NHL © Certiked
ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van
HBO Management LOI Hogeschool CROHO-registratie 34480B aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 11 december 2003 en 13 oktober 2004
Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................3 Bevindingen ..............................................................................................................................................4 Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam ....................................................................................................27 Bijlage 2: Programma..............................................................................................................................28 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader ............................................................................................30 Bijlage 4: Documenten ............................................................................................................................37 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................38
De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman
Certiked 24 november 2004
Pagina 1 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Identificatie LOI Hogeschool Postbus 4200, 2350 CA Leiderdorp Leidsedreef 2, 2352 BA Leiderdorp Telefoon 071 54 51 258 Website: www.loi.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: mr. M.J. Kuipers Kwaliteitsfunctionaris: T.F. Steffens
Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • LOI Hogeschool • HBO-opleiding Management Bachelor • Deeltijd • Locatie Leiderdorp (afstandsonderwijs) Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader, daterende uit februari 2003 adequaat worden afgedekt.
Teamsamenstelling Teamleider: ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: drs. R. de Lusenet Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren (ook als studentlid)
Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding. Deze zelfevaluatie alsmede de bijlagen daarbij bleek een goede basis voor de visitatie. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 11 december 2003 en op 13 oktober 2004 heeft de tweede visitatiedag plaatsgevonden. Het conceptrapport is op 12 november 2004 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 12 november 2004 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot het onderhavige definitieve rapport. In de aanloop naar de visitatie is er viermaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle het karakter van kennismaking, voorlichting en planning.
Pagina 2 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Managementsamenvatting Op 11 december 2003 en 13 oktober 2004 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij opleiding HBO Management van de LOI Hogeschool. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. De LOI Hogeschool is een hogeschool, die opleidingen verzorgt op een uiteenlopend gebied, waaronder economie, informatica, marketing & sales en management. Daarnaast biedt de LOI Hogeschool ook postHBO-opleidingen aan. Er studeren in totaal ruim 20.000 studenten aan de LOI Hogeschool, die daarmee tot de grote hogescholen in Nederland behoort. De LOI Hogeschool verzorgt afstandsonderwijs. Dat wil zeggen dat de studenten onafhankelijk van plaats, tijd en studietempo de opleidingen kunnen volgen. Belangrijke pijlers van de LOI Hogeschool zijn de kwaliteit van de leerstof, de begeleiding van de studenten door de docent en innovatie van het onderwijs. De leerstof wordt samengesteld door inhoudsdeskundigen op het betreffende vakgebied, waarbij de Hogeschool veel aandacht besteedt aan de didactisering van de lesstof, juist met het oog op het afstandsonderwijs. De begeleiding van de studenten vindt plaats door de docent in de vorm van correctie van en commentaar op de ingezonden huiswerkopgaven van de student. De student heeft daarnaast de mogelijkheid additionele vragen aan de docent te stellen. De interactie tussen de student en de docent vindt plaats via de gewone post en in toenemende mate via de digitale leeromgeving van de Hogeschool. De innovatie van het onderwijs komt tot uiting in het hebben en ontwikkelen van de digitale leeromgeving, LOI Campus Pro. Deze leeromgeving biedt de student het overzicht over de opleiding, inzicht in de eigen vorderingen en mogelijkheden tot overleg met de docent en met medestudenten De opleiding HBO Management is in 1996 van start gegaan. Door de jaren heen zijn er in het programma van de opleiding aanpassingen gedaan, mede om de opleiding actueel te houden. Het aantal studenten dat op dit moment de opleiding HBO Management volgt, bedraagt tussen de 700 en 800. Per jaar schrijven zich nu tussen de 300 en 350 nieuwe studenten voor de opleiding in. Het aantal afgestudeerden bedraagt inmiddels 72. De zelfevaluatie die de opleiding heeft geschreven had een goed niveau en bood het visitatieteam voldoende basis om mede aan de hand daarvan de opleiding te beoordelen. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat de onderwerpen van het NVAO beoordelingskader Doelstellingen, Programma, Docenten, Voorzieningen, Kwaliteit en Resultaten alle voldoende zijn. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding HBO Management van de LOI Hogeschool in het geheel door het NVAO Beoordelingskader adequaat wordt afgedekt.
Pagina 3 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven.
Pagina 4 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Onderwerp: Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
•
De eindkwalificaties van de opleiding HBO Management zijn gebaseerd op het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management uit 2004. Dit profiel is opgesteld door dr. P. Breman van Breman Management Consultants bv. In het beroeps- en opleidingsprofiel worden de belangrijke aspecten van de beroepsuitoefening van de manager op HBO-bachelorniveau uitgewerkt. Deze aspecten zijn geformuleerd in termen van de resultaatgebieden van de functie van manager. Het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management is voorgelegd aan de organisaties NEMAS (Nederlandse Management Stichting) en Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens. Beide organisaties nemen onder andere examens op het gebied van management af en hebben afstemming met het onderwijs en de beroepspraktijk over inhoud en niveau van deze examens. Deze examens worden breed door het beroepenveld geaccepteerd. NEMAS en Associatie hebben na de bestudering van het Beroeps- en opleidingsprofiel hun goedkeuring daaraan verleend. Hun oordeel was dat op grond van dit Beroeps- en opleidingsprofiel studenten opgeleid worden tot generalistische managers, die na afronding van de opleiding in korte tijd in de beroepspraktijk zullen kunnen functioneren. De resultaatgebieden in het Beroeps- en opleidingsprofiel zijn beleidsontwikkeling (bepalen van positie en koers van een afdeling), begroting & financiële exploitatie (inzichtelijke begroting en financiële exploitatie binnen de aangegeven kaders), productie (realiseren van productieafspraken middels efficiënte bedrijfsprocessen), kwaliteitszorg (realiseren hoge kwaliteit, toegesneden op klanten), HRM-beleid (creëren goede werksfeer, ontplooiingsmogelijkheden voor werknemers) en project- en verandermanagement (uitvoeren van organisatieveranderingen en verbeterprojecten). Op grond van de genoemde resultaatgebieden zijn beroepsmatige en algemene competenties voor de beroepsbeoefenaar geformuleerd. Van daaruit zijn de eisen voor de opleiding opgesteld. Deze eisen heeft de opleiding overgenomen als eindkwalificaties van de opleiding.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de eindkwalificaties van de opleiding als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat de eindkwalificaties gebaseerd zijn op relevante externe kaders die met voldoende inbreng van de beroepspraktijk tot stand zijn gekomen.
Pagina 5 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
•
•
In het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management zijn de beroepscompetenties en algemene competenties voor de manager opgesteld. Deze competenties zijn vertaald in opleidingseisen. Binnen deze opleidingseisen zijn vakmatige en algemene eindkwalificaties geformuleerd die tot doel hebben zowel de domeinkennis als de algemene kwalificaties af te dekken. In het Beroeps- en opleidingsprofiel is aangegeven dat kennis en inzicht nodig zijn op de volgende gebieden: Organisatiekunde, Verandermanagement, Projectmanagement, ICT-inzet, Kwaliteitsmanagement Kwantitatieve en financiële vaardigheden, Managementvaardigheden, Strategie, marketing en communicatie, Logistiek management en Personeelsmanagement. Het niveau waarop deze kennis en inzicht verworven moet zijn, is hoog en getuigt van een behoorlijke complexiteit en diepgang. Het toepassen van kennis en inzicht wordt voor de genoemde gebieden per gebied gespecificeerd. Dat komt onder meer tot uitdrukking in het kunnen leiding geven aan organisatieveranderingen, kunnen opstellen van een projectplan, weten te motiveren van medewerkers, voorbereiden van beslissingen op grond van kwantitatieve gegevens, kunnen opstellen van een marketingplan, kunnen managen van een logistiek proces en kunnen opstellen van een personeelsplan. Ten aanzien van de oordeelsvorming wordt in het Beroeps- en opleidingsprofiel ten aanzien van de opleidingseisen op een aantal plaatsen ingegaan op het verzamelen en interpreteren van gegevens en het vormen van een oordeel op grond daarvan. Dat blijkt uit opleidingseisen betreffende het kunnen verzamelen, analyseren en interpreteren van gegevens rond organisatievraagstukken, vragen van bedrijfseconomische aard en over klanten en markten. Vanuit de analyses moet de afgestudeerde op deze terreinen bevindingen en conclusies kunnen formuleren. Daarnaast is in de opleidingseisen ook aangegeven dat de afgestudeerde maatschappelijke ontwikkelingen en ethische vraagstukken moet kunnen benoemen en de consequenties daarvan naar het eigen handelen moet kunnen vertalen. Het Beroeps- en opleidingsprofiel gaat in op de vereiste communicatieve vaardigheden van de afgestudeerde. Dat komt tot uitdrukking bij het gebied Rapporteren en presenteren. Daarin worden opleidingseisen gesteld als: op heldere wijze rapporteren en presenteren van managementinformatie, op een overtuigende wijze voornemens en besluiten kunnen presenteren en kunnen communiceren met verschillende (management)lagen binnen de organisatie en externe belanghebbenden. Voorts wordt van de afgestudeerde verwacht dat hij met deskundigen op het gebied van ICT en marketing kan communiceren. Een belangrijke rol is ook weggelegd voor het kunnen communiceren met en motiveren van medewerkers. De leervaardigheden van de afgestudeerde zijn in belangrijke mate gebaseerd op de opleidingseisen om voor de verschillende problemen die zich binnen de organisatie voordoen oplossingen te kunnen vinden en op basis daarvan besluiten te nemen. Deze problemen zijn niet standaard en vereisen afstemming op de specifieke organisatorische context.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen het HBO-bachelorniveau van de eindkwalificaties als voldoende: de vijf Dublin Descriptoren voor de HBO-bachelor komen adequaat aan de orde in de doelen van de opleiding.
