nieuwetijd magazine voor openbare diensten
Op de bres voor loopbaanonderbreking
maandblad van AC V-O p enbare D iensten – A pr il 2013 v.u.: L . H a m e lin ck, H e lihave nl aa n 21, 10 0 0 B r u s s e l
2
In dit nummer
04
10
18
focus
Federale overheid
03
Edito Overal besparingen
16
BBC-time in Turnhout
04
Focus Op de bres voor loopbaanonderbreking
Vlaamse overheid Hoger onderwijs: Onderwijsdecreet XXIII in de steigers en oprichting nieuw onderwijsniveau HBO5.
17
Bijzondere korpsen ‘Huichelen’ is blijkbaar in bij sommige politici
07
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen: eindelijk een personeelsplan!
17
Nieuws Copernicus-procedure
Europese actiedag
08
De watervoetafdruk
18
Aanpassing tweetaligheidstoelage Defensie
08
Sleutelen aan werkbaar werk op de werkvloer
14
Lokale & regionale besturen Echte onderhandelingen in Sint-Niklaas
20
Vervoer Evaluatie beheersovereenkomst: nuancering vereist
10
Federale overheid Klantgerichtheid bij de federale administraties
15
Stadsbestuur Roeselare “Love don’t come easy”
21
De Lijn: Cao-besprekingen zijn van start gegaan!
12
Binnenkort een eigen rechtbank voor de federale ambtenaren?
16
Award Arbeid en Gezin voor afgevaardigden bij het Provinciebestuur West-Vlaanderen
22
Studiedag stad- en streekvervoer
COLOFON
13
14
bijzondere korpsen
Redactie Luc Hamelinck | Ann-Sofie Daem | Chris Herreman | Joris Lermytte | Thomas Vael | Ilse Heylen | Marc Saenen | Frédéric De Gelissen Eindredactie Ann-Sofie Daem Vormgeving Gevaert Graphics Druk Corelio Printing | www.corelio.be
3
edito
22
Overal besparingen
D
e afgelopen weken hebben de Vlaamse en de federale regering hun begrotingscontrole afgerond. Voor federale ambtenaren zijn opnieuw beslissingen gevallen over minder personeel en minder werkingsmiddelen. Ook is beslist dat de begrafenisvergoeding in de overheidssector vanaf juli wordt afgeschaft. De personeelsbeperkingen bij de federale overheid zijn opnieuw lineaire beslissingen. Ze houden helemaal geen rekening met de nodige personeelsbezetting van diensten, wat niet verstandig is. Bij de begrotingscontrole stond veel op het spel voor het overheidspersoneel. Nieuwe zwaardere ingrepen konden we, dankzij veel lobbywerk, gelukkig tijdig afwenden. Als men tegen het groot verlof de begroting 2014 zal uitwerken, moeten we dit opnieuw bewaken. Ondertussen hebben ook de centrumsteden de alarmklok geluid over hun financiële problemen. In meerdere lokale besturen worden we geconfronteerd met besparingen, ingrepen in het statuut, afvloeiingen, soms zelfs ontslagen en aankondigen tot het afstoten van diensten. In ieder van die gevallen springt ACV-Openbare Diensten op de bres en zullen we de druk op de ketel houden. Eerder hebben we al berekend dat als de golf van personeelsverminderingen die is ingezet in lokale besturen verder doorgang vindt, dit zal leiden tot 25.000 jobs minder.
vervoer
22
Autobus-Autocar Cao-onderhandelingen 2013-2014
23
Gelijkstelling loopbaanonderbreking voor werknemers beperkt
23
Pensioenen Nieuwe pensioenbonus en regeling toegelaten arbeid naar werkgroep comité A
Volg ons op twitter.com/acvopenbaar Like ons op facebook.com/acv-openbarediensten
www. acv-openbarediensten.be
We vrezen dat we de komende maanden dus nog heel wat moeilijke dossiers op tafel zullen krijgen Een minimale waarbij het overheidspersoneel hoe langer hoe vereiste om tot goede meer wordt geconfronteerd met de gevolgen van besparingen allerhande. In een eerste fase beslissingen te kunnen komen zullen we daarover telkens overleg vragen. is transparantie en In een aantal besturen stellen we vast dat dit inhoudelijk overleg. weliswaar wordt toegezegd, maar dat de overheid dit niet inhoudelijk waar maakt. Sommige besturen kondigen bijvoorbeeld aan diensten te willen uitbesteden, maar kunnen ons geen ernstige kostprijsberekeningen voorleggen. Het geloof van sommigen in uitbestedingen is een illusie. In Nederland bijvoorbeeld heeft men drastisch ingegrepen in het aantal personeelsleden van de overheidssector, maar zijn de kosten voor uitbesteding van diensten veel hoger dan bij ons. Het eindresultaat is dat de globale kost voor de werking van het overheidsapparaat in Nederland ook hoger is. Willen we die weg opgaan? Een minimale vereiste om tot goede beslissingen te kunnen komen is transparantie en inhoudelijk overleg. Om die transparantie te bereiken is er in de openbare sector meer dan vroeger nood aan degelijke financiële informatie. Als men ons die niet geeft, dan riskeert het overleg snel te vervallen in een welles-nietes-debat. De Vlaamse regering heeft voor haar administratie reeds een aantal schikkingen getroffen rond het ter beschikking stellen van financiële informatie. Afspraken daarover worden best dringend veralgemeend voor de hele openbare sector.
Luc Hamelinck, Voorzitter
4
focus
Op de bres voor
loopbaanonderbreking Ann-Sofie Daem en Luc Hamelinck Op 28 maart voerde ACV-Openbare Diensten actie tegen de aanpassingen aan de regelgeving over loopbaanonderbreking. De recente voorstellen van de regering zouden de mogelijkheden op die onderbreking drastisch inperken. De loopbaan zou nog maar voor 1 jaar kunnen worden stopgezet, en niet meer voor 5 jaar zoals dat in de huidige regeling het geval is. Er zijn weliswaar een aantal uitzonderingen vastgelegd, maar deze zijn volgens ons te beperkt en staan haaks op de maatschappelijke eisen die vandaag aan werknemers worden gesteld. Een sociale realisatie
genaamde korte ‘thematische’ onderbrekin-
Loopbaanonderbreking bestaat al sinds 1985.
Wat zijn de plannen van de regering?
De afgelopen jaren is de regeling stevig uitge-
De federale regering bouwt de aantrekkelijk-
of korte periodes van bijstand voor een zwaar
bouwd. In de openbare sector maken onge-
heid van loopbaanonderbreking nu in hoog
ziek familielid.
veer 70.000 personeelsleden gebruik van één
tempo af. Vandaag kan men tot 5 jaar loop-
Voor de berekening van de 5 jaar laat de re-
of andere vorm van loopbaanonderbreking.
baanonderbreking krijgen. Dit zou in de toe-
gering wel nog zowel periodes van voltijdse
Dat is haast 10% van het personeel. Vooral
komst worden beperkt tot een periode van
of van deeltijdse loopbaanonderbreking toe.
vrouwen doen beroep dit systeem.
één jaar, die nadien nog kan verlengd worden
Maar men kan het krediet van het ene sys-
ACV-Openbare Diensten heeft steeds geij-
met maximum 48 maanden. De voorwaarden
teem niet langer overzetten naar het andere
verd voor een goed uitgewerkte regeling.
voor die verlening zijn erg strikt:
systeem. Tijdens het jongste begrotingscon-
Zo konden we zorgen voor de invoering van
• voor de opvang van de opvoeding van kin-
claaf bestonden er bovendien plannen om de
het recht op loopbaanonderbreking zonder
deren jonger dan 8 jaar
gen, zoals ouderschapsverlof, palliatief verlof
premies voor ‘de jaren zonder motief’ gewoon
maximumcontingent van 5% van het perso-
• voor de opvang van zieke familieleden,
af te schaffen. Dit laatste hebben we gelukkig,
neel, zoals dat in de privé sector bestaat. We
voor een periode van maximum 3 maand
mede dankzij onze prompte actie, kunnen
zorgden ook voor combinatiemogelijkheden
• om bepaalde opleidingen te volgen die lei-
tussen voltijds en deeltijdse loopbaanonderbreking.
den tot een diploma of getuigschrift Deze beperking zou niet gelden voor de zo-
voorkomen. Uit protest hielden ACV-Openbare Diensten, ACV-Transcom, COC-Christelijke onderwijs-
5
focus
Als de mogelijkheden tot deeltijds werken worden afgebouwd, zullen mensen verplicht worden voltijds aan de slag te blijven.
centrale, COV-Christelijk Onderwijzersver-
concrete maatregelen wegen volgens ons
De beperking van deze regel toont aan dat
bond en CSC-Enseignement een ludieke actie
niet op tegen dit budgettair doel. De nieuwe
de regering de noden van haar werknemers
aan het kabinet van minister van Werk De Co-
beperkingen halen het stelsel van loopbaan-
miskent. Men verwacht dat iedereen lan-
ninck. Een aantal mensen liepen er voor het
onderbreking zo goed als onderuit.
ger werkt, maar dit moet haalbaar en vooral
behoud van de loopbaanonderbreking.
