Nieuwjaarsrede Bussum door burgemeester Henk Heijman op 5-1-2015 Dames en heren, beste Bussumers, Ik heet u allen van harte welkom op de nieuwjaarsreceptie van onze gemeente Een bijzondere nieuwjaarsreceptie, minstens in tweeërlei opzicht: Het zal de laatste keer zijn als gemeente Bussum; en het zal zeker ook de laatste keer zijn dat ik u - althans als burgemeester van Bussum - vanaf deze plek toespreek en het allerbeste wens voor het nieuwe jaar. Daar waar ik in deze toespraak spreek over Bussum, zal over een jaar Gooise Meren verstaan moeten worden. In deze toespraak zal het gaan over Bussum, onze vertrouwde gemeente, en de nieuwe gemeente, zeg maar over oude en nieuwe schoenen! Ik hoop dat u volgend jaar opnieuw van de partij bent op de receptie van de nieuwe gemeente Gooise Meren. Dat zou betekenen dat de herindeling met Naarden en Muiden inderdaad zijn beslag heeft gekregen. Wie u dan toespreekt, dat staat in de sterren geschreven. Zeker is dat dit een waarnemend burgemeester zal zijn. De open sollicitatieprocedure voor een vaste nieuwe burgemeester start eerst in het vroege voorjaar van 2016. Hierin zal de in november a.s. gekozen nieuwe gemeenteraad een voordracht aan de Kroon doen. En naar verwachting zal de burgemeester van Gooise Meren ergens in de zomer van 2016 benoemd worden. Of ikzelf meedoe? Daarover neem ik aan het einde van dit jaar, als de kerstboom er weer staat, een besluit. De nieuwjaarsreceptie begin januari 2016: de kans is groot dat dat u zich opnieuw bevindt in dezelfde ruimte in dit markante gebouw, ontworpen door de bekende architect prof. Wegener Sleeswijk, over de schoonheid waarvan verschillend gedacht wordt. Zoals de Romeinen al zeiden: de gustibus et coloribus non disputandum est; over kleur en smaak valt niet te twisten! Ditzelfde gemeentehuis, maar dan wel grondig verbouwd, zou heel goed het nieuwe gemeentehuis van Gooise Meren kunnen zijn. Daarover neemt de fusieraad in dit voorjaar een definitief besluit. Op 1 januari 2016 is de verbouwing nog niet klaar, maar tijdens de verbouwing gaat de verkoop gewoon door! En dus ook de nieuwjaarsreceptie. Wellicht wordt u dan bij binnenkomst gevraagd nog een handje te helpen, een wandje te stucen of te schilderen, zodat de facelift snel kan worden afgerond. Dat zou je zomaar Doe-democratie kunnen noemen. Op deze term kom ik nog terug. Terug naar dit nieuwe jaar: 2015 wordt voor onze gemeente een spannend jaar vol voorbehouden en slagen om de arm. De enige zekerheid die we hebben is dat er veel verandert. Of om het in goed Nederlands te zeggen: shift happens! Anderzijds: veel zal voor u ook hetzelfde blijven!
Samen met Naarden en Muiden liggen we goed op koers op weg naar het einde van de zelfstandigheid. Alleen jammer dat we Bussum 200 jaar net niet gaan halen, we blijven op 200-1 steken. In 1817 scheidde het boerengehucht Bussum zich af van de welvarende vestingstad Naarden. Het waren 199 fantastische jaren, waarin Bussum in die tijd groter is gegroeid dan moeder Naarden. Maar bij die 199 jaar blijft het en worden Bussum en Naarden herenigd in Gooise Meren, waarin ook een volwaardige plek voor Muiden wordt ingeruimd. Moeten we rouwig zijn om het naderende einde? Ik dacht het niet. Een veranderende samenleving vraagt ook om een nieuwe en een nieuw soort gemeente die in staat is om samen met de inwoners nieuwe uitdagingen aan te gaan en een groot pakket aan extra taken op te pakken. Het gaat om bestuurskracht, om kwaliteit van bestuur, het gaat om up-to-date dienstverlening aan u, de inwoners. In de huidige gemeenten lukt dat niet meer of in steeds mindere mate. De nieuwe gemeente blijft gelukkig een middelgrote gemeente, waarin bestuur en burgerij dicht bij elkaar kunnen blijven. Wat kan organiseren we dichtbij de inwoners. De onderscheidene kernen behouden hun eigen identiteit. Ook na de fusie bezoeken