Inhoudsopgave
Inleiding .................................................................................................................................................2 1 Veiligheid ............................................................................................................................................3 2 Integratie.............................................................................................................................................5 3 Economie............................................................................................................................................7 4 Onderwijs............................................................................................................................................9 5 Overheid en Democratie....................................................................................................................11 6 Zorg & Sociaal...................................................................................................................................13 7 Wonen, Winkels & Wegen ................................................................................................................15 8 Kunst, Cultuur & Sport ......................................................................................................................17 Bijlage...................................................................................................................................................18
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Inleiding Nieuw, duidelijk en herkenbaar! In Rotterdam kijken we niet op ons gemak naar de toekomst, hier is de toekomst allang begonnen! Op alle fronten - met name veiligheid, integratie en de economische crisis - vragen de ontwikkelingen in onze stad om een nieuwe, duidelijke en herkenbare aanpak. Er is maar één partij die écht voorop gaat in die strijd voor een helder beleid en een leefbare stad: Leefbaar Rotterdam! Wij hebben al de Rotterdamse aanpak (problemen benoemen en oplossen) en in 2010 gaan we dat, met uw stem, weer oppakken: Nederland, houdt u vast! Wij lopen voorop! Welke partij zag als eerste dat integratie geen softe aanpak verdraagt? Welke partij heeft de onbeperkte instroom van kansarme immigranten op de agenda gezet? Welke partij heeft de veiligheid van Rotterdammers écht in het hart zitten? Welke partij durft écht werk te maken van minder ambtenaren en méér lastenverlichting? Leefbaar Rotterdam heeft altijd voor de troepen uit gelopen. Wij toonden lef, waar anderen op de rem trapten. Nu is het tijd om de slakkengang vaarwel te zeggen en volle kracht vooruit te gaan! Op naar een veiliger, schoner en rijker Rotterdam. Laat u niet bang maken! Onze tegenstanders staan klaar om u bang te maken. Zij zullen roepen dat ons beleid 'verdeeldheid zaait' en 'mensen uit elkaar drijft'. Maar welke fatsoenlijke burger hoeft een beleid te vrezen dat Nederlandse waarden en normen voorop stelt? Wie hoeft er bang te zijn voor een gemeente die elke hardwerkende Rotterdammer wil belonen en helpen? Die strenger wil straffen? En serieuzer werk wil maken van integratie? En van de scheiding van kerk en staat? Zou het zo kunnen zijn dat vooral de gevestigde orde bang voor ons is? Pim Fortuyn kijkt mee! Het leven en de werken van Pim Fortuyn zijn nog steeds een grote inspiratie voor Leefbaar Rotterdam, óók in 2010! Zijn tomeloze energie om bestaande taboes te doorbreken, praktische oplossingen te zoeken en pal te staan voor de westerse waarden van de verlichting, zijn voor ons leidraad. Pim liet ons een weg uit de stroperigheid zien. Zijn durf om te zeggen wat hij dacht, werd veelvuldig belachelijk gemaakt, maar leverde een stroom van baanbrekende en effectieve voorstellen op waar anderen voor terugschrokken. Wij hebben de ervaring! Leefbaar Rotterdam is de bekendste, lokale partij van Nederland. Onder leiding van Fortuyn kwamen we in 2002 met 17 zetels in de Rotterdamse gemeenteraad. Een verslaggever van het NOS-journaal meldde triomfantelijk dat de stad nu 'onbestuurbaar' was. Niets bleek minder waar: binnen twee maanden was er, ondanks de moord op Fortuyn, een Leefbaar Rotterdam college samen met het CDA en de VVD. Wie Leefbaar Rotterdam stemt, stemt voor een krachtig, helder en herkenbaar beleid waar u, de burger, trots op kunt zijn. Heldere taal! Vindt u ook dat het afgelopen moet zijn met het gedraai en gekonkel? Wilt u net als wij naar een veiliger, schoner en rijker Rotterdam? En een politiek die herkenbaar beleid voert? En dat in heldere taal aan u uitlegt?
STEM DAN... LEEFBAAR ROTTERDAM!
2
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
1 Veiligheid Alles begint met een veilig gevoel Voor een veilig Rotterdam gaan we tot ’t uiterste Voor Leefbaar Rotterdam heeft het vergroten van veiligheid de hoogste prioriteit. Want wat voor toekomst heeft een stad als straatterreur en burenterreur zegevieren? Als asocialen de buurt onveilig maken? Bedrijven de moed opgeven en vertrekken? En ondernemende burgers hun biezen pakken? Daarom is het thema Veiligheid voor ons ‘eten en drinken’. Zonder een veilig leefklimaat wordt Rotterdam nooit die rijke en welvarende stad die het kan zijn. Andere partijen schuiven dit taaie onderwerp, vroeger of later, maar al te graag weg - wij niet. Wij doen alles voor een veilig Rotterdam! Wij rusten niet Leefbaar Rotterdam rust niet voordat elke Rotterdammer zich zonder angst op straat kan begeven. Voordat er meer agenten in de wijken zijn door wie u zich écht gesteund voelt. Wij gaan tegen de heersende, te slappe mentaliteit van de politieleiding in. Kiezen consequent voor de belangen van slachtoffers en niet voor de daders. Pleiten, bijvoorbeeld, voor een patseraanpak waarbij de door criminele activiteiten verworven bezittingen worden afgenomen en kosten voor de opsporing verhaald worden op de dader. Misdaad mag niet lonen! Stop de a-socialen Als het aan Leefbaar Rotterdam ligt, wordt (verbale) agressie tegen agenten, hulpverleners, en medeburgers voortaan keihard aangepakt. Wordt snelrecht vaker toegepast en breiden we bevoegdheden en middelen voor wijkpolitie, woningcorporaties en hulpverleners verder uit om het herrieschoppen en asociale gedrag in de kiem te smoren. Elke politicus zou succes op het gebied van veiligheid (direct voelbaar voor de burger) hoger moeten waarderen dan tentoonstellingen openen of buitenlandse reizen maken. Hogere straffen “De straffen in Nederland zijn een lachertje.” Aan het woord is een jonge Nederlander van Marokkaanse afkomst. In het programma EenVandaag geeft hij zijn ongezouten mening over de sancties die zijn vrienden na een zoveelste vergrijp krijgen opgelegd. Blijkbaar zegt hij open en bloot wat veel Nederlanders alleen nog maar durven te fluisteren: dat we sinds de jaren ’60 veel te ver zijn doorgeschoten in onze tolerantie. Leefbaar Rotterdam is dan ook voor hogere en effectievere straffen. Nu komen verkrachters en roofovervallers te vaak nog weg met een taakstraf. Dat kan echt niet meer als het aan ons ligt. Het kan niet zo zijn dat (draaideur)criminelen na aanhouding meteen
3
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
weer de straat op mogen. Waar het kan, moet de gemeente zelf bijdragen aan passende maatregelen: door het korten op uitkeringen, door politiedetentie en boetes. Veilig en schoon openbaar vervoer Over het openbaar vervoer in Rotterdam kunnen we kort zijn: het moet schoner en veiliger! Agressie tegen medereizigers en het personeel in het openbaar vervoer moet keihard worden aangepakt. Wie zich ernstig misdraagt, krijgt een openbaar vervoer verbod. Het openbaar vervoer is van ons, niet van overlastgevers! De politie is de baas op straat Wij willen een veilig en leefbaar Rotterdam. Elders in de wereld (New York) is aangetoond dat met je ‘zero tolerance’ een nieuwe sfeer kunt creëren die het effect van subsidies richting cultuur, probleemjongeren en zogenaamde ‘diversiteit’ overstijgt. Om de politie de vrije hand te geven in het realiseren van deze ambitie, gaan wij er alles aan doen om de bestaande capaciteit meer in te zetten op straat (dus minder administratieve druk en minder achter het bureau) en wij zijn de enige partij die de politiebezuinigingen vanuit Den Haag wil compenseren uit de gemeentekas. Leefbaar Rotterdam zal er vanaf dag één alles aan doen om van Rotterdam weer een veilige en leefbare stad te maken. Samen mét de Rotterdammers. Als het ons lukt die slag te maken, zullen andere problemen (eenzaamheid, schooluitval, burenterreur, etc.) vanzelf kleiner worden. Daar hebben wij geen rapporten, grafieken en dure woorden voor nodig. En al wordt ons ideaal van een veilige stad nog zo vaak versleten voor ‘ouderwets’ en ‘uit de tijd’; wij zijn er juist van overtuigd dat het hypermodern is en dat Rotterdammers graag een ideaal nastreven. LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
dat alle Rotterdammers zich op elk tijdstip van de dag veilig voelen; zero tolerance voor overlast en criminaliteit; dat de politie de baas is op straat.
