Nieuwsbrief 8 van RAVON Afdeling Utrecht juli 2012 Contactpersoon RAVON Utrecht Wim de Wild Couwenhoven 7221 3703 HW Zeist
[email protected] tel. 030-6963771 RAVON Utrecht verstuurt onregelmatig een nieuwsbrief naar de RAVON waarnemers en donateurs in de provincie met kort nieuws en de actuele agenda. Voor meer info zie ook de website www.ravon.nl
Oproepen Monitoring meetnet Het Meetnet Amfibieën in Utrecht kan best nog wat versterking gebruiken. Lijkt het je leuk om amfibieën zoals de heikikker, rugstreeppad of kamsalamander te monitoren? Neem contact op met
[email protected] of kijk op de RAVON website http://www.ravon.nl/Monitoring/MeetnetAmfibie%C3%ABn/tabid/200/Default.aspx voor meer informatie en uitleg over de methoden. Gemotiveerde personen met weinig ervaring zijn ook welkom! Waarnemingen vroedmeesterpad
Rood is een waarneming vanaf 2005, Zwart vóór 2005 (de waarnemingen lopen tot en met 2009.
1
De laatste weken is de vroedmeesterpad op meerdere plekken in en om Utrecht waargenomen (Een (zicht)waarneming in de nieuwe hortus op fort Hoofddijk, geluid waargenomen bij de oude hortus langs de Nieuwe Gracht in Utrecht. De vroedmeesterpad komt van oorsprong niet voor in onze provincie, maar is naar verluidt in de jaren tachtig uitgezet door een chemicus. In de loop der jaren is de gebied waar de soort voorkomt uitgebreid. Komt o.a. regelmatig voor in grote binnentuinen in de stad. (Soms zelfs zoveel dat de bewoners er geluidsoverlast van zeggen te ondervinden). De werkgroep RAVON Utrecht wil de verspreiding van de vroedmeesterpad in de provincie Utrecht in kaart gaan brengen. Het oude verspreidingskaartje is hier weergegeven. Dit is een oproep om jouw waarnemingen door te geven aan telmee.nl. Je kunt de roep van de pad horen als het donker wordt, momenteel rond een uur of half elf. Hier kun je het geluid beluisteren http://www.ravon.nl/Soorten/Amfibieën/Vroedmeesterpad/tabid/127/Default.aspx Nieuws Nieuw forum RAVON Utrecht Er is een nieuwe forum voor RAVON Utrecht geopend op de RAVON website, watde oude yahoogroep gaat vervangen. Dus voor al je nieuws, waarnemingen, foto's, vragen, opmerkingen, discussies zie: http://www.ravon.nl/tabid/67/aft/4254/Default.aspx Verdere activiteiten 2012 (voorlopige planning) augustus donderpad in de schijnwerper, zaklampschijn-avondexcursie in Bunnik september bezoek Beukenburg / de Leijen oktober nog niet bekend (heb je een idee? Mail naar
[email protected]) 11 november vergelijkend visonderzoek wateren Noorderpark (Roon Bakels) Hierover later meer informatie. Verslag van activiteiten die geweest zijn Zondag 27 mei Stadswateren Lunetten Dit verslag volgt in de volgende Nieuwsbrief.
Zondag 10 juni Verslag Excursie Botanische Tuinen Utrecht Organisatie Wim de Wild en Willie van Emmerik Contactpersoon Wim de Wild 030-6963771/
[email protected] Inleiding: Doel van de excursie was : het inventariseren van de Botanische Tuinen in de Uithof (Fort Hoofddijk) op reptielen,amfibieën en vissen. De lokatie is mede uitgekozen vanwege het voorkomen van enkele uitgezette soorten, waaronder muurhagedis en vroedmeesterpad. Tevens is de ringslang bekend van het terrein. Verder is er eigenlijk weinig bekend van wat er zich in de wateren op en rond het terrein bevindt. De excursie is bezocht door acht mensen. We bebben de rotstuin als eerste bezocht . Daarna hebben we een rondje gelopen door de tuinen en diverse watergangen geinventariseerd met het schepnet. Deze wateren zijn voornamelijk steekproefgewijs geinventariseerd met het schepnet. We willen voor deze excursie Akkie Joosten en Gerard van Buiten van de Hortus bedanken voor het verlenen van toestemming en de rondleiding door de tuinen.
2
Figuur 1 Vroedmeesterpad met eisnoer, foto Angela de WIld
Figuur 2 Rotstuin, foto Angela de Wild
Rotstuin: Omdat de zon al begon te schijnen zijn we ’s ochtends direct de rotstuin in gegaan. Daar vonden we al snel een aantal muurhagedissen. Later vonden we daar ook een melanistisch exemplaar. Hoogtepunt was het vinden van twee vroedmeesterpadden 3
onder stenen. Één exemplaar betrof een mannetje met een eisnoer. In het beekje van de rotstuin vonden we prachtige, grote Meerkikkers. Deze werden ook elder op het terrein aangetroffen. Ook werd er een larve van de Alpenwatersalmander gevonden en een jonge Kleine watersalamander.
