Met Tilburgse Taol-katern Interview Boef en de Gelogeerde Aap. Arbeid als uitje. Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Met Tilburgse Taol-katern Interview Boef en de Gelogeerde Aap

Arbeid als uitje

Onafhankelijk magazine van Tilburg University

no. 03 26 september 2013

02. En passant

De docent stimuleert hen, hij daagt hen uit, hij treitert en pest de studenten

Column

Nieuw onderwijsconcept Er is al van alles geprobeerd om studenten tijdens de colleges een actievere houding te laten aannemen. Stemkastjes, presentielijsten, bonuspunten, strafpunten, taartpunten – noem maar op. Tot een grotere activiteit heeft dit allemaal niet geleid, behalve bij de voortzwoegende docenten. Toch geven de leden van mijn vakgroep de moed niet op. Zo geven wij sinds enige tijd zogenaamde dialoogcolleges. Bij een dialoogcollege gaat de docent een dialoog aan met zijn studenten, hij stimuleert hen, hij daagt hen uit, hij treitert en pest de studenten net zo lang tot zij zich huilend gewonnen geven en wat woorden stamelen in een onduidelijk zinsverband. De studenten zullen hier echter lang niet altijd van gediend zijn. Medisch onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat het veelvuldig houden van dialogen met docenten, tot stress kan leiden en maag- en darmstoornissen tot gevolg kan hebben. Vandaar dat onze vakgroep – in alle stilte – bezig is met het ontwikkelen van een alternatief onderwijsconcept. Namelijk

zwijgcolleges. Tijdens een zwijgcollege geeft een vriendelijk glimlachende docent een powerpoint presentatie. Zonder iets te zeggen presenteert hij de ene slide na de andere. Ook mededelingen als “en dan is het nu tijd voor de koffie” worden op slide gezet. De studenten kijken zwijgend naar de slides, maken aantekeningen, denken na, laten de stof op zich inwerken, of zij maken een mooie tekening. Bij deze werkvorm kunnen er ook beroemde buitenlandse professoren worden uitgenodigd, bijvoorbeeld uit China, Peru of Limburg, die probleemloos gastcolleges kunnen verzorgen. Dit zijn dan gastzwijgers. De historische sectie van mijn vakgroep zal binnenkort een pilot van deze nieuwe onderwijsvorm presenteren. Over de betekenis voor de staatsvorming en de landspolitiek van Willem de Zwijger. Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op UniversOnline.

Tips? Mail de redactie: [email protected]. Tweeten kan ook: twitter.com/ universtweet.

Univers 26 september 2013

Verhuizen & vergaderen In de commissievergadering CFI werd een voorstel besproken over de toekomstige verhuisbewegingen op de universiteit. Ger van de Sangen van de rechtenfaculteit merkte op dat ze nu wel het voorstel bespraken, maar dat de verhuisbakken toch echt al in de kamers stonden. De werkelijkheid haalt de medezeggenschap soms in. Bier & festen File in de gang op de tweede verdieping van de Esplanade. Om twaalf uur op 17 september startte daar de verkoop van kaartjes voor de Oktoberfesten in München. Om kwart voor twaalf stonden er al zoveel studenten in de rij, dat de trip uitverkocht was. Op 28 september vertrekken de studenten naar Beieren om daar te genieten van de Duitse lederhosen, gezelligheid en natuurlijk het bier.

STADS

(Advertentie)

CAFE

de

SPAARBANK

(winnende team drinkt gratis)

Inhoudsopgave .03 Colofon

08.

Adres Postbus 90153 5000 LE Tilburg [email protected] www.universonline.nl Basisontwerp Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven Cover Jeroen de Leijer Druk PrismaPrint Advertenties [email protected] Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 4 verschijnt op 24 oktober 2013 Redactieraad Annemarie Hinten (voorzitter), Jasper Haenen, Marcel Zeelenberg, Antony Pemberton, Jos Straathof (Walther Verhoeven, adviseur) Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Erik-Jan Broers, Dolph Cantrijn, Dieter van den Bergh, Gerrie van Dooren, Adrian van den Eerenbeemt, Paul Geerts, Luuk Koelman, Sonia Kolasinska, Sylvia Kuijsten, Jeroen de Leijer, Iris Scherphof, Bart Smout, Mathijs Sukel, Malini Witlox, Rik Wassens, Marten van de Wier, Madelon Verwijmeren, Zoë-Amber Wolters.

11.

18.

Mathijs Sukel, coauteur van Mijn Toekomst Werkt (pagina 12 -13)

Als bladcoördinator ben je vooral bezig met het uitzetten van verhalen en foto’s, het redigeren van teksten en bedenken van nieuwe onderwerpen voor het magazine. Aan zelf schrijven kom je maar weinig toe. Dat is best jammer soms. Daarom was het voor mij extra leuk om samen met een collega in Mijn Toekomst Werkt te duiken, het arbeidspretpark waarmee de universiteit uitpakte tijdens de opening van het academisch jaar. Een interessante casus om te volgen en over te schrijven, en hopelijk ook om over te lezen.

08.

Passion, Fear & Faith

14.

Nieuw: het TiU-panel

04. Buzz

Oer-Tilburgers voelen ze zich. Tom uit Centrum-

Deze maand startte TiU met een proef om de bibli-

06. Pics

West, Thomas uit Tilburg-Noord. Samen vormen

otheek tot middernacht open te houden. Symbool-

08. Passion, fear & faith

ze hiphop-act Boef en de Gelogeerde aap. Een

politiek of een effectieve maatregel? Het TiU-panel

verhaal over vriendschap, profiteren van het vrij-

geeft haar mening in deze nieuwe rubriek.

11. Staff

gezellenbestaan en de angst om stil te vallen. 12.

Mijn Toekomst Werkt

20.

A Nicaraguan mother’s strength

Ivania Brooks gazes into the camera, smiling

12. Coverstory 15. Univers 50 16. Lifestyle

Attracties als het Spookhuis van de Mislukte Car-

broadly. She poses provocatively, a fellow prosti-

18. Opinion

rière en Gevaarlijke Vrouwen: hoe serieus is Mijn

tute stands in the background for Photographer

19. Science & school

Toekomst Werkt, het arbeidspretpark waarmee

Piet den Blanken. The photo exhibition ‘Mummy is

20. International

TiU groot uitpakte tijdens de opening van het

sick’ can be seen in the Cobbenhagen building.

23. What's in the world

academisch jaar?

24. Tilburgse Toal


04. Buzz

coördinatie Malini Witlox

Knipoog

;)

Vogeltjesbuurt ziet ze vliegen

Nieuws

Wetenschappelijk wangedrag bij VU De Vrije Universiteit van Amsterdam heeft zijn eigen Diederik Stapel, zo werd maandag 23 september bekend. Mart Bax, gepensioneerd hoogleraar politieke antropologie aan de VU, verzon in een periode van vijftien jaar minstens 64 publicaties, recyclede er 92 en loog over zijn CV.

De fraude wordt beschreven in een onderzoeksrapport van de commissie Baud. Twee kwesties staan daarin centraal: een onderzoek in Brabant (1974-1989) van Bax naar het verbranden van een kerk en het vernederen van heiligen door religieuze spanningen. De commissie oordeelt “dat de empirische onderbouwing van het onderzoek van Bax in Brabant zowel misleidend, slordig als ethisch discutabel is”. Het andere discutabele onderzoek (Bosnië en Herzegovina, tussen 1984 en 2002) ging over een door Bax gesuggereerde kleine oorlog in de stad Medjugorje. Door een reeks Mariaverschijningen werd het dorp een populair pelgrimsoord. Dit zou hebben geleid tot spanningen en een vendetta die volgens Bax aan 140 mensen het leven kostte. Door (te veel) personen en plaatsen onherkenbaar te maken, is het volgens de commissie onmogelijk om bepaalde beweringen hierover te verifiëren. Tevens bestaat er grote twijfel over door Bax geciteerde bronnen. Daar komt bij dat Bax zijn archief in 2002 naar eigen zeggen heeft opgeheven. Naast deze twee onderzoeken deed de oud-wetenschapper ook aan zelfplagiaat, ofwel het recyclen van artikelen, volgens de commissie. De fraudezaak begon in 2002 al te borrelen, maar ontplofte pas toen Frank van Kolfschooten in zijn boek ‘Ontspoorde Wetenschap’ uit 2012 een hoofdstuk besteedde aan de praktijken van Bax. Toch wachtte de VU nog tot maart van dit jaar met het aanstellen van de commissie Baud. Ondanks de gevonden misstanden overweegt de VU overweegt geen gerechtelijke stappen ‘omdat de betrokkene al geruime tijd uit dienst van de VU is (sinds 2002)’.

Geld dat op straat ligt, waar vind je dat nog? Nou, in de Tilburgse Vogeltjesbuurt. Het regende maandag 9 september zomaar ineens dollarbiljetten in de buurt. Dollars, dollars, duizenden dollars. Bij de sloop van huizen in de Merelstraat en Lijsterstraat werd een verborgen en blijkbaar vergeten bewaarplaats van het kapitaaltje aangeboord. Het geld zat tussen het puin dat via een sloopband werd afgevoerd en de wind deed de rest. Gelukkig waren er in minder dan geen tijd buurtbewoners paraat om het zwerfgeld op te ruimen. Milieubewust als ze zijn, wisten ze natuurlijk dat oud papier niet tussen het bouwen sloopafval hoort. Hoogstpersoonlijk zorgden ze voor een deugdelijke afvalscheiding. Naar verluidt zijn er tot diep in de nacht attente buurtgenoten actief geweest om zelfs de laatste snipper dollarpapier op te ruimen. Om hoeveel geld het uiteindelijk ging, is niet bekend. Tot op heden heeft niemand zich gemeld met gevonden dollars. Dat dan weer in tegenstelling tot een klant bij boekhandel Polare (voorheen Gianotten) die in een tweedehands boek een envelopje met geld vond. Nu ging het om honderden kronen, uit Tsjechoslowakije. De vinder vond het belangrijk dat het geld weer teruggaat naar de oorspronkelijke eigenaar van het boek en leverde het in bij de winkelbalie. Zelf houden? Nee, geen sprake van. Maar vooruit, die dikke duizend kronen zijn dan ook op z’n best een paar euro waard. Polare laat nog weten dat iedereen van harte welkom is om te zoeken naar meer geldenvelopjes in tweedehands boeken. Wat je vindt, mag je houden, zegt Polare. De Vogeltjesbuurt kan niet anders dan het daar hartgrondig mee eens zijn.

Soms is de weg vinden op een nieuwe plek erg lastig. Hoe goed is de weg op onze campus te vinden? Ik loop hier al lang rond, maar vind het nog steeds een doolhof (41%, 82 stemmen)

Ik kan het als eerstejaars echt niet vinden (6%, 12 stemmen)

(Advertentie)

Ik word helemaal gek van al die eerstejaars die me de weg vragen (14%, 27 stemmen)

De bewegwijzering is prima (39%, 78 stemmen)

Totaal aantal stemmen: 199

Inner Circle Cursus “Ontspannen Zijn”, voor studenten. Sessies (vergoeding zorgverzekeraars) o.m.: Zelfcoaching voor studenten: gesprek, Shiatsu-massage & therapie, ontspanning en meditatie. Studentenkortingen. Praktijk vlakbij Universiteit. Also English spoken. Margo Didden Jozef van der Grintenstraat 12 5042NJ Tilburg Tel: 013 4634421 [email protected] www.innercircle-holistic.com

Daan Keij (21), bachelor Filosofie “In het begin vond ik het echt een ramp, maar dat kwam ook omdat ik zelf nogal snel in de war raakte van alle nieuwe indrukken. Maar er mogen van mij meer volledige plattegronden op de campus staan. Bij elk gebouw één zou wel handig zijn.”