Pagina 6 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Pagina 7 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Oriëntatie HBO: een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
In het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management is uitgegaan van de generalistische manager. Dat betekent dat de afgestudeerde van de opleiding HBO Management over de verschillende aspecten waaruit het management is opgebouwd heen kijkt, deze aspecten weet te integreren en sturing weet te geven aan mensen, processen en middelen. De eindkwalificaties van de opleiding zijn erop gericht de doelstelling van de generalistische benadering te realiseren. De eindkwalificaties van de opleiding zijn ontleend aan het niveau waarop de beginnend beroepsbeoefenaar werkzaam dient te zijn. Dat is in het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management geformuleerd in termen van de beroepen waarvoor de opleiding opleidt. Omdat het om een generalistische benadering gaat is het aantal functies breed. Het gaat om zowel functies in het lijnmanagement als functies in de staf. Functies in het lijnmanagement zijn onder andere afdelingshoofd, bureauhoofd, business-unitmanager, clustermanager, directielid bij kleinere organisaties, logistiek manager en personeelsmanager. Bij functies in de staf gaat het onder meer over (intern) organisatieadviseur, personeelsadviseur, logistiek adviseur, beleidsadviseur, beleidsmedewerker, stafmedewerker en directiesecretaris. In het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management zijn ontwikkelingen in het beroep van manager aangegeven, die voor de vervulling van het beroep en voor de eindkwalificaties van de opleiding relevant zijn. Eén van de ontwikkelingen is dat de manager in toenemende mate een integraal manager is, die verantwoordelijk is voor financiën, logistiek, personeel, huisvesting en klanten. Een andere ontwikkeling is dat de manager steeds meer wordt aangesproken op resultaat van zijn handelen in termen van omzet, winst, marktaandeel, kwaliteit en klanttevredenheid. Een derde ontwikkeling is dat de manager moet leren omgaan met nieuwe technologie. Een vierde ontwikkeling is dat de manager moet optreden als coach van zijn medewerkers. Een vijfde ontwikkeling is dat verandering binnen organisaties een steeds belangrijker plaats inneemt. Het Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management maakt een onderscheid tussen de functies van de beginnend beroepsbeoefenaar, waartoe de opleiding opleidt en functies die in de jaren nadat de opleiding is afgerond bereikbaar zijn. Deze functies, zo geeft het Beroeps- en opleidingsprofiel aan, zijn functies als hoger lijnmanager en senioradviseur. Het bereiken van deze functies zal normaal gesproken ook vragen om aanvullende trainingen en opleidingen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-oriëntatie van de eindkwalificaties als voldoende. Het visitatieteam heeft daarbij in acht genomen dat de eindkwalificaties zijn ontleend aan het beroepenveld en dat zij zich richten op de beginnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau.
Pagina 8 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen als voldoende. De opleiding is geënt op eindkwalificaties die aansluiten bij de eisen van het vak, de beroepspraktijk en het bachelorniveau.
Pagina 9 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Onderwerp: Programma Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
• •
•
•
• •
Het in de opleiding gebruikte lesmateriaal heeft een goed niveau. De module Inleiding Management (propedeuse, 19 ECTS) geeft een goed overzicht van de verschillende aspecten waar de manager mee in aanraking komt. In de verschillende modulen komen alle relevante theorieën op het gebied van management aan de orde. De module Leidinggeven (hoofdfase, 20 ECTS) gaat in op een aantal praktijksituaties ten aanzien van het managen. Modulen als Middle management (propedeuse, 17 ECTS), E-business (hoofdfase, 11 ECTS), Kwaliteitsmanagement (hoofdfase, 22 ECTS) en de modulen voor de verschillende afstudeervarianten Hoger Management, Logistiek Management en Personeelsmanagement (hoofdfase, 23 ECTS) bieden een voldoende kwaliteit in termen van een goede brede behandeling van de onderwerpen een voldoende diepgaande behandeling van de lesstof. Alle auteurs van lesmateriaal en docenten zijn extern. Bijna allen zijn werkzaam binnen hun vakgebied naast hun docent- of auteurschap bij de opleiding. Veel docenten en auteurs leveren commentaar op aspecten van de opleiding als actualiteit en relatie met de beroepspraktijk. Een aantal modulen van de opleiding leidt op voor externe examens, met name voor NEMASexamens. Dat zijn de modulen Inleiding Statistiek (propedeuse, 10 ECTS), Middle management, (propedeuse, 17 ECTS) Kwaliteitsmanagement (hoofdfase, 22 ECTS), Hoger Management (afstudeervariant, 23 ECTS), Logistiek Management (afstudeervariant, 23 ECTS) en Personeelsmanagement (afstudeervariant, 23 ECTS). Omdat de opleiding opleidt tot deze externe examens, is ook langs die weg de aansluiting met de beroepspraktijk gewaarborgd. Bij het lesmateriaal dat de auteur schrijft is de praktijkgerichtheid een toetsingscriterium. Dat criterium komt onder meer tot uitdrukking in de mate waarin en de wijze waarop casussen zijn beschreven. Het lesmateriaal wordt door een beoordelaar gecontroleerd op de theoretische en praktische vakinhoud en actualiteit. De opleiding werkt met vakdeskundigen en marktverkenners. Deze externe medewerkers nemen ontwikkelingen op het vakgebied waar en beoordelen deze ontwikkelingen. Ze kijken naar de actualiteit van de opleiding, ontwikkelingen in het beroepenveld en de aansluiting bij de beroepspraktijk. Ze brengen hun bevindingen ter kennis van de projectleiding van de opleiding. Deze besluit in voorkomende gevallen tot aanpassing van de opleiding. Het in de opleiding gebruikte studiemateriaal heeft een voldoende actuele inhoud. De inhoud van het lesmateriaal omvat de relevante onderwerpen en sluit goed aan bij de actualiteit. De internationale dimensie van de opleiding is relevant omdat in het vakgebied veel internationale theorievorming voorkomt en omdat een in deze opleiding opgeleide generalistisch manager ook in het buitenland zou moeten kunnen werken. De internationale dimensie komt tot uitdrukking in de opleiding in het veelvuldig gebruik van internationale theorie en opvattingen.
Pagina 10 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-eisen als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat het programma gebruik maakt van maatgevend studiemateriaal, voldoende actueel is en voldoende aansluit bij de beroepspraktijk.
Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
•
Het gebied Organisatiekunde, waaronder Verandermanagement, komt tot uitdrukking in de modulen Inleiding management, Middle management, Leidinggeven, Arbeids- en organisatiepsychologie en de afstudeervariant Hoger management. Projectmanagement komt terug in de modulen Projectopzet en – aanpak, Projectbeheersing en Werken in projectteamverband. Inzet van ICT is te vinden in E-business en Computervaardigheden. Kwaliteitsmanagement komt aan de orde in de gelijknamige module. Kwantitatieve en financiële vaardigheden komt in verschillende modulen terug, waaronder Inleiding Statistiek, Inleiding Management, Projectmanagement, E-business en de modulen voor de afstudeervarianten. Strategie, marketing en communicatie zijn onder meer te vinden in E-business, Kwaliteitsmanagement en Hoger management. Logistiek management en Personeelsmanagement zijn met name te vinden in de gelijknamige afstudeervarianten. Het toepassen van kennis en inzicht komt in de modules Managementvaardigheden en Leidinggeven, de afstudeervarianten en de afstudeerscriptie tot stand. In de module Managementvaardigheden wordt in twee trainingsdagen een aantal vaardigheden op het gebied van management geoefend. De trainingsdagen zijn verplicht in het kader van deze module. Het aantal ECTS is echter beperkt (hoofdfase, 1 ECTS). In de module Leidinggeven worden in cases aspecten van het managen toegepast. Binnen de afstudeervarianten en bij het schrijven van de afstudeerscriptie wordt studenten gevraagd de opgedane kennis op adequate en qua niveau juiste wijze toe te passen. In de stage komt het in de praktijk brengen van kennis en inzicht in de praktijksituatie aan de orde. In de modulen wordt in de opgaven en cases van de studenten gevraagd om tot oordeelsvorming op grond van gegevensverzameling te komen. De afstudeervarianten en de afstudeerscriptie stellen als vereiste dat de student op een adequate wijze informatie verzamelt en van daaruit tot een beargumenteerd oordeel komt. Communicatieve vaardigheden komen onder andere aan de orde in de module Communicatie en maatschappelijke vorming. Bij de module Kwaliteitsmanagement en voor de afstudeervarianten moet de student een scriptie schrijven en, in het geval van de afstudeervarianten, ook mondeling verdedigen. De opgaven en cases die binnen de modulen worden gevraagd, dragen tijdens de studie bij aan het opdoen van zelfwerkzaamheid en leervaardigheden. Het karakter van het afstandsonderwijs van de opleiding draagt ook bij aan het ontwikkelen van de leervaardigheden van de student.
Pagina 11 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de relatie tussen doelstellingen en programma als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat het curriculum voldoende zwaar en breed is en in voldoende mate de afspiegeling is van het eindkwalificaties.
Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
• • • • •
Het programma bestaat uit een propedeutisch jaar en een hoofdfase. De propedeuse heeft een breed en oriënterend karakter. De modulen in de propedeuse geven een goed beeld van de inhoud van de verschillende aspecten van de opleiding. Dat komt met name tot uitdrukking in de modulen Middle management (17 ECTS) en Inleiding management (19 ECTS). Nagenoeg alle onderwerpen die in de vakgebieden van de opleiding naar voren komen, worden in deze modulen op een inleidend niveau behandeld. De module Inleiding Statistiek legt mede een basis voor de kwantitatieve en financiële onderwerpen die in de hoofdfase aan de orde komen. De verdeling van de modulen over de propedeuse en de hoofdfase is evenwichtig. De propedeuse en de hoofdfase zijn gewijd aan de verschillende onderwerpen op het gebied van het management De modulen in de hoofdfase behandelen in brede zin de vakgebieden en onderwerpen die op het gebied van management aan de orde zijn. Aan het einde van de hoofdfase moet de student in de module Kwaliteitsmanagement een scriptie schrijven op één specifiek gebied, te weten kwaliteitsmanagement. In de afstudeervarianten en bij de afstudeeropdracht wordt van de studenten gevraagd tot een hogere en complexere behandeling en toepassing van de leerstof te komen. In deze opdrachten is sprake van een multidisciplinaire benadering en oplossing van een probleemstelling. De opleiding laat een geleidelijke opbouw van complexiteit zien, waarbij onderwerpen meerdere malen en dan op verschillende niveaus aan de orde komen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de samenhang in het curriculum als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat de modulen op een evenwichtige wijze samenhangen, een adequate verdeling over de onderwerpen laten zien en qua complexiteit logisch opklimmen.
Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
In de Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding zijn de eindtermen van de modulen waaruit de opleiding bestaat helder en concreet opgesomd. De termijn voor het inzenden van de correctie van inzendopgaven wordt bewaakt. De interne norm voor het inzenden is 2 tot 3 dagen per e-mail en 5 dagen per post. Deze normen worden overigens niet naar buiten gebracht. Er komen geen klachten binnen van studenten over de inzendtermijnen.
Pagina 12 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
• • • •
Er is een termijn gesteld door de opleiding waarbinnen de examenuitslag bij de studenten moet zijn. Deze termijn is maximaal 3 maanden. Gewoonlijk gebeurt het sneller: om en nabij de 6 weken. Studenten zijn in de gelegenheid om vooraf aan een hoofdstuk van een module een assessment via Campus Pro te doorlopen. Als de uitslag van het assessment meer dan 85% goed is, krijgt de student het advies het hoofdstuk over te slaan. Het aantal examenmomenten per module is twee per jaar. Voor enkele modulen dient de student een scriptie te schrijven. Dit betreft onder andere de uitstroomvariant en de afstudeeropdracht. Certiked heeft vastgesteld dat er in principe de mogelijkheid bestond om voor deze modulen tweemaal dezelfde scriptie in te dienen of voor de tweede module een scriptie die nauw gerelateerd was aan de eerste. LOI heeft inmiddels adequaat actie genomen op dit verbeterpunt, waardoor het ‘hergebruiken’ van de scriptie niet meer mogelijk is.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studieduur als voldoende.
Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • •
Studenten met HAVO, VWO en MBO-4 worden tot de opleiding toegelaten. Studenten die ouder dan 21 jaar zijn en relevante kennis en/of ervaring hebben opgedaan, worden ook tot de opleiding toegelaten. De opleiding beziet middels de toetsingcommissie of de kennis en ervaring voldoende zijn om toegelaten te worden. Bij de toelating kijkt de opleiding wel of de student in een relevante werkomgeving werkzaam is. Het niet aanwezig zijn daarvan leidt niet tot een negatief advies bij het begin van de opleiding. Mogelijke vrijstellingen op grond van EVC’s (extern verworven credits) staan in de studiegids van de opleiding aangegeven. De toetsingscommissie verleent deze vrijstelling na bestudering van het verzoek daartoe. De propedeuse van de opleiding is voldoende breed en oriënterend dat de instromende student met de genoemde instroomkwalificaties de aansluiting met dit programma kan maken.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de aansluiting met de instroomkwalificaties als voldoende.
Pagina 13 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten
Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
De omvang van het curriculum bedraagt in totaal 240 ECTS, waarvan 60 ECTS voor de propedeuse en 180 ECTS voor de hoofdfase. Het gemiddelde aantal studie-uren bedraagt 15 tot 20 per week. Dat in het aantal studie-uren van 15 tot 20 per week toch de beoogde 240 ECTS kunnen worden gerealiseerd, hangt samen met het concurrency-beginsel. Dat wil zeggen dat de student, die aan deze opleiding studeert, werkzaam is in een werkomgeving waar hij of zij de opgedane kennis kan toepassen. Hierdoor kunnen de studie-uren tot het aangegeven aantal beperkt blijven.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studieduur als voldoende.
Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen van het visitatieteam: •
• • • • •
Het didactisch concept is geënt op het afstandsonderwijs. Dat houdt in dat de opleiding veel aandacht besteedt aan de didactisering van het lesmateriaal en de opgaven die de studenten als huiswerk inzenden. Het lesmateriaal geeft niet alleen de vakinhoud maar ook de uitleg over de toepassing daarvan, zodat de student zich de lesstof eigen kan maken. In het lesmateriaal zijn na elke les opgaven opgenomen die de studenten kunnen gebruiken om zelf hun vorderingen te toetsen. Ook zijn inzendopgaven opgenomen die door de docent kunnen worden gecorrigeerd. Het lesmateriaal dat de auteur schrijft, wordt voorafgegaan door een proefhoofdstuk. Dat wordt gecontroleerd door een redacteur op taalkundige aspecten en didactiek. De opleiding beschikt over een uitgebreid en uitgewerkt arsenaal aan instructies die aan auteurs worden overlegd om lesmateriaal te schrijven. Deze instructies vormen de didactische basis voor het schrijven van lesmateriaal. De opleiding heeft voldoende mechanismen om te bewaken dat de auteurs zich aan de instructies houden. De opleiding houdt dat bij via beoordelaars en redacteurs. De docenten werken voor hun correctiewerk met model-uitwerkingen. De kwaliteit van het correctiewerk door docenten wordt steekproefsgewijze bekeken door een beoordelaar. Als dat werk onvoldoende blijkt te zijn, neemt de afdeling Organisatie Opleidingen contact op met de docent om tot verbetering te komen.
Pagina 14 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft waardering voor de mate waarin het afstandsconcept is toegepast op het curriculum. De lesmaterialen zijn goed gedidactiseerd. Daarbinnen is er een voldoende afwisseling van werkvormen (lesmateriaal met verschillende typen van vraagstellingen, verschillende opdrachtvormen). Op grond van deze bevindingen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.
