Onderwijs en integratie

Wonen, Wijken en Integratie Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Verslag 11 februari 2010 Bijeenkomst Gemeenschappelijke Integratie Agenda te Almere

Onderwijs en integratie

Colofon

Programmamanager: Radj Ramcharan Projectleider: Eke Gerritsma Secretariaat: Alette Saaltink FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling Servicecentrum Integratie Postbus 201 3500 AE Utrecht 030 297 43 21 [email protected] www.forum.nl Utrecht, februari 2010

Gemeenschappelijke Integratie Agenda – Onderwijs en integratie – 11 februari 2010 – Almere

2

Welkom

Andries Greiner (CDA) gedeputeerde provincie Flevoland.

door de dagvoorzitter Andries Greiner Dhr. Andries Greiner heet iedereen van harte welkom. Vandaag zijn we op een opvallende locatie. Er staat een school in het niets (bouwterrein, toekomstige woonwijk). Dit is heel Flevolands: je begint met niets en na een aantal jaren is het iets moois geworden. We gaan er vandaag een mooie middag van maken met aan het eind de verloting van mooie cadeaus! Natuurlijk zijn wij het Groenhorst College erkentelijk dat we hier mogen zijn. Vandaag gaat het over Onderwijs en Integratie. Daarbij gaat het om kinderen met een achterstand. Er zijn veel middelen om deze integratie te bevorderen, maar we zouden die op een betere manier in kunnen zetten. Vandaag gaan we daar met zijn allen over praten. Berichten over integratie zijn met elkaar in tegenspraak. In de krant staat dat het niet goed gaat met integratie in het onderwijs. Dat is best zorgelijk, want over het algemeen zijn Nederlanders heel tevreden met hun leven, maar zijn ze wel bezorgd over de multiculturaliteit. In het licht van deze gedachte is het leuk dat er net een interessant boek van Frans Verhagen verschenen is, “Hoezo mislukt?”, waarin de auteur stelt dat het eigenlijk heel erg goed gaat met de integratie in Nederland. Hij zegt bijvoorbeeld dat het taalprobleem weliswaar aanwezig is, maar dat dit eigenlijk een uitstervend fenomeen is. Het verbetert met elke generatie.


3

K!X

door jongeren van het Groenhorst College Hatim Finali en Denise Pot begeleiden als docenten twee K!X teams op het Groenhorst College. De jongeren gaan hier nu zelf over vertellen. Wat is K!X? Een project van FORUM dat jongeren helpt met het verbeteren van hun toekomst. K!X wil jongeren extra de kans geven om aan een goede toekomst te werken, door ze in promotieteams hun talent verder te laten ontwikkelen. In K!X leren jongeren allerlei nieuwe vaardigheden, doen ervaringen op en ontmoeten mensen die belangrijk zijn voor hun loopbaan. K!X is óók bedoeld om jongeren op een positieve manier in beeld te brengen. Met K!X laten jongeren zien dat ze heel wat kunnen en dat ze heel wat waard zijn! Dat ze een eigen mening hebben en vooruit willen in het leven. Dat álle jongeren, met welke kleur dan ook, samen de toekomst van Nederland zijn. K!X teams organiseren projecten, gaan met hun klas naar een organisatie of bedrijf. Daarnaast komt er een K!X magazine uit. Wij staan op de voorkant van de laatste editie. Laatst zijn we in Nieuwegein geweest bij een landelijke bijeenkomst over K!X met een lezing en workshops. De boodschap was: Onze toekomst ligt in onze eigen handen. De tweede workshop ging over: Hoe kan ik stress beheersen? De dag eindigde met een feestelijke afsluiting. De jongeren hebben ook een filmproject in het kader van K!X gedaan. We kregen de opdracht om een filmpje te maken. Daarvoor kregen we les in hoe we mensen moesten interviewen. Daarna gingen we de straat op om mensen te vragen naar hun ideeën over werken en toekomstbeelden. Het beeldmateriaal wordt gebruikt voor een televisie-uitzending. Binnenkort gaan we een uitwisseling met Amsterdam Noord organiseren. Wij gaan een dagje naar hen toe en zij komen hierheen. Wij willen graag meer kleur in onze school en gaan er samen een leuke dag van maken.


4

Inleiding

door Zeki Arslan Deze jongeren zijn een mooi voorbeeld van hoe jongeren het zelf kunnen doen. Wat is er allemaal bekend op het gebied van onderwijs? Onderzoek wijst uit dat:  

Zeki Arslan is programmamanager Onderwijs bij FORUM.

Een groot deel van kinderen in onderwijs met goede sociaaleconomische achtergrond redt zich prima in het onderwijs. Er is een andere groep kinderen van laagopgeleiden of met ouders die later in Nederland zijn gearriveerd; daarmee gaat het minder goed.

