Onafhankelijk magazine van Tilburg University. Drama in jeugdgevangenis E-humanities is booming Meditatie op de campus

Honderd obp’ers verliezen baan Stemmen zul je!

Drama in jeugdgevangenis E-humanities is booming

Meditatie op de campus

no. 15 12 mei 2011

Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Turn magazine for international pages

10. Focus

tekst Francine bardoel fotografie Lieke Steijvers

Univers 12 mei 2011

Inhoudsopgave .03 Colofon

10.

Adres Postbus 90153 5000 LE Tilburg [email protected] Internet www.universonline.nl Vormgeving Adrian van den Eerenbeemt Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven (ontwerp) Druk PrismaPrint Advertenties [email protected] Cover Unit20 Uitgave Univers is het onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 16 verschijnt op 2 juni 2011 Redactieraad Jan Bouwens, Bart de Geus, Thom Meens, Walther Verhoeven, Wiel Schmetz, Marcel Zeelenberg Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Malini Witlox, Lieke Steijvers, Marten van de Wier, Tom van Nuenen, Ingrid Ramaan, Yvonne Verschuren, Lieke Meertens, Adrian van den Eerenbeemt, Emma Veringa, Mieke Fiers, Luuk Eliens, Sonia Kolasinska, Erik-Jan Broers, Charles Peter, Andrew Cartwright, Dolph Cantrijn, Ton Toemen, Koen Verheijden, Christiaan Westgeest, Bas van der Schot, Marthe Kalkhoven

14.

22.

© 2011 Univers Magazine

Lieke Meertens schreef ‘Meditatie op de campus’ (pagina 10-13) “Twee jaar geleden volgde ik een cursus mindfulness. Het was midden in een hectische periode. Drukte op ’t werk, ik woonde nog samen met mijn ex, in m’n eentje een huis gekocht, kortom: stress! De cursus dwong me om iedere dag een uur te concentreren op mijn lichaam en me bewust te worden van mijn gedachtestroom. Dat was vaak vervelend en irritant en altijd moeilijk. Maar wat een rust kreeg ik in mijn hoofd. Het werd uiteindelijk mijn meest relaxte verhuizing ooit.”

09. Goed of fout Achter elke misdaad zit een persoonlijk verhaal. Een groep jonge Tilburgse strafrechtdeskundigen pleit daarom voor een humaner strafrecht.

18. Koningsmoe Onverkochte vakantievilla’s, huwelijken met burgermeisjes. Als moderne prins heb je toch steeds wat uit te leggen. Wè nou geeft een Tilburgs alternatief.

16. Deutschland macht spaß Voor vijfhonderd euro per jaar studeren en geen last van nare lotingen. Een studie in België of Duitsland kan aantrekkelijk zijn.

25. The international vibe There is a group of Dutch students who are intensively engaged with the international students: the mentors. What drives them?

04. Buzz 06. Pics 08. Speak up 10. Coverstory 14. Science & school 18. Lifestyle 22. International 27. What’s in the world

Univers 12 mei 2011

04. Buzz

coördinatie Tom van Nuenen

Knipoog

Campusdichter verovert de stad De campusdichter van 2010, Nathan de Groot, laat definitief zijn sporen in Tilburg na met een muurgedicht naast het welbekende rode fietspad. Tijdens de officiële opening op 4 mei knipte rector magnificus Philip Eijlander de tros ballonnen los om het de poëtische glasplaat te onthullen. Het gedicht, dat over Tilburg Studentenstad gaat, hangt toepasselijk naast de fietsroute die universiteit en stad met elkaar verbindt, ter hoogte van de Korte Schijfstraat. Nadat de dichter een uitsnede van de plaat aan de rector overhandigde, stond De Groot erop dat het gedicht met alle aanwezigen opgezegd diende te worden. “Geheel volgens katholieke traditie”, aldus de poëet. En zo geschiedde. Een fietspad ligt open en rood door de stad als slanke slagader leven pompend naar een bonzend hart. Studenten op krappe kamers eten samen of drinken alleen in kroegen met korting tussen gratis fusten dansen lichamen achter beslagen ramen.

;)

Uitslapen met GroenLinks Laat studenten een uur tot anderhalf uur later met colleges beginnen om de ochtendspits in het openbaar vervoer te ontlasten. Dat stelt GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent voor in dagblad Sp!ts. Volgens het Kamerlid bestaat 30 procent van de reizigers in de spits uit studenten. De helft daarvan doet hbo of universiteit. Door de regeling hoopt Van Gent dat die groep de daluren meer kan benutten. De NS en andere vervoersbedrijven willen vanaf komend schooljaar nieuwe spits-daltarieven invoeren, waardoor de spits duurder wordt. De overheid moet daarom een regeling treffen met de NS en overig stad- en streekvervoer, aldus Van Gent. Ook het personeel in het hoger onderwijs zou gebaat zijn bij een ov-kaart. Overigens gaat het Kamerlid ervan uit dat studenten zich goed aan kunnen passen aan de veranderende tijden, omdat er toch al geen 9-tot-5 mentaliteit meer heerst bij die groep.

‘De bezuinigingsplannen van het CvB vind ik…’

Slecht,

de universiteit moet haar personeel selecteren op kwaliteit en niet op een vast of tijdelijk contract. (48%, 89 stemmen)

Goed,

Redelijk,

last in, first out is nu eenmaal de beste methode. (2%, 4 stemmen)

Goed,

maar er moet dan ook bezuinigd worden op wetenschappelijk personeel, niet alleen op ondersteunend personeel. (28%, 51 stemmen)

het is een terechte keuze om te bezuinigen op ondersteunend personeel en niet op onderwijs en onderzoek. (10%, 19 stemmen)

Na kaalgeplukte nachten dooft de muziek en stopt het leven ludiek te wezen omdat de jaren verder strijken.

Slecht,

dit is niet goed voor het imago van de universiteit als potentiële werkgever. (12%, 22 stemmen)

Totaal aantal stemmen: 185

Tilburg tikt de tijd op de vingers fluitend terug naar elk moment vervlogen. Op die fiets gaat ogenblik voor eeuwigheid. Nathan de Groot Campusdichter 2010 Zie ook het filmpje op UniversOnline!

Leon Heuts, wetenschapsredacteur “Het zit hem al in de afkorting ‘obp’. Een achterhaalde betiteling - buiten de universiteit ronduit lachwekkend - voor vele hooggeschoolde professionals van Tilburg University. Natuurlijk is onderzoek en onderwijs de core business van

Stem ook op de nieuwe poll: ‘Na mijn studie blijf ik lekker in Tilburg wonen.’ Ga naar UniversOnline.

Rob Riemen waarschuwt voor PVV

Univers online Univers 12 mei 2011

een universiteit, maar als deze groep wordt gedecimeerd, dreigt de universiteit een wereldvreemd instituut te worden, een leerfabriek annex publicatiemachine, met de rug naar de samenleving die op haar beurt steeds minder de waarde ervan zal inzien.”

Filosoof Rob Riemen, tevens directeur en oprichter van het Tilburgse Nexus Instituut heeft de PVV tegen zich in het harnas gejaagd door aan te kondigen in zijn 4 mei lezing te zullen waarschuwen voor Geert Wilders. Eerder schreef Riemen het boek De eeuwige terugkeer van het fascisme waarin hij de PVV

gelijkstelt met een fascistische beweging.

De Chinezen komen! De aanwas van Chinese studenten en wetenschappers bij Nederlandse universiteiten is sterk gestegen, tot ruim drieduizend dit studiejaar. Vooral de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Technische universiteiten van Delft en Eindhoven zijn in trek.

Residentie Floret in race voor leukste studentenhuis Het Tilburgse studentenhuis ‘Residentie Floret’ maakt nog altijd kans op de titel Studentenhuis van het Jaar 2011. Samen met studentenhuis ‘Bolkhuisch’ uit Delft en studentenhuis ‘Naast de Ster’ uit Nijmegen is het Tilburgse huis doorgedrongen tot de finale van de verkiezing.

Buzz .05

Ik wil verdrinken in mooie blauwe ogen

ff bellen

met Joris Lammers Met economische macht pleeg je waarschijnlijk eerder overspel – ongeacht of je man of vrouw bent. Dat blijkt uit onderzoek van sociaal psycholoog Joris Lam­mers. Wat voor onderzoek is het? “Het ging om een enquête onder 1500 Intermediair-lezers. Dat zijn voor het overgrote deel mensen met een carrière. Binnen die groep was er een groot verschil in machtsniveau: 58% had een niet-management functie, 22% was manager, 14% middle manager en 6% topmanager. De enquête was overigens anoniem, waardoor mensen eerder eerlijk antwoord geven.” En vrouwen zijn dus net zo overspelig als mannen? “Bij onze steekproef vertoonden vrouwen hetzelfde gedrag als mannen. Even een clichébeeld: in de jaren vijftig kon de man, die traditioneel kostwinner

was, het eerder maken om vreemd te gaan dan de vrouw, die economisch afhankelijk was. Dat verschil is er in deze groep niet meer.” Andere opvallende zaken? “De effecten van macht lijken erg op die van alcohol. Mensen met macht nemen meer risico’s, zijn zelfverzekerder en hebben een assertieve lichaamshouding. Collega’s in Amerika hebben dat ook experimenteel onderzocht, door mensen in een testruimte een gevoel van macht te geven. Daar kwam ook uit dat zowel mannen als vrouwen met meer macht zich zelfverzekerder en flirteriger gedroegen.”

Proost

Lintje voor Lans

Column

Zielstaren

D

e laatste weken wordt ons kikkerlandje, tot mijn grote spijt, in zijn greep gehouden door wat ik zou willen omschrijven als zonnentirannie, oftewel: lekker weer. Lekker weer is an sich nog niet zo’n probleem. We krijgen er een bruine huid van (dat schijnt mooier te zijn dan wit), we krijgen er kanker van (dat is dan weer niet zo mooi) en het is een voedingsbodem voor opbloeiend buitenleven. Allemaal akkoord. Zonlicht gaat tegenwoordig echter gepaard met zonnebrillenkolder. Grote, donkere jampotglazen waar men vroeger om lachte zijn nu de norm. En helaas beroven deze jampot glazen mij van een essentiële ambacht: zielstaren. Ik wil namelijk de kleuren van de iris kunnen inspecteren, ik wil de pupil groter en kleiner zien worden, ik wil kunnen verdrinken in mooie blauwe ogen, Ik wil zien wat jij bedoelt als je mijn vraag of alles goed is bevestigend beantwoordt. Alhoewel alles nooit goed is, de vraag zou moeten zijn of veel goed is, maar dat geheel terzijde. Ik wil dus zien wat de ander mij laat zien door te kijken naar het kijken: ik wil zielstaren. Deze zonnebrillenkolder ontneemt mij, helaas, deze cruciale belevenis. Ik kan mensen niet langer doorgronden. Ik zie alleen twee grote zwarte schilden, bedoeld als modeaccessoire, maar in mijn realiteit de ziel afschermend. Bij dezen dus een oproep aan de dames en heren die onverhoopt dit stukje schijnen te lezen. Laat mij weer zielstaren, gooi weg die jampotglazen, zodat ik jullie, hopelijk, weer een klein beetje kan verklaren. Luuk Eliëns is tweedejaars student Liberal arts

Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet, het academische wereldje zit er vol mee. Univers licht er de mooiste uit. Zet het volkslied maar in. Hoogleraar Economie Lans Bovenberg is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Bovenberg werd met de onderscheiding verrast vanwege zijn vele bijdragen aan de economische wetenschap. De hoogleraar laat weten ontzettend trots te zijn. “Ik wist al dat er een onderscheiding aankwam, maar nog niet om welke order het zou gaan. Ik vind het prachtig, waardering voor mijn hele wetenschappelijke carrière. Ik kreeg het lintje opgespeld door de burgemeester van Tilburg - wat trouwens bijzonder is, want ik woon in Breda. Mijn vrouw en kinderen waren erbij, een tante en wat collega’s. Ik ga vanavond zeker thuis een feestje vieren.”