4
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
2 Integratie Eerst plichten, dan rechten Eerst je plichten, dan je rechten. Leefbaar Rotterdam wil een onmiddellijke stop op de toestroom van kansarme immigranten. Dat maakt de weg vrij om keihard met de bestaande immigranten aan de slag te gaan. Terwijl andere partijen hun tolerante imago belangrijker vinden dan échte vooruitgang, kiest Leefbaar voor resultaat. Wij zeggen wat wereldwijd allang bekend is: werk is dé motor van integratie! Dit blijkt uit alle (inter)nationale onderzoeken op dit gebied. Immigranten moeten dus zo snel mogelijk aan het werk en naar school, om zo een bijdrage te leveren aan de toekomst van Rotterdam en die van hun kinderen. De lafheid voorbij Laf aan de zijlijn staan en wegkijken? Of perspectief bieden? Dát is de keuze bij het integratiebeleid. Het klinkt wel aardig: ‘respect voor andere culturen’. Maar het is te lang een smoes geweest om verstoppertje te spelen en de Nederlandse waarden niet of halfslachtig op de agenda te zetten. Wij zeggen: een verantwoordelijke overheid durft de leiding te nemen. Leefbaar Rotterdam is niet voor niets met de Rotterdamcode gekomen! Wij durven te benoemen waar we naartoe willen: weer één samenleving worden. Wat is er mis met trots? Een simpele vraag. Hoe kunnen immigranten zich goed aanpassen als ze niet weten waaraan? Als Nederlanders weggezet worden om hun trots op Nederland? Als het vasthouden aan westerse waarden verdacht wordt gemaakt? Wij willen dit vreemde taboe om trots te zijn, doorbreken. Amerika toont ons gelijk. Daar verloopt de integratie van immigranten sneller en succesvoller dan hier. En waarom? Omdat de Amerikanen opereren vanuit zelfbewustzijn en eisen durven te stellen. Uit onderzoek blijkt zelfs dat immigranten Nederland juist waarderen vanwege de grote kans op een beter bestaan. Laat ze die kans dan ook pakken, zorg dat ze gaan werken en knuffel ze niet dood. Onze waarden en normen Leefbaar Rotterdam wil niet dat de samenleving wordt gegijzeld door aanhangers van welk geloof dan ook. De scheiding tussen kerk en staat moet niet alleen met de mond worden beleden, maar door ons allen worden gerespecteerd en nageleefd. De overheid is neutraal en seculier. In ons land is geen plaats voor de Sharia, nu niet, nooit niet! Nederlanders hebben in de loop der jaren te hard gestreden voor verworvenheden als vrouwenstemrecht, vrije partnerkeuze, homorechten, homohuwelijk, acceptatie van seks voor het huwelijk, gelijke behandeling van vrouwen en mannen, abortus en het recht op vrije meningsuiting. Dat zijn de basisregels van onze samenleving. En daar zijn we - mag dat? - trots op. Daarnaast heeft Leefbaar met de Rotterdamcode (zie bijlage) helderheid geschapen over een gemeenschappelijke set normen en waarden, die door elke Rotterdammer kan worden omarmd, gedragen en uitgedragen. Een code voor ontmoeting in de openbare ruimte, die echt samenleven weer inhoud en betekenis geeft.
5
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Betere toekomst Wij gaan niet van bovenaf investeren in een kunstmatig wijgevoel; wij gaan uit van gemeenschappelijke waarden die er al zijn. “Je wilt het beste voor je kinderen”, is zo’n bindende uitspraak. Alle Rotterdammers willen toch dat hun kinderen in een vriendelijke, liefdevolle, groene en veilige stad opgroeien? Iedereen wil toch een stad waar ze normaal naar school kunnen, over straat kunnen en gezamenlijk kunnen sporten? Waar mensen de helpende hand bieden als het met een medeburger niet goed gaat? Om die constructieve sfeer te bereiken dienen volwassenen over hun schaduw heen te stappen en samen de gemeenschappelijke vertrekpunten te omarmen. Zoals de Rotterdamcode! Wij geloven niet in de gedwongen gezelligheid van gesubsidieerde feestjes. Spreek immigranten aan op hun ambities! Geen betere reclame voor integratie dan succesvolle immigranten die hun weg in Nederland hebben gevonden. Leefbaar Rotterdam schept duidelijkheid over waar we naartoe willen: een stad waarin westerse waarden worden nageleefd en iedereen dankzij de Rotterdamcode, veel meer dan nu, zekerheid heeft over de spelregels in Rotterdam. Let maar op: in dit klimaat zullen Nederlanders en immigranten beter met elkaar omgaan en tot hun recht komen! LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
een onmiddellijke stop op de toestroom van kansarme immigranten naar Rotterdam; handhaving van de scheiding tussen kerk en staat om zo de stad leefbaar te houden en dat Rotterdammers goed Nederlands spreken; dat integratie gaat via werk en scholing.
6
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
3 Economie Willen winnen Mensen met uitkering verplicht laten werken Economie draait grotendeels om willen winnen. De ‘drive’ om het beste uit jezelf en je bedrijf te halen. Leefbaar Rotterdam gelooft in de winnaarsmentaliteit van Rotterdammers. Daarom willen wij een kleine overheid, lagere belastingen en zoveel mogelijk ruimte voor ondernemers. De kredietcrisis lossen we vanuit Rotterdam natuurlijk niet op. Maar wij zijn vastberaden om mensen een optimale omgeving te bieden: minder regels, minder belasting en eerlijke concurrentie. Verder zetten wij in op het motto ‘Iedereen werkt mee’. Dat wil zeggen: wij zullen mensen met een uitkering laten werken , in Rotterdam en omgeving, desnoods voor de gemeente. Meer ruimte voor eerlijk ondernemen Leefbaar Rotterdam staat voor een overheid die zich op haar kerntaken (veiligheid, infrastructuur, dienstverlening) richt. En die zorgt dat er meer geld beschikbaar komt voor ondernemende Rotterdammers en Rotterdamse bedrijven. Wij willen af van een overheidsapparaat dat met grootschalige subsidies een geleide economie inricht. Wij geloven in de markt en in eerlijke concurrentie, waarbij de overheid zich opstelt als ‘marktmeester’ en zorgt voor gelijke randvoorwaarden, ofwel: een ‘level playing field’. De verdere ontwikkeling van de haven en Rotterdam Airport is van belang om werkgelegenheid te creëren en te behouden voor Rotterdam. Daarom is dit een speerpunt voor Leefbaar Rotterdam. 500 euro lastenverlichting Om te beginnen willen we 500 euro lastenverlichting per huishouden. Met het extra geld hebben de burgers straks meer koopkracht, stijgt hun consumptie en wordt de Rotterdamse economie gestimuleerd. En het kán! Door te bezuinigen op welzijnssubsidies (€ 50 miljoen), kunst en cultuur (€ 25 miljoen), (niet effectieve) armoedebestrijding (€ 15 miljoen), beleidsambtenaren (€ 50 miljoen). 140 miljoen euro (gebaseerd op 500 euro lastenverlichting per huishouden) naar hardwerkende Rotterdammers is een hoop geld, dat realiseren we ons. Maar wij zeggen: beter een paar maatregelen die gewicht in de schaal leggen, dan veel maatregelen die niet veel bereiken. Bovendien komt geen van de gemeentelijke kerntaken in gevaar door een kleinere begroting. Daar staan wij garant voor. Iedereen werkt De onderkant van de arbeidsmarkt zit op slot. Er zitten in Rotterdam bijna 30.000 mensen in de bijstand. Dat is een groot probleem. Het wettelijke minimumloon zorgt ervoor dat werkzoekenden met geen of veel voorkomende vaardigheden niet aan werk komen of dat werk niet kunnen vasthouden. Dit komt doordat ze zelfs met het minimumloon ‘te duur’ zijn voor bedrijven en particulieren, met als gevolg dat werkgevers liever even laagopgeleide, maar beter gemotiveerde, Oost-Europese werknemers inhuren. Hierdoor blijven onze eigen werklozen structureel aan de kant staan. Dat moet anders kunnen. De onderkant van de arbeidsmarkt moet van het slot door een nieuwe ‘Rotterdamwet’ op dit gebied. Als je gezond bent, aan de slag! Daarnaast wil Leefbaar Rotterdam gezonde werklozen met een uitkering verplichten om te werken. Zij dienen zich nuttig te maken voor de gemeente. Werklozen zullen via een gemeentelijk uitzendbureau tegen marktprijzen kunnen werken voor degene die er het meest voor over heeft. Dit bespaart ons dure reïntegratie- en herscholingstrajecten. Dit mechanisme bevordert de zelfstandigheid, is goedkoper voor de overheid en biedt consumenten en bedrijven lagere prijzen. Wij verwachten dat
7
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
werkzoekenden in bijvoorbeeld de particuliere dienstverlening, de gemeentereiniging en de horeca- en vrijetijdssector, aan het werk kunnen. Minder regels, minder lasten Leefbaar Rotterdam zet zich in voor minder regelgeving en een betere dienstverlening aan ondernemers, bijvoorbeeld via een eenvoudigere vergunningsverlening en een efficiëntere handhaving. Daarnaast willen wij ook heffingen en belastingen voor ondernemers waar mogelijk verlagen. De gemeentelijke overheid dient onder alle omstandigheden een betrouwbare en meedenkende partner te zijn voor het bedrijfsleven. Ook als het gaat om het tijdig betalen van rekeningen, door bijvoorbeeld gebruik te maken van elektronisch factureren. Leefbaar Rotterdam wil minder overheid en méér economie. Wij geloven in de stimulerende kracht van eerlijke concurrentie tussen mensen en bedrijven. We zullen ondernemende mensen daarom maximaal vrij baan geven bij het realiseren van hun dromen, onder meer via lastenverlichting en minder regels. Ook zorgen we er met het ‘Iedereen werkt mee’principe voor, dat de saamhorigheid weer toeneemt en meer mensen hun steentje bijdragen aan de welvaart van Rotterdam. LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • •
•
lastenverlichting voor burger en ondernemer; verdere ontwikkeling van de haven en Rotterdam Airport als motor voor werkgelegenheid; eerlijke concurrentie voor ondernemers.