Miriam Huiver (21) premaster rechtsgeleerdheid. “Ik gebruik de plattegrond van de app van de universiteit. Buiten kan ik de weg wel aardig vinden, maar binnen lukt het nog niet. Ik ga gewoon vroeg weg, dan kan ik een rondje lopen. Wel had ik van tevoren gedacht dat ik echt zou verdwalen, maar dat is nog niet gebeurd.”

Ga naar UniversOnline en stem op onze nieuwe poll.

Wijziging collegegeld schakeljaar

UniversOnline Univers 26 september 2013

Alle studenten in een schakeljaar – studenten die een bachelordiploma hebben behaald dat niet naadloos aansluit op een mastertrack – betalen sinds 1 september een vergoeding in plaats van collegegeld. Dit jaar kunnen studenten deze vergoeding gespreid betalen.

TiSEM wil scholieren beter klaarstomen

Een belangrijk punt op de TiSEMagenda is het initiatief ‘Econasium’. Hierbij worden VWO leerlingen ter voorbereiding op een universitaire loopbaan de basisbeginselen van wetenschappelijk onderzoek bijgebracht. Met het voorstel beoogt TiU aankomende studenten een bewustere studiekeuze te laten maken.

Geldautomaat Prisma building verdwijnt

Even snel wat geld pinnen bij de automaat in het Prisma building? Sinds maandag 23 september is dat niet meer mogelijk. De geldautomaat en het oplaadpunt voor de chipknip zullen dan buiten werking worden gesteld, dat meldt Facility Services.

Buzz .05

Wat is er nou aantrekkelijk aan een paar harige stelten?

ff bellen

met Patricia van der Kammen Oud TiU-medewerkster Patricia van der Kammen is Europarlementariër namens de PVV en Statenlid in de provincie Noord-Brabant. Ze kan na haar tijd in Brussel weer aan de slag bij de universiteit dankzij de terugkeerregeling. Even bijpraten. U bent Europarlementariër en Statenlid, is het een beetje bij te benen? “Mijn werkweek begint vaak zondagavond. Dan reis ik naar Brussel waar ik een appartement huur. Het werk in de EU heeft een eigen ritme, maar geen dag is hetzelfde. Je hebt weken met commissievergaderingen en ‘groene’ weken – bestemd voor werkbezoeken of activiteiten in het thuisland. En er zijn de weken in Straatsburg met debatten en stemmingen. Tussendoor lees en bespreek ik dossiers, heb ik fractieoverleg, volg ik het nieuws, handel ik mail af en spreek ik met belangenbehartigers. Soms ben ik een dag in Den Haag. Donderdagavond ga

ik terug naar Tilburg voor mijn werk als Statenlid. In het weekend ben ik niet klaar: ik maak weken van zeker 60 uur.” De PVV is tegen verdere Europese integratie. Hoe ziet u de EU het liefst? “Afschaffen die handel! Een ideale EU is geen unie, maar een economisch samenwerkingsverband. We moeten zeker samenwerken, maar daar is geen federale superstaat voor nodig die alle wetgeving bepaalt. Landen moeten soevereine staten zijn. Het niveau van de unie is zo sterk als de zwakste schakel. Een interne markt werkt alleen als iedereen ongeveer op het gelijke niveau zit. Dat is niet het geval. Het gevolg is dat mensen van de Nederlandse arbeidsmarkt worden weggeconcurreerd.”

Proost

Geld moet scoren

Column

Kuitenfest Mijn brein is niet gemaakt voor nuttige informatie denk ik wel eens. Dan probeer ik te studeren voor een belangrijk vak, blijven alleen de onnuttige feitjes hangen. Kennis vergaren? Ho maar! Gelukkig blijk ik daarin niet de enige te zijn. Neem nou een tijdje terug: zit je te lunchen met collega’s, pratend over het Oktoberfest dat er weer aan zit te komen en alle drukte daaromheen. Komt er opeens iemand met een pareltje, een opmerking die het hele gesprek om weet te gooien. “Wisten jullie dat de lederhosen die ze tijdens het zuipfestijn dragen bedoeld zijn om de kuiten te accentueren? Jaja, kuiten zijn namelijk een sekssymbool!” rollen de woorden over de tafel. BAM! Zit je daar met vier man en ogen als schoteltjes te staren in volledige verbazing. Ik kan er met mijn verstand niet bij. Wat is er nou aantrekkelijk aan een paar harige stelten gestoken in een lachwekkend leren pakje? Nee, ik word toch echt niet opgewonden van kuiten, zal ik eerlijk bekennen. Mijn kwijlmomentjes over Ian Somerhalder focussen meer op magnetische aantrekkingskracht van prachtige ogen (en een strak kontje gehuld in een goeie jeans). Geen kuiten. Misschien moet ik er meer voor openstaan. Misschien moet ik zomers maar eens minder tijd besteden aan het uitlachen van kerels die hun melkflessen showen in foute korte broeken en meer aan het bewonderen van die geile kuitspieren. Het zou zomaar kunnen dat je die smaak moet ontwikkelen, wie weet. Mannen, laat ons maar eens zien hoe sexy die kuitspieren kunnen zien, trek allemaal een korte broek aan en show us what you got! Zoë-Amber Wolters (23) is student Communicatie. Haar blogs zijn te lezen op UniversOnline.

Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet; het academische wereldje zit er vol mee. Univers licht er de mooiste uit.

Een kaartje is gebruikelijk bij een verjaardag, maar voor de honderdste mag het blijkbaar iets meer zijn. Tenminste volgens economen Jan van Ours en Martin van Tuijl. Voor de honderdste verjaardag van voetbalclub PSV volstaan zij niet met felicitatie, maar publiceren ze een heel artikel over de club. Over spitsen, hun productiviteit en waarde, speciaal als het gaat om die van de Eindhovense voetbalvereniging. En wat blijkt uit het onderzoek van de Tilburgse economen? Een goede spits mag wat kosten voor de Eindhovenaren, want in de praktijk betaalt zich dat uit in doelpunten.

Stiltecentrum Zwijsen wordt verbouwd

Het stiltegebouw Zwijsen gaat verbouwd worden. Aan de buitenkant verandert niets, maar het gebouw wordt van binnen veranderd zodat de drie functies - ontmoeting, individueel gebed en bezinning - van het Zwijsengebouw makkelijker samen kunnen gaan. De verbouwing start maart 2014. Tot zover het oude nieuws. Elke dag vers nieuws? Ga naar UniversOnline!

RT @AnoukdeR Hadden maar meer mensen het economisch inzicht van dhr. @ SCWEijffinger. @SCWEijffinger op 16 september

Tweets

Univers zoekt nog een studentcolumnist voor deze wisselcolumn. Interesse? Mail naar [email protected]

Weer lekker kou lijden in de bieb van de #uvt. Alles voor de scriptie! @corineboonman op 7 september

De vraag in gebouw Dante van dit moment: Waar zijn alle stoelen gebleven...? #uvt #TiU

Al vijf studenten aan de balie gehad die verdwaald waren. Snap ik ook wel hier in het Prismagebouw ;-) #doolhof #UvT

@kvonharenberg op 10 september

@1986Marieke op 16 september


06. Pics

fotografie Dolph Cantrijn


Pics .07

Drukte, dringen & draaideur Een nieuw collegejaar en een hele nieuwe lichting studenten. En dat zullen we weten ook. Zeker op knelpunten als de ingang van Goossens rond collegetijden. Daar staan geregeld lange wachtrijen. Sommige dagen

draait de draaideur in het Goossens building meer rondjes dan het reuzenrad (Tilburgs: hooggaatie) op de Tilburgse kermis. Gelukkig is de jongeman op de voorgrond niet al te claustofobisch aangelegd.



Iets in het Tilburgs zeggen is soms nog lekkerder


Passion, fear & faith .09

Onze grote angst is dat we stilvallen

tekst Dieter van den Bergh fotografie Dolph Cantrijn

Boef en de Gelogeerde Aap dropte begin dit jaar haar derde langspeler in een uitverkocht 013. Het ambitieuze hiphopduo is nu in rustiger vaarwater belandt. Tijd voor overdenkingen in lastige tijden.

“Z

e zijn sowieso de opvallendste naam in de popscene, kenners voorspellen dat dit hún jaar gaat worden”. Zo kondigde Matthijs van Nieuwkerk begin 2011 Boef en de Gelogeerde Aap aan in DWDD. Het voorspelde topjaar kwám uit. “We hebben het allemaal over ons heen laten komen”, zegt Thomas Waterreus (27), ruim twee jaar later in hun studio aan de Tilburgse Hoefstraat. Rapper/dichter Thomas is De Aap, en de prater. State of mind: hiphop. Baardje, ketting, zwarte ‘tunnel of plug’-oorbel, Stussyshirt, Asics-sneakers, Brixton-pet, Minimum-broek. Kompaan Tom Maas (27), producer/dj Boef, schuift ook aan. De bescheiden dromer, ook op het podium op de achtergrond. State of mind: hiphop. Onder zijn halflange haren draagt hij een rood shirt met de tekst ‘De Verfkampioen’. Zijn broek zit onder de verfvlekken. Huh, de nieuwste hiphoplook? Nou nee, dat zit zo: idealiter zouden de twee Tilburgers fulltime bezig zijn met muziek, maar God straft wie hiphopper in Holland wil zijn. Dus beunt Thomas er bij in een sneakerzaak en Tom in een verfwinkel. “In 2011 konden we leven van de muziek”, zegt Tom. “Nu is dat even lastiger. Maar als er minder optredens zijn, kan ik altijd bij de verfwinkel terecht. Ideaal.” Oer-Tilburgers voelen ze zich. Tom uit Centrum-West, Thomas uit de Bach-flat in Tilburg-Noord. Twee totaal verschillende persoonlijkheden, maar al jaren hechte vrienden én zakenpartners. Laatst hadden ze voor het eerst knallende ruzie. Thomas: “Zegt wel iets over onze vriendschap.” Het begon op een studentenkamertje aan de Korvelseweg. Of eigenlijk daarvoor nog. Tom: “We leerden elkaar kennen in een ander rapgroepje, Robust. We hebben er nog een cd’tje van, draaien we af en toe nog als we gedronken hebben. Zat nog totaal geen levenswijsheid in.” Thomas: “We waren zeventien en oefenden op een zolderkamertje in de Reeshof. Ook rapper Timmietex was erbij. Ik luisterde naar de Wu-Tang Clan, maar hij liet me Nederlandse liedjes van hem horen. Dat kan en wil ík ook, dacht ik.” Tom en Thomas bleken op hetzelfde level te zitten en gingen - met de Rockacademie als springplank - samen verder. “We wilden het echt over een compleet andere boeg gooien.” Dat werd een intelligente en originele Nederlandstalige mix van hiphop, minimalistische electro en dubstep, onder invloed van acts als Opgezwolle, Extince, DuvelDuvel en The Opposites. Na het debuut Vind ons (2009) verscheen Wij zijn (2011) en Niet Hier (2013). Inderdaad: Vind Ons Wij Zijn Niet Hier.

Daar is over nagedacht, net als al jullie teksten. Thomas: “Zeker. Ik hou erg van spelen met taal. Speel met de betekenis van woorden. Het moet lekker klinken in rare woordcombinaties. Dat het een soort poëzie wordt. Mijn teksten hebben met mijn mindstate te maken, hoe ik tegen de dingen aankijk. Iedereen interpreteert die anders, dat is mooi.” Tom: “Het zijn vage, associatieve teksten die toch ergens over gaan. We maken geen stoere straatrap over geld, wagens en chicks. We willen ook iets vertellen.” Thomas: “Al hebben we wel één keer chicks in een clip gehad.” Tom: “Zeiden ze: ‘die chicks, da’s toch helemaal niks voor jullie?’ Maar wij wilden ook gewoon een keer chicks.” Thomas: “Ja, van die close-ups van de tieten. Ook wel ’ns lekker.”