Als de mogelijkheden op deeltijds werken
werkbaar blijven. Loopbaanonderbreking
worden afgebouwd, zullen mensen verplicht
biedt ademruimte en laat toe om arbeid en
Een fout signaal
worden voltijds aan de slag te blijven. Wel-
persoonlijk leven te combineren. Meer dan
ACV-Openbare Diensten meent dat de beper-
nu, als meerdere tienduizenden mensen dit
ooit hebben we nood aan soepele formules
king die aan het systeem worden opgelegd
doen, dan zal dit niet meteen leiden tot een
die ons toelaten dat precair evenwicht te zoe-
fel overdreven zijn. We hebben er daarom
besparing. Integendeel, tot vele miljoenen
ken. Er zijn steeds meer eenoudergezinnen,
ook stevig tegen gereageerd. De regering
meeruitgaven voor loonlasten. De besparing
en door het groeiend tekort aan kinderop-
heeft de afgelopen maanden tot twee maal
die de regering nastreeft via minder loop-
vang zullen grootouders de zorgtaken tegen-
toe geprobeerd om de nodige besluiten
baanuitkeringen wordt meteen weggegomd
over hun kinderen vaker opnemen. Kinderen
door te drukken, maar telkens wisten we bij
door meer personeelsuitgaven. Aangezien
zorgen mee voor hun ouders die een dagje
onderhandelingen de boot af te houden. De
deeltijds werken nooit tot compenserende
ouder worden, en velen komen wel eens in
regering wil met de maatregelen in 2013 een
tewerkstelling heeft geleid, zal de afschaffing
een situatie terecht waarbij ze het psycholo-
besparing realiseren van 5 miljoen euro. De
ervan dus niet leiden tot extra inkomsten.
gisch moeilijk hebben en het een tijdje lang-
6
focus
Als de regering een goed personeelsbeleid belangrijk vindt, dan houdt ze best rekening met onze argumenten.
zamer aan moeten doen. Er wordt veel van
regeling in wezen slecht te vinden. Jan of
ons verwacht, en de verwachtingen zijn hoog
Piet die tijdens hun loopbaanonderbreking
gespannen. Wij rekenen op de regering om
een wereldreis maakten, zijn dus wat ons
begrip op te brengen voor deze maatschap-
betreft geen argument om de regeling van
pelijke uitdagingen. Voor velen lijkt de loop-
loopbaanonderbreking helemaal onderuit te
baanonderbreking een privilege, maar eigen-
halen. Dat het geld niet aan de bomen groeit
lijk is het een noodzaak.
en dat het economisch moeilijk gaat, weten
Als er in de openbare sector tot nog toe
we ook wel. Maar men mag nu geen eenzij-
soepele mogelijkheden bestonden om deel-
dige beslissingen maken. Wanneer men het
tijds te werken of om gebruik te maken van
evenwicht tussen arbeid en persoonlijk of ge-
loopbaanonderbreking, dan was dat één
zinsleven overboord gooit, zijn de gevolgen
van de elementen die beoogde werken in de
daarvan breder dan enkel economisch. Als de
overheidssector aantrekkelijk te maken. ACV-
regering een goed personeelsbeleid belang-
Openbare Diensten vindt dat men daar veel
rijk vindt, dan houdt ze best rekening met
te weinig rekening mee houdt. De overheid
onze argumenten.
schiet zichzelf als werkgever zo in de eigen voet.
Onze aanpak ACV-Openbare Diensten is van mening dat de maatregelen stevig dienen te worden bijgestuurd. De komende weken zullen we niets onverlet laten om de regering daarvan te overtuigen. De banalisering van loopbaanonderbreking door het aanhalen van selectieve voorbeelden is geen afdoende reden om de
Evolutie van het gebruik van loopbaanonderbreking in de openbare sector (zonder thematische verloven) Type loopbaanonderbreking
2007
2011
Volledige
8447
6296
Halftijdse
36838
34055
1/3 of 1/4 regeling
3254
3548
Vermindering met 1/5
23242
28584
7
focus
Europese actiedag Ann-Sofie Daem ACV organiseerde op 14 maart een Europese actiedag, samen met het Europese vakverbond en andere vakbonden. Eind vorig jaar liep de werkloosheid bij jongeren onder de 25 jaar in Europa op tot meer dan 5 miljoen. De jeugdwerkloosheid in Europa ligt meer dan twee keer zo hoog dan de gemiddelde werkloosheid. Een op de vier jongeren vindt geen job. In België bedraagt het percentage van de jeugdwerkloosheid nu 22,4 procent.
vaak onzekere contracten, zoals een interim,
Wat heeft Europa hiermee te maken?
een stage of een tijdelijk contract. Er is weinig
Sinds de eurocrisis heeft de Europese Unie
jobzekerheid en sommige jongeren worden
zich meer macht toegeëigend. Ze legt forse
uitgebuit omdat ze goedkope werkkrachten
besparingen op aan de lidstaten. Alhoewel
zijn. Hierdoor vinden ze moeilijk huisvesting
dit niet onze crisis is, zetten de besparingen
en hebben minder sociale bescherming.
een rem op onze economie. Hiervan zijn de
Jongeren die wel aan een job geraken, krijgen
kwetsbare burgers – vooral jongeren – het grootste slachtoffer. De actie van 14 maart riep een halt toe aan de blinde besparingen en vroeg om een eerlijke verdeling van de lasten.
8
focus
De watervoetafdruk Peter De Paepe Water is een levenselixir; we hebben het nodig om te kunnen (over)leven. Niet alleen heeft ons lichaam er behoefte aan en hebben we het nodig voor onze dagelijkse hygiëne, ook voor landbouw en industrie is het onontbeerlijk. Dat we ook water nodig hebben voor de productie van consumptiegoederen, is iets waar we echter zelden bij stilstaan.
Als we naar de cijfers kijken, stellen we vast
Wanneer wij bijvoorbeeld aardbeien aan-
dat slechts 5% van het globale watergebruik
kopen buiten het aardbeienseizoen (en
dient voor huishoudelijk gebruik. Veel meer
dan liefst nog die met de perfecte
water is er nodig voor de productie van alle-
vorm en kleur), zijn deze ofwel af-
daagse consumptiegoederen zoals voedsel,
komstig uit hydrocultuur, ofwel
papier, katoen, enz.
uit het buitenland, bijvoorbeeld uit Zuid-Spanje, dat nochtans met waterschaarste te kampen
Waterverbruik
heeft. Dergelijke consumenten■ Huishoudelijk
voorkeuren doen dan ook heel
■ Landbouw
wat water vloeien, en vergroten
■ Industrie
onze watervoetafdruk aanzienlijk. Hoewel de beschikbaarheid van zoet, drinkbaar water vooralsnog geen probleem is voor ons land, wordt dus al snel duidelijk dat het ook belangrijk is om buiten onze landsgrenzen te kijken. continenteau, en in
Het wordt pas echt hallucinant wanneer we
laatste insttellen we l. en- is het agelijkse hy-
zien hoeveel water er nodig is voor de pro-
giengstencurve, bepaal punt van courneau,
den en de hand wil leggen op de mondiale
ductie van één eenvoudig consumptiegoed:
en in laatste instOnze watervoetafdruk is voor
watervoorraden. Het is ieders opdracht om
• 1 ei: 200l water
meer dan 40% buiten Europa gelegen. Voor
die broodnodige watervoorraden te bescher-
• 1 liter melk: 1000l water
België bedraagt de interne voetafdruk voor
men. Dit kan enerzijds door bewuster te gaan
• 1 kg kip: 3000l water
water 25%. Dit wil zeggen dat we voor 75%
consumeren en anderzijds door de eigendom
• 1 kop thee: 30l water
afhankelijk zijn van andere landen. Het gaat
van waterreserves niet uit handen te geven;
• 1 glas bier: 75l water
uiteraard niet enkel over aardbeien, maar bij-
waterbeheer mag niet ten prooi vallen aan
voorbeeld ook over vlees uit Zuid-Amerika,
multinationals die enkel winst voor ogen heb-
Een gemiddelde Belg verbruikt dus bewust
rijst uit Thailand, katoen uit India, enz. Onze
ben.
en vooral onbewust een onnoemelijke hoe-
levensstijl en onze consumptie van goederen
veelheid water en heeft bijgevolg een erg
en diensten impliceren een waterconsumptie
Daarom moet het Europees parlement duide-
grote watervoetafdruk. De watervoetafdruk is
die ver boven onze eigen voorraden ligt en
lijk gemaakt worden dat er slechts één moge-
noodzakelijke hoeveelheid water om een be-
die dus in sterke mate afhankelijk is van bui-
lijkheid is om dit te realiseren: water moet in
paald consumptieniveau te handhaven. Ook
tenlandse watervoorraden.
openbare handen blijven!
druk, die wordt bepaald door ons individueel
Dit verklaart waarom de grote multinationals
Steun daarom onze actie: Right2water via
consumptiegedrag.
geïnteresseerd zijn in de waterrijke gebie-
right2water.eu
als individu hebben we dus een watervoetaf-
9
focus
Sleutelen aan werkbaar werk op de werkvloer Frank Janssens De Stichting Innovatie & Arbeid, het onderzoekscentrum van de sociale partners in de SERV, lanceerde zopas de praktijkhandleiding ‘Werken aan Werkbaar Werk’. Met deze toolkit wil ze managers, leidinggevenden, HR-professionals, vakbondsvrijgestelden en werknemersvertegenwoordigers in organisaties handvaten aanreiken om effectief werk te maken van de verbetering van de kwaliteit van de arbeid. Dit kan door in te zetten op werkstresspreventie, motiverende jobs met voldoende leermogelijkheden en meer evenwicht in de combinatie van werk, gezin en privéleven. De praktijkgids is te vinden op de (vernieuwde) site www.werkbaarwerk.be.