8
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
4 Onderwijs Vergaderen? Lesgeven! Het onderwijs moet dringend afgestoft worden. Onder de berg aan richtlijnen, projecten, overleggen en vergaderingen ligt een halfdode patiënt: het contact tussen leerling en leraar. Leefbaar Rotterdam wil ‘de geest terug in de fles’. Gemotiveerde leraren, betrokken ouders, duidelijke prestatie-eisen en een herlevend besef van regels en regelmaat. Het onderwijs in België - waar discipline, orde en netheid vanzelfsprekende waarden zijn - is wat ons betreft een voorbeeld voor Rotterdam. Niet het bestuur, maar de leraar Net zoals de ondernemer de held is van de economie, is de leraar onzes inziens de held van het onderwijs. Wat dat betekent? Dat álles in het werk moet worden gesteld om hem of haar goed te laten functioneren. En dat het onderwijsgeld niet langer dient te verdwijnen in mistige bestuurslagen, maar in de zakken van gemotiveerde leraren die hun leerlingen echt iets bijbrengen en echt begaan zijn met hun prestatieniveau. Pim Fortuyn zei het al: “In de Meester-Leerling-verhouding, dáár gebeurt ‘t!” Terug naar het persoonlijke contact, de menselijke maat. Wat moeten we met onderwijsbureaucraten die wanbeleid, desinteresse en slechte prestaties verdoezelen? De besten naar Rotterdam Zoals de veiligheid stevig is aangepakt na 2002, is nu het onderwijs aan de beurt. De problemen zijn bekend: segregatie, veel verzwegen incidenten, lage Cito-scores, anonieme instituten, te weinig actieve ouders en taalachterstanden. Een fikse omslag is nodig! Daarom gaan we slecht presterende scholen bijstaan met extra middelen en goede professionals. En we geven die scholen concrete doelstellingen mee. Scholen die na een dergelijk programma blijvend onderpresteren, worden bekend gemaakt en krijgen uiteindelijk geen steun meer van de gemeente. En dan de simpele wet: goede scholen hebben goede leraren nodig. En die komen natuurlijk niet zomaar! Leefbaar Rotterdam wil extra middelen vrijmaken om ze uit het hele land hierheen te halen. Rotterdam moet weer een aantrekkelijke uitdaging worden voor topleerkrachten. Glorie van de vakschool Rotterdam heeft grote behoefte aan leerlingen die een (technisch) vak hebben geleerd. Daarmee kunnen ze in de haven en de industrie aan de slag. Vandaar dat wij de vakschool in ere willen herstellen. En we willen, in overleg met werkgevers, de instroom naar verschillende schooltypen beter afstellen op de vraag. Nu kiezen te veel leerlingen voor een zogenaamde pretopleiding. Dat is verspilling van tijd en talent. Geen schemerzones Scholen zwijgen te vaak over wat wel en niet goed gaat. Problemen worden achtergehouden om geen slechte naam te krijgen. Dat is schadelijk struisvogelgedrag. Wij zeggen: openheid is het begin van de oplossing. Dat voorkomt spookleerlingen: leerlingen die wel staan ingeschreven en waarvoor scholen worden betaald, maar die niet aanwezig zijn. Deze verwerpelijke praktijk levert vele VMBO’s en HBO’s een extra zakcentje op. Wij vinden dat scholen die leerlingen voortaan moeten melden. Dan kunnen ze uit de criminaliteit worden gehaald, naar een speciale achterstandsschool gaan of aan het werk worden gezet.
9
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Eerlijke diploma’s Tussen scholen zijn grote verschillen geconstateerd in cijfers van schoolonderzoeken en niveau van examens. Tegen deze fraude moet worden opgetreden. Veel scholen hebben hun lespakketten de afgelopen jaren aangepast aan het lagere niveau van de leerlingen en pretopleidingen samengesteld. Dat is aantrekkelijk voor leerlingen en ouders die alleen aan de korte termijn denken. Maar het belang van een diploma verwatert daarmee en dit benadeelt leerling en economie. Wij gaan ervoor zorgen dat er alleen nog echte opleidingen worden aangeboden met eerlijke diploma’s. Naast veiligheid, intergratie en economie is onderwijs een belangrijk speerpunt voor de komende jaren. Leefbaar Rotterdam gaat het onderwijs op een gezonde manier terugbrengen naar de ‘roots’: kennisoverdracht, discipline, regelmaat en prestaties die eerlijk worden getoetst. Voor ons zijn de leraren de ware ‘ambassadeurs’ van het onderwijs, niet de bureaucraten met hun zweverige theorieën over wat goed is. En omdat we een jonge stad zijn, is er geen tijd meer te verliezen! Hoe we het extra geld voor leraren op tafel krijgen? Wij gebruiken geld dat nu deels wordt verkwist aan welzijnswerk en cultuurprojecten en romen de oververmogens van de scholen, indien nodig, af. LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
discipline, orde en netheid op scholen meer naar Belgisch model; de beste leraren in Rotterdam; vakscholen en een stop op ‘pretopleidingen’.
10
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
5 Overheid en Democratie Directer, kleiner, beter Leefbaar Rotterdam wil een grondige ‘facelift’ geven aan de lokale democratie. Wij zeggen: de gemeentelijke overheid is té groot en staat té ver af van de Rotterdammers. Aan dure plannen en mooie woorden nooit gebrek - maar bieden ze waar voor hun geld? Wij willen geen ambtenaren op torenhoge verdiepingen, maar tussen de Rotterdammers, waar de échte problemen zich afspelen! Fortuyns pleidooi voor ‘de menselijke maat’ is daarbij leidraad. Minder politiek, méér burger In Rotterdam hebben we om te beginnen téveel praters: 353 politici. Wat ons betreft gaat dat terug naar 35: 30 raadsleden, 4 wethouders en 1 burgemeester. Door de politieke laag uit het deelgemeentebestel te halen kunnen de 300 deelgemeente politici naar huis. Vorm de deelgemeenten (de oeverloze debatteerclubs die vooral met hun eigen belangen bezig zijn) om tot servicecentra, waar klantvriendelijkheid de norm is. Wat we met het uitgespaarde geld doen? Dat geven we aan u! Want u weet als bewoner van een straat of wijk vaak veel beter wat er speelt en welke initiatieven echt nuttig en echt effectief zijn. Om de gelden optimaal te verdelen, willen wij een buurtreferendum of een vergelijkbare burgerparticipatie in het leven roepen. Door de veelheid van besturen en instellingen zien veel Rotterdammers door de bomen het bos niet meer. Ons voorstel is: in elke deelgemeente één loket waar u als burger voor al uw problemen en vragen terecht kunt. Over het functioneren van de overheid heeft Pim Fortuyn kernachtige woorden gesproken, die ons nog dagelijks inspireren: ”De overheid is van ons, voor ons en alleen met ons mandaat over ons.“ Een neutrale overheid van ons allemaal Wat wij ‘gezond verstand’ vinden, noemen onze tegenstanders ‘radicaal’ of ‘onverantwoord’. Zij hebben uiteindelijk geen vertrouwen in u, de burgers van deze stad - wij wel! Vandaar dat wij voor een gekozen burgemeester en een gekozen korpschef zijn. En vandaar dat we in 2015 een volksraadpleging willen houden over verlenging van de aanstelling van de huidige burgemeester. Pim Fortuyn heeft terecht vastgesteld: “In Nederland kun je alleen stemmen op de controle van de macht en niet op de macht zelf.” Dat moeten we in Rotterdam maar eens gaan doen. De overheid is van ons allemaal en daarmee neutraal. Bij een neutrale overheid horen ambtenaren een neutrale uitstraling te hebben qua kleding. Daar passen geen religieuze kledingstukken bij zoals een hoofddoek of een keppeltje. In onze westerse samenleving is de scheiding tussen kerk en staat algemeen geaccepteerd en is de staat dus seculier en neutraal. Leefbaar Rotterdam staat ook voor deze verworven rechten, wij hechten groot belang aan onze westerse manier van leven. Anders denken Ook wij erkennen: veranderen is moeilijk. Als je gewend bent ‘naar binnen’ te kijken en alleen de goedkeuring van collega’s en bazen te zoeken, dan is het eng om ineens met échte mensen geconfronteerd te worden, die
11
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
échte oplossingen willen voor échte problemen. Toch is dat de cultuuromslag die het ambtenarenapparaat moet maken. Leefbaar Rotterdam is de enige partij die de ‘power’ en de overtuiging heeft om dat af te dwingen. Niet om de ambtenaren te plagen in hun werk, maar omdat méér contact met de mensen meer resultaat oplevert en ook voor het broodnodige herstel van vertrouwen tussen burger en bestuur zorgt. De kredietcrisis heeft maar al te goed aangetoond wat er gebeurt als functionarissen zichzelf ‘los zingen’ van de werkelijkheid. Daar bent u, het slachtoffer van. De Rotterdamse overheid dient slank, dienstbaar en resultaatgericht te zijn. De menselijke maat is hierbij te hanteren norm. Geen ‘apparaat’ dat achter dikke muren of plexiglas papier produceert en de alledaagse problemen ontkent of over het hoofd ziet. Leefbaar Rotterdam vecht voor die cultuuromslag! En voor een aanzienlijke vermindering van het aantal ambtenaren. Wij willen politiek mét de Rotterdammers bedrijven, niet tégen de Rotterdammers. En moet je eens kijken hoeveel geld en bureaucratie dat scheelt! LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
een gemeentelijke overheid die afgeslankt, klantgericht en eerlijk is; aanspreekbare ambtenaren en echte inspraak op relevante punten; dienstbaar gemeentepersoneel dat uiterlijk neutraal is.