Thomas Waterreus en Tom Maas (allebei geboren in Tilburg in 1986) vormen het Nederlandstalige hiphopduo Boef en de Gelogeerde Aap. Het duo won in 2010 de Publieksprijs bij de Grote Prijs van Nederland en Boef de Beste Muzikantprijs. De groep maakte drie platen, de laatste twee haal-

den de album Top 50. Thomas - die nog even Communicatiewetenschappen studeerde in Tilburg - studeerde onlangs af aan de Rockacademie en geeft nu zelf af en toe les. Tom maakte die opleiding niet af.

Zien? Boef en de Gelogeerde Aap treden op tijdens Alumni Fest van Rockacademie. Donderdag 26 september om 21.45 uur 013, Kleine Zaal, gratis

Tilburg komt veel langs in jullie teksten, ook het dialect. Zoals in Niks: Gij wit hillemól niks. Zetten jullie het accent extra aan? Thomas: “Nee hoor, zo praten we. Iets in het Tilburgs zeggen is soms nog lekkerder.” Tom: “We schamen ons niet voor onze zachte g, zijn oer-trotse Tilburgers.” Thomas: “Iemand als Extince (de Oosterhoutse grondlegger van de Nederhop - red.) heeft superbelangrijk werk verricht. Toen ik hem hoorde, vond ik die zachte g meteen cool. Zo trots ook dat-ie klonk.” Tom: “Toch moeten we ons nog vaak bewijzen, omdat we niet uit de Randstad komen. We zijn niet daar waar het gebeurt, in Amsterdam, Hilversum.” De crème de la crème van die scene doet wel mee op jullie cd. Jullie horen er bij. Thomas: “Zeker, we krijgen veel respect uit die hoek. We hebben met De Jeugd van Tegenwoordig bijvoorbeeld veel gemeen qua mindstate. Fok it wat er bestaat, wij doen gewoon wat wij willen.” Die gasten kunnen niet anoniem over straat. Hebben jullie daar ook last van? Tom: “Vanaf 2011 werden wij ook herkend op straat, zeker in Tilburg. Had ik best wel last van, ja. Verwarrend als iemand je groet die je helemaal niet kent. Ik wist niet hoe ik moest reageren.” Thomas: “Sta je in de Cul of 013 een biertje te drinken, komen er allemaal gasten op je af. Dan kun je niet echt meer chillen met je vrienden. Op familiefeestjes gaat het er ook altijd over. Je bent het middelpunt, maar dat wil je helemaal niet. Mijn broer is net zo belangrijk, die is nota bene afgestudeerd filosoof!”

www.boefendegelogeerdeaap.nl



Tom Maas (rechts, Boef) en Thomas Waterreus (De Aap)

Ik heb me na Lowlands vorig jaar een week opgesloten in mijn kamer En de meisjes? Ik bedoel, twee knappe gasten, over aandacht vast niet te klagen? Tom: “Klopt. Ik heb daar wel van geprofiteerd in mijn vrijgezellentijd. Maar dat is ook niet alles hoor.” Thomas: “Ik heb al vier jaar een vriendin, maar heb het er best lastig mee gehad. ‘Weet je’, zeiden we tegen elkaar, ‘laten we het gewoon uitmaken met onze vriendinnen, als we hier niet van profiteren krijgen we spijt’. Het is wel raar hoor: ze denken dat ze je kennen. ‘Je bent focking leuk, ben keiverliefd op jou’, zeggen ze, maar ze weten niet eens wie Thomas Waterreus is. Ik heb focking kut-eigenschappen hoor! Ik ging er soms teveel in mee, daarom is het twee keer even uitgeweest met mijn vriendin. Toen heb ik besloten: het is leuk, maar nou kappen.” Vier weken. Zo lang zijn Tom en Thomas al gestopt met roken, of beter gezegd met blowen. Na de vakantie vond Tom het welletjes. En Thomas ook. “Ik heb vanaf mijn achttiende redelijk doorgeblowd. In de hiphopscene rookt negentig procent. We hebben werk onder invloed geschreven, het gaf soms best een creatieve boost. Maar we deden het steeds vaker en het ging juist remmend werken.” Tom knikt bevestigend: “We deden het met plezier, maar het werd een gewoonte: studio in, jointje roken. Het leverde niks meer op.” Ome Slome uit jullie bekende, recente single blowt nog op z’n vijftigste Thomas: “Sneu, want hij doet er niks mee. Het is een treurig figuur. Alleen omdat-ie geld heeft, heeft-ie vrienden, want als-ie al zijn geld verliest houdt-ie niemand over. Een mix van mensen om me heen. Stukje van mezelf, m’n vader, een oom en anderen. Een angstbeeld, ja.” Over angst gesproken: is het nummer Pleinvrees autobiografisch?‘De kippen zonder kanis in de bovenkamer/zet-


ten het gif in de organen/grif om in orkanen/van verschrikking in de aderen’. Thomas: “Zeker. Over het angstgevoel na een weekend feesten. Op de maandag gaat het nog wel, maar de dinsdag... Noemen ze niet voor niets Suicide Tuesday. Ik heb me na Lowlands vorig jaar een week opgesloten in mijn kamer, voelde me echt focking kut.” In februari bij jullie cd-presentatie stonden jullie in een uitverkochte Grote Zaal van 013, nu is jullie agenda nog behoorlijk leeg. Is dat beangstigend? Thomas: “Ja, van die optredens moeten we het juist hebben, cd’s zijn onze visitekaartjes. We staan gewoon niet op het level waar we hadden willen staan, daar moeten we cool mee zijn. In 2011, begin 2012 waren we verwend, dachten: ‘zo gaat dat dus’. We hoorden bij de Top 3. Nu zijn we een goede middenmoter.” Tom: “We hebben altijd gezegd: geen concessies. Maar de muziek is te moeilijk, daarom krijgen we weinig airplay.” Thomas: “We hebben het maximale uit deze muziek gehaald. Een top-album gemaakt met Niet Hier, op Sziget gestaan, Best Kept Secret, Lowlands, voorprogramma Wu-Tang Clan. Als we in de VS waren geboren, deze underground gemaakt hadden, dan waren we groot geweest. Ons vertrouwen in de toekomst heeft wel een knauwtje gekregen, ja. Het zijn lastige tijden, onze grote angst is dat we helemaal stil vallen. Dat we niet meer in staat zijn om content te creëren, in clips, mini-docu’s of tracks. Sinds een paar maanden zijn we bezig met een zoektocht. We gaan toch een poging wagen iets toegankelijkere shit te maken, maar wel met de typische Boef & Aap-sound. The Opposites zijn wat dat betreft een voorbeeld. Doen al jaren hun eigen ding, hebben zich nooit aangepast, maar zijn toch booming.” Tom: “Als wij nu op die festivals zouden spelen waar zij staan, tussen Jan Smit enzo, dan wordt er met bier naar ons gegooid, zeker weten. We zijn te ingewikkeld: ‘waar hebben die mannen het in godsnaam over?’”

Politiek .11

tekst: Rik Wassens illustratie: Adrian van den Eerenbeemt

Gezocht: voorzitter Uraad Crisis in medezeggenschapsland. De Universiteitsraad – het hoogste medezeggenschapsorgaan op universitair niveau – zit al vier maanden zonder voorzitter. De raad teert op de welwillendheid van de gepensioneerde oud-voorzitter Dick Akerboom. Maar de doorgewinterde vergaderveteraan hangt na jaren trouwe dienst de mantel der medezeggenschap aan de wilgen en wil als voorzitter afgelost worden. Wie volgt er in zijn imposante voetsporen?

onderzoekers zijn hun vertegenwoordiging kwijt: en dat terwijl medezeggenschap juist nu zo belangrijk is. Wie dient het College van Bestuur van repliek als het strategisch plan er dadelijk is? Wie springt er in de bres voor de banen die door ‘social innovation’, ‘synergie’ en bezuinigen verloren dreigen te gaan? Wie roept er ‘Ho!’ wanneer de universiteit ontaardt in een diplomafabriek? Wie is de rots in de branding, de papieren tijger, de ridder op het witte paard der medezeggenschap?

Medezeggenschap zonder voorzitter is als Balkende zonder bril, als een leeuw zonder weelderige manen, als Bassie zonder Adriaan. We stellen ons zo voor dat de vergaderingen links en rechts ontsporen, het College van Bestuur en de fracties elkaar in haren vliegen in de wandelgangen en leden van de raad elkaar al maanden niet meer recht in de ogen kijken.

Meer autoriteit dan The Dog Whisperer

Wie roept er ‘Ho!’? Zonder voorzitter beukt het College van Bestuur genadeloos door de gebroken linies van medezeggenschap heen: niets hebben wij meer te vertellen. De medewerkers, studenten, wetenschappers en

De universiteitsraad zoekt een betrokken UvT’er, het liefst met voorzitterservaring. Iemand die kan opboksen tegen het CvB en alle partijen gelijkwaardig hoort. Maar ook iemand die achter de schermen actief is, om de neusjes voor de universiteitsraad dezelfde kant uit te laten wijzen in commissies als de Commissie Financiën en Infrastructuur, de Commissie Onderwijs en Onderzoek en het Dagelijks Bestuur. Dus wie schuwt de meest vertrouwelijke en gevoelige informatie niet, lekt niet naar de pers – behalve aan Univers – en heeft meer autoriteit dan The Dog Whisperer? En wie heeft er 0.3 fte over, of wil 0.3 fte plussen en staat midden in de academische gemeenschap?

Welke kwaliteiten moet de voorzitter hebben? Marinus Verhagen, voorzitter medewerkerfractie AbvaKabo: “Een goede universiteitsraadvoorzitter heeft ervaring. Een student sluit ik niet uit, iemand die bijvoorbeeld aan het einde van zijn studie is of al een tijdje studeert. Dat is vroeger wel eens gebeurd. En een eis waar we mis schien niet al te hard op moeten selecteren: humor. Dat is wel prettig”. Tjits Roselaar, voorzitter medewerkerfractie Onafhankelijken: “Het is belangrijk dat de voorzitter werkelijk onafhankelijk is. Dat komt er in de praktijk op neer dat hij niet het woord geeft aan één partij. Hij heeft een intermediaire functie: tussen het College van Bestuur en de universi teitsraad”. Ans Oomen, bestuurssecretaris van de universiteitsraad: “Een universiteitsraadvoorzitter zorgt er in de eerste plaats voor dat de vergadering goed geleid wordt en dat hij/zij het belang van de univer siteitsraad goed dient. Het is een belangrijke positie: de voorzitter zit midden in het bestuurlijke hart. Een voorzitter moet richting het college uitstralen dat de universiteitsraad niet zomaar een clubje is dat iets doet, maar dat ze het College van Bestuur controleert en verankerd is in de wet”.

