliciet plaats en is daardoor moeilijk te herkennen. De opleiding ondervraagt alumni van de opleiding over hun oordeel en ervaringen; de resultaten van deze enquêtes worden echter nog nauwelijks verwerkt in het activiteitenplan van de opleiding. Hoe het ook zij, de kleinschaligheid van de opleiding wordt goed benut en biedt evidente voordelen voor de studenten. Alle facetten van het beoordelingskader zijn voldoende, goed en zelfs excellent beoordeeld, en daarmee zijn ook alle onderwerpen als voldoende beoordeeld. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van de Hogeschool Drenthe te Emmen voldoet aan de criteria die door de NVAO zijn gesteld om in aanmerking te kunnen komen voor accreditatie.



Bevindingen Hieronder zijn de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. De bevindingen zijn geordend volgens de NVAO-criteria die horen bij de betreffende onderwerpen en facetten. De NVAO-criteria worden weergegeven in de omlijnde vakken. Er wordt een beschrijving gegeven van de bevindingen betreffende een bepaald facet waarna een beoordeling ten aanzien van het betreffende facet wordt gegeven op basis van de toetsing aan het NVAO-criterium.



Onderwerp: doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Beoordeling: voldoende

Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: •

•

•

•

•

•

Het missiestatement van de Hogeschool Drenthe luidt: ‘Ontwikkel je talenten in een ondernemende en open hogeschool met oog voor mensen’. De Hogeschool Drenthe wil deze missie realiseren door vijf lange termijn ambities te verwezenlijken. 1. Het verzorgen van goed onderwijs 2. Het leveren van goede dienstverlening 3. Het innemen van een sterke positie in de kennisinfrastructuur 4. Het bieden van een inspirerende leer- en werkomgeving voor studenten en hogeschoolmedewerkers 5. Het realiseren van een geoliede organisatie. Binnen dat kader beoogt de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML) studenten voor te bereiden op functies in het middelbare en hogere kader (waaronder leidinggevende) in het bedrijfsleven, service-instituten en bij de (semi)overheid. Voorbeelden hiervan zijn: onderzoeker, laboratoriummedewerker, milieuzorgcoördinator, voorlichter, instructeur, productspecialist, salesmanager, projectleider, ondernemer. Doelstelling daarbij is dat afgestudeerden zodanig praktisch en theoretisch onderlegd zijn dat zij als Bachelor of Applied Science kunnen worden ingeschakeld voor het verrichten van opdrachten binnen het totale traject van probleemstelling tot en met rapportage en deze opdrachten zelfstandig kunnen opzetten en uitvoeren. De opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek is daartoe gebaseerd op een beroepsprofiel en landelijk opleidingsprofiel dat opgesteld is door de werkgroep die daartoe ingesteld is door en opdracht heeft gekregen van het COLP (Clusteroverleg Laboratorium en Procestechnologie). Deze werkgroep heeft overleg gehad met en inbreng gebruikt van de landelijke brancheverenigingen NVML en NVKC. In juni 2003 is dit beroepsprofiel en opleidingsprofiel vastgesteld. Het beroepsprofiel schetst een beeld van de bekwaamheden die nodig zijn voor het functioneren in het werkveld en is dan ook richtinggevend voor het programma dat aan studenten wordt aangeboden. Het beschreven beroepsprofiel biedt opleidingen voldoende ruimte om trends in het beroepenveld te volgen en naar aanleiding hiervan zich verder te ontwikkelen/verbreden. De beroepscompetenties van de HBO-bachelor BML waarvoor wordt opgeleid, zijn de volgende: Onderzoeken Experimenteren Beheren/coördineren Adviseren/verkopen Instrueren/begeleiden Leiding geven/managen Zelfsturing. 6 van 32 Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek dv 0412


•

Deze competenties zijn in het opleidingsprofiel verder uitgewerkt met niveau-aanduidingen, en vastgesteld door het COLP.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het opleidingsprofiel dat door de opleiding BML wordt gehanteerd, is afgeleid van het beroepsprofiel. Bij de opstelling van het beroepsprofiel is input verkregen van relevante beroepsverenigingen. In de optiek van het Certiked visitatieteam is zowel het opleidings- als het beroepsprofiel ‘dekkend’ en adequaat. Op grond daarvan komt het visitatieteam tot een voldoende beoordeling.

Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Beoordeling: goed Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: •

De eindkwalificaties van de opleiding worden nauwkeurig gedefinieerd in het “Landelijk opleidingsprofiel HBO-ingenieur Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek” dat is opgesteld door het “Landelijk Overleg Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek”. Het opleidingsprofiel is afgeleid van het beroepsprofiel dat is vastgesteld door het COLP (Clusteroverleg Laboratorium en Procestechnologie).

Tabel 1. Kwalificatieniveaus van competenties aan het eind van de opleiding BML. Een student dient tijdens de studie, afhankelijk van de specialisatie of persoonlijke leerroute, nog tenminste één van de met een * gemarkeerde competenties met één niveau te verhogen (LOBM, 2002).