Als we ons niet focussen op de problemen die bij deze laatste groep komen kijken, dan verliezen we deze jongeren. We winnen met z’n allen als we die kinderen succesvol het onderwijsprogramma kunnen laten doorlopen. 



Inspectie onderwijs: op dit moment bevinden zich bijna 134.000 kinderen in Nederland van wie de inspectie zegt: eigenlijk horen deze kinderen hier niet thuis want deze scholen zijn niet in staat om voldoende zorg en goed onderwijs te bieden op de manier waarop deze kinderen dat nodig hebben. De overheid investeert 1.3 miljard euro om ongelijkheden te bestrijden.

Levert onderwijs voldoende kwaliteit? Niet altijd. Vooral in de grote steden zijn er veel schoolverlaters in het VMBO en MBO onderwijs. Ook in het basisonderwijs is het lastig: kinderen die met twee jaar taalachterstand binnenkomen, gaan er ook met twee jaar taalachterstand weer uit. Hoe inspireren wij die kinderen nou om onderwijs serieus te nemen? 1. De essentie van goed onderwijs is de professionalisering en een hogere betrokkenheid en inzet van leerkrachten. De kinderen zijn niet in staat goed aan te geven wat zij aantrekkelijk vinden. Daarom moeten wij ons inzetten op de kwaliteit van de leerkrachten in situaties met kwetsbare leerlingen. In zwakke scholen is een groot verloop van leerkrachten en er is een grote mate van ziekteverzuim. Dit zorgt ervoor dat het aanbod van leerstof onder druk komt te staan.


5

2. Een andere manier om uitdagend onderwijs aan te bieden zijn standaard schooltijden van 8.15 – 15.00. Ondanks veel aandacht voor onderwijs in de afgelopen jaren zijn wij nog steeds niet in staat om de onderwijstijd te verruimen. Er is wel aanbod in huiswerkles, maar niet voor de doelgroep. Dus als je talentontwikkeling wilt stimuleren moet er meer tijd en ruimte zijn voor een gepast aanbod. 3. Visie van de schoolbesturen als het gaat om inrichting van onderwijs: lokalen, leerstofaanbod, instructietijden. Ons onderwijsbestel is terughoudend als het gaat om het kijken naar opbrengst van onderwijs. Bepaalde typen scholen mogen een lagere opbrengst van het onderwijs afleveren. Wil je dat? Daarom moeten schoolbesturen kijken naar hun leerstofaanbod. Wat wil je als resultaat? 4. Waarom lukt het ons niet om vroege selectie in het onderwijs ongedaan te maken? In Nederland zit elf procent van de leerlingen in een onderwijslaag die onder hun niveau is. Door uitdaging te bieden gaan deze jongeren veel beter presteren. 48% van Turkstalige kinderen presteert bijvoorbeeld onder hun niveau. Waarom kunnen wij daar niet op inspelen en hen meer ruimte bieden bijvoorbeeld door op een later moment de keuze voor onderwijsniveau te bepalen? Waarom kunnen wij niet ingrijpen als bepaalde schooltypen jaar in jaar uit lage onderwijsprestaties leveren? Het geeft een slecht signaal af als dit steeds toegelaten wordt. Dus: om leerlingen met een achterstand een inspirerend aanbod van het onderwijs te bieden moeten schoolbesturen met elkaar om de tafel gaan zitten, zeker met scholen waar het wel goed gaat. In Den Haag signaleren ze een steeds grotere afstand tussen leerlingen en leerkrachten. Als wij in Nederland toelaten dat een 17-jarige leerling de directeur vermoordt, gaat het niet goed. Daarom moeten we zorgen dat de binding tussen docenten en leerlingen en hun ouders sterker wordt. Ook ouders hebben een rol in de verantwoordelijkheid om te zorgen dat hun kinderen een goede start kunnen maken door te eisen dat hun kinderen uitdagend onderwijs aangeboden krijgen. Vragen uit de zaal Vervolgens volgen er een aantal vragen uit de zaal waar dhr. Arslan op antwoordt. Onder andere worden besproken: de vroege voorselectie, de verantwoordelijkheid van scholen, ouders en gemeenten en het gebruik van de ervaring van allochtone leraren.