Studentenfractie Front: “De nieuwe voorzitter van de universiteitsraad, een medewerker ofwel een student, dient iemand te zijn met een hart voor de medezeggen schap, de universiteit en alle betrokkenen. De voorzitter moet the extra mile willen gaan voor Tilburg University, om zo bij te dragen aan een zo goed mogelijke medezeggenschapscultuur en daarmee aan het universiteitsleven. Ten slotte moet de voorzitter een brug vormen tussen het bestuur en de leden van de universiteitsraad. Goede communicatie met bestuur ders, medewerkers en studenten is daarvoor een vereiste”. Studentenfractie SAM: “Wij vinden het belangrijk dat de nieuwe universiteitsraadvoorzitter al een aantal jaar onderdeel uitmaakt van Tilburg University, waardoor hij/zij bekend is met bepaalde processen op de universiteit en vooral met de goede sfeer die er in de Tilburgse medezeggenschapscultuur heerst. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat de nieuwe voorzitter in staat is om onafhankelijk te handelen, en alle betrokken partijen gelijk te behandelen, ongeacht de eigen mening en positie van de voorzitter”. www.tilburguniversity.edu/universiteitsraad


12. Coverstory

tekst Mathijs Sukel en Sylvia Kuijsten illustratie Jeroen de Leijer

Griezelen in het spookhuis

van de mislukte carrière

Dreunende beats, gekleurde lampen en een onwennig heupwiegend cortège van hoogleraren: de opening van het academisch jaar met dj Erik Arbores was zeer verrassend. Net als de blikvanger van die dag: Mijn Toekomst Werkt, een soort pretpark voor de arbeidsmarkt. Toch is het plan bloedserieus blijkt uit navraag. “Het arbeidsvraagstuk is het heetste hangijzer van deze tijd.”

T

oegegeven, het persbericht over het arbeidspretpark leidde tot enige vrolijkheid op onze redactie. De attractienamen Spookhuis van de Mislukte Carrière en Gevaarlijke Vrouwen vonden we briljant bedacht, maar we zijn ook benieuwd naar de ernst van dit miljoenenkostende project. Die ernst is groot, volgens initiatiefnemer Han Peekel. “Het is bij mij geboren vanuit een oprechte bezorgdheid om onze arbeidsmarkt. We zijn hier al sinds 2011 mee bezig en we hebben uitvoerig marktonderzoek naar het park laten doen. Daaruit blijkt dat bezoekersaantallen van 250.000 tot 400.000 per jaar realistisch zijn.”

Wilthagen uit zijn dak Peekel wijst daarnaast op acht “founding fathers” die inmiddels aan het project (zie kader) gelieerd zijn, onder wie de gemeente Tilburg, Midpoint Brabant (samenwerkingverband tussen lokale overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven) en Tilburg University. De universiteit was een van de eerste partijen die meewerkte aan het initiatief, vertelt Peekel. “Al na een week of zes, zeven is Ton Wilthagen betrokken bij de plannen. Hij was een van de eersten die uit zijn dak ging, zijn bemoedigende woorden hebben bij ons de deur wagenwijd opengezet om door te gaan met dit plan.” Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt bij TiU, is nauw betrokken bij het project. Hij geeft advies over de arbeidsmarkt en opperde de Spoorzone als locatie. Volgens hem levert Mijn Toekomst Werkt bij succes meerdere voordelen op. “De Spoorzone kan voor TiU dienen als uitwijkbasis voor lezingen en congressen, en onze professoren zouden advies kunnen geven over communicatie en juridische vraagstukken. Maar ook studenten psychologie en marketing zouden een rol kunnen spelen in het project.” De scepsis die gehoord werd na de presentatie van Mijn Toekomst Werkt is dan ook niet aan Wilthagen besteed. “Negatief commentaar is er altijd, maar ik ben niet bang dat dit de plannen beïnvloedt”, zegt hij. Zijn boodschap is duidelijk: “Durf te dromen.”


Mijn Toekomst Werkt? De universiteit pakte tijdens de opening van het nieuwe academische jaar groot uit met Mijn Toekomst Werkt; een plan voor een pretpark in de Tilburgse Spoorzone met het thema arbeidsmarkt. Met attracties als de Achtbaan van de Sollicitatie en Job Puzzle willen initiatiefnemers Han Peekel en Steve Sichtman ‘jong en oud stimuleren en op een ludieke manier inspireren hun talenten te ontdekken en hun loopbaan vorm te geven.’ De zogenoemde founding fathers zijn de gemeente Tilburg, Tilburg University, Provincie Noord-Brabant, Midpoint Brabant,

ReflecT, TNO, Interpolis en Rabobank. Tilburg University draagt bij aan het initiatief door kennis beschikbaar te stellen. Ook sluit het aan bij maatschappelijke thema’s waarmee de universiteit zich nadrukkelijker wil profileren; social innovation en de arbeidsmarkt. Geschatte minimale kosten van het park: 45 miljoen euro. Als die financiering rondkomt, moet het park in 2017 gerealiseerd zijn. www.mijntoekomstwerkt.nl

Coverstory .13

Dit zegt de pretparkdeskundige Pretparkdeskundige Goof Lukken vindt het project ambitieus klinken, maar ziet belangrijke haken en ogen. Vooral wat betreft de financiering en de beoogde locatie van Mijn Toekomstige Werkt. “Het gaat om een enorm bedrag en de kostenposten zoals in het plan gepresenteerd, zijn nu nog redelijk ondoorzichtig”, zegt de docent vrijetijdskunde (NHTV). “En hoewel het park dicht bij het station zit, leert de ervaring dat de meeste pretparkbezoekers de auto gebruiken.” Een mogelijk pluspunt is dat er geen vergelijkbare initiatieven zijn. Lukken: “Er zijn wereldwijd wel parken die linken naar de arbeidsmarkt, zoals KidZania. Hierbij kunnen kinderen in de huid kruipen van brandweermannen, politieagenten en koks en een idee krijgen van hun wellicht toekomstige beroep. Ook Adventure World kent een dergelijk concept, maar een park zoals Mijn Toekomst Werkt is er nog niet.” Of dat een garantie voor succes is? De pretparkdeskundige twijfelt. “Binnen het thema arbeid past het goed, maar het wordt net iets te veel gepresenteerd als pretpark. Wellicht had het beter de vorm kunnen krijgen van een life vacature bank of jaarlijks terugkerend evenement.”

Flinke stappen zetten Maar al het enthousiasme en goede wil ten spijt; er moeten nog wel flinke stappen gezet worden willen de deuren van Mijn Toekomst Werkt daadwerkelijk opengaan in 2017. “De volgende fase is de benodigde pecunia zoeken”, beseft Peekel. Hij spreekt van een minimale investering van veertig miljoen euro. “Geen onmogelijk bedrag als je ziet wat er in ons land aan werk en de arbeidsmarkt wordt uitgegeven.” Peekel en zijn zakelijke partner Steve Sichtman zouden voor de financiering in gesprek zijn met diverse partijen. Wie, wil hij niet zeggen. Wel dat het gaat om “fundamentele gesprekken”, in de hoek van “overheden, de Europese gemeenschap en regionale partijen.” De gemeente Tilburg zit daar in ieder geval niet bij, laat een woordvoerder weten. “Het is een particulier initiatief dus financiering door de gemeente is niet aan de orde.” Gevraagd hoe de gemeente, genoemd als founding father, dan wel bij het project betrokken is, antwoordt de woordvoerder: “In de kantlijn. Maar we zijn wel enthousiast over het concept en vinden dat het idee goed bij de regio past en de manier waarop wij naar de binnenstad kijken: als een broedplaats van creativiteit op het gebied van kennis en onderwijs.”

moet het concept financieel zijn afgedekt, pas dan kan ons enthousiasme omgezet worden in concrete plannen of toewijzingen.” Dergelijke obstakels kennen Peekel en zijn initiatiefnemers natuurlijk ook, maar doen niets af aan het geloof in de missie van hem en zijn partners. “Het huidige arbeidsmarktvraagstuk is het heetste hangijzer dat er is. Mijn inziens kunnen we alleen een bijdrage aan Nederland leveren wanneer we het enige kapitaal dat we hebben, arbeid en innovatie, beter gebruiken.” Pekel heeft goede hoop op het rondkomen van de financiering van Mijn Toekomst Werkt. “Het is een reële case, anders waren we er niet mee naar buiten getreden.” Wordt vervolgd.

Vuistdik masterplan De woordvoerder is evengoed resoluut als het gaat om de vestigingsplek die Peekel en de zijnen voor het pretpark zien. In hun glimmende en vuistdikke masterplan zeggen zij een ‘historisch én toekomstig betekenisvolle locatie in de Spoorzone’, te hebben gevonden. Dat gaat over de locomotiefhal. De bestemming van die hal ligt echter nog niet vast, volgens de gemeente. “Eerst


14. TiU-panel

Symboolpolitiek, maar ook

een nuttige maatregel

Deze maand startte TiU op verzoek van fractie SAM met een proef om de bibliotheek tot middernacht open te houden. Een structurele invoering van dit extra uurtje kost circa 190.000 euro per jaar. Symboolpolitiek of een effectieve maatregel? TiU-panel

Arnoud van Hulst (24), student theologie “Natuurlijk is één uurtje extra symboolpoli tiek, maar ook een nuttige maatregel. Ik ben zelf een ochtendmens, maar veel stu denten leren ‘s avonds tot laat door. Zeker in tentamentijd. Een uur extra doorwerken met alle faciliteiten die de bibliotheek biedt, kan dan nuttig zijn. Overigens zijn bibliotheken op andere universiteiten nog later open, laat staan die op de Amerikaan se universiteiten waar onze universiteit zichzelf zo graag mee wil meten. Sommige bibliotheken zijn daar twentyfour seven open. Een beetje overdreven misschien, maar onderzoek naar Blackboard-gebruik heeft opmerkelijke bezoekpieken voor de lunch en rond vier uur ’s nachts aange toond. Blijkbaar willen studenten na het stappen toch nog even kijken hoe de studie er voor staat!”

Hans van Dooremalen (46), docent Tilburg School of Humanities “Als student ben ik eens op de universiteit van Essex geweest waarvan een deel vier entwintig uur per dag open was. Dat werd daadwerkelijk gebruikt om te studeren op tijden waarop anderen sliepen. Ik vermoed dat de proef dus succesvol zal zijn. Om 22:30 uur moet ik zelf uit mijn kantoortje zijn en dat is vaak veel te vroeg. Eenmaal thuisgekomen doe je dan niets meer. Door later te sluiten faciliteert TiU zowel de groepen studenten die vroeg en laat studeren. Als de proef succesvol is, is het een idee om na de economische crisis een studieruimte de hele nacht open te stellen.”


Mirjam Siesling (35), subsidieadviseur bij Tilburg school of Economics and Management “De universiteit is er voor studenten en onderzoekers, dus als er behoefte is aan verruimde openingstijden moeten we daar als organisatie in voorzien vind ik. De bibliotheken van andere Nederlandse universiteiten zijn ook tot laat, of zelfs middernacht open. In die zin is het geen uitzonderlijk voorstel van Tilburg Uni versity. Bovendien gaat het om een proef, begrijp ik. Dat maakt dat de openstelling tot middernacht nog geen definitief beleid is en we de beoogde kosten ook nog kun nen besparen.”

Univers 50 .15

tekst Francine Bardoel fotografie Rien Siers

KUB is KUL Univers bestaat 50 jaar, daarom in elk magazine van de vijftigste jaargang een nostalgische terugblik.