•

•

•

De Werkgroep Competenties van het Instituut Techniek in de Hogeschool Drenthe heeft een voorstel uitgewerkt met betrekking tot de doelstelling voor het bereiken van (niveaus van) competenties. De opleiding heeft eigen niveauaccenten gesteld ten opzichte van de landelijk geformuleerde. Dit heeft geresulteerd in het verhogen met 1 niveau van de competenties “onderzoeken” en “leidinggeven”. De eindcompetenties van de opleiding BML zijn daarmee als volgt weer te geven: 1. Onderzoeken: vertaalt een probleem naar een onderzoeksstrategie en voert het onderzoek uit. 2. Experimenteren: zet, met begeleiding, experimenten op en voert deze zelfstandig en systematisch uit. 3. Beheren/coördineren: toetst het werk aan de eisen van verschillende beheersystemen. 4. Adviseren/verkopen: verdiept zich in problemen en of wensen van gebruiker. 5. Instrueren/begeleiden: geeft op verzoek eigen kennis en vaardigheden door aan medewerkers (door demonstreren en toelichten). 6. Leiding geven/managen: geeft assistentie en richting aan medewerkers om prestaties te verbeteren. 7. Zelfsturing: reflecteert op eigen functioneren en ontwikkeling. De opleiding heeft deze 7 competenties gerelateerd aan de hand van een tiental kernkwalificaties van de HBO-bachelor. 1 Brede professionalisering: wil zeggen dat de student aantoonbaar wordt toegerust met actuele kennis die aansluit bij recente (wetenschappelijke) kennis, inzichten, concepten en onderzoeksresultaten, alsmede aan de in het beroepsprofiel geschetste (internationale) ontwikkelingen in het beroepenveld, teneinde zich te kwalificeren voor: · het zelfstandig kunnen uitvoeren van de taken van een beginnend beroepsbeoefenaar; · het functioneren binnen een arbeidsorganisatie; · de verdere professionalisering van de eigen beroepsuitoefening, c.q. het beroep. 1-7 2 Multidisciplinaire integratie: de integratie van kennis, inzichten, houdingen en vaardigheden (van verschillende vakinhoudelijke disciplines), vanuit het perspectief van het beroepsmatig handelen. 1-7 3 Wetenschappelijke toepassing: de toepassing van beschikbare relevante (wetenschappelijke) inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten bij vraagstukken waar afgestudeerden in hun beroepsuitoefening mee geconfronteerd worden. 1 (2) 4 Transfer en brede inzetbaarheid: de toepassing van kennis, inzichten en vaardigheden in uiteenlopende beroepssituaties. 1-7 5 Creativiteit en complexiteit in handelen: vraagstukken in de beroepspraktijk, waarvan het probleem op voorhand niet duidelijk is omschreven en waarop standaardprocedures niet van toepassing zijn. 1, 2 6 Probleemgericht werken: het zelfstandig definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk op basis van relevante kennis en (theoretische) inzichten, het ontwikkelen en toepassen van zinvolle (nieuwe) oplossingsstrategieën en het beoordelen van de effectiviteit hiervan. 1



7 Methodisch en reflectief denken en handelen: het stellen van realistische doelen, het plannen c.q. planmatig aanpakken van werkzaamheden en het reflecteren op het (beroepsmatig) handelen, op basis van het verzamelen en analyseren van relevante informatie. 1, 3 8 Sociaalcommunicatieve bekwaamheid: het communiceren en samenwerken met anderen in een multiculturele, internationale en/of multidisciplinaire omgeving en het voldoen aan de eisen die het participeren in een arbeidsorganisatie stelt. 1, 4, 5, 6 9 Basiskwalificering voor managementfuncties: het uitvoeren van eenvoudige leidinggevende en managementtaken. 6 10 Besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid: begrip en betrokkenheid zijn ontwikkeld met betrekking tot ethische, normatieve en maatschappelijke vragen, samenhangend met de toepassing van kennis en de (toekomstige) beroepspraktijk

7 Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Door toepassen van deze set eindkwalificaties werkt de opleiding met een breed geaccepteerde beschrijving van de eindkwalificaties en voldoet daarmee aan de internationaal geaccepteerde eisen. Het visitatieteam heeft er waardering voor dat op twee competenties (in casu onderzoeken en leidinggeven) de opleiding zichzelf hogere doelen stelt dan het landelijk profiel vraagt. De beoordeling van dit facet door het visitatieteam is daarom goed.

Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • •

Bij de totstandkoming van de beroepscompetenties zoals voorkomen in het door COLP opgestelde beroepsprofiel, waarop de opleiding de eindkwalificaties baseert, zijn landelijke brancheorganisaties betrokken geweest, zie ook facet ‘Domeinspecifieke eisen’. In het door de opleiding gehanteerde opleidingsprofiel is een overzicht van functies van de afgestudeerde opgenomen. Ook heeft de opleiding het niveau aangeduid waarop de pas afgestudeerde de gevraagde competenties moet beheersen, zie ook facet ‘niveau’.



•

Daarnaast is er een beroepenveldcommissie die is samengesteld uit managers opererend boven het niveau waarop afgestudeerden na enige ervaring werken.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Door deze indeling en de realisatie van de competenties wordt aangesloten bij het beroepsprofiel zoals dat in samenwerking met het beroepenveld door COLP is opgesteld. Op grond daarvan komt het visitatieteam tot de beoordeling voldoende.

Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen opleiding op grond van bovenstaande als voldoende.