6

Vijf presentaties

van de workshops In vijf korte presentaties wordt het aanbod aan workshops getoond waaruit de deelnemers ’s middags kunnen kiezen. K!X – door Angela Roemer - FORUM Kleurrijke impuls, voor kleurrijk succes. Jongeren beter toerusten voor hun toekomst door hen in teams activiteiten te laten uitvoeren. Doel: verbeteren van kansen op de arbeidsmarkt en kans op stageplek. Ontwikkeling van sociale competenties. Draagt bij aan persoonlijk ontwikkeling, draagt bij aan positieve beeldvorming over deze jongeren. Inbedding van dit thema in het onderwijs. Teams van 15-25 leerlingen doen één jaar mee, inbedding in onderwijsprogramma en ondersteuning vanuit FORUM. Resultaten: 37 teams, 638 deelnemers, pool van 43 werkgevers (waar leerlingen een kijkje kunnen nemen). We verzorgen trainingen voor leerlingen. www.kixteams.nl Leerlingen ondersteunen leerlingen – een Flevolands project door Marieke van Benthem, Erik-Jan Pruis , Marjon Haagsma Wij zijn studenten aan het Windesheim en begeleiden jongeren in hun studiekeuze, zowel in groepsverband als individueel. Bijvoorbeeld met motivatieproblemen, het ontdekken van hun mogelijkheden en het bieden van een toekomstperspectief. Meerwaarde van leerlingen als ondersteuners: wij zijn een rolmodel, er is een kleinere afstand. Wij begeleiden kwetsbare jongeren in het algemeen. U-turn – door Sonja Zimmerman - Axion In 2008 gevraagd door de provincie om kwetsbare jongeren van het MBO te ondersteunen bij het vinden en behouden van stageplekken. Samen met een projectteam en het Prov. Platform Arbeidsmarkt (PPA) dit project opgezet om iets te betekenen voor jongeren op de arbeidsmarkt. Het project bestaat uit training en coaching van deze jongeren. We hopen het dit jaar binnen het ROC in te bedden. Op dit moment zijn 68 ingepland voor een training. Zij krijgen ook allemaal een coach om hen toe te rusten voor hun stage en ten slotte ook voor de arbeidsmarkt. School in de wereld – door Vera Lettinck - Alleato ‘School in de wereld’ is ontstaan op verzoek van ouders van een basisschool. We wonen in multiculturele stad, maar onze


7

kinderen komen niet eens in aanraking met allochtone kinderen. Op de middelbare school of tijdens een AH-bijbaantje, komen ze dan ineens wel met allochtone kinderen in aanraking. En dan weten ze niet hoe ze met elkaar moeten omgaan. Zeer veel scholen binnen Utrecht en ook daarbuiten doen mee aan dit project. Hoe? Recepten uitwisselen, nieuwsgierigheid opwekken, elkaar willen ontmoeten, vragen stellen en luisteren, samenwerken, elkaar helpen (sport en spel, samen iets leuks doen). Coach4you – door Katja van Beugen – Gilde Taalproject is al door Gilde Nederland gebruikt. Mensen die hun arbeidsleven achter zich gelaten hebben, zetten zich in voor de maatschappij. Daarom is Samenspraak opgezet van een één op één ontmoeting bij mensen thuis voor de looptijd van een jaar. Daarna is ook Coach4you opgezet voor ondersteuning van jongeren bij de overgang van de basisschool naar de middelbare school. Jongeren en volwassen worden aan een kwetsbare leerling gekoppeld voor anderhalf jaar.


8

K!X

door Angela Roemer en Chadia Bannouh KIX! is een programma, opgesteld vanuit FORUM, Instituut voor Multiculturele Vraagstukken, dat bedoeld is voor leerlingen op VMBO en MBO scholen. Binnen een school vormen de deelnemers van het KIX programma een promotieteam dat zich bezighoudt met het bedenken van activiteiten die vooral gericht zijn op de arbeidsmarkt. Daarnaast krijgen ze competenties aangeleerd die nodig zijn om goed op de arbeidsmarkt te kunnen functioneren. Doelstelling Leerlingen moeten al snel in hun schoolloopbaan keuzes maken die invloed hebben op hun loopbaanperspectief. De doelstelling van het KIX! programma is VMBO en MBO leerlingen beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Dit wordt gedaan door een brug te slaan tussen de school en het bedrijfsleven. Methode Eén onderdeel van het KIX programma bestaat uit het aanleren van basiscompetenties die nodig zijn om goed te functioneren op de arbeidsmarkt. Voor het tweede onderdeel moeten leerlingen zelf aan de slag; ze bellen bedrijven en organiseren activiteiten die gerelateerd zijn aan de arbeidsmarkt. Dit kan een bezoek aan een bedrijf zijn, maar ook een netwerkborrel. Op deze manier krijgen ze een beter en breder beeld van de arbeidsmarkt. De deelnemers van het programma worden begeleid door een docent van school. Bij het begeleiden is het van belang om individuele aandacht te geven, leerlingen te stimuleren in plaats van doceren, en het zelfvertrouwen van leerlingen te vergroten. Een KIX team kan bestaan uit een klas, opgegeven door een docent. Scholieren kunnen zich echter ook vrijwillig opgeven als KIX team. Deelnemers worden begeleid door een docent van hun school. Als er een KIX programma op een school wordt uitgevoerd zal er ook altijd contact op worden genomen met de directie. Het programma vraagt namelijk tijd van de begeleidende docent, dus het is van belang dat er draagvlak is vanuit de directie zodat de tijd ook daadwerkelijk wordt gegeven. FORUM speelt een faciliterende rol, het ondersteunt de docenten, onder andere door het verstrekken van hand-outs en een handleiding. Hoe het KIX-programma op scholen geïmplementeerd wordt, is door scholen flexibel in te vullen. Het kan bijvoorbeeld een invulling zijn van het vak ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap (LLB), maar het kan ook worden gecombineerd met economie of een invulling zijn van een maatschappelijke stage.