Lerend werk Werkbaar Werk in Vlaanderen
net-
De Stichting Innovatie & Arbeid wil in de komende maanden met het werkbaarheidsverhaal de boer op gaan bij werkgeversorganisaties, vakbonden,
arbeidsmarktconsulenten,
preventieadviseurs… Naast het promoten van haar toolkit, wil de Stichting ook debatteren over de aanpak van werkbaar werk én feedback krijgen. Zo kan ze interessante ini-
Werkbaar werk op de agenda
Een kompas voor de praktijk
tiatieven rond werkbaar werk in sectoren,
De recente discussies over pensioenhervor-
Om leidinggevenden en vakbondsmilitanten
ondernemingen en instellingen op het spoor
mingen en langer werken zorgen voor heel
in ondernemingen daarbij een duwtje in de
krijgen die bijkomende instrumenten, inspi-
wat commotie. De SERV is al langer met de
rug te geven, is er nu de toolkit ‘Werken aan
rerende praktijkervaringen en nuttige tips &
kwestie bezig en nam daarbij een duidelijk
Werkbaar Werk’, die de Stichting Innovatie &
tricks kunnen opleveren voor de toolkit. De
standpunt in: langer doorwerken is wellicht
Arbeid in opdracht van de SERV heeft uitge-
portaalsite www.werkbaarwerk.be kan op die
noodzakelijk, maar zal alleen lukken als het
werkt. Deze praktijkhandleiding verschaft een
manier het (digitaal) forum worden voor al
ook haalbaar is voor de werknemers, op een
diagnosebril om werkbaarheidsknelpunten
wie in Vlaanderen bezig is met werkbaar werk
werkplek die hen gezond houdt en hun com-
op de eigen werkvloer te analyseren en levert
in de praktijk.
petenties laat gebruiken, zodat ze hun werk-
ook suggesties voor mogelijke remedies en
goesting niet kwijt raken.
oplossingen.
In het Toekomstpact Vlaanderen 2020 en-
De toolkit is opgebouwd rond drie sleutels:
gageerden de Vlaamse sociale partners zich
aanpak van werkstress, werken aan motiveren-
voor meer werkbaar werk. Ook in het VESOC-
de jobs met leermogelijkheden en zorg voor
loopbaanakkoord van februari 2012 stond
een evenwichtige werk-privé-balans. Elk van
het thema op de agenda en werden sectoren
deze modules combineert achtergrondmateri-
mee in het bad getrokken. Inmiddels hebben
aal (onder meer cijfergegevens uit de Vlaamse
een tiental sectoren (waaronder de sector
werkbaarheidsmonitor) met praktische hulp-
lokale besturen) een actieplan in de steigers
middelen: argumentenlijstjes, vormingsmate-
staan om de kwaliteit van de jobs te verbete-
riaal, checklists, stappenplannen en interessan-
ren. Dat is goed nieuws: werkbaar werk moet
te bedrijfsverhalen. De digitale verpakking van
uiteindelijk op de bedrijfsvloer worden waar-
de toolkit maakt een permanente actualisering
gemaakt.
van het materiaal mogelijk.
10
federale overheid
Klantgerichtheid
bij de federale administraties Geert Dewulf Een nieuwe omzendbrief van 14 maart 2013 van Hendrik Bogaert, staatssecretaris voor Ambtenarenzaken en Modernisering van de Openbare Diensten gaat over klantgerichtheid bij de federale administraties
Klantgerichtheid
teit wordt bepaald door de relatie tussen de
maken van een dienst of product van de
De laatste jaren krijgt ook bij de overheid
verwachte kwaliteit en de ervaren kwaliteit.
federale administraties en dat zij recht heb-
klantgerichtheid meer aandacht. Maar wie is
Deze ervaren kwaliteit wordt op zijn beurt
ben recht op een correcte en klantgerichte
binnen de federale administraties de klant?
weer beïnvloed door de technische, functi-
dienstverlening. De federale administraties
Dat kan namelijk per sector en per type orga-
onele en relationele kwaliteit van dienst en
die een goede dienstverlening willen bren-
nisatie verschillen. In brede zin is de klant een
dienstverlener.
gen en een goede werkgever willen zijn,
persoon of organisatie die een relatie met de
De meest belangrijke speerpunten die bepa-
werken aan een klantgericht beleid waarbij
organisatie onderhoudt en (al dan niet tegen
len hoe klanten de kwaliteit van de dienst-
de klantbenadering een centrale rol speelt.
betaling) gebruik maakt van de producten
verlening ervaren kunnen als volgt worden
en/of diensten van deze organisatie.
samengevat :
Klantbenadering is de wijze waarop de hui-
Organisaties hebben naast externe klanten
• beleefdheid of het vermogen van mede-
dige en toekomstige behoeften van de klan-
ook interne klanten. De term ‘klantgericht-
werkers om in contact met klanten vrien-
ten onderkend en beantwoord worden met
heid’ kan op verschillende manieren gedefi-
delijk, behulpzaam en respectvol met hen
respect voor het algemeen belang en de
nieerd worden. In ruime zin gaat het om de
om te gaan;
reglementering. Verschillende initiatieven,
mate waarin een organisatie in staat is om
• competentie of het vermogen om met vol-
te voldoen aan de wensen, behoeften en
doende kennis en vaardigheden en met
stencatalogus,
verwachtingen van haar klanten. Een orga-
een positieve ingesteldheid de nodige
klantencharter en
nisatie zal pas echt klantgericht zijn als het
diensten te leveren;
ondersteunen het streven naar klantgericht-
de verwachtingen van klanten structureel
• betrouwbaarheid of het vermogen van de
weet te overtreffen. Om klantgericht te kun-
organisatie om de nodige dienstverlening
nen zijn moet de organisatie de belangrijkste
op doelmatige wijze te leveren;
drijfveren, behoeften, wensen en verwach-
• empathie of het vermogen van medewer-
zoals bijvoorbeeld een product- en dienklantenbevragingen,
een
klachtenmanagement
heid en geven het mee vorm.
Het klachtenmanagement en het klantencharter
kers om met klanten mee te voelen, begrip
Het is de bedoeling dat elke federale admi-
te tonen en zich in te leven in de situatie
nistratie tegen 1 juli 2013 beschikt over een
Kwaliteit en tevreden klanten
van de klant zodat de klant zich aange-
operationeel
Organisaties moeten bij het ontwikkelen van
sproken voelt;
om moet elke federale administratie voldoen
tingen van de klanten kennen.
producten en diensten uitgaan van de drijf-
• responsiviteit of de bereidheid van de
veren, behoeften, wensen en verwachtingen
organisatie om klanten te helpen en de
van klanten. Pas dan kan kwaliteit geleverd
dienstverlening snel en correct uit te voe-
worden. Kwaliteit is dan simpelweg het vol-
ren;
klachtenmanagement. Daar-
aan de volgende 14 criteria: 1. de aanwijzing van een klachtencoördinator; 2. een beschrijving van de interne proce-
doen aan de verwachtingen van de klanten.
• de kwaliteit van fysieke producten, hand-
dure klachtenmanagement, gevalideerd
Dat levert normaliter tevreden klanten op.
leidingen, formulieren en (uitstraling) van
door het directiecomité en intern ge-
Wordt niet aan de verwachtingen voldaan,
huisvesting en personeel.
communiceerd; 3. de implementatie van het gemeenschap-
dan levert dat ontevreden klanten op. De kwaliteitsperceptie van federale adminis-
De omzendbrief stelt dat externe klanten,
pelijk logo (klachten) en een verwijzing
tratieve diensten is uiteraard een complexe
zoals ondernemingen, instellingen en bur-
naar de klachtenprocedure bij alle com-
zaak. De door de klant waargenomen kwali-
gers op vrijwillige basis of verplicht gebruik
municatie die een beslissing inhoudt van
11
federale overheid
Om klantgericht te kunnen zijn moet de organisatie de belangrijkste drijfveren, behoeften en wensen van de klanten kennen.
de product- en dienstverlening. Dit logo moet eveneens op de website geplaatst
12. deelname aan het federaal netwerk klachtenmanagement;
worden. Hierbij moet steeds duidelijk
13. meten van de indicatoren zoals opge-
het verschil worden aangegeven tussen
steld in het Federaal Netwerk klachten-
een klacht over de dienstverlening en
management;
een beroep tegen een beslissing; 4. op de website aangeven waarom de organisatie aan
(anonieme) klager en de klachtenbehandeling doorlopen en evalueren met het oog op kwaliteitsverbetering.
Een klantencharter
14. jaarlijks rapporteren van de meest perti-
Elke federale administratie moet het klach-
nente indicatoren in het jaarverslag.
tenmanagement opnemen binnen hun
klachtenmanagement
klantencharter. Dit is een document waarin
doet, wat zij verstaat onder een klacht,
De voornoemde criteria werden bepaald
elke administratie een overzicht geeft van de
wat de procedure is en welke termijnen
binnen het federaal netwerk klachtenma-
aangeboden dienstverlening.
er zijn in het kader van de klachtenbe-
nagement en werden voorgelegd aan de
Het betreft niet enkel de kwaliteit van de
handeling;
federale ombudsman. Zij fungeren ook als
producten en diensten maar ook de engage-
5. deelnemen aan de transversale com-
kwaliteitsgarantie. Ze zorgen ervoor dat er
menten met betrekking tot de behandeling
municatieacties rond klachtenmanage-
invulling wordt gegeven aan de aanbeveling
van de klant. Het document neemt ook de
ment door het verspreiden van een fol-
van de federale ombudsman om bij elke ad-
plichten en de verwachtingen naar de klant
der eerstelijns klachtenmanagement in
ministratie een gestructureerd en geharmo-
toe duidelijk op.
de eigen organisatie en bij de relevante
niseerd klachtenbehandelingsproces in te
stakeholders;
voeren. Ze richten bij elke federale adminis-
6. gebruik maken van een klachtenformulier;
tratie een interne klachtendienst op volgens eenzelfde standaardmodel.
