Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak Biologie vwo, tweede tijdvak (2015). In dit examenverslag proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre was het examen te maken met behulp van de op de cursus behandelde kennis & vaardigheden? Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën. I. Algemene (niet vakgerelateerde) kennis & vaardigheden II. Alleen-kennis/aanpak-uit-de-cursus-vraag III. Een-stapje-extra-vraag. IV. Niet voorgekomen in de cursus De eerste categorie doet een beroep op algemene basisvaardigheden, welke we bekend veronderstellen. Categorie II en III zijn vragen die op te lossen zijn met de kennis en vaardigheden die je op de cursus geleerd hebt. De laatste categorie vragen is op de cursus niet aan bod gekomen. In bijlage 1, achteraan dit document, vind je een nadere toelichting op deze categorieën.
Het is belangrijk om te beseffen dat deze categorieën niets zeggen over de moeilijkheidsgraad van een vraag. Een vraag die rechtstreeks op te lossen valt met kennis en vaardigheden uit de cursus (categorie II) kan best een pittigere opgave zijn dan een vraag die niet is voorgekomen tijdens de cursus (categorie IV).
Mocht je vragen of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit examenverslag, dan horen we dit uiteraard heel graag! Je mag ons hier altijd over mailen op
[email protected]. Met vriendelijke groet, Hans Huibregtse
1 van 6
aantal punten
categorie vraag
vraag 1 1
2
2
2
II Welke stof kon je gebruiken? De kernwoorden in de vraag waren 'maaibeheer' en 'gevolg ervan op de ontwikkeling van vegetatie'. Je kon aan 'gevolg' in de vraag herkennen dat je bij deze vraag een redeneerschema moest maken. Aan de hand van het leesstappenplan (het feit dat we maaibeheer niet in de aantekeningen hebben besproken gaf aan dat je het kon opzoeken in de tekst/figuren) kon je de eerste redeneerstap zetten vanaf 'maaibeheer'. Bij het volgende stapje had je kennis uit je aantekeningen over Ecologie/Energie nodig: wordt er wel of geen biomassa afgevoerd van het grasland. Tot slot kon je met de examentip van Kringlopen over biomassa/energie toevoegen of ontrekken uit een kringloop/ecosysteem de laatste stap in je redeneerschema maken. Omdat je hierbij redeneerstappen moest maken die je uit je aantekeningen en de tekst kon halen, is dit een categorie II vraag.
3
2
III Welke stappen moest je zetten? De kernwoorden die je had moeten markeren waren 'aanwezige blauwgrasland' en '(opnieuw ontstaan van het) vegetatietype kalkmoeras'. Vervolgens had je met het leesstappenplan deze vraag kunnen oplossen. Je had in de tekst kunnen vinden wat het blauwgrasland is (stap 3 leesstappenplan, want dit is niet besproken in de aantekeningen tijdens de cursus) evenals het vegatatietype kalkmoeras. Vervolgens had je kunnen beredeneren aan de hand van de tekst dat als er geen kalkmoeras-vegetatie meer is, dat kalkmoerasplanten vanuit de overgangsvegetatie uit het blauwgrasland ´terugmigreren´ naar het nieuw ontstane kalkmoeras. Omdat dit laatste een grote denkstap is, is deze vraag een categorie III vraag.
4
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je gemarkeerde kernwoorden 'dispersiecapaciteit' en 'bezettingsgraad' hebben we niet besproken in de aantekeningen, dus de betekenis hiervan kon je vinden in de tekst (leesstappenplan). Deze kernwoorden stonden ook in de grafiek, dus met de kennis van de gemarkeerde kernwoorden uit de tekst en de grafiek kon je deze type II vraag oplossen. Bij het bestuderen van de grafiek kon je de tips van Proefopzet gebruiken om de grafiek systematisch aan te pakken. Om jezelf te helpen kon je jezelf de vraag stellen: welke factor vergroot het meest de bezettingsgraad? Omdat je hierbij informatie uit de tekst en aantekeningen moest gebruiken bij het aflezen van de grafiek en geen extra of grote redeneerstappen hoefde te zetten, is dit een categorie II vraag.