12
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
6 Zorg & Sociaal Helpen is iets anders dan pamperen Leefbaar Rotterdam is een sociale partij. Socialer zelfs dan partijen die zich op de borst slaan voor hun ‘sociale hart’. Wij vinden het vanzelfsprekend dat de overheid hulp biedt aan mensen die niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Die hulp moet goed, betrouwbaar en vriendelijk zijn. Tegelijkertijd zeggen wij - juist vanuit onze sociale bewogenheid! - dat teveel mensen aan de zijlijn staan, omdat dat de makkelijkste weg is. Daar moet nodig een einde aan komen. Wij zeggen eerlijk: voor die mensen moet Rotterdam een minder leuke stad worden. De makkelijkste weg is niet altijd de beste weg, en helpen is geen pamperen. Één samenleving Zoals gezegd, hecht Leefbaar Rotterdam aan het creëren van een samenleving met een gezonde dosis gemeenschapszin. Daarom vinden wij dat iedere Rotterdammer een zinvolle bijdrage aan de samenleving kan leveren. Wie zich bewust afzijdig houdt en mogelijkheden om te werken afslaat, verspeelt dan ook het recht op een uitkering. Ook uitkeringsfraude dient hard te worden aangepakt. En dan zijn er, helaas, nog groepen in Rotterdam die - om wat voor reden ook - in een sociaal isolement leven. Leefbaar Rotterdam vindt het belangrijk dat deze Rotterdammers iets gaan doen. Dit kan bijvoorbeeld door het stimuleren van vrijwilligerswerk en het bieden van opleidingen of cursussen. Beloon goed gedrag Als je problemen veroorzaakt, krijg je aandacht (en geld). Dát is de verwerpelijke logica van de huidige politiek. Wij zeggen: draai het om! Juist goedwillende jongeren (die te maken hebben met hindernissen) moeten de kans krijgen om iets op te bouwen. Succesvolle jongeren kunnen immers een belangrijke voorbeeldfunctie vervullen voor anderen! Dat werkt veel beter dan eindeloze zakken geld storten in welzijnswerk. Daarnaast dienen ouders te worden gewezen op hun twee belangrijkste taken: kinderen opvoeden (thuis) en regie voeren over hun gedrag (buitenshuis). Ouders die dit niet of onvoldoende doen, moeten aangesproken worden. Wat Leefbaar Rotterdam betreft verliezen ouders die hun kinderen verwaarlozen en in de criminaliteit laten verdwijnen het recht op kinderbijslag. Wens van senioren centraal! De senioren van nu hebben zich decennia lang ingezet voor Rotterdam en deze stad, ook letterlijk, opgebouwd. Zij dienen, mede daarom, op hun wenken te worden bediend. Het mag toch niet zo zijn dat de zorg in een gevangenis beter is dan de zorg voor ouderen? Wij willen onder meer activiteiten, die aansluiten bij de wensen van de ouderen, op wijkniveau organiseren, zoals: kaartavonden, bingo en andere bijeenkomsten waar het samenzijn centraal staat. Ook gratis openbaarvervoer en ‘s avonds veilig over straat kunnen, hoort daarbij. Speciale aandacht moet daarbij komen voor witte senioren in de zwarte wijken. Deze mensen leven vaak in een isolement en ze herkennen hun omgeving nauwelijks meer. Weg met die formulierengekte! Meer zorg, minder papier. Dát is ons uitgangspunt. Het verantwoorden van de besteding van het PGB (Persoonsgebonden Budget) moet dan ook mogelijk zijn zonder het doorworstelen van stapels formulieren. U moet zelf kunnen bepalen waar u het PGB aan uitgeeft! Het is belangrijk dat u niet in een richting geduwd wordt, maar zelf kunt bepalen of u bij gespecialiseerde instellingen of bedrijven zorg wilt inkopen, of (tegen betaling) familie, vrienden of bekenden inschakelt. De zorg moet zich aanpassen aan ú, niet andersom.
13
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Gelijke kansen Leefbaar Rotterdam vindt de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen (homo en hetero) heel belangrijk. Daarom is het onaanvaardbaar dat veel vrouwen, om culturele en/of religieuze redenen, gedwongen achter de voordeur moeten leven. De voordeur openmaken en naar buiten stappen, moeten deze vrouwen uiteindelijk zelf doen. Maar het is aan de overheid om dit voor deze (emanciperende) vrouwen zo gemakkelijk mogelijk te maken en waar nodig te steunen. Het mag toch niet zo zijn dat anno 2010, op basis van een cultureel of religieus excuus, meisjes en jongens op jonge leeftijd anders behandeld worden en daardoor geen gelijke kansen krijgen? Voedselbank, ja Een paar jaar geleden nog maar, wisten de linkse partijen niet hoe snel ze hun schande uit moesten spreken over het bestaan van voedselbanken. Toen deze partijen eenmaal op het pluche zaten, hebben we niets meer teruggezien van hun morele verontwaardiging. Leefbaar Rotterdam vindt voedselbanken een mooi voorbeeld van een particulier initiatief dat de ruimte dient te krijgen. Het vergroot de maatschappelijke betrokkenheid, zorgt dat voedsel niet onnodig wordt weggegooid en helpt mensen die anders buiten de boot vallen. Schulden? Dan een mentor Huishoudens met problematische schulden moeten strak, één op één, begeleid worden. Dit kan vaak heel goed een familielid of bekende zijn. Het (verder) opbouwen van problematische schulden wordt dan effectief tegengegaan, want alleen afspraken maken met woningcorporaties en nutsbedrijven werkt onvoldoende. Leefbaar Rotterdam vindt dat ook commerciële instellingen, zoals grote postorderbedrijven en telefoonaanbieders, niet zomaar meer hun producten mogen verkopen aan mensen met schulden. Als deze instellingen hier toch mee doorgaan verliezen ze, wat ons betreft, het recht om de schulden te innen. De verzorgingsstaat is aan een fundamentele correctie toe. Leefbaar Rotterdam neemt opnieuw het voortouw. Wij willen betere hulp bieden aan de mensen die het écht nodig hebben en strenger zijn voor degenen die de kantjes er van af lopen. Behalve besparingen (in de uitkeringssfeer) en nieuwe investeringen (in de zorg), heeft dit sociale ‘realisme’ als belangrijkste gevolg dat voortaan iedereen weer meedoet. Iedereen levert zijn eigen bijdrage aan een welvarend Rotterdam. Wég met het wantrouwen en de scheve ogen - als iedereen zijn of haar deel doet, zorgt dat voor een nieuwe vorm van trots en verbondenheid. LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
meer aandacht voor ouderen in een sociaal isolement en in de zorg; de zelfredzaamheid van mensen faciliteren en stimuleren; aandacht voor de grote groep jongeren die wel willen.
14
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
7 Wonen, Winkels & Wegen Invloed op úw Rotterdam In een leefbare stad kan een burger zich vrij en onbezorgd bewegen. Dat houdt in: geen getto’s of zwaar verwaarloosde uithoeken, maar een stad die overal veilig, vitaal en sociaal is. Met de juiste (praktische) houding van autoriteiten, politie en woningbouwcorporaties kan Rotterdam weer mooier en mensvriendelijker worden. Dus geen technocratische plannen meer waar gewone burgers in verzuipen, maar herkenbare woningen en winkels waar de bevolking een band mee opbouwt. Ook willen we krachtig investeren in wegen en bereikbaarheid en in huizen waar mensen wél graag willen wonen. Het klinkt zo logisch, maar de stad is al té lang in de greep van modes en hobby’s van beleidsmakers, woningcorporaties en architecten. Pim Fortuyn zei hierover in zijn boek De Puinhopen van Paars: “Zij bepalen waar we in hebben te wonen en niet wij.” De Rotterdammer aan zet Voor wie zijn huizen, winkels en wegen in de eerste plaats bedoeld? Voor degenen die ze bouwen of gepland hebben, of voor de burgers die er gebruik van maken? Leefbaar Rotterdam kiest, natuurlijk, voor het laatste. Wij willen daarom dat de Rotterdammer weer iets te zeggen krijgt over zijn omgeving, omdat alle onderzoeken uitwijzen dat invloed van bewoners op hun omgeving zich vertaalt in betrokkenheid. In zorg en aandacht voor een mooie straat, een prettig speelplein en een aangenaam woonklimaat. Wij willen geen ambtenaren die plannen letterlijk dichtmetselen en vervolgens tegen u zeggen: ”Dit is wat wij voor u bedacht hebben, zorg nu maar dat u gelukkig wordt.” Bij stadvernieuwingsprojecten zouden Rotterdammers veel vaker vooraf moeten kunnen aangeven aan welke soort woningen zij behoefte hebben. Een huis met een tuin of een appartement met een balkon zijn het meest geliefd. Ook dienen er meer kavels te komen, waar Rotterdammers zelf hun droomhuis mogen bouwen. Zorg voor de buurt Leefbaar Rotterdam wil strijden voor het ‘hart’ van de bewoners en hun wijk. Zo hebben wij er via de Rotterdamwet en de bijbehorende inkomenstoets voor gezorgd dat wijken qua bevolkingssamenstelling weer meer in balans kunnen komen. Wij streven naar uitbreiding van deze wet zodat Rotterdam een evenwichtiger bevolkingssamenstelling krijgt. Daarnaast moet ‘gettovorming’ bij het eerste signaal worden bestreden. Straten of buurten mogen nooit het slachtoffer worden van irritant of crimineel gedrag van enkele raddraaiers. Leefbaar Rotterdam heeft de afgelopen jaren gestreden voor een effectieve aanpak van burenterreur. Burenterreur verpest het leven van te veel goedwillende Rotterdammers. Vooralsnog zien we van het huidige stadbestuur weinig concrete daden op dit gebied. De woningcorporaties spelen vaak een cruciale rol in de aanpak van burenterreur, maar lijken te zijn vergeten dat hun salarissen door de huurders worden betaald. Leefbaar Rotterdam is van mening dat de menselijke maat bij veel corporaties zoek is en dat het mogelijk moet zijn om corporaties uit heel Nederland in Rotterdam actief te laten zijn. Zodat er meer concurrentie ontstaat en de corporaties weer hun best moeten gaan doen voor hun huurders. Groen voor iedereen Zeker in de bestaande wijken kan de invulling van groengebruik veel plezieriger en kunnen openbare pleintjes en veldjes meer worden ingericht voor gebruik door alle bewoners. Ook verbetering van bereikbaarheid en parkeergelegenheid van recreatiegebieden in en om Rotterdam willen wij op de agenda zetten.