D

e huidige collegevoorzitter stuurt documenten waarin de naam Universiteit van Tilburg wordt gebruikt terug naar de opsteller. De naam TiU moet er voortaan in staan, afscheid van de UvT dus, de beste naam die we ooit gehad hebben volgens de kenners. De lelijkste naam (KUB) ontstond in de jaren 80 als gevolg van kerkpolitiek en een scabreuze afkorting. Onze universiteit werd opgericht in 1927 als Roomsch Katholieke Handelshoogeschool. In 1938 ging zij Katholieke Economische Hogeschool heten, in 1963 Katholieke Hogeschool Tilburg (KHT). Midden jaren 1980 werd het aan faculteiten en hogescholen voor wetenschappelijk onderwijs in Nederland toegestaan zich universiteit te noemen. De Katholieke Hogeschool Tilburg (KHT) was om die reden gedwongen in 1986 haar naam te wijzigen. Omdat Katholieke Universiteit Tilburg tot een scabreuze afkorting leidde, werd het Katholieke Universiteit Brabant (KUB). Volgens Maurice Ackermans, destijds voorlichter, is de naam bedacht door het bevoegd gezag, het college en het Stichtingsbestuur. Niemand vond de naam mooi, en er waren protesten die zich richten op het katholieke en op het Brabant in de naam. Er werd een heuse actiegroep opgericht die de naam Katholieke Universiteit Brabant bestreed: KUB is KUL. “Weg met het BRABO-image” schreven zij, “alleen TUKKERS en LIMBO’s noemen hun plattelandsschooltjes naar hun geboortestreek.” Daar wilden zij niet bijhoren. De Tilburgse universiteit zou dus moeten heten: Katholieke Tilburgse Universiteit. “KHT=KTU”. Maar dit actiegroepje krijgt niet veel aandacht in het hogeschoolblad. “Brabant in de naam klopt historisch niet, want het gaat om de provincie Noord Brabant, en niet om het historische grondgebied Brabant”, zoals de directeur-generaal van het departement van onderwijs destijds opmerkte. Daarnaast was Katholieke Universiteit Brabant internationaal onbruikbaar. Door het katholieke in de naam werd de uni gezien als kerkelijke opleidingsinstituut. Brabant werd uitgesproken als Brrebaaant.

Univers bericht nauwelijks over de naam KUB maar wel veel over de katholieke signatuur, opgenomen in de naam. In de Universiteitsraad zijn ze het erover eens, van toekomstig personeel kan alleen worden verwacht dat het ‘respect’ heeft voor het katholieke geloof. Halverwege de procedure grijpt het Stichtingsbestuur in. Zij vinden dat het personeel ‘loyaal’ moet zijn aan het katholieke. Twan Geurts, destijds redacteur van Univers: “Een belangrijke kwestie was toen de incorporatie van de faculteit Theologie in de hogeschool/universiteit. Dat mocht van de kerkelijke overheid alleen als faculteit twee speciale ontslaggronden zou handhaven. Ten eerste: Docenten moesten aantonen dat ze recht in de leer waren. Ten tweede: Ze mochten als ze priester waren niet gaan trouwen. De universiteit verzette zich tegen die roomse voorwaarden en hield incorporatie jarenlang af.” Maar de katholieke toevoeging in de naam kwam er wel. Dat de naam Katholieke Universiteit Brabant als een compromis werd ervaren, bleek uit het feit dat in 2001 de naam opnieuw werd aangepast, in Universiteit van Tilburg (UvT). De stadsnaam keerde terug, het katholieke was terug te vinden in de ondertitel geïnspireerd vanuit de katholieke traditie.

Heb je zelf mooi beeldmateriaal of suggesties voor deze rubriek? Laat het ons weten via [email protected].

50

Rectificatie Op de vorige Univers 50 pagina stond een fout, namelijk dat Pater Poels was overleden. Onze informatie was onjuist, wij betreuren dit ten zeerste. Pater Poels is springlevend, inmiddels vierentachtig en hij brengt nog steeds brood rond. Hij kon er gelukkig zelf om lachen. Univers 26 september 2013

16. Lifestyle

coördinatie Francine Bardoel

Waarom zijn er geen Android-scholen?

I-con

Meggings moeten verboden worden Kledingstijl? Modern, ‘classy’ met een vleugje sportief. Favoriete winkelstad? Amsterdam, Antwerpen en Rotterdam.

Column

Digitale kwakzalverij “Stel, je baby ligt in de box, en die wil je leren lopen. Zet je je kind dan voor een computer en laat je video’s zien, of haal je hem eruit en ga je oefenen?” Goede vraag! De directeur van het EuroCollege in Rotterdam (een particuliere hbo-opleiding voor hotelmanagement en international business) gaf het antwoord op die vraag door alle computers buiten te knikkeren. En ook weg met onderwijs via de iPad, dat hij heel toepasselijk “zoek het maar uit-onderwijs” noemt. Nu is met een iPad an sich natuurlijk niets mis. Een prima hulpmiddel. Het gaat pas fout wanneer je de iPad ziet als het antwoord op alles. Zoals gelovigen God zien als het antwoord op alles. Mijn voorspelling: het is slechts een kwestie van tijd voordat universiteiten alle hoorcolleges online zetten, onder het mom van onderwijsvernieuwing. En met een prachtig persbericht over technische innovatie. Dé oplossing voor overvolle collegezalen! Ja, de universiteit faciliteert waardoor de student al zijn talenten kan ontplooien. In werkelijkheid is deze digitale kwakzalverij natuurlijk gewoon de zoveelste bezuiniging. Met dank aan Maurice de Hond die als eerste begon met zijn Steve Jobs-scholen waar enkel met de iPad wordt lesgegeven. “21st century skills” noemt De Hond dat. Hoe treurig wil je het hebben? Tegen de tijd dat kinderen van nu zijn afgestudeerd, is de iPad twintig jaar oude meuk. Domme Apple-promotie, meer is het het niet. Want als de tablet écht het antwoord is op alles, waarom zijn er dan geen Androidscholen? Luuk Koelman is columnist voor Univers

Lelijkste trend? De Meggings, mannelijke leggings. Het zou verboden moeten worden! Trendvolger? Ik volg de mode wel op de voet in bladen en via internet, maar het is niet zo dat ik er mijn gehele garderobe op aanpas. Ik koop en draag wat ik mooi vind. Bij het sporten draag ik... Ik loop redelijk veel hard en daarbij draag ik het liefst een korte short met een topje, al kan dat in de winter natuurlijk niet. Overigens is bijna al mijn hardloopkleding roze. Laatste aankoop? Moeilijk, ik koop iedere week wel iets. Ik meen een lange zwarte jurk en een jumpsuit. Grootste shopfrustratie? Kleding die niet meer in jouw maat in de winkel hangt. Online shoppen of de stad in? Ik ga het liefst (alleen) de stad in, zodat ik meteen weet of de kleur me staat

Niki van Rijen, 25 jaar, master ondernemingsrecht

en hoe de maat valt. Ik shop ook wel online, maar op die modellen staat kleding op de een of andere manier toch beter dan bij mij. Levensmotto? ‘Amor Vincit Omnia – Liefde overwint alles’. Dit motto is ontstaan nadat mijn vriend tweemaal op uitzending naar Afghanistan is geweest.

Trendspotting

Drink KRNWTR Wat zijn de laatste trends op de Tilburgse campus? Univers zit bovenop alles wat hip & happening is. Deze keer: KRNWTR.


Milieubewust zijn is nog steeds hip. Eerder hadden we al The Cups Up Campaign van Enactus, waarbij je je eigen koffiekop kon aanschaffen. Je betaalt minder voor je koffie en helpt het milieu een handje door minder plastic bekertjes te gebruiken. Ook het merk KRNWTR (‘het statement tegen de wegwerpcultuur’) wordt steeds bekender onder studenten. Karaffen, flessen, bidons, glazen, maar ook waterkoelers, stickers en shirts; alles wordt in het werk gesteld om ons meer kraanwater te laten drinken. Het is goedkoper, gezonder en duurzamer dan bronwater, dat aan 57 eisen moet voldoen en bronwater aan slechts 17. Ben jij al om?

Lifestyle .17 Film Wè nou?

Toffe TiU Uit een onderzoek van Studentportals blijkt dat Tilburg University erg populair is onder internationale studenten. Maar wat vindt ónze international van de campus? En welk punt krijgt de universiteit? “Het is hier erg fijn voor internationale studenten. Er zijn veel activiteiten voor ons en het lesprogramma heeft veel opties voor buitenlandse studenten. Ik zou de universiteit een acht geven. Het is nogal klein. Thuis is de universiteit veel groter, daar gaat mijn voorkeur wel naar uit.” So Ah Yeo (22), Business Management “De lessen zijn goed en de docenten zijn behulpzaam. Mijn verwachtingen zijn zeker overstegen. De sfeer is ook erg uitnodigend. Ik vind het lastig een cijfer te geven omdat ik hier nog niet zo lang ben, maar nu zou ik het een acht geven.” Ruta Svarca (20), Law & Diplomacy “Het is erg leuk hier, maar ik denk dat ik de universiteit een zeven geef. Dat is vooral omdat de registratie nogal moeizaam verliep. En alles is erg duur. Je zou denken dat het allemaal wat goedkoper zou zijn voor studenten, maar dat is het zeker niet.” Anna Drwal (23), Law “Wat ik prettig vind aan de universiteit is dat alles de campus heel compact is. Het bos is ook wel cool. Wat ik echt minder vind, is dat je voor elke les weer in een ander gebouw zit en dat er tussen die gebouwen vaak geen goede connectie is. Ik geef daarom een zeven.” Dimitris Ntinas (23), Communication & Language

Univers zoekt een columnist Heb jij een scherpe pen en ben je niet bang die te gebruiken voor Univers? Mail naar [email protected].

Film voor fans Deze film is voor de fans. De gekkies. De romantici. De zwijmelaars. De idioten die overal een Apple-sticker opplakken. Ze houden niet van écht goede films: niet van acteren, scenario’s en cinematografie, maar van een zoetsappig jongensverhaal. Deze film is voor de Applefans. Toch kun je de film niet negeren: ze heeft dingen veranderd. Ashton Kutcher valt nooit meer serieus te nemen als acteur. Hij faalde met een mislukt Jobsiaans accent, een kreupel Jobsiaans loopje en dito intense staar. Los daarvan lijkt Kutcher totaal niet op Jobs – zeker in zijn latere jaren. De gladde, gemanicuurde Kutcher staat in schril contrast tot de schriele, zieke Jobs. Gelukkig gloort cineast Sorkin (The Social Network, The Newsroom) aan de horizon. Hij is bezig met een verfilming van de biografie van het Apple-icoon van Walter Isaacson. Wellicht dat hij wel een scenario kan schrijven die de titel ‘Jobs’ verdient. Deze film heeft weinig te maken met het leven van Jobs: al z’n nare eigenschappen – het afstoten van zijn eerste kind, zijn arrogantie, manieën en koppigheid – worden onder het tapijt geschoven en kort naar verwezen. Van de hand gedaan als voetnoten in dienst van de man Jobs: als narigheden die toevallig hand-in-hand gingen met zijn genialiteit. Deze film is mislukt: maar misschien is het niet louter mislukking, maar verborgen genialiteit. Wellicht zijn mensen die gek genoeg zijn om te denken dat ze Jobs kunnen verfilmen misschien wel de enige die het kunnen. Rik Wassens Jobs is dagelijks te zien in Pathé Tilburg en Euroscoop.