5
1
III Welke stappen moest je zetten? Je kon herkennen dat je bij deze vraag een redeneerschema kon maken doordat de kernwoorden in de vraag het beginpunt en eindpunt van de redenering zijn. Vervolgens kon je beredeneren welke tussenstap een invloed kon hebben op de bezettingsgraad van de plant. Dit is een categorie III vraag omdat je met behulp van het redeneerschema een grotere denkstap moest zetten.
6
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen aan 'Leg uit..' dat je bij deze vraag een redeneerschema moest maken. De gemarkeerde kernwoorden hebben we niet besproken in de aantekeningen, dus kon je in de tekst opzoeken. Vervolgens kon je beredeneren op welke manier (welke je kunt vinden in de tekst) de twee beginpunten leiden tot het eindpunt van een bedreigde plantensoort. Omdat je deze vraag met vaardigheden uit de cursus (redeneerschema en leesstappenplan) kon oplossen, is dit een categorie II vraag.
2 7
2
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in deze vraag waren 'primaire productie', 'bruto primaire pruductie', 'netto primaire productie' en 'meetgegeven'. Aan de hand van het kernwoord primaire productie kon je weten dat het over Kringlopen gaat, want we hebben besproken dat primaire productie de assimilatie tot glucose is. Vervolgens kon je in het woordenboek opzoeken wat het verschil tussen bruto en netto primaire productie is. Oftewel: uit je aantekeningen kon je halen dat de bruto primaire productie dezelfde maat is als de fotosynthese, terwijl bij de netto primaire productie de dissimilatie ervan af getrokken moet worden. In de meeste cursussen is het verschil tussen bruto en netto klassikaal aan bod gekomen, en in alle cursussen in vraag 121c, daarom was dit een categorie II vraag.
8
2
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in de vraag waren 'PTOX-route', 'energierijk electron', 'glucose' en 'zuurstof'. Hierbij kon je het leesstappenplan gebruiken: je hebt niets gehad over PTOX in je aantekeningen, dus dit kon je opzoeken in de tekst en figuren. Je kon in de figuur aflezen dat indien de PTOX-route wordt gebruikt er een halve O2 molecuul wordt verbruikt, waardoor je twee antwoorden kon wegstrepen. In de vraag ging het over fotosynthese (zoals geschreven in de zin vlak voor de vraag). Hierdoor wist je uit je aantekeningen dat er energie nodig is voor de fotosynthese en dus productie van glucose. Bij het opzoeken van het woord fotosynthese vlak voor de vraag, kon je zien dat er minder NADPH wordt geproduceerd en dus minder energie is voor de productie van glucose. Omdat bij deze vraag denkstappen nodig waren die in de tekst stonden of in je aantekeningen, was dit een categorie II vraag.
9
2
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in de vraag waren 'cyclische fotofosforylering' en de energierijke stoffen 'ATP' en 'NADPH'. In de aantekeningen hebben we cyclische fotofosforylering niet besproken, je kon dus meer informatie opzoeken in de tekst vlak voor de vraag. Hier werd dit kernwoord uitgelegd en leidde tot twee nieuwe kernwoorden 'Cyt-b6f' (welke je in de figuur kon vinden) en 'ferredoxine'. Ferrodoxine hebben we niet in de aantekeningen besproken en kon je niet in de tekst/figuren vinden, zo wist je dat je in Binas/Biodata moest kijken bij de cyclische fotofosforylering. Daar zag je staan dat ferredoxine na fotosysteem I (PS1) komt. Met deze kennis kon je terug naar de figuur en berederen of er ATP en NADPH ontstond. Hetzelfde antwoord kon je ook in de Binas/BioData tabel vinden over fotofosforylering. Omdat je hier meerdere kleine denkstappen moest zetten waar je mee hebt geoefend in de cursus, was dit een categorie II vraag.