15
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Zo lang mogelijk zelfstandig Ouderen horen zo lang mogelijk deel uit te maken van de ‘actieve samenleving’; woningcorporaties, projectontwikkelaars en gemeente moeten zorgen voor meer aantrekkelijke (aangepaste) ouderenhuisvesting. Zo kunnen ouderen, vaak nog zelfstandig, in hun eigen wijk blijven wonen. Bijkomend voordeel is dat er een betere doorstroming ontstaat van jongeren naar de vrijkomende gezinswoningen. ‘Ouderwets’ lekker winkelen Winkels en winkeliers zijn het ‘aderstelsel’ van een buurt. Zij staan van dag tot dag in contact met de wensen en noden van de burgers en kennen die beter dan politici. Leefbaar Rotterdam wil dan ook winkelgebieden die schoon, veilig en gezellig zijn. Wij zeggen: het is onwenselijk dat in sommige winkelstraten 's avonds alle etalages zijn dichtgetimmerd of door stalen afdichtingen hermetisch zijn gesloten. Dat verpest het leefklimaat. Daarom moet de gemeente afspraken maken met eigenaren en verhuurders. En als extra toezicht nodig blijkt, ook 's avonds en ’s nachts, dan moet dat er gewoon komen! De diensten dienen zich ondertussen van hun beste kant te laten zien: alert op werkende straatverlichting, zorg dragen voor een goede en fraaie bestrating van stoepen en wegen en het snel verwijderen van (grof)vuil, fietswrakken en graffiti. Stadscentrum met allure Het stadcentrum van Rotterdam zou een bruisend centrum moeten zijn met een grote verscheidenheid aan mooie winkels, een spetterend uitgaansleven en aansprekend voor zowel de Rotterdammer als de toerist. Leefbaar Rotterdam vindt dat het stadcentrum toe is aan een metamorfose. Hierbij moet de gemeente zorgen voor een aantrekkelijke, veilige en schone buitenruimte, waar iedereen graag wil zijn of zich wil vestigen. Een dagje Rotterdam moet daardoor aantrekkelijker worden voor een breed publiek, zowel overdag als ’s avonds en ’s nachts. Doorzetten met wegen Als ergens (te) lang over gepraat is, dan is het wel de aanleg van enkele wegen, zoals de A4 bij Delft. Leefbaar Rotterdam is voor een snelle aanleg van deze snelweg, zodat het Rotterdamse wegennet ontlast wordt en de files op de ruit verminderen. Er moet zoveel mogelijk rekening gehouden worden met de leefbaarheid, door bijvoorbeeld het gebruik van tunnels voor woon- en natuurgebieden. Deze extra investeringen verdienen zich terug. De noodzakelijke wegwerkzaamheden dienen zorgvuldiger te worden gepland, zodat de verkeershinder beperkt blijft. Om grote verschillen wegkwaliteit tegen te gaan, vinden wij verder dat elke deelgemeente verplicht een minimale kwaliteitstandaard dient te halen, die streng gecontroleerd wordt. Rotterdam als aanvoerder in orde en netheid. Daar streven wij naar. Op de weg daar naartoe, moeten inwoners weer een stem krijgen in het uiterlijk van de stad! Daarnaast dient Rotterdam de verschillende doelgroepen (jong, oud, gezinnen en alleenstaanden) beter te ‘bedienen’ in hun woonwensen en dwingen wij via de Rotterdamwet af dat wijken gevarieerd zijn samengesteld. LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
meer woningen voor midden- en hoge inkomens; vroegtijdige aanpak van gettovorming en verpaupering; een beter wegonderhoud en een betere bereikbaarheid van haven en stad.
16
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
8 Kunst, Cultuur & Sport Scherpere keuzes, meer kwaliteit We zijn trots op Rotterdam, maar we zijn geen Londen of Parijs. En dus moeten we niet de (kostbare) schijn wekken dat we dat wél zijn. Wij gaan veel scherpere keuzes maken dan het huidige stadsbestuur: dit wel, dat niet. Hierdoor krijgt Rotterdam een duidelijker cultureel profiel en boekt het betere resultaten voor minder geld. Rotterdam Topsportstad is een belangrijke verworvenheid, maar de spin-off voor economie en ondernemingen kan beter. Investeren in breedtesport is goed besteed geld, want op het sportveld leer je meer over jezelf en hoe je te gedragen, dan in een zoveelste welzijnsproject. Subsidie vangen? Pionieren! Voor Leefbaar Rotterdam is cultuur minstens zo belangrijk als voor andere partijen. Juist daarom kijken we er kritisch naar en zeggen wij wat andere partijen niet durven zeggen: er is een circuit van subsidieverstrekkers en –slurpers dat cultureel onvoldoende meerwaarde heeft voor de stad. Een circuit bovendien, dat gezonde concurrentie in de weg zit en de stad niet aanjaagt maar remt in haar creatieve dynamiek. De échte pioniersgeest begint immers in zolderkamers en garages, zonder subsidie. Die lokale (Rotterdamse) initiatieven gaan we, na bewezen kwaliteit en enthousiasme, een zetje geven! Daarnaast zijn de grote kunstinstellingen weliswaar van onschatbare waarde, maar zij dienen zich - met hun professionele bedrijfsvoering - meer te gaan richten op het binnenhalen van sponsorgelden. Niet elke gril of hobby van een culturele instelling hoeft door de belastingbetaler te worden gefinancierd. Ingrijpen is nodig Keuzes maken is niet populair, maar wel hárd nodig! Dus geen overheidsgeld meer naar cultuurinstellingen die slecht functioneren en/of niet in een behoefte voorzien. Gelukkig heeft Rotterdam ook vele cultuurinstellingen die uitstekend functioneren zoals het Philharmonisch Orkest, de Kunsthal en het Nieuwe Luxor. Hoe het niet moet… Een treurigmakend voorbeeld van hoe het niet moet, is het Urban Culture Podium project. Door van boven een megalomane pot van 15 miljoen euro neer te leggen, heeft het huidige college van B&W de natuurlijke ‘drive’ de kop in gedrukt. Hierdoor is er oneerlijke concurrentie ontstaan, waardoor de gehele popsector werd ontwricht. Tegelijkertijd zijn kleine, goede initiatieven genegeerd, waardoor het dak van het Hiphophuis (schande!) nu nog lekt. Leefbaar Rotterdam gaat dus puinruimen in deze sector. Niet om mensen dwars te zitten of te ontmoedigen, maar om nieuw creatief talent naar boven te halen! Tot slot: omdat we de ‘spirit’ van het ontdekken een warm hart toedragen, geven we liever geld uit aan cultuureducatie (voor kinderen) dan aan cultuurparticipatie (voor volwassenen).
17
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Goed, beter, best Het Rotterdamse sportbeleid staat op hoog niveau. Dat is goed! Ons imago als sportstad is dan ook meer dan verdiend. Maar we kunnen een extra slag maken. Sportevenementen en andere festijnen, genereren wel een economische spin off voor stad en wijde omgeving, maar het kán beter! Door overheid en bedrijfsleven intensiever te laten samenwerken, kunnen we sporters, officials en bezoekers beter en langer aan de stad binden. En kan de Rotterdamse economie nóg meer profiteren van de geweldige sportevenementen die hier plaatsvinden. Sport is goed voor iedereen Op het sportveld valt ongelofelijk veel te leren! Discipline en sociale vaardigheden. Wij zijn dan ook voorstander van het aanbieden van een gratis lidmaatschap van een sportvereniging aan elk Rotterdams kind. Sport zorgt er voor dat jongeren van de straat zijn en op een positieve manier met elkaar leren omgaan, waardoor minder geld besteed hoeft te worden aan zinloze welzijnsprojecten. Leefbaar Rotterdam gaat een frisse wind laten waaien door de cultuursector. Keuzes maken is het recept. Er zijn nu téveel clubjes die onder de paraplu van de gemeente schuilen, matig presteren en erger nog! - de creativiteit in eigen stad negeren of als bedreiging zien. Dat moet afgelopen zijn! Het sportbeleid van de gemeente staat op hoog niveau, maar het rendement voor de Rotterdamse economie kan beter. Investeren in breedtesport heeft hoge prioriteit, want op het sportveld leer je de ‘wetten van het leven’ beter kennen dan uit de mond van een welzijnswerker. LEEFBAAR ROTTERDAM WIL • • •
veel minder afhankelijkheid van subsidies en een efficiëntere besteding van cultuurgeld; focus op duidelijke meerwaarde voor Rotterdam, niet van alles wat; investeren in breedtesport.