7. elke klacht moet door de federale administratie worden geregistreerd en krijgt
Elke federale administratie die al deze cri-
een uniek nummer;
teria gerealiseerd heeft, zal het samenwer-
8. er moet steeds een ontvangstbevestiging worden gestuurd; 9. op de website en bij het definitieve antwoord moet de mogelijkheid worden
kingsprotocol met de ombudsman kunnen ondertekenen. Dit protocol regelt de samenwerking tussen het eerstelijns klachtenmanagement en de ombudsman.
aangegeven om naar de verantwoordelijke tweede lijn, hetzij de federale om-
Het federaal netwerk klachtenmanagement
budsman, de ombudsdienst Pensioenen
zal waken over de kwaliteit van het eerste-
of het Comité P te stappen;
lijns klachtenmanagement. Het betreft zel-
10. de analyse van de klachten en minimaal
fevaluaties, maar de leden van het federaal
één jaarlijkse rapportering minimaal 1
netwerk klachtenmanagement opteren ook
keer bij het directiecomité;
voor een ‘mistery shopping’ van de klachten-
11. opstellen van een actieplan, minimaal één
procedure door een collega klachtencoördi-
keer per jaar, om terugkerende klachten te
nator. Hierbij zal deze collega, met respect
vermijden en de organisatie te verbeteren;
voor de voorschriften, zich voordoen als
12
federale overheid
Binnenkort
een eigen rechtbank
voor de federale ambtenaren? Johan Lippens In de marge van de loopbaanonderhandelingen voor de federale ambtenaren stelt de staatssecretaris voor Ambtenarenzaken voor een eigen administratief rechtscollege op te richten. De Raad voor Personeelsbetwistingen zou dan bevoegd worden om alle administratieve geschillen tussen de federale ambtenaar en zijn overheid te beslechten.
Hoe sneller de procedure is afgehandeld, hoe sneller de onzekerheid voor het bestuur en voor de ambtenaar wordt weggenomen.
Op dit moment is de Raad van State bevoegd
Om deze doorlooptijd te versnellen stelt de
wijzen dat er iets verkeerds is met de beslis-
om kennis te nemen van de administratieve
staatssecretaris voor om een nieuw rechts-
sing en voorstellen om die te wijzigen. Het is
geschillen tussen de federale ambtenaar en
college op te richten dat exclusief bevoegd
dan aan de administratie om de beslissing al
zijn overheid. Dit zou in de toekomst dus
zou zijn om de geschillen van de federale
dan niet aan te passen. Past ze die niet aan,
kunnen veranderen. Een federale ambtenaar,
ambtenaren te beslechten. De samenstelling
dan zal de procedure ook hier zijn verdere
die de volledige administratieve procedure
van de Raad voor Personeelsbetwistingen is
verloop kennen.
doorlopen heeft en van oordeel is dat de be-
grotendeels te vergelijken met deze van de
slissing die hem wordt opgelegd, onwettig
Raad van State, echter zal er geen auditoraat
De Raad van State zou bij de oprichting van
is, of in strijd is met algemene rechtsbeginse-
aanwezig zijn die vooraf een verslag en ad-
de Raad voor Personeelsbetwistingen een
len kan dit nu aan de Raad van State voorleg-
vies moet formuleren over de zaak. De door-
cassatiebevoegdheid krijgen. Dit wil zeggen
gen. Hoewel de doorlooptijd van de proce-
looptijd van de zaak zou hiermee ingekort
dat de Raad van State erop kan toezien dat
dures voor de Raad van State de laatste jaren
kunnen worden. Er zou een kamer bestaan
de Raad voor Personeelsbetwistingen zijn
aanzienlijk ingekort zijn, en het nu mogelijk
per taalrol en ze zou telkens samengesteld
werk op een correcte wijze gedaan heeft.
is om binnen het jaar na het indienen van
zijn uit 3 beroepsrechters. Wat echter wel
Als de Raad van State zou vaststellen dat de
het verzoekschrift een arrest te bekomen, is
nieuw is, is dat de ambtenaar en/of het be-
beslissing van de Raad voor Personeelsbe-
de staatssecretaris van oordeel dat het nog
stuur beroep zullen kunnen doen op een er-
twistingen in strijd is met algemene rechts-
sneller kan. Hoe sneller de procedure is af-
kend bemiddelaar om zelf een oplossing te
beginselen of op straffe van nietigheid voor-
gehandeld, hoe sneller de onzekerheid voor
vinden over het geschil. De bemiddelaar zou
geschreven rechtsregels, dan zal de Raad
het bestuur en voor de ambtenaar wordt
over ten minste 5 jaar ervaring moeten be-
van State het arrest kunnen vernietigen en
weggenomen.
schikken binnen het publiek recht en moet
de zaak terug naar de Raad voor personeels-
erkend zijn door de Federale Bemiddelings-
betwistingen sturen.
commissie. Als er een akkoord kan bereikt worden, zal deze gehomologeerd worden
Als de oprichting van de Raad voor Perso-
door de Raad voor Personeelsbetwistingen,
neelsbetwistingen inderdaad als gevolg kan
waardoor het akkoord dezelfde waarde zou
hebben dat de doorlooptijd van de proce-
hebben als een arrest. Als er geen akkoord
dure kunnen ingekort worden, kan dit inder-
kan gevonden worden zal de procedure ui-
daad een verbetering zijn voor de federale
teraard zijn verdere verloop kennen.
ambtenaren. Het initiatief vergt wel een wet. De voorbereidingen worden hiervoor inge-
Verder kan de Raad voor Personeelsbetwis-
zet. In afwachting blijft de Raad van State
tingen gebruik maken van een zogenaamd
natuurlijk wel bevoegd.
injunctierecht. Ze kan de administratie erop
13
vlaamse overheid
Hoger onderwijs
Onderwijsdecreet XXIII in de steigers en oprichting nieuw onderwijsniveau HBO5 Chris Herreman
Onderwijsdecreet XXIII
en werkleiders aan de Hogere Zeevaartschool
dit voor de komende periode, die in het kader
Op 26 maart werden de onderhandelingen over
en in de kunstopleidingen blijft ongewijzigd.
van de integratie zo belangrijk is in het hoger on-
het voorontwerp van decreet over het onderwijs
derwijs, een extra belasting met zich meebren-
XXIII in het Vlaams onderhandelingscomité ho-
Onze bemerkingen
gen zodat andere opdrachten hier onder zullen
ger onderwijs afgesloten.
Wat voornoemde nieuwe regeling voor de prak-
lijden. We betreuren dat er geen enkele bereid-
De belangrijkste bepalingen zijn een aanpas-
tijkassistenten betreft hebben wij benadrukt dat
heid was om hiermee rekening te houden...
sing van het statuut van de praktijkassistenten,
er een evaluatie moet komen van deze wijzigin-
de omvorming van de personeelsformatie van
gen.
het ATP tot een loopbaankader, en eveneens het
Hierbij willen we vooral nagaan of praktijkas-
Oprichting van een nieuw onderwijsniveau, nl. HBO 5
ontbreken van een overgangsperiode voor het
sistenten niet ‘aan het lijntje gehouden worden’
Na de onderhandelingen heeft de Vlaamse Re-
behalen van taalcertificaten.
door te veel verlengingen in dit tijdelijk statuut,
gering op vrijdag 29 maart ll. haar principiële
en dat er inhoudelijk correct wordt omgegaan
goedkeuring gegeven voor het voorontwerp
Met betrekking tot de praktijkassistenten wor-
met dat statuut. Gezien de beperking in het
van decreet over de versterking van het hoger
den de volgende bepalingen opgenomen:
decreet om niet voltijds te verlengen zullen we
beroepsonderwijs in Vlaanderen.
• De functie van praktijkassistent wordt een
vooral ook nagaan of de percentages van de op-
Het decreet omvat een verzameling van maat-
aparte graad binnen het assisterend acade-
drachten correct zijn in functie van het volume
regelen over het hoger beroepsonderwijs in
misch personeel aan de universiteiten. De
van taken die aan een praktijkassistent gegeven
Vlaanderen, met de bedoeling de samenwer-
graad is steeds tijdelijk. De opdracht van prak-
worden.
king tussen de aanbieders van hogere be-
tijkassistent aan een universiteit wordt ver-
Wij blijven ook voorstander om de discussie over
roepsopleidingen te versterken, te zorgen voor
ruimd van ‘uitsluitend praktijk gebonden on-
het middenkader aan de Vlaamse universiteiten
schaalvergroting binnen het volwassenenon-
derwijs’ naar ‘hoofdzakelijk praktijk gebonden
verder te voeren. Met deze aanpassing van het
derwijs, en voor de omvorming, ontwikkeling,
onderwijs’;
statuut van praktijkassistent is de discussie nog
kwaliteitszorg en financiering van hogere be-
lang niet afgesloten.
roepsopleidingen.
• Voltijdse en deeltijdse praktijkassistenten worden aangesteld voor een periode van maxi-
De bevoegde minister voor Onderwijs zal de
Van personeelsformatie naar loopbaankader
betrokken onderwijsinstellingen op de hoogte
van voltijdse praktijkassistenten mogen de totale duur van vijf opeenvolgende jaren niet
Het loopbaankader van het administratief en
dit indienen bij het Vlaams parlement.
overschrijden. Aanstellingen van deeltijdse
technisch personeel zal voortaan het geheel van
praktijkassistenten zijn onbeperkt hernieuw-
de functies en de daaraan gekoppelde graden
baar.
omvatten, die de leden van het administratief en
mum vijf jaar. Opeenvolgende aanstellingen
Het universiteitsbestuur kan een voltijdse
technisch personeel kunnen vervullen. Het uni-
praktijkassistent die op 1 oktober 2013 vijf jaar
versiteitsbestuur zal voor elke functie een func-
of langer aangesteld is als praktijkassistent
tiebeschrijving en –profiel vaststellen.
brengen van het voorontwerp van decreet en
na afloop van de aanstellingstermijn zonder
ten laste van de werkingsuitkeringen van de
Ontbreken van een overgangsperiode voor het behalen van de taalcertificaten in het hoger onderwijs
Vlaamse Gemeenschap.