toelichting categorie keuze: II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in de vraag waren 'vegetatie', 'samenstelling veranderen' en in de tekst er vlak boven 'grazers' en 'biotische factoren'. Aan de term biotische factor kon je herkennen dat deze vraag ging over de theorie van Ecologie. Ter verduidelijking van de termen vegetatie en grazers kon je het woordenboek gebruiken. Vervolgens kon je met het redeneerschema beredeneren welk(e) van de drie stellingen de soortensamenstelling van vegetatie kon veranderen. Omdat je hier steeds kleine redeneerstappen moest zetten, is dit een categorie II vraag.
2 van 6
10
1
III Welke stappen moest je zetten? Je kon deze vraag oplossen met een redeneerschema, wat je kon herkennen aan 'Verklaar dit', met als beginpunt 'NPP van de cyanobacteriën' en als eindpunt 'voedselvoorziening'. Als je redeneerde vanuit voedselvoorziening, kon je bedenken dat je de theorie over Ecologie/energie kon gebruiken, welke je tot een antwoord leidde. Omdat je hierbij een grote denkstap van voedselvoorziening naar het voedselweb/keten moest maken, was dit een categorie III vraag.
3 11
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je voor deze vraag twee redeneerschema's moest maken door 'Leg uit..'. Kernwoorden bij de eerste deelvraag waren 'Siamese kittens' en 'wit'. Met behulp van het leesstappenplan kon je 'Siamees' opzoeken in de tekst (want dat hebben we niet besproken in de aantekeningen). In de tekst vond je dat deze katten homozygoot voor c(s) zijn, waarbij de bruine kleur alleen ontstaat aan de relatief koele extremiteiten. In de tekst vlak voor de vraag werd beschreven dat alle katten met allel c(b) of c(s) altijd wit zijn na de geboorte. Je kon deze twee gegevens aan elkaar redeneren door de kennis dat tijdens de zwangerschap de foetussen van de kittens een temperatuur hebben die gelijk was aan de kerntemperatuur van de moederkat. De kennis uit dit eerste deelantwoord kon je toepassen op deelantwoord 2 in je tweede redeneerschema: pas na de geboorte daalt de temperatuur van de ledematen en wordt c(s) actief. Dit was een categorie II vraag omdat je met de vaardigheden aangeleerd in de cursus én je algemene kennis dat foetussen in de buik van moederpoes warm zijn, de vraag kon oplossen.
12
2
II Welke stof kon je gebruiken? De kernwoorden in deze vraag waren de verschillende genotypen en 'pasgeboren wit kitten'. Met het leesstappenplan kon je informatie over het pasgeboren wit kitten opzoeken: deze kan c(s) of c(b) zijn. Daarbij vond je in de tekst dat katten die homozygoot het c-allel hebben ook wit zijn. Met deze informatie kon je het juiste antwoord selecteren. Deze categorie II vraag kon je dus oplossen door de gegevens uit de tekst te combineren.
13
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je voor deze vraag je kennis over translatie nodig had, omdat het hier ging over het omzetten van DNA naar eiwit, wat we hebben besproken tijdens de cursus bij translatie. Ondanks dat je het woord 'leesraamverschuiving' misschien niet kende, kon je alsnog opmaken dat er werd gevraagd of het eerste aminozuur veranderde. Hiervoor kon je de aantekeningen over Translatie gebruiken en Binas 70E/BioData 92. Hetzelfde gold voor de tweede stelling. Omdat je deze vraag met de aangeleerde aanpak van het blok DNA kon oplossen, was dit een categorie II vraag.
14
2
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in deze vraag waren 'stamboom' en 'Boris'. Met behulp van het leesstappenplan kon je informatie over de stamboom in de tekst vinden en de bijbehorende uitleg. Met de tips uit het leesstappenplan over het aflezen van figuren kon je deze stamboom goed aflezen en het antwoord op deze categorie II vraag geven.