de mensen gewoon het Muiderslot in Muiden, gaan zij gewoon naar een voorstelling in Spant in Bussum of struinen ze langs de winkeltjes in Naarden-Vesting. Laten we eerlijk zijn, zo’n fusie valt in het niet bij alle technische ontwikkelingen die ons het laatste decennia hebben verrijkt. Bij een dropbox dacht ik tien jaar terug nog aan dubbelzoute munten, wifi had me de naam van een grappig hondje geleken. Nu ligt er glasvezel in het hele dorp en heel Nederland twittert of tindert. En wie weet ontvangt u over een paar jaar wel uw paspoort per drone of met een zelfsturende auto. De mens is een conservatief wezen, maar stilstand is achteruitgang. We gaan op naar een nieuwe gemeente, met een nieuwe, visie en missie, een frisse kijk op dienstverlening, een andere organisatie. Hoe gaat dat voor u als inwoners voelen die nieuwe gemeente? Als een paar nieuwe schoenen misschien? Ik richt mij even tot de mannen hier aanwezig, want bij vrouwen ligt dit wezenlijk anders, weet ik uit ervaring. Soms moet je er als man aan geloven, het is tijd om nieuwe schoenen te kopen. De oude zijn nog niet op en ze zitten nog zo lekker. En toch, het beste is er af. De zolen zijn al een paar keer vernieuwd. Je zit er tegenaan te hikken, je wilt het eigenlijk nog uitstellen! Het kan niet langer! Nieuwe schoenen dus, je zoekt een glanzend paar uit (ze lijken heel vaak op de oude), je past ze en rekent af. Maar daarna ga je ze dragen en dat valt flink tegen. Ze knellen, je krijgt blaren en het voelt als een bevrijding als je ze weer uit mag doen. Totdat ze zijn ingelopen, dan zijn het pas jouw schoenen geworden. Met de nieuwe gemeente zal het eender gaan, denk ik. Het voelt eerst onwennig, ze knellen en je verlangt naar je oude stappers. Maar voordat je het weet voelt het goed, ben je er blij mee. En je hoopt dat je lang geen nieuwe schoenen meer hoeft te kopen.
Nieuwe schoenen of niet, we struinen rond in een andere samenleving met een veranderende rol van de overheid. Meer zal door de samenleving zelf worden gedaan. Op het gebied van zorg en ondersteuning zijn, door de overheveling van taken van het Rijk die veranderingen per 1 januari jongstleden al realiteit geworden. Inwoners van Bussum, maar ook van Muiden en Naarden, kunnen sinds 1 januari bij Wijzer terecht met vragen over werk en inkomen, jeugdhulp of hulp om zelfstandig te kunnen functioneren. Ook in dit opzicht is de samenleving veranderd. Mensen willen zelf zo lang en zoveel mogelijk de regie houden over hun eigen leven. Zo lang en zoveel mogelijk zelfstandig wonen en functioneren. Vanzelfsprekend stellen we bij zorg en ondersteuning de behoefte van de mens centraal. Wat iemand nodig heeft is per mens en situatie verschillend. We kijken samen met de mensen wat zij nodig hebben en gaan voor maatwerk. Dat doen we als gemeente met elkaar, maar ook voor elkaar. Niemand laten we in de kou staan, maar spreken mensen wel aan op hun eigen verantwoordelijkheid. Het wordt spannend, zeker in de beginperiode, maar ik heb er het volste vertrouwen in dat de zogenoemde transitie goed zal verlopen. We hebben het goed voorbereid. Bussum heeft haar zaken en taken in zorg en ondersteuning goed voor elkaar. En mocht er toch iets misgaan, dan hoop ik dat u en ik elkaar zullen vinden. Want we doen het samen! Samen met u maken we een samenleving waar het prettig wonen, werken en recreëren is. Als gemeente willen en kunnen we het niet alleen. Ik doe daarom een beroep op uw creativiteit, uw betrokkenheid en uw bereidheid een bijdrage te leveren, soms extra, aan het collectief, de samenleving van Bussum. Deze eigenschappen zijn hier in ruime mate aanwezig. Dat heb ik gemerkt vanaf de eerste dag dat ik hier als burgemeester aantrad, bij de mensen aan tafel zat en met ze in gesprek ging. Ik ben niet zo somber gestemd over de gemeenschapszin, het nabuurschap, de wil om je