Het ontbreken van een overgangsperiode voor
van het administratief en technisch personeel
• De salarisschaal van praktijkassistenten is dezelfde als deze van assistenten.
het behalen van de taalcertificaten in het hoger onderwijs vinden wij onaanvaardbaar. De over-
• Benoemde assistenten en praktijkassistenten
heid negeert de moeilijkheden op het terrein
aan de hogescholen krijgen een ambtswijzi-
totaal en hierdoor zal het enthousiasme van on-
ging naar respectievelijk lector en hoofdlector.
derwijzend personeel om in een andere taal les
Het statuut van assistenten, praktijkassistenten
te geven ongetwijfeld afnemen. Bovendien zal
© UGent
openbare vacature rangschikken in een graad
14
vlaamse overheid
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen:
eindelijk een personeelsplan! Chris Herreman Ondanks bijkomende besparingen die de Vlaamse regering opgelegde, kan het KMSKA het aantal personeelsleden die momenteel dienst zijn behouden.
Wij zullen er nauwlettend op toezien dat dit plan zo vlug mogelijk wordt gerealiseerd!
Op het overleg van 21 maart lichtte de di-
lijkheden zijn voorzien. We hebben dan ook
rectie het personeelsplan voor 2018 toe. Dit
aangedrongen om op korte termijn werk te
plan geeft een overzicht van alle kernfuncties
maken van voldoende bevorderingsmoge-
die nodig zijn om in het KMSKA alle doelstel-
lijkheden in de andere niveaus. Deze laatste
lingen te kunnen realiseren. Als vertegen-
opmerking was voor ons een voorwaarde
woordigers van het personeel hadden wij
voor de goedkeuring van het personeels-
twee fundamentele opmerkingen bij het
plan voor 2018. Wij zullen er nauwlettend op
novatiewerken. De erfgoedbewakers zijn
voorgelegde plan. Een eerste bemerking is
toezien dat dit plan zo vlug mogelijk wordt
tijdelijk tewerkgesteld in andere Antwerpse
dat men onmiddellijk dient over te gaan tot
gerealiseerd, zodat alle personeelsleden de
musea. De administratie is reeds enige tijd
de omzetting van de uitzonderlijke grote
noodzakelijke perspectieven krijgen om bij
ondergebracht in het Anna Bijnsgebouw of
groep contractuelen naar statutaire functies.
het KMSKA de volgende jaren gemotiveerd
het Vlaams administratief Centrum, vlakbij
Als gevolg heeft de directie zich uitdrukkelijk
aan de slag te kunnen blijven.
het Centraal station.
Tijdelijke sluiting voor een grondige renovatie
Vanaf nu worden de werken van fase 1B aan-
Anderzijds hebben wij vastgesteld dat er al-
Vanaf 11 april sluit het KSMA zijn deuren tot
asbest. Voorlopig lopen de werken, voorzien
leen maar in niveau A bevorderingsmoge-
2018 voor de uitvoering van grondige re-
in het Masterplan, nog steeds op schema.
geëngageerd hier zo snel mogelijk werk van te maken.
gevat. Het gaat hier om het verwijderen van
lokale & regionale besturen
Echte onderhandelingen in Sint-Niklaas Diane Van Cauter Het Stadsbestuur van Sint-Niklaas wil drastisch besparen op haar personeel. We eisen échte onderhandelingen hierover.
afvalintercommunale MIWA. Het personeel
Geen afbouw statuut personeel
van de reinigingsdienst zou daarbij worden
Over de algemene besparingen op het per-
ondergebracht bij andere stadsdiensten. Op
soneel wordt overleg gepleegd. Daarbij pleit
lange termijn zal dit door monopolisering
ACV-Openbare Diensten onder andere voor
en winstbejag de dienstverlening doen af-
het behoud van de 40-dagenweek: die zorgt
kalven en de factuur voor de burger doen
net voor flexibiliteit voor werkgever én werk-
De Stad Sint-Niklaas voorziet een drastische
oplopen. Daarenboven verliest de stad een
nemer.
besparing op het personeel door het niet ver-
belangrijk beleidsinstrument: nette straten
vangen van vertrekkers, het niet verlengen
zorgen immers ook voor veiligheid en zijn
van tijdelijke contracten, lagere vergoedin-
in het belang van iedereen, en niet in het
gen, de afschaffing van de 40-urenweek en
minst de middenstand. We blijven aandrin-
het afstoten van de reinigingsdienst. ACV-
gen op de opstart van écht overleg. Voor
Openbare Diensten verzet zich tegen de be-
ons is dat de weg om de privatisering van
sparingen en eist een open overleg.
de reinigingsdienst tegen te houden. Er zijn al diverse acties gevoerd en er waren reeds
Geen privatisering reinigingsdienst!
stakingen nodig, maar het overleg zullen we
Het stadsbestuur wil de reinigingsdienst
desnoods via een volksraadpleging afdwin-
privatiseren door ze uit te besteden via de
gen!
15
lokale & regionale besturen
Stadsbestuur Roeselare
“Love don’t come easy” Joris Vanraes “Gezin en arbeid optimaal op elkaar afstemmen, daar kun je toch niet tegen zijn? Beeld je in dat je zelf kan beslissen wanneer je start met werken en wanneer je stopt, dat zou toch ideaal zijn. Als er nu iemand liever in de voormiddag thuis is maar ’s avonds tot 22u wil verder werken, waarom zou dit niet kunnen?”
Met bovenstaand verkoopspraatje brengt dhr. Colin Beheydt, algemeen directeur van de stad Roeselare, de vakbonden op de hoogte van de plannen van het stadbestuur om het flexibel werken in te voeren. “Uiteraard moet er ook rekening gehouden worden met
Personeelsvergadering over het prikklokreglement bij het technisch personeel.
afspraken op de dienst, maar voor de rest kan iedere medewerker zijn arbeidstijd volledig vrij invullen”. Het voorzichtige enthousiasme bij de militanten van ACV-Openbare Diensten bekoelt echter vlug wanneer de personeelsdienst toelicht hoe dit zal gerealiseerd worden. Enkel en alleen het bestaande prikklokreglement wijzi-
Enkel en alleen het bestaande prikklokreglement wijzigen volstaat niet.
gen volstaat niet.
Wijzigingen Op het ultieme overleg komt het bestuur echter onverwacht over de brug met 2 belangrijke wijzigingen: alle werkafspraken van de diensten zullen aan de vakbondsorganisaties worden voorgelegd en bijkomende prestaties die minder dan 5 werkdagen vooraf gekend zijn zullen als overuren (met bijkomende inhaalrust) beschouwd worden.
Het ei van Columbus
Dit plan wordt aan het MAT voorgelegd en als
En wat houdt dit nieuwe prikklokreglement
het MAT hiermee akkoord gaat, dan kan het
dan in? Niets meer dan wat in de arbeidstijd-
in voege gaan.
wet staat: iedereen kan werken van maandag tot vrijdag tussen 6u en 22u. Een medewerker
Flexwerken: ja!
mag niet meer dan 11u per dag werken en na
Het protest van ACV-Openbare Diensten be-
6u onafgebroken arbeid is er een verplichte
treft niet het flexwerken. Flexwerken houdt
pauze van minimum 30 minuten. Meer is het
evenwel in dat flexibiliteit geboden wordt aan
niet.
zowel personeel als bestuur. Daarenboven mogen de inspraakmogelijkheden van het
Dit is het kader en binnen dit kader kan iedere
personeel niet worden beknot: vakbonden
dienst zelf bepalen hoe hij de arbeid organi-
kunnen niet buiten spel worden gezet. Het
seert. De dienst moet uiteraard rekening hou-
bestuur gaat voorbij aan een essentieel ele-
den met openingsuren, servicetijd en dienst-
ment van het syndicaal statuut: de overheid
verlening aan de klant. Daarvoor moet het
is verplicht te overleggen over de concrete
diensthoofd een plan opmaken. Hierin wordt
maatregelen betreffende de arbeidsorgani-
de verplichte aanwezigheid van iedere mede-
satie. In dit opzicht is het voorleggen van de
werker vastgelegd. De overige uren – als die
gangbare dienstroosters een belangrijke syn-
er nog zijn – kan de medewerker zelf bepalen.
dicale verworvenheid.
Hiermee komt het bestuur tegemoet aan de voornaamste bezwaren. Toch blijven nog heel wat vragen onbeantwoord. Na lang overleg tussen de vakbonden wordt ten slotte een protocol van akkoord ondertekend, weliswaar met de duidelijke afspraak dat na zes maanden een grondige evaluatie zal gebeuren. Inderdaad, liefde kun je niet overhaasten…
16
lokale & regionale besturen
Award
Arbeid en Gezin voor afgevaardigden bij het Provinciebestuur West-Vlaanderen
Johan Beernaert Op 1 maart werd op de ‘Feel Good Friday’ te Oostkamp de eerste ‘Award Arbeid en Gezin’ uitgereikt door het ACV-verbond Brugge-Oostende-Westhoek. Kristien Wintein nam, in naam van de ACV-afgevaardigden bij het Provinciebestuur West-Vlaanderen, de award in ontvangst. Zij is terecht fier op wat de militantengroep bereikt heeft met het syndicaal overleg.