15
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat deze vraag over Genetica/kruisingen ging, omdat hier een vader en moeder met elkaar kruisen. Het albino-allel van Boris kon je vinden in de figuur met behulp van de legenda. Met de kennis uit de aantekeningen over genetica dat een individu altijd maar één helft van zijn genetisch materiaal doorgeeft, kon je bedenken dat het albinoallel c bij Pumba afkomstig was van Boris. Vervolgens kon je een kruisingsschema maken volgens het stappenplan kruisingen om te checken of de albinoallelen bij witte kittens inderdaad direct of indirect van Boris afkomstig waren. Het stappenplan kruisingen en de vaardigheid van het aflezen van figuren hebben we geoefend tijdens de cursus, daarom was dit een categorie II vraag.
16
2
IV Niet voorgekomen op de cursus: Crossing-over (grote bak). Ondanks dat we crossing-over niet besproken hebben op de cursus kon je deze vraag oplossen. Als je keek naar de kruising tussen kat Boris en de moederpoes, zag je dat '+ 3' van moeder afkomstig was, en dus '+ 2' van vader Boris. Echter, vader Boris had de allelen '- 2' en '+ 4'. Er moest hier dus iets (crossingover) zijn gebeurd bij vader Boris.
17
1
III Welke stappen moest je zetten? De kernwoorden in deze vraag waren 'inteelt' en 'voordeel'. In volgorde van het leesstappenplan: je kon niets vinden over inteelt in je aantekeningen, tekst, figuren, Binas. Wel in het woordenboek. Vervolgens kon je beredeneren aan de hand van het stappenplan kruisingen, dat er bij inteelt meer kans is op het krijgen van homozygote nakomelingen, wat voordeling kan zijn voor de fokker. Omdat dit een grote denkstap was, was deze vraag een categorie III vraag.
18
2
III Welke stappen moest je zetten? Dit was een categorie III vraag omdat je behoorlijk wat denkstappen moest zetten voor je tot een antwoord kon komen. Je had deze vraag kunnen oplossen door te bedenken wat het doel van de fokker is bij deze 'terugkruisingen', namelijk een dekkater selecteren zonder het albino-allel. Omdat het hierbij ging over kruisingen, kon je weten dat je het stappenplan kruisingen kon gebruiken. Vervolgens moest je een manier bedenken hoe je aan de nakomelingen zou kunnen zien of de dekkater wel of geen albino-allel heeft. Dit kon je doen door de dekkater veelvuldig te kruisen met een homozygote albino poes.
4 19
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je bij deze vraag de aantekeningen over Longen moest gebruiken omdat het kernwoord 'ademhaling' in de vraag stond. Daarnaast was 'hoestkramp' een kernwoord. Volgens het leesstappenplan kon je de betekenis van dit kernwoord vinden in de tekst omdat we hoestkramp niet hebben besproken in aantekeningen. Met je algemene kennis wist je dat het bij hoesten gaat om uitademen. In de aantekeningen van Longen en de opgaven over Longen die je hebt gemaakt tijdens de cursus (zoals 110a), kon je het juiste antwoord kiezen. Dit was een categorie II vraag omdat je deze vraag met gegevens uit de tekst en je aantekeningen kon oplossen.
20
2
III Welke stappen moest je zetten? Je kon herkennen dat je voor deze vraag een redeneerschema moest maken door 'leg uit...' in de vraag. Het beginpunt was 'verminderde beweging van trilharen' met als eindpunt de twee deelvragen. Omdat je moest beredeneren dat verminderde trilhaarfunctie leidt tot het verminderd afvoeren van slijm en dus tot een vernauwde luchtweg (veel grote denkstappen), was dit een categorie III vraag. Vervolgens kon je beredeneren dat door de slijmophoping/het blijven staan van het slijm, de bacteriën dus langer blijven zitten.
