Op weg naar MBO-onderwijs 2018
Terug naar het begin va p o s u c o F
11-2 0 2 p a h c s kman
015
FEBRUARI 2011 Met dit actieplan wil de minister van OCW dat studenten over vier jaar mbo-scholen een dikke zeven als rapportcijfer geven. Het plan bevat de volgende doelstellingen: • verhoging kwaliteit onderwijs • verbetering besturing en bedrijfsvoering • vereenvoudiging van het BVE stelsel
Waar ligt de Focus op Vakmanschap ?
Intensiverin g onderwijs • 4 > 3 jaar • Verhogen begeleide uren
Aanpassing bekostiging Afnemend per studiejaar
nVeree g re e t n r i o g i K voud te e u d o r n a nti v e r r u nc ati c o i f c i ( l a kw o) e hav euur t c u r t s Macro doelmatighe id
Entree kwalificatie Toelatingsei s niv 2
Ex a m
inerin g
Centra l exame e ns Stand aarde n
ing r u t s Be jfsi r d e en b g n voeri
Wat speelt er zo al ? Wat komt er aan ?
MBO 2020 • • • • •
ECBO rapport MBO 2020 in de maak De demografische ontwikkelingen Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt Discussie doelmatigheid Samenwerking bedrijfsleven PPS (Techniekpact, cie. Van der Touw) Ontwikkelingen KBB
Aantal studenten zal fors dalen
Effectieve kwalificatiestructuur noodzaak • Aangescherpte eisen van OCW • Verandering op het vmbo • Wat aandachtspunten op een rij…..
Wetsvoorstel doelmatige leerwegen • Bezuiniging van 160 miljoen • Stapelen van opleidingen vermijden (iemand moet op het hoogst toelaatbare niveau beginnen) – Inmiddels afgezwakt door brief minister
• Cascademodel, maakt het minder interessant om studenten lang in school te houden – Inmiddels afgezwakt door brief minister
• Niveau 4 opleidingen in 3 jaar • Afschaffen deeltijd-bol, deze groep verdwijnt • Verhoging urennorm (bol 1000 en bbl 200) geeft hogere kosten, dus kleine groepen worden onbetaalbaar
Wetsvoorstel doelmatige leerwegen • Onderwijstijd – Andere toon en inzet brief minister (Afwijken op basis kwaliteit en geen dubbele controle accountant) – “..doel ‘goed onderwijs’ moet zijn en de overheid dient te sturen op de eindresultaten, het ‘wat’ en de verantwoordingseisen daarop dient in te richten.” – Zinnen als: “In het eerste jaar van alle 2-, 3- en 4-jarige opleidingen moet ten minste 700 uur aan begeleide onderwijstijd worden verzorgd, verder mag de school de uren zo over de jaren verdelen als gewenst wordt geacht.” - zie verder: www.mbo15.nl
• Verdere uitwerking UWEB – Eis tweede kamer, risico amendement Rog
Demografie en maatschappij • Tussen nu en 2020 vermindering instroom van ca. 10% vmbo’ers (ruim 50.000 minder) • Snelle terugloop bepaalde regio’s in Nederland • Multidisciplinaire medewerkers nodig • Niveau 2 banen verdwijnen (ICT / buitenland) • Meer richten op de toekomst van de student
Instroom / Uitstroom • Tendens naar intersectorale programma’s op het vmbo, gaat ten kosten van sectorale programma’s • Beperking doorstroommogelijkheden naar HBO • Betere aansluiting noodzaak • Halvering WVA, dus scholing wordt duurder – Minder aantrekkelijk voor leerbedrijven – Alleen voor BBL
Consequenties voor onderwijsbedrijfsvoering Dit leidt tot • Fors dalend studentenaantal • Grotere klassen nodig om kosten te dekken • Historie en hokjes zijn nog dominant • Kleine opleidingen zijn al relatief duur en worden als eerste stop gezet (vnl Techniek) • Scholen moeten goed nadenken over: – Opleidingsportfolio van de instelling – Onderwijsprogrammering
Kenmerken kwalificatiestructuur
Herziening kwalificatiestructuur • Voor adequaat onderwijs moet een goede basis worden gelegd • Waaraan moeten de kwalificatiedossiers voldoen? • Wat zou de nieuwe kwalificatiestructuur moeten doen? • Keuzes maken !!!
