ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de Toets Nieuwe Opleiding van. HBO Bachelor Bedrijfskunde. aan het NVAO Accreditatiekader

EuroPort Business School © Certiked

ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de Toets Nieuwe Opleiding van

HBO Bachelor Bedrijfskunde aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 30 augustus 2005 en 27 september 2005

Inhoud van het verslag Identificatie......................................................................................................................................... 2 Managementsamenvatting................................................................................................................... 4 Bevindingen........................................................................................................................................ 6 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding............................................................................................... 7 2. Onderwerp: programma.................................................................................................................11 3. Onderwerp: inzet van personeel .....................................................................................................18 4. Onderwerp: voorzieningen .............................................................................................................21 5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg .................................................................................................23 6. Onderwerp: condities voor continuïteit...........................................................................................25 Bijlage 1: Programma ........................................................................................................................27 Bijlage 2: Documenten.......................................................................................................................29 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader ........................................................................................30 Bijlage 4: Visitatieteam......................................................................................................................41 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen .........................................................................................42

De verantwoordelijke teamleider: drs. R. de Lusenet namens deze,

C.F.M. van Strien Certiked 19 oktober 2005

Pagina 1 van 42 EBS - opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde dv 0510.doc


Identificatie De opleiding wordt verzorgd door: EuroPort Business School Houtlaan 10 gebouw Zalmhaven Postbus 28084 3003 KB Rotterdam Telefoon: (010) 225 18 65 Fax: (010) 243 73 85 E-mail: [email protected] Website: www.epbs.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurders: mr. J.P. Marchand en R.E. Oosterhoff, directeuren Kwaliteitscoördinator: R.E. Oosterhoff

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • • • •

EuroPort Business School HBO Bachelor Bedrijfskunde (Bachelor Business Administration) Voltijd en duaal Locatie Rotterdam.

Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate de aspecten uit het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) die van toepassing zijn bij een Toets Nieuwe Opleidingen adequaat worden afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: Extern deskundige: Secretaris: Studentlid:

drs. R. de Lusenet prof. dr. M.A.E. Vandenput drs. W.J.J.C. Vercouteren mevrouw A.E. Stapel

Van elk teamlid is in Bijlage 4 een beknopt CV opgenomen.



Werkwijze De opleiding heeft een aanvraagdossier Toets Nieuwe Opleidingen over de opleiding opgesteld en deze doen toekomen aan het visitatieteam op 20 augustus 2005. De visitatie zelf is uitgevoerd op 30 augustus 2005 en 27 september 2005. Het conceptrapport is op 10 oktober 2005 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 17 oktober 2005 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot het onderhavige definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er driemaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden een voorlichtend en planningstechnisch karakter.



Managementsamenvatting Op 30 augustus 2005 en 27 september 2005 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde van EuroPort Business School. De doelstelling was een Toets Nieuwe Opleiding uit te voeren met betrekking tot de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs.

Algemeen beeld EuroPort Business School komt voort uit Hogeschool Brouwer. Deze laatste hogeschool verzorgde sedert het einde van de jaren 80 opleidingen in Flevoland en verwierf de status van aangewezen hogeschool in het jaar 1993. In het jaar 2000 is Hogeschool Brouwer verkocht aan Hogeschool Markus Verbeek. Daarna is Hogeschool Brouwer losgemaakt uit Hogeschool Markus Verbeek. In 2005 zijn de statuten van Hogeschool Brouwer gewijzigd en is de naam van Hogeschool Brouwer veranderd in EuroPort Business School. De EuroPort Business School is een besloten vennootschap die in eigendom is van de stichting EuroPort Business School. Deze stichting is in handen van een bestuur dat bestaat uit twee bestuurders, die het zeggenschap over de Hogeschool uitoefenen. De aandelen van de besloten vennootschap zijn in het bezit van drie aandeelhouders. Met de naamsverandering van Hogeschool Brouwer naar EuroPort Business School is een verandering van strategie opgetreden. EuroPort Business School richt zich op het hogere segment van de markt voor HBO-bacheloropleidingen. Bepalende elementen daarbij zijn dat EuroPort Business School deze opleidingen aanbiedt als driejarige opleidingen, waarbij veel aan motivatie en inzet van de studenten wordt gevraagd en de opleidingen in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven opzet en vormgeeft. Om dat mogelijk te maken kiest EuroPort Business School voor kleinschalig onderwijs met een intensieve begeleiding van de studenten. Om ervoor te zorgen dat de studenten een goede kans van slagen in de opleidingen hebben, vindt er een intake-assessment bij het begin van de studie plaats. De kosten van de opleidingen is gesteld op iets minder dan € 5.000 per jaar. EuroPort Business School beoogt nu twee opleidingen te beginnen, te weten Bedrijfskunde en International Business and Management Studies. Bedrijfskunde zal aangeboden worden in een voltijd- en een duale variant, terwijl International Business and Management Studies alleen in voltijd plaatsvindt. Parallel hieraan vindt de ontwikkeling plaats van de Prep-School. Dat is een opleiding die buitenlandse studenten voorbereidt op de HBO-bacheloropleidingen. EuroPort Business School is van plan later de HBO-bacheloropleiding Financiële Dienstverlening aan het geheel van opleidingen toe te voegen. Een andere doelstelling is op afzienbare termijn te beginnen met MBO-opleidingen en later met WOmasteropleidingen en AssociateDegree-opleidingen. EuroPort Business School zal niet alleen Nederlandse studenten trachten te interesseren voor de opleidingen maar ook buitenlandse studenten, met name uit China, Brazilië, Rusland en India. De voltijd-opleiding Bedrijfskunde is overigens uitsluitend bestemd voor Nederlandse studenten, die van HAVO, VWO en MBO-opleidingen afkomstig zijn. De duale opleiding Bedrijfskunde is bedoeld voor Nederlandse personen die in de beroepspraktijk werkzaam zijn, over een behoorlijke ervaring in de praktijk beschikken en het potentieel in zich hebben om op HBO-bachelorniveau werkzaam te zijn. De duale opleiding is qua model afgeleid van de duale opleiding Bedrijfskunde, die al meer dan tien jaar door



Hogeschool InHolland in Delft op succesvolle wijze wordt aangeboden. De personen die bij deze opleiding betrokken waren, zijn de personen die nu de duale variant van de opleiding Bedrijfskunde zullen leiden.

Bevindingen en beoordeling Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat EuroPort Business School op een voldoende wijze inhoud heeft gegeven aan de opleiding Bedrijfskunde, zowel in de voltijd- als in de duale variant. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat alle onderwerpen in het NVAO Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs als voldoende zijn beoordeeld. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de voltijd- en duale opleidingen Bedrijfskunde van EuroPort Business School in voldoende mate aan het geheel van het NVAO Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs beantwoorden.



Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hierna de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Per onderwerp en facet uit het NVAO-kader is in een kader een omschrijving van de NVAO-criteria gegeven, waarna een puntsgewijze opsomming volgt van de bevindingen. Voor elk facet en elk onderwerp wordt vervolgens het oordeel van het visitatieteam gegeven.

Samenvatting In onderstaande tabel treft u een samenvattend overzicht aan van de beoordeling van het visitatieteam per onderwerp en per facet. Onderwerp en facet

Oordeel

1. Doelstellingen opleiding

voldoende

1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau van Bachelor 1.3 Oriëntatie HBO 2. Programma

voldoende voldoende voldoende voldoende

2.1 Eisen HBO 2.2 Relatie tussen doelstellingen en programma 2.3 Samenhang programma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 3. Inzet van personeel

voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende

3.1 Eisen HBO 3.2 Kwantiteit personeel 3.3 Kwaliteit personeel 4. Voorzieningen

voldoende voldoende voldoende voldoende

4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding 5. Interne kwaliteitszorg