3 van 6
21
2
III Welke stappen moest je zetten? Je kon herkennen dat je voor deze vraag een redeneerschema moest maken door 'leg uit...' in de vraag. Het beginpunt was 'kinkhoestinfectie' met als eindpunt 'zuurstofgebrek'. Omdat je moest beredeneren dat verminderde trilhaarfunctie leidt tot het verminderd afvoeren van slijm en dus tot een vernauwde luchtweg (veel grote denkstappen), was dit een categorie III vraag. Vervolgens kon je beredeneren dat bij een vernauwing in de luchtweg er minder zuurstof kon worden opgenomen door de haarvaten in de longen.
22
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat deze vraag over de aantekeningen van Bescherming ging omdat er afweertermen als antistoffen en fagocyten in de vraag voorkwamen. In de eerste deelvraag was 'fagocyten' een kernwoord. Uit je aantekeningen wist je dat fagocyten/macrofagen onderdeel zijn van het aspecifieke afweersysteem en altijd aanwezig zijn in het bloed. Met deze kennis kon je de juiste lijn uit de grafiek kiezen (Q) en dus 4 foutieve antwoorden wegstrepen. Uit je aantekeningen wist je dat macrofagen/fagocyten eerst T-helpercellen activeren, alvorens andere componenten, zoals IgAantistoffen, worden geactiveerd. Hiermee kon je beredeneren welke lijn hoort bij de T-helpercellen. Omdat je deze vraag met de aantekenigen van het blokje Bescherming en de figuur kon oplossen, is dit een categorie II vraag.
23
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je bij deze vraag je aantekeningen van Bescherming moest gebruiken omdat het ging over een infectie en afweercellen. Uit de aantekeningen over de afweerreactie kon je de examentip over immuniteit gebruiken. Omdat je deze vraag kon oplossen met je kennis uit de aantekeningen, is dit een categorie II vraag.
24
2
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in deze vraag waren 'codon' en 'verschillende nucleotiden'. Je kon herkennen dat je de kennis en vaardigheden van DNA/Translatie nodig had omdat het hierbij ging om het vertalen van de een nucleotidecode naar een aminozuur. Met behulp van Binas 70E en BioData 92 kon je vinden dat de nucleotide op de tweede positie veranderd was in het fim2 gen. Dit was een categorie II vraag omdat je hem met behulp van de aantekeningen, Binas/BioData en het leesstappenplan kon oplossen, zonder aanvullende denkstappen te hoeven zetten.
25
1
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in deze vraag waren 'ptxP', 'vaccin' en 'antigeen'. Er werd gevraagd waarom ptxP niet geschikt is als antigeen. Aan het woord antigeen kon je herkennen dat je hiervoor je aantekeningen over Bescherming nodig had, waarin je leerde dat antigenen altijd aan de buitenkant van een stof of cel zitten. Vervolgens kon je in de tekst opzoeken wat het kernwoord ptxP precies is. Hierna kon je de twee gegevens combineren tot een antwoord. Omdat je bij deze vraag de informatie uit je aantekeningen moest gebruiken, was dit een categorie II vraag.
26
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je voor deze vraag de aantekeningen van Evolutie kon gebruiken omdat het over een geleidelijke verandering van eigenschappen (alleltypen) gaat, wat de definitie van Evolutie is. Vervolgens kon je met de aantekeningen over Evolutie/Evolutietheorie beredeneren hoe de biologische kernwoorden mutatie en natuurlijke selectie moesten worden verwerkt in je antwoord. Omdat je het antwoord op deze vraag uit je aantekeningen kon halen, is dit een categorie II vraag.
27
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je een redeneerschema moest maken omdat er in de vraag 'Leg uit..' stond. Het beginpunt in deze vraag was 'mutatie in ptxP' en het eindpunt 'virulentie'. Je kon het leesstappenplan gebruiken om je redeneerschema zoveel mogelijk in te vullen. Omdat we niets over ptxP in de aantekeningen hebben besproken, kon je de betekenis hiervan opzoeken in de tekst. Vervolgens kon je beredeneren dat een mutatie in de promotor van ptxA (ook dit woord kon je opzoeken in de tekst) zou kunnen leiden tot meer productie van pertussis-toxine. Alle informatie die nodig is om dit redeneerschema volledig te maken, kon je vinden in de tekst, daarom was dit een categorie II vraag.