Festival

Feest van de verrassingen Grobbebollen worden ze wel ’s gekscherend genoemd: de alternatieve bezoekers van het festival Incubate. Naar de pluizige wezentjes van Tita Tovenaar. Vanwege de lange baarden. Dit jaar vielen ze nauwelijks op, want iedere zichzelf hip noemende jongeman draagt nu een baard. Al lang geen underground meer dus, in tegenstelling tot het internationaal georiënteerde cutting edge-festival. Op meer dan twintig locaties in de stad - dit jaar ook Babbus, Studio en de Ierse pub - traden vorige week liefst 288 acts uit heel de wereld op; sommigen kwamen rechtstreeks uit een grobbebollengrot gekropen, zo leek het, en droegen namen als Black Pus, Whoresnation en Jesus Cröst. Wat daar zo leuk aan is? Het verrassingsaspect; je weet vaak niet wat je te wachten staat. Dat kan freak folk zijn van de zusjes van CocoRosie, electronic body music van het aloude, niets veranderde Belgische Front 242, een hiphopkerkdienst, een Egyptisch ‘bruiloftsfeest’ of een nachtelijk feestje voor de 25-jarige acid house met pioniers 808 State, met haar live-band een hoogtepunt. Het ‘onafhankelijke’ Incubate wil prikkelen, de boel wakker schudden. En dit met meer dan muziek: dus was een showroom ingericht met auto’s powered by grootmacht Ford. Berlijnse dj’s toverden er ‘fysieke’, lustopwekkende tonen uit vinylplaten. Daar omheen stonden bezoekers te luisteren, of beter lagen, uitgeput van een week Incubaten, maar met de bierfles stevig in de hand geklemd, dat dan weer wel. Dieter van den Bergh Incubate, Tilburg Univers recenseert alles. Ook op UniversOnline.


18. Opinion

text Jordy Rutten photography Dolph Cantrijn

Syria: divide and conquer Opinion

The Syrian conflict will only end once past mistakes have been corrected, Jordy Rutten argues.

S

yria is stuck, completely stuck, as is the debate about Syria. Currently, op-ed pages are crammed with pieces which either argue in favor of a neocolonial-type intervention, or demonstrate a renewed faith in isolationism. However, none of them focus on a long-term strategy, because no-one knows how to proceed once the Syrian conflict ends. However, we need to focus on long-term solutions now, in order to arrive at the best approach for the imminent future. The deeper causes of the current Syrian civil war are rooted in the period directly after the First World War. The Ottoman rule over the Arab region had come to an end, which left ruins of ethnic and religious discord for the British and the French to deal with. The European rulers decided the fate of the Middle East according to the colonial customs at the time; the British and French went to the drawing board and arbitrarily drew lines on a map to assign territories. These days, the rectilinear borders of Iraq, Syria and Jordan are relics of this past, and left it up to the Kurds, the Alawites, the Sunnites, the Maronites and many other minorities to find ways to get along. Predictably so, this did not induce the development of healthy power relations. In Iraq, the Sunnite Saddam Hussein murdered hundreds of thousands of Shiites, Kurds and Marsh Arabs. In Lebanon, a fairly well-functioning democracy was unable to prevent a bloody civil war, while a small minority of Alawites monopolized power in Syria. Now, Syria sees both sides fighting for their lives. The only way to stop this vicious cycle of violence, is to offer a solution which will stop both factions fearing for their lives. But, a longterm solution is also in order. In that case, there is only one serious option; subdivid-


ing Syria into three parts: the coastal region to the Alawites, the inland region to the Sunnites, and northeast to the Kurds. The best way to do so is to have a relatively neutral country host a peace conference, Germany for example. The five permanent members of the Security Council would be invited, as well and Iran, the main interested party. In the past, both Russia and China have proven to be opposed to disposing despots since they fear the same thing may happen at home. If the Assad dynasty is to remain in the Alawite region, that fear becomes unfounded. This scenario would also be beneficial to Iran, since it would be able to hold on to its ally Assad. If the West would instead intervene and dispose of Assad, Iran is left empty-handed.

The West really shouldn’t be mixed up any further in a conflict of which it is uncertain if there are any ‘good guys’. Dividing Syria is not ideal, but it is the only solution that stands a chance. Executing this plan and guarding the Syrian borders with UN-troops is the only tenable solution for this conflict, provided it is handled well. Syria doesn’t need a quick military intervention, or the apathy of the international community. The only thing Syria needs, is a lasting solution to end the violence. The current bloodshed can for the most part be blamed on mistakes made in the past, but by rectifying these, it is possible to eradicate the grounds for a bloody war. Jordy Rutten studies Public Administration at Tilburg University.

Science & School .19 text Marten van de Wier

Masterpiece

From the womb into the world Even in the womb, babies are not entirely safe. Research by PhD student Eva Loomans shows that when a woman is pregnant, her negative emotions can affect the child’s development. When mothers-to-be experience sadness or anxiousness, their children are more likely to have behavioral issues and an impeded cognitive development. These emotions affect boys more so than girls. Loomans says, “About thirty percent of pregnant women experience anxiety and stress during their pregnancies, that’s quite a big number.” Loomans researched the subject of fetal reprogramming. “Every one of us is shaped by environmental influences, a process that already starts in the uterus,” she explains. So, when women experience negative emotions during their pregnancies, this can affect the child’s development. “When negative influences occur in the early stages of a pregnancy, this can cause a readjustment of an otherwise normal and typical development, which prompts important organs, like the brain, to develop in different ways,” Loomans says. As a result, some children are more vulnerable. Loomans’ research was aimed at children aged five and six. However, it is likely that the consequences of negative early influences can play a role at a later age, although Loomans can’t say so with certainty. “It is possible that growing up in a continuously positive environment can negate such influences.”

Apart from negative emotions, Loomans also researched the influence of two other factors mothers-to-be have to contend with: polysaturated fats and caffeine. A high concentration of omega-3 acids, such as in fatty fish, reduces the risk of children having emotional problems. However, an even higher concentration of omega-6 acids (which can be found in vegetable oil), compared to omega-3 acids leads to a higher chance of having emotional problems. Finally, caffeine appears to have no influence on children’s behavior. “However, some research links caffeine consumption to the miscarriage rate, so I would advise pregnant women to cut back on their coffee intake.” Loomans emphasizes the importance of a healthy lifestyle during a pregnancy. A task that can be taken up by public health care. By identifying pregnant women who suffer from anxiety and stress at an early stage, negative influences can be diminished. Dissertation title: From the Womb into the World. Eva Loomans (born in Zaanstad in 1983) did her PhD at the department of Developmental Psychology of Tilburg University.

Government without vision

Eureka! Long live tragedies!

Stop the obsessive writing of protocols and just accept setbacks as they are. This writes Paul Frissen in his latest book, De fatale staat (The fatal state). According to Frissen, people cannot handle tragedy as well as they used to. People think that the state should protect them from setbacks by implementing laws and protocols. However, this idea of the state’s power to control and create has its limits. Frissen says, “We create protocols and security systems because we have an unshakable faith that once all those rules are in place, we are ready for any disaster.” That is not the case: we cannot control every single aspect of our lives. A different, more fatalistical type of politics, which accepts that some things are beyond our control, is preferable to our current control mania.

Eva Loomans

Top economist Sylvester Eijffinger is not pleased, to say the least. The Netherlands is no longer one of the five smartest countries in the world. According to Effinger, this is due to the Dutch government’s total lack of vision. Earlier implemented short term policies are coming back to haunt us. “The macro and microeconomic policies of the Rutte’s second government clearly have a disastrous effect on our competitive position,” Eijffinger says. “The government will have to start investing and stop cutting back drastically. If we continue down the current path, we will price ourselves out of the market.”

executive managers. Last year, there were nine. So, there are more women at the top, but it’s not happening overnight. This study was executed by Mijntje Lückerath-Rovers, Corporate Governorship professor at Tilburg University.

Women on top

Dutch women are gradually making headway in the male-dominated business world, but agonizingly slow. This can be deduced from the 2013 Dutch Female Board Index, which shows the percentages of men and women in executive offices and on supervisory boards. The percentage of female commissioners rose from 14 to 18 per cent in the last year. The number of top female managers in listed companies increased to ten women of a total of 213


20. International

text Marten van de Wier photography Dolph Cantrijn

A Nicaraguan mother’s strength

Photographer Piet den Blanken was amazed by Ivania Brooks’ strength to survive in poor conditions. The photo exhibition ‘Mummy is sick’ in the Cobbenhagen building gives an insight in the life and death of this Nicaraguan mother, who in all likelihood died of AIDS.

Exibition in Cobbenhagen The exhibition ‘Mummy is sick’ can be visited in the Cobbenhagen and Zwijssen buildings until midNovember, and the photography book ‘My mother was a true warrior’ was published this month by Papieren Tijger publishing. You can visit www. nightuniversity.nl for more information about the event on 3 October.

I

vania Brooks gazes into the camera, smiling broadly. She poses provocatively; one hand on the side of her head, a glimmer of irony in her eyes. She stands in a landscape of withered grass with some trees on the side of the road, a fellow prostitute stands in the background. This is one of the first photos Piet den Blanken made of her, in 1997. Ten steps along the wall in the Cobbenhagen building, and you see an emaciated Ivania, supported by her eldest son, a 15-yearold, who helps her showering. She dies in 2006, aged 33. The exhibition, ‘Mummy is sick’, documents den Blanken’s and Ivania’s friendship over the course of nine years. These photos are central to the theme of Nightuniversity on 3 October. This evening filling event (see box) raises money for Dance4life, which aims to stop the spread of HIV and AIDS. Ivania, a single mum of five kids, almost certainly died of this disease. “Just two days before she died, she went to the hospital,” den Blanken says. “There was no way she could afford medical assistance.” What would you like to demonstrate with this series of photos? “The power to survive within people. Whatever misery people find themselves in, there are still happy moments. And, I want to show that this kind of poverty exists. The way we live is out of step with the rest of the world. There are far more people who live like Ivania and her family. It’s something we should never forget. Universities have a duty to show the realities of our world.” Den Blanken, 62 years old, is a child of the sixties. For years, he has made photos of socio-economic subjects, both here and abroad. “The left-wing Cuban revolution as well as those in El Salvador and Nicaragua were, in the beginning, full of hope. I wanted to be there and see it up close.” When he visited Nicaragua, he documented the free education and healthcare the Sandinistas introduced.


Those services disappeared with their fall from power and Den Blanken noticed the living conditions exacerbating. He met Ivania while making a series about prostitution. “She introduced me to some other girls. We ate together and I was invited into her home. Later, we continued to write each other and I also visited her about six times.” In addition to this exhibition, Den Blanken also compiled a book about Ivania, accompanied by articles by retired Tilburg University sociologist Lou Keune. The book presentation took place at the university on 20 September. What interested you about Ivania? “I admired how she never stopped trying go get by. For example, there were lots of clothes manufacturers in the area, but she couldn’t work there because she was short-sighted. Instead, she went through the garbage to find left-over pieces of cloth which she sewed into clothes on her own sewing machine so she could sell them. Ivania was also very attractive and kind, and our friendship was very intense. I used to help her out sometimes. She would write that one of her kids had stood on her glasses, and that it cost her 100 dollars to replace it. I would then send her the money. Another time, I sent some money to buy materials for a new roof, since the house flooded when it rained. They didn’t have any money at all. In her tiny house, the family owned six broken garden chairs. Visitors had to sit on an upturned pan.” Isn’t it that going a little overboard, giving money? “I don’t think so. Our personal relationship had nothing to do

International .21

I know I sound like your mother right now

Column

Don’t settle for less with the photos I made. A photographer merely documents things, while I helped out out of concern.” A few moments later, “Well, perhaps, I went a little too far.” Was it difficult for you to see how sick she was? “When I arrived at the airport, one of her children told me she was sick. That was quite a shock. But then my mind turned towards my job: taking photos. At that moment, I mostly wondered, ‘Does the lighting on that kid in the background look good?’ Only once I arrived home and developed the photos, I shed some tears.” Has this story come to an end? “Ivania’s story has, but I will keep track of her children. Last week, I spoke with her eldest, Dorlan, on the telephone. He was 15 when she died and is 23 now. The youngest child is 9. Her daughter Bielka, who is 19, has a child of her own now. They all still live together, though. Meanwhile, the Sandinistas have risen to power again, so education and healthcare have become more accessible. Their living conditions have not changed, however. Dorlan has a job in the metal works. If they have work for him, he makes 3 to 4 dollars a day but when they don’t, he doesn’t earn anything.” Will you return? “I have no doubt that I will. I want to give them this photography book, in any case.”