voldoende voldoende voldoende

5.1 Systematische aanpak 5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld 6. Condities voor continuïteit


6.1 Afstudeergarantie 6.2 Investeringen 6.3 Financiële voorzieningen




1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Domeinspecifieke eisen: de beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding Bedrijfskunde heeft de eindkwalificaties van de opleiding aan de Domeincompetenties (1e versie) voor het domein Business Administration ontleend. Deze Domeincompetenties zijn door de HBO-raad opgesteld in mei 2004. De Domeincompetenties zijn tot stand gekomen in samenspraak met vele gezaghebbende personen vanuit de domeinen en zijn besproken in diverse landelijke overleggen van de betreffende opleidingen. De Domeincompetenties zijn in een bijeenkomst op 28 mei 2004 door de Sectorraad Hoger Economisch Onderwijs van de HBO-raad goedgekeurd, als zijnde een adequate basis voor verdere ontwikkeling en voor overleg met het werkveld. Deze ontwikkeling en dat overleg kunnen tot aanpassingen leiden. Daarbij is het wel zo dat de Domeincompetenties in belangrijke mate gebaseerd zijn op bestaande opleidingsprofielen. Over deze profielen is doorgaans al indringend overleg gevoerd met de werkvelden. De Domeincompetenties kennen in die zin al een zekere vorm van validatie door het beroepenveld. De Domeincompetenties bestaan uit een achttal competenties. De eerste zes zijn domeinspecifieke competenties, terwijl de overige twee meer algemene competenties zijn. De eerste competentie, te weten Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens, is door de opleiding in twee eindkwalificaties omgezet. Als gevolg daarvan werkt de opleiding met negen eindkwalificaties. De eindkwalificaties van de opleiding zijn (1) Marktgericht handelen, (2) Netwerken en accountmanagement, (3) Beleidsvoering en beleidsvorming, (4) Human resource management, (5) Procesmanagement, (6) Bedrijfskundige analyse, (7) Verandering, (8) Sociaal Vaardig en (9) Zelfsturing. Deze eindkwalificaties komen qua formulering overeen met de domeincompetenties, zoals ze in de Domeincompetenties van de HBO-raad zijn opgenomen. De opleiding heeft elk van de eindkwalificaties onderverdeeld in drie niveaus. Deze niveaus geven aan dat de student gaande van niveau 1 naar niveau 3 een steeds hogere graad van beheersing van complexiteit en oordeelsvorming aan de dag moet leggen. De Domeincompetenties zijn opgenomen in de Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding en in die zin voor alle betrokkenen na te lezen. De eindkwalificaties van de opleiding gelden zowel voor de voltijd- als voor de duale variant van de opleiding.



Beoordeling door het visitatieteam. Op basis van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam de invulling van dit facet als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties van de opleiding door gezaghebbende personen en door vertegenwoordigers van het werkveld zijn gevalideerd en als gevolg van de goedkeuring van de zijde van de HBO-raad een landelijke betekenis hebben. In de ogen van het visitatieteam is een goed punt dat de opleiding zelf drie niveaus van beheersing per eindkwalificatie heeft aangebracht.

1.2 Niveau HBO De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Bevindingen: Het vaststellen of de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij de algemene beschrijvingen van een bachelor heeft het visitatieteam uitgevoerd aan de hand van de vergelijking tussen de eindkwalificaties van de opleiding en de Dublin descriptoren, zoals deze zijn geformuleerd voor het bachelorniveau. Daarbij is uitgegaan van niveau 3, het hoogste niveau van de eindkwalificaties. Dat is immers het niveau dat studenten in de opleiding zullen moeten bereiken. Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen (de nummers refereren aan de eindkwalificaties): Ten aanzien van kennis en inzicht geldt dat in de eindkwalificaties onder meer voorkomen het maken van een strategische marketinganalyse (1), in overleg met het management bepalen van beleid en doelstellingen van de eigen afdeling (3), het bepalen van de behoefte aan ontwikkeling van personeel voor de middellange termijn (4), verantwoordelijkheid dragen voor integraal kwaliteitsmanagement (5), jaarplannen opstellen (6) en veranderingsprocessen opzetten (7). Elk van deze eindkwalificaties vraagt van de student kennis en inzicht in het betreffende onderwerp om de betreffende activiteiten en taken volledig tot een goed einde te brengen. Het toepassen van kennis en inzicht op bachelorniveau komt onder meer tot uitdrukking in de mate waarin de kennis en inzichten ook tot daadwerkelijke producten moeten leiden. Dat gebeurt onder meer in het maken van een implementatieplan voor strategische marketing (1), het daadwerkelijk nemen van initiatieven voor commerciële ontwikkeling (2), planning- & controlcyclus opstellen voor de eigen afdeling (3), beheren van de human resource management-functie (4), verbeterprojecten uitvoeren (5), uitvoering van jaarplannen bewaken en bijsturen (6) en veranderingsprojecten uitvoeren (7). In elk van deze eindkwalificaties wordt van de student gevraagd de verkregen kennis en inzichten om te zetten in daadwerkelijk activiteiten en zo de kennis en inzichten toe te passen. De oordeelsvorming van de student staat aangegeven in de eindkwalificaties als in staat zijn relevante ontwikkelingen intern en extern te analyseren en op basis daarvan tot aanbevelingen voor een daarop aangepast beleid te komen (1), beleid en doelstellingen van de afdeling uit het bedrijfsbeleid afleiden en de beleidsuitvoering kunnen bijsturen (3), langere termijn ontwikkeling van het personeel afleiden uit de strategie van de onderneming (4), eigen processen afstemmen met aangrenzende processen vanuit de ketengedachte (5), waar nodig, jaarplannen bijsturen (6) en criteria bepalen om te toetsen of veranderingen aan de doelstellingen voldoen (7). In elk van deze situaties dient de student interne en externe factoren te wegen en op grond daarvan besluiten te nemen of na te gaan of wijzigingen in de oorspronkelijke koers nodig of gewenst zijn. De interne Pagina 8 van 42 EBS - opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde dv 0510.doc


factoren hebben betrekking op de eigen afdeling en de externe factoren hebben betrekking op de koers van de onderneming en de externe factoren die de strategie en het beleid van de onderneming beïnvloeden. Het aspect communicatieve vaardigheden komt tot uiting hoe de student in staat is afhankelijk van de situatie de juiste rol in een team te kiezen en uit verschillende vormen van communicatie (mondeling, schriftelijk, verschillende media) de juiste te kiezen en deze te gebruiken (8). De leervaardigheden en de mate van zelfstandigheid van de student blijkt eruit dat de student in staat is te reflecteren op de eigen professionele ontwikkeling en zich professioneel te profileren, zowel binnen als buiten de organisatie (9). Beoordeling door het visitatieteam: Op grond van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam dat de beoogde eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau van HBO-Bachelor. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de Dublin descriptoren op bachelorniveau in voldoende mate aanwezig zijn in de eindkwalificaties.

1.3 Oriëntatie HBO De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetentie. Een HBO-Bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De Domeincompetenties van de HBO-raad, waar de eindkwalificaties van de opleiding op gebaseerd zijn, zijn opgesteld mede op basis van het raadplegen van vertegenwoordigers van het beroepenveld. In de Domeincompetenties staat aangegeven voor welke typen van beroepen en functies de opleiding opleidt. De opleiding Bedrijfskunde bereidt de studenten voor op functies op het gebied van management, beleid(sondersteuning) en organisatie(ondersteuning). Het doel is dat de studenten een duidelijk begrip verwerven van ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie, opdat ze deze kunnen vertalen naar beleidsdoelstellingen en een organisatievisie. De studenten zijn in staat vanuit de strategische visie interne processen en structuren te analyseren en te optimaliseren. Studenten van de opleiding Bedrijfskunde kunnen de samenhang aangeven tussen maatschappelijke ontwikkelingen en de inrichting van de organisatie, de financiële planning, de operationele processen en het human resource management. De studenten beschikken over managementcompetenties en politieke en relationele sensitiviteit. De studenten kunnen vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken benaderen, kunnen ook over vakspecialismen heenkijken en problemen en vraagstukken analyseren vanuit een breed perspectief.



Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam dit facet als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties van de afgestudeerde in overeenstemming zijn met de eisen die aan een beginnend beroepsbeoefenaar op HBO-bachelorniveau gesteld worden.

Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Doelstellingen als voldoende. Het visitatieteam is van oordeel dat de eindkwalificaties voldoende zijn, omdat ze afgeleid zijn van de Domeincompetenties van de HBOraad, waar vakdeskundigen en beroepenveld bij betrokken zijn geweest. De eindkwalificaties reflecteren de Dublin descriptoren in voldoende mate. Ze zijn afgestemd op het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar.



