Door Henk van Veldhoven. Verslag van het laden op 9 oktober Woensdagavond is de vrachtwagen van Mission & Relief aangekomen bij onze opslag in Voorschoten. Donderdag om 8 uur begonnen de vroege vrijwilligers met de voorbereidingen. Rond 8.30 uur komen er meer vrijwilligers en kan het laden beginnen. Tegen 12 uur is alles ingeladen en vertrekt de vrachtwagen naar Nieuwkoop om de goederen van de stichting Remi Moldova in te laden.
Zondag 12 oktober Mijn neef Jan en ik zijn naar Moldavië gevlogen waar we ‘s nachts aankwamen. Jan is de oprichter van een volksdansgroep in Den Haag, waar hij jarenlang de groep geleid heeft. Met die groep is hij ook vaak naar Roemenië gegaan en daarvoor heeft hij de taal geleerd, waardoor hij nu in Moldavië met anderen in gesprek kon gaan. Maandag 14 oktober Na het ontbijt hebben we inkopen gedaan in het buurtwinkeltje en later de bus genomen naar het centrum. Vanaf het eindpunt van de bus lopend naar het kantoor van Keystone. Keystone is een organisatie die gehandicapte jongens in begeleid wonen huizen plaatst en ondersteunt. Zij krijgen van ons kleding en andere goederen. Bij Keystone hadden we een afspraak met de directrice en Nicolae, Nicolae heeft voor ons het papierwerk van het transport geregeld. Bij de koffie hebben we het transport en andere zaken besproken. Ze vertelden ons dat ze erg blij waren met de twee Belgische vrijwilligers die in de paasvakantie 2 weken gewerkt hebben met de jongens. Voor volgend jaar wil men weer graag de gebruikelijke goederen hebben die we elk jaar sturen. Na Keystone naar het kantoor van Casa Aschiuta voor een gesprek met de directrice. Casa Aschiuata is een organisatie die verwaarloosde kinderen opvangt en na een observatieperiode de kinderen weer terug bij familie plaatst en als dat niet mogelijk is bij pleeggezinnen. Een belangrijke Zweedse sponsor is failliet gegaan en daardoor heeft Casa Aschiuta te weinig inkomsten, de opvang van nieuwe kinderen is gestopt. Een andere activiteit van Casa Aschiuta, hulp aan vluchtelingen, gaat wel door. In Moldavië zijn vluchtelingen uit Afghanistan en sinds kort uit Syrië en het oosten van Oekraïne. De meeste vluchtelingen uit Oekraïne hebben familie in Moldavië, die hoeft men niet te helpen. Bij de 200 Syrische vluchtelingen zijn ongeveer 60 gezinnen waarvan de vrouw oorspronkelijk uit Moldavië 1
kwam en getrouwd is met een Syriër. Voor die vluchtelingen wil men kleding, dekens, bedden, matrassen, kinderwagens, keukenmateriaal, e.d. Er was een speciaal verzoek van de Arabische vluchtelingen voor Arabische kinderleesboekjes, de ouders willen graag boekjes zodat de kinderen hun moedertaal niet verleren. 's Avonds om 19.30 uur hebben we een dansschool bezocht waar we de repetities mochten bijwonen. Volgens Jan was het een combinatie van ballet en volksdans.
Dinsdag 14 oktober Een feestdag in Chisinau. Vandaag de gehele dag in het centrum doorgebracht. In de hoofdstraat waren kramen met van alles, vooral eten en drinken. Plaatselijke scholen hadden stands met werkstukken van de leerlingen. Maar ook was er veel houtsnijwerk en handvaardigheid te bewonderen. Er was een podium voor muziek, zang en volksdans.