After graduation my job-seeking friends modestly declared a few times that for them ‘any office job will do’. Especially after months of unpacking soup cans onto the shelves of Albert Heijn any job that pays your rent and requires sitting at the desk all day seems good enough. But believe me, it’s not. I’m not saying you should look for a dream job straight away. You probably won’t find it, and even if you do, you probably won’t get it. Your ideal job might not even be that dreamy in reality. Sure, I was dying to work for an advertising company after having seen Helen Hunt and Mel Gibson coming up with juicy slogans until late in the night. But the after-hours sessions might not get you that excited once you try. And trying is the key here; while you are still a careless student make good use of the time you have. I know I sound like your mother right now, but the earlier you start going in the direction you want, the less you’ll have to divert later. The first job you land after your graduation is where you’ll have to take it from, so why not spare yourself some effort? It’s better to already be a bit closer to a job that is bearable rather than start from something that not even remotely has to do with what you enjoy. Remember, children! Studying is a perfect time to plant the seeds of your future options. Don’t under-appreciate internships. Don’t refrain from voluntary work. Don’t refuse to help your classmate even with the most ridiculous business idea. This time is not about finding out what you want to do, but rather what you don’t want to do. And that’s a hell of a lot.

Sonia Kolasinska


22. International

Overstijg jezelf Lanceer je carrière bij Deloitte De keuze van je eerste werkgever is heel belangrijk. Je wilt goed beginnen en ambities kunnen waarmaken. Daarom is er geen betere plek om je carrière te starten dan bij Deloitte. En dat heeft alles te maken met de mogelijkheden die je krijgt aangereikt. Je werkt al snel voor verschillende opdrachtgevers aan interessante projecten. Dat maakt je werk afwisselend en inspirerend. Met je eigen initiatieven en ideeën geef je richting aan je carrière. Bij Deloitte is de ambitie letterlijk voelbaar en dat motiveert. Je leert snel, je groeit snel en stijgt boven jezelf uit. Lanceer je carrière en kijk op werkenbijdeloitte.nl

Univers 26 2013 © september 2013 Deloitte The Netherlands

What’s in the world .23 edited by Mathijs Sukel

Sci Feeling molecules

Stockholm – 16 September Imagine this: if our fingers were the size of the earth, we could tell the difference between houses and cars by feeling them. A Swedish study shows that our sense of touch is way more accurate than we realize. Scientists discovered that human beings can feel a bump the size of a very large molecule, by running peoples fingers upon a seemingly smooth surface with nano-scale wrinkles. Find more on: www.sciencedaily.com

Planning apes

Zurich – 17 September It was always thought that animals only live in the here and now and are not able to make future plans. We were wrong. A recent study brought to light that wild male orangutans plan their travel direction one day in advance, and communicate these plans to other orangutans by calling in the direction they would later travel. Anthropologists at the University of Zurich followed the planning apes for several years in Sumatra. Find more on: www.asianscientist.com

ide

wo ence rld w

Online esteem

Cape Town – 5 september Besides a real identity, most of us have a digital identity which we create mainly on social media. But did you know that the way social media users create and monitor their online personas, may hint at their feelings of self-esteem and self-determination? Researchers studied 225 students from a South Korean university and came to the following conclusion: people with lower self-esteem tend to be much more concerned with what others post about them on Facebook, while users with higher self-esteem spend more effort on adding information to their personal profiles on the social network.

Hearts and minds

Detroit – 19 September, 2013 The mental state and thinking abilities of heart patient may help predict their future costs of caretaking. Elements like a psychiatric history of depression, anxiety and other mood disorders, as well as impairments in a patient’s ability to think, remember and reason, may predict costly and potentially dangerous early hospital readmission, according to researchers of the Henry Ford Hospital in Detroit. Find more on:

Spotted! Campus, september 9th – Career bus Career tigers and jobhoppers: pay attention. On Monday September the ninth, this bus parked on our campus. Not because the driver got lost, but to promote the Tilburg Career Days. You know, the event that enables acquaintances between businesses and students. The Career Days take place on the 8th and 9th of October, so if you missed the bus don’t despair. You can still enlist for tickets.

www.medicalnewstoday.com

Do you have a funny photo? Send it to [email protected]. Or post it on our facebook page facebook.com/ universonline

Going postal Univers covers the campus from corner to corner. 'Raiding' random staff and students in their university habitat. In Koopmans building we met Thomas van Gulik, team leader mail services. “Each morning we receive at least four mailbags and several registered packages,” says Thomas van Gulik (52) of the post office. “We sort all mail with three colleagues in 45 minutes.” Thomas and his colleagues then distribute all mail across 48 different points on campus, collecting all internal mail at the same time. The internal mail gets distributed in the afternoon. All mail that leaves

C a m p u s corners

the university is made ready for shipping: “Weighed en counted per mail flow – for example national and foreign.” “There’s another post round in the afternoon, but that will change in January: from then on we will only do one daily post round.” Thomas has been working at the university’s mail room for 27 years and has experienced the impact of electronic mail first hand: “Previously we processed a million packages annually: in 2012 only 355.000.” In his quarter-century at the post office, Thomas has only recently encountered his weirdest package: an assembly kit for a football table to be delivered to a professor on the tenth floor of Koopmans building.


24. Tilburgse taol

tekst Paul Geerts illustraties Jeroen de Leijer fotografie Dolph Cantrijn

Tilburgse Taol centraol Het 17e lustrum van Tilburg University staat helemaal in het teken van de Tilburgse Taal, net als het speciale Univers-katern dat voor je ligt. Hierin duiken we in de geschiedenis van ons dialect met hoogleraar diversiteit in Taal en Cultuur Jos Swanenberg. Daarnaast spreken vier markante Tilburgers openhartig over wat de Tilburgse Toal voor hen betekent.

Nick J. Swarth

Tilburgse schwung

H

ij kent ze wel, de geboren Tilburgers die het dialect in versvorm aanbieden. “Ik heb ze uitgebreid zien langskomen tijdens de voorrondes van Dichttalent Tilburg”, zegt dichter en performer Nick J. Swarth. “Het zijn vaak eerder verhalenvertellers dan dichters. Hun stukjes passen beter tussen de schuifdeuren dan op een dichtpodium.” Zijn vader was onderwijzer. En in het gezin van een onderwijzer wordt volgens hem geen dialect gesproken. “Zeker niet in de jaren zestig, toen de overtuiging heerste dat dialect mensen op een achterstand zette. Op de middelbare school leerde ik overigens toch dialect spreken.” Dat voormalig stadsdichter evengoed een zwak heeft voor het Tilburgs dialect, spreekt onder meer uit zijn ‘Ballade van de City Bar’, een klankgedicht waarin naar hartenlust wordt gesauweld en geknauwd. “Een goed voorbeeld van hoe dialect opduikt in mijn werk: als mogelijk klankveld tussen


andere klankvelden.” Hij waakt ervoor om zichzelf een Tilburgs poëet te noemen. “Ik ben een dichter die woont in Tilburg. Dat is wat anders dan een Tilburgse dichter.” In zijn poëzie klinkt de internationale samenleving door: Nederlands, Duits, Engels en soms ook Tilburgs. Dus heeft Swarth ook niet de behoefte om krampachtig aan het dialect vast te houden, in tegenstelling tot anderen. Hij vindt dat raar, fake zelfs. “Zeker als het voortkomt uit een soort romantisch verlangen om dat dialect te behouden. Het wordt gecultiveerd door mensen uit de middenklasse. Mensen voor wie het gewoon spreektaal is, gaan toch zeker geen ‘Tilburgs Dictee’ zitten schrijven.” Nick J. Swarth treedt regelmatig op met zijn band Betonfraktion. Plekgedichten van zijn hand zijn op verschillende plaatsen in Tilburg te zien.

Tilburgse taol .25

Rauw dialect in ontwikkeling Knauwen en kwatsen. Het mag de Tilburger dan eigen zijn, in de collegezalen van de universiteit is het zelden gehoord. Toch staat de viering van het lustrum van Tilburg University 26 september in het teken van de Tilburgse Taol. Hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur Jos Swanenberg duikt in de historie van dit bijzondere dialect.

“T

ilburg is een rauwe stad.” Jos Swanenberg (1968) zegt het onomwonden. De dialectoloog, die sinds 2009 als bijzonder hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur verbonden is aan Tilburg University, heeft wel iets met de plek waar hij begin jaren tachtig zijn eerste stappen in het studentenleven zette. “Tilburg is heel anders dan Den Bosch of Bergen op Zoom. Dat zijn provinciestadjes met historie, terwijl Tilburg een echte studentenstad is, alternatief, maar ook creatief.” Die eerste flirt was weliswaar van korte duur, maar de in Gemert geboren dialectprofessor bewaart er goede herinneringen aan. Aan de stad zelf, aan haar inwoners, zelfs aan dat wonderlijke, nasale dialect. Want dat het Tilburgs te boek staat als één van de lelijkste dialecten van ons land doet hem weinig. Integendeel. Het geknauw, de uithalen aan het eind van ieder woord, hij vind het wel charmant. Beroepsdeformatie? Wellicht, want Swanenberg die na zijn korte verblijf in Midden-Brabant Nederlandse Taal- en Letterkunde studeerde in Utrecht, houdt van taal. “Tijdens mijn studie sprak vooral het analytische ervan me aan. Ik wilde begrijpen hoe taal in elkaar steekt.” In Nijmegen promoveerde hij vervolgens op een onderzoek naar het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten. De daaropvolgende tien jaar investeerde hij in het samenstellen van het 33-delig Woordenboek van de Brabantse Dialecten. “Daardoor ben ik een kenner geworden”, merkt Swanenberg lachend op. “Maar ik heb de passie ervoor wel bij mezelf moeten ontdekken. Hoe? Door me te laten voeden door liefhebbers en door ervoor open te staan. Pas dan leer je hoe belangrijk dialect voor mensen is.” Al hoeft hij daarvoor maar naar zijn eigen jeugd te kijken. “Mijn vader was leraar”, aldus de dialectoloog die opgroeide in Middelrode, een gehucht onder de rook van Den Bosch. “Met zijn kinderen sprak hij Nederlands, met zijn eigen vader en moeder dialect. Ik hoorde het doorlopend om me heen. Op straat werd in de jaren zeventig sowieso veel dialect gesproken. Ook door mij. Ik kan het nog moeiteloos.”