2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het beoogde programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het beoogde programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding het totale programma op hoofdlijnen en met name het eerste van de drie studiejaren en detail heeft uitgewerkt, zowel voor de voltijd- als voor de duale variant. De gerapporteerde bevindingen van het visitatieteam zijn voor een belangrijk deel op de uitwerking van het eerste studiejaar gebaseerd. Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De literatuur waar de opleiding gebruik van maakt, bestaat uit boeken op het gebied van de onderwerpen van de opleiding. Deze boeken zijn van een voldoende niveau met het oog op het bereiken van het HBO-bachelorniveau. Alhoewel nog niet alle literatuur bekend is, zijn enkele voorbeelden voor het eerste studiejaar de boeken Bedrijfskunde de basis (Alblas), Handreiking integraal besturen (INK), Management/beheersing van bedrijfsprocessen (Schieman), Presteren met processen (Dorr), Hoofdlijnen bestuurlijke informatievoorziening (Beek en Vaassen) en Projectmanagement (Grit). Naast de literatuur werkt de opleiding met module-beschrijvingen. Een module is een onderdeel van een blok en bestaat uit verschillende lessen. In deze modulebeschrijvingen staan voor elke module aangegeven de doelstelling van de module, de inhoud van de bijeenkomsten waaruit de module is opgebouwd en de te bestuderen literatuur. Naast de literatuur die voorgeschreven is, zal de opleiding gebruik maken van artikelen, cases en van verwijzingen naar radio, televisie, internet en de krant, die de studenten dienen te bestuderen. De opleiding zal ook aanbevolen literatuur aangeven, opdat de studenten hun kennis kunnen verdiepen. De opleiding beschouwt het onderhouden van een intensieve relatie met het bedrijfsleven als een speerpunt. Daartoe heeft de opleiding een (concept-)overeenkomst opgesteld waarbinnen bedrijven en de opleiding hun samenwerking regelen. De samenwerking houdt onder andere in beschikbaar stellen van stageplaatsen, beschikbaar stellen van bedrijfscoaches, delen van kennis, gastdocentschappen en samenwerking en ondersteuning inzake onderzoeks- en afstudeeropdrachten. De opleiding beschikt naar eigen zeggen over een uitgebreid netwerk binnen het bedrijfsleven, met name in de regio Rijnmond. In het programma van de opleiding is veel plaats ingeruimd voor bedrijfsbezoeken, excursies, stages en de afstudeeropdracht. De studenten dienen deze onderdelen van de opleiding in de beroepspraktijk uit te voeren. Hierdoor komen de studenten in aanraking met de beroepspraktijk. Ook organiseert de opleiding gastlessen, die mensen uit de beroepspraktijk zullen verzorgen. De opleiding heeft de beschikking over een beroepenveldcommissie. De leden van de commissie zijn afkomstig uit het bedrijfsleven. Het oogmerk ten aanzien van de beroepenveldcommissie is de



opleiding te voorzien van adviezen uit het bedrijfsleven. De leden van de commissie onderschrijven dat streven. Voor de studenten die het duale programma volgen, is het verband met de beroepspraktijk extra gewaarborgd als gevolg van de omstandigheid dat zij in de beroepspraktijk werkzaam zijn en een groot deel van hun opleiding ook in de beroepspraktijk vormgeven. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen het facet eisen HBO als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de te gebruiken lesmaterialen en literatuur van een voldoende niveau zijn en dat een groot deel van het studieprogramma in de praktijk zal plaatsvinden. Verder werkt de opleiding aan een intensieve samenwerking met het bedrijfsleven.

2.2 Relatie tussen doelstellingen en programma Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding heeft competentiekaarten vervaardigd. In de competentiekaarten is de relatie zichtbaar gemaakt tussen de eindkwalificaties van de opleiding en de kennis en inzichten, vaardigheden en aspecten van attitude die de studenten zouden moeten beheersen. In de competentiekaarten heeft de opleiding de betreffende beschrijving van de competentie c.q. eindkwalificatie gekoppeld aan beheersindicatoren. Naast de competentie is voor de beheersindicatoren ook de context van belang. Deze context geeft een indruk van het niveau waarop studenten de competentie dienen te beheersen. Voor wat het niveau betreft, is de opleiding uitgegaan van de drie niveaus die de opleiding binnen de eindkwalificaties heeft onderscheiden. De beheersindicatoren binnen de competentiekaarten zijn een nadere operationalisering van de eindkwalificaties en het niveau. Op grond van de beheersindicatoren heeft de opleiding aangegeven welke kennis en inzichten, welke vaardigheden en welke aspecten van attitude de student dient te beheersen. Binnen de beschrijving van de leerinhouden van de onderdelen of modulen van de opleiding is verwezen naar de eindkwalificaties waarop de onderdelen betrekking hebben. Daarbij zijn de beheersindicatoren leidend. Bij elk onderdeel van de studie is aangegeven welke van de beheersindicatoren binnen dat onderdeel getoetst worden. Zo is er vanaf competenties en eindkwalificaties via beheersindicatoren een duidelijke lijn getrokken naar leerdoelen en leerinhouden. In een competentiematrix is voor het eerste jaar, dat geheel is uitgewerkt, aangegeven in welke onderdelen van de studie welke competenties aan de orde komen. Het didactisch concept van de opleiding is gebaseerd op leren in wisselwerking met de praktijk, het centraal stellen van de student en de belangrijke plaats van toetsing.



Het didactisch concept van de opleiding is gebaseerd op de leerlijnen van De Bie. Deze leerlijnen zijn achtereenvolgens de integrale leerlijn (ontwikkelen van een beroepsproduct), praktijkervaringsleerlijn (professioneler functioneren in de praktijk), vaardighedenleerlijn (beter worden in professionele vaardigheid), conceptuele leerlijn (systematisch verwerven van werkmodellen en deze kunnen verantwoorden met behulp van theorieën) en studieloopbaanlijn (grip krijgen op de eigen studie). De opleiding heeft het didactisch concept omgezet in werkvormen. Bij elk van de modulen en onderdelen van de opleiding heeft de opleiding aangegeven welke van de leerlijnen van toepassing is en welke werkvorm daarbij behoort. Er is een navolgbaar verband tussen het didactisch concept en de werkvormen die van toepassing zijn. Voor de duale studenten is de didactiek uitgebreid met action learning rond thema’s en feedback op door de studenten gemaakte opdrachten, zowel vanuit de opleiding als vanuit de beroepspraktijk. De werkvormen zijn dan ook veelal workshops of toepassing van het geleerde in de werksituatie door middel van het uitvoeren van een opdracht. De opleiding heeft een Beleidsdocument competentiegericht toetsen en beoordelen opgesteld. In dat document staat welke toetsvormen per leerlijn van toepassing zijn. In het document is ook aangegeven hoe de opleiding de betrouwbaarheid en validiteit van toetsen wil borgen. Ook staat in het document aangegeven hoe de toetscyclus eruit zal zien en op welke wijze de opleiding de verschillende stappen in de toetscyclus zal borgen. In het Stappenplan toetsontwikkeling heeft de opleiding aangegeven hoe ze wil komen tot het op een verantwoorde wijze construeren, vaststellen, afnemen en beoordelen van toetsen. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de relatie tussen doelstellingen en programma als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding de eindkwalificaties op een adequate wijze heeft vertaald in leerinhouden. Verder heeft de opleiding in de ogen van het visitatieteam het didactisch concept verantwoord opgezet en vertaald in de opleiding. Ook heeft de opleiding de verschillende toetsvormen gekoppeld aan het didactisch concept en het proces van toetsing van de nodige waarborgen voorzien.

2.3 Samenhang programma Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opzet van de opleiding voor voltijdstudenten is als volgt. De studie is onderverdeeld in drie studiejaren. Elk van deze studiejaren is onderverdeeld in vier blokken. Elk van deze blokken telt 20 ECTS. Binnen de blokken zijn modulen onderscheiden. Van deze modulen is aangegeven hoeveel ECTS ze omvatten, over welke onderwerpen ze gaan en welke werkvormen en toetsvormen ertoe behoren. Voor voltijdstudenten zijn de blokken in het eerste en het tweede jaar gewijd aan het werken aan de competenties in een hoofdzakelijk binnenschools curriculum, zij het dat het eerste jaar aan het einde een korte stage bevat. Aan het einde van het tweede jaar en aan het begin van het derde jaar



zijn twee blokken ingeruimd voor de stage. Na de stage zijn drie blokken in het derde jaar bestemd voor de afstudeeropdracht en de minor. In de beschrijvingen van de afzonderlijke modulen is aangegeven op welke competenties casu quo eindkwalificaties deze module betrekking heeft, welke plaats de betreffende module inneemt binnen de totale opleiding en wat de relatie van de betreffende module is met de andere modulen binnen het blok. Verder staat in de modulebeschrijvingen hoe de module over de verschillende lessen is verdeeld en wat in de lessen aan de orde komt. Van belang is dat in de modulebeschrijvingen ook duidelijk wordt wie van de docenten de verantwoordelijkheid voor de module heeft en wie dan ook de coördinatie heeft ten aanzien van onder meer de inhoud van de module en de aansturing van de gastsprekers. Voor de studenten van het voltijdsprogramma bestaan de modulen van het eerste studiejaar, uit vier blokken. Deze blokken luiden achtereenvolgens Introductie: wat is bedrijfskunde (blok 1), Communicatie & externe oriëntatie (blok 2), Leidinggeven & interne organisatie (blok 3) en Financieel management & stage (blok 4). De meeste van de onderwerpen waar de studie als geheel uit bestaat, komen in het eerste jaar aan de orde. Er is ook in het programma van het eerste jaar aandacht voor de sociale en zelfreflectieve competenties. De samenhang binnen de blokken is zo dat de onderwerpen die met het blok samenhangen, aan bod komen. Voor de studenten die het duale programma volgen, is de studie opgezet rond thema’s. De thema’s voor het eerste studiejaar zijn Sturen met het dashboard (blok 1), Marktgericht organiseren (blok 2), Maximale medewerkers (blok 3) en Het geregelde proces (blok 4). In deze thema’s komen de competenties terug. De thema’s bundelen vakken en onderwerpen en vertonen op die wijze een duidelijke samenhang. De opleiding bewerkstelligt de samenhang tussen de praktijk en de theorie voor de duale studenten door middel van het formuleren van opdrachten, die de studenten in de beroepspraktijk moeten uitvoeren. De opleiding heeft de minors beschreven in termen van mogelijke onderwerpen waaruit de student kan kiezen. De minor, uitgevoerd in het derde studiejaar, bestrijkt 30 ECTS. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de samenhang van het programma als voldoende. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de opleiding de samenhang in het curriculum als geheel heeft gewaarborgd voor de voltijdstudenten door de opzet van de studie in blokken en de plaats van de stage en de afstudeeropdracht. Voor de duale studenten is de samenhang gewaarborgd doordat de opleiding werkt met thema’s waarbinnen de studenten in workshops en via opdrachten de lesstof aangeboden krijgen.