in te zetten voor een ander. Waar we een tijdlang vooral met onszelf bezig waren, is nu een kentering begonnen: ”wij is het nieuwe ik” aan het worden. Kijk naar nieuwe initiatieven om samen met anderen iets te ondernemen, kijk maar sprekende voorbeelden van crowdsourcing en crowdfunding. Niets is mooier dan initiatieven die uit de samenleving omhoog borrelen. We moeten alleen die bron aan creativiteit nog meer aanboren en de ruimte geven. College en raad, maar ook de fusieraad onderkennen dat. Bussum bulkt van de mensen met een speciale expertise en/of goede ideeën. Vaak leiden deze schipbreuk. We zijn daarom nu op zoek naar een ideeënmakelaar, een enthousiaste man of vrouw, die de kracht die er in de samenleving zit, weet aan te boren, meehelpt ideeën uit te voeren, waar nodig samen met anderen. Ideeën, die nu nog stranden door de markt, tekortschietende financiering, en/of overheidsbureaucratie. Zo kan iedereen ideeën bijdragen aan de toekomst van Bussum. Als u belangstelling hebt, u kunt u nog deelnemen aan de sollicitatieprocedure. Waar we naar toe moeten is een
gemeenschap waarin waar mogelijk iedereen op een of andere wijze participeert en niemand aan de kant blijft staan. Burgers, die gewoon dingen oppakken en gaan doen, gewoon omdat het van binnenuit komt: wat we noemen; een doe-democratie met optimale betrokkenheid van wie maar wil. En als u een idee hebt om ons dorp beter te maken, zoek het contact met de ideeënmakelaar. Ik hoop dat u de hand-schoen (toch weer schoen) oppakt. Bij binnenkomst heeft u formulieren zien liggen met een uitdagende vraag: wat doet u voor Bussum in 2015? Ik wil u vragen om bij u zelf te rade te gaan en kort maar krachtig op te schrijven wat u in 2015 bijdraagt aan Bussum c.q. Gooise Meren. Dat kan iets heel kleins zijn, zoals boodschappen doen voor een buurvrouw, een happening om de straat of de buurt bijeen te brengen, overblijfmoeder zijn op school, het vervoer van de sportclub regelen of lid worden van een buurtpreventievereniging. Maar je kan ook alleen of samen met anderen een initiatief starten, een vereniging of coöperatie oprichten, misschien zelfs lid worden van een politieke partij. Zelfs: als u denkt een bepaalde gemeentelijke taak beter of goedkoper te kunnen uitvoeren, zult u bij ons een luisterend oor vinden! Ik ben benieuwd wat u doet of gaat doen, schrijf het op, hoe klein en fijn het ook is. Dat kan ook anoniem. We zullen u er niet op vastpinnen, maar willen het wel graag weten. U kunt de notities droppen in de stembus die in de ontmoetingsruimte staat opgesteld. Kunt u alvast oefenen voor de (minimaal) twee verkiezingen die dit jaar op stapel staan: de provinciale verkiezingen in maart en de verkiezingen voor Gooise Meren in november. Met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht zullen partijen in de raad op zoek gaan naar die zaken die hen van anderen onderscheidt. Desalniettemin doe ik een beroep op de voltallige raad om in dit laatste jaar respect te hebben voor elkaar en voor ’andere’ standpunten. Ook dat is in het belang van Bussum. Voordat u aan het schrijven gaat, zou ik u willen vragen om samen met mij het glas te heffen en te klinken op een prachtig 2015. Voor Bussum, dus ook een beetje voor uzelf en voor iedereen die u na staat. Proost, op uw gezondheid en op Bussum !!. En dan is het nu tijd om de anonimiteit te doorbreken en iemand die zich belangeloos inzet voor anderen naar voren te roepen. U begrijpt het al, we zijn toe aan de uitreiking van de Kleine Johannes, het erkentelijkheidssymbool van de gemeente Bussum naar het boek van Frederik van Eeden. Eén inwoner van onze gemeente die zich op bijzondere wijze heeft gemanifesteerd bedanken we op deze manier voor belangeloze inzet tegenover de medemens en voor onze gemeenschap. Kort gezegd, je verdient de Kleine Johannes zonder eraan te verdienen.