Onderwerp: programma Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: •

• • •

• • • •

•

De gebruikte literatuur, die voor de studenten verplicht is (de “boekenlijst”) is wat gedateerd; ca 50% van deze literatuur is gepubliceerd in 1995 of eerder. Vooral voor de meer biomedisch gerichte vakken, die de laatste jaren een snelle ontwikkeling doormaken, is dit een tegenvallend punt. Anderzijds wordt er in het vak “bioinformatica” juist wel weer heel goed aangesloten bij de nieuwste ontwikkelingen. De kwaliteit van de mediatheek is voldoende en er wordt regelmatig gebruik gemaakt van Engelstalige wetenschappelijke literatuur, onder andere het Journal of Chemical Education en Biochemical Journal. De studenten lopen in het tweede jaar een korte “snuffelstage”, waarin ze begeleid worden door een (vierdejaars) stagiaire van de opleiding. Daardoor kunnen zij in een vroeg stadium een beeld krijgen van het beroep waar zij voor studeren. De studenten van de opleiding lopen in de eerste helft van het vierde jaar stage in een relevant laboratorium. Er is binnen opleiding en beroepenveld overeenstemming over de plaats van de stage in het curriculum, studenten die na drie jaar voltijd onderwijs stage gaan lopen komen goed beslagen ten ijs. De stageplaatsen zijn van goede kwaliteit, bekende ziekenhuizen, instellingen en bedrijven in de regio herbergen stagiaires van de Hogeschool Drenthe. Er is in de regio voldoende aanbod van goede stageplaatsen voor studenten BML. De studenten vinden het aantrekkelijk om stage en afstuderen direct na elkaar te doen, zij nemen aan het einde van het derde jaar afscheid van het voltijdse onderwijs en hoeven na de stage niet meer terug. De afstudeeropdracht wordt gewoonlijk uitgevoerd bij de stageverlenende instelling of bedrijf. Stage en afstuderen gaan daardoor meestal soepel in elkaar over, tot tevredenheid van student en werkgever. De afstudeerverslagen worden gekenmerkt door een goed niveau van uitvoering. Via de stagebeoordelingen wordt bij het beroepenveld getoetst of de opleiding adequaat is. Via deze stagebeoordelingen en het bijbehorende overleg met de stagebegeleider worden nieuwe ontwikkelingen in de instellingen gevolgd en zo nodig opgenomen in het curriculum via het opleidingsoverleg. Er is een beroepenveldcommissie voor beide laboratoriumopleidingen, die sinds kort weer goed is gaan functioneren. De commissie houdt zich regelmatig bezig met de inhoud en de actualiteit van het curriculum en de eindkwalificaties. Verschillende alumni van de opleiding hebben zitting in de beroepenveldcommissie.



•

In de beroepenveldcommissie hebben op dit moment twee leden zitting die afkomstig zijn uit het biologisch-medische beroepenveld.

Beoordeling door het visitatieteam van Certiked: De actualiteit van de literatuur en het verwerken van actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk kunnen wat worden verbeterd, de contacten met het werkveld en de vormgeving van stage en afstudeeropdracht zijn goed te noemen. Op grond daarvan beoordeelt het visitatieteam dit facet voldoende.

Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: •

•

•

•

Centraal thema dat door het geheel van de opleiding loopt, is: het doen van experimenteel onderzoek. Hierbij ligt een nadruk op methodische probleemaanpak op HBO-niveau. Doelstellingen hierbij zijn de studenten te leren: in teamverband te werken, probleemoplossend en planmatig te werken en zelfontdekkend te leren. De opleiding heeft een propedeuse (die gemeenschappelijk is met de opleiding Chemie) met als doelstellingen: voorlichtend ten aanzien van het beroepsprofiel en het opleidingsprofiel laboratoriumonderwijs door de keuze van cases en modules selecterend voor de hoofdfase door een afspiegeling te zijn van het hoofdfaseprogramma naar vakinhoud en werkwijze. De opbouw van de hoofdfase is als volgt: leerjaren 2 en 3: aan de hand van caseboeken en modulewerkboeken in steeds grotere zelfstandigheid die competenties verwerven - en op het benodigde niveau ervan - die nodig zijn om in de praktijk te werken aan opdrachten binnen het beroepsdomein leerjaar 4: eerste halfjaar stage, afgesloten met een stageverslag tweede halfjaar afstudeerperiode afgesloten met een afstudeerscriptie die in een presentatie verdedigd wordt Hierbij geldt de stage als een voorbereiding op de afstudeerperiode; de keuze om beide praktijkcomponenten op elkaar aansluitend in het vierde jaar onder te brengen is gemaakt op een waargenomen voorkeur bij het beroepenveld. Voor alle cases in de opleiding zijn de doelstellingen van de case en de toetsbare eindtermen per case beschreven. De cases zijn onderverdeeld in onderwerpen en deze geven een voldoende concrete invulling van wat in de case aan de orde komt.



• •

•

De opleiding heeft in een overzicht neergelegd in welke modulen en cases de vanuit het opleidingsprofiel gevraagde competenties worden aangeboden en op welk niveau dat gebeurt. Daaruit is af te leiden dat alle competenties in het curriculum worden behandeld. De zachtere competenties, de gedragscompetenties, komen in het programma in de optiek van Certiked in mindere mate aan de orde dan de technische; de zachte competenties komen vooral impliciet aan de orde. Dit geldt in het bijzonder voor de competentie ‘Verkopen/adviseren’. Het Certiked visitatieteam heeft de indruk dat de opleiding deze competentie uitlegt als ‘commercieel handelen’; de beschrijvingen in het opleidingsprofiel gaan echter veel meer uit van de gedachte van ‘klantgeoriënteerd’ handelen. Het vakinhoudelijk niveau van de opleiding is goed. Dat blijkt onder andere uit de behandeling van onderwerpen in het verlengde van cases. Het blijkt ook uit het niveau van de door het visitatieteam bekeken afstudeerscripties. De afstudeerscripties zijn goed op het punt van de technische kennis, toepassing daarvan en de oordeelsvorming op grond daarvan.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het programma correspondeert in hoge mate met de nagestreefde eindkwalificaties. Echter, om in termen van het onderwijsconcept te spreken: de rode competenties worden goed verzorgd, de groene minder expliciet. Wellicht is zulks terug te voeren op de andere interpretatie die de opleiding geeft aan de competentie ‘Adviseren/verkopen’, die afwijkt van hetgeen volgens Certiked in het opleidingsprofiel beoogd is. Alles bij elkaar heeft Certiked waardering voor de diepgang en inhoud van het programma, en beoordeelt de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma als voldoende.

Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend programma. Beoordeling: goed Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: •

Het programma is concentrisch opgebouwd, alle thema’s komen eerst op eenvoudige wijze aan de orde (“snuffelen”); later wordt er op teruggekomen en worden de thema’s verder uitgediept. • Het programma omvat een propedeutisch jaar, waarin binnen de cases een voldoende breed beeld van de opleiding wordt geboden en waarin alle onderwerpen van de opleiding aan de orde komen. De propedeuse biedt in die zin een oriëntatie op de hoofdfase en het toekomstige beroep. • Binnen de cases is sprake van een geïntegreerde benadering van de onderwerpen. De onderwerpen worden in onderlinge samenhang onderwezen. De samenhang van het programma wordt daardoor bevorderd. • De opbouw van het curriculum toont de verschillende aspecten van het beroep van de laboratoriumingenieur in de vorm van de cases en in de onderwerpen die in de cases aan de orde komen. De cases bieden gezamenlijk een logisch samenhangend beeld van deze aspecten. Beoordeling door het Certiked visitatieteam:



De opleiding heeft het concentrische concept goed in het programma verwerkt. Tegelijk met het oplopen van de moeilijkheidsgraad neemt ook de zelfstandigheid van de studenten toe doordat zij steeds zelfstandiger gaan werken. Mede omdat deze concentrische opbouw door studenten en afgestudeerden heel positief wordt gewaardeerd, beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.

Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • •

•

Het programma wordt door de studenten beoordeeld als studeerbaar, er wordt wel een flinke inspanning geëist van de studenten maar het is goed mogelijk om de opleiding binnen de gestelde tijd te voltooien. De studenten leren om hun studie te plannen aan de hand van studieroosters die in het eerste jaar door de opleiding worden gemaakt als advies. In hogere jaren wordt geen studierooster meer gemaakt. Er wordt een jaarrooster gemaakt waarin tentamens, herkansingen et cetera geregeld zijn. De opleiding kent een stelsel van tutoren. Deze tutoren begeleiden de groepen studenten die de cases uitvoeren en zien toe op het verloop van het proces tussen de studenten. De tutoren hebben in het eerste leerjaar eenmaal per week een gesprek met de groep studenten en houden ook eenmaal per week een observatie van een activiteit van de groep. In de latere leerjaren neemt de intensiteit van de begeleiding af. Van de studenten wordt dan verwacht dat ze zelfstandig hun eigen planning opstellen en bewaken. De docenten zijn goed bereikbaar in het geval van vragen van studenten. De studenten nemen daartoe zelf het initiatief.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De factoren die van belang zijn voor de studeerbaarheid worden door de opleiding zodanig uitgevoerd dat het visitatieteam dit facet beoordeelt als voldoende.



Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: •

• • •

Het studieprogramma van het eerste jaar sluit goed aan op de standaardvooropleidingen HAVO, VWO, MBO. Studenten met vooropleiding MLO of VWO krijgen een verkort curriculum aangeboden; zij stromen direct door naar het tweede jaar van de opleiding. MLO is voor het HLO een verwante opleiding. In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) staan de te verlenen vrijstellingen. De examencommissie beslist over aanvragen voor niet-standaard vrijstellingen. Speciale aandacht wordt besteed aan studenten uit Duitsland. Zij krijgen een introductiecursus Nederlands zodat zij in staat zijn het Nederlandstalige onderwijs van de opleiding te volgen. Aan studenten die hun studie staken in het eerste jaar wordt gevraagd naar de redenen daarvoor. Soms is dat het doorstromen naar een opleiding in het Wetenschappelijk Onderwijs (geneeskunde vooral). Hoewel niet veel studenten deze overstap maken is het aantal relatief belangrijk vanwege de geringe omvang van de instroom.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de aansluiting met de instroomkwalificaties als voldoende.

Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • •

De formele omvang van het curriculum bedraagt 240 ECTS, waarvan 60 voor de propedeuse en 180 voor de hoofdfase. De studiepunten zijn evenwichtig over de verschillende vakken verdeeld. De zwaarte van de vakken komt overeen met het belang daarvan.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studieduur als voldoende.



Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Beoordeling: goed Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • •

• •

Het didactisch concept is het concept van Groen en Rood. Dit concept is in 1996 door het Instituut Techniek van de Hogeschool Drenthe ontwikkeld en wordt vanaf 1997 gebruikt. In dit didactisch concept wordt de leerstof niet zozeer in afzonderlijke vakken aangeboden maar op een geïntegreerde wijze en vormgegeven in realistische praktijksituaties. Via het case-georiënteerd onderwijs wordt de studenten geleerd om in teamverband te werken. Inhoudelijk gezien zijn de aangeboden cases meestal van goede kwaliteit en bieden interessante leerstof voor de studenten. Het didactisch concept gaat uit van het streven om technische kennis en sociaal-communicatieve vaardigheden te integreren. De vorm waarin het didactisch concept tot stand komt is de case. De leerinhouden van de case worden zodanig samengesteld dat er een evenwichtige balans is tussen generieke en sociaal-communicatieve onderdelen (de groene draad) en technisch/inhoudelijke onderdelen (de rode draad). Om de beroepswerkelijkheid zoveel mogelijk na te bootsen, werken de studenten in groepen als zelfsturende teams aan een concreet onderzoek. De studenten krijgen wisselende rollen in de groep, zodat ze meerdere vaardigheden kunnen oefenen. Er zijn binnen de opleiding tevens losse vakgerichte modulen die op termijn ook in cases zullen worden ondergebracht.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het didactisch concept van de opleiding als goed. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat het didactisch concept geschikt is om de leerstof aan te bieden en de studenten effectief voorbereidt om daar in een praktijksituatie mee om te gaan.