De bof is terug Een zwelling van de speekselklier onder het oor, een zwelling van de zaadballen of uitslag? Dat zijn de symptomen van de bof, een besmettelijke, virale infectie die bij studenten in Tilburg en Breda ontdekt is. De GGD West-Brabant adviseert studenten om hun vaccinatiepapieren na te kijken. Meer nieuws lezen? Ga naar UniversOnline!

#Pittig. Die 10 banen bij Facility Services leveren wel veel op zeg. RT @universtweet: Details over bezuinigingen #UvT http://bit.ly/lDn30t studystore (29 april)

Tweets #Zit Prem Radakoushidouchboushi, afin, Prem staat met zijn Premtime bus op de #uvt! Patrick Burhenne (2 mei)

#Wil je rustig koffiedrinken in het studiecafe, zit hier iemand al haar liefdes-en-dump-verdriet op tafel te gooien. #bah #uvt

#Ondanks forse bezuinigingen op ‘links hobbyisme’ studeer ik fanatiek verder aan de #UvT. Cultuur en onderwijs als levensbehoefte. #ACW

mzelst (3 mei)

adeleroelofs (1 mei) Univers 12 mei 2011

06. Pics

fotografie Dolph Cantrijn

Univers 12 mei 2011

22 april 2011 Stemmen zul je! Vluchten kan niet meer. Gewapend met notebooks gingen leden van de

studentenfracties de campus op voor de verkiezingen van de universiteitsraad. Univers 12 mei 2011

08. Speak up fotografie Ton Toemen

‘Niemand doet alleen maar goed of slecht’ Jonge strafrechtdeskundigen pleiten voor een humaan strafrecht

I

neens is daar het etiket zeden­ delinquent. Uw ex-vrouw zegt dat u de kinderen heeft betast. Of uw puberzoon wordt ‘uitgenodigd’ op het politiebureau. Een vrijpartij van pubers? ‘Hij zat met z’n poten aan mijn dochter’, zegt vader. Dodelijke botsing. Uw gedachten zijn elders. Het gaspedaal is te hard ingedrukt of u rijdt na ruzie met de BOB zelf naar huis. De fietser uit de zijstraat niet gezien, wel gekeken? Fraudeur! Ook u woont graag samen. Maar twee uitkeringen is meer dan die ene. U hebt het al niet breed! De voorbeelden zijn talloos. Krijsende buren, gesneden op de weg, uw man gaat vreemd in uw eigen bed. Irritatie, frustratie, agressie. Schrikt u weleens van uw eigen emoties? Onoplettendheid, listigheid en stommiteit. Is het overschrijden van grenzen niet menselijk? Maar voor u het weet, bent u verdachte of dader van een misdrijf. Fouillering, verhoor, aanhouding en voorarrest liggen in het verschiet. Bijstand van een advocaat blijkt helaas niet vanzelfsprekend.

Vergelding

Het strafrecht bestaat door het menselijk tekort. Niemand doet alleen maar goed of slecht. Achter elke misdaad zit een persoonlijk verhaal. Helaas is het tegenwoordig normaal een scherpe lijn te trekken tussen ‘wij’ en ‘zij’. Tussen de brave burger die elk moment slachtoffer kan

Vinden wij strafbaar gedrag niet erg? Miskennen wij de gevolgen voor samenleving, slachtoffers en nabestaanden? Zeker niet! Maar omdat strafbaar gedrag menselijk is, keren wij ons wel tegen het klimaat van ‘law and order’. Wij komen op tegen onvolledige, onjuiste of tendentieuze beeldvorming over criminaliteitscijfers, de hoogte van straffen en het regime in gevangenissen en tbs-klinieken. Het is kwalijk dat gevoelens van onveiligheid worden versterkt door te roepen dat Nederland vreselijk onveilig is en dat keihard optreden geboden is. Wij storen ons aan het gemak waarmee incidenten leiden tot nieuwe wetgeving zonder dat bestaande mogelijkheden zijn benut. Wij zijn het oneens met hen die een tegenstelling creëren waar geen tegenstelling is. Denk aan de discussie over de (terecht!) toegenomen aandacht voor slachtoffers en nabestaanden. Vaak wordt hun leed gebruikt om een hardere aanpak van verdachten en veroordeelden te rechtvaardigen. Maar waarom zou

Dit opiniestuk is geschreven door een groep jonge strafrechtjuristen en criminologen (Jannemieke Ouwerkerk, Ralph Hermans,

Jacques Claessen, Jill Coster van Voorhout, Marianne Hirsch Ballin, Pauline Jacobs, Ferry de Jong, Lianne Kleijer-Kool, Marije Knapen, Niels

Het monster

Univers 12 mei 2011

worden, en de ‘straatterrorist’, de ‘veelpleger’, de ‘pedo’, ‘dat tuig’, ‘het beest’, of ‘het monster’. Zo worden mensen ingedeeld in categorieën. Dat maakt de samenleving overzichtelijk, maar zo simpel ligt het niet. Wij kunnen net zo goed dader worden als u, u net zo goed als wij. Die werkelijkheid brengen wij onder uw aandacht.

gepaste aandacht voor slachtoffers niet samengaan met een stevige rechtspositie voor verdachte en dader? Bovendien is de vraag wat slachtoffers en nabestaanden wensen niet eenvoudig te beantwoorden. Geen mens is hetzelfde en wil hetzelfde. Naast harde waarden als vergelding en wraak bestaan ook milde waarden als verzoening en vergeving. Natuurlijk beseffen wij dat er slachtoffers of nabestaanden zijn die zich daartoe niet willen of kunnen zetten. Met respect daarvoor, benadrukken wij dat de kracht van vergeving en verzoening een hele samenleving sterker kan maken. Ten slotte onderstrepen wij dat strafrecht niet alleen dient voor vergelding. Het is er evengoed om herhaling te voorkomen en veroordeelden een nieuwe kans te bieden in onze maatschappij. Daar heeft iedereen iets aan.

Gure wind Wij verzetten ons tegen de gure wind die door Nederland waait. Zwaardere straffen en meer bevoegdheden voor justitie, politie en beveiligingspersoneel zijn niet nodig in een land waar de criminaliteit daalt. En waar rechters vergeleken met omringende landen streng straffen. Wij geloven in de kracht van de menselijke maat en van nieuwe kansen, verbetering en herstel. Omdat de verdachte of veroordeelde misschien een gevallen mens is, maar nog steeds een mens. Een mens als u en wij!

van der Laan, Floris van Laanen, Sonja Meijer, Marloes van Noorloos, Anne Postma, Niels van Schaik).

Analyse .09

tekst Francine Bardoel en Malini Witlox

Honderd medewerkers obp verliezen baan Het college van bestuur schrijft in een plan aan de leidinggevenden dat bij de centrale diensten ongeveer honderd mensen hun baan verliezen (zeventig fte). Deze diensten moeten tien miljoen euro bezuinigen. De faculteiten bezuinigen vijf miljoen euro. Zij vullen dit in via hun normale begroting die naar beneden moet, hier is geen sprake van een reorganisatie.

H

oewel de invoering van de efficiencykorting voor universiteiten door het kabinet met een jaar is uitgesteld, gaat de bezuiniging van 15 miljoen euro bij Tilburg University gewoon door. In een toelichting aan de leidinggevenden gaf collegevoorzitter Hein van Oorschot aan dat de universiteit gedwongen ontslagen wil voorkomen. De bezuinigingen worden gefaseerd uitgevoerd, de operatie hoeft dus niet in januari 2012 afgerond te zijn. Van Oorschot: “De vacaturestop die is ingevoerd voor ondersteunend- en beheerspersoneel (obp) blijft gehanteerd, maar is niet absoluut. Voor essentiële functies kan een uitzondering worden gemaakt. Overigens zijn er maar vijftig ontheffingen aangevraagd voor het tijdelijke personeel, veel leidinggevenden hebben niets aangevraagd. Slechts enkele mensen hebben geen ontheffing gekregen. Het personeel dat een ontheffing heeft gekregen, hoort medio december of er een verdere verlenging volgt of niet.”

Reorganisatie “De diensten zijn in reorganisatie, maar niet de universiteit als geheel”, benadrukt de collegevoorzitter. De centrale diensten worden harder getroffen dan de faculteiten omdat de universiteit in wil zetten op onderwijsintensivering en academisering. Ook konden de centrale diensten in het verleden niet voldoende maatwerk leveren. “Er is bij de faculteiten zoveel maatwerk nodig, dat we het eigenlijk niet centraal konden beleggen. Veel faculteiten gingen het zelf doen. Daarom gaan we het nu dicht bij het primaire proces organiseren.” Het college van bestuur geeft verder aan dat uit overzichten van de VSNU blijkt dat Tilburg relatief veel ondersteunend personeel heeft. “Van de 13 universiteiten

in Nederland zijn er twee universiteiten die meer obp’ers dan Tilburg University hebben. Wij hebben 44 procent obp (in fte) binnen onze organisatie. 58 procent hiervan zit bij de centrale diensten en 42 procent is werkzaam binnen de faculteiten.” De laatste cijfers die de VSNU aan Univers wil geven zijn van 31 december 2009. Daaruit blijkt juist dat Tilburg University relatief weinig obp’ers heeft (42,2 procent). Tilburg staat op de achtste plaats. Ter vergelijking: Leiden zit op 45,1 procent, Groningen op 47,3 en de Vrije Universiteit Amsterdam op 44,39. Of Tilburg in de tussentijd meer ondersteunend personeel heeft aangenomen terwijl bij de andere universiteiten obp’ers zijn vertrokken, is onbekend.

Strategie Bij de bijeenkomst voor leidinggevenden werd ook gesproken over het rapport Veerman. Veerman adviseert de universiteiten een duidelijke strategie te kiezen. Waar wil de universiteit heen in de toekomst? Van Oorschot: “de universiteit heeft al een redelijk duidelijk profiel, maar is dat proces nog niet afgerond. Er is dus bijvoorbeeld nog geen profiel 2018. Eind 2011 heeft de universiteit duidelijk geformuleerd wat ons profiel is, zo beloof ik.” De personele consequenties van het plan van het college van bestuur moeten nog worden vertaald naar een reorganisatieplan, een sociaal plan en personeelsplan. Op 25 oktober wordt het reorganisatieplan vastgesteld, andere einddata zijn nog niet bekend. Wel is duidelijk dat het hele traject op 1 januari 2012 afgerond moet zijn. Check UniversOnline voor actueel nieuws over de bezuinigingen.