9

Subsidie Het KIX-programma krijgt subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De subsidie loopt nog twee jaar door. Een extra doel van KIX is dat de KIX benadering dan al meer in het reguliere onderwijs is opgenomen. Dromen van de deelnemers 

Elk individu z’n eigen op maatwerk gerichte onderwijs loopbaan.



In alle typen onderwijs een afspiegeling van de bevolking.



Voor iedereen kwalitatief onderwijs zonder onderscheid.



Geen onderscheid meer naar herkomst door leerkrachten.



Ook leerlingen onderling moeten elkaar al van jongs af aan ontmoeten.



Jongeren vroegtijdig hun krachten laten ontdekken en vaardigheden leren.

Gelijke kansen en een afspiegeling van de samenleving Naar aanleiding van de dromen, maar ook naar uitspraken van Zeki Arslan geeft een deelnemer aan het zorgelijk te vinden dat al bij de geboorte is te voorspellen waar kinderen uitkomen, omdat kinderen met een bepaalde sociaaleconomische achterstand geen ‘toolkit’ aangereikt zullen krijgen om hun achterstanden bij te spijkeren. De deelnemer vindt daarom dat alle scholen een afspiegeling van de samenleving moeten zijn. Ze doelt hierbij eerst op leerlingen en hoopt dat uit deze leerlingen leerkrachten voortvloeien, zodat ook leerkrachten een afspiegeling gaan vormen. Andere reacties zijn dat er ook een betere afspiegeling in sectoren dient te zijn. Allochtone leerlingen bevinden zich veel in economische sectoren, omdat deze meer status hebben dan sociale sectoren. Het is goed dat leerlingen al in een vroeg stadium bekend worden gemaakt met de verschillende sectoren, dit kan al beginnen op de basisschool. Verder wordt de opmerking gemaakt dat veel talent onbenut blijft door een verkeerd advies op school. Een Cito-toets toetst bijvoorbeeld wel bepaalde vaardigheden, maar ook veel vaardigheden niet (bijvoorbeeld sociale). Op deze manier wordt er niet altijd de juiste keuze gemaakt. Daarnaast, merkt een deelnemer op, wijst onderzoek uit dat leerkrachten onbewust minder verwachten van allochtone leerlingen dan van autochtone leerlingen.


10

Er zal tijd overheen gaan voordat dit helemaal de wereld uit is, is het vermoeden. Vergelijk het met de positie van meisjes in het onderwijs een aantal decennia geleden. De PABO moet meer aandacht hebben voor diversiteit. Hierbij is het ook belangrijk dat er aandacht wordt besteed aan bijscholing. Diversiteit speelde voor de leraren die dertig jaar geleden de PABO hebben gedaan een stuk minder. Kwaliteitsverantwoording Het is goed om scholen verantwoording af te laten leggen zoals in het bedrijfsleven. Er is hier momenteel nog geen openheid over. Scholen worden op deze manier gedwongen na te denken over hun beleid. Schooldirecteuren plannen nu nog niet altijd op de lange termijn Grootschaligheid Vanuit een deelnemer komen de vragen: Waarmee kunnen leerlingen zich identificeren op een grote school? Wie kan een rolmodel vormen?’ De reactie hierop is dat studenten wel bij een kleinere groep kunnen horen binnen hun school. Daarnaast is het van belang om individuele aandacht te geven. Grote scholen hoeven geen probleem te zijn, als het onderwijs maar is ingericht op het individu. Door aandacht te geven aan het individu kan ook voorkomen worden dat met de groei van de klassen ook het aantal zorgkinderen groeit. Individuele aandacht vormt ook een belangrijk uitgangspunt in het KIX!-programma.