Figuur 3 Melanistische muurhagedis, foto Ine Dimmers
Libellenpoel De Libellenpoel is een geisoleerde poel in de Diertjestuin, omzoomd door een fraai grasland met o.a. kamgras en ratelaars. Toch zit deze poel vol met visjes (Tiendoornige stekelbaars) en met name rivierkreeft. Deze laatste is gedetermineerd als Amerikaanse geknobbelde rivierkreeft. Deze soorten prederen op amfibieënlarven en –eieren. Er werden dan ook geen salamanders gevonden in de poel. Wel waren er larven van groene kikker (soort onbepaald) aanwezig. Op de oever zaten diverse groene kikkers, enkele zijn gedetermineerd als Bastaardkikker. Meerkikker is mogelijk ook hier aanwezig.
Figuur 4 Geknobbelde Amerikaanse rvierkreeft, foto Ine Dimmers 4
Diertjestuin + Sloot In de sloot achter de Libellenpoel werd een Kleine modderkruiper gevangen en een zoetwaterspons gevonden. Verder werden in de diertjestuin Icarusblauwtje, Groot Koolwitje en Dagpauwoog gezien. Helaas werd er, ondanks het mooie weer, geen ringslang gevonden. Leliepoel Over deze poel, vol met waterlelie en gele plomp, kan men dankzij een bruggetje lopen. Inventariseren was lastig door de drukte van bezoekers maar ook door de diepte. Wel werd hier een kleine watersalamander gevangen. Meerkikkers waren volop aanwezig en lieten zich goed zien. Deze poel vormt een prima habitat voor diverse amfibieënsoorten. Diverse libellen en waterjuffers vlogen over het water. Kwelsloot / sloot langs kassen In de door ijzer bruin gekleurde, brede kwelsloot aan de rand van het terrein stonden veel Watervioliers in bloei. Vanaf de kant zijn een aantal halen met het schepnet gedaan. Hierbij werd alleen Tiendoornige stekelbaars gevangen. Wellicht is deze sloot nog interessant voor ringslang en andere amfibieën, maar die zijn nu niet aangetroffen. In de sloot langs de kassen vonden we veel kranswier, meerkikkers en ook Tiendoornige stekelbaars. Sloot haaks op de sloot langs de kassen Deze sloot ligt bij aangeplante wilgen, in gedeeltelijke schaduw. Er bevindt zich veel alg in deze sloot. Hier werden larven van de Kleine watersalamander gevangen, en ook een volwassen exemplaar. Daarnaast Tiendoornige stekelbaars.
Figuur 5 Meerkikker, foto Angela de Wild
Fortgracht Als zichtwaarneming konden en we voor de fortgracht Karper, Brasem en Ruisvoorn noteren.
5
Overzicht waarnemingen: 1) Rotstuin • Groene kikker onbep. • Alpenwatersalamander (larve) 1 • Vroedmeesterpad man 1 + eitjes, vrouw 1 • Kleine watersalmander, jong dier • Muurhagedis ca 5 • Meerkikker minstens 10 2) Libellenpoel • Larve groene kikker 8 • Middelste groene kikker 3 • Tiendoornige stekelbaars 25 van 2-5 cm+36, 1 van 6-10 cm • Bootsmannetje (talrijk) • Amerikaanse geknobbelde rivierkreeft 5 • Juffer, waarschijnlijk Lestes 3) Sloot nabij libellenpoel • Zoetwaterspons • Kleine modderkruiper 4) Diertjestuin • Dagpauwoog • Groot koolwitje • Icarusblauwtje 5) Leliepoel (met bruggetje) • Kleine watersalamander, man 1 • Meerkikker ca. 10 • Groene kikkker (larve) veel? • Roodoogjuffer • Variabele waterjuffer 6) Kwelsloot bij de sportvelden (bruin kwelwater) • Tiendoornige stekelbaars 5 • Waterviolier 7) Sloot bij de kassen • Tiendoornige stekelbaars 23 van 2-6 cm • Groene kikkers – enkele • Meerkikker (ca 12 cm!) • kranswier 8) Sloot haaks op sloot bij kassen (bij wilgen aanplant) • Tiendoornige stekelbaars ca. 11 • Kleine watersalamander larve 2 • Kleine watersalamander adult 1 • Groene kikker 2 9) Fortgracht, zichtwaarneming • Karper 30-40 cm 1 • Brasem 30-40 cm ca. 15 • Ruisvoorn 10-15 cm ca. 20 ===
Mocht je deze nieuwsbrief niet meer willen ontvangen, meld dat dan even bij
[email protected], Willie van Emmerik
6