Er was iets merkwaardigs aan Adam

Column

Navelstaren

N

og niet zo lang geleden zat ik in ons grand café Esplanade samen met een collega die op donkere toon een monoloog hield over iets wat me niet bijster interesseerde. Iets over de hedendaagse studenten of zo. Mijn blik dwaalde door de ruimte. Veel mij nietszeggende gezichten, die blijkbaar elkaar wel wat te zeggen hadden want hun lippen gingen op en neer. Van het sombere betoog van mijn collega was het einde nog lang niet in zicht. Toen ik heel erg moest gapen zag ik het plafond. Grappig. Aan het plafond van de Esplanade zijn enkele canvasdoeken bevestigd met daarop fragmenten van de fresco’s waarmee Michelangelo de Sixtijnse Kapel heeft versierd. God de Vader en Adam de mens, beiden op een wolk, die naar elkaar reiken, waarbij hun vingers elkaar net niet raken. Er was iets merkwaardigs aan Adam op zijn wolk; ik wist zo gauw niet wat, maar iets scheen niet te kloppen. Maar wat? Zijn hart klopte zo te zien wel, en ook met zijn ledematen leek alles op het eerste gezicht in orde. Wat was het dan? Mijn tafelgenoot somberde intussen vrolijk verder over het doemvolle docentenbestaan. Hij leek niet de minste behoefte te hebben aan reacties mijnerzijds. Ik ook niet. Ik keek naar Adam. Nog nooit had ik zo lang en zo intensief naar een blote man gekeken. Ik kreeg pijn in mijn nek. Wat was het toch? En ineens zag ik het. Adam heeft een navel.

Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit

Univers 12 mei 2011

10. Coverstory

tekst Lieke Meertens fotografie Koen Verheijden

Meditatie

op de campus ‘Ik werd gek van mijn gedachten’

Tanya Hautermans (24) volgt een master Medische psychologie. Twee jaar geleden deed ze een tiendaagse Vipassana-cursus – een meditatietechniek om je geest te zuiveren en jezelf te observeren.

Univers 21 april 2011

“Ik heb niks met zweverigheid, religie of spiritualiteit. Tot ik erachter kwam dat het juist heel concreet en lichamelijk is. In 2009 maakte ik een lange reis door Azië, Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland samen met een vriendin. Aan het begin van die reis vertelde ze me over meditatie. Ze was er rustiger door geworden en kon problemen beter loslaten. Dat klonk goed. Na acht maanden gaf ik me op voor een tiendaagse Vipassanacursus in Nieuw-Zeeland. Dat betekende: dagelijks om 4.00 uur opstaan, elf uur op een dag stilzitten en mediteren, niet praten met andere mensen en zelfs geen oogcontact maken. Dat was

heel zwaar. Er zijn zeker momenten geweest dat ik ermee op wilde houden. Ik werd eenzaam. Dacht dat ik gek werd van mijn gedachten. Ook werd ik kwaad op mezelf: waarom kon ik niet ophouden met denken? Tegelijk voelde het ook goed. Na een paar dagen voelde ik meer rust en ook gedachtestromen kon ik steeds beter uitschakelen. Toch was het daarna lastig om door te gaan met mediteren. Op reis sliep ik in dorms waar continue mensen waren. En thuis belandde ik in mijn onregelmatige studentenleven. Die discipline is lastig. Dat komt ook omdat ik het niet halfhalf wil doen. Dan wil ik minstens twee uur per dag mediteren. Maar dat lukt niet. Misschien ga ik mindfulness eens proberen. Ik denk dat ik dat beter in mijn leven van nu zou kunnen integreren dan Vipassana.”  

Mindfulness is een stressreductiemethode, ontdaan vanuit de boeddhistische ideologie. Het

Europa in allerlei instellingen, ziekenhuizen en bedrijven gegeven. Het is een meditatietech-

werd in 1980 ontwikkeld door arts Jon Kabat-Zinn en inmiddels wordt de cursus in Amerika en

niek waarbij je aandachtig aanwezig bent in het huidige moment.

Coverstory .11

Ook al kom je op de uni een heel eind met een gezond stel hersens, de beste prestaties lever je als je ratio en je gevoel in balans zijn. Dat beweert tenminste Ivan Nyklicek, hoofddocent Medische psychologie en Neuropsychologie én de leider van de cursus Mindfulness in het Zwijsengebouw. Is meditatie een modeverschijnsel?

“S

amen met zes medewerkers, drie vrouwen, drie mannen, sta ik op mijn sokken, door mijn knieën gebogen, met mijn kont naar achter en armen naar voren. Alsof ik op een stoel ga zitten die er helaas niet is. Het duurt niet lang voordat ik de spieren in mijn benen voel verkrampen. Maar iedereen in de kring staat nog in zithouding. Ik kan toch niet als eerste omhoog gaan? Volgens mij ben ik zelfs de jongste aanwezige hier. En zo ratelen m’n gedachten nog even door. Tot de stem van Ivan Nyklicek, universitair hoofddocent Medische psychologie en Neuropsychologie, ze onderbreekt. ‘Merk je gedachten op, als je bijvoorbeeld denkt: ik zal zeker niet de eerste zijn die weer naar boven gaat,’ spreekt hij kalm. Ik lach in mezelf en kom langzaam weer rechtop staan. Inmiddels niet als eerste. En daar ben ik stiekem toch blij om.” In de Black Box geeft Ivan de cursus mindfulness gecombineerd met lichte staande yoga-oefeningen. De les is een fijne reminder voor me. Twee jaar geleden volgde ik een cursus mindfulness, oftewel aandachtsgerichte meditatie ontdaan van ieder geloof, en sindsdien merk ik dat het een goede houvast is in tijden van stress en gepieker. Maar ook in rustige tijden probeer ik een paar keer per week te mediteren. Meestal thuis op een kussen. Maar ook in de trein of in de tuin. Omdat ik ervaar dat ik er rustiger van word, ik kan onderzoeken waar mijn gedachten blijven steken en ik minder wordt meegesleept door emoties. Vooral als je erg rationeel bent ingesteld, kan meditatie ervoor zorgen dat je meer gaat vóelen. En dat maakte me nieuwsgierig naar wat meditatie biedt voor andere studenten en medewerkers van de universiteit. Ook al worden je rationele vermogens constant

Daarnaast zijn er legio andere meditatietechnieken zoals inzichtmeditatie waarbij je jezelf

bejubeld op de uni, lever je niet juist de beste prestaties als je gevoel en ratio in balans zijn?

Creatiever Ik ga in gesprek met onderzoeker Ivan. Drie jaar geleden toonde hij al aan dat het volgen van een mindfulnesstraining leidt tot minder stress. En hij is niet de enige die positief resultaat laat zien. Over de hele wereld verschijnen steeds meer onderzoeken waaruit blijkt dat mensen die consistent mediteren een grotere hersenomvang hebben, emotioneel stabiel zijn en zich beter kunnen concentreren. Ivan mediteert sinds negen jaar zelf ook, dagelijks een half uur. En dat brengt heel veel voor hem, vertelt hij. “Ik kan makkelijker dingen loslaten. Deadlines of doelen in mijn werk bijvoorbeeld die ik mezelf heb gesteld. Door middel van meditatie zie ik dat het spinsels zijn. Ik relativeer daardoor beter.” Maar er is nog een voordeel, laat hij weten: mediteren kan je creativiteit vergroten. ”Er komt gemakkelijker een frisse blik. Ik ben ervan overtuigd dat je creatiever wordt omdat je niet meer vastzit in een gedachtepatroon. Je ziet nieuwe invalshoeken, volgt nieuwe paden.” En dat werkt niet alleen door in onderzoek, maar ook in onderwijs. “Als er een nieuwe cursus opgezet moet worden, ga ik sneller terug naar de basis. Waar gaat het echt om? Wat wil ik studenten bijbrengen? Waar hebben ze later echt iets aan? Dat kan dus ook buiten de lesstof om zijn. Zoals een kritische blik werpen op de lesstof zelf. Want meditatie helpt om kritisch te blijven kijken. De dingen los te laten.”

Ongewenste gedachten Dat ik creatiever word van meditatie heb ik nooit zo direct gezien. Maar als ik er even over nadenk, besef ik dat dit inderdaad het geval is. Hoe meer rust ik

observeert, of Zen, waarbij concentratie op de ademhaling centraal staat.

ervaar, hoe sneller nieuwe ideeën voor artikelen vanuit het niets opkomen. Terwijl ik vaak vastloop in gedachtecirkels zodra ik wanhopig probeer op zoek te gaan naar een interessante invalshoek voor een artikel. Maar geeft een nachtje slapen niet hetzelfde effect? Of een andere ontspannende bezigheid, zoals hardlopen of boetseren? “Dat kan zeker ook meditatief zijn,” bevestigt Ivan. “Maar toch is er een verschil met mediteren. Bij andere ontspannende bezigheden is er een grote kans dat je daarna weer in dezelfde gedachten terugschiet. Zeker bij problemen die met stress te maken hebben blijf je hangen in je gedachten. Het voordeel van meditatie is dat je systematisch oefent om gedachtecirkels actief los te laten. Je bevrijdt jezelf van ongewenste gedachten.” En qua praktische haalbaarheid: mediteren kun je altijd en overal. Het blijkt trouwens ook uit onderzoek, dat je hersenen meer thetagolven produceren in dromerige of meditatieve toestand. En die golven worden in verband gebracht met creativiteit. En de oude filosofen wisten het ook al, lees ik in het dagboek Windstilte van Joke J. Hermsen. Plato noemde rust de belangrijkste voorwaarde voor het denken. ‘Pas dan ervaren we dat we méér zijn dan een bewust, handelend wezen, en juist dit surplus kan ons denken van binnenuit vernieuwen.’ En dat is ook het mooie van mediteren, besef ik, dat je leert om naar jezelf te kijken en zo ervaart wat er in je onbewuste allemaal speelt.

Hoezo zweverig? ‘Mediteren? Dat kan ik niet,’ krijg ik te horen van vriendinnen. Dan leg ik uit dat het geen kwestie is van je gedachten totaal loslaten, wat vaak wordt gedacht. Want nee, dat kan ik ook niet. Ik kan niet eens vier tellen mijn adem volgen, zonder dat mijn gedachten zijn weggeschoten.

Je hoeft niet in lotushouding te zitten om te mediteren. Je kunt het ook doen terwijl je rent, fietst,

ligt of staat.