11

Leerlingen ondersteunen leerlingen

door studenten van de Hogeschool Windesheim Na een voorstelronde lichten de stagiaires Marieke van Benthem, Erik-Jan Pruis en Marjon Haagsma (projectuitvoerders) van Hogeschool Windesheim nogmaals kort het project van Axion toe waarin zij participeren. De stagiaires (studenten – ‘leerlingen’- opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening) ondersteunen leerlingen in de derde klas van het VMBO van het Emelwerda College bij het verbeteren van hun sociale vaardigheden. Daarnaast ondersteunen zij de leerlingen bij hun beroepskeuze waarbij de focus ligt op het bewust maken van de brede mogelijkheden van hun opleiding. Vragen Hoe houden jullie de continuïteit vast? Hoe zorg je dat een project ingebed wordt in de school? Dit project is nu twee keer uitgevoerd en dus relatief jong. Gedurende de looptijd van het project (nu twee jaar) is het project aangestuurd door Axion. Het Emelwerda College zal het project overnemen waarbij zij in ieder geval ondersteund worden met een informatiebrochure met do’s en don’ts. Hoe zorgen jullie voor de koppeling tussen jullie en de leerlingen? In het begin van het jaar worden er lessen verzorgd in vier klassen tijdens het vak Verzorging. Leerlingen die extra aandacht nodig hebben en in het ondersteuningstraject terecht komen, worden door de docenten gesignaleerd. Welke methode hanteren jullie? Hoe ga je te werk? Werken met de methode Een 11 voor gedrag. We werken onder andere met rollenspellen en films. Hierbij leren we de leerlingen positieve feedback geven. Hoe reageren leerlingen? Ze zijn nieuwsgierig naar wie de stagiaires zijn. We zijn jonger dan de meeste docenten. We (stagiaires) staan dichter bij de belevingswereld van leerlingen. Ook dat helpt mee. Dat de lessen vrijblijvend zijn, is voor de leerlingen extra aantrekkelijk. Ze krijgen geen cijfer aan het einde. Dat is overigens niet altijd even gemakkelijk. Waarom zijn de lessen niet gekoppeld aan cijfers? Volgens Brigitte Byvelot (deelneemster) kan dit erg waardevol zijn voor de inbedding van een project.


12

Daar zijn ze binnen het project nog niet aan toegekomen. De vakken vinden plaats in het begeleidingsuur en worden dus wel ingeroosterd. Hoe maak je contact met leerlingen? Ze richten zich op iets concreets: de mogelijkheden die leerlingen hebben met hun opleiding. Soms valt hun mond open bij wat je allemaal kan doen met of na je opleiding. Ze worden soms wel duizelig van het aanbod. Hoe ga je daarmee om? We gebruiken vragenlijsten of geven de leerlingen opdrachten mee zoals: ga nu eens vijf opleidingen beter uitzoeken. Of: zet de opleidingen van leuk naar minder leuk op een rij. We stellen kinderen de vraag waarom ze iets willen als het voor het kind onhaalbaar is. Bijvoorbeeld iemand die het leger in wil maar totaal onsportief is. Reiken alternatieven aan. Krijgen jullie te horen wat de leerlingen uiteindelijk gaan doen? Nee, want ze zitten pas in het derde jaar dus ze hoeven nog geen keuze te maken. Het is wel erg waardevol dat ze dan al over hun toekomst na kunnen denken en worden voorbereid. De stagiaires leggen de ‘Casus Henk’ aan de groep voor: hoe moet worden omgegaan met een jongen die door de situatie thuis op school niet goed kan functioneren? De reactie van de workshopdeelnemers: dit is geen onderwijstaak maar een taak van jeugdzorg. Zo’n jongen heeft eigenlijk een maatje nodig, een soort ‘peetoom’ die zegt: ik sta hoe dan ook aan jouw kant. De workshop wordt afgesloten met de dromenwolkjes. Hier komt uit: wederzijds respect tussen leraar en leerling, ieder kind moet de kans krijgen zich te ontplooien. Ook wordt het belang genoemd van een minder grote tweedeling in de maatschappij.


13

U-turn

door Sonja Zimmerman U-turn is een project van Axion Flevoland waarin jongeren die extra steun kunnen gebruiken tijdens hun stage/opleiding worden geholpen. Het project helpt de jongeren van het ROC bij het vinden van een stageplek en bij het (verder) ontwikkelen van vaardigheden om de stage goed te doorlopen. Onderdelen zijn werknemersvaardigheden en een training solliciteren. Specifiek gaat het om kwetsbare jongeren die de vaardigheden en competenties ontberen bij het vinden en succesvol afronden van een stage.

Sonja Zimmerman is werkzaam bij Axion.

Onder zijn leiding werd in 2004 en 2005 een groot veranderingsproces ingezet om de positie van FORUM als onafhankelijk kennisinstituut verder te verstevigen. Sadik Harchaoui is voorzitter van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO). Hij heeft zitting in het bestuur van de NPS, het Nederlands Rode Kruis en het Prins Claus Fonds. Daarnaast is hij lid van de Commissie veiligheid en persoonlijke levenssfeer. Tevens neemt hij deel aan verschillende adviescommissies waaronder het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD).