2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding richt zich op kleinschaligheid in de opzet van de opleiding. EuroPort Business School zal maximaal drie opleidingen met elk maximaal 60 studenten per studiejaar op één locatie huisvesten. Met een aantal studenten op stage blijft de totale populatie van de studenten op minder



dan 500. De groepsgrootte binnen de opleiding blijft beneden 25 studenten. De opleiding acht beide zaken van belang om zodoende de toegang van studenten tot docenten en de studieloopbaanbegeleiding zo onbelemmerd mogelijk te doen zijn. Ook kan door het klein blijven van de totale opleiding en de groepen de begeleiding door de docent intensief zijn en blijven. De studenten krijgen een studieloopbaanbegeleider. Deze persoon is voor de studenten aanwezig om de studievoortgang of mogelijke belemmeringen in de studie te bespreken. Het initiatief ligt bij de student. Tweemaal per jaar maakt de studieloopbaanbegeleider een afspraak met de student voor een gesprek over het onderwerp van studievoortgang. De opleidingsmanager overlegt op structurele wijze met de klassenvertegenwoordigers om langs die weg mogelijke belemmeringen op het spoor te komen en indien mogelijk weg te nemen. De studenten krijgen als faciliteit de beschikking over een digitaal portfolio aan de hand waarvan zij zelf hun persoonlijke ontwikkeling en de voortgang van hun studieproces kunnen bewaken. Deze activiteit valt binnen de studieloopbaanlijn. De opleiding krijgt via het digitaal portfolio inzicht in de voortgang en de studieloopbaanbegeleider zal daar desgewenst aandacht aan besteden. De opleiding zal de studievoortgang van de studenten ook bewaken door middel van een cijferregistratiesysteem. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de invulling van de studeerbaarheid als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding inzake studiebegeleiding faciliteiten in het leven heeft geroepen die de studievoortgang zoveel mogelijk kunnen bevorderen.

2.5 Instroom Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De voltijdsvariant van de opleiding staat in beginsel open voor afgestudeerden van HAVO, VWO en MBO. De opleiding neemt de aanstaande studenten in de voltijdsvariant een intake-assessment af dat bestemd is om na te gaan of de student voldoende gemotiveerd is om het versnelde en intensieve programma van drie jaar met succes te voltooien. Het intake-assessment bestaat uit het schrijven van een sollicitatiebrief en het voeren van een intakegesprek. De brief is een goed middel om de motivatie te peilen en het beeld dat de student van de opleiding heeft, vast te stellen. Het intakegesprek dient om de motivatie en de persoonlijke eigenschappen van de student na te gaan. De duale variant staat open voor personen die in de beroepspraktijk werkzaam zijn en door middel van deze opleiding hun kennis, inzicht en vaardigheden op een hoger plan willen brengen. Bij de duale studenten is het intake-assessment niet zozeer bedoeld om de motivatie vast te stellen als wel om na te gaan of aanstaande studenten in aanmerking kunnen komen voor het honoreren van elders verworven competenties. De procedure die de opleiding hiervoor heeft ontwikkeld, bestaat uit het schrijven van een sollicitatiebrief, het self-assessment en portfolio, en het criteriumgerichte interview. De criteria waaronder een student elders verworven competenties toegewezen kan krijgen, zijn zorgvuldig opgesteld, consciëntieus en uitgebreid.



Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op basis van de bevindingen dit facet als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding de toegang tot de opleiding en het verlenen van elders verworven competenties gewetensvol en nauwkeurig heeft ingericht.

2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding heeft een nominale studieduur van drie jaar. Elk van deze jaren telt 80 ECTS. Elk studiejaar is verdeeld in vier blokken. De opleiding is verdeeld in 12 blokken van elk 20 ECTS. De eerste zeven blokken zijn binnenschools. De blokken 8 en 9 zijn bestemd voor de stage. De eisen die aan de stage worden gesteld, zijn opgenomen in de stagehandleiding van de opleiding. De laatste drie blokken van het derde studiejaar, zijnde de blokken 10, 11 en 12 zijn ingeruimd voor de afstudeeropdracht van 30 ECTS en een minor van 30 ECTS. Binnen de blokken zijn de modulen of onderdelen van het betreffende blok omschreven in termen van de het aantal ECTS wat met dat onderdeel is gemoeid en de studiebelasting in termen van uren die daarmee samenhangt. De onderdelen of modulen bestaan veelal uit 8 weken. In deze periode voeren de studenten activiteiten uit waarvoor de opleiding de studiebelasting heeft beschreven. De studiebelasting in termen van uren komt overeen met het aantal ECTS vermenigvuldigd met 28 uren. Dat de productiviteit van de studenten hoger is dan in een vierjarige opleiding is een gevolg van het intensieve programma. Voor voltijdstudenten is de studiebelasting ongeveer 45 uren per week, waarvan ongeveer 20 uren te besteden aan colleges en de overige uren aan zelfstudie. Voor duale studenten is de studiebelasting ongeveer 20 uur per week voor het eerste en het tweede jaar en daarnaast 10 uur van de werksituatie. In het derde jaar gaat het om de helft van de werktijd. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de duur van de opleiding als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de studiebelasting in overeenstemming is met het aantal te verwerven ECTS.



Beoordeling van het onderwerp Programma Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp programma als zijnde voldoende.Het visitatieteam is van oordeel dat de HBO eisen voldoende in de opleiding aanwezig zijn, dat de vertaling van de eindkwalificaties naar het programma adequaat is gebeurd, dat de samenhang van het programma voldoende is en dat de studiebegeleiding, de instroom en de duur van het programma op een adequate wijze door de opleiding zijn ingericht.



3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Het onderwijs zal voor een belangrijk deel verzorgd worden door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam is in de gelegenheid geweest een gesprek te voeren met een aantal van de beoogde docenten van de opleiding en heeft ook hun curricula vitae ingezien. Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De docenten zijn afkomstig uit de beroepspraktijk en hebben nagenoeg alle ook heden nog activiteiten in de praktijk. De praktijkervaring van de docenten is gelegen op verschillende vakgebieden als gevolg waarvan de verschillende onderwerpen binnen de opleiding ook vanuit de relevante praktijk benaderd kunnen worden. De opleiding is voornemens om gastdocenten vanuit de beroepspraktijk in te zetten. Deze gastdocenten beschikken over ruim voldoende vaardigheden om de verbinding tussen de opleiding en de beroepspraktijk te leggen. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de eisen HBO van de beoogde docenten als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat deze docenten voldoende voeling met en ervaring in de praktijk zullen hebben en dat de opleiding daarnaast gastdocenten gaat inzetten.

3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten en te kunnen continueren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De beoogde docenten die het visitatieteam heeft gesproken en de verkregen indicaties over het te activeren externe netwerk aan verder te werven docenten zijn voldoende in getal om de opleiding en de verschillende onderdelen daarbinnen, te kunnen aanbieden. In het businessplan van de opleiding is aangegeven dat er een groepsgrootte is van maximaal 25 studenten als gevolg waarvan de docent-student ratio maximaal 1 : 25 zal bedragen. Het aantal in te zetten docenten is geënt op deze docent-student ratio.



In de jaren na 2006/2007 lopen de kosten voor docenten minder op dan volgens de ratio verwacht zou mogen worden. De redenering van de opleiding is dat de opleiding in toenemende mate gebruik zal kunnen maken van docenten die afkomstig zijn van de bedrijven waarmee de opleiding een samenwerkingsovereenkomst heeft en die als gevolg daarvan om niet hun werkzaamheden verrichten. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de kwantiteit van de docenten als voldoende. Het visitatieteam tekent daarbij wel aan dat de raming van de docentenkosten door de opleiding enigszins optimistisch is.