Beoordeling en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen van het visitatieteam: •
• •
•
Een aantal modulen wordt via extern gelegitimeerde examens getoetst. Het betreft de modulen Inleiding statistiek, Middle management, Kwaliteitsmanagement, Hoger Management, Logistiek management en Personeelsmanagement. Het gaat hierbij om in totaal 72 ECTS, zijnde 30 % van de opleiding. De extern gelegitimeerde examens worden nagenoeg allemaal ontwikkeld door NEMAS (Nederlandse Management Stichting). Het niveau van deze examens is ruim voldoende. De examens baseren de vraagstelling op aan de praktijk ontleende cases. De examens van de modulen Projectopzet- en aanpak (10 ECTS), Projectbeheersing (14 ECTS) en Werken in projectteamverband (10 ECTS) richten zich sterk op het toetsen van kennis en inzicht. Gezien het belang van projectmanagement in het beroep van manager stelt Certiked dat deze toetsing op zich onvoldoende diepgaand is. Echter, de vaardigheden rond projectmanagement komen ook aan de orde in enkele andere modulen, waarvan de toetsing weer wel aan de maat is. Zo is het niveau van het examen van de module Leidinggeven (20 ECTS) adequaat. Het niveau van de afstudeerscripties is voldoende. De eisen die aan de afstudeeropdracht worden gesteld in termen van probleemstelling, analyse, onderzoek, reflectie op het resultaat en conclusies, worden in de afstudeerscripties in voldoende mate weerspiegeld. Wel stelt Certiked dat, in gesprekken met docenten die optreden als afstudeerbegeleider, er een verschillende opvatting lijkt te heersen over de mate van betrokkenheid bij het afstuderen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de toetsing als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat de extern gelegitimeerde examens zeker aan de maat zijn, dat de afstudeerscripties van voldoende niveau zijn, maar dat enkele relevante interne examens van beduidend minder niveau zijn. Certiked ziet dit laatste als een relevant verbeterpunt voor de opleiding; het geheel aan toetsingen is nochtans wel van voldoende niveau. Tenslotte heeft de keuze voor externe legitimering ook als positief effect voor de studenten dat zij algemeen erkende (deel)diploma’s krijgen.
Pagina 15 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling van het onderwerp programma De opleiding heeft een adequaat programma opgesteld, waarin de leerdoelen die bereikt dienen te worden, op samenhangende wijze gedoceerd worden. Certiked heeft waardering voor de manier waarop het afstandsonderwijsconcept in deze opleiding is doorgevoerd. De extern gelegitimeerde examinering biedt een waarborg voor het te realiseren niveau en levert voor de studenten een extra stimulans vanwege het verkrijgen van extern gewaardeerde certificaten. Certiked signaleert enkele verbeterpunten ten aanzien van de diepgang van de interne tentaminering. Alle onderliggende facetten van dit onderwerp zijn voldoende of goed beoordeeld, en derhalve beoordeelt Certiked dit onderwerp in totaliteit voldoende.
Pagina 16 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Onderwerp: Inzet van personeel Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
• • • •
• •
De (externe) medewerkers die met het onderwijs belast zijn, hebben als functie: auteur, beoordelaar, redacteur, docent, examinator, scriptiebegeleider, vakdeskundige en marktverkenner. De auteurs stellen het lesmateriaal samen op grond van auteursinstructies. De beoordelaars kijken het werk van de auteurs na op vakinhoud en didactiek. De redacteur kijkt het lesmateriaal na op schrijfstijl en didactiek. De docent begeleidt de student, wanneer deze bezig is in het leerproces. De examinator kijkt de examens van de student na. De scriptiebegeleider ondersteunt de student bij het schrijven van zijn afstudeerscriptie. De vakdeskundigen en marktverkenners gaan namens de instelling na of de inhoud conform de ontwikkelingen op het vakgebied en beroepenveld is. Alle personen die één of meer functies in het geven van onderwijs hebben, zijn opgenomen in de Externe Relatie Database (ERD) van de opleiding. In de selectiecriteria voor auteurs, docenten, beoordelaars en redacteurs zijn de eisen ten aanzien van ervaring in de beroepspraktijk expliciet opgenomen. Additionele eisen over de beroepservaring van examinatoren, scriptiebegeleiders, vakdeskundigen en marktverkenners heeft het visitatieteam niet aangetroffen. De opleiding beoordeelt alle personen die een functie hebben als boven bedoeld, bij hun sollicitatie op basis van hun ervaring in de beroepspraktijk. Zij worden dan opgenomen in de ERD. Bij het voornemen tot het verstrekken van een opdracht om onderwijs te verzorgen, volgt een controle van het c.v. op onder meer praktijkervaring. Ook voert de projectleider of business-unitmanager een gesprek met de sollicitant. Ook in dat gesprek is de praktijkervaring één van de toetsingscriteria. Relevante opmerkingen in termen van sterke en zwakke kanten over een persoon die optreedt in één van de functies worden opgenomen in de ERD. In de c.v’s van auteurs en docenten blijkt het aspect van beroepservaring in voldoende mate.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de eisen HBO ten aanzien van het personeel als voldoende.
Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
Op basis van de ERD beschikt de opleiding over een overzicht van alle personen die geschikt zijn voor één of meer van de functies voor het geven van onderwijs. Als een opdracht voor een bepaalde functie open staat, raadplegen de projectleiders en business-unitmanagers van de opleiding de ERD om een kandidaat te vinden. De opmerkingen in de ERD geven een aanwijzing bij de keuze. Aan het ontwikkelen van lesmateriaal gaat een projectplan vooraf, waarin projectfasen zijn onderscheiden. In de eerste fase, die van de projectopzet, staan onder andere de afspraken rond de
Pagina 17 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
• •
beoogde productie en planning van de werkzaamheden. Het waarborgen van voldoende capaciteit van auteurs en de aanlevering van materiaal door auteurs is als afgeleide daarvan vastgelegd. De planning en de realisatie van de werkzaamheden van docenten en examinatoren zijn de verantwoordelijkheid van de afdelingen Organisatie Opleidingen en het Examenbureau. Zij zien erop toe dat de termijnen voor het corrigeren van huiswerk en examenopgaven in acht genomen worden. Bij uitval van een docent als gevolg van ziekte of anderszins wordt dat gesignaleerd en wordt een andere docent ingezet.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de kwantitatieve inzet van personeel als zijnde voldoende. Het visitatieteam komt tot dat oordeel na het inzien van de procedures rond planning en inzet van personeel en de effectuering van deze procedures.
Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
• •
De personen die een functie ambiëren als onderwijsgevende worden zowel bij hun aanmelding als bij verstrekking van een opdracht gecontroleerd op hun theoretische en vakinhoudelijke kennis en ervaring en op hun didactische vaardigheden. Zij schrijven een proefhoofdstuk ingeval zij optreden als auteur, dat de beoordelaar nakijkt op vakinhoud en dat de redacteur nakijkt op didactiek. Ten aanzien van de organisatorische vaardigheden van onderwijsgevenden ligt de controle bij de afdeling Organisatie Opleidingen. In afstandsonderwijs is het volgens planning insturen van de correctie van huiswerkopdrachten van studenten van belang. De afdeling houdt bij of docenten dat binnen de gestelde tijd doen en maant hen, als zij over de normtijd heen gaan. Opmerkingen over regelmatige overschrijding van de geplande inlevertijd worden in de ERD vastgelegd. Een zelfde vorm van signalering van normtijden wordt gehanteerd door het Examenbureau. Ingeval van examens kijken twee examinatoren het werk van de student na en ook nog een derde, als de eerste twee een significant verschil hebben. Ook in dit geval worden overschrijdingen gesignaleerd en worden examinatoren gemaand. De c.v.’s van docenten en auteurs tonen een voldoende vakinhoudelijke en didactische ondergrond van hen aan. De studenten worden in de gelegenheid gesteld opmerkingen te maken over de inhoud van de lessen en over de correctie van hun antwoorden door de docenten. Opmerkingen over auteurs en docenten worden opgenomen in de ERD. De opleiding onderneemt in voorkomende gevallen actie.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de kwaliteit van personeel als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat met name de cv’s van de docenten een voldoende vakinhoudelijke en didactische kennis en vaardigheden blijk geven.
Pagina 18 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling van het onderwerp Inzet van personeel Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Inzet van personeel als voldoende. De opleiding stelt de relevante eisen aan docenten en auteurs en ziet op de naleving daarvan toe.