U-turn is een tweezijdig project: aan de ene kant helpt het jongeren de vaardigheden ontwikkelen voor de toekomst door middel van een training en een koppeling aan een persoonlijke coach. De coaches worden ook geworven en getraind door Axion. Aan de andere kant helpt het bedrijven bij hun bewustwording van diversiteitbeleid. De stageplekken worden georganiseerd door het ROC. Dit verloopt niet altijd even soepel. Het blijkt in de praktijk ook lastig om beelden en ideeën die er van elkaar zijn, te overstijgen. Men weet dat het speelt maar het is lastig om hier in de praktijk mee om te gaan. Het heeft namelijk te maken met nogal wat facetten. Onder andere bijvoorbeeld het niveau van de stagebegeleider. En ook de belevingswereld, intentie, vaardigheden van de begeleider zelf, (maatschappelijke betrokkenheid), zowel communicatieve als sociale vaardigheden. Maar ook interculturele communicatie speelt een elementaire rol en wordt onderschat in de begeleiding. Zo kan er misverstand ontstaan, wat kan worden voorkomen als de begeleider kennis heeft van cultureel communiceren. Met andere woorden: het is misschien niet overbodig om ook de stagebegeleiders te coachen in interculturalisatie.


14

School in de wereld afsluiting

Vera Lettinc en Miriam Stolten zijn werkzaam bij Alleato.

door Vera Lettinck en Miriam Stolten Het project is ontstaan vanuit de vraag van ouders van kinderen op een witte basisschool in de stad. ‘Scholen in de wereld’ kent een methodiek voor het PO en VO op welke wijze je ontmoetingen kunt realiseren. De school wordt door de ontmoeting een afspiegeling van de buurt. Ontmoetingen kunnen plaatsvinden tussen witte en zwarte scholen, tussen leerlingen van een gemengde school onderling en tussen scholen voor regulier en speciaal onderwijs. Een ontmoeting op het VO kan het best georganiseerd worden met 15 tot 20 leerlingen. Leerlingen uit de derde klas zijn het meest geschikt op het VO om een ontmoeting voor te organiseren, zo blijkt uit ervaring. Jongeren van deze leeftijd staan nog open voor andere invloeden en zijn ook niet meer zo verlegen als brugklassers. Speeddaten/Mini-interview Aan de hand van een aantal vragen leren de deelnemers aan de rondetafelbijeenkomst elkaar wat beter kennen. Hierin kwamen persoonlijke dingen aan bod, aspecten die met je werk te maken hebben en waar je aan denkt bij woorden 'integratie en onderwijs'. Aantal dromen met betrekking tot onderwijs en integratie: 'Gelijke kansen voor iedereen' 'Dat integratie er straks niet meer is' 'Wij willen als school een afspiegeling zijn van de Almeerse samenleving' Doelstellingen ‘School in de wereld’ Realiseren van ontmoeting, contact en communicatie tussen leerlingen met verschillende achtergronden Leren omgaan met verschillen en bevorderen van tolerantie en respect bij leerlingen, leerkrachten en ouders Vergroten van de betrokkenheid van leerlingen bij mondiale vraagstukken Tegengaan van vooroordelen en negatieve beeldvorming en stimuleren van respect en tolerantie Bijbrengen van kennis over de diverse achtergronden van mensen in Nederland.


15

Doelgroepen Leerlingen Leerkrachten Ouders in het basis- en voortgezet onderwijs Wanneer Alleato over een ontmoeting praat op school, zoekt zij naar draagvlak. Daarnaast onderzoekt zij wat er al gedaan wordt op de school. Vaak is dit al heel veel en geven ze hiermee ook aan dat het niet heel veel extra werk is. Alleen worden al die losse initiatieven nu allen onder de 'kleurrijke paraplu' gehangen en zo verbonden met elkaar. Veel scholen worden zich n.a.v. dit gesprek ervan bewust dat ze zich eigenlijk al goed openstellen voor de wereld om hen heen. Projecten die er binnen gemeenten zijn m.b.t. burgerschapsvorming bijvoorbeeld, combineert Alleato met 'School in de wereld'. Daarbij is het belangrijk om maatwerk te leveren en aan te sluiten bij iedere specifieke situatie. Wanneer een school deelneemt aan 'School in de wereld' committeert deze zich aan het realiseren van de ontmoeting. Veel scholen laten 'School in de wereld' een onderdeel zijn van burgerschapsvorming en/of maatschappijleer. Ook zijn er scholen die hun identiteit aan het project verbinden. Zij zijn bijvoorbeeld geen Christelijke school of Vrije school, maar een 'School in de wereld'. Alleato heeft o.a. een ontmoeting georganiseerd tussen Internationale Schakelklassen (ISK) en het Utrechts Stedelijk Gymnasium (USG). Taal en uitwisseling was hierbij het thema. De leerlingen van het USG moesten in het Frans met de leerlingen van het ISK communiceren van wie Frans de moedertaal is. Vooroordelen werden hierdoor weggenomen en er ontstond meer begrip voor elkaar. Ontmoetingen vinden niet alleen plaats tussen scholen, maar ook binnen scholen. Op gemengde scholen is het vaak zo dat de 'witte' jongeren bij elkaar zitten en de allochtone jongeren ook. Deze jongeren gaan elkaar ontmoeten en de ouders van de jongeren ook. Onlangs is er een ontmoeting gerealiseerd tussen een Islamitische basisschool en een Protestants-Christelijke school. De beide godsdienstdocenten boden samen workshops aan. De leerlingen volgden op beide scholen workshops en kwamen zo ook bij elkaar op school. Hiermee tracht men een stuk van de vooroordelen weg te nemen.