3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding heeft een document opgesteld waarin de procedure rond het aannemen en het periodiek beoordelen van docenten uiteengezet is. De opleiding beoordeelt bij het aannemen van docenten hen met name op hun vermogen om activerende en stimulerende vormen van onderwijs te bieden. Vragen die de opleiding aan de docenten stelt, hebben te maken met hun ervaring met opleiden in het algemeen, met verschillende vormen van onderwijs en met het ontwikkelen van onderwijs en met toetsing. De opleiding beoordeelt de docenten tussentijds door middel van een gestructureerd interview en ook door middel van een portfolio. De criteria aan de hand waarvan de opleiding de docenten beoordeelt, bestaat uit het geven van onderwijs, het ontwerpen en ontwikkelen van onderwijs en het toetsen en beoordelen van onderwijs, waaronder het ontwikkelen van toetsen. De opleiding besteedt daarbij aandacht aan de activiteiten van de docenten op het gebied van traditionele vormen van onderwijs, interactieve workshops, project- en probleemgestuurd onderwijs en individueel begeleiden en coachen, zoals studieloopbaanbegeleiding. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de kwaliteit van het personeel als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding adequate criteria en procedures heeft ontwikkeld voor het aannemen en tussentijds beoordelen van docenten.



Beoordeling van het onderwerp Inzet van personeel Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp inzet van personeel als voldoende. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de docenten vanuit hun achtergrond de verbinding tussen de opleiding en de beroepspraktijk kunnen leggen, dat er normaal gesproken voldoende docenten zullen zijn en dat de opleiding voldoende instrumenten heeft ontwikkeld om de kwalificaties van de docenten te beoordelen en daarin bij te sturen, als het nodig is.



4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen De beoogde huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding heeft de beschikking over een grote ruimte, met meer dan 1200 vierkante meter oppervlak, op een gunstig gelegen locatie nabij het Centrum van Rotterdam waar de beoogde 500 studenten gemakkelijk en riant gehuisvest kunnen worden. Voldoende mogelijkheden zijn aanwezig om ook bij forse groei grotere aantallen studenten en docenten te kunnen huisvesten. De opleiding heeft ook de beschikking over ruimten die uitgerust zijn met computers waar de studenten hun werkzaamheden kunnen verrichten. De opleiding beschikt ook over ruimten waar docenten, studieloopbaanbegeleiders en studenten afgezonderd een gesprek kunnen voeren. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de materiële voorzieningen voor een startende opleiding als uitzonderlijk goed, wat binnen het beoordelingskader Toets Nieuwe Opleidingen een beoordeling “voldoende”oplevert. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de noodzakelijke ruimten en faciliteiten ruimschoots aanwezig zijn en van een goed niveau zijn.

4.2 Studiebegeleiding Er is voorzien in personele capaciteit voor studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten die adequaat zijn met het oog op studievoortgang. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding voorziet in de functie van studieloopbaanbegeleider, die zowel op afroep door de student als structureel voor twee gesprekken per studiejaar beschikbaar is om studenten te ondersteunen bij hun studievoortgang. In de stagehandleiding voor de studenten heeft de opleiding uitvoerig de procedures en de eisen die aan de student gesteld worden, beschreven. Ook de rollen van de verschillende begeleiders vanuit de opleiding en van de bedrijfsmentor vanuit het bedrijf zijn in de stagehandleiding beschreven. De opleiding biedt in het kader van de afstudeeropdracht aan de voltijdstudenten zowel een docentbegeleider als een begeleider vanuit de beroepspraktijk aan. Deze beide vormen van begeleiding zijn vastgelegd in de Nota afstudeeronderzoek.



Bij duale studenten is de begeleiding vanuit het bedrijf zeer belangrijk. De opleiding besteedt ook aandacht aan de leeractiviteiten en de toetsing in de beroepspraktijk. De rol van de bedrijfsbegeleider is daarbij wezenlijk. De beschikbaarheid van bedrijfsbegeleiders is mede gewaarborgd door het netwerk van bedrijven waarover de opleiding beschikt en de samenwerkingsovereenkomsten die de opleiding met de bedrijven wil sluiten. Daarin staat de begeleiding vanuit het bedrijf ook vermeld. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studiebegeleiding als voldoende. Daarbij heeft het visitatieteam overwogen dat op belangrijke punten in de opleiding, zoals in de stages en bij het afstuderen voldoende duidelijke informatie en voldoende begeleiding beschikbaar is. Verder heeft de opleiding voldoende aandacht besteed aan de begeleiding vanuit de bedrijven.

Beoordeling van het onderwerp Voorzieningen Het visitatieteam is tot het oordeel gekomen dat het onderwerp voorzieningen aangemerkt kan worden als voldoende. De materiële voorzieningen zijn ruimschoots aan de maat en de studiebegeleiding is van een voldoende niveau. De opleiding heeft voldoende waarborgen geschapen om de studiebegeleiding en informatievoorziening adequaat in te vullen.



5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1 Systematische aanpak Er is voorzien in een systeem van interne kwaliteitszorg, waarbij mede aan de hand van toetsbare streefdoelen en periodieke evaluaties verbetermaatregelen worden getroffen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding beschikt over een kwaliteitsplan, dat overigens voor de gehele EuroPort Business School geldt. Dit kwaliteitszorgsysteem is gebaseerd op het EFQM/INK-model. In dat plan staat dat het management betrokken is bij de kwaliteit, communiceert over het beleid inzake kwaliteit en een cyclus van toetsen en verbeteren voorstaat zoals in de PDCA-cyclus is neergelegd. De opleiding streeft duidelijk relaties met de buitenwereld en met name met het bedrijfsleven na, maakt deel uit van netwerken en neemt invloeden van de buitenwereld op om zichzelf te verbeteren. De inrichting van de opleiding is gebaseerd op kwaliteitsnormen, waaronder de wijze van formuleren van de doelstellingen van de opleiding, de wijze van ontwerpen van leeromgevingen, de wijze van uitvoeren van processtappen en de richtlijnen rond toetsing. Aan elk van deze onderwerpen zijn eisen gesteld en voor elk van deze zijn streefdoelen geformuleerd. Het kwaliteitssysteem strekt zich nadrukkelijk uit tot het formuleren en uitvoeren van verbeteringen op grond van evaluaties binnen het EFQM/INK kwaliteitssysteem en volgens de PDCA-cyclus. Dit dient te leiden tot correcte onderbouwing en evolutie van het beleid. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de systematische aanpak van de kwaliteitszorg als voldoende.Het visitatieteam heeft daarbij vastgesteld dat de opleiding een kwaliteitsplan heeft, volgens welke toetsbare streefdoelen zijn geformuleerd en verbetermaatregelen plaatsvinden.

5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Bij de interne kwaliteitszorg zullen medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van de opleiding actief worden betrokken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding beschikt over een evaluatiebeleid. Daarin is vastgelegd dat de opleiding periodiek onder studenten en onder medewerkers/docenten tevredenheidsonderzoeken zal gaan uitvoeren.



De tevredenheidsonderzoeken onder de studenten vallen uiteen in een inhoudelijke evaluatie (programma en kwaliteit docenten) en een evaluatie van de tevredenheid over administratieve, ondersteunende en organisatorische activiteiten. De inhoudelijke evaluaties vinden plaats na de afronding van een onderdeel van de opleiding. De andere evaluaties van de tevredenheid vinden één keer per jaar plaats. De onderzoeken van klanttevredenheid onder studenten dienen een score van 80% tevredenheid op te leveren. Na elk van de inhoudelijke evaluaties bespreekt de opleidingsmanager de resultaten met de betrokken docenten. Zij leggen daarbij eventuele verbeteracties vast. De opleiding informeert ook de studenten over de resultaten en de verbeteracties. De organisatorische evaluaties worden binnen het management van EuroPort Business School besproken en kunnen leiden tot verbeteracties. De opleiding stelt de studenten en docenten van de resultaten en de verbeteracties op de hoogte. De opleiding onderhoudt via de beroepenveldcommissie en via de relaties met bedrijven contact met het beroepenveld. De signalen die daarvandaan komen, kunnen leiden tot veranderingen en verbeteringen door de opleiding. De opleiding is voornemens in de toekomst alumni actief als gastdocent en praktijk coach bij de opleiding en begeleiding van studenten te gaan betrekken. De opleiding heeft de beschikking over een protocol vragen en klachten aan de hand waarvan studenten vragen aan de opleiding kunnen stellen en klachten kunnen indienen. In het protocol staat hoe de opleiding op vragen en klachten dient te reageren. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het betrekken van stakeholders als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de opleiding over een deugdelijk systeem van evaluaties en verbeteracties beschikt.

Beoordeling van het onderwerp Interne kwaliteitszorg Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp interne kwaliteitszorg als voldoende. Het visitatieteam is van oordeel dat de opleiding over een adequaat kwaliteitssysteem beschikt, dat periodiek evaluaties plaatsvinden en dat op grond daarvan de opleiding verbeteracties ontwikkelt.



6. Onderwerp: condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding biedt de studenten de garantie dat zij het programma volledig kunnen doorlopen. Deze afstudeergarantie is opgenomen in het studentenstatuut. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de afstudeergarantie als voldoende.