BBC-time in Turnhout
Luc Maes Op 1 januari 2014 starten de lokale besturen met de Beleids - en Beheerscyclus (BBC). Een nieuwe manier van werken voor alle besturen. In het gewest Turnhout herinneren we besturen daarom aan onze syndicale eisen. De maaltijdcheques en tweede pensioenpijler De militanten van ACV-Openbare Dien-
Sinds 2004 heeft ACV-Openbare Diensten
– volledig kan ‘gegleden’ worden. Zo kunnen
sten, gewest Turnhout, hebben de voor-
een specifieke vakantietijdregeling aange-
de werknemers zelf bepalen wanneer ze van-
bije jaren steeds veel tijd en energie ge-
vraagd bij de deputatie, die tot nu toe telkens
af de vrijdagmiddag stoppen met werken. Dit
stoken in deze 2 dossiers. Met resultaat:
werd toegepast. Deze regeling zorgt voor een
zorgt voor de nodige flexibiliteit, iets waar het
69% van de besturen in ons gewest geeft
verruiming van de reeds bestaande glijtijden.
personeel graag gebruik van maakt. Uiteraard
ondertussen een maaltijdcheque van 7
Men kan in de maanden juli en augustus glij-
maken de personeelsleden de nodige afspra-
euro aan hun personeel. Op het vlak van
den vanaf 7u (in plaats van 8u) en vanaf 15u
ken om op elke dienst de vereiste permanen-
de tweede pensioenpijler zitten we bij de
(in plaats van 16u). Daarnaast is de gewone
tie te verzekeren.
start van 2013 ook niet slecht: 90% van de
werkregeling aangepast, zodat elke vrijdag-
besturen zit op dit moment aan minstens
namiddag – ook buiten de vakantieperiodes
2% (en hebben dus reeds 1/3 van de weg afgelegd). We blijven evenwel verder ijveren voor een maximale maaltijdcheque van 7 euro en een volwaardige tweede pensioenpijler van 6%.
BBC als kaper op de kust ? De BBC houdt een beleidsplanning van 6 jaar in. Daarbij hoort een financieel luik waarin het bestuur moet aantonen dat ze alles kan blijven financieren. Het is dan ook belangrijk dat personeelseisen vandaag reeds op tafel worden gelegd. Als ACV-Openbare Diensten dringen we er bij elk bestuur op aan dat ze binnen hun BCC-verhaal de nodige financiële ruimte voorzien om in deze dossiers concrete stappen voorwaarts te zetten.
17
bijzondere korpsen
‘Huichelen’ is blijkbaar in bij sommige politici
Niet alleen is het vet van de soep. De soep is op.
Jan Adam Bij iedere begrotingscontrole gaat de regering op strooptocht, maar stelt tegelijk dat aan de middelen van politie niet wordt geraakt. De veiligheid van de burger staat immers voorop en openlijk snoeien in de budgetten van de politie zou gelijk staan aan politieke zelfmoord, zeker in de aanloop naar de verkiezingen.
Voertuigen worden uit pure noodzaak bui-
Bij de algemene directie ondersteuning en
ten gebruik gesteld wegens niet meer veilig
beheer is er een gemiddeld personeelstekort
voor het personeel. Het onderhoud blijft uit
van 18 procent, zelfs tot 40% in sommige di-
wegens gebrek aan middelen. Gevolg: min-
recties. Als de ondersteuning achterop hinkt
der blauw op straat en minder service aan de
heeft dit sowieso een impact op de operatio-
In de periode 2007-2012 werd 157 miljoen
bevolking. Goed voor de criminelen natuur-
nele werking van de politieman of vrouw op
euro bespaard op de kredieten. Bovendien
lijk. Zo zijn de helft van de voertuigen van de
het terrein, die ook al met tekorten kampen.
werden de investeringen de laatste jaren ge-
speciale eenheden in Oost-Vlaanderen buiten
Die werving van 1500 inspecteurs voor 2013
halveerd, terwijl deze broodnodig verhoogd
gebruik.
volstaat nauwelijks, het aantal afvloeiingen ingevolge pensioen ligt veel hoger.
moeten worden. Het personeelsbudget is al jaren bevroren en wordt niet aangepast aan
Wegens gebrek aan wit papier voor het op-
de index. Als gevolg van de bevriezing van de
stellen van de processen-verbaal wordt er
De cijfers voor 2013 na de recente begro-
kredieten en de opgelegde werking in twaalf-
dan maar geel gebruikt. En de antifraude-
tingscontrole liggen nog niet volledig vast.
den liggen de realisaties heel wat lager dan
dienst, die kan geen gebruik meer maken van
Een nieuwe besparing van 41 miljoen euro
de voorziene kredieten. Het verschil tussen
de bedrijvendatabank. De verhoogde boetes
zit in de pipeline. Het wordt dus dweilen met
beide is hetgeen de overheid bespaard heeft
worden niet ingevoerd in de systemen van de
de kraan open als politici de ingeslagen weg
op de werking van politie, met alle gevolgen
Federale Politie omdat de regering de con-
verder zetten.
van dien. En er is niet alleen het tekort aan
tracten van ICT’ers niet tijdig kon verlengen,
wc-papier of kantoorbenodigdheden voor
omdat er geen budget was.
het politiepersoneel.
Nieuws Copernicus-procedure Heel wat personeelsleden van de federale politie ontvingen een gerechtsbrief via de post aangaande de Copernicus-procedure. Een aantal onder hen maakten zich hierover zorgen en overstelpten ons met vragen.
aanleg te Brussel in ons voordeel beslecht
De betrokken leden dienen niets te onder-
bij vonnis dd. 25.09.2012. De Belgische Staat
nemen, vermits onze advocaat hiervoor het
heeft thans hiertegen hoger beroep aange-
nodige zal doen. Op de inleidingszitting zal
tekend voor het Hof van Beroep te Brussel.
de vraag gesteld worden voor het bekomen
De leden die ingetekend hebben in deze
van een procedurekalender.
Hierbij wat meer duiding betreffende de
voormelde gerechtsbrief, van de tegenpar-
voormelde gerechtsbrief. Zoals u weet, werd
tij. Hieruit blijkt dat de procedure in graad
de Copernicus-procedure voor de federale
van hoger beroep zal worden ingeleid op
politiemensen voor de rechtbank van eerste
15.04.2013.
procedure zullen inmiddels een verzoekschrift tot hoger beroep hebben ontvangen,
Wij houden u verder op de hoogte.
18
bijzondere korpsen
Aanpassing
tweetaligheidstoelage Defensie Walter Van den Broeck
Talenkennis is vanzelfsprekend van het allerhoogste belang in een geglobaliseerde maatschappij.
Bestaande regelgeving
Een eerste stap in de goede richting
Het Koninklijk Besluit van 23 december
ACV-Openbare Diensten gaf tijdens het on-
1998 verleent een toelage voor tweetalig-
derhandelingscomité zijn akkoord over het
heid aan sommige militairen in werkelijke
Koninklijk Besluit dat de toekenningsvoor-
dienst. Om aanspraak te maken op deze
waarden aanpast. Hierdoor verdwijnt de
toelage moet men als officier grondige ken-
verplichting om te dienen in een eenheid
nis bezitten van Nederlands en Frans en
van gemengd taalstelsel of in een eentalige
als onderofficier of vrijwilliger blijk geven
eenheid van het andere taalstelsel. Vanaf
van de werkelijke kennis van deze talen.
het verschijnen van de wijziging in Het
Om recht te hebben op deze toelage moet
Staatsblad zal elke militair die slaagt in het
men dienst doen in ofwel een eenheid van
voor zijn categorie voorziene taalexamen,
gemengd taalstelsel ofwel in een eentalige
recht hebben op de toelage voor tweetalig-
eenheid van het andere taalstelsel. Daaren-
heid.
boven hebben de militairen die wezenlijke kennis bezitten van Duits en dienst doen
Toch enig scepticisme
in een Duitstalige eenheid, ook recht op de
Ondanks het feit dat elke militair die slaagt in
tweetaligheidspremie.
het taalexamen van de andere taal de toelage zal ontvangen, is het bedrag van deze toelage
Het bruto geïndexeerd maandbedrag van de premie bedraagt voor de officieren 39,87 euro (24,79 euro aan 100%) en voor de andere militairen 19,94 euro (12,40 euro aan 100%).
Belang van talenkennis Talenkennis is vanzelfsprekend van het allerhoogste belang in een geglobaliseerde maatschappij. Dat is binnen Defensie, met steeds meer internationale opdrachten in NATO-, UNO- of EU-verband, niet anders.
Waar bevinden zich onze militairen in opdracht?
19
bijzondere korpsen
niet van die grootte dat het motiveert om de
officierskader met taalkennis niveau 1 is de
De toegekende geïndexeerde brutobedra-
andere landstaal te leren. Deze toelage kan
toelage minimaal 358,85 euro (223,11 euro
gen bij Defensie van 39,87 euro voor de gron-
als motivatiebeleid dienen om meertalig te
aan 100%).
dige kennis bij officieren, evenals de 19,94 euro voor de wezenlijke kennis van het ander
worden, doch dient het dringend in overeenstemming gebracht te worden met de toe-
Ook de federale ambtenaar in het arrondis-
personeel zijn zeker niet in overeenstemming
lage die in andere overheidsdiensten aan hun
sement Brussel-Hoofdstad heeft recht op
met die van de andere overheidsdiensten.
personeel wordt toegekend.
een maandelijkse toelage, na het afleggen en slagen van een taaltest bij Selor. Het
Daarenboven bestaat er bij de politie ook een
Enkele voorbeelden:
bedrag van deze toelage hangt af van de
toelage voor meertaligheid. In het kader van
Bij het operationeel kader van de politie
moeilijkheidsgraad van de test. Bij het sla-
onze internationale opdrachten wordt van
in het Brussels Gewest ontvangt het hulp-
gen in de test gericht op de vaardigheid om
de militair meer en meer verwacht dat hij bo-
kader met taalk ennis niveau 4 een maan-
elementaire mondelinge boodschappen
venop het Frans ook nog het Engels beheerst,
delijkse geïndexeerde bruto toelage van
te begrijpen en te verstaan is al een bruto
en liefst ook nog enkele andere talen.