Beoordeling en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • •

In de werkboeken die bij de cases behoren zijn de te toetsen onderwerpen en de toetsvormen beschreven. Deze informatie is adequaat. In de OER zijn de toetsen herkansingsmogelijkheden geregeld. Ook de beroepsprocedure staat in de OER.



• • • • •

De toetsvormen die aan de cases zijn gekoppeld, zijn schriftelijke toetsen, praktijkoefeningen en presentaties. Deze toetsen kunnen individueel zijn of voor de groep als geheel. Daar waar een groep studenten tegelijk getoetst of beoordeeld wordt, bestaat het risico van ‘meeliften’ van studenten. Door voldoende variatie in opdrachten en toetsingen, wordt dit tegengegaan. De beoordeling hangt niet alleen af van het eindresultaat maar ook van de wijze waarop het resultaat tot stand komt ofwel de werkwijze casu quo het proces. Echter, de mate waarin expliciet ook de ‘groene competenties’ beoordeeld worden, is moeilijk navolgbaar. De beoordeling van de toetsen vindt niet altijd plaats door twee docenten; de opleiding ziet hier voor zichzelf een verbeterpunt weggelegd. De afstudeerscripties worden beoordeeld op basis van het niveau van het werk, het verslag en de presentatie. Twee begeleiders vanuit de opleiding bepalen het eindcijfer, waarbij de mening van de bedrijfsbegeleider meebepalend is. De beoordelingscriteria zijn in de Handleiding Afstudeeropdracht opgenomen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op grond van deze bevindingen beoordeelt Certiked dit facet voldoende. Daarbij wordt het volgende aangetekend. De toetsen worden relatief vaak afgenomen in de vorm van schriftelijke, overwegend cognitief gerichte toetsen. Door deze vormgeving worden de technische (“rode”) kennis en vaardigheden uitvoerig getoetst, maar de zachte (“groene”) competenties worden veel minder expliciet getoetst. Door de omvang van de opleiding gebeurt het wel eens dat een docent alleen verantwoordelijk is voor het opstellen en corrigeren van de toetsen. Beide aspecten ziet Certiked als relevante verbeterpunten voor de opleiding en staan overigens op de agenda van het managementteam van de opleiding. De relevante noties zijn aanwezig bij dit team.

Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande het onderwerp Programma als voldoende.



Onderwerp: inzet van personeel Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • •

De docenten die lesgeven aan de opleiding zijn voornamelijk fulltime werkzaam; de meesten werken al lange tijd binnen de opleiding. De docenten leggen de verbinding met de beroepspraktijk op grond van invloeden uit stages en afstudeerprojecten, de contractactiviteiten en het contact met de beroepenveldcommissie. Daarnaast houden de docenten hun vakliteratuur bij en nemen ze deel aan cursussen en congressen op hun vakgebied.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de verbinding door de docenten tussen de opleiding en de beroepspraktijk als voldoende.

Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • • •

De opleiding heeft een overzicht gemaakt van de benodigde inzet van docenten en ondersteunend personeel in de vorm van een formatieplan. Omdat verschillende docenten ook voor andere opleidingen binnen het Instituut Techniek werkzaam zijn (Chemie, Werktuigbouwkunde, Technische Informatica, Informatica en Electrotechniek) zijn de kwantitatieve gegevens over het personeel op het niveau van het Instituut geaggregeerd. Binnen het Instituut Techniek zijn 34 personen werkzaam (30,3 fte). Daarvan zijn 4,0 fte bestemd voor administratieve ondersteuning. De opleidingsmanager heeft vanwege de geringe omvang van de opleiding slechts één dag per week beschikbaar, de andere vier dagen is de manager aanwezig bij het ROC-Drenthe College. Ook voor andere vakgebieden is de kwetsbaarheid van de inzet van docenten aanwezig. Daarom heeft de opleiding met ROC-Drenthe College afspraken gemaakt om elkaar in voorkomende gevallen te helpen met de inzet van docenten.



Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de kwantiteit van het personeel als voldoende.

Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • •

De vakmatige en inhoudelijke kennis en vaardigheden van de docenten zijn adequaat. Dat is op grond van het opleidingsniveau van de docenten vastgesteld en is overigens ook bevestigd door de positieve ervaringen die de studenten en alumni met de docenten dienaangaande hebben. De opleiding voorziet in het voeren van functioneringsgesprekken van het personeel. De evaluaties door studenten van de afgelopen cases en modules kunnen daarbij van invloed zijn. De afspraken tijdens de functioneringsgesprekken worden schriftelijk vastgelegd. Pas aangetreden docenten worden door meer ervaren collega’s ondersteund in het lesgeven en het begeleiden van studenten. De opleiding heeft daartoe een beleid geformuleerd. De opleiding overweegt persoonlijke ontwikkelingsplannen voor docenten in te voeren.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de kwaliteit van het personeel als voldoende.

Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande het onderwerp Inzet van personeel als voldoende.