Kwalificatiedossier Keuze B
Keuze A
Kwalificatie eisen
Keuze C
Keuze X
Diplomaeisen
De kwalificatiestructuur – een idee • Een doelmatig aanbod door overlap eruit • Overal in het land een algemeen aanbod mogelijk • Minder gericht op functies (bcp’s), maar op duurzaam werkveld • Niet gericht op verleden maar op toekomst • Flexibel • Duidelijkheid en eenvoud
Kwalificatiestructuur
7 februari ledenraadpleging over structuurvoorstel Onderwijsstandpunten over: • Brede(re) niveau 2 opleidingen • Op niveau 4 invoeren brede 1-jarige kopopleidingen / specialisten – Bijvoorbeeld leidinggevende
• Keuzedelen • Exameneisen
7 februari ledenraadpleging over structuurvoorstel Onderwijsstandpunten over: • Brede(re) niveau 2 opleidingen • Op niveau 4 invoeren brede 1-jarige kopopleidingen / specialisten – Bijvoorbeeld leidinggevende
• Keuzedelen • Exameneisen
7 februari ledenraadpleging (2) Aandachtspunten algemeen (voorwaarden) • Structuuroverzicht en kwalificatiedossiers (in versie van toets A door Toetskamer) ter inzage klaar medio juni. • Systemen en bekostiging (inclusief regelgeving onderwijstijd) bekend en in lijn met invoeringstijdpad onderdelen Focus op Vakmanschap • Uit implementatietoets blijkt dat kwalificatiedossiers HUBO zijn (haalbaar, uitvoerbaar, organiseerbaar betaalbaar) • Voldoende keuzedelen op de plank om te kunnen programmeren.
7 februari Exameneisen in dossiers Uitgangspunten • • • •
3-voudige kwalificering Beginnend beroepsbeoefenaar Scope: op wat en niet het hoe Exameneisen in vorm van kenmerkende (kritische) ‘bepalende’ beroepssituaties • Aanpassing inspectiekader nodig
Kopopleidingen • Wens van de minister • Ruimte voor specialistische vakopleidingen en voor breder georiënteerde beroepsopleidingen • Specialistenopleidingen • Vaktechnische elementen kunnen prima in keuzedelen • Ook ander bovensectorale eenheden zoals ondernemerschap, leidinggeven als keuzedeel • Aparte / extra bekostiging is onhaalbaar
Keuzedelen • 15 % van de nominale studieduur – contacttijd + bpv + zelfstudi
• Eenheden van 240 SBU • Verplicht onderdeel diploma – moet worden geborgd door examinering (inspectiestandaarden)
• Kan worden opgesteld in regio – altijd door onderwijs en bedrijfsleven gezamenlijk
• Vastgesteld door paritaire commissie – registratie – kan branchecertificaat zijn
• Alleen toelaatbaar zonder diploma – Niet dezelfde doelgroep als: • AK en niveau 1 • Voor doorstroom niveau 2 en arbeidsmarkt • Zelfde format (inclusief keuzedelen) • Aparte bekostiging • 1 jaar • Bindend studieadvies na 4 maanden • 4 kwalificaties en 20 profielen
Entréekwalificaties
Laatst stand structuurvoorstel (MOH) 13. Horeca en Bakkerij Kwalificatiedossier Brood en banket
Profielen Leidinggevende bakkerij
Patissier
4
Uitvoerend bakker
2
179
Zelfstandig werkend banketbakker
3
530
Zelfstandig werkend broodbakker
3
Dlnrs 4j 121 29
KBB Kenwerk
Advies Toetsingskamer Advies projectmanagement De leidinggevende bakkerij past goed in profiel Advies TK overnemen (generieke) specialist. Het onderscheid met N3 is alleen het leidinggegeven. De patissier is een echte (specialistische) specialist: het gaat hier om één werkproces t.o.v. de brood/banketbakker.
Advies TAC Neemt advies Projectmanagement over
Toepassen kaderopl. Niv-4 (leidinggeven)
PC onderzoekt omzetten huidige N4 kwalificatie naar N3. Daarbovenop zou dan een kopopleiding leidinggeven kunnen komen. Zonder N3 profiel komt doorlopende leerlijn FD in gevaar.
