LOI © Certiked
ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van
HBO Toeristisch Management LOI Hogeschool CROHO-registratie:34410 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 11 december 2003 en op 23 augustus 2004
Inhoud van het verslag Identificatie ...............................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................3 Bevindingen ..............................................................................................................................................4 Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam....................................................................................................25 Bijlage 2: Programma..............................................................................................................................26 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader ...........................................................................................28 Bijlage 4: Documenten............................................................................................................................34 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................35
De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze,
C.F.M. van Strien Certiked 27 juni 2005
Pagina 1 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Identificatie LOI Hogeschool Postbus 4200, 2350 CA Leiderdorp Leidsedreef 2, 2352 BA Leiderdorp Telefoon 071 54 51 258 Website: www.loihogeschool.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: mr. M.J. Kuipers Kwaliteitscoördinator: T.F. Steffens
Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • LOI Hogeschool • HBO-opleiding Toeristisch Management Bachelor • Deeltijd • Locatie Leiderdorp (afstandsonderwijs). Het doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate de opleiding door het NVAO Beoordelingskader, daterende uit februari 2003 adequaat wordt afgedekt.
Teamsamenstelling Teamleider: ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: G.W. Boven Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren (ook als studentlid)
Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding. Deze zelfevaluatie alsmede de bijlagen daarbij bleek een goede basis voor de visitatie. De visitatiedag heeft plaatsgevonden op 23 augustus 2004. In de aanloop naar de visitatie is er viermaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle het karakter van kennismaking, voorlichting en planning.
Pagina 2 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Managementsamenvatting Op 11 december 2003 en 23 augustus 2004 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding HBO Toeristisch Management van de LOI Hogeschool. De doelstelling van de visitatie was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. De LOI Hogeschool is een hogeschool, die opleidingen verzorgt op een uiteenlopend gebied, waaronder economie, informatica, marketing & sales en management. Daarnaast biedt de LOI Hogeschool ook postHBO opleidingen aan. Er studeren in totaal ruim 20.000 studenten aan de LOI Hogeschool, die daarmee tot de grote hogescholen in Nederland behoort. De LOI Hogeschool verzorgt afstandsonderwijs. Dat wil zeggen dat de studenten onafhankelijk van plaats, tijd en studietempo de opleidingen kunnen volgen. Belangrijke pijlers van de LOI Hogeschool zijn de kwaliteit van de leerstof, de begeleiding van de studenten door de docent en innovatie van het onderwijs. De leerstof wordt samengesteld door inhoudsdeskundigen op het betreffende vakgebied, waarbij de Hogeschool veel aandacht besteedt aan de didactisering van de lesstof, juist met het oog op het afstandsonderwijs. De begeleiding van de studenten vindt plaats door de docent in de vorm van correctie van en commentaar op de ingezonden huiswerkopgaven van de student. De student heeft daarnaast de mogelijkheid additionele vragen aan de docent te stellen. De interactie tussen de student en de docent vindt plaats via de gewone post en in toenemende mate via de digitale leeromgeving van de Hogeschool. De innovatie van het onderwijs komt tot uiting in het hebben en ontwikkelen van de digitale leeromgeving, LOI Campus Pro. Deze leeromgeving biedt de student het overzicht over de opleiding, inzicht in de eigen vorderingen en mogelijkheden tot overleg met de docent en met medestudenten De opleiding HBO Toeristisch Management is in september 2000 van start gegaan. In september 2003 is een geheel vernieuwd Beroeps- en opleidingsprofiel voor de opleidingen voor toeristisch management verschenen. De opleiding heeft ervoor gekozen bij dat profiel aan te sluiten. Dat betekende wel een ingrijpende aanpassing van het curriculum. Daar is begin 2004 mee begonnen. Er zijn nog geen afgestudeerden uit het nieuwe, sedert begin 2004 bestaande programma. De studenten die het ‘oude’ programma volgen, krijgen tot eind 2005 de gelegenheid daarin af te studeren. Studenten die dan nog niet zijn afgestudeerd, wordt een alternatief geboden om in te stromen in het nieuwe programma. De zelfevaluatie met de bijlagen die de opleiding heeft geschreven had een goed niveau en bood het visitatieteam voldoende basis om mede aan de hand daarvan de opleiding te beoordelen. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat de onderwerpen van het NVAO beoordelingskader Doelstellingen, Programma, Inzet van personeel, Voorzieningen, Interne kwaliteitszorg en Resultaten alle voldoende zijn. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding HBO Toeristisch Management van de LOI Hogeschool op het NVAO Beoordelingskader adequaat afdekt.
Pagina 3 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven.
Pagina 4 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Onderwerp: Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
•
•
De eindkwalificaties van de opleiding HBO Toeristisch Management zijn gebaseerd op het Competentieprofiel Manager Toerisme. Dit Competentieprofiel is opgesteld door het Landelijk Opleidingenoverleg Leisure & Tourism Management in september 2003. Dit overleg bestaat uit vertegenwoordigers van de hogescholen InHolland, CHN, Hogeschool Rotterdam, Saxion Hogeschool en NHTV/Nederlandse Hogeschool voor Toerisme en Verkeer. Dit overleg heeft een werkgroep opdracht gegeven het Competentieprofiel op te stellen. Concepten van het Competentieprofiel zijn in de toetsingsfase voorgelegd aan verschillende panels van deskundigen en belanghebbenden. Nadien is het Competentieprofiel in de valideringsfase aan vertegenwoordigers van het afnemende beroepenveld voorgelegd. Deze vertegenwoordigers waren onder andere van organisaties als Euroworld, Amsterdam Tourist Board, ANVR Federatie, KLM, ANWB, Toerisme Recreatie Nederland, D-Reizen, RECRON en De Efteling. Zij hebben het Beroeps- en opleidingsprofiel vanuit de beroepspraktijk gevalideerd. Ook is het Competentieprofiel aan vertegenwoordigers van hogescholen voorgelegd. De meesten van hen konden zich in het profiel vinden. In het Competentieprofiel zijn functies opgenomen die de beginnend beroepsbeoefenaar in het toeristisch management kan vervullen. Deze functies kunnen uitgeoefend worden in de reisbranche (uitgaand toerisme), bij toeristische organisaties (binnenlands en inkomend toerisme) en in de recreatiesector. Vanuit deze functies zijn de bestanddelen van de functie van toeristisch manager geformuleerd. Om aan de functiebestanddelen te voldoen, is een reeks competenties onder woorden gebracht. Het Competentieprofiel maakt een onderscheid in 7 competentiegebieden, die verdeeld zijn in 21 competenties. De competentiegebieden zijn Werken met toeristen, Werken aan de organisatie van toeristische concepten, Werken in de toeristische business, Samenwerken met medewerkers in de organisatie, Werken vanuit de organisatie, Werken aan de eigen professionaliteit en Werken aan de ontwikkeling van de beroepsgroep. De competenties zijn onderverdeeld in competenties zoals verkopen toeristische producten en diensten, ontwikkelen van toeristische producten en diensten, beheersen verschillende bedrijfsprocessen in de toeristische branche, samenwerken en verantwoorden van handelen, onderhouden van externe betrekkingen en reageren op marktontwikkelingen, reflecteren en de eigen ontwikkeling sturen, kennis opbouwen en informatie analyseren. In het Competentieprofiel zijn de beroepscompetenties vertaald naar een opleidingsprofiel en verder verfijnd naar opleidingscompetenties. De opleidingscompetenties zijn de nadere vertaling, verfijning en detaillering van de beroepscompetenties. De opleiding heeft de opleidingscompetenties van het Competentieprofiel aangenomen als de eindkwalificaties van de opleiding.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de eindkwalificaties van de opleiding als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties gebaseerd zijn op relevante externe kaders die met voldoende inbreng van de beroepspraktijk tot stand zijn gekomen.
