ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS
HGW-studiedag Antwerpen 11-9-2014 Vera Van Heule, Patricia De Backer, Valérie de Smet
Oorsprong en toekomst • Motivatie: 2011 onvrede met het OLB-beleid en zorgbeleid in de
scholen > departementsbrede werkgroepen oprichten • Doelstelling1 : Vanuit een departementsbrede visie ontwikkelen
scholen een beleid voor onderwijsloopbaan-begeleiding (OLB) voor hun leerlingen en geven ze dat concreet vorm • Doelstelling 2: continuïteit van zorg realiseren binnen de scholen en voorzieningen • Visie-ontwikkeling > proces(begeleiding) > verandering
> ondersteunend materiaal
Oorsprong en toekomst: denkkaders
1
Oorsprong en toekomst: denkkaders Uitgangspunten HGW 1. Onderwijsbehoeften van leerling staan centraal 2. Het gaat om afstemming en wisselwerking transactioneel 3. De leerkracht doet ertoe 4. Positieve aspecten zijn van groot belang 5. We werken constructief samen 6. Ons handelen is doelgericht 7. De werkwijze is systematisch en transparant
Oorsprong en toekomst: denkkaders • De leerling staat centraal: • hij heeft een stem • kent zichzelf of leert zichzelf kennen • weet wat werkt • leert kiezen • is eigenaar van zijn gegevens
Oorsprong en toekomst: denkkaders
2
Oorsprong en toekomst: denkkaders • Werken aan kwaliteit: continu proces • Één element daarin : Output • Het effect, de opbrengst, het resultaat van het onderwijs in je school • Geen doel op zich • Met betrekking tot o.a. onderwijsloopbaan
Oorsprong en toekomst: resultaten • resultaten tot en met juni 2014 • Visietekst Onderwijsloopbaanbegeleiding + visietekst continuïteit van
zorg in DOOSG • Kijkwijzer OLB: stappenplan voor draaiboek in de school, dienst of
voorziening • Matrix: in kaart brengen huidige situatie OLB > gewenste situatie OLB • Actiefiche: sjabloon projectfiche voor acties ter operationalisering OLB-
beleid • Projectmiddelen provincie verworven voor coaching scholen • 9 scholen werkten OLB-beleid uit fase 1 • 1 school follow-up in fase 2 • Model voor verslag zorgoverdracht is gebruiksklaar (pilootversie) +
wordt in enkele scholen experimenteel gebruikt • Handleiding voor verslag is gebruiksklaar • Verankering coaching is voorbereid (structureel maken)
Oorsprong en toekomst: plannen 2014-2015 plannen • Nieuwe scholen werken OLB beleid uit fase 1 • 9 scholen follow-up in fase 2 • Feedback op gebruik verslag zorgoverdracht en handleiding verwerken tot definitieve vorm • Alle deelnemende scholen hanteren verslag voor zorgoverdracht • verspreiding materiaal en methodiek via ontmoetingsdag…. 2015-2017 verwachting kwaliteitsverhoging • alle scholen en voorzieningen van het DOOSG • hebben een beleid OLB conform de visie • Hanteren het verslag voor zorgoverdracht • Werken in een continuüm van zorg
3
HGW
oudergesprekken
zorg
OLB kindgesprekken
freinettechnieken
talenten
Even voorkennis activeren …
OLB is … • De begeleiding van het traject dat een kind doorheen het
onderwijslandschap aflegt in de richting van een optimale deelname tot de maatschappij • Optimaliseren van onderwijskansen EN betere voorbereiding op toekomstige deelname aan de maatschappij • Alle kinderen in staat stellen tot een actieve, bewuste zelfsturing van hun keuzeproces en hen aanzetten tot het nemen van persoonlijke verantwoordelijkheid voor hun keuzes = leren kiezen (wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik?) • Oog hebben voor en aansluiten bij de talenten van elk kind
4
Aanpak van het proces • Doel: • proces op gang brengen, • bewustwording van OLB, • bewustwording rond talenten • Niveaus: • kernteam • team • kinderen • ouders
Proces in ontwikkeling • visie rond OLB op school • visie op overzitten/versnellen/M-decreet • zelfkennis bij kinderen verhogen • talentontwikkeling • ‘andere bril’ opzetten • benoemen van talenten
STAP 1 • Opstartvergaderingen met kernteam +
CLB-contactpersoon + PBD-contactpersoon • Theoretisch luik rond OLB • Hanteren Kijkwijzer • Eerste stap matrix invullen • Matrix • Beginsituatieanalyse • Rond elk scharniermoment • Wat doet de school al • Reeds verkorte vorm van brainstorm acties • Door de stappen te doorlopen, voelt het kernteam zelf aan waar er nog
verbetering mogelijk is of welk het ‘hot item’ op school is • HGW-gehalte zeer duidelijk
5
STAP 2 • Kijkwijzer verder aanvullen: • Vragen rond alle onderdelen van OLB • Nagaan of alle partijen voldoende betrokken worden • Welke netwerken heb je rond OLB rond jouw school? • Analyse stappen HGW • Analyse stappen rond overzitten/versnellen/buitengewoon onderwijs (M-decreet) • Analyse differentiëren/onderwijs op maat
STAP 3 • Samen met het team op pad • Draagvlak creëren binnen je schoolteam • Bewustwording ook binnen het team • Zoek een trekker/trekkers binnen team/kernteam! • Verschillende mogelijkheden: • Werkgroep binnen de school • In team/deelteam de matrix invullen • Voorstellen OLB-traject in team • Gezamenlijke brainstorm • De leerkracht doet ertoe! -> vooral BELANGRIJK om besef in team te doen groeien, dat het NIET een extra is maar win-win
STAP 4 • Eerste ontwerp van visietekst rond OLB • Terugkoppelingen naar team • Toetsen aan definitie van OLB • Nagaan of alle actoren voldoende deelnemen • Info aan de ouders • Info aan de kinderen • Opstellen plan van aanpak bv. met DAT’s • Uitvoeren • Evalueren
6
DOEN • Vul samen met je buur of je collega’s de matrix in voor
jouw school. • Merk op wat dit doet met jou …
Terugkoppeling
Leerlingenprofiel • Gebaseerd op gemotiveerd verslag • Vroegere Basofiche • Wordt ingevuld door interviewer samen met het kind zelf • Vanuit het positieve: wat werkt, wat kan ik goed, wat zijn mijn talenten en interesses? Wat zorgt voor succes? Hoe werk/leer ik het best? Wat wil ik aan mijn volgende juf/school vertellen? • Doel was in eerste instantie infoverstrekking bij de
overgang naar een volgende school/secundaire school • Ultieme doel is dat dit profiel meegroeit doorheen de
schoolloopbaan van een kind -> kind leert zichzelf goed kennen, kent zijn/haar talenten
7
Hoe? • Kunst van het vragen stellen • Vertrouwd persoon als interviewer • Niet alle topics hoeven ingevuld te zijn • ECHT vanuit het kind! • Op oudercontact met de ouders overlopen -> ouders leren
bij over hun kind -> coach van hun kind • Doel: vorm van portfolio/evolutiemapje/talentenrapport
waardoor het kind goed zichzelf kent, weet wat het wil, wat werkt voor hem/haar
DOEN • Maak groepjes van 3 • Een persoon is de interviewer • Een persoon is het kind (neem een kind uit je
schoolcontext in gedachten) • Een persoon observeert • Carrousel
Terugkoppeling
8
Effecten op school • Een praktijkverhaal
Dank voor uw aandacht!
9