16

Er zijn nog steeds gemengde wijken, waarin zwarte en witten scholen naast elkaar staan. Het is mooi om ouders in de ontmoeting mee te krijgen, zodat zij deze ervaring ook de wijk in nemen. De ontmoeting zou onderdeel van het lesaanbod moeten/kunnen zijn. Scholen en groepen hoeven elkaar niet te beconcurreren maar trekken zodoende samen op. Werkwijze Adviseurs van Alleato lichten teamleden voor. Hierbij proberen ze nauw aan te sluiten op wat er al is. Hiermee geven zij docenten het gevoel dat het geen extra werk is. Vervolgens wordt een combinatie gemaakt met wat de school al doet en of er gehandeld moet worden. Je begint vaak in het klein; er is één leerkracht die het ziet zitten. Alleato weet dan uit het eigen netwerk, van 'hè op die school was ook een leerkracht die dit wel zag zitten'. Alleato koppelt deze docenten dan. Wanneer er een match blijkt te zijn, gaan de betrokken leerkrachten samen met Alleato kijken naar samenwerkingspartners en betrekken deze erbij. Vervolgens wordt er een ontmoeting met een bepaald thema/activiteit georganiseerd. Draagvlak onderzoeken Wensen inventariseren Voorbereidingsgroep vormen (met of zonder leerlingen) Voorbereidende lessen op school Eerste kennismaking realiseren Verschillende activiteiten organiseren (afhankelijk van de wensen) Afsluiting Evaluatie Samenwerkingspartners Schoolbesturen Gemeente en Provincie School Advies Centra Pabo's ROC's AOC's Hogescholen Centra voor de Kunsten Bibliotheek Bureau Discriminatiezaken Vredeseducatie COS


17

Successen Zoeken naar overeenkomsten Praten over verschillen Dingen DOEN Ervaringen delen, docenten én leerlingen Paraplu voor uiteenlopende activiteiten Je bewust profileren, haal de wereld in school!


18

Coach 4 you

door Katja van Beugen Dromen van deelnemers op het gebied van onderwijs: -

Leerlingen kunnen veel meer voor elkaar betekenen. Het pand aankopen: zodat multiculturele centrum werkelijkheid kan worden. Aandacht voor de leerling in breedste zin van het woord: vanuit onderwijsperspectief, maar ook op persoonlijk vlak.

Over Coach 4 you Katja van Beugen is interim projectcoördinator Gilde Utrechtse Heuvelrug.

Gilde Nederland en Oranjefonds werken samen om preventief in te zetten op schooluitval. En dan al op basisschool. We zetten daarbij in op ouders en leerlingen. Maar we werken met vrijwilligers en geen hulpverleners. Dus soms is begeleiding niet mogelijk. Wij springen in op die middengroep die niet uit zichzelf mee kan komen, maar ook niet in aanmerking komt voor een rugzakconstructie. Doelstelling

Onder zijn leiding werd in 2004 en 2005 een groot veranderingsproces ingezet om de positie van FORUM als onafhankelijk kennisinstituut verder te verstevigen. Sadik Harchaoui is voorzitter van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO). Hij heeft zitting in het bestuur van de NPS, het Nederlands Rode Kruis en het Prins Claus Fonds. Daarnaast is hij lid van de Commissie veiligheid en persoonlijke levenssfeer. Tevens neemt hij deel aan verschillende adviescommissies waaronder het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD).

Het doel van Coach 4 you is leerlingen een goede start geven in het voortgezet onderwijs door persoonlijke één op één aandacht. De coach komt bij deze leerling thuis en is er voor de leerling. Iedereen richt het anders in. Daardoor betrekken we ook de ouders. Drie resultaatmetingen:   

coach is geen goedkoop huiswerkinstituut, dus insteken op sociaal emotionele ondersteuning. na afloop meer zelfvertrouwen succesvolle afronding brugklas.