Pagina 5 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
•
•
In het Competentieprofiel zijn de opleidingscompetenties benoemd, nader gedetailleerd en verder omschreven. In die omschrijving is aangegeven op welk niveau de afgestudeerde de competenties zou moeten beheersen. In het Competentieprofiel is aangegeven dat kennis en inzicht nodig zijn op het gebied van het verkopen, ontwikkelen, plannen en organiseren van. Deze kennis en inzicht omvat op de hoogte zijn van de wensen van doelgroepen en individuele klanten, kunnen aansluiten bij de klant, grondige kennis van toeristische concepten, producten en diensten en kennen van de componenten en de samenhang daartussen bij toeristische producten en diensten. De afgestudeerde heeft op het gebied van het werken in de toeristische branche kennis en inzicht in financiën, productieprocessen, kwaliteit, acquisitie en managen van projecten. Het Competentieprofiel geeft bij de kennis- en inzichtcomponenten in de opleidingscompetenties aan waar de afgestudeerde deze moet kunnen toepassen. Dat geldt bij het plannen en organiseren van toeristische producten en diensten. De ontwikkelde producten moeten ook uitgevoerd worden. Van de afgestudeerde wordt gevraagd daarbij de cyclus van ontwerpen, plannen, uitvoeren en evalueren geheel te doorlopen. Toepassing van ICT-middelen is voor de afgestudeerde ook een vereiste. Bij de analyse van financiële gegevens weet de afgestudeerde methoden en technieken toe te passen. De afgestudeerde is ook in staat de kennis van processen, kwaliteit, acquisitie en projecten in de praktijk te brengen. Ten aanzien van de oordeelsvorming van de afgestudeerde zegt het Competentieprofiel dat de afgestudeerde in staat is onder meer productenplannen en marketing- of businessplannen op te stellen. Daarbij is nodig verschillende belangen en doelstellingen af te wegen. Het ontwikkelen van toeristische concepten, producten en diensten kent veel aspecten, is daarom complex en stelt eisen aan het vermogen om informatie te verzamelen, te verwerken en op grond daarvan afwegingen te maken. De afgestudeerde is daarnaast in staat om kennis in voldoende mate bij te houden en verder uit te bouwen Bij de sociale vaardigheden in het Competentieprofiel wordt gezegd dat de afgestudeerde in staat is beleidsdocumenten te schrijven. Daarnaast is de afgestudeerde goed in staat te communiceren met klanten en weet hij externe relaties te onderhouden. In het Competentieprofiel wordt aangegeven dat de afgestudeerde in staat is zijn eigen ontwikkeling te sturen en te kunnen reflecteren op situaties en gebeurtenissen, zichzelf en de communicatie met anderen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen het HBO-bachelorniveau van de eindkwalificaties als voldoende: de vijf Dublin Descriptoren voor de HBO-bachelor komen adequaat aan de orde in de doelen van de opleiding.
Pagina 6 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Oriëntatie HBO: een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
In het Competentieprofiel wordt uitgegaan van het beroep van de manager toerisme als zijnde een beroepsbeoefenaar die in staat is toeristische producten en diensten te ontwikkelen, verkopen en organiseren, die over beleidsmatige en organisatorische kwaliteiten beschikt, die een brede blik heeft op relevante ontwikkelingen en trends en die daarnaast communicatief en ondernemend is. Deze kwaliteiten zijn ontleend aan wat het afnemend beroepenveld van de beroepsbeoefenaar verwacht. De beroepsbeoefenaar is een breed opgeleide professional, omdat hij meerdere aspecten van het beroep moet beheersen op een goed niveau. Verder dient de beroepsbeoefenaar zowel relevante kennis en inzicht als de toepassing van kennis en inzicht in zich te hebben. Het Competentieprofiel noemt een aantal functies op het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar als startfuncties na de opleiding. Dat zijn functies als front-officemanager, productmanager, marketing medewerker, account manager, medewerker planning en coördinator reserveringen. Dit zijn de instroomfuncties. Deze functies zijn onderscheiden van doorstroomfuncties, die bereikt kunnen worden na enkele jaren in een instroomfunctie gewerkt te hebben. Het Competentieprofiel richt zich specifiek op de functies van beginnend beroepsbeoefenaar. De beroepen waarvoor de wordt opgeleid, zijn beroepen die een mate van diepgang en complexiteit van kennis en inzicht meebrengen dat daarvoor een HBO-bachelorniveau nodig is.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-oriëntatie van de eindkwalificaties als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties zijn ontleend aan het beroepenveld en dat zij zich richten op de beginnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau.
Beoordeling van het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen als positief. De opleiding is geënt op eindkwalificaties die aansluiten bij de eisen van het vak, de beroepspraktijk en het bachelorniveau.
Pagina 7 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Onderwerp: Programma Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
•
•
•
De studenten krijgen via de lesstof in de modulen de informatie aangeboden die nodig is om een de benodigde kennis en inzicht te verwerven. In een module Verkoop en communicatie/reservering toeristische systemen (hoofdfase, 8 ECTS) worden vaardigheden onderwezen in het reserveren in een toeristisch systeem. De module Praktijk toeristisch taalgebruik (hoofdfase, 6 ECTS) vraagt van de student het tonen van praktische vaardigheden in het hanteren van vreemde talen. De lesstof die in de modulen aangeboden wordt, is ontleend aan de algemene beroepspraktijk en aan de praktijk in de toerisme-branche. De beroepsvaardigheden komen met name aan bod in de stage. De afstudeeropdracht heeft vooral een integratieve functie. Alle auteurs van lesmateriaal en docenten zijn extern. Bijna allen zijn werkzaam op hun vakgebied naast hun docent- of auteurschap bij de opleiding. Veel docenten en auteurs leveren commentaar op aspecten van de opleiding als actualiteit en relatie met de beroepspraktijk. Bij het lesmateriaal dat de auteur schrijft, is de praktijkgerichtheid een toetsingscriterium. Dat criterium komt onder meer tot uitdrukking in de mate waarin en de wijze waarop casussen zijn beschreven. Het lesmateriaal wordt door een beoordelaar gecontroleerd op de theoretische en praktische vakinhoud en actualiteit. De opleiding werkt met vakdeskundigen en marktverkenners. Deze externe medewerkers nemen ontwikkelingen op het vakgebied waar en beoordelen deze ontwikkelingen. Ze kijken naar de actualiteit van de opleiding, ontwikkelingen in het beroepenveld en de aansluiting bij de beroepspraktijk. Ze brengen hun bevindingen ter kennis van de opleiding. Deze besluit in voorkomende gevallen tot aanpassing van de opleiding. De opleiding heeft snel aansluiting gezocht bij het nieuwe Competentieprofiel uit september 2004. Dat kan gezien worden als een teken van actualiteit. Om bij het nieuwe profiel aan te sluiten, is een ingrijpende herziening van de inhoud van het curriculum en van het studiemateriaal uitgevoerd; dat heeft geleid tot actueel lesmateriaal. De internationale component in de opleiding is belangrijk vanwege het internationale karakter van het beroep. In een aantal modulen wordt aan de internationale component aandacht besteed. Dat geldt voor de talen en onder meer ook voor modulen als Vakantiereisbestemmingen en Kunst en cultuur.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-eisen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat het programma gebruik maakt van lesmateriaal dat actueel is en in voldoende mate aansluit bij de beroepspraktijk.
Pagina 8 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
Het competentiegebied Werken met toeristen komt tot uiting in de module Inleiding commerciële economie (propedeuse, 16 ECTS). Deze module gaat in op algemene commerciële aspecten, niet specifiek voor het toerisme. De module Verkoop en communicatie/reservering toeristische systemen (hoofdfase, 8 ECTS) biedt inzicht in algemene vraagstukken van verkoop, communicatie, reservering en klachtenafhandeling. De module Communicatie (hoofdfase, 20 ECTS) biedt op het vakgebied algemene lesstof. Door middel van een afsluitende caseopdracht wordt invulling gegeven aan het specifieke toeristische gehalte van de module. De doelstellingen van de ‘case toeristische communicatie/marketing/PR-plan’ zijn van voldoende niveau en helder uitgewerkt in de OER. De module Engels (propedeuse, 17 ECTS) geeft ook toeristisch georiënteerd Engels. De keuzemodulen Duits, Frans en Spaans bieden kennis van deze talen. De module Praktijk toeristisch taalgebruik (hoofdfase, 6 ECTS) vraagt van de student het tonen van praktische vaardigheden in het hanteren van vreemde talen. Ten aanzien van het competentiegebied Werken aan toeristische concepten worden bouwstenen aangedragen in de modulen Algemene Reiskennis (propedeuse, 3 ECTS), Vervoer en verblijf (propedeuse, 3 ECTS) en de module Vakantiereisbestemmingen (propedeuse, 5 ECTS). Deze bieden toeristisch relevante kennis. De module Touroperating (hoofdfase, 8 ECTS) doorloopt de gehele cyclus van activiteiten in die organisatie, van marketing tot nazorg. De module Evenementenorganisatie (hoofdfase, 12 ECTS) geeft relevante lesstof over de promotie en organisatie van evenementen. De module Kunst en Cultuur (hoofdfase, 8 ECTS) geeft een overzicht van geografische, culturele en historische kennis over verschillende landen. De module Zakenreizen (hoofdfase, 9 ECTS) biedt praktische kennis op het gebied van zakenreizen op een algemeen niveau. Het competentiegebied Werken in de toeristische branche komt tot uitdrukking in de module Management Toerisme I (propedeuse, 9 ECTS) en de module Management Toerisme II (hoofdfase, 20 ECTS). Deze modulen bieden algemene, inleidende kennis en inzicht over vraagstukken op het gebied van management en geeft een aantal opdrachten van een algemeen of toeristisch karakter. De module Management Toerisme II (hoofdfase, 20 ECTS) gaat in op algemene onderwerpen en op beleid, economie en duurzaamheid ten aanzien van het toerisme. Het competentiegebied Samenwerken met medewerkers in organisaties wordt afgedekt door de module Leidinggeven (hoofdfase, 15 ECTS) en ook door de module Management Toerisme II (hoofdfase, 20 ECTS). Deze bieden kennis en inzicht op het gebied van samenwerken en ook van leidinggeven en management in algemene zin. Voor het competentiegebied Werken vanuit de organisatie zijn relevant de module Management Toerisme II (hoofdfase, 20 ECTS). Daarin worden zowel algemene als toeristische kennis en inzicht aangedragen over het leggen van relaties met andere organisaties. De competentiegebieden Werken aan de eigen professionaliteit en werken aan de ontwikkeling van de beroepsgroep zijn van toepassing de casussen die deel uitmaken van Management Toerisme I, Management Toerisme II en in de afstudeeropdracht. Daarin wordt van de student gevraagd tot zelfreflectie te komen en de kennis toe te passen in een breder perspectief, onder andere in het
Pagina 9 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
perspectief van de beroepsgroep als geheel. In de module leidinggeven komt een onderdeel voor over ‘reflection in action’, waarin het persoonlijk ontwikkelingsplan wordt besproken en waarin het reflectieve aspect van het werk aan de orde komt. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de relatie tussen inhoud en doelstellingen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat het programma voldoende breed is uitgewerkt en voorts een voldoende ‘toeristisch gehalte’ biedt.
Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
Het programma bestaat uit een propedeutisch jaar en een hoofdfase. De propedeuse heeft een breed en oriënterend karakter. De modulen in de propedeuse geven een goed beeld van de inhoud van de verschillende aspecten van de opleiding, omdat de kennisdomeinen over toerisme aan de orde komen. Dat komt tot uitdrukking in de modulen Algemene Reiskennis, Reisbestemmingen en Vervoer en verblijf. De modulen Inleiding commerciële economie en Management Toerisme I (propedeuse, 9 ECTS) bieden algemene kennis en inzicht over vraagstukken op het gebied van management. De modulen in de hoofdfase Kunst en Cultuur, Verkoop en communicatie/reservering toeristische systemen, Zakenreizen, Touroperating, Evenementenorganisatie en Management Toerisme II geven meer inzicht in de verschillende aspecten van de toeristische onderwerpen die van belang zijn voor de manager toerisme. De modulen Communicatie (hoofdfase, 20 ECTS) en Leidinggeven (hoofdfase, 15 ECTS) bieden algemene, aanvullende lesstof. Bij de afstudeeropdracht wordt van de studenten gevraagd tot een complexere behandeling en toepassing van de leerstof te komen. In de afstudeeropdracht is sprake van een integrerende benadering en oplossing van een probleemstelling. De opleiding laat een geleidelijke opbouw van complexiteit zien, waarbij onderwerpen meerdere malen en dan op verschillende niveaus aan de orde komen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de samenhang in het curriculum als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de propedeuse een beeld van de opleiding biedt, dat modulen op een evenwichtige wijze samenhangen, een adequate verdeling over de onderwerpen laten zien en qua diepgang logisch opklimmen.
Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
In de Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding zijn helder en concreet opgesomd de eindtermen van de modulen waaruit de opleiding bestaat.
Pagina 10 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
•
• •
•
• •
De termijn voor het inzenden van de correctie van inzendopgaven wordt bewaakt. De interne norm voor het inzenden is 2 tot 3 dagen per e-mail en 5 dagen per post. Deze norm wordt overigens niet naar buiten gebracht. Er komen geen klachten binnen van studenten over de inzendtermijnen. Er is een termijn gesteld door de opleiding waarbinnen de examenuitslag bij de studenten moet zijn. Deze termijn is maximaal 3 maanden. Gewoonlijk gebeurt het sneller: om en nabij 6 weken. Studenten zijn in de gelegenheid om voorafgaande aan een hoofdstuk van een module een online assessment via Campus Pro te doorlopen. Als de uitslag van het assessment meer dan 85% goed is, krijgt de student het advies het hoofdstuk over te slaan. Dat is een verantwoorde manier om met de studielast van de studenten om te gaan. Het overslaan van leerstof laat overigens onverlet dat de studenten de betreffende examens moeten afleggen. De studenten kunnen naast het krijgen van antwoorden op hun inzendopgaven ook in het geval van andere vragen en problemen over de leerstof contact opnemen met de docent. Deze geeft gewoonlijk binnen een korte termijn een antwoord. De antwoorden zijn van dien aard dat de studenten met hun studie weer verder kunnen. Tijdens mondelinge lesdagen zijn de studenten in de gelegenheid om ook persoonlijk vragen aan docenten te stellen. Het aantal examenmomenten per module is twee per jaar. De studenten vinden dat weinig en zouden graag zien dat er meer examenmomenten in een jaar waren.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studeerbaarheid van het programma als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat de studenten binnen een korte termijn een antwoord krijgen op hun ingeleverde huiswerkopgaven en dat zij ingeval van problemen met de studie vragen kunnen stellen aan docenten die daar een adequaat antwoord op geven.
Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
• •
•
Studenten met HAVO, VWO en MBO-4 worden tot de opleiding toegelaten. Daarmee wordt voldaan aan de formele vereisten. Studenten die ouder dan 21 jaar zijn en relevante kennis en/of ervaring hebben opgedaan, worden ook tot de opleiding toegelaten. De opleiding beziet middels de toetsingcommissie of de kennis en ervaring voldoende zijn om toegelaten te worden. Bij de toelating kijkt de opleiding wel of de student in een relevante werkomgeving werkzaam is. Het niet aanwezig zijn daarvan leidt niet tot een negatief advies bij het begin van de opleiding. Mogelijke vrijstellingen op grond van EVC’s (extern verworven competenties) staan in de studiegids van de opleiding aangegeven. De toetsingscommissie verleent deze vrijstelling na bestudering van het verzoek daartoe. De propedeuse van de opleiding is voldoende breed en oriënterend dat de instromende student met de genoemde instroomkwalificaties de aansluiting met dit programma kan maken. Daarnaast is het zo dat de moeilijkheidsgraad van de propedeuse dusdanig is dat het volgen van de propedeuse geen onoverkomelijke moeilijkheden mag opleveren.
Pagina 11 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de aansluiting met de instroomkwalificaties als voldoende.
Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
•
•
•
De omvang van het curriculum bedraagt in totaal 240 ECTS, waarvan 60 ECTS voor de propedeuse en 180 ECTS voor de hoofdfase. De LOI biedt de student de mogelijkheid deze opleiding in drie jaar af te ronden. Studenten die geen relevante werkplek hebben, dienen een aanvullende stage te lopen van een half jaar. Gezien het feit dat vrijwel alle studenten wél een relevante werkplek hebben, betekent dit een studieduurverkorting van een half jaar ten opzichte van de reguliere vier jaar. Daarnaast duurt een studiejaar bij de LOI niet 42 weken, zoals in het bekostigd onderwijs gebruikelijk is, maar heeft een student de mogelijkheid alle weken van het jaar te studeren. Dit levert, over de gehele opleiding bekeken, nogmaals een studieduurverkorting van een half jaar op. Daarnaast is er sprake van een efficiencyfactor. Deze factor levert een versnelling in het leertraject op doordat de student onder andere geen tijd hoeft te besteden aan (de voorbereiding van) hoor- of werkcolleges. De efficiencyfactor is ten tijde van de aanwijzing van de LOI Hogeschool in de procedure ter beoordeling voorgelegd aan de Onderwijsinspectie en het Ministerie van OC&W. Voor de Open Universiteit is de efficiencyfactor destijds zelfs wettelijk vastgesteld op 1,5. De efficiencyfactor bedraagt tegenwoordig 1,2 en toepassing ervan betekent dat studenten bij een studiebelasting van 32 in plaats van 40 uur per week binnen de beoogde drie jaar de benodigde 240 ECTS kunnen behalen. Dit blijft echter een relatief begrip, aangezien de belastbaarheid per individu kan verschillen. In de Onderwijs- en examenregeling (OER) is aangegeven dat de aansluiting tussen de werksituatie en de opleiding kenmerkend voor de deeltijdopleiding is. De studenten dienen werkzaam te zijn in de toeristische sector. Tijdens de opleiding krijgen de studenten een theoretisch kader aangeboden in de relevante vakken. Er is sprake van een samenhangend leerproces. Theorie en praktijk vormen tijdens de opleiding een onlosmakelijk geheel en ook dit draagt bij aan de efficiency. Uit onderzoek door de LOI blijkt, dat het gemiddelde aantal studie-uren van actieve studenten 15 tot 20 uur per week bedraagt. Uit recent onderzoek onder alle afgestudeerden van de LOI Hogeschool blijkt verder dat de gemiddelde studieduur op dit moment 3,5 jaar bedraagt.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studieduur als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de toepassing van het concurrency-beginsel en de efficiencyfactor een afdoende verklaring biedt voor de verhouding tussen het aantal studie-uren en studiepunten.