Bijlage Rotterdamcode: Rotterdamse Burgerschapscode, College van B&W, 17 januari 2006
18
Verkiezingsprogramma Leefbaar Rotterdam 2010-2014
Cartoons: Marcel Jurriëns, 2009
© Leefbaar Rotterdam, november 2009
19
e s m a d r e t Rot e d o c s p a h Burgersc W / 17 januari 2006 & B n a v e g e l l Co
Rott er d am
MEE!
De Rotterdamse burgerschapscode Wanneer is een stedelijke samenleving echt een samenleving? Als de burgers die er wonen verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en voor hun stad. Als ze een aantal fundamentele waarden en normen delen. En als ze op basis van die waarden en normen elkaar respecteren, met elkaar samenwerken, en elkaar aanspreken en corrigeren als de leefbaarheid in de stad wordt bedreigd. Gelukkig zijn veel Rotterdammers daar volop mee bezig! Rotterdam is een stad om trots op te zijn. Rotterdam is een samenleving met een grote diversiteit aan
mensen, kleuren, opvattingen, meningen, waarden en normen. Aan de ene kant is het een groot goed dat elke Rotterdammer de vrijheid heeft om zijn of haar leven naar eigen wens in te richten. Als Rotterdammers erkennen en respecteren we de verscheidenheid en veelkleurigheid van elkaar. Aan de andere kant leidt die diversiteit tot spanningen en botsingen- als de normen en waarden van
verschillende mensen ver uit elkaar liggen; als mensen elkaar hun denkbeelden en gedrag willen opdringen; als ze in hun gedrag afwijken van wat gangbaar is.
Om in al onze diversiteit te kunnen samenleven is het noodzakelijk dat we een aantal waarden en normen vaststellen, die door elke Rotterdammer worden erkend. En dat we die normen daadwerkelijk
gebruiken in de dagelijkse omgang met elkaar. Uiteraard is de vrijheid van godsdienst daarbij een belangrijk uitgangspunt, wat inhoudt dat ieder individu vrij is om te geloven wat hij wil.
In de Rotterdamse Burgerschapscode analyseert het college de problemen in onze stad, en stelt het
de normen vast die we moeten hanteren om die problemen op te lossen. Met dit deze burgerschapscode willen we de binding tussen de Rotterdammers versterken. We roepen elke Rotterdammer op om deze normen te onderschrijven. Om verantwoordelijkheid te nemen voor de leefbaarheid in onze stad. Om mee te doen. Om elkaar, als dat nodig is, aan te spreken op elkaars opvattingen en gedrag.
De Rotterdamse burgerschapscode Wij Rotterdammers
1. nemen verantwoordelijkheid voor onze stad en voor elkaar en discrimineren elkaar niet; 2. gebruiken Nederlands als onze gemeenschappelijke taal; 3. accepteren geen radicalisering en extremisme; 4. voeden onze kinderen op tot volwaardige burgers; 5. behandelen vrouwen gelijk aan mannen en met respect; 6. behandelen homoseksuelen gelijk aan heteroseksuelen en met respect; 7. behandelen (anders-) gelovigen en niet-gelovigen gelijk en met respect.
1. Wij nemen verantwoordelijkheid voor onze straat, onze wijk en onze stad Analyse
Door de immigratie is onze samenleving de afgelopen tientallen jaren pluriform geworden. Er bestaan in onze stad grote verschillen in uiterlijk, ideeën, religie, gebruiken, gedrag en geschiedenis. Aan de ene kant vraagt en levert de nieuwe pluriforme stadsbevolking nieuwe dienstverlening, een ander
winkelaanbod en vernieuwing van het culturele leven. Dat biedt kansen om het sociale, culturele en
economische klimaat van de stad te versterken en de talenten van alle Rotterdammers te benutten. Aan de andere kant leggen de verschillen soms een zware druk op de samenlevingsverbanden in een
aantal straten en wijken van Rotterdam. Te meer omdat veel etnische minderheden en de autochtone bevolking zich vrijwel uitsluitend bewegen in de eigen kring; ze gaan naar de eigen slager, de eigen
groentewinkel en de eigen school en brengen hun vrije tijd alleen met personen met dezelfde achtergrond door. Op zich is daar niks mis mee. Maar het wordt een probleem wanneer mensen niet weten
hoe ze zich moeten gedragen wanneer ze buiten hun eigen kring met andere mensen in contact komen. Dan botsen de opvattingen en worden vooroordelen bevestigd: “zie je nou wel?”
Deze vooroordelen leiden soms tot discriminatie. Op straat, in uitgaansgelegenheden en op de arbeidsmarkt. Voor jongeren die hun opleiding afronden is het te vaak moeilijk om direct aan het werk op een
stage- of werkplek te komen. Dat demotiveert jongeren in belangrijke mate. Zij moeten vaststellen dat hun toekomstverwachtingen niet uitkomen (werk, inkomen, aanzien in de maatschappij). Ze raken
teleurgesteld en voelen zich verraden en gekwetst en buitengesloten door de Nederlandse samenleving. We moeten er dan ook alles aan doen om iedere vorm van discriminatie, ook op arbeidsmarkt, te voorkomen en te bestrijden.
Willen we als stad een gemeenschap vormen en in harmonie met elkaar samenleven, dan moeten we onze gezamenlijke kernwaarden en normen bepalen. Dan moet elke Rotterdamse burger zijn of haar verantwoordelijkheid nemen en naar die normen leven. Dat betekent: meedoen, je inzetten voor deze
samenleving. Actief een bijdrage leveren én elkaar ook de volle ruimte bieden om mee te doen. Elkaar
aanspreken als dat nodig is. Wie dit doet krijgt daarmee de ruimte om zichzelf te zijn en zich te ontwikkelen. In zijn straat, zijn wijk en in zijn stad. Als we als Rotterdammers waarden en normen delen is er ook alle ruimte om trots te zijn op de veelzijdigheid in onze stad.
Hoe pakken we dit aan?
1. Wij nemen actief deel aan de samenleving - door te werken, een opleiding te volgen of door vrijwilligerswerk te doen.
2. Wij nemen buiten onze eigen etnische of religieuze kring deel aan de samenleving.
3. Wij discrimineren niet en behandelen elkaar met respect, ongeacht iemands afkomst. 4. Wij accepteren niet dat anderen discrimineren. Als dit toch gebeurt, dan protesteren
we daartegen. Helpt dit niet, dan schakelen we de instanties in. In eerste instantie komen we zelf in actie.
5. Als er problemen zijn, bespreken we die met elkaar en met respect voor elkaar.
6. Wij zijn trots dat we Rotterdammer zijn. Wij nemen verantwoordelijkheid voor Rotterdam.
Rotterdamse Burgerschapscode
2/8
2. Wij gebruiken Nederlands als onze gemeenschappelijke taal Analyse
Nog steeds zien we grote groepen Rotterdammers die niet mee kunnen doen omdat ze de taal niet
spreken. Onvoldoende beheersing van het Nederlands leidt tot een kloof tussen Rotterdamse burgers. Of het nu is op straat, op het werk, thuis of tijdens gebedsdiensten, het komt te vaak voor dat de een
niet begrijpt wat de ander bedoelt. Dat leidt tot onbehagen, vervreemding, angst en tenslotte tot verwijdering. Denk alleen al aan het belang van het Nederlands voor de opvoeding. Hoe kun je je kinderen voorbereiden en op weg helpen in de Nederlandse samenleving, als je de taal niet beheerst en overdraagt. Dat leidt tot verwarring en onzekerheid bij het kind, en achterstand nog voordat het begint deel te nemen aan onze maatschappij.
Het Nederlands is de eerste stap. Voor opvoeden, naar school gaan, studeren, werken, opvoeden, daadwerkelijk participeren. Zonder gemeenschappelijke taal en gemeenschappelijk begrip hebben we geen gemeenschap. Zonder beheersing en gebruik van het Nederlands kunnen we niet meedoen.
Waar houden we ons aan? 1. Nederlands is de gemeenschappelijke taal van Rotterdam. In het openbaar spreken we Nederlands - op school, op het werk, op straat en in het buurthuis.