Er zijn zestig gildes dus je kan snel verspreiden. Maar er is ook financiële steun nodig. In vier jaar tijd hebben we in twintig gildes Coach 4 you geïntroduceerd. Hoe werkt het? De leerkracht van de basisschool wijst een leerling aan. Dit is best een lastig punt, want dat betekent dat vrijwillige deelname van kinderen noodzakelijk is. Dit bevestigen we door het ondertekenen van een overeenkomst. Omdat de coach ook achter de voordeur komt, moet er ook één van de ouders thuis zijn. Dit project is voor alle leerlingen die wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Van de coach vragen wij minimaal HBO opleiding en hij of zij moet minimaal 35 jaar zijn. Uitwisseling is


19

daarbij ook gunstig, het maakt de leefwereld groter. De coach moet zelf het leven op orde hebben. Het vraagt daarnaast ook commitment! Achttien maanden is nogal wat. Ze moeten bereid zijn om training te volgen en intervisiebijeenkomsten bij te wonen. Daarnaast vragen we om een verklaring van goed gedrag. Vaardigheden: vertrouwen kunnen winnen, kunnen toepassen van coachingsstijlen, leren plannen van huiswerk, mediëren in contact met school, creëren van goede huiswerkplek en vinden van vrijetijdsbesteding. Het traject Coach 4 you team stelt zich voor aan een school. Remedial teacher geeft aan welke leerlingen in aanmerking zouden komen. Dan vindt er een gesprek plaats. Er wordt een profielschets opgesteld van de leerling: wat kunnen we voor de leerling betekenen. Tegelijkertijd ook coaches geworven, met een profiel. Dan ga je matchen. Vervolgens zorgen we voor een kennismaking met het gezin, als dat klikt wordt er een overeenkomst getekend. April/mei groep 8 begint de kennismaking: leren kennen, leuke dingen doen. In de brugklas begint het serieuze werk. Onderzoek Mentoring is een hot item. Movisie heeft een onderzoek naar succesfactoren van coach/mentoringsprojecten gedaan. Zelf doen we mee aan onderzoek van de Universiteit Groningen door middel van online vragenlijsten op verschillende momenten in het traject. Je wil professionaliseren, onderzoek is kostbaar, dus ik wilde meedoen. We kunnen leren waar we op kunnen sturen.


20

Afsluiting Nynke Jagersma is beleidsmedewerker VROM directie Inburgering en Integratie.

door Nynke Jagersma Mevrouw Nynke Jagersma sluit de dag af. Ze bedankt iedereen die meegewerkt heeft aan deze dag. Zij vervangt momenteel Mehmet Aközbek. “Het is belangrijk dat wij op dit soort bijeenkomsten langskomen om de info mee te nemen naar Den Haag.” Opvallend is dat er veel vergelijkbare projecten zijn die leerlingen begeleiden. Maar mijns inziens gebeurt dat nog veel te weinig. Daarom zou het beter ingebed moeten worden binnen scholen. De dag wordt afgesloten met een loting van boekenpakketten.


21

Raad voor Raad

Wat is GIA?

Gemeenschappelijke Integratie Agenda – Datgene wat ons bindt Dit is een bijeenkomst in het kader van de gemeenschappelijke integratieagenda: “Datgene wat ons bindt”. De gemeenschappelijke integratieagenda is een handreiking voor gemeenten. Deze kunt u downloaden via www.forum.nl/integratieagenda. De handreiking beoogt meer samenhang te creëren tussen de activiteiten van Rijk en gemeenten op het gebied van integratie. Gemeenten en Rijk kunnen zelf bepalen hoe en op welke wijze men de handreiking wil gebruiken in hun beleid. De gemeenschappelijke integratieagenda is te gebruiken bij het vormgeven en uitvoeren van integratiebeleid. Naast een visie op integratiebeleid bevat de agenda ook concrete handvatten om mee aan de slag te gaan. De gemeenschappelijke integratieagenda is een levend document. Steeds weer wordt de agenda aangepast aan actuele ontwikkelingen, praktijkervaringen en veranderende inzichten. Om dit proces te stimuleren, worden thematische bijeenkomsten georganiseerd voor personen en organisaties die landelijk, lokaal of regionaal werken op dit terrein. De coördinatie hiervan is in handen van FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling. Het gaat om 63 themabijeenkomsten in de verschillende provincies over een periode van drie jaar. De organisatie van de bijeenkomsten is in handen van provinciale instellingen, ondersteund door FORUM.

Informatie Voor meer informatie over de GIA bijeenkomsten: www.forum.nl/integratieagenda Voor overige vragen op het gebied van integratie(beleid): Servicecentrum Integratie FORUM tel: 030 - 297 4123 e-mail: [email protected] website: si.forum.nl


22

Deze bijeenkomst werd georganiseerd in samenwerking met Axion en Alleato en ondersteund door FORUM, instituut voor multiculturele ontwikkeling. Deze bijeenkomst werd mede mogelijk gemaakt door het ministerie van VROM.


23

Onderwijs en integratie

Recommend Documents