Pagina 12 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen van het visitatieteam: •
•
•
•
•
• •
Het didactisch concept is geënt op het afstandsonderwijs. Dit houdt in dat de opleiding veel aandacht besteedt aan de didactisering van het lesmateriaal en de opgaven die de studenten als huiswerk inzendt. Het lesmateriaal geeft niet alleen de vakinhoud maar ook de uitleg over de toepassing daarvan, zodat de student zich de lesstof zelf eigen kan maken. De opleiding slaagt erin de uitleg in het lesmateriaal zo te laten zijn, dat de studenten hoofdzakelijk met zelfwerkzaamheid door de lesstof heen kunnen gaan. De leerstof is in hoge mate gestructureerd en opgedeeld in modulen, die bestaan uit vakken, die bestaan uit onderdelen, die bestaan uit hoofdstukken, die bestaan uit paragrafen, die bestaan uit kernbegrippen, die bestaan uit trefwoorden. Door deze structuur is de lesstof voor de studenten gemakkelijk te doorgronden. In het lesmateriaal zijn na elke les opgaven opgenomen die de studenten kunnen gebruiken om zelf hun vorderingen te toetsen. Ook zijn inzendopgaven opgenomen die door de docent kunnen worden gecorrigeerd. Het lesmateriaal dat de auteur schrijft, wordt voorafgegaan door een proefhoofdstuk. Dat wordt gecontroleerd door een beoordelaar op taalkundige aspecten en didactiek. Daardoor is bij het proces van schrijven van het lesmateriaal een toets ingebouwd op de didactische kwaliteit en uitwerking van het materiaal. De opleiding beschikt over een uitgebreid en uitgewerkt arsenaal aan instructies die aan auteurs worden overlegd om lesmateriaal te schrijven. Deze instructies vormen de didactische basis voor het schrijven van lesmateriaal. De opleiding heeft voldoende mechanismen om te bewaken dat de auteurs zich aan de instructies houden. De opleiding houdt dit bij door het inzetten van beoordelaars en redacteurs. De docenten werken voor hun correctiewerk met model-uitwerkingen. De kwaliteit van het correctiewerk door docenten wordt steekproefsgewijze bekeken door een beoordelaar. Als dat werk onvoldoende blijkt te zijn, neemt de afdeling Organisatie Opleidingen contact op met de docent om tot verbetering te komen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft waardering voor de mate waarin het afstandsconcept is toegepast op het curriculum. De lesmaterialen zijn goed gedidactiseerd. Daarbinnen is er een voldoende afwisseling van werkvormen (lesmateriaal met verschillende typen van vraagstellingen, verschillende opdrachtvormen). Op grond van deze bevindingen beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.
Beoordeling en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen van het visitatieteam: •
Een aantal modulen wordt via extern gelegitimeerde examens getoetst. Dat zijn de modulen Vakantiereisbestemmingen, Vervoer en verblijf, Engels, de keuzemodulen Duits/Frans/Spaans, de
Pagina 13 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
•
•
•
modulen Information systems foundation en IT management foundation. Het gaat om in totaal 49 ECTS. De externe examinering van de modulen Vakantiereisbestemmingen en Vervoer en verblijf gebeurt door SEPR. De examinering van deze modulen bevindt zich op het niveau van medewerker toerisme en niet op het niveau van manager toerisme. De modulen zijn bedoeld als inleiding in het toeristisch vakgebied en bevatten noodzakelijke basiskennis voor de toeristisch manager om zaken in de juiste context te kunnen plaatsen. Om die reden heeft de opleiding in de modulen Communicatie, Evenementenorganisatie en Management Toerisme II als extra eis gesteld dat de studenten opdrachten op het gebied van algemeen en toeristisch management uitvoeren. De omschrijvingen van deze opdrachten zijn door Certiked als adequate aanvullingen beoordeeld. De eisen die aan de afstudeeropdracht worden gesteld in termen van probleemstelling, analyse, onderzoek, reflectie op het resultaat en conclusies, worden in de afstudeerscripties in voldoende mate weerspiegeld.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de toetsing als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de het geheel aan interne en externe examens plus aanvullende casuïstiek een adequate weerspiegeling van niveau en inhoud geeft. Tenslotte heeft de keuze voor externe legitimering als positief effect voor de studenten dat zij algemeen erkende (deel)diploma’s krijgen.
Beoordeling van het onderwerp ’Programma’ Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande bevindingen het onderwerp Programma als positief. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat het programma voldoende aansluit bij de beroepspraktijk en voldoende actueel is. De eindkwalificaties komen voldoende tot hun recht in het programma en dat gebeurt op het juiste niveau. De samenhang van het programma, de studielast, de studieduur, de instroom en de afstemming tussen vormgeving en inhoud zijn in de ogen van het visitatieteam voldoende. Bij de beoordeling en toetsing bedient de opleiding zich van externe toetsen die desgewenst aangevuld worden met zelf ontwikkelde casuïstiek.
Pagina 14 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Onderwerp: Inzet van personeel Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
• • • •
• •
De (externe) medewerkers die met het onderwijs belast zijn, hebben als functie: auteur, beoordelaar, redacteur, docent, examinator, scriptiebegeleider, vakdeskundige en marktverkenner. De auteur stelt het lesmateriaal samen op grond van auteursinstructies. De beoordelaar controleert het werk van de auteurs op vakinhoud en didactiek. De redacteur kijkt het lesmateriaal na op schrijfstijl en didactiek. De docent begeleidt de student, wanneer deze bezig is in het leerproces. De examinator kijkt de examens van de student na. De scriptiebegeleider ondersteunt de student bij het schrijven van zijn afstudeerscriptie. De vakdeskundigen en marktverkenners gaan namens de instelling na of de inhoud conform de ontwikkelingen op het vakgebied en beroepenveld is. Alle personen die één of meer functies in het geven van onderwijs hebben, zijn opgenomen in de Externe Relatie Database (ERD) van de opleiding. In de selectiecriteria voor auteurs, docenten, beoordelaars en redacteurs zijn de eisen ten aanzien van ervaring in de beroepspraktijk expliciet opgenomen. Additionele eisen over de beroepservaring van examinatoren, scriptiebegeleiders, vakdeskundigen en marktverkenners zijn beschikbaar. De opleiding beoordeelt alle personen die een functie hebben als boven bedoeld, bij hun sollicitatie op basis van hun ervaring in de beroepspraktijk. Zij worden dan opgenomen in de ERD. Bij het voornemen tot het verstrekken van een opdracht om onderwijs te verzorgen, volgt een controle van het CV op onder meer praktijkervaring. Ook voert de projectleider of business-unitmanager een gesprek met de sollicitant. Ook in dat gesprek is de praktijkervaring één van de toetsingscriteria. Relevante opmerkingen in termen van sterke en zwakke kanten over een persoon die optreedt in één van de functies worden opgenomen in de ERD. Uit de CV’s van auteurs en docenten blijkt het aspect van beroepservaring in voldoende mate.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de eisen HBO ten aanzien van het personeel als voldoende. De binding die docenten met de beroepspraktijk hebben, wordt door de opleiding in voldoende mate onderzocht en vormt een selectiecriterium voor de aanstelling van docenten.
Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
Op basis van de ERD beschikt de opleiding over een overzicht van alle personen die geschikt zijn voor één of meer van de functies voor het geven van onderwijs. Als een opdracht voor een bepaalde functie open staat, raadplegen de projectleider en businessunitmanager van de opleiding de ERD om een kandidaat te vinden. De opmerkingen in de ERD geven een aanwijzing bij de keuze.
Pagina 15 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
•
•
•
Aan het ontwikkelen van lesmateriaal gaat een projectplan vooraf, waarin projectfasen zijn onderscheiden. In de eerste fase, die van de projectopzet, staan onder andere de afspraken rond de beoogde productie en planning van de werkzaamheden. Het waarborgen van voldoende capaciteit van auteurs en de aanlevering van materiaal door auteurs is als afgeleide daarvan vastgelegd. De planning en de realisatie van de werkzaamheden van docenten en examinatoren zijn de verantwoordelijkheid van de afdelingen Organisatie Opleidingen en het Examenbureau. Zij zien erop toe dat de termijnen voor het corrigeren van huiswerk en examenopgaven in acht genomen worden. Bij uitval van een docent als gevolg van ziekte of anderszins wordt dat gesignaleerd en wordt een andere docent ingezet.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de kwantitatieve inzet van personeel als zijnde voldoende. Het visitatieteam komt tot dat oordeel na het inzien van de procedures rond planning en inzet van personeel en de effectuering van deze procedures.
Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
• •
De personen die een functie ambiëren als onderwijsgevende worden zowel bij hun aanmelding als bij verstrekking van een opdracht gecontroleerd op hun theoretische en vakinhoudelijke kennis en ervaring en op hun didactische vaardigheden. Zij schrijven een proefhoofdstuk ingeval zij optreden als auteur, dat de beoordelaar nakijkt op vakinhoud en dat de redacteur nakijkt op didactiek. Ten aanzien van de organisatorische vaardigheden van onderwijsgevenden ligt de controle bij de afdeling Organisatie Opleidingen. In afstandsonderwijs is het volgens planning insturen van de correctie van huiswerkopdrachten van studenten van belang. De afdeling houdt bij of docenten dat binnen de gestelde tijd doen en maant hen als zij over de normtijd heen gaan. Opmerkingen over regelmatige overschrijding van de geplande inlevertijd worden in de ERD vastgelegd. Een zelfde vorm van signalering van normtijden wordt gehanteerd door het Examenbureau. Ingeval van examens kijken twee examinatoren het werk van de student na en, als de eerste twee een significant verschil hebben, nog een derde. Ook in dit geval worden overschrijdingen gesignaleerd en worden examinatoren gemaand. De termijn waarop bij overschrijdingen docenten worden gemaand, is vastgesteld op veertien dagen en zal in de nabije toekomst verder naar beneden worden bijgesteld. De CV’s van docenten en auteurs tonen een voldoende vakinhoudelijke en didactische ondergrond van hen aan. De studenten worden in de gelegenheid gesteld opmerkingen te maken over de inhoud van de lessen en over de correctie van hun antwoorden door de docenten. Opmerkingen over auteurs en docenten worden opgenomen in de ERD. De opleiding onderneemt in voorkomende gevallen actie.
Pagina 16 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de kwaliteit van personeel als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de CV’s van de docenten van een voldoende vakinhoudelijke, didactische en organisatorische kennis en vaardigheden blijk geven.
Beoordeling van het onderwerp ‘Inzet van personeel’ Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Inzet van personeel als positief. De opleiding stelt de relevante eisen aan docenten en auteurs en ziet op de naleving daarvan toe. De docenten blijken aan de eisen van vakinhoudelijke, didactische en beroepsmatige kennis en ervaring te voldoen.
Pagina 17 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Onderwerp: Voorzieningen Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
• •
Voor het afstandsonderwijs beschikt de instelling over een voldoende capaciteit om de postale verzending te beheersen. Daarnaast stelt de instelling een digitale leeromgeving ter beschikking aan de studenten in de vorm van LOI Campus Pro. Deze leeromgeving bieden faciliteiten voor het inzenden van huiswerk, interactie met docenten en terugkrijgen van de (gemotiveerde) correcties op hun huiswerk. Voor een verdere beschrijving hiervan wordt verwezen naar het facet ‘Studiebegeleiding’. In het geval van mondelinge lesdagen, praktijkdagen en examens draagt de opleiding zorg voor een adequate accommodatie, materiaal en apparatuur. Telefonisch contact van studenten met de instelling vindt plaats door het customer contact center van de instelling. Deze afdeling is specifiek voor deze activiteit gecertificeerd.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De mogelijkheden die de studenten geboden worden om de studie met behulp van elektronische leermiddelen uit te voeren, zijn bij de tijd en leveren meerwaarde in het realiseren van de studie. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de voorzieningen als goed.
Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
Het beleid van de opleiding is gestoeld op de overweging dat studenten die voor afstandsonderwijs kiezen, zelfstandig hun studie willen doorlopen. Anderzijds wil de opleiding studenten behulpzaam zijn bij hun studie. Daar hoort bij het bieden van momenten waarop de student over het onderwerp van zijn studie kan overleggen met docenten en medestudenten. De verschillende vormen van begeleiding van de student bij de LOI Hogeschool zijn: begeleiding door de docent bij het corrigeren van huiswerk, aangeven van welke antwoorden fout zijn en waarom, geautomatiseerde beantwoording van inzendopdrachten met meerkeuzevragen, gelegenheid tot het stellen van vragen aan de docent inzake de inzendopgaven of de aangeboden leerstof, persoonlijk contact met docent tijdens mondelinge lessen, begeleiding voor en tijdens de periode van beroepspraktijkvorming of stage door een stagecoördinator en een praktijkmentor, voorts biedt de digitale leeromgevingen mogelijkheden tot assessment van kennis en ervaring door student zelf, op basis waarvan deze sommige stukken in de leerstof kan overslaan, alsmede de mogelijkheid tot contact met medestudenten.
Pagina 18 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
•
•
Klachten van studenten over examens komen bij de examencommissie, die kan besluiten tot aanpassing van de gewraakte opgaven. De inhoud van de examens worden geëvalueerd op grond van opmerkingen van de examinatoren. De instelling heeft de volgende mechanismen om studenten bij achterblijvende resultaten daarop te attenderen: De digitale leeromgeving Campus Pro geeft studenten een signaal, wanneer ze niet tijdig hun huiswerk inzenden. Dit geldt alleen als studenten gebruik maken van Campus Pro. Dat is een toenemend aantal (minstens 70%). De instelling voert zogenaamde service calls uit naar studenten. Deze service calls vinden met een frequentie van tussen 3 en 6 maanden plaats. De docent kan de studievoortgang van de student in Campus Pro bekijken en desgewenst met de student over de voortgang communiceren.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studiebegeleiding als voldoende.
Beoordeling van het onderwerp ‘Voorzieningen’ Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Voorzieningen als positief. De overwegingen daarbij zijn, dat de materiële voorzieningen goed zijn en dat de opleiding voldoende rekening houdt met de kenmerken van de studenten in termen van hun zelfstandigheid en hun beperkte behoefte aan begeleiding.
Pagina 19 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Onderwerp: Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
•
De instelling is ISO 9001-gecertificeerd ten aanzien van de bedrijfsprocessen die te maken hebben met het concipiëren en ontwikkelen van opleidingen en examens voor afstandsonderwijs. De relevante procedures en de werkwijze van de instelling zijn in een kwaliteitshandboek beschreven. De opleiding kent een onafhankelijke Raad voor de Kwaliteitsbevordering die toeziet op de totstandkoming en naleving van het kwaliteitssysteem. De kwaliteit wordt op twee niveaus bewaakt, te weten enerzijds de kwaliteit van het (primaire) proces en anderzijds de kwaliteit van de producten. De streefdoelen voor de proceskwaliteit zijn ontleend aan de ISO 9001-normen. Centraal staan begrippen als kwaliteit, continuïteit, helderheid en eenvormigheid van de procedures. Het evalueren van de mate waaraan aan de normen wordt voldaan geschiedt op grond van periodieke audits. Deze vinden eenmaal per jaar plaats. De streefdoelen voor de productkwaliteit zijn integraal ontleend aan het beoordelingskader van de NVAO. De vier stappen in het proces om na te gaan of aan deze streefdoelen wordt voldaan, zijn de zelfevaluatie door de instelling, de visitatie door de VBI, beraadslaging over de visitatie en de reactie van de instelling door de Raad voor de Kwaliteitsbevordering en de rapportage aan de NVAO. Zowel de streefdoelen als de evaluatie daarvan komen tot stand binnen het raamwerk van de accreditatie conform de kaders van de NVAO.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het formuleren van doelstellingen en het evalueren vindt plaats onder diverse stakeholders. Sterk vindt het visitatieteam de positie van de Raad voor de Kwaliteitsbevordering, die een zwaarwichtig stempel drukt op het goed functioneren van de kwaliteitssystematieken van de hogeschool. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de interne kwaliteitszorg als goed.
Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
• •
De procedures van het kwaliteitssysteem worden getoetst in het kader van het door de instelling opgestelde vierluiktraject. Het gaat daarbij achtereenvolgens om de projectopzet, de projectuitvoering, de evaluatie van herzieningen en nieuwe projecten en de permanente evaluatie. Binnen de instelling zijn vormen van overleg op verschillende niveaus. Deze overleggen zijn ervoor bedoeld om de activiteiten binnen het vierluiktraject te bewaken en, waar nodig, bij te sturen. Naast het overleg zijn binnen de fasen van het vierluiktraject mijlpalen c.q. producten gedefinieerd. Dat zijn concrete activiteiten binnen een fase, waarvoor doel en inhoud zijn geformuleerd.