6.2 Investeringen De voorziene investeringen zijn toereikend om de opleiding (inclusief voorzieningen) tot stand te brengen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding heeft een businessplan geschreven. In dat businessplan is een overzicht opgenomen van de investeringen die noodzakelijk zijn om de opleiding tot stand te brengen. De cijfers in het businessplan zijn in de ogen van het visitatieteam te kenschetsen als optimistisch zowel aan de kant van de omzet als aan de kant van de kosten. De financiers van de opleiding hebben laten weten bereid te zijn om de noodzakelijke investeringen te doen. De betrokkenheid van de financiers bij de opleiding is groot en hun vermoedelijke financiële armslag maakt het doen van de noodzakelijke investeringen mogelijk. Het visitatieteam heeft vertrouwen in de bereidheid van de financiers om deze investeringen te doen, ook al zou de ontwikkeling van de omzet en de kosten minder gunstig blijken te zijn. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op basis van de bevindingen de investeringen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de bereidheid van de financier om de noodzakelijke investeringen te doen, ook al zouden de cijfers tegenvallen ten opzichte van de begroting die de opleiding nu gemaakt heeft, groot is, evenals zijn persoonlijk commitment.



6.3 Financiële voorzieningen De financiële voorzieningen voor de gecalculeerde negatieve resultaten zijn voldoende voor de dekking van de aanloopverliezen Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: In het businessplan staat ook een overzicht van de gecalculeerde verliezen in de aanloopjaren van de opleiding. Deze aanloopverliezen zijn in de ogen van het visitatieteam net als in het geval van de investeringen aan de optimistische kant. De opleiding komt vrij snel uit de rode cijfers. Ook hier heeft de financier laten weten dat hij bereid is de aanloopverliezen te financieren. De betrokkenheid van de financiers bij de opleiding en hun bereidheid de opleiding van start te laten gaan, maakt dat het visitatieteam het vertrouwen heeft dat de financiële voorzieningen toereikend zijn om de aanloopverliezen te dekken. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de financiële voorzieningen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de betrokkenheid en de bereidheid van de financiers groot zijn.

Beoordeling van het onderwerp Condities voor continuïteit Het visitatieteam is van oordeel dat het onderwerp condities voor continuïteit kan worden aangemerkt als zijnde voldoende. In de ogen van het visitatieteam is de financiële basis van de opleiding stevig omdat de financiers bereid zijn de investeringen te doen en de aanloopverliezen te financieren.



Bijlage 1: Programma Programma van 30 augustus 2005 09.00 – 09.30 uur

Opleidingsmanagement mr. J.P. Marchand, R.E. Oosterhoff Kennismaking, toelichting op visitatie, doornemen van programma

09.30 – 11.00 uur

Opleidingsdirecteur mr. J.P. Marchand, R.E. Oosterhoff, drs. A.A. Kremer Strategische uitgangspunten, doelstellingen opleiding, programma van de opleiding, didactisch concept, voorzieningen, inzet personeel, instroom/intake assessment

11.00 – 12.00 uur

Docenten drs. A.A. Kremer, F. Rietveld MBA, drs. ing. A.J. Ruitenbeek, mevrouw drs. J. Jonkers Didactisch concept, studiebegeleiding, integratie praktijk en theorie, programma

12.00 – 14.00 uur

Visitatiecommissie Documentenonderzoek, lunch

14.00 – 15.00 uur

Financierder/investeerder De heer Yufang Guo, directeur Jomec Strategische uitgangspunten, condities voor continuïteit, (internationale) samenwerking

15.00 – 16.00 uur

Opleidingsmanagementteam mr. J.P. Marchand, R.E. Oosterhoff Doelstellingen opleiding, programma van de opleiding

16.00 – 17.00 uur

Representatieve vertegenwoordiging werkveld drs. J. Baars, ir. J. van den Born Domeinspecifieke eisen, HBO oriëntatie, programma van de opleiding

17.00 – 17.30 uur

Terugkoppeling eerste visitatiedag



Programma van 27 september 2005 10.00 – 10.30 uur

Opleidingsmanagement mr. J.P. Marchand, R.E. Oosterhoff Doornemen van programma

10.30 – 12.00 uur

Opleidingsdirecteur R.E. Oosterhoff, drs. A.A. Kremer Doelstellingen opleiding, programma van de opleiding, didactisch concept, toetsbeleid, instroom/intake assessment, inzet personeel

14.00 – 14.30 uur

Visitatiecommissie Terugkoppeling bevindingen



Bijlage 2: Documenten Documenten die zijn bestudeerd, zijn Aanvraagdossier Toets Nieuwe Opleidingen HBO Bedrijfskunde, Bachelor Business Administration Businessplan EuroPort Business School Onderwijs en Examenregeling bacheloropleiding Bedrijfskunde Studentenstatuut EuroPort Business School Reglement examencommissie EuroPort Business School Studiegids opleiding Bedrijfskunde voltijd Studiegids opleiding Bedrijfskunde duaal Domeincompetenties voor bachelorgraad van hogere beroepsopleidingen in domeinen economics, commerce, business administration, communications, law, HBO-raad, mei 2004 (1e versie) Uitwerking competenties Bedrijfskunde Competentiekaarten Bedrijfskundig Management Verantwoording generieke HBO bachelor-kwalificaties Module-ontwikkeldocument Overzicht leerlijnen van De Bie Programma Moderne Vreemde Talen Stagehandleiding Handreiking bedrijfsbegeleider Richtlijnen rapportage afstudeertraject Overzicht leerlijnen en toetsing Competentiegericht toetsen en beoordelen Stappenplan toetsontwikkeling Overzicht minors EuroPort Business School Toelichting op specifieke kenmerken duale programma Nota afstudeeronderzoek van opleiding bedrijfskunde Samenwerkingsovereenkomst tussen bedrijf X en EuroPort Business School Intake-assessments EPBS voor duale studenten met oog op EVC-bepaling Intake-assessments EPBS voor voltijdstudenten Procedure aanname en assessment externe docenten Curricula vitae van beoogde docenten Curricula vitae van leden van de beroepenveldcommissie De student centraal, studentenbegeleiding binnen EPBS Kwaliteitsplan EuroPort Business School Evaluatiebeleid EuroPort Business School Protocol vragen & klachten



Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Doelstellingen opleiding en beroepenveld De functies en beroepen waarvoor de opleiding opleidt, zijn beschreven in het rapport dat is geschreven in opdracht van de HBO-raad door drs W.A. Verreck. Onderstaande is op deze beschrijving gebaseerd. Beroepenveld De afgestudeerde in Business Administration speelt een rol binnen de organisatie en/of in de politiek-maatschappelijke omgeving. Werkt met mensen en groepen in diverse organisatievormen (structurele en tijdelijke) met oog voor de specifieke omgevingsaspecten (maatschappelijke, politieke, economische, branche en sector). Is betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van de specifieke beleidsdoelen van een organisatie, oog voor relaties tussen organisaties, netwerken en ketens. Zorgt dat de processen op de juiste wijze en met het beoogde resultaat verlopen. Verwerft middelen; draagt bij aan de planning en organisatie en ziet toe op uitvoerende processen van productie en/of dienstverlening; zorgt voor kwaliteitsnormen en –borging, zowel verbetering en continuïteit als vernieuwing. De opleiding BA bereidt studenten voor op functies bij organisaties in de private en/of publieke sector. Dit kunnen management-, beleids- of organisatie(ondersteunende) functies zijn. Het doel is dat studenten een duidelijk begrip verwerven van ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie opdat zij deze kunnen vertalen naar een beleidsvisie en -doelstellingen en een organisatievisie. Zij zijn in staat vanuit de strategische visie interne processen en structuren te analyseren en te optimaliseren. Zij kunnen de samenhang aangeven tussen maatschappelijke ontwikkelingen en behoeften, de inrichting van de organisatie, de financiële planning, de operationele processen en het human resource management. Zij beschikken over management competenties, politieke en relationele sensitiviteit om procesactiviteiten te verrichten, processen en structuren te richten en visie en doelstellingen te formuleren en richten. Business Administration gaat over het bereiken van doelen via het sturen en bewaken van de samenhang tussen (a) veranderingen in de externe omgeving (b) interne processen en structuren, (c) financiële planning, (d) organisatiecultuur en human resource management. De bachelor BA kan vanuit een bedrijfskundige achtergrond, in samenwerking met specialisten op de diverse terreinen, vanuit een integraal perspectief vraagstukken interactief, slagvaardig en oplossingsgericht aanpakken. De bachelor BA kan vraagstukken waarmee de moderne organisatie te kampen heeft benaderen vanuit diverse invalshoeken; opereert als organisatiedeskundige vanuit een zicht op de samenhang tussen de vier componenten; begrijpt het belang van trends en ontwikkelingen in de externe omgeving en kan aangeven wat nodig is om de interne organisatie daarop af te stemmen naar de structurele en culturele aspecten. De bachelor BA kan over vakspecialismen heen kijken, problemen en vraagstukken analyseren vanuit een breed perspectief; bijdragen op basis daarvan aan de functionele kant van een probleemoplossing, als generalist ontwerpen de contouren van de functionele oplossing die de specialist vervolgens invult naar inhoud, alsmede zich vanuit