Woensdag 15 oktober Woensdagochtend zijn we op school gebleven. We hadden een lang gesprek met de directeur over verschillende zaken. ´s Morgens kreeg ik te horen, dat de vrachtwagen bij de douane aangekomen was. Dat betekende nog niet, dat hij na enkele uren bij de school zou zijn, want het afhandelen van de papieren duurt in de regel wel een halve dag. Voor het papierwerk hadden we, zoals altijd, een broker geregeld. ´s Middags hebben we Speranta bezocht. Speranta is een organisatie, opgericht door ouders van lichamelijk gehandicapte kinderen. Op het kantoor hadden we een plezierig gesprek met de directrice. Aan het eind van ons gesprek kwamen enkele kinderen in rolstoel voor een naschoolse activiteit. Na de thee werden onder begeleiding van een leidster spelletjes gedaan. Jan heeft een paar rondes meegedaan, waarna we naar huis gereden zijn. Daar wachtte Carmen, een Nederlandse 2
vrijwilligster, op ons. Voor haar hebben we enkele dozen en een gitaar vanuit Nederland meegebracht. Daar was plots het verlossende telefoontje. De vrachtwagen was eindelijk bij de douane vertrokken. Om 17.35 uur kwam de vrachtwagen aanrijden. Er stonden 36 leerlingen klaar om de wagen leeg te halen. Alle dozen moesten de trap op naar de gymzaal op de eerste etage, maar die knullen van 16 en 17 jaar droegen wel 3 en soms 4 dozen tegelijk!
Ik stond beneden bij de wagen om de boel in de gaten te houden en Jan boven. In de gymzaal moesten de dozen per organisatie gestapeld worden. Na twee uur was de wagen leeg. Er zijn 700 dozen naar binnen gebracht, verder rolstoelen, douchestoelen, dekens, bedden, matrassen en nog wat spul. De kokkin had het eten voor ons klaar. Samen met Carmen hebben we gegeten en ik vond dat er wel een fles wijn open mocht, dat hadden we wel verdiend. Na de maaltijd is Carmen, die géén wijn gedronken heeft, super enthousiast met haar gitaar en dozen de 200 km weer naar huis gereden. Donderdag 16 oktober Ik heb de dozen nagelopen, want er staan altijd enkele dozen verkeerd. De bed-onderdelen uitgezocht, de wielen bij de rolstoelen geplaatst, enz. De organisatie Remi-Moldova haalde als eerste de dozen, matrassen en dekens op.
Jan had om 13.00 uur een afspraak in Bubuieci (voorstad van Chisinau) bij een dansgroep van een lyceum. Hij wilde graag de training bijwonen. Met deze groep had hij contact gemaakt tijdens de Chisinau-Day op dinsdag. Bij aankomst bleken de dansers niet aanwezig te zijn i.v.m. een project op 3
school, maar de choreograaf en zijn vrouw hadden wel veel videomateriaal klaargelegd en al met al had Jan een aangenaam gesprek. Toen Jan terug in school was heeft de housekeeper van de 2 hostels aan Jan de bedden en matrassen van de leerlingen laten zien. Jan is zich rot geschrokken, zo oud en onhygiënisch zagen die er uit, echt onmenselijk. Na afloop zei Jan, dat we volgend jaar veel meer matrassen moeten zien mee te nemen. Vrijdag 17 oktober 2014 De jongens die woensdag gesjouwd hadden kregen een bodywarmer voor het harde werken. Een hulporganisatie voor veteranen kwam de goederen halen. Het waren veel dekens en 120 dozen met kleding en enkele computers. Ze waren verbaasd dat er zoveel stond. Het kon niet in één keer in de bestelwagen. Daarna meldde de directeur van Casa de Cultura zich. Voor hem hadden we 2 elektrische gitaren, 4 dozen met cd’s en folklorekostuums. Hij was er verschrikkelijk blij mee. Speranta kwam rolstoelen ophalen. Tot slot Keystone. Voor hen hadden we 118 dozen met kleding, rolstoelen en tuingereedschap meegebracht. Ook zij gingen heel blij naar huis! ‘s Middags zijn Jan en ik naar Straceni (dat is de plaats waar de veteranen hun kantoor hebben) gereden om kennis te maken met het bestuur, drie oud-kolonels. Het is een actieve club en ze hebben 15000 veteranen in hun district. Het kantoor van de veteranen was in de Scoala de Arte. We hoorden folklore muziek. Jan ging daar meteen op af en jawel in de danszaal was een groepje kinderen aan het volksdansen. Voor ons werd de training stop gezet en we kregen een privé voorstelling. Daarna toch nog even met het bestuur van de veteranen een glaasje wodka gedronken met een stukje kaas. Ze waren ontzettend dankbaar voor de vele goederen.