Pagina 20 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
•
Het evaluatie-instrumentarium bestaat uit: • De verschillende netwerken waarin de voorzitter bestuur en de business-unitmanagers deelnemen; input uit deze netwerken levert informatie op voor de bijsturing van de producten van de instelling. • Informatievoorziening via vakdeskundigen en marktverkenners; zij leveren informatie aan over actuele en relevante ontwikkelingen op het betreffende vakgebied. • Signalen van klanten en docenten; opmerkingen van klanten die bijvoorbeeld via het customer contact center binnenkomen worden verder geleid en kunnen aanleiding zijn voor bijsturing. • Enquêtes onder studenten; was de participatie voorheen beperkt, sedert de enquêtes via internet worden afgenomen is de deelname gestegen naar ongeveer 50%; de reacties van de klanten zijn input voor de bijstelling van de producten. • Ondervragen van studenten op periodieke basis via service calls; deze vinden eens in de 3 tot 6 maanden plaats. • Paneldiscussies met studenten en alumni over hun ervaringen. • De evaluaties leiden tot verbeteringen, met name op het gebied van de inhoud en actualisering van de opleiding, de begeleiding van de studenten en de informatievoorziening over de examinering.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Vanwege de sterk aanwezige link tussen doelen stellen, evalueren en vervolgens verbeteren, beoordeelt het visitatieteam dit facet als goed.
Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
• • •
Het betrekken van de verschillende belanghebbenden (stakeholders) bij de processen en producten van de instelling geschiedt op een gestructureerde wijze en conform het kwaliteitssysteem. De medewerkers van de opleiding zijn betrokken via de overlegsituaties waarin medewerkers zich kunnen uitspreken over het verloop van projecten in het kader van het vierluiktraject. De netwerken van de voorzitter van het bestuur en de business-unitmanagers bieden een waarborg dat het beroepenveld in voldoende mate betrokken is bij de ontwikkeling van de opleiding en het upto-date houden ervan. Vakdeskundigen en marktverkenners signaleren ontwikkelingen in het beroepenveld. De studenten zijn op drie wijzen bij de kwaliteit betrokken: enquêtes onder studenten, service calls door de opleiding en opmerkingen en klachten die studenten bij de opleiding kunnen neerleggen. De opleiding vraagt niet op een regelmatige basis om de input van alumni.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft waardering voor de pro-actieve wijze waarop de hogeschool haar netwerken benut voor het verkrijgen van goede informatie. Op grond daarvan beoordeelt zij dit facet als goed.
Pagina 21 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Beoordeling van het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’ Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Interne kwaliteitszorg als positief. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding een voldoende werkend kwaliteitssysteem heeft, dat binnen dat systeem evaluaties van resultaten plaatsvinden en dat voldoende input van relevante stakeholders wordt gevraagd.
Pagina 22 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Onderwerp: Resultaten Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
• •
De correctie van de inzendopgaven door de docenten vindt op een verantwoorde wijze plaats. De correctie wordt steekproefsgewijze door een beoordelaar gecontroleerd. Aanwijzingen van deze kunnen leiden tot een aanscherping van de correctie. Ongeveer 2/3 van de examens waarvoor de modulen van de opleiding opleiden, zijn externe examens. Drie van de propedeuse examens zijn weliswaar niet altijd van een voldoende HBOBachelor niveau, maar dit wordt door de opleiding in voldoende mate gecompenseerd door additionele eisen die aan studenten worden gesteld in de vorm van casuïstiek. Dat leidt ertoe dat het geheel van de toetsing en examinering van de studenten een waarborg biedt dat de studenten na het afleggen van deze examens de eindkwalificaties op het juiste niveau hebben gerealiseerd. Van belang is voorts dat de studenten naast de scriptie zelf ook een mondelinge verdediging van het afstudeerwerk dienen af te leggen. Het feitelijke niveau van de afstudeerscripties heeft het visitatieteam niet kunnen onderzoeken, aangezien er nog geen afstudeerscripties beschikbaar zijn. Bovengenoemde eisen bieden in de optiek van Certiked echter genoeg waarborgen dat studenten zich op het niveau van de eindkwalificaties bevinden.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het gerealiseerde niveau als voldoende.
Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
In de ogen van de opleiding ligt in het geval van afstandsonderwijs de verantwoordelijkheid voor het tempo van studeren en de termijn van afstuderen bij de individuele student. De opleiding heeft daarom daarover geen streefcijfers geformuleerd op dat onderwerp. Ten aanzien van de examens heeft de opleiding als streefcijfer geformuleerd dat examenresultaten van de studenten van de LOI Hogeschool boven het landelijk gemiddelde liggen, als de examens extern worden afgenomen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het onderwijsrendement als positief. De opleiding heeft streefcijfers geformuleerd in termen van examenresultaten.
Pagina 23 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Beoordeling van het onderwerp ‘Resultaten’ Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Resultaten als positief. Het gerealiseerde niveau wordt effectief bereikt en de opleiding heeft streefcijfers voor het rendement opgesteld. Deze streefcijfers worden over het algemeen gehaald.
Pagina 24 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende personen: Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. In die hoedanigheid beheert hij onder andere de financiële portefeuille. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Studeerde Bedrijfskunde aan de TU Eindhoven en heeft uitgebreide internationale werkervaring op het gebied van marketing, marktonderzoek en kwaliteitsmanagement. G.W. Boven (1956), extern deskundige Geert Willem Boven rondde in 1979 zijn opleiding aan de hogere hotelschool in Maastricht af. Vervolgens begon zijn carrière bij de KLM, in de cateringservice, manager grondafhandeling in Ghana, Saoedi-Arabië, districtsmanager Nigeria, Verkoopmanager Ierland en Schotland, Algemeen directeur Korea en later in India. In 1997 maakte hij de overstap naar Martinair, waar hij Senior Vice President Passenger Sales & Marketing (wereldwijd) is geweest. Vanaf 2002 is hij Algemeen directeur van OAD Reizen. Drs. W.J.J.C. Vercouteren (1953), secretaris en studentlid Na zijn studie economie heeft de heer Vercouteren een vijftal jaar managementfuncties bekleed. Sinds 1990 verricht hij op basis van zelfstandigheid, analyse-werkzaamheden en interim management, met name voor opleidingsinstituten: ISBW, Wolters-Kluwer Génève, Ministerie OC&W. Op regelmatige basis treedt de heer Vercouteren op als secretaris van Certiked visitatieteams. Daarnaast is hij in de afrondende fase van zijn postdoctorale controllersopleiding (Nijenrode) alsmede treedt hij op als deeltijd docent aan dit instituut. Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn.
Pagina 25 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Bijlage 2: Programma Programma van de eerste visitatiedag op 11 december 2003 10.00 uur – 10.30 uur College van Bestuur, Portefeuillehouder HBO, Kwaliteitscoördinatie Onderwerpen: voorstellen, doornemen van het programma en van de visitatiedag mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering) 10.30 uur – 12.00 uur Businessunitmanagement en projectleiding Onderwerpen: inzet van personeel (eisen HBO, kwantiteit, kwaliteit) ir. O.W. Helfferich (businessunitmanager), mevrouw C. van Halm (projectleider Facility Management/Office Management) 11.30 uur – 13.00 uur Documentenonderzoek, lunch 13.00 uur – 14.00 uur Verantwoordelijken voor studiebegeleiding Onderwerpen: voorzieningen (materiële voorzieningen, studiebegeleiding) G. de Bock (manager Opleidings- & Examenorganisatie), B. Marck (coördinator Organisatie Opleidingen) 14.00 uur – 14.30 uur Aanvullend onderzoek 14.30 uur – 15.30 uur Kwaliteitsteam en businessunitmanager Onderwerpen: interne kwaliteitszorg (evaluatie, maatregelen, betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld) mevrouw mr. K.S. Visscher (businessunitmanager), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering) 15.30 uur – 16.30 uur Afronden documentenonderzoek 16.30 uur – 17.00 uur Terugkoppeling mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), mevrouw mr. K.S. Visscher (businessunitmanager), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie) en T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering)
Pagina 26 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Programma van de tweede visitatiedag op 23 augustus 2004 09.00 uur – 09.30 uur College van Bestuur, Portefeuillehouder HBO, Businessunitmanager Onderwerpen: voorstellen, doornemen van het programma en van de visitatiedag mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), mevrouw mr. K. Visscher (businessunitmanager HBO Toeristisch Management; portefeuillehouder HBO), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie) en T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering) 09.30 uur – 11.00 uur Businessunitmanagement en projectleiding Onderwerpen: domeinspecifiek kader, bachelorniveau, doelstellingen, programma mevrouw mr. K. Visscher (businessunitmanager HBO Toeristisch Management), mevrouw J. Daal (projectleider HBO Toeristisch Management) 11.00 uur – 13.00 uur Documentenonderzoek, lunch 13.00 uur – 14.30 uur Beroepenveldvertegenwoordiging, marktverkenner toerisme Onderwerpen: aansluiting op beroepspraktijk, HBO-oriëntatie mevrouw I.M.C. Nieuwenhuis (zelfstandig ondernemer in toerisme-branche) 14.30 uur – 16.00 uur Aanvullend onderzoek, intern beraad van visitatieteam 16.00 uur – 16.30 uur Terugkoppeling mr. M.J. Kuipers (voorzitter College van Bestuur), mevrouw mr. K. Visscher (businessunitmanager HBO Toeristisch Management; portefeuillehouder HBO), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie) en T.F. Steffens (coördinator Kwaliteitsbevordering)
Pagina 27 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Voor de beoordeling van de opleiding is gebruik gemaakt van ‘Competentiemodel Manager Toerisme’ van het landelijk opleidingenoverleg van september 2003. Enkele passages daaruit zijn hier bijgevoegd.