In huidige structuur is er geen N3, dus is optie specialist niet voor de hand liggend. In voorstel Kenwerk wel weer. Gevolg is wel dat er dan een kwalificatie bijkomt, tenzij het gaat om een hele generieke specialist leidinggevende
Neemt advies Projectmanagement over
Verbonden aan de inhoud van vakopleiding niv. 3. Toepassen kaderopl. Niv. 4 (management)
In deze profielen komt naast management ook veel vakinhoud terug. Dit kan niet samen in een éénjarige kopopleiding; huidige profiel 1e Medew. Fastservice biedt onvoldoende aanknopingspunten
In het huidige dossier zit er een groot gat tussen N3 Advies TK overnemen en N4: 11 werkprocessen. Dat maakt N4 kwalificaties als eenjarige kop op N3 niet erg waarschijnlijk. Het verschil tussen beide N4 profielen is slechts 2 werkprocessen: ineenschuiven lijkt mogelijk
Verbonden aan inhoud van vakopleiding niv. 3. Toepassen kaderopl. Niv.4 (leidinggeven)
Staat geagendeerd voor 19 maart ParCie
De gespecialiseerd kok heeft meer karakter 'specialistisch' specialist en leidinggevende keuken van 'generiek' specialist. Kwalificatie past wel in model generiek specialist. Wordt t.b.v. praktijktest uitgewerkt.
Advies TK overnemen
Neemt advies Projectmanagement over
• Keuzedelen • Exameneisen
Facilitair leidinggevende
4
1761
Kenwerk
Facilitair dienstverlener
2
1008
Fastservice
1e medewerker fastservice
3
Kenwerk
Cateringbeheerder/-manager
4
Vrst Voorgen. besl. SBB 24-01 81 Verbonden aan inhoud van vakopleiding niv. 3. Toepassen kaderopl niv. 4 (Leidinggeven)
Manager/bedrijfsleider fastservice
4
Reactie paritaire commissie Kenwerk heeft hier niet op gereageerd
96
Facilitaire dienstverlening
?
354
82
83
133
Neemt advies Projectmanagement over
Medewerker fastservice
2
613
Keuken
Gespecialiseerd kok
4
211
Kenwerk
Kok
2
4663
4
205
Leidinggevende keuken
Zelfstandig werkend kok
3
3086
Bediening
Gastheer/-vrouw
2
Kenwerk
Gastronoom/sommelier
4
2289
Het gaat hier idd om een 'specialistische' specialist. Advies TK overnemen, uitmondend in De leidinggevende bediening past goed in profiel het opheffen van de leidinggevende specialist leidinggevende bediening.
Neemt advies Projectmanagement over
Leidinggevende bediening
Sommelier: is specialistisch, vakinhoudelijk profiel en past niet in kaderopleiding Leidinggeven. Dit staat geagendeerd voor ParCie maart. Mogelijk als specialist. Geen reactie op Leidinggevende bediening.
Ondernemer Horeca/Bakkerij
17
4
367
Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw
3
746
Manager/ondernemer café/bar
4
479
Kenwerk
Manager/ondernemer horeca
Ondernemer horeca
4 4
4
31 6454
X
Volgt de reactie van de PaC en het advies van de TK. Gegeven het feit dat het stelsel wordt uitgebreid met een kopopleiding is ontwikkeling van inhoudelijk niv-3 profiel voorzien met daarnaast een generieke kopopleiding.
Manager/ondernemer fastservice
Niv. 4
84
85
86
87
Verbonden aan inhoud van vakopleiding niv. 3. Toepassen kaderopl. Niv.4 (leidinggeven)
Verbonden aan inhoud van vakopleiding niv.3. Toepassen kaderopl. Niv 4 (Leidinggeven) Verbonden aan inhoud van vakopleiding niv.3. Toepassen kaderopl. Niv 4 (Leidinggeven)
88
83
Onderzoek naar toepassing van Kenwerk stelt tav deze profielen dat het accent Indien ondernemerschap de kern vormt suggereert ondernemer als specialist opleiding ligt op het ondernemerschap waaraan deel de TK een alternatief: onderzoek mogelijkheid van vakmanschap is gekoppeld; past daarom niet in COM dossier Ondernemer N4 middenkader eenjarige kopopleiding Ondernemer. Te weinig aanknopingspunten bij de N3 kwalificaties. Sterke verwantschap tussen manager/bedrijfsleider fastservice Profielen man/ond fastservice & manag/bedr. leider fastservice zijn niet vergelijkbaar en manager/ondernemer
fastservice 96
Volgt het advies van de TK. Gegeven Nader overleg met het feit dat het stelsel wordt uitgebreid PaC gewenst met een kopopleiding is een heroverweging van de argumenten door de PaC gewenst.