In Straseni is een bejaardentehuis dat steun krijgt uit Nederland. Tezamen met enige veteranen hebben we daar een rondleiding gekregen. Na afloop mochten we niet naar huis. We moesten eerst naar een restaurant voor een pizza en een groot glas bier. Het was een ontspannen sfeer en we hebben veel gelachen! Zaterdag 18 oktober In de ochtend kregen we bezoek in de opslag van de veteranen. Zij kwamen 3 beeldschermen halen en hadden voor ons foto's van het gezellige etentje en presentjes. 's Middags zijn we de stad ingegaan. We hebben in een chic warenhuis alleen rondgekeken en op de markt petten en veters gekocht.
4
We zijn gaan eten in de Kantina en hadden daarvoor ook Marina (zij had voorheen getolkt) uitgenodigd. Zondag 19 oktober Om 11.00 uur stond Liliane op de stoep. Vanaf de beginjaren was ze voor ons een contactpersoon, zij kwam ons ophalen om naar Stauceni te gaan. Daar woont de directeur van de school. Hij had ons uitgenodigd om bij de inzegening van zijn nieuwe huis te zijn. In de keuken stond op een tafel alles klaar voor de ceremonie. De orthodoxe priester bad en zong vanuit zijn boek, kuste meerdere malen het kruis en zegende het huis door met een waterkwast alle vertrekken te besprenkelen. Victor, de directeur, droeg de emmer water. Ook wij werden in de wijwaterzegeningen meegenomen. Met olie werden vervolgens in de diverse vertrekken kruisjes op de muren aangebracht. Tenslotte knielden de familieleden en ontvingen zij de zegen.
In de woonkamer stond een feestelijk gedekte tafel met heel veel gerechten en voor iedere gast was er een kleedje, een brood en een kaars om mee naar huis te nemen. De wijn vloeide rijkelijk en de stemming werd steeds vrolijker. Het was supergezellig. Langzamerhand vertrokken de gasten en wij gingen met Liliane mee, die in hetzelfde dorp woont. Haar huis was (na een brand) geheel gerenoveerd. Het zag er gaaf uit. Na de koffie aten we fruit uit eigen tuin, pakte zij voor ons nog allerlei eten in en reed ons terug naar de school. Maandag 20 oktober Jan is naar het dorp Bubuiecii gereden. Hij ging daar in een lyceum de dansgroep bezoeken die op maandagmorgen volksdansles krijgt. De leerlingen stonden al op de uitkijk en trainden weer met enorme overgave en enthousiasme. Ook volgde Jan een dansles van kleine leerlingen. Zeer gedisciplineerd en ook blij. Ik ben in de opslagruimte gebleven omdat er weer dozen opgehaald zouden worden. Eerst kwam Dubassary met 4 auto's de dozen ophalen voor hun school. Later kwam Casa Aschiuta goederen ophalen voor de vluchtelingen en pleegkinderen. Om 12 uur werden we opgehaald en reden we naar het lyceum in Dubassary. Een paar jaar geleden hebben we meer dan 100 computers gedoneerd aan de school. We hebben de school bezocht en uiteraard kregen we een maaltijd aangeboden. Maar wat een armoe, dat schoolgebouw. Gelukkig zijn directrice en leerkrachten optimistisch en zij blijven daar vooral werken uit liefde voor de leerlingen. Dinsdag 21 oktober Bezoek aan de school van moeilijk lerende kinderen. Verleden jaar hebben we voor deze school de schopschijf en het oventje gebracht. Ik had nu weer een paar dozen met speelgoed voor de kinderen.