Univers 21 april 2011

12. Coverstory

tekst Lieke Meertens fotografie Koen Verheijden

Tijdens de meditatie onderzoek ik die gedachten en zorg ik dat ik er niet door meegesleept word. En deze bewuste houding werkt na verloop van tijd ook door de dag heen. Een andere reactie, die vaak alleen van het gezicht af te lezen is, is dat mediteren zweverig zou zijn. Ja, er zijn ook zweverige meditatievormen in omloop. Maar mindfulness bijvoorbeeld draait puur om in het hier en nu aanwezig te zijn. Helemaal losgekoppeld van enig geloof, dus ook geschikt voor, bijvoorbeeld, atheïsten. Of zoals Ivan zegt: “juist de nietmeditatie-toestand is zweverig.” Dan ben je namelijk vaak met je gedachten aan het zweven bij het verleden of de toekomst.’ Ik bedenk me dat John Lennon het ook al schreef: ‘Life is what happens to you while you’re busy making other plans.’ Ook een gehoorde misvatting: je wordt emotieloos door meditatie. Ivan weerlegt: “Je bent minder gevangen door emoties. Dat betekent niet dat die emoties totaal verdwij-

Univers 21 april 2011

Meditatie op de universiteit Zin om tussen je colleges of werk te mediteren? Dat kan iedere

‘In de zomer word ik monnik’

Hervé Tijssen (49), director of studies PhDprogramme en universitair docent Methodologie bij de rechtenfaculteit, mediteert sinds zes jaar.

nen. Juist niet misschien. Je zit minder in je eigen cocon en wordt gevoeliger voor andere mensen.”

dagen-meditatie-plan. Iedere dag ging ik een kwartier mediteren, met als doel dat het daarna een vaste gewoonte zou worden. De honderd dagen hield ik wonderlijk genoeg vol. Zelfs op stedentrip in een piepklein hotelkamertje zat ik op de grond te mediteren. Tot de dagen voorbij waren. Eerst was ik trots dat ik mijn doel bereikt had, maar vervolgens heb ik drie weken niet gemediteerd. Missie mislukt.

Ego in de weg Of iedereen kan mediteren weet Ivan niet. Hij wilt nog gaan onderzoeken of bijvoorbeeld hyperactiviteit voorspelt of mensen eerder afhaken. “Het hangt denk ik veel af van motivatie en het vermogen om naar jezelf te kijken,” zegt hij nadenkend. “Maar het hangt er misschien ook wel vanaf hoe sterk je ego is. Hoe hoger je op de maatschappelijke ladder komt, hoe groter het gevaar op ego-vorming. En dat ego kan in de weg zitten. Je komt tijdens het mediteren misschien denkbeelden tegen die je niet los kunt laten. Dus het zal zeker moeilijk zijn voor sommige wetenschappers.” Moeilijk, dat is het sowieso. Vooral om iedere keer weer de discipline op te brengen. Eind vorig jaar begon ik daarom voor mezelf heel enthousiast een honderd-

dinsdagmiddag samen met een groep in het Zwijsengebouw van 12:45 uur tot 13:15 uur. Ook op

“Meditatie verhoogt mijn concentratievermogen. Dat merkte ik vooral bij het schrijven van mijn proefschrift. Ook krijg ik meer inzicht in mezelf en de ander. Als iemand het bloed onder mijn nagels vandaan haalt en ik boosheid voel opkomen, denk ik: hé, wat gebeurt er nu? Voorheen reageerde ik dan heel expressief. Steeds vaker kan ik rustiger reflecteren, geduldiger reageren. In het verleden probeerde ik vaak iedereen tevreden te stellen, haalde ik allerlei projecten naar me toe en beantwoordde ik m’n mails direct. Nu stel ik beter prioriteiten. Ik laat me minder opjagen. Ik mediteer vanuit een boeddhistisch perspectief, vipassana en zen. Maar alle meditatievormen komen uiteindelijk op hetzelfde neer: van moment tot moment aandachtig zijn. Voor mij is het ontdaan van een religieus gedachtegoed. Het gaat om hier en nu. Regelmatig ga ik met mijn vrouw, ook werkzaam op de universiteit, naar ons huis in Frankrijk. Daar praktiseren we onze meditatieoefening binnen de Soto-zen. Komende zomer word ik er gewijd tot zenmonnik. Dat is een belofte aan mezelf om nooit meer te stoppen met meditatie. En ik wil graag aan mensen doorgeven hoe heilzaam het werkt: uiteindelijk wil ik meditatieleraar worden.”

Confrontatie met jezelf En dat blijf ik verbazingwekkend vinden. Ik voel dat het goed voor me is en toch zijn de alternatieven – voor de tv hangen, facebooken, muziek luisteren, vaak aanlokkelijker. En daar ben ik niet de enige in, blijkt ook uit de deelnemers van de mindfulnesstraining. Een vrouw zegt: “Ik word er onrustig van. Het is niet prettig.” En een man: “Gek, je kunt 24 uur met van alles bezig zijn en niet een kwartier ontspannen. Dat is bizar en schokkend.” Ivan legt uit hoe het komt: “Het is lastig

maandagavond om 19:30 uur is er een groep. Op donderdag 9 juni start Ivan Nyklicek met een eerste

no-nonsens meditatieavond in het Zwijsengebouw voorlopig getiteld Free Your Mind: mindfulness-­

Coverstory .13 Jenny van Son (26) volgde een master Medische psychologie en is nu PhD bij sociale wetenschappen. Ze doet onderzoek naar het effect van mindfulness bij mensen met diabetes die last hebben van somberheid en angst. “Na mijn master wilde ik de praktijk in. Behalve als ik onderzoek kon doen naar mindfulness. Toevallig kwam er net een positie vrij. Ik merk zelf dat ik gelukkiger word van mediteren. En die ervaring wil ik delen door mijn onderzoek. Mediteren is een andere manier van in het leven staan. Het leven zou aan je voorbij kunnen gaan omdat je constant in gedachten bent. Bijvoorbeeld met plannen maken voor de toekomst. Maar als je met je aandacht in het hier en nu bent, maakt dat je leven levendiger wordt. Als student kon ik vrij veel piekeren. Vooral tijdens tentamenperiodes. Ik ben een beetje een neuroot. Mediteren geeft je het besef dat je op dit moment doet wat je kunt doen. Dat is misschien een groot cliché, maar zo kan je systeem wel rustig blijven. Je gaat jezelf niet opjagen. Ik heb een meditatiekussen, maar soms zit ik ook gewoon op de bank. Of op de fiets. Dan ben ik met aandacht bij mijn lichaam. Bewust. Elk moment in aandacht is mooi meegenomen. Meestal hou ik mijn aandacht bij mijn adem of lichaam. Soms vind ik een metta-meditatie ook fijn. Daarbij wens je eerst voor jezelf een aantal goede dingen. Daarna voor bekende en onbekende mensen en tenslotte voor alle levende wezens. Dus ook voor mensen met wie je een slechte relatie hebt. Ik heb een kennis aan wie ik me soms irriteer, en in die meditatie wens ik haar goede dingen. Dat werkt verzachtend merk ik. Het is een tegengif voor irritatie.”

‘Elk moment in aandacht is mooi meegenomen’

om met jezelf geconfronteerd te worden. Wat het moeilijk maakt zijn juist de eigen gedachten. Zoals: ik moet nog zoveel doen. Kan ik deze tijd niet beter besteden?” Ivan benadrukt dat het inplannen wel makkelijker wordt na jaren. Ook hij gebruikt nog steeds foefjes om zichzelf te herinneren weer in aandacht aanwezig te zijn. Want dat is al meditatie vertelt hij: in aandacht zijn bij het moment. Zo staat er een belletje op z’n computer dat ieder kwartier afgaat. “Dan sta ik even stil bij wat ik aan het doen ben, hoe mijn lichaam voelt en ik volg mijn ademhaling. Zo’n tien seconden is voldoende. Je vergeet soms je lichaam, dus die herinnering is goed en nodig.” En ja, soms is dat wel irritant, geeft hij toe. “Dan zit ik net in een gedachte die ik echt even af wil maken, dus dan sla ik over. Het is nog steeds een uitdaging, maar het gaat steeds beter. Het gaat in je systeem zitten. En uiteindelijk ga je er steeds meer naar verlangen.”

oefeningen en nonoefeningen ontdaan van iedere vorm van ideologie of dogma.

Univers 21 april 2011

14. Science & School

tekst Lieke Steijvers illustratie Bas van der Schot

E-humanities is booming Alfa's en bèta's: een van oudsher slechte combinatie. Waar de een in de boeken duikt, vindt de ander zijn heil in cijfers, techniek en computers. Maar die scheidslijn wordt steeds dunner door de populariteit van masterspecialisaties die de twee werelden combineren. Ruim baan voor de alfa-nerds.

G

aan mensen braver leven als ze in de gaten gehouden worden? Ruud Mattheij, masterstudent HAIT (Human aspects of information technology) hoopt van wel. Voor zijn masterscriptie sleutelde hij een computerpersonage in elkaar, die mensen bij een waterkraan nauwlettend in de gaten houdt. Het personage kijkt nog best vriendelijk als mensen de kraan normaal gebruiken, maar loopt pimpelpaars aan als mensen te veel warm water verspillen. De hamvraag: gaan mensen zich energiebewuster gedragen als ze worden begluurd? Een dergelijke case-study is typisch voor het relatief nieuwe vakgebied e-humanities. E-humanities combineert een ict-denkwijze en ict-toepassingen met cases uit de geesteswetenschappen. In het geval van Mattheij gaat om een onderwerp uit de psychologie, maar het kan ook gaan om onderwerpen die met taal, kunst of cultuur te maken hebben. Mattheij schaart zijn thesis onder de noemer persuasive technology. Hierbij wordt techniek ingezet om mensen te verleiden tot een bepaald gewenst gedrag. De psychologie van de mens is altijd het uitgangspunt, de techniek volgt daaruit, zegt Mattheij.

Wiki-leaksaffaire HAIT is een van de vier specialisaties

Univers 12 mei 2011

binnen de master Communicatie- en informatie Wetenschappen. Die master, die gedeeltelijk het vakgebied van de e-humanities beslaat, is sinds enkele jaren booming. De afgelopen drie jaar is de master gegroeid van 90 naar maar liefst 140 studenten. Opleidingsdirecteur Anne Vermeer verwacht dat die stijging doorzet tot 180 studenten komend studiejaar, een verdubbeling in vier jaar tijd. Verreweg de grootste afstudeerrichting binnen Communicatie- en informatiewetenschappen is Bedrijfscommunicatie en digitale media (BDM). Daarna volgen Communicatie design, Interculturele communicatie en Human aspects of information technology (HAIT). BDM gaat voornamelijk over de toepassingen van nieuwe media en laat studenten nadenken over de effecten daarvan. "Ontzettend actueel natuurlijk", zegt Vermeer. "Denk alleen al aan de gevolgen van de Wiki-leaks affaire. Wij hebben er komend jaar zelfs een nieuwe richting over: Data-journalism. Welk effect heeft informatiegaring door de gewone man, vanaf zijn mobieltje op het Tahrirplein? Van wie zijn die data? Hoe kunnen we de juistheid nagaan? Ik vrees dat we binnen no-time een volle collegezaal hebben."

In het verdomhoekje Maar het succes van e-humanities komt niet alleen door de actualiteit van de onderwerpen. Ook de voorheen achtergestelde rol van de geesteswetenschappen speelt een rol, denkt HAIT-coördinator Menno van Zaanen. "De geesteswetenschappen zitten sinds lange tijd in het verdomhoekje. Wetenschap is veel pragmatischer geworden. Iedereen moet mee in de technologische ontwikkelingen. Om geesteswetenschappen een meer modern en toekomstgericht elan te

Typisch Tilburgse specialisaties De master Communicatie- en informatiewetenschappen in zijn brede vorm is uniek in Nederland. Met name de combinatie geesteswetenschappen (taal, cultuur, kunst, communicatie) met technologie is typisch

geven, is deze technische draai ontstaan." Een draai waar ook zeker behoefte aan is, aldus Van Zaanen. Er mag dan minder geld en minder aandacht zijn voor onderwerpen uit de geesteswetenschappen, het trekt studenten en onderzoekers nog zeker aan. "Ik heb nu een studente die geïnteresseerd is in muziekstijlen. Samen met een etnomusicoloog heeft ze een systeem ontwikkeld dat volksliedjes indeelt naar afkomst: Europees of Aziatisch. Op die manier kan onderzoek in de geesteswetenschappen snel en concreet worden uitgevoerd, zonder ingewikkelde handmatige vergelijkingen. Het is ook voor bedrijven zeer interessant."