Pagina 19 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Onderwerp: Voorzieningen Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
Voor het afstandsonderwijs beschikt de instelling over een voldoende capaciteit om de postale verzending te beheersen. Daarnaast stelt de instelling een digitale leeromgeving ter beschikking aan de studenten in de vorm van LOI Campus Pro. Deze leeromgeving bieden faciliteiten voor het inzenden van huiswerk, interactie met docenten en terugkrijgen van de (gemotiveerde) correcties op hun huiswerk. Telefonisch contact van studenten met de instelling vindt plaats door het customer contact center van de instelling. Deze afdeling is specifiek voor deze activiteit gecertificeerd.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De mogelijkheden die de studenten geboden worden om de studie met behulp van elektronische leermiddelen uit te voeren, zijn bij de tijd en leveren meerwaarde in het realiseren van de studie. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de voorzieningen als goed.
Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
• •
Het beleid van de opleiding is gestoeld op de overweging dat studenten die voor afstandsonderwijs kiezen, zelfstandig hun studie willen doorlopen. Anderzijds wil de opleiding studenten behulpzaam zijn bij hun studie. Daar hoort bij het bieden van momenten waarop de student over het onderwerp van zijn studie kan overleggen met docenten en medestudenten. De vormen van studiebegeleiding zijn onder meer begeleiding door de docent bij het corrigeren van huiswerk, aangeven van welke antwoorden fout zijn en waarom, persoonlijk contact met docent tijdens de mondelinge lessen, assessment van kennis en ervaring door student zelf, op basis waarvan deze sommige stukken in de leerstof kan overslaan, mogelijkheid tot contact met medestudenten via Campus Pro en begeleiding tijdens en voor een stage of praktijkopdracht. Klachten van studenten over examens komen bij de examencommissie, die kan besluiten tot aanpassing van de gewraakte opgaven. De inhoud van de examens worden geëvalueerd op grond van opmerkingen van de examinatoren. De instelling heeft de volgende mechanismen om studenten bij achterblijvende resultaten daarop te attenderen: De digitale leeromgeving Campus Pro geeft studenten een signaal, wanneer ze niet tijdig hun huiswerk inzenden. Dit geldt alleen als studenten gebruik maken van Campus Pro. Dat is een toenemend aantal (minstens 70 %); De instelling voert zogenaamde service calls uit naar studenten. Deze service calls vinden met een frequentie van tussen 3 en 6 maanden plaats;
Pagina 20 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
De docent kan de studievoortgang van de student in Campus Pro bekijken en desgewenst met de student over de voortgang communiceren; De instelling heeft het voornemen in 2004 een enquête uit te voeren onder studenten die dreigen uit te vallen. Dit voornemen is opgenomen in een actieplan.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studiebegeleiding als voldoende.
Beoordeling van het onderwerp Voorzieningen Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Voorzieningen als voldoende. De overwegingen zijn, dat de materiële voorzieningen goed zijn en dat de opleiding voldoende rekening houdt met de kenmerken van de studenten in termen van hun zelfstandigheid en hun beperkte behoefte aan begeleiding.
Pagina 21 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Onderwerp: Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
•
De instelling is ISO 9001-gecertificeerd ten aanzien de bedrijfsprocessen die te maken hebben met het concipiëren en ontwikkelen van opleidingen en examens voor afstandsonderwijs. De relevante procedures en werkwijze instelling zijn in een kwaliteitshandboek beschreven. De opleiding kent een onafhankelijke Raad voor de Kwaliteitsbevordering die toeziet op de totstandkoming en naleving van het kwaliteitssysteem. De kwaliteit wordt op twee niveaus bewaakt, te weten enerzijds de kwaliteit van het (primaire) proces en anderzijds de kwaliteit van de producten. De streefdoelen voor de proceskwaliteit zijn ontleend aan de ISO 9001-normen. Centraal staan begrippen als kwaliteit, continuïteit, helderheid en eenvormigheid van de procedures. Het evalueren van de mate waaraan aan de normen wordt voldaan geschiedt op grond van periodieke audits. Deze vinden eenmaal per jaar plaats. De streefdoelen voor de productkwaliteit zijn integraal ontleend aan het beoordelingskader van de NVAO. De vier stappen in het proces om na te gaan of aan deze streefdoelen wordt voldaan, zijn de zelfevaluatie door de instelling, de visitatie door de VBI, beraadslaging over de visitatie en de reactie van de instelling door de Raad voor de Kwaliteitsbevordering en de rapportage aan de NVAO. Zowel de streefdoelen als de evaluatie daarvan komen tot stand binnen het raamwerk van de accreditatie conform de kaders van de NVAO.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het formuleren van doelstellingen en het evalueren vindt plaats onder diverse stakeholders. Sterk vindt het visitatieteam de positie van de Raad voor de Kwaliteitsbevordering, die een zwaarwichtig stempel drukt op het goed functioneren van de kwaliteitssystematieken van de hogeschool. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de interne kwaliteitszorg als goed.
Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
De procedures van het kwaliteitssysteem worden getoetst in het kader van het door de instelling opgestelde vierluiktraject. Het gaat daarbij achtereenvolgens om de projectopzet, de projectuitvoering, de evaluatie van herzieningen en nieuwe projecten en de permanente evaluatie. Binnen de instelling zijn vormen van overleg op verschillende niveaus. Deze overleggen zijn ervoor bedoeld om de activiteiten binnen het vierluiktraject te bewaken en bij te sturen, waar dat nodig is. Naast het overleg zijn binnen de fasen van het vierluiktraject mijlpalen c.q. producten gedefinieerd. Dat zijn concrete activiteiten binnen een fase, waarvoor doel en inhoud zijn geformuleerd.
Pagina 22 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
•
Het evaluatie-instrumentarium bestaat uit: • De verschillende netwerken waarin de voorzitter bestuur en de business-unitmanagers deelnemen; input uit deze netwerken levert informatie op voor de bijsturing van de producten van de instelling. • Informatievoorziening via vakdeskundigen en marktverkenners; zij leveren informatie aan over actuele en relevante ontwikkelingen op het betreffende vakgebied. • Signalen van klanten en docenten; opmerkingen van klanten die bijvoorbeeld via het customer contact center binnenkomen worden verder geleid en kunnen aanleiding zijn voor bijsturing. • Enquêtes onder studenten; was de participatie voorheen beperkt, sedert de enquêtes via internet worden afgenomen is de deelname gestegen naar ongeveer 50%; de reacties van de klanten zijn input voor de bijstelling van de producten. • Ondervragen van studenten op periodieke basis via service calls; deze vinden eens in de 3 tot 6 maanden plaats. • Paneldiscussies met studenten en alumni over hun ervaringen. • De evaluaties leiden tot verbeteringen, met name op het gebied van de inhoud en actualisering van de opleiding, de begeleiding van de studenten en de informatievoorziening over de examinering.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Vanwege de sterk aanwezige link tussen doelen stellen, evalueren en vervolgens verbeteren, beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.
Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • • •
Het betrekken van de verschillende belanghebbenden (stakeholders) bij de processen en producten van de instelling geschiedt op een gestructureerde wijze en conform het kwaliteitssysteem. De medewerkers van de opleiding zijn betrokken via de overlegsituaties en waarin medewerkers zich kunnen uitspreken over het verloop van projecten in het kader van het vierluiktraject. De netwerken van de voorzitter van het bestuur en de business-unitmanagers bieden een waarborg dat het beroepenveld in voldoende mate betrokken is. Vakdeskundigen en marktverkenners signaleren ontwikkelingen in het beroepenveld. De studenten zijn op drie wijzen bij de kwaliteit betrokken: enquêtes onder studenten, service calls door de opleiding en opmerkingen en klachten die studenten bij de opleiding kunnen neerleggen. De opleiding vraagt niet op een regelmatige basis om de input van alumni.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft waardering voor de pro-actieve wijze waarop de hogeschool haar netwerken benut voor het verkrijgen van goede informatie. Op grond daarvan beoordeelt zij dit facet als goed.
Pagina 23 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Beoordeling van het onderwerp Interne kwaliteitszorg Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Interne kwaliteitszorg als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding een voldoende werkend kwaliteitssysteem heeft, dat binnen dat systeem evaluaties van resultaten plaatsvinden en dat voldoende input van relevante stakeholders wordt gevraagd.