5
's Middags hebben we de jaarlijkse loterij gehouden in onze school, het was weer een groot succes. De choreograaf van de dansgroep van maandagochtend, had ons voor dinsdagavond 18.00 uur uitgenodigd bij zijn dansgroep van universiteit-studenten. Na de training zijn we met de choreograaf en de accordeonspeler naar een restaurant gereden, waar we de specialiteit van het land hebben gegeten, nml. Placintha. Een deeggerecht gevuld met kaas, groente of aardappel. Woensdag 22 oktober Ik heb het kantoor van onderwijsinstelling Step by Step bezocht. Om 11.30 uur was ik terug op school omdat om 12.00 uur een presentatie over de herfst begon, elke klas had een tafel met herfstproducten ingericht. Na de presentatie was er per klas ook een uitvoering van o.a. dans, zang, muziek of poëzie. De leerlingen waren erg enthousiast. Jan en ik moesten uiteraard meedansen en we hebben ons best gedaan, de leerlingen vonden het prachtig.
Na de presentatie hadden we nog even tijd, maar we moesten al snel weer weg, met de super oude schoolbus en een aantal leerlingen gingen we naar Casa de Cultura. Verleden jaar hadden we muziekinstrumenten en andere goederen gebracht. Dit jaar o.a. de 2 elektrische gitaren. Als dank was er voor ons een uitvoering van de leerlingen, zang en dans. Buiten een aantal leerlingen van onze school, waren er ook leerlingen van andere scholen. De zangstukken duurden lang en waren saai, maar in het algemeen vonden de leerlingen het prachtig en er werd ook meegedanst. Zoals te verwachten was, mochten Jan en ik na de voorstelling niet naar huis, maar werden we uitgenodigd op het kantoor, waar de tafel gedekt stond. Na een gezellig samenzijn, met veel wijn, gingen we na een paar uur naar huis.
6
Donderdag 23 oktober Jan is om 9 uur vertrokken naar Nederland, we hebben hem uitgezwaaid. Op het vliegveld kreeg hij nog een toespraakje van de directeur van de school. Om tien uur werd ik opgehaald door een staflid van Keystone om twee tehuizen te bezoeken. In elk huis wonen jongens en jonge mannen. In beide huizen 6 bewoners, een paar zwaar gehandicapt, de andere bewoners zwakbegaafd. Van de nieuwe rolstoelen gingen twee stuks naar één van deze huizen.
Vrijdag 24 oktober 's Morgens is de fitnessruimte officieel geopend met het doorknippen van een lint. Afgelopen jaren hadden we elk jaar wel enkele fitnesstoestellen gebracht, bij elkaar was het nu een ruimte vol. Daarna heb ik foto's gemaakt van de leerlingen met de microscopen. Tot slot bij de basisschool, fleurig gehaakte dekentjes gebracht voor de kinderbedjes. De directrice vond het prachtig!
In de opslagruimte zijn alleen nog de goederen voor de school zelf. Bedden, matrassen en gereedschap. Kleding voor de weesjongens die in de hostels wonen en kleding voor de familie van de arme leerlingen. Omdat ik zaterdagmorgen vroeg zou vertrekken, kreeg ik aan het eind van de middag cadeautjes van de directeur en hebben we afscheid genomen. Zaterdag 25 oktober Terugreis naar Nederland.
7
Ook met dit transport is weer gebleken dat hulpgoederen zo hard nodig zijn in Moldavië. Het is goed te zien dat er een positieve ontwikkeling is waar te nemen in het land. Onze contactpersonen in Moldavië blijven vol goede moed om zaken te willen veranderen. Ondanks dat blijft er nog veel armoede. De oorlog in Oost-Europa is ook merkbaar in Moldavië, doordat er vluchtelingen vanuit deze gebieden binnen komen. Wij blijven ons best doen om een bijdrage te leveren en deze mensen te steunen in hun werk. Heel veel dank daarom aan onze donateurs!! Dankzij jullie wordt dit mogelijk gemaakt.
8