de brede basiskwalificatie specialiseren op een groot aantal functies in bedrijfsleven en (semi-) publieke organisaties. De bachelor BA herkent en erkent de verschillende waarden en belangen die voor elk van de gebieden ‘strategie, cultuur en structuur’ bestaan en die soms ook met elkaar in tegenspraak kunnen komen, alsmede bijdragen aan een evenwichtige oplossingsstrategie, die recht doet aan economische, juridische en maatschappelijke verplichtingen naar de individuele werknemer, de organisatie en de samenleving. Te bereiken competenties De opleiding richt zich op de verwezenlijking van doelstellingen op het gebied van kennis, inzicht en vaardigheden, waarover de student bij afstuderen dient te beschikken. Diedoelstellingen zijn uitgedrukt in de volgende te bereiken competenties: 1) MARKTGERICHT HANDELEN Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens Niveau 1 Typering In staat zijn een externe analyse van ontwikkelingen in de omgeving te maken en aan te geven welke reactie vanuit de organisatie daarop mogelijk is Context Betrokkene is als medewerker van een afdeling in staat de relevante ontwikkelingen te herkennen, te analyseren en actief met ideeën te komen hoe hier correct op te reageren Indicatoren 1. Externe analyse maken met behulp van de geëigende methoden op basisniveau 2. Actieplannen voor marktbewerking aangeven als antwoord op die ontwikkelingen 3. Kan kansen en bedreigingen benoemen vanuit de ontwikkelingen Niveau 2 Typering Aangeven van gewenste aanpassingen en wijzingen huidige commerciële beleid op basis van externe analyse Context Betrokkene is als leidinggevende op middenkaderniveau in staat de relevante ontwikkelingen te herkennen, te analyseren en actief met ideeën te komen hoe hier beleidsmatig correct op te reageren en ook voor anderen de consequenties aan te geven



Indicatoren 1. Voorstellen voor beleidsaanpassingen doen, onderbouwd met argumenten gebaseerd op externe analyse 2. Doet aanbevelingen op het gebied van marktbewerking en verkoopbeleid, voor zo ver relevant in functiegebied. Niveau 3 Typering Maken van een strategische marketinganalyse en bijbehorend implementatieplan Context Betrokkene is als leidinggevende op middenkaderniveau in staat de relevante ontwikkelingen intern en extern met alle daartoe geëigende modellen en benaderingen te analyseren en op basis daarvan tot aanbevelingen voor een daarop aangepast strategisch beleid en eventueel te implementeren voor de eigen afdeling Indicatoren 1. Uitvoeren van strategische marketinganalyse 2. Uit die analyse een (aangepast) strategisch marktbewerkingplan op te zetten en dit plan, in samenwerking met anderen, te implementeren

2) NETWERKEN EN ACCOUNTMANAGEMENT Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens Niveau 1 Typering Verzorgt operationeel relatiebeheer met huidige leveranciers en klanten, zowel intern als extern Context Medewerker belast met relatiebeheer op uitvoerend niveau Indicatoren 1. Kan aangeven wat wensen van huidige klanten en leveranciers zijn 2. Kan potentiële klanten en alternatieve leveranciers benoemen 3. Kan werken met systemen voor relatiebeheer Niveau 2 Typering Verzorgt relatiebeheer met huidige leveranciers en klanten, zowel intern als extern Context Medewerker belast met relatiebeheer op uitvoerend niveau en op korte tot middellange termijn



Indicatoren 1. Inventariseert ontwikkelingen in klantbehoefte 2. Kan medewerkers aangeven welke taak zij in relatiebeheer hebben 3. Kan rapportages samenstellen en interpreteren uit CRM-systemen 4. Kan netwerken binnen huidige doelgroepen onderhouden Niveau 3 Typering Is door kennis van de markt en op basis van relatiebeheer, in staat initiatieven te nemen voor commerciële ontwikkeling, ook buiten de eigen functieomgeving Context Leidinggevende belast met relatiebeheer op strategisch niveau en op middellange termijn Indicatoren 1. Kan marktontwikkelingsmogelijkheden benoemen en de daarbij behorende acties richting klanten 2. Weet vanuit Missie en Visie en op basis van kennis van de markt aan te geven welke commerciële mogelijkheden het meest aantrekkelijk en passend zijn, maar ook nieuwe mogelijkheden aan te geven. 3. Kan uit CRM systemen analyses opstellen over ontwikkelingen in klantgedrag 4. Kan op basis van klantonderzoeken en overleg met leveranciers nieuwe commerciële mogelijkheden ontwikkelen

3) BELEIDSVOERING EN BELEIDSVORMING Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en –alternatieven en voorbereiden van besluitvorming Niveau 1 Typering Voert vastgesteld beleid uit; let op kosten en baten bij deze uitvoering Context Verantwoordelijk voor eigen functieomgeving en eventueel enkele medewerkers; hierbij resultaatgericht en kostenbewust Indicatoren 1. Kan doelen SMART formuleren op basis van aangegeven doelstellingen 2. Weet doelen te vertalen in benodigde activiteiten (plannen) 3. Kan medewerkers in directe omgeving ondersteunen bij uitwerken doelen in plannen Niveau 2 Typering Bepaalt onder toezicht van het management doelstellingen vanuit vastgesteld beleid; denkt mee over budget en controlemomenten; zorgt voor uitvoering vastgesteld beleid en stuurt bij waar nodig



Context Verantwoordelijk voor eigen team/afdeling bij bepalen doelstellingen en controle op bereiken doelstellingen; resultaat en budget staan daarbij centraal Indicatoren 1. Kan de afdelings/teamdoelstellingen met medewerkers uitwerken tot persoonlijke doelstellingen/werkplannen 2. Weet doelstellingen te vertalen in metingen en controles 3. Kan corrigerende maatregelen initiëren of benoemen bij niet halen van de doelstellingen 4. Kan medewerkers in directe omgeving ondersteunen bij bepalen doelstellingen en meetpunten Niveau 3 Typering Bepaalt in overleg met management beleid en doelstellingen voor eigen afdeling Context Kan Planning en Control-cyclus voor eigen afdeling opzetten en uitvoeren Indicatoren 1. Kan beleid en doelstellingen uit bedrijfsbeleid afleiden 2. Kan Planning en Controlcyclus opzetten en uitvoeren 3. Bewaakt beleidsuitvoering en stuurt bij waar nodig 4. Kan budget aangeven en bewaken

4) HRM Toepassen van human resource management in het licht van de strategie van de organisatie Niveau 1 Typering Voert operationeel personeelsbeleid uit Context Op team/afdelingsniveau Indicatoren 1. Kan personeel situationeel leidinggeven 2. Kan personeel motiveren 3. Zorgt voor goede samenwerking 4. Kan functioneringsgesprekken voeren Niveau 2 Typering Beheert de personele functie, bepaalt behoefte aan ontwikkeling voor de korte termijn



Context Kan binnen het aangewezen taakgebied en binnen de kaders van het algemene personeelsbeleid de planning tot een kwalitatief en kwantitatief goede bezetting op afdelingsniveau verzorgen Indicatoren 1. Kan personeel op kwalificaties beoordelen 2. Kan planning van bezetting voor middellange termijn opstellen 3. Kan POP-gesprekken voeren en uitvoering bewaken 4. Kan teamontwikkeling begeleiden Niveau 3 Typering Beheert de HRM functie, bepaalt behoefte aan ontwikkeling van personeel voor de middellange termijn Context Bepaalt vanuit strategie van de onderneming en het beleid van de afdeling de gewenste langere termijn ontwikkeling van het personeel Indicatoren 1. Stelt een personeelsontwikkelingsbeleid voor de afdeling op 2. Kan de strategisch gewenste competenties benoemen en beoordelen 3. Kan meebeslissen over ontwikkelen van personeel of externe mobiliteit

5) PROCESMANAGEMENT Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- of organisatieprocessen Niveau 1 Typering Voert kwaliteitscontroles uit op de uitvoering van processen (procesbeheersing) Context Met name voor die processen waarvoor betrokkene verantwoordelijk is Indicatoren 1. Kan eigen proces identificeren en systematisch beschrijven 2. Bewaakt normconforme procesuitvoering 3. Analyseert problemen in uitvoering processen en benoemt oplossingen of oplossingsrichtingen Niveau 2 Typering Voert kwaliteitsbeheer uit, waarbij naast procesbeheersing ook het verbeteren, het optimaliseren van uitvoering van processen gestructureerd aandacht krijgt Context