‘En nu?’ Implementatietoets! • 1e tranche kwalificatiedossiers opgeleverd (doorgeleiding door PC/bestuur KBB en getoetst door toetsingskamer) • Gebruikers willen voor alle dossiers weten: voldoen ze aan de verwachtingen? • Scholen aan zet, i.s.m. praktijkleerbedrijven en kenniscentra!
PRAKTIJKTEST IMPLEMENTATIETOETS
Praktijktest : 3 delen KBB
DUO saMBO~ICT
BTG
Zonder studenten !!!
De Implementatietoets Doelstellingen • De Implementatietoets is de toets op de uitwerking van een kwalificatiedossier naar de onderwijspraktijk als voorbereiding op een zorgvuldige invoering op scholen in de mbo-sector. • En geeft informatie over de uitvoerbaarheid en haalbaarheid van nieuwe kwalificatiedossiers t.b.v. zorgvuldige besluitvoering rond invoering van deze nieuwe kwalificaties. • Uitwerking kwalificatiedossier; voorbereiding nieuwe curricula en examinering (zonder studenten)
Eerste resultaten • • • • • •
Alle btg’s begonnen vanuit hun eigen kenmerkende karakter. Nieuwe dossiers compacter en dunner Wel zoekplaatje om kennis en vaardigheden in 1 overzicht te hebben Beroepsgerichte Taal en Rekeneisen Exameneisen en keuzedelen ontbreken vooralsnog Representativiteit
Zorgen zoals een btg die aan de projecleider richtte:
Tijdpad Periode
Ac)viteit
Opmerking
december 2012
Onderwijs en bedrijfsleven organiseren kolommen voor par9cipa9e aan Implementa9etoetsen
Belangrijke rol btg’s en Cbon
1 dec. 2012
Inleveren eerste tranche dossiers voor de eindtoets
december 2012 /januari 2013
Selec9eproces kwalifica9edossiers en t.b.v. Implementa9etoets (op grond van bevindingen Toetsingskamer)
15 januari 2013
Advies bestuur SBB voor dossiers die worden vrijgegeven t.b.v. de toepassing binnen de Implementa9etoets.
januari 2013
Opdracht aan kenniscentra voor dossiers die nader onderzocht moeten worden op overlap
Ingeleverde dossiers gaan terug
31 januari 2013
Besluitvorming bestuur SBB, afronding van toetsproces en statusbepalend voor de dossiers
1 februari 2013
Principeakkoord van OCW op kwalifica9edossiers om Implementa9etoets te kunnen uitvoeren
Start project ac)viteiten volgend uit implementa)etoets fase 1
februari 2013
Bekendmaking door SBB met welke dossiers de Implementa9etoets wordt gestart
78-‐82 dossiers
maart 2013
Start met Implementa9etoets Fase 1 in clusters van dossiers in projecten van maximaal 3 maanden
Tussen9jds maandelijks voortgang
5 maart 2013
Plannen van aanpak per btg klaar
10 april 2013
Tussenrapportage verwachte opbrengsten per btg
1 mei 2013
1e Conceptrapportages opbrengsten per btg
mei 2013
Onderzoeksresultaten sectoren Fase 1 voorgelegd aan paritaire commissies
eind mei 2013
Bovensectorale rapportage in concept klaar
eind mei 2013
Onderzoeksresultaten Fase 1 voorgelegd aan SBB
Plan fase 2 in beeld en subsidie toezegging
juni 2013
Rapportage Implementa9etoets en voorstellen voor aanpassingen dossiers en format
Projectplan vervolg
juni 2013
Defini9eve versies klaar /Opleveren van bevindingen Implementa9etoetsen aan bestuur SBB voor Go/No-‐go
Go voor Fase 2, inclusief aanvullende projectplan
Einde project ac)viteiten volgend uit fase 1 implementa)etoets medio juni 2013
Inleveren defini9eve structuurvoorstellen door kenniscentra (namens de paritaire commissies)
Vaststelling door OCW
Intensivering: Meer uren vullen, zelfde opleiding Zelfde geld Keuzedelen, Exameneisen Tijdpad invoering
Format en beschrijving dossiers
4-3: jaar minder Minder studenten, minder geld Alles tegelijk implementeren
Gevolgen invoering entrée-opleidingen
Invulling kopopleidingen 1-jarige niveau 4 Brochures voorlichting 2014