28
2
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je de aantekeningen over Bescherming/Immuniteit kon gebruiken omdat het hier gaat over immunisatie. Je kon de kennis uit deze aantekeningen gebruiken om deze categorie II vraag te beantwoorden.
5 29
1
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon voor deze vraag een redeneerschema maken, dit kon je herkennen aan 'verklaar..'. Een gemarkeerd kernwoord was 'chloridekanaaltjes'. We hebben hier niets over behandeld in de aantekeningen, dus wist je dat je meer hierover moest opzoeken in de tekst. Hier stond dat dit kanaaltje wordt gecodeerd door een gen en door een puntmutatie het kanaaltje slechter functioneert. Zoals bij vraag 12b en 19b die je hebt gemaakt tijdens de cursus, wist je dat bij mutaties het eiwit onwerkzaam kan worden door verandering van de ruimtelijke structuur (zoals we ook bespraken bij DNA/Enzymen). Omdat we deze theorie hebben besproken tijdens de cursus en je hiermee hebt geoefend, was dit een categorie II vraag.
30
2
III Welke stappen moest je zetten? Kernwoorden waren 'slecht functionerende chloridekanaaltjes' en 'urine' in deze vraag. Je moest deze vraag oplossen met behulp van de figuur, omdat je niets hierover in de aantekeningen heb gehad. Je kon beredeneren aan welke zijde urine stroomt en aan welke zijde bloed stroomt vanwege de haarvaten. Vervolgens kon je beredeneren welk effect slecht functionerende chloridekanaaltjes hebben op de concentratie chloride en natrium in de urine. Omdat je meerdere grotere denkstappen moest zetten bij deze vraag, was dit een categorie III vraag.
31
2
IV Niet voorgekomen op de cursus: het verschil in locatie van de receptor tussen steroïdhormonen en peptidehormonen. Daarbij niet voorgekomen: in welk deel van het nefron meer ionkanaaltjes worden gemaakt onder invloed van aldosteron.
32
2
III Welke stappen moest je zetten? De kernwoorden in deze vraag waren 'lus van Henle' en de drie functionele delen van de niereenheid. In de aantekeningen hebben we de lus van Henle niet besproken. Eveneens kon je niet de juiste info vinden in de tekst/figuren, daarom wist je dat je de kennis die je nodig had voor deze vraag uit Binas/BioData moest halen. Je kon via het register 'lus van Henle' of 'nefron' opzoeken. In de bijbehorende tabellen zie je dat water in alle in de vraag genoemde functionele delen van de niereenheid wordt geresorbeerd. Omdat je bij deze vraag meerdere denkstappen moest zetten en informatie moest opzoeken in Binas/BioData, was dit een categorie III vraag.
4 van 6
33
2
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in de deze vraag waren 'bloedvat', 'systolische bloeddruk' en 'diastolische bloeddruk'. We hebben deze termen niet besproken in de uitleg. Uitleg hierover kon je evenmin vinden in de tekst. Dus moest je de bloeddruk in het register van Binas/BioData opzoeken. In deze tabel kon je vinden dat de systolische en diastolische bloeddruk plaatsvinden in de slagaders. Hiermee kon je vier antwoordopties wegstrepen. Vervolgens moest je beredeneren dat het voor de arts onhandig is om de druk in de aorta te meten, en de armslagader geschikter is. Omdat je bij deze vraag een stap moest opzoeken in Binas en we dit vaak hebben geoefend tijdens de cursus, was dit een categorie II vraag.
34
3
II Welke stof kon je gebruiken? Je kon herkennen dat je het stappenplan Populatiegenetica moest gebruiken aan het kernwoord 'Wet van Hardy-Weinberg' in de tekst vlak voor de vraag. Je kon in de tekst p opzoeken en vervolgens het stappenplan volgen om op het goede antwoord uit te komen. Omdat we dit geoefend hebben tijdens de cursus, was dit een categorie II vraag.