Nerds Het voordeel van communicatie- en informatietechnologen? "Het zijn geen nerds, maar mensen die midden in de maatschappij staan", denkt Ruud Mattheij. "Wij willen in de eerste plaats weten hoe mensen denken en werken, daarna komt de technologie pas om de hoek kijken." De combinatie technologie en geesteswetenschappen trekt bijzondere studenten aan, vindt ook Van Zaanen. "Ze zijn geïnteresseerd in taal, in geschiedenis, in kunst en in psychologie. Maar tegelijkertijd willen ze voor hun onderzoek moderne toepassingen gebruiken. Het is toch gaaf om een toepassing te bedenken die schilderijen van Van Gogh herkent, identificeert en de authenticiteit ervan controleert?” Maar Communicatie- en informatiewetenschappen is in wezen geen technische master. "De meeste studenten hebben wel enige kennis van computers en programmeren, maar er zijn er ook die er niks vanaf (willen) weten", zegt Van Zaanen. "Dat is ook niet nodig als je techneuten slim voor je laat werken!"

Tilburgs. Vergelijkbare opleidingen zijn bijvoorbeeld Informatiekunde, Kunstmatige Intelligentie of Cognitive Science, die ook uitgaan van menselijk gedrag en toepassingen daarvan in ict, maar die geen focus op taal en communicatie bieden.

Science & School .15

Meesterproef

Drama

in jeugdgevangenis Organisatiedeskundige Wilfred Verweij kwam per toeval bij jeugdgevangenis ’t Nieuwe Lloyd terecht. Zijn promotie werd een analyse van de teloorgang van de instelling. Drie jaar lang volgde Verweij de ontwikkelingen in jeugdgevangenis ’t Nieuwe Lloyd. Van het aanstellen van de interim-manager in 2002 tot de sluiting van de gevangenis in 2005. Verweij had verschillende diepte-interviews met groepsleiders, managers en de interim-directeur en bestudeerde allerlei documenten. Een bijzondere manier van onderzoeken, die erg veel lijkt op een journalistiek onderzoek. “Er zijn verschillende benaderingen voor wetenschappelijk onderzoek. Dit is een goed kwalitatief onderzoek en zit dicht tegen onderzoeksjournalistiek aan. Ik geef in mijn onderzoek niet alleen een reconstructie maar ook een duidelijke analyse. Mijn onderzoek is bijvoorbeeld niet te vergelijken met een boek als De prooi over de overname van ABN Amro. Mijn analyses zijn diepgravender. Ik wil weten hoe iemand redeneert, waarom hij doet wat hij doet.” Verweij werkte al lange tijd met interim-managers. “Ik gaf cursussen en bekeek verschillende casussen waarbij interimmanagers waren aangesteld. Zodoende kwam ik bij de jeugdge-

vangenis ’t Lloyd terecht, omdat daar net een nieuwe interimmanager was aangesteld. Al snel ontstonden er problemen bij de instelling. Het bleek zo boeiend om te analyseren wat daar gebeurde, dat ik in overleg met mijn promotor ten slotte heb besloten mijn proefschrift geheel te wijden aan het bestuurlijk drama rond deze jeugdgevangenis.” De gesprekken met de mensen verliepen goed. “Ik merkte dat wanneer ik aandachtig luisterde naar mensen en ze niet vooraf in een hokje plaatste, ze bereid waren veel te vertellen. Na gesprekken van twee uur hoorde ik van veel mensen dat ze blij waren dat er écht naar ze geluisterd werd. Op de werkvloer hadden ze natuurlijk ook gesprekken maar die waren meer doelgericht. Bij mij konden ze open vertellen.” De uitkomst van het onderzoek geeft een kritische blik op interim-managers. Toch reageert de sector van interim-managers volgens Verweij juist positief op het onderzoek. “Ze zijn blij dat er eens kritisch en analytisch gekeken wordt naar interimmanagement. Daar komt bij dat het te gemakkelijk is alleen de interim-manager de schuld te geven van problemen. In dit geval was bijvoorbeeld ook de manier waarop de Dienst Justitiële Inrichtingen functioneert een van de oorzaken.” Emma Veringa

Dr. Wilfred Verweij

dienstverlening of in de communicatie- en mediawereld.

Energieslurpend huis

Woningen met energielabel worden sneller verkocht dan huizen zonder zo’n label.

Eureka! Vet salaris

Mannelijke studenten gaan voor het snelle pak en vette salaris van een consultant.

Vrouwen willen liever een baan bij een overheids- of semi-overheidsinstelling. Dat komt naar voren in een enquête van de website kiesjewerkgever.nl onder ruim zevenduizend studenten. Van de mannen wil 56 procent de consultancy in. Bij de vrouwen kiest juist 56 procent voor de publieke sector. Vooral onder universitaire studenten zijn deze twee branches het populairst. Hbo’ers zoeken liever een baan in de zakelijke

Ook leveren ze meer op: gemiddeld 6000 euro. “Het belang van de energierekening is groot genoeg voor de consument”, meent hoogleraar Vastgoed Dirk Brounen van Tilburg University. Het kopen van een woning zonder label betekent dat er gegist zal moeten worden naar de toekomstige gas- en elektriciteitsrekeningen op het nieuwe adres. “Voor een doorsnee woning kan deze gasrekening uiteenlopen van 43 euro voor een zuinige A-label woning, tot wel 174 euro voor eenzelfde soort woning, maar dan uit de energieverkwistende G-categorie”, aldus Dr. Nils Kok van de Universiteit Maastricht. “Het label geeft kopers vooraf een signaal, en bespoedigt de verkoop met gemiddeld 24 dagen.”

Leve de koningin

Hoe je Koninginnedag viert maakt niet uit, maar met wie des te meer.

UvT-onderzoeker Sjanett de Geus onder-

vroeg studenten van de Bredase toerismehogeschool NHTV. Hoe groter de groep waarmee je op 30 april op stap gaat, des te groter de tevredenheid en mooier de herinneringen na afloop, zo ontdekte ze. Het geboden entertainment doet er niet zoveel toe. Misschien dat het grote aantal rondjes bier een rol speelt bij al die positieve herinneringen? Leden van een grote groep (7 tot 15 personen) smijten namelijk ook meer met geld. Gemiddeld geven de studenten per persoon 38 euro uit.

Koninginnedag vier je niet alleen

Univers 12 mei 2011

16. Studeren in buurlanden

tekst Malini Witlox & Emma Veringa illustratie Marthe Kalkhoven

‘Duitsers kunnen enorm stressen’

Deutschland macht Spaß! Denny Chen (21) studeert Stadt- und Regionalplanung aan de Technische Universiteit in Berlijn. “Ik wilde graag in het buitenland gaan studeren, zo kon ik een technische studie combineren met een taal. Het werd Duitsland, omdat de taal geen probleem was en Berlijn financieel aantrekkelijk is. Je betaalt hier geen collegegeld, alleen 500 euro per jaar aan een ov-kaart en administratiekosten. Ik ben begonnen met de studie Verkehrswesen (transport), een jaar later ben ik er nog een tweede studie bij gaan doen: Stadt- und Regionalplanung (Planologie en stedenbouw). Het is in Duitsland vaak moeilijk goede en populaire universiteiten binnen te komen. Dit heeft te maken met het Numerus Clausus systeem, dat de beschikbare plaatsen aan de beste inschrijvers geeft. Sommige Duitsers beginnen daarom eerst met een baan. Mede hierdoor zijn Duitsers een stuk ouder als ze gaan studeren. Ik heb hier al verschillende onderwijssituaties meegemaakt. Zo heb ik in wiskundecolleges met 1200 mensen gezeten, maar ook taalseminars met vier mensen meegemaakt. Werkgroepen spelen een belangrijke rol in Duitsland want Duitsers houden van discussiëren, zelfs of juist als er bier op tafel staat. Ze discussiëren totdat er een goed plan is opgesteld. Vaak wordt er dan ook strikt aan dit plan vastgehouden, wat soms voor grappige situaties zorgt. Zo heb ik al vaak genoeg meegemaakt dat Duitsers enorm gaan stressen als het soms eventjes iets anders loopt. Dat is denk ik het grootste verschil met Nederlanders. Ik werd hier gelijk goed geaccepteerd. Veel Duitsers hebben nog steeds een WOII-trauma en zijn daarom erg geïnteresseerd in andere landen en culturen. Nederland is tenslotte het buurland met kaas, wiet en de schattige taal.”

Univers 12 mei 2011

Grote goedkope studentenkamers en geen collegegeld. Een studie in België of Duitsland lijkt aantrekkelijk nu studenten in Nederland worden geconfronteerd met langstudeerboetes en dure tweede masters. Maar er zijn ook nadelen. “België was een behoorlijke cultuurshock.”

T

ot 2006 was studeren in Duitsland een walhalla voor de Nederlandse student. Oké, dan moest je wel colleges in het Duits volgen en ouders met een WK-trauma (1974) hadden er misschien wat gemengde gevoelens bij, maar je bespaarde flink wat geld. Vooral studenten uit de grensstreek trokken naar Duitsland. Het heffen van collegegeld was tot 2002 in Duitsland verboden door Schröders regering van SPD en Groenen die zich beriepen op een VN-verdrag over de toegankelijkheid van het onderwijs. Alleen studenten die langer dan de nominale studieduur over hun studie deden, kregen van sommige deelstaten een rekening. Voor alle anderen bleef het hoger onderwijssysteem collegegeldvrij. Een aantal deelstaten stapte naar de rechter om toch collegegeld te mogen vragen. In 2005 werd het verbod door het Federale Constitutionele Hof opgeheven.

in buitenland promoot, “rekenen de staten Baden-Württemberg, Bayern en Niedersachsen vijfhonderd euro per semester voor een bachelor en een gewone master. Een speciale master, bijvoorbeeld een in de avonduren, is veel duurder. De deelstaat Hamburg rekent slechts 375 euro per semester. In de rest van de deelstaten is studeren gratis.“ Voor de Duitsers die een gratis studie gewend waren is die vijfhonderd euro per semester een flinke kostenpost, maar voor Nederlanders is dat een schijntje. Het hoger onderwijs in Duitsland is wel anders vormgegeven. Er zijn massale hoorcolleges, er is weinig contact met docenten en Nederlanders krijgen te maken met andere beleefdheidsnormen. Het aanspreken van een docent met du is uit den boze, die term is voorbehouden aan goede vrienden. Maar met het niveau is niets mis, beamen ook Nederlandse docenten.