Met name voor die processen waarvoor betrokkene verantwoordelijk is en voor de afstemming op aangrenzende processen Indicatoren 1. Vertaalt relevante regelgeving naar de bedrijfsvoering 2. Voert op basis van kwaliteitsmanagement modellen audits uit en geeft mogelijke verbeteringen aan. Analyseert processen ook op mogelijkheden tot verbetering in de uitvoering 3. Kijkt vanuit het beleid naar de doelstellingen van de processen en toetst de doelmatigheid van werken daarop Niveau 3 Typering Is verantwoordelijk voor het integrale kwaliteitsmanagement Context Met name voor die processen waarvoor betrokkene verantwoordelijk is en voor de afstemming op aangrenzende processen (ketengedachte) Indicatoren 1. Kan verbeterprojecten volgens PDCA-cyclus opstellen en uitvoeren 2. Vertaalt afdelingsplannen in KPI’s en controleert sturing daarop 3. Kan management andere afdelingen over kwaliteitsverbetering adviseren

6) BEDRIJFSKUNDIGE ANALYSE Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken Niveau 1 Typering Bewaakt de juiste uitvoering van processen Context Bewaakt de uitvoering van processen waar hij/zij verantwoordelijk voor is Indicatoren 1. Bewaakt een goede toepassing van de regelgeving 2. Bewaakt een efficiënte manier van werken door de bestaande normering toe te passen Niveau 2 Typering Bewaakt de doelmatigheid (efficiëntie) van de uitvoering van processen Context Bewaakt de doelmatigheid van processen waar hij/zij verantwoordelijk voor is



Indicatoren 1. Bepaalt in hoeverre doelmatigheid op welke processen van toepassing is 2. Bepaalt normen en meetmethoden voor meting van doelmatigheid 3. Bewaakt de mate waarin processen doelmatig worden uitgevoerd 4. Stelt indien mogelijk verbeteringen voor de doelmatigheid van de procesuitvoering voor Niveau 3 Typering Stelt jaarplannen op en bewaakt de uitvoering daarvan Context Jaarplan voor afdeling/organisatorische eenheid Indicatoren 1. Stelt jaarplan op overeenkomstig de richtlijnen in het bedrijf 2. Bewaakt uitvoering van het jaarplan 3. Stuurt bij waar nodig, stelt eventueel in overleg met management het jaarplan bij

7) VERANDERING Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces Niveau 1 Typering Ondersteunt waar nodig het vastgestelde veranderingsproces Context Veranderingsprocessen op eigen afdelingsniveau Indicatoren 1. Kan de doelstellingen van de veranderingen toelichten 2. Communiceert op afdelingsniveau over de veranderingen in werkwijzen 3. Controleert de uitvoering van de afspraken Niveau 2 Typering Herkent behoefte aan en noodzaak tot verandering en kan opzet voor verandering aandragen Context Veranderingsprocessen op eigen afdelingsniveau Indicatoren 1. Herkent de behoefte/noodzaak aan operationele veranderingen en kan deze benoemen 2. Doet voorstellen voor veranderingen 3. Kan in samenwerking met management operationele veranderingen voorbereiden en doorvoeren



Niveau 3 Typering Kan veranderingsprocessen opzetten en succesvol doorvoeren Context Veranderingsprocessen binnen eigen afdeling Indicatoren 1. Herkent de behoefte/noodzaak aan operationele of tactische veranderingen en kan deze benoemen 2. Zet veranderingstrajecten op en voert deze uit 3. Bepaalt de criteria om te toetsen of veranderingen aan doelstellingen voldoen 4. Bepaalt noodzaak en methoden om weerstanden te ondervangen

8) SOCIAAL VAARDIG Sociale en communicatieve competentie Niveau 1 Typering Kan samenwerken en communiceren in diverse situaties Context De verschillende samenwerkingssituaties voortvloeiend uit functiegebied; collegiale samenwerking Indicatoren 1. Kan in meerdere typen teams samenwerken 2. Weet zijn eigen rol te typeren en zich te verbeteren waar nodig 3. Kan actief luisteren Niveau 2 Typering Kan verschillende soorten rollen in verschillende soorten teams uitvoeren; Context De verschillende samenwerkingssituaties binnen organisatie; collegiale samenwerking en de bijbehorende communicatie Indicatoren 1. Kan meerdere rollen in teams vervullen 2. Kent bijdrage vanuit gekozen rol aan teamprestatie 3. Kan uit verschillende vormen van communicatie (mondeling, schriftelijk, diverse media) gebruiken



Niveau 3 Typering Kan afhankelijk van situatie juiste rol in verschillende soorten teams uitvoeren Context De verschillende samenwerkingssituaties binnen en buiten organisatie; interdisciplinaire samenwerking en de bijbehorende communicatie Indicatoren 1. Kan situationeel gewenste rol in team kiezen en vervullen 2. Kent bijdrage vanuit gekozen rol aan teamprestatie 3. Kan uit verschillende vormen van communicatie (mondeling, schriftelijk, diverse media) de juiste kiezen en gebruiken

9) ZELFSTURING Zelfsturende competentie Niveau 1 Typering Bepaalt doelstellingen voor eigen professionele ontwikkeling Context Binnen bestaande organisatorische kaders Indicatoren 1. Reflecteert kritisch op eigen handelen 2. Maakt een zelfassessment (persoonlijke SWOT) met behulp van daartoe geëigende hulpmiddelen 3. Stelt een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) op 4. Bewaakt uitvoering van POP en stelt deze eventueel bij Niveau 2 Typering Maakt loopbaanplan op basis van persoonlijke keuzen Context Beoordeelt zowel loopbaanmogelijkheden binnen de organisatie als daarbuiten; maakt gebruik van beschikbare systemen voor maken keuzen Indicatoren 1. Oriënteert zich breder dan alleen op direct aanwezige mogelijkheden 2. Bepaalt persoonlijke doelen voor loopbaan 3. Stelt in overleg loopbaanplan op 4. Ontwikkelt een professionele beroepshouding



Niveau 3 Typering Stuurt eigen professionele ontwikkeling Context Beoordeelt wenselijkheden voor professionele ontwikkeling zowel binnen functiegebied als daarbuiten en maakt zelfstandig keuzen Indicatoren 1. Reflecteert op professionele ontwikkeling 2. Profileert zich in professioneel opzicht, zowel binnen als buiten de organisatie



Bijlage 4: Visitatieteam Drs. R. de Lusenet (1954), teamleider De heer De Lusenet is sinds eind 2003 actief betrokken bij Certiked, onder andere als extern deskundige. In zijn overige werkzaamheden als zelfstandig organisatieadviseur is hij gespecialiseerd in human resource management, opleiding en training, kwaliteitsmanagement en professionalisering van het management binnen organisaties. De heer De Lusenet heeft een universitaire opleiding bedrijfskunde bij Nijenrode en in Delft gevolgd. Hij is ruim twintig jaar actief geweest in leidinggevende functies bij enkele toonaangevende internationale organisatieadviesbureaus, waaronder KPMG Consulting en GITP International. Naast zijn werkzaamheden op het gebied van human resource management en strategie en beleid, is hij in die hoedanigheid verantwoordelijk geweest voor het formuleren en (doen) uitvoeren van het bureaubeleid. Dr. M.A.E. Vandenput (1939), extern deskundige De heer Vandenput heeft een doctoraat behaald in de psychologie aan de Katholieke Universiteit Leuven (België). Hij was werkzaam als vennoot bij het International Institute for Organizational and Social Development, als lid van de raad van bestuur van de Belgische praktijk van KPMG en als lid van de Professional Practice Steering Group (overkoepelende internationale organisatie) van KPMG. Tussen 1994 en 2004 was de heer Vandenput hoogleraar organisatieverandering en – advisering aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. De heer Vandenput heeft meer dan 30 publicaties op zijn naam staan. Drs. W.J.J.C. Vercouteren (1953), secretaris Na zijn studie economie heeft de heer Vercouteren een vijftal jaar managementfuncties bekleed. Sinds 1990 verricht hij op basis van zelfstandigheid analysewerkzaamheden en interim management, met name voor opleidingsbedrijven als ISBW, Wolters Kluwer Genève en voor het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Op zeer regelmatige basis treedt de heer Vercouteren op als secretaris van Certiked visitatieteams. Hij is ook docent aan Universiteit Nijenrode. Mevrouw A.E. Stapel (1981), studentlid Mevrouw Stapel studeert Algemene Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Utrecht. In het voorgaande collegejaar vervulde zij een bestuursfunctie bij het Interstedelijk Studenten Overleg. Tevens was ze zeer recent betrokken bij de werving en selectie van een nieuw bestuur voor het collegejaar 2005/2006. Zij studeerde een halfjaar Frans in Parijs en participeerde sinds haar terugkomst naar Nederland in enkele visitaties.



Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen Drs. R. de Lusenet Prof. dr. M.A.E. Vandenput Drs. W.J.J.C. Vercouteren A.E. Stapel


ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de Toets Nieuwe Opleiding van. HBO Bachelor Bedrijfskunde. aan het NVAO Accreditatiekader

Recommend Documents