Onderwerp: voorzieningen Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Beoordeling: excellent Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • De opleiding is gehuisvest in een redelijk modern gebouw dat voldoet aan de eisen die gesteld mogen worden aan een Hogeschoollocatie. De materiële voorzieningen bestaan uit lokalen en uit projectruimten, waarin de studenten gezamenlijk kunnen werken aan de cases. • In de mediatheek is voor de opleiding relevante vakliteratuur en studiemateriaal aanwezig. Vanuit de werkboeken wordt naar de literatuur in de mediatheek verwezen. De mediatheek biedt ook toegang tot elektronische tijdschriften. • De studenten kunnen via een internet-applicatie hun eigen resultaten online inzien. • Het visitatieteam is buitengewoon onder de indruk van de laboratoriumfaciliteiten die worden geboden, zoals: • AAS met grafietoven • AAS • ICP • Magnetron ten behoeve van destructie • GC FID capillair • GC TCD capillair • GC met ECD • GC met MSD • FTIR spectrofotometer • Fluorescentie spectrofotometer • HPLC met UV detector • HPLC met UV en FL detector • HPLC met DAD detector • Polarograaf • Ion chromatograaf • UV-VIS spectrofotometers. • Veelal is de bovenvermelde apparatuur van recente datum, er is sprake van een state-of-the art laboratorium. De laboratoriumruimten heeft de opleiding in medegebruik met het ROC-Drenthe College. Met name de instrumentele analysemogelijkheden zijn zeer goed en zeer modern. Ook de studenten zijn zeer te spreken over deze faciliteiten. Met name de kwaliteit van de laboratoriumruimten is zo goed dat het visitatieteam deze voorzieningen als excellent beoordeelt.



Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Beoordeling: goed Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • • •

•

De studenten zijn in meerderheid tevreden over de studiebegeleiding, zij waarderen vooral ook dat de begeleiding zo is ingericht dat er alle ruimte blijft voor zelfstandigheid. De studenten ontvangen aan het begin van het studiejaar de jaarplanning van het curriculum. Tweemaal per jaar ontvangen zij ook een toetsrooster met de toetsen voor het komende halfjaar. De begeleiding door studenten is in het eerste leerjaar intensief. Naarmate de leerjaren vorderen, neemt de intensiteit van de begeleiding af en zijn de studenten meer zelfsturend. De docenten zijn goed benaderbaar voor de studenten in het geval deze vragen hebben over de inhoud van de studie. Tijdens de stage en de afstudeeropdracht vindt de begeleiding plaats op basis van week- (stage) en maandrapporten. De begeleider vanuit de opleiding bezoekt minstens eenmaal het bedrijf waar de stage of het afstuderen plaatsvindt. Bij het afstuderen is dat een maand na het begin om tijdig te kunnen bijsturen. In voorkomende gevallen is de decaan voor de studenten aanspreekbaar bij wijze van tweedelijns opvang.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De studiebegeleiding van de studenten is mede als gevolg van de kleinschaligheid goed. De studenten en docenten acteren als het ware als collega’s; stimulering van docenten richting studenten is positief. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studiebegeleiding als goed.

Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande het onderwerp Voorzieningen als voldoende.



Onderwerp: interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • • •

In het Strategisch Beleidsplan van de Hogeschool Drenthe staat bij de doelstelling om te komen tot een geoliede organisatie het borgen van de kwaliteit door middel van een kwaliteitszorgsysteem volgens de EFQM-methodiek. Dat systeem is nog niet operationeel. Binnen het Instituut Techniek zijn procesbeschrijvingen van de processen binnen de opleiding opgesteld. Deze beschrijvingen zijn in concept en zullen door de docententeams van commentaar worden voorzien en worden aangescherpt. Na elke case of module vindt de evaluatie door de studenten van deze case of module plaats. Met studenten die voortijdig de opleiding verlaten vinden exitgesprekken plaats. Deze gesprekken worden gevoerd aan de hand van een vaststaand stramien. De opleiding heeft een reeks van concrete en toetsbare streefdoelen opgesteld op verschillende gebieden. De opleiding heeft deze streefdoelen ook in het zelfevaluatierapport opgenomen.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de interne kwaliteitszorg als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat in formele zin de opleiding nog een aantal stappen moet zetten maar dat het kwaliteitsbewustzijn en het daarnaar handelen wel al ingebed zijn op verschillende niveaus binnen de opleiding.

Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • •

De uitkomsten van deze evaluaties onder studenten van cases en modules kunnen voor het opleidingsteam van de opleiding reden zijn de case of module aan te passen. De resultaten uit de exitgesprekken zijn mede bedoeld om de oorzaken van vertrek beter in beeld te hebben en maatregelen ter verbetering van onder meer de voorlichting en begeleiding van studenten te nemen. Signalen die docenten ontvangen uit hun contacten met het beroepenveld worden besproken in het opleidingsteam en kunnen daar leiden tot aanpassingen van het curriculum. Binnen het Instituut Techniek is op verschillende niveaus sprake van een aanpak volgens de plan-docheck-act cyclus. In het managementoverleg van het Instituut vindt de jaarlijkse bijstelling van het beleidsplan plaats, in lijn met het beleidsplan van de hogeschool. In het opleidingsteam van de 22 van 32 Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek dv 0412


opleiding vindt de jaarlijkse bijstelling van het curriculum plaats, onder meer op basis van de input uit de evaluaties van studenten en docenten. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de maatregelen tot verbetering als voldoende.

Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • • •

Het beroepenveld is in de vorm van de beroepenveldcommissie actief bij de kwaliteitszorg van de opleiding betrokken. In de huidige beroepenveldcommissie hebben enkele alumni zitting. De studenten zijn middels de evaluaties van de cases en modules bij de kwaliteitszorg betrokken. Er vinden ook evaluaties onder docenten plaats. Het betrekken van alumni bij evaluaties is nog weinig ontwikkeld; de alumni zijn ondervraagd door middel van een onlangs gehouden enquête.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het betrekken van stakeholders als voldoende.

Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande het onderwerp Kwaliteitszorg als voldoende.



Onderwerp: resultaten Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • •

De toetsen en tentamens worden zodanig beoordeeld, dat de studenten aan de vereiste kwalificaties voldoen. De afstudeeropdrachten voldoen aan de eindkwalificaties: voor wat betreft de technische kwalificaties goed, voor wat betreft de sociaalcommunicatieve kwalificaties voldoende. Daarmee weerspiegelen ze qua probleemstelling, aanpak, diepgang, toepassen van kennis en oordeelsvorming in voldoende mate de eindkwalificaties.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het gerealiseerde niveau als voldoende.

Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Beoordeling: voldoende Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en bestudering van de verstrekte informatie, het navolgende vast kunnen stellen: • • •

Het afstudeerrendement schommelt rond de 60%, maar er is een dalende tendens die gepaard gaat met een oplopende gemiddelde verblijfsduur. Een mogelijke oorzaak hiervan - vertrek van goede studenten naar de universiteit - is in de gegevens niet verwerkt. Er zijn formeel geen expliciete streefcijfers opgesteld voor het onderwijsrendement. Gegeven de geringe omvang van de studentenpopulatie wordt dit niet erg zinvol geacht. De kwantitatieve situatie van de opleiding is zorgelijk. Het aantal studenten is gering (voor de totale opleiding BML circa 40) en het is niet te verwachten dat een significante groei van de instroom plaats zal vinden. De opleiding geeft als ambitie op een instroom van 30 studenten per jaar. Weliswaar worden verschillende initiatieven genomen, maar de opleiding geeft niet aan of deze ambitie kan worden waargemaakt.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt het onderwijsrendement als voldoende. Daarbij wordt aangetekend dat gezien de geringe omvang een landelijke vergelijking weinig zinvol is.

Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande het onderwerp Resultaten als voldoende.



Bijlage 1: Visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende personen: Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Dr. M.S. Leloux (1961), extern deskundige Mirjam Leloux studeerde farmacie/apotheker aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarbij vervulde zij twee buitenlandse onderzoeksstages: Université René Descartes, Parijs (1986) en Forensisch-medizinisches Institut, Zürich. Ze promoveerde in 1991 bij het Nederlands Instituut voor Drugs & Doping Research (NIDDR), Utrecht. Ze werkte achtereenvolgens voor AKZO Nobel Polymers, AKZO Nobel Chemicals, AKZO Nobel Corporate Research. Daarna maakte ze een overstap naar verschillende instituten, waaronder Spectroscopisch Centrum, WUR Wageningen, RIKILT-DLO, Wageningen en NIZO Food Research Ede, waar ze gedurende enkele jaren de functie van Business Development Manager Pharma & Health vervulde. Thans is mevrouw Leloux werkzaam voor Licentec dat een brug slaat tussen wetenschap en bedrijfsleven. Mirjam Leloux is voorts bestuurlijk actief voor de branchevereniging KNCV. Dr. W.M.J. Flapper (1943), secretaris Winfried Flapper studeerde Scheikunde RU Leiden en promoveerde op het proefschrift: Conformation and Pseudorotation of Seven-membered Ring Compounds. Van 1967 tot 1981 is hij docent aan de Hogeschool Rotterdam geweest, waarna hij de overstap maakte naar afdelingsmanager. Tevens heeft hij opgetreden als projectleider onderwijsvernieuwing en later als adviseur voor onderwijsbeleid bij het College van Bestuur. Sinds 1998 is hij zelfstandig adviseur, met name gericht op het management van onderwijs. Tevens heeft hij als secretaris opgetreden in enkele visitaties. J.G. van Bemmel BSc (1982), studentlid Joke van Bemmel studeert aan de Universiteit van Amsterdam Biomedische Wetenschappen. Ze rondde haar Bacheloropleiding en de Minor Science and Technology Studies met goed gevolg af en werkt thans aan haar Master Biomedische Wetenschappen. Ze is bestuurlijk actief als Vice-voorzitter Facultaire Studentenraad, Universiteit van Amsterdam. Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage, en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn.



Bijlage 2: Domeinspecifiek referentiekader Het domeinspecifieke kader is ontleend aan het Landelijk Opleidingsprofiel HBO-ingenieur Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek van december 2002. Voor de volledige tekst wordt verwezen naar dat document; voor de goede orde zijn de belangrijkste punten hieronder weergegeven. Het uitgangspunt van competentiegericht onderwijs is de reële beroepssituatie. In het leerproces staan derhalve de verschillende rollen in het beroep centraal, waardoor kennis-, vaardigheids- en houdingsaspecten meer dan voorheen geïntegreerd aan bod komen. Het technisch hbo en het bedrijfsleven hebben de aanzet gegeven voor het opstellen van landelijke beroeps- en opleidingsprofielen (Competent HTNO, 2000). Inmiddels is het competentieprofiel geformuleerd voor HBO-ingenieurs Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (B&M), rekening houdend met aanbevelingen van het platform Axis voor een brede invulling van de technische opleidingen (LOBM, 2002; Berendsen en Stol, 1999). Voor het beroepsprofiel van de B&M-ingenieur zijn zeven competenties geformuleerd. Deze competenties zijn onderverdeeld in een groot aantal deelcompetenties. Elke competentie kan op een verschillend niveau worden aangeleerd. De rol die de beroepsbeoefenaar vervult, bepaalt tot op welk niveau een competentie bij de beroepsbeoefenaar aanwezig moet zijn. Er worden vier niveaus onderscheiden te weten: Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3

Niveau 4

Effectief gedrag vertonen als de omgeving daar aanleiding toe geeft Trefwoorden: uitvoerend, in opdracht van Effectief gedrag vertonen op basis van eigen initiatief Trefwoorden: oplossen, analyseren Effectief gedrag van anderen in de direkte werkomgeving versterken, in het bijzonder door voorbeeldgedrag Trefwoorden: integreren, ontwikkelen, transfer van kennis en vaardigheden Effectief gedrag van anderen binnen de organisatie inspireren en daarmee binnen de (het) organisatie (onderdeel) het niveau van de competentie verhogen Trefwoorden: kennis genereren

Het opleidingsprofiel (tabel 1; LOBM, 2002) is afgeleid van dit beroepsprofiel. Dit opleidingsprofiel bevat de kwalificaties die aan het einde van de opleiding verworven moeten zijn om het beroep op starterniveau te kunnen beoefenen. In het hier beschreven opleidingsprofiel worden de competenties op vier niveaus uitgewerkt in gedragscriteria (indicatoren). Bij oplopende niveaus hoort een toenemende complexiteit en zelfstandigheid in de werksituatie.