375 euro per semester

Geen loting

Sindsdien mogen de deelstaten zelf bepalen of en hoeveel geld ze studenten vragen. Volgens A. Schäfer van de Deutscher Akademischer Austausch Dienst, een Duitse organisatie die het studeren

Een andere optie, nog dichterbij voor de Brabantse studenten, is een studie in België. Bijna vierduizend Nederlandse studenten kozen vorig jaar voor onze zuiderburen. Het collegegeld bedraagt

Studeren in buurlanden .17

‘Nederlanders zijn verre van populair in België’

Robin Verschuren (24) studeert Politieke wetenschappen aan de Universiteit van Leuven.

maximaal 568 euro per jaar, bijna drie keer zo weinig als in Nederland. Verder kent België geen lotingsysteem voor studies die in Nederland soms een loodzware loting kennen, bijvoorbeeld Geneeskunde. Wel moet je soms een toelatingsexamen afleggen. Voordeel van een studie in België (althans in Vlaanderen) is dat er geen taalbarrière is. Verder is er nauwelijks kamernood. Andersom komen er ook veel buitenlandse studenten naar ons kikkerlandje. Uit cijfers van het Nuffic, een Nederlandse non-profitorganisatie die zich bezighoudt met internationale samenwerking in het hoger onderwijs, blijkt dat ongeveer 53.750 buitenlandse studenten voor een volledige studie in Nederland blijven. 21.700 van hen komen uit Duitsland en 2550 uit België. Opvallend is ook het hoge aantal Chinese studenten (5100). Populaire studies zijn Economie en Sociale wetenschappen. De Chinezen komen hier omdat studeren in Nederland relatief goedkoper zou zijn dan in China. Recente cijfers over het aantal Nederlandse studenten dat voor een volledige studie bij een buitenlandse instelling voor hoger onderwijs staat ingeschreven, zijn er niet. De laatste

cijfers dateren van 2006-2007. Toen ging het volgens het Nuffic om 14.700 Nederlanders. Het merendeel koos toen voor lessen in het Verenigd Koninkrijk.

Massaal uitwijken

Hebben meer Nederlandse studenten belangstelling voor een studie over de grens omdat de langstudeerboete eraan komt? Volgens Han van der Horst, woordvoerder van het Nuffic, is er nog geen effect meetbaar. “Bij het informatiecentrum rinkelt de telefoon in ieder geval niet vaker dan normaal door de Halbeheffing.” Wel gaf onder meer de universiteit van Twente aan bang te zijn dat hun studenten massaal uit zullen wijken naar Duitsland. Ook de Vlaamse universiteitenkoepel VLIR houdt haar hart vast. Secretaris-generaal Rosette S’Jegers zei in dagblad Sp!ts: “We kunnen met dit soort maatregelen meer Nederlandse studenten verwachten die alleen maar naar ons land komen voor de lagere studiekosten, terwijl je hoopt dat studenten andere motieven hebben.” Meer informatie over studeren in het buitenland: www.wilweg.nl

“Het idee om in Nederland te blijven stond me in de zomer ineens heel erg tegen, en op een dagtripje naar Antwerpen besloot ik spontaan dat het dan maar België moest worden. Het was gemakkelijk te regelen, goedkoop en er was niet veel gedoe met kamers. Toch was België een behoorlijke cultuurshock. Ik woonde het eerste jaar in Brussel en ik moest erg wennen aan de Belgische mentaliteit en aan de grote Franstalige stad. Het is lastig met Belgen bevriend te raken omdat ze vaak in hun eigen kringetjes van thuis blijven hangen. Ook de onderwijscultuur is volkomen anders. Tijdens debatten waren studiegenoten geshockeerd door mijn scherpe opmerkingen en mijn gewoonte het woord terug te krijgen, in hun ogen was dat agressief en onbeschoft. De studie is wetenschappelijk en droog, erg gericht op het uit je hoofd leren van encyclopedieën. Daar staat tegenover dat ik wel enorm veel heb geleerd van de ervaring. Nederlanders zijn verre van populair in België. Daar mee om leren gaan is een goede interculturele les. Je leert de subtiele verschillen te zien en daar mee om te gaan en op een bescheiden manier toch Nederlands te zijn. Ik heb een paar keer overwogen om terug te gaan, en ik heb zeker regelmatig spijt gehad in de zin dat ik waarschijnlijk beter uit de verf was gekomen op een Nederlandse universiteit. Maar al met al zou ik mijn huidige leven niet willen opgeven, en ben ik best tevreden met wie ik dankzij deze ervaring ben geworden.”

Univers 12 mei 2011

18. Lifestyle

coördinatie: Lieke Steijvers

Plakkers zijn slimmer

I-con

Should I stay or should I go? De vrees van gemeentebestuurders dat de slimmeriken na hun studie in Tilburg richting Randstad vertrekken is ongegrond. Dat bewijst het onderzoek van Viktor Venhorst van de Rijksuniversiteit Groningen. Brain drain? Grote uittocht van jongeren? Valt allemaal reuze mee, zo blijkt uit het onderzoek Brain drain of brain gain? Hoger opgeleiden in grote steden in Nederland in opdracht van Nicis Institute. In de hbo- en universitaire studiesteden blijven juist meer hoogopgeleide jongeren hangen dan er vertrekken. Per saldo is de migratie van studenten voor deze gemeenten dus positief. De gemeenten Maastricht, Rotterdam, Tilburg, Groningen en Leeuwarden deden mee aan dit onderzoek.

Verhuisstromen “Het is goed voor een stad om een universiteit te hebben,” zegt onderzoeker Viktor Venhorst. “De aanwezigheid van hoger opgeleiden heeft een positief effect op de economische groei in een stad, en is bovendien goed voor de consumentenbestedingen en daarmee voor het voorzieningenniveau.” Daarom maken de regionale universiteitssteden zich zorgen over de vertrekkende afgestudeerden.

Betere studenten Maar geen zorgen dus: in alle onderzochte steden neemt het aantal afgestudeerden toe. De steden zijn bovendien in staat om niet alle, maar vaak wel de betere studenten vast te houden. Degenen die na hun universitaire studie blijven wonen en werken in dezelfde stad hebben gemiddeld hogere cijfers dan de vertrekkers. Een verklaring hiervoor kan zijn dat lokale werkgevers in bepaalde sectoren in staat zijn de meest geschikte kandidaten uit de collegebankjes te werven. De stad als geheel wordt dus slimmer. Waar Tilburg verschilt met de anderen is dat er hier ook veel academici uit de Randstad worden aangetrokken om te werken. Een ander belangrijk effect dat in de locatiekeuze van studenten meespeelt is regionale binding. De kans dat een afgestudeerde in de gemeente blijft werken of wonen, is twee tot drie maal hoger wanneer deze afgestudeerde op zestienjarige leeftijd al in de stad woonde.

Goldfish heb ik de laatste weken helemaal kapot gedraaid Kleding? In de zomer draag ik graag een korte broek met een shirt of een blouse en teenslippers. Ik vind het belangrijk om er goed uit te zien maar ik heb er nooit geld voor. Als ik moet kiezen tussen een mooie broek en een avondje stappen ga ik liever een avondje stappen. Winkels? Ik heb geen favoriete winkels, ik koop mijn kleding waar uitverkoop is. Budget? Ik heb per maand een budget van ongeveer 700 euro: mijn stufi en mijn loon. Daar gaat mijn huur dan nog van af. Gelukkig hoef ik geen collegegeld te betalen, dat betalen mijn ouders. Film? Ik lach me iedere keer weer kapot bij Forrest Gump. Idool? Ik heb niet echt een idool maar ik vind de acteur die Barney Stinson speelt in How I Met Your Mother echt een stoere baas. Muziek? Ik ga binnenkort naar een concert van Goldfish, een Zuid-Afrikaans DJ/saxofonistenduo. Hun cd’s heb ik de laatste weken helemaal kapot gedraaid. Boek? Ik lees nu Dag van Betekenis van Allan Folso. Een boek over corruptie in het Vaticaan. Die stond toevallig in mijn kast.

Erik Vermeltfoort (21) student Bedrijfseconomie

Game? Stef Stuntpiloot, omdat het de perfecte combinatie is tussen kanloos bier drinken en een fanatiek spelletje spelen. Website? Ik organiseer een hockeytoernooi dus de site www.blauweballen.nl bekijk ik nu erg veel. Hangout? Een willekeurig zonnig terras met een lekker Erdinger in mijn hand en een zonnebril op mijn neus.

Trendspotting

Bloemen

aan je oorlel

Wat zijn de laatste trends op de Tilburgse campus? Univers zit bovenop alles wat hip & happening is. Deze keer: de bloemoorbel.

Univers 12 mei 2011

Het zonnetje schijnt en de bloementjes staan volop in bloei. En dan niet alleen in het gras maar ook aan menig oorlel van 16-jarige meisjes hangt een bloem in bloei. Niet meer weg te denken uit het straatbeeld, die ‘bloemoorbel’. Naar het idee van gtst-sterren Marly en Gigi (beter bekend als Nina en Lorena). De oorbel is in de populaire soap al regelmatig gespot en vele hebben de trend al opgepikt. Is ie mooi? De meningen zijn verdeeld, maar opvallen doet het sieraad in ieder geval wel. Waar vrouwenoorbellen meestal per twee worden verkocht, kenmerkt deze

Lifestyle .19 Web

Gluren bij de buren

Wè nou?

Dol op Oranje? Verboden reizen, onverkochte vakantievilla’s, huwelijken met burgermeisjes. Als moderne prins heb je toch steeds wat uit te leggen. Zijn de prinsen te rijk? Worden we koningsmoe? Wè nou? geeft een Tilburgs antwoord. “Het koningshuis is op zich prima, maar het zou wat minder invloed moeten hebben. De koningin is niet gekozen, dus hoeft ze ook geen macht te hebben. Het zou bij lintjes knippen moeten blijven.” Joris Steunenberg, student Economie en bedrijfseconomie “Het moet niet bij lintenknipperij blijven. Buiten de politiek moet het koningshuis meer van betekenis zijn. We betalen er zoveel voor. Ik vind de traditie belangrijk en je hebt er wat aan voor representatie. Maar ik hou het gevoel dat we toch iets te weinig waar voor ons geld krijgen.” Sam Janssen, student Psychologie “Zolang het hier een democratie blijft, heb ik helemaal niets tegen het koningshuis. Ik vind het eigenlijk wel mooi, vooral bij huwelijken en zo. Niet dat ik er iets speciaals mee heb. Als Nederland ineens een republiek zou worden, zou ik het misschien een beetje jammer vinden, maar verder niets.” Iris Lokerse, student Internationaal en Europees recht “As long as it doesn’t impact my life, I don’t really care about royalty. I think having a president is not necessarily more democratic, but in the long run it’s better for a democratic culture.“ Aditya Witantra, student International business studies “Er is de laatste tijd zo veel aandacht voor koningshuizen, dat hoeft van mij allemaal niet. Het koningsschap hoort wel thuis in de Nederlandse cultuur, maar als je kijkt naar de maatschappij is de betekenis van de minister president toch veel groter.” Sander van der Meijden, student Strategic management

versiering zich omdat je er maar één hoort te dragen. Op de campus is de oorbel een paar keer gezien maar van een echte hype is nog geen sprake. De 20-jarige International Business student, Renee Rijken is geen fan van de oorbel. “ Ik zou de oorbel zelf nooit dragen, juist omdat iedereen er nu mee loopt vind ik het niet zo leuk. Ik zou me ook een beetje té gtst-achtig voelen, daarnaast ben ik gewoon niet zo van de bloemoorbellen, het past niet bij me.” Het is nu afwachten of de campus achterloopt op deze trend of dat deze rage aan de universiteit voorbij gaat.