143,55 euro (89,25 euro aan 100%). Voor het
geïndexeerde toelage gekoppeld van 32,17
basiskader en middenkader met taalkennis
euro (20 euro aan 100%). Volgens de cate-
Europa op dezelfde lijn
niveau 2 bedraagt dit respectievelijk 215,32
gorie en de moeilijkheidsgraad kan deze
De Europese Commissie werkt samen met de
euro (133,87 euro aan 100%) en 287,08
toelage oplopen tot 176,92 euro (110 euro
regeringen van de EU-landen om:
euro (178,49 euro aan 100%) en voor het
aan 100%).
• alle burgers de kans te geven om al op jonge leeftijd naast hun moedertaal nog twee andere talen te leren • vriendelijkere samenlevingen te ontwikkelen, waar mensen, apart en als gemeenschap, met elkaar in dialoog gaan • meer nadruk te leggen op het belang van talen voor de kansen op de arbeidsmarkt en het concurrentievermogen. Deze doelstellingen zijn de ruggengraat van het meertaligheidsbeleid.
Defensie als voortrekker? ACV-Openbare Diensten blijft de overheid confronteren met bovenstaande realiteiten. De huidige aanpassing is een eerste stap in de goede richting. ACV-Openbare Diensten blijft bij de overheid aandringen om de toelage voor talenkennis verder uit te bouwen. Hierbij vragen we: • een forse verhoging van de tweetaligheidstoelage • de invoering van een meertaligheidstoelage Als motivatie zou dit tellen!
20
vervoer
Evaluatie beheersovereenkomst:
Wij betreuren dus dat enkel de negatieve elementen uit de evaluatie werden gehaald
nuancering vereist
Thomas Vael Eind vorig jaar werd er op vraag van minister Crevits voor de eerste keer uitgebreid gerapporteerd rond het al dan niet behalen van de doelstellingen uit de beheersovereenkomst 2011-2015. De Lijn presenteerde haar evaluatie van het uitvoeringsjaar 2012 al sneller in een ‘intern document’. Het document werd publiek gemaakt en de eerste (pers)reacties hadden het over een ‘slecht rapport’. Wij proberen hieronder één en ander te kaderen.
Vaststellingen: de kostendekkingsgraad (het
Belangrijkste nuances: deze evoluties zijn een
boven de minister wanneer ze stelt dat de
aandeel dat de reizigers zelf betalen) haalt net
logisch gevolg van de bijkomende besparing-
daling van de 5 miljoen ritten hoofdzakelijk
als vorig jaar geen 15%. Net als in 2011 daalt
soefening van 60 miljoen € in 2012. Hierbij
de gratis ritten betreft. Dit onder andere door
het aantal reizigers. Een daling van 0,92%,
verdwenen veel vroege-, late- en weekend-
verstrengde regelingen van een aantal gratis
goed voor een terugval van 549 miljoen naar
diensten, en ook de frequenties werden op
abonnementen. De betaalde reizigersritten
554 miljoen ritten. Er reden ook meer over-
bepaalde lijnen te zeer verlaagd. Wat betreft
stegen in 2012 zelfs met 8 miljoen. Als deze
volle trams en bussen en de commerciële
de commerciële snelheid verwijzen wij steeds
trend aanhoudt, zal ook de kostendekking
snelheid van trams in Antwerpen en Gent
weer naar de nood aan meer en betere doors-
meevolgen. ACV heeft in die zin ook kleur
bleef eveneens ver onder de doelstelling. Nog
tromingsmaatregelen.
bekend over bepaalde tariefmaatregelen. De veiligheid is er ook op vooruit gegaan: er wer-
een negatieve evolutie werd vastgesteld in de commerciële snelheid en de stiptheid. Een
Er staan ook enkele positieve elementen
den 5,83 ongevallen per 100 000 kilometer
wenssnelheid van 25 kilometer per uur wordt
in het rapport, die in de pers onderbelicht
vastgesteld, wat een afname is van 6,42% ten
enkel in West Vlaanderen gehaald. Het Vlaams
bleven. Er werden 16% meer controles op
opzichte van 2012.
gemiddelde gaat een derde langzamer.
zwartrijden uitgevoerd. Wij volgen daarenWij betreuren dus dat enkel de negatieve elementen uit de evaluatie werden gehaald, en verwijzen nogmaals naar het theoretisch karakter van bepaalde indicatoren. Enkel door genuanceerder naar de cijfers te kijken, kunnen de problemen stap voor stap aangepakt worden. Op basis van dit rapport luider roepen dat de geldkraan voor De Lijn nog verder dichtgedraaid moet worden, is fundamenteel oneerlijk. Een negatieve (perceptie) spiraal is het laatste wat ons stad- en streekvervoer en bij uitbreiding de algemene mobiliteit in Vlaanderen nu kan gebruiken.
21
vervoer
De Lijn
Cao-besprekingen zijn van start gegaan! Jan Coolbrandt Alhoewel er nog heel wat onduidelijkheid is over enerzijds de zero norm (bevriezing van de wedden en lonen gedurende de periode 2013-2014) van de federale regering, en anderzijds de beschikbare financiële enveloppe die De Lijn en het Vlaams gewest voorziet, is men op 28 maart jl. toch van start gegaan met de onderhandelingen.
Ons eisenbundel
Het recht op opleidingen blijft voor ons prioritair.
Laten wij het hier toch eerst eens hebben over
Wij zullen ook een belangrijk mobiliteitsluik
Tijdens de eerste bijeenkomst van het pari-
de eisenbundel die door het gemeenschap-
(zie ook cao 2011-2012) op tafel leggen. Op
tair comité werd van gedachten gewisseld,
pelijk vakbondsfront is ingediend. Het is voor
deze manier willen wij de zware vervoerskos-
zonder echt in te gaan op concrete voors-
ons vanzelfsprekend dat onze werkzekerheid
ten van onze werknemers compenseren. Het
tellen. Ook de werkgevers zullen een aantal
en onze verworven rechten gegarandeerd blij-
recht op opleidingen blijft voor ons prioritair.
vragen en eisen op tafel leggen. De Lijn wil werken rond volgende thema’s: kwalitatieve
ven. Wij stellen vast dat een aantal punten uit de cao 2011-2012 nog steeds niet zijn uitge-
Met betrekking tot de koopkracht zullen wij
maatregelen, welzijn en de harmonisering
voerd. Het betreft onder andere de werkkledij
inventief en creatief moeten zijn. Hoe we dit
van de loon- en arbeidsvoorwaarden. Het
in de technische diensten, het bericht toegang
luikje concreet gaan aanpakken is nog niet
betreft hier het fameuze Stehr-project. De
en promotie voor de weddetrekkenden… Hier
helemaal duidelijk aangezien de federale
Lijn hoopt hier de volgens haar hopeloze
moet dringend werk van worden gemaakt.
regering eerst nog, via KB, moet bepalen wat
wirwar van algemene en lokale afspraken
kan en niet kan. Hoe dan ook, via een verho-
rond loon- en arbeidsvoorwaardenbeleid te
Heel belangrijk wordt ook het luik ‘vrijwaring
ging van de dotatie Lijnwerk kunnen wij op
kunnen aanpakken. Uiteraard weten wij nog
en verbetering van de kwaliteit van de arbeid
een onrechtstreekse manier zorgen voor
niet wat De Lijn concreet op tafel zal leggen.
en de gehele loopbaan’. Uiteraard zullen wij
meer koopkracht. Ook de vraag om de vak-
Toch mag het nu reeds duidelijk zijn dat wij
het hier hebben over leeftijdsbewust perso-
bondspremie op te trekken naar 135 euro ligt
via deze cao-onderhandelingen niet zullen
neelsbeleid voor alle werknemers, over de uit-
in deze lijn.
aanvaarden dat wordt ingebroken in onze personeelsreglementering!
bouw van langere loopbanen, over een betere combinatie gezin en werk, over verlofregelin-
Tot slot zullen wij ook een aantal voorstellen
gen en over de ‘werkloosheid met bedrijfstoes-
formuleren met betrekking tot de financiering
lag’, voorheen ‘brugpensioen’ genaamd.
en de reglementering van het ‘kledijfonds’.
En nu?
onderhandelingen echt van start kunnen gaan.
tijden moeten de dagdagelijkse inspanningen
26 april eerstkomende zitten wij opnieuw
Laat ons duidelijk zijn: wij , vakbonden ,
kunnen worden gehonoreerd.
rond de tafel. Wij hopen op dat moment een
hebben de ambitie om een sociale program-
duidelijk zicht te hebben op de beschikbare
matie met inhoud af te sluiten! Wij zullen de lat
Voor een stand van zaken kan u ook steeds op
financiële enveloppe. Het is pas dan dat de
dus zeker niet te laag leggen. Ook in moeilijke
onze website terecht : www.acvdelijn.be
22
vervoer
Studiedag
stad- en streekvervoer ACV-Openbare Diensten organiseerde op 15 maart een studiedag rond de toekomstige uitdagingen in het stad-en streekvervoer. Het federaal Planbureau presenteerde de transportvooruitzichten voor België. Het panel bestond uit directieleden van de gewestelijke vervoersmaatschappijen . Hun standpunt werd met grote aandacht gevolgd en bevraagd. Na de middag verzamelden de deelnemers in drie workshops (De Lijn, SRWT-TEC en privé exploitanten, MIVB). De toekomstige opportuniteiten en risico’s voor werknemers en vakbond werden besproken. Na het succes van deze studiedag zijn wij ervan overtuigd dat we in de toekomst meer van deze overkoepelende initiatieven moeten organiseren. Openbaar vervoer stopt immers niet bij de gewestgrenzen.
Openbaar vervoer stopt immers niet bij de gewestgrenzen.