Pagina 24 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Onderwerp: Resultaten Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
•
De correctie van de inzendopgaven door de docenten vindt op een verantwoorde wijze plaats. De correctie wordt steekproefsgewijze door een beoordelaar gecontroleerd. Aanwijzingen van deze kunnen leiden tot een aanscherping van de correctie. Ongeveer 30% van de examens waarvoor de modulen van de opleiding opleiden, zijn externe examens. Deze examens zijn van een voldoende niveau en toetsen op het niveau van de eindkwalificaties. Certiked heeft afstudeeropdrachten beoordeeld. In alle gevallen bleek sprake van een plan van aanpak en een doelstelling die beide getuigden van afdoende complexiteit. De uitwerking van de scripties getuigde van bachelorniveau en de afstudeerscripties betroffen alle het domein van de opleiding. De beoordeling van de afstudeerscripties is daarmee voldoende. Wel heeft Certiked geconstateerd dat de wijze van begeleiding varieert van afstudeerbegeleider tot afstudeerbegeleider voor wat betreft intensiteit en duur. LOI doet er goed aan om hier een eenduidig beleid voor te formuleren.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het gerealiseerde niveau als voldoende.
Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
In de ogen van de opleiding ligt in het geval van afstandsonderwijs de verantwoordelijkheid voor het tempo van studeren en de termijn van afstuderen bij de individuele student. De opleiding heeft daarom daarover geen streefcijfers geformuleerd op dat onderwerp. Ten aanzien van de examens heeft de opleiding als streefcijfer geformuleerd dat examenresultaten van de studenten van de LOI Hogeschool boven het landelijk gemiddelde liggen, als de examens extern worden afgenomen. Uit de vergelijkende cijfers tussen de resultaten van de studenten van de opleiding en het landelijk gemiddelde is gebleken dat de resultaten van deze opleiding over het algemeen boven het landelijk gemiddelde liggen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het onderwijsrendement als voldoende. De opleiding heeft streefcijfers geformuleerd in termen van examenresultaten en realiseert over het algemeen deze streefcijfers. Beoordeling van het onderwerp Resultaten
Pagina 25 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Resultaten als voldoende. Het gerealiseerde niveau wordt effectief bereikt en de opleiding heeft streefcijfers voor het rendement opgesteld.
Pagina 26 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende personen: Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Studeerde Bedrijfskunde aan de TU Eindhoven en heeft uitgebreide internationale werkervaring op het gebied van marketing, marktonderzoek, en kwaliteitsmanagement. Drs. R. de Lusenet (1954), extern deskundige De heer De Lusenet is sinds eind 2003 actief betrokken bij Certiked, onder andere als extern deskundige. In zijn overige werkzaamheden als zelfstandig organisatieadviseur is hij gespecialiseerd in Human Resources Management, opleiding en training, kwaliteitsmanagement en professionalisering van het management binnen organisaties. De heer De Lusenet (Bedrijfskunde Nijenrode 1975 en Bedrijfskunde Delft 1976) is ruim twintig jaar actief geweest in leidinggevende functies bij enkele toonaangevende internationale organisatieadviesbureaus (waaronder KPMG Consulting en GITP International). Naast zijn werkzaamheden als adviseur op het gebied van human resource management en strategie en beleid, is hij in die hoedanigheid verantwoordelijk geweest voor het formuleren en (doen) uitvoeren van het bureaubeleid. Drs. W.J.J.C. Vercouteren (1953), secretaris en studentlid Na zijn studie economie heeft de heer Wim Vercouteren een vijftal jaar managementfuncties bekleed. Sinds 1990 is hij op basis van zelfstandigheid, analyse-werkzaamheden en interim management verricht, met name voor opleidingsinstituten: ISBW, Wolters-Kluwer Genève, Ministerie OC&W. Op zeer regelmatige basis treedt de heer Vercouteren op als secretaris van Certiked visitatieteams. Daarnaast is hij in de afrondende fase van zijn postdoctorale controllersopleiding (Nijenrode) alsmede treedt hij op als deeltijd docent aan dit instituut.
Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage, en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn.
Pagina 27 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Bijlage 2: Programma Programma van de eerste visitatiedag op 11 december 2003 10.00 uur – 10.30 uur College van Bestuur, Portefeuillehouder HBO, Kwaliteitscoördinatie Onderwerpen: voorstellen, doornemen van het programma en van de visitatiedag mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering) 10.30 uur – 12.00 uur Business-unitmanagement en projectleiding Onderwerpen: inzet van personeel (eisen HBO, kwantiteit, kwaliteit) ir. O.W. Helfferich (business-unitmanager), mevrouw C. van Halm (projectleider Facility Management/Office Management) 11.30 uur – 13.00 uur Documentenonderzoek, lunch 13.00 uur – 14.00 uur Verantwoordelijken voor studiebegeleiding Onderwerpen: voorzieningen (materiële voorzieningen, studiebegeleiding) G. de Bock (manager Opleidings- & Examenorganisatie), B. Marck (coördinator Organisatie Opleidingen) 14.00 uur – 14.30 uur Aanvullend onderzoek 14.30 uur – 15.30 uur Kwaliteitsteam en business-unitmanager Onderwerpen: interne kwaliteitszorg (evaluatie, maatregelen, betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld) mevrouw mr. K.S. Visscher (business-unitmanager), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering) 15.30 uur – 16.30 uur Afronden documentenonderzoek 16.30 uur – 17.00 uur Terugkoppeling mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), mevrouw mr. K.S. Visscher (business-unitmanager), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie) en T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering)
Pagina 28 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Programma van de tweede visitatiedag op 13 oktober 2004 09.15 uur – 09.30 uur College van Bestuur, Portefeuillehouder HBO, Business-unitmanager Onderwerpen: voorstellen, doornemen van het programma en van de visitatiedag mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), mevrouw A. van Noort BA (business-unitmanager; portefeuillehouder HBO a.i.), ir. M. Veldhuisen (business-unitmanager HBO Management) 09.30 uur – 11.00 uur Business-unitmanagement en projectleiding Onderwerpen: domeinspecifiek kader, bachelorniveau, doelstellingen, programma Ir. M. Veldhuisen (business-unitmanager HBO Management), mevrouw S. Lohman (projectleider HBO Management), mevrouw A. van Noort BA (businessunitmanager, portefeuillehouder HBO a.i.) 11.00 uur – 12.30 uur Beroepenveldvertegenwoordiging, externe medewerkers Onderwerpen: aansluiting op beroepspraktijk, HBO-oriëntatie Ir. J. Vissers (docent, afstudeerbegeleider logistiek management) Mevrouw drs. T. Hilhorst (docent, vakdeskundige communicatie) 12.30 uur – 15.00 uur Documentenonderzoek, lunch 15.00 uur – 16.00 uur Studenten Onderwerpen: studeerbaarheid, studiebegeleiding, docenten, voorzieningen M. van Helvert, J.G. Wernet, F. Croonenberg 16.00 uur – 16.30 uur Aanvullend onderzoek, intern beraad van visitatieteam 16.30 uur – 17.00 uur Terugkoppeling mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), mevrouw A. van Noort BA (business-unitmanager, portefeuillehouder HBO a.i.), ir. M.Veldhuisen (businessunitmanager HBO Management), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie) en T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering)