Monteer stiekem een webcam in de slaapkamer van je buurvrouw, en weet je verzekerd van een hoop gedonder als ze het ding in de smiezen krijgt. Voor dieren gelden blijkbaar andere regels. De Vogelbescherming plaatste deze lente webcams in maar liefst acht vogelnesten, die live zijn te volgen via de website beleefdelente. nl. De oehoe, de ooievaar, de boerenzwaluw en de slechtvalk: allemaal geven ze hun bedgeheimen ongewild en ongevraagd prijs aan de wereld. Gaat de mensheid hier een grens over? Ach, zo veel spannends gebeurt er nou ook weer niet in zo’n nest. Ma zit wat te suffen op haar eieren, pa verwent haar op z’n tijd met een sappig muisje. Best wel cute, maar niets wat het daglicht niet kan verdragen. Onze tip dus voor alle studenten en medewerkers van de Tilburgse universiteit: log op een dooie middag eens in op deze website. Zet het geluid aan, laat de vrije natuur tot je komen. Je zult de rust ervaren van een zomerse boswandeling. Een heerlijk staaltje escapisme! En oh ja, mocht je kriegelig worden van de bende squickende jonge vogels, check dan eens de webcam op volgdevos.nl. Waar word je nu vrolijker van dan van een roedel dartelende vossenpuppies? Klein minpuntje: een van de webcams is wazig door een spinnenweb. Nothing beats a fox! Lieke Steijvers www.beleefdelente.nl www.volgdevos.nl

Game

Portal 2: geen laf vervolg You’re looking for a gun that shoots holes. Not bullet holes! schreeuwt de robotische gids die je in de eerste paar minuten introduceert in de wereld van Portal 2.  Het uitgangspunt van de puzzelgame is misleidend simpel. Je hebt één geweer, daarmee kun je twee portals schieten tegen zowat elk oppervlak. Vervolgens kun je van de ene naar de andere portal teleporteren. Zo reis je van testkamer naar testkamer in het gigantische complex van Aperture Science. Qua gameplay is er weliswaar wat nieuws onder de zon: bruggen van licht, tractor beams, en allerlei soorten gel die een effect hebben op vloeren en muren, maar het basisprincipe is hetzelfde als in deel 1. Het verhaal is de belangrijkste reden dat dit geen laf vervolg is van Portal 1, maar een compleet nieuwe game. Spelers kruipen wederom in de huid van Chell. Zij wordt al honderden jaren vastgehouden in het testcentrum van Aperture, dat behoorlijk in verval is geraakt sinds Portal 1. Je bent de enige levende ziel daar, en de helft van het complex wordt overwoekerd door vegetatie. Een nieuw karakter is Wheatley, een pratende robot-op-rails die ingesproken werd door Stephen Merchant (co-schrijver van The Office). Ze zijn een lichtend voorbeeld voor alle andere games die met voice actors werken. Dit spel is van begin tot eind ontzettend grappig, en dat zie je niet vaak. Tom van Nuenen Portal 2 Xbox 360 / PlayStation 3 / PC / Mac

Univers 12 mei 2011

10. Focus

tekst Francine bardoel fotografie Lieke Steijvers

Het laatste nieuws vind je op

Redactieraadleden gezocht Voor de redactieraad van Univers zijn wij op zoek naar twee UvT'ers die het leuk en belangrijk vinden om de inhoud van het Univers magazine en UniversOnline kritisch te volgen. We zoeken een student en een wetenschapper. De redactieraad fungeert als klankbord voor de hoofdredacteur en geeft haar gevraagd en ongevraagd advies over de inhoud en koers van Univers. De redactieraad vergadert gemiddeld één keer per drie maanden. Sterke betrokkenheid bij Tilburg University is noodzakelijk. Meer informatie bij Francine Bardoel, hoofdredacteur Univers, 013-466 2926, [email protected]. Solliciteren? Uitsluitend per mail. Vermeld in ieder geval waarom je lid van de redactieraad wilt worden en waarom je meent geschikt te zijn.

Univers 12 mei 2011

Volg

Covers .21

Mijn gezicht op de cover 21 april 2011 Bij de presentatie van het nieuwe magazine van Univers maakten studenten en medewerkers dankbaar gebruik van de mogelijkheid om zichzelf te vereeuwigen op de cover. Hiernaast een impressie.

Univers 12 mei 2011

22. Passion, fear and faith

text Marten van de Wier photography Christiaan Westgeest

‘There’s a lot of unrest in my mind’

Univers 21 12 april mei 2011 2011

Passion, fear & faith .23

‘I donated that kidney out of anarchy’ What drives successful people? That’s what Univers wants to find out in the section passion, fear & faith. Tilburg graduate Anton Dautzenberg’s national break-through was with his novel Samaritaan (Samaritan), about the donation of his kidney to a stranger.

A

t a table outside of café ‘Weemoed’ (Dutch for ‘Melancholy’), Anton Dautzenberg is giving his interviews for the day. “Don’t believe everything he says”, the person before me tells me as he leaves. Dautzenberg revealed to him that the blessed Tilburg priest Peerke Donders whispered in his ear that he had to donate a kidney. Dautzenberg and the truth: this has been an issue since the writer from Tilburg and graduate of Tilburg University published a series of fake interviews in a TV-guide. Dautzenberg pretended to have interviewed front man Lemmy Kilmister of the metal band Motörhead about the economic crisis. Lemmy compared the crisis to a vagina, but the broadcasting company VPRO still took the interviews deadly serious. And that while the editors themselves had asked for an absurdistic approach. Dautzenberg sees it as a compliment that they fell for it. Now, his autobiographical novel Samaritaan is out (named after the biblical ‘good Samaritan’), and everyone is wondering if Dautzenberg actually donated a kidney to a complete stranger just for kicks, like the main character.

Why do you write? “It’s difficult to answer that question. I think that I want to channel the unrest. There’s a lot of unrest in my mind. I don’t feel like I have anything to say.”

Dautzenberg owns a commercial text writing company with a partner. He doesn’t like artists who ‘revel in artistry’ but get nothing done. He ‘works’ three or four days a week, in order to pay his way as a literary writer. Because that’s what he loves to do.

You say: ‘That’s what I love to do’. That sounds different than that you have to do it because of that ‘unrest’. “My heart lies with literature, with music, with film. But apparently I can’t make music and films. I regard music superior, because it’s more abstract. I can be completely jealous of beautiful music. I recently heard an experimental band in Pop Center 013. They played a track that lasted an hour and in which they let go of all the rules of metal music. At the end, most people had left the hall, but I was deeply moved. I like it when people let go of the idiom.” At the end of last year, Dautzenberg published a collection of stories which even alarmed his own friends. In one story, a boy receives a box with two boxing negroes in it. In another story, a girl survives in the desert by drinking her father’s semen. His new Samaritaan is the first novel ever to have been written completely in dialogues, says Dautzenberg. They are conversations about his kidney donation with doctors, friends, psychologists, and even the kidney itself.

Really? Dautzenberg smiles. “You’re right, if you really don’t have

This letting go of rules, do you do that yourself in your writing? “I try to, but in language you can never entirely escape

the idea that you have anything to say that other people would like to hear, you wouldn’t publish. But publishing is not my first goal. I like reading better than writing, even though writing is not unpleasant. Would you like something to drink?”

from the everyday meaning of language. I try to step outside of the moral, go outside the box. I recognize a lot in surrealist films. After I first saw Fellini’s Otte e mezzo, I didn’t speak for hours. Maybe that’s because to me, life also isn’t linear. I play chess

Anton up until now Anton Dautzenberg (1967) studied Economics at Tilburg University and later Language and Literature. He worked for an environmental consultancy company, but felt extremely lonely due to his

wrote dark poems and satirical columns, and was awarded the title ‘night mayor of Tilburg’ for his role in the nightlife and the cultural life. In 2010, he published a collection of stories called Vogels met zwarte

extreme shyness. Later on, he started a commercial text writing company with a partner. Apart from that, he is a writer and a poet. He became well known in Tilburg under the pseudonym Troy Titane. He drew absurd cartoons,

poten kun je niet vreten (You can’t devour birds with black feet) under his own name. Last month, his novel Samaritaan (Samaritan) was published. Univers Univers2112april mei 2011

24. Passion, fear & faith

on several boards in my head. Don’t you just want to give eight answers at the same time in a conversation? Music can provide those eight answers simultaneously. I try to do that in literature.”

Why did you donate a kidney? “Just like the main character in my book, I’m still not really sure.” You make a distinction between yourself and the main character. “I donated a kidney. But I obviously fictionalized and stylized it in the book. By the way, I didn’t plan to write a book about it beforehand.

‘I heard that my kidney went skiing. The absurd appeals to me’ I think I partly did that donation out of anarchy, to go against the normal way of doing things and to step out of the comfort zone. Added to that was the fact that someone else would benefit from it.” Dautzenberg scratches his goatee, and he looks at the ground. Then he leans forward: “I can be pretty gloomy. Thanks to my irony, I can deal with it in a satisfying way, but maybe the idea that I believe my life is worth less than the life of the person I donated to, plays an unintentional role.” He looks appalled. “That sounds really pathetic! I don’t think I’m worth less than others. As a writer, I create, so sometimes that even feels divine,” he says with a laugh. “It’s more that I wouldn’t really mind dying.”

Then what holds you back? “I don’t want to hurt my two nephews, my mother and my friends. I think I should empty the poisonous cup of life.” But you can enjoy films and music. “Yes, I do like that part of my life. But on the other side, there is the relatively larger suf-

Univers 12 mei 2011

fering. I get my oxygen from the things that I like. But I have suffered severe depressions, total paralysis. It feels like a real pain. In my case, it’s largely biologically determined due to substances in my brain. I also suffered from fear of people, extreme shyness. There was a time when I couldn’t bear people looking at me and I would rather have been blind. I once participated in an activity of an association for blind people, during which you could experience what it was like not to see anything. At the end there was an evaluation, and in the dark I dared to say something! When I came outside again, it felt like a blow in the face. At the age of thirty I started taking medication, and I haven’t slipped since. And I have my creative outlet. But I still have to be alone for at least one part of the day.”

Are you afraid it might come back? “Sometimes. But not in a paralyzing way. A year ago, I guided my father as he was dying. That moment of the last eye contact... That was intense, and for me it has become a benchmark. Compared to that, everything else is easy. I had a lot of conversations with my father. ‘Make the best of it, you only die once,’ I told him. ‘It’s better to see death as a friend.’ I helped him with that. People who are dying and the people around them often make the comparison with sleeping. But at the moment you see all the life draining away, that relativization is gone and total disallusionment follows. It’s not sleeping: it is extremely irreversible.” Donating your kidney, isn’t it possible you did it for altruistic reasons? “People only help others when they get something in return. It gave me a proud feeling. I said, with my big mouth, that I would donate a kidney, and I actually did. I felt tough. I also think it’s a fun and crazy idea that my kidney lives on in somebody else. I heard that my kidney went skiing. The absurd aspect appeals to me.”