35
4
II Welke stof kon je gebruiken? Kernwoorden in deze vraag waren 'ACE-remmer' en 'hoge bloeddruk verminderen'. Je kon aan 'leg uit...' herkennen dat je een redeneerschema moest maken. Omdat je niets in je aantekeningen of tekst kon vinden over de effecten van ACE-remmers, moest je meer info uit Binas/BioData halen. Je kon zoeken op 'ACE-remmer', maar dat gaf geen resultaat. Je andere gemarkeerde kernwoord 'bloeddruk' leidde wel tot de juiste tabel. In deze Binas/BioData tabel kon je precies vinden welke twee effecten ACE-remmers hebben. Omdat dit een Binas/BioData-opzoekvraag is, zoals we geoefend hebben tijdens de cursus, was dit een categorie II vraag.
36
2
III Welke stappen moest je zetten? Je kon herkennen dat je een redeneerschema moest maken aan 'leg uit...'. Kernwoorden in de vraag waren 'verhoogde urineproductie' en 'ernst van hartfalen verminderen', wat meteen begin- en eindpunt zijn van het redeneerschema. Je moest beredeneren dat bij veel plassen het bloedvolume vermindert en dus de bloeddruk daalt. Omdat dit twee grotere denkstappen waren, was dit een categorie III vraag.
70
I II III IV
percentage
aantal punten
categorie
verdeling per categorie:
0 0% 49 70% 17 24% 4 6% 70 100%
In hoeverre was het examen te maken met behulp van de op de cursus opgedane kennis & vaardigheden? Dit gold voor: 94% van de vragen (namelijk categorie I, II en III).
5 van 6
Bijlage 1: Toelichting categorieën Categorie I: Algemene (niet vakgerelateerde) kennis & vaardigheden Dit betreft de volgende vragen: vragen waarbij een beroep wordt gedaan op algemene kennis & vaardigheden. Dit zijn kennis & vaardigheden die niet zijn opgenomen in de eindtermen in de syllabus en niet in Samengevat staan (zo ja: dan behoren de vragen tot één van de drie andere categorieën). Categorie II: alleen-kennis/aanpak-uit-de-cursus-vraag Dit betreft de volgende vragen: • Vragen die letterlijk voorkomen in de uitleg (in de uitleg of in een klassikaal voorbeeld); • Vragen die letterlijk met een stappenplan op te lossen zijn; • Vragen die vergelijkbaar zijn met opgaven uit de opgavenbundel die vrijwel altijd worden opgegeven door de hoofddocent; • Theorievragen die niet worden behandeld op de cursus, maar die we je van tevoren via de vakkenpagina geadviseerd hebben te leren (uit bijv. Samengevat); • Vragen die vergelijkbaar zijn met vragen uit de voorbereidende opgaven. Categorie III: een-stapje-extra-vraag Dit betreffen vragen waarbij je, de naam zegt het al, een stapje extra moet zetten. Oftewel: je moest je kennis en vaardigheden behandeld tijdens de cursus combineren met een stukje ‘inzicht’. Bijvoorbeeld: • Je moet net even buiten het stappenplan om denken; • Je moet informatie uit de tekst halen om een bepaalde variabele voor een formule of berekening uit te rekenen. Categorie IV: niet voorgekomen op de cursus Dit betreft de volgende vragen: • Vragen over begrippen die niet voorkomen in de uitleg, de standaard opgegeven opgaven door de hoofddocent, en waarbij het woordenboek ook geen soelaas biedt; • Vragen over grote-bak-stof die niet voorkomen in standaard opgegeven opgaven door de hoofddocent, de voorbereidende opgaven of opgegeven stof op de vakkenpagina. • Vragen waarvan je redelijkerwijs niet kon vaststellen dat het om een (op de cursus behandeld) concept in een andere context gaat.
6 van 6