Pagina 29 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Inleiding In het beroepsprofiel wordt ingegaan op de doelgroep, het werkveld en de ontwikkelingen daarin van afgestudeerden van de opleiding HBO Management en de context waarin zij opereren, de functie-inhoud, de functiecompetenties en –eisen en de vertaling naar de opleidingsinhoud. Hierbij wordt uitgegaan van de drie afstudeervarianten van de opleiding HBO Management, namelijk hoger management, logistiek management en personeelsmanagement. De doelgroep De doelgroep voor de opleiding HBO Management zijn MBO, HAVO en VWO opgeleiden en HBO-ers met een specialistische opleiding die zich willen bekwamen in het management vak. Bij aanvang van de opleiding zijn de studenten veelal als management-assistent, office manager, adviseur, personeelsfunctionaris, logistiek medewerker, staffunctionaris, lager manager of junior manager in de profit (MKB), de non-profit of overheid sector werkzaam. Het werkveld De afgestudeerde HBO Management student werkt in een middelgrote of grotere organisatie in de profit (MKB), de non-profit of overheid sector in een generalistische midden of hogere management functie of als staffunctionaris/adviseur van die manager. Hoewel de opleiding HBO Management opleidt tot generalist, komt de opleiding door middel van haar afstudeervarianten tegemoet aan managers of staffunctionarissen die bij uitstek in of voor de lijn werkzaam zijn casu quo waarbij in het werk meer de nadruk ligt op respectievelijk logistieke of personeelsmanagement aspecten en vraagstukken. Gedurende de opleiding ontwikkelen zij zich tot meer ervaren casu quo zelfstandige managers of adviseurs. In de jaren na de opleiding liggen functies als hoger manager of senior adviseur in het verschiet. Hiervoor is het gewenst dat aanvullende trainingen worden gevolgd. Door de functies van hoger manager of senior adviseur onderscheidt de opleiding zich van de LOI MBA opleiding, die primair opleidt voor de hoogste (top) functies binnen de profit (MKB), de non-profit en overheid sector. De ontwikkelingen in het werkveld De ontwikkelingen in het werkveld van afgestudeerden hebben voornamelijk betrekking op de verzakelijking, verbreding, technologisering en de grotere nadruk op de coachende rol van de leidinggevende. De leidinggevende wordt steeds meer aangesproken op het resultaat (omzet, winst, marktgroei, kwaliteit, klanttevredenheid) van zijn handelen. Hij is in toenemende mate integraal manager en verantwoordelijk voor financiën, logistiek, personeel, huisvesting, klanten et cetera. Ook heeft hij steeds meer te maken met ingewikkelde informatie-, telematica- en andere technologie en moet hij hiermee goed kunnen omgaan. Tenslotte is hij de coach en ontwikkelaar van zijn medewerkers en wordt hij aangesproken op hun motivatie, welbevinden en (laag) ziekteverzuim. Voor de staffunctionaris/adviseur van het management geldt eveneens de toenemende verzakelijking en ingewikkelde technologische context waarin hij moet opereren waarbij hoge eisen aan professionaliteit en zichtbaar resultaat van zijn handelen worden gesteld. En ook hier is het kunnen motiveren, stimuleren en ontwikkelen van mensen een belangrijke randvoorwaarde voor de functie. Daarnaast zijn de meeste organisaties continu in verandering, moeten zij vaak vechten voor hun (voort)bestaan, vinden fusies, overnames en verzelfstandigingen plaats, wordt de omgeving in toenemende mate internationaal en zijn de eisen vanuit de overheid en regulerende instanties steeds stringenter. De afgestudeerde student van de opleiding HBO Management heeft in deze processen een belangrijke gidsfunctie en zal daarom inzicht in processen moeten hebben en in staat zijn om projecten en organisatieveranderingen te leiden. Voor alle afgestudeerden van de opleiding HBO Management geldt dat de werkdruk hierdoor steeds verder
Pagina 30 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
toeneemt en dat een groot beroep wordt gedaan op het kunnen selecteren, opnemen, verwerken en generen van informatie en het kunnen communiceren, samenwerken en beïnvloeden van mensen van uiteenlopende niveaus en achtergrond, zowel binnen als buiten de organisatie. De functie-inhoud Doel De opleiding HBO Management leidt op ten behoeve van generalistische midden en (op termijn) hogere management functies (afdelingsmanager) en staffuncties in middelgrote of grotere organisatie in de profit (MKB), non-profit, en overheidssector waarin een bijdrage wordt gevraagd aan de beleidsbepaling en – realisatie. De afgestudeerde kijkt over de verschillende disciplines heen, vervult hierin een integrerende rol en geeft sturing aan mensen, processen en middelen. Voorbeelden van lijnfuncties waartoe de opleiding HBO Management opleidt: afdelingsmanager, afdelingshoofd, bureauhoofd, business unit manager, clustermanager, divisiemanager, manager van een werkmaatschappij, directielid kleinere organisatie, logistiek manager en personeelsmanager. Voorbeelden van staffuncties waarvoor de opleiding kwalificeert: (intern) organisatieadviseur, personeelsadviseur, logistiek adviseur, beleidsadviseur, beleidsmedewerker, staffunctionaris, stafmedewerker, directiesecretaris en secretaris raad van bestuur. Resultaatgebieden • Beleidsontwikkeling Bepaalt de positie en de koers van de afdeling binnen de kaders van het organisatiebeleid en legt deze vast in jaarplannen. • Productie Realiseert de gemaakte productieafspraken middels efficiënte processen. Realiseert in dit kader een adequate afstemming met andere organisatieonderdelen. • Kwaliteitszorg Realiseert hoge kwaliteit, volgens de nieuwste inzichten en toegesneden op de cliëntèle. • HRM-beleid Realiseert een voor de medewerkers aantrekkelijke organisatie door onder andere een uitstekende werksfeer en het bieden van maximale ontplooiingsmogelijkheden voor de werknemers. • Begroting & exploitatie Realiseert een inzichtelijke begroting en een exploitatie binnen de aangegeven kaders. • Project- en verandermanagement • Voert in opdracht van het topmanagement organisatieveranderingen, implementaties en verbeterprojecten uit. Bij de resultaatgebieden is geredeneerd vanuit de positie van de generalistisch midden of hogere manager. De staffunctionaris/adviseur richt zich op de ondersteuning van de manager op deze resultaatgebieden. De resultaatgebieden verschillen niet voor de verschillende afstudeervarianten. Wel zal bij afstudeerders logistiek- en personeelsmanagement meer nadruk op de aspecten logistiek-respectievelijk personeelsmanagement liggen dan bij de afstudeerders hoger management. Echter, deze nadruk leidt niet tot andere resultaatgebieden casu quo een andere functie-inhoud.
Pagina 31 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Functie-eisen
Kennis Kennis van managementtechnieken op HBO niveau. Ontwikkeling in de sector worden gevolgd en in de beleidsvorming betrokken.
Zelfstandigheid Lost binnen de kaders van het organisatiebeleid alle voorkomende problemen binnen de afdeling op. Sociale vaardigheden Moet kunnen inspireren, enthousiasmeren, en relativeren. Sociale vaardigheden, zoals conflicthantering, overtuigingskracht en dergelijke, zijn noodzakelijk.
Risico’s verantwoordelijkheden en invloed Er is sprake van een medeverantwoordelijkheid voor het organisatiebeleid en verantwoordelijkheid voor de beleidsontwikkeling en –uitvoering van de afdeling.
Uitdrukkingsvaardigheid Een uitstekende mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid is vereist bij het onderhouden van diverse contacten op alle niveaus en bij de voorbereiding van beleids- en beheersvraagstukken.
Oplettendheid Oplettendheid is noodzakelijk voor de uitvoering van heterogene (management)taken; een hoge mate van doorzettingsvermogen, systematiek, integriteit en representativiteit is vereist. Besluitvaardigheid Vaardigheid om disciplineoverstijgend en samenwerkingsbevorderend te denken en leidinggevend te handelen. Deze functie-eisen betreffen de positie van generalistisch (afdelings)manager. De functie-eisen van de staffunctionaris/adviseur komen hiermee overeen, hoewel de (mede)verantwoordelijkheid voor het beleid en de uitvoering daarvan en voor de leiding van de afdeling in het algemeen minder op hen van toepassing zullen zijn.
Vereiste competenties
Leidinggeven Richting en sturing geven aan medewerkers in het kader van hun taakvervulling; stijl en methode van leidinggeven aanpassen aan betrokken medewerker/groepen medewerkers en situatie.
Plannen en organiseren Op effectieve wijze doelen en prioriteiten bepalen en benodigde tijd, acties en middelen aangeven om bepaalde doelen te kunnen bereiken.
Probleemanalyse Signaleren van problemen; herkennen van belangrijke informatie; verbanden leggen tussen gegevens; opsporen van mogelijke oorzaken van problemen; zoeken naar ter zake doende gegevens.
Pagina 32 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Besluitvaardigheid Beslissingen nemen door middel van het ondernemen van acties of zich vastleggen door middel van het uitspreken van oordelen.
Visie Afstand nemen van de dagelijkse praktijk; zich concentreren op hoofdlijnen en beleid op de lange termijn.
Ondernemersschap Signaleren en zakelijk afwegen van kansen in de markt zowel voor bestaande als nieuwe producten en diensten; risico’s aangaan teneinde zakelijk voordeel te behalen.
Marktgerichtheid Laten blijken goed geïnformeerd te zijn over ontwikkelingen in de markt en technologie.
Klantgerichtheid Onderzoeken van wensen en behoeften van de klant en hiernaar handelen; anticiperen op behoeften van klanten; hoge prioriteit geven aan servicegerichtheid en klanttevredenheid.
Organisatiesensitiviteit Onderkennen van invloed en gevolgen van eigen beslissingen of activiteiten op andere onderdelen van de organisatie; onderkennen van belangen van andere onderdelen van de eigen organisatie.
Omgevingsbewustzijn Laten blijken goed geïnformeerd te zijn over maatschappelijke, politieke en economische ontwikkelingen en deze kennis effectief benutten voor de eigen functie of organisatie. Bij de vereiste competenties van staffunctionaris/adviseur is de competentie “leidinggeven” niet of minder van belang.