But didn’t you mostly want to do ‘something good’? Maybe you find that explanation ‘pathetic’, and that’s the reason you’re looking for selfish motives. “I see what you’re up to. You think that I think that that motive is too mushy and too kitschy. But that’s not the case, I enjoy giving.” Dautzenberg pays the bill, also for his two friends who have joined us. “I liked the interview. You were strict in a kind way. Because of that, I hardly spoke any nonsense.”

International.25

Looking for

text Mieke Fiers photography Dolph Cantrijn

the international vibe

Michiel (left) and Rob (right) surrounded by their international friends.

International students mostly hang out with each other. But there is a group of Dutch students who are intensively engaged with them: the mentors. What drives them?

E

very Tuesday is the same for Michiel Matthijssen: first he eats with his mentor group on the Verbernelaan, and then he takes them out to the ‘Lamme Goedzak’, a café in Tilburg. Today is one of those Tuesdays. And Matthijssen would like to tell us, while he’s waiting for dinner – today they’re having shoarma – why he reserves his Tuesday evenings for his ESN-group. And by the way, they throw candy at him during the phone conversation. That’s what you get for having a telephone conversation in Dutch.

Buying a bicycle Michiel (23) is a third-year Econometrics student. He studied in the United States for almost a year himself. When he came back to Tilburg University, he missed ‘the international atmosphere’. By that, he means the group of international students, and how they interact with each other. “Then I heard that there’s a similar group of people in Tilburg!” Every semester, hundreds of foreign students come to study at Tilburg University for one or more semesters. Most of them live together in the flats on the Verbernelaan. The international students mostly hang out with each other. But there is a group of Dutch students who are intensively engaged with the international students: the mentors. Two or three mentors are in charge of a group of exchange students. You help them in every way possible, whether they are looking for a hairdresser, a dry cleaner or if they want to buy a bicycle. But most of all, you make sure that they are enjoying themselves and that they don’t end up lonely or depressed. “You can tell almost right away who is in the center of the group, and who is more on the outside”, says Michiel, who is a mentor for the second semester. “You try to get everyone involved. Sometimes it’s shyness and that particular student will become more comfortable after a while. Others deliberately choose not to participate in every activity. That’s also fine, of course. Everyone can do what they want.” To find out what the students expect and want, mentor Michiel has an extensive conversation with each of them. As captain (‘chief-mentor’ of the group) he creates an event on Facebook every week, so that everyone knows what’s going on.

It is very casual As a mentor, you also learn a lot about dealing with different cultures, says Michiel, especially if you’ve never studied abroad

ESN and ICONN are merging Starting from the academic year 2011-2012, the international students’ unions ICONN and ESN are merging to become I*ESN. This merged

union is supposed to become a place for all international students, whether they are here for an exchange, or studying in Tilburg for a longer period of time. And of course for all the

Dutch students who are internationally oriented. Check out: www.thenewthing.nl Univers 12 mei 2011

26. International

An angry crowd versus a group of Scottish soccer fans in kilts yourself. “It’s not that you’re dealing with it a lot but you just notice and experience the differences.” He thinks that being a mentor is mostly a lot of fun. Partly it’s the atmosphere that he missed, but it feels different too. “As a Dutch student you’re pretty close with the exchange students, but amongs themselves they are even closer.” Because Matthijssen isn’t always there. “There are mentors who are at the Verbernelaan five days a week. Apart from the Tuesday I see the group once more every week, in the Sports Center for example. It’s very casual, you meet up when you want to. The students like it when you’re there, but they realize that you have other things to do too.”

Great vibe Rob van der Kruijs also searched for, and found, the typical international vibe he was familiar with during his own exchange through ESN. Rob (23, MA Human Resource Studies) studied in Denmark for a year. “The vibe in such a group of international students is amazing”, he says. “Everyone is very open, everyone is ready to make the most of it.” According to Rob, that’s because everyone joins the group as an individual. “You’re on your own, and that’s the same for everybody. Because of that, you form a bond with other people very quickly.” Rob was mentor for the first six months, and now he is the secretary of the organization and mentor coordinator. Many of the mentors have been abroad themselves, Rob confirms. “They want to relive their own exchange. Or they want to give something back for the guidance they have received themselves.” Another group has international plans or interests. For them, this is a good way to become familiar with an international environment. And on top of that, it looks good on your résumé. “My goal is to work for a big international company, drawing up personnel policy. So it’s good that I’m a mentor coordinator now.”

Holiday addresses ESN is more than just getting a beer belly, according to Rob. The intercultural differences make the group interesting. “During dinner, we often discuss current affairs, such as the death of Osama or the game between Real Madrid and Barçalona. Students from different countries deal with those things in very different ways.” The friendships aren’t as shallow as they may appear, so Rob thinks. “The basis is stable. When you’re on an exchange, everyone is in the same boat and you’re all exploring. You share something that might be brief, but at the same time it feels very intense.” As a mentor, you also experience that feeling. You’re a guide on their journey. “At the end of the semester, everyone is very emotional, and they invite you to come by when you’re in their city or country.” So being a mentor is very good for accumulating a long list of holiday addresses. And in the case of Rob, it’s even good for something else too. He met his Spanish girlfriend when he was a mentor and she an exchange student. They have been together for over a year now.

In numbers In the first semester of this year, about 270 exchange students came to Tilburg University. There were 42 mentors. In this second semester there are 36 mentors for about 170 students. Univers 12 mei 2011

Column

Another protest? So what?

A

bout a month ago, I spontaneously joined a group of friends on a football-trip to see Brazil play Scotland in London. Little did I know that I would find myself in the middle of the largest public protest since 2003- a demonstration against public spending cuts. There were 84 injured and over two hundred arrested. Seeing London in such a mess – the city is usually hosting boring tours - was almost entertaining. There were people climbing the Piccadilly monument, yelling through a megaphone, and setting fire to piles of trash at Oxford Circus. A group of trouble makers, their faces hidden, clashed with police officers on Trafalgar Square, throwing bottles and bricks at them. My gut-instinct recognized disaster coming when I caught a glimpse of a bottle with a piece of cloth in it, sticking ominously out of somebody’s pocket. A red flag with clearly communist symbols appeared over the crowd’s heads. I ran around with my camera immortalizing these bizarre scenes ... but I soon got tired and headed for the bar instead. It was exactly the indifference of the bystanders (me included) that struck me most. People around certainly took many pictures, but they showed little surprise. While showing some tourists the way, policemen maintained friendly faces as if they hadn’t just been in the middle of a massive demonstration. I couldn’t help but notice the grotesque combination of an angry crowd versus a group of Scottish soccer fans in blue kilts and ornamental hats walking calmly through the city. I also gave a head-to-toes evaluation of the girls in short dresses and high heels chatting outside of a club, ice cubes tinkling in their fancy glasses. The Saturday night fever was clearly hotter than the protesters’ anger. It would seem as though demonstrations run down us like water off a duck’s back. Mass media repeatedly expose us to scenes of protesting crowds, be it in London, The Hague or even Cairo, turning them into familiar images. Will we soon be anesthetized?

Do you want to become a mentor or a buddy? I*ESN is looking for students who want to help out the international students by becoming a mentor or a buddy. Mentors guide exchange students and buddies are the contact person for international students who are doing their

Sonia Kolasinska is a second-year Liberal Arts student.

entire bachelor or master’s degree at Tilburg University. The registration deadline is May 20th.

www.thenewthing.nl

International.27 edited by Marten van de Wier

Minute of Fame The crowds on Tahrir Square chanted: “Leave! Leave!” and Omar Hassib (21) from Egypt, an economics student, was not there. He had just left Cairo the day before to go back to Tilburg to attend lectures, when the uprising began. An exciting episode had started. In between classes, Omar was constantly watching the news channels, calling his parents and following #jan25 on twitter. He was worried. “The circumstances in Cairo were not safe and my father had joined a patrol group in the neighborhood. As his only son, maybe I should have done that.” “It is impressive what has happened and this only happens once in a

Column

Commoners, Commas and Commonness lifetime”, Omar thinks. Unfortunately, uncertainties face Egypt: investments have left the country and the stock market collapsed. “But Egypt is on the right track now and one day I will be back in a country where my vote counts.”

Watching the royal wedding on the BBC, I, churlish republican ‘commoner’ and comma-lover, wearied of hearing William and Catherine described as ‘down-to-earth’, a phrase I refuse to accept other than literally, that is to say, this married couple are not floating above the ground. Kate, born and raised in ordinary English village Buckleberry, was once ‘common’, but now she’s relinquished her roots, and joined an anachronistic bunch of horse-faced bad kissers, leaving commonness and common sense in a Buckleberry bin. Andrew Cartwright teaches English at the Language Center.

Hello

Bonjour Paris! If Victoria Kalfsbeek (22), a student of International and European Law and Dutch Law, was to describe Paris in three words, she would say ‘lovely, bureaucratic, and challenging’.

Lovely thanks to its architecture and monuments, bureaucratic because of the massive amount of paper work that has to be done, and challenging because of the studying. Although many big European cities protect themselves from terrorists attacks, be it Minsk after the metro explosion, or London before the royal wedding, Victoria did not observe any increased security

measures in Paris. “I haven't been at the airports here” she admits, “but the amount of policemen guarding the streets and tourist attractions, such as the Tour Eiffel and Gare du Nord, is not excessive”. She only noticed that there were many

security guards during a speech by Sarkozy at the Pantheon, including snipers on top of the buildings. “But I guess that’s normal”, she says. Even with the city’s beauty, its green parks and clean streets, there are a few things Victoria dislikes

Stuff to do Stuff to do Looking for vintage clothing? Need a special lamp for your room? As of 9 pm on May the 21th, Tilburg’s city centre turns into a market full of second-hand stuff. Go there straight after the pubs close for the best bargains. Oh, and bring enough bags. At the free Dutch BalkanBlues Contest – part of the International Gipsy Festival - bands with mixed cultural backgrounds, inspired by gipsy music from the Balkan, will give their best shot. On Saturday the 28th of May, the Interpolis garden in Tilburg (at the Spoorlaan 298) will be a melting pot of music styles and a lot of fun, that’s for sure. On Ascension Day (June 2nd) get up before sunrise and go on a short pilgrim to the beautiful St. Jan's Cathedral in ‘s-Hertogenbosch. It is an old tradition, healing and mindful. At the finish, either go to mass or have a beer on the terrace.

about Paris. She definitely disapproves of the French tendency to smoke. “Almost everyone smokes here and I hate it”, she complains. She was quite surprised to see people smoking in public places. “Yesterday I was in a pub where nearly everybody was smoking a cigarette. It is also common on the streets”. Victoria also seems to be irritated by the constant hurry the passers-by are in, “especially in the metro where people bump into you, because they rush so much”. Despite having difficulties with studying in French and the high prices that are typical for Paris, Victoria is happy about her choice of destination. “It is a great city. I have been through a lot of ups and downs but the experience I have gained is unforgettable”. Sonia Kolasinska

International starts here

Mentors try to get everyone involved Ups and downs in Paris

‘Egypt is on the right track now’ Andrew and the royal wedding

Passion fear & faith

no. 15 may 12, 2011

Independent magazine of Tilburg University