2. Het is onze verantwoordelijkheid om het Nederlands voldoende te beheersen, of anders om dat te leren.
3. Wij voeden onze kinderen grotendeels in het Nederlands op, zodat zij volop kansen hebben in onze samenleving.
3. Wij accepteren geen radicalisering en extremisme Analyse
In de nasleep van 11 september 2001 en de moord op Theo van Gogh in 2004 worstelt ook Rotterdam met vragen over radicalisering en extremisme. Met name de zorg over de invloed van de radicale islam neemt toe. Een aantal radicale moslims keert zich tegen onze samenleving, waaronder het in het westen gehanteerde onderscheid tussen kerk en staat en tegen de democratie als staatsvorm. Ze voelen
zich verplicht om de bestaande maatschappij te veranderen en beschouwen geweld en godsdienstig geïnspireerd terrorisme, daarbij als een legitiem middel. Deze minderheidsbeweging vormt een bedreiging
voor alle Rotterdammers, ook voor de moslims in onze stad. Ook andere vormen van radicalisering en
links en rechts extremisme vormen een bedreiging voor onze samenleving. Maar vooral het tegengaan van radicalisering van moslimjongeren is op dit moment een van de grote uitdagingen.
Wij Rotterdammers moeten radicalisering voorkomen. De strijd tegen radicalisering is de strijd van ons
allemaal. We zullen als stad de strijd moeten aanbinden met elke vorm van geweld, met elke bedreiging, met elke vorm van dwang waarmee extremisten hun gelijk willen afdwingen. Dit geeft een bijzondere verantwoordelijkheid voor opvoeders, voor het onderwijs, voor geestelijke en politieke leiders om de weerbaarheid van Rotterdamse burgers tegen radicale en extremistische opvattingen te vergroten.
Wat doen we?
1. Wij accepteren niet dat een geloofsovertuiging, een levensbeschouwing of politieke
opvattingen worden gebruikt om geweld, dwang, bedreiging of bangmakerij te legitimeren;
niet in onze gezinnen, niet in onze families, en niet in onze dagelijkse omgang met elkaar.
2. Wij accepteren geen radicalisme, extremisme en gedrag dat in strijd is met de (grond)wet, en nemen daar openlijk afstand van.
3. Mensen die dit gedrag vertonen, of dreigen te vertonen, moeten wij daar op aanspreken, ook in eigen kring.
4. Bij signalen van radicalisering, extremisme en handelingen die in strijd zijn met de democratische rechtsorde, waarschuwen we de politie.
Rotterdamse Burgerschapscode
3/8
4. Wij voeden onze kinderen op tot volwaardige burgers Analyse
We zijn verantwoordelijk om onze kinderen te laten slagen in onze samenleving. Ouders zijn hierbij
primair verantwoordelijk. Zij moeten hun kinderen de instrumenten meegeven om goed om te kunnen
gaan met de vrijheid van het individu en de eigen verantwoordelijkheid. Zij moeten beseffen dat onderwijs de sleutel is voor voorwaardige deelname aan de maatschappij en hun kinderen (jongens en meisjes) hierin stimuleren en begeleiden. Daarmee bereiden ze hun kinderen goed voor op hun plaats in de maatschappij en vergroten ze de kansen op een goede maatschappelijke positie.
De relatie tussen ouders en kinderen is in de afgelopen decennia in Nederland sterk veranderd. We
hadden vroeger het traditionele rolpatroon, waarin de ouders de absolute macht hadden en alle beslissingen namen. Tegenwoordig overleggen en onderhandelen ouders meer met hun kinderen. Deze
manier van opvoeden past bij de moderne samenleving, waarin vrijheid van het individu en de eigen verantwoordelijkheid voorop staan.
Deze moderne opvoedingsstijl is niet overal gangbaar. Nog steeds worden kinderen belemmerd om deel te nemen aan de Rotterdamse samenleving en om om te gaan met andere Rotterdammers. Soms is sprake van fysiek en psychisch geweld. Soms worden in de opvoeding waarden overgedragen die
haaks staan op de waarden van onze samenleving. Worden jongens en meisjes niet gelijke kansen en verantwoordelijkheden geboden. Wordt meisjes de mogelijkheid ontzegd om net als jongens uit te gaan, of te sporten. Of wordt door ouders of familie een huwelijkspartner opgedrongen.
Hoe voeden we onze kinderen op tot volwaardige burgers?
1. Rotterdamse ouders steunen hun kinderen bij het (leren) maken van hun eigen keuzes ook ten aanzien van geloof, levensbeschouwing en seksualiteit.
2. Om onze kinderen optimaal voor te bereiden op de Rotterdamse samenleving, voeden wij hen op met voldoende aandacht voor Nederlandse waarden, normen, cultuur en tradities.
3. Wij voeden meisjes en jongens gelijkwaardig op en geven hen gelijke kansen en gelijke verantwoordelijkheden.
4. Wij respecteren het recht op eigen partnerkeuze en dringen onze kinderen geen huwelijkspartner op.
5. Wij gunnen onze kinderen recht op gelijke vrijetijdsbesteding (uitgaan, deelname aan sport e.d.). 6. Wij zijn mede verantwoordelijk voor het schoolsucces van onze kinderen en ondersteunen hen daarbij met onze tijd en aandacht.
7. Wij melden alle vormen van geweld, verwaarlozing en onderdrukking van kinderen in onze omgeving bij politie en justitie.
5. Wij behandelen vrouwen gelijk aan mannen en met respect Analyse
Vrouwen moeten alle ruimte krijgen om hun talenten te benutten. In Rotterdam heb je als vrouw de
vrijheid om je eigen manier van leven te bepalen. Wat je afkomst ook is. Er is hier geen ruimte voor discriminatie op basis van geslacht. Niet in het gezin, niet in de familie en niet op straat. Mannen en
vrouwen zijn weliswaar verschillend van elkaar maar in elk opzicht gelijkwaardig aan elkaar. Dat betekent dat vrouwen dezelfde rechten, plichten en mogelijkheden hebben als mannen. De gelijkheid van man en vrouw is een grondslag van onze rechtsstaat.
Ook in onze Rotterdamse samenleving worden vrouwen nog steeds onderdrukt. Dat kan gebeuren op
grond van hun geloof, van hun cultuur, of simpelweg op grond van het feit dat zij vrouwen zijn. Het kan
gaan om vrouwenmishandeling, zoals huiselijk geweld of besnijdenis, maar ook om het opleggen van
beperkingen in de vrijheid van beweging of om te gaan werken. Met name seksuele vrijheid wordt
vrouwen vaak ontzegd, en als zij zich niet aan de normen houden, kunnen zij het slachtoffer worden Rotterdamse Burgerschapscode
4/8
van eerwraak. De vrees van ouders dat hun dochters omgang hebben met jongens kan zo leiden tot
beperking van de ontplooiingsmogelijkheden van meisjes. Soms worden vrouwen uitgehuwelijkt, of worden in gebedshuizen of in huiskamers informele huwelijken gesloten die niet door de Nederlandse
wet zijn bekrachtigd, waardoor zij de bescherming die de wet hen biedt moeten ontberen. Dat maakt
vrouwen extra afhankelijk en kwetsbaar. Het is door al deze belemmeringen moeilijk om een bestaan op te bouwen in een samenleving waarin eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid centraal staan.
Hoe maken wij ons sterk voor vrouwen in Rotterdam?
1. Vrouwen hebben het recht om zelf hun leven in te richten – dus ook op het gebied van partnerkeuze, seksueel actief zijn en seksuele voorkeur. Dit recht wordt door iedereen gerespecteerd.
2. Wij verwerpen huwelijken die in gebedshuizen zijn gesloten als die niet ook zijn geformaliseerd binnen de wet.
3. Wij tolereren geen geweld en psychische dwang ten opzichte van vrouwen en meisjes vanwege de norm om maagd te blijven tot het huwelijk.
4. Vrouwen hebben het recht om zonder belemmeringen, door hun partners of anderen, deel te
nemen aan het openbare leven. Dat betekent: de vrijheid om deel te nemen aan het onderwijs, het werk en het sociale leven.
5. Wij tolereren geen intimidatie en belediging van vrouwen en meisjes vanwege hun kleding, hun uiterlijk, hun religieuze of etnische achtergrond.
6. Wij tolereren geen vrouwenbesnijdenis, eerwraak, (groeps-)verkrachting, onvrijwillige prostitutie, huiselijk geweld en andere vormen van vrouwenonderdrukking. Gevallen daarvan melden we bij politie en justitie.
6. Wij behandelen homoseksuelen gelijk aan heteroseksuelen en met respect Analyse
Homoseksualiteit is door de eeuwen heen een beladen vorm van liefde geweest. In ons land werd
homoseksualiteit pas in de jaren zestig van de vorige eeuw geaccepteerd als een normale seksuele voorkeur in plaats van een ziekte of psychische afwijking. Gaandeweg maakte verwerping plaats voor begrip en legalisatie, gebaseerd op de vrijheid van iedere volwassene om zijn of haar leven naar eigen goeddunken in te richten. Bovendien werd het antidiscriminatieverbod in artikel 1 van de grondwet opgenomen.
Echter, ook in onze tijd wordt de gelijkwaardige positie van homoseksuelen niet door alle Rotterdammers gezien als vanzelfsprekend. Homoseksualiteit wordt veel al afgekeurd en er rust een
taboe op. Op straat krijgen homo's te maken met intolerantie en agressie, op scholen worden homoseksuele leerkrachten en leerlingen geïntimideerd en bedreigd. Met name islamitische homo’s ondervinden veel problemen en weinig steun als zij worstelen met homoseksuele gevoelens. Maar ook zij
hebben recht op de vrijheid om hun eigen leven in te richten en extra aandacht is dan ook nodig voor het bestrijden van discriminatie binnen de moslimgemeenschap.