Mix met Franse woorden De taal uit zijn jeugd staat op zichzelf en heeft niets van doen met het Bossche dialect. “Door een scheiding in culturen wijken dialecten op het platteland altijd af van die in de stad.” Bij het Tilburgs ligt dat weer anders. Omdat de stad ontstaan is uit

Het geknauw, de uithalen, hij vind het wel charmant meerdere woonkernen, de herdgangen, is er geen sprake van een eenduidig dialect. “De oorspronkelijke stadskernen hebben ieder een eigen sociale achtergrond”, zegt Swanenberg. “Daardoor heeft iedere wijk een eigen dialect.” Al is het volgens hem moeilijk aan te geven hoe die precies ontstaan zijn. “Dat weten we bijvoorbeeld wel van het Nederlands.” Hij verwijst naar de tachtigjarige oorlog die de behoefte aan een gemeenschappelijke taal aanwakkerde. De oorsprong van de Brabantse dialecten ligt waarschijnlijk een dikke duizend jaar eerder, rond de tijd van de Grote Volksverhuizing, toen de Franken zich het huidige Brabant toe-eigenden. “Dialect is spreektaal, waardoor er nauwelijks betrouwbare bronnen zijn. Toch zijn kleine fragmenten teruggevonden in onder meer wetboeken uit die tijd.” Evenals in andere dialecten zijn ook in het Tilburgs invloeden uit het Frans doorgesijpeld. Is de Nederlandse taal mede vanwege die strijd ooit gezuiverd van Franse invloeden, in het Tilburgs zijn ze nog steeds aanwijsbaar. “Dialecten laten zich niet laten reguleren”, verklaart de dialectoloog. Omdat het taalonderwijs nog op een laag pitje stond en de meeste Tilburgers moeite hadden om die lastige Franse woorden uit te spreken, ontstond een soort mix. Daardoor zijn typisch Tilburgse woorden als petozzie (soep), affeseere (opschieten) en afronteere (beledigen) terug te voeren op het Frans. →

An English translation is available at universonline.nl/ international


26. Tilburgse taol

fotografie Dolph Cantrijn, Jaap Bouwens

Tilburgs Taol Geduchte concurrentie

Frans van der Meer

Stoere taal voor ruige types

Z

ijn creatie Ferry van de Zaande is met zijn platte tongval de ultieme Tilburger. In tegenstelling tot Frans van der Meer zelf, die al zijn leven lang in Berkel-Enschot woont en het Tilburgse dialect niet van huis uit heeft meegekregen. Toch noemt hij het zijn tweede taal, een taal die hij bij zijn familie en in de fabriek heeft opgepikt. “Vroeger associeerde ik Tilburgs met stoerheid, met ruige types”, zegt hij. Maar nu niet meer. Van der Meer heeft de taal omarmd, niet alleen als hij in de huid kruipt van Ferry van de Zaande, maar ook in zijn columns, poëzie en songteksten. En toch wordt het dialect volgens hem steeds minder gesproken. “Ferry heeft fans van alle leeftijden, kinderen van vijf jaar, maar ook jongens met scooters. Geen van allen spreken ze Tilburgs.” En dat is jammer, vindt hij. “In Limburg praten zelfs notabelen Limburgs. Dat is hier ondenkbaar. Tilburgers zijn niet trots op hun dialect, omdat het wordt gezien als ordinair. Maar mijn grootouders spraken het ook en die waren helemaal niet ordinair. Het zou leuk zijn als plat praten juist normaal zou zijn.” Opvallend is wel dat juist ‘nette’ mensen, Tilburgs te gek vinden. Al begrijpt Van der Meer ook best dat juist die het dialect proberen te behouden. “Uit een soort verzamelwoede.” Want een vreemd taaltje blijft het. “Als je erover na gaat denken, dan lukt het juist niet om plat te praten.” Frans van der Meer neemt 6 oktober een cd op in Paradox. Tijdens de lustrumviering treedt hij op als Ferry van de Zaande.

In Tilburg mag bijtijds dan nog altijd naar hartenlust geknauwd en gekwatst worden, dialecten hebben het tegenwoordig zwaar te halen. “Voor oudere generaties is het dialect vaak moedertaal, het maakt deel uit van de identiteit.” Maar vanaf de jaren zestig krijgt onder meer het Tilburgs geduchte concurrentie van het Nederlands. Omdat het economisch voor de wind gaat, neemt de invloed van de agrarische sector af. Zakelijke contacten beperken

‘Dialecten laten zich niet reguleren’ zich daarnaast steeds minder tot de eigen woonomgeving, waardoor het belang van communicatie toeneemt. Dialect krijgt een negatieve bijklank, Nederlands wordt de norm. “Want dat is de formele taal waarmee je kunt laten zien dat je een opleiding genoten hebt”, aldus Swanenberg. In een artikel voor taalcanon.nl opperde hij onlangs dan ook dat Nederlandse dialecten hun langste tijd gehad hebben. Daardoor lijkt ook de rol van het Tilburgs als moedertaal uitgespeeld. “Maar ik denk niet dat dialecten zullen uitsterven, dus ook het Tilburgs niet. Het verandert, het vernederlandst, maar de typische tongval zal herkenbaar blijven. Dialect is levend,

waardoor het zich onder invloed van andere culturen ook in de toekomst zal blijven ontwikkelen.” Bovendien hebben ook Tilburgers er door de globalisering geregeld behoefte aan hun afkomst duidelijk te maken. Omdat dialect zich daar goed voor leent, duikt het op in onder andere muziek, poëzie en literatuur. “Je kunt er intimiteit mee creëren”, verduidelijkt Swanenberg. “En omdat het zo informeel klinkt, kom je ook op Twitter redelijk wat dialect tegen, weliswaar nogal gefragmenteerd.” Niet alleen door die ontwikkeling heeft de spreektaal er een geschreven zusje bij gekregen. Inmiddels bestaan er twee woordenboeken waarin de Tilburgse Taol is vastgelegd. De Stichting Tilburgse Taol houdt het dialect daarnaast levend op internet, maar organiseert jaarlijks ook een Grôot Dikteej van de Tilburgse Taol. “Tilburg is wat dat betreft nogal actief”, constateert Swanenberg. Hij juicht het toe. “Zonder geschreven woord zouden we er over een tijdje niets meer van weten.’

Karin Bruers

Recht voor z’n raap

D

at ze op de basisschool een onvoldoende haalde voor Nederlands verbaasde Karin Bruers eigenlijk niet eens. Want in haar jonge jaren klonk overal om haar heen dialect. Al was het dan niet dat hele zware, knauwende Tilburgs, maar eerder een mix van de het dialect uit de stad waar ze opgroeide met een stevige portie Brabants. Die taalachterstand heeft ze inmiddels wel ingelopen, toch hangt de cabaretière nog altijd aan het dialect. “Omdat het veel meer klank heeft dan Nederlands”, legt ze uit. “Het Tilburgse dialect is rijk aan invloeden, met woorden uit het Bargoens en het Jiddisch.” Maar vooral, zo benadrukt Bruers, omdat het haar moedertaal is. “Er hangt emotie omheen. Daardoor kan ik me er goed in uitdrukken.” Zo gemoedelijk als het Brabants klinkt, zo recht voor z’n raap klinkt volgens haar het Tilburgs. “Nogal kort door de bocht eigenlijk, met een soort no-nonsense mentaliteit.” Want van poeha moeten Tilburgers niets hebben. “Zo’n kermis bijvoorbeeld. Vroeger kwam je daar iedereen uit de buurt tegen. Waarom zou die nog moeten groeien? Til-


burgers zijn ook eerder trots op elkaar dan op hun stad. Ze hebben compassie.” Al heeft dat niets te maken met bescheidenheid, zo benadrukt Bruers, die eind jaren negentig ineens succes had met ’t Bènkske, een humoristisch programma in dialect. “Tilburgers staan graag op het podium.” Dat geldt ook voor Bruers zelf. Maar of het nou als cabaretière of als presentatrice is, in alle gevallen blijft die typische Brabantse gemoedelijkheid overeind. “Je bent wie je bent”, omschrijft ze haar kracht. “Daarom hoef ik ook nooit op mijn tenen te lopen.” Dus ook niet in het buitenland, waar haar Tilburgse karaktertrekken juist goed van pas komen. “Die Tilburgse nuchterheid vormt wel een sterke basis”, bevestigt Bruers, waarvan onlangs het romandebuut ‘Brigadier Oversteekmoeder’ is verschenen. Ook daarin is een hoofdrol weggelegd voor de taal van haar jeugd. “Vanwege de rijkheid. Communiceren is al zo moeilijk.” Karin Bruers is momenteel in de theaters te zien met de voorstelling ‘Waar was ik?’. Op 26 september verzorgt ze de opening en sluiting van de lustrumviering.

Tilburgse taol .27 fotografie Linelle Deunk

Programma De universiteit tekent voor een wervelende avond op donderdag 26 september, met als thema de Tilburgse Taol. In een bruisend en interactief programma presenteert het muziek, cabaret en een Tilburgse taalquiz: de Taolbèttel. De ras-Tilburgers Karin Bruers, Oma en Aal, Familie Kruik en Peer de Graaf zorgen voor een spetterende avondshow in de Aula. 17.00 uur 18.30 uur 18.40 uur 18.45 uur 19.00 uur 19.15 uur 19.30 uur 19.45 uur 19.50 uur 20.05 uur 20.20 uur 20.25 uur 20.45 - 21.00 uur

Diner Opening Uitleg en start taolbettel Blok 1: Tilburgse geschiedenis Blok 2: Tilburgse volkswijken Blok 3: Tilburgse schrijvers Blok 4: Tilburgse muziek Intermezzo Blok 5 (halve finale 1): Tilburgse kermis Blok 6 (halve finale 2): Eten en drinken in Tilburg Intermezzo Blok 7 (finale): Uitspraken in het Tilburgs Prijsuitreiking en afsluiting

An English translation is available at universonline.nl/international

Marcel Musters

Scherp, benepen, maar ook gul

H

oudoe, dat mochten Marcel Musters en zijn drie broers van hun ouders niet zeggen. Om het vervolgens natuurlijk stiekem toch te doen. De in Tilburg geboren acteur, onder meer bekend van theatergroep mugmetdegoudentand en diverse tv-series, moet er achteraf wel en beetje om lachen. Met name omdat zijn ouders uit een echt Tilburgs nest kwamen, waar wel degelijk plat gesproken werd. “Maar ons wilden ze een betere toekomst geven”, herinnert hij zich. Dus was dialect thuis taboe. Musters heeft iets met het Tilburgse dialect, zo moet hij bekennen. “Ik heb het op toneel en in film veel gebruikt”, zegt de acteur die al geruime tijd afwisselend in Amsterdam en New York woont. “Waarom? Omdat het leuk is.” Al had hij even nodig om daarachter te komen. “Op de toneelschool heb ik het een beetje verloochend, later ben ik gaan wroeten in mijn repertoire en ben ik het mooi gaan vinden.” Dat komt volgens hem omdat hij zich meer bewust is geworden van zijn roots. “Ik kom uit een milieu van sociale mensen die gedwongen waren om hard te werken. Van mensen die niet zeurden en probeerden het in alle opzichten beter te krijgen. Ik denk dat mijn ouders daarom vonden dat

wij netjes moesten praten.” Maar de kinderen in de buurt hadden daar geen boodschap aan, evenmin als zijn tantes. Die spraken hun eigen taal. “Daarom ging ik vroeger voor de gein altijd plat praten, terwijl het eigenlijk niet mocht.” In de voorstelling ‘Meepesaant’, die hij in 2011 maakte met de eveneens in Tilburg geboren cabaretier Marc-Marie Huijbregts, viel eigenlijk alles op z’n plek. “Het was een feest der herkenning”, zegt Musters over het theaterstuk waarin ze twee Tilburgse vrouwen spelen. “We zaten vaak te fantaseren op het terras en het stuk ontstond min of meer vanzelf.” Natuurlijk, hij begrijpt best waarom mensen Tilburgs een lelijk dialect vinden. “Het heeft iets scherps, iets benepens, maar ook iets weer guls. En dan dat nasale. Maar als je daar goed naar luister, dan is het juist een heel mooie taal.” Marcel Musters is vanaf november samen met Lies Visschedijk te zien in de voorstelling Fiftyfifty die is geschreven door Aaf Brandt Corstius. Meer informatie: mugmetdegoudentand.nl


Tilburgse Taol International starts at page 18

Tilburgse taol

no. 03 September 26, 2013

Independent magazine of Tilburg University

Met Tilburgse Taol-katern Interview Boef en de Gelogeerde Aap. Arbeid als uitje. Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Recommend Documents