Autobus-Autocar
Cao-onderhandelingen 2013-2014 Terwijl de Cao-onderhandelingen bij De Lijn reeds van start zijn gegaan ( zie artikel De lijn) wordt volop werk gemaakt van een gemeenschappelijk eisenbundel van ACV en ABVV voor onze autobus- en autocarondernemingen. In de Nieuwe Tijd van mei zullen wij hier de nodige aandacht aan besteden. Raadpleeg onze website www.acvbuscar.be voor een laatste stand van zaken.
23
pensioenen
Gelijkstelling
loopbaanonderbreking voor werknemers
beperkt
Joris Lermytte Periodes waarin geen betaalde arbeid verricht wordt tellen voortaan minder mee bij de berekening van het werknemerspensioen. Het lang aangekondigde KB hierover is vorige maand verschenen. Ook de gelijkstelling van loopbaanonderbreking wordt beperkt.
Gelijkstellingen
• 1/2e loopbaanonderbreking: het basiskre-
De regering heeft haar tot doel gesteld men-
diet wordt aangevuld met twaalf maanden
sen meer en langer te laten werken. Ze houdt
in geval van kinderlast.
zich voor dat ze dit kan bereiken door be-
• Gedeeltelijke loopbaanonderbreking (1/2e,
paalde periodes, waarin geen betaalde arbeid
1/3e, 1/4e, 1/5e) na 55 jaar: volledige gelijk-
verricht wordt, niet langer of minder te laten
stelling op basis van een beperkt loon. De
meetellen bij de berekening van het pensi-
leeftijdsgrens wordt op 50 jaar gebracht
oen. De nieuwe regeling beperkt de gelijkstel-
bij 1/5e loopbaanonderbreking en een be-
ling van de derde periode van werkloosheid,
roepsloopbaan van 28 jaar.
brugpensioen en loopbaanonderbreking bij
• Loopbaanonderbreking na 60 jaar: één
de berekening van het werknemerspensioen.
jaar gelijkstelling op basis van een normaal
De aanpassingen maken deel uit van de pen-
loon in plaats van een beperkt loon (312
sioenhervorming.
De studiecommissie voor de vergrijzing berekende vorig jaar dat de nieuwe pensioenbonus zal zorgen voor 3% meer arme gepensioneerden.
dagen gelijkstelling). • Thematische loopbaanonderbreking (ou-
Twaalf maanden loopbaanonderbreking
derschapsverlof, verzorging ziek familielid
Loopbaanonderbreking kan worden gelijkge-
ling zonder verrekening op het basiskre-
steld bij de berekening van het werknemers-
diet.
en palliatief verlof ): onbeperkte gelijkstel-
pensioen wanneer een onderbrekingsuitke-
Nieuwe pensioenbonus en regeling toegelaten arbeid
naar werkgroep comité A
ring genoten werd. De gelijkstelling gebeurt
Toepassing
in principe op basis van het normaal loon,
De nieuwe regeling geldt voor de verrekening
maar voortaan is ook een gelijkstelling op
van periodes vanaf 1 januari 2012. Periodes
basis van het beperkt loon mogelijk. In dat
van loopbaanonderbreking waarvoor een
laatste geval kan de gelijkstelling op jaarbasis
aanvraag werd ingediend voor 28 november
Eind vorige maand werd onderhandeld
niet meer dan 22189,36 euro (huidige index)
2011 vallen buiten deze regeling. Ook zijn
met de overheid over de ontwerpen
bedragen. De nieuwe algemene regel voor
er uitzonderingen voor wie zich op de voor-
voor de nieuwe pensioenbonus (zie De
periodes vanaf 1 januari 2012 is dat de ge-
genoemde datum reeds in een vorm van
Nieuwe Tijd maart) en regeling toegela-
lijkstelling van loopbaanonderbreking wordt
loopbaanonderbreking bevond. Aangezien
ten arbeid (zie De Nieuwe Tijd februari).
beperkt tot een ‘basiskrediet’ van twaalf
het om aanpassingen in het werknemers-
Er werd overeengekomen dat de beide
maanden. Daarop zijn tal van uitzonderingen
stelsel gaat, is de regeling van toepassing op
ontwerpen zullen worden onderzocht in
voorzien:
de contractuelen in de overheidssector. De
een werkgroep. We houden u verder op
• 1/5e loopbaanonderbreking: het basiskre-
aanneembaarheid van verloven bij de bere-
de hoogte over de uitkomsten hiervan.
diet kan worden vervangen door vijf jaar
kening van de overheidspensioen werd eind
1/5e.
2011 reeds aangepast.
eenen e t t f f e eee h h V C V C voor ur.u. tA A e t H e H oontjjee voo t b n o o b
BRUGGE Maandag 15 april: Sint-Pieterskerklaan 58 (Sint-Pieters)– 11u-14u30 en 15u30-18u Dinsdag 16 april: AZ Sint-Jan AV
BRUGGE
Havenbedrijf Gent - John Kennedylaan 32 9042 Gent - 14u30-15u30 Donderdag 25 april: Stad Gent AC Portus - Keizer Karelstraat 1
Ruddershove 10 - 11u-18u
9000 Gent - 8u00-10u00 Woensdag 17 april: AZ Sint-Jan AVHavenbedrijf GentSISAL - John Kennedylaan 3216 Stad Gent - Sint-Salvaterstraat
Maandag 15 april: Sint-Pieterskerklaan Ruddershove 10 - 11u-18u 58
9000 Gent - 11u20-12u15 9042 Gent - 14u30-15u30 Donderdagen 1815u30-18u april: stadhuis Brugge (Sint-Pieters)– 11u-14u30 Stad25 Gent Brandweer - Roggestraat 70 Donderdag april: - 11u-14u30 en 15u30-18u 9000 Gent - 13u30-15u00 Dinsdag 16 april:Burg AZ 12 Sint-Jan AV Stad Gent AC Portus - Keizer Karelstraat 1 Vrijdag 19 april: AZ Sint-Jan AV Vrijdag 26 april: Ruddershove 10 - 11u-18u 9000 Gent - 8u00-10u00 Ruddershove 10 - 11u-18u
Woensdag 17 april: AZ Sint-Jan AV GENT Ruddershove 10 Maandag - 11u-18u22 april:
Digipolis - Bellevue 1 Donderdag 18 april: stadhuis Brugge 9000 - 8u30-9u30 Burg 12 - 11u-14u30 enLedeberg 15u30-18u
OCMW - Onderbergen 86
Stad Gent9000 SISAL - Sint-Salvaterstraat 16 Gent - 8u00-9u45 9000 Gent 11u20-12u15 AZ -Jan Palfijn - Koningin Fabiolalaan 57 Gent - 11u15-14u30 Stad Gent9000 Brandweer - Roggestraat 70 OOSTENDE 9000 Gent - 13u30-15u00
OCMW - Walstraat 1 - 9050 Gentbrugge
Vrijdag 19 april: AZ Sint-Jan AV 10u45-12u30
Maandag 13 mei:
Vrijdag 26 april:
Stadhuis - 9u00-10u00
Ruddershove 10 Stad - 11u-18u Gent & Prov. OVL - Gent Zuid OCMW - Onderbergen 86 GENT
Parking toren sociaal huis - 12u00-15u00
Woodrow Wilsonplein 1 - 13u50-15u30 9000 Gent - 8u00-9u45 Dinsdag 14 mei:
Dinsdag 23 april: Maandag 22 april:
OCMW Digipolis - Bellevue 1 - Jubileumlaan 217 9000 Gent - 8u00-9u45
Brandweer - 9u30-10u30 AZ Jan Palfijn - Koningin Fabiolalaan 57 Groendienst serres - 12u00-12u30 9000 Gent - 11u15-14u30
Woensdag 15 mei: OOSTENDE AZ Jan Palfijn - Henri Dunantlaan 217 WZC Lacourt - 12u00-14u00
9000 Ledeberg - 8u30-9u30
OCMW - Walstraat 1 - 9050 Gentbrugge 9000 Gent - 11u00-15u00 10u45-12u30
MaandagDonderdag 13 mei: 16 mei:
Stadhuis Binnenkoer - 9u00-10u00 politie - 9u00-10u00 Stad Gent - Henri Farmanstraat 30 Parking toren Stad Gent & Prov. OVL - Gent Zuid Werkhuizen - 12u00-12u30 sociaal huis - 12u00-15u00 Woensdag 24 april:
9000 Gent - 8u00-9u30 Woodrow Wilsonplein 1 - 13u50-15u30
OCMW - Antwerpsesteenweg 776
Dinsdag 23 april:
Dinsdag Vrijdag 14 mei:17 mei:
Openbaar domein - Regio-West
Brandweer - 9u30-10u30
9040 Sint-Amandsberg - 11u00-13u00
12u00-12u30
OCMW - Jubileumlaan 217
Groendienst serres - 12u00-12u30
9000 Gent - 8u00-9u45
Woensdag 15 mei:
AZ Jan Palfijn - Henri Dunantlaan 217
WZC Lacourt - 12u00-14u00
Letterlijk, en figuurlijk. Daarom komen we binnenkort door Brugge, Gent en Oostende met een koffiecaravan, waar u kan en genieten van een heerlijk komen Letterlijk, figuurlijk. Daarom kopje espresso, latte of cappuccino. we binnenkort door Brugge, Gent En een goed gesprek.
en Oostende met een koffiecaravan, waar u kan genieten van een heerlijk Ga ook espresso, zeker eens kijken kopje latteopof cappuccino. wezijnervooranderen.be! En een goed Op de site maaktgesprek. u namelijk ook kans op één van onze 10 mooie espressomachines.
Ga ook zeker eens kijken op wezijnervooranderen.be! Op de site maakt u namelijk ook kans op één van onze 10 mooie espressomachines.