Tabel 1. Kwalificatieniveaus van competenties aan het eind van de opleiding BML. Een student dient tijdens de studie, afhankelijk van de specialisatie of persoonlijke leerroute, nog tenminste één van de met een * gemarkeerde competenties met één niveau te verhogen (LOBM, 2002).

2 Experimenteren

3 Beheren / coördineren

4 Adviseren / verkopen

5 Instrueren / begeleiden

6 Leidinggeven / managen

7 Zelfsturing

Eindniveau van de opleiding

1 Onderzoeken

Competenties

II*

III

I*

I*

I*

I*

II



Bijlage 3: Programma Programma 19 april 2004 10.00 – 10.30 College van Bestuur, Directeur Techniek en Hoofd opleiding HLO Voorstellen, doornemen van het programma van de visitatie - instroom en activiteiten om instroom te verhogen

10.30 – 12.00 Hoofd opleiding HLO plus didactische staf Domeinspecifieke eisen, bachelorniveau, hbo-oriëntatie Programma van de opleiding

12.00 – 14.30 Documentenonderzoek, lunch, eventueel aanvullend gesprek opleidingsmanager

14.30 – 15.30 Twee of drie leden van de beroepenveldcommissie Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie

15.30 – 16.30 Aanvullend onderzoek

16.30 – 17.00 Directeur Techniek en Hoofd opleiding HLO Terugkoppeling van de bevindingen van de visitatiedag



Programma 26 april 2004 09.00-10.00

Docenten (3) verdeeld over de verschillende blokken Didactisch concept

10.00-11.00

Stagebegeleider, afstudeerbegeleider Stages en afstudeeronderzoek

11.00-12.00

Studenten (4 – 5), verdeeld over de leerjaren Studiebegeleiding, studielast, faciliteiten

12.00-13.00

Documentenonderzoek, lunch

13.00-14.00

Studenten: (3 - 4) afstudeerders Studiebegeleiding, afstudeeronderzoek

14.00-15.00

Oud-studenten (2 – 3), minder dan vijf jaar afgestudeerd en thans werkzaam in werkveld Resultaten van de opleiding

15.00-16.30

Aanvullend onderzoek, intern beraad

16.30-17.00

College van Bestuur, Directeur Techniek en Hoofd opleiding HLO Terugkoppeling bevindingen



Bijlage 4: Documenten De volgende documenten die zijn bestudeerd: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Ontwikkel je talenten, Dynamisch Strategisch Beleidsplan 2004-2008, Hogeschool Drenthe Activiteitenplan Techniek, Hogeschool Drenthe Beroepsprofielen van de Laboratoriumopleidingen, COLP Landelijk Opleidingsprofiel HBO-ingenieur Chemie Landelijk Opleidingsprofiel HBO-ingenieur Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek Competent HTNO, Gids voor het beschrijven van de landelijke kwalificaties in het HTNO Van casegeoriënteerd naar competentiegericht onderwijs, april 2004, Instituut Techniek HS Drenthe Onderwijs- en Examenregeling Hogeschool Drenthe, algemeen en specifiek HLO-deel Verdeling studie-uren propedeuse Chemie en BML Engelstalig Diplomasupplement The Education System in the Netherlands, Nuffic Evaluatieformulier Instituut Techniek Handleiding Stage- en Afstudeeropdracht Hoger Laboratoriumonderwijs 2003 – 2004 Beroepenveldcommissie Instituut Techniek; Structuur, taken en werkwijze; oktober 2001 Enquête gegevens afgestudeerden Hogeschool Drenthe Personeelsformatieplan Instituut Techniek 2002- 2003 Formatiebespiegelingen 0304 Jaartaak L1, L2, L3 Functioneringsgesprekken Hogeschool Drenthe Begeleiding van nieuwe personeelsleden Hogeschool Drenthe Instituut Techniek Enquête studenten Beoordeling nieuw personeel Exitgesprek Instituut Techniek Procesbeschrijvingen Instituut Techniek Overlegstructuur Instituut Techniek Zelfevaluatierapport Instituut Techniek, opleidingen Chemie en Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek



•

Afstudeeropdrachten:

Naam auteur

Titel

opl

W. Super

Opzetten van een elektroforeseprotocol

M

M. Marsman

Ozone build-up and ozone decay experiments

C

A. Maatman

De invloed van silicaat en nitraat op diatomeeën

M

W.M. van der Horst

Transport van taurochelaat door eiwit mBsep

M

P.C. Wimmenhove

Robuust rubber met inkt-resistentie

C

J.R.A. Eding

Hout als efficiënte vulstof voor kunststof rioolsystemen

C

S. Croezen

Klonering van het menselijk immuunsysteem

M

V.E. Carolus

Invloed van liganden op de fotoreductie van ijzer

C

B.M. Bosch

De invloed van voedingscomponenten op proliferatie

M

G.W. Borgesius

Selectiviteitsverbetering via 2-fasen reactie

C



Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen Ir. R.S. Kloosterman Dr. M.S. Leloux Dr. W.M.J. Flapper J.G. van Bemmel BSc


ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. CROHO-nummer aan het NVAO Accreditatiekader

Recommend Documents