Het curriculum Invulling van het hiervoor beschreven beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management leidt tot een curriculum dat aandacht moet geven aan: Organisatieleer, -gedrag en –kunde Wat (hij kan:) alle activiteiten in een organisatie definiëren de formele en informele organisatiestructuur doorgronden de centrale motieven in het organiseren in logisch verband brengen met hoofdtypen van organisaties leiding geven aan een doordachte organisatieverandering
Pagina 33 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Hoe (door:) gegevens verzamelen, analyseren en interpreteren argumenteren zich inleven in anderen een draagvlak bij medewerkers creëren voor organisatieverbetering c.q. –verandering. Projectmanagement Wat (hij kan:) een project omschrijven en een projectaanpak ontwikkelen het project faseren de projectvoortgang bewaken Hoe (door:) een projectplan opstellen projectteamleden selecteren en aansturen projectmedewerkers motiveren en stimuleren voortgangsrapportages produceren contacten onderhouden met de opdrachtgever en met andere belanghebbenden bij het project ICT, internet, e-business en computerbeheersing Wat (hij kan:) denken in termen van informatiebeleid en –plannen de informatiebehoefte van de organisatie en medewerkers inschatten de basisprincipes van PC’s, netwerken, internet en software doorgronden keuzes maken voor wat betreft de aanschaf en update van hardware en software de gevolgen van automatisering voor de organisatie en de mensen inschatten de impact van e-business op de bedrijfsfuncties inschatten de juridische aspecten van e-business doorgronden Hoe (door:) kunnen werken met de belangrijkste ICT kantoortoepassingen (bijv. Microsoft Office) in een netwerkomgeving inhoudelijk beleid vertalen naar informatiebeleid kunnen werken met het World Wide Web bedrijfsfuncties vertalen naar e-business applicaties communiceren met ICT deskundigen medewerkers motiveren, stimuleren en begeleiden bij het gebruik van ICT toepassingen Kwaliteitsmanagement Wat (hij kan:) het begrip kwaliteit definiëren en begrippen en definities in de kwaliteitszorg benoemen en doorgronden de betekenis en het belang van kwaliteitszorg voor een organisatie formuleren de relatie leggen tussen kwaliteitszorg en procesbeheersing een kwaliteitsprojectaanpak formuleren Hoe (door:) instrumenten toepassen op het gebied van kwaliteitszorg en procesbeheersing communiceren met kwaliteitsdeskundigen medewerkers motiveren, stimuleren en begeleiden bij de ontwikkeling en het gebruik van kwaliteitszorgsystemen Statistiek, kwantitatieve en financiële vaardigheden
Pagina 34 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Wat (hij kan:) Het verwerven van kennis, inzicht en toepassingsvaardigheid in het hanteren van methoden en technieken die de mogelijkheden bieden tot het verzamelen, weergeven en interpreteren van (bedrijfs)economische gegevens. Omgaan met vraagstukken aangaande kostensoorten, -budgettering en -calculaties en in staat zijn tot het geven van analyses en interpretaties op het gebied van vermogens- en financieringsvraagstukken. Oplossen van complexere situaties op het gebied van resultaat en vermogensbepaling en in staat zijn tot het uitvoeren van een analyse van de jaarrekening Hoe (door:) beschrijvende en inductieve statistische berekeningen uitvoeren en interpreteren analyses maken met behulp van bedrijfseconomische statistische en kwantitatieve technieken en aan de hand hiervan beslissingen voorbereiden. Managementvaardigheden en –competenties Wat (hij kan:) de begrippen en het vakgebied van management en leiderschap definiëren de verschillende leiderschapstijlen toepassen in verschillende contexten de relatie leggen tussen management en leiderschap met de organisatie(structuur en cultuur) de relatie leggen tussen leiderschap met de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers, werksfeer en motivatie Hoe (door:) zich inleven in de medewerkers motiveren, stimuleren, coachen omgaan met weerstand, spanning en conflict zijn rol spelen in het managementteam Rapporteren en presenteren Wat (hij kan:) managementinformatie op een heldere manier rapporteren en presenteren op een overtuigende wijze boodschappen, voornemens en besluiten presenteren in groepen binnen en buiten de organisatie zijn mening helder en eenduidig overdragen Hoe (door:) informatie verzamelen en verwerken in een rapportage in goed Nederlands teksten opstellen een presentatie voor een groep voorbereiden en verzorgen goed luisteren, argumenteren, redeneren en overtuigen Maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheid Wat (hij kan:) het actuele denken over bedrijfsethiek doorgronden maatschappelijke ontwikkelingen die de organisatie raken benoemen bedrijfsethische vraagstukken benoemen de consequenties van ethiek vertalen naar het eigen managementgedrag Hoe (door:) door voorbeeldgedrag anderen motiveren en stimuleren tot maatschappelijk en ethisch verantwoord handelen anderen overtuigen van wat juist, rechtvaardig en verantwoord is
Pagina 35 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
ongewenst gedrag corrigeren de verleiding weerstaan om de grenzen van het ethisch toelaatbare te overschrijden Strategie, marketing en communicatie Wat (hij kan:) een strategie (mede) formuleren voor de organisatie/afdeling deze vertalen naar een beleidsplan en jaarplan denken en communiceren in termen van product-/marktcombinaties een marketingplan formuleren een communicatieplan formuleren Hoe (door:) scherp waarnemen en goed luisteren een SWOT analyse uitvoeren klanteninformatie verzamelen en marktanalyses uitvoeren in helder Nederlands bevindingen in strategische en beleidsstukken rapporteren communiceren met de verschillende (management)lagen in de organisatie en externe belanghebbenden communiceren met deskundigen op strategisch, marketing en communicatief terrein Logistiek Wat (hij kan:) denken, redeneren en communiceren in termen van logistieke begrippen, processen en systemen de relatie leggen tussen het logistiek management met de kenmerken van de organisatie het inhoudelijk beleid vertalen naar logistiek beleid, management en systemen logistieke systemen ontwerpen en managen Hoe (door:) logistieke taken formuleren en verdelen over de medewerkers het logistieke proces managen in relatie tot de andere bedrijfsprocessen communiceren met de verschillende (management)lagen in de organisatie en externe belanghebbenden over logistieke vraagstukken communiceren met logistieke experts Personeelsmanagement Wat (hij kan:) denken, redeneren en communiceren in termen van personeelsmanagement begrippen, processen en systemen de relatie leggen tussen het personeelsmanagement met de kenmerken van de organisatie het inhoudelijk beleid vertalen naar personeelsbeleid, -management en –systemen Hoe (door:) personele systemen ontwerpen en managen een personeelsplan opstellen organisatieschema’s ontwerpen en functieprofielen opstellen de kwalitatieve en kwantitatieve behoefte van de organisatie vertalen naar een plan van inzet communiceren met de verschillende (management)lagen in de organisatie en externe belanghebbenden over personele vraagstukken communiceren met personeelsmanagement experts
Pagina 36 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Bijlage 4: Documenten De documenten die zijn bestudeerd, zijn: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Zelfevaluatie opleiding HBO Management Bachelor Beroepsprofiel en civiel effect van de opleiding Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management, 2004 Beoordeling curriculum HBO Management LOI, september 2004, door drs. T.E. Hilhorst Kwaliteit en beroepsrelevantie van de opleiding HBO Management van LOI, september 2004, door drs. J.A.M. van Gorp Brief over beoordeling Beroeps- en opleidingsprofiel HBO Management LOI door NEMAS en Associatie Praktijkexamens, 4 oktober 2004 Onderwijs- en Examenregeling opleiding HBO Management Bachelor, tijdvak 2004/2005 Studiegids LOI Hogeschool Kwaliteitshandboek LOI (versie 26 november 2003), inclusief bijlagen (organisatieschema’s, projectfasen, profiel Raad voor Kwaliteitsbevordering, externe netwerken voorzitter bestuur en business-unitmanagers, functieomschrijvingen) De begeleiding van de student binnen het afstandsonderwijs en de rol van de docent De LOI als organisatie Schematisch overzicht leerplan Studiewijzers Toetsen van kennis HBO bachelorniveau Stramien voor leerplannen Selectiecriteria auteurs, docenten, redacteurs en beoordelaars Werken met het LOI-sjabloon Kwantitatief onderzoek Campus Pro (rapport van 27 februari 2003) Draaiboek Service Calls Auteursinstructies (onder meer: aanleveren kopij, schrijven leerstof, maken open vragen, meerkeuzevragen en multimediale opdrachten, herzieningen, opbouwen examenstructuur en samenstellen instructie) Overzicht van auteurs, docenten en scriptiebegeleiders
Pagina 37 van 37 HBO Management.doc
NHL © Certiked
Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen
Pagina 38 van 37 HBO Management.doc