Het is niet moeilijk om Bussumers te vinden die hun sporen hebben verdiend binnen onze gemeentegrenzen. Wat dat betreft is Bussum een rijke gemeente. Wij hebben een groot aantal actief betrokken inwoners die zich inzetten op gebied van kunst en cultuur, zorg, vrijwilligerswerk, ontwikkelingshulp, jeugdopvang, welzijn, educatie, veiligheid, sportverenigingen en nog veel meer. Het aantal voordrachten voor de Kleine Johannes is daardoor elk jaar weer ruim voldoende en dat maakt de opgave voor de toekenningscommissie niet makkelijk. Mede omdat een aantal jaar geleden besloten is als regel slechts één Kleine Johannes uit te reiken tijdens de Nieuwjaarsreceptie om zo exclusiviteit te waarborgen. Dat maakt het er niet makkelijker op een keuze te maken. Uiteraard is het ook dit keer toch gelukt uit de voordrachten iemand te kiezen die ik zo meteen de Kleine Johannes ga uitreiken. En dat is iemand die vanaf zijn 14e jaar al actief betrokken is bij divers vrijwilligerswerk in Bussum. Een aantal van u weet misschien nog wel dat er in de jaren 60 in Bussum de zogenaamde Jongens- en Meisjesstad was. Dat was een jeugdvereniging ontstaan vanuit de St. Jozefkerk die gericht was op de jeugd van die parochie. Op een open terrein tussen de Fokke Bleekerstraat en de Elise Dammershof stond een houten barak waarin de Jongens- en meisjesstad ondergebracht was en waar in 1970 buurthuis ‘Kommin’ kwam. Buurthuis Kommin was niet meer alleen voor de jeugd uit de parochie maar voor álle jeugd uit Bussum-Zuid. Hoe dan ook, degene die ik de Kleine Johannes wil overhandigen is min of meer een collega van mij want in die jaren 60 is hij uitgeroepen tot ‘burgemeester van Jongens- en meisjesstad’. Ik heb het over de heer Frans Verwij. Frans Verwij, ben je aanwezig? Wil je even naar voren komen? Beste Frans, Jij doet al meer dan vijftig jaar vrijwilligerswerk in en voor Bussum! Dat is een lévenlang! Uit de voordrachten blijkt dat buurtcentrum ‘Kommin’ een belangrijke rol gespeeld heeft in jou beroeps- en vrijwilligersleven. Je bent na ‘Jongens- en meisjesstad’ toegetreden tot het stichtingsbestuur van Kommin en daar heb je verschillende bestuursfuncties gehad. Overigens bleef je naast die bestuursfuncties allerlei hand- en spandiensten uitvoeren in het buurthuis. In de jaren tachtig ging bij jou ‘het roer om’! Je ging studeren aan de Sociale Academie, richting Sociaal Cultureel Werk en zo doende liep je stage in de Kommin! Daar heb je onder andere het zogenaamde formulierenspreekuur opgezet en je was één van de initiatiefnemers en organisatoren van de AUB, Actiegroep Uitkeringsgerechtigden Bussum.
Ondertussen werd je actief lid van atletiekvereniging Tempo. In je professionele leven richtte je je op welzijnswerk en in de vrije tijd op sport. Dat actieve lidmaatschap mondde uit in het bestuur van AV Tempo tezamen met vier sportvrienden. Het nieuwe bestuur heeft de vereniging doen groeien van ongeveer zestig leden in de jaren 90 naar 430 leden vandaag de dag. Een heel ander verhaal is jouw bemoeienis met de herinrichting van de Koopweg. Dat was rond 1995. Je woonde en woont aan de Koopweg en die werd destijds her ingericht. De woningen waren toen nog eigendom van de corporatie en werden gerenoveerd. Jij had zitting in het buurtcomité en hebt samen met een aantal buurtbewoners de belangen behartigd van de buurt. Ik hoorde dat je in 2009 met vervroegd pensioen ben gegaan. Dat was een extra impuls voor je vrijwilligersactiviteiten! Je was medeorganisator van een sponsorloop voor alle Bussumse brugklassers, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de herinrichting van de kinderpoli in het Tergooiziekenhuis. Na je pensionering werd je eveneens actief bij de Historische Kring. Daar houd je je onder andere bezig met het inrichten van het archief en de organisatie van de Open Monumentendagen. Er zijn ongetwijfeld activiteiten die ik niet genoemd heb maar het beeld is duidelijk. Frans Verwij heeft een belangrijke plek in Bussum. Daarvoor overhandig ik je De Kleine Johannes. Van harte gefeliciteerd !