Discriminatie van homoseksuelen kunnen we niet toestaan in Rotterdam. Agressie tegen homo's is in strijd met de wet. Ook hier geldt dat tolerantie, als belangrijke waarde in onze pluriforme maatschappij,
noodzakelijk is. Scholen, opvoeders en geestelijk leiders hebben een cruciale rol te spelen in de strijd tegen discriminatie op basis van seksuele geaardheid.
Hoe brengen wij dit in praktijk?
1. Wij discrimineren homoseksuelen niet, en leren dit aan onze kinderen.
2. Wij respecteren homoseksuelen, ook als onze eigen kinderen homoseksueel zijn.
3. Wij verwerpen geweld tegen homoseksuelen en melden geweld tegen homo’s bij politie en justitie.
4. Wij spreken elkaar aan op intolerant gedrag tegenover homoseksuelen.
Rotterdamse Burgerschapscode
5/8
7. Wij behandelen (anders-) gelovigen en niet-gelovigen gelijk en met respect Analyse
De Rotterdamse bevolking bestaat uit niet-gelovigen, antroposofen, humanisten of mensen met een eigen spirituele opvattingen en christenen, joden, moslims, hindoes, boeddhisten.
Lange tijd heeft dit niet geleid tot grote problemen. Maar de laatste jaren zijn verschillende groepen, waaronder moslims en niet-moslims, in toenemende mate tegenover elkaar komen te staan. Dit heeft
te maken met de internationale ontwikkelingen – onder andere in het Midden-Oosten, met radicale uitspraken en gewelddadige acties van een aantal fundamentalistische moslims – ook in Nederland, en met de respectloze bejegening en uitsluiting van moslims in het openbaar. Aan beide kanten neemt het wantrouwen toe en dreigen mensen zich terug te trekken in hun eigen kring.
De vrijheid van godsdienst en levensovertuiging is een pijler van onze samenleving. Dat betekent dat gelovigen anders- of niet-gelovigen moeten accepteren, ook binnen hun eigen (familie-) kring, en dat
mensen zonder geloof, gelovigen moeten accepteren. Als het gaat om levensovertuiging zijn wij allen
gelijk en verdienen we hetzelfde respect. Geloof of andere opvattingen mogen echter nooit gebruikt worden als legitimatie voor geweld.
Hoe zorgen we voor gelijkheid tussen gelovigen en niet-gelovigen?
1. Welke godsdienstige, spirituele of levensbeschouwelijke opvattingen we ook hebben, we
voegen ons naar de Nederlandse grondwet en erkennen de vrijheid van godsdienst en de scheiding tussen kerk en staat.
2. Iedereen heeft recht op zijn eigen geloof of levensovertuiging – ook in eigen kring, familie, gezin of etnische, religieuze of levensbeschouwelijke groep, ook om uit te treden.
3. Wij bieden elkaar de ruimte om geloof, ongeloof, spiritualiteit en levensbeschouwing op onze eigen manier vorm te geven.
4. Wij belemmeren elkaar niet op grond van geloofsovertuiging, levensbeschouwing, of culturele tradities, om volwaardig deel te nemen aan de Rotterdamse samenleving.
Rotterdamse Burgerschapscode
6/8
De Rotterdamse burgerschapscode samengevat 1. Wij Rotterdammers nemen verantwoordelijkheid voor onze stad en voor elkaar en discrimineren elkaar niet –
Wij nemen actief deel aan de samenleving - door te werken, een opleiding te volgen of door
–
Wij nemen buiten onze eigen etnische of religieuze kring deel aan de samenleving.
–
Wij accepteren niet dat anderen discrimineren. Als dit toch gebeurt, dan protesteren we
–
– –
vrijwilligerswerk te doen.
Wij discrimineren niet en behandelen elkaar met respect, ongeacht iemands afkomst.
daartegen. Helpt dit niet, dan schakelen we de instanties in. In eerste instantie komen we zelf in actie.
Als er problemen zijn, bespreken we die met elkaar en met respect voor elkaar.
Wij zijn trots dat we Rotterdammer zijn. Wij nemen verantwoordelijkheid voor Rotterdam.
2. Wij Rotterdammers gebruiken Nederlands als onze gemeenschappelijke taal –
Nederlands is de gemeenschappelijke taal van Rotterdam. In het openbaar spreken we
–
Het is onze verantwoordelijkheid om het Nederlands voldoende te beheersen, of anders om dat
–
Wij voeden onze kinderen grotendeels in het Nederlands op, zodat zij volop kansen hebben in
Nederlands – op school, op het werk, op straat en in het buurthuis. te leren.
onze samenleving.
3. Wij Rotterdammers accepteren geen radicalisering en extremisme –
Wij accepteren niet dat een geloofsovertuiging, een levensbeschouwing of politieke opvattingen
–
Wij accepteren geen radicalisme, extremisme en gedrag dat in strijd is met de (grond)wet, en
–
Mensen die dit gedrag vertonen, of dreigen te vertonen, moeten we daar op aanspreken, ook in
–
Bij signalen van radicalisering, extremisme en handelingen die in strijd zijn met de democratische
worden gebruikt om geweld, dwang, bedreiging of bangmakerij te legitimeren; niet in onze gezinnen, niet in onze families, en niet in onze dagelijkse omgang met elkaar. nemen daar openlijk afstand van. eigen kring.
rechtsorde, waarschuwen we de politie.
4. Wij Rotterdammers voeden onze kinderen op tot volwaardige burgers –
Rotterdamse ouders steunen hun kinderen bij het (leren) maken van hun eigen keuzes - ook ten
–
Om onze kinderen optimaal voor te bereiden op de Rotterdamse samenleving, voeden wij
–
Wij voeden meisjes en jongens gelijkwaardig op en geven hen gelijke kansen en gelijke
– –
aanzien van geloof, levensbeschouwing en seksualiteit.
hen op met voldoende aandacht voor Nederlandse waarden, normen, cultuur en tradities. verantwoordelijkheden.
Wij respecteren het recht op eigen partnerkeuze en dringen onze kinderen geen huwelijkspartner op.
Wij gunnen onze kinderen recht op gelijke vrijetijdsbesteding (uitgaan, deelname aan sport e.d.).
–
Wij zijn mede verantwoordelijk voor het schoolsucces van onze kinderen en ondersteunen hen
–
Wij melden alle vormen van geweld, verwaarlozing en onderdrukking van kinderen in onze
daarbij met onze tijd en aandacht. omgeving bij politie en justitie.
Rotterdamse Burgerschapscode
7/8
5. Wij Rotterdammers behandelen vrouwen gelijk aan mannen en met respect –
Vrouwen hebben het recht om zelf hun leven in te richten – dus ook op het gebied van partnerkeuze, seksueel actief zijn en seksuele voorkeur. Dit recht wordt door iedereen gerespecteerd.
–
Wij verwerpen huwelijken die in gebedshuizen zijn gesloten als die niet ook zijn
–
Wij tolereren geen geweld en psychische dwang ten opzichte van vrouwen en meisjes vanwege
–
Vrouwen hebben het recht om zonder belemmeringen, door hun partners of anderen, deel te
–
Wij tolereren geen intimidatie en belediging van vrouwen en meisjes vanwege hun kleding, hun
–
Wij tolereren geen vrouwenbesnijdenis, eerwraak, (groeps-)verkrachting, onvrijwillige prostitutie,
geformaliseerd binnen de wet.
de norm om maagd te blijven tot het huwelijk.
nemen aan het openbare leven. Dat betekent: de vrijheid om deel te nemen aan het onderwijs, het werk en het sociale leven.
uiterlijk, hun religieuze of etnische achtergrond.
huiselijk geweld en andere vormen van vrouwenonderdrukking. Gevallen daarvan melden we bij politie en justitie.
6. Wij Rotterdammers behandelen homoseksuelen gelijk aan heteroseksuelen en met respect –
Wij discrimineren homoseksuelen niet, en leren dit aan onze kinderen.
–
Wij verwerpen geweld tegen homoseksuelen en melden geweld tegen homo’s bij politie
– –
Wij respecteren homoseksuelen, ook als onze eigen kinderen homoseksueel zijn. en justitie.
Wij spreken elkaar aan op intolerant gedrag tegenover homoseksuelen.
7. Wij Rotterdammers behandelen (anders-) gelovigen en niet-gelovigen gelijk en met respect – –
Welke godsdienstige, spirituele of levensbeschouwelijke opvattingen we ook hebben, we
voegen ons naar de Nederlandse grondwet en erkennen de vrijheid van godsdienst en de scheiding tussen kerk en staat.
Iedereen heeft recht op zijn eigen geloof of levensovertuiging – ook in eigen kring, familie, gezin of etnische, religieuze of levensbeschouwelijke groep, ook om uit te treden.
–
Wij bieden elkaar de ruimte om geloof, ongeloof, spiritualiteit en levensbeschouwing op onze
–
Wij belemmeren elkaar niet op grond van geloofsovertuiging, levensbeschouwing, of culturele
eigen manier vorm te geven.
tradities, om volwaardig deel te nemen aan de Rotterdamse samenleving.
College van Burgemeester & Wethouders, 17 januari 2006
Voor informatie:
Bestuursdienst Gemeente Rotterdam Afdeling Communicatie 010 - 417 23 17
Rotterdamse Burgerschapscode
8/8