Pagina 28 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
6. De beroepsspecifieke kenmerken van Toerisme Management In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de beroepsspecifieke kenmerken van de wijze van werken van de Manager Toerisme. In dit hoofdstuk worden vooral die beroepsspecifieke kenmerken genoemd, waarmee competenties ingekleurd kunnen worden. In een toelichting op deze competenties; de uitdaging genoemd, zijn de beroepsspecifieke kenmerken als het ware geïntegreerd. Tussen de competenties is overlap en binnen competentie is sprake van verwevenheid. Beroepsspecifieke kenmerken zijn: reflectief vermogen integraal en transsectoraal werken inzicht in toeristisch systeem organisatiekennis kwaliteitsbeleid sociaal communicatieve instelling internationale en interculturele communicatie multidisciplinair samenwerken respect voor (multi)-cultureel erfgoed etc. duurzaamheid veiligheid financieel inzicht logistiek inzicht. Reflectief vermogen De Manager Toerisme zal op zichzelf en de kwaliteit van zijn werk moeten reflecteren. Kortom hij is in staat: om zijn beroepsidentiteit te integreren binnen zijn leefstijl zijn persoonlijk engagement met het beroep te onderzoeken en deze bespreekbaar te maken op basis van de uitkomsten van (zelf)evaluaties besluiten te nemen en het eigen beroepsmatig handelen bij te stellen zijn eigen loopbaan te plannen en aan te sturen binnen de beoogde beroepsontwikkeling. Reflectie is niet uitsluitend iets waar een beroepsbeoefenaar ‘even’ voor gaat zitten. Het is namelijk gericht op de doelbewuste uitoefening van het beroep. Reflectie krijgt betekenis wanneer het functioneren in de werksituatie plaatsvindt waarbij naar abstracties en verklaringsmodellen wordt gezocht om het handelen te kunnen begrijpen en duiden. Omdat het hier niet om een incidentele maar om permanente reflectie gaat, spreekt men ook wel over reflection in action. Reflection in action uit zich in een continue kritische zelfbeschouwing. Reflecteren uit zich op verscheidene niveaus: a. het objectieve niveau (kennis, procedures, regels en wetten) b. het sociale niveau (omgangsvormen, rituelen, normen en waarden) c. en het subjectieve niveau (intuïtie, zingeving, mensbeeld, geloofsovertuiging). Het reflectieve vermogen is beroepsvoorwaardelijk, dat wil zeggen: het is een competentie op zich en kan beslist niet los worden gezien van welke competentie dan ook.
Pagina 29 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Integraal en transsectoraal werken Producenten vanuit diverse branches en sectoren werken steeds meer binnen travelmixen samen. Dit alles vanuit gemeenschappelijke doelstellingen en gedeelde commerciële belangen. De bouw van grootschalige toeristische voorzieningen en supercomplexen illustreert deze samenwerking. In een travelmix wordt de ideale integratie van omgeving, entourage, producten en diensten bijeengebracht. Vervoerders, accommodatieverschaffers, producenten vinden elkaar bij het samenstellen van complexe producten en streven naar een hoge omzet en kwaliteitsniveau. Het beroepsmatig handelen moet binnen de toeristische branche vanzelfsprekend gebaseerd zijn op een integrale en transsectorale ziens- en werkwijze. Hoewel de Manager Toerisme het belang van zijn eigen organisatie behartigt, zal hij in staat moeten zijn om in een ‘business to business’ omgeving vanuit een win-win optiek te opereren. Hij zal nadrukkelijk integrale en transsectorale samenwerkingsverbanden tot stand moeten zien te brengen om binnen een business to business context aan de samenstelling van toeristische producten te werken. Toerisme als systeem Een integraal en transsectoraal netwerk van organisaties en voorzieningen moet als systeem zo optimaal mogelijk functioneren tot een voordeel van ieder. Het begrip toeristisch systeem wordt in dit profiel gebruikt als jargon voor een samenhangend geheel van producenten in een integraal en transsectoraal netwerk. Een dergelijk systeem is een geheel van natuurlijke en kunstmatig en systematisch geordende elementen dat door producten tot één (dynamisch) geheel wordt samengesmeed. Via structuur en nastrevenswaardige doelen wordt door deze producenten een specifieke toeristische beleving gecreëerd. De nadruk bij een systeemdefinitie ligt op het gegeven dat het een hulpmiddel is om de samenhang tussen elementen te specificeren, kwantificeren en te kwalificeren. In toerisme als systeem kunnen allerlei zaken als elementen worden beschouwd, afhankelijk van de beoogde doelstelling. Zo kan men een netwerk van organisaties, de daarin werkende personen en hun klanten als wederzijdse afhankelijke elementen zien. Datgene wat toerisme als systeem wordt genoemd is dus afhankelijk van de doelstelling die aan een systeem wordt toegekend. Ter illustratie noemen we hier de volgende doelstellingen: het gezamenlijk ontwikkelen en voeren van beleid het gezamenlijk ontwikkelen en creëren van mogelijkheden op het gebied van toerisme. Bijvoorbeeld het ontwikkelen van: een toeristische bestemming duurzame toeristische all-in travelmix (in de markt zetten) natuurbeleid en het reguleren van verkeersstromen. Belangrijk bij het afbakenen van toerisme als systeem is dat de Manager Toerisme vooral elementen definieert die het gedrag van organisaties, toeristenstromen en het belevingsaspect kunnen verklaren. Het gaat om de visualisatie van een samenhang tussen organisaties, het functionele aanbod en de classificaties van doelgroepen. Daarom wordt dikwijls het beleid en de te nemen beslissingen als uitgangspunt en leidraad gekozen voor het afbakenen en beschrijven van toerisme als systeem. De Manager Toerisme kan vanuit een systeembewustzijn (overallvisie) verscheidene elementen bijvoorbeeld het land, landschap, de stad, historisch en (multi)cultuur erfgoed dusdanig combineren zodat een door hem ontwikkeld aanbod tot stand komt. Binnen toerisme als systeem worden zij aan elkaar verbonden en tot toeristische producten en diensten samengesmeed. Het werken aan toerisme als systeem is vooral vastgelegd in de competenties: projectmanagement en het makelen van toeristische producenten.
Pagina 30 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Door de reikwijdte en bandbreedte van toerisme als systeem speelt toeristisch management zich af over ’s landsgrenzen. Daarom zal de Manager Toerisme zich in woord en geschrift meertalig en internationaal georiënteerd uit moeten drukken. Het is beslist noodzakelijk dat hij het Nederlands en het Engels op correcte wijze beheerst. Bij voorkeur spreekt hij nog een derde moderne taal. Organisatiekennis Een startbekwame Manager Toerisme beheerst competenties om een organisatie, of een onderdeel daarvan, aan te sturen. Het begrip organisatie verwijst naar het samenstel van productiefactoren, procedures en mensen die samenwerken om bepaalde doelstellingen te bereiken. Er zijn drie productiefactoren die de uiteindelijke kosten in het productieproces bepalen. Het betreft: arbeid, grond (en andere natuurlijke hulpbronnen) en kapitaal. Omdat de toeristische branche vooral uit kennisintensieve en dienstverlenende organisaties bestaat, geldt als extra productiefactor de menselijke factor (‘human capital)’ van de organisatie. Voor de Manager Toerisme geldt dat hij dient te beschikken over beleidsmatige, bedrijfseconomische en bedrijfscommerciële kennis en dat hij inzicht moet hebben in productieprocessen. Competenties die in dit profiel zijn geconstrueerd zijn sterk aan deze begrippen gekoppeld, zoals: het schrijven van beleidsdocumenten, het aansturen van productieprocessen en financieel management. De kunst en de kunde van het bijhouden van de eigen en andermans kennis komt tot uitdrukking in de competentie ‘kennis construeren’. Kwaliteitsbeleid Binnen de toeristische branche zullen Managers Toerisme zich moeten profileren als kwaliteitsbewuste en kwaliteitsgeoriënteerde beroepsbeoefenaren. Er wordt dus organisatiebreed op kwaliteitsniveau conform kwaliteitsprocedures en normeringen gehandeld. Daar waar mogelijk wordt een compleet kwaliteitszorgsysteem stevig in het beleid van de organisatie verankerd. Op competentieniveau is dat in dit profiel vastgelegd in de competentie: werken aan kwaliteit. Sociaal communicatieve instelling Het ontwikkelen van sociaal communicatieve en het tonen van sociale vaardigheden is noodzakelijk in de omgang met anderen, maar ook een must om toegang te verkrijgen tot kennisnetwerken. Soms komt een sociaal communicatieve instelling van pas bij een kennismaking (‘social talk’). Af en toe gaat het om onderhandelen of het sluiten van overeenkomsten. Maar een sociaal communicatieve instelling leidt ook tot effectiviteit in een team en kunnen door de juiste instelling veel samenwerkingsproblemen voorkomen of opgelost worden. Internationale en interculturele communicatie De Manager Toerisme heeft beroepshalve te maken met een groot publiek; een diversiteit aan mensen. Ieder individu heeft zijn of haar eigen achtergronden en culturele bagage. Mede daaruit vloeien specifieke gedragingen voort. Om de identiteit van de klant, die van zijn organisatie en die van het publiek op elkaar af te stemmen, heeft de Manager Toerisme kennis van zijn eigen culturele achtergronden en van de diversiteit van zijn medemensen en weet deze op elkaar af te stemmen. Hij dient zich te verplaatsen in het perspectief van zijn gesprekspartner en hem respectvol tegemoet te treden. De Manager Toerisme communiceert binnen een internationale en interculturele markt. Internationale communicatie met mensen uit een veelheid van culturele achtergronden hoort gebaseerd te zijn op respect voor elkaars normen en waarden. Op communicatief niveau is het tevens van belang dat de Manager Toerisme zich meertalig kan uitdrukken.
Pagina 31 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Interdisciplinair samenwerken Bij het ontwikkelen, samenstellen en aanbieden van producten en diensten zijn medewerkers en deskundigen betrokken die afkomstig zijn vanuit diverse organisaties en disciplines. Het vermogen om met hen samen te werken en product- en sectoroverstijgend te werken, komt mede tot uitdrukking in het vermogen om de omgeving, de entourage, producten en diensten tot een modulair opgebouwd toeristisch aanbod te assembleren. De Manager Toerisme kan derhalve met beroepsbeoefenaren vanuit andere sectoren en disciplines (interdisciplinair) in verscheidene projecten resultaatgericht samenwerken. Historisch en (multi)-cultureel erfgoed Historisch en (multi)-cultureel erfgoed zijn tastbaarheden die sinds de oudheid in de samenleving – uiteenlopend van bewerking van het land tot het geheel van menselijke activiteiten, vooral op kunstzinnig en intellectueel gebied – zijn gemaakt. Het omvat de resultaten van de bewerking van de natuur door de mens en het geheel van waarden, kunsten, wetenschappen en religie dat door vorige generaties is nagelaten. Veel historisch en (multi)-cultureel erfgoed is waarneembaar in de stedenbouw, het landschap en de natuur. Het volstaat met te verwijzen naar de UNESCO en het belang dat internationaal wordt gehecht aan het lokaliseren en beschermen van cultureel erfgoed. In Nederland gaat het onder meer om Schokland, de Stelling van Amsterdam en binnenkort misschien zelfs de gehele Amsterdamse binnenstad. Al deze elementen fungeren als doel of als ingrediënt voor vormen van toerisme. Mensen zijn onder andere geïnteresseerd in kunst en bezoeken een museum. Anderen zijn bijvoorbeeld op zoek naar rust. Zij vinden deze op een vakantiebestemming en genieten daar van recreatieve mogelijkheden. Voor het toeristische management zijn cultuurhistorisch en (multi)-cultureel erfgoed belangrijke ingrediënten voor de ontwikkeling van vele vormen van toeristische producten en diensten. Duurzaamheid Duurzaam toerisme is een sleutel concept voor de Manager Toerisme. Duurzame toeristische ontwikkeling komt tegemoet aan de behoeften van huidige toeristen en toeristische bestemmingen met gelijktijdig bescherming en vergroting van mogelijkheden in de toekomst. Het gebruik van een grote verscheidenheid van hulpbronnen garandeert het beantwoorden van economische, sociale en geestelijke behoeften waarbij culturele integriteit, essentiële ecologische processen en biologische diversiteit in stand worden gehouden. Economische expansie wordt gezien als de enige effectieve remedie tegen armoede en als belangrijk middel voor de oplossing van milieuproblemen. Groei dient gebaseerd te zijn op de gelimiteerde capaciteit van een gebied met het vermogen van herstel van natuurlijke bronnen. Dit betekent dat toeristische activiteiten niet alleen worden beoordeeld op korte termijn voordelen van toeristische organisaties, maar ook en primair dienen te worden geëvalueerd op basis van lange termijn kosten voor de samenleving. Veiligheid Voorwaarden voor het toerisme en het reizen zijn vrede en veiligheid. Politieke stabiliteit speelt een belangrijke rol in het nationale en internationale toerisme. Interne politieke problemen als stakingen, rellen, betogingen en oorlogen schrikken toeristen af. Externe politieke problemen in de vorm van terroristische aanslagen, internationale spanningen en oorlogssituaties hebben een zeer grote negatieve invloed op het internationale toerisme. De Manager Toerisme is zich bewust van zekerheden en veiligheid als onderdelen van toeristische producten en diensten. Voor zover binnen zijn vermogen waarborgt de Manager Toerisme de veiligheid van zijn klanten door bij de creatie van toeristische producten en diensten aandacht te besteden aan dit aspect. Veiligheid beperkt zich niet alleen tot politieke (in)stabiliteit. De kwaliteit van vervoer, accommodatie, catering en verschillende vormen van vermaak is deels afhankelijk van regelgeving en veiligheidseisen. Daarnaast zal de keuze van
Pagina 32 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
bestemmingen in meer of mindere mate aandacht vragen voor het veiligheidsaspect. Met betrekking tot bestemmingen dient de Manager Toerisme op de hoogte te zijn van de voorkomende meteorologische en klimatologische omstandigheden en extreme natuurverschijnselen als aardbevingen, vulkanisme, overstromingen en aardverschuivingen.
Pagina 33 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Bijlage 4: Documenten Documenten die zijn bestudeerd, zijn: • • • • • • • •
• • • • • • • • • • • • •
•
Zelfevaluatie opleiding HBO Toeristisch Management Bachelor Beroepsprofiel en civiel effect van de opleiding Competentieprofiel Manager Toerisme, Valideringsversie, Landelijk Opleidingenoverleg Leisure & Tourism Management, september 2003 Beoordeling Concept HBO Programma Toerisme, april 2004, door mevrouw I.M.C. Nieuwenhuis Curriculumadvies HBO Toeristisch Management Bachelor voor LOI Hogeschool, augustus 2004, door mevrouw C.F. Ras-Marees Onderwijs- en Examenregeling opleiding HBO Toeristisch Management, tijdvak 2004/2005 Studiegids LOI Hogeschool Kwaliteitshandboek LOI (versie 26 november 2003), inclusief bijlagen (organisatieschema’s, projectfasen, profiel Raad voor Kwaliteitsbevordering, externe netwerken voorzitter bestuur en businessunitmanagers, functieomschrijvingen) De begeleiding van de student binnen het afstandsonderwijs en de rol van de docent De LOI als organisatie Schematisch overzicht leerplan Studiewijzers Lesmateriaal Toetsen van kennis HBO bachelorniveau Stramien voor leerplannen Selectiecriteria auteurs, docenten, redacteurs en beoordelaars Werken met het LOI-sjabloon Kwantitatief onderzoek Campus Pro (rapport van 27 februari 2003) Draaiboek Service Calls Auteursinstructies (onder meer: aanleveren kopij, schrijven leerstof, maken open vragen, meerkeuzevragen en multimediale opdrachten, herzieningen, opbouwen examenstructuur en samenstellen instructie) Overzicht van auteurs, docenten en scriptiebegeleiders
Pagina 34 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc
LOI © Certiked
Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen Ir. R.S. Kloosterman G.W. Boven Drs. W.J.J.C. Vercouteren
Pagina 35 van 34 LOI HBO Toeristisch Management